Jaarverslag 2011

Kras jeugdwerk Kroonstraat 169, 2140 Borgerhout 03/270 39 10 www.krasjeugdwerk.be info@krasjeugdwerk.be

Inhoud Woord vooraf

3

Van 2011 naar 2012, belangrijke tendensen

4

Algemene Facts & Figures

10

Kras Berchem

14

Kras Borgerhout

18

Kras Deurne

22

Kras Hoboken

24

Kras Kiel

28

Kras Linkeroever

32

Kras Merksem

36

Kras Noord

40

Kras Zuid

44

Kras Sport

48

Balans 2011

52

Resultatenrekening 2011

54

Visietekst

56

2

Dit jaarverslag werd goedgekeurd door de Algemene Vergadering van Kras Jeugdwerk vzw op de zitting van 24 mei 2012.

Woord vooraf Beste lezer,

Voor u ligt een trotse presentatie van het werk van Kras Jeugdwerk in 2011. Dit document wil een kort inzicht geven in de algemene werking van 2011. Ook willen we per deelwerking een tipje van de sluier oplichten. Dit doen we door enkele projecten en activiteiten van onze 10 steunpunten in de verf te zetten. Omdat Kras Jeugdwerk wortelt in lokale wijkwerkingen die al decennia lang actief zijn, kunnen we buigen op een ruime expertise met activiteiten van hoge kwaliteit.

We geven eerst een blik op 2011 op organisatiebreed niveau. Aansluitend bespreken we enkele belangrijke uitdagingen die we zien voor 2012. Deze zullen bepalend zijn voor de koers die Kras Jeugdwerk in de nabije toekomst zal varen.

Vervolgens bieden we een kort, cijfermatig inzicht in onze werkingen. Dit geeft een impressie op de grote lijnen van de basiswerking, zowel qua bereik, diversiteit als activiteiten. Zo kunt u lezen op pagina 10 dat er in 2011 bijvoorbeeld meer dan 17.000 activiteitsuren werden georganiseerd, 4700 geregistreerde deelnemers werden bereikt en meer dan 97.000 deelnames werden gerealiseerd. Cijfers die tellen...

In het derde deel presenteren we per steunpunt enkele grote activiteiten en projecten. Als jeugdwelzijnswerk richten we ons in de eerste plaats op maatschappelijk kwetsbare kinderen, tieners en jongeren. We werken aan de emancipatie van deze groep. Dit werk toont zich niet zomaar in cijfers. Daarom geven we, met een selectie van enkele projecten en activiteiten per steunpunt, een representatief beeld van de inhoudelijke klemtonen die we in 2010 legden.

Dit palet toont u het belang van de combinatie van twee zaken die Kras Jeugdwerk in haar werking legt. Enerzijds een degelijke basiswerking voor de vrije tijd van die kinderen, tieners en jongeren.

Anderzijds een permanente en doordachte vernieuwing in werkvormen die deze jonge burgers een steviger plaats in de samenleving kunnen geven.

We wensen u veel inspiratie, leesplezier en verwondering toe!

Bob Jacobs directeur Kras Jeugdwerk

3

Van 2011 naar 2012 Belangrijke tendensen Kras Jeugdwerk vzw werkt aan deze missie: De vereniging beoogt de emancipatie van kinderen, tieners en jongeren, in het bijzonder maatschappelijk kwetsbare kinderen, tieners en jongeren, via de versterking van hun capaciteiten en weerbaarheid. Het betreft hun ontplooiing en volwaardige participatie in alle maatschappelijke domeinen, en het verdedigen van hun rechten en belangen. De vereniging bestrijdt elke vorm van uitsluiting of racisme.

De vereniging realiseert haar doel door de volgende activiteiten: het organiseren van een groepsgericht vrijetijdsaanbod met sterke aandacht voor het welzijnsgerichte, het ondersteunen van kinderen, tieners en jongeren om bewuste keuzes te maken, en het beïnvloeden van het (jeugd)beleid.

1. Kras Jeugdwerk het voorbije jaar Bij Kras Jeugdwerk was er het voorbije jaar heel wat beweging.

Zowel op niveau van de basiswerking als op organisatieniveau zijn we het voorbije jaar actief geweest, met een duidelijke evolutie tot gevolg. Hierna volgt een kort overzicht van enkele projecten en activiteiten die organisatiebreed werden uitgevoerd.

Februari 2011 In het krokusverlof was er opnieuw een spannend voetbaltornooi voor tieners. Tijdens dit tornooi ontmoeten de tieners uit de verschillende wijken elkaar en meten ze zich aan elkaar in een heus zaalvoetbaltornooi. De tieners van Kras Borgerhout gingen dit jaar naar huis met de beker. Het tornooi ging traditiegetrouw door in de zaal van UA, waar we twee velden naast elkaar ter beschikking hebben.

Mei 2011 Kras Speelt!, een animatief en educatief evenement met springkastelen, gekke fietsen, go-carts, trampolines, sumoworstelen, klakkebuizen, grime, hennatattoos, circus, thaibox, hip hop, steengoede muziek en veel zaalvoetbal was een geweldige speelnamiddag voor heel wat kinderen en tieners uit alle wijken waar Kras actief is.

In 2012 wordt een vernieuwde editie van Kras Speelt georganiseerd. Deze keer in Park Spoor Noord, het belooft minstens even succesvol te worden als editie 2011!

Najaar 2011 In het najaar 2011 volgden jeugdwerkers uit 3 wijken (Kiel, Merksem en Borgerhout) vorming rond debatteren met jongeren. De vorming werd gegeven door IDEA met de steun van Open Society Foundation en heeft heel wat jeugdwerkers vaardigheden, methodieken en achtergrond in het debatteren met jongeren bijgebracht. In de werkingen zette men hierrond al verdere stappen met verschillende debatmomenten. In 2012

4

voorziet men bij Kras Kiel zelfs een heus debat tussen jongeren en onderwijspartners!

Beroepenproject In 2011 kreeg het beroepenproject concrete vorm. Dit project, over alle steunpunten heen, laat tieners en jongeren kennismaken met een brede waaier aan beroepen door bezoeken aan bedrijven en organisaties. Zo werden onder andere de luchthavens van Zaventem en Deurne, de Zoo, een Hilton hotel, de Antwerpse haven, de brandweer, de VRT en Coca Cola bezocht. Voor onze tieners en jongeren is het belangrijk en richtinggevend om échte beroepspraktijken te zien. Ze hebben weinig voorbeeldfiguren en perken vaak hun toekomstperspectieven in. Met dit project kunnen ze hun perspectieven verbreden en geïnspireerd geraken. Dit bevordert juiste en gemotiveerde studiekeuze, een groot probleem bij de tieners en jongeren van Kras Jeugdwerk.

Reorganisatie en verandering 2011 was geen makkelijk jaar. De door de stedelijke overheid opgelegde reorganisatie van de WMKJ-sector resulteerde voor Kras Jeugdwerk in het noodgedwongen afdanken van meer dan 10 jeugdwerkers. Daarnaast zullen de kinderen en jongeren uit Deurne, Linkeroever en Hoboken niet meer bij Kras Jeugdwerk terecht kunnen. Dit gebeuren heeft zowel bij betrokken doelgroep als bij het personeel voor onrust gezorgd.

In betrokken wijken zullen JES vzw en Formaat vzw een vrijetijdsaanbod uitbouwen.

Kras Jeugdwerk heeft de voorbije twee jaar heel wat verandering doorgemaakt. Omdat we de organisatiestructuur en –inhoud overnamen van onze voorganger (KIDS vzw), startten we een organisatiebreed proces dat de volledige werking kritisch herdenkt. In het eerste deel van 2011 dachten

de raad van bestuur en het team coördinatoren na over wat er zou moeten aangepakt worden. In de tweede helft van 2011 werden met alle medewerkers gesprekken gevoerd over de missie. Conclusie is dat deze breed gedragen is, maar een meer toegankelijke formulering kan gebruiken.

In 2012 wordt het veranderingsproces verder gezet met o.a. een brede bevraging van elke medewerker, een denkdag met de raad van bestuur en de coördinatoren, een personeelstweedaagse en het bepalen van inhoudelijke speerpunten.

2. Uitdagingen voor de toekomst 2.1 Maatschappelijke ontwikkelingen Onze samenleving verandert voortdurend. Als we de bewegingen in de stad bekijken, zien we er een paar die een belangrijke invloed hebben op de doelgroepen waarmee we werken.

A. Het profiel van Antwerpse jeugd De stad verjongt en kleurt. Ongeveer 30% van de bewoners is momenteel jonger dan 25 jaar. 60% van de Antwerpse 0-9 jarigen is van vreemde origine. Binnen de groeiende groep jongeren zijn ook meer kinderen, tieners en jongeren die met armoede worden geconfronteerd. 25% van de Antwerpse geboortes heeft plaats in kansarme gezinnen (Meeuws, 2012).

De kloof tussen rijk en arm wordt steeds groter.

Met andere woorden: de groep maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren stijgt behoorlijk. Een status quo van de Antwerpse WMKJ’s is nefast voor de toekomst van deze kinderen. Hun emancipatiekansen via het jeugdwerk dalen immers rechtevenredig met het vergroten van deze bevolkingsgroep. Om mee te groeien met de deze doelgroep heeft Kras Jeugdwerk niet enkel nood aan meer middelen, we moeten ook onze huidige werkwijzen herdenken om gepast in te spelen op de tendensen.

B. De omgeving waarin deze kinderen en jongeren opgroeien.

Wat wetenschappers als Wacquant (Wacquant, 2012) en Loopmans (Akarkach, & Loopmans, 2011) en stedelijk topambtenaar Meeuws (Meeuws, 2012) beschrijven, ondervinden wij dagelijks.

Het centrum bruist: bepaalde delen van de stad werden dankzij investeringen van het stadsbestuur meer attractief en trekken kapitaalkrachtige consumenten en bewoners aan. Een omgekeerde beweging zie je in wijken net buiten de kernstad (vb. Merksem, Kiel, Linkeroever). Deze wijken worden gekenmerkt door een lage gezondheidsgraad en huurwoningen in slechte staat (incl. een tekort aan kwalitatieve sociale woningen). Dit is een verontrustende trend. Het gekende Matheuseffect is overduidelijk aanwezig in de Antwerpse stadsontwikkeling: indien er geïnvesteerd wordt in achtergestelde wijken, komen deze investeringen meer ten goede aan socio-economisch sterkere Antwerpenaars dan

5

aan anderen. Onze politici hebben vooral in huisvesting en stadsrenovatie geïnvesteerd, maar dat lost de kernproblemen niet op, het verplaatst ze enkel. (Wacquant in Renard, 2012, p. 60) De kernproblemen zijn de groeiende maatschappelijke achterstelling door onvoldoende waardige jobs voor iedereen, vergrotende sociale ongelijkheid in onderwijs, vrijwillige hulpverlening en andere maatschappelijke instituties, leven tussen twee culturen, niet adequaat opvoedingsmodel, consumptiedruk, verhoogde gezondheidsproblemen bij maatschappelijk kwetsbaren…

De vergroening is een prioritaire uitdaging voor Antwerpen.

Momenteel kampt Antwerpen al met een scholentekort, vooral in die wijken waarin minder werd geïnvesteerd. Niet alle Antwerpse kinderen kunnen momenteel terecht in een kleuterschool, met taal en schoolse achterstand tot gevolg (Meeuws, 2012). Die wijken worden ook gekenmerkt door een weinig kwalitatief, betaalbaar en op maat afgestemd sport- en vrije tijdsaanbod.

De Antwerpse bevolking groeit heel snel, dit heeft naast vergroening te maken met een grote instroom. In vergelijking met andere Europese steden wordt Antwerpen minder gekenmerkt door grote concentraties van één bevolkingsgroep op één plek: de meeste wijken zijn redelijk divers bevolkt. Net die wijken die al dichtbevolkt waren, zijn de laatste jaren nog meer gegroeid (Antwerpen Noord, Borgerhout) (Meeuws, 2012). Tegelijkertijd worden bepaalde wijken gekenmerkt als transitwijk, de grenzen van de achterstellingswijken zijn poreus (Wacquant, 2012): wanneer het bepaalde inwoners meer voor de wind gaat, verhuizen ze, weg van de wijk (Saunders, 2011). Hierdoor kent Antwerpen concentraties van sociaaleconomische achterstelling.

In de huidige visie op stadsvernieuwing wordt de situatie van bepaalde groepen steeds meer als een probleem gedefinieerd.

De publieke ruimte wordt versmald tot consumptieruimte, wie geen geld te besteden heeft, heeft er niets te zoeken (Blondeel, 2009, p. 32). Een beleid rond stadsvernieuwing moet echter ook oog hebben voor de zwakkere.(Debruyne et al., 2010) Er moet minstens nagedacht worden over sociale alternatieven waarbij verder gekeken wordt dan kijk- en belevingsarchitectuur.

(Blondeel, 2009, p. 32) We merken heel duidelijk dat onze jongeren negatief gepercipieerd worden in de publieke opinie. Subjectieve veiligheid blijkt een hoog goed voor de leefbaarheid van een stad, hier wordt in toenemende mate op in gezet. Groepjes jongeren die rondhangen en plezier maken in de openbare ruimte bevorderen kennelijk het veiligheidsgevoel niet, bijgevolg wordt hun aanwezigheid er minder getolereerd.

De perspectieven binnen het onderwijs van de doelgroep waarmee we werken is niet bijzonder rooskleurig. Steeds meer jongeren verlaten het middelbaar onderwijs zonder

6

een diploma. We merken dat maatschappelijk kwetsbare (allochtone) jongeren meer en meer het gevoel hebben dat hun cultuur en milieu niet aanvaard wordt. Dit staat een positieve binding in de weg en jongeren voelen zich gediscrimineerd.

De schoolse achterstand in Antwerpen ligt hoger dan in de rest van het land (gemiddelden bij minstens 1 jaar achterstand). Dit geldt voornamelijk voor TSO en BSO leerlingen van allochtone afkomst (niet EU). Deze jongeren wonen hoofdzakelijk - niet toevallig - in achterstellingswijken (Meeuws, 2012).

Ons onderwijs schiet tekort als sociaaleconomische hefboom: België scoort significant lager dan andere Europese landen in het wegwerken van sociaaleconomische verschillen over generaties heen (Adamson, 2010).

Antwerpen heeft veel steuntrekkers in de leeftijdscategorie van 18 tot 24 jaar. Elke jongere van vandaag groeit op in sociaaleconomische onzekerheid, maar voor jongeren die al zwak staan op de arbeidsmarkt is die onzekerheid nog groter.

Vooral de arbeidsplaatsen voor laaggeschoolden worden schaarser. Bovendien hebben allochtone jongeren te maken met vooroordelen en discriminatie.

Tenslotte merken we dat onze doelgroep oververtegenwoordigd is in de onrechtstreeks toegankelijke hulpverlening, maar onvoldoende gebruik maakt van de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening (Crivit, 2012).

Dit alles heeft tot gevolg dat jongeren zich verder terugtrekken in eigen cultuur en milieu. Waardoor de maatschappelijke kwetsbaarheid vergroot.

C. De rol van de stedelijke overheid De stedelijke overheid is sterk begaan met maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren: al jaren investeert ze middelen in het werken met deze doelgroep, de laatste jaren zijn deze middelen zelfs uitgebreid. Helaas is dat niet in verhouding tot de groei van de aanwezige doelgroep. We zijn dus gematigd tevreden over het stedelijke beleid m.b.t. maatschappelijk kwetsbare jeugd.

We ervaren een groeiende druk vanuit de subsidiërende overheid. Zo ligt de nadruk steeds meer op het projectmatig werken, op kortetermijnresultaten en op de extern gedefinieerde doelstellingen (Coussée, Mathijssen & Crivit, 2011). Maar het is evident dat wij, als jeugdwelzijnswerk, een sterke nadruk leggen op langetermijntrajecten en op het opbouwen van een vertrouwensrelatie. We stellen echter vast dat vanuit de stedelijke jeugddienst een sterke kwantitatieve opvolging van ons bereik gebeurt, terwijl er niet wordt gekeken naar de (langetermijn) impact van ons werk op de levensloop van maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren.

Daartegenover stemt het ons hoopvol te zien dat de stad investeert en blijft investeren in kinderen en jongeren, onder

andere met de heraanleg van verschillende speelpleinen.

Antwerpen Stad is de komende twee jaar ook “Ambassadeur van het luisteren”: de stad wil extra inspanningen leveren om te luisteren naar kinderen en jongeren. We zien hier een grote kans om, op maat, de stem van maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren te laten horen aan de stad.

2.2 Uitdagingen voor het Kras Jeugdwerk A. De Verschuivende klemtoon in de rol van het jeugdwelzijnswerk We vinden het belangrijk dat we als jeugdwelzijnswerk inspelen op de maatschappelijke ontwikkelingen en hun effecten op maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren.

Het jeugdwelzijnswerk heeft 3 rollen: een recreatieve, pedagogische en sociale rol (Coussée, 2012). Doorheen de recreatieve rol (groepsgerichte vrijetijdsaanbod) maken we de pedagogische (opvoedkundige) en sociale (herverdelen maatschappelijke hulpbronnen) rollen waar. Zo werken we aan de ontplooiingskansen en maatschappelijke emancipatie van maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren.

Recreatieve rol: in de stedelijke context zoals die van Antwerpen, zien we voor onze organisatie een belangrijke uitdaging in het blijvend aanbieden van zinvolle vrije tijdsbesteding voor zoveel mogelijk maatschappelijk kwetsbare jeugd. Het is een uitdaging om kwalitatief jeugdwerk met voldoende aandacht voor het individu te blijven aanbieden nu

het aantal leden van de doelgroep in Antwerpen stijgt.

Onze pedagogische rol nemen we op door kinderen en jongeren individueel kansen te bieden. In de veranderende context is het des te belangrijker dat we hier in de toekomst op twee belangrijke sporen inzetten. Enerzijds creëren we als jeugdwerk een veilige vrijplaats om te experimenteren, te oefenen, te leren. Dit doen we over alle relevante levensdomeinen van de doelgroep. Zo leren kinderen bij ons uitbundig en luidruchtig te zijn en toch respectvol te blijven tegenover de omgeving en elkaar. Jongeren die bijvoorbeeld muziek willen maken, maar niet weten waar of hoe te beginnen, vinden bij ons een plek waar materiaal en know how aanwezig is en lawaai kan gemaakt worden.... in een veilige en vertrouwde omgeving.

Een tweede spoor dat we nog meer dan vroeger zullen bewandelen is het aanleren van noodzakelijke vaardigheden of competenties. Kinderen en jongeren moeten in onze samenleving hun mannetje kunnen staan. Daar hebben ze biografische, institutionele competenties voor nodig (Coussée, 2012). We zien het als onze taak om hierrond proactief te werken. Immers, kinderen en jongeren tools geven om een volwaardige plaats te kunnen innemen in de samenleving, betekent werken aan burgerschap.

De veranderende maatschappelijke context maakt dat onze sociale rol stelselmatig aan belang wint. Tot nu toe moesten we soms overgaan tot een sporadische doorverwijzing en/of een

7

beleidsssignaal, in de toekomst zal dat veel intenser worden.

Naast het doorverwijzen, zal het creëren van permanente brugfuncties met andere levensdomeinen van onze doelgroep essentieel zijn. Onderwijs, jeugdhulpverlening, arbeid, welzijn, cultuur, sport... zijn levensdomeinen waar onze doelgroep het hoe langer hoe moeilijker heeft. Als jeugdwelzijnswerk kunnen we hier de rol van ‘missing link’ invullen: door in dialoog te gaan met andere diensten en organisaties die zich op deze domeinen begeven, kunnen we een permanente, gezamenlijke bewegingsruimte creëren waarin de jongeren, wij en de andere diensten elkaar vinden. In 2011 gingen we bijvoorbeeld al in dialoog met JAC+ en VDAB. Naast deze brugfunctie zal ook onze signaalfunctie uitgebreid worden. De vaststelling dat maatschappelijk kwetsbaren hoe langer hoe minder psychische ruimte krijgen in het openbaar domein, noopt tot actie. In 2011 deden we vanuit verschillende wijken mee aan het project “Ieders stem telt” rond de gemeenteraadsverkiezingen in 2012. In elke bevraagde wijk en bij verschillende leeftijdsgroepen, kwam naar boven dat onze doelgroep zelf een groot gebrek aan (psychische) ruimte ervaart. Kinderen mogen niet teveel lawaai maken tijdens het spelen, tieners mogen niet meer ravotten in de openbare ruimte en jongeren mogen niet rondhangen met hun vrienden op het plein. We zullen in de toekomst structureel inzetten op het geven van een stem aan maatschappelijk kwetsbare kinderen, tieners en jongeren.

B. De flexibiliteit en continuïteit als sleutel voor de toekomst Als we stellen dat we onze gehele werking waar maken vanuit de recreatieve rol, blijven sport, spel en ongedwongen vrije tijd uiteraard de fundamenten van onze werking.

Voor een jeugdwerker is het essentieel om een vertrouwensrelatie op te bouwen met de kinderen of jongeren. Hij/zij heeft zicht op de leefwereld, het milieu en de cultuur waarin ze zich bewegen. Binnen de grenzen van het professionele beweegt de jeugdwerker zich ook in deze

leefwereld. Flexibiliteit en continuïteit zijn hierbij van belang.

Met ons basisaabod willen we voor elke leeftijdsgroep voldoende wekelijks weerkerende activiteiten organiseren (continuïteit). We stemmen dit aanbod af op de individuele of collectieve noden en interesses van de doelgroep (flexibiliteit).

Deze brede en regelmatige aanwezigheid is het vertrekpunt om te werken aan een vertrouwensband. Die band is essentieel voor aangaan van langdurige processen. Als Kras Jeugdwerk geloven we rotsvast in de kracht van langdurige processen als noodzakelijke voorwaarde om oprechte emancipatiekansen te geven aan individuen en groepen. Daarom is het belangrijk dat we continuïteit bieden. Dit doen we door voor elke leeftijdsgroep voldoende wekelijks weerkerende activiteiten te organiseren, het basisaanbod genaamd. Ook in dit basisaanbod moet een jeugdwerker zich flexibel opstellen om het tempo en de (al dan niet impliciete) vragen van de doelgroep op te volgen.

Concreet voorzien we: 1. Een groepsgericht vrijetijdsaanbod • volgens interesse van de doelgroep • dat de wereld verbreedt: we leggen bruggen naar andere levensdomeinen (cultuur, sport, welzijn, politiek…)

• een positieve benadering van kinderen en jongeren: niet probleemgeoriënteerd maar vetrekkend vanuit mogelijkheden, samen kansen ontdekken en leren erkennen 2. Een aanbod daar waar de doelgroep is: inbedding in de buurt • activiteitscentra in de wijk • jeugdwerkers zijn bekende gezichten in de wijk en voor ouders • samenwerkingen met instanties op verschillende levensdomeinen • vindplaatsgericht werken 3. Een aanbod tijdens verschillende levensfases van opgroeiende kinderen, tieners, jongeren en jongvolwassenen

Bronnen Adamson, P. (2010). The Children Left Behind: A league table of inequality in child well-being in the world’s rich countries. Geraadpleegd op 10 april 2012, via http://www.unicef-irc.org/publications/619 Akarkach, B. & Loopmans, M. (2011). Het centrum bruist, maar het rommelt in de marge. In Coussée, F., & Mathijssen, C. (Eds.), Uit de marge van het jeugdbeleid (pp.73 – 83). Leuven: Acco.

Blondeel, P. (2009) Nieuwe kleren voor de werkstad, sociale geschiedenis en ruimtelijke planning in de Antwerpse stationsomgeving. Antwerpen: GarantMaklu.

Crivit, R. (2012, maart). Inleiding op Studiemoment Jeugdhulpverlening en het jeugdwelzijnswerk, Uit De Marge, Brussel.

Debruyne, P., De Decker, P., Denoix, K., Loopmans, M., Oosterlynck, S., Tuteleers, P. (2010). Het Antwerpse De Coninckplein. Naar wiens evenbeeld en belangen wordt de stad gekneed. Geraadpleegd op 10 april 2012, via http://www.mo.be/opinie/het-antwerpse-de-coninckplein-naar-wiensevenbeeld-en-belangen-wordt-de-stad-gekneed Meeuws, T.(2012, februari). Stad onder stroom. Lezing ikv traject ter voorbereiding van het memorandum cultuur, kunst en erfgoed, Antwerpen

Coussée, F. (2012, maart). Kansen benutten. Lezing ikv Studiedag Werken met maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren vanuit de vrije tijd, Antwerpen.

Renard, H. (21 maart 2012). Wereld – Loïc Wacquant. Knack, pp. 56-60.

Coussée, F., Mathijssen, C. & Crivit, R. (2011). Een introductie in de marge van het jeugdbeleid. In Coussée, F., & Mathijssen, C. (Eds.), Uit de marge van het jeugdbeleid (pp.73 – 83). Leuven: Acco.

Wacquant, L., (2012, maart). Social insecurity and urban seclusion in Western Europe. Lezing aan Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen UA, Antwerpen.

8

Saunders, D. (2011) Hoop en Vrees in de Stad van Buitenstaanders, nawoord bij ‘De trek naar ’t stad’. Antwerpen: Stad Antwerpen.

Creatie Kras werkt in een continu veranderende maatschappij.

Daarom is Kras ook in staat om zelf dingen te veranderen, samen met de kinderen en jongeren die actieve “creactoren” en betekenisgevers zijn.

Veelheid Eigenheid

Kras ziet verscheidenheid als een gegeven, een realiteit. Deze veelheid schept kansen.

Voor Kras hebben kinderen en jongeren recht op een eigen plek en een eigen identiteit.

Burgerschap Kras geeft de kinderen en jongeren inspraak, zodat ze kunnen participeren in het opzetten van activiteiten in de werking of in de maatschappij.

De Kras-activiteiten gaan door tijdens de vrije tijd van de kinderen en jongeren, maar zijn verre van vrijblijvend.

Aansluiting

Kras kijkt naar sociale uitsluiting vanuit kansen. Zo wordt uitsluiting aansluiting.

Betrokken Niet enkel de kinderen en jongeren zijn betrokken partij, ook de ouders, de wijkbewoners, vrijwilligers…iedereen die wil kan deelnemen, zodat ook de hele buurt ons leert kennen.

Stad

Verbonden Kras wil openstaan voor, complementair zijn aan, in overleg gaan met, samenwerken met anderen; vanuit een open dialoog en vanuit onze eigenheid, jeugdwerk. Kras wil dwarsverbindingen maken met andere jeugdwerk vormen, netwerken en gemeenschappen, andere sectoren, het beleid, de wetenschappelijke wereld en de profit sector.

Professioneel Vanuit de kennis, ervaringen en deskundigheid zal Kras ook signaleren, beïnvloeden en impulsen geven t.a.v. het beleid en andere actoren; en methodieken ontwikkelen of er haar bijdrage toe leveren.

Kras

Kras staat als organisatie in de stad Antwerpen. We wortelen in de stedelijke context en baseren ons op de eigenheid van Antwerpen. De stad, het stedelijke, heeft iets specifieks. Een eigen fysieke en psychische context die dagelijks gemaakt wordt door de structuren, het beleid, het commerciële leven en de bewoners/gebruikers.

Kansen Kras werkt met kansarme kinderen en jongeren.

Kras werkt daarom ook welzijnsgericht met een extra accent op het betrekken van allochtone meisjes.

Samen

Aanwezig Kras legt een accent op vindplaatsgerichte activiteiten. We gebruiken pleinen en straten zodat iedereen die wil kan deelnemen en zodat ook de hele buurt ons leert kennen.

Elkaar ontmoeten, samen dingen doen, afspraken leren maken, van elkaar leren, samen werken, praten, luisteren, leren respect hebben voor elkaar en elkaars eigenheid…

Kras organiseert regelmatig vaste ontmoetingsmomenten waar kinderen en jongeren elkaar in een “vrije” omgeving leren kennen.

Opvallend, duidelijk, flagrant, markant, sprekend, treffend, flink, degelijk, fiks, kloek, knap, kranig, krachtig, energiek, fors, levendig, sterk, straf, vitaal, fit, vief, kwiek en gezond.

9

Algemene Facts & Figures Activiteitsuren, aantal deelnemers en deelnames Activiteitsuren

Aantal deelnemers*

Aantal deelnames**

kinderen (6-11) tieners (12-15)

2009 5.313 4.966

2010 8.850 5.280

2011 5.876 4.806

2009 1.785 1.799

2010 2.301 1.642

2011 2.059 1.381

2009 39.879 26.623

2010 39.305 29.594

2011 37.051 27.046

jongeren (+16)

4.998

5.257

6.357

1.027

1.499

1.264

26.558

38.177

33.274

15.277

19.387

17.039

4.611

5.442

4.704

92.860

107.076

97.370

TOTAAL * uniek geregistreerd ** gekend en ongekend

6000

20.000

120.000

5000 15.000

4000

5000

Kinderen 36%

tieners kinderen

60.000

2000

40.000

1000

20.000

0

0 2009

2010

2011

In 2010 bereikte Kras vzw met haar 9 wijkgebonden steunpunten en een thematisch steunpunt, 4704 geregistreerde kinderen, tieners en jongeren die als vaste deelnemer regelmatig meermaals per week aan het aanbod deelnamen. We zouden hen dus leden kunnen noemen. Naast de vaste leden bereikten we nog veel kinderen, tieners en jongeren waarvan de aanwezigheden geteld zijn, maar waarvan we (nog) geen verdere gegevens hebben. Dat zijn de onbekende deelnemers. Zij namen ofwel occasioneel deel aan het vaste aanbod, ofwel aan het occasionele aanbod, opendeurdagen, open pleinaanbod of werden ze bereikt via vindplaatsgericht werken.

Er is een lichte daling van het aantal deelnemers in 2011 ten opzichte van het aantal uit 2010 (-15%). Het bereik blijft echter hoger dan 2009. Deze daling heeft 2 redenen: ten eerste het opkuisen van de databank maakte dat enkele dubbel geregistreerde leden verwijderd werden. Ten tweede stellen we vast dat deze daling ook rechtevenredig is aan het verminderde aantal activiteitsuren dat georganiseerd werd. Ons aanbod werd verminderd als gevolg van de reorganisatie van de Antwerpse

10

80.000

3000

10.000

jongeren

100.000

0 2009

2010

2011

Kinderen 48% 2009

2010

2011

WMKJ-sector.

Niettegenstaande de vermindering van het aanbod met ongeveer 15%, stellen we vast dat het aantal deelnames met slechts 10% verminderde. Dit is hoofdzakelijk te wijten aan het stijgende bereik van Kras Sport, Kiel en Hoboken. De sterkste dalingen in deelnames vinden we bij Kras Deurne en Kras Linkeroever. Dit zijn niet toevallig de werkingen waar de impact van reorganisatie het sterkst doorweegt (Deurne diende zijn werking te stoppen in december 2011, Linkeroever zal moeten stoppen einde 2012).

Het feit dat het aantal deelnemers sterker daalde dan het aantal deelnames, geeft aan dat dezelfde kinderen, tieners en jongeren verhoudingsgewijs vaker naar de werking kwamen. Waar we ons vorig jaar nog zorgen maakten omwille van de impact van een sterke kwantitatieve stijging van het aantal deelnemers op de kwaliteit, vermoeden we hier deels de noodzakelijke correctie vast te stellen. Dit is een goede tendens die het mogelijk maakt om sterker procesmatig te werken, een essentiĂŤel element van onze methode.

Het aantal meisjes en jongens Historisch gezien is het zo dat een WMKJ meer jongens dan meisjes bereikt. Bij Kras Jeugdwerk is dat ook zo. Dit neemt niet weg dat we extra inspanningen doen om dit onevenwicht weg te werken, met succes. Voor het derde jaar op rij zien we dat over de hele leeftijdscurve het aandeel meisjes toeneemt.

Bij de 6-11 jarigen is het onevenwicht jongens-meisjes nu bijna onbestaand. Naarmate de leeftijd stijgt, stijgt het aandeel jongens tot ongeveer 70%. Als verklaring hiervoor zien we de etnisch-culturele achtergrond van de overgrote meerderheid van maatschappelijk kwetsbaren in Antwerpen. In veel culturen is het samen activiteiten doen met jongens en meisjes niet evident. Daarnaast is het bij maatschappelijk kwetsbaren ook vaak zo dat meisjes, vaak vanaf te jonge leeftijd, een belangrijke huishoudelijke rol in het gezin krijgen toebedeeld.

De positieve evolutie kunnen we toeschrijven aan specifieke genderinspanningen.

• Ten eerste organiseren we aparte activiteiten voor meisjes.

Vaak bestaan er ook aparte meisjesgroepen. Dit creëert veiligheid zowel voor de meisjes als voor hun ouders. En dat verhoogt hun participatiegraad aanzienlijk.

• Ten tweede zijn er de dansprojecten in Kras Noord, Merksem, Deurne en Linkeroever, die zich specifiek op meisjes richten.

• Ten slotte is er het succes van de meisjesvoetbalploeg van Kras Sport. Dit blijft een uitzonderlijk gegeven in het Vlaamse jeugdlandschap: een meisjesploeg met maatschappelijk kwetsbare meisjes met een meerderheid van niet-Belgeische origine!

We stellen vast dat een aangepast thematisch aanbod een belangrijke sleutel is in het bereiken van meisjes. Daarnaast is het voor maatschappelijk kwetsbare jongens en meisjes zo dat een veilige omgeving, afgestemd op de doelgroep, essentieel is voor het kunnen bouwen aan duurzame participatie.

2011

jongeren

2010

man vrouw

2009 2011

tieners man

2010

vrouw 2009

kinderen

2011

man

2010

vrouw

2009 0

500

1000

1500

2000

2500

2011

jongeren

2010

man

2009

vrouw

2011

tieners

2010

man vrouw

2009 2011

kinderen man

2010

vrouw

2009 0%

20%

40%

60%

80%

100%

11

Algemene Facts & Figures De origine van onze doelgroep Kinderen [6-11]

Tieners [12-15] tieners

Jongeren [+16]

2009 10 11

2010 6 23

2011 8 18

2009 29 6

2010 22 8

2011 13 19

2009 18 11

2010 22 11

2011 39 18

14

10

10

5

8

9

13

12

17

836

944

705

574

744

784

629

858

1.189

25

31

26

13

15

20

7

9

13

Autochtoon Belgisch

157

241

249

33

54

138

21

38

49

Onbekend

239

285

240

136

155

130

67

116

65

Oost-Europees

121

142

136

69

82

136

100

153

214

Turks

349

327

266

126

143

183

50

101

172

74

109

114

29

49

68

23

65

94

1836

2.118

1.772

1.020

1.280

1.500

939

1.385

1.870

Assyrisch Aziatisch Latijns Amerikaans Marokkaans Midden Oosten

Zwart Afrikaans TOTAAL De origine van onze doelgroep is en blijft zeer divers. In grote lijnen kunnen we stellen dat dit een afspiegeling is van de origine van de maatschappelijk kwetsbare jeugd in de Antwerpse achterstandswijken.

Op zich vinden we deze vorm van diversiteit van ondergeschikt belang, omdat onze focus ligt op maatschappelijke kwetsbaarheid.

Toch is het een indicatie die kan aantonen dat onze werkingen open staan voor alle potentiĂŤle doelgroepen uit de wijken waar we actief zijn. De weergegeven cijfers hebben geen betrekking op het steunpunt Sport. Het is niet mogelijk deze gegevens te genereren voor deze werking.

Als we de cijfers bekijken, vallen enkele tendensen op.

Ten eerste merken we dat tegenover vorig jaar de etnisch-culturele diversiteit is toegenomen, vooral in de leeftijdsgroep tot 15 jaar.

Ondanks het feit dat deze diversiteit geen doel op zich is, hebben we hier blijvend bijzondere aandacht voor.

De inspanningen van de laatste jaren resulteren dan ook in deze resultaten. In de toekomst zal er

12

100%

100%

100%

90%

90%

90%

80%

80%

80%

70%

70%

70%

60%

60%

60%

50%

50%

50%

40%

40%

40%

30%

30%

30%

20%

20%

20%

10%

10%

10%

0%

0%

0%

2009

2010

2011

2009

2010

2011

2009

Zwart Afrikaans

Autochtoon Belg

Latijns Amerikaans

Turks

Midden Oosten

Aziatisch

Oost-Europees

Marokkaans

Assyrisch

Onbekend

2010

2011

blijvende aandacht voor zijn, onder andere door het gerichter werken met de methodiek van het vindplaatsgericht werken om zeker alle bevolgingsgroepen te bereiken.

Ten tweede merken we dat de groep van Marokkaanse origine sterker vertegenwoordigd is naarmate de leeftijd stijgt. Hiervoor zien we twee verklaringen. Om te beginnen is er het feit dat jongeren zich - zeker vanaf de puberteit, een periode die veel onzekerheid met zich meebrengt - het best voelen in een veilige omgeving. Verschillende factoren maken deze veilige omgeving uit, o.a. de herkenbaarheid van de peergroep. Daarom is het volgens ons normaal dat de grootst aanwezige groep, die van Marokkaanse origine, naar de werking blijft komen (hun aantal blijft over de drie leeftijdsgroepen ongeveer stabiel). De uitvallers die er zijn, bevinden zich dan vooral bij de jongeren van andere dan Marokkaanse origine. Een tweede verklaring is het vaak verhuizen van maatschappelijk kwetsbaren. In het bijzonder nieuwkomers en eerste generatie allochtonen, verhuizen het meest. Wanneer een kind naar onze werking

komt, en zijn gezin verhuist na enige tijd naar de andere kant van de stad, komt dit kind meestal niet meer naar de werking.

Wellicht vindt hij in een andere Kraswerking aansluiting. Maar wanneer dit kind de puberteit bereikt, stellen we vast dat na een verhuizing naar een nieuwe wijk aansluiting vinden bij bestaande werkingen moeilijker wordt. Binnen de groep van maatschappelijk kwetsbare Antwerpenaren stellen we vast dat diegenen van Marokkaanse origine het minst verhuizen.

We vermoeden dat dit te maken heeft met het feit dat deze migrantengemeenschap het langst in Antwerpen aanwezig is, vaak al drie generaties. Deze verklaringsgronden nemen niet weg dat het een uitdaging zal zijn voor de toekomst om ook in de oudere leeftijdsgroepen een divers bereik te blijven behalen.

Het streefdoel is immers niet diversiteit op zich, maar wel een afspiegeling van de maatschappelijk kwetsbare doelgroep in de wijk. Deze afspiegeling lijkt ons de beste indicator voor onze toegankelijkheid voor elk maatschappelijk kwetsbaar kind of jongere.

Het algemene aanbod Deze cijfers geven een verdeling in soorten aanbod weer. Ze hebben geen betrekking op het steunpunt Sport. De categorieën zijn beperkt, wat weinig zinvolle interpretatie toelaat. Wel kunnen we stellen dat: • Het permanent aanbod heel duidelijk de basis is (en moet zijn) van onze werking • In het permanent week- (en weekend-)aanbod zowel vaste activiteiten als projectmatig werk vervat zit.

• •

We ernaar streven om een zo weinig mogelijk consumptief aanbod op te zetten. Het beperkte aandeel uitstappen is hier een indicatie van.

Sport, en meer in het bijzonder voetbal, een belangrijk thema is om een brede maatschappelijk kwetsbare doelgroep duurzaam te laten participeren aan jeugdwerk.

Om deze reden moet hier in de toekomst zeker niet minder op worden ingezet.

Kinderen [6-11]

Aantal uren contacttijd

Jongeren [+16]

Tieners [12-15] tieners

2009 2613 1112

2010 3.889,0 514,5

2011 3597 658

2009 1827 1072,5

2010 2.444,5 289,5

2011 2524,0 314,5

2009 1964,0 719,5

2010 2.672,0 452,0

2011 4358,5 413,0

kampen

668

535,0

748

561

744,0

372,0

201,0

226,0

208,0

sportactiviteiten

184

437,5

342,5

336

465,5

353,5

409,5

500,0

1267,5

4577

5.376,0

5.345,5

3.796,5

3.943,5

3.564,0

3.294,0

3.850,0

6.247,0

permanent aanbod uitstappen

TOTAAL

100%

100%

100%

90%

90%

90%

80%

80%

80%

70%

70%

70%

60%

60%

60%

50%

50%

50%

40%

40%

40%

30%

30%

30%

sportactiviteiten

20%

20%

20%

kampen

10%

10%

10%

uitstappen permanent weekaanbod

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

13

Kras Berchem In een notendop Kras Berchem organiseert een kwalitatief, emancipatorisch en toegankelijk vrijetijdsaanbod voor kinderen, tieners en jongeren met bijzondere aandacht voor de minder en minst kansrijken. Dit aanbod wordt gekenmerkt door een sterke samenwerkingsrelatie met partners en scholen uit de omgeving en bijzondere aandacht voor het verwerven van sleutelcompetenties. In Kras Berchem wordt een permanent weekaanbod en een ruim vakantieaanbod gerealiseerd, naast projectwerk en occasionele activiteiten. Het vrijetijdsaanbod heeft plaats gedurende 45 weken per jaar. Met dit aanbod bereikt Kras Berchem kinderen (6 tot 11 jaar), tieners (12 tot 15 jaar) en jongeren (16 tot 18 jaar).

Het team bestaat uit 8 personeelsleden (4,25 VTE), 10 vrijwilligers en 2 stagiairs.

Waar werkt Kras Berchem?

Patriottenstraat 62, 2600 Berchem L. Pastoorstraat 26, 2600 Berchem Vrije basisschool De Schatkist, F. Coosemansstraat Stedelijke basisschool Klavertje 4, J. Balstraat Openbaar domein Villegaspark, Van Hombeeckplein, Prieelpark Openbaar domein Villegaspark, Van Hombeeckplein, Prieelpark Bereik statistische sectoren: Op ten Bergh, Posthof, Hofveld, Stuivenberg, Turkeyen

14

activiteitencentrum met kinder- en tienerlokalen jongerenlokaal brede school activiteiten / spelend leren / zwemprojecten brede school activiteiten / spelend leren spel- en sportactiviteten outdoor / vindplaatsgericht werken / zomeraanbod spel- en sportactiviteiten outdoor / vindplaatsgericht werken / zomeraanbod

Activiteitsuren, aantal deelnemers en deelnames Activiteitsuren

Aantal deelnemers*

Aantal deelnames**

kinderen tieners

2009 852,5 288

2010 1811,0 289,5

2011 659,5 145,0

2009 394,0 85,0

2010 322 70

2011 399 122

2009 7704 967

2010 6251 1107

2011 5285 1045

jongeren

0

0

404,0

3,0

59

73

0

1375

2097

1140,5

2100,5

1208,5

482,0

451

594

8671

8733

8427

totaal

600 9000 * uniek geregistreerd ** gekend en ongekend

8000

500

2000

7000 400

6000

1500

5000

300

4000

1000 200

jongeren tieners

Kinderen 36%

500

3000 2000

100

Kinderen 48%

1000

kinderen 0

2009

2010

0

2011

2009

2010

0

2011

2009

2010

2011

Het aanbod Kinderen (6-11j)

Aantal uren contacttijd

Jongeren (+16j)

Tieners (12-15j) tieners

2009 400 319,5

2010 1572,0 162,5

2011 648,0 119,0

2009 85,0 150,0

2010 198,5 51,0

2011 198,5 27,5

2009 0,0 0,0

2010 153,0 18,0

2011 478,5 28,0

kampen

53

47,0

192,0

44,0

40,0

108,0

0,0

33,0

112,0

sportactiviteiten

80

30,0

58,5

9,0

0,0

50,0

0,0

0,0

52,5

825,5

1811,5

1017,5

288,0

289,5

384,0

0,0

204,0

671,0

permanent weekaanbod uitstappen

totaal

100%

100%

100%

90%

90%

90%

80%

80%

80%

70%

70%

70%

60%

60%

60%

50%

50%

50%

40%

40%

40%

30%

30%

30%

sportactiviteiten

20%

20%

20%

kampen

10%

10%

10%

uitstappen permanent weekaanbod

0%

2009

2011

2011

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

15

Kras Berchem Lentereis naar Barcelona met de jongeren Wat? 11 jongeren van het 15 plus luik trokken naar Barcelona voor een week tijdens de paasvakantie. Het was een culturele reis gecombineerd met ontspanning. Ze bezochten heel wat culturele bezienswaardigheden, m.n. de Sagrada Familia, park Güell, Casa Milla, Casa Batlo, Palau de la Musica, Mointjuic...

De jongeren hadden vooraf per twee een bezienswaardigheid gekozen en er zich over geïnformaard, zodat ze tijdens de reis aan de andere deelnemers uitleg konden geven. Verder gingen ze ook naar het strand, maakten ze stadswandelingen en namen ze zelfs deel aan een stadsrally.

Hoe? Het idee kwam van de jongeren zelf om naar Barcelona te gaan.

Om de reis zo goedkoop mogelijk te maken organiseerden ze verschillende geldinzamelacties. Ze werkten o.a. nauw samen met Opsinjoren, ze deden ‘10 Goeieburenpassen’ acties en ‘2 Streetpic’ acties ( = zwerfvuil opruimen in de wijk) en gingen sneeuw ruimen. Ze hebben ook 4 keer het stadion van GBA schoon gemaakt. Verder verkochten de jongeren pralines en organiseerden ze een pasta-avond. Met al deze acties hadden de jongeren genoeg geld verzameld om zorgeloos een weekje weg te kunnen.

16

De begeleiding vond ondertussen een goedkope jeugdherberg, die gerund werd door verstandelijk gehandicapten. Dit was een bewuste keuze: ten eerste om deze mensen te steunen, ten tweede ook om onze jongeren tot nieuwe inzichten te brengen. Daarbovenop slaagden we er ook in om een goedkoop vliegtuigticket te bemachtingen... alle andere vervoersmiddelen kwamen duurder uit.

Wie? De groep was heel gemengd. De jongeren (15 - 18 jaar) die deelnamen aan de meeste acties mochten meegaan naar Barcelona. Er gingen 5 meisjes en 6 jongens mee. En de jongeren hadden ook verschillende nationaliteiten (Marokkaans, Turks, Ghanees, Georgisch, Belgisch en Tunesisch).

Eindevaluatie Omdat de reis zo gevarieerd was op allerlei gebieden en ze ook op voorhand goed voorbereid was, mogen we terecht spreken van een groot succes. De jongeren hebben veel bijgeleerd, maar ook veel plezier gemaakt. Op het einde van de reis was de groep ook heel close en hecht. Ze hadden veel respect voor de mensen die in de jeugdherberg werkten. Er ging een nieuwe wereld voor onze jongeren open.

Leren fietsen, krokusvakantie 2011 In onze werking wordt veel aandacht gegeven aan leren zwemmen en leren fietsen. We willen dat onze leden deze vaardigheden kunnen, omdat we menen dat dit voor hen heel wat extra kansen biedt.

Tijdens de krokusvakantie 2011 hebben we in samenwerking met Buurtsport achttien kinderen van 6 jaar leren fietsen. Wij selecteerden de kinderen, zorgden voor begeleiding en de fietsen, Buurtsport zorgde voor instructeurs en allerlei leuk fietsmateriaal.

Gedurende 5 dagen, 3 uur per dag, werd er intensief geoefend op leren fietsen, remmen, sturen, enz‌ En met resultaat!

Alle deelnemers kregen na 5 dagen een fietsbrevet, ze waren allemaal in staat om in groep in het verkeer te gaan!

17

Kras Borgerhout In een notendop Kras Borgerhout organiseert een kwalitatief, emancipatorisch en toegankelijk vrijetijdsaanbod voor kinderen, tieners en jongeren met bijzondere aandacht voor de minder en minst kansrijken.

We zetten sterk in op participatief en emancipatorisch werken, wat leidt tot een sterk uitgebouwde vrijwilligerskernwerking en een engagement m.b.t. competentieverwerving. Er worden extra inspanningen geleverd om actieve en receptieve culturele activiteiten aan te bieden. Er is een permanent weekaanbod en een vakantieaanbod, naast projectwerk en occasionele activiteiten. Het vrijetijdsaanbod heeft plaats gedurende 45 weken per jaar.

Het team bestaat uit 12 personeelsleden (9,5VTE), 40 vrijwilligers en 8 stagiairs.

Waar werkt Kras Borgerhout?

Generaal Eisenhowerlei 47, 2140 Borgerhout

Kwekerijstraat 92, 2140 Borgerhout Kroonstraat 169, 2140 Borgerhout Openbaar domein Krugerpark Basisschool Mikadoschool Kroonstraat Basisschool Campus Plantijntje Bleekhofstraat Bereik statistische sectoren: Borgerhout, Gemeentehuis, Fonteinstraat, Den Bleekhof, Kroonstraat, Het Laar, Kattenberg, De Peperbus, St. Anna, Foorplein

18

activiteitenlokalen voor kinderen tieners en jongeren, sport- en ontmoetingskoer, polyvalente zaal, secretariaat activiteitenlokaal lokalen voor meisjes -12 jaar activiteitenlokalen voor kinder- en tieneraanbod spel- en sportactiviteiten outdoor, zomeraanbod,vindplaatsgericht aanbod ondersteuning zwemlessen speelproject

Activiteitsuren, aantal deelnemers en deelnames Activiteitsuren

Aantal deelnemers*

Aantal deelnames**

kinderen tieners

2009 1526 1026

2010 3933,0 895,0

2011 1380,0 913,0

2009 280,0 241,0

2010 505 366

2011 506 290

2009 7617 2550

2010 8929 4052

2011 6277 4255

jongeren

703

512,0

432,5

165,0

251

143

1748

2825

1817

3255

5340,0

2725,5

686,0

1122

939

11915

15806

12349

totaal

16.000

1000 * uniek geregistreerd ** gekend en ongekend

5000

14.000 800

12.000

4000

3000

8000 400

2000

jongeren tieners

10.000

600

4000

Kinderen 36%

1000

6000

200

Kinderen 48%

2000

kinderen 0 2009

2010

0

2011

2009

2010

0

2011

2009

2010

2011

Het aanbod Kinderen (6-11j)

Aantal uren contacttijd permanent weekaanbod uitstappen

2009 823 305

2010 770,5 81,5

2011 807,5 161,0

2009 527,0 262,0

2010 508,0 42,5

2011 649,5 98,0

2009 412,0 101,0

2010 351,0 21,0

2011 352,5 77,0

342

216,0

360,0

165,0

231,0

144,0

171,0

77,0

0,0

56

192,0

51,5

72,0

114,0

21,5

19,0

63,0

3,0

1526

1260,0

1380,0

1026,0

895,5

913,0

703,0

512,0

432,5

kampen sportactiviteiten totaal

Jongeren (+16j)

Tieners (12-15j) tienerT

100%

100%

100%

90%

90%

90%

80%

80%

80%

70%

70%

70%

60%

60%

60%

50%

50%

50%

40%

40%

40%

30%

30%

30%

sportactiviteiten

20%

20%

20%

kamp

10%

10%

10%

uitstappen permanent weekaanbod

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

19

Kras Borgerhout Het zomerkamp Dit jaar trokken we met vijftig kinderen, tieners en enkele jongeren naar ‘De Kluis’ in Sint-Joris-Weert. Geen onbekende plek, voor zij die er op één van onze vorige zomerkampedities bij waren...

Onze kinderen, tieners hebben zich weer te pletter geamuseerd, ver weg uit het drukke Borgerhout. Dit jaar was het kampthema ‘Kraskanaal’. Elke dag konden we ons verheugen op het nieuws van de dag en kregen we op onze bonte avond bezoek van de echte Mega Mindy en Balthazar Boma himself!

Er werd geen al te zonnige zomer voorspeld, maar dat weerhield ons er niet van om er een leuk zomerkamp van te maken.

Uiteindelijk heeft de regen niet van zich laten horen en heeft de zon lekker geschenen. Wat natuurlijk handig meegenomen was

20

voor de kanotocht die onze tieners en jongeren ondernamen op de Dijle (zonder te ver te varen dit jaar!), voor de waterspelen en voor alle andere leuke bosspelen, avonturentochten en nachtspelen die we gepland hadden.

Zonder de hulp van onze vrijwilligers zou ons kamp ook dit jaar niet compleet geweest zijn. Bedankt Jan, Luc, Johan en Ben voor het lekkere eten! Bedankt Fikri, Yassin, Mahmut, Oussama en Mohamed om onze begeleidingsploeg tijdelijk te versterken!

We zijn er zeker van dat dit een zomerkamp was waar de kinderen, tieners, jongeren, vrijwilligers en begeleiding mooie en leuke herinneringen aan zullen overhouden.

10 jaar theater Hoe het allemaal begon en groeide en groeide...

Het begon allemaal in 2002 toen voor het eerst een 20tal meisjes van onze werking schitterden op het podium van Rataplan. Ze speelden de pannen van het dak met de voorstelling ‘Stilte’. Jaar na jaar groeide ons project, er namen steeds meer kinderen en tieners deel. Jaarlijks genoten ze van hun moment in de spotlights en kregen ze van het publiek een hartverwarmend applaus.

Het is voor kinderen, tieners en jongeren belangrijk om op deze manier aan actieve cultuurbeleving te kunnen doen. We willen met dit project op de eerste plaats hun creativiteit verhogen.

We bieden de kinderen, tieners en jongeren de kans om zich uit te drukken en mogelijke drempels te overwinnen. Zo trachten we hun denkkader te verruimen. We geven hen letterlijk de mogelijkheid gezien en gehoord te worden. Daarnaast helpen we ze om betekenis te geven aan de wereld rondom hen. Ze leren samenwerken en merken dat dit nodig is om tot een goed resultaat te komen.

De voorstelling “STAD” STAD is een voorstelling waarin theater, film, muziek en beeld het publiek meeneemt in verhalen die anders verborgen zouden blijven. De kinderen, tieners en jongeren van Kras Borgerhout bepalen, net als alle andere inwoners, mee het gezicht van de stad. Of ze dat nu willen of niet. Of dat nu wordt geaccepteerd

of niet. Een stad wordt gemaakt met mensen die er op dat moment wonen.De voorstelling begint met het magische moment, vrijdag 14 maart 15.00u. Een Nieuweling komt in de stad. Hij is pas aangekomen, kent er niemand en weet niet waar hij naartoe moet. Juist op het moment dat hij in zijn haar wil krabben, omdat hij ook niet weet hoe het verder moet, valt er uit de lucht -totaal onverwacht- een grote taart, recht in de handen van de Nieuweling. De Nieuweling voelt zich op slag enorm welkom. Wat een warm onthaal!?!

Hoe gingen we tewerk?

Wekenlang werd er met de deelnemers gewerkt rond het thema STAD o.l.v. een kunstenaarscollectief. Het is een voorstelling geworden waarin theater, film, muziek en beeld het publiek meenemen in verhalen waarin het kunstenaarscollectief een voorzet heeft gegeven en die de kinderen, tieners en jongeren verder hebben ingevuld, ontworpen, bedacht en gemaakt.

Er namen 271 leden deel aan dit project, een bijzonder proces waar het voltallige team zijn schouders onder stak. Het resultaat mocht dan ook gezien worden. De 3 voorstellingen in zaal Roma werden gesmaakt door het publiek. Het theaterproject bezorgde ons ook de titel jeugdwelzijnswerk van het jaar 2011.

Een erkenning die we kregen van Cera en Uit De Marge, waar we zeer trots op zijn.

21

Kras Deurne In een notendop Vanaf 1 januari 2012 organiseert Kras Jeugdwerk geen activiteiten meer in Deurne.

In 2011organiseerde Kras Deurne een kwalitatief, emancipatorisch en toegankelijk vrijetijdsaanbod voor kinderen, tieners en jongeren met extra aandacht voor de minder en minst kansrijken. Het aanbod werd gekenmerkt door de sterke inzet op het verwerven van competenties en de regelmatige actieve aanwezigheid op het openbaar domein. Kras Deurne realiseerde een permanent weekaanbod en een uitgebreid vakantieaanbod, naast projectwerk en occasionele activiteiten.

Het vrijetijdsaanbod had plaats gedurende 45 weken per jaar.

Waar werkt Kras Deurne?

Tweemontstraat 288 Sint-Rochusstraat De Bisthovenplein Van Deynseplein Arenaplein Jos van Geellaan

lokaal aanbod 48 lokaal aanbod kinderen activiteitenaanbod / vindplaatsgericht werken activiteitenaanbod / vindplaatsgericht werken activiteitenaanbod zomer activiteitenaanbod zomer

Bereik statistische sectoren: Deurne-Het Dorp, Gallifort, Conforta, Ten Eekhove, ’t Mestputteke, Driekoningen, Kriekenhof, Muggenberg, Morkhoven, Kronenburg, Bisschoppenhof

22

Activiteitsuren, aantal deelnemers en deelnames Activiteitsuren

Aantal deelnemers*

Aantal deelnames**

kinderen tieners

2009 618 666

2010 468,0 648,0

2011 278,0 255,0

2009 174,0 71,0

2010 213 88

2011 91 66

2009 3.048 1.699

2010 3.562 2.654

2011 2.294 831

jongeren

710

544,0

696,5

38,0

68

58

3.806

4.493

1.215

1994

1.660,0

1.229,5

283,0

369

215

8.553

10.709

4.340

totaal

350 * uniek geregistreerd ** gekend en ongekend

10.000

300

2000

8000 250 1500

6000

200 150

1000

jongeren tieners

100

Kinderen 36%

500

2009

2010

2000

50

kinderen 0

4000

2011

0

2009

2010

2011

Kinderen 48%

0

2009

2010

2011

Het aanbod Kinderen (6-11j)

Aantal uren contacttijd permanent weekaanbod uitstappen kampen

2009 391 105,5

2010 366,0 12,0

2011 204,0 56,0

2009 271,0 214,5

2010 380,0 26,0

2011 192,0 21,0

2009 483,0 127,5

2010 515,0 12,0

2011 520,0 35,0

106

90,0

0,0

162,0

176,0

32,0

0,0

17,0

12,0

15

0,0

18,0

18,0

66,0

10,0

99,5

0,0

129,5

617,5

468,0

278,0

665,5

648,0

255,0

710,0

544,0

696,5

sportactiviteiten totaal

Jongeren (+16j)

Tieners (12-15j) tienerT

100%

100%

100%

90%

90%

90%

80%

80%

80%

70%

70%

70%

60%

60%

60%

50%

50%

50%

40%

40%

40%

30%

30%

30%

sportactiviteiten

20%

20%

20%

kampen

10%

10%

10%

uitstappen permanent weekaanbod

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

23

Kras Hoboken In een notendop Kras Hoboken organiseert een kwalitatief, emancipatorisch en toegankelijk vrijetijdsaanbod voor jongeren vanaf 15 jaar in district Hoboken met bijzondere aandacht voor de minder en minst kansrijken. Dit aanbod wordt gekenmerkt door de doorgedreven inspanningen om op een zeer eigentijdse manier vorm te geven aan de communicatie met jongeren en de uitstraling naar jongeren. Zeer specifiek is dat er bij Kras Hoboken intensief vindplaatsgericht gewerkt wordt.

In Kras Hoboken wordt een permanent weekaanbod en een vakantieaanbod gerealiseerd, naast projectwerk en occasionele activiteiten. Het vrijetijdsaanbod heeft plaats gedurende 45 weken per jaar.

Het team bestaat uit 3 personeelsleden (2,5 VTE) en 25 vrijwilligers.

Waar werkt Kras Hoboken?

De Schietgang, Hoofdfrontweg Kleine Heide Moretusburg Majoor Maelfaitplein Polderstad

Bereik statistische sectoren: Hoboken-Centrum, Kapelstraat, Moretusburg, Polderstad, Heide, Stuivenberg, Park Zorgvliet, Hoboken Noord

24

activiteitenlocatie vindplaatsgericht aanbod vindplaatsgericht aanbod vindplaatsgericht aanbod vindplaatsgericht aanbod zomer

Activiteitsuren, aantal deelnemers en deelnames Activiteitsuren

Aantal deelnemers*

Aantal deelnames**

kinderen tieners

2009 0 0

2010 0,0 0,0

2011 0,0 0,0

2009 0,0 4,0

2010 0 7

2011 0 1

2009 0 42

2010 0 56

2011 0 0

jongeren

885

797,0

1330,0

122,0

150

126

5331

5532

6169

885

797,0

1330,0

126,0

157

127

5373

5588

6169

totaal

1400

6000

160 * uniek geregistreerd ** gekend en ongekend

1200

140

1000

120

800

100

5000

4000

80

600

3000

60

jongeren tieners

400 Kinderen 36%

200

2009

2010

1000

20

kinderen 0

2000

40

0

2011

2009

2010

0

2011

Kinderen 48% 2009

2010

2011

Het aanbod Kinderen (6-11j)

Aantal uren contacttijd

Jongeren (+16j)

Tieners (12-15j) tieners

2009 0 0

2010 0,0 0,0

2011 0,0 0,0

2009 0,0 0,0

2010 0,0 0,0

2011 0,0 0,0

2009 638,0 100,0

2010 684,0 9,0

2011 1267,0 0,0

kampen

0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

39,0

0,0

16,0

sportactiviteiten

0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

108,0

104,0

347,0

totaal

0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

885,0

797,0

1.630,0

permanent weekaanbod uitstappen

100%

100%

100%

90%

90%

90%

80%

80%

80%

70%

70%

70%

60%

60%

60%

50%

50%

50%

40%

40%

40%

30%

30%

30%

sportactiviteiten

20%

20%

20%

kampen

10%

10%

10%

uitstappen permanent weekaanbod

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

25

Kras Hoboken Ook jongeren van Kras Hoboken trekken naar Barcelona Doelstellingen De jongeren vroegen zelf naar een buitenlandse reis. We lieten hen dan ook zelf alle stappen nemen om het te organiseren.

Jongeren deden daardoor heel wat competenties op. Ze leerden om met andere diensten of organisaties en onderling afspraken te maken en na te komen. Ze leerden ook dat ze om hun doel te bereiken grote inspanningen moesten leveren.

Ook tijdens de reis kregen de jongeren heel wat verantwoordelijkheid, bijvoorbeeld het onderhoud van de verblijfplaats, koken, afspraken nakomen, rekening houden met anderen...

De verschillende culturele uitstappen en het contact met andere jongeren verbreedde de leefwereld van de jongeren.

Verloop De jongeren ondernamen in het voortraject van de reis allerlei acties om de reis te financieren. Ze maakten zelf zo veel

26

mogelijk contacten en afspraken met anderen diensten en organisaties (bijvoorbeeld Opsinjoren, Casa Louisa, plaatselijke jeugdconsulent...). Ze zijn nauw betrokken geweest en hebben inspraak gehad in het programma van de reis. Jongeren hebben mee de culturele uitstappen kunnen bepalen.

Resultaat De buitenlandse reis bracht vernieuwde energie in de werking.

Zeker voor wat betreft het opnemen van verantwoordelijkheid (als vrijwilliger, in respect en onderhoud van de werking, als verantwoordelijke deelnemer...) in de werking heeft de buitenlandse reis heel wat beweging gebracht. Dit straalde ook af op jongeren die niet aan de reis zelf hadden deelgenomen.

Zowel in het vergroten en opnemen van verantwoordelijkheid als in het verbreden van de leefwereld van de jongeren heeft de reis een mooi resultaat opgeleverd.

Ondersteuning in scholing/ tewerkstelling tijdens instuifmomenten Doelstelling De jeugdwerkers merkten dat jongeren tijdens de instuif onderling veel uitwisselden rond tewerkstelling en onderwijs.

De onderlinge uitwisseling bleef vrijblijvend en leverde niet altijd concreet resultaat op. Dit project moest daarop een antwoord vinden.

Verloop Om het project te begeleiden, werd een student vanuit het volwassenenonderwijs maatschappelijk werk aangetrokken.

Naast de theoretische kennis vanuit zijn opleiding was de student ook ervaringsdeskundig. Hij kwam zelf uit de doelgroep, had zijn diploma middelbaar onderwijs gehaald via de middenjury en volgde op het moment van het project een opleiding via volwassenenonderwijs. De student was dus een zeer herkenbare persoon voor de jongeren en zij konden zonder terughoudendheid hun problemen binnen onderwijs of in hun zoektocht naar werk bij hem kwijt.

Van januari tot einde maart begeleidde de student de jongeren

in hun ambities voor het (verlaat) behalen van een diploma en/of in hun zoektocht naar werk. Het begeleidingsproces bestond uit het helder krijgen van de vraag, samen met de jongeren naar de juiste informatie zoeken, opvolgen en aanmoedigen van de jongeren in dit proces. Indien meer jongeren dezelfde ambities deelden (bv. het behalen van een diploma middelbaar onderwijs) werd een groep jongeren begeleid om elkaar te ondersteunen en aan te moedigen.

Resultaat • Een 6-tal jongeren hebben elkaar aangemoedigd en ondersteund om alsnog een diploma middelbaar onderwijs te behalen.

• Een 2-tal jongeren hebben een bachelor opleiding in het volwassenenonderwijs aangevat.

• Een 5-tal jongeren zijn gestart binnen een tewerkstellingstraject.

• Jongeren hebben vooral geleerd om elkaar aan te moedigen en te ondersteunen. Ook het vinden van de nodige informatie is verbeterd.

27

Kras Kiel In een notendop Kras Kiel organiseert een kwalitatief, emancipatorisch en toegankelijk vrijetijdsaanbod voor kinderen, tieners en jongeren in de wijk Kiel met bijzondere aandacht voor de minder en minst kansrijken. In Kras Kiel wordt een permanent weekaanbod en een vakantieaanbod gerealiseerd, naast projectwerk en occasionele activiteiten. Het vrijetijdsaanbod heeft plaats gedurende 45 weken per jaar. Met dit aanbod bereikt Kras Kiel kinderen (6 tot 11 jaar), tieners (12 tot 15 jaar) en jongeren (vanaf 16 jaar).

Het team bestaat uit 6 personeelsleden (6 VTE), 2 vrijwilligers en 5 stagiairs.

Waar werkt Kras Kiel?

Waarlooshofstraat 5, 2020 A’pen Cultureel Wijkcentrum Nova Alfons De Cockplein Kielpark GBA parking

Bereik statistische sectoren: St. Catharina, Maurits Sabbelaan, KielCentrum, Boomsesteenweg-Beerschot, Beerschot-Stadion, Jan de Voslei, Pius X, An2000/Kielsbroek/Kielpark, Valaar-De Brem, De Bruynlaan, Portugesehof

28

activiteitencentrum voor kinderen, tieners en jongeren sportief aanbod voor meisjes +12 Spel en sportief aanbod outdoor, vindplaatsgericht aanbod, zomeraanbod Spel en sportief aanbod outdoor, vindplaatsgericht aanbod, zomeraanbod Spel en sportief aanbod outdoor, vindplaatsgericht aanbod, zomeraanbod

Activiteitsuren, aantal deelnemers en deelnames Activiteitsuren

Aantal deelnemers*

Aantal deelnames**

kinderen tieners

2009 356 325

2010 281,0 275,0

2011 328,5 204,0

2009 136,0 44,0

2010 235 123

2011 141 83

2009 2.806 1.174

2010 2.248 1.446

2011 1.843 1.067

jongeren

388

503,0

829,5

36,0

49

58

595

2.898

4.041

1069

1.059,0

1.362,0

216,0

407

282

4.575

6.592

6.951

totaal

1400

* uniek geregistreerd ** gekend en ongekend

400

1200

350

1000

300

7000 6000 5000

250

800

4000

200 600

3000

150

jongeren tieners

400 200

kinderen 0 2009

2010

2000

100

Kinderen 36%

50

1000

0

0

2011

2009

2010

2011

Kinderen 48% 2009

2010

2011

Het aanbod Kinderen (6-11j)

Aantal uren contacttijd

Jongeren (+15j)

Tieners (12-15j) tieners

2009 204 110

2010 177,0 60,0

2011 279,5 21,0

2009 453,0 98,0

2010 210,0 21,0

2011 157,5 21,0

2009 77,0 277,0

2010 393,0 12,0

2011 489,0 98,0

kampen

30

44,0

20,0

33,0

44,0

12,0

0,0

22,0

16,0

sportactiviteiten

12

0,0

8,5

41,0

0,0

14,0

34,0

76,0

226,5

356

281,0

329,0

325,0

275,0

204,5

388,0

503,0

829,5

permanent weekaanbod uitstappen

totaal

100%

100%

100%

90%

90%

90%

80%

80%

80%

70%

70%

70%

60%

60%

60%

50%

50%

50%

40%

40%

40%

30%

30%

30%

sportactiviteiten

20%

20%

20%

kampen

10%

10%

10%

uitstappen permanent weekaanbod

0%

0% 2009

2010

2011

0% 2009

2010

2011

2009

2010

2011

29

Kras Kiel Cultuurproject kinderen 6-9 jaar Doelstelling Zoals alle kinderen tekenen, kleuren, knutselen, dansen, zingen... de kinderen van Kras Kiel ook graag. In de atelierwerking stonden deze activiteiten dan ook regelmatig op het programma.

We wilden dit cultuuraanbod voor de jongste leeftijdsgroep op een hoger niveau brengen. Dit door vrijwillige lesgevers van buitenaf aan te trekken. Hierin vonden we het belangrijk dat deze lesgevers herkenbare voorbeeldfiguren voor de kinderen waren. We hebben dus lesgevers van Marokkaanse origine aangetrokken. De lesgevers die we kozen gaan volop voor hun talent en volgen een opleiding aan de kunstacademie of het muziekconservatorium. Voor de kinderen waren deze lesgevers voorbeeldfiguren die zeker een verbreding van hun leefwereld betekenden.

Opbouw Het cultuurproject startte in november 2010. Het project verving de atelierwerking. Dit is een aanbod waarbij de kinderen op hetzelfde moment uit verschillende activiteiten (bijvoorbeeld knutselen of koken, sport, begeleide spelen, vrij

30

spel...) kunnen kiezen. De eerste 2 maanden konden ook bij dit project de kinderen kiezen uit verschillende activiteiten. Ze konden een halfuurtje schilderen, een halfuurtje zingen... Na een 2-tal maanden moesten de kinderen een keuze maken.

De kinderen die zang en dans kozen, maakten een rap en dans tegen de opendeurdag van het cultuurcentrum Nova.

Zowel de tekst, de muziek als de choreografie staken de kinderen grotendeels zelf in elkaar. De kinderen die tekenen en schilderen kozen, werkten aan een tentoonstelling voor de werking.

Resultaat In mei 2011 werd het project afgesloten met een optreden van de kinderen op de opendeurdag van Nova. Het publiek tijdens die opendeurdag was talrijk en het was ook een zeer gemengd publiek. Het optreden was zeer spannend voor de kinderen, vooral omdat ze het nummer grotendeels zelf hadden gemaakt.

De schilderijen, beeldhoudwerken, tekeningen... van teken- en schildergroep werden lange tijd in de werking tentoongesteld.

Debatteren met jongeren 15-18 Doelstelling Als we in discussie gingen met jongeren stelden we 2 dingen vast: 1. De jongeren waarmee we werken hebben het moeilijk om een eigen mening sterk naar voor te brengen. Ze brengen hun mening op een “verkeerde” manier zodat de inhoud verloren gaat of ze blijven steken op minder doorslaggevende argumenten...

2. De groepsdruk binnen deze leeftijdsgroep is zeer groot.

Om als individu binnen zo’n groep uit te komen met een eigen, van de meerderheid afwijkende mening is erg moeilijk.

Met het project wilden we de jongeren versterken in het brengen van een eigen mening.

Opbouw Het ganse team van Kras Kiel volgde vanaf september een intensieve vorming “debatteren met jongeren” van IDEA. Jongerenwerkers leerden tijdens de vorming zowel zelf beter debatteren (sterke argumenten aanbrengen, voorbereiding, info

opzoeken...) als een aantal methodieken om met jongeren aan de slag te gaan.

Vrij snel na de vorming werd het debatteren regelmatig in de werking toegepast. Eerst binnen de veilige muren van de werking. Later hebben enkele jongeren deelgenomen aan grote jongerendebatten in Rotterdam en Amsterdam.

Resultaat Het versterken van jongeren in het brengen van een eigen mening is natuurlijk een doorlopend proces. In de loop van dit proces vergroten de competenties en zelfzekerheid van de jongeren. Stilaan zien we de jongeren groeien en meer zelfzeker worden in het brengen van hun mening. Op dit moment loopt het project nog steeds door, telkens een stapje verder. In het voorjaar van 2012 staat er een jongerendebat over het thema onderwijs op het programma. Het is zeker de bedoeling om enkele jongeren in aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen jongeren het debat te laten aangaan met politici enz...

31

Kras Linkeroever In een notendop Kras Linkeroever organiseert een kwalitatief, emancipatorisch en toegankelijk vrijetijdsaanbod voor kinderen, tieners en jongeren met bijzondere aandacht voor de minder en minst kansrijken. Dit aanbod wordt gekenmerkt door de inspanningen om een etnisch-cultureel diverse doelgroep als afspiegeling van de populatie in de omgeving te bereiken. In Kras Linkeroever wordt een permanent weekaanbod en een vakantieaanbod gerealiseerd, naast projectwerk en occasionele activi-teiten. Het vrijetijdsaanbod heeft plaats gedurende 45 weken per jaar. Met dit aanbod bereikt Kras Linkeroever kinderen (6 tot 10 jaar), tieners (11 tot 15 jaar) en jongeren (15+).

Het team bestaat uit 6 personeelsleden (5,5 VTE), 7 vrijwilligers en 2 stagiairs.

Waar werkt Kras Linkeroever?

Gloriantlaan 60, 2050 Antwerpen Lyceum Paardenmarkt, Carel Van Manderstraat, 2050 A’pen Sted. basisschool De Dobbelsteen Stedelijke sporthal Linkeroever Sportloods All Inn Openbaar domein "Bloemenweide"

activiteitencentrum voor kinderen, tieners en jongeren activiteitenlocatie voor meisjesaanbod +12 jaar Brede School projecten sportinstuifaanbod voor kinderen, tieners en jongeren sportaanbod voor tieners en jongeren spel en sportief aanbod /vindplaats-gericht werken/ zomeraanbod

Bereik statistische sectoren: Linkeroever-Zuid, Linkeroever-Station, Gloriantlaan, Blancefloerlaan, Ch. De Costerlaan, Thonetlaan, St.-Anna

32

Activiteitsuren, aantal deelnemers en deelnames Activiteitsuren

Aantal deelnemers*

Aantal deelnames**

kinderen tieners

2009 337 712

2010 583,0 611,0

2011 899,5 651,0

2009 103,0 95,0

2010 259 144

2011 171 97

2009 1.847 2.116

2010 4.127 2.704

2011 2.797 2.172

jongeren

607

656,0

475,5

106,0

125

107

2.452

3.552

1.647

1656

1.850,0

2.026,0

304,0

528

375

6.415

10.383

6.616

Totaal

* uniek geregistreerd ** gekend en ongekend

2000

10.000

500

8000

400

1500

6000

300 1000

jongeren

Kinderen 36%

500

tieners

200

4000

100

2000

Kinderen 48%

kinderen 0

2009

2010

2011

0

2009

2010

0

2011

2009

2010

2011

Het aanbod Kinderen (6-11j) kideren

Aantal uren contacttijd

Jongeren (+15j)

Tieners (12-15j) tiener

2009 180 114

2010 365,0 42,0

2011 527,0 168,0

2009 438,0 121,0

2010 342,0 51,0

2011 439,5 42,0

2009 427,0 71,0

2010 420,0 27,0

2011 208,0 21,0

kampen

22

3,0

64,0

69,0

137,0

36,0

0,0

55,0

24,0

sportactiviteiten

21

173,0

140,5

84,0

81,0

133,5

109,0

154,0

222,0

337

583,0

899,5

712,0

611,0

651,0

607,0

656,0

475,0

permanent weekaanbod uitstappen

Totaal

100%

100%

100%

90%

90%

90%

80%

80%

80%

70%

70%

70%

60%

60%

60%

50%

50%

50%

40%

40%

40%

30%

30%

30%

sportactiviteiten

20%

20%

20%

kamp

10%

10%

10%

uitstappen permanent weekaanbod

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

33

Kras Linkeroever Project tegen Kindermishandeling

Om stil te staan bij kindermishandeling zijn workshops ideaal om er met jongeren over te praten. Jongens en meisjes hebben samen sjablonen gemaakt met teksten om de jeugd duidelijk te maken dat ze er niet alleen voor staan, indien ze dit hebben meegemaakt.

Die teksten hebben we op 3 verschillende sjablonen uitgesneden. Vervolgens maakten we met een drukreinger de gesneden delen proper. Zo kwamen onze teksten tevoorschijn op de straatstenen bij Kras Linkeroever.

34

De teksten waren: • reageer, spreek,meld • 4/10 kids geweld op school • 1/10 kids geweld thuis We willen soortgelijke activiteiten verderzetten in 2012.

Het feit dat jongens en meisjes samenwerken is op zich al heel knap. Dat is ook ons doel op lange termijn: een groep jongeren van Linkeroever samen laten werken aan een project.

35

Kras Merksem In een notendop Kras Merksem organiseert een kwalitatief, emancipatorisch en laagdrempelig vrijetijdsaanbod voor kinderen, tieners en jongeren met bijzondere aandacht voor de minder en minst kansrijken in de wijk Dokske. Een extra accent ligt op participatief en expressief werken bij tieners en jongeren.

Bij kinderen en tienermeisjes speelt vooral dans, zang en cultuur een prominente rol. In het aanbod voor tienerjongens wordt er gewerkt rond studie- en beroepskeuze en vormen van hedendaagse cultuur (NextGen Jeugdwerk). Bij jongeren wordt vooral ingezet op cultuur, engagement en creativiteit.

Zij kunnen permanent gebruik maken van een opnamestudio die door vrijwilligers wordt begeleid. Er wordt een permanent weekaanbod en een vakantieaanbod gerealiseerd, naast projectwerk en occasionele activiteiten. Het vrijetijdsaanbod heeft plaats gedurende 45 weken per jaar.

Het team bestaat uit 6 personeelsleden (5.5 VTE), 7 vrijwilligers en 5 stagiairs.

Waar werkt Kras Merksem?

Borrewaterstraat 125A Vrijhandelstraat 34 Ontmoetingscentrum ‘t Dok, Emiel Lemineurstraat Speelplein Borrewaterstraat

jongeren activiteitenlocatie kinder- en tiener activiteitenlocatie activiteitenaanbod vindplaatsgericht werken, spel en sportief aanbod outdoor, vindplaatsgericht aanbod, zomeraanbod

Bereik statistische sectoren: Oud Merksem, Merksem Dokken, Merksem Centrum, Laatlos, Eigen Heerd, Duivelshoek

Kras Merksem heeft een eigen website: www.krasjeugdwerk.be/merksem

36

Activiteitsuren, aantal deelnemers en deelnames Activiteitsuren

Aantal deelnemers*

Aantal deelnames**

kinderen tieners

2009 347 426

2010 224,0 377,0

2011 318,0 342,5

2009 56,0 77,0

2010 66 108

2011 77 53

2009 1.683 846

2010 1.616 1.424

2011 1.620 1.527

jongeren

413

225,0

341,0

81,0

144

82

2.308

2.219

1.671

1186

826,0

1.001,5

214,0

318

212

4.837

5.259

4.818

Totaal

1200

300

1000

250

800

200

5000

* uniek geregistreerd ** gekend en ongekend

4000

3000 600

150

400

100

2000

jongeren tieners kinderen

Kinderen 36%

200 0

2009

2010

1000

50

2011

0

Kinderen 48%

0 2009

2010

2011

2009

2010

2011

Het aanbod Kinderen (6-11j)

Aantal uren contacttijd

Jongeren (+15j)

Tieners (12-15j) tieners

2009 102 173

2010 134,0 16,0

2011 214,0 42,0

2009 183,0 224,0

2010 258,0 33,0

2011 250,5 35,0

2009 308,0 55,0

2010 156,0 3,0

2011 252,0 0,0

kampen

60

58,0

52,0

0,0

50,0

28,0

0,0

22,0

12,0

sportactiviteiten

12

16,0

9,5

19,0

36,0

29,5

50,0

44,0

77,0

347

224,0

317,5

426,0

377,0

343,0

413,0

225,0

341,0

permanent weekaanbod uitstappen

Totaal

100%

100%

100%

90%

90%

90%

80%

80%

80%

70%

70%

70%

60%

60%

60%

50%

50%

50%

40%

40%

40%

30%

30%

30%

sportactiviteiten

20%

20%

20%

kamp

10%

10%

10%

uitstappen permanent weekaanbod

0%

2009

2010

2011

0%

0% 2009

2010

2011

2009

2010

2011

37

Kras Merksem 10ERS4KIDS Als steunpunt merkten we dat er in Merksem geen ondersteuning bestond voor kinderen met leermoeilijkheden.

We merkten ook dat we als steunpunt een meisjesgroep bereikten die zeer sterk presteerden op school en dat zij meer verantwoordelijkheden wilden opnemen. Door deze twee te combineren ontstond het project 10ERS4KIDS (tieners for kids).

Het project speelt in op 2 luiken: kinderen krijgen 1 uur leerondersteuning per week door de tienermeisjes. Deze meisjes worden aangestuurd door één vaste kinder- en tienerwerkster.

38

De resultaten volgden snel. Een betere samenwerking met de lokale school “de luchtballon”, een beter contact met de ouders, kinderen die vooruitgaan met schoolresultaten en tienermeisjes die een positieve invulling vonden voor hun vrije tijd.

Partners: • Kras Merksem • Basisschool “de luchtballon” • Welzijnszorg

Kunstproject IDP

Aan de dokken van de Borrewaterstraat staat een speelpleintje met een speeltuin en een voetbalveldje. Naast deze speeltuin zijn de loodsen van IDP (International Distribution Partners NV) gevestigd. We kregen de toestemming om de grauwe muren op te fleuren.

De jongeren zaten samen met een grafittiartiest en gingen in gesprek om het pleintje op te fleuren. Zij kozen voor een collage van allerlei internationale sportfiguren. Aan dit gesprek werden grafittiworkshops gekoppeld waarbij de jongeren in de grafittiwereld werden ondergedompeld.

Met een heleboel partners werd het IDP Kunstproject geboren.

Het pleintje kreeg een officiële heropening door de schepen van Merskem Sonja De Mijer. Dit met allerlei activiteiten die onze jongeren zelf mee in elkaar staken en mee begeleiden.

De kinderen en de tieners werkten een schilderwerk uit op panelen met maar liefst een lengte van 12 meter. Het thema van dit kunstwerk werd door de kinderen zelf bepaald. Ze kozen voor piraten, omdat dit aansluit bij het thema van de speeltuin.

Er werd een samenwerking aangegaan met een kunstenaar die kindertekeningen tot een collage verwerkte en ze op panelen projecteerde. De kinderen schilderden de projectie zelf in. Ook de kinderen en tieners van de basisschool “de luchtballon” doorliepen dit parcours met een extra kunstwerk als resultaat.

Partners: • Kras Merksem • Basisschool “de luchtballon” • Jeugddienst Merksem • Buurtregie.

39

Kras Noord In een notendop Kras Noord organiseert een kwalitatief, emancipatorisch en toegankelijk vrijetijdsaanbod voor kinderen, tieners en jongeren met aandacht voor de minder en minst kansrijken.

Het accent ligt op het laagdrempelig karakter van de werking onder meer door het werken met grote gemengde (gender en etnisch-culturele) groepen. Er wordt een permanent weeken een uitgebreid vakantieaanbod gerealiseerd. Er is een interessegericht aanbod met een uitgebreide circuswerking en een danswerking. Kras Noord besteed veel aandacht aan netwerking en is hierbij trekker van het samenwerkingsverband ‘De Noordpoel’ en “Lokaal 2060” die gezamenlijke activiteiten en evenementen organiseren voor kinderen en jongeren in Antwerpen - Noord. Het aanbod heeft plaats gedurende 45 weken per jaar.

Het team bestaat uit 8 personeelsleden (8,6 VTE), 15 vrijwilligers en 7 stagiairs.

Waar werkt Kras Noord?

Everaertsstraat 97-99, 2060 Antwerpen Joossensgang 14, 2060 Antwerpen Sportloods Perrier, Visestraat, 2060 Antwerpen Park Spoor Noord

Bereik statistische sectoren: St. Amandus, Stuyvenberg West, St. Jansplein – Trapstraat, Stuyvenbergplein, Potgieterstraat, Stuyvenberg Ziekenhuis, Schijnpoort, Slachthuiswijk

40

lokaal kinderaanbod circus oefenruimte sportinstuifaanbod tieners en jongeren spel- en sportactiviteiten met alle doelgroepen

Activiteitsuren, aantal deelnemers en deelnames Activiteitsuren

Aantal deelnemers*

Aantal deelnames**

kinderen tieners

2009 518 440

2010 364,5 400,0

2011 684,5 492,0

2009 302,0 175,0

2010 328 230

2011 362 204

2009 7.439 2.670

2010 6.271 3.768

2011 7.279 2.140

jongeren

350

383,0

468,0

183,0

308

290

3.323

3.707

3.377

1308

1.147,5

1.644,5

660,0

866

856

13.432

13.746

12.796

Totaal

1600 * uniek geregistreerd ** gekend en ongekend

14.000 800

1400 1200 1000 800

Kinderen 36%

400

500

8000 6000 4000

200

200 0

10.000

300

tieners kinderen

600

400

600

jongeren

12.000

700

2009

2010

2011

0

Kinderen 48%

2000

100 2009

2010

0

2011

2009

2010

2011

Het aanbod Kinderen (6-11j)

Aantal uren contacttijd permanent weekaanbod uitstappen

2009 386 47

2010 279,5 32,5

2011 512,5 84,0

2009 188,0 132,0

2010 251,0 47,0

2011 371,0 63,0

2009 204,0 66,0

2010 282,0 35,0

2011 326,0 63,0

85

44,0

44,0

33,0

0,0

0,0

0,0

0,0

8,0

0

8,5

43,5

87,0

102,5

58,0

80,0

66,0

71,0

518

364,5

684,0

440,0

400,5

492,0

350,0

383,0

468,0

kampen sportactiviteiten Totaal

Jongeren (+16j)

Tieners (11-15j) tieners

100%

100%

100%

90%

90%

90%

80%

80%

80%

70%

70%

70%

60%

60%

60%

50%

50%

50%

40%

40%

40%

30%

30%

30%

sportactiviteiten

20%

20%

20%

kamp

10%

10%

10%

uitstappen permanent weekaanbod

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

41

Kras Noord Een plek in ‘t Noord Kras Noord heeft in het verleden al op heel wat verschillende locaties gezeten in de wijk 2060. Wat dieper in het kelderke op het Willy Vandersteenplein, als kinderwerking in de Gasstraat en meest recent als tiener- en jongerenwerking op den Dam in de Lange Lobroekstraat en voor de kinderen in de Seefhoek in het voormalige schoolgebouw in de Everaertsstraat. Door een aantal praktische zaken maar ook onze inhoudelijke plannen

42

droomden we steeds meer van 1 uitvalsbasis, een plek waarin en van waaruit we een aanbod uitbouwen voor onze doelgroep in heel 2060. Dankzij een samenwerkingsakkoord met jeugdhuis Msc Ahlan en Chiro Dolfijn zitten nu al onze kinder, tiener en jongerenwerkingen samen in de Everaertsstraat en slaan we steeds meer onze vleugels uit op de pleintjes en parken van Antwerpen Noord.

Vrijwillig in ’t Noord In Kras Noord doen we het graag met veel. Veel, soms heel veel kindjes, veel tieners en jongeren. Veel activiteiten ook, vaak zeer verschillend en soms ook heel wat tegelijk. Dat is goed voor de kinderen en jongeren uit de buurt maar dat vraagt uiteraard ook veel begeleiders, goede, leuke, jonge en ervaren begeleiders. Op een woensdagmiddag zijn er bijvoorbeeld vaak tussen 15 en 20 begeleiders actief.

Dat kunnen we niet alleen met het Kraspersoneel en we hebben dan ook een heel actieve vrijwilligers- en stagiairswerking. In

2011 waren er ruim 35 vrijwilligers en stagiairs actief in onze werking. Vaak komen onze vrijwilligers uit onze eigen werking maar regelmatig bieden jongeren uit de buurt zich aan om een handje te helpen. Onze vrijwilligersverantwoordelijke vangt hen op en begeleidt hen. Vaak bekijken we de extra vormingsnoden en werken we zo samen aan het uitbouwen van de competenties van de verschillende vrijwilligers. Een ‘vrijwilligerskuur’ bij Kras Noord is dan ook niet alleen plezant.

43

Kras Zuid In een notendop Kras Zuid organiseert een kwalitatief, emancipatorisch en toegankelijk vrijetijdsaanbod voor kinderen, tieners en jongeren in de wijk Brederode met bijzondere aandacht voor de minder en minst kansrijken. In Kras Zuid wordt een permanent weekaanbod en een vakantieaanbod gerealiseerd, naast projectwerk en occasionele activiteiten. Het vrijetijdsaanbod heeft plaats gedurende 45 weken per jaar. Met dit aanbod bereikt Kras Zuid kinderen (6-8), pretieners (9-11), tieners (1214) en jongeren (vanaf 15 jaar).

Het team bestaat uit 5 personeelsleden (4,25 VTE), enkele vrijwilligers en 1 stagiair.

Waar werkt Kras Zuid?

Coebergerstraat 35, 2018 Antwerpen Sporthal Kiel Vlaamse Kaai (“Turks Park�) + Hof van Leysen

Bereik statistische sectoren: Lamornierestraat, Waalse en Vlaamse Kaai, Museumwijk, Gerechtshof, Oude Schippersdokken, Fransenplaats, Harmonie, Karel Oomstraat, Bell, Lange Elzenstraat, Troonplaats

44

activiteitenlokaal voor kinderen, tieners en jongeren open sportinstuifaanbod voor jongeren spel en sportactiviteiten vooral voor kinderen

Activiteitsuren, aantal deelnemers en deelnames Activiteitsuren

Aantal deelnemers*

Aantal deelnames**

kinderen tieners

2009 370 340

2010 384,0 447,0

2011 439,5 321,0

2009 154,0 83,0

2010 166 143

2011 100 92

2009 2.568 1.743

2010 2.076 1.675

2011 1.777 1.241

jongeren

536

823,0

703,5

128,0

228

207

3.478

3.093

1.989

1246

1.654,0

1.464,0

365,0

537

399

7.789

6.844

5.007

Totaal

* uniek geregistreerd ** gekend en ongekend

8000

500

1600

7000

1400

400

6000

1200

5000

300

1000

4000

800 200

600

jongeren tieners kinderen

Kinderen 36%

400

3000 2000

100

0

Kinderen 48%

1000

200 0 2009

2010

2011

2009

2010

0

2011

2009

2010

2011

Het aanbod Kinderen (6-10)

Aantal uren contacttijd permanent weekaanbod uitstappen

2009 229 111

2010 225,0 108,0

2011 404,5 7,0

2009 165,0 95,0

2010 297,0 18,0

2011 265,5 7,0

2009 361,0 77,0

2010 402,0 324,0

2011 465,5 91,0

30

33,0

16,0

55,0

66,0

12,0

30,0

0,0

8,0

0

18,0

12,5

25,0

66,0

37,0

68,0

97,0

139,0

370

384,0

440,0

340,0

447,0

321,5

536,0

823,0

703,5

kampen sportactiviteiten Totaal

Jongeren (+15j)

Tieners (11-15j) tieners

100%

100%

100%

90%

90%

90%

80%

80%

80%

70%

70%

70%

60%

60%

60%

50%

50%

50%

40%

40%

40%

30%

30%

30%

sportactiviteiten

20%

20%

20%

kamp

10%

10%

10%

uitstappen permanent weekaanbod

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

0%

2009

2010

2011

45

Kras Zuid Tieners en Projectwerk theater: Weeral Feest?!

Sinds september 2010 werkten we met onze jeugdwerkers en een groepje enthousiaste tieners via onze alombekende instuif-methodiek aan theatervaardigheden: lichaamshouding, stemtraining, interactie met de andere kinderen…

Vandaaruit kreeg een kerngroep van 7 enthousiaste en geëngageerde tienermeisjes vanaf januari 2011 hun eigen theatermoment in de week. De gedreven en door de theatermicrobe gebeten jeugdwerkers Aicha en Isabel begeleidden het proces. Er werd gewerkt vanuit de ideeën van de tieners zelf: de begeleiders reikten instrumenten en kaders aan, zodat de kinderen hun fantasie en creativiteit de vrije gang konden laten gaan. Dit proces mondde uit in een try-out voor vriendjes en familie in juni.

Na een welverdiende zomervakantie vlogen de 7 meisjes er samen met jeugdwerker Isabel weer in. De toon werd stilaan serieuzer: tijd om te repeteren, teksten vanbuiten te leren, zang- en danslessen te nemen, de opgedane vaardigheden rond theatermethodieken tentoon te spreiden en bij te schaven…

46

Mede dankzij de sponsoring van de jeugddienst district Antwerpen en dankzij Ontmoetingscentrum Nova, die ons een zaal bezorgde, naast praktische en technische ondersteuning, begon onze voorstelling helemaal vorm te krijgen. De tieners en jeugdwerkers van Kras Zuid hielpen weken mee met de opbouw van het decor (vooral pakjes maken –> ‘Weeral feest!?’) en ex-collega en jeugdwerker Joke hielp met het maken van de kostuums.

De theatervoorstellingen zelf werden enthousiast onthaald door de ouders, broertjes en zusjes en vriendjes van onze 7 meisjes.

Daarnaast kwamen onze collega’s van Kras Kiel en Berchem en enkele oude bekenden van ’t Zuid op bezoek. Ook vervoegde de schepen van jeugd en enkele medewerkers van de stedelijke jeugddienst de guest list en gaven onze meisjes een welverdiende hart onder de riem.

Je kan een filmpje over het proces bekijken op youtube: http://www.youtube.com/watch?v=Zb68SE7LDOA

Jongeren aan de slag in de wijk: vrijwilligers- en monitorenwerk

Zoals elke jaar weer wisselen onze jongeren in de vakanties hun deelname aan activiteiten bij ’t Zuid af met buurtvrijwilligerswerk waarvoor ze dan ook een centje kunnen bijverdienen.

•

•

•

Dit jaar werkte Kras Zuid samen met het oude Badhuis, zodat 3 jongeren de hele maand juli de activiteiten van muziek in de Wijk mee konden begeleiden.

Verder werkten we deze zomer met 2 nieuwe vrijwilligers die als voorbereiding in juni een traject van monitorenbegeleiding bij JES volgden. Ze konden die vers opgedane kennis en vaardigheden uitproberen en verder uitdiepen tijdens onze wekelijkse kinder- en tienerwerking.

In 2010 draaiden we in samenwerking met Buurtregie en Opsinjoren een proefproject rond begeleiding van activiteiten op speelstraten. Onze buren uit de Catherina

Beersmanstraat waren vorige zomer zeer tevreden over onze vrijwilligers en vroegen hen dan om dit jaar weer te helpen: de laatste week van augustus begeleidden 2 vrijwilligers spel&sport. Elke dag groeide de band met de buurtkinderen een beetje hechter, totdat de kinderen de begeleiders niet meer wilden laten gaan.

Bedankt aan de jongeren van ‘t Zuid voor jullie bijdrage deze zomer!

Kras Zuid blijft het potentieel aan nieuwe monitoren en jeugdwerkers graag aanwakkeren en werkt actief met de jongeren en buurtpartners rond dergelijke initiatieven.

Ook stimuleren de jeugdwerkers de jongeren om de monitorenopleiding bij onze partners te volgen, zodat ze de (niet altijd even makkelijke) taak van jeugdwerker beter voorbereid kunnen aanpakken.

47

Kras Sport In een notendop Kras Sport is het enige thematische Kras-steunpunt en het richt zich dan ook niet tot een bepaalde wijk of buurt.

Kras Sport voert de convenant uit die Kras vzw jaarlijks afsluit met vzw Antwerpen Sportstad in het kader van het Aanvullend jeugd sportaanbod (Actie SPO . 050 ). Kras Sport voert deze convenant uit volgens de inzichten van het eigen sportbeleidsplan met aandacht voor sportprojecten en sportinitiatie, sportinstuifwerking en competitiesportwerking zaalvoetbal.

Kras Sport biedt competitief en recreatief zaalvoetbal aan.

Het competitieve luik staat in het kader van de jeugdopleiding en werkt aan de doorstroming naar hogere sportniveaus van geselecteerde kinderen, tieners en jongeren. Het recreatieve luik wil zoveel mogelijk kinderen, tieners en jongeren aan het sporten krijgen.

48

Daarnaast zet Kras Sport sterk in op de opleiding van jonge vrijwilligers, het aanscherpen van de ouderparticipatie en de verhoging van de diversiteit in de bereikte deelnemersgroepen.

In 2010 werd heel sterk ingezet op het zaalvoetbalprogramma voor meisjes vanaf 12 jaar. Naast de kwalitatieve jeugdopleiding zaalvoetbal werd meer ge誰nvesteerd in de organisatie en ondersteuning van recreatieve tornooien op buurtpleintjes.

Kras Sport ondertekende de Panathlon Verklaring over ethiek in de jeugdsport.

Kras Sport werkt met 5 professionele medewerkers (4,5 VTE), 8 permanente vrijwilligers-monitoren en tientallen occasionele vrijwilligers bij evenementen en tornooien. Kras Sport geniet evenveens ondersteuning van een topsportmedewerkers. Het team biedt ook stagemogelijkheden aan en werkt samen met De Elegast voor projecten gemeenschapsdienst.

Activiteitsuren, aantal deelnemers en deelnames Activiteitsuren

Aantal deelnemers*

Aantal deelnames**

meisjes +12 kinderen (jongens)

2009 146 390

2010 298 802

2011 330 889

2008-2009 117 186

2009-2010 40 207

2010-2011 41 212

2008-2009 7.120 5.167

2009-2010 4.864 7.225

2010-2011 5.304 7.879

tieners (jongens) jongeren (jongens)

598 406

1.040 610

1.153 676

345 165

323 117

331 120

5.696 3.317

6.844 8.483

7.463 9.251

1540

2.750

3.048

813

687

705

21.300

27.416

29.897

Totaal * uniek geregistreerd ** gekend en ongekend

700 2500

kinderen meisjes +12

20.000

500 400

1500

tieners

25.000

600

2000

jongeren

30.000

800

3000

15.000

300

10.000

1000 Kinderen 36%

500 0

200 5000

100

2009

2010

2011

0

2009

2010

2011

0

2009

2010

2011

49

Kras Sport Drop In Drop in is de naam van een sportproject dat de drop-out in de sport wil tegengaan. Het richt zich tot sociaal zwakkere kinderen die momenteel geen aansluiting vinden bij bestaande reguliere sportclubs.

De doelstellingen zijn: •

Zoveel mogelijk kinderen de kansen bieden om aan competitiesport deel te nemen.

•

De afstand tussen deze doelgroep en reguliere sportclubs te verkleinen, zodat deze kinderen makelijker de stap kunnen zetten naar bestaande sportclubs.

50

Dit project vertrekt vanuit een samenwerkingsperspectief tussen verschillende actoren, zoals samenlevingsopbouw, Beerschot AC, FT Antwerpen Down-Town en Kras Jeugdwerk steunpunt Sport. Op het einde van het project worden andere Antwerpse clubs uit genodigd om kennis te maken met de voetballende kinderen en hun ouders.

Een veertiental ploegjes van kinderen tussen 5 en 8 jaar nemen gedurende het seizoen 2011-2012 deel aan 5 tornooien die op de Wilrijkse pleinen georganiseerd worden.

In 2011 waren er al twee tornooien, op zondag 30 oktober en zondag 27 november.

Antwerp Street Soccer Championship 2011

Tijdens de maanden mei – juni organiseerden we negen pleintornooien: Antwerps Street Soccer.

Door de methodiek ‘vindplaats werken’ zochten we de doelgroep in de Antwerpse aandachtswijken op. Zo verlagen we de bestaande drempels die bepaalde doelgroepen van ons vaste aanbod weghouden. Door de jongeren in hun wijk op te zoeken geven we onze medewerkers en de jongeren een kans om elkaar beter te leren kennen.

Naast het bijwonen van een zaalvoetbalwedstrijd en een veldvoetbalwedstrijd hebben deze jongeren het ook opgenomen tegen Spaanse straatvoetballers.

De jongeren van den Draaiboom hebben het weekend van hun leven beleefd.

Door de tornooitjes in verschillende stadswijken ontmoeten jongeren uit andere buurten elkaar en leren ze met elkaar omgaan. Wij vinden het belangrijk dat jongeren hun horizon kunnen verruimen en los kunnen komen van een te beperkte leefwereld.

De winaars uit de verschillende buurten werden op de finaledag samengebracht om het Antwerps kampioenschap te betwisten.

De Antwerp Street Soccer kampioenen (de jongeren van Draaiboom) zijn in november op een sportief weekend geweest naar Barcelona.

51

Balans 2011 Activa Vaste Activa

€ 256.800,80

Oprichtingskosten Immateriële vaste activa Materiële vaste activa

Terreinen en gebouwen

In volle eigendom van de vereniging

Overige

Installaties, machines en uitrusting

In volle eigendom van de vereniging

Overige

Meubilair en rollend materieel

In volle eigendom van de vereniging

Overige

Leasing en soortgelijke rechten Overige materiële vaste activa

In volle eigendom van de vereniging

Overige

Activa in aanbouw en vooruitbetalingen Financiële vaste activa

Vlottende Activa

€ 255.446,22 € 140.163,55 € 140.163,55 € 4.046,72 € 4.046,72 € 11.533,09 € 11.533,09

€ 99.702,86 € 99.702,86 € 1.354,58 € 638.561,95

Vorderingen op meer dan één jaar

Handelsvorderingen

Overige vorderingen

waarvan niet-rentedragende vorderingen of

gekoppeld aan een abnormaal lage rente Voorraden en bestellingen in uitvoering

Voorraden

Bestellingen in uitvoering Vorderingen op ten hoogste één jaar

Handelsvorderingen

Overige vorderingen

waarvan niet-rentedragende vorderingen of

gekoppeld aan een abnormaal lage rente

€ 587.156,62 € 2.045,25 € 585.111,37

Geldbeleggingen Liquide middelen Overlopende rekeningen

Totaal van de Activa

52

€ 41.862,53 € 9.542,80

€ 895.362,75

Passiva Eigen vermogen

Fondsen van de vereniging

Beginvermogen

Permanente financiering Herwaarderingsmeerwaarden Bestemde fondsen Overgedragen winst (verlies) Kapitaalsubsidies

€ 116.518,31 € 7.685,04 € 7.685,04 € 50.000,00 -€ 68.545,65 € 127.378,92

Voorzieningen

€ 97.329,40 Voorzieningen voor risico’s en kosten € 97.329,40 Voorzieningen voor schenkingen en legaten met terugnemingsrecht

Schulden € 681.515,04 Schulden op meer dan één jaar

Financiële schulden

Kredietinstellingen, leasingschulden en soortgelijke schulden

Overige leningen

Handelsschulden

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen

Overige schulden

Rentedragend

Niet-rentedragend of gekoppeld aan een abnormaal lage rente

Borgtochten ontvangen in contanten Schulden op ten hoogste één jaar € 681.515,04

Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen

Financiële schulden

Kredietinstellingen

Overige leningen

Handelsschulden € 137.291,89

Leveranciers € 137.291,89

Te betalen wissels

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen

Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten € 389.959,75

Belastingen € 39.835,00

Bezoldigingen en sociale lasten € 350.124,75

Diverse schulden € 154.263,40

Vervallen obligaties, coupons en borgtochten ontvangen in contanten

Andere rentedragende schulden

Andere schulden, niet-rentedragend of gekoppeld aan een abnormaal lage rente € 154.263,40 Overlopende rekeningen

Totaal van de Passiva

€ 895.362,75

53

Resultatenrekening 2011 Bedrijfsopbrengsten en bedrijfskosten Brutomarge Bedrijfsopbrengsten Omzet 70 Lidgeld, schenkingen, legaten en subsidies Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen, diensten en diverse goederen

€ 3.185.516,46 € 3.907.371,65 € 106.169,58 € 3.761.693,21 € 721.855,19

Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen

€ 2.928.519,46

Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa

Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen)

Voorzieningen voor risico’s en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen)

Andere bedrijfskosten

Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten

Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies)

€ 90.001,67

€ 34.000,00 € 2.897,13

€ 130.098,20

Financiële opbrengsten

€ 1.810,89

Financiële kosten

€ 2.548,97

Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening

€ 129.360,12

Uitzonderlijke opbrengsten

€ 234.783,62

Uitzonderlijke kosten Winst (Verlies) van het boekjaar

54

€ 46.593,92 € 317.549,82

55

Visietekst De stedelijke context Kras Jeugdwerk werkt in de stad Antwerpen. We wortelen in de stedelijke context en de eigenheid ervan. De stad, het stedelijke, heeft iets specifieks. Een eigen fysieke en psychische context die dagelijks gemaakt wordt door de structuren, het lokale beleid, het commerciële leven, de bewoners en gebruikers. Tegelijkertijd heeft de stad, het stedelijke iets algemeens. Ook buiten de stad zijn er monumenten en musea, kerken, straten en pleinen, winkels en winkelcentra, allochtonen, rijken en armen, jongeren en ouderen, hondenpoep, sluikstort en criminelen. Er is niet veel dat men elders niet heeft, maar toch is het telkens anders.

Steden zijn een vergrootglas van het hele maatschappelijke gebeuren, een vergaarbak, een gevaarlijke en te mijden setting of net een boeiende context van vernieuwingen. Steden hebben verschillende snelheden en tal van mogelijkheden.

De steunpunten van Kras Jeugdwerk baseren zich op de eigenheid van de stedelijke context. We zien de stad in termen van kansen.

Dynamisme Voor Kras Jeugdwerk is het dynamische karakter van het leven en van de leefomgeving een gegeven. Dynamisch in de zin van ‘in beweging’, onderweg en beïnvloedbaar. Een ‘beweging’ waar zelfs waarden en normen, culturen en ideologieën niet aan ontsnappen. Dynamisch en dus ook veranderlijk, te veranderen en niet statisch vastgelegd. Met de mogelijkheid om in te grijpen, greep te krijgen op, ‘actief om te gaan met’ en dus met heel wat kansen. We zien dit dynamisme niet als een voorrecht van volwassenen, maar erkennen kinderen en jongeren als actieve ‘creactoren’ en betekenisgevers. Kinderen en jongeren zijn geen ‘mens in wording’, geen holle vaten die we volgieten met kennis, vaardigheden, waarden en normen. Ze ontvangen niet passief wat ze zien, horen, aangereikt krijgen van hun ouders, de school, jeugdwerkers en leeftijdgenoten. Ze gaan er actief mee om en geven er zelf betekenis aan.

Kras Jeugdwerk sluit aan bij deze ‘beweging’, en wil dat ook zelf zijn: bewegend, dynamisch, actief creërend en hedendaags.

Dit wil niet zeggen dat we alles uit het verleden zondermeer overboord gooien. We willen niet telkens het warm water uitvinden, maar we willen ook niet het al koud geworden water als warm verkopen. Ook op dit vlak willen we goed ‘leren zien’ naar de dagdagelijkse realiteit, naar kinderen en jongeren, naar hun leefomgevingen, naar organisaties en structuren en naar onszelf. Met de nodige kritiek en zeker met de nodige zelfkritiek.

56

Verscheidenheid Voor Kras Jeugdwerk is ‘verscheidenheid’ een fundamenteel kenmerk van de samenleving en een dagdagelijkse realiteit.

‘Verschil’ heeft veel mengvormen: etnisch, cultureel, socioeconomisch, relationeel, waarden en normen, leefwereld...

Verscheidenheid is iets waar mensen in het dagelijkse leven sowieso mee omgaan. Het is constant aanwezig, al dan niet opvallend, als neutraal achtergrondgegeven, aanleiding gevend tot wrevels, conflicten en onaangepastheden of aanleiding gevend tot verrijking, uitdagingen en kansen.

Wij kijken naar deze ‘verscheidenheid’ door de bril van kansen en mogelijkheden, zonder voorbij te gaan aan de problemen en wrevels. Negatieve elementen willen we mee ombuigen en benaderen vanuit hun mogelijkheden (tot verandering) eerder dan vanuit hun onmogelijkheden. In het zoeken en definiëren van kansen gaan we uit van hoe ‘verscheidenheid’ door kinderen en jongeren ervaren wordt, van hoe ze daar als actieve ‘creactoren’ zelf betekenis aan geven, van hoe ze daar mee omgaan (hun eigen omgangsvormen, strategieën en mechanismen) en het gewicht dat ze er zelf aan geven. Wij willen dit blijvend zien en zetten ons daarvoor op de enige plek waar je dat kunt leren kennen: het brede veld van het dagelijks leven van kinderen en jongeren.

Sociale uitsluiting? Sociale aansluiting!

Sociale uitsluiting is een dynamisch proces dat verschillende richtingen uitgaat en steeds nieuwe invullingen krijgt. Wie in 1965 een welkome gastarbeider was, wordt nu vaak beschouwd als onaangepaste migrant. Wie in 1970 goed met een computer kon werken, was een specialist die zijn tijd vooruit was, wie dat in 2011 niet kan, is analfabeet. In 1970 was een Kosovaar in Antwerpen een toerist uit Kosovo, in 2000 is hij een anderstalige nieuwkomer met beperkte perspectieven.

Sociale uitsluiting heeft dan ook al heel wat definities en verklaringsmodellen opgeleverd.

Vanuit de realiteit opteert Kras Jeugdwerk voor een brede benadering. Sociale uitsluiting doet zich voor op het niveau van individuen en hun netwerken, op het niveau van groepen en gemeenschappen en op het niveau van de samenleving.

We spreken van sociale uitsluiting als er tussen de eenheden op zo’n niveau een (ondergeschikte) hiërarchie bestaat en er tegelijkertijd grote breuklijnen zijn (een kloof, drempel, muur).

Sociale uitsluiting kent gradaties: niet iedereen van dezelfde ‘categorie’ is even uitgesloten. Evenmin is sociale uitsluiting een statisch vastgelegde onoverkomelijkheid die de uitgeslotene in al zijn doen en laten bepaalt. Dit zou voorbijgaan

aan de erkenning van mensen als actieve ‘creactoren’ en betekenisgevers. Het structurele karakter van de uitsluiting gaat in wisselwerking met datgene mensen er mee doen, hoe ze het beleven en welke individuele betekenis ze er aan geven.

Voor Kras Jeugdwerk is het dus belangrijk om te kijken naar de mechanismen van uitsluiting, naar datgene individuen, kinderen en jongeren, groepen en gemeenschappen er mee doen en naar de betekenis die ze er aan geven. Daarbij kijken we naar uitsluiting door de bril van kansen en mogelijkheden, de bril van de aansluiting.

Als basiswerk is Kras werkzaam op het niveau van individu en netwerk en op het niveau van groep en gemeenschap. Als organisatie wil Kras Jeugdwerk vanuit de deskundigheid en kennis opgedaan in het basiswerk actief deelnemen aan het ruimere maatschappelijke debat om mee de link te maken tussen praktijk, theorie en beleid.

Kinderen en jongeren als kinderen en jongeren Kinderen en jongeren in de stad, wat is hun plek? Voor Kras Jeugdwerk is het recht op een eigen plek een gegeven. In de fysische zin van het woord: open ruimte, speelruimte, een ruim en toegankelijk aanbod. Maar ook in de psychische zin van het woord: actief aanvaard en niet simpelweg getolereerd omdat het niet anders kan, als actieve participant in het stedelijk gebeuren verwelkomd en niet weggestoken in gedoogzones in de rand. Kinderen en jongeren zijn erg aanwezig in de stad. Ze zijn met veel en ze laten zich zien.

Maar zijn ze ook aanwezig op de agenda? Op wiens agenda dan? En als wat? Als de etterbuil die tegen mijn voordeur staat te voetballen, als het slachtoffer van de maatschappij, als de

potentiële cliënt van de welzijns- en hulpverleningswereld, als het probleemgeval, als de hooligan en kleine crimineel, als het kind tussen twee stoelen, als potentiële kiesgerechtigde?

Kras Jeugdwerk wil kinderen en jongeren ten minste op elke agenda waar ze zelf op willen. Niet om wat ze zullen worden of om wat ze niet zullen worden, maar om wat ze zijn.

Kinderen en jongeren als kinderen en jongeren. Kinderen en jongeren als actieve ‘creactoren’ en betekenisgevers, kinderen en jongeren als eenheid in verscheidenheid, kinderen en jongeren in de stad.

De rechten van het kind worden pas relevant als ze ook als rechten worden ervaren door kinderen en jongeren. Wij willen voortdurend kijken naar hoe kinderen en jongeren dit zelf ervaren, hoe ze het beleven en welke betekenis ze er aan geven.

Het is aan hen om er mee invulling aan te geven, het is aan ons om het mee mogelijk te maken. Voor Kras Jeugdwerk is dit de kern van wat men jeugdwerk noemt. We willen zien en gezien worden.

Doelgroepfocus Kras Jeugdwerk richt zich op kinderen en jongeren van 6 tot 25 jaar. We vinden het belangrijk om zo vroeg mogelijk contacten te leggen met kinderen en hun omgeving, om te werken aan een vertrouwensrelatie en van daaruit - ook in de belangrijke eerste levensjaren- stappen te zetten. Zo ziet Kras Jeugdwerk bijvoorbeeld mogelijkheden om te werken rond spel en spelcultuur, of mogelijkheden om vanuit haar werkvorm een bijdrage te leveren in opvoedingsondersteuning.

We hanteren een bovenleeftijdsgrens omdat o.i. de interesses,

57

leefwereld en bezigheden van +25jarigen al sterk verschoven zijn waardoor onze werkvorm er minder of niet meer bij aansluit. Kras Jeugdwerk ziet het wel tot haar taak om deze +25jarigen te laten doorstromen naar andere werkvormen en organisaties en/of naar een andere rol in de eigen organisatie (begeleiding, bestuur, ondersteuning...).

Binnen deze leeftijdsgrenzen zijn alle kinderen en jongeren welkom. Wel leggen we de focus op het bereiken en actief betrekken van die kinderen en jongeren die door de mechanismen van sociale uitsluiting minder of het minst kansrijk zijn. Vanuit deze focus streven we naar openingen, openheid, contact, uitwisseling, het samen doen van, de aansluiting... met andere kinderen en jongeren: de mix.

Eigenheid Kras Jeugdwerk is jeugdwerk met sterke aandacht voor het welzijnsgerichte. Maar de kern van Kras is en blijft jeugdwerk: groepsgerichte activiteiten in de vrije tijd, gericht op de vrije tijd en vrijwillig van aard, samen met leeftijdgenoten. Daarbij ligt het accent op ontmoeting en het opbouwen van netwerken.

Voor Kras betekent jeugdwerk: zelfontplooiing, experimenteren, samenleven, verantwoordelijkheid opnemen, respect hebben en krijgen, een zoektocht, een open dialoog, vallen en opstaan, lukken en mislukken; kortom een proces. Dit jeugdwerk is niet louter een middel maar ook een doel, ook al reikt het heel wat handvaten aan en creëert het ingangspoorten voor andere doeleinden. Het jeugdwerk staat op zichzelf. Het is maatschappelijk relevant omwille van wat er allemaal uit voortvloeit, én vooral omwille van wat het is. In dat opzicht is jeugdwerk niet enkel preventief maar ook offensief: het stimuleert en activeert het potentieel aan ontwikkelingskansen, het creëert. Jongeren nemen zelf mee het heft in handen en geven er vorm aan. Het kan dan ook nooit een louter professionele aangelegenheid zijn; het draagt in zich ook vrijwilligheid en vrijwilligerschap.

Jeugdwerk is niet alleen een waarde op zich, maar ook een recht. Kinderen en jongeren hebben er recht op, ook de minder en minst kansrijken. Jeugdwerk met kansarme doelgroep impliceert aandacht voor het welzijnsgerichte. Zowel ‘voorafgaand aan’ als ‘voortvloeiend uit’ het jeugdwerk.

‘Voorafgaand aan’ zetten we welzijnsgerichte activiteiten en acties op in functie van het jeugdwerk. Het gaat hier bijvoorbeeld om huisbezoeken, om contacten met vertrouwensfiguren in gemeenschappen, om drempelverlagende instapactiviteiten… ‘Voortvloeiend uit’ zetten we ook welzijnsgerichte activiteiten en acties op, die zowel groepsgericht als individugericht kunnen zijn en doorgaan in of buiten de vrije tijd.

Het gaat hier bijvoorbeeld om hulp bij sollicitatiebrieven, om problematische thuissituaties, om contacten met scholen of de bijzondere jeugdzorg…

Ook hier zijn kinderen en jongeren de maatstaf en het uitgangspunt. Kras Jeugdwerk wil uitgaan van de leefwereld van

58

de kinderen en jongeren om ze daadwerkelijk inspraak te geven en ze te laten participeren in het opzetten van activiteiten, in het ruimere geheel van de werking en in het maatschappelijke leven.

Het findament Het fundament van Kras Jeugdwerk is basiswerk. Onder basiswerk verstaan we de continue en actieve aanwezigheid in het brede veld van het dagelijks leven van kinderen en jongeren, de actief opgezochte contacten met hen en anderen in hun omgeving, vanuit een relatie van vertrouwen. Deze vertrouwensrelatie omvat veel kracht en maakt veel mogelijk.

Het stelt mensen in staat om zich open te stellen naar anderen, om sterktes en zwaktes zichtbaar te maken, om mee stappen te zetten, om zichzelf sterker te (laten) maken. Kras Jeugdwerk creëert voor en met kinderen en jongeren een aanbod in hun vrije tijd. Ze kunnen terecht voor sport, spel en ontspanning, cultuur en ontmoetingsmomenten. We zetten voor en met kinderen en jongeren ook welzijnsgerichte activiteiten en acties op: vorming, ondersteuning op maat, doorverwijzing, begeleiding... Het aanbod is open, gestructureerd en projectmatig. Het is kwalitatief en afwisselend en sluit nauw aan bij de leefwereld van kinderen en jongeren.

Om dit te realiseren zetten we met polyvalent deskundige teams in die vanuit een open dialoog werken aan een open dialoog tussen verschillende culturen, generaties, tussen jongens en meisjes. Onze medewerk(st)ers hebben kennis van verschillende culturen en van het specifieke van de jongerencultuur. Vanuit de drijfveer van sociale aansluiting en participatie willen we werk maken van de doorstroming van onze jongeren in de organisatie, als vrijwilliger en als beroepskracht.

Ons aanbod wordt opgezet in de activiteitencentra van de steunpunten, in straten en op pleinen, en op plaatsen die voor kinderen en jongeren belangrijk zijn. De werking vanuit steunpunten garandeert een buurt- en wijkgerichte benadering en aanpak; de inbedding van de steunpunten in een ruimere organisatie garandeert een wijkoverschrijdende werking.

Signaleren,beïnvloeden, samenwerken, in overleg gaan Kras Jeugdwerk kijkt naar sociale uitsluiting door de bril van aansluiting en kansen en vanuit de overtuiging dat we een verschil kunnen maken. Maar, we willen en kunnen dat niet alleen doen. We willen openstaan voor, complementair zijn aan, in overleg gaan met, samenwerken met andere organisaties en op verschillende niveaus. We willen het gesprek hierrond aangaan via een open dialoog en vanuit onze specifieke identiteit: jeugdwerk met een welbepaalde doelgroep en dus met een sterke focus op het welzijnsgerichte.

Kras Jeugdwerk wil aansluiten bij, tot afstemming komen met en dwarsverbindingen maken tussen andere jeugdwerkvormen. En dit op wijkniveau, stedelijk niveau, Vlaams niveau; particulier en niet particulier. Zo willen we het jeugdwerklandschap sterker en kwalitatief beter maken.

Uiteraard maken we ook dwarsverbindingen met andere relevante partners op de drie niveaus van sociale uitsluiting.

We denken aan ouders, buurtbewoners, andere kinderen en jongeren... We denken aan netwerken en groepen zoals zelforganisaties, platforms, unies, buurtcomités... We denken aan sectoren zoals onderwijs, algemeen welzijnswerk, samenlevingsopbouw, de integratiesector, hulpverlening, bijzondere jeugdzorg, politie...

Bovendien zijn we een kritische en zelfkritische partner van het beleid: op wijk-, districts-, stedelijk, Vlaams, federaal

en Europees niveau. Vanuit onze kennis, ervaringen en deskundigheid willen we signaleren, beïnvloeden en impulsen geven t.a.v. het beleid.

We maken ook dwarsverbindingen met de wetenschappelijke wereld omwille van de kansen die ontstaan in de wisselwerking tussen theorie en praktijk. Kras Jeugdwerk wil tenslotte dwarsverbindingen maken met de profit sector omwille van de kansen die er liggen op de weg naar sociale aansluiting.

Bronnen Beleidsnota Jeugd, Minister voor Jeugd, Anciaux Bert (s.d), voorjaar 2000 Beleidsnota welzijn, Minister voor sociale zaken, Vogels Mieke (s.d), voorjaar 2000.

Bouverne-De Bie, M. (maart, 1994). Jongeren in de hulpverlening.

Welzijnsgids, afl. 11, pp. 25-39.

Doornenbal, J. & van Nynatten, C. (1996). Kinderkopjes. Comenius, 16, pp.

355-359.

Stad Antwerpen, Bedrijfseenheid Burgerzaken (s.d). Jeugdwerkbeleidsplan 1999-2001. Niet gepubliceerd document.

Karsten, L. (1996). Van wie is de straat? Over kinderen, genderidentiteiten en het publieke domein. Comenius, 16, pp. 360-374.

Raes, K. (1997). Het moeilijke ontmoeten. Verhalen van alledaagse zedelijkheid. Brussel: VUB press.

SOMA vzw. (december 1999). Sociaal Impulsfonds beleidsplan 2000-2002.

Soenen, R. (1998). Creatieve en dynamische processen in het alledaagse leven. Een inspiratiebron voor intercultureel onderwijs. In R. Pinxten en G. Verstraete (red.), Cultuur en macht. Over identiteit en conflict in een multiculturele wereld (pp.273-302). Antwerpen: Houtekiet.

Soenen, R. (1999). Over Galliers en managers. Bouwstenen voor intercultureel onderwijs. Universiteit Gent: Steunpunt ICO. Staut, P. (s.d). Visie-ontwikkeling Balans. Niet-gepubliceerde documenten.

Gent: Balans.

Van Assche, V., Hermans, G. & Lauwers, J. (s.d). Jeugdwerk met maatschappelijk achtergestelde jongeren: tussen zorg en vrije tijd?

(Rapportering van de eerste fase januari 1997- maart 1998 van het onderzoeksproject “Zorg en Maatschappelijke Integratie”). Antwerpen: UIA. Verbist, D. & De Weser, G. (red.). (s.d). Overspel. Roekeloze uitdagingen voor jeugdverantwoordelijken. Leuven: Garant.

Verschelden, G. (februari, 2000). Belevingsonderzoek bij kinderen en jongeren. Kinderen en jongeren over hun behoeften aan zorg (Eindrapport).

Universiteit Gent.

Vranken, J., Geldof, D. & Van Menxel, G. (1999). Armoede en - sociale uitsluiting. Jaarboek 1999. Leuven: ACCO. Wildemeersch, D. (april, 1992). Vorming in de multiculturele samenleving.

Antwoorden op de oproep van de vreemdeling. Vorming, 7, (4), pp. 215 - 239.

59

Met steun van

Projectondersteuners

60

DISTRICT BORGERHOUT

DISTRICT DEURNE

DISTRICT MERKSEM

DISTRICT BERCHEM

DISTRICT HOBOKEN

DISTRICT ANTWERPEN

Verantwoordelijk Uitgever: Jan Deduytsche, Borgerhoutsestraat 32, 2018 Antwerpen