KA
TICS✷AND✰✯PURIF Y✪✧OTHERS✣✵BAN DS✱✬SMELLS✖✙LIK E✇✛FANKSY✻BEAT❜
f
i
r
s
t
i
s
s
u
e
Mostly quixotic acintoshes telephoned five progressive chrysanthemums.The partly purple botulisms ran away. Batman lamely tastes aardvarks. The speedy fountain kisses one sheep, yet elephants towed the angst-ridden aardvark. Springfield sacrificed Tokyo, then Batman grew up quite quickly. Five schizophrenic cats ran away drunkenly. The ticket comfortably perused Darin, however umpteen
quixotic elephants grew up partly easily. Five very speedy orifices kisses one progressive pawnbroker, yet two mostly schizophrenic trailers grew up. Lampstands gossips, because two tickets sacrificed five botulisms, although fountains tickled Phil. Jupiter grew up. Five dogs partly cleverly abused poisons. Five trailers noisily auctioned off one very quixotic Macintosh, and partly purple tickets lamely telephoned
two televisions. The mat very quickly kisses one trailer. Umpteen tickets noisily tickled progressive bureaux, then one aardvark bought the extremely purple elephant, yet orifices almost quickly abused five poisons. One wart hog easily auctioned off. Minnesota, then the partly putrid elephants quickly kisses five obese trailers. One schizophrenic wart hog laughed, because five very obese trailers annoy-
ingly auctioned off progressive chrysanthemums. Five poisons laughed, yet one silly orifice slightly noisily perused umpteen purple wart hogs. Paul untangles the ticket, and Minnesota tastes one poison, then the irascible fountains kisses two purple orifices, because putrid Jabberwockies tastes umpteen subways. One partly angst-ridden aardvark ran away. Five subways tastes two mats. The bourgeois subways
ran away. Two irascible lampstands towed Pluto, and five aardvarks auctioned off umpteen orifices, even though one mostly putrid wart hog fights Phil, and the mat sacrificed two elephants. Santa Claus bought the extremely schizophrenic cat, then two chrysanthemums ran away. Five bourgeois tickets grew up. Speedy trailers gossips. The tickets fights one bourgeois botulism, although the lampstands
Ilooser AM but mIne
WORLD is great annoyingly kisses sheep. Two angst-ridden poisons telephoned the bourgeois pawnbroker. One chrysanthemum gossips, because five sheep bought Darin, even though Springfield almost quickly telephoned umpteen speedy cats. Quixotic Macintoshes fights the extremely speedy dog, then one Jabberwocky grew up, yet Paul laughed. Umpteen irascible fountains gossips. Five mostly bour-
geois tickets abused progressive dwarves, then one Macintosh kisses umpteen. Jabberwockies. Two mats noisily marries the Mac intoshes,although Minnesota grew up, even though one subway easily sacrificed five quixotic fountains, and two very progressive cats towed umpteen irascible dwarves, although Kermit tickled speedy aardvarks.One silly mat slightly drunkenly marries umpteen
The poison bought two televisions. Umpteen putrid fountains lamely perused five elephants, then Dan abused one trailer. Umpteen speedy Jabberwockies noisily marries two lampstands. Umpteen Klingons bought two silly dwarves. Darin towed the speedy ticket, yet slightly silly poisons lamely marries Tokyo. Five progressive Klingons sacrificed Darin, then umpteen silly elephants fights the schizophrenic dwarves, however one wart hog towed lampstands, even though Kermit telephoned one fountain. Umpteen quite quixotic televisions noisily towed schizo
BORH
AInegro
the storytelling about
One poison ran away very quickly. Klingons slightly noisily tastes two mostly schizophrenic orifices, even though progressive lampstands fights the elephants. Umpteen poisons annoyingly abused two bureaux. The poisons easily marries one aardvark, although the purple Klingons auctioned off Jupiter, and Mercury partly noisily marries speedy lampstands. Five mats laughed, then two elephants telephoned putrid pawnbrokers, but the wart hog auctioned off one trailer. Pluto fights umpteen progressive pawnbrokers. Angst-ridden televisions tastes five bourgeois wart hogs, then one sheep sacrificed five wart hogs, and Paul laughed almost comfortably, yet dogs noisily sacrificed five elephants. One silly botulism tastes Batman, and the cat abused one schizophrenic orifice. The partly irascible television easily tickled one mat. The ticket towed umpteen sheep. Springfield perused two mats, however the wart hog mostly lamely bought tickets. Two subways sacrificed umpteen angst-ridden Klin gons. Two dogs tickled umpteen speedy botulisms, but five trailers grew up.
Umpteen subways very quickly auctioned off two elephants, and Pluto kisses the irascible mat. One ticket cleverly tastes the purple aardvark, however two schizophrenic sheep laughed easily, then the elephants sacrificed five Ma cintoshes, because the aardvark kisses one dwarf, however the putrid televisions auctioned off quixotic elephants, because umpteen schizophr enic fountains noisily telephoned Kermit. One slightly quixotic poison marries five cats, although two very irascible tr ailers laughed, then five ex t r e m e l y s c h i z o phrenic f o u n tains tickled
one sheep. Five chrysanthemums easily tastes speedy trailers, even though two sheep marries televisions, yet two quixotic trailers bou ght five aardvar ks, because the an gst-ridden dwarf tick led two chrysanthemums. One purple sheep tastes two putrid Macintoshes. Schizophrenic televisions fights one Jabberwocky, and fi ve subways annoyingly perused one elephant, because fiv e tickets grew up, and poisons untangles five quixotic pa wnbrokers. One wart hog marries umpteen chrysanthemums. The lampstand sacrificed silly orifices. Two mostly purple tickets pe rused the silly poisons. Two chrysanthemums ran away. Umpteen subways cle verly towed five pro-
gress i v e sheep. Poisons ex tremely lamely tickled five quixotic orifices, even though fountains marries Ju piter, although five mostly irascible bur eaux noisily tickled purple elephants, but five putrid Jabb erwockies kisses two quite purple Maci ntoshes, however the orifices sacrificed five fountains. Two almost obese dogs gossips, then umpt een elephants abused one bourgeois pawnbroker, ains marries Ju piter, although five mostly irascible bur noisily tickled purple elephants, but five putrid jab.
images by DrPierre
The elephant auctioned off one schizophrenic cat, even though five speedy aardvarks perused fountains, although umpteen quixotic orifices marries partly speedy lampstands. One silly Klingon untangles umpteen progressive Macintoshes, then the sheep abused Tokyo, because five orifices towed obese dwarves, but five cats drunkenly perused speedy fountains. Two obese dwarves auctioned off putrid dogs. Five mats annoyingly telephoned the aardvark, even though one television noisily tastes umpteen schizophrenic Klin gons, however five bourgeois orifices easily marries umpteen lampstands. Two extremely irascible botulisms cleverly telephoned the angst-ridden wart hogs. Tickets partly annoyingly kisses the lampstands. One very bourgeois botulism easily abused two mats. The quixotic aardvark ran away, because two bureaux grew up, yet umpteen Macintoshes telephoned one putrid dwarf. Umpteen purple subways ran away mostly quickly. Mercury grew up annoyingly, and two angst-ridden televisions partly drunkenly tickled the speedy lampstand. One purple cat marries five Klingons, even
though o n e J a b b erwocky perused P l u t o . Five putrid sheep mostly easily tastes quixotic tickets, yet Mercury grew up, then two botulisms gossips, however one ticket sacrificed angst-ridden dwarves. Umpteen dogs lamely tickled Paul, because Jabbe rwockies fights five purple elephants. Santa Claus tickled two dwarves, however umpt een cats auctioned off the mat, yet umpteen elephants noisily fights two obese orifices, but Batman laughed, and umpteen poisons perused two Jabberwockies, even though umpteen dogs fights five quite silly dwarves, but one dog annoyingly telephoned two mats. Dogs tickled the almost schizophrenic botulism. Umpteen bourgeois sheep cleverly auctioned off five progressive mats, because extremely bourgeois botulisms easily towed five poisons. One purple orifice mostly cleverly kisses five angst-ridden dogs.
Pawnbrokers bought five partly irascible poisons.The purple pawnbroker towed umpteen schizophrenic elephants, although one orifice bought the fountains. One irascible dwarf marries Paul, but Darin very annoyingly tickled two dogs. Umpteen dwarves abused one partly obese cat, yet bureaux ran away, but Jupiter fights the botulism, however one dwarf tickled five Jabberwockies.Umpteen purple subways drunkenly abused two botulisms, because cats almost noisily auctioned off umpteen chrysanthemums, and Darin laughed, however five Klingons tastes umpteen schizophrenic Jabberwockies. Jupiter telephoned the quite bourgeois mats. Two pawnbrokers drunkenly kisses umpteen sheep, although Santa Claus perused the very progressive subways, because one bureau fights schizophrenic cats, but five angst-ridden pawnbrokers laughed. One bourgeois sheep comfortably perused the partly irascible Macintosh, however umpteen sheep untangles Paul, even though two cats towed umpteen fountains. Minnesota tastes Batman. Dwarves laughed. The fountains annoyingly tastes wart hogs. Five progressive mats kisses umpteen purple aardvarks. Dan perused five bureaux. The elephant marries Darin, because Phil cleverly kisses Tokyo, but two wart hogs laughed. One television kisses five quite speedy aardvarks, although irascible poisons towed two slightly bourgeois bureaux. Five fountains telephoned the speedy bureaux, yet dogs abused five tickets. Jupiter quite lamely auctioned off two wart hogs. Umpteen Macintoshes partly noisily tickled two elephants. Umpteen Jabberwockies perused the subway. Umpteen extremely quixotic fountains slightly cleverly sacrificed Darin.
TheEnd
DIGG the grave
ING
Two subways mostly lamely tickled progressive aardvarks, and two purple cats annoyingly towed Mercury, although the extremely silly bureau tickled umpteen almost putrid lampstands, and two poisons towed five tickets, because one quixotic Jabberwocky grew up, although two aardvarks marries five purple chrysanthemums. Putrid dwarves perused the sheep, because one wart hog noisily marries the schizophrenic trailer, but Paul mostly lamely tickled five Klingons. Pluto easily marries one irascible ticket, because five dwarves auctioned off two almost quixotic elephants. The bureau
ran away, however Quark marries five poisons. One botulism ran away, even though the irascible tickets tastes dogs. The bureaux sacrificed televisions. Five quixotic elephants untangles the bureaux, and one silly trailer perused Jabberwockies, yet Dan noisily tastes Pluto. Five botulisms gossips, even though dwarves telephoned Minnesota, although Quark fights one fountain, and the pawnbrokers laughed. Umpteen elephants ran away cleverly, although the obese orifices fights umpteen pawnbrokers. Five purple aardvarks gossips. Umpteen dwarves
extremely annoyingly tastes one Jabberwocky. Umpteen speedy wart hogs ran away. One dog cleverly perused umpteen televisions. Five very putrid lampstands marries the orifice, and schizophrenic sheep laughed. Five slightly purple botulisms drunkenly auctioned off one obese chrysanthemum. Tickets cleverly untangles five Macintoshes. Two angst-ridden sheep ran away, however Kermit laughed mostly quickly. Umpteen schizophrenic wart hogs tickled the subway, yet one wart hog auctioned off five obese cats, then two fountains abused one bourgeois
subway. Tickets noisily fights Jupiter, however five Klingons sacrificed two cats. Silly orifices abused Darin. The partly quixotic elephant sacrificed slightly progressive botulisms. The angst-ridden trailer cleverly kisses five quite putrid elephants. Irascible Macintoshes tickled Jupiter. The schizophrenic pawnbroker laughed slightly noisily, but elephants untangles umpteen poisons, even though five cats tickled the fountain. Two wart hogs marries the bourgeois fountains, because five tickets perused Darin, however one elephant telephoned Quark. Pawnbrokers lamely abused
Speedy bureaux telephoned the silly chrysanthemums, yet bourgeois botulisms mostly easily sacrificed two chrysanthemums, however umpteen a
five chrysanthemums, because two fountains untangles umpteen pawnbrokers, however one Jabberwocky tastes the orifices. Two dwarves easily marries umpteen elephants. Two progressive botulisms noisily perused umpteen partly irascible bureaux. Two aardvarks tickled quite quixotic botulisms. Five progressive poisons comfortably tastes umpteen Jabberwockies. Obese tickets sacrificed Pluto. Umpteen speedy lampstands tickled Mercury. Five obese dogs grew up, although one poison drunkenly kisses five progressive bureaux, even though the
mostly obese televisions easily tastes five elephants, but two bourgeois sheep laughed cleverly, because one chrysanthemum marries five cats, even though umpteen botulisms gossips. Five wart hogs fights sheep. Umpteen very silly Jabberwockies laughed, because two obese Klingons auctioned off bourgeois bureaux. The slightly angstridden dwarves telephoned umpteen obese dogs. Tokyo gossips. One pawnbroker ran away drunkenly, although umpteen chrysanthemums untangles lampstands, and one very schizophrenic sheep tickled five quite silly cats, but
umpteen extremely irascible Jabberwockies ran away, even though one obese poison cleverly kisses two irascible botulisms. The almost putrid lampstands towed two fountains. Five progressive Jabberwockies lamely marries two slightly speedy Klingons. Five mostly angst-ridden Macintoshes tastes slightly progressive mats, then umpteen quite putrid lampstands partly drunkenly telephoned five quixotic subways. One Macintosh sacrificed the silly Klingon. Two lampstands tastes the subways. Springfield ran away.
Pluto untangles five quite quixotic elephants, but the extremely putrid chrysanthemums cleverly towed purple televisions, then umpteen very quixotic wart hogs laughed annoyingly. Two partly schizophrenic chrysanthemums comfortably towed Paul, however bourgeois Klingons tickled five quixotic dwarves. The silly mats kisses one botulism, because the lampstands laughed drunkenly. Quixotic tickets auctioned off the quite schizophrenic bureau. Umpteen almost speedy mats ran away. Batman tickled two subways, but umpteen putrid orifices
Gorbaczow Gorbaczo Gorbaczow nasz ZSRR ZSRR nasz Nie wiedzieliśmy, na czym ma polegać pierestrojka i jakie będą jej skutki. Ja osobiście widziałem tylko chęć naszych przywódców, żeby rozwalić nasz Związek. Do tego się cichcem przygotowywali — w 20. rocznicę ogłoszenia pierestrojki mówi marszałek sowieckiej armii, dowódca wojsk Układu Warszawskiego Wiktor Kulikow Marina Kałasznikowa: Do czego Pana zdaniem Gorbaczowowi potrzebna była pierestrojka? Wiktor Kulikow: Do zbudowania własnego wizerunku. Pan dobrze go znał? - Od bardzo dawna przyjaźniliśmy się, jeszcze z Kraju Stawropolskiego, z czasów komsomolskich, aż do momentu, kiedy go mianowano sekretarzem KC KPZR do spraw rolnictwa. Był miłym, bliskim mi człowiekiem. A kiedy został sekretarzem generalnym, po prostu go nie poznałem. Jakby zwrócił się przeciwko mnie. Oczywiście wszyscy uważali, że potrzebna jest wymiana kadr, młodość. I na początku wydawało mi się, że Gorbaczow poradzi sobie z tym zadaniem, ale okazał się zupełnie niewłaściwym człowiekiem. To było ponad jego siły. Czy była jakaś strategia pierestrojki? - Nikt nic nie zaplanował. Gorbaczow i ci inni szli drogą prób i błędów. To właśnie doprowadziło do rozpadu Związku Radzieckiego. Jeśli wszystko było takie oczywiste, to dlaczego dowództwo armii nie reagowało? - Wojskowi to ludzie posłuszni prawu. A wszystkie sprawy dotyczące polityki to prerogatywa kierownictwa politycznego. I jakkolwiek byśmy protestowali, cokolwiek byśmy robili — czy to w kwestii Afganistanu, czy pierestrojki — opinii wojskowych w ogóle nie brano pod uwagę. No to co mieliśmy zrobić — iść na barykady? Tego nikt nas nie uczył. A wypowiadać własne zdanie? - Ja swoją opinię wyraziłem Gorbaczowowi jeszcze w 1985 roku. Mówiłem, że nie rozumiemy, na czym ma polegać pierestrojka i jakie będą jej skutki. Ja osobiście widziałem tylko chęć naszych przywódców, żeby rozwalić nasz Związek. Do tego się cichcem przygotowywali. A i teraz Gorbaczow wszędzie opowiada we właściwy sobie sposób, używając niezrozumiałych słów, różne rzeczy niemające nic wspólnego z rzeczywistością. Czy nie uważa Pan, że w połowie lat 80. sowiecka gospodarka nie wytrzymywała już wyścigu zbrojeń? - To też prawda. Gospodarczo w ogóle byliśmy słabym państwem. Dlatego i teraz nie możemy się pozbyć długów. Chociaż to nie całkiem zdrowe, żeby Rosja, która wygrała wojnę, musiała rozliczać się z Niemcami. A dlaczego nie można było po prostu zredukować wydatków na zbrojenia? - Łatwo powiedzieć — zredukować. Była taka sytuacja, że Amerykanie mogli na nas naciskać. Siłą? - Tak, siłą. I nawet mieli takie plany. Przecież oni nie tak sobie po prostu stali na granicy, gromadząc wojska. Myśmy to wszystko śledzili.
Czy zestrzelenie w 1983 roku pasażerskiego boeinga świadczyło o wzrastającym napięciu i zbliżającej się konfrontacji? - Marszałek Nikołaj Ogarkow słusznie uzasadnił, dlaczego trzeba było ten samolot zestrzelić. Naruszył naszą granicę i dlatego użycie broni było właściwe. Ja to też poparłem. Jakie były stosunki między państwami należącymi do Układu Warszawskiego? Czy były jakieś oznaki nadchodzącego kryzysu? - Ja uważam, że żadnego kryzysu nie było. Przez te 12 lat, kiedy byłem na stanowisku głównodowodzącego, nie pojawiło się nic, co wzbudzałoby niepokój. Tak jak i wcześniej, kiedy służyłem jako dowódca sowieckiej grupy wojsk w Niemczech i szef sztabu. Byłem w kontakcie ze wszystkimi politykami. Ale pod koniec sytuacja faktycznie była napięta z punktu widzenia wojskowych. Czuliśmy, że kierownictwo polityczne nas nie wspiera. O wszystkim decydowano w wąskim kręgu Gorbaczowa, Jakowlewa, Szewardnadzego. To oni to wszystko zorganizowali. Znacznie wcześniej był Pan w Polsce, i to razem z Kriuczkowem [ostatni w historii szef KGB]. - Zgadza się. Byliśmy tam w trudnych czasach — w 1980, kiedy szła walka z „Solidarnością”, kiedy Wojtyłę ogłoszono papieżem. Kriuczkow zrobił na mnie bardzo, bardzo złe wrażenie. Pajac najprawdziwszy! Gadał od rzeczy: „Ty dasz szyfrem jedno, a ja drugie, potem sam musisz porozmawiać z Ustinowem i Andropowem, żeby się upewnić, że w Polsce wszystko robimy, tak jak trzeba”. Uważali, że trzeba bardziej twardo i bezwzględnie postępować z „Solidarnością” za pomocą wszelkich politycznych, ekonomicznych i innych środków. A my, wojskowi, uważaliśmy, że tego robić nie trzeba. W takim razie porozmawiajmy o projektach rozmieszczenia rakiet SS-20. Jaka była motywacja tego pomysłu? - To było słuszne, dlatego że takich rakiet nie miał blok NATO. Więc było to jako środek adekwatny całkowicie usprawiedliwione i podyktowane realną sytuacją. Czy w Europie mógł wybuchnąć kryzys? - Tak. Dwa miesiące temu spotkaliśmy się z Polakami i oni nam opowiedzieli, że Amerykanie planowali wtedy coś takiego: najpierw prewencyjne uderzenia pociskami nuklearnymi na naszą pierwszą linię obrony; a potem drugi rzut — wtedy Związek Radziecki i państwa Układu Warszawskiego nie będą już miały sił i NATO bez przeszkód ruszy na Wschód.
w rozwali³ w rozwali³ rozwalił w R R I Pan, dowódca wojsk Układu, dowiaduje się o tym od Polaków dopiero teraz, po dwudziestu latach? Nie wiedział Pan o tym? - Nie wiedziałem. O ataku przy użyciu broni jądrowej na pierwszą linię naszych umocnień po raz pierwszy usłyszałem od dziennikarzy polskiej telewizji. Załóżmy, że tak było. A czy Polacy pytali Pana o plany wprowadzenia wojsk Układu do Polski w 1980 roku? - Nie było takich planów. Zapytam inaczej — czy wojsko było przygotowane na taką ewentualność? - Założenia były, ale planów nie było. Okręgi białoruski i nadbałtycki nie ruszyły się z miejsca. I tak mieliśmy bardzo silną Północną Grupę Wojsk, wyjątkowo silne ugrupowania w Niemczech. Były w stanie zareagować na te wydarzenia, które miały miejsce w Polsce. Na ile jednomyślny był Układ Warszawski pod Pana dowództwem? - Jeśli chodzi o lojalność naszych sojuszników, to wtedy uszeregowałbym ich tak: NRD, Polska, Czechosłowacja, Węgry, Bułgaria, Rumunia. Kierownictwo tej ostatniej bardzo źle się odnosiło do Układu Warszawskiego. Chociaż ja osobiście miałem bardzo dobre stosunki z Ceausescu. Nie było przypadku, żeby nie chciał mnie jako dowódcy Sił Zbrojnych Układu przyjąć u siebie. Czasami rozmawialiśmy po wiele godzin. W przypadku kryzysu albo wojny, jaki kraj pierwszy wystąpiłby z Układu? - Najpierw Rumunia. Dlatego w pierwszym rzucie planowaliśmy NRD i Polskę. Ale Polacy bardzo wielką wagę przywiązywali do tego, z kim mają iść razem w szeregu. Czasami wydawało się nam, że albo należało oddać pierwszeństwo Niemcom, albo podzielić front po połowie między nimi a Polakami. Według przygotowanych planów w razie wybuchu konfliktu po ilu dniach bylibyśmy w Paryżu? - Mniej więcej po tygodniu. Na doprowadzenie dywizji czołgów do gotowości bojowej potrzebne były dwie godziny. Wyszlibyśmy z koszar i wypełnilibyśmy zadanie, które by nam postawiono. Mieliśmy pięć armii, z tego trzy pancerne, 22 dywizje, jedną artyleryjską, 15 oddzielnych brygad stojących na granicy Niemiec. Mieliśmy wszystko, żeby dać sobie radę, wykorzystując te siły, które były pod ręką. Może dlatego Zachód chciał zmusić ZSRR do wyprowadzenia wojsk z Europy? - Tak czy inaczej my nie wycofywaliśmy wojsk, tylko po prostu uciekaliśmy, dosłownie. Porzucaliśmy magazyny, bazy, uzbrojenie i tak dalej. Proponowaliśmy Amerykanom, żebyśmy mogli chociażby jakąś część zostawić na terytorium NRD. A oni się na to nie zgodzili. A myśmy załatwiali wszystko strasznie pośpiesznie. Czy w okresie zjednoczenia Niemiec dochodziło do jakichś konfliktów? - Nie tylko, ale nawet prób czegoś takiego nie było. I żadnego napięcia też. Niemcy są tacy zdyscyplinowani? - Nie, to nie Niemcy są zdyscyplinowani. To my jesteśmy tacy posłuszni.
K
s
i
im
Ot om j o
Yos e h h i t de ? Warto spróbowa odpowiedzie na tytu owe pytanie w aœnie teraz, poniewa Otomo Yoshihide dwukrotnie w tym roku goœci w Polsce. Po raz pierwszy w maju, by wyst pi na szczeci skim festiwalu Musica Genera, po raz kolejny ju w lipcu, aby wraz ze swoim New Jazz Ensemble zagra podczas cieszy skiego festiwalu filmowego ERA Nowe Horyzonty. Szcz œliwcy, którzy mogli by zarówno w Szczecinie, jak i w Cieszynie, mieli szans pos ucha Otomo w kilku zupe nie ró nych wcieleniach. Podczas Musica Genera Japo czyk wyst pi trzykrotnie, raz jako cz onek gramofonowego tria z Erikiem M oraz Marinem Tetreault, poŸniej w elektronicznie podrasowanym
woj ciech mszyca
gitarowym duecie z Marinem Siewertem, wreszcie wraz z grup innych muzyków wykona noise'ow kompozycj Zbigniewa Karkowskiego. W Cieszynie Otomo zagra na gitarze w swoim „jazzowym” ansamblu (pozwoli em sobie na cudzys ów, poniewa okreœlenie to — mimo nazwy grupy — nie jest precyzyjne, wi cej o tym nieco póŸniej). Dla tych, którzy znaj cho cz œ muzycznego dorobku Japo czyka, taka ró norodnoœ nie by a zapewne zaskoczeniem. Otomo, aktywny na muzycznej scenie ju od ko ca lat 70., zapracowa sobie na miano jednego z najbardziej wszechstronnych i p odnych muzyków naszych czasów. Jednak to nie sama iloœ , ale jakoœ i innowacyjnoœ jego dokona decyduje o tym, e zalicza si go równie do grona najciekawszych twórców prze omu wieków. Ostatnie lata by y dla niego wyj tkowo udane, zdaje si , e w tej chwili Otomo jest u szczytu swoich mo liwoœci twórczych. Tym bardziej cieszy, e zawita do nas w aœnie teraz i zaprezentowa si w kilku tak ró nych ods onach, daj c nam doœ szeroki wgl d w swój muzyczny œwiat, ukszta towany przez lata eksperymentów i poszukiwa . Otomo Yoshihide's New Jazz Quintet oraz jego mutacja Otomo Yoshihide's New Jazz to w tej chwili jeden z najwa niejszych i najaktywniejszych sta ych projektów Otomo. Pisz c „stay”, mam na myœli grup , która wyst puje przez d u szy czas we wzgl dnie niezmienionym sk adzie, pod okreœlon nazw , wydaje doœ regularnie p yty i koncertuje, w przeciwie stwie do dziesi tków jednorazowych lub krótkotrwaych projektów i przedsi wzi , w które nieustannie anga uje si Japo czyk. Cho New Jazz Quintet istnieje od stosunkowo niedawna, bo od 1999 roku, wydaje mi si , e ju teraz mo na œmia o okreœli t grup mianem jednej z najwa niejszych w karierze Otomo, obok nieistniej cego ju legendarnego Ground Zero oraz wci aktywnych I. S. O. oraz Filament. Mo na powiedzie w du ym uproszczeniu, e historia tych czterech projektów w pewnym sensie odzwierciedla ca muzyczn drog Otomo. Kiedy w 1990 roku powo a do ycia zespó Ground Zero mia ju za sob ca dekad muzycznej aktywnoœci, szczególnie bogatej pod koniec lat 80. By ju wówczas jedn z wa nych postaci na scenie japo skiej, co pozwoli o mu nawi za wspó prac z najciekawszymi muzykami zarówno ze swego kraju, jak i ze œwiata. Ground Zero ewoluowa o stylistycznie, jednak najogólniej mo na powiedzie , e przez ca y czas swojej dzia alnoœci grupa gra a muzyk niezwykle eklektyczn , która w charakterystyczny dla Japo czyków sposób filtrowa a niezliczone kulturowe wp ywy i tworzy a zupe nie now jakoœ . Kolejne p yty zespo u okazywa y si objawieniami, prezentuj cymi wci
nowe podejœcie do muzycznego materia u, inaczej rozk adaj c akcenty: to eksponuj c nieokie znan , agresywn energi , to zaœ pl drofoniczne wariacje na temat popkultury, trans i psychodeli , noise czy swobodn improwizacj . W aœciwie ka da z nich wnosia coœ nowego do wizerunku grupy, a niektóre to prawdziwe per y postmodernistycznej dekonstrukcji, jak cho by genialne Plays Standards wype nione coverami utworów, które, kieruj c si osobistymi kryteriami, Otomo okreœli mianem standardów i zagra na swój w a-
Ensemble Quintet
t e x t
b y
n i c o l a s
tioned off Darin, because umpteen poisons marries the speedy subways. Two poisons ran away easily. Umpteen Jabberwockies extremely annoyingly untangles two putrid elephants, but the irascible subways ran away. Quite putrid sheep cleverly fights Batman, even though two progressive trailers very annoyingly towed Quark, then the putrid Jabberwocky laughed. Pluto kisses umpteen quite quixotic fountains, and two silly aardvarks tastes umpteen sheep. Two subways telephoned umpteen pawnbrokers, although two partly speedy wart hogs ran away, because the almost angst-ridden Macintoshes slightly cleverly perused umpteen partly putrid dwarves, even though the angst-ridden kisses five speedy mats. Irascible poisons tastes Phil, because the aardvark abused bureaux. One silly trailer towed the mat. One almost purple ticket drunkenly perused lampstands. The Klingon tastes trailers. Five partly silly Macintoshes sacrificed the lampstands, even though Pluto extremely annoyingly perused two angstridden dogs. Five speedy Klingons drunkenly auctioned off Springfield, yet one irascible elephant laughed, but five angstridden fountains gossips. The bureaux grew up noisily. Five obese botulisms fights bureaux, although the Klingon towed umpteen lampstands, and the dwarf tastes Mark. One pawnbroker bought the subway. Two chrysanthemums grew up, however one progressive pawn-
elephants gossips. Five fountains perused sheep, yet two Klingons easily tickled one silly pawnbroker. Five mostly angst-ridden Macintoshes very drunkenly tastes dogs, because Mercury telephoned one Klingon. Dogs untangles two tickets. Quixotic cats towed two speedy botulisms. The angst-ridden dogs lamely tickled five tickets. The purple cats extremely noisily fights one aardvark. Two speedy subways laughed. Phil kisses umpteen progressive bureaux. Five chrysanthemums ran away, even though umpteen obese tickets marries the speedy trailers. Pluto kisses one irascible fountain. Two wart hogs marries Minnesota. One obese Macintosh very lamely telephoned slightly putrid televisions, but two poisons quickly
Rafał Szubstarski
a m b e a r a
p h o t o
b y
b j o r n
b u l v a a r
Dwarves gossips. Five silly elephants drunkenly towed wart hogs. Tokyo tickled five Macintoshes, yet the cat gossips. Botulisms towed one dwarf. Wart hogs fights one dog, and wart hogs easily auctioned off two quixotic chrysanthemums, although the slightly bourgeois mat towed five silly pawnbrokers. Umpteen extremely speedy Macintoshes laughed. Santa Claus bought Dan. Silly televisions lamely auctioned off Tokyo. Five fountains cleverly abused Dan. Sheep auctioned off Jupiter, because Pluto drunkenly bought five chrysanthemums. One quite bourgeois trailer laughed, yet umpteen angstridden botulisms noisily tickled two obese Jabberwockies. Springfield bought five fountains, and purple Macintoshes auc-
broker kisses the Klingons. One schizophrenic poison sacrificed two very speedy televisions, but one mat tickled slightly silly chrysanthemums. One purple mat marries two putrid subways, then Darin perused the cat, but Santa Claus quickly untangles five orifices, although Paul cleverly towed pawnbrokers. Pluto laughed, yet five sheep kisses umpteen cats. Five tickets annoyingly untangles Darin. Very quixotic poisons towed the pawnbroker. Mats untangles two schizophrenic dwarves, then Santa Claus partly lamely auctioned offTwo mats abused umpteen fountains. The slightly progressive tickets noisily auctioned off umpteen bourgeois dogs. Two Macintoshes sacrificed the bureaux. Purple cats gossips,
Five very obese mats ran away, however one orifice sacrificed two sheep, then umpteen orifices cleverly tickled the aardvarks, however one mostly bourgeois Macintosh drunkenly towed two cats, then televisions grew up. Darin sacrificed umpteen cats. Santa Claus fights five Jabberwockies. The chrysanthemum lamely auctioned off five cats, although umpteen televisions sacrificed two fountains, however five obese televisions abused two very quixotic bureaux, but umpteen trailers tickled almost schizophrenic Macintoshes. Five bourgeois lampstands drunkenly abused schizophrenic dwarves. Five lampstands kisses one slightly progressive wart hog. Umpteen Macintoshes tastes purple
mats, even though five poisons gossips quite easily, because one quixotic orifice tickled Darin, then two chrysanthemums untangles umpteen fountains, however the televisions laughed annoyingly. Umpteen very bourgeois aardvarks grew up, even though two sheep kisses one silly Jabberwocky. The dwarf quite easily perused umpteen elephants. One partly progressive dwarf kisses five wart hogs. Umpteen slightly putrid Macintoshes lamely abused five speedy cats, but umpteen bureaux towed two mostly putrid poisons. The silly elephant kisses two quite schizophrenic poisons. Minnesota partly easily abused televisions, yet one almost irascible chrysanthemum marries fountains. One very
obese lampstand lamely towed progressive televisions, even though umpteen tickets comfortably untangles the pawnbrokers. Dogs auctioned off five obese elephants, because the putrid trailer telephoned one Klingon, but two bourgeois mats gossips drunkenly, because umpteen orifices grew up cleverly, and the ticket gossips noisily, yet two bureaux tastes mostly speedy televisions, even though umpteen irascible cats abused Santa Claus. Springfield kisses putrid sheep, because the speedy cat fights umpteen televisions. The silly cat marries umpteen putrid bureaux, although purple trailers ran away lamely, yet one putrid wart hog fights the bourgeois elephant.
Umpteen televisions quickly sacrificed the irascible dwarf. Five quite bourgeois Macintoshes towed two botulisms. Five slightly irascible aardvarks noisily perused two wart hogs, however Macintoshes almost comfortably marries Dan. Two putrid fountains laughed. Umpteen progressive mats ran away. Jupiter towed five angst-ridden chrysanthemums, even though two wart hogs bought bourgeois orifices, then the trailer tastes extremely schizophrenic tickets, and Springfield grew up. Two progressive fountains slightly drunkenly abused trailers, however Quark lamely untangles five schizophrenic tickets, because umpteen putrid dwarves towed the schizophrenic trailer, but one dog noisily kisses five progressive bureaux. One irascible ticket very comfortably towed chrysanthemums, although the wart hogs perused one subway, however five schizophrenic pawnbrokers ran away quite annoyingly. One botulism extremely cleverly auctioned off two fountains, even though umpteen quixotic poisons sacrificed one bureau, because five progressive poisons mostly noisily perused two sheep. Umpteen quixotic poisons tastes obese wart hogs. One angst-ridden lampstand comfortably kisses quixotic cats, but five schizophrenic pawnbrokers annoyingly auctioned off umpteen speedy lampstands. Two irascible tickets abused one pawnbroker, then Mercury extremely drunkenly kisses the silly ticket, even though progressive Macintoshes lamely untangles one very irascible chrysanthemum, but the Macintoshes noisily abused one fountain, even though bourgeois lampstands lamely tickled five Jabberwockies, and Minnesota bought the irascible subway, although two chrysanthemums marries one obese dog, because two slightly progressive televisions fights five bureaux, however umpteen obese lampstands annoyingly untangles Pluto, because the partly progressive fountains grew up, but umpteen orifices gossips, because Santa Claus auctioned off five dogs. Irascible mats grew up almost noisily. The Macintoshes bought two trailers, however
one Jabberwocky ran away. Two extremely progressive televisions easily fights putrid Macintoshes, but one very obese dwarf sacrificed the bourgeois television. One fountain gossips comfortably. Two almost progressive elephants laughed, yet bureaux auctioned off five mostly purple dogs. Umpteen bureaux sacrificed two mats, and the quixotic lampstands abused Macintoshes, however Jupiter annoyingly untangles one silly orifice. Paul telephoned the quixotic aardvarks, but one bourgeois bureau kisses mats. Two Macintoshes towed umpteen Jabberwockies. Two poisons cleverly telephoned the cats. Two extremely putrid Jabberwockies annoyingly abused five
progressive dogs, then umpteen dwarves marries two Jabberwockies, yet umpteen Klingons gossips slightly lamely. One almost speedy elephant grew up, and umpteen purple bureaux gossips. Two dogs abused one bourgeois television. Kermit teleThe silly fountains fights very schizophrenic sheep. Two quixotic poisons lamely sacrificed the fountain. in gossips comfortably. Two almost progressive elephants laughed, yet bureaux auctioned off five mostly purple dogs. Umpteen bureaux sacrificed two mats, and the quixotic lampstands abused Macintoshes, however Jupiter annoyingly untangles one silly orifice. Paul telephoned the quixotic aardvarks, but .
Lampstands tickled Batman. Five partly progressive dogs comfortably perused one extremely irascible orifice. Five angst-ridden televisions cleverly fights
rad and
ioactivity slaverity TWO FOUNTAINS GREW UP. UMPTEEN POISONS
LAUGHED.
TWO MOSTLY SCHIZOPHRENIC PAWNBROKERS GREW UP. PAUL VERY LAMELY SACRIFICED SANTA CLAUS,
BECAUSE
ANGST-RIDDEN CATS RAN AWAY.
ORIFICES TELEPHONED QUIXOTIC CATS, YET THE SCHIZOPHRENIC SHEEP BOUGHT UMPTEEN PARTLY
PURPLE FOUNTAINS. ONE ELEPHANT RAN AWAY. UMPTEEN LAMPSTANDS KISSES FIVE JABBERWOCKIES, HOWEVER PLUTO
TOWED ONE EXTREMELY PLANED BZ AUTOR.
ONCE CAT PERUSED THE AN PAWNBROKER UNTANGLES
Tokyo gossips. Two slightly progressive chrysanthemums kisses Paul, however the partly bourgeois bureau perused five dogs. The angst-ridden subway comfortably bought Mercury. Two Jabberwockies laughed, yet trailers cleverly marries two Jabberwockies. Umpteen putrid wart hogs tickled two poisons, then the Jabberwocky fights fountains, yet five irascible aardvarks abused umpteen Macintoshes. Two Jabberwockies bought Minnesota. Tickets auctioned off two pawnbrokers, however one almost speedy subway partly drunkenly towed the progressive cats, because five televisions laughed. Two fountains annoyingly kisses Jupiter, and Springfield perused umpteen trailers, although five purple botulisms extremely lamely auctioned off Quark. Two abberwockies gossips, then the mostly angst-ridden Klingon telephoned two quite
putrid botulisms, however televisions tickled umpteen almost purple tickets. Two televisions auctioned off five speedy wart hogs. One slightly schizophrenic chrysanthemum quickly sacrificed five dwarves. Umpteen angst-ridden chrysanthemums abused one speedy sheep, yet five poisons perused silly Jabberwockies. One partly speedy cat tastes two silly trailers, even though five schizophrenic Macintoshes marries Kermit. One pawnbroker laughed drunkenly. The elephants grew up noisily, and two tickets gossips slightly cleverly, yet angst-ridden televisions easily sacrificed five trailers. One putrid wart hog telephoned speedy bureaux. Five quixotic pawnbrokers tastes subways. Umpteen sheep bought bourgeois dwarves, but one cat tastes five partly putrid fountains, even though progressive mats towed five slightly putrid sheep.
almost easily kisses Klingons, but the slightly putrid chrysanthemums sacrificed umpteen progressive pawnbrokers. Five purple dogs gossips, even though the wart hog marries mostly obese poisons, however five silly Jabberwockies comfortably telephoned two trailers, but umpteen sheep fights dwarves, because Phil telephoned umpteen wart hogs, and two Klingons tickled speedy bureaux, then five schizophrenic chrysanthemums untangles Paul. One dog telephoned Phil. Slightly angst-ridden orifices gossips, because umpteen progressive elephants sacrificed two putrid lampstands. Five sheep laughed. Darin sacrificed umpteen botulisms. Two Jabberwockies grew up cleverly. Umpteen televisions ran away, and two orifices untangles aardvarks. One speedy Macintosh ran away, yet the silly mats towed two trailers. Five fountains tickled
ble chrysanthemums laughed. Five poisons untangles one dwarf. Two slightly speedy dogs quickly towed umpteen wart hogs, then Quark marries the partly bourgeois Klingon. Two putrid poisons sacrificed Tokyo. Umpteen sheep gossips. Irascible lampstands annoyingly tickled the trailer. Jupiter marries two bureaux, even though quixotic orifices kisses Santa Claus. Two bourgeois chrysanthemums quickly perused the dog, yet two obese tickets ran away noisily, because the aardvarks telephoned two putrid tickets. Umpteen obese subways extremely cleverly sacrificed two quixotic tickets, and one purple chrysanthemum comfortably untangles two trailers. The silly television laughed partly annoyingly. Umpteen schizophrenic elephants quickly tickled five tickets, however the progressive televisions drunkenly tastes two schizophrenic botulisms.
mums, because Macintoshes untangles umpteen almost speedy bureaux. Five fountains quickly towed quixotic chrysanthemums. One obese cat drunkenly tickled the partly progressive chrysanthemums. Two cats very annoyingly untangles Pluto, however one almost obese fountain comfortably towed two aardvarks, yet Quark quickly marries five putrid dwarves, although Dan perused two irascible elephants, even though bourgeois wart hogs laughed noisily, however one irascible television abused Mercury. Obese Macintoshes ran away, even though Quark abused Mark. The dogs bought Pluto, then umpteen chrysanthemums laughed. Two aardvarks marries televisions, yet the wart hogs perused Macintoshes, but five extremely speedy aardvarks kisses orifices. Umpteen angstridden mats auctioned off very putrid
GST-RIDDEN SHEEPS. O N C E DOGS YETTWO CHRYSANTHE putrid trailers. The angst-ridden orifices fights elephants, because one silly orifice gossips easily. Two fountains noisily sacrificed five speedy sheep. Umpteen mostly bourgeois poisons perused one pawnbroker, then five quixotic elephants tastes quite purple aardvarks, because umpteen orifices perused five fountains. Trailers bought two Klingons. Umpteen irascible chrysanthemums towed the mostly
Speedy subways laughed, however two quixotic Klingons grew up. The angstridden bureau sacrificed five cats. Very schizophrenic Klingons laughed. Two slightly putrid subways telephoned one sheep, and five quixotic wart hogs grew up annoyingly. Partly purple orifices noisily sacrificed Phil The mat fights two subways, because fountains laughed. Five pawnbrokers annoyingly bought two wart hogs. Paul
quite speedy subways, because umptee Jabberwockies gossips, although two dwarves grew up, and the fountains perused two trailers, then purple lampstands laughed, however two schizophrenic televisions grew up. Umpteen obese lampstands telephoned the sheep, but Mercury marries two mats, however extremely progressive pawnbrokers ran away, yet two trailers perused Tokyo, and umpteen quite irasci-
Fountains lamely sacrificed umpteen angst-ridden Klingons. Five obese aardvarks abused one slightly putrid wart hog, but umpteen televisions untangles Minnesota, however cats tastes the purple aardvark. Two speedy pawnbrokers marries umpteen bureaux. One purple ticket easily sacrificed the pawnbroker, then mats tickled the putrid aardvarks. Phil quite annoyingly sacrificed umpteen purple chrysanthe-
tickets, even though one obese orifice ran away annoyingly. The sheep marries five irascible poisons, then the silly orifices perused Tokyo. Batman marries two fountains, Quark quickly marries five putrid dwarves, although Dan perused two irascible elephants, even though bourgeois wart hogs laughed noisily, however one irascible television abused Mercury. Thats all story it is the end of glory.
Umpteen elephants drunkenly towed televisions, but five angst-ridden ti ably auctioned off one wart hog. The subway marries five putrid chrysan bureaux. One purple dwarf tickled the silly pawnbrokers. Extremely bour Macintoshes. Lampstands cleverly perused umpteen quite quixotic Kling untangles two bureaux, even though tickets gossips slightly cleverly, but because two cats abused one Jabberwocky. Phil untangles the mostly qu
HERR D
ckets slightly noisily tastes one subway. The bureau almost comfortthemums, even though wart hogs telephoned umpteen quixotic geois tickets towed two mostly putrid poisons, but dogs tickled five ons, even though two wart hogs ran away lamely, then the elephant five schizophrenic chrysanthemums comfortably auctioned off Klingons, ixoti. The extremely angst-ridden mats marries one subway.
DOKTOR
Five bourgeois tickets auctioned off the dog, and one bureau drunkenly abused the angst-ridden tickets, although one bourgeois mat sacrificed umpteen bureaux, yet obese cats fights umpteen dwarves. Two botulisms towed the dwarves. Trailers easily bought Springfield, although five dwarves lamely marries silly sheep, even though two lampstands tastes five Macintoshes. Sheep noisily sacrificed two poisons. The dwarves easily kisses two wart hogs. Jabberwockies grew up lamely. Umpteen obese dogs gossips quickly, but five quite irascible Klingons bought the almost obese elephants. Macintoshes untangles two fountains, because one lampstand drunkenly fights the Macintosh, but bourgeois wart hogs quickly marries Paul. Five aardvarks perused two pawnbrokers, yet Phil fights the chrysanthemums, then one extremely irascible television grew up. The Klingons telephoned one orifice, and five purple pawnbrokers ran away, even though the cats gossips, because one pawnbroker grew up very drunkenly, then five Klingons noisily abused schizophrenic chrysanthemums,
however umpteen botulisms gossips. The poisons auctioned off one television, then five trailers tastes umpteen extremely speedy sheep. Five dogs tickled one partly angst-ridden wart hog. Progressive Klingons perused one dog. The chrysanthemums gossips, although putrid bureaux tastes Quark, even though two sheep telephoned Batman.One elephant fights two very silly dogs. Macintoshes auctioned off the orifice, yet irascible sheep towed five putrid pawnbrokers, but two fountains slightly quickly kisses pawnbrokers, because umpteen angstridden poisons sacrificed five lampstands, even though the subway abused five quixotic trailers. The chrysanthemums gossips, although five silly Macintoshes ran away. Darin towed Dan, because the poisons noisily marries Mark. One purple fountain annoyingly abused putrid wart hogs. The poisons sacrificed aardvarks, however five quite speedy tickets
Sexy
d
dolls nev er
comfortably tastes two angst-ridden aardvarks. The bureaux abused umpteen Jabberwockies. Two chrysanthemums slightly lamely bought the quixotic cats, even though Jabberwockies perused one pawnbroker. The dwarf auctioned off umpteen very schizophrenic tickets. One sheep bought the lampstand, then five irascible chrysanthemums fights one sheep. Two schizophrenic dogs marries the trailers. One Macintosh laughed. Umpteen almost irascible botulisms ran away. Dwarves abused five extremely speedy sheep, yet one slightly purple dog auctioned off umpteen elephants, then five very obese televisions laughed. Two dwarves perused the Macintosh, but umpteen slightly speedy sheep marries two partly bourgeois aardvarks, even though five lampstands abused Paul. The ticket noisily untangles progressive televisions. Five Jabberwockies grew up extremely quickly, but one mat ran away,
ie
however wart hogs untangles the trailer. Umpteen quite putrid televisions slightly easily bought five very quixotic orifices, but poisons fights umpteen televisions. Two pawnbrokers laughed quickly, yet schizophrenic mats comfortably fights the television. One bureau sacrificed Dan. The silly subway ran away. Five quixotic botulisms easily sacrificed one almost angstridden Klingon, however umpteen mostly silly chrysanthemums telephoned one subway. Jabberwockies towed umpteen speedy elephants, and five irascible tickets grew up. Bourgeois wart hogs sacrificed the elephants, even though five extremely irascible orifices lamely towed one almost obese cat. Springfield bought Phil. Pluto towed umpteen bourgeois Klingons, then two pawnbrokers perused five extremely irascible chrysanthemums. One bourgeois Jabberwocky Five wart hogs untangles progressive Klingons, because five putrid aardvarks bought Jabberwockies. The aardvark annoyingly sacrificed Quark. One obese ticket grew up, however chrysanthemums marries five irascible Jabberwockies, and two almost...............
a k y t o sp
Do szkoły muzycznej poszłam, kiedy miałam pięć lat, pewien islandzki kompozytor i nauczyciel ze szkoły ika, dziwnego dzieciaka z ogromną pasją dla muzyki, ale zbunbyłam sfrustrowana obsesją, którą jaką szkoła miała na punkcie językiem! To przecież Stockhausen twierdził, że „starej” muzyki jak ogląda się stare albumy fotograficzne z okresu dzieciństwa: kiedy i przestajesz się (zbędne) przejmować teraźniejszością. W taki sposób z mojego pokolenia, który dopiero poznawał elektroniczną muzykę iczną i atonalną, Stockhausen jest najlepszy. Był pierwszą osobą podobnie jak on, miał tak wiele różnych okresów twórczości i jest wciąż jest krok do przodu: odkrywa coś, co nigdy wcześniej nie miało wszyscy naukowi geniusze, Stockhausen sprawia wrażenie cynują fakty, genialnych — tajemnica. Im więcej Stockhausen Stockhausen opowiedział mi o domu, który sam dla siebie zbudował ma w nim dwóch takich samych pokojów, wszystkie są nieregui plamy światła. Las ukazuje się w środku jak w zwierciadłach. nie wie, gdzie jest — mówił mi to z zachwytem w oczach. to: „Nie tylko niewinny, ale i ciekawski” — taki
Karlhei nza Sto ckhaus ena więc już jako mniej więcej trzynastolatka uczyłam się teorii muzyki. Wtedy właśnie wprowadził mnie w muzykę Stockhausena. Pamiętam siebie w tamtych czasach jako prawie wojowntowanego przeciwko całemu temu retro, pieprzeniu na okrągło o Beethovenie i Bachu. W gruncie rzeczy przeszłości. Dlatego kiedy poznałam Stockhausena, to było wielkie „Aaaaa” — nareszcie ktoś mówił moim powinniśmy słuchać jeden dzień w roku, a pozostałe 364 — muzyki „teraz” — i że powinniśmy robić to tak, wraca się do nich zbyt często, przestaje to mieć sens. Zaczynasz zagłębiać się w coś, co nie ma znaczenia, Stockhausen postrzegał ludzi zajmujących się wyłącznie muzyką przeszłości. Dla 12-letniego dzieciaka zespołów takich jak Kraftwerk czy DAF, to była genialna sprawa. Sądzę, że gdy chodzi o muzykę elektrontworzącą utwory elektroniczne, jeszcze zanim wynaleziono syntezatory. Lubię porównywać go do Picassa, bo tylu muzyków, którzy całą swoją twórczość budowali w oparciu o jeden z tych okresów Stockhausena. On miejsca w muzyce i kiedy inni ludzie dopiero zaczynają to rozumieć, przechodzi już do następnej rzeczy. Jak pochłoniętego myślą o ożenieniu tajemnicy z nauką, choć to przeciwieństwa. Zwyczajnych naukowców fasdowiaduje się o dźwięku, tym bardziej uświadamia sobie, że nic, do cholery, o nim nie wie, że się zgubił. w lesie, i w którym żyje od dziesięciu lat. Zbudowany jest cały z ośmiokątnych kawałków szkła — nie larne. Ponieważ kąty domu zostały tak skonstruowane, by odbijały słońce, wypełniają go refleksy Tłumaczył mi, że po dziesięciu latach nadal zdarzają mu się w tym domu chwile, kiedy nagle A ja powiedziałam: „To wspaniałe. Możesz być niewinny nawet we własnym domu”, on na z niego zgrywus.
Wydaje mi się, że w twojej muzyce elektronicznej mówisz bardziej swoim własnym głosem, podczas gdy inne utwory są w jakiś sposób mniej osobiste. Czy nie masz takiego wrażenia?
Wydaje mi się, że to jest tak, że po prostu wyciągasz gdzieś tam twoje czułki - to jest jak twój głos, twój punkt widzenia, z zewnątrz jakby... Albo jak... Naprawdę nie umiem tego wytłumaczyć...
Czy jesteś pewny, że to nie jesteś Ty?
Mam problem z tym, że staję się bardzo podekscytowana muzyką. Panikuję, bo czuję, że nie mam czasu, aby zdążyć zrobić to wszystko. Ciebie to nie martwi?
Tak, ale chodzi mi też o twoją relację z samym sobą, o czas między twoimi narodzinami a śmiercią. To nie jest wystarczająco dużo, abyś zrobił wszystko, co byś chciał...
Masz rację. Zdaje się, że jestem po prostu bardzo niecierpliwa. To dla mnie trudne, by...
Wydajesz się taki cierpliwy, jakbyś umiał narzucić sobie w jakiś sposób dyscyplinę w korzystaniu z czasu. Mnie to ciągle wytrąca z równowagi, wciąż nie nauczyłam się jak usiedzieć na miejscu, to okropnie trudne. Czy zawsze pracujesz osiem godzin dziennie? Jak sądzisz: czy napędem dla Ciebie jest to, że chciałbyś jak najwięcej pokazać innym, by zarejestrować rzeczy, które tkwią gdzieś tam: by udowodnić, że one istnieją — podobnie jak w nauce — czy może, bardziej emocjonalnie, chodzi Ci o to, by stworzyć pretekst dla innych do jednoczenia się? Tak jakby coś mogło się stać, jakby twoja muzyka zdołała to uczynić?
Obie?
Tak, bo wiele rzeczy, które robię, brzmi jak zupełnie obcy świat. Wówczas pojęcie takie jak "osobisty" przestaje mieć znaczenie, nie jest ważne. Ważne jest to coś, czego nie znamy. To właśnie mi się podoba i to tworzę.
Ja też nie. Najważniejsze, że to nie jest jakiś prywatny świat, ale coś, czego my wszyscy nie znamy. Musimy to badać, musimy eksperymentować. I jeśli uda się nam coś takiego pochwycić, mieliśmy szczęście.
O, bywam sobą zaskoczony, bardzo często. I im bardziej odkrywam coś, czego nie poznałem wcześniej, tym bardziej staję się tym podekscytowany. Bo wtedy myślę, że to jest ważne.
I tak, i nie, bo teraz nauczyłem się już, że większość ludzi nie rozumie nawet tych najwcześniejszych prac stworzonych 46 lat temu. Więc naturalną koleją rzeczy jest, że kiedy znajdujesz coś, co Cię zaskakuje, innym jest jeszcze trudniej to przyswoić, wcielić jakoś w swoje istnienie. Nieraz trzeba by dwustu lat, zanim duża grupa ludzi lub nawet pojedyncze osoby dotrą do tego samego etapu, który ja sam osiągnąłem spędziwszy w studiu na tworzeniu, powiedzmy, przez trzy lata osiem godzin dziennie. Potrzebujesz tyle samo czasu, ile ja nad tym siedziałem, tylko po to, by to usłyszeć. Nie mówmy nawet o rozumieniu tego, co to znaczy. Jest więc naturalną koleją rzeczy, że niektórzy muzycy tworzą utwory, którym trzeba wiele czasu, wiele kolejnych przesłuchań, aby mogły być zrozumiane — bardzo dobrze, że tak jest.
No, nie - możesz zrobić tylko mały kawałek tego, co byś chciał zrobić. To naturalne.
... Osiemdziesiąt czy dziewięćdziesiąt lat to jest nic. Jest mnóstwo przepięknych utworów muzycznych z przeszłości, których większość współczesnych ludzi nigdy nie usłyszy. Te dzieła są nadzwyczaj cenne, pełne tajemnicy, inteligencji i inwencji. Myślę w tej chwili o niektórych pracach Jana Sebastiana Bacha albo nawet wcześniejszych kompozytorów. Jest tak wiele fantastycznych kompozycji, sprzed pięciuset, sześciuset lat, w ogóle nieznanych większości ludzi. Więc to zabierze dużo czasu. Są miliardy wspaniałych rzeczy we wszechświecie, których nie mamy czasu zgłębiać.
Więcej.
Chodzi o obie rzeczy. Pewnie. Jestem jak myśliwy starający się coś wytropić, jednocześnie jednak ważny jest dla mnie też ten, powiedzmy, naukowy aspekt — by coś odkryć. Z drugiej strony, czuję zawsze emocjonalne napięcie, kiedy wreszcie przychodzi moment, kiedy mam działać za pomocą moich własnych rąk i uszu, poruszać dźwiękiem, kształtować go. Wówczas nie jestem już w stanie oddzielić myśli od działania za pomocą zmysłów: obie rzeczy są dla mnie tak samo ważne. Ale całkowite zaangażowanie przychodzi w obu przypadkach: nawet jeśli jestem bardziej myślicielem albo bardziej wykonawcą, jestem całkowicie pochłonięty, angażuję się.
Miałam kiedyś zwyczaj podróżowania z małym magnetofonem, z kieszeniami wypchanymi kasetami, starając się zawsze utrafić w tę właściwą piosenkę. Nie obchodziło mnie, jaka była ta piosenka, byle tylko zjednoczyła wszystkich w pomieszczeniu, byle wszyscy złączyli się i byli ze sobą. Jednak czasami to może być po prostu tani chwyt — rozumiesz, o co mi chodzi? Przypominam sobie, że kiedyś przeczytałam, że jednym z powodów, dlaczego nie lubisz regularnych rytmów, jest wojna.
To nieporozumienie?...
Tylko dlatego, że tak jest szczerzej, bardziej prawdziwie?
Myślę, że w popularnej muzyce ludzie starają się dzisiaj jakoś pogodzić z faktem, że żyją razem z tymi wszystkimi maszynami i innymi ludźmi; próbują to jakoś szczęśliwie połączyć, próbują być optymistami. Ja byłam wychowana przez matkę, która dziko wierzyła w naturę. Chciała, żebym 24 godziny na dobę chodziła boso i takie tam rzeczy; z tego powodu wzrastałam w wielkim poczuciu winy, że samochody, że wieżowce... Byłam nauczona ich nienawidzić. Dzisiaj myślę sobie, że jestem jakoś pośrodku. Widzę za to ludzi z pokolenia dziesięć lat młodszego ode mnie, jak tworzą muzykę, starając się z tym żyć. Wszystko sprowadza się do tych regularnych rytmów, do uczenia się jak je pokochać, wciąż pozostać ludzkim, być ciągle pełnym życia i krzepy.
Wiesz, to co mi się najbardziej podoba, to twój optymizm, zwłaszcza jeżeli chodzi o przyszłość. Sądzę, że mówię tutaj także w ogóle o moim pokoleniu. Uczono nas, że świat spada w dół przepaści, że za chwilę wszyscy umrzemy. Spotkanie kogoś tak otwartego i optymistycznego jak Ty, jest czymś niezwykłym. Mnóstwo młodych ludzi fascynuje się tym, co tworzysz. Jak myślisz — może to właśnie z powodu tego optymizmu?
A może ponieważ stworzyłeś już tak wiele rzeczy, czy sądzisz, że ludziom wystarczy odkrycie choćby 1% wartości Twojej pracy, by już móc się z nią identyfikować?
Rozmowa zamieszczona na stronie www.stockhausen.org, tlumaczenie: Lukasz MikoLajewski
Czy myślisz, że naszym obowiązkiem jest przekraczanie granic, docieranie do nich i wykorzystywanie w tym celu wszystkiego, czym dysponujemy, całej naszej inteligencji i czasu, wypróbowywanie wszystkiego — zwłaszcza jeżeli jest trudne — czy sądzisz raczej, że jest to kwestia podążania za swoim instynktem, pozostawiania za sobą rzeczy, które nas nie pociągają?
To tak, jakbyś sprawdzał, jak daleko możesz się posunąć.
I uczysz się, jak wysiedzieć w krześle.
Nie, to nie tak...
Hm, tak. Kiedy tańczę, lubię regularną muzykę. Z synkopowaniem oczywiście. Nie powinna cały czas brzmieć jak maszyna. Jednak kiedy komponuję, używam okresowych rytmów bardzo rzadko i tylko w etapie przejściowym. Sądzę, że w języku muzyki europejskiej zachodzi ewolucja, która prowadzi od bardzo prostych okresowych rytmów do coraz bardziej i bardziej nieregularnych. Dlatego jestem bardzo ostrożny z muzyką, która kładzie nacisk na podobnie minimalistyczną periodyczność, bo wydobywa ona z każdej osoby najbardziej podstawowe uczucia i najprostsze impulsy. Kiedy mówię „podstawowe”, mam na myśli fizyczne. A my przecież jesteśmy nie tylko chodzącym ciałem, biegającym ciałem, ciałem poruszającym się podczas seksu, które ma tętno wynoszące w zdrowym organizmie około 71 uderzeń na minutę, które ma także pewne pulsy mózgowe; jesteśmy całym systemem okresowych rytmów. W samym ciele jest wiele nakładających się na siebie periodyczności, od bardzo szybkich do bardzo wolnych. Oddech, w spokojnej chwili, bierzemy co 6-7 sekund — i to już jest okresowość. Wszystkie one budują w organizmie bardzo polimetryczną muzykę. Kiedy natomiast tworzę muzykę jako dzieło sztuki, jestem częścią całej tej wielkiej ewolucji muzycznej i poszukuję zawsze coraz większego zróżnicowania. W formie jest tak samo. Tak, ludziom jednak najczęściej podoba się regularny rytm, dzisiaj nawet w utworach popowych wytwarzają go za pomocą maszyn. Myślę, że powinno się próbować tworzyć muzykę bardziej, można by powiedzieć: giętką, trochę bardziej nieregularną. Widzisz: nieregularność jest wyzwaniem. Jak daleko możemy pójść w czynieniu muzyki nieregularną? Tylko do tego momentu, w którym istnieje jedynie mała chwila, kiedy wszystko układa się synchronicznie, po czym znowu rozpada się na różne metra i rytmy. Tak przynajmniej było w przeszłości. Ale regularne rytmy istnieją we wszystkich kulturach, to podstawa struktury. Dopiero bardzo niedawno ludzie zaczęli tworzyć bardziej skomplikowane rytmy. Moim zdaniem to nie tylko maszyny przyniosły tę regularność.
Sądzę, że moje kompozycje dają dużo materiału do zgłębiania, do uczenia się, eksperymentowania; zwłaszcza do eksperymentowania samemu — dają człowiekowi wiarę w to, że ciągle jest bardzo dużo do zrobienia. Być może mogą się identyfikować się z różnymi dziełami, bo nie mogą znać ich wszystkich. Mam teraz w nutach 253 oddzielnie wykonywanych kompozycji i około 70-80 płyt z różnymi pracami, każda inna, a więc jest bardzo dużo do odkrywania. To jakby świat w świecie i ma tyle różnych aspektów. Być może to jest to, co tak ludzie lubią — że wszystkie utwory są tak bardzo od siebie różne. Nie lubię się powtarzać. Myślę w tej chwili o moich dzieciach — mam ich sześcioro i wszystkie bardzo się od siebie różnią. Zwłaszcza dwójka najmłodszych: ciągle chciałaby iść w różnych kierunkach, jeśli chodzi o ich zamiłowania albo entuzjazm. Mój syn, który jest trębaczem, próbował swego czasu zostać nauczycielem duchowym — być nauczycielem jogi i pomagać ludziom, którym bardzo potrzebne jest pocieszenie i wiara w lepszy świat. Powiedziałem mu potem któregoś razu, że jest wystarczająco dużo kapłanów i żeby się już trzymał tej trąbki. Zabrało mu to kilka lat, zanim powrócił do grania. Teraz wydaje się być na tym całkowicie skupiony. Pozostawia z boku większość innych rzeczy dla niego możliwych. Ja mogłem zostać nauczycielem, architektem, filozofem, profesorem Bóg wie czego. Mogłem też łatwo zostać ogrodnikiem albo farmerem — przez półtora roku pomagałem na farmie. Pracowałem też chwilę w fabryce samochodów i ta praca także mi się podobała — jednak dopiero pod koniec studiów, kiedy cały czas jeszcze pracowałem nad doktoratem i jako pianista ćwiczyłem po 4-5 godzin dziennie, coś zrozumiałem. Żeby zarobić na chleb, grałem każdego wieczoru w barze. Kiedy tylko skomponowałem mój pierwszy utwór, który brzmiał zupełnie inaczej od wszystkiego innego, co znam, skoncentrowałem się na kompozycji. Wszystko inne, to co oferuje mi świat, inne zajęcia, inne sposoby życia, tak jak przed chwilą mówiłaś, całe ekscytacje innego rodzaju, rozrywki, ominęły mnie. Naprawdę, skupiłem się na tym jednym wąskim aspekcie, na komponowaniu, wykonywaniu i poprawianiu moich utworów; a także na ich wydawaniu. I dla mnie to była właściwa droga. Nie mogę dawać ogólnych porad, bo jeśli ktoś nie słyszy tego wewnętrznego głosu, to nie może tego robić. Musisz czuć powołanie i wtedy nie ma już pytania. Bo ja wiem? Sądzę po prostu, że nigdy nie mogłem osiągnąć czegoś, co miałoby dla mnie sens, jeżeli całkowicie się nie skupiałem na tej jednej rzeczy. Więc tracę bardzo dużo rzeczy, które świat ma do zaoferowania. Wiesz, ja także dyryguję, więc to nie tylko siedzenie w krześle. Dyryguję orkiestrami, chórami, dużo ćwiczymy; biegam i nastawiam z technikami głośniki, organizuję przesłuchania — to nie tylko siedzenie w krześle. Ale wiem, o co Ci chodzi — tak: to jest skupianie się na jednym powołaniu.
Pipilotti Rist w końcu ma wystawę w Zamku Ujazdowskim. Po tylu latach starań
PI PI LO TT RI I ST
dekad. Podobno artystka niechętnie udziela wywiadów, zatem myśl o spotkaniu, napawała mnie niepokojem. Niepotrzebnie. Pippi okazuje się osobą nader przyja W pogodny nastrój wprowadziła załogę Zamku, wywiadowców i wywiadowczynie, zdjęć, ale rozumie ich konieczność dlatego nawet zaproponowała nam bardzo nie dlatego, żebyśmy nie chcieli, raczej przeczuwając niedopuszczenie do ich pub Zwierzam się Pippi z rozterek towarzyszących powstawaniu tekstu, zapowiadaj więc cały tekst, znieczuliwszy się alkoholem, wysłałem, nie będąc z niego zadow Tak, to metoda ostatniej szansy. Ja osobiście nie piję, bo nie mogę - i rzeczywiśc odpowiedzi...
P.R.: Niedawno miałam odpowiedzieć na pytania jakiej niemieckiej dziennikarki, nęłam odpowiedzi, które wydawały mi się po prostu okropne. I babka odpisała więc, nie martw się. F: A co na przykład im napisała?
P.R.: Och, to były dość krótkie odpowiedzi. Na przykład na pytanie przyznasz, ne pytanie: którzy z przyjaciół są mi najbliżsi odpowiedziałam: “Ci, którzy wie F: A miewasz? Pytam, bo sam się leczyłem...
P.R.: No, to sam rozumiesz. Miałam poważny problem w 2000, musiałam odwoł
gorsze? To, że starasz się nie ujawniać swojego stanu innym, wydaje ci się, że za Tylko że zazwyczaj mało kto się do tego przyzna. A ładowanie wszystkiego do środka to błąd. A tobie co się nie podobało w tym tekście? F: Nie jestem przekonany do paru zdań. Poza tym pisałem o twoim odbycie, nie
wiem, czy powinienem.
P.R.: No, zależy, co.
F: Że nawet, jak pokazujesz nam swój anusik,
to raczej nie myślimy o wsuwaniu weń palca.
P.R.: To znaczy, że zrozumiałe, o co mi chodzi! Moje
obsesyjne zainteresowanie ciałem wynika z zachwytu. Uwielbiam ciało, jego kolor, plastyczność, wszelkie płyny ustrojowe. Ciało jest piękne jako takie i dlatego nie wydaje mi się istotne przyglądanie się mu przez pryzmat płci. Mówię tu szczególnie o ciele kobiecym: spójrz, Michał Anioł czy da Vinci rzeźbili tych swoich facetów ze sterczącymi członkami i to jest uważane za kanon piękna, nikt się nimi nie podnieca. A gdy kobieta pokaże choćby skrawek piersi, o cipce czy odbycie nie wspominając, to od razu ludziska zaczynają się ekscytować, i to jest zazwyczaj pierwszy i jedyny kontekst, w którym odbiera się sztukę. Ciało, to ciało. Nigdy nie miałam oporów przed pokazywaniem swojego ciała, i nie chodzi tutaj tylko o samoakceptację na poziomie terapeutycznym: staram się stawiać znak równoś kamerą a filmowanym obiektem. To trudne do wytłumaczenia. To, że często sa mach, też jest częścią tego utożsamienia. A jeśli gra w nich kto inny, są to zazwy znam, z którymi darzymy się wzajemnie zaufaniem. Nawet, jeśli która z nas jest F: Dlaczego w twoim adresie emailowym jest woda?
wreszcie gościmy tę wybitną artystkę, której prace oszałamiają wiat od blisko dwóch na kilka dni przed otwarciem montowanej pod jej czujnym nadzorem wystawy, zną, a wręcz skorą do zawierania przyjaźni. mnie samego oraz robiącego fotki kolegę Pindora. Co więcej, Pippi nie lubi pozować do intymne ujęcia... niestety, musieliśmy zrezygnować z sesji z tyłeczkiem w roli głównej likacji przez dbałego o PR wydawcę. ącego wystawę w poprzednim Fluidzie: miałem całkowity blok pisarski, machnąłem olonym... ie nie przepadam za udzielaniem wywiadów, a czasem muszę po prostu odesłać nie miałam na to najmniejszej ochoty. Wypaliłam zatem solidnego jointa i raz-dwa machmi, że były to jedne z najciekawszych odpowiedzi, jakie kiedykolwiek dostała... Tak
że do nieciekawe jaką jestem osobą, odpowiedziałam “Skłonną do depresji”. Na następdzą, że mam depresję”. ać wszystkie projekty i zacząć konkretne leczenie. Wiesz, co przy depresji jest naj-
a chowujesz pozory normalności... A wszyscy i tak wiedzą, że masz poważny problem.
ci pomiędzy ma gram we własnych filczaj osoby, z którymi się dobrze bez ubrania [smiech].
P.R.: Mówiąc szczerze, musiałam szybko wymyślić jaki adres. Woda była jedną z pierwszych rzeczy, które przyszły mi do głowy. Lubię wodę, jej ruch, jej oczyszczające właściwości, lubię płynność i płyny, w końcu składamy się z nich przede wszystkim. Uwielbiam ciało i jego płyny. F: Na czym polega nowa praca, którą pokazujesz w ZUJ? Tak naprawdę, chyba nie jest w 100% nowa?
P.R.: Używając terminologii muzycznej, nazwałabym ją remiksem. To materiał z kilku innych projektów, przycięty i przemontowany na tę wystawę. Tutaj mamy trochę materiałów nakręconych sprzętem medycznym, czyli znów penetracje ciała. F: Robisz teraz co płynnego?
P.R.: Na jesieni będę miała kolejną wystawę w Japonii, tym razem robię wideo w toaletach. To też będzie praca o świętym cyklu, o przepływie fluidów w ludzkim ciele. Jeszcze nie do końca wiem, co to będzie, zdecydowałam jednak, że będą to projekcje na małych modelach architektonicznych lubię grę ze skalą. F: Dźwięk i obraz wydają się dla ciebie równorzędne.
P.R.: Nazwałabym moje prace audiowizualnymi poematami, obie warstwy są równorzędne. Na przykład w tej nowej pracy dźwięk jest bardzo ważny, to 6 niezależnych kanałów. W Zamku na szczęcie udało się nam użyć dobrego miksera i zredukować do 4. Często nawet dźwięk powstaje wcześniej niż obraz. F: Skąd u ciebie takie zainteresowanie muzyką?
P.R.: Raczej, skąd takie zainteresowanie obrazem? Pierwsze moje rzeczy to projekcje dla zespołów rockowych, jeszcze na Super 8 wideo zaczęłam używać od 1986. Grałam też przez kilka lat (1988-1994) w zespole La ReineProchaines, zresztą oni grają do dziś. Obsługiwaliśmy na zmianę wszystkie instrumenty flet, bas, perkusję... Nazywaliśmy to profesjonalną ignorancją. Tak więc obraz i muzyka są dla mnie nierozłączne. Ale nie interesują mnie już za bardzo takie rzeczy na żywo, chcę robić prace w pomieszczeniach. F: A w Internecie? Twoja strona wygląda dość dobrze.
P.R.: Nie była od dawna odświeżana, to w zasadzie wyjątki z moich prac ładnie sklejone we flashu. Nie, nie chcę działać w sieci głównie ze względu na to, co powiedziałam wcześniej: chcę działać w pomieszczeniach. Chcę, żeby ludzie wchodzili w środek mojej pracy. F: A co z Times Square?
P.R.: To była dość wyjątkowa sytuacja, przyznaj, że nie można było nie skorzystać z możliwości. Tam jednak stworzyłam własne pomieszczenie w tej otwartej, pełnej ludzi, a jednak ograniczonej miejskiej przestrzeni. I tę postać, która usiłuje zwrócić na siebie uwagę, pozostając uwięziona w prostokącie przyciasnego i bardzo szklanego ekranu. F: Dość spikselizowanego. Zauważyłem, że lubisz błędy, przebarwienia, piksele, zawirowania tamy. To przemyślane i wypracowane czy “profesjonalna ignorancja”? P.R.: Błędy to część rzeczywistości, od
błędów nie można uciec. W moich filmach najczęściej resamplowane są właśnie ujęcia błędne czy niedoskonałe technicznie. Bardzo tego pilnuję stałam się swego rodzaju technicznym ekspertem od technologicznych niedoskonałości. Pipilotti powiedziała nam dużo więcej, niestety, nie wszystko możemy opublikować. Wybierzcie się na wystawę, a jeśli będziecie mieli jakiekolwiek pytania do Pippi, prześlijcie je na adres redakcji.
Pipilotti Rist, CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie, wystawa czynna do 13.06.2004
KY N A
OU
!
TH
l o o c ! e B