Uit vrije wil Vrijwilligerswerk bij Kras Jeugdwerk Borgerhout
1
Š Uitgegeven door Kras Jeugdwerk 2015 Met steun van Het Impulsfonds voor Migrantenbeleid
2
Inhoud 1. Inleiding 5 2. Wat betekent vrijwilligerswerk voor ons?
7
3. Korte geschiedenis van ons vrijwilligerswerk in Borgerhout
15
4. Onze praktijk beschreven vanuit Youth Engagement Continuum
21
5. Portretten van Anissa, Youssef Y., Ahmed, Hanane en Youssef A.
25
6. Uitdagingen 47 7. 10 Tips & Trics
51
Colofon Werkten mee aan deze publicatie:
3
•
Projectgroep: Nadia Alliet, Eleke Raeymaekers, Jochen Perck, Elke Deforce, Nina Henkens (Uit De Marge), Hanane El Makrini, Nabila Mimouni , Anissa Msalka, Youssef El Zamouri, Youssef Achalhi, Youssef Yachou, Ahmed Oulad en Jelle Janssens (Andere Wereld Films)
•
Schrijvers: Nadia Alliet, Eleke Raeymaekers, Youssef El Zamouri en Sarah Suijs
•
Fotografie: Kras Borgerhout
•
Redactie: Eleke Raeymaekers, Jacobien Nagel, Elke Deforce, Jochen Perck en Gertie Van den Berghe
•
Eindredactie: Gertie Van den Berghe
•
Lay-out: Gertie Van den Berghe
4
1. Inleiding Kras is een Antwerpse jeugdwerkorganisatie. In de kansenwijken organiseren we een vrijetijdsaanbod voor maatschappelijk kwetsbare kinderen, tieners en jongeren. We werken zo dicht mogelijk bij de leefwereld van jonge mensen in onze stad. Ons aanbod is open en modern; de activiteiten zijn fantasierijk en gedurfd, sportief, creatief en cultureel. We prikkelen en nodigen uit om te experimenteren en te groeien. Het gaat om engagement en verantwoordelijkheid nemen, samen met leeftijdsgenoten. Kras wil niet vrijblijvend zijn. En dat geldt zeker voor onze vrijwilligers. Kras Jeugdwerk werkt, denkt en bouwt al jaren samen met vrijwilligers. Deze publicatie geeft een beeld van de vrijwilligerswerking bij Kras Borgerhout, ĂŠĂŠn van de 6 steunpunten van Kras Jeugdwerk. Het gaat hier vooral om vrijwilligers die als kind al deelnamen aan de Kras-activiteiten, die opgroeiden met Kras. We tonen hoe we staan tegenover vrijwilligerswerk, welke lessen we leerden, de weg die we aflegden, welke methodes we gebruiken... Het is geen theoretisch discours, maar een doorleefde realiteit, dat bewijzen ook Anissa, Youssef Y., Hanane, Ahmed en Youssef A. met hun getuigenis. Omdat we graag onze know-how doorgeven, sluiten we af met een aantal tips and trics voor een succesvolle vrijwilligerswerking. Enjoy!
5
6
2. Wat Betekent Vrijwilligerswerk voor ons? Vanuit een breder maatschappelijk oogpunt vinden we het waardevol dat mensen met een verschillende achtergrond (jong en oud, werkenden en niet-werkenden, met of zonder migratieachtergrond) vrijwilligerswerk verrichten. Elke vrijwilliger verrijkt immers onze werking met zijn kennis, ervaring en werkkracht. Verschillende profielen vrijwilligers begeleiden vergt verschillende aanpakken. Jongeren die doorgroeien in onze eigen werking, dat is onze kracht. Daarom kiezen we ervoor om in deze publicatie te focussen op deze vrijwilligers. Dat wil niet zeggen dat bijvoorbeeld een 60-plusser niet welkom is als vrijwilliger in onze organisatie, maar dat vergt een andere aanpak die we hier niet zullen bespreken.
Wat willen we Bereiken? Met ons vrijwilligerswerk willen we een maatschappelijke meerwaarde realiseren. We willen onze doelgroep meer bij de samenleving betrekken en hen sterker maken. Of kortweg: empowerment en emancipatie. De beste setting is dat Kras-leden een groeiproces doorlopen om vrijwilliger te worden. Zo kunnen ze binnen hun vertrouwde omgeving en onder begeleiding van ervaren jeugdwerkers werken aan diverse competenties. Door betrokkenheid van vrijwilligers in de organisatie krijgen jongeren de mogelijkheid om de organisatie mee vorm te geven. Ze dragen mee het jeugdwerk en als vrijwilliger hebben ze een voorbeeldfunctie. Daarnaast krijgen ze verantwoordelijkheden die belangrijk zijn in hun groeiproces.
7
8
We willen zo aanzetten tot zelfresponsabilisering en een kritisch bewustzijn van de eigen levensloop.
Meerwaarde van Vrijwilligerswerk Vrijwilligers zorgen vanuit hun leefwereld en perspectieven voor een schakel tussen de begeleiders en de deelnemers. Dat resulteert in een kritische, positieve input voor de werking, een betere inbedding en bekendheid van de organisatie in de buurt. Dat is alvast een meerwaarde voor de Kras-werking, maar vrijwilligerswerk heeft uiteraard ook een meerwaarde voor de vrijwilligers zelf en dan hebben we het over: • competentieontwikkeling • emancipatie • positief zelfbeeld Door onze jongeren te wijzen op die meerwaardes, stimuleren we hen om een vrijwillig engagement op te nemen. Vrijwilligerswerk maakt volgens ons een waardevol onderdeel uit van een competentietraject, het bevordert het emancipatieproces en kan het zelfvertrouwen positief beïnvloeden. Hieronder volgt een korte verduidelijking. Competentieontwikkeling Het versterken van competenties in een veilige leeromgeving is van cruciaal belang voor onze jongeren. We voorzien in een zo breed mogelijke competentietraject om vrijwilligers te helpen in hun persoonlijke ontwikkeling. De jongeren leren op een formele manier bijvoorbeeld door het volgen van vormingen. Daarnaast staat het informeel leren centraal, het ‘doen’, bijvoorbeeld door het mee begeleiden van activiteiten. Emanciperend karakter Het doen van vrijwilligerswerk geeft de jongeren de kans om hun stem te laten horen, niet alleen in de organisatie, maar ook in de samenleving. Ze 9
maken deel uit van de organisatie en geven zo vorm aan de organisatie. Een engagement als vrijwilliger is niet alleen leerzaam, maar verhoogt ook de kansen op de arbeidsmarkt. De vrijwilligers komen in contact met andere organisaties en maatschappelijke instellingen, en breiden zo hun netwerk uit. Hun wereld wordt groter en dat biedt nieuwe opportuniteiten. Positief zelfbeeld Maatschappelijk kwetsbare jongeren worstelen vaak met een negatief zelfbeeld. Via vrijwilligerswerk vinden wij het belangrijk dat jongeren in eerste instantie meer zelfvertrouwen krijgen. Dat leren/krijgen ze door dingen te doen, positieve ervaringen te hebben en zich te tonen in de samenleving. We hechten veel belang aan de erkenning en waardering van het vrijwillige engagement.
Omkadering Werving en selectie In ons vrijwilligersbeleid hanteren we geen vaste wervingscriteria. Iedereen is welkom! Belangrijk is het engagement dat jongeren zelf willen opnemen. Als we de drijfveer voor een vrijwillig engagement vooraf kennen, kunnen we vrijwilligers beter op maat begeleiden. Daarom hechten we bij de selectie van vrijwilligers veel belang aan het intakegesprek. Het is interessant om de motivatie van de aspirant-vrijwilligers te (her)kennen. Alle aspirant-vrijwilligers verdienen respect en waardering voor hun interesse om betrokken te zijn als vrijwilliger. De groepsleider, die al geruime tijd een vertrouwenspersoon is voor de jongere, heeft de eindbeslissing om in te schatten of de jongere er effectief klaar voor is.
10
Taken en verantwoordelijkheden De taken van een vrijwilliger kunnen uiteenlopend zijn en blijven niet beperkt tot de ondersteuning tijdens een activiteit of het nemen van een (deel)verantwoordelijkheid tijdens een activiteit. Kleine klusjes of administratieve taken kunnen in overleg met de professionele werkkrachten ook worden uitgevoerd. Om alles vlot te laten verlopen is het evident dat er algemene en praktische afspraken gemaakt worden met de professionele werkkrachten. Dit zowel om veiligheidsredenen als om de gewenste (leer)doelstellingen te realiseren. De houding van de vrijwilligers vinden we erg belangrijk omdat ze binnen de organisatie een voorbeeldfunctie hebben.
Begeleiding en vorming Wederzijdse verwachtingen Wij houden - bij het stellen van verwachtingen aan de vrijwilligers - rekening met hun positie en hun af te leggen traject. Omgekeerd geldt hetzelfde. Een jonge vrijwilliger uit de werking heeft zijn eigen verwachtingen. We staan daarom open voor de individuele behoeftes van vrijwilligers en proberen daar zo veel mogelijk op in te spelen. Er is altijd ruimte voor wederzijdse feedback. We begeleiden waar nodig, maar geven ook de ruimte en het vertrouwen aan vrijwilligers om zelf hun weg te vinden. Onze werking moet vooral een plek zijn waar vrijwilligers zich welkom voelen, dit is wat elke vrijwilliger zeker van ons mag verwachten.
11
12
Vorming We voorzien een zo breed mogelijk leertraject. Vanuit het perspectief om hun competenties te ontwikkelen, stimuleren we de vrijwilligers om vormingen en cursussen te volgen, zoals bijvoorbeeld een animatorcursus. We vinden het ook belangrijk om in te gaan op de vormingssuggesties die ze zelf op tafel leggen. We nemen ze - in de mate van het mogelijke - mee in ons eigen vormingsaanbod. Begeleiding Een degelijke begeleiding van vrijwilligers is bepalend voor een succesvol traject. Aan de hand van begeleidingsgesprekken geven we onze vrijwilligers meer duidelijkheid over de gang van zaken binnen de werking. Eenmaal als vrijwilligers ingezet, zijn er feedbackmomenten met professionele werkkrachten voorzien. Dit geeft de vrijwilliger mogelijkheden tot inspraak, leerrijke reflecties en bewustwording van hun rol als vrijwilliger. We hebben vaste werkkrachten die instaan voor de begeleiding en coaching van vrijwilligers, maar ook ervaren vrijwilligers kunnen nieuwkomers ondersteunen.
Waardering De waardering van vrijwilligers is intrinsiek verbonden aan de visie van Kras op haar vrijwilligerswerk. Kras wil maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren kansen bieden om hun talenten en competenties te ontwikkelen, om hun plek in de samenleving te vinden, om zichzelf te ontplooien en om zichzelf te kunnen zijn. Vrijwilligers spelen daarin een belangrijke, ondersteunende rol en ze betekenen een significante maatschappelijke meerwaarde. Daarom verdienen onze vrijwilligers respect, erkenning en waardering voor hun engagement. We uiten deze waardering door o.a. bedankmomenten en aparte activiteiten voor hen te organiseren.
13
14
Korte geschiedenis van ons
3. Vrijwilligerswerk in Borgerhout Vrijwilligerswerk bij Kras Borgerhout bestaat nu ongeveer 15 jaar. De vrijwilligerswerking is spontaan ontstaan en ze is stap voor stap gegroeid en geëvolueerd. We blikken terug aan de hand van drie generaties...
De Drie Generaties 1. Binnen gemotiveerd, buiten gedemotiveerd Rond de eeuwwisseling groeide vanuit de jongerenwerking met jongens een kerngroep: een sterke groep jongeren die heel wat in hun mars hadden. Op school liep het minder goed en in de wijk was er een negatief beeld ten aanzien van hen. Ze wisten niet waar ze goed in waren en welke toekomst er voor hen lag. Als team dachten we na over hoe we deze jongeren konden ondersteunen. In samenwerking met JAC+ en JES vzw boden we hen vormingen en cursussen aan om hen te versterken. Veel van hen volgden toen de cursus “Jeugd en gehandicaptenzorg”. Naast deze vormingen, verrichtten ze ook vrijwilligerswerk. Samen met de jeugdwerkers organiseerden ze mee activiteiten. Die activiteiten waren vooral activiteiten voor hun eigen leeftijdsgroep, de jongeren. Geleidelijk aan werkten we rond inspraak en participatie. Zo zetten we de deur open naar mede-eigenaarschap, terwijl de jongeren voordien vooral ‘gebruikers’ waren van het jeugdhuis. Veel van deze eerste generatie vrijwilligers werken nu in de sociale sector of zijn zelfstandige geworden. Zo werkt bijvoorbeeld Moustafa nu bij JAC+, Ahmed bij Kras Borgerhout en heeft Hassan een eigen beenhouwerij.
15
16
2. Van vrijwilliger naar voorbeeldfunctie Na enkele jaren ontstond een tweede generatie vrijwilligers. De voormalige vrijwilligers Ahmed en Mustafa werden de trekkers. Ze kregen een set sleutels van de zolder, die voor de kerngroep van vrijwilligers was ingericht. Stilaan namen ze meer verantwoordelijkheden op en organiseerden ze op eigen initiatief activiteiten op zolder. Ze bleken sterke voorbeeldfiguren voor andere jongeren te zijn. Het vormingsaanbod evolueerde mee: we boden de cursussen voor jeugdadviseur en animator aan. 3. Van binnen naar buiten In die periode bestond er nog altijd een negatieve perceptie vanuit de wijk op deze jongeren. De vrijwilligers gaven toen zelf aan dat ze in de wijk iets positiefs wilden bijdragen. Op hun initiatief organiseerden ze straatfeesten en evenementen. Vanaf dat moment veranderde stilaan de perceptie, zowel binnen Kras Borgerhout als erbuiten. In onze werking kregen ze meer respect van de andere jongeren. De wijk kreeg ook meer zicht op het potentieel van deze jongeren. Er kwamen nieuwe rolmodellen bij. En we wilden meer: we wilden de jongeren een stem geven. Daarom organiseerden we een debattraining voor de vrijwilligers. Hierdoor kregen ze handvaten om hun mening en stem op een positieve, constructieve manier te laten horen. Een duidelijk resultaat hiervan is het verkleinen van de afstand tussen de Borgerhoutse jeugdraad en onze jongeren. Sinds enkele jaren is er een actieve deelname van onze Kras-jongeren aan die jeugdraad. ... en niet uitsluitend een mannenwereld In het begin was onze vrijwilligerswerking vooral iets voor en door jongens. Meisjes begonnen na verloop van tijd ook aan vrijwilligerswerk te doen. Hoewel er al een vrijwilligerswerking was, waren de meisjes
17
“Ik kan me nog herinneren tijdens het bal van de burgemeester. We stonden daar als parkeerwachter. Dan begin je spontaan een babbeltje want ja, zij beginnen te spreken en jij antwoordt en zo begint dat.” Youssef, 25 jaar
“Ik wil iets doen voor de maatschappij, iets wat anderen ook voor mij hebben gedaan of waar ik zelf nood aan had.” Hanane, 17 jaar
“Bij Kras ben je gewoon altijd welkom, ook als je niet altijd kan meedoen. Bij andere organisaties wordt je geweerd als je eens niet komt opdagen. Dan ga je op straat hangen en uit verveling dingen doen die je niet mag.” Youssef, 23 jaar
18
vanaf het begin vrij om hun eigen traject te lopen. Ze mochten zelf hun vrijwilligerswerk vorm geven. Het proces verliep spontaan zoals bij de jongens: eerst vrijwilligerswerk in hun eigen club en daarna ook bij evenementen in de wijk.
Groei Het vrijwilligerswerk bij Kras Borgerhout is zo gegroeid dat het zichzelf promootte. Jongeren zien de vrijwilligers als een voorbeeld en als succesvol. Veel vrijwilligers van de eerste generatie zijn hun eigen weg gegaan, hebben hun leven verder uitgebouwd. Ze komen af en toe nog eens langs tijdens activiteiten. De binding met de werking en de begeleiders blijft enorm sterk. Er komen alsmaar vrijwilligers bij, sommige voor een lange, andere voor een korte termijn. Alles kan, zolang de jongere er iets uit leert. Ondertussen is er een vaste kern van vrijwilligers. Maandelijks gaat deze kern naar de Jeugdraad in Borgerhout. Daarnaast zijn ze vrijwillig betrokken bij buitenactiviteiten van onze werking en zetten ze zich in als ‘Plein Patron’ om wijkfeesten of activiteiten op buurtpleintjes vlot te laten verlopen. Zo betrekken ze zichzelf nog actiever in de publieke ruimte en in hun eigen buurt. Bij Kras bestaat er nu ook een overkoepelende vrijwilligerskern, waar vrijwilligers van de verschillende steunpunten samenkomen. Met deze kerngroep komen actieve vrijwilligers samen om na te denken over allerlei maatschappelijke thema’s. Ze organiseren samen activiteiten, waaronder bijvoorbeeld de deelname aan een vredesmars in Antwerpen.
19
20
Jongeren Ontwikkeling
Ontwikkeling Jongeren Leiderschap
▶▶ Jongeren als cliënten
▶▶ Betrekt jongeren in onderhandeling
▶▶ Jongeren helpen om een collectieve identiteit te vormen van jongeren als vertegenwoordigers van sociale verandering
▶▶ Het bouwen van een lidmaatschapsbasis ▶▶ Jongeren betrekken als deel van het beleid en personeel
▶▶ Jongeren engageren zich in politieke educatie en bewustzijn ▶▶ Vaardigheden en capaciteiten worden ontwikkeld om machtsanalyses en acties m.b.t. jongeren te herkennen
▶▶ Betrekken in verbintenissen en coalities
▶▶ Betrekken in directe actie en mobilisering
Organiserende Jongeren
Systeemverandering
Actief Burgerschap
Collectieve Empowerment
▶▶ Kansen voorzien voor ▶▶ Helpt jongeren een breder historisch en jongeren om te ont▶▶ Diensten die wikkelen en te groeien cultureel inzicht te individuele problemen creëren van hun eigen van jongeren ▶▶ Diensten, steun en ervaringen en wijkgeadresseren toegang tot begeleibeurtenissen ding en veilige ruimtes ▶▶ Focus op ▶▶ Jongeren participeren behandeling en ▶▶ Jongeren op hun eigen in wijkprojecten preventie plekken ▶▶ Vaardigheden ontmoeten worden ontwikkeld ▶▶ Individuele compeom beslissingen te tenties van jongeren maken en problemen vergroten op te lossen ▶▶ Leeftijdsgebonden ▶▶ Jongeren in de ondersteuning bieden organisatie hun ▶▶ Nadruk op positief leiderschap helpen zelfbeeld ontwikkelen door mee te organiseren ▶▶ Steunen van jongeren of volwassenen
Jongeren Dienstenaanpak
Interventie
Onze praktijk beschreven vanuit het
4. Youth Enagement Continuum Het vrijwilligerswerk bij Kras Borgerhout is organisch ontstaan en groeit verder. We zien deze praktijk beschreven in de fases van het Youth Engagement Continuum (zie schema hiernaast). Het YEC als model biedt handvatten aan organisaties die werken met vrijwilligers. Het YEC geeft een overzicht van de groeikansen voor zowel de vrijwilliger als de organisatie. Het is echter zo dat niet elke organisatie of elke jongere alle fases doorloopt. Dat is ook niet noodzakelijk, want een vrijwilliger doorloopt een eigen traject en het is belangrijk om deze eigenheid te respecteren.
Jongeren Dienstenaanpak Tijdens deze fase staat ondersteuning en hulp bieden, wanneer jongeren problemen hebben of moeilijkheden ondervinden, centraal. Hier zijn de jongeren vooral gebruiker of ‘cliĂŤnten’ van het aanbod. De focus ligt dus op adequate interventie en ondersteuning. Concreet betekent dit o.a. de aanwezigheid van jongeren tijdens activiteiten en eventuele hulpvragen van de jongeren.
Jongeren Ontwikkeling Deze erg brede fase heeft betrekking op de dagelijkse werking van Kras. Alle jongeren zijn welkom bij ons om hun vrije tijd op een leuke en zinvolle manier door te brengen. Zij kunnen altijd terecht bij de begeleiding met vragen en voor advies. Door verschillende soorten activiteiten aan te bieden, leren de jongeren zichzelf beter kennen. Zo ontdekken ze hun eigen talenten, doelen, competenties en wordt hun zelfbeeld positief gestimuleerd.
21
Jongeren Leiderschap Bij Kras leren jongeren andere jongeren kennen met een gelijkaardige achtergrond. Er wordt een veilige ruimte gecreĂŤerd waar jongeren hun ervaringen delen, zoals schoolervaringen of de moeilijkheden die ze ondervinden tijdens de zoektocht naar een job. Ze leren van elkaars ervaringen en ontdekken dat ze elkaar kunnen helpen. Het delen van succeservaringen kan heel motiverend en stimulerend zijn. Tijdens deze fase worden jongeren zich bewust van hun eigen invloed op anderen. De jeugdwerker is er om ondersteuning te bieden. Door hun ervaringen te koppelen aan maatschappelijke, culturele en historische elementen leren de jongeren dat er een ruimere context is en wordt hun bewustzijn vergroot. Jongeren nemen in deze fase ook deel aan wijkprojecten en nemen meer verantwoordelijkheden op in de organisatie. We bieden vormingen aan om hen te versterken in hun capaciteiten. De eerste vrijwilligers van Kras Borgerhout hadden vooral inspraak op het maandprogramma van hun eigen leeftijdsgroep. Dit evolueerde naar maandelijkse inspraak-uitspraak-participatie-momenten (IUP). Op deze momenten kunnen de jongeren hun mening geven over wat ze graag willen doen of wat ze willen veranderen. De jongeren van onze tweede vrijwilligersgeneratie vroegen zelf om mee deel te nemen aan de buurtfeesten. Zo wilden ze invloed uitoefenen op de negatieve beeldvorming die er toen heerste ten aanzien van hen. Nu zijn er op elk buurtfeest verschillende vrijwilligers van Kras Jeugdwerk actief. Om dit leiderschap te versterken, schrijven jaarlijks heel wat Kras-jongeren zich in voor de animatorcursus van JES vzw.
22
Actief Burgerschap Jongeren worden actiever, ze gaan zowel binnen als buiten de eigen organisatie verantwoordelijkheden opnemen en ze hebben inspraak bij bepaalde beslissingen. Hun politiek bewustzijn wordt groter en ze bouwen vaardigheden uit die het voor hen mogelijk maken om zaken die jongeren aangaan, te identificeren en te benoemen. Het ultieme voorbeeld daarvan is de deelname van onze vrijwilligers aan de Jeugdraad van Borgerhout. Daarnaast volgen ze de actualiteit ook nauw op en zijn ze soms vragende partij om acties hieromtrent te organiseren.
Organiserende Jongeren In de laatste fase worden jongeren volwaardige deelnemers van de organisatie en van het organisatiebeleid. Ze nemen zelf het initiatief om bepaalde acties uit te voeren en ze mobiliseren zelf. Ze verbreden hun netwerk door met verschillende externen verbintenissen aan te gaan.
Bron: LISTEN, Inc (2003). An Emerging model for working with youth. Community Organizing + Youth Development = Youth Organizing. New York: Funder’s Collaborative on Youth Organizing.
23
24
5. Portretten Hierna volgen vijf portretten van vrijwilligers. Hanane, Anissa, Youssef Y., Ahmed en Youssef A. krijgen het woord. In maart 2016 onthullen we een mini-documentaire, gemaakt door Andere Wereld Films, over het vrijwilligerswerk bij enkele vrijwilligers van Kras Borgerhout. Houd onze website en facebookpagina dus zeker in de gaten!
25
•
https://www.krasjeugdwerk.be
•
https://www.facebook.com/kras.borgerhout/
Anissa, 19 jaar en schoonheidsspecialiste, is al 4 jaar vrijwilligster bij Kras Borgerhout
26
Anissa Het was nooit mijn bedoeling om vrijwilligster te worden. Ik kom al bij Kras Borgerhout sinds mijn zeven jaar en toen ik ouder werd, ben ik er mee ingerold. Nu zou ik het jongeren aanraden om vrijwilliger te worden! Het is echt heel leuk, je bent niet alleen en je komt in contact met veel mensen. Vooral als jongeren niet naar school gaan of geen werk hebben, is het echt nuttig. Soms krijg je er ook zelfs iets voor terug, bijvoorbeeld een vergoeding. Maar net omdat het zo leuk is, hoef ik er niet altijd iets voor terug te krijgen. Vrijwilligerswerk doen, is met mensen werken en ermee in contact komen. Het is daardoor dat ik socialer en meer open ben geworden. Mensen helpen vind ik heel belangrijk. Veel dingen zijn moeilijk in deze tijd, dus als iemand hulp nodig heeft en ik kan helpen, zal ik dat doen. Als je zelf hulp nodig hebt, wil je ook dat mensen jou helpen. Soms hoor ik kinderen op de tram en denk ik: “Oh my god”, maar hier is het echt leuk om met kinderen te werken. Ze luisteren naar je en tonen respect. Ik voel me als een echte begeleidster en ik voel me verantwoordelijk. Ik heb zelfs al verlof op m’n werk genomen om hier vrijwilligerswerk te komen doen! Andere jeugdverenigingen spraken me nooit echt aan. Hier is het multicultureel en je kent iedereen. Er komen nieuwe jongeren en begeleiders bij en zo leer je steeds nieuwe mensen kennen en dat vind ik wel tof. Mensen reageren soms wel wat raar en zijn verbaasd dat ik als Marokkaanse vrijwilligerswerk doe. Ik vraag nooit waarom ze het raar 27
28
vinden. Bijna al mijn vrienden doen ook vrijwilligerswerk dus voor mij is het iets normaals geworden. Soms vraagt Kras of ik wil komen helpen, maar ik stel het zelf ook voor, bijvoorbeeld om mee te helpen met de opendeurdag of op het zomerkamp. Ondertussen werk ik als schoonheidsspecialiste. In mijn job kom ik ook met veel soorten mensen in aanraking. Dankzij mijn vrijwilligerswerk heb ik geleerd om met allerlei mensen te werken. Ik heb geleerd op mijn eigen benen te staan en problemen eerst zelf proberen op te lossen. Als er bijvoorbeeld iets zou mislopen tijdens een behandeling op het werk, zal ik het zelf proberen recht te zetten. Meestal is vrijwilligerswerk op een zondag en dan denk ik terwijl ik opsta: “Ja, vandaag kan ik weer naar Kras�. Dan contacteer ik ook mijn vrienden om te vragen of zij ook komen meedoen aan de activiteit. Het is altijd een dag die me vervult, ik doe het met veel goesting!
29
Youssef Y., 23 jaar, maakt ramen en deuren en balustrades en al 8 jaar vrijwilliger bij Kras Borgerhout
30
Youssef Y. Ik ben al van mijn 15de vrijwilliger bij Kras. Toen ik als tiener overging naar de jongeren werd ik door mijn begeleider gevraagd om alles proper en netjes achter te laten. Zo is het begonnen... Ik werk nu al 5 jaar en ben nog altijd vrijwilliger bij Kras. Kras haar taak is je ‘knijpen’, zodat je een sterke jongen wordt, een zelfstandige jongen wordt en dat je als verstandige jongen over straat loopt. “Je kunt hier nooit iets verkeerds doen.” Als je eens iets verkeerds doet, dan reageren ze niet met een “Waah”, maar als je iets op straat verkeerd doet, dan zit je bij de politie hé. Je maakt fouten als vrijwilliger en de begeleider zorgt ervoor dat je die fouten verbetert. Als je al op je 15de aan vrijwilligerswerk doet om te leren mensen te helpen en jongeren te begeleiden, dan heb je tegen je 18de een stevig niveau, sta je op hele sterke benen. Het vormt je, het bereidt je voor op de toekomst. Vrijwilliger staat gelijk aan andere mensen willen helpen. Ik vond het altijd al belangrijk om mensen te helpen. Ik vind dat iedereen ooit vrijwilliger moet zijn in zijn leven. Als iedereen elkaar helpt zou het leven veel makkelijker zijn dan het nu is. We laten zien dat het leven niet altijd rond geld hoeft te draaien. Niet altijd moet alles betaald worden. Mensen moeten beseffen dat je ook vrijwillig dingen kunt doen. Sommige jongeren zeggen: “Waarom je tijd verdoen als vrijwilliger en jezelf kapot werken voor niks?” Ja, dat is waar. Maar langs de andere kant leer je zoveel bij, verantwoordelijkheid, je leert jezelf beter kennen... Veel jongeren hebben het nodig om te leren werken en daar niet altijd voor betaald te worden. Leren werken en behulpzaam zijn, en de rest komt altijd later. Dat is hier ook belangrijk. Elkaar helpen, niet egoïstisch zijn. Andere mensen helpen. Je wordt niet betaald, vrij en willig.
31
32
Kras is voor mij een plaats waar ik me thuis voel. Als ik hier ben, voel ik me thuis omdat de mensen hier elkaar respecteren. Als ik hier kom, voel ik me altijd op mijn gemak na het werk, ik ben hier altijd welkom. Ik word nooit geweigerd. Als er een activiteit is, vraagt men altijd vriendelijk: kom maar mee. Als ik zelf een probleem heb buiten Kras kan ik altijd naar hier komen en advies vragen‌ Ik voel me hier echt thuis. Ik sta altijd met twee voeten vooruit voor Kras en ik zal hen nooit in de steek laten, ook al zou ik getrouwd zijn en een gezin hebben. Ik ben hier altijd tijdens de weekends omdat ik werk tijdens de week. Je mag over tien jaar terugkomen wanneer ik getrouwd ben en dan.. ik zeg het nogmaals: ik zal Kras nooit in de steek laten. Waarom? Omdat de begeleiders me heel veel liefde geven. Om alles.
33
Ahmed – 32 jaar – jeugdwerker tieners en jongeren bij Kras Borgerhout - verantwoordelijke jongensvrijwilligers
34
Ahmed Mijn verhaal bij Kras Borgerhout begint in 1998 en sindsdien heb ik een hele evolutie meegemaakt. Ik ben gestart als jongere, in 2000 werd ik vrijwilliger en in 2006 werd ik aangenomen als vaste jeugdwerker. Ik maakte deel uit van de eerste generatie vrijwilligers. Het vrijwilligerswerk bestond toen vooral uit het proper houden van het gebouw, het maken van een eigen maandprogramma en het steward zijn tijdens voetbalmatchen. Na een tijd begon ik meer verantwoordelijkheden op te nemen en legde ik netwerken met externe organisaties. Als vrijwilliger kreeg ik vormingen aangeboden zoals de animator- , hoofdanimatorcursus en de cursus jeugdadviseur. Die cursussen hebben me vorm gegeven, in die zin dat ik er theorie meekreeg die ik kon gebruiken in het werken met jongeren en externen. Mijn competenties werden hierdoor uitgebreid en dit alles heeft me gemaakt tot wie ik nu ben. In 2002 studeerde ik af met een diploma automechanica. Al snel merkte ik dat die job voor mij niet sociaal genoeg was en dat ik meer nood had aan contact met mensen. Zo ben ik (weer) in de sociale sector beland. Van 2002 tot 2006 werkte ik als jongerencoach en preventiemedewerker bij Sint-Godelieve. Tijdens deze job, bleef ik ook nog vrijwilligerswerk doen bij Kras Borgerhout en ben ik in 2006 aangenomen als vaste medewerker. Nu ben ik binnen de werking verantwoordelijke voor de jongensvrijwilligers. We merken dat jongeren die hier vrijwilligerswerk doen de tools hebben en competenties aanleren die het hen gemakkelijker maken om aan een job te geraken. Zelf ben ik daar een goed voorbeeld van. Jongeren zijn trots dat ze op hun cv kunnen zetten dat ze vrijwilliger zijn bij Kras. Tijdens
35
36
een sollicitatiegesprek praten ze over de praktijk die ze hier geleerd hebben en zien de werkgevers dat ze bijvoorbeeld flexibel en sociaal zijn, en met verschillende mensen overweg kunnen. De andere jongeren zien dat gebeuren en willen ook aan een job geraken. Dan krijg ik de vraag: ‘Hé Ahmed, ik wil vrijwilliger zijn, wat moet ik ervoor doen en kun jij mij inschrijven voor een animatorcursus?’. Voor Kras Borgerhout betekent vrijwilligerswerk positieve beeldvorming. Ik heb al veel reacties gekregen dat het positief is om de jongeren bezig te zien. In de media is het beeld altijd zeer negatief. Bijvoorbeeld op Terlopleinfeest, daar komen veel verschillende mensen. Onze vrijwilligers doen er allerlei activiteiten voor kinderen en tieners. Mensen zien dan dat ze goed kunnen omgaan met jongeren, kinderen en externen. Ze zien dat ze positief zijn ingesteld en maken makkelijker een praatje met hen. Vrijwilliger zijn, omvat niet enkel het vrijwilligerswerk. Bij de vrijwilligerskern is het belangrijk om ook een mening hebben. Toen er verkiezingen waren, hebben we een debatavond georganiseerd met de schepenen. Bij de heraanleg van een plein gaven de vrijwilligers hun mening en inzichten. Ze voelen dat ze hun zeg kunnen doen en dat ze inbreng hebben. Dat is belangrijk.
37
Hanane is 17 jaar, nieuwe vrijwilligster bij Kras, jobstudente jeugddienst Mortsel, studeert Latijn-Wiskunde
38
Hanane Als kind kwam ik naar de activiteiten van Kras Borgerhout. Toen ik een stageplaats zocht, wilde ik dat bij Kras doen omdat ik wist hoe goed ze hier met kinderen omgaan. Ze zouden me niet raar aankijken en ik wist dat ik niet benadeeld zou worden. Ongeacht mijn huidskleur, weet ik dat ik hier dezelfde kansen krijg. Dat is iets wat je niet veel vindt. Er zijn overal vooroordelen. Ik heb op veel plekken gestaan en telkens schrokken mensen ervan dat ik het als Marokkaanse goed deed. Bij Kras gaan ze er niet van uit dat je het niet goed zou doen en dat vind ik kostbaar. Mensen van Marokkaanse origine komen vaak negatief beeld tegenwoordig. Wij komen zelden in beeld als mensen die zich inzetten voor de maatschappij, de kinderen of mensen die werken naar iets groters toe. Ik wil aan de wereld laten zien dat wij met heel wat dingen bezig zijn. Bij andere organisaties is er een drempel waardoor ze mensen van onze doelgroep niet bereiken. Ik ken veel jongeren die het geprobeerd hebben en ermee zijn gestopt omdat ze zich anders voelden, het buitenbeentje. Ik zou nooit ergens vrijwillig naar toe gaan als ik het niet leuk vind en word buitengesloten. Bij Kras voelde ik me meteen betrokken, ze noemen ons ook hun collega’s, zelfs waar kinderen bij stonden. Hierdoor voel ik me echt deel van de organisatie. De begeleiding is altijd behulpzaam, ze helpen en geven tips. Wat voor mij een totale shock was, was toen de begeleidster Nora zei dat ik haar ook feedback mocht geven, zolang het op een gezonde manier gebeurde. Ik dacht altijd dat ik moest zwijgen wanneer er iemand wat hoger stond dan ik, iemand die meer gestudeerd heeft. Dankzij Nora begon ik vragen te stellen, kreeg ik uitleg en leerde zo echt bij. Toen ik bij Kras begon, wist ik niet of ik goed met kinderen zou kunnen 39
40
omgaan. Gaandeweg heb ik leren omgaan met kinderen en met kritiek. Over mezelf heb ik ook veel geleerd. Zo leerde ik dat ik goed ben in het organiseren van activiteiten en ik goed met ouders kan praten. Ik besef wat lukt of minder goed lukt. Vandaaruit denk ik na over welke job ik later wil uitoefenen. In de toekomst overweeg ik om burgerlijk ingenieur te worden. Of leerkracht worden in het middelbaar, dat lijkt me ook nog wel iets voor mij, want ik werk graag met kinderen en jongeren. Vrijwilligster zijn, omvat niet enkel de uren die je doorbrengt met de kinderen in de werking. Je komt hen ook op straat tegen. Dan komen ze soms met verhalen en kun je advies geven om ze verder te helpen. Het feit dat ze me herkennen en met me komen praten, is een teken dat ze me niet vergeten zijn en dat ik iets betekend heb. Door hier zelf als kind gezeten te hebben, denk ik nog aan begeleidsters die al lang weg zijn. Ik wil ook zo een begeleidster kunnen zijn voor iemand. De maatschappij moet ons ook horen, zodat ze weten dat er meer is dan alleen hangjongeren. Ze moeten weten dat er mensen met een hoofddoek zijn die niet naar SyriĂŤ willen en dat wij deel willen uit maken van deze maatschappij. Luister naar ons en zeg niet dat wij onze hoofddoeken moeten afdoen om ergens te werken of dat wij lui zijn, altijd te laat komen, enzovoort.
41
Youssef A., 25 jaar, werkt als jeugdwerker bij Kras Borgerhout- voormalig vrijwilliger
42
Youssef A. Het is tien jaar geleden dat ik hier voor de eerste keer kwam. Ik wist niet wat Kras was, want ik zat meestal thuis achter mijn computer tot op het moment dat ik mijn broer hoorde zeggen : “Ik ga naar de Kluis”. (Kras Borgerhout heette vroeger de Kluis.) De eerste keer dat ik bij Kras kwam, was voor mij een hele leuke ervaring, ik zag daar heel veel bekende gezichten. Ik weet nog dat ik een hele bescheiden jongen was, je bent met andere jongens aan het spelen, komt met andere mensen in contact, doet vrijwilligerswerk... Kras was de plaats waar ik mezelf kon ontplooien. Ik heb heel veel karaktereigenschappen van mezelf ontdekt waarvan ik niet wist dat ik ze had. Zoals: sociaal zijn, spontaan, optimisme. “Het bal van de burgemeester.” Dat was het leukste vrijwilligerswerk dat mijn vrienden en ik hebben gedaan. We stonden daar in ons eentje en we hebben alles perfect laten verlopen en ze waren héél tevreden. Dat doet je iets, want vrijwilligerswerk doe je zonder dat je ouders en broers of zussen erbij zijn. Je krijgt de verantwoordelijkheid en je doet er alles voor om die verantwoordelijkheid niet te schaden. Het geeft een heel leuk gevoel omdat je weet dat je veel meer kan dan je denkt, en daar word je trots van. Dat maakt je héél sterk. Met vrijwilligerswerk train je jezelf om sterker te worden in de maatschappij. Vrijwilligers zijn de fundering. Zonder vrijwilligers geen vrijwilligerswerking. Je hebt onder de vrijwilligers heel veel jongeren die uitblinken die het heel goed doen en soms meehelpen met activiteiten en instuiven. Je hebt vrijwilligers die zelfs mee op kamp gaan, die begeleiders te hulp schieten… We zien hen als iets onmisbaars, maar we mogen niet de fout in maken dat we hen zien als begeleider. Want het zijn (tenslotte) vrijwilligers die met plezier komen en dat plezier mogen we niet afnemen.
43
44
Kras is véél he, Kras is een jeugdhuis, Kras is een tweede thuis, Kras is voor sommigen zelfs een eerste thuis, een toevluchtsoord voor velen, een plaats waar jongeren tot rust kunnen komen om even weg te zijn van alle problemen die ze buiten, op school of thuis hebben. Dat is Kras. Kras betekent veel voor de buurt. Hier hebben de meeste meisjes en jongens hun jeugd beleefd. Hier hebben ze keiveel meegemaakt, de helft van hun herinneringen komen vanuit Kras. Ik ben nu 4 jaar in dienst bij Kras. Ze hebben me zelf gevraagd. Nog altijd met veel plezier. Ik heb veel mooie momenten meegemaakt met de jongeren en tieners. Er kwam een plaats vrij en ze vroegen me of ik het zag zitten om te solliciteren bij Kras. Ik voelde me vereerd dat ze het aan mij vroegen. Ik heb dat dus met beide handen aangenomen en heb gesolliciteerd... met succes. De jongeren vinden dat dan wel tof als ik hen vertel over waar ik ben begonnen, wat ik allemaal heb meegemaakt en waar ik nu zit. Dan schijnt bij hen de zon een beetje meer en dat appreciëren ze wel.
45
46
6. Uitdagingen “We groeien niet als de dingen steeds makkelijk gaan, we groeien als we de uitdagingen aangaan” Na 15 jaar staat de vrijwilligerswerking van Kras Borgerhout niet meer in de kinderschoenen. We hebben al veel stappen gezet, maar we hebben nog veel te leren en te verbeteren. Net zoals we uitdagingen bieden aan de vrijwilligers, zijn er ook voor onszelf heel wat uitdagingen. Het feit dat we op een ‘open’ manier werken, is al een uitdaging op zich. Er zijn alsmaar nieuwe jongeren en vrijwilligers, de omgeving verandert, het aanbod groeit... We zien uitdagingen vooral als opportuniteiten, als kansen. Vijf jaar geleden konden we niet voorspellen waar we nu zouden staan en vandaag kunnen we niet voorspellen waar we binnen vijf jaar zullen staan. Wat we wel weten, is dat we er samen met de vrijwilligers willen staan.
Betere Omkadering Er zijn, naast nieuwe en jonge vrijwilligers, ook oudere vrijwilligers met meer ervaring. We hebben in het verleden nooit een omkadering uitgeschreven. We merken dat er nu wél nood aan is. Jongeren maken immers zelf al een onderscheid tussen hoofdvrijwilligers en startende vrijwilligers. Hieruit blijkt dat ze nood hebben aan erkenning en meer duidelijkheid in de rol die ze opnemen als vrijwilliger. Sommigen nemen nu eenmaal meer verantwoordelijkheid op dan anderen en dat mag gevalideerd worden. Daaraan moeten we dus nog werken.
Scherpere Verwachtingen Aan een duidelijke omkadering zijn ook verwachtingen gebonden. Want wat verwachten we van een hoofdvrijwilliger, wat van een startende vrijwilliger en wat van diegenen die zich daartussen bevinden? 47
48
Daarnaast werken we nu meer dan vroeger met vergoedingen. Los van het praktische aspect (het aanwezig zijn van het budget) moeten we ons de vraag stellen: wanneer wordt iemand al dan niet vergoed? Dit zijn vragen waarover we nog verder moeten nadenken.
Behapbaar 1 Kras Borgerhout borrelt, bruist en barst van de activiteiten. Ofwel organiseren we ze zelf ofwel zijn we medeorganisator. Een grote uitdaging is om vrijwilligers niet te veel te belasten. Kras is en blijft nog altijd een jeugdwerkorganisatie, het moet dus aangenaam blijven voor de vrijwilligers. We bieden vrijwilligers uitdagingen en kansen om te groeien, maar dan moeten we ze gemotiveerd houden. Kras draait niet enkel op en om vrijwilligers. Er moet ook ruimte zijn voor ontspanning en het creëren van een veilige omgeving.
Behapbaar 2 Het mooie aan hoe het vrijwilligerswerk bij ons loopt, is dat er veel mond-tot-mond reclame is. Jongeren worden geïnspireerd door anderen om vrijwilliger te worden. Het is niet vanzelfsprekend om hier altijd even ondersteunend te zijn. Zo zijn er soms praktische belemmeringen. Er zijn bijvoorbeeld meer kandidaten dan plaatsen voor de animatorcursussen. Een uitdaging die een oplossing verdient...
De Andere Vrijwilliger In ons vrijwilligerswerk hebben wij vooral ervaring met Kras-leden die doorstromen naar vrijwilligerswerk. Het is echter een absolute uitdaging om ook andere vrijwilligers, zoals bijvoorbeeld een gepensioneerde of een geëngageerde buurtbewoner, de kans te bieden om zich mee in te zetten in onze organisatie. Dit uiteraard met een omkadering en begeleiding die net zo sterk staat als diegene die we nu al hebben.
49
50
7. Tien Tips en Tricks 1. Als een Maatpak Een vrijwilliger heeft een eigen verhaal, een eigen achtergrond, eigen sterktes en zwaktes. Hou rekening met de persoon en zijn/haar persoonlijkheid, talenten, competenties... Mensen zijn divers, dus voorzie een divers vrijwilligerswerkaanbod. Zo kan het zijn dat iemand die goed is met z’n handen, liever een lokaal wil inrichten dan mee een activiteit organiseren. Heb ook respect voor de cultuur van deze vrijwilliger. Maatwerk is het sleutelwoord. “Bij Kras worden we geaccepteerd om wie we zijn. We kunnen onszelf zijn zonder ons te moeten schamen of ons anders te gedragen. Iedereen is uniek en dat zie je ook bij Kras.” Nabila, 17 jaar
2. Werk Laagdrempelig Bied voldoende ondersteuning aan jongeren. Het kan bijvoorbeeld een drempel zijn om zich in te schrijven voor een animatorcursus. Doe dit samen met hen.
3. Werk aan de Vertrouwensband Jongeren hebben nood om zich veilig te voelen binnen de organisatie en binnen het team van de organisatie. Om op maat te kunnen werken, zijn een vertrouwensband en de veilige omgeving essentieel. “Ik sta altijd klaar voor Kras en ik zal hen nooit in de steek laten, ook al ben ik getrouwd.” Youssef, 23 jaar 51
52
4. Vertrek vanuit een Competentietraject Vrijwilligerswerk is belangrijk omdat jongeren zichzelf beter leren kennen. Ze worden mondiger en krijgen meer zelfvertrouwen. Stippel samen met hen een traject uit dat leidt naar empowerment en emancipatie. Stimuleer hen om cursussen of vormingen te volgen die hen kunnen versterken. Ga ook in op vormingen die ze zelf naar voor schuiven omdat ze die belangrijk vinden in hun ontwikkeling. “Kras wil niet dat we enkel bij hen blijven, nee, het is hun bedoeling om ons te laten ontwikkelen. Ik ben zo aan een studentenjob geraakt.” Nabila, 17 jaar
5. Geef ‘High Fives’ Voorzie voldoende feedbackmomenten, bedankmomenten, schouderklopjes en high fives... Laat ze weten dat ze een gewaardeerde en noodzakelijke groep zijn in de organisatie.
6. Laat hen hun Werk Uitdragen Door bijvoorbeeld t-shirts, badges, petjes te maken die ze kunnen dragen tijdens hun vrijwilligerswerk, worden ze visueel (h)erkend als vrijwilligers van Kras Borgerhout. “De gasten dragen die t-shirts met trots. Da’s een teken dat ze vrijwilligerswerk willen uitdragen. Ik kreeg ook de vraag van sommige jongeren dat wanneer ze op cursus gingen, ze de t-shirts ook mochten aandoen.” Nadia, coördinator Kras Borgerhout
7. Laat hen Groeien en Bloeien Geef de vrijwilligers geleidelijkaan meer verantwoordelijkheden. Wij gaven bijvoorbeeld twee van de kernvrijwilligers een eigen sleutel van hun activiteitenruimte. Door verantwoordelijkheden te laten groeien, geef je
53
54
aan dat je hen vertrouwt en erkent in hun taak als vrijwilliger. “Verantwoordelijkheid is voor mij: op je eigen benen kunnen staan. Als er iets is, moet je zelf proberen dat op te lossen en je moet kunnen omgaan met andere mensen.” Anissa, 19 jaar
8. Werk met Succesverhalen Rolmodellen ontstaan op een natuurlijke manier. Een rolmodel heeft meestal een succesverhaal. Probeer daar zoveel mogelijk mee te werken, want het werkt inspirerend voor andere jongeren. En daardoor ontstaat er ook een spontane werving van vrijwilligers.
9. Werk op Ritme van de Jongeren Hiermee bedoelen we dat je altijd alert moet zijn voor signalen die de vrijwilligers geven. Als er noden zijn waarvoor nog geen ruimte is binnen het bestaande aanbod, sta dan open om hierop in te gaan. Dit betekent dat het belangrijk is om als organisatie geen vastgegroeid aanbod of voorgekauwd traject te hebben. Elk traject is anders. Elke vrijwilliger is anders. Elk ritme is dus anders.
10. Flexibiliteit en Openheid is een Must De jeugdwerker of begeleiding van de organisatie waar de vrijwilligers werken, moet heel flexibel zijn. Je hebt als jeugdwerker geen vast pakket. Er bestaat geen standaard om met vrijwilligers te werken. Openstaan voor verandering is dus belangrijk. Je moet jezelf en de manier van werken voortdurend in vraag durven stellen. “Wat doe je als jongeren bepaalde dingen willen, waarvan we zeggen: dat past misschien niet binnen de visie van de organisatie? Durven wij dan de visie van de organisatie in vraag stellen? Of is dat net de grens? Da’s een uitdaging, ook als jeugdwerker” Nadia, coördinator
55
Kras Steunpunt Borgerhout Generaal Eisenhouwerlei 47 2140 Borgerhout www.krasjeugdwerk.be www.facebook.com/krasantwerpen info.borgerhout@krasjeugdwerk.be Hebt u vragen over vrijwilligerswerk? Neem dan contact op via info.borgerhout@krasjeugdwerk.be In maart 2016 onthullen we een mini-documentaire, gemaakt door Andere Wereld Films, over het vrijwilligerswerk bij enkele vrijwilligers van Kras Borgerhout. Houd onze website en facebookpagina dus zeker in de gaten! https://www.krasjeugdwerk.be https://www.facebook.com/kras.borgerhout/
Dit is een publicatie van Kras Jeugdwerk, Steunpunt Borgerhout, met steun van Stad Antwerpen en Het Impulsfonds voor Migrantenbeleid.
56
V.U. Elke Deforce, Kroonstraat 169, 2140 Borgerhout.