Blind Ambition: portret van Pro Bista, Management by inspiration, Echte armoede keer je de rug niet toe: portret van Stichting Mai, Speeddaten voor de baas, Grenzen in je hoofd: kayakken van Curaçao naar Colombia, Wannago Outdoors, Hacienda Bougainville: leven als god in frankrijk,
Smart Works Krantenreportages En nieuw huis voor Curaçao, Uniek Opleidingstraject: portret ADC, Knutselen met handen èn voeten, Broodje coach: portret van franchise ‘action coach’, Netwerken voor een topcarrière, Honderd dagen na Tomas, Competentiegericht opleiden: portret van de kustwacht, Lancering HR netwerk Curaçao, Bijzonder concert Kunstkring, Marketing en PR: lunch voor de fijnproever, Studentadviseurs: welkom op een andere planeet
SMART WORKS
P: 00 5999 5280445 www.smartworkscaribbean.com
Ontwerp: I-Design
Krantenreportages Portfolio Drs. Maya Karina Mathias (1967) komt uit India, maar groeide op in Engeland en Nederland. Na haar studie Bedrijfseconomie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam werkte zij in Amerika, Afrika en Nederland voor internationale organisaties, trainings- en adviesbureaus. In 2005 emigreerde zij met haar gezin naar Curaçao. Vanuit haar bureau ‘Smart Works’ is zij op alle eilanden van de Dutch Caribbean actief als opleider en schrijver. Professioneel schrijfwerk Schrijven leerde Maya Mathias door freelance schrijfwerk voor universiteitsbladen en kranten. Haar internationale en meertalige achtergrond zet zij graag in voor opdrachtgevers op alle eilanden van de Dutch Caribbean. De afgelopen jaren schreef zij projectvoorstellen, beleidskaders, conferentie- en jaarverslagen en produceerde zij teksten voor websites, nieuwsbrieven, brochures en reclamecampagnes. Journalistieke ervaring Als freelance journalist publiceert Maya Mathias regelmatig in de Napa Businessen Napa Wikent edities van kwaliteitskrant ‘Amigoe’ met een oplage van circa 22.000 lezers. Daarnaast is zij al zes jaar redactielid en bedenker van veel vaste items voor het lokale managementblad ‘Coaching Magazine’.
SMART WORKS
Krantenreportages Index
2011 1. Uniek Opleidingstraject Diagnostisch Centrum, 26 maart 2011 2. Bijzonder concert Kunstkring, 26 maart 2011 3. Honderd dagen na Tomas, 12 februari 2011 4. Netwerken voor een topcarrière, 5 februari 2011
2010 5. Knutselen met handen en voeten, 18 december 2010 6. Een nieuw huis voor Curaçao, 11 december 2010 7. Blind Ambition Fundashon Pro Bista, 11 december 2011 8. Leven als god in Frankrijk, 27 november 2010 9. Lancering HR Netwerk Curaçao, 13 november 2010 10. Marketing en PR, lunch voor de fijnproever, 26 mei 2010
2009 11. Competentiegericht opleiden bij de Kustwacht, 20 mei 2009 12. Broodje Coach, 29 april 2009 13. Wannago Outdoors, 22 april 2009 14. Student Consultants, 8 april 2009 15. Angelica’s Delights, 1 april 2009 16. Speeddaten voor de baas, 4 maart 2009
2008 17. Kleine moeite groot plezier, 20 december 2008 18. Management by Inpsiration, 20 december 2008
2007 19. Tante Nellie, 28 april 2007 20. Echte Armoede keer je de rug niet toe, 3 maart 2007
SMART WORKS
Business
26 maart 2011
Diagnostisch Centrum:
Uniek opleidingstraject “Eindelijk heb ik mijn diploma”, vertelt Amarelis Augustina geëmotioneerd. “Mijn dochter sprong een gat in de lucht van blijdschap toen ze hoorde wat ik had bereikt”, glundert Erwin Erkelens. Beide professionals maken deel uit van een grotere groep ervaren analisten van het Algemeen Diagnostisch Centrum (ADC), die onlangs een internationaal erkend vakdiploma behaalden na een uniek, lokaal en compact opleidingstraject.
Tekst: Maya Mathias Foto’s: Maya Mathias en René Bergsma Erkelens: “Onze directeur Arif Potmis heeft het allemaal mogelijk gemaakt en de support van Wimbert Martina, onze klinisch chemicus en Etienne Jamanika, onze opleidingscoördinator, was enorm. Toch doe je het uiteindelijk vooral zelf. Doordat onze lokale laboratoriumopleiding er jaren geleden plotseling mee ophield, studeerden wij niet af. Je bent gemotiveerd en je hebt ervaring genoeg, maar geen diploma als bewijs. Door dit verkorte opleidingstraject op basis van eerder verworven competenties (EVC’s) is dat toch gelukt. Augustina: “Ik kan nu in allerlei landen aan het werk of verder met mijn carrière bij het ADC. Mijn familie is ontzettend trots, dat het mij na al die jaren is gelukt.” Sneller en goedkoper Beide analisten, met meer dan 30 jaar ervaring, namen deel aan het EVC-traject dat in nauwe samenwerking met de Nederlandse brancheorganisatie ‘VAPRO’ werd uitgevoerd. Bij een EVC-traject onderzoek je eerst goed wat iemand al in de praktijk heeft geleerd. Vervolgens ontwerp je een maatwerkopleiding om naar een erkend diploma toe te werken, waarin je als het ware de leemtes in kennis en competenties aanvult. Als ervaren medewerker begin je dus niet op nul, maar stap je in op je eigen niveau. Hierdoor wordt de weg naar een diploma sneller en goedkoper afgelegd, een winwin-situatie voor iedereen. Jamanika: “Onze analisten jarenlang in Nederland laten studeren was financieel en organisatorisch onmogelijk en vooral ook onnodig geweest. Dit traject heeft iets langer dan een jaar geduurd en de samenwerking met de VAPROprofessionals uit Nederland was prettig en intensief. We hebben er allemaal hard voor gewerkt, maar ik heb grote bewondering voor de vastberadenheid van onze medewerkers.” Erkelens: “Naast je dagelijkse werk weer in de studieboeken duiken viel inderdaad niet mee, maar in onze groep heerste het gevoel van ‘alles op alles zetten’, want waar krijg je weer zo’n kans?”
EVC-methode populair EVC-trajecten groeien in Europa sterk in populariteit en het aantal gecertificeerde opleiders groeit mee. Voor steeds meer werk zijn formele diploma’s vereist en de EVC-methode biedt ongediplomeerde werknemers de mogelijkheid om zich alsnog formeel te scholen en een extra wapen op de arbeidsmarkt. Een groot voordeel is het praktijkgerichte en gedifferentieerde karakter van de opleidingen en het feit dat de werkgever en/of branche er relatief veel invloed op heeft. Een EVC-traject kent een aantal stappen. Met behulp
van een quickscan, een kort intakegesprek, wordt allereerst het niveau van de potentiële deelnemer bepaald. Hierbij wordt niet alleen op competenties, maar ook op interne motivatie gelet. Vervolgens verzamelt de deelnemer zelf zoveel mogelijk bewijs van wat hij allemaal al kan en laat hij aan de hand van een eigen portfolio zien wat hij aan theoretische kennis en soft skills beheerst. Het portfolio bestaat bijvoorbeeld uit een uitgebreid CV, kopieën van schooldiploma’s en relevante trainingscertificaten, maar ook uit referenties van collega’s en leidinggevenden en beschrijvingen van relevante vaardigheden die binnen, maar ook buiten het
werk zijn opgedaan. Vervolgens vindt een assessment, een soort proeve van bekwaamheid, op de werkplek plaats waarin het competentieniveau van de deelnemer door een gemengd assessorenteam wordt vastgesteld. Van Oh jee naar Oh ja! Bij het ADC bestond dit team uit afdelingshoofd Martina en Martine Deckers, EVC-assessor bij VAPRO en gepromoveerd in de klinische chemie. Samen stelden zij na het assessment ook vast hoe de maatwerkopleidingen en bijbehorende theoretische en praktijktoetsen van de dertien
ADC-analisten er uit moesten komen te zien die leidden tot een erkend diploma op mbo-niveau. Gewapend met nieuwe studieboeken en een individueel opleidingsplan gingen de ADC-medewerkers vervolgens aan de studie en vertrok het VAPRO-team naar huis. Op signaal van Martina, keerde Deckers na een jaar voor het eindassessment terug, dat ook weer gezamenlijk werd uitgevoerd. Deckers: “Tijdens het eerste intakegesprek en het assessment waren de analisten van het ADC best wat verlegen en stil. Bij het eindassessment lieten zij veel meer van hun kennis en vaardigheden zien. Het is mooi om te zien hoe een ‘Oh jee’-houding
omslaat in een ‘Oh ja’-houding en hoe het zelfvertrouwen van de deelnemers groeit. Voor de deelnemers is dit traject best zwaar en veeleisend geweest, maar de groep was heel gemotiveerd.” Internationale aandacht Jamanika: “Terugkijkend heeft een aantal ingrediënten van ons EVC-traject tot succes geleid. Wij waren al lid van brancheorganisatie VAPRO en een geaccrediteerd leerbedrijf voor stagiaires op mbo- en hbo-niveau. Daarnaast hadden wij voldoende deskundigheid in huis en had ik al een opleidingsbeleid en afzonderlijke opleidingsplannen uitgewerkt. Het feit dat er zoveel mensen tegelijk met het traject startten, zorgde ook voor extra stimulans en steun. Bij dit soort trajecten is de committment van managers en medewerkers cruciaal, naast een directeur die de juiste randvoorwaarden schept en de financiële ruimte creëert. In Nederland vinden veel EVC-trajecten plaats, maar bij laboratoria is de methode nog vrij onbekend. Als Curaçaos pionierstraject kunnen we trots zijn op de aandacht die ons opleidingstraject in Nederland en zelfs in Europa genereert.” ADC wil vooruit Het EVC-traject maakt deel uit van een breder professionaliseringsproces. Na een roerige tijd is de rust bij het voormalig Landslaboratorium teruggekeerd. Onder leiding van Potmis is de afgelopen drie jaren een groot aantal verbetertrajecten opgestart op het hoofdkantoor én de zeven filialen van het ADC. Potmis: “De kwaliteit van onze dienstverlening is significant verbeterd en onze marktpositie versterkt. Als grootste laboratorium van Curaçao werken we hard aan onze service en zichtbaarheid. En met onze reguliere en specialistische activiteiten werken we niet alleen voor burgers, artsen en ziekenhuizen maar ook voor de Milieudienst, de politie en de rechterlijke macht. Met meer dan 150 grotendeels lokale analisten, waaronder klinische chemici, toxologen, pathologen en (arts) microbiologen, willen we vooruit. Dat zie je in onze nieuwe visie en missie terug, maar ook in de focus van ons personeel.” Blijvend leren Met het oog op een ISO-certificering, een belangrijk kwaliteits-
keurmerk dat de overheid van alle lokale laboratoria eist, doorloopt het ADC op dit moment een intensief accreditatieproces. Daar hoort goed opgeleid personeel bij, dat over de juiste diploma’s beschikt. Potmis: “Dit opleidingstraject is betaalbaar en compact. Als organisatie wil je de talenten van je medewerkers maximaal benutten en streef je naar brede inzetbaarheid en mobiliteit. Als medewerker wil je natuurlijk ook vooruit. Dit opleidingstraject, op basis van eerder verworven competenties, heeft ingrijpende consequenties voor ons personeel. Samen met ons nieuwe functiewaarderings- en beoordelingssysteem leidt het tot een betere salariëring en een kansrijker carrièrepad. Wij investeren bewust in ‘blijvend leren tijdens het werk’.” Werkmentaliteit Het EVC-traject heeft behoorlijk wat teweeg gebracht. Jamanika: “Toen ik tien jaar geleden bij het ADC begon, nam het personeel mijn opleidingsboodschap minder serieus. Het idee dat je kansen moest grijpen, was minder doorleefd. Met de komst van Potmis is een cultuurverandering ingezet. Van managers vragen we nu een coachende rol en van onze medewerkers verwachten we meer meedenkkracht en eigen initiatief. Dit traject draagt daar zeker aan bij. Medewerkers van hoog tot laag in de organisatie zien nu meer mogelijkheden voor zichzelf. Dat vind ik het mooiste van dit hele proces. Ze zijn minder bang en komen naar me toe met de vraag: ‘Ik wil me verder ontwikkelen, wat zijn mijn mogelijkheden en wat kan je voor me doen?’ Augustina is daar een mooi voorbeeld van. Zij geniet nu van haar diploma en rust even uit. Maar straks begint zij aan de opleiding middelmanagement, omdat ze naar eigen zeggen ‘geïnspireerd’ is geraakt.”
Arelis Augustina en Erwin Erkelens.
Wat is EVC? EVC staat voor Erkenning van Verworven Competenties. Een EVCprocedure geeft een beeld van de talenten, kennis en vaardigheden (competenties) van een persoon. Deze kan hij verworven hebben op school, op het werk, thuis of door het beoefenen van hobby’s. Wat is de visie achter EVC? De eisen van de arbeidsmarkt veranderen tegenwoordig steeds vaker en sneller. Als gevolg daarvan is niemand ooit uitgeleerd en moeten mensen zich flexibel aan nieuwe omstandigheden kunnen aanpassen. Het instrument EVC brengt de kennis en kunde in beeld die mensen op een bepaald moment hebben. Die competenties kunnen overal vandaan komen. De essentie van EVC is het erkennen dat leren niet alleen gebeurt via het formele onderwijs. Wie zijn betrokken bij een EVC-procedure? Allereerst natuurlijk de deelnemer zelf; deze staat centraal in de EVC-procedure. Vaak begint een deelnemer aan een EVC-procedure via zijn arbeidsorganisatie (of de arbeidsbemiddelingsorganisatie in geval van werkloosheid). Daarnaast is er een EVC-aanbieder. In de meeste gevallen zijn dit onderwijsinstellingen, kenniscentra of gespecialiseerde bureaus die een deel of de gehele procedure uitvoeren.
ADC-analisten met een internationaal erkend diploma, samen met Arif Potmis, Winburt Martina, Etienne Jamanika en het VAPRO-team.
Uit welke stappen bestaat een EVC-procedure? Een EVC-procedure bestaat uit de volgende stappen: ▪ Voorlichting ▪ Individuele afspraken: start ontwikkelplan ▪ Herkennen van competenties: portfolio ▪ Waarderen van competenties: assessment ▪ Beschrijven van de resultaten: EVC-rapportage = Ervaringscertificaat ▪ Eventueel een vervolg op de EVC-procedure in de vorm van een uitwerking van een aanvullend scholings- of ont wikkelplan
2
zaterdag 26 maart 2011
S P OT L I G H T
ÑAPA 2011 Nr. 12
Bijzonder concert Kunstkring
‘Boeiend’ ‘We willen allemaal in het middelpunt staan. Maar als iemand te dichtbij komt worden we agressief ’, zegt actrice, producent en docent Fridi Martina in het interview op pagina 5 dat medewerkster Lisette Keus met haar had naar aanleiding van de cursus drama die de flamboyante Martina binnenkort geeft. ‘Niemand mag weten wat er echt van binnen gebeurt. Terwijl we allemaal emoties ervaren, iedereen, elk mens, al doen we op het eiland net van niet.’ Op pagina 7 treft u weer een interessante bijdrage van Brede Kristensen. In ‘Fascinatie voor het universum’ gaat Kristensen nader in op het werk van de auteur Jorge Luis Borges. ‘Daar waar ik regelmatig kom, in het oosten van Europa, wordt zoveel over Jorge Luis Borges gesproken, dat ik hem ook weer ging lezen. Borges is weer in. Ook in Argentinië, het land waar hij werd geboren maar niet begraven wilde worden. Is het zijn ondoorgrondelijkheid die ons fascineert, zijn ongebreidelde fantasie, of het gebrek aan eigentijdse boeiende auteurs, dat Borges terug is van weggeweest?’ Maya Mathias beschrijft op pagina 10 van deze Ñapa een uniek opleidingstraject bij het Algemeen Diagnostisch Centrum dat directeur Arif Potmis met zijn staf mogelijk maakte voor een groep ervaren analisten zonder diploma van het laboratorium. ‘Eindelijk heb ik mijn internationaal erkende vakdiploma’, vertelt Amarelis Augustina geemotioneerd. ‘Mijn dochter sprong een gat in de lucht van blijdschap toen ze hoorde wat ik had bereikt’, glundert Erwin Erkelens.
Op 14 april aanstaande treedt Ana Karina Alamo, een jonge en zeer begaafde Venezolaanse pianosoliste, op in de Fortkerk. De virtuoze pianiste trakteert haar publiek op een gevarieerd en boeiend repertoire van klassieke Europese composities, traditionele Latijns-Amerikaanse muziekstukken en een selectie van modern klassieke ’fusion composities’.
Tekst: Maya Mathias
A
l op haar zesde levensjaar speelde Alamo de sterren van de hemel. Drie jaar later maakte de piepjonge pianiste haar officiële concertdebuut met het Jovenas Arcos orkest met het stuk ‘Pequena Fantasia’ (Kleine Fantasie), een werk van Alexander Slobodyanik. Hetzelfde stuk nam zij op haar elfde op met het Venezolaanse Symfonie-orkest onder leiding van dirigent Eduardo Marturet. In 1997 ontving Alamo de ‘Jose Felix Ribas Prijs’, de hoogste onderscheiding die het Venezolaanse ministerie van Familiezaken uitreikt aan jonge artiesten voor hun uitzonderlijke bijdrage aan de culturele ontwikkeling van hun land. Alamo trad op met een groot aantal beroemde orkesten zoals het Venezolaanse Jeugdorkest, het Fort Worth Symfonie-orkest, het Maracaibo symfonie-orkest en het New Amsterdam symfonieorkest. Daarnaast speelde zij ook samen met het Venezo-
laanse Kamerorkest en het Russisch Nationaal-orkest. Op 8 maart, de Internationale Dag van de Vrouw, gaf Alamo in Venezuela een bijzondere uitvoering. Speciaal voor deze gelegenheid, trad zij op met een orkest dat uit louter vrouwen bestond. Spelen voor Bush Op uitnodiging van het Sinfonietta Baden trad Alamo onder leiding van de gevierde dirigent Florian Krumpock op in Wenen, de beroemde Oostenrijkse muziekstad. Toen hetzelfde Sinfonietta Baden samen met het filharmonische orkest van ‘The Americas’ haar eerste internationale tour maakte, was Alamo wederom als solist van de partij. Onder leiding van dirigent Alondra de la Parra speelde zij het 2e pianoconcert van Edward McDowell in verschillende Amerikaanse concertzalen, zoals het Meyerson Center in Dallas en het Kennedy Center in Washington DC. Deze laatste uitvoering werd
destijds door Laura Bush bijgewoond en leidde zelfs tot een informele receptie en persoonlijke uitvoering in het Witte Huis voor president Bush. Winnaar Als winnaar van een groot aantal nationale en internationale muziekcompetities ontving Alamo meerdere toponderscheidingen. In 2000 studeerde zij af aan de Escuela de Musica Manuel
A. Lopez in Venezuela als leerling van Olga Lopez en met behulp van een beurs vervolgde zij haar pianostudie bij Solomon Mikowsky aan de Manhattan School of Music, waar zij in 2005 haar Bachelors of Music-diploma in ontvangst nam. Alamo studeerde ook met Brigitte Engerer en aan de Accademia Pianistica Incontri Col Maestro in Imola, Italië met Anna Kravtchenko en Leonid Margarius.
Concertgegevens Uitvoering: Pianoconcert van solopianiste Ana Karina Alamo Datum: Donderdagavond, 14 april 2011 Locatie: Fortkerk, Willemstad Organisator: De Curaçaosche Kunstkring Kaartverkoop: Bij Mensing’s Caminada, Bruna en Albert Heijn Prijs: 40 gulden voor volwassenen, 5 gulden voor jeugd en studenten op vertoon van hun studentenkaart Voor meer informatie: www.curacaoschekunstkring.org www.youtube.com, categorie muziek, naam Ana Karina Alamo
Ana Karina Alamo
Tenslotte kunt u op pagina 14 op reis met globetrotter Marius Bremmer die dit maal Kaapstad aandoet en daar het vroegere ‘Pentagon’ van de Verenigde Oostindische Compagnie bezoekt. Een fijn weekend! De redactie
Colofon BLADMANAGER Karin Wooning EINDREDACTEUR Hans Vaders ADVERTENTIES Marloes Tak VORMGEVING Wendela Ataliede Aan deze Ñapa werkten mee:
Foto van de week
1 April
Ingemara Bak Marius Bremmer Monique Casimiri Jorge Curiel Verele Ghering Ineke de Haan Margot Hack Jolijn van Harten Lennart Huijsen Bob Harms Lisette Keus Brede Kristensen Judice Ledeboer Elaine Marchena Maya Mathias Wouter Mol Milangela Plate Stimul-IT Marcel Truyens Hans Vaders May Voges Ken Wong Karin Wooning Ñapa is een publicatie van:
Uitgeverij Amigoe NV Scherpenheuvel z/n Curaçao Tips voor de redactie? Bel 736-9050 Email napa@amigoe.com Adverteren?
Bel Marloes Tak 736-9050 / 516-7377 advertentienapa@amigoe.com
In het nieuws Of je nu man bent of vrouw, dik of dun, oud of jong, iedereen kan het slachtoffer worden van een (slechte) grap, of juist een grap uithalen met een andere persoon. Maar ook de media denken op deze dag grappig te zijn en nemen hun publiek bij de neus. De aandacht die mediagrappen trekken en het commentaar dat ze uitlokken, dragen er toe bij dat de traditie in stand blijft. Wees daarom extra alert voor aanstaande vrijdag, want pas op: het is dan weer 1 april! Sinds wanneer bestaat 1 april de ‘Dag van de Grap’? De 1 april-grap wordt voor het eerst vermeld in een Franse bron in 1508. Waar deze dag precies vandaan komt is niet helemaal duidelijk. Men heeft bijvoorbeeld verklaringen gezocht in het weer, parallellen gezien in de Germaanse mythologie en in de Bijbelse geschiedenis. Sommigen denken dat deze verklaringen ook weer als 1 april-grap zijn verzonnen. In een serieus historisch onderzoek heeft men vergelijkingen getrokken met grappenfeesten in de klassieke oudheid, in het oude India of met middeleeuwse ‘narrenfeesten’, zoals carnaval, die allemaal in het voorjaar werden gevierd. Hier zijn jammer genoeg geen harde bewijzen voor gevonden.
Het lijkt wel een soort vuurtoren in de branding, deze zwartwitte steltloper die zich pleegt voort te bewegen op zeer hoge, uiterst dunne rode poten. Op Curaçao wordt de steltkluut - en what’s in a name? - vanwege die rode poten een ‘makamba’ genoemd. Op Bonaire heet deze fragiele vogel een ‘kaweta pretu’. De foto is gemaakt door Jacky Visser-Tweeboom op het schiereiland Caracasbaai op Curaçao. Heeft u een interessante foto? Stuur hem naar napa@amigoe.com
Welke grappen hebben veel stof doen opwaaien? In de jaren 60 was de Toren van Pisa omgevallen aldus het Nederlandse Journaal. In 1976 zond de BBC op een van de radiozenders een interview uit met de kosmosdeskundige Patrick Moore. Hij kondigde aan dat de planeten Jupiter en Pluto op 1 april, heel even en precies om 09.57, op één lijn zouden staan (vanaf de aarde gezien zou Pluto achter Jupiter wegschuiven). Door dit fenomeen zou de zwaartekracht tijdelijk iets verminderen. Er werd bij verteld dat wie op dat moment zou springen, iets bijzonders zou ervaren. Na de uitzending belden er honderden mensen naar de studio om te vertellen dat ze hadden gesprongen en wat voor beleving het was geweest. Een vrouw zou zelfs hebben verteld dat ze met elf andere mensen in een kamer boven de grond had gezweefd. In 2005 meldde een dierentuin in Nederland dat er een geblokte zebra was geboren. In 2008 kondigt Google Inc. een nieuwe dienst aan. Hiermee kon het tijdstip van de e-mail aangepast worden, zodat het mogelijk was een email ‘terug in de tijd’ te sturen.
Weekendbijlage van dagblad Amigoe zaterdag 12 februari 2011
TAAL
ETEN & DRINKEN
ACHTERGROND
7 ‘Mijn broeder de neger’ (1)
9 ‘Fryslân heitelân’
14 Financiële crisis en afschuifgedrag
Honderd dagen na Tomas:
‘Nooit meer bezuinigen op afwatering’ Op 9 februari was het precies honderd dagen geleden, dat Curaçao geconfronteerd werd met de nasleep van tropische storm Tomas. Overstromingen als gevolg van regenval leken voor ons tropische paradijsje tot voor kort een ‘ver van mijn bed show’. Totdat op 1 november 2010 het eiland binnen zes uur tijd een hoeveelheid regen over zich heen kreeg die normaal verspreid over een heel jaar valt. Tekst: Maya Mathias en Elaine Marchena Foto’s: Edsel Sambo
A
ls gevolg van verwaarloosd onderhoud aan het afwateringssysteem baanden enorme watermassa’s zich een weg, dwars door woonwijken en bedrijventerreinen heen. Het resultaat: twee doden, honderden gezinnen en bedrijven met waterschade, miljoenen guldens aan schadeclaims en een hoop persoonlijk leed. Hoe staan wij er honderd dagen na Tomas voor? Hoe verging het de slachtoffers en wat leerden wij? “We zijn als eiland wel wakker geschud”, stelt ministerpresident Gerrit Schotte. “Zo’n grote hoeveelheid regen is hier nog niet eerder in zo’n korte tijd gevallen. Van het Hurricane Center in Miami hebben we begrepen dat een dergelijk geval van lokale neerslag bijna niet voorzien kan worden. Ons doorgaans vrij droge eiland was hier qua infrastructuur totaal niet op voorbereid. Er is in de afgelopen jaren helaas stelselmatig gekort op het budget van 7 miljoen per jaar voor onderhoud aan de rooien. Doordat waterkanalen op veel plaatsen niet leeg zijn gehouden, is het water zijn eigen weg gaan zoeken. Sommige kanalen waren zelfs verdwenen, zoals bij Koraal Specht, waar illegaal over een rooi heen bleek te zijn gebouwd.” Compensatie Een van de eerste maatregelen van de regering was, om Reda Sosial (Fonds voor Sociale Ontwikkeling en Economische Bedrijvigheid, red.) opdracht te geven voor een inventarisatie van de schade onder lokale gezinnen. Dit resulteerde in het fonds Ondersteuning Waterschade, waar regering en het bedrijfsleven aan hebben bijgedragen, voor compensatie aan de getroffen burgers. Daarmee hebben op
dit moment in totaal 850 gezinnen een tegemoetkoming van een paar duizend gulden kunnen krijgen voor huisraad dat ze als gevolg van de waterschade zijn kwijtgeraakt. Daarnaast waren er ook diverse initiatieven vanuit het bedrijfsleven, de media en particulieren, waarmee geld is binnengehaald voor de slachtoffers van de wateroverlast. Geen luxe maar noodzaak Aan de infrastructuur moest natuurlijk zeer dringend iets worden gedaan. De premier legt uit: “Aan minister Cooper van Infrastructuur is per direct een beginbudget van 3.5 miljoen gulden ter beschikking gesteld, voor het meest noodzakelijke onderhoud aan de rooien. Daarnaast werkt het Rampenbureau, in opdracht van de regering, aan de gebruikelijke assessment van hoe het Rampenbureau en alle daarbij betrokken diensten hebben gefunctioneerd. Uit dergelijke evaluaties worden altijd lessen getrokken voor verdere verbetering van de werkwijze en procedures bij lokale rampen. Daarbij wordt ook aan internationale ondersteuning gedacht.” Het belangrijkste leerpunt van de afgelopen ramp is, volgens Gerrit Schotte, het besef dat onderhoud van de afwateringsinfrastructuur geen luxe, maar noodzaak is. “Het onderhoud aan onze afwateringskanalen is iets waar nooit meer op bezuinigd mag worden.” Bij verzekeraar ENNIA stroomden na de storm Tomas de schadeclaims van burgers en bedrijven binnen, tot een totaalbedrag van tussen de 8 en 9 miljoen gulden. “Naast alle emoties en verslagenheid, bleken veel klanten slecht op de hoogte van de voorwaarden van hun cala-
miteitenverzekering bij waterschade aan hun auto, woning of bedrijfspand”, vertelt Gilbert Martina, chief operations officer bij ENNIA. “Met onze nieuwe orkaangids gaan wij daar wat aan doen.” Al op maandagmiddag 3 november stond het inspecteursteam van ENNIA, aangevuld met externe krachten, bij de eerste klanten op de stoep. Martina: “We hebben 220 overuren gedraaid om alle rapporten in orde te krijgen. Geen eenvoudige job om hevig aangeslagen burgers goed te woord te staan en tegelijkertijd de schade(vergoeding) snel en objectief vast te stellen. We hebben iedereen gevraagd om foto’s te nemen en maatregelen te nemen om de waterschade, waar mogelijk, in te perken. Over het algemeen verliepen de contacten soepel, maar soms bleken klanten niet of behoorlijk onderverzekerd te zijn en onbekend met de 2 procent eigen risico norm, die door onze herverzekeraars wordt geëist. Dat leidt op zo’n moment tot teleurstelling en frustratie bij de afhandeling; heel begrijpelijk, maar niettemin wel heftig voor onze inspecteurs.” Niet goed voorbereid Martina: “Een auto- of ziektekostenpolis leest een klant nog wel eens door, maar de calamiteitenpolis pakt men er pas bij als het leed al is geschied. Daarom ontstond bij ons het idee voor een orkaangids, waarmee wij onze klanten bewust willen maken van orkaanrisico’s en ze voorzien van allerlei tips en stappenplannen. Je kunt je in materiële en financiële zin namelijk goed wapenen tegen een mogelijke calamiteit. Maar het kennen van je polisvoorwaarden en het regelmatig afstemmen met
De evacuatie van het Adventziekenhuis.
je verzekeraar over je dekkingsplan is daarbij een must. Tomas heeft hier op Curaçao meer schade aangericht dan een orkaan op Sint Maarten zou doen omdat we als burgers, bedrijfsleven en overheid niet goed waren voorbereid.” Martina: “Terugkijkend heeft onze sector drie belangrijke zaken geconstateerd. Onze basisinfrastructuur (riolering, afvoerkanalen en afwatering) is niet op zulke calamiteiten ingesteld, onze bouwvoorschriften zijn niet meer van deze tijd en worden onvoldoende gecontroleerd en onze burgers en bedrijven zijn onvoldoende op de hoogte van alle preventieve maatregelen en verzekeringsmogelijkheden die mogelijk zijn. De eerste twee punten hebben wij als vereniging van verzekeraars direct aangekaart bij de minister van Economische Zaken. Met informatievoorziening en voorlichting gaan wij zelf ook hard aan de slag. Eén juni is het nieuwe orkaanseizoen weer een feit. Nu de kans op calamiteiten wereldwijd toeneemt, moeten wij er als land voor zorgen dat we een volgende keer echt beter zijn voorbereid!” Ook bij verzekeraar RSA liepen de schadeclaims in de miljoenen. De internationale verzekeraar is gelukkig wel wat gewend. Voor Tomas werd een speciaal catastrofeteam (CAT-team) ingevlogen met experts uit Engeland en Canada.
Damdoorbraak te Muizenberg.
Rianne Plaisier, operations manager bij RSA: “Via brokers, cliënten, onze surveyors en de media hadden we al snel door dat het een serieuze aangelegenheid was. Vele bedrijven waren zwaar gedupeerd en ook veel particuliere woningen van cliënten waren niet bewoonbaar meer. Leden van ons management-team hebben, de dag na de storm, meteen de hardst getroffen wijken bezocht om onze klanten emotioneel en praktisch bij te staan. Daarbij zijn bijvoorbeeld schoonmaakbe-
drijven ingezet, zodat burgers en bedrijven snel terug konden keren naar het leven en werk van alledag. Tijdens het schoonmaken zijn veel schadegoederen weggehaald. Wat nog enigszins bruikbaar maar niet meer verkoopbaar was, hebben wij met de vrijwillige hulp van RSA-personeel weggegeven aan geregistreerde liefdadigheidsinstanties, natuurlijk na compensatie van deze claims aan RSA-cliënten. Veel mensen waren ons hiervoor dankbaar; een mooie kant van het drama dat Tomas teweeggebracht heeft.” Plaisier: “Bij de afhandeling van onze schadeclaims hebben wij veel complimenten ontvangen over de duidelijkheid van onze dekkingsvoorwaarden en beleid. Terugkijkend kun je stellen dat een tropische storm zoals Tomas niet altijd te voorzien is, maar het indekken tegen risico’s kan wel! Onze risicosurveyors zijn daar speciaal voor opgeleid en maken samen met de cliënt een plan om de risico’s zo laag mogelijk te houden. Daarnaast is er natuurlijk de verantwoordelijkheid van de regering; het onderhouden van rooien en het industrieel ontwikkelingsplan letterlijk niet zo laag in het water houden, zijn belangrijke aandachtspunten. Saliña’s en putten waren niet voor niets laagwaterplaatsen. In tijden van veel waterval is het te verwachten dat zij overlopen. We hopen dat de regering hiervan doordrongen is en de nodige maatregelen neemt ter voorkoming van dergelijke overstromingen.” Cynara Axson was net in haar eigen, nieuwe woning getrokken en ging op de avond van 1 november bij haar ouders langs om nog wat laatste spullen op te halen. Rond kwart voor acht begon het hard te regenen. Cynara besloot bij haar ouders, aan de Aquariusweg, Groot Davelaar, te blijven wachten tot de ergste regen voorbij zou zijn. Maar het hield aan en om een uur of tien begon er
in een van de badkamers water uit de beerput omhoog te komen. Even later bleken alle drie de badkamers van het huis zich te vullen met stinkend, bruin rioolwater. “Om een uur of half elf werd het echt een drama, toen er ook vanuit de achterporch, bij Trupial Inn vandaan, water naar binnen begon te stromen”, vertelt Cynara. “Het geluid van een grote waterval, die je huis binnenloopt.” Het huis vulde zich met een laag water, die gestaag hoger werd. Om hen heen begonnen meubelstukken door het water om te vallen. Toen ze tot aan hun middel in het water stonden, beseften ze dat de situatie gevaarlijk was geworden: in het stoppensysteem bevond zich geen aardlekschakelaar die de stroomvoorziening automatisch kon verbreken. Het lukte iedereen om veilig het huis te verlaten. De auto’s waren ondertussen ook ondergelopen en de straat was veranderd in een kolkende rivier. “We moesten echt uitkijken om niet door het water te worden meegesleurd; ongelooflijk wat een kracht zich hier ontwikkeld had.” Zich vasthoudend aan muren en met hulp van hun buurman, waadden Cynara en haar familie naar de hoek van de straat. Door een hoogwerker werd Cynara naar de relatief droge overkant van de straat vervoerd, terwijl medewerkers van hulpdienst Citro (Citizens’ Rescue Organization Curaçao) de rest van haar familie in veiligheid brachten. Stinkende, rottende en schimmelende spullen Het druipnatte, bibberende gezin werd door een gastvrij buurgezin opgevangen in een appartementje, waar Cynara’s familieleden nog enkele weken zouden verblijven totdat hun eigen huis weer bewoonbaar zou zijn. De volgende middag was het water voldoende gezakt om de schade te gaan opnemen. “Het was één grote, smerige ravage. Er dreven allerlei
spullen en etenswaren uit de koelkast door het huis, dat ondertussen ook een broeinest voor insecten aan het worden was. En dan die stank! Met de hulp van buren en werknemers van het bedrijf Curaçao Industrial Diving lukte het om de allerergste chaos op te ruimen en het water weg te pompen. Wat overbleef was een verzameling stinkende, rottende en schimmelende spullen, waarvan de meerderheid weggegooid moest worden.” Op vier november kwam de verzekering langs en werd duidelijk dat alleen de opstal vergoed kon worden omdat het gezin wel een opstalmaar geen inboedelverzekering tegen waterschade had. Maar dat waren wel de grootste onkosten: alle deuren moesten volledig vervangen worden, hetzelfde gold voor de keuken en het pand moest opnieuw in de verf. Positieve instelling De afwikkeling van alle zakelijke rompslomp verliep redelijk goed en de gezinsleden zijn er ondertussen bijna weer bovenop gekomen. De nieuwe keuken komt volgende week waarschijnlijk af, waardoor ze eindelijk weer zullen kunnen koken. Het huis is, dankzij de hulp van vrienden en familie, grondig schoongemaakt en van het spaargeld zijn de nodige nieuwe meubels gekocht. Toch heeft het gezin niet zo iets van ‘Waarom moest ons dit overkomen?’ Cynara is hierover heel stellig: “Mijn gepensioneerde ouders zijn zowat alles kwijtgeraakt dat ze in de loop van hun leven hebben opgebouwd en dat is heel erg. Maar we hebben het allemaal overleefd en onszelf met een positieve instelling door de ellende heen geslagen. En wat ons het meeste heeft geraakt, was het medeleven en de hartverwarmende stroom hulp en steun (advies) die we van buurtgenoten, vrienden, familie en collega’s hebben ontvangen.” Vervolg op pagina 10
10
zaterdag 12 februari 2011
R E P O RTA G E
Honderd dagen na Tomas Vervolg van pagina 1 Supermarkt Albert Heijn sloot maar liefst elf dagen haar deuren als gevolg van de storm Tomas. Achteraf een goede beslissing, vindt directeur Rens Mulder, die pas open wilde op het moment dat hij de gebruikelijke kwaliteit van de winkel en al haar producten kon garanderen. Mulder: “Daar hebben we in alle media en met 40.000 sms’jes naar klanten steeds open en eerlijk over gecommuniceerd. Gezien de reacties van onze klanten werd dat zeer gewaardeerd. Mulder: “In eerste instantie besefte ik niet precies wat er was gebeurd. Toen ik hoorde dat het personeel dinsdagochtend Zeelandia niet eens in kwam, begreep ik pas hoe erg het was. Door de excessieve regenval liep de dakgoot, die over het midden van ons pand loopt, over. Het water stroomde dus van boven de winkel in, maar kwam ook vanaf de grond en via de deuren naar binnen. Bij de aanblik van al die ronddrijvende plafondplaten, aangetaste etenswaren, ingestorte dozen en knetterende elektra sprongen de tranen mij in de ogen. Dit hadden we nooit verwacht!” “De MT-vergadering hebben we toen maar bij mij thuis belegd, waar we meteen een plan de campagne, inclusief een communicatieplan voor klanten, hebben gemaakt. Gelukkig had de Dienst Openbare Werken (DOW) dinsdagmiddag de verstopte doorgangen naar de Annabaai geschoond waardoor het water uit Zeelandia weg kon lopen. Woensdagochtend gingen we met een kleine groep managers, (aspirant) teamleiders en technisch- en ICT-personeel, verzekeraars en GGD aan de slag. Daarbij hebben we van alles getest en
ter ingesloten was. We waren best aangeslagen, maar vertrouwden op de aanpak van Lauw. Die laat ons niets gebeuren en had een slim plan.” Sambo: “‘s Ochtends maakten we de schade op. De koeling, de bar, de wijnkasten en veel meubilair waren behoorlijk beschadigd en alle stopcontacten waren nat. De lichte tegelvloer was ondergelopen met modderig rioolwater en al het eten moest weg. Al het personeel, ruim twintig man, de volgende dag meteen helpen. We hebben alles schoongespoten, bijgetimmerd en bijbesteld. Omundo moest zo snel mogelijk weer open en daar hebben we keihard voor gewerkt.”
onderzocht en de schade opgemaakt.” Naar de haaien “Alle ICT-apparatuur, koelingen, diepvriezers en (on) gekoelde etenswaren, onder andere drie containers met onder meer kerstproducten, waren naar de haaien en alle spullen op de onderste planken van de winkel en het magazijn waren door een mengsel van olie, fecaliën, zoet en zout water aangetast. Gelukkig waren we, door ervaringen bij ons moederbedrijf, goed verzekerd en is de continuïteit van ons bedrijf nooit in gevaar geweest. Met advertenties in de kranten en spotjes op de radio hebben we steeds aangegeven wat er aan de hand was en wanneer we open zouden gaan. Het managen van de verwachtingen van onze klanten is misschien nog belangrijker geweest dan de boodschap zelf.” “Met een boel kunst- en vliegwerk hebben we onze machines weer aan de praat gekregen, onze voorraden met duur ingevlogen goederen aangevuld en de winkel schoongemaakt. Zo’n gebeurtenis scheidt wel het kaf van het koren. Je ziet meteen wie zich met ziel en zaligheid inzet en wie zich daar aan onttrekt. De uitzonderlijke betrokkenheid van een aantal medewerkers heeft zelfs tot een aantal bevorderingen en vaste aanstellingen geleid.” Tomas II “Terugkijkend heeft Tomas zowel negatieve als positieve kanten gehad”, zegt Mulder. “De emotionele impact van al die onvoorziene schade is enorm. Omdat de novembermaand meteen gevolgd werd door de razend drukke decembermaand, voelen we nu pas de ruimte om onze ervaringen een plek te geven. Fysieke en mentale vermoeidheid slaan nu toe. Heel positief is de inzet van ons
personeel geweest en de reactie van onze klanten die na elf dagen weer massaal zijn toegestroomd. Het grootste compliment kwam voor mij van klanten die bij de opening riepen ‘is er iets gebeurd dan, ik zie helemaal niets’. Mulder: “De Tomas-ervaring heeft mij wel geleerd hoe afhankelijk je bent van de techniek in de breedste zin van het woord. Net na de storm waren al onze computers en onze koeltechniek helemaal down. Met mijn Blackberry was ik eigenlijk een van de weinige personen die nog contact met de buitenwereld had. De capaciteit van onze dakgoot hebben we nu verviervoudigd en de deuren kunnen we veel beter afdichten. In principe mag het water nu 1 meter hoog tegen de muren staan, zonder dat er iets gebeurt. Als DOW de doorgangen naar de Anna-
Eigenaar Lauw Jacobs zegt: “Na regen komt zonneschijn, begon het treffende radiospotje van Omundo om onze klanten te vertellen dat het restaurant na de storm Tomas weer open was.”
weken de aanwezige gasten verbaasd uit naar de bar. Tevergeefs. Toen ook de keuken onderliep, werd iedereen door eigenaar Laurens Jacobs (roepnaam Lauw) naar buiten begeleid. Geen eenvoudige taak, gezien de ondergelopen parkeerplaats, ingestorte muren, bliksemschade en auto’s die letterlijk voorbij dreven.
“In totaal zijn we maar vier dagen dicht geweest”, vertelt Manchell Sambo, manager bediening, vol trots. “Vrijdag was het alweer superdruk. Iedereen wilde zien hoe we dat voor elkaar gekregen hadden. De vloeren waren zo schoon dat je er letterlijk van eten kon.” Maar daar ging wel wat aan vooraf! Toen het water op maandagavond 1 november omstreeks 22.00 uur vanaf het overgelopen terras restaurant Omundo binnenstroomde,
Door het water ingesloten Sambo: “Ik ben hier opgegroeid, maar zoiets heb ik nog nooit meegemaakt. Je gelooft het niet. Door de kracht van het stromende water zijn twee van onze ramen naar binnen geduwd. We hebben de stroom afgesloten en de hele nacht gewacht tot het water weg begon te lopen. De politie kon ons niet bereiken en ook de ambulance raakte vast. Het meest heftig vond ik het besef dat je niet weg kon en feitelijk door het wa-
baai in de toekomst schoon blijft houden, zijn we een stuk beter toegerust op een eventuele Tomas II.”
Klanten gewonnen Manchell Sambo: “Terugkijkend is er, op wat kortsluiting na, niets gevaarlijks gebeurd. Op een volgende storm zijn we beter voorbereid. Dan nemen we veel eerder actie en wachten we echt niet meer tot het water naar binnen stroomt. Behalve spullen hoger zetten, deuren en stroom afsluiten, kan je eigenlijk weinig doen. Het grootste probleem is de riolering en gebrekkige afwatering om onze Shopping Mall heen. En dat is de taak van de overheid. Voor mijn gevoel, is er de afgelopen maanden weinig gebeurd. Klanten hebben we door de waterschade gelukkig niet verloren. Ons klantenbestand is eerder gegroeid. Iedereen was blij voor ons en onder de indruk hoe snel we ons hebben hersteld.” Volgens Fred Capello, Chef Weersverwachtingen bij de Meteorologische Dienst Curaçao was de ongebruikelijk grote hoeveelheid regen op de avond van 1 november een samenloop van omstandigheden. “De tropische storm Tomas was op dat moment eigenlijk al afgezwakt tot een zwakke storm.”
Een van de effecten van Tomas op de Benedenwindse Eilanden was volgens Fred Capello de convergentie (het samenkomen, red.) van een zuidzuidwestelijke wind boven Curaçao en een oostzuidoostelijke wind nabij en boven Bonaire. “Daardoor kon zich boven ons eiland een zogenaamde kromme buienlijn, een gebied met buien, dat zich in de vorm van een kromme lijn uitstrekt, ontwikkelen. Die is - bij gebrek aan wind - van ongeveer half 8 ‘s avonds tot 1 uur ‘s nachts boven de oostelijke helft van het eiland blijven hangen. De wolken waren erg dik geworden, door een combinatie van het gedwongen opstijgen van warme en vochtige lucht, een relatief hoge land- en zeewatertemperatuur en koude lucht in de hogere luchtlagen (onstabiliteit). De gevolgen kennen we ondertussen allemaal.” Geen peil op te trekken Fred Capello sluit niet uit dat dit verschijnsel zich in de toekomst herhaalt, maar de vraag is wanneer. “Dat zou over vijftig jaar, misschien wel honderd jaar kunnen zijn maar theoretisch zou het ook volgend jaar weer een keer kunnen gebeuren, daar valt geen peil op te trekken.” Feit is, volgens de weerdeskundige, dat de aanwezigheid van kouder dan normaal zeewater in het oosten en midden van de tropische Stille Oceaan (La Niña) leidt tot een groter aantal tropische stormen in het Caribisch gebied en ook tot een grotere kans op regen. “Curaçao ligt weliswaar maar aan de rand van de zogenaamde hurricane belt. Maar zolang La Niña actief blijft, moeten ook wij rekening houden met de vorming van meer stormen dan normaal gedurende het orkaanseizoen (1 juni - 30 november)”, aldus Fred Capello.
Business
zaterdag 5 februari 2011
I N
13
B E D R I J F
Netwerken
‘Netwerken voor een topcarrière’ Steeds meer vrouwen ambiëren een topcarrière bij de overheid of het bedrijfsleven. Dat is zeker niet eenvoudig, maar slim netwerken kan helpen.
Tekst: Maya Mathias Foto: Archief
S
ybilla Dekker, voormalig minister van VROM, commissaris bij talrijke topbedrijven en netwerker van het eerste uur, weet daar alles van. Dinsdag 15 februari deelt zij haar ervaringen en vertelt zij hoe zij als voorzitter van de stichting ‘Talent naar de Top’ vrouwen stimuleert tot uitzonderlijke carrières. Digitale en fysieke netwerken Netwerken is het ontwikkelen en bestendigen van relaties, allianties en coalities binnen en buiten de eigen organisatie en relatiekring om die vervolgens aan te wenden om informatie, steun en medewerking te verkrijgen en nieuwe (carrière)kansen te creëren op de arbeidsmarkt. Digitale netwerken zoals Linked in, en Facebook zijn, mede om deze redenen, razend populair geworden en in korte tijd uitgegroeid tot netwerken met miljoenen leden wereldwijd. Veel professionals worden (ook) actief in meer traditionele netwerken en service clubs, zoals de Rotary, de Kiwani’s en de Lionsclub, of sluiten zich aan bij professionele netwerken zoals het Vrouwen Netwerk Curaçao, het Marketing Netwerk van Curaçao of het onlangs gelanceerde HR Netwerk Curaçao. Kenmerken van goede netwerkers Goede netwerkers maken actief gebruik van bestaande contacten, leggen daarnaast steeds
nieuwe contacten die nuttig kunnen zijn voor hun taak, opdracht of toekomst en bouwen doelgericht aan een invloedrijk, professioneel netwerk over de grenzen van hun eigen organisatie en relatienetwerk heen. Netwerken komt niet iedereen aangevlogen en kan best zwaar zijn, zeker als je weinig tijd en vele andere prioriteiten hebt. Misschien herkent u zich in de volgende struikelblokken. Struikelblokken • U hebt veel contactpersonen, maar vindt het lastig om consequent te communiceren. • U vindt het moeilijk om hulp te vragen. • U weet niet zeker wat u anderen te bieden hebt. • U hebt helemaal geen tijd om te netwerken. • U vindt netwerken vooral een kwestie van kletsen en roddelen en dat is niets voor u. • Uw carrière zit in een overgangsfase en uw netwerk staat nog in de kinderschoenen. Stuk voor stuk realistische zorgen die door onderstaande tips misschien voor een deel kunnen worden weggenomen. Tips om slimmer te netwerken 1. Geef informatie door. Netwerken is vooral een zaak van geven en nemen. Start met geven. Help en steun personen in uw netwerk die in volle carriere-overgang zitten. Bied hulp en advies aan
MKB
genoemd, is de combinatie van instrumenten die een organisatie kan gebruiken voor het invullen van haar marketingstrategie.
Tekst: Emiel Gerdes
et gebruik van elk van deze instrumenten en hun onderlinge wisselwerking is onder andere afhankelijk van de doelstellingen, de markt, de doelgroep en de concurrentie. Oorspronkelijk onderscheidde men vier marketinginstrumenten, later is dit aantal uitgebreid om aan vermeende tekortkomingen tegemoet te komen of om nadruk te leggen op nieuwe inzichten. Het optimaliseren van de marketingmix wordt vaak gezien als voornaamste verantwoordelijkheid van de marketingfunctie in een organisatie. Door de juiste combinatie van de vier (of meer) P’s te vinden kunnen marketers de effectiviteit en bedrijfsresultaten verbeteren. Kleine veranderingen in de marketingmix worden doorgaans als tactische activiteiten betiteld. Grote veranderingen in een of meer van de P’s kunnen vaak als strategische activiteit beschouwd worden. Definitie De marketingmix is de strategische combinatie van, en onderlinge afstemming tussen, de instrumenten die een onderneming ter beschikking heeft om de markt waarop zij actief is te bewerken. De meest bekende invulling van de marketingmix komt voor rekening van Jerome McCarthy. Hij stelt dat marketers in essentie vier variabelen of ingrediënten kunnen gebruiken bij het opstellen van een marketingplan. Deze variabelen zijn prijs, promotie, product en plaats, vaak de 4 P’s genoemd.
4. Ontmoet elkaar. Onderschat de waarde van face tot face ontmoetingen niet. Wanneer het niet altijd eenvoudig is om mensen uit het netwerk te ontmoeten, kunt u ze vooraf al in uw agenda boeken. Maak er een gewoonte van om geregeld iemand uit te nodigen, al is het maar om even bij te praten. Verjaardags- en postkaarten zijn ook een goede en eenvoudige manier om persoonlijk contact te onderhouden. 5. Verwaarloos uw (oude) kennissen niet. Zelfs indien u aan het begin van uw carrière staat of net een nieuwe uitdaging aanpakt, kunt u beter uw vorige netwerk niet verwaarlozen. Bestaande contacten, inclusief vrienden en familie, zijn vaak trouw en loyaal, kennen u van haver tot gort en kunnen u altijd bijstaan.
Sybilla Dekker.
zonder dat er uitdrukkelijk naar gevraagd wordt. Ook hier geldt: Wien goed doet, goed ontmoet. 2. Omring u niet alleen met gelijkgezinde mensen. U kent en waardeert vast wel mensen die hetzelfde studeerden als u, die een gelijkaardige carrière nastreven, evenveel ervaring hebben of dezelfde interesses delen. Zoek in elk geval ook iemand die niet
in dat rijtje thuishoort en maak hem of haar deel van uw netwerk. Diversiteit maakt je netwerk extra krachtig en breed inzetbaar. 3. Verlies de telefoon niet uit het oog. E-mail kan gemakkelijk en efficiënt werken om contacten te leggen. Toch is het slim om de persoonlijke aanpak niet te verwaarlozen. Hang geregeld aan de telefoon of blackberry. Dat
6. Trek voldoende tijd uit. Indien u niet over de gepaste informatie of vaardigheden beschikt om leden van uw netwerk te helpen dan is dat zo. Maar misschien kunt u wel gedeeltelijk helpen of kent u iemand die een oplossing kan bieden. Wees creatief, maar ook over wat u wel en niet kunt betekenen voor een ander, als men u om hulp vraagt.
Waarom netwerken zo belangrijk is Veel bedrijven zijn voorzichtig bij het aangaan van nieuwe zakelijke contacten en het werven van nieuw personeel. Vooraf willen zij zo goed mogelijk weten wat voor vlees zij in de kuip hebben. Netwerken en referenties worden waar mogelijk goed gecheckt en schuiven zelfs andere rekruteringsmethodes naar de achtergrond.
Het loont dus zeker om deel uit te maken van een stevig en gewaardeerd netwerk. Daarnaast haalt iedereen voordelen uit de uitwisseling die in een levendig netwerk plaatsvindt. Met een groot en invloedrijk netwerk van veel verschillende soorten professionals, kunt u altijd wel ergens terecht voor inspirerende contacten, advies, kansen en nieuwe ideeën en vergroot u uw kans op een mooie carrière.
‘Talent en de kracht van Netwerken’ Datum: Dinsdag, 15 februari a.s. Aanvang: 17.30 uur Locatie: Avila Beach Hotel, La Belle Alliance zaal Lezing: ‘Talent en de kracht van Netwerken’ Gastspreker: Sybilla Dekker • voormalig minister van VROM • oprichter Stichting Vrouwennetwerk Nederland • commissaris bij talrijke topbedrijven • lid van talrijke adviesraden • huidig voorzitter van stichting ‘Talent naar de Top’(zie ook www.talentnaardetop.nl) Organisator: Stichting Vrouwen Netwerk Curaçao (SVC) Kosten: 40 gulden voor SVC-leden, 50 gulden voor niet leden Programma: 17.30-18.00 uur 18.00 -19.00 uur 19.00-20.00 uur 20.00 uur
Ontvangst en registratie Buffet diner Lezing Sybilla Dekker, gevolgd door discussie Afsluiting en netwerkgelegenheid
Aanmelding: Meld u aan via het secretariaat van het SVC, contactpersoon Marijke Winkel, m.winkel@live.com
De marketingmix
De marketingmix, soms marketinginstrumentenmix
H
werkt soms directer, sneller en doeltreffender dan ze zoveelste relatief anonieme mail die in de grote stapel verdwijnt.
Op lange termijn zijn al deze vier elementen te beïnvloeden, maar op de korte termijn zijn vooral product en plaats (ook wel distributiekanaal) moeilijk te beïnvloeden. Daarom worden marketers op korte termijn gedwongen zich te beperken tot de helft van hun instrumentarium en wordt tevens het belang van strategisch langetermijnplannen duidelijk, omdat slechts op lange termijn het product of het distributiekanaal aan te passen zijn. Originele marketing-instrumenten De originele 4 P’s zijn vooral relevant in de consumentengoederenmarketing, zoals supermarktproducten/minimarkets of duurzame goederen als witgoed of auto’s. Het originele marketingmixmodel werd in het Engels opgesteld. Doordat de Engelse termen (product, price, place en promotion) in veel talen ook door woorden beginnend met de letter P te vertalen zijn, is het 4P-model ook buiten het Engelse taalgebied verspreid geraakt. Product De eerste P staat voor product, soms ook de productmix genoemd. Het betreft hier naast fysieke producten ook diensten. Soms wordt product ook weer nader gesplitst in: Het fysieke product: Het kale product, dit zijn de functionele en esthetische kenmerken (afmetingen, functie). Het uitgebreide product: het fysieke product, met toegevoegde eigenschappen zoals verpakking,
merknaam, service en garantie. Het totale product: het uitgebreide product, maar dan met toegevoegde emotionele, instrumentele en expressieve eigenschappen/waarden door de consument toegevoegd! In termen van de marketingmix geldt dat het product op korte termijn relatief vaststaat. Wijzigingen van verpakking of nieuwe innovaties die het product veranderen kosten tijd. Prijs De prijs is voor zowel leverancier als consument een belangrijke factor en wordt over het algemeen bepaald door de verhouding tussen vraag en aanbod. Het is in de meeste productcategorieën ook een erg snel te veranderen factor en daardoor een veel gebruikt marketingmix-instrument. Wel gaan hier soms kosten mee gepaard (in de micro-economie ook wel menukosten genoemd, naar analogie van het moeten wijzigen van de menukaart om een prijsstijging door te voeren). Plaats De P van plaats omvat zowel de locatie waar de consument het product verkrijgt als het (type) distributiekanaal. Te denken valt aan directe distributie direct van leverancier aan de eindgebruiker (denk bijvoorbeeld aan verzekeringsmaatschappijen, outlet stores en verkoop via internet). Bij indirecte distributie zitten er tussen de fabrikant en de consument een aantal schakels, zoals groothandels en detailhandels. Promotie Onder promotie valt de communicatie van een bedrijf gericht op het stimuleren van de verkoop. Enkele activiteiten die onder de promotiemix geschaard kunnen worden zijn: Public relations: het nastreven van goede contacten met publieksgroepen, zoals klanten, concurrenten, leveranciers en
financiers. Reclame: niet-persoonlijke communicatie gericht op grote groepen afnemers, bijvoorbeeld in de vorm van reclamefolders, of radio- en tv-reclames. Persoonlijke verkoop: een zeer effectief, maar doorgaans duur verkoopmiddel. Persoonlijke verkoop gebeurt in interactie met de klant waardoor direct op eventuele bezwaren of vooroordelen ingespeeld kan worden. Bovendien kan persoonlijke verkoop een vertrouwensband scheppen die de risicoperceptie van de klant vermindert. Verkooppromotie: het vestigen van de aandacht op een prijsverlaging (de prijsverlaging zelf valt onder de P van prijs). Cold calling: het direct telefonisch benaderen van willekeurige dan wel geselecteerde personen of bedrijven. Uitbereiding op het originele model Het originele 4P-model van McCarthy is vele malen uitgebreid en aangepast. Veel van deze uitbreidingen kunnen met een ruime interpretatie van de oorspronkelijke 4P’s ook onder dat model gelezen worden. Toch kiezen zowel wetenschappers, de makers van tekstboeken en vooral adviesbureaus ervoor om uitbreidingen in de vorm van aparte marketingmixfactoren te benoemen. Meestal ligt de oorzaak erin dat er behoefte bestaat om specifiek aandacht aan een (deel)aspect te besteden. Personeel De kwaliteit van het personeel kan essentieel zijn bij de beleving van het productaanbod. Niet alleen is personeel essentieel als visitekaartje, maar ook in de vorm van verkopers of (after sales) service medewerkers vormen zij een doorslaggevende factor voor uiteindelijke klanttevredenheid. De P van people komt onder meer voor in het zeven P-model van Booms en Bitner (1981).
Hiermee willen zij vooral wijzen op het belang van mensen in alle overige marketingmix-instrumenten. Periferie De derde uitbreiding van Booms en Bitner betreft de periferie (door hen in het Engels physical evidence of peripheral clues genoemd). Hiermee worden omgevingsfactoren bedoeld zoals de buurt waar het bedrijf gevestigd is of de locatie waar de dienst verricht wordt. Advocatenkantoren en marketingadviesbureaus maken hier bijvoorbeeld actief gebruik van door zich in luxe grachtenpanden te vestigen, maar in principe ondervindt iedere onderneming voordeel of hinder van de omgeving waarin hij zich bevindt. Verpakking Hoewel het pak of de verpakking waarin een product zit als een onderdeel van dit product beschouwd kan worden, is het voor sommige typen producten (vooral supermarktproducten) een van de belangrijkste instrumenten om de eigen propositie tot uiting te brengen. Schapimpact, logistieke optimalisatie en zelfs kwaliteitsperceptie zijn allemaal afhankelijk van de keuze van de verpakking. Om die reden wordt deze ‘P’ ook wel apart genoemd. De P van packaging werd al gebruikt door Borden in het 12-instrumentenmodel dat hij kort na het verschijnen van het 4P-model van McCarthy publiceerde. Partners Door de toegenomen belangstelling voor partnerschappen en samenwerkingen over de gehele bedrijfskolom bestaat de behoefte om ook de P van partners aan het model toe te voegen. Vooral de deconglomeratie van de jaren 80 en 90, en de toename van activiteiten als co-branding en ingrediënt-branding hebben het belang van partnerschappen vergroot.
Presentatie De P van presentatie wordt soms gebruikt om het belang van imago of de manier waarop de onderneming zich presenteert aan te geven. Een sterk imago kan de keuze voor een bepaald product of merk gunstig beïnvloeden. Een bedrijf dat zich professioneel presenteert scoort beter dan een bedrijf dat zich er gemakkelijk vanaf maakt. Een goede uitstraling wekt vertrouwen en vertrouwen trekt klanten aan. Daarom doen bedrijven er verstandig aan zich goed te presenteren. Een goede presentatie komt in alle facetten van de marketingmix terug.
bewijs betreft dan case-studies en testimonials van eerdere gebruikers van de dienst.
Wilt u meer weten over deze column, over onze service en diensten, of een afspraak maken voor een kennismakingsgesprek? Dan kunt u contact opnemen met het InnovatieCentrum Curaçao, via info@icc.an, of via info@mkbadviescuracao.com, of via telefoonnummer (+5999) 737 1360.
Proces Een andere uitbreiding door Booms en Bitner betreft die met de P van proces. Deze toevoeging kwam tot stand om aan te geven dat diensten, anders dan fysieke producten, beleefd worden als een proces vanaf het moment van aankoop. Fysiek bewijs Omdat voor diensten geldt dat de kwaliteit hiervan vooraf niet precies vast staat wordt door sommigen gesteld dat de marketingfunctie fysiek bewijs van de kwaliteit van de dienst moet leveren. Door vooraf helderheid te verschaffen omtrent de kwaliteit van de dienstverlening, neemt het risico voor nieuwe kopers af. Voorbeelden van dit soort fysiek
Emiel Gerdes is bedrijfskundig adviseur bij het InnovatieCentrum Curaçao.
MKBadviescuracao.com is vanaf april 2010 dé website voor ondernemend Curaçao. Waar ondernemers antwoord krijgen op vraagstukken, adviezen en ze tips krijgen over ondernemerschap. Geschreven door ondernemers, voor ondernemers. U hoeft vanaf nu nog maar 1 website te bezoeken en krijgt daar alle antwoorden op uw vragen. Kunt u het antwoord niet vinden, vraag het dan op de live chat aan een van de virtuele adviseurs, dan krijgt u via het brede netwerk alsnog uw antwoord. Bezoek dus vandaag nog de website www.mkbadviescuracao.com.
ZAterdAg 18 december 2010
kerstkrant
Amigoe
5
Knutselen met handen èn voeten Knutselen is leuk. Zeker als je daarbij je handen èn je voeten mag gebruiken en je fantasie de vrije loop kan laten gaan. Voor creatieve kinderen en hun ouders hebben wij drie knutselideeën uitgewerkt, die we van te voren zelf met 9 enthousiaste knutselkids hebben uitgeprobeerd. Knutsel je knetter voor de kerst. Rudolf het rendier zal het zeker op prijs stellen. Veel plezier!
Tekst: Maya Mathias
Kersttheelichtjes Licht de kersttafel op met deze speciale kersttheelichtjes. Dat maakt het kerstdiner extra gezellig met Rudolphkerstlichtjes. Zo weet hij jullie zeker te vinden op kerstavond! Wat heb je nodig? • Dik karton • Glas met (rood) theelichtje • Lijm • Eventuele stiften, glitter en andere dingen om het sjabloon mee te versieren Wat moet je doen ? 1. Print het sjabloon van het kersttheelichtje uit (zie www.kids.flevoland.to doorklikken via knutsel, kerst naar kersttheelichtjes) 2. Neem het over op iets steviger kartonnen papier en knip de vorm van het rendierhoofd uit 3. Snijd het middelste rondje eruit 4. Knip de streepjes tot het buitenste rondje in 5. Buig de flapjes naar achter en druk een theelichtje in de opening 6. Versier het rendier en gebruik daarbij je fantasie 7. Geef hem bijvoorbeeld een bril, krullen of bewegende ogen
Schitterende kerstballen
Rudolph the rednosed reindeer
Maak van stevig karton kerstballen. Prik er een gaatje in en ze hangen prachtig in de kerstboom of aan een touwtje voor het raam of op de porch.
Een rendier maken met je handen en voeten voor onder de kerstboom wordt vast en zeker extra gewaardeerd door Rudolph.
Wat heb je nodig?
• Stevig bruin en wit papier • Potlood, schaar • Rood en rose papier • Afwasbare oranje verf • Lijm • Bewegende oogjes (te koop bij Samson) en eventueel andere versieringen
1. Stevig wit, goud of zilverkleurig karton 2. De sjabloon van de kerstbal 3. Glitterstiften, glitterpoeder, gewone stiften 4. Eventueel ook glitterballetjes, plakdiamanten en stickertjes voor extra versiering 5. Lijm, schaar en een prikpen 6. Touwtje Wat moet je doen? 1. Print de sjabloon uit van de kerstbal en knip deze uit (zie www. members.home.nl, doorklikken via kerst naar kerstbal ) 2. Neem het over op iets steviger kartonnen papier 3. Je kunt het aan beide kanten mooi versieren met stiften of bestempelen met verf. 4. Maar je kunt het ook beplakken met crêpepapier propjes, glitter, stickers en plakdiamanten 5. Prik een gaatje in je kerstbal als je klaar bent met versieren en rijg daar een touwtje doorheen 6. Je eigengemaakte kerstbal kan nu prachtig schitteren in de kerstboom of voor het raam.
Wat heb je nodig?
Wat moet je doen? 1. Teken de omtrek van je voet op stevig, bruin papier. Dit wordt het hoofd van het rendier 2. Maak met oranje verf van je linker- en rechterhand een handafdruk op stevig wit papier. Deze twee afdrukken worden het gewei van het rendier 3. Knip de handafdrukken (het gewei) uit en lijm ze op het bovenste gedeelte van de voetafdruk (het hoofd) 4. Teken op rood papier een kleine cirkel en knip deze uit. Dit wordt de neus. 5. Teken op roze papier een mond en knip deze ook uit. 6. Plak de neus en mond op je voetafdruk 7. Voor de ogen kun je bewegende oogjes gebruiken 8. Gebruik je eigen fantasie om het rendier verder te versieren, bijvoorbeeld met glitterpen, stickers, verf en stiften. Met dank aan knutselmoeders Sonja Hartsuiker Monique Derks, Hanneke Harmsen, Rianne Hellings, Madeline Sanchez en Ivonne Zegveld voor het begeleiden van de knutselmiddag. Met dank aan de knutselkids Sidd, Tarun, Alex, Niels, Marijn, Luka, Danique, Cherelle en Ciska voor al hun inzet, enthousiasme en prachtige kerstknutsels.
Business
zaterdag 11 december 2010
I N
13
B E D R I J F
‘Een nieuw huis voor Curaçao’ Op 30 mei 2011 gaat de 36e conferentie van de ‘Caribbean Studies Association’ (CSA) van start, gefaciliteerd door de Universiteit van de Nederlandse Antillen op Curaçao. Het thema ‘Building a New House: Towards New Caribbean Futures in an Age of Uncertainty’, slaat de spijker op de kop van Curaçao, dat sinds 10/10/10 zelf aan een nieuw huis bouwt. Een prachtige kans dus voor lokale wetenschappers, activisten, kunstenaars en beleidsmakers om de circa 500 aanwezige Caribeanisten wereldwijd te informeren over de boeiende ontwikkelingen in ons eigen land.
Tekst: Maya Mathias en Marijke Winkel
C
uraçao was al twee keer eerder gastland voor de conferenties van de CSA. Dr. Rubya Maduro, een bekende Curaçaose onderzoeker en promovendus, ziet de conferentie
Rubya Maduro
als een uitgelezen mogelijkheid om Curaçao wereldwijd beter op te kaart te zetten. Maduro: “Onze lokale wetenschappers publiceren voornamelijk in het Nederlands. Hierdoor hebben andere (Spaans- en Engelstalige) Caribeanisten weinig toegang tot informatie over onze eilanden in de Caribische Zee. Wij roepen Curaçaose academici en deskundigen van de andere eilanden van de ‘Dutch Caribean’ van harte op om lid te worden van de CSA en een eigen paper te presenteren op de aankomende conferentie in mei.” Lokale academici Dat lokale onderzoekers, specialisten en studenten meedoen aan de conferentie is belangrijk. Maduro: “Onze academici krijgen de kans om hun onderzoeksvaardigheden weer op te poetsen en worden tegelijkertijd ook uitgedaagd om de vele ideeen en mogelijke ergernissen die zij tijdens hun onderzoekswerk opdoen, te onderbouwen en te presenteren aan een welwillend en geïnteresseerd publiek.” Wie een paper presenteert, doet dat
in een panel met 3 à 4 collegaCaribeanisten, die andere gebieden van het Caribisch gebied bestuderen. Hierdoor worden eigen onderwerpen in een bredere context met vakcollega’s besproken en bestudeerd. Maduro: “Wie weet, worden de papers van onze eigen onderzoekers straks zinvol gebruikt door onze lokale beleidsmakers, die ook op de conferentie aanwezig zullen zijn.” Netwerken Behalve de kans om van gedachten te wisselen met andere Caribeanisten, biedt de CSAconferentie ook kansen om het eigen netwerk uit te breiden. Maduro: “Het is een uitstekende manier om de andere eilanden van het Caribisch gebied (beter) te leren kennen, niet alleen tijdens de vele boeiende presentaties, maar ook tijdens de informele en gezellige activiteiten buiten de conferentie-uren.” Mark Hawkins is voorzitter van het lokaal organiserend comité van de conferentie. “De ‘Caribbean Studies Association’ (CSA)”, zegt hij, “promoot het Caribische gebied als studieobject vanuit een multidisciplinair en multicultureel perspectief. De CSA is voornamelijk een vereniging voor wetenschappers en praktijkmensen die de Caribische regio intensief bestuderen, inclusief Centraal Amerika en het Caribisch kustgebied van Zuid-Amerika. De organisatie is niet gelieerd aan private of overheidsinstellingen en heeft een non profitkarakter. Lidmaatschap staat open voor iedereen die de doelstelling van de vereniging deelt, ongeacht academische achtergrond, professie, ideologie, woonplaats, etnische achtergrond of nationaliteit.” “De vereniging telt meer dan duizend leden, afkomstig uit de Caribische regio, maar ook uit Noord- en Zuid-Amerika, Europa, Afrika en andere landen. Veel Amerikaanse en Canadese
leden komen oorspronkelijk uit het Caribisch gebied of zijn kinderen van Caribische emigranten. Van 30 mei tot en met 3 juni 2011 faciliteert de UNA de 36e CSA conferentie. Het wordt de derde keer dat de UNA als gastheer optreedt.” Wat is het doel van CSA? Hawkins: “Het belangrijkste doel van de CSA is het delen van kennis en ideeën, het genereren van oplossingen en het oplossen van conflicten ten aanzien van thema’s die van groot belang zijn voor het Caribisch gebied. Tijdens de UNAconferentie in 2011 zullen circa 500 academici, gespecialiseerd in geschiedenis, cultuur en vele andere aspecten van de Caribische samenleving bijeenkomen in het World Trade Center om presentaties te houden over allerlei boeiende onderwerpen in de Caribische regio. CSA-leden hebben vaak belangrijke en zelfs leidende rollen gespeeld in het Caribische gebied en waardevolle bijdragen geleverd aan overheden en universiteiten. CSA-leden waren vaak specialisten en leiders uit de publieke sector of uit internationale en regionale organisaties en veel leden vervullen momenteel seniorposities binnen Caribische, Noord-Amerikaanse en Europese universiteiten of zijn werkzaam als beleidsmaker, activist en kunstenaar. Wat is het thema van het komende CSA-congres? “Het thema luidt ‘Building a New House: Towards New Caribbean Futures in an Age of Uncertainty’. Toevalligerwijs blijkt de keus van Curaçao als conferentielocatie zeer geschikt omdat Curaçao vanaf 10 oktober 2010 ook zelf haar huis aan het bouwen is.Wij hopen ook dat een of meer panels van lokale onderzoekers tijdens de conferentie presentaties zullen geven over de ontwikkeling van Curaçao en haar geschiedenis. Nu wij de eenentwintigste eeuw
Het lokaal organiserend comité met uiterst rechts Mark Hawkins.
in zijn gestapt, ervaren wij dat de tijd van globalisatie nieuwe onzekerheden en onvoorziene consequenties meebrengt voor de Caribische regio. Nieuwe economische grootmachten zoals China en India tonen grote interesse in onze regio en de sociale en politieke ontwikkelingen in Caribische naties zoals Cuba en Venezuela zullen in de regio ook zeker effect sorteren.” Waarom is deelname van Curaçaoënaars zo belangrijk? “Sinds de eerste conferentie in 1975, gehouden in San Juan, Puerto Rico, biedt CSA honderden wetenschappers en geinteresseerden een plek waar zij hun ideeën en werk kunnen presenteren en bediscussiëren. Onze conferenties hebben een belangrijke netwerk- en aanmoedigingsfunctie voor lokale studenten en onderzoekers uit Curaçao en stimuleren interesse in sociale, economische, politieke en culturele ontwikkelingen in de regio. Participa-
tie van lokale wetenschappers, kunstenaars, activisten en beleidsmakers is belangrijk omdat de voormalige Nederlandse Antillen niet zo bekend zijn, zelfs niet onder wetenschappers die de Caribische regio bestuderen. Deze conferentie stelt hen in staat om bekende en beroemde Caribeanisten van over de hele wereld van wezenlijke en actuele informatie over onze eigen (ei)landen te voorzien.” Wie mogen er allemaal papers presenteren? Mark Hawkins: “Naast de open uitnodiging voor lokale onderzoekers en wetenschappers om panels te vormen in de vorm van groepen van 3 à 4 onderzoekers die aan elkaar gerelateerde onderwerpen presenteren, is het overige publiek ook meer dan welkom. Zij kunnen de conferentie ook bijwonen en genieten van de vele prikkelende presentaties. Voor meer informatie over onze Caribbean Studies Association, kunt u onze web-
site bezoeken op www.caribbeanstudiesassocation.org. Wat is de deadline inzake de presentaties? “Geïnteresseerden kunnen hun voorstel (een samenvatting van hun presentatie binnen hun panel) online indienen met behulp van de online-formulieren op www.caribbeanstudiesassociation.org. De deadline hiervoor is 15 december 2010.” Voor meer informatie over panelpresentaties of panelsponsoring kunt u contact opnemen met Dr. Mark Hawkins, voorzitter van het CSA lokaal organiserend comité, mark.hawkins@ una.an en/of Dr. Francis de Lanoy, treasurer, van het CSA lokaal organiserend comité, francis.delanoy@una.an. Op de website: http://www.caribbeanstudiesassociation.org/ en/index.html vindt u verder alle benodigde informatie.
MKB Projectmanagement: van plan tot duurzame realisatie (3)
‘Stakeholders’ Mamai wil de taart morgen bakken, dan heeft ze tijd. Leslie wil hem nu! en gaat vast jengelen. Ieder project heeft ze: stakeholders. Personen die belang hebben bij en een relatie hebben met het project. Daardoor hebben zij invloed op het project. Zij kunnen dus bijdragen aan het slagen van het project. Tekst: Usona
H
et is handig om grip te krijgen op deze stakeholders en daarmee het succes van een project. Usona heeft ruime lokale ervaring met het beoordelen, begeleiden en zelf uitvoeren van projecten. Op basis van die ervaring geeft Usona tips die bijdragen aan de realisatie van duurzame projecten. Neem een tuincentrum dat uit gaat breiden met een kas om
Inhoud en vertrouwen.
exclusieve planten te kweken. De kas krijgt een geautomatiseerd waterafgiftesysteem waarin ook meteen voedingsmiddelen zijn opgenomen. Een generator is nodig zodat ook bij stroomuitval de water- en voedingstoevoer doorgaat. De stakeholders zijn dan onder anderen de eigenaar(s), werknemers, leveranciers, klanten, bank, overheid, nutsbedrijf, media en omwonenden. Het is bij zo’n uitbreidingsproject van
belang om na te gaan wie in de verschillende fasen de stakeholders zijn en wat hun belangen zijn. In de beginfase speelt het verkrijgen van financiering en de benodigde vergunningen. In een volgende fase van het project kan snel bouwen van de kas het belangrijkste zijn. De ondernemer moet steeds bepalen welke aandachtspunten spelen tussen hem en de stakeholders en hoe hij deze aandachtspunten aan kan pakken. Het gewenste resultaat is dat de ondernemer de stakeholder voor zich wint en de stakeholder meedenkt en meebeweegt met de onderneming. De bank verstrekt snel een lening, de bouwvergunning is op tijd binnen, de leverancier zorgt dat de vaklui op tijd aanwezig zijn om de kas op te trekken,
Belang en impact.
de Milieudienst is tevreden over de opslag van de chemicaliën. Meedenken en meewerken van de stakeholders verhoogt de kans op succes. Stakeholdermap Het maken van een stakeholdermap is niet moeilijk. Een groot vel papier volstaat. In het midden staat het project ‘Nieuwe kas en generator’ en daaromheen alle stakeholders die men kan bedenken, van overheid en bank tot familie en vrienden. In deze wirwar van relaties is wel een onderscheid aan te brengen. Sommige stakeholders zijn uiterst belangrijk voor het welslagen van het project, anderen hebben minder invloed. Sommige stakeholders zijn voorstanders (de leverancier van de kas)
anderen zijn tegenstanders (de omwonenden, bang voor geluidsoverlast). Iedere stakeholder heeft een ander beeld van het project. En vraagt zich af wat het project voor hem of haar oplevert. Zowel in positieve als negatieve zin. Als je weet wat de verwachtingen zijn, kun je er als ondernemer beter mee omgaan. De buurtbewoners, bang voor geluidsoverlast, krijgen in een vroeg stadium te zien dat er een (bijna) geluidsdichte behuizing om de generator komt. De kweker laat zien dat hij hooguit 20 dagen/avonden per jaar de generator aan zal moeten zetten. Dat levert al een ander beeld op van de mogelijke overlast. Dat wil niet zeggen dat je het iedereen naar de zin moet maken. Dat kan eenvoudigweg niet. Wel weet je welke stakeholders je minstens mee moet krijgen om het project te laten slagen.
de geld scharen zij zich achter de buurtbewoners die bezwaar maken vanwege de verwachte geluidsoverlast of aantasting van hun uitzicht. Om grip te krijgen op de stakeholders is het niet alleen van belang om te kijken naar hun Belang/Impact maar ook naar de aard van de relatie tussen de ondernemer en de stakeholder, de afbeelding Inhoud/Vertrouwen. De ondernemer heeft alle vertrouwen in de voorman van de kwekerij en dat is wederzijds. De voorman heeft wel veel open aanmerkingen op de constructie van de kas en de plaats op het terrein. Hij twijfelt aan het project, maar is onmisbaar in de uitvoering ervan. De ondernemer zal dus met de voorman aan tafel moeten gaan zitten om naar zijn bezwaren te luisteren en de kritiek van de voorman te weerleggen of de plannen aan te passen.
Stakeholderanalyse Met het schema Belang/Impact kan de ondernemer per stakeholder nagaan hoe belangrijk deze is voor het project en welke invloed deze stakeholder kan hebben. De bank staat wat afstandelijk tegenover het project totdat de kweker aan kan tonen dat er behoefte is aan de exclusieve planten en dat zij de winstgevendheid van zijn bedrijf zullen vergroten. Dat garandeert het tijdig afbetalen van bestaande schulden. Als de bank het belang van het project inziet, willen ze meedenken en snel beslissen over de lening. De media hebben een belang bij het project als nieuwsitem. Als het om exclusieve planten gaat, kunnen zij de klanten alvast warm maken. Voor hetzelf-
Checklist • Wie zijn de belangrijke acto-
ren? • Plaatsen op een omgevingskaart • Per actor belang in kaart brengen (proces en resultaten) • Per actor invloed/impact in kaart brengen • Per actor houding op inhoud bepalen (positief/neutraal/negatief) • Per actor de relatie bepalen (warm, lauw, koud) • Inschatten van de relaties rond de actor • Vaststellen mogelijkheid tot beïnvloeding vanuit het project • Vaststellen van de acties richting actoren – Organiseren • Stuurgroep, klankbordgroep, interviews, workshops – Communiceren • Commitment wordt verkregen door dialoog (vertellen én luisteren), niet door eenrichtingsverkeer – Het betrekken van stakeholders betekent niet dat je consensus moet bereiken!
Usona is verantwoordelijk voor een rechtmatig en doelmatig beheer van de gelden die donoren beschikbaar stellen aan Curaçao, Sint Maarten, Bonaire, Sint Eustatius en Saba voor ontwikkelingsprojecten. In die rol beoordeelt Usona projectvoorstellen en monitort zij de uitvoering van goedgekeurde projecten. Usona is zelf projectleider voor de EU-programma’s: Bonaire Sewerage and Sanitation en Urban Infrastuctures for Socially Deprived Communities op eerdergenoemde vijf eilanden. Meer informatie op www.usona.an.
Weekendbijlage van dagblad Amigoe zaterdag 11 december 2010
RECENSIE
KUNST
INTERVIEW
3 ‘In de koloniale speeltuin’
5 ‘Kunst is pure communicatie’
10 ‘Hommage aan Etzel Provence’
Fundashon Pro Bista:
‘Blind Ambition’ Mildred Kraal, een prachtig meisje met glanzendbruine ogen, zingt en danst heel graag. Sharinoeska Vrutaal, een beeldschone vrouw, zit op vakschool Feffik en is af en toe model. Lysender Valks, een energieke en sterke man, werkt als masseur. Wat deze personen delen is het feit dat ze niet of nauwelijks kunnen zien, cliënt zijn bij Fundashon Pro Bista en vol in het leven staan. Hun portretten maken deel uit van de unieke tentoonstelling ‘Blind Ambition’, die fotograaf Martin van den Blink en designer Ivonne Zegveld onlangs maakten ter ere van het tienjarige lustrum van de stichting. Tekst Maya Mathias Foto’s: Martin van den Blink
C
uraçao telt, volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek, 3.125 burgers met een visuele handicap. Bij Fundashon Pro Bista zijn ze van harte welkom, want de jonge dynamische stichting zet zich met hart en ziel in voor de empowerment van haar visueel beperkte doelgroep. Esther Winklaar, directeur van Pro Bista: “Wat slechtzienden en blinden betreft, is de beeldvorming duidelijk aan het veranderen, ook op Curaçao. Toen ik 10 jaar geleden als directeur aantrad, werden slechtzienden en blinden op Curaçao vooral nog betutteld en (over)beschermd. Er heerste een sfeer van ‘Deze mensen moeten geholpen worden, want ze kunnen zelfstandig haast niets. Die hulphouding werkt verlammend en soms zelfs onderdrukkend en past niet meer bij deze tijd. Wereldwijd zie
je in de ontwikkelde landen een cultuurverandering, waarin slechtziende en blinde burgers een zichtbare en gelijkwaardige plek opeisen in de samenleving. Daar dragen wij als stichting graag aan bij.” Website, lustrumboek en expositie Winklaar: “Voor ons tienjarig
lustrumfeest hebben we onze website vernieuwd en een kleurrijk lustrumboek samengesteld, dat ook digitaal door te bladeren is. Daarnaast hebben wij een unieke tentoonstelling, ‘Blind Ambition’, in beeld, woord, audio èn braille, gemaakt over onze cliënten, vrijwilligers en personeel. Daar kunnen zienden en slechtzienden dus samen van genieten en ook samen naar toe. Op deze wijze willen wij bijdragen aan de emancipatie van onze doelgroep en nog beter in beeld brengen wat we doen en wie we zijn. Onze stichting is ambitieus en focust op wat er allemaal nog wel mogelijk is voor slechtziende en blinde burgers, als zij hierin goed worden ondersteund. Onze cliënten zijn allesbehalve zielig. Met revalidatie, training, hulpmiddelen en aanpassingen volgen zij regulier onderwijs, zitten
zij op vakopleidingen of zelfs op de universiteit, oefenen zij tal van beroepen, sporten en hobby’s uit en participeren zij actief in het sociaal maatschappelijk verkeer. De foto’s en teksten van onze ‘Blind Ambtion’-tentoonstelling brengen dat prachtig in beeld. Zij laten zien hoe ver je in je leven kunt komen met een visuele beperking,
als je maar gedreven en ambitieus genoeg bent en professioneel wordt begeleid. Uit dansen en naar school Dat Pro Bista-cliënten tot veel in staat zijn, blijkt uit de korte persoonlijke teksten in het Papiaments, Nederlands, audio en braille, die de portretten van de ‘Blind Ambition’-tentoonstelling ondersteunen. Mildred Kraal bijvoorbeeld, is acht jaar oud en gaat naar een gewone lokale school. Ze heeft er veel vriendinnen die haar meteen te hulp schieten als zij om haar oogprothesen wordt gepest. Haar ouders en grote zus volgden ook brailleles en helpen haar als zij huiswerk maakt. Met de nieuwste echotechniek en haar blindenstok speelt ze onbezorgd in de speeltuin van Pro Bista en vindt ze al behoorlijk zelfstandig haar weg. Sharinoeska Vrutaal en Lysender Valks worden niet meer thuis gehouden uit schaamte en onwetendheid. Deze jongvolwassenen gaan naar school, lezen brailleboeken en kunnen prima met een aangepaste computer overweg. Ze volgen revalidatietrainingen om zich te redden in het leven van alledag, hebben vrienden en relaties, gaan uit dansen, en na hun opleiding zoveel mogelijk zelfstandig aan het werk. “Het leven met een visuele beperking is nog steeds niet eenvoudig”, vertelt Winklaar, “maar wel steeds beter mogelijk”, vult zij aan. “In rijke ontwikkelde landen nemen de kansen en ontwikkelingsmogelijkheden van slechtzienden en blinden enorm toe. Daar willen wij als deel van het Koninkrijk ook naartoe. Jongeren op alle eilanden van het Koninkrijk willen we zoveel mogelijk perspectief bieden op passend onderwijs en een betaalde baan. Door ons netwerk van buitenlandse contacten en partners volgen wij alle nieuwe ontwikkelingen voor onze doelgroep op de voet en brengen wij die zoveel mogelijk naar Curaçao.” Betere aansluiting in het onderwijs Winklaar: “Op Curaçao gaan visueel beperkte kinderen naar een gewone school, want een speciale school voor slechtziende en blinde kinderen is er niet. Wij willen wel dat de afstemming van dat reguliere onderwijs op onze speciale leerling-
groep verbeterd wordt. Op dit moment onderhandelen wij met het ministerie van Onderwijs over ambulante onderwijsbegeleiders. Zij kunnen onze jonge cliënten individueel begeleiden en van studiehulp voorzien. Deze professionals inventariseren knelpunten, gaan op schoolbezoek en creëren vervolgens, in overleg met school, ouders èn kind de benodigde randvoorwaarden, hulpmiddelen en aanpassingen die nodig zijn om zolang mogelijk te kunnen participeren in het reguliere onderwijs. Op dit moment zit een aantal visueel beperkte kinderen gedwongen thuis, terwijl zij juist zeer intelligent en gedreven zijn. Zonder een integrale (hulp)aanpak lopen zij in het onderwijs vast, terwijl dit helemaal niet nodig is.” Meer en langer aan het werk Fundashon Pro Bista leidt al langere tijd actief cliënten naar werk. Daarvoor zijn allerlei projecten ontwikkeld en uitgevoerd. Winklaar: “Voor visueel beperkte jongeren is het tegenwoordig heel normaal om naar school te gaan en een vak te leren. De stap naar betaald werk is helaas minder vanzelfsprekend op Curaçao. Tot nu toe waren onze financiële middelen, vaak afkomstig van particuliere donateurs, beperkt. Gelukkig komt daar verandering in. Met de gelden uit het Sociaal Economisch Initiatief (SEI) kunnen wij nu professionele krachten aantrekken om onze doelgroep beter en langer te laten deelnemen aan het arbeidsproces. De harde realiteit leert dat mensen door zichtverlies vaak op straat komen te staan en een beroep moeten doen op de onderstand. Dat komt onze cliënten zeker niet ten goede en betekent ook voor de gemeenschap een onnodig verlies aan talent en arbeidsproductiviteit. Wij laten werkgevers zien hoeveel er nog mogelijk is met aanpassingen en extra hulpmiddelen op het werk en fungeren vaak letterlijk en figuurlijk als ‘eyeopener’ voor deze groep.” Kennis delen met anderen Winklaar: “De empowerment van slechtziende en blinde medeburgers staat bij Pro Bista centraal. Daarbij kijken wij over onze landsgrenzen heen. We willen sa-
menwerken, kennis delen en vaardigheden overbrengen zodat visueel beperkte burgers op andere eilanden ook goed worden begeleid. Op dit moment ligt er voor de BESeilanden een voorstel op tafel om revalidatie en goed onderwijs te bieden aan hun slechtziende en blinde burgergroep. Daar ontbreekt het nu, door de kleine schaal en beperkte deskundigheid, vaak nog aan. Wij willen de aansturing verzorgen van dat broodnodige proces en de eilanden stimuleren tot een eigen effectieve aanpak van deze problematiek.” Mira nos! De afgelopen jaren heeft Fundashon Pro Bista met beperkte middelen en mankracht veel ambitieuze en innovatieve projecten gerealiseerd. Met behulp van dona-
ties zijn er bijvoorbeeld computers aangeschaft en speciale softwareprogrammatuur waardoor het World Wide Web nu ook voor Pro Bista cliënten ontsloten wordt. De muziekafdeling floreert met musicalgroepen, koren en gitaar-, piano- en percussieles en voor de Pro Bista-jeugd is er een veilige kleurrijke speeltuin en een darkroom ingericht, waarin begeleiders de ontwikkelingen van hun cliëntjes op de voet volgen en stimuleren. Winklaar is een directeur van ‘walk your talk’ als het om empowerment gaat. Winklaar: “Het maakt me blij en trots als ik zie hoeveel Pro Bista-cliënten zelf actief deelnemen in onze commissies, ideeën en verbeteringen aandragen, activiteiten organiseren en werk verzetten om onze ambities te verwezenlijken.
De Pro Bista-slogan luidt: ‘Mira nos. Nos por tambe’ of andersgezegd ‘Kijk naar ons. Wij kunnen het ook’. Als ik kijk naar Pro Bista-cliënten zoals Mildred, Sharinoeska en Lysender, onze jonge generatie, zie ik gelukkig dat er voor hen in de toekomst zoveel (meer) mogelijk is.” Meer informatie • Voor meer informatie over Pro Bista zie www. probista.com. U vindt daar ook het digitaal doorbladerbare lustrumboek en de digitale presentatie van de fototentoonstelling ‘Blind Ambition’. • De Blind Ambitionfototentoonstelling zelf is dit jaar nog te zien bij Fundashon Pro Bista op de Corrieweg 16, Tel: 00 5999 737 9222 of 00 5999 737 4020, Email: info@probista.com
Business
zaterdag 27 november 2010
Toerisme
I N
13
B E D R I J F
‘Leven als God in Frankrijk’
Wie het pittoreske zandweggetje afrijdt naar Bed & Breakfast ‘Haciënda Bougainville’, vlakbij de aloë vera-plantage op Groot Sint Joris, waant zich in mediterraan gebied. Wie zich vervolgens, gezeten aan lange houten buitentafels, te goed doet aan een overheerlijk mediterraan zesgangenmenu, voelt als God in Frankrijk. En dat terwijl je bij ondergaande zon toch echt uitkijkt op het Curaçaose water van St. Jorisbaai en de Tafelberg. Tekst: Maya Mathias
H
aciënda Bougainville wordt niet voor niets geroemd in de net uitgebrachte kleurrijke gids ‘Curaçao. Enjoy the secret, unmarked, beloved and stylish’. Voor de meeste inwoners van Curaçao is deze Bed & Breakfast nog een verborgen juweeltje in het noordoosten van Curaçao. Daar komt echter verandering in. Steeds meer buitenlandse toeristen vinden hun weg naar de Bed & Breakfast van Rob en Brigitte Gilles, maar ook lokale inwoners, bedrijven en vriendenclubjes genieten steeds vaker van de persoonlijke aandacht, culinaire hoogstandjes en gulle gastvrijheid, die het echtpaar Gilles biedt. Back to basics Uit Brabant afkomstig, raakten Rob en Brigitte Gilles stilletjes verliefd op de Antillen na hun bruiloft op Bonaire. In 1996 waagden zij de stap naar Curaçao, waar
zij jarenlang een bungalowpark beheerden. Toen er een prachtig vrijstaand huis vrij kwam op Groot Sint Joris, vlak voor de ingang van de aloë vera-plantage, groeide langzaam het idee van een eigen ‘Bed & Breakfast in mediterrane sfeer. Brigitte Gilles: “Wij dachten meteen ‘dit ons plekje’. De rust, ruimte en het gebrek aan buren spraken ons aan. Wij houden van mensen, zeker wanneer ze echt geïnteresseerd zijn in Curaçao. De sfeer en schoonheid van onze haciënda wilden we graag met anderen delen.” Rob Gilles: “Onze gasten komen uit Nederland, België en steeds vaker uit Aruba. Daarnaast verwelkomen we graag stellen uit Curaçao die er even tussenuit willen met volledige aandacht voor elkaar. We zijn persoonlijk, kleinschalig en servicegericht. Curaçao heeft zoveel prachtige plekjes en natuur die niet ieder-
een kent. Op verzoek laten wij onze gasten met alle plezier dat ‘andere Curaçao’ zien’. Haciënda Bougainville biedt niet alleen luxe en comfort, maar roept ook een gevoel van back to basics op. Terug naar je eigen ik en je eigen gedachten. Veel van onze gasten leiden een hectisch bestaan. Brigitte Gilles vult aan: “De privacy, rust en persoonlijke aandacht die ze hier ervaren, wordt erg gewaardeerd.” Energie en balans Haciënda Bougainville heeft drie luxe kamers waarin je de rustieke sfeer en warme kleuren van Zuid-Europa herkent. De kamers, ieder met een eigen stijl, airconditioning en warm water, zijn van de grond af aan door Rob gebouwd en in het zwembad, een idee van Brigitte, vind je zelfs het Ying en Yang-principe in de tegels terug. In de ruime tuin en mooie aangelegde patio bloeit de bougainville in alle kleuren op en overal is het uitzicht weids en mooi. Brigitte Gilles: “Met onze Bed & Breakfast willen wij een gevoel uitstralen van energie en balans. Niet alleen in de service en privacy die wij verschaffen, maar ook in de inrichting van de kamers, omringende tuin en de samenstelling van onze diners. We willen het mensen naar de zin maken, zonder ons op te dringen. Ik haal er veel voldoening uit als mensen bij ons echt genieten.” Naast de Bed & Breakfast-faciliteiten, mediterrane cuisine en autoverhuur werkt het echtpaar Gilles momenteel een aantal andere aantrekkelijke producten uit. Binnenkort is er ook een
Smit: ‘Terwijl ik op mijn rug lig te staren naar de sterrenhemel en het kampvuur knispert op de achtergrond, neem ik me voor om ook een B&B te openen zoals La Bougainville, met een eigen moestuin, Bertolli-diners en een uitzicht waar geen einde aan komt. Of ik kom hier gewoon weer eten volgende week’.
‘wellness arrangement’ met oog voor creativiteit en spiritualiteit en een ‘sportief arrangement’, waarin gasten er wandelend op uit kunnen trekken of, al dan niet vergezeld door Rob Gilles, met de mountainbike. Sterren van de hemel Eens per week, en zelfs vaker op verzoek, wordt op Haciënda Bougainville een heerlijk zesgangenmenu bereid voor een besloten gezelschap van maximaal 10 personen. Dat kan een vriendenclub zijn die een verjaardag viert, maar ook een lokaal bedrijf dat zijn personeel fêteert. Uitgangspunt van de maaltijd is mediterraan met gerechten uit Frankrijk, Spanje, Italië en Griekenland. Andere keukens zijn ook bespreekbaar, als men dat wil. Rob Gilles: “Ik kan echt nergens beter eten dan thuis. Koken is onze passie en Brigitte heeft de gave om ingrediënten en gerechten te kiezen die verrassend goed bij elkaar passen in kleur en smaak.” “We lezen veel kookboeken, maar uiteindelijk gaat het ook om de natural touch. Onze gasten staan bewust in het leven, met
interesse voor hun omgeving en dieet. Wij trekken geen diepvrieszak open, maar serveren altijd goed en eerlijk eten, zoveel mogelijk vers uit de grond. De recepten bedenken we samen. Het moet lekker smaken èn er mooi uitzien. Het menu, inclusief amuses en spoom, wordt maandelijks aangepast zodat het niet verveelt. Voor grotere gezelschappen zijn andere arrangementen mogelijk zoals een wijnavond met wapas (world tapas) waarbij gasten op kleine hapjes uit allerlei windstreken worden getrakteerd.” Onder de sterrenhemel dineren aan lange houten tafels geeft een bijzondere sfeer. Brigitte Gilles: “Je bent omringd door je eigen vrienden in besloten kring. Dan ontstaat een gevoel van intimiteit en verbroedering, zonder invloeden van buitenaf. Gesprekken worden vaak tot in de vroege uurtjes aan een knapperend haardvuur voortgezet, ondersteund door mooie wijnarrangementen van Servir Frais, waarbij een overnachting ook tot de mogelijkheden behoort.” Steeds vaker verblijven groepen creatievelingen en kunstenaars
op Haciënda Bougainville. Tijdens het drukbezochte Bruna Event ‘Writers in the Dark’ trokken de bekende Nederlandstalige en Vlaamstalige schrijfers/performers Saskia Noort, Christophe Vekeman en Susan Smit zich na een intensieve voorleesavond, in alle rust op ‘La Bougainville’ terug. Dat de Bed & Breakfast zeer goed beviel, blijkt wel uit de website-reactie van Susan
De gemiddelde toerist zal helaas ongeduldig zijn volgende vakantie af moeten wachten voor hij weer kan logeren in de deze Caribische B&B met een verrassend mediterraan accent. Voor lokale inwoners die er met familie of vrienden willen dineren als ‘God in Frankrijk’ ligt Haciënda Bougainville gelukkig om de hoek. Voor meer informatie zie www.labougainville.com, of bel naar 005999-5289318 ( Rob Gilles), 005999-5119356 (Brigitte Gilles).
MKB Hoe kies ik mijn nieuwe laptop? Het lijkt alsof er elke dag wel weer een nieuwe
houdt. Wie zijn laptop wenst te gebruiken op verplaatsing zal aandacht hebben voor de duurtijd van de batterij. De ‘gamer’ zal de voorkeur geven aan een aparte grafische kaart (niet geïntegreerd in de moederkaart) met hogere prestaties. De ‘chatter’ zal er op letten dat er een geïntegreerde webcam aanwezig is boven op het scherm en een microfoon. Daarnaast is het handig om bij een laptop tevens een externe harde schijf aan te schaffen. Een externe harde schijf zal u niet alleen toelaten het geheugen van uw draagbare computer uit te breiden, maar vooral toelaten regelmatig back ups te maken van al uw gegevens (veiligheidskopieën).
laptop - of een variatie daarop - op de markt komt. En als het dan tijd wordt voor de aanschaf van een nieuwe laptop, hoe maakt u dan een keuze uit het brede aanbod? In dit artikel proberen we u op weg te helpen door de hoofdkenmerken op een rijtje te zetten. Tekst: Simul-IT
E
r is een aantal hoofdkenmerken dat het verschil uitmaakt tussen een snelle of een langzame, een dure of een goedkope, grote of kleine, zware of lichte laptop. Eerst zult u voor uzelf dienen uit te maken welke aspecten voor u het belangrijkst zijn. Vindt u het bijvoorbeeld belangrijk dat u uw laptop altijd gemakkelijk mee kunt nemen? Of hecht u er meer waarde aan dat u een ruim toegemeten beeldscherm hebt? Maar misschien is het voor u wel het belangrijkste dat u een aantal zware programma’s tegelijk kunt gebruiken. Wat ook uw voorkeur zal zijn, één ding hebben alle kopers wel zo’n beetje gemeen: de laptop moet betaalbaar zijn. De nieuwste in de categorie laptops zijn de ‘netbooks’. Dit is een nieuwe klasse van de laptop die zeer kleine (7 tot 9 inch)-schermen hebben en slechts 2 tot 3 pond wegen. Hun aantrekkelijkste kenmerk is de prijs: ze zijn beschikbaar vanaf ongeveer 400 dollar. Uiteraard kan deze laptop niet hetzelfde als haar grotere - en duurdere broertjes en zusjes. Hieronder zetten we de belangrijkste onderscheidende kenmerken op een rijtje:
Het scherm Het scherm is de voornaamste schakel tussen u en uw laptop. De grootte zal het gebruikcomfort bepalen maar ook de omvang. Bij regelmatig gebruik, moet u een scherm kiezen met een grootte van minimaal 15.4 inch. Indien u kiest voor 17 inch zal u aan comfort winnen en zullen uw ogen minder vermoeid zijn. Het 17-scherm is een goed compromis tussen omvang en comfort. De kwaliteit van het scherm speelt eveneens een belangrijke rol. Helderheid, een goed contrast en een scherm dat vanuit meerdere gezichtshoeken goed te lezen is zijn belangrijk. De processor De processor is het hart van de laptop, hij beheert zijn prestatie, namelijk zijn capaciteit om de verschillende programma’s te verwerken. Zijn snelheid wordt uitgedrukt in GHz. Hoe hoger het getal, hoe groter de snelheid. Het RAM-geheugen Het RAM-geheugen is het fysieke geheugen van de laptop (uitgedrukt in MB-megabyte) dat belangrijk is voor een snelle werking van de computer. Hoe groter het RAM-geheugen, hoe meer
programma’s tegelijkertijd kunnen werken. Indien u bijvoorbeeld verder wilt surfen terwijl u muziek beluistert en foto’s downloadt zal dit mogelijk zijn met een hoog RAM-geheugen. Men beschouwt tegenwoordig een RAM-geheugen van 3072 MB als het strikte minimum om te kunnen werken met Windows 7. Ideaal is 4096 MB. De harde schijf De harde schijf dient ervoor om uw programma’s en bestanden op te slaan. De bestanden worden steeds talrijker en groter: foto’s, films, muziek en video’s. Het is dus noodzakelijk bij de aankoop van uw nieuwe compu-
ter een harde schijf te hebben die voldoet aan uw behoeften, met in het achterhoofd de wetenschap dat men dit vaak onderschat. Het valt aan te raden een harde schijf van minimaal 250 GB te kiezen. Er zijn immers vanaf het moment van aanschaf al veel programma’s reeds geïnstalleerd op uw computer (bijvoorbeeld Windows). De verbindingen Het is raadzaam een laptop te kiezen waarmee u met Wi-Fitechnologie draadloos met internet kan verbinden, of het nu bij u thuis is (via een router) of op een andere locatie uitgerust met een
Wi-Fi-netwerk (bijvoorbeeld UTS, Albert Heijn, Stimul-IT). Andere verbindingen die men kan vinden op een draagbare computer zijn natuurlijk de USB-poorten, maar eveneens HDMI-aansluiting (om uw computer te gebruiken als speler verbonden in hoge definitie met uw LCD TV Full HD), Bluetooth (hoofdzakelijk om verbonden te zijn met uw GSM), FireWire (om uw camcorder aan te sluiten en films over te zetten met hoge snelheid). Overige elementen De batterij, de grafische kaart, de webcam en het design zijn ook elementen waarmee u rekening
Tips voor iedere gebruiker Waar uw voorkeur ook naar uitgaat na het lezen van bovenstaande, er is een aantal tips dat voor iedere gebruiker van toepassing is: Richt uw werkplek goed in Denk bij de aanschaf van een laptop ook aan randapparatuur die u nodig hebt als u langere tijd achter uw laptop zit. Denk daarbij bijvoorbeeld aan externe beeldschermen of een standaard voor uw scherm. Maar ook een externe muis en een extern keyboard kunnen na verloop van tijd een heleboel pijn en ellende voorkomen. Kies voor garantie Kies altijd voor een fabrieksgarantie van 3 jaar. Daarbij gaat het om een garantie van de maker
van de computer (dus bijvoorbeeld Dell of HP). Zolang u een geldige garantie hebt maakt het eigenlijk niet uit waar u de laptop hebt gekocht, iets wat kapot is zal altijd worden vervangen. Mocht uw leverancier u daar niet bij willen helpen, dan kunt u altijd rechtstreeks contact met de fabrikant opnemen. Vraag meer dan één offerte aan Het is altijd raadzaam om meer dan één offerte aan te vragen zodat u prijs en kwaliteit van verschillende leveranciers met elkaar kunt vergelijken. Voordat u bij een lokale leverancier een offerte aanvraagt, kunt u online op de sites van de fabrikanten kijken welke (nieuwe) modellen beschikbaar zijn. Op sites zoals ‘pricewatch’ kunt u prijzen en specificaties met elkaar vergelijken, maar ook bij amazon.com is dat mogelijk. Maak gebruik van subsidies Er is een subsidieregeling waarvoor lokale ondernemers (met maximaal 10 werknemers en niet meer dan 500.000 gulden omzet) in aanmerking kunnen komen. Deze subsidieregeling heet eFondo en u kunt er tot 5000 gulden subsidie mee krijgen. Meer informatie daarover is te vinden op www.stimul-it.com. Meer hulp nodig? Voor meer informatie kunt u altijd contact opnemen met Stimul-IT. Ook wanneer u een aantal offertes hebt ontvangen en hulp nodig hebt bij de beoordeling ervan.
Business
zaterdag 13 november 2010
I N
13
B E D R I J F
Lancering HR Netwerk Curaçao
‘Uitwisseling met vakgenoten waardevol’ Professionele netwerken zijn hot. Zo bleek uit de drukbezochte lancering van het HR Netwerk Curaçao op 5 november jl. in de Bank van de Nederlandse Antillen. Meer dan vijftig lokale HR professionals wisselden enthousiast ervaringen uit tijdens deze eerste ‘Big HR Event’, die slechts één van de samenhangende en interessante activiteiten vormt, die het nieuwe netwerk biedt.
De initiatiefnemers van HR Netwerk Curaçao
Tekst en foto’s: Maya Mathias
V
oor Natascha Diaz-Sile, deelneemster en HR manager bij MeesPierson, was de lancering een mooie gelegenheid om te proeven aan wat er op het eiland op HRM-gebied gebeurt. Sile: “Onze eigen HR-afdeling is relatief klein. De uitwisseling met zoveel vakgenoten is voor mij daarom extra leuk en waardevol.” Voor de lancering
eigen HR-vraagstukken en dilemma’s, terwijl het tegelijkertijd ook bijdraagt aan het (verder) professionaliseren van lokale organisaties op HR-gebied. Om dit te realiseren is het netwerk heel wat van plan. Naast regelmatige ‘Big HR Events’, zoals deze lanceringsbijeenkomst, zijn er ook plannen voor een eigen facebook page, een digitale HR-
Natasha Diaz-Sile en Edelmina Koko-Ricado
nam zij bewust haar HR administrator Edelmina Koko Ricardo mee. Sile: “Edelmina wordt steeds meer mijn rechterhand en heeft net de opleiding tot HR assistent afgerond. Dit netwerk is voor haar een mooie kans om breder kennis te maken met het HR-vakgebied, dat ook sterk in ontwikkeling is.” Het nieuwe HR netwerk is een initiatief van een kleine groep lokale HR professionals die hun collega’s eilandbreed bijeen wilden brengen om te netwerken en om elkaar van praktische tips en tools te voorzien. Het doel is meerledig: het netwerk helpt en stimuleert individuele HR professionals bij het tackelen van
nieuwsbrief en meerdere HR-intervisiegroepen met een kleinere schaal. Ideaal Natascha Diaz-Sile is lid van de eerste HR-intervisiegroep die onlangs van start is gegaan. De combinatie vindt zij ideaal. “HR events zoals deze”, verklaart ze, “hebben een algemeen thema en een groot bereik waardoor je goed kunt netwerken. In ons intervisiegroepje van acht professionals wordt er wat diepgaander en persoonlijker gediscussieerd. We komen regelmatig bijeen en leggen elkaar HR-vragen voor, waar we zelf mee aan het worstelen zijn. Die diepen we samen uit. In mijn eigen organisatie
weet ik het meest van HR, maar in mijn intervisiegroep wordt ik ook door andere ervaren HR professionals gevoed en krijg ik waardevolle adviezen mee.” HR-specialist Hoe organisaties en hun HRMfuncties zich ontwikkelen, werd tijdens de bijeenkomst mooi geschetst aan de hand van een compacte en informatieve speech van keynote speaker Tony Lewars, hoofd van de PriceWaterhouseCoopers adviestak in Jamaica, die hiervoor speciaal uit Kingston overgevlogen was. Lewars gaf een mooi overzicht van hoe HRM professionals meegroeien met hun organisatie, waarbij hun focus van administreren en controleren steeds verder verschuift naar de functie van HR-specialist, strategisch partner en manager van menselijk talent. Hij daagde zijn toehoorders in de zaal uit te vertellen waar hun eigen HR-focus lag, waarbij hij aangaf dat HR professionals in het Caribische gebied, in zijn ervaring, veelal administratieve en controlerende functies vervullen, maar gelukkig steeds meer de beweging maken naar de functie van specialist en strategisch partner van hun managementteam. Die ontwikkeling is broodnodig nu het binnenhalen en ontwikkelen van menselijk kapitaal steeds crucialer wordt voor de winst en het duurzame succes van organisaties wereldwijd. Agents of change Lewis: “Om als bedrijf te overleven moet je continu (mee)veranderen met de concurrentie en markten om je heen. HR professionals, bij uitstek managers van menselijk talent, worden straks de belangrijkste ‘agents of change’.” Door te netwerken kunnen HR professionals, die op Curaçao vaak eenlingen binnen hun eigen organisatie zijn, elkaar ondersteunen om die change-agent functie steeds beter te gaan ver-
vullen in hun organisaties op Curaçao Met veel ‘food for thought’ gingen de deelnemers na de key note speech van Lewars uiteen om de nieuwe inzichten in levendige en interactieve breakout sessies te vertalen naar hun eigen werkpraktijk. Met behulp van prikkelende stellingen namen zij de functie van HR professionals onder de loep en bediscussieerden zij in hoeverre HR professionals slechts een verlengstuk of juist een kritische tegenhanger van de directie zijn. Ook werd een top drie van kerncompetenties voor HR-managers samen-
gesteld, waarbij competenties als integriteit,openheid en het vermogen om goed te communiceren met alle lagen van de organisatie hoog scoorden op de prioriteitenlijst. Muurbloemen De lancering van het HR Netwerk Curaçao werd afgesloten met een borrel, waarbij deelnemers op kleurrijke papieren muurbloemen vragen en suggesties voor vervolgbijeenkomsten achterlieten en zich inschreven voor de HR-intervisiegroepjes die de komende tijd worden opgestart.
De behoefte om krachten te bundelen is op Curaçao niet nieuw. In de jaren tachtig is er al eens een vereniging voor personeelmanagers opgezet, waaruit ook een succesvolle post-HBO HRopleiding is voortgevloeid. Het bijzondere van dit nieuwe HR-netwerk is de combinatie van moderne en samenhangende activiteiten in de vorm van big HR events, kleine persoonlijke intervisiegroepjes en het gebruik van digitale nieuwsbrieven en social media, wat de levendige en open uitwisseling tussen HR professionals maximaal stimu-
leert. Voor Natacha Diaz-Sile en haar rechterhand Edelmina Koko Ricardo was de lancering van het HR Netwerk Curacao zeker geslaagd en zelfs ietsjes te kort. Sile: “Het was echt een prima eerste bijeenkomst en het prikkelt tot meer!”
Belangstellenden die zich aan willen sluiten bij het nieuwe HR Netwerk Curacao kunnen een e-mail sturen naar HRnetwerkcuracao@hotmail.com
12
Business
Interview
26 mei 2010
MARKETING EN PR
‘Lunch voor de fijnproever’ Hoe maak je de opening van je bedrijfsgebouw sexy? Hoe zorg je dat beroemdheden jouw feestjes platlopen en hoe kom je als bedrijf regelmatig positief in het nieuws? Allemaal vragen die Eelco Parie, PR-adviseur en eigenaar van Coebergh Caribbean, onlangs met veel flair beantwoordde tijdens een levendige marketinglunch op het Curaçaose CocaCola kantoor.
Marketing
Marketing-activiteiten bevorderen verkoop en klanttevredenheid. Deze activiteiten bestaan onder meer uit marktonderzoek, marktanalyse en een goede inschatting van klantbehoeften, evenals het samenstellen van een optimale marketingmix, ondersteuning van product- en dienstontwikkeling en strategisch prijsbeleid.
“Mijn doel is bereikt”, vertelt Myrthe Verhulst, marketing manager bij Coca-Cola en organisator van de succesvolle bijeenkomst, enthousiast. “Als netwerk van 40 marketeers uit het Curaçaose bedrijfsleven, komen we maandelijks in verschillende settings bijeen om elkaar van steun en nieuwe kennis te voorzien. Ik wilde onze bijeenkomsten een nieuwe impuls geven. Met de presentatie van Parie is dat prima gelukt. Op Curacao doen veel marketeers ‘Public Relations’ (PR) er bij, terwijl het wèl verschillende vakgebieden zijn. Ik wilde juist aandacht vestigen op het gezonde spanningsveld tussen Marketing en PR en onderzoeken hoe je daar synergie uithaalt.”
Public Relations (PR)
PR is perceptiemanagement Parie: “Public Relations is perceptiemanagement. Met andere woorden; hoe wil je dat er naar jouw persoon, product of bedrijf gekeken wordt en hoe beïnvloed je dat beeld op een positieve manier. Bij PR denken mensen vooral aan de pers. Hoe komen we positief en frequent in het nieuws? Maar een bedrijf kan ook aandacht op zichzelf vestigen met behulp van social media zoals Linked In en Facebook of via speeches, lezingen, beurzen, publieke discussies en in het oog springende events. Bij professionele organisaties is PR een belangrijk onderdeel van de bedrijfsstrategie en tegelijkertijd een mooi instrument om die bedrijfsstrategie te communiceren en stevig en herkenbaar neer te zetten in de markt.”
PR-activiteiten bevorderen een sterk en positief bedrijfsimago en helpen het publiek om de organisatie en haar producten of dienstverlening beter te begrijpen. Vaak worden PR-activiteiten uitgevoerd met behulp van de media, zoals kranten, televisie en tijdschriften. PR wordt gezien als een cruciaal instrument om een bedrijf en haar producten of dienstverlening te promoten.
Coca-Cola is een marktgedreven organisatie met een voortrekkersrol. De recente marketing lunch, waar Coca-Cola medewerkers zonder morren hun kantine voor opofferden, is daar een mooi voorbeeld van. Na ‘oké’ is ‘Coca-Cola’ zelfs het meest bekende woord ter wereld. Parie: “Vier miljard
mensen kennen het product Coca-Cola en hebben daar een beeld bij. Als je dat beeld niet goed beheerst, gaat het een eigen leven leiden met alle bedrijfsrisico’s van dien.” PR betekent doelbewust bouwen aan je imago en langetermijnrelaties met je hele bedrijfsomgeving. Wat wil je uitstralen naar je consumenten en leveranciers, maar ook naar de overheid, de gemeenschap en de pers? Verhulst ziet zichzelf als een ‘marketeer met een PR-pet op’. “Als marketingmanager focus ik vooral op onze verkoopcijfers en als public relations manager besteed ik aandacht aan al onze stakeholders op Curaçao. Dat betekent intensief samenwerken met de pers, een groot aantal doelen en activiteiten sponsoren die de gemeenschap ten goede komen en (in)formeel lobbyen waar dat zinvol is. Onze Coca-Cola vestiging op Curacao is een people business op een relatief klein eiland. Ik wil dat we als bedrijf aan de top of everybody’s mind staan, zodat iedereen meteen aan ons denkt als er iets is, of iets moet worden georganiseerd.” IJslandse aswolk als PR-opportunity Hoewel de Coca-Cola vestiging op Curacao nagenoeg alle PR-activiteiten zelf coördineert, kan hulp van een externe PR-expert waardevol zijn. “De meerwaarde zit vooral in zijn ervaring met verschillende sectoren en bedrijven, zijn relatienetwerk en beschikbare tijd”, vindt Parie. Marketeers hebben het over het algemeen behoorlijk druk. Nauwgezet al het nieuws volgen en hier proactief op inspelen, zoals PR-experts doen, schiet er vaak bij in. Parie schetst een treffend voorbeeld van Regus, een internationale klant, die bedrijven wereldwijd van flexibele kantoorruimte voorziet. Toen de IJslandse stofwolk mondiaal voor veel problemen zorgde, werd hier direct proactief op ingespeeld. Het goede nieuws dat Regus duizenden op vliegvelden gestran-
5 13 Business 10 februari 2010
Interview
26 mei 2010
Myrthe Verhulst en Eelco Parie de managers en ondernemers van tijdelijke kantoorruimte voorzag, haalde de voorpagina’s en zorgde voor veel meer positieve naamsbekendheid dan een dure reclamecampagne had kunnen doen. PR-professionals doen ook aan damage control. Door het recente gedrag van golfer Tiger Woods staat
niet alleen zijn huwelijk op het spel, maar ook miljoenen aan sponsoring. Met een doordachte PR-strategie, inclusief zorgvuldig opgestelde ‘personal statements’ kan iets van de schade worden hersteld. Parie: “Als je reclame maakt, weet iedereen dat je daarvoor betaalt. Een goede PR-professional zorgt dat de
media als objectieve tussenschakel fungeren bij het naar buiten brengen van interessant bedrijfsnieuws, wat veel geloofwaardiger overkomt.” Hechte nichtjes en neefjes PR en Marketing zijn, volgens Verhulst en Parie, nichtjes en neefjes van elkaar, die het samen heel leuk kunnen
Verschillen tussen Marketing en Public Relations
hebben. Beide vakgebieden bestaan al circa 100 jaar, maar groeiden de afgelopen decennia uit tot echte wetenschappen, waarvan het effect financieel goed meetbaar is. Marketing is vooral profit related met een sterke focus op verkoopcijfers. PR heeft ook aandacht voor de (lange termijn) waarde van het bedrijf, merkuitstraling en goodwill in de gemeenschap. Beide maken deel uit van de marketingmix en soms is het vechten om een (beperkt) budget. Slimme bedrijven stemmen PR- en marketingacties juist op elkaar af om hun boodschap en producten extra goed voor het voetlicht te brengen. Dat is, volgens Parie en Verhulst, hard nodig nu de wereld een global village wordt, waar steeds meer mensen toegang hebben tot steeds meer informatie. Bedrijven moeten tegenwoordig behoorlijk hun best doen om in beeld te komen en te blijven bij
hun klanten. Met de nieuwe social media, zoals Twitter en Facebook, ben je met één druk op de knop bij miljoenen mensen in beeld, die ook nog eens eerlijke en transparante bedrijfsinformatie eisen. Dat biedt marketing- en PR-professionals veel (nieuwe) kansen, maar vereist ook professionalisme en (strategische) zorgvuldigheid. De marketinglunch en kennismaking met zoveel collega’s smaakt naar meer. “Curacao gonst van bedrijvigheid, kansen en energie”, ervaart Parie, die binnenkort op het eiland neerstrijkt. Vanaf juli 2010 ondersteunt hij vanuit zijn kantoor op Scharloo lokale èn internationale bedrijven die hij van gespecialiseerde PR en communicatiediensten voorziet. Meer informatie zie: www.coebergh.an en www.caribbean.coca-cola.com
12
Reportage
20 mei 2009
BUSINESS
Competentiegericht opleiden
‘Acteren’ bij de Kustwacht Tekst: Otti Thomas Foto’s: Kustwacht
De Kustwacht gebruikt trainingsacteurs om ‘kustwachters in opleiding’ voor te bereiden op hun werk. Deze methode is op Curaçao betrekkelijk nieuw. Omdat er voldoende tijd en ruimte is voor een evaluatie door alle betrokkenen, is het in sommige gevallen zelfs leerzamer dan ervaring in de praktijk. “Nu kunnen we nog fouten maken, straks niet meer.”
I
n een rode vissersboot zit een man met een Nike-pet. “Ik heb met mijn hengel gevist, níet met mijn harpoengeweer”, argumenteert hij fel. “Eén vis was zo groot dat ik die niet met mijn hengel aan boord kreeg. Pas toen heb ik mijn harpoengeweer gebruikt.” Een jonge kustwachter staat voor de man, luistert geduldig en wijst hem op het feit dat hij in overtreding is. Vissen met een harpoengeweer is verboden op Curaçao. “Maar ik heb niet met het harpoengeweer gevist”, zegt de visser nog eens nadrukkelijk, wijzend naar de kapitein van het bootje die druk in gesprek is met een andere kustwachter. “Vraag het maar aan hem.” Een toevallige voorbijganger zou waarschijnlijk nieuwsgierig naar dit tafereel kijken, benieuwd naar de afloop en zich totaal niet realiserend dat het hier om een nagespeelde situatie gaat. Op Marinebasis Parera zijn er geen toevallige voorbijgangers, maar het lijkt allemaal wel heel echt. Tot het moment dat er applaus klinkt en het tijd is voor een evaluatie.
Rugzak
Het voorval met de visser is een onderdeel van de Initiële Kustwacht Opleiding, die door elf Antilliaanse en Arubaanse jongeren wordt gevolgd.
Met behulp van lokale trainingsacteurs en trainster Maya Mathias die deze methodiek introduceerde, worden ze getraind in het boarden. “Boarden is de kernactiviteit van elke kustwachter”, zegt Muriël Larmonie, hoofd Scholing en Opleiding bij de Kustwacht. “Het is aan boord gaan bij een plezierjacht voor de controle van papieren, maar ook bij een boot met illegale voorwerpen, zoals wapens en drugs. Kustwachters moeten eigenlijk in elke denkbare situatie direct kunnen reageren. Dat leren ze in onze boarding module. Alle theorie van de afgelopen maanden, komt hier in de praktijk samen.” Mathias: “Met deze actieve vorm van opleiden is er aandacht voor kennis, vaardigheden én houding.” Het gebruik van acteurs om herkenbare praktijksituaties na te spelen is betrekkelijk nieuw voor de Kustwacht. De groep kustwachters in opleiding is de eerste lichting die de module in deze opzet volgt. Voorheen was er tijdens de opleiding vooral veel aandacht voor vaartechniek, conditietraining en juridische kennis. Houding en communicatie kwamen aan de orde tijdens een vaartraining op Bonaire, maar waren verder een kwestie van leren in de praktijk. Ervaren kustwachters hadden wel behoefte aan wat tips op dit gebied, zegt Larmonie. De Kustwacht begon met een pilot project ‘Optreden in het Openbaar’, een training met aandacht voor gewone communicatie en de omgang met agressieve burgers, ook een rol die acteurs op zich nemen. Onder begeleiding van Larmonie werd een aangepaste vorm van Optreden in het Openbaar aan de Kustwachtopleiding toegevoegd. “We willen nieuw personeel zoveel
‘
Bedrijfstrainingen met professionele trainingsacteurs groeien in populariteit
’
mogelijk meegeven in hun rugzak, nog voordat ze beginnen met hun werk. Je kunt niet on the job leren hoe je om moet gaan met een schietgrage smokkelaar.” Tachtig procent van alle boardingsituaties verloopt overigens in een goede sfeer. “Maar ook dan moet de kustwachter zich er bewust van zijn dat zijn houding en communicatie bepalend kunnen zijn voor het verloop van zo’n situatie”, aldus Larmonie.
Agressie
Terug naar de evaluatie. Acteur ‘Humphrey Monte’, die de visser
speelde, is positief over het optreden van de kustwachter. “Hij straalde autoriteit uit, maar nam geen enkel moment een agressieve houding aan.” De stafofficier politie van de Kustwacht, Artoir Herrera, die de zaak juridisch beoordeelt, is ook tevreden. Hij vindt wel dat de jonge kustwachter iets directer had kunnen zijn. Gezagvoerder Sambo, die deze jongeren onder zijn hoede neemt als ze straks beëdigd zijn, heeft vooral gelet op de veiligheid. “Het was goed dat het harpoengeweer meteen in beslag werd genomen en dat de kapitein en de visser
BUSINESS
20 mei 2009
Reportage
13
‘
Met deze vorm van opleiden is er aandacht voor kennis, vaardigheden én houding
’
op een natuurlijke wijze van elkaar gescheiden werden.” Al met al een positieve evaluatie, waarin de jongeren ook hun eigen optreden analyseren. De kustwachters in opleiding zijn erg te spreken over de training met acteurs, zeker na een periode van acht maanden waarin de nadruk lag 3 op conditietraining en theorie. “Het waren vaak lange dagen, aan een stuk door van zeven tot drie uur. Leren welke bevoegdheden we als douanier hebben, als opsporingsambtenaar, als buitengewoon agent van politie”, zegt de Arubaanse Jocelyn, het enige meisje in de groep. “Het was zwaar”, zegt Stiven, ook van Aruba. “Ze wilden ons ook mentaal sterker maken door ons af te breken. Maar we hebben elkaar goed gesteund.” De praktijklessen van de afgelopen dagen hebben aan alle eventuele twijfel een eind gemaakt. “Dit is waar het om draait. Je kunt in theorie alles weten, maar het is belangrijk hoe je het in de praktijk doet”, zegt Stiven.
boord te komen als er sprake is van een overtreding. Hij vond ook dat er sneller naar een vaarbewijs gevraagd had moeten worden. Maar voor de rest niets dan lof. De zieke vrouw is positief over haar behandeling en de kapitein prijst het geduld van de kustwachter. Hoofd Steunpunt Frits Terborg is ook een kijkje komen nemen bij de oefening. Hij is tevreden. “Door deze situaties na te bootsen, leren ze veel. Ze leren om te gaan met mensen die misschien dronken zijn en
opeens dingen zeggen die ze nooit zouden zeggen als ze nuchter waren. Ze leren helder uitleggen wat er niet goed is, hoewel de meeste mensen heel goed weten dat ze in overtreding zijn. Ik kreeg ooit een advies waar ik nu nog steeds veel aan heb. Eigenlijk moet je de situatie zo uitleggen dat de overtreder je uiteindelijk bedankt voor het proces verbaal dat hij gekregen heeft.”
Populair
Bedrijfstrainingen met trainingsacteurs groeien in populariteit.
Juist op Curaçao waar burgers en klanten multicultureel en meertalig zijn, is het belangrijk om (toekomstige) werknemers hier goed op voor te bereiden. Afgelopen zomer verzorgde trainingsbureau Smart Works een opleiding voor 12 lokale meertalige trainingsacteurs. Deze professionals worden nu succesvol ingezet bij lokale organisaties zoals de Kustwacht, Selikor, MCB, Western Union, UNA en ander voortgezet onderwijs, nu de behoefte aan actief, modern en competentiegericht onderwijs groeit.
Dronken
Aan de aanlegsteiger wordt een nieuwe situatie nagespeeld. Er ligt een bootje in de vaargeul. De kapitein is voor anker gegaan vanwege zijn zieke vrouw. De Kustwacht heeft haar eerst van boord gehaald en geholpen en de kapitein gewezen op de gevaarlijke ligging van zijn boot. “Waar komt u vandaan?”, vraagt de kustwachter. “Ik woon op het eiland. We varen hier altijd”, zegt de man. “Dan weet u dat dit een vaargeul is en dat u hier niet voor anker mag gaan. Het spijt me, maar ik moet u een boete geven”, zegt de kustwachter in het Engels. Bij de evaluatie zegt stafofficier Herrera dat de Kustwacht geen toestemming hoeft te vragen om aan
‘
Je kunt niet on the job leren hoe je omgaat met schietgrage smokkelaars
’
De kracht van trainingsacteurs Trainingsacteurs beschikken over twee kunsten: de kunst van het feedback geven en de kunst van het beïnvloedbare spel. Dit zorgt ervoor dat de oefensituaties die zij neerzetten levensecht en herkenbaar zijn en dat deelnemers openstaan om hiervan te leren.
Feedback
Oefenen met trainingsacteurs betekent direct feedback krijgen op je eigen houding en gedrag. Anders dan harde kritiek, wordt feedback zorgvuldig gebracht. De cursist krijgt van de acteur informatie over zichzelf die hij begrijpt, herkent en accepteert. Een trainingsacteur laat altijd zien hoe je effectiever kunt communiceren zonder je eigen persoonlijke stijl geweld aan te doen.
Beïnvloedbaar spel Een trainingsacteur beschikt over een mengpaneel van gedrag en emoties. Hij zet rollen neer en doseert het spel, zodat het past bij het niveau van de cursist. Zijn spel is altijd beïnvloedbaar. Een correct optreden van de cursist wordt meteen beloond met positiever gedrag van de acteur. Zo maakt hij direct zichtbaar hoe het gedrag van de cursist hem beïnvloedt en ziet de cursist meteen resultaat van zijn inspanning. Trainingsacteurs hebben grote toegevoegde waarde bij: 1. 2. 3. 4. 5.
Trainingen klantgerichtheid en communicatie Trainingen verkooptechnieken en adviesgesprekken Trainingen managementvaardigheden Trainingen beoordelings- en functioneringsgesprekken Trainingen persoonlijke effectiviteit
Meer weten: zie www.smarworkscaribbean.com en www.trainingsacteur.startpagina.nl
12
Interview
Tekst en foto’s: Maya Mathias
29 april 2009
BUSINESS
Broodje Coach!
Een broodje McDonald’s en een Whopper kent iedereen, van de beroemde franchiseformules McDonald’s en Burger King. Maar hoe zit het met een broodje coach?
Als het aan Janine Lie-A-Kwie en Arnout Druyvesteyn ligt, de gloednieuwe franchisehouders van ActionCOACH in het Caribische gebied, heeft iedere zichzelf respecterende Curaçaose ondernemer straks behalve zijn accountant en advocaat ook een eigen ActionCOACH! Zelfstandig ondernemen
V
ier op de vijf startende ondernemers gaat bin nen vijf jaar failliet, maar 90 procent van de startende franchise nemers bloeit en groeit er na vijf jaar nog lustig op los. Alle reden voor LieAKwie en Druvvesteyn om de rechten te kopen voor ‘Ac tionCOACH’, in het Caribische ge bied de nr.1 franchiseformule voor businesscoaching. Druyvesteyn: “Sinds kort zijn wij zelfstandig ondernemers met 1300 collegacoaches wereldwijd.” En wijzend op het internet: “Onder ling is er een levendig en inspire rend contact. Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden, want onze franchiseformule is al 15 jaar lang in 26 landen een succes. Niet al leen in Amerika en Europa, maar ook in ZuidAfrika en Mexico. Ons materiaal ligt klaar, de marketing strategie is uitgewerkt en het con cept is krachtig en al bij duizenden ondernemers bewezen. Wat wil je nog meer? Als franchisenemer voeg je je eigen netwerk, lokale kennis en expertise toe en hoef je er alleen maar voor te gaan!” LieA Kwie en Druyvesteyn werk ten jarenlang als adviseur, onder zoeker en financieel specialist in het Midden en Kleinbedrijf. Toen ze voor zichzelf begonnen lag fran chising voor de hand. LieAKwie: “Ik geef het vak ‘Small Business Management’ op de UNA. Mij viel de naam ‘ActionCOACH’ op in het rijtje ‘beste franchiseformules we reldwijd. Na mijn eigen onderzoek was ik daar zelf ook van overtuigd. De essentie van een goede busi nesscoach is dat hij je bedrijf be ter laat presteren. ActionCOACH is dé pionier op dit vlak en ontwik kelde de afgelopen 15 jaar maar liefst 350 businessstrategieën voor meer winst. Dat Churendy Martina een persoonlijke coach heeft, vindt niemand raar, ook niet nu hij zoveel topprestaties neer heeft gezet. Maar een succesvolle en ambitieuze ondernemer die zich
wekelijks laat begeleiden door zijn eigen businesscoach is op Cura çao nog een unicum. Dat moet ver anderen, want er valt letterlijk en figuurlijk veel te winnen met een businesscoach.” Unreasonable friend Het beroep van coach is relatief nieuw, maar behoorlijk in opkomst. Ook op Curaçao zijn individuele coaches werkzaam, vaak naast hun werk. Maar de organisatie graad en bundeling van krachten is laag. En wat je er precies voor terugkrijgt is niet altijd duidelijk. Druyvesteyn: “Wij moeten onszelf als ActionCOACH dubbel en dwars terugverdienen. Binnen drie tot zes maanden moet de ondernemer al harde financiële resultaten zien. Je wordt ingehuurd om iemand tot resultaten te brengen en de coa chingrelatie is allesbehalve vrijblij vend.” Een coach is in essentie een gesprekspartner die richting geeft, ondersteunt en adviseert, maar het nadrukkelijk niet voor je doet. Druyvesteyn: “Hij geeft je geen vis als je honger hebt, maar leert je vis sen en hij is ook een unreasonable friend. Je viert de successen en moedigt je ondernemer aan, maar durft hem als coach ook flink de waarheid te zeggen en op zijn ver antwoordelijkheden te wijzen als dat nodig is. Where’s your pain, and where’s your gain?, vragen we steeds. Ondernemers moeten wel open en eerlijk zijn en dingen echt anders en beter willen doen om die ‘gain’ te behalen.” Vaak weten ondernemers alles van hun product en markt, maar zijn
ze minder onderlegd in de bedrijfs voering van hun organisatie. Druy vesteyn: “Wij keren als business coach steeds terug naar de basis op een simpele en logische manier. Hoeveel klanten heeft een onder nemer en hoe krijgt hij er meer bij? Hoeveel komen er terug en wat kan je doen om dit aantal te ver groten? Zijn er heldere werkpro cedures en kunnen die nog beter? Welke winstdoelstellingen heeft het bedrijf en is er ook een plan om die te halen? En wat is eigenlijk the bottum line? Als een onderne mer bijvoorbeeld vraagt: Hoe kom ik aan een jaarrekening?, vragen wij door. Vaak is de onderliggende vraag veel belangrijker: Stuur ik wel goed en tijdig op mijn financi ele informatie, zodat ik meer grip heb op mijn omzet en winst. Daar wijzen wij als coaches op en daar helpen wij actief bij.” De aanpak van ActionCOACH is gestructu reerd. Er wordt gewerkt met weke lijkse coachingsessies, huiswerk en concrete verbeterdoelen voor elk bedrijf. Geen dikke boeken en rapporten, maar korte plannetjes, helder uitgewerkt op een A4 en vi deofilms, en luister-cd’s voor wie zo het gemakkelijkste leert. LieAKwie: “ActionCOACH is erg praktisch en hands on en dus zeer geschikt voor het Midden en Kleinbedrijf.” Lekker macho Kortgeleden beschreef een gede puteerde een gemiddelde eigen ondernemer uit het Midden en Kleinbedrijf als iemand die 70 tot 80 uur per week werkt, nauwelijks
vakantie neemt, onmisbaar is, al tijd brandjes aan het blussen is, slecht delegeert en zichzelf arm zalige arbeidsvoorwaarden en (te) weinig salaris toekent. Misschien wel lekker macho, maar zeker
‘
Wij moeten ons zelf dubbel en dwars terugverdienen
’
geen gezond bedrijf. “Zón bedrijf is meer een uit de hand gelopen hobby, dan een goede oudedags voorziening en een stimulerende werkplek.” Veel ondernemers we ten niet goed hoe ze deze situatie moeten doorbreken. Het motto van ActionCOACH ‘World abundance through business reeducation’ spreekt boekdelen. LieAKwie en Druyvesteyn: “Wij gaan er vanuit dat je beter en slim mer kunt ondernemen, met min der uren, minder rompslomp en beduidend meer rendement. Het gaat om een goede balans tussen werken en winst. Daar huur je een businesscoach voor in. Juist voor kleine bedrijven is businesscoa ching van groot belang. Zeker 70 tot 80 procent van de bedrijven op Curaçao telt 5 tot 50 medewerkers en valt onder de noemer ‘MKB’. Als die sector betere financiële resul taten haalt en betere producten en diensten levert is dat een geweldi ge impuls voor de hele maatschap pij!” Broodje Coach kriojo saus De komende maanden beste den Janine LieAKwie en Arnout Druyvesteyn veel tijd aan voorlich ting. Binnenkort starten ze met Sales, Service en Teambuilding en op 11/12 juni is er een tweedaags BusinessRICH seminar voor on dernemers en andere belangstel lenden. In augustus gaat Action CLUB, een programma van 7 coa chingsessies in groepsverband van start en er wordt gezocht naar po tentiële ActionCOACHES voor het Caribische gebied. Druyvesteyn: “We willen goed laten zien hoe Ac tionCOACH werkt. Dat zullen we eerst moeten bewijzen, maar vol
‘
Het gaat om een goe de balans tussen wer ken en winst
’
‘
Interview
BUSINESS
29 april 2009
Dat Churendy Martina een persoonlijke coach heeft, vindt niemand raar
’
gens ons zijn er op de Nederlandse Antillen en Aruba volop mogelijkheden. Onze coaches gaan nauw samenwerken en worden intensief gecoacht en getraind door ons en door het Las Vegas-hoofdkantoor als ze kiezen voor franchisenemerschap’. 90 Procent van alle gecertificeerde ActionCOACHES is zeer succesvol en hun reputatie is hun hoogste goed. Opleiding, internationale uitwisseling en je blijvend ontwikkelen is een vereiste, want anders raak je je licentie kwijt. Het profiel van een echte ActionCOACH komt helder naar voren uit wereldwijd onderzoek. Druyvesteyn: “Een ActionCOACH is meestal een hoogopgeleide professional uit het bedrijfsleven, rond de 40 die veel voldoening haalt uit het helpen van anderen. En iemand die zich goed kan vinden in de visie en franchiseformule van het Australisch/Amerikaanse ActionCOACH, maar daar zelf vanuit zijn eigen cultuur, taal en kennis van de lokale zakenwereld een persoonlijke invulling aan geeft. Ondernemers op Curaçao kunnen straks allemaal genieten van een smakelijk en winstgenererend broodje ‘ActionCOACH’, maar dan wel met een eigen kriojo saus!” Meer weten: Zie www.actioncoach. com of bel 7386373 / 5271470
Overeenkomsten tussen een sportcoach en een business-coach Sportcoach
Business-coach
• Leidt sporters en teams naar succes met een goede strategie en een ‘gameplan for victory’
• Leidt ondernemers naar succes met beproefde zakelijke strategieën en een ‘gameplan for profit’
• Bouwt het team op door het beste uit spelers te halen en ze te coachen naar een gemeenschappelijk doel
• Helpt de ondernemer om zijn werknemers als team te zien waar hij vanuit een gemeenschappelijk doel het beste uit moet halen
• Motiveert, inspireert en daagt spelers uit om te slagen • Houdt spelers verantwoordelijk voor hun acties en prestaties en spreekt ze aan op afwijkingen • Ziet iedere speler als een uniek talent en het team als veel meer dan de som der delen • Gebruikt beproefde spelconcepten en systemen om het team naar de overwinning te leiden • Fungeert als mentor, adviseur en vertrouweling voor de spelers maar ook als bron van kennis en informatie
• Motiveert, inspireert en daagt ondernemers uit om te slagen • Houdt de ondernemer verantwoordelijk voor zijn eigen acties en daden en corrigeert deze als ze niet aan zijn businessplan voldoen • Helpt ondernemers hun werknemers te zien als unieke teamleden en ondersteunt bij het bereiken van synergie en maximaal resultaat • Gebruikt beproefde zakelijke concepten en bedrijfssystemen om ondernemers te leiden naar grotere winsten • Fungeert als mentor, adviseur en vertrouweling voor de ondernemer, maar ook als bron van kennis en informatie
Coaching groeit Coaching is een relatief nieuw, maar zeer snel groeiende beroepssector. Alleen al Amerika telt 40.000 coaches die samen 2,4 miljard dollar omzet genereren. Coaching is een vrij en onbeschermd beroep, maar steeds meer coaches volgen een gedegen opleiding, laten zich certificeren en sluiten zich aan bij een bepaalde coachingschool of stroming met een eigen coachingmethodiek. Professionals kunnen tegenwoordig terugvallen of een breed scala van coaches, zoals: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Een business-coach Een persoonlijke coach Een loopbaancoach Een mental-coach Een spirituele coach Een opvoedingscoach Een life-coach Een sportcoach Een presentatiecoach Een job-coach
13
2 Werk in uitvoering Jaargang 2 Nr. 16 Inhoudsopgave Pagina 2-3
‘Wannago Outdoors’
Pagina 5
Insight job Column Harms
Tekst en foto’s: Maya Mathias
De meeste mensen werken binnen. Ellemieke van Beek, directeur en eigenaar van Wannabike en Wannago Outdoors niet. Op de mooiste outdoor-plekken van Curaçao daagt zij lokale en internationale bedrijven uit om hun teamprestaties te verbeteren en hun teamspirit te versterken. Van Beek: “Juist in deze onzekere economische tijden is dat van groot belang.” riet. Maar met een stijgingspercentage van maar liefst 23 procent niet voor iedereen weggelegd. De afgelopen jaren is WannaBike uitgegroeid tot een veelzijdig bedrijf met een WannaBike kidsclub, vakantieplan, gevarieerde fietstochten in alle soorten en maten en daarnaast ook fietsvakanties, ecotours en mountainbike clinics voor de echte fanaten.
Pagina 7
‘Marshe pa Empresario’
Pagina 8-9
Succesverhaal: Hubert van Grieken
Pagina 11 Agenda Fiscale feiten
Pagina 13
Verrassende concepten
‘Internetbubble’
Pagina 15
Mens & Werk Tijdmanagement
Coverfoto: Ken Wong
Colofon Business Ñapa is een uitgave van Uitgeverij Amigoe NV Business Ñapa is bereikbaar op telefoonnummer 7369050 en via emailadres napa@amigoe.com
Bladmanager: Karin Wooning
Eindredacteur: Hans Vaders
Vormgeving: Andrea Pineida Maulén
Advertising Executive Catherine Meindersma Cell:
568-8887 /
666-8888 Email: advertentienapa@ amigoe.com
22 april 2009
BUSINESS
Luchtig en pittig
Together Everyone Achieves More (= T.E.A.M) is een bekende leus in teambuildingland. Van Beek ziet het dagelijks gebeuren tijdens de outdoor-activiteiten die zij begeleidt. Of het nu een luchtige RBTT-familiedag betreft van 300 man of een pittig evenement voor Radio Holland met abseilen, kajakken en steile heuvels opfietsen; het effect van outdoor-activiteiten is altijd groot. Van Beek: “Je haalt professionals uit hun dagelijkse werkomgeving, bekende rollen en patronen en gaat samen aan de slag in de natuur. Dan gebeuren er altijd verrassende dingen. Collega’s leren elkaar beter kennen, zien onvermoede talenten en kwaliteiten van elkaar, worden uitgedaagd om samen grenzen te verleggen en hebben vooral veel plezier. ‘Dat werkt positief door op het werk’, zeggen opdrachtgevers steevast en veel bedrijven keren jaarlijks terug bij Wannago Outdoors voor weer een creatief en actief bedrijfsevenement.” Bijna acht jaar geleden belandde Van Beek, die een achtergrond heeft in de Japankunde en marketing, bij toeval op Curaçao, tijdens een sabbatical leave. De klik was er meteen. “Vanaf het eerste moment dat ik op een mountainbike kroop, was ik diep onder de indruk van het overweldigende natuurschoon van dit eiland”, herinnert zij zich haarscherp. “Dat
wilde ik delen met anderen.” Dat verlangen resulteerde uiteindelijk in ‘WannaBike’, haar eerste bedrijf. Met WannaBike neemt Van Beek kleine groepen mountainbikers mee langs de woeste noordkust, tropische plantages, landhuizen, baaien en verborgen hofjes van Curaçao. De tocht naar de Seru Bientu, befaamd om haar zeldzame sabelpalmen en beducht om haar keiharde windvlagen, is Van Beeks persoonlijke favo-
Maar Ellemieke van Beek wilde meer en zag als professionele marketeer volop mogelijkheden voor nieuwe outdoor-activiteiten met bedrijven. Zo ontwikkelde zij vanuit haar tweede bedrijf ‘Wannago Outdoors’ een aantal verrassende commerciële concepten die tegelijkertijd ook leidden tot natuurbehoud. Een mooi voorbeeld is de actie van Certa Legal, een nieuw bedrijf op Curaçao in de juridische dienstverlening. Het bedrijf wilde haar
‘
De samenwerking tussen outdoorspecialisten en bedrijfstrainers is inspirerend, want je versterkt elkaar
’
naamsbekendheid vergroten en tegelijkertijd iets waardevols doen voor het eiland. Met behulp van Van Beek adopteerde Certa Legal een prachtig dichtgegroeid wandelpad op plantage Ascension en verschafte zij Stichting Uniek Curaçao de fondsen om het pad weer begaanbaar te maken. Tegenwoordig kunnen verwoede wandelaars hun weg langs het ontsloten pad vervolgen dat nu mooi bewegwijzerd is met wandelbordjes van sponsor ‘Certa Legal’; “Een win-win-win-win constructie”, vindt Van Beek. Niet alleeen voor Certa Legal, maar ook voor Wannago Outdoors, SUC en last but not least de verheugde wandelaar. “Alles wat ik doe, doe ik met respect voor de natuur”, zegt Van Beek bevlogen. “Je moet mensen laten zien hoe mooi maar ook hoe fragiel de natuur van dit eiland is. Pas als mensen zich daar echt bewust van zijn, zullen ze er zuiniger mee omspringen en minder bereid zijn om Curaçao lukraak en roekeloos vol te bouwen, zoals nu al te vaak gebeurt. Ik ben absoluut voor ontsluiting van dit prachtige eiland, maar wel op een duurzame en verantwoorde wijze.”
Productontwikkeling
De laatste tijd werkt Van Beek steeds nauwer samen met gerenommeerde lokale trainingsbureaus aan gecombineerde producten. Indoor-trainingssessies over strategie, interne en externe communicatie en onderlinge samenwerking worden afgewisseld met actieve outdoorsessies. En die ervaringen worden vervolgens weer in de training gebruikt en nabesproken. “De samenwerking tussen outdoorspecialisten en bedrijfstrainers is inspirerend”, vindt Van Beek, “want je verrijkt en versterkt elkaar.” Een treffend voorbeeld is een bedrijf in de financiële sector dat onlangs fuseerde. Botsende bedrijfsculturen en onduidelijke verwachtingen over elkaar stonden de gewenste bedrijfsprestaties in de weg. In een uitgekiend trainings- en outdoorprogramma werd dit subtiel
22 april 2009
Werk in uitvoering 3
BUSINESS
‘
Investeren in je human resources is nooit weggegooid geld
’
aan de orde gesteld met zeer positieve gevolgen. Van Beek: “De rode draad was voor ons
‘het omdraaien van rollen’. Met onze in- en outdooropdrachten gaven wij medewerkers die normaliter geen leiding gaven juist steeds een leidende en coachende rol. Leidinggevenden plaatsten wij bewust in de uitvoering, waarbij zij instructies van hun medewerkers opvolgden en feedback ontvingen op hun houding en gedrag. Voor onszelf was dat ook een behoorlijke uitdaging. Als instructeur ben je gewend om de leiding te nemen en nu was het leerdoel juist om de medewerkers zichzelf te laten coachen en daar van te leren met elkaar.” Afgelopen maand begeleidde Van Beek
het internationale Elsevierconcern dat haar verkoopmanagers uit 13 landen op een vierdaagse incentive trip naar Curaçao fêteerde, inclusief een actieve teamdag met Wannago Outdoors. Iedereen was razend enthousiast over de activiteiten en de sfeer. “Maar naast het belonen van je personeel, kan je outdoorsessies, zeker in combinatie met trainingen, veel strategischer gebruiken”, vindt Van
Beek. “Succesvolle teams hebben bepaalde kenmerken en doorlopen verschillende ontwikkelingsfasen. Wij kunnen daarbij helpen, door die teams uit te dagen en juist op hun kwetsbare punten te versterken. Tijdens outdoorsessies kan je managers en medewerkers op een constructieve wijze confronteren met sluimerende conflicten en verbeterpunten, waardoor teams bewuster en beter
Succesfactoren van goed presterende teams 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Wederzijds respect Initiatief tonen Gezamenlijke verantwoordelijkheid Flexibiliteit Heldere doelstelling Open communicatie
Ontwikkelingsfasen van goed presterende teams (Bruce Tucker) • Forming: In deze eerste teamfase leren individuele teamleden elkaar kennen en vormen zij langzaam een echt team. Teamleden tasten elkaar af en proberen een zo goed mogelijk beeld van elkaar te vormen. • Storming: In deze fase zoekt iedereen naar zijn eigen rol. Teamleden dagen elkaar uit, en kijken wie het voor het zeggen krijgt binnen de groep. Vaak is dit een lastige fase met veel groepsdynamiek en onderhuidse spanningen over wie binnen het team leidt of volgt. • Norming: In deze fase komt het team tot gezamenlijke impliciete afspraken en regels over de samenwerking en omgang met elkaar. Als deze fase slecht verloopt, komt de samenwerking onder druk, omdat leden teveel verschillen in waarden en normen. • Performing: Dit is de meest productieve fase van een team. Teamleden zijn goed op elkaar ingespeeld en ingewerkt. Doelstellingen zijn helder en het team heeft voldoende kennis, vaardigheden en ervaring om samen goede prestaties neer te zetten, mits het goed gemotiveerd is. • Mourning: In deze fase wordt het team ontbonden, bijvoorbeeld omdat het een tijdelijk (project) team betreft. Afscheid nemen valt vaak zwaar, vooral wanneer teamleden samen veel hebben meegemaakt en elkaar professioneel en persoonlijk waarderen. Het met zorg afsluiten van een team is belangrijk voor tekomstige nieuwe teamvorming • De winst van outdoor-activiteiten Teambuilding- en outdoorsessies kunnen bewust ingezet worden om bovenstaande succesfactoren en prestaties van teams te versterken, vastgelopen teams weer op gang te helpen en de ontwikkeling van teams door de verschillende fasen heen te versoepelen en te versnellen.
‘
gaan functioneren. Investeren in je human resources is nooit weggegooid geld. Juist in deze onzekere tijden van wereldwijde recessie, moet je als bedrijfsteam samen willen presteren en onderscheidend willen zijn. Wij bieden bedrijven creatieve concepten, fysieke en mentale uitdagingen en een prachtige natuurlijke omgeving om daar juist voor te gaan.”
Alles wat ik doe, doe ik met respect voor de natuur
’
2 Werk in uitvoering Jaargang 2 Nr. 14 Inhoudsopgave Pagina 2-3
Welkom op een andere planeet!
Pagina 5
Insight job Column Harms
Pagina 7
‘Jeugdjournaal’
Pagina 8-9
Succesverhaal: Artie Wever: ‘Een schoon en gezond bedrijf’
Pagina 11 Agenda Merkenrecht
Pagina 13-14
‘Fortuinlijke business’
Pagina 15
Mens & Werk Vrouwen aan de top
Coverfoto: Ken Wong
Colofon Business Ñapa is een uitgave van Uitgeverij Amigoe NV Business Ñapa is bereikbaar op telefoonnummer 7369050 en via emailadres napa@amigoe.com
Bladmanager: Karin Wooning
Eindredacteur: Hans Vaders
Vormgeving: Andrea Pineida Maulén
Advertising Executive Catherine Meindersma Cell:
568-8887 /
666-8888 Email: advertentienapa@ amigoe.com
8 april 2009
BUSINESS
Student-consultants:
Tekst en foto’s: Maya Mathias
UNA-studenten die verder kijken dan hun laptop en leslokaal kunnen betaald aan de slag bij nonprofit-organisaties. “Niet als stagiaire, maar als echte consultant. Zo maken ze kennis met een volstrekt andere wereld”, vertelt Margareth Wallée, coördinator van het Young Professionals Programma. “Zeg maar gerust met een andere planeet.”
“I
k ben verliefd geworden op een heleboel mensen”, vertelt Syonara Maria, studente pedagogiek, energiek. Vijf maanden lang bracht ze voor Stichting Doen zoveel mogelijk lokale kunst- en cultuurinitiatieven in kaart nadat ze op een oproep reageeerde op het digitale blackboard van de UNA. Dat resulteerde niet alleen in een adviesrapport, maar ook in een bruikbare digitale gids die nu wordt afgerond. Syonara: “Ik heb zoveel bijzondere mensen ontmoet die zich inzetten voor onze jeugd, vanuit hun huis, hun buurt en hun school. Daar lees je weinig over in de krant en zonder deze opdracht had ik ze nooit leren kennen. Mijn opdracht heeft mij bloed, zweet en tranen gekost, maar je leert gaandeweg. Door mijn werk als consultant komen allerlei kunst- en cultuurstichtingen nu in aanmerking voor fondsen van Stichting Doen. Dat geeft voldoening, want je bereikt iets voor je eiland en de jeugd.” “Mensen in de nonprofitsector zijn bevlogen, cre-
atief en idealistisch”, vertelt Wallée. “Ze zetten zich als vrijwilliger of voor weinig geld met hart en ziel in voor hun doelgroep en werk. Vaak zijn ze financieel en commercieel minder onderlegd en niet altijd zakelijk genoeg. Dan helpt ons ‘Young Professionals Pogramme’. Samen met de nonprofitorganisatie onderzoeken wij hun vraag. In welke fase bevinden de ideeën en plannen zich en hoe kunnen wij hen professioneel ondersteunen? Moet er een projectplan komen, een businessplan of moet er subsidie worden aangevraagd? Moet een stichtingsactiviteit quitte spelen of moet er een degelijke eindrapportage worden gemaakt? Allemaal klussen die slimme UNA-studenten prima aankunnen, mits ze goed worden begeleid.” Vandaar het driedaagse inwerktraject dat alle student-consultants volgen bij Wallée. Daar leren ze allerlei vaardigheden die hen als consultant goed van pas komen en buigen ze zich alvast over hun consultancy-project. Het Youth Professionals Programme is kleinschalig opgezet met 10 student-consultantplekken per jaar. Syonara: “Je voelt je snel thuis en op je gemak en er wordt veel gecoacht en overlegd.” Zelfdiscipline, plannen, projectmatig werken en keuzes maken zijn belangrijk, heeft Syonara geleerd. “Dat gaat niet altijd vanzelf. Stel dat je opdracht af moet tijdens je tentamenweek. Wat kies je dan?” Van het Young Professionals Programme krijgen studentconsultants 120 werkuren betaald à 15 gulden per
Syonara Maria en Margareth Wallée uur en hun opdracht wordt in drie maanden afgerond. De verdiensten zijn niet onaardig, maar dan moet je opdracht niet veel meer tijd kosten dan je had begroot. “Onze opdracht liep behoorlijk uit”, vertelt Syonara die twee maanden langer bezig was dan gepland. “Soms botste ik met collegastudenten omdat zij hun studie voor lieten gaan, terwijl de opdrachtgever wachtte op ons eindresultaat.” Wallée: “Nonprofit-organisaties denken vaak dat het om stages gaat, maar zo werkt ons programma niet. Onze studenten doen een gerichte opdracht, net als een echte consultant en vliegen de organisatie in en uit. In ruil daarvoor verwachten zij inhoudelijke begeleiding en goede informatie.
Zij staan dus niet voltijds tot de beschikking van hun opdrachtgever om handen spandiensten te leveren op verzoek. Dat realiseren organisaties zich niet altijd. Soms moeten we potentiële opdrachtgevers afwijzen, puur omdat de stichting er nog niet aan toe is in organisatorische zin.” UNA-studenten zijn natuurlijk nog geen ervaren consultants, beaamt Wallée. Maar tot nu toe bevalt de constructie goed. Lokale nonprofit-organisaties waarderen het zeer dat landskinderen hen zakelijk ondersteunen en talentvolle lokale studenten hoeven op hun beurt niet per se naar Nederland om interessante werkervaring op te doen. De geplaatste student-
Ons programma is een prachtige springplank naar een adviseursfunctie in de toekomst
8 april 2009
consultants zijn enthousiast en leergierig en een bijkomend voordeel is hun goede begrip van de lokale organisaties en hun taal en cultuur. Bovendien krijgt de nonprofit-organisatie de student-consultant gratis en voor niets, wat mooi uitkomt, aangezien veel lokale stichtingen kampen met een chronisch gebrek aan geld. Van tevoren worden studenten zorgvuldig met hun nonprofit-organisatie gematched. Wie van kunst houdt, komt bijvoorbeeld bij een kunststichting terecht en wie later een eigen zaak wil, wordt gekoppeld aan een wijkrestaurant. Vaak raken studenten zo begaan met hun stichting dat zij na de opdracht aanblijven als gewaardeerde kracht. Toen één van de studentconsultants een rapportage
BUSINESS
maakte van een hospiceorganisatie, werd zij daar zo door geraakt, dat zij zich
Nonprofit-organisaties die vorig jaar profiteerden van lokale student-consultants: Fundashon De Savaan, project ‘RestorAntia’ Stichting Doen, project ‘Cultuuronderzoek’ Futuro Briante - project ‘Trainingen GOG en Brasami’ Stichting Hamiëd - project ‘Hospice’ Onderzoek Maatschappelijk Rendement, projecten ‘Ban Kas Bèk’ en ‘Leerlingbouwplaats’ Het Fonds voor Cultuurparticipatie, project ‘Evaluatie van Zero2Hero KidsCity’ Stichting Vormingscentrum Jeugdwelzijnswerk
samen met haar vriendinnen meteen aanbood als vrijwilligster. “Soms stuur ik studenten bij”, grinnikt Wallée. Een emailadres baby darling_little woman @hotmail.com volstaat misschien prima onder vrienden, maar niet bij een klant. En je tijd verdoen met internetsurfen, chatten of dagdromen is niet handig als je productieve uren moet schrijven op je project. Studenten stappen een hele nieuwe professionele wereld in en dat is best wennen.” Het programma is een prachtige springplank naar een adviseursfunctie in de toekomst en sluit mooi aan bij de kennis die tijdens de studie wordt vergaard. Als student krijg je de kans om te experimenteren in een professionele werkomgeving en in een nieuwe sector. Je ontwikkelt niet alleen jezelf, maar ook je netwerk voor later. Het staat goed op je CV en stimuleert je onderzoeks-, schrijf- en communicatieve vaardigheden. Maar het blijft goochelen met de tijd. En jongeren hebben het
Werk in uitvoering 3
druk. Wallée: “Soms melden studenten zich aan die twee studies doen en een betaalde baan hebben. Ze willen heel graag, maar ik zeg: ‘Lieve schat, dat gaat niet’.” Realiteitszin hoort bij een professionele werkhouding en daar wordt streng op geselecteerd. Studenten stappen in een serieuze wereld met een serieuze rol. Dat vereist een omslag in denken en doen. “Ik heb keihard gewerkt”, vertelt Syonara, “maar het was heerlijk. Je kunt iets ‘doen’ en je kunt iets ‘goed doen’. Ik ben zelfstandiger geworden en kritischer in mijn werk. Je wilt per se een goed product afleveren, want er hangt veel van af.” Het Young Professionals Programme is een initiatief van Stichting Startbureau en werkt nauw samen met het UNA-careercenter. Het programma gaat haar tweede jaar in en talentvolle studenten en nonprofitorganisaties met serieuze adviesvragen zijn welkom. Het liefst ziet Wallée haar programma op termijn in het UNA-aanbod geïnte-
greerd. Maar zover is het nog niet. Op dit moment ligt de focus van de UNA op het bedrijfsleven. “Jammer”, vindt Wallée, “want juist in de nonprofit-sector heerst een groot gebrek aan opgeleid kader en is de behoefte aan zakelijke ondersteuning groot. En in die sector worden mooie dingen opgezet met een groot maatschappelijk belang.” “We moeten het zelf doen op ons eiland en niet alsmaar terugvallen op buitenlandse hulp”, zegt Syonara vastbesloten . “Ik heb echt ontzag gekregen voor de nonprofitsector en wat mensen daar bereiken met zo weinig geld. Je voelt je soms misschien te gast op een andere planeet, maar de reis is meer dan de moeite waard.”
Meer weten? Zie www.hetstartbureau. com, bel 6946943 of bezoek het Young Professionals Programme bij Uniek Curaçao (Westwerf z/n).
BUSINESS
1 april 2009
In bedrijf
13
Tekst en foto: Maya Mathias
Angelica’s Delights Angelique Schoop houdt van lekkere taartjes en creëert ze ook. Niet zomaar gebakjes maar kleine exclusieve kunstwerkjes in Franse stijl. Het concept van haar patisserie annex champagnebar is op Curaçao uniek. Schoop: “Mijn droom is een vermelding in de kookmagazines ‘Gourmet’ of ‘Bonne Appetite’ als toppatisserie op Caribische leest geschoeid!” ‘Spoil yourself’ is het motto van Angelica’s Delights, want mensen verwennen zichzelf niet genoeg. “Vooral vrouwen hollen achter zichzelf aan”, vindt Schoop, “van hun werk, naar de familie, de kerk, de supermarkt en weer terug.” In Angelica’s Delights kunnen ze bijkomen; even lekker nietsdoen of kletsen met vriendinnen onder het genot van een heerlijk taartje, een kop koffie of een glas wijn. “Ik wilde een fijne sfeer creëren en een rustige smaakvolle plek waar oudere vrouwen zich ook thuisvoelen, naast jonge professionals, drukke moeders en toeristen. Wat mij betreft gaat heel Curaçao aan de patisserie, maar ik wil in ieder geval groepen aanspreken die je nauwelijks in andere eetgelegenheden ziet.”
I
n de patisserie aan de Hoogstraat in Otrobanda is plek voor 40 personen, maar voor feesten en recepties kunnen de binnen- en buitenruimtes omgebouwd worden voor 300 man, zoals onlangs gebeurde bij de nieuwjaarsreceptie van Orco-bank. The core business blijft patisserie, maar daarnaast organiseert Schoop ook andere activiteiten voor particulieren en zakenmensen. Zo is er de wekelijkse Sunday Brunch, de Art en Pastry Tour in samenwerking met MonArt Gallery, werklunches voor bedrijven en er worden regelmatig verjaardagfeestjes en bachelorparties gepland, waarbij er eerst gezamenlijk wordt gekookt in het tegenovergelegen pand van Angelica’s Kitchen en vervolgens wordt doorgefeest in de patisserie. Binnenkort wordt de dinsdagmiddag ook opgeluisterd door kleine presentaties van bijzon-
Sommige mensen gaan graag vissen. Ik volg liever een patisseriecursus in New York of Parijs dere lokale personen, die vertellen over hun passie of werk. Het idee van Angelica’s Delights volgde op die van Angelica’s Kitchen waar Schoop in 2000 mee begon. Angelica’s Kitchen, een plek voor kookworkshops, liep als een trein. Op een grote Curaçaose bedrijfsbeurs won Schoop zelfs een innovatieprijs omdat ze alle deelnemers, zakenmensen strak in pak, mee liet koken in haar stand. Na acht jaar was het tijd voor een nieuwe uitdaging en liet Schoop de keuken over aan Clarita Pieter-Hagenaar, die bijna vanaf het begin meewerkte in Ange-
lica’s Kitchen. Schoop: “Ik wilde voortbouwen op mijn kookervaring en goodwill in de gemeenschap. Zo is het idee voor een tearoom ontstaan, met lekkere fauteuils, hoge tafels, een kunstzinnige inrichting en een eigen bakkerij.” Het huis, een monumentaal pand, was al van Schoop en de patisserie is self designed. “Het zijn mijn kleuren en mijn ideeën, precies zoals ik het hebben wilde”, glundert Schoop. De naam ‘Angelica’s Delights’ heeft natuurlijk te maken met de naam ‘Angelique’ en die van haar moeder ‘Angela’, maar vooral
met een cartoonfiguur, waar dochter Caroline weg van was. Angelica is namelijk een eigenwijs en vindingrijk peutertje in de cartoon ‘Rugrats’, dat haar vriendjes graag commandeert. “Daar zag ik inderdaad wel iets van mijzelf in terug”, glimlacht Schoop. Schoop is een sweetoholic en Grand desserts voor vrienden maken, was haar specialiteit. Iets moois creëren en dan lekker samen opeten vindt ze heerlijk. En op Curaçao was er nergens een plek waar je zomaar midden op de dag een lekker taartje kon eten, dat niet uit de vriezer kwam. Schoop: “Sommige mensen gaan graag vissen. Ik volg liever een patisseriecursus in New York of Parijs.” Voor haar speciale ronde gebaksvormen, vloog ze zelfs 1 dag op en neer naar Parijs omdat ze alleen bij haar kookschool ‘Bellouet Conseil’, te koop waren. Schoop: “Nergens op het eiland kun je alleen taartjes eten en ik houd vast aan dat concept. Ik wil niet een van die vele broodjeszaken worden, al is de verleiding er zakelijk soms wel.” Schoop wil op eigen kracht een hoog kwaliteitsniveau halen. “We maken op Curaçao heerlijk gebak. Dat wil ik naar de 21e eeuw brengen. Pimp up the kashupete en revamp de bolo pretu, als het aan mij ligt. Typische Caribische patisserie in een modern exclusief jasje. Ik wil iets unieks maken, grenzen verleggen en daar ook erkenning voor krijgen. Met Angelica’s Kitchen hebben we vorig jaar de Gourmet gehaald, met een kleine alinea over onze kooklessen. En al duurt het nog een of twee jaren: met Angelica’s Delights ga ik voor een column!” Voor meer informatie zie www. angelicasdelights.com
ARBEIDSRECHT 4 maart 2009
BUSINESS
‘Speeddaten voor de baas’
Interview
7
Tekst en foto: Maya Mathias
Volume and traffic zijn gevleugelde begrippen in de singles scene. Wie op zoek is naar de ware liefde zorgt dat hij veel potentiële kandidaten ontmoet (= volume) én dat er ook genoeg mogelijkheid is voor intermenselijk verkeer (= traffic). Speeddaten, een ultieme vorm van netwerken, sluit daar naadloos op aan. Niet vreemd dat het Vrouwennetwerk Curaçao er onlangs een levendige avond aan wijdde in het Avila Hotel. Volume and traffic zijn gevleugelde begrippen in de singles scene. Wie op zoek is naar de ware liefde zorgt dat hij veel potentiële kandidaten ontmoet (= volume) én dat er ook genoeg mogelijkheid is voor intermenselijk verkeer (= traffic). Speeddaten, een ultieme vorm van netwerken, sluit daar naadloos op aan. Niet vreemd dat het Vrouwennetwerk Curaçao er onlangs een levendige avond aan wijdde in het Avila Hotel.
B
ij speeddaten spreek je in zeer korte tijd, tijdens een strak geregisseerde bijeenkomst, zoveel mogelijk gesprekspartners na elkaar. Niet alleen voor de liefde, maar ook voor het werk. Aan een tafel gezeten, krijg je steeds twee tot tien minuten de tijd om jezelf te presenteren aan de ander. Met doortastende vragen ga je na of je gesprekspartner een potentiële levenspartner, werkgever, werknemer, dan wel interessant zakelijk contact kan zijn. Bij het horen van de bel, toeter of fluit eindigt het gesprek en schuif je door naar de volgende date. Zo spreek je een heleboel nieuwe mensen in relatief korte tijd. Ben je nog lang niet uitgepraat, dan geef je aan dat je straks door wilt met een verdiepend gesprek. Cathy Beresford, managing director van Kadanz vond het speeddaten geweldig. “Als nieuw lid doe je meteen contacten op en ik was nog lang
nen verwachtingen waarmaakt, wanneer je elkaar in levenden lijve toch iets langer dan twee minuten spreekt. Kortom, ook aan speeddaten kleven bezwaren. Maar voorlopig nog niet voor de leden van het Vrouwennetwerk Curaçao. Zij zijn razend enthousiast over het speeddate-concept, de nieuwe contacten en verrassende informatie die is opgedaan. Het enige nadeel is misschien de droge keel na zoveel intensief gepraat. Maar die wordt gezellig aan de bar gesmeerd, terwijl er volop vervolgdates worden gemaakt. niet uitgepraat”, vertelt ze enthousiast. “Na vier minuten moest je al switchen. Hartstikke jammer, maar het motiveerde mij ook om na de sessie meer te weten te komen over elkaar.” Marijke Winkel, docente en adviseur bij AXUM Caribbean, vond het daten niet alleen leuk, maar ook zakelijk interessant. Winkel: “Door de gerichte vragen wordt al snel duidelijk wat iemand in het dagelijkse leven doet en of zij een mogelijke samenwerkingspartner is.” Vragen stellen doet Felica van Loon, werkzaam als accountant bij BDO, moeiteloos. Maar juist het terugvraagkarakter vond ze fijn. “Heerlijk, dat mij nu ook eens van alles werd gevraagd en een speeddate-gesprek bloedt niet snel dood.” Van Loon heeft een coach en een accrediteringsprofessional ontmoet. Razend interessante contacten die ze anders niet snel spreekt en zeker nog eens opzoekt. Voor Willemien van Dijk, voorzitster van het netwerk, zijn de meeste vrouwen en hun achtergron-
den bekend. Toch was het speeddaten ook voor haar waardevol. “Je stelt andere vragen en krijgt nieuwe informatie over elkaar”, concludeert ze verrast. “Dat komt omdat je toch in een andere setting en vanuit een ander doel met elkaar praat.” Speeddaten komt oorspronkelijk uit Amerika. In de joodse gemeenschap werd het ingezet om geschikte huwelijkskandidaten te vinden. Door de geplande wisselstructuur blijf je niet oeverloos hangen aan een oninteressant contact, maar rouleer je vlot en vaak. Daardoor werkt speeddaten als een ijsbreker en zorgt het voor een leuke losse sfeer. En het stimuleert daters tot een open en actieve houding, waardoor je, ook na de bijeenkomst, sneller met onbekenden praat. Uitermate geschikt dus voor het openen van een zakelijke bijeenkomst, congres, workshop of feestje van de zaak. Vooral in wervings- en selectieland is speeddaten een hype en tijdens talloze workshops
leer je tegenwoordig het geheim van een ‘zakelijke flirt’. Steeds vaker vinden speeddate events plaats met honderden of zelfs duizenden daters tegelijk. Bijvoorbeeld op branchespecifieke banenmarkten voor sectoren met dungezaaid personeel zoals de bouwsector, de detailhandel en de horeca. Iets wat zeker ook interessant voor Curaçao kan zijn. Speeddaten zorgt ervoor dat je jezelf kort en krachtig presenteert en to the point vragen stelt. En het bespaart een hoop geld en (doorloop)tijd. Toch is er behalve alle euforie ook kritiek. Kan de vonk in de liefde of voor het werk wel in zo korte tijd overslaan? Of stimuleert zo’n contact meer een one night stand? En moet je elkaar voor de ware liefde of de ware baas niet wat beter en duurzamer leren kennen, liefst in alle rust zonder een geforceerd uit het hoofd geleerd praatje? Tegenwoordig hoef je met on line speeddaten niet eens meer je huis uit. Handig bij regen en files. Maar de vraag is wel of je de hooggespan-
Vrouwennetwerk Curaçao Stichting Vrouwen Netwerk Curaçao (SVC) werd 15 jaar geleden opgericht door een groep hoogopgeleide werkende vrouwen die behoefte hadden aan professionele uitwisseling en ondersteuning van elkaar. Anno 2009 telt het groeiende netwerk ruim 70 leden en biedt het ambitieuze vrouwen nog steeds belangrijke en laagdrempelige (carrière)steun. Behalve maandelijkse bijeenkomsten, congressen en de uitreiking van een tweejaarlijkse award voor het meest vrouwvriendelijke bedrijf, wordt veel geïnvesteerd in digitaal verkeer en aandacht besteed aan nieuwe netwerkvormen, zoals linked in en speeddaten. Voor meer informatie zie www.vrouwennetwerkcuracao.com of bel 5671556.
AMIGOE
KERSTKRANT 20 DECEMBER 2008
Kleine moeite, groot plezier
11
Gezellige kerstmannen
Vliegende kerstengeltjes
Vrolijk uw kerstdiner op met schattige wollige kerstmanservetten. Zo wordt het kerstdiner wel heel erg gezellig!
Maak van papieren bordjes, crêpepapier en glitterstiften prachtige vliegende engeltjes en hang ze in uw kerstboom.
Wat hebt u nodig?
Wat hebt u nodig? 1. Wit of roze velletjes A4 papier 2. Kleuren of stiften 3. Eventueel wat watten en lijm 4. Een schaar
1. 2. 3. 4. 5.
Witte kartonnen wegwerpbordjes Glitterstiften, glitterpoeder en gewone stiften Crêpepapier en lijm Schaar en een prikpen Doorzichtig touwtje
Wat moet u doen?
Wat moet u doen? Stap 1 Vouw de servetten mooi op in een puntige vliegervorm (zie foto) Stap 2 Trek de omtrek van een schoteltje of kopje na en knip het uit tot een cirkel Stap 3 Knip een dunne snede in de bovenkant van die cirkel Stap 4 Kleur de cirkel in tot een mooi kertmannengezicht. Geef de kerstman eventueel met wattenbolletjes en lijm nog een witte haardos en een baard Stap 5 Schuif het servet nu door de snede die in het hoofd van de kerstman zit, en u kunt aan tafel met de kerstman!
Stap 1 Knip de vorm uit die u op het bordje ziet. (zie foto) Stap 3 Maak een mooi engelengezichtje en versier de jurk van de engel met feestelijke glitter(stiften) en crêpepapier Stap 2 Vouw de punten van het bordje langs de ingeknipte inkepingen naar binnen (dit wordt de jurk) schuif ze over elkaar en niet ze aan de achterkant vast Stap 4 Maak met de prikpen een gaatje in het hoofd van de engel en rijg er een (doorzichtig) touwtje door Stap 5 Bind de uiteinden van het touwtje aan elkaar en hang uw engel in de kerstboom. Zorg wel dat ze er niet uitvliegt!
Bron: www.kleutergroep.nl
Bron: www.peuteren.nl
Schitterende kerststerren Wat hebt u nodig? 1. 2. 3. 4. 5.
Dik goud- of zilverkleurig karton Een handjevol ongekookte pastasoorten zoals spaghetti, fusili en macaroni Spuitbus van goud- of zilverkleurige verf en lijm, Schaar of prikpen Een cd en een doorzichtig visdraadje
Wat moet u doen? Stap 1 Teken de omtrek van een grote kerstster op het karton (zie foto) en knip hem uit Stap 2 Knip of prik er in het midden een cirkel uit die iets groter is dan een cd Stap 3 Spuit de ongekookte pastavormpjes met goud of zilververf. Wees voorzichtig met uw kleren en doe dit het liefst buiten op een krant of in een kartonnen doos Stap 4 Prik een gaatje in de ster. Rijg het touwtje door de cd en door het gaatje Stap 5 Maak de cd in het midden van de uitgeknipte/uitgeprikte cirkel vast met een visdraadje zodat hij beweegt Stap 6 Hang deze schitterende ster in de kerstboom of voor het raam. U krijgt vast en zeker een compliment
Bron: www.kleutergroep.nl
Met dank aan de Curaçaose knutselkneuters Marten Bijlstra, Tarun Leetz, Siddhart Mathias, Cherelle Litecia en Luka en Danique Stomp.
Ayudo Social Corsow wenst al haar medewerkers en donateurs
Prettige Kerstdagen en een
Voorspoedig 2009 Zonder uw belangeloze steun en financiële bijdrage hebben wij nooit zoveel kunnen realiseren. Wij hopen volgend jaar weer op uw fijne medewerking. Masha danki. Bestuur.
��������������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������������������������� ������������������������������
�������������������������
������������������������� ��������������������������� �������������������� ���������������
����������� ����������
4
KERSTKRANT 20 DECEMBER 2008
AMIGOE
Management by inspiration Tekst: Maya Mathias
K
erst staat voor veel
mensen
symbool
voor
bezinning en inspiratie. Ook voor managers. De Amigoe vroeg een aantal lokale managers uit heel verschillende sectoren naar hun nieuwjaarsvoornemens en inspiratiebronnen. Wat betekent kerst voor hen en hoe proberen zij op hun beurt hun eigen medewerkers te inspireren?
Voor iedereen aanspreekbaar zijn, ondanks je functie
De juiste balans vinden tussen inspireren en corrigeren klaas wordt de kerstversiering weer tevoorschijn gehaald en het huis mooi opgetuigd. ‘These walls are high, but I was born to climb. I’ve got a monmind’ vat key mind prachtig samen wat haar inspireert: Het heeft geen zin om tegen de muur te lopen wanneer je er overheen kunt klimmen Alberts: “Dat betekent voor Tineke Alberts, manager mij als manager creatieve oplosbij SGR-groep singen zoeken erst viert Tineke Alberts en buiten traditionele kaders het liefst thuis met denken. Zelf straal ik bewust haar gezin en goede vrien- een positieve basishouding den. Banden met familie en uit. Ik stimuleer medewervrienden worden aangehaald kers tot creativiteit. Denken en hoe meer zielen, hoe meer in oplossingen in plaats van vreugd. Direct na sinter- problemen. Het verder ontwikkelen van een eigen managementstijl met een juiste balans tussen inspireren en corrigeren is mijn belangrijkste voornemen voor het nieuwe jaar. We hebben ambitieuze plannen als SGRgroep. Mijn taak is om mijn medewerkers voldoende tools en steun te bieden om die te verwezenlijken.”
K
Nos mihó deseonan pa un Bon Pasku i un Felis Aña Nobo pa tur hende di bon boluntat
Transparant zijn en handelen vanuit de waarheid
V
oor Esther Winklaar is de kerstboodschap belangrijk. Winklaar: “Met kerst vraag ik God om bij mij te zijn, mij wijsheid te geven en mij te inspireren.
want het kan altijd beter. Eerlijkheid en zelf het goede voorbeeld geven, kenmerken zijn managementstijl. Van der Woude: “Ik ben niet De gebeurtenissteeds bewust bezig sen van het afom onze mensen te ingelopen jaar laat spireren, maar ik proik goed bezinken beer ze wel vaak peren ik reflecteer soonlijk te spreken. en denk na. Mijn Ik loop graag op de eigen inspirawerkvloer. Dan hoor tie put ik uit al en zie ik met eigen mijn contacten. ogen wat goed gaat en Esther Winklaar, directeur in mijn werk en beter kan. Men kijkt Fundashon Pro Bista privéleven, uit Herbert van der Woude, managing vaak tegen je op vanonze dieren en de wege je functie, maar director Kooyman voetbalwereld waarin ik actief ben. Ik laat me ook inspiik wil voor iedereen reren door de natuur, mijn dromen, wat ik lees en door oor Herbert van der aanspreekbaar zijn. de engelen. Integriteit is voor mij een belangrijke waarde. Woude heeft kerst een Alleen zo merk je wat er werGaan staan voor de dingen die ik doe, vertrouwen hebben dubbele betekenis. “Mijn kelijk gebeurt in je bedrijf. in mijn mensen en handelen vanuit de waarheid. Ik ben vader was eerste kerstdag Wij hebben ambitieuze plantransparant. Zo probeer ik anderen te inspireren. Komend jarig en Kerstmis was voor nen die we intern regelmatig jaar zet ik onze stichting nog meer in the picture. We moeons altijd eén lange feeste- communiceren. Daar mag je ten laten zien wat we doen en wat we bereiken, In 2012 lijke dag”, vertelt hij. “Dat mij op afrekenen. Ik wil dat moet minstens 60 procent van onze blinden- en slechtzienspeciale gevoel is nooit ver- iedereen binnen Kooyman, dendoelgroep de weg naar onze stichting vinden. Over een dwenen, hoewel mijn vader ieder jaar weer, trots kan jaar moet dat doel al een stuk dichterbij zijn. Daar mag je er niet meer is. Dit jaar komt zijn op ons bedrijf.” mij op afrekenen.” er met kerst veel familie over uit het buitenland. Dat staat garant voor gezelligheid en veel verhalen.” Van der Woude legt de lat hoog. Hij ziet zoveel kansen en mogeoor Louise Reed is kerst allijkheden voor zijn bedrijf en tijd gezellig en knus, zeker voor de eilanden. Ambitieuze businessplannen en doelstel- nu haar eenjarige kleindochter lingen inspireren hem, zeker ook in de kerstvreugde deelt. als ze gehaald worden. Dan Samen met haar dochter verschuift de lat weer hoger, siert zij, een week voor kerst, de kerstboom en het huis. Dat doet ze het liefst onder het genot van een glaasje wijn en een stukje zelfgekookte kerstham. Haar overleden moeder is een grote inspiratiebron. Reed: “Mijn opvoeding was vrij en democratisch. Eerlijkheid, eigenheid en het streven naar het topje van de kerstboom, stonden centraal. Mijn moeder stond altijd klaar voor een ander en gaf altijd Louise Reed, bestuursvoorzitter haar objectieve mening. Ze was mijn ouder en mijn beste vriendin. Mijn eigen medewerkers tere huisvesting, meer zekerheden voor het probeer ik ook dagelijks te activeren en te personeel en een masterplan, ingebed in de stimuleren. Ik wil dat ze bij mij terechtkun- gemeenschap, om kindermishandeling beter nen, ook als het werk niet loopt. Als ik zelf te bestrijden. “Managers initiëren verbeterfout ben, geef ik dat ruiterlijk toe en bied ik processen en blijven die processen stimulegelijk mijn excuses aan.” Belangrijke ma- rend volgen”, vindt Reed. Voor 2009 mag je nagementvoornemens voor het nieuwe jaar haar dan ook op al haar werkafspraken en heeft Reed te over zoals bijvoorbeeld een be- geplande (verbeter)activiteiten afrekenen.
V
Stimuleren, activeren en fouten ruiterlijk toegeven
V
Samenwerken, los van je dominante achtergrond
.Bon Pasku i un tremendo aña 2009 pa un i tur.
Do what you preach and exceed expectations Hans Schreuder, plaatsvervangend directeur Kustwacht van de Nederlandse Antillen en Aruba
K
erst betekent voor Hans Schreuder vooral rust. Met een drukke baan en een druk sociaal leven is kerst voor hem een tijd van bezinning en op jezelf zijn. Schreuder:
Prettige feestdagen en een gezegend 2009.
“De Kustwacht is een multiculturele organisatie met een hoop diversiteit in culturele maar ook in beroepsachtergronden. Als manager ben ik meer een veranderaar dan een beheerder. Al die verschillende groepen in onze organisatie breng ik graag bij elkaar. Wat mij inspireert, is als mijn mensen, los van hun dominante achtergrond, met elkaar samenwerken, naar elkaar luisteren en zaken veranderen. Zelf pro-
Wishing you a joyous Holiday Season and a most prosperous and Healthy New Year.
beer ik als manager open en transparant te zijn en mijn gezicht te laten zien op de werkvloer. Dat betekent al onze steunpunten bezoeken ook op Aruba en Sint Maarten, af en toe meevaren met onze kustwachters en ook eens informeel met ze praten. Soms schiet dat er bij in. Voor het komende jaar wil hij dat zeker weer op pakken. Schreuder: “Mijn medewerkers mogen mij aanspreken op mijn voorbeeldgedrag. Ik probeer steeds de oversteek te maken. Vanuit mijn eigen cultuur en referentiekader wil ik al die andere groepen in onze organisatie begrijpen en actief bij onze organisatie betrekken.”
Robbin Martina heeft kerst Voor geen diepere religieuze betekenis. Wel staat het symbool voor veel
warmte en gezelligheid. Kerstmis wordt dan ook gevierd met familie en vrienden. Aan inspiratiebronnen heeft Martina geen tekort. Martina: “Mijn inspiratie haal ik werkelijk uit alles en iedereen. Naaste familieleden zoals zijn vader, zijn vrouw en zijn kinderen, maar ook collega’s inspireren Martina en bescheiden mensen die positieve en bijzondere dingen doen. Maar ook negatieve gebeurtenissen, zoals de recente terreuraanslagen in India of de armoede van anderen inspireren hem juist tot volharding in de bestrijding ervan. Martina: “Eigelijk is het leven Robbin Martina, directeur zelf in al zijn kleuren en geuren mijn EWT (Europe West Indies Trading Company) inspiratiebron.” Zelf leidt hij zijn bedrijf naar het adagium ‘Do what you preach and exceed expectations’. “Mijn ste managementvoornemen voor het nieuwe medewerkers wil ik inspireren door mijn jaar. Dat personeel mag hem over een jaar voorbeeldgedrag en positieve en oplossings- ook afrekenen op gemaakte bedrijfsdoelstelgerichte managementstijl”, benadrukt hij. lingen en alle individuele en collectieve afInvesteren in de deskundigheid en vaardig- spraken die hij met hen heeft gemaakt. heden van zijn personeel, is zijn belangrijk-
May the spirit of Christmas fill your heart and home with Peace and Happiness!! We thank you for the confidence in 2008 and hope to serve you even better in 2009.
for custom made flower arrangements
To a joyful present and a well remembered past. Best wishes for Happy holidays and a magnificent New Year.
10
I N T E RV I E W
Bij de balie van Fundashon Pro Bista, een stichting voor slechtzienden en blinden, hangt een boodschap waar je niet omheen kunt; ‘Liefde is blind’. De twee begrippen zijn nauw verweven met het leven van Cornellie Schoonhoven Munst slag, beter bekend als ‘Tante Nellie’. Wie haar door de gangen van Pro Bista ziet lopen, weet meteen waarom. Van jong tot oud wordt zij warm begroet en niemand vervolgt zijn weg zonder een vriendelijk woord of een warme knuffel van deze bijzondere vrijwilligster van het eerste uur. Terwijl ik aan een tafel zit die steeds drukker wordt met Pro Bista cliënten, omdat werkelijk iedereen zijn verhaal kwijt wil, groeit mijn beeld van een vrouw, die niet alleen bijzonder liefdevol en behulpzaam is, maar ook een echte pionier met een schat aan professionele kennis over haar slechtziende, blinde en meervoudig gehandicapte medemens.
Tante Nellie,
portret v
Tekst: Maya Mathias Foto’s: Pitopolo
H
aar onverwoestbare gemeenschapszin en betrokkenheid bij blinden en slechtzienden, berusten niet op toeval. De basis werd al in haar jeugd gelegd. Tante Nellie: “Ik kom uit een groot en warm Surinaams gezin. Na acht dochters kreeg mijn moeder eindelijk een zoon. Of het kwam door de bevalling of haar beroep van letterzetter met lood, weet ik niet, maar na de komst van mijn broer werd ze aan een oog blind. Toen ik geboren werd, haar tiende kind, doofde zoetjes aan het licht en na twee mislukte operaties had ze daar vrede mee. Toch heb ik haar nooit als een ‘blinde moeder’ ervaren. Ze handwerkte en naaide en deed bijna alles zelf in huis. Met onze hulp ging haar dat prima af. Ze was een spaarzame vrouw en een goede moeder die ons een fijne jeugd gaf. De sociale verhoudingen lagen toen anders; onze familie was groot en iedereen was welkom. Buurtkinderen liepen in en uit en in die tijd was er veel blindheid in Suriname vanwege trachoma, glaucoma en andere tropische ziekten. Voor ons was dat heel gewoon, dat je met elkaar samenleefde en elkaar hielp.”
‘Mijn moeder runde een huishouden met veertien kinderen; dat zij blind was, heb ik eigenlijk nooit zo ervaren’ In 1950 vertrok tante Nellie, eenentwintig jaar oud en pasgetrouwd, naar Curaçao. “Ik vond het droog en boeiend met al die prachtige baaien,” vertelt ze enthousiast. “In Suriname had ik mijn vierderangs akte gehaald en op Curaçao heb ik jaren gewerkt in het onderwijs. Maar net als in Suriname, deed ik ook aan vrijwilligerswerk voor het Rode Kruis en de padvinderij. Toen mijn man de overstap maakte van de marine naar de Shell, raakte ik betrokken bij het Shell vakantieplan en het jeugdwel-
zijnswerk.” Haar moeder stimuleerde haar om ook op Curaçao iets met blinden en slechtzienden te doen. “Mijn moeder zei ‘Jij moet met blinden gaan werken, Cornellie, je weet al zoveel over ons, maar je moet nog veel meer leren.” Die wens kwam in een stroomversnelling, toen tante Nellie lid werd van de Christenvrouwen Vereniging, die nog steeds bestaat. De bevlogen
oprichtster Dorothea (Doortje) Kristensen was sociaalwerkster geweest in een blindeninstituut in Nederland. Toen zij hoorde van tante Nellie’s ambities, zocht zij meteen contact. Samen bundelden zij krachten om als eerste christenvereniging op Curaçao iets te doen voor hun blinde en slechtziende medemens.
‘Als ik thuis blijf, word ik een oude vrouw’
Of neem Allen Maduro van 38 die plotseling door een tumor een groot deel van zijn zicht verloor en na een verdrietige tijd zijn leven weer oppakte. Hij vertelt hoe goed tante Nellie brailleles geeft, hoe behulpzaam ze is en hoe heerlijk haar groentensoep smaakt, na een lange collectedag waarbij ze zelf ook altijd meeloopt.
Eind jaren zestig legde de vereniging contact met specialisten en fondsen in Nederland en Curaçao. Een kleine groep vrijwilligers, waaronder tante Nellie, werd uitverkoren voor het pionierswerk. In anderhalf jaar werden zij door professionals klaargestoomd met brailleles, omgangsvaardigheden en handenarbeid en in 1971 gingen zij echt van start. Met veertien opgeleide vrijwilligers trok men de wijken in, op zoek naar blinden en slechtzienden, een tot dan toe vaak verborgen groep. Vanuit kerken en buurthuizen bood men speciale activiteiten aan en het aantal belangstellenden nam in rap tempo toe. Er werd een officiële stichting ‘Sociedad di Siegunan’ opgericht en al snel bleken de kerken en wijkcentra te klein. Een groots opgezette telethon zamelde in 1975 zoveel geld in dat men, met behulp van de hele bevolking, een eigen gebouw neerzette voor blinden en slechtzienden. Ruim dertig jaar na dato, zijn veel van die vrijwilligsters van het allereerste uur, zoals tante Nellie, nog steeds actief.
En dan heb je Dusha van acht die eigenlijk Dushamry heet en in het naschoolse kindergroep hard aan een braille-opdracht typt. Dusha praat met bijna niemand, maar haar band met tante Nellie is zo hecht dat zij tijdens ons interview een klein geel stoeltje aanschuift en tegen de knie van Tante Nellie geleund, aandachtig meeluistert met ons gesprek.
Zij vormen een hechte vrijwilligersgroep die nog steeds waardevol werk verricht. Tante Nellie: “Het is goed dat er jonge professionals komen bij Pro Bista, die ons werk oppakken en uitbouwen. Maar ik blijf betrokken, want als ik thuis blijf, word ik een oude vrouw. En ik houd er van om onder de mensen te zijn.”
Mevrouw Elsevijf van 75, werd (bijna) blind geboren. Zevenendertig jaar geleden kreeg zij als een van de allereerste slechtzienden handwerkles van tante Nellie in de Ebenezer kerk. Micaela Elsevijf vertelt ons enthousiast hoe zij jaren geleden twee weken lang liefdevol werd opgevangen in het huis van tante Nellie en haar man, toen haar eigen familie naar Venezuela moest, en hoe zij sindsdien nog vele mooie reisjes maakte met tante Nellie aan haar zijde.
‘Dat ik nu nog leef, heb ik deels te danken aan de jeugd’ Tante Nellie geniet van al haar vrijwilligerswerk, maar van jongeren en kinderen het meest. Misschien omdat ze zelf geen kinderen heeft. “Toen ik jaren geleden een zware operatie onderging en veel bloed verloor, gaven alle leerkrachten en leerlingen van de St. Jozef Mavo, de school waar ik jarenlang les gaf, bloed. Dat ik nu nog leef, heb ik ook te danken aan de jeugd.” Haar allermooiste herinnering bewaart ze aan Robin en Mitchel, een tweeling die al op jonge leeftijd naar Pro Bista kwam. Tante Nellie: “Ze streken altijd door mijn haar en voelden aan mijn rimpels of ik wel ‘hun tante’ was. Ik trok hun fietsjes voort. Soms pauzeerde ik omdat ik moe werd van het duwen. Dan riepen ze: ‘Tante Nellie, als we later groot zijn, kopen we een auto voor u, dan wordt u niet meer moe’. Die spontaniteit, die verbinding die je met kinderen kunt hebben, vind ik geweldig. Dat ze, zo klein als ze zijn, ook voor jou willen zorgen!” De kinderen van Pro Bista kent zij allemaal. “Ze zijn zo veerkrachtig en moedig,” vertelt ze trots. “Ik vind het boeiend hoe ze zich ontwikkelen en hoe snel ze hun levenslust hervinden als je hen goed begeleidt. De houding van hun ouders is van levensbelang, als zij de situatie van hun kind accepteren en harmonieus met ons meewerken gaat het herstelproces snel, als de hele familie zich ermee bemoeit, gaat het helaas langzaam.”
‘Het licht is misschien wel uit je ogen, maar niet uit je leven’ “Ik heb altijd alles willen weten over blindheid en de werking van het oog,” vertelt tante Nellie. “Jarenlang was ik om die reden
zaterdag 28 april 2007
11
van een opmerkelijk ‘mensenmens’ assistent bij een oogarts en volg ik alle workshop die er zijn op dit gebied. In Amerika heb ik speciale opleidingen gevolgd en ook gebarentaal geleerd om met meervoudig gehandicapten te kunnen werken. Nog steeds houd ik zoveel mogelijk vakliteratuur bij. De wetenschap is met sprongen vooruit gegaan. Het is fantastisch hoeveel herstelkans er nu is en welke mogelijkheden je als slechtziende hebt. Werken bij Pro Bista is allesbehalve eenrichtingsverkeer, ervaart tante Nellie. “Ik leer zoveel van mijn clienten, van de moed die nodig is om je blindheid te accepteren. Soms huil ik met ze mee, al laat ik dat niet merken. Mensen die hier voor het eerst komen zijn soms zo verdrietig en kapot. Wij proberen hen steeds mee te geven: ‘Het licht is misschien wel uit je ogen, maar niet uit je leven!’ Je bent niet afschreven. Je kunt naar school, zelfs naar de universiteit en je kunt je nuttig maken voor de maatschappij.” De afgelopen veertig jaren zijn er veel barrières geslecht. Blinden worden niet meer binnen gehouden en genegeerd. Toch is er nog een weg te gaan. Tante Nellie: “Op Curaçao moeten we er nog aan wennen, dat slechtzienden prima mee kunnen draaien in het betaalde werk, als ze daarin goed worden ondersteund. Ziende burgers moeten dat accepteren en de overheid moet dat stimuleren. Dat besef moet nog groeien.”
‘Ik ben een suikerriet, geworteld in de gemeenschap’ Nu tante Nellie de tachtig nadert, schroeft ze haar vrijwilligerswerk langzaam terug. Maar als ik vraag hoe haar week eruit ziet, somt zij nog steeds een indrukwekkende lijst activiteiten op. Drie volle werkdagen wijdt zij aan Pro Bista en ‘Cocolishi’, een club voor dames op leeftijd die zij zelf nog persoonlijk van en naar het clubhuis vervoert. En dan zijn er nog de drie kerkkoren waar tante Nellie in zingt en de shows waarin zij haar grote passie ‘culturele kle-
derdrachten verzamelen en hoofddoeken binden’ demonstreert. Dagelijks komen nog talrijke buurtkinderen over de vloer bij deze ‘oma van Muizenberg’ en wordt er gepraat met de papegaaien en orchideeën die zij liefdevol verzorgt. Als ik, bijna bezorgd, vraag of zij nog wel eens toekomt aan zichzelf, antwoordt ze lachend: “Zeker wel, als ik ‘s avonds ga slapen, is het tijd voor mij! Iedere dag word ik wakker als een tevreden mens. Wie niet van zichzelf kan houden, kan niet van een ander houden. Begrijp me goed, het is geen egoïsme, maar een voorwaarde voor vrijwilligerswerk. Ik was altijd tenger, maar kranig. Mijn vader noemde mij een suikerriet. Zo voel ik me ook. Ik ben een suikerriet, geworteld in de gemeenschap. Ik houd van mensen en zij houden van mij.”
‘God heeft nooit grenzen
‘Tante Nellie is mijn grootste inspiratiebron om te blijven vernieuwen’ Esther Winklaar is al acht jaar directeur van Pro Bista. Samen met een kleine vaste staf, stagiaires, freelancers en een grote groep vrijwilligers professionaliseert zij de stichting steeds verder. Voor tante Nellie heeft zij diepe bewondering. Winklaar: “Zij is echt mij grote inspiratiebron om te blijven vernieuwen en steeds weer nieuwe projecten op de rails te zetten, zoals het begeleid wonen project en de arbeidsprojecten waar we nu mee bezig zijn. Je ziet het overal in de wereld, organisaties voor blinden en slechtzienden die ooit begonnen zijn doordat een klein groepjes vrijwilligers zich daar met hart en ziel voor inzette. Bijna vijftig jaar later is tante Nellie nog steeds vol energie en ideeën. Ze geeft braille les, zit in vrijwilligerscommissies, collecteert, helpt met handenarbeid en begeleidt kinderen en hun leerkrachten in het reguliere onderwijs. Wij zetten haar levenswerk voort. Dat realiseer ik me heel goed en het stimuleert mij om steeds weer optimale zorg en service te bieden aan de blinde en slechtziende burgers van ons eiland.”
getrokken, dat hebben wij mensen gedaan’ Ondanks haar liefde voor Curaçao, blijft Suriname lonken. Tante Nellie: “Van mijn moeder heb ik geleerd om naar mijn omgeving te luisteren, niet alleen naar mensen, maar ook naar de natuur. Blinde mensen hebben hun voel-, tast- en geurzin sterker ontwikkeld dan wij. Mijn moeder zei altijd, ‘iedere boom heeft zijn eigen geruis als de wind er doorheen waait’. Ik heb veel van de wereld gezien, alles interesseert me, maar vroeg of laat wil ik terug naar Suriname. Ik verlang ernaar op een boot de Surinaamse rivieren af te varen en de bomen te horen ruisden in de wind.” Wanneer ik met een blocnote vol aantekeningen en een hart vol bewondering aanstalten maak om op te staan, moet tante Nellie nog iets van het hart: “God heeft de wereld geschapen zonder grenzen. Die grenzen hebben wij zelf aangebracht. Voor mij is ieder mens uniek en hoort iedereen erbij. God is grenzeloos in zijn liefde en weet u, wij zijn toch geschapen naar zijn beeld en gelijkenis?”
Stichting Pro Bista De naam Pro Bista komt van Problema ku Bista, wat problemen met het zicht betekent. Fundashon Pro Bista zet zich dan ook in voor de slechtzienden en blinden op Curaçao. Zij biedt niet alleen recreatieve activiteiten, maar ook begeleiding, zorg en informatie. Niet alleen aan slechtzienden en blinden, maar ook aan hun familie en vrienden. Daarnaast komt zij op voor het algemeen belang van slechtzienden en blinden op Curaçao, en informeert zij organisaties, bedrijven en scholen over het hebben van een visuele beperking. De stichting houdt zich heel actief bezig met het bevorderen van de zelfredzaamheid en integratie van de slechtzienden en blinden op Curaçao. Om dit doel te bereiken worden er constant nieuwe projecten bedacht, samen met vrijwilligers, cliënten en medewerkers. Potentiële sponsors die een Pro Bista project willen ondersteunen, kunnen contact met de stichting opnemen en de website www.probista. com over deze projecten raadplegen.
8
I N T E RV I E W
Op weg naar Banda’bou
lend huis. De huurder i
en opvallende keuzes. K
dinator van Stichting M
ziel te wijden aan een v
eiland; kinderen uit mu
een opeenhoping van fi
hoofd amper boven wa
‘Echte armoede ke Karin Torres
Tekst: Maya Mathias
‘E
chte armoede keer je de rug niet toe’, beaamt Sydelle Ricardo, die samen met Torres een vast en hecht team vormt. “Als maatschappelijk werker zag ik in Nederland ook veel leed. Maar pas op mijn eigen eiland, tussen mijn eigen volk, besefte ik wat echte armoede is. Zoiets laat zich niet keurig definiëren en kwantificeren, dat moet je zien en voelen. Gezinnen met zo weinig mogelijkheden, kinderen met zo weinig kansen, huizen zonder kamers, water en stroom. Dat raakte mij diep en daar wil ik wat aan doen met alle professionele bagage die ik heb.” Stichting Mai begeleidt dit jaar tien tot twaalf gezinnen, en vangt hun kinderen op in een eigen activiteitencentrum. De hulp is intensief en divers. Ricardo: “We doen huisbezoeken, gezinsgesprekken, maar ook coaching van individuele jongeren. We werken met een groeiende groep parttime profes-
sionals en vrijwilligers die praktische zaken regelen, maar ook als ‘role model’ en ‘mentor’ fungeren. Daar trekken onze kinderen zich aan op en daar doen ze leuke en bijzondere dingen mee zoals een dagje naar het strand, naar de film of een ‘dolphin encounter’ bij het Sea Aquarium. Mai werkt samen met scholen en het Therapie en Expertise Centrum en na ons hulpverleningstraject, willen we bij crisissituaties een vangnet zijn voor ouder en kind.” Torres: “In onze gezinsbegeleiding leggen we verschillende accenten. We focussen eerst op welzijn en daarna op welvaart. We werken aan eigen weerbaarheid en zelfredzaamheid, maar wel in kleine reële stappen.” De Stichting heeft een duidelijke visie. Ricardo: “Bij ons staat het kind centraal. En kinderen help je veel beter als je het hele systeem waarop het kind terugvalt er actief bij betrekt. Het gaat niet alleen om de ouders, vaak alleen-
staande moeders, maar ook om tantes, peetooms, grootouders en bijvoorbeeld leerkrachten op school. Op Curaçao is familie heel belangrijk, zeker op Banda’bou. Onze hulp sluit daar op aan. Als je het gezin meekrijgt, wordt je hulpverlening veel beter gedragen en de verantwoordelijkheid gedeeld, ook wanneer onze begeleiding eindigt. We selecteren zorgvuldig en werken alleen met gemotiveerde gezinnen. Per gezin kijken we steeds wat past bij de speci-
Dat is een verademing, omdat je dan ook echt wat kan betekenen voor zo’n gezin. Ricardo vertelt enthousiast over een methodiek uit Nieuw Zeeland die ze binnenkort zelf ook invoert. ‘Daar werken ze met ‘family group conferences’, of ‘eigen kracht conferenties’. Aan het eind van een hulpverleningstraject komen alle mensen bij elkaar die belangrijk zijn voor een kind. Samen met de hulpverlener bespreken zij hoe zij
‘Echte armoede laat zich niet keurig definiëren, je moet het met eigen ogen zien’ fieke problematiek en maken we een hulpverleningsplan op maat. Waar ik vroeger een caseload had van minstens twintig gezinnen, zijn dat er nu maximaal twaalf.
de benodigde hulp en steun verder dragen als het traject is afgerond en hoe de taken en verantwoordelijkheden worden verdeeld. Het kind heeft veel te zeggen in dat
hele proces en geeft zelf aan wat het wil. Met zijn peetoom kan hij bijvoorbeeld het beste praten, met de juf doet hij extra huiswerk en bij oma wil hij iedere dag eten. Het heeft allemaal te maken met empowerment en het voortbouwen op netwerken die er al zijn. Ik geloof er in, want het past goed bij onze cultuur.’ Gezinnen die zich bij Mai aanmelden, doen verplicht aan trainingen mee. In aparte groepen voor kinderen, jongeren en ouderen, wordt veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van een positief zelfbeeld en het vergroten van eigen sociale- en werkvaardigheden. “Je ziet onze cliënten veranderen, vooral de kinderen”, vertelt Torres. “Ze bloeien op met de verschillende activiteiten, worden opener, minder druk en geloven in zichzelf. Maar ook bij ouderen zie je een transformatieproces. Je hoort alleenstaande moeders voor het eerst positieve dingen zeggen over zichzelf of ziet hoe jongeren
zaterdag 3 maart 2007
9
rijd je er zo voorbij; een klein en onopval-
s dat allerminst met haar grootse idealen
arin Torres, oprichtster en algemeen coör-
ai, verliet Nederland om zich met hart en
an de meest kwetsbare groepen van haar
lti-probleem gezinnen, waarin men door
nanciële- en psychosociale problemen het
er houdt.
eer je de rug niet toe’ beginnen aan een leerwerktraject. Trots vertellen Torres en Ricardo over een werkeloze cliënte, die onlangs haar rijbewijs heeft behaald en nu de kinderen van Mai per bus vervoert. Ricardo: “We staan eigenlijk te weinig stil bij wat we allemaal bereiken. We zouden onze successen beter moeten
van Torres komen haar goed van pas. Met een informatieve website, in het oogspringende mediacampagnes en een reeks van creatieve ideeën werkt zij aan een stevige basis voor de stichting. Dat is hard nodig. “De infrastructuur van Curaçao is nog niet zo sterk en de sociale kaart is voor veel
Het begon allemaal met Mai; zij bloeide op en ik bloeide mee oogsten.” De toekomst van de stichting heeft Torres duidelijk voor ogen. “Mai moet kleinschalig blijven, laagdrempelig en down to earth. We willen een structurele stroom van fondsen aanboren, over de eilandsgrenzen heen, om ten minste 25 kinderen en hun families te begeleiden op Banda’bou.” De marketing en ICT achtergrond
mensen niet duidelijk. In Nederland stap je veel makkelijker af op maatschappelijk werk of een RIAGG. Hier is de drempel hoog. Hulp vragen is beladen, terwijl het wel vaak op prijs wordt gesteld.” Als ik aan het einde van ons gesprek vraag hoe het allemaal begon, grijpt Torres naar haar laptop en toont mij een foto van een oude vrouw met een levendige
blik. “Dat is nou Mai, eenennegentig jaar oud en toen al jaren weduwe. Ik ontmoette haar op zoek naar woonruimte op Banda’bou en tijdens een interview over de cultuur van Curaçao en het klikte meteen. Zij bloeide op en ik bloeide mee.” Haar vreugde ondanks armoede, levenskracht ondanks kwetsbaarheid en diepe liefde en waardering voor het eiland waren voor Torres een trigger van iets wat al langer sluimerde. “Ik wilde uiteindelijk iets betekenen voor mijn eiland, iets doen voor de allerkwetsbaarsten. Het drijft mij en het blijft mij verwonderen hoe kinderen, ondanks hele moeilijke leefomstandigheden, op kunnen bloeien; hoe ze met de juiste begeleiding zoveel meer kunnen bereiken dan je zou verwachten. De kleine realiteit van deze kinderen en hun gezinnen is te veranderen als je hen de rug niet toekeert. Mijn keus voor Mai heeft mijn kijk op het leven genuanceerd en gerelativeerd en mijzelf diepgaand verrijkt.’
Sydelle Ricardo
Armoede op Curaçao Armoede op Curaçao is een reëel probleem. Het eiland maakt al enige tijd een periode van grote en steeds verergerende armoede door. Er is sprake van hoge werkeloosheid, wat een sociaal-maatschappelijk probleem met zich meebrengt. Velen leven onder het bestaansminimum. Dit neerwaartse economische proces gaat bovendien gepaard met het verergeren van steeds sociaal-maatschappelijke ontwrichtingen: armoede, de emigratiestroom naar Nederland, drugsgebruik, vandalisme en criminaliteit. Het scholingsniveau is gedaald, de bedrijvigheid is aangetast en het investeringsklimaat is verslechterd. De meest recente statistieken (CBS 2001) wijzen uit: Het aantal inwoners op Curaçao is 125.036. 30 Procent van de bevolking leeft van een inkomen van minder dan 500 gulden per maand en 41 procent heeft minder dan 1000 gulden per gezin. De werkloosheid is gemiddeld 17 procent. Daarvan is 35 procent jeugd, 17,5 procent vrouw en 47,5 procent man. Van de werklozen is 46 procent gemiddeld een jaar werkeloos en twintig procent meer dan drie jaar werkeloos. Zes procent van de werklozen krijgt bijstand. Het gemiddelde inkomen van een bijstandtrekker, alleenstaand met gemiddeld drie kinderen, is 271,80 gulden per maand. Een echtpaar ontvangt gemiddeld 487,50 gulden aan bijstand per maand. 39 Procent van alle gezinnen op Curaçao zijn eenoudergezinnen met een moeder als gezinshoofd. Tien procent van deze moeders is tussen de dertien en negentien jaar oud. In achterstandswijken ligt dat percentage rond de 15,6. Kinderen en jongeren van 0-25 jaar vormen 37 procent van de totale bevolking. De groep kinderen van 0-4 jaar bestaat uit bijna elf procent van de totale bevolking. Voor 15.000 kinderen wordt geen alimentatie betaald door de vader. Ongeveer de helft van de Curaçaose kinderen wordt opgevoed in een eenoudergezin met meerdere kinderen. Daarnaast groeit tien procent op in een huishouden dat bestaat uit meerdere gezinnen. De gevolgen van armoede op Curaçao zijn onder meer gebrek aan voldoende en gezonde voeding, beperkte woonvoorzieningen, beperkte mogelijkheden voor kinderopvang, beperkte ontwikkelingsmogelijkheden, beperkte deelname educatieve en recreatieve activiteiten en dat meer mensen hun toevlucht zoeken in drugs, prostitutie en criminaliteit.
Voor meer informatie zie www.stichtingmai.org
Meer weten over onze schrijfproducten? Optia nde bitem olupta que ni ipsus, nosti dolorum eniet hitia conectore et la cus, cuptae solupiet rem. Ra verum a prepedi oressitate ipsum et essecup tatempore, odi a cumquossimus perferum
Bezoek onze website op www.smartworkscaribbean.com voor meer informatie, nieuws en beeldmateriaal. Mail of bel ons voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek Mathias@smartworkscaribbean.com 00-5999-5280445 Wij staan u graag persoonlijk te woord !