Matematički rečnik

Matematički rečnik prvo izdanje Autor Garda Tarner (Garda Turner) Naslov originala: Targeting Maths Dictionary Copyright © Blake Publishing Za izdanje na srpskom jeziku Copyright © Kreativni centar 2008

This edition is for the sale in the Serbian language only.

S engleskog preveo Aleksandar Medić Recenzent prof. dr Desanka Radunović Urednik Svjetlana Petrović Likovni urednik Dušan Pavlić Lektor Violeta Babić Tehnički urednik Marko Huber Izdavač Kreativni centar, Beograd, Gradištanska 8 Tel.: 011/ 38 20 464, 38 20 483, 24 40 659 e-mail: info@kreativnicentar.co.yu www.kreativnicentar.co.yu Za izdavača mr Ljiljana Marinković, direktor Štampa Publikum, Beograd

CIP – Katalogizacija u publikaciji Narodna biblioteka Srbije, Beograd

Tiraž 3.000

51(031.057.874)

ISBN 978-86-778-603-2

Sva prava zadržana. Nijedan deo ove knjige ne sme biti reprodukovan – mehanički, elektronski ili na drugi način, bez pismene dozvole izdavača.

ТАРНЕР, Гарда Математички речник / Garda Turner ; [s engleskog preveo Aleksandar Medić]. - 1. izd.

- Beograd : Krеativni centar, 2008 (Beograd : Publikum). - 82 str. : ilustr. ; 21 cm Prevod dela: Targeting Maths Dictionary. Tiraž 3.000 ISBN 978-86-7781-603-2 a) Математика - Лексикони COBISS.SR-ID 147361036

ˇ Matematicki

ˇ RECNIK Garda Tarner

Uvod Matematički rečnik je nezamenljiv vodič kroz matematički jezik.

Sadrži neke od pojmova koji se usvajaju u školama, kao i pojmove sa kojima će se dete susretati u svakodnevnom životu. Jasna, jednostavna i sažeta objašnjenja namenjena su mladim čitaocima koji za neke od njih čuju prvi put. Uz većinu objašnjenja date su fotografije ili ilustracije u boji kako bi čitalac što bolje razumeo o čemu je reč. Dodatna objašnjenja prikazana su kroz primere.

Ova knjiga je zgodan priručnik namenjen svim učenicima.

Jednostavna je za korišćenje i nije preobimna. Mnoge reči iz svakodnevnog života u matematici dobijaju novo značenje. To može zbuniti učenike. Razumevanje matematičkog jezika i simbola sastavni je deo procesa učenja matematike. Rečnik može biti od koristi i roditeljima kada kod kuće pomažu svojoj deci.

U preglednim tabelama na kraju knjige nalaze se matematički simboli, skraćenice, tablica razlomaka, tablica s jedinicama metričkog sistema i tablice za pretvaranje iz metričkog u engleski sistem jedinica mera i obrnuto, kao i rimski brojevi.

III

a a A Aaa A A

abakus

analogni sat (časovnik)

– sprava načinjena od kuglica i šipki – koristi se za brojanje i računanje H

– sat ili časovnik koji pokazuje vreme u periodu od 12 časova

S

D

J

2 186

algebra – deo matematike u kojem se umesto brojeva koriste slova ili simboli

: 8 = 64 42 + y = 52

anketa – prikupljanje činjenica ili podataka o nekoj temi

algoritam – redosled izvođenja operacija kako bi se pronašlo rešenje

294 – 1 6 7 Ovo je algoritam za oduzimanje.

AM – skraćenica od ante meridiem – označava vreme između ponoći i podneva

Sport Fudbal Košarka Rukomet Tenis Odbojka

Evidencija

Ukupno 22 15 18 24 21

100 ljudi je učestvovalo u anketi o tome koji im je omiljeni sport.

aproksimacija – nešto što je vrlo blisko nečemu, ali ne potpuno jednako (isto) 200 je aproksimacija broja 197.

svitanje

1

a a A Aaa AB A ar

asimetričan

– jedinica mere za površinu – koristi se za izražavanje većih površina – oznaka a

– onaj koji nema nijednu osu simetrije

Ova figura je asimetrična.

Površina ove bašte je 1 ar.

aritmetička sredina – srednja vrednost niza brojeva – saberu se svi brojevi i zbir podeli sa brojem sabiraka

9 kg

12 kg

19 kg

24 kg

(9 + 12 + 19 + 24 ) : 4 = 16

Aritmetička sredina težina ovih koala iznosi 16 kg.

2

b b B Bbb B B

bar dijagram

brojanje po

– prikazuje informaciju grafikonom sa stubićima

– brojanje unapred ili unazad u grupama iste veličine

rezultati kontrolnog

10, 15, 20, 25, 30 Ovo je brojanje po 5.

20

broj učenika

16

20, 17, 14, 11, 8 Ovo je brojanje unazad po 3.

12 8 4 0

5160

6170

7180

8190

91100

broj poena

beskonačan – koji nema kraj – koji nije ograničen

brojevna prava – prava koja služi za predstavljanje vrednosti nekog broja – može se nacrtati tako da počinje i da se završava na bilo kom broju –3

Skup parnih brojeva je beskonačan skup. U njemu ne postoji poslednji broj.

beskonačnost – stanje koje označava da nešto nema kraj – ne može se utvrditi tačna vrednost – označava se simbolom ∞

bočni pogled – ono što vidite kada neki predmet posmatrate sa strane

–2

–1

+100

236

0

1

+50

336

2 +10

3 +2

386 396 398

236 + 162 = 398 Brojevna prava može biti od pomoći pri sabiranju.

brojilac – gornji broj u nekom razlomku – govori nam koliko delova imamo 3 8 3 je brojilac.

On nam govori da imamo 3 osmine.

3

b b B Bbb BC B

bruto

– ukupna masa – težina robe zajedno sa ambalažom

brzina – osobina onoga što se kreće – može biti velika ili mala

Rolerkouster u luna-parku kreće se brzi nom od 75 kilometara na sat (75 km/h).

4

bCc C c c C c C

celi brojevi

centimetar (santimetar)

– skup celih brojeva je {… –3, –2, –1, 0, 1, 2, 3 …}

– jedinica mere za dužinu – iznosi stoti deo metra – oznaka je cm

–7 je ceo broj.

315 je ceo broj.

0

1

2

3

4

5

centimetri

celo – svi delovi nečega – ceo broj ne sadrži razlomak ili decimale 6, 94 i 1 053 su celi brojevi.

Celzijusova skala – temperaturna skala – pomoću nje određujemo koliko je neki predmet topao ili hladan – voda ključa na 100°C, a mrzne se na 0°C

cifra – simbol koji koristimo za zapisivanje brojeva Koristimo deset cifara 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9.

Svi dvocifreni brojevi zapisani ciframa 1 i 2 su: 11, 12, 21, 22.

cilindar – vidi: valjak

crtanje u razmeri – povećavanje ili smanjivanje veličine crteža prema određenoj razmeri

centar – središte – tačka koja se nalazi u sredini kruga centar

5