ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Επέμβαση στην ευρύτερη περιοχή του γηπέδου Καραϊσκάκη (Φάληρο)
ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ 9ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Περιοχή επέμβασης: περιοχή γηπέδου Καραϊσκάκη Αστική σύνθεση. Μελέτη και σύνθεση των συστατικών στοιχείων του αστικού ιστού καθαυτών ως λειτουργικών ενοτήτων, αλλά και ως στοιχείων που δομούν την αισθητική συγκρότηση του αστικού περιβάλλοντος. Κατανόηση της σχέσης μέρους και όλου. Πλήρη και κενά του αστικού ιστού, οικοδομικά τετράγωνα, δημόσιος και ιδιωτικός χώρος, δρόμοι και άξονες επικοινωνίας, αστικό πράσινο. Παρεμβάσεις μικρής ή μεγάλης κλίμακας με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και του αστικού περιβάλλοντος.
Καθηγητής: Β. Γκανιάτσας
Το έργο αναφέρεται σε παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας εντός του αστικού ιστού. Ο στόχος του σχεδιασμού είναι η ενσωμάτωση νέων χρήσεων γης στην περιοχή μελέτης. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται μια ευρεία αναμόρφωση των λειτουργικών και μορφολογικών στοιχείων που συνιστούν τον χαρακτήρα και την εικόνα της περιοχής. Ζητείται η χωροθέτηση 15.000 τμ χρήσης κατοικίας και 5.000 τμ εμπορικών χρήσεων, καθώς και ο σχεδιασμός αστικού πάρκου. Η περιοχή μελέτης αποτελείται από έκταση 20 περίπου στρεμμάτων, στην περιοχή του Φαλήρου. Πρόκειται για μια έκταση που ενώ βρίσκεται σε πυκνοκατοικημένη και πυκνοδομημένη περιοχή, είναι σχεδόν αδόμητη, χωρίς να φιλοξενεί οποιαδήποτε χρήση πέραν μιας ελάχιστης υποπεριοχής που αποτελείται από μονώροφα ή διώροφα κτήρια. Η ιδιαιτερότητα της περιοχής έγκειται στη δυσκολία προσέγγισής της, αφού πλαισιώνεται από τη λεωφόρο Ποσειδώνος και τη γραμμή του ηλεκτρικού από τα δυτικά και νότια και από τη λεωφόρο Βείκου και το γήπεδο Καραϊσκάκη από τα ανατολικά. Οι πολλαπλές λωρίδες κυκλοφορίας, οι γραμμές του ηλεκτρικού και οι ανισόπεδοι κόμβοι δυσχεραίνουν την επικοινωνία της περιοχής μελέτης με το φαληρικό όρμο και με τη γειτονική περιοχή. Το βόρειο όριο της περιοχής πλαισιώνεται από τις πλάτες εγκαταλελειμμένων βιομηχανιών που βρίσκονται πάνω στη λεωφόρο Αθηνών-Πειραιώς.
Επιλέγεται η χωροθέτηση της κατοικίας στο δυτικό τμήμα της περιοχής μελέτης, έτσι ώστε να συνεχίζει και να συμπληρώνει την ήδη υπάρχουσα περιοχή κατοικίας, να κρατάει κάποια απόσταση από την προβληματική χρήση του γηπέδου, και να επιχειρεί να πλησιάσει την απέναντι από τις γραμμές του ηλεκτρικού γειτονιά. Η σύνδεση των δύο αποκομμένων περιοχών επιχειρείται μέσω της επανάχρησης του βιομηχανικού κτηρίου στο βορειοδυτικό τμήμα της περιοχής, και της μετατροπής του σε κλειστή λαϊκή αγορά, ικανή να εξυ-
πηρετήσει και τις δύο περιοχές. Στο σημείο του κτηρίου ευνοείται η σύνδεση των δύο περιοχών με υπέργεια διάβαση λόγω των υψομετρικών εκατέρωθεν της λεωφόρου Ποσειδώνος. Έτσι η πρώην βιομηχανία χρησιμοποιείται ως λαϊκή αγορά και ταυτόχρονα ως απόληξη της υπέργειας διάβασης. Οι ζητούμενες εμπορικές χρήσεις τοποθετούνται στα ισόγεια των σχεδιασμένων οικοδομικών τετραγώνων, αποφεύγοντας τη δημιουργία μιας επιπλέον εμπορικής ζώνης τύπου Mall.
Όσον αφορά το σχεδιασμό του πάρκου και των λοιπών ελεύθερων χώρων, επιλέγεται η ανύψωση πρανούς με έντονη φύτευση γύρω από το στάδιο με σκοπό την οπτική και ηχητική απομάκρυνσή του από την περιοχή κατοικίας, αφήνοντας επιλεκτικά περάσματα επικοινωνίας προς το σταθμό του ηλεκτρικού και τη λεωφόρο Βεϊκου. Επιλέγεται ως επί το πλείστον η χρήση μαλακών υλικών (φυσικό χώμα πατημένο χώμα, stabilizer), πέραν της αστικής πλατείας που χωροθετείται κοντά στις περιοχές κατοικίας.
Για την εξυπηρέτηση των κινήσεων σε όλη την περιοχή προτείνεται τοπικός δακτύλιος που επιτρέπει την περιμετρική κίνηση των αυτοκινήτων εντός της περιοχής επέμβασης, ενώ ταυτόχρονα διασπείρει την κυκλοφορία στους μεγάλους τριγύρω αυτοκινητόδρομους. Επίσης προτείνεται δίκτυο ποδηλατοδρόμων που διασχίζουν το πάρκο, τον αρχαιολογικό χώρο, την περιοχή κατοικίας, συνδέοντας την περιοχή μελέτης με τον ηλεκτρικό σταθμό από τη μια, και με τη γειτονική περιοχή από την άλλη.
Από το βόρειο όριο της περιοχής, διέρχονται τα Μακρά Τείχη, μέρος των οποίων είναι ήδη ανεσκαμμένο. Προτείνεται η ολική ανασκαφή τους και η κατασκευή αμφιθεάτρου ικανού να φιλοξενήσει διαφόρων τύπων υπαίθριες εκδηλώσεις, μέσα στην ευρύτερη διαμόρφωση γραμμικού αρχαιολογικού πάρκου.
Όσον αφορά το συνθετικό χειρισμό της κατοικίας, επιλέγεται η σταδιακή στροφή του προσανατολισμού των οικοδομικών τετραγώνων από τα νότια προς τα νοτιοανατολικά. Έτσι επιτυγχάνεται μια ποικιλία ως προς τις θεάσεις, διατηρώντας πάντα τον επιθυμητό προσανατολισμό. Επίσης, επιλέγεται η σταδιακή πτώση των ορόφων των οικοδομικών τετραγώνων προς τη θάλασσα, επιτρέποντας τη μεγαλύτερη δυνατή θέα και τον καλύτερο φωτισμό και αερισμό της προτεινόμενης περιοχής κατοικίας. Ως προς τη γενική διαρθρωτική λογική των οικοδομικών τετραγώνων, η βόρεια πλευρά διατηρείται ψηλότερη από τη νότια, επιτρέποντας την ομαλή μετάβαση σε διάφορες στάθμες, ως την οροφή. Μέρη αυτής της ανάβασης λειτουργούν ως κινήσεις, ενώ ο υπόλοιπος χώρος των δωμάτων είναι φυτεμένος.
Παρόλη την αδυναμία τυποποίησης των χώρων των διαμερισμάτων λόγω του διαφορετικού σχήματος του κάθε οικοδομικού τετραγώνου, διατηρείται ορθοκανονικός κάναβος πέντε μέτρων στις επιμήκεις πλευρές των τετραγώνων. Οι προσβάσεις προς τα διαμερίσματα του ισογείου, αλλά και οι κατακόρυφες κινήσεις πραγματοποιούνται μέσα από τους ακάλυπτους των οικοδομικών τετραγώνων, βοηθώντας προς την «ενεργοποίησή» τους. Πάνω σε αυτή τη λογική, τοποθετούνται σε όλους τους ορόφους από την πλευρά των ακαλύπτων, χώροι πλυντηρίων, ενισχύοντας την αλληλεπίδραση των κατοίκων μεν, εξοικονομώντας χώρους και υδραυλικές εγκαταστάσεις για τα διαμερίσματα. Φροντίζεται όλα τα διαμερίσματα του ισογείου να διαθέτουν ιδιωτικές αυλές, ενώ σημαντικό μέρος των κοινόχρηστων χώρων καλύπτεται με πράσινο. Στους ορόφους επαναλαμβάνεται η ίδια λογική, με τη διαφοροποίηση ότι μειώνονται οι πράσινοι χώροι. Οι ακάλυπτοι μετατρέπονται σε ζωντανούς χώρους, αφού πέρα από τις κινήσεις και το πράσινο, όλα τα διαμερίσματα ανοίγονται προς το εσωτερικό των οικοδομικών τετραγώνων, μετατρέποντας το σε αίθριο, αναφερόμενο στο εκάστοτε οικοδομικό τετράγωνο.
Τα διαμερίσματα καλύπτουν τέσσερις τύπους: των 40, των 60, των 90 και των 120 τμ. Όλα τα διαμερίσματα είναι διαμπερή. Πέρα από την τυποποίηση πάνω στη διαρθρωτική λογική των διαμερισμάτων, κάθε φορά προσαρμόζονται στο γενικό σχήμα των οικοδομικών τετραγώνων, δημιουργώντας διαμερίσματα παρεμφερή ως προς τη λειτουργία, που όμως χαρακτηρίζονται από διαφορετικές χωρικές ποιότητες.
ΤΥΠΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ
ΤΥΠΟΣ Α’ (35-40 τ.μ.)
ΤΥΠΟΣ Β’ (80 τ.μ.)
ΤΥΠΟΣ Γ’ (120 τ.μ.)
0
1
2
3
4
5
ΚΑΤΟΨΗ ΙΣΟΓΕΙΟΥ
ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΤΥΠΟΥ Α’
ΚΑΤΟΨΗ 1ΟΥ ΟΡΟΦΟΥ
ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΤΥΠΟΥ Β’
ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΤΥΠΟΥ Γ’
ΚΑΤΟΨΗ 2ΟΥ ΟΡΟΦΟΥ
ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
ΚΑΤΟΨΗ 3ΟΥ ΟΡΟΦΟΥ
ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ / ΠΛΥΝΤΗΡΙΑ
ΚΑΤΟΨΗ 4ΟΥ ΟΡΟΦΟΥ
ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ
ΥΠΑΙΘΡΙΟΙ ΧΩΡΟΙ
ΚΑΤΟΨΗ ΔΩΜΑΤΟΣ
0
5
10
20
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΤΟΨΗ ΙΣΟΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟΥ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟΥ
0
5
10
20
ΓΕΝΙΚΟ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΑΚΕΤΑ ΚΛ. 1/500