START เสถียรธรรมสถาน คือ ชุมชนแห่งการเรียนรูท้ จ ี ะ อยูร่ ว่ มกันอย่างศานติ ทํางานสร้างชีวติ ตัง" แต่ปฏิสนธิ จิตจนคืนชีวติ สู่ธรรมชาติ เพื อพุทธกิจการสร้างสร้าง สังคมให้อยูเ่ ย็นเป็ นสุข พ้นทุกข์รว่ มกัน ในวาระก้าวเข้าสู่ทศวรรษที ๓ ของเสถียรธรรม สถาน ท่ านแม่ชศี ันสนี ย์ เสถียรสุ ต ผู้ก่อตัง" เสถียร ธรรมสถาน ได้มดี ํ าริใ ห้จ ดั สร้า งภาพยนตร์ส ารคดี ขนาดสัน" ในชื อ “ตาย อย่าง ดี ( Die So Well)” ถ่ า ยทอดเรื อ งราวปรากฏการณ์ ข องชีว ิต การเกิด การแก่ การเจ็บ การตาย บริเวณแม่น"ํ าคงคา เมือง พาราณสี ประเทศอิ น เดีย ด้ ว ยความเชื อ ความ ศรัทธาในความจริง ของชีว ิต และความงดงามของ วัฒนธรรมผ่านมุมมองของผู้กํากับ ทีมงาน ก่ อนจะ นํ าไปสู่ผู้ชมให้ตระหนักรู้ถึงความดีในการใช้ชีวติ ที เหลือต่อไปอย่างไรไม่ให้ตายทัง" เป็ น…
SYNOPSIS: DIE SO WELL ....................................................................................................................................................
ขนุ น เป็ นเด็ก หนุ่ มอายุ 26 ปี ทําอาชีพ เป็ น ผู้ช่ ว ยผู้กํ า กับ หนั ง โฆษณา ใช้ชีว ิต อย่ า งสุ ด โต่ ง เที ยวกลางคืน กินเหล้า สูบบุหรี ไม่มศี าสนา สัก เต็ ม ตั ว สนุ กกั บ ชี ว ิ ต ในแบบวั ย รุ่ น โดยไม่ ไ ด้ วางแผนอะไร ไม่ ต้ อ งกั ง วลอนาคต ขนุ น ได้ ม ี โอกาสเดินทางไปถ่ายทําสารคดีท ปี ระเทศอินเดีย ณ ริมแม่น"ํ าคงคา เมืองพาราณสี ถามว่าทําไมต้อง พาราณสี? คําตอบก็คอื เมืองนี"มคี วามเป็ นอินเดีย แข็ง แรงมาก แทบจะไม่ เ ปลี ย นแปลงเลยตลอด 4,000 ปี ท ีผ่ า นมา ไม่ ว่ า จะเป็ น ขนบธรรมเนี ย ม ความเชื อ หรือการใช้ชวี ติ ที ประเทศอินเดีย ขนุ นได้เรียนรูป้ รากฏการณ์ ของชีวติ ตามรอยของเจ้าชายสิทธัตถะ ช่วงวัยของ มนุ ษ ย์ ตัง" แต่ เ กิ ด จนตาย มุ ม มองของขนุ น เริ ม เปลี ย นแปลงไปเมื อ ย้ อ นดู ชีว ิต ของตนเอง ทํ า การบ้านกับตนเอง หลัง จากเดินทางกลับมาจากประเทศอินเดีย ขนุ นมีคําถามเกิดขึ"นมาในหัวว่า "ถ้าวันหนึ ง เรา ต้ อ งเกิ ด มาในชนชัน วรรณะแบบนั น เราควร จะต้ องทํายังไงให้ อยู่แบบไม่เป็ นทุกข์ได้? ถ้ามี ชาติ ห น้ าจริ งๆ เราจะเกิ ด อย่ างไรที ด ี กว่ านั น ได้? " ขนุ น จึง เดิน ทางไปลองใช้ ชีว ิต อยู่ ท ีเ สถี ย ร ธรรมสถานเป็ นเวลา 7 วัน เพื อหาคําตอบของการ อยูไ่ ด้อย่างไม่เป็ นทุกข์ ณ ทีแ ห่งนัน" ขนุ นได้เรียนรู้ และค้นพบความหมายบางอย่างในชีวติ มือที เคย จับแก้วเหล้าเปลี ยนมาเป็ นจับอาหารใส่บาตร จับ ดอกบัว ไหว้พ ระ และเป็ นมือ ที ช่ว ยเหลือ ผู้อ ืนอยู่ เสมอ ซึ งคําตอบนัน" ขนุ นอาจค้นพบแล้วทําให้ชวี ติ ของขนุ นเปลีย นแปลงไปตลอดกาล
DIE SO WELL ....................................................................................................................................................
ท่านแม่ชศี นั สนีย์ เสถียรสุต
จากทีก ล่าวมาแล้วในข้างต้นว่า ภาพยนตร์สารคดีสนั เรื อง “ตาย อย่าง ดี (Die So Well)” นัน เกิดขึน จากความ ตัง ใจที จ ะส่งมอบความอยู่เย็นเป็ นสุขให้เกิดขึ นในสังคม ของท่านแม่ชศี นั สนีย์ เสถียรสุต ผูก้ ่อตัง เสถียรธรรมสถาน โดยคุณแม่ได้ให้สมั ภาษณ์ถึงที มาของภาพยนตร์สารคดี สัน เรื องนี ว่า
“เราอยากทําสือ การสอนธรรมะขึ นมาสักชิ นหนึ ง
ซึง เป็ นความโชคดีมากทีเ ราได้ทีมจิ ตอาสาอย่างพีอ ูด๊ (วิ ว ฒ ั น์ วงศ์ก ระพัน ธุ์) และที ม งานทุ ก ส่ ว น เข้ า มา ช่ วยคิ ดต่ อ ให้ ว่าจะถ่ ายทอดออกอย่างไร ซึ ง ทุกคน ต่ า งก็ช่ ว ยกัน สร้ า งสรรค์ภ าพยนตร์ส ารคดี เ รื อ งนี ขึ นมาด้วยใจ” คุณแม่ได้กล่าว ต่อว่า “เมือ เราทํางาน กันแบบใช้ ใจ ก็ทาํ ให้เราเข้าไปเห็นถึงการทํางานที ม ี ปาฏิ หาริย์ ภาพยนตร์สารคดีเรือ งนี จึงออกมาเป็ น
ภาพยนตร์ทีม ีปาฏิ หาริ ย์ แห่งการเปลีย นแปลง หาก ใครได้ดูแล้วก็จะเกิ ดกลับไปตัง คําถามกับ ตัวเองว่า เราจะใช้ชีวิตอย่างไร ให้ตายอย่างดี” ด้วยความทีภ าพยนตร์เรื องนี ใช้ตวั แทนของวัยรุ่นทีใ ช้ ชีวติ อย่างเต็มอย่างและสุดโต่ง“ขนุ น”ทําให้กลุ่มเป้าหมาย หลัก ของภาพยนตร์เรื องนี คือ กลุ่ มวัยรุ่ น ซึ ง คุณ แม่ ก็ไ ด้ บอกถึงเรื องของความคาดหวังในภาพยนตร์สารคดีเรื องนี ไว้ว่า “การทําภาพยนตร์สารคดีเรือ งนี ไม่ได้คาดหวังว่า คนดู จ ะได้ อ ะไร เราได้ ผ ลิ ต สื อ ที ด ี แ ละทํ า ด้ ว ยใจ ดังนัน การทําสิ ง เหล่านี ก็เหมือนการลงทุน เราเป็ นนัก ลงทุน เราลงทุนในเหตุแต่ปล่อยวางในผล เมือ เราใช้ ใจทํา เราก็คิด ว่าสิ ง ที เ ราทํา จะได้ใ จกลับ มาเช่ นกัน ความจริ งแล้วไม่ได้ตงั ใจที จ ะเจาะกลุ่มเป้ าหมายของ วัยรุน่ เท่านัน แต่สามารถดูกนั ได้
ทุกคน ไม่ว่าจะเป็ นคุณพ่อคุณแม่ทีม ี ลูกในวัยนี คน ไม่มีลูกหรือใครๆ ก็ตาม แต่ทีเ ราเอาวัยรุน่ มาเล่น มา ถ่าย มาทํา เพือ ที จ ะบอกคนทุกๆ วัย ที ส ุดท้ ายแล้ว เราทุกคนล้วนแต่ต้องตายด้วยกันทัง หมด” ซึง ในปจั จุบนั สื อถือว่ามีหลายช่องทางและสามารถ เข้าถึงได้ง่าย และด้วยความทีเ สถียรธรรมสถานได้มกี าร ผลิตสือ เพื อสังคมและมีโครงการดีๆ ออกมามากมาย คุณ แม่ชศี นั สนีย์ จึงได้บอกเล่าถึงการทีเ ลือกสือ ภาพยนตร์มา ใช้สอนธรรมะให้กบั คนในสังคมว่า “เหตุผลทีเ ราเลือกการทําภาพยนตร์มาเป็ นสือ ก็ เพราะสมัยนี การดูหนังไม่ต้องดูในโรงภาพยนตร์กนั แล้ว เราจะดูกนั ในจอไหนก็ได้ เราอยากใช้สือ
ภาพยนตร์ที ว ยั รุ่น ให้ ความสนใจ เป็ นเครือ งมื อ ใน การแสดงธรรมผ่ า นศิ ลปะ ผ่ า นหนั ง สั ก เรื อ งที
นําเสนอปรากฏการณ์ ชีวิต ทําให้พวกเขาเห็นว่า ถ้า ชีวิตไม่มีธรรมะ ชีวิตอาจจะรุง่ ริง และตายทัง เป็ นก็ได้ เราตัง ใจทําสิ ง นี เพือ อยากเผยแผ่เข้าถึงกลุ่มคนให้ได้ มากที ส ุด ให้เขาดูแล้วได้ตงั คําถามกับตัวเองว่า เรา จะใช้ชีวิตของเราอย่างไร แต่ไม่ใช่การไปยัดเยียดให้ พวกเขารับ แต่เพียงแค่เราทําให้น่าสนใจ เราวางให้ เขาดู ให้ เ ขาเดิ น เข้ า มาหา สร้ า งให้ เ ขาเห็น แล้ ว มี ความสุข เมือ ถึงเวลาที เ ขาสนใจ เขาก็จะเดิ นเข้ามา เอง มันจะยังยื
นมากกว่าการที เ ราไปยัดเยียดให้กบั พวกเขา”
DIRECTOR ‘S NOTE ....................................................................................................................................................
วิ วฒ ั น์ วงศ์กระพันธุ์ (อูด๊ )
อู๊ด – วิ ว ฒ ั น์ วงศ์กระพันธุ์ ผู้กํากับภาพยนตร์ โฆษณามากประสบการณ์ แห่งบริษทั เดอะชู๊ด จํากัด เขา สร้างสีสนั ให้ก ับวงการโฆษณามาแล้วมากมาย ก่อนจะ แบ่งเวลาส่วนหนึ งมาเป็ นจิตอาสาผลิตสื อสร้างสรรค์ให้กบั เสถียรธรรมสถาน โดยที ผ่านมาผลิตภาพยนตร์โฆษณา ชุด “ชวนกันปฏิบตั ิดี ปฏิบตั ชิ อบ ทัวไทย ในวาระโอกาส 26 ศตวรรษ วิสาขบูชาโลก โดย เสถียรธรรมสถาน” ซึ ง ได้รบั การตอบรับเป็ นอย่างดีจากผูช้ มจํานวนมาก ล่าสุด ผลงานภาพยนตร์สารคดีสนั " เรื อง “ตายอย่างดี” เป็ นอีก หนึ งผลงานของผูช้ ายจิตอาสาคนนี" ซึง กว่าจะออกมาเป็ น ภาพยนตร์สารดคีชวนตัง" คําถามกับการใช้ชวี ติ เรื องนี" ผู้ กํากับอู๊ดให้สมั ภาษณ์ว่า “เอาจริ ง ๆ ก่ อนหน้ า นี ผ มทํา งานรับ ใช้ คุณ แม่ (แม่ชีศนั สนี ย์ เสถียรสุต) รับใช้ พระพุทธเจ้า มาโดย ตลอด และสํา หรับ ภาพยนตร์ส ารคดี ส ัน เรื อ งนี ก็ เช่นเดียวกัน คือ เกิ ดจากคําเชิ ญชวนของคุณแม่ทีว ่า
“พี อ ู๊ด สนใจจะไปถ่ า ยเรือ งความตายที อ ิ น เดี ย กัน ไหม” ตอนนัน ผมก็ไม่ได้คิดอะไร ตกปาก รับคําไป ทัง ที ย งั ไม่มีแผน ไม่มีโครงเรือ งอะไรเลย คุณแม่พูด เพียงแค่ว่า ถ่ายเมืองพาราณสี ประเทศอิ นเดีย น่ าจะ เอามาสอนธรรมะให้กบั คนอืน ได้ เลยกลับมานัง คิ ด ต่ อว่ า ควรจะเล่า เรือ งอย่ างไร หากจะเล่ าเป็ นหนั ง ใหญ่กค็ งไม่ได้ สุดท้ ายก็เลยออกมาเป็ นภาพยนตร์ สารคดี ที อ ยากนํ าเสนอเนื อหาให้ได้เตือนสติ ใคร หลายๆ คน” ด้วยความทีภ าพยนตร์สารคดีสนั " เรื องนี"จะต้องมีการ เดินทางไปถ่ายทํากันทีป ระเทศอินเดีย แน่นอนว่าทีมงาน จะต้ อ งเจอกับ อุ ป สรรคอยู่ เ หมื อ นกัน กว่ า จะได้ ภ าพ ครบถ้วนตามทีไ ด้วางแผนเอาไว้ ซึง หลักๆ จะเป็ นเรื อง
ของสถานที ถ่ายทําทีอ ยู่ในเมืองพาราณสี ผูก้ ํากับอู๊ด ได้ เล่าถึงการไปถ่ายทําครัง" นี"ว่า “พ า ร า ณ สี เ ป็ น เ มื อ ง ที แ ท บ จ ะ ไ ม่ มี ค ว า ม เ ป ลี ย น แ ป ล ง เ ล ย จ า ก อ ดี ต เ มื อ สี พ ั น ปี ที แ ล้ ว เพราะฉะนัน เรือ งความดิ บของสถานการณ์ ทีเ ราเจอ ตรงหน้ าก็เป็ นอุปสรรคอย่างหนึ ง ในการทํางานของ เรา เพราะเราไม่ ได้มีก ารเตรียมการอะไรเลย ไม่ มี การวางโครงเรือ ง วางตัว นั กแสดงทุก อย่างเกิ ดขึ น จริ งแบบสดๆ อีกอย่างบางสถานที เ ขาไม่อนุญาตให้ เข้าไปถ่าย หรืออนุญาต ก็ให้เวลาจํากัด แต่สุดท้ายก็ ต้องขอบคุณทีมไกด์ทีช ่วยให้เราได้ภาพกลับมาในมุม ทีใ กล้ และชัดทีส ุด” หลายคนคงสงสัยกับชื อเรื องของภาพยนตร์สารคดี “ตายอย่างดี” ทําไมต้องใช้ช อื นี" ทางผูก้ ํากับฯ อู๊ดได้เล่า ถึงความตัง" ใจทีเ ลือกใช้ช อื นี"เป็ นชื อภาพยนตร์ว่า “ถามว่ า ทํ า ไมจะต้ อ งใช้ ชื อ เรื อ ง “ตายอย่ า งดี ” ความตัง ใจแรกของผมเลยเนี ย อยากให้คนที เ ห็นชื อ เรือ งครัง แรก รู้สึกกระตุกใจ แล้วด้วยความที เ รือ งนี เรามีตวั ดําเนิ นเรือ งอย่าง “ขนุน” ที เ ป็ นเหมือนกับ ตัวแทนของกลุ่มวัยรุ่นที ใ ช้ ชีวิตแบบสุดโต่ง ใช้ ชีวิต อย่างเต็มที เลยอยากจะให้หนังเรือ งนี ได้ถกู ส่งไปถึง วัยรุน่ ได้เป็ นเครือ งมือทีใ ช้สือ สารกับพวกเขาได้แบบ โดนใจ ถ้าจะให้ตงั ชือ เรียบๆ ผมคิ ดว่าก็คงจะไม่ร้สู ึก ดึงดูด เลยมาลงกับคําว่า “ตายอย่างดี” ที น ่ าจะเป็ น คําที เ ห็นแล้วรู้สึกว่าแตกต่าง ตรงข้าม และเป็ นการ เชิ ญ ชวนให้ ม าหาคําตอบให้ ได้ ขบคิ ด กันว่า สุดท้ า ย แล้วการตายอย่างดีนัน เป็ นอย่างไร ผมมองว่าคนที จะมาดู ห นั ง เรื อ งนี ไม่ ว่ า จะเป็ นใครก็ต าม ไม่ ไ ด้ เจาะจงแค่วยั รุ่นเพียงกลุ่มเดียว อยากให้ เขาดูแล้ว เกิ ดการนําไปคิ ดต่อ ได้รจู้ กั การยับยัง ชังใจในการจะ
กระทําสิ ง ต่างๆ ผมอาจจะไม่ได้คาดหวังว่าใครที ม า ดูแล้วจะต้องเปลีย นแปลงตัวเอง เพียงแต่อยากบอก ว่ า เรามี ค วามจริ ง ให้ คุ ณ ลองมาดู สิ ความจริ ง ทัง หมด ผลลัพธ์เ ป็ นแบบนี ให้ คุณ ลองทํา คุณจะ เชือ ไหม จะเปลีย นวิ ถีชีวิตคุณไหม ซึง สุดท้ายแล้วก็ ต้องอยู่ทีต วั คุณเองว่า คุณจะเลือกแบบไหน”
THE OTHER SOUND IN MY BRAIN ....................................................................................................................................................
กวิ น พึ)งภาษี (ขนุน)
ขนุน – กวิ น พึ)งภาษี อายุ 26 ปี ปจั จุบนั เป็ นผูช้ ่วยผู้ กํากับภาพยนตร์โ ฆษณา บริษัท เดอะชู้ด จํากัด จบ ระดับ มัธ ยมศึก ษาจากโรงเรีย นนานาชาติเ อกมัย และ ระดับ ปริญ ญาตรีจ ากมหาวิท ยาลัย อัส สัม ชัญ (เอแบค) ขนุ น เป็ น ตัว แทนของวัย รุ่ น ยุ ค ใหม่ ท ีช อบใช้ ชีวิต บน ความคิดที ว่า “เกิ ดมาทัง ที ชี วิตต้ องใช้ ให้ คุ้ม” และนี เป็ นครัง" แรกของการเดินทางไปเรียนรูโ้ ลกอีกใบ ทีเ ต็มไป ด้วยปรากฏการณ์ชวี ติ อย่างแท้จริง “ผมเป็ นคนหนึ งที ใช้ชวี ติ แบบเอามันส์มาก ชีวติ ส่วน ใหญ่หมดไปกับกินเหล้า สูบบุหรี ปาร์ตห"ี นัก ขนาดยาเสพ ติด ผมก็ยงั เคยลองมาแล้วเรียกว่าใช้ชีวิตแบบชุ่ยๆ มา โดยตลอด ด้วยความทีพ น"ื ฐานผมไม่ได้เชื อในศาสนาอะไร
เลยไม่ได้มอี ะไรที จะต้องยึด ก็ใช้ชวี ติ ตามใจฉันมาตลอด จนกระทังมี โปรเจคนี"เข้ามา ตอนนัน" ผมรูแ้ ค่ว่าเรากําลังจะ ไปถ่ายภาพยนตร์กนั ทีอ นิ เดีย และทีพ เ ี ขาเลือกผมไปเป็ น ทีมงานด้วย เพราะผมพอจะสือ สารเป็ นภาษาอังกฤษได้ ก็ เลยอยากให้ผมไปช่วย ซึง ผมก็โอเค เป็ นอะไรทีน ่ าลองอยู่ แล้ว แต่พอไปถึงทีโ น้น ความคิดก็เริม เปลีย นละสิครับ เริม ไม่ ส นุ ก เริ ม หดหู่ เริ ม อยากกลั บ บ้ า น ด้ ว ยความที ภาพยนตร์ ส ารคดี เ รื อ งนี" เ ล่ า เรื อ งเป็ นพาร์ ท ๆ ตาม ปรากฏการณ์ ข องชีวิต ตัง" แต่ เ กิด แก่ เจ็บ แล้ว ก็ต าย เพราะฉะนัน" ผมก็จะได้สมั ผัสปรากฏการณ์เหล่านัน" แบบ ชัดเจนมาก เราเห็นคนตาย ทางภาพ ทางกลิน ทางเสียง ซึง ดูเหมือนจะเป็ นเรื องธรรมดาสําหรับพวกเขามาก ผมว่า เขาคงไม่ได้คดิ ว่าความตาย คือ จุดสิน" สุดของชีวติ หรอก
เราเห็นเด็กที เพิ งคลอดกับการเลี"ยงดูท เี ป็ นไปตามมี ตามเกิด นมทีใ ช้เลีย" งลูกก็ไม่ใช้นมจากแม่ ไม่ใช่นมดีๆที เด็กแถวบ้านเรากินกัน มันสีเหลืองๆ ผมไม่รูเ้ ลยด้วยซํ"า ว่า มัน เป็ น นมหรือเปล่า ด้ว ยความที แม่ เ ขาต้องออกไป ทํางาน ทํา งานในที น ีคือ การเก็บกวาดถนน เพราะว่ า จัณฑาลทีโ น่นไม่สามารถมีอาชีพได้ ไม่สามารถมีบา้ นได้ เขาต้องไปอยู่กนั ข้างถนน ริมทางรถไฟ เด็กคลอดมาก็ จะได้ใ ช้ชีวิตอยู่ใ นสถานที แ บบนัน" เราไปเจอเด็กนอน หลับอยู่ แล้วมีแมลงวันรุมตอมอยู่เต็มหน้าเลย หรือแม้แต่ คนแก่ เราจะเห็นเยอะมากทีอ อกมาเป็ นขอทาน หรือบาง คนก็อ ยู่คนเดียว วัน ทัง" วัน ใช้ชีวิตอยู่กบั การรอคอยลูก กลับมาจากทํางาน เรื องความเจ็บปว่ ยก็เป็ นอีกหนึ งเรื องทีส ร้างความหด หู่ใ ห้กบั ผมมาก ด้วยสภาพโรงพยาบาลที ดูค่อนข้างไม่ สะอาด อุปกรณ์ ก็ดูจะไม่ค่ อยพร้อ ม คนที เจ็บ ป่วยก็จ ะ นอนรอการรักษาไปตามสภาพ มีภาพหนึ งทีส ะเทือนใจผม มาก คือ ผมเห็นภาพของแม่อุม้ ลูกแล้วร้องไห้ ผมคิดว่าลูก เขาน่ า จะเสีย ชีวิต เป็ น นาทีท ีทํ า ให้ผ มไปไม่ ถู ก เลยทัง" สงสาร ทัง" หดหู่ แต่ผมสังเกตอย่างหนึ งคือ ในขณะทีเ รารูส้ กึ เศร้าสลด กับ การใช้ ชีวิต ของพวกเขา แต่ พ วกเขากลับ ยิ"ม แย้ ม ยอมรับในสถานะทีเ ขาเป็ น ผมว่าผมทึง ในหัวใจของพวก เขามากนะ อีกอย่างทีผ มทึง คือ เรื องของความเชื อ และ ความศรัทธาในแม่น"ํ าคงคา ผมว่าแม่น"ํ านี"คอื ชีวิตของ พวกเขาเลย ทุกคนตื นเช้ามาก็ใช้แม่น"ํานี"อาบนํ"าแปรงฟนั ถั ด ไปอี ก สิบ เมตรก็ ซ ัก ผ้ า ถั ด ไปอี ก หน่ อ ยก็ เ ผาศพ คนขับ เรือ ให้ผ มนี ตัก นํ" า จากแม่ น"ํ า มาดื ม กิน เลยนะ ซึ ง ั ั แม่น"ํ าคงคาจะมีอ ยู่ส องฝงั คือ ฝงนรกกั บฝงสวรรค์ ฝ งั ั เ ราไปอยู่ไปถ่ายทําภาพยนตร์สารดคีเรื องนี" สวรรค์คอื ฝงที ั ส่วนอีกฝงนรกจะเป็ นทะเลทรายโล่งๆ จะมีแค่ไม่กค ี นทีอ ยู่ ส่วนใหญ่จะมีแต่นกั บวชของอินเดียทีเ ขาปลีกวิเวกออกไป อยู่คนเดียว
เขาจะไปสวดมนต์ อาบนํ"าในแม่น"ํา เพราะว่าตรงนัน" เป็ น ทีเ งียบสงบ ไม่มผี ูค้ นมารบกวน ซึง นักบวชจริงๆ เขาไม่ ค่อยปรากฏตัวให้เห็นกันเท่าไหร่ ส่วนที เราเห็นนักบวช บางคนทาหน้า นัง ขอตังค์นักท่องเที ยว ส่วนใหญ่จะเป็ น ตัวปลอมมากกว่า การเดินทางครัง" นี"ถือว่า เป็ นการเดินทางครัง" สําคัญ ในชีวิต สํา หรับ ผมเลย เพราะนอกจากเราจะไปสัม ผัส ปรากฏการณ์ท เี ป็ นจริงของชีวติ ไปเห็นการเกิด การแก่ การเจ็บ การตาย อย่างใกล้ชดิ แล้ว กลับมาเมืองไทยแล้ว ผมยังมีโ อกาสไปปฏิบ ัติธ รรมร่ว มกับแม่ ชีน้ อยที เสถีย ร ธรรมสถาน ต่ ออีก 7 วัน วันแรกๆ แม้แต่ การกราบพระ ผมยังกราบผิดเลย นังสมาธิ ได้ 5 นาที ผมก็ต้องมองไปที อื นแล้ว ยิง เรื องตื นเช้านี ไม่ใช่ตวั ผมเลย แรกๆ ตื นเช้ามา ทําวัตรยังนัง หลับใน เวลาสวดมนต์กต็ ้องมีหนังสือติดตัว อยู่เลย หลังๆ ผมก็นัง สมาธิได้นานขึ"น เพราะผมคิดว่ า ไหนๆ ก็มาแล้วก็ขอตัง" ใจให้เต็มที เอาจริงๆ ผมก็ไม่รหู้ ลัก พุทธศาสนาอะไรมากมาย แต่พอได้คุยกับแม่ชที ่านหนึ ง ซึง ผมชอบคุยกับท่านมาก ตลอดเวลาทีป ฏิบตั ธิ รรมทีน ัน" ท่านทําให้ผมรู้สกึ ว่าคําสอนหลายๆ อย่างในศาสนาพุทธ มันก็คอื วิทยาศาสตร์ ไม่ใช้เวทมนต์ สิง เหนือธรรมชาติ แต่ ม ัน คือ ธรรมชาติเ ลย ผมเลยรู้ส ึก ว่ า บางอย่ า งที ไ ด้ เรียนรูม้ า ผมก็เชื อนะ อย่างตอนทีผ มไปกวาดใบไม้ แล้ว แม่ชกี ส็ อนว่า
กิ เลสก็เหมือนกับใบไม้ที)ร่วงลงมาในสวน ของเรา เราเอาชนะมันไม่ได้ เพราะมันก็ คื อ ธรรมชาติ เราทํา ได้ เพี ย งอย่า งเดี ย ว คื อ ถ้ า มัน ร่ ว งลงมาเราก็ต้ อ งกวาดมัน ออกไปแล้วสวนเราก็จะสวยเอง
ซึง ผมคิดว่า มันใช้ได้จริงมากๆ ทุกวันนี"กย็ งั ใช้ อย่างถ้ามี ใครทําให้โมโห เราก็รูต้ วั เองแหละว่าเราโมโห แต่เราจะ ไปยึดมันทําไม เราจะเก็บความแค้น ความโมโหไว้ทําไม เราก็ปล่อยให้มนั ผ่านไป หรือเราอยากได้สงิ นัน" สิง นี" แต่ เมื อพิจารณาแล้วว่า มันก็เป็ นแค่กเิ ลส เราก็ปล่อยมันไป มันก็เป็ นแค่สงิ ทีเ ราไม่ตอ้ งไปยึดจับมันไว้ เมื อมีความสุข เราก็รู้ว่ามันเป็ นความสุข แต่เรากอดมันไว้ไม่ได้ เพราะ วันหนึ งเราก็รู้ว่ามันต้องจากไป ซึ งผมว่าอันนี"จริงมากๆ ซึ งต่ อให้คุณจะไม่มีศาสนาหรือจะนับถือ ศาสนาอะไร ก็ สามารถนํ า มาปรับ ใช้ ใ นชีวิต กัน ได้ ผมคิ ด ว่ า มัน คื อ ธรรมชาติมาก ซึง ผมก็ไม่เคยรูม้ าก่อนเลย ถ้าถามว่าอะไรคือสิง ทีผ มได้จากการเดินทางไปเรียนรู้ ปรากฏการณ์ชวี ติ ทีเ มืองพาราณสี ประเทศอินเดีย และ การเดิน ทางเข้า สู่ โ ลกของธรรมะที เ สถี ย รธรรมสถาน กลับมาผมก็ยงั คงใช้ชวี ิตเหมือนเดิม ยังกินเหล้า ยังสูบ บุหรี เหมือนเดิม แต่ สงิ ที ผมได้มาจากตรงนัน" มันเป็ น อะไรที เ ตือนสติเ รามากกว่า มันเตือนสติเ ราว่ า สุดท้า ย แล้วเราก็ต้องเป็ นอย่างนัน" สุดท้ายเราก็ต้องแก่ ต้องเจ็บ ต้อ งตาย แต่ ม ันไม่ไ ด้จบแค่ต รงนัน" เพราะเราจะตาย แบบที ทําอะไรดีๆ ไว้ หรือทําอะไรชุ่ยๆ แล้วตาย อย่าง ทุกวันนี"ถ้าผมจะทําอะไรไม่ดี หรือมีเพื อนๆ ชวนไป สิง เหล่านัน" มันก็จะโผล่ขน"ึ มาเบรกเรา โผล่ขน"ึ มาให้เราฉุ กคิด อีกครัง" สํา หรับ ภาพยนตร์ส ารคดีส ัน" เรื อ ง ตายอย่ า งดี ผม ไม่ ไ ด้ ค าดว่ า หลัง จากที คุ ณ ได้ ดู ไ ปแล้ ว คนดู จ ะต้ อ ง เปลี ยนเป็ นคนใหม่เลย แต่แค่ถ้ามีคนดูแล้วคิดได้ มันก็ เป็ นความภาคภูมิใจสําหรับตัวผมและทีมงาน ที สงิ ที เรา พยายามทํ า นั " น สํ า เ ร็ จ และมั น ก็ เ ป็ นสิ ง ดี สํ า หรั บ พระพุ ท ธศาสนาด้ว ยว่ า เราได้เ ปลี ย นคนหนึ ง ให้ดีข"ึน อย่างน้อยผมว่าคนทีด ูแล้ว กลับไปคิดต่อครับ โดยเฉพาะ วัย รุ่ น ที ใ ช้ ชี วิ ต ระหํ า แบบผม มาเปิ ด ใจดู แ ละเรี ย นรู้ ความหมายของการใช้ชวี ติ ไปด้วยกันครับ”
คื อ ผมกลับมาผมก็เหมื อ นเดิ ม แต่ สิ) ง ที) ผมได้ มันเป็ นแค่ อี กเสี ย งในหัว ที) ค อยบอกว่ า ให้ อ ยู่ อย่างดี ตายอย่างดีเถอะ
CREDIT ....................................................................................................................................................
ดําเนินการผลิต กล้องและอุปกรณ์ถ่ายทํา อุปกรณ์ถ่ายทํา Colorist
Post production Sound Design & Mixing Actor & Assistant Director ไกด์ทอ ี นิ เดีย ผูป้ ระสานงานทีอ นิ เดีย Location Assistant Editor Editor Cameraman 1 Cameraman 2 Director of Photography ผูก้ าํ กับ
The shood Co., Ltd. บริษทั มุมกล้อง จํากัด บริษทั สยามไลท์ ฟิลม์ เซอร์วสิ จํากัด วราวุธ ธํารงรัตน์ นิรุต สุวรรณี เม พัตระปาล SO GOOD HOUSE CINE DIGITAL ขนุน พึง ภาษี Manoj Ji Sumidt Amidt อัษฎิฎิt ภฎั ผ่องพักตร์ ฮารีฟ แบบวา กัส ศุภกิจ โป้ง วรรธชัยพันธ์ ทรัพย์ บุบผาสุวรรณ หนุ่ย สุขสมกร อู๊ด วงศ์กระพันธุ์
ข้อมูลเพิม เติม กรุณาติดต่อฝา่ ยประชาสัมพันธ์ หัวหน้ าฝ่ ายประชาสัมพันธ์ : คุณอารีย์ กาญจนรังสรรค์ (ติกz ) โทร. 085-088-0664 สื)อหนังสือพิ มพ์ : คุณชญานิษฐ์ เข็มกลัด (นํ"าตาล) โทร. 084-677-6891 สื)อนิ ตยสาร / เว็บไซต์ : คุณอภิญญา เอียดจุย้ (ดาว) โทร. 091-402-3130