1.
dio Aleksandra Stefanović Simeon Marinković
Radna sveska za treći razred osnovne škole
Matematika
3
Radna sveska za treći razred osnovne škole Prvi dio Prvo izdanje Autori Aleksandra Stefanović dr. Simeon Marinković Ilustrovao Dušan Pavlić Recenzenti dr. Mirko Dejić, Učiteljski fakultet, Beograd Vladana Cvetanović, diplomirani učitelj– master, OŠ Miloš Crnjanski, Beograd Rajka Prodanović, profesor razredne nastave, OŠ Jovan Popović, Beograd Urednik Svjetlana Petrović Prijevod i lektura Zejna Biberović Grafičko oblikovanje Dušan Pavlić Priprema za štampu Ljiljana Pavkov Izdavač Kreativni centar Gradištanska 8 Beograd Tel./faks: 011 / 38 20 464, 38 20 483, 24 40 659 Za izdavača Ljiljana Marinković Štampa Grafostil, Kragujevac Tiraž 1.000
CIP - Каталогизација у публикацији Народна библиотека Србије, Београд 37.016:51(075.2)(076.1) STEFANOVIĆ, Aleksandra, 1968Matematika 3 : radna sveska za treći razred osnovne škole. Dio 1 / Aleksandra Stefanović, Simeon Marinković ; [ilustrovao Dušan Pavlić ; prijevod Zejna Biberović]. - 1. izd. - Beograd : Kreativni centar, 2015 (Kragujevac : Grafostil). - 103 str. : ilustr. ; 26 cm. - (Kreativna škola) Tiraž 1.000. ISBN 978-86-529-0234-7
Copyright © Kreativni centar 2015
1. Marinković, Simeon, 1941- [аутор]
Godina štampe 2015
COBISS.SR-ID 215992076
Ministar prosvjete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije odobrio je izdavanje i upotrebu ovog udžbenika za nastavu predmeta Matematika u trećem razredu osnovne škole na bosanskome jeziku rešenjem broj 650-02-140/2015-06 od 29. 5. 2015. godine.
Aleksandra Stefanović Simeon Marinković
Matematika
3
Radna sveska za treći razred osnovne škole Prvi dio
Šta sadrži ova knjiga
ŠTA SMO NAUČILI U DRUGOM RAZREDU
4−15
BROJEVI DO HILJADU Trocifreni brojevi Sabiranje i oduzimanje do 1 000
16−29 42−100
GEOMETRIJA Podudarnost geometrijskih figura Ugao i vrste uglova Paralelne i normalne prave ŠTA SMO NAUČILI I OVO JE MATEMATIKA! ŠALJIVI ZADACI
30–31 32–35 36−41 29, 35, 41, 52, 64, 72, 82, 86, 93, 101 15, 22, 28, 34, 37, 39, 44, 51, 54, 63, 74, 84, 88, 92, 95, 97 13, 22, 28, 51, 59, 71
Vodič
Podsjećanje na pređeno gradivo Dodatna objašnjenja I ovo je matematika! Šaljivi zadatak
Šta smo naučili u drugom razredu Brojevi prve stotine 1 K Koji školski predmet Sara najviše voli? Prati strelice i zaokruži slova.
M
A
M
A
T
V
O
R
T
E
S
I
K
A
2 U Upiši u balone brojeve koji nedostaju u nizu.
30
70
3 P Pogledaj sliku noja i odgovori na sljedeća pitanja:
1
10 17
– Na kom se broju nalazi nojev kljun?
– Na kom se broju nalazi nojev rep?
42
50 54
61
– Na kojim se brojevima nalaze nojeve noge?
66 79
100
4 B Brojeve 36, 17, 28, 3, 96, 69, 45, 35, 71, 55 poredaj od najmanjeg do najvećeg.
Otkrij pravilo i upiši odgovarajuće brojeve u prazne trouglove. 5 O 26
27
28
51
69
90
6 Zaokruži najmanji broj u nizu.
42
19
35
17
81
11
20
27
75
49
79
38
55
69
Zaokruži najveći broj u nizu. 71
4
65
39
80
100
Sabiranje i oduzimanje do 100 1 Popuni prazna polja kao što je započeto.
zbir brojeva 36 i 42 36
+
42
=
2. sabirak
.......................
razlika brojeva 78 i 42 78 umanjenik
.......................
–
42
umanjilac
=
.......................
Ova računska operacija
Ova računska operacija
naziva se ........................................
naziva se ........................................
Riješi zadatke. Tačke s rezultatima povezuj po redoslijedu zadataka. 2 R P Pri spajanju tačaka koristi linijar. Dobit ćeš sliku. 28 44
70
72
71
68 34
45
56
27
65
8
93
75 66
64
67
2 100
79
36 39
92
76 63
29
94
46
57
61
93 – 0 = .......................
90 – 19 = .......................
100 – 8 = .......................
18 + 9 = .......................
19 + 37 = .......................
35 + 28 = .......................
39 + 6 = .......................
70 – 3 = .......................
60 – 26 = .......................
65 – 19 = .......................
56 + 12 = .......................
47 + 14 = .......................
50 – 22 = .......................
72 – 15 = .......................
91 – 89 = .......................
85 – 13 = .......................
23 + 71 = .......................
93 + 0 = .......................
93 – 17 = ....................... 87 – 48 = ....................... 79 + 0 = ....................... 46 + 54 = .......................
5
3 R Računaj u pravcu koji pokazuju strelice.
+ 30
– 33
+ 18
44
+ 13
+ 39 +9
–7
–3
+ 29
+ 11
– 21
– 17 4 Iz Izračunaj i rezultate upiši
u latice kao što je započeto. Na listu precrtaj rezultat kojeg nema u cvijetu.
90 91 – 49
– 34
–16
51
– 55
73
29
+ 12
– 22 51
62
+ 18
85
57 39
24
91
+ 17 – 44
18
5 IIzračunaj.
45 +24
29 +32
18 +55
33 +48
................
................
................
................
6 Izračunaj.
6
49 –11
51 –22
73 –54
91 –78
................
................
................
................
Podsjeti se Sabiramo prvo jedinice, a onda desetice. Jedinice uvijek pišemo ispod jedinica, a desetice ispod desetica.
7 Riješi zadatke i u polja na desnoj strani upiši odgovarajuća slova.
43 + 7 = ............
I
52 – 8 = ............
T
– 12 = 36
V
16 + 24 + ............ = 58
Š
47 – 13 – ............ = 23
E
6 + 36 + ............ = 72
O
75 – 54 + 6 = ............
D
44 + 33 – 11 = ............
R
............
27
48
30
66
50
18
44
11
8 Izračunaj i zaokruži slovo ispod tačnog rješenja. Slijedi nagrada! ?
Mina je preplivala 65m, a Imran 18 m manje. Koliko je preplivao Imran? ........................................................................................................
45 47 39 Rješenje:
Na livadi je paslo 78 grla stoke – od toga 23 ovce, 19 koza, a ostalo su bile krave. Koliko je krava bilo na livadi? ........................................................................................................
Rješenje:
Rješenje:
Amel je uštedio 47 dinara, a Mejra 35 dinara. Kupili su čokoladu koja košta 55 dinara, a ostatak novca stavili su u kasicu. Koliko je novca u kasici? ........................................................................................................
T
R
E
N
71 81 75 L
C
A
27 25 29 Rješenje:
III1 sakupilo je 52 kg starog papira, a III2 7 kg papira manje. Koliko su starog papira ukupno sakupila oba odjeljenja? ........................................................................................................
B
36 42 48
U jednoj gajbi je 19 kg jabuka, a u drugoj 17 kg. U džaku ima 39 kg jabuka. Koliko je to ukupno jabuka? ........................................................................................................
M
V
G
Ž
91 94 97 Rješenje:
I
P
O
7
Linije, duži A 2 Podvuci tačne tvrdnje.
1 P Poveži liniju s njenim nazivom.
Tačke A i B su spojene:
prava linija
• jednom izlomljenom linijom • dvjema pravim linijama • dvjema krivim linijama • jednom pravom linijom.
izlomljena linija kriva linija
B
3 Nacrtaj pravu liniju koja prolazi kroz tačke A i B.
B
A
4 Pomoću linijara nacrtaj otvorenu izlomljenu liniju koja prolazi kroz tačke P i R.
P 5
R
Nacrtaj zatvorenu krivu liniju koja prolazi kroz tačke M i N. N
M
6 Uporedi odoka date duži i upiši znak >, < ili =.
A
O D
B
G
M
P
AB
PO
GD
AB
PO
GD
PO
LM
LM
AB
L 7 Izmjeri linijarom duži date u zadatku br. 6 i upiši tačne dužine.
AB = ..........................
8
GD = ..........................
LM = ..........................
PO = ..........................
Jednačine 1 Upiši rješenja jednačina.
2 Poveži linijama jednačinu
i odgovarajuće rješenje.
x = ............
x + 17 = 58
66
25 + x = 49
x = ............
72 + x = 91
x = ............
x + 44 = 73
x = ............
x + 29 = 82
x = ............
28
51 + x = 70
x = ............
48
47 – x = 19
71
x – 33 = 38
81 72 – x = 24 x – 19 = 62
3 Izračunaj i popuni tablicu.
a
43 35
b a–b
88
21
16
74 25
39
26
a
39 28
b 19
a+b
13
72
26 33
55
41
81
66
4 U autobusu su se vozila 32 putnika. Koliko je putnika izašlo na prvoj
stanici ako se zna da je poslije toga vožnju nastavilo 25 putnika? Rješenje: ............................................................................ Odgovor: ..........................................................................
5 Riješi jednačine.
21 + 18 + x = 52
51 + x – 31 = 42
x – 17 + 33 = 66
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
x = ............
x = ............
x = ............
9
Množenje i dijeljenje 1 Popuni prazna polja kao što je započeto.
proizvod brojeva 4 i 3 4
.......................
⋅
3
=
2. činilac
količnik brojeva 8 i 4
12
8
:
djeljenik
.......................
4
=
djelilac
2
.......................
Ova računska operacija
Ova računska operacija
naziva se ........................................
naziva se ........................................
2 IIzračunaj.
⋅
3 O Oboji polja u kojima su brojevi djeljivi sa 8.
7
2
5
9
4
16
15
32
85
3
40
6
8
99
80
6
72
27 66 24
Pomozi mišu da dođe do sira. 4 P
3
⋅8
:6
5 Izračunaj.
10
⋅9
:4
42
35
⋅7
6 Upiši brojeve
koji nedostaju.
3
3 ⋅ 17 = .................
13 ⋅ 1 = .................
55 : 5 = .................
88 : 8 = .................
6 ⋅ 15 = .................
12 ⋅ 7 = .................
⋅
42 : 3 = .................
52 : 4 = .................
42
⋅ 6
77 8
7 Popuni prazna polja. Na slici spoji po redu dobijene brojeve.
6 ⋅ 9 = ............
64 : 8 = ............
8 ⋅ ............ = 72
27 : ............ = 9
7 ⋅ ............ = 49
............
:4=8
............
:8=7
............
⋅ 4 = 16
9 ⋅ 4 = ............ ............
⋅ 7 = 42
5 ⋅ ............ = 25 5 ⋅ 4 = ............
27 12 20 21 5 6 8
36
3
4
13
100 : 10 = ............ 32
7 11
18 : ............ = 9
56 50
9
10 54
3 ⋅ 7 = ............ 9 ⋅ 3 = ............
63
18
30
............
:9=9
2
............
:4=6
40
............
:6=3
............
:9=7
81
24
8 Koji je broj:
4 puta manji od 36? ........................................................................................................... 3 puta manji od 15? ........................................................................................................... za 5 manji od 50? ........................................................................................................... 5 puta manji od zbira brojeva 28 i 32? ........................................................................................................... 9 puta manji od razlike brojeva 99 i 18? ........................................................................................................... 9 Na jednom seoskom imanju ima 18 krava,
4 puta više ovaca, a koza 5 puta manje nego krava i ovaca zajedno. Koliko ima koza na tom imanju? Rješenje: ............................................................................ ...............................................................................................
Odgovor: ..........................................................................
11
Mjerenje vremena Septembar E J H Ċ E H C
Dopuni rečenice. 1 D JJedna nedjelja ima
.................
dana.
Jedan mjesec može imati ................., ................., ................. ili ................. dan. Jedna godina ima ................. ili ................. dana.
Upiši nazive mjeseci koji nedostaju. 2 U mart jun august novembar 3 Precrtaj nemoguće datume.
29. februar 1997
31. maj 2000
13. XIII 2001
31. 7. 2001
31. jun 2002
30. novembar 2003
31. VIII 2004
31. 9. 1999
4 Razmisli i odgovori.
Ako je danas
za tri dana bit će
prije dva dana bio/bila je
četvrtak subota ponedjeljak 5 Izračunaj.
2 h – 50 min = ......................................................... min = ................ h
................
min.
8 h + 120 min = ......................................................... h = ............................................... min.
12
6 Upiši slovima vrijeme koje pokazuju časovnici.
prije podne (ujutru) poslije podne (uvečer)
7 Izračunaj za koje su vrijeme i kojim redoslijedom takmičari stigli na cilj. Imena
Mirza
Muhamed
Bakir
Samir
Omer
Start
10:05
10:40
10:39
10:54
10:36
Cilj
10:50
11:28
11:08
11:31
11:12
Rezultat Mjesto
2
4
7
8
2
1
3
Šaljivi zadatak 1 Tri druga stoje zajedno na autobuskoj stanici.
Svaki od njih čekao je autobus 5 minuta. Koliko su minuta zajedno čekali autobus? .................................................................................................................. .................................................................................................................
13
ISBN 978-86-529-0234-7
9 788652 902347