BLOEMEN VOOR SAS

BLOEMEN VOOR SAS

MUST

dag 1

2

dag 1

Het Plan Wie zaait zal oogsten. Samen met de basisschoolleerlingen van Sas van Gent wil MUST een braakliggend terrein in de Witte Wijk inzaaien met zonnebloemzaadjes. De herinnering aan de gesloopte woningen verdwijnt door het optimisme van groeiende en bloeiende zonnebloemen. Iedereen die zich verbonden voelt met deze plek, Sas van Gent of het project Krot of Kans wordt uitgenodigd om deze bijzondere plek in de zomer te ontdekken.

3

dag 2

4

dag 2

Must est Arrivé door MUST op 28 mrt, 2012 • 21:04

We hebben lang uitgekeken naar dit moment en nu is het zo ver: Must est arrivé in Huize Sas. We zijn warm ontvangen en we hebben kennisgemaakt met de buurvrouw.

In volle vaart gaan we vandaag aan de slag. We hebben namelijk grootse plannen!

Samen met de basisscholen, boeren en de inwoners van Sas van Gent gaan we de Witte Wijk eens flink in het zonnetje zetten. Samen zullen wij laten zien dat braakliggende terreinen met weinig middelen, veel positieve energie en creativiteit een aanwinst voor bestaande gemeenschappen kunnen zijn.

Vandaag werd die creativiteit meteen op de proef gesteld. De plannen die wij hebben bedacht vanuit ons bureau in Amsterdam, bleken weinig kansrijk te zijn. Terwijl in Brabant vandaag code oranje werd gegeven voor bosbrandgevaar in verband met droogte, ligt op ons terrein een poel water van minstens 30 bij 10 meter. Dit is een bijzonder slechte situatie voor ons plan: het planten van zonnebloemen. Direct hebben wij de plannen gewijzigd, materialen ingeslagen en de eerste palen uitgezet.

Tevreden kijken wij terug op een spannende en mooie eerste dag in Sas. Morgen gaan we, met dank aan een plaatselijke boer, aan de slag met groots materieel. Eens zien of dat gaat zoals we hadden bedacht!

5

dag 2

6

dag 2

De handen gaan uit de mouwen! door MUST op 29 mrt, 2012 • 22:10

Na een dag kennismaken, materiaal inkopen en plantbedden uitzetten, dachten wij gisteravond om 21.00 uur dat we nog even snel naar de supermarkt konden gaan om inkopen te doen voor ons eigen diner. Dit bleek een iets te Randstedelijke instelling.

De supermarkt was namelijk al dicht. We hebben direct koers gezet richting snackbar.

We zitten hier letterlijk op de grens met België: perfect excuus om friet te eten! Na het uitbuiken op de bank zijn wij onder de wol gegaan. Vandaag (woensdag) was het Ploegdag en dat werd door het heerlijke voorjaarszonnetje gegarandeerd zweten.

Terwijl de ochtend dauw nog op de ramen stond, zijn we gewapend met schop, handschoenen en frisse zin het kavel opgetrokken om de restanten van de gesloopte woningen op te ruimen. Archeologie met schatten uit de 21e eeuw: schroevendraaiers, random readers en kerstboomverlichting. Onze aandacht werd afgeleid van dit precieze werkje, omdat vanuit de verte Pol jr. op kwam doemen met zijn imposante Ferrari-rode tractor. De plantbedden hadden we gisteren al uitgezet, dus er kon meteen zaken worden gedaan. De tractor werd opgesteld en de eerste strepen werden door de grond getrokken. Hierdoor kwamen nog meer archeologische schatten naar boven, meer dan we ooit hadden durven dromen. Bakstenen, aardewerk rioolbuizen en telefoonkabels toonden ons de verhalen van vervlogen tijden, terwijl Pol jr. keurig zijn baantjes reed.

De noeste arbeid op de kavels bleek een mooi werkje waar omwonende graag naar kwamen kijken. De Witte Wijkers zagen die zonnebloemen wel zitten. “Eindelijk weer wat gezelligheid in de buurt in plaats van deze honden uitlaatstrook”, vertelden zij ons al wijzend naar de braakliggende terreinen. Wij werden tussentijds nog aan onze 7

dag 4

mouw getrokken over hoe dat nou toch zat met die Vlaanderen Hal naast onze kavels: een enorm rood fabrieksgebouw dat al tijden leeg staat. Volgens deze buurtbewoner zou deze hal perfect zou kunnen functioneren als kartbaan. “De oliedichte vloer zit er al in en de ventilatie is ook goed op orde”, aldus deze enthousiaste buurtbewoner.

Maar hij was wat twijfelachtig in zijn betoog. Volgens hem gaan alle leuke dingen toch naar Terneuzen. “Vind je het gek dat mensen hier weg trekken”, stelde hij.

Nadat alle plantbedden vakkundig waren geploegd, begon het bij ons langzaam te dagen dat dit waarschijnlijk slechts het begin was van een lange worsteling met het bewerken van de grond. Het ploegen leverde zo’n grote brokken Zeeuwse klei op dat daar onmogelijk op geplant kon worden. We moesten daar meteen een oplossing voor zoeken. Uiteindelijk zijn we bij een freesmachine uitgekomen die de klus wel zou klaren, geleend van een boer uit het authentieke gehucht ‘Nieuwe Molen’. Echter na anderhalf uur ploegen met onze nieuwe vriend over de woeste zee van kluiten gras en brokken klei brak ons het angstzweet uit. Hoe gaan we dat ooit voor elkaar krijgen? Slechts 20% van de plantbedden zijn klaar, de zon begint te zakken en onze spieren zijn verzuurd.

De positief ingestelde omwonenden en passanten doen ons weer geloven in onze missie. De kinderen van de basisscholen zijn er klaar voor, de buurtbewoners kijken uit naar de gele bloemenzee. Na verschillende telefoontjes, het bespreken van plan B, C en D, maken we morgen kennis met onze new-best-friend; de Cultivator met verkruimelaar!

8

dag 4

Donderdag Doedag door MUST op 31 mrt, 2012 • 16:31

En daar was hij dan. De trekker van familie van de Vijver met Pol Junior en Senior achter het stuur. De Cultivator met verkruimelaar was met vakantie dus het werd de Wei-sleper. En dat bleek een goed plan. Junior op de trekker wij erachteraan om te kijken of het goed ging, en dat ging het. Nadat we enkele keren over de kavels zijn gegaan bleek dat door het lentezonnetje de grond dusdanig droog was dat deze goed uit elkaar viel. Dat was een enorme opluchting. De eerste kavel was klaar dus het was tijd voor koffie. Lekker bakkie gedaan en door met de overige 7 kavels die ons nog resteerde. Nu wisten we hoe het moest dus dat ging wel goed komen. Aangekomen bij de tractor bleek deze echter niet te starten. De accu bleek kapot. Maar door de reeks tegenslagen die wij al hadden gehad lieten wij ons nu niet meer uit het veld slaan, we zijn er tenslotte bijna! De plaatselijke garage had startkabels te leen en met de 4×4 van Pol van de Vijver senior kregen we het motortje van de tractor weer opgang en die gingen we niet meer uitzetten, daar waren we het allemaal over eens.

De baantjes werden weer gereden en daarna nog een finishing touch met de tuinfrees zodat de kinderen van Sas een goede ondergrond hebben om op te planten.Terwijl wij bezig zijn met onze werkzaamheden komen de bewoners van Sas van Gent verdacht vaak langs. De meeste blijven even staan en kijken met vragende gezichten wat er toch allemaal aan de hand is in de Witte Wijk. Als we dan een praatje maken is de eerste vraag steevast dezelfde ‘gaan jullie hier woningen zetten?’ We merken dat mensen het fijn zouden vinden als de terreinen weer ingevuld worden met bebouwing. Als we uitleggen dat de basisscholen hier zonnebloemen gaan planten vinden ze dat allemaal erg leuk, ‘zolang er maar iets gebeurd op deze akelig lege 9

dag 4

terreinen’. De leegte wordt duidelijk niet als kwaliteit ervaren ondanks dat het terrein vrij toegankelijk is. Het wordt niet duidelijk wat de rede daarvoor is. Is het omdat het terrein van iedereen is en dat iedereen erop mag doen wat hij wil (de praktijk laat overigens zien dat dat het uitlaten van de hond is). Of juist dat het van niemand is en mensen zich geen raad weten weten met dat gegeven. Er was ÊÊn moment in de winter van dit jaar dat de Sassers blij waren met de braakliggende terreinen omdat ze toen de ondergelopen grond hebben gebruikt als schaatsbaan. De kinderen van Sas beginnen hier meteen enthousiast over te vertellen als je er naar vraagt.

Intussen heeft de tractor de Witte Wijk weer verlaten en wij kunnen eindelijk beginnen met het afzetten van de kavels en het voorbereiden van de grote dag van morgen.

Vrijdag, plantdag.

Het team is inmiddels versterkt met nog een collega en kunnen we dus in een versnelling hoger werken, dat is ook nodig want het inmiddels ruiken we dat er overal begonnen is aan het bereiden van het avondeten en wij hebben nog een flink lijstje af te werken.De paaltjes om de kavels af te zetten gingen de grond verdacht soepel in, alsof het terrein zich er bij neer heeft gelegd dat het braakliggende tijdperk voorbij is weer onderdeel wordt van de Witte Wijk.

Tot morgen, morgen gaan we planten!

10

dag 4

Bloemen voor Sas door MUST op 2 apr, 2012 • 13:04

Dag 4, Vrijdag Plantdag Vandaag komen er ruim 300 kinderen langs om ons te helpen met het inzaaien van de zonnebloemvelden. En omdat zonnebloempitten nagenoeg bovenaan op het menu van vogels staan komt er per kavel een vogelverschrikker om de velden te bewaken tegen de vogelvraatzucht als wij er niet zijn. Dit wordt een mooie dag, een dag die het aanzicht van de Witte Wijk voor in ieder geval één seizoen fysiek gaat veranderen. Daarnaast is het terrein ook weer een verhaal rijker. Een verhaal dat net als het ijsbaantje in de geheugens van de Sassers wordt bijgeschreven.

Na een eitje als ontbijt dat we hebben gekregen van familie van de Vijver zijn wij klaar voor het evenement: Bloemen voor Sas, Must brengt de zon! Nadat alles in gereedheid is gebracht horen we vanuit de verte een groep zingende kinderen aan komen lopen. De kinderen kijken met gespannen gezichten naar het terrein aan de Alexanderstraat. Waar eerst verdwaalde kerstbomen en brokstukken van afgebroken woningen lagen staan nu keurig uitgezette kavels van 10×14 meter afgezet met oranje paaltjes en oranje lint. Dat geeft nu al een prettig gezicht.

Er wordt fanatiek heen en weer gezwaaid tussen de kinderen van De Sasse Vaart en De Prins Frederik Hendrik. Sas van Gent is een klein dorp en iedereen kent elkaar hier, of heeft elkaar in ieder geval ooit gezien. Dat merken wij ook als we ons hier voortbewegen tussen de supermarkt en het HUIS. ‘Zeg jij woont toch in dat huis aan de Alexanderstraat’ wordt er nieuwsgierig gevraagd ‘ja ik zag dat jullie met zonnebloemen aan de slag gaan, dat stond op die poster, leuk idee!’ Andere kijken

11

dag 4

iets wat schuchter maar we worden opgemerkt dat is duidelijk.

Voor het HUIS van Krot of kans hebben we een waslijntje gespannen met kleren voor de vogelverschrikker die nog gemaakt moet worden er staat een grote emmer met zonnebloempitten die niet kunnen wachten om gezaaid te worden.

De kinderen en leraren hebben er zin in, vol enthousiasme hebben we het ene na het andere kavel ingezaaid en dat gaat buitengewoon vlot. De kleine kinderen uit groep 1/2 worden door de grote kinderen uit groep 8 aan de hand genomen. En tijdens het zaaien wordt druk gepraat over hoe groot de zonnebloemen wel niet kunnen groeien en dat ze graag vaak langs komen om te zien hoe groot ze al zijn. ‘Ik kom samen met opa elke week kijken, want opa had vroeger ook een groentetuin en daar heb ik van geleerd hoe je zonnebloemen moet zaaien’ en ‘Juf mogen we als we naar de gym lopen ook even naar de bloemen kijken’ uiteraard antwoord de juf instemmend.

Rond 11 uur is het topdrukte in de Witte Wijk. Het is lastig schatten maar er zijn zeker 100 kinderen druk aan het zaaien, Tegelijkertijd wordt de ene na de andere vogelverschrikker gemaakt en krijgen namen als, Hendrik Jan de tuin man en Johnny.

De meest angstaanjagende heet Storm. Als de kinderen klaar zijn met alle activiteiten schrijven ze zelf hun eigen naam op een bordje dat bij de kavels wordt gehangen.

Trots op hun eindresultaat lopen de kinderen keurig naar de leraren om in de rij te gaan staan en terug naar school te wandelen.

Het is opvallend hoe goed de kinderen hier op elkaar letten en luisteren naar de juffen en meesters.

12

dag 4

Als de laatste groepen met kinderen de zonnebloemen hebben geplant is het voor ons tijd om op te ruimen en onze spullen in te pakken. Terugkijkend op het hele festijn blijkt dat wij de hele plantactie toch wat onderschat hebben. De conditie van de grond bleek veel slechter dan wij aanvankelijk dachten en de inspanning die we moesten leveren om deze klaar te maken voor het planten van zonnebloemen was vele male groter dan verwacht. Het effect dat we bij de buurtbewoners en kinderen hebben veroorzaakt is echter ook groter dan gehoopt. De braakliggende terreinen zijn weer onderdeel van de gemeenschap en de Witte Wijk omdat de Sassenaren de locatie weer op hun netvlies hebben staan. Ze hebben ook een rede om hier te komen kijken. Daarnaast heeft de locatie weer een nieuw verhaal wat de tragiek van sloop en braak liggen afdekt.

Met gepaste trots en een tevreden gevoel doen we de deur van het HUIS op slot en gaan we nog even op de koffie bij onze buurvrouw. Een mergpijpje mag daar natuurlijk niet bij ontbreken. ‘Het zal wel weer stil worden nu jullie er niet meer zijn’ zegt ze een beetje sip. Want immers, de woning staat vanaf nu weer leeg, de krot of kans karavaan trekt weer verder. Maar de bloemen bieden troost en vanaf oktober heeft Woongoed Zeeuws Vlaanderen een mooi appartement voor haar klaar staan aan de Canadalaan.

13

dag 4

Wij zwaaien nog ĂŠĂŠn keer, en zetten dan koers richting Amsterdam. Het was een interessant en leerzaam evenement met mooie resultaten.

14

dag 4

Sinds het vertrek uit Sas van Gent is vanuit Amsterdam nauwlettend het weerbericht in de gaten gehouden. 2012 bleek een van de natste zomer te hebben sinds tijden.

Ondanks de onvermoeibare inzet om de ondergrond te verbeteren bleek deze toch niet bestand tegen deze barre weersomstandigheden. Helaas zijn de zonnebloempitten niet ontkiemd en hebben de zonnebloemen de Witte Wijk niet kunnen opfleuren.

Toch kijken wij terug op een geslaagd evenement. De inzet van de buurtbewoners was overweldigend. Bewoners en professionals hebben goed samen gewerkt. Voor het eerst zijn kinderen, de toekomstige bewoners van Sas van Gent, via het onderwijs betrokken bij de opgaven in krimpend Sas. Daarnaast is aangetoond dat met weinig middelen een tijdelijke stilstand kan worden omgebogen naar een maatschappelijk evenement.

Wij danken alle mensen die zich hebben ingezet voor Krot of Kans en de gastvrijheid waarmee wij zijn ontvangen.

15

KROTofKANS-reeks nummer 11 ©2012

ISBN:

978-90-6354-156-9 Vormgeving:

MARTIEN LUTEIJN WWW.KROTOFKANS.NL