KUNSTLETTERS
DRIEMAANDELIJKS • APRIL—JUNI 2018
#001
KUNSTLETTERS
2
Achter de cover: Stien Bekaert
4
Achter de schermen: De erfgoedbewaker
6
Kunstenaarskoppels
De revival van riso
8
Tentotips
12
Overpeysing
14
16
Mijn favoriet: Wolfgang Laib, Wachsraum
Ateliergesprekken: Dirk Vander Eecken
Hanna Ravnsborg Hollevoet 20 Exposeren, anders: De K1-vitrine van WARP Uit de agenda: Kunstroute-Leuven
22 24
Uit de zoekertjes: Vegetarisch leer Samen in de kunst: Brantt en Free Pectoor De maker: Alexandre Lowie Kunst langs de grenzen: Kijk! Textiel gaat digitaal Portfolio: Grafiek
30
31
32
34
36
40
42
46
Uit de webgalerie: 25 De keuze van Sassafras De Bruyn
Welkom in het eerste nummer van Kunstletters in nieuwe stijl. W E L K O M
We maken je in het blad heel graag warm voor boeiende kunst en tonen daarbij veel beeldend werk. Vandaar dat we je graag verwelkomen met een beeld. Dus, zie de collage van Eveline Kurylak op de volgende pagina gerust als een klop op de deur. Kom binnen. Laat je inspireren. Veel lees- en kijkplezier!
KUNSTLETTERS
4
Achter de cover Stien Bekaert
Een eerste Kunstletters in nieuwe stijl: dat vraagt om een bijzondere cover. We vroegen Stien Bekaert om een beeld te maken. Stien werkt onder meer met gevonden beeldmateriaal dat ze aan de hand van collage, grafiek en printtechnieken omzet tot gelaagde composities, in een heel persoonlijke beeldtaal. Het resultaat zijn poëtische nieuwe samenstellingen die zich niet meteen laten doorgronden.
As He Walks 29,7 × 42 cm, riso 2 kleuren (blauw & zwart), genummerd en gesigneerd, series of 12.
er •
ov
w
in de c
C O V E R
in de c
er •
D E
w
ov
A C H T E R
Mooi coverbeeld, vind je niet? Wel, we hebben goed nieuws. We geven 5 risoprints uit deze serie van Stien Bekaert weg. Wat doe je om er één in de wacht te slepen? Vertel ons met behulp van een foto en een tekstje waarom jij deze 'Stien Bekaert' in jouw huis of atelier wil? Stuur vóór 25 mei een e-mail met je (foto-)antwoord naar info@kunstletters.be en misschien hangt dit grafisch pareltje binnenkort bij jou.
KUNSTLETTERS
5
© Nathalie Samain
OVER DIT WERK
OVER RISO
Cut-ups van handen en gebaren vormen een terugkerend element in mijn werk. De basis van dit werk is een 40 jaar oude zwart-witfoto, waarin de handeling me intrigeerde. In de oorspronkelijke foto valt de hand amper op. Door in te zoomen heb ik die handeling, heel instinctief, naar het voorplan gebracht. Ik speel ook graag met het idee dat je een beeld zowel liggend als staand kan lezen. De risotechniek laat me toe om te spelen met kleuren en contrasten.
De risotechniek geeft me de vrijheid om op een nietconventionele manier uitgebreid te experimenteren met de mogelijkheden van een beeldfragment. Ik speel met kleurlagen of contrasten en kan snel variaties in één beeld creëren. Zo kom ik, spelend, maar perfectionistisch tot nieuwe composities.
OVER MIJN AANPAK Ik vertrek van eigen of gevonden beelden en zoom in op fragmenten, isoleer details en breng die in een nieuwe context samen. Door er technieken zoals zeefdruk, monotype en andere op toe te passen, kom ik tot composities waarin de oorsprong van het originele beeld is verdwenen. Die focus brengt een gelaagdheid en vervreemding en daardoor nieuwe betekenissen.
A C H T E R D E C O V E R
6
KUNSTLETTERS
Mijn favoriet Wolfgang Laib, Wachsraum
I PN O RB TE RE EL TD
KUNSTLETTERS
7
illustratie: Flore Deman
In deze rubriek vertelt een medewerker van Kunstwerkt over een kunstenaar, expo of beeldend werk dat een diepe indruk heeft nagelaten. Deze keer: Annemie Vingerhoets. Bij Kunstwerkt organiseert ze atelierbezoeken en zet ze projecten als Visite en Designed by: ME op poten. Zij koos: ‘Wachsraum’ van Wolfgang Laib.
In 2001 maakte ik een wandeltocht in de Franse Pyreneeën. Met een vriendin trok ik met de rugzak over een smal bergpad. Er waren geen andere wandelaars in de buurt. Na enkele uren wandelen ontmoetten we een man. Tot onze verbazing nodigde hij ons uit ‘om een kunstwerk te bekijken’. Hij overhandigde ons een plannetje, aangezien het kunstwerk zich in een goed verborgen grot bleek te bevinden. Even later stond ik in ‘De Wasruimte’, een installatie van de Duitse kunstenaar Wolfgang Laib (°1950). Vanuit de hitte waren we via een houten deurtje in een koele grot terechtgekomen, met wanden van zuivere bijenwas. De geur was zo
overheersend en specifiek dat ik me die nog altijd herinner. Het geheel werkte desoriënterend: een claustrofobische ruimte, de sterke geur, de stilte binnenin de grot, het tactiele effect van de was. Een echt ‘belevingskunstwerk’, dat me ook door de verrassende manier waarop ik het had ontdekt, overrompelde. Eenmaal buiten had ik het gevoel dat ik een heel bijzondere ervaring had beleefd. Dat gevoel heb ik nog altijd als ik terugdenk aan die middag in die verborgen grot in de Pyreneeën, lang geleden.’ Na zijn opleiding als arts koos Wolfgang Laib voor het kunstenaarschap. Zijn werk is beïnvloed door oosterse filosofieën zoals het boed-
dhisme en taoïsme. Met was, pollen, rijst en melk maakt hij monumentale beelden. Door het gebruik van pure, organische materialen en door de intensiteit van hun kleur en geur biedt zijn kunst altijd een sterke zintuiglijke ervaring. Vaak gaat het om tijdelijke, soms permanente installaties. Wil je ‘Wachsraum’ zelf ervaren? Dat kan in museum De Pont in Tilburg, waar het werk deel uitmaakt van de permanente collectie. www.depont.nl
p. 6 Wolfgang Laib | Wachsraum 1992, collectie De Pont museum, Tilburg. Foto © Hans Biezen
I N B E E L D
8
KUNSTLETTERS
De revival van riso
T E C H N I E K E N
De digitale printer Riso kwam in 1986 op de markt en vulde het hiaat tussen goedkope printers voor kleine oplage en grote machines die pas renderen vanaf 10.000 stuks. Maar Risoprinters kennen
nu een tweede leven, ver weg van administratieve diensten en schoolsecretariaten. De machines behoren zowat tot de standaarduitrusting van een hedendaags creatief printatelier.
KUNSTLETTERS
9
Risografie is al een tijdje aan een revival bezig. Wat spreekt printmakers aan in de techniek? Voor een helder antwoord trekken we naar het Gentse printcollectief Topo Copy. Zo leren we, aan de hand van de druk van de affiche voor het grafiekweekend drukdrukdruk, de charme van riso kennen. Steeds vaker zie je printmakers de risotechniek gebruiken om hun ontwerpen te drukken. Ook tijdens het grafiekfestival drukdrukdruk zet Kunstwerkt de techniek in de kijker. Logisch dus, om ook de affiche van het evenement in riso te drukken. Daarvoor gingen we in zee met Topo Copy. Dat collectief bestaat sinds 2011 en is ondertussen een begrip in de risogemeenschap. Zo kreeg Topo Copy een prominente plek in ‘Risomania’, een boek met een overzicht van spraakmakende risowerkplaatsen over de hele wereld. Topo Copy’s hoofdkwartier is een open plek. Het is zowel een atelier als een exporuimte, bibliotheek en creatieve printplaats. De 3 kernleden, Jonas Nachtergaele, Dries Deriemaeker en Jens Wijnendaele zijn helemaal in de ban van de RISO RP3700 en verzamelden doorheen de jaren 4 dergelijke machines. Eén exemplaar tikten ze zelfs bij een begrafenisondernemer op de kop.
Zolang dat lukt en we de buitenwereld én onszelf blijven verbazen, zit het goed.
Jullie maakten de affiche voor het grafiekfestival drukdrukdruk. Wat is het concept achter het beeld? Het ontwerp speelt in op de gebruikelijke ‘overlay-charts’. Zowat elke risowerkplaats maakt die om na te gaan hoe de kleurmenging precies in zijn werk gaat. Risoinkt is semi-transparant en mengt zich met de vorige of volgende laag bij overlap. Zo bouw je in een ontwerp nieuwe kleuren op. Met dit campagnebeeld zetten we dit unieke printprocedé met zijn specifieke eigenschappen in de kijker.
Fien Deman
Wat vind je van de grote aandacht voor riso? Voelt het aan alsof een goed bewaard geheim publiek is gemaakt?
DRUKDRUKDRUK Op 5 en 6 mei 2018 kan je in heel België workshops, artist talks en andere sessies rond grafiek volgen. www.drukdrukdruk.org
JONAS: Wij willen vooral mooie creaties maken, zelf en met anderen. We hebben interesse in verschillende stijlen en types kunstenaars, die elk op hun manier met de karakteristieken en beperkingen van het risoprinten omgaan.
Printmakers die met riso in de weer zijn vormen een echte community. Wat betekent dat voor jou? Het is fijn om te zien dat we niet de enigen zijn. Het is inspirerend om iedereen aan het werk te zien en te volgen. Nu en dan hebben we samenwerkingen met buitenlandse ateliers. Dat werkt heel motiverend.
Wat zou je graag bereiken met Topo Copy? We zijn gestart als een artistiek collectief met een werkplaats van waaruit we onze creaties de wereld in sturen.
NOBORU HAYAMA (1924 – 2012) experimenteerde na WO II met grafiek en ontwikkelde een inkt op basis van sojaolie. Hij richtte de Riso Kagaku Company op. ‘Riso’ betekent ‘ideaal’. ‘Kagaku’ staat voor wetenschap. Hayama’s visie: gebruik de wetenschap om je idealen te bereiken. Foto © Riso Kagaku Company
T E C H N I E K E N
10
KUNSTLETTERS
De techniek van het risoprinten is vergelijkbaar met zeefdruk en stencil, maar gebeurt machinaal. De Risoprinter heeft plaats voor één kleurvat. Dat betekent dat voor elke kleurlaag het papier door de printer gaat. Zo bouw je laag per laag, kleur per kleur een print op. Dries en Jonas demonstreren hoe ze de affiche voor drukdrukdruk printen. www.topocopy.org
➊
Ontwerper Dries zet het digitale ontwerp, kleur per kleur, klaar. Hij stuurt elke laag in grijswaarden door naar de computer. Die is verbonden met de Risoprinter.
➋ T E C H N I E K E N
Dries controleert samen met Jonas de bestanden voordat ze elke laag naar de printer sturen.
➌
Voor elke kleur is er een grote box waarin de trommel (drum) zit, aangevuld met een tube inkt. De drums worden één per één in de printer geschoven. Wij starten met geel.
KUNSTLETTERS
11
➍ De computer laat het ontwerp in een master (zeef) branden en over de gele drum leggen. Daarna rolt de eerste laag uit de machine.
➎
➏ Het proces wordt herhaald tot de 6 kleuren op de posters staan.
Nadat een laag gedrukt is, komt het papier opnieuw in de papierlade terecht, om er een nieuwe laag bovenop te drukken.
De posters zijn klaar. Het team van Topo Copy doet nog een laatste kwaliteitscontrole.
➐ T E C H N I E K E N
KUNSTLETTERS
12
Tentotips AMVK
SEAN SCULLY
SOVIET DESIGN: RED WEALTH
Zaalzicht AMVK • 2018 • Courtesy M HKA
Doric Proteus 2013 © Sean Scully • Courtesy of the artist
Spidola Transistor radio. 1960 – 1962 • VEF Radio factory • Riga • Design Adolf Irbitis © Moscow design museum collection
Al veertig jaar is Annemie Van Kerckhoven zo goed als dagelijks aan het werk in haar atelier. M HKA toont haar bijzonder oeuvre in ruim 400 werken. De sterkste herkenningspunten zijn onmiskenbaar de digitale collage en het unieke kleurengebruik van de Antwerpse kunstenares. Bovendien is er de deconstructie van het beeld. Je stuit als kijker op iets onverklaarbaar. ‘Tegenover het willekeurige heb ik het onuitgesprokene, het mystieke geplaatst’, zegt ze daarover. De tekeningen, schilderijen, installaties vormen een rollercoaster aan thema’s: vrouwenemancipatie en softporno, wanhoop en extase, wetenschap en mystiek, een allesverslindende lust voor het leven. Met een genadeloze eerlijkheid toont AMVK haar wereld, maar ook de samenleving die haar omringt.
Je herkent de schilderijen van Sean Scully aan de gedempte aardekleuren. Die kleuren verwijzen naar de locatie of het tijdstip waar de schilder aan het werk ging. Grijze en vaalblauwe kleuren vinden hun oorsprong in een beneveld ochtendlicht over de stad. Rustgevende groene tinten verwijzen naar de valavond op het platteland. Scully’s tableaus lezen als dagboeken in beeldvorm. Vaak vullen verticaal en horizontaal gestapelde stenen in verschillende formaten het canvas. Tussen de gekleurde stenen worstelt zich een vibrerend licht, dat als mortel de blokken bij elkaar houdt. Wat zit er achter die muur? Het schilderij is een uitnodiging tot communicatie met het onbekende. De meningen over de schilderijen van Scully zijn verdeeld. Er zijn evenveel enthousiaste kunstliefhebbers als vernietigende criticasters. Het verklaart mee zijn wereldfaam.
M HKA, Antwerpen Tot 13 mei 2018 www.muhka.be
E X P O
De Pont, Tilburg Tot 26 augustus 2018 www.depont.nl
Deze expo toont je het design dat decennialang de levensstijl van de mensen uit de Sovjet-Unie vormgaf. De belangrijkste prestaties van Sovjetontwerpers uit de periode 1950 – 1980 bevonden zich in ruimtevaarttechnologie en militair materieel. De ‘kunstenaar-constructeurs’, zoals de designers officieel heetten, konden geen eigen commerciële studio’s hebben. Hun namen waren uitsluitend bekend binnen een kleine kring van vakgenoten. Consumptiegoed kreeg geen prioriteit. Maar in deze expo wel. Meubelen, huishoudelijke producten, speelgoed en elektronica nemen je mee naar de jaren van de Koude Oorlog aan de andere kant van het IJzeren Gordijn. Veel Russische en internationale ontwerpers richten de blik op Sovjet-design van weleer. Daardoor is er een echte herwaardering aan de gang. Deze expo laat zien waarom. ADAM – Brussels Design Museum Tot 21 mei 2018 www.adamuseum.be
KUNSTLETTERS
WORKFLOW
Conny Kuilboer • Television • 2005
Met deze expo onderzoekt beeldend kunstenaar Wim Wauman de schijnbare tegenstelling tussen maken en denken. Hij wil de term ‘ambachtelijkheid’ losmaken van zijn nostalgische bijklank en nagaan of je ambachtelijkheid ook kan gebruiken om een duurzaam samenlevingsmodel te ontwikkelen. Aan de hand van werk van 47 kunstenaars heeft de expo het over massaconsumptie, standaardisatie en namaak. Verwacht je aan een speelse expo met verwijzingen naar oude sciencefictionfilms, academische literatuur én (mens)apen. CC Sint-Niklaas Tot 2 september 2018 www.ccsint-niklaas.be
A CHINESE JOURNEY – THE SIGG COLLECTION
He Xiangyu • The Tank Project • 2011 • leer, tekeningen, foto’s en mallen • Met dank aan de kunstenaar en de Sigg Collectie.
De Zwitserse zakenman Uli Sigg heeft de grootste verzameling van Chinese hedendaagse kunst ter wereld. Deze expo toont een vijftigtal topstukken uit zijn verzameling. Sigg bouwt zijn collectie niet op rond zijn persoonlijke smaak, maar toont een beeld van de Chinese cultuur vanaf de jaren zeventig tot vandaag. Zijn verzameling telt 2200 kunstwerken van pakweg 350 artiesten. De expo loodst je langs indrukwekkende werken die niet alleen imponeren door hun omvang, maar ook door hun betekenis. Zo roept He Xiangyu’s meterslange leren tank herinneringen op aan de studentenprotesten in 1989. Liu Wei toont de heilige stad Lhasa, de traditionele hoofdstad van Tibet in een werk van 4,5 meter breed en volledig gemaakt van gedroogde runderhuid. Zo ontdek je dat Chinese kunstenaars hedendaagse westerse kunststromingen omarmen, maar tegelijkertijd diep verbonden blijven met hun eigen rijk cultureel erfgoed. Noordbrabants Museum, ’s Hertogenbosch Tot 8 juli 2018 www.hnbm.nl
13
ADEL ABDESSEMED
Bristow, 2016 • Adel Abdessemed • Courtesy de l’artiste
Adel Abdessemed maakt geen provocerende kunst, maar dat maakt zijn beelden niet minder aangrijpend. Zijn sculpturen, tekeningen en installaties tonen zijn verontwaardiging, woede en angst voor wat er in de wereld gebeurt. In elk werk legt hij elke vorm van fanatisme, militair geweld en politieke kankers genadeloos bloot. Toch zijn de werken van deze Frans-Algerijnse kunstenaar er niet om je tot wanhoop te drijven. Zijn poëtische beelden herinneren je eraan dat je als bewoner van deze wereld onvermijdelijk betrokken bent bij alle wreedheid, maar toch de vrijheid hebt om te kiezen tussen desillusie en de vreugde dat je leeft. MAC’s, Hornu Tot 27 mei 2018 www.mac-s.be
André De Nys
E X P O
KUNSTLETTERS
14
OVERPEYSING In ‘Overpeysing’ zet cultuurwetenschapper en illustrator Charlotte Peys haar indrukken over een expo, een atelierbezoek of oeuvre om in tekst en beeld. Het resultaat zijn poëtische reportages in tekeningen en gebiedende wijsheden.
I N B E E L D
Dit keer trok ze naar Art et Marges Musée in Brussel voor de expo van Guy Brunet en Josselin Pietri. Zij hebben een voorliefde voor film met elkaar gemeen en maken filmsterren van verf en karton. Je kan de expo nog tot en met 10 juni bezoeken. artetmarges.be charlottepeys.be
KUNSTLETTERS
15
I N B E E L D
KUNSTLETTERS
16
Ateliergesprekken Dirk Vander Eecken Het kunstenaarsatelier: de plek waar het allemaal gebeurt. De plek achter de schermen, waar de kunstenaar inspiratie vindt, koortsachtig werkt en tot rust komt. Welke objecten verzamelt een kunstenaar om zich heen, uit noodzaak of uit genegenheid? In deze reeks selecteert Tamara Beheydt voorwerpen uit een snapshot van een atelier en gaat op zoek naar de verhalen erachter. Deze keer: Dirk Vander Eecken.
Rasters en verbeelding In het atelier van Dirk Vander Eecken is het koud. ‘Maar ik ben het al gewoon,’ zegt hij, terwijl hij een kopje gemberthee uitschenkt. Wat later steekt hij de kachel aan. De kunstenaar verdeelt zijn tijd tussen een atelier in het centrum van Antwerpen en de plek waar ik hem ontmoet, een voormalige stal bij zijn woonhuis in Noorderwijk. Het atelier is er omringd door weides en een prachtige tuin. Ik kan me voorstellen dat een schilder hier inspiratie vindt. Sinds kort zit er een groot raam in dit atelier, dat natuurlijk licht binnenlaat. ‘Dit maakt een groot verschil,’ zegt Dirk, ‘maar ik schilder sowieso vaak buiten, ook in de winter.’
P O R T R E T
Dirk Vander Eecken heeft zich een meteen herkenbare techniek eigen gemaakt: hij beschildert monumentale doeken met spuitverf. Door gebruik van een metalen raster, dat hij bovenop het doek plaatst, en dat als een sjabloon werkt, ontstaan patronen. Die kunnen op de voorgrond treden, maar zijn ook vaak deels overschilderd of weggeveegd. In zijn kunst laat Dirk toevallig-
heden toe. Bovendien geeft hij de kijker veel vrijheid: doorheen de abstracte kleurlagen en patronen ontstaan mentale beelden, geabstraheerde herinneringen. De werken zijn opgeladen met een energie die de verbeelding van de kijker stimuleert. Sinds kort gebruikt Dirk de rasters niet meer. ‘Ze leken een harnas waar ik bijna niet meer uit kon,’ zegt hij daarover. Alsof kijkers het van hem verwachtten. Hij evolueerde naar experimenten met een nieuwe techniek, ontleend aan de lithografie. Eerst spuit hij een grondlaag verf, dan komt er water over, waar hij vervolgens weer verf aan toevoegt. Het water en de verf stoten elkaar af. Daardoor ontstaan vanzelf vlekken en grillige kleurvlakjes. ‘Ik laat nog meer aan het toeval over.’
Grafietpotlood In zijn recente solotentoonstelling in De Garage in Mechelen, legde Dirk de nadruk op zijn grafiettekeningen. Die hebben een nauwe link met zijn kunstenaarsdoctoraat,
KUNSTLETTERS
17
© Peter Cox
dat hij in 2008, als eerste kunstenaar in Vlaanderen, behaalde. Samen met de EMAT-onderzoeksgroep van de Universiteit Antwerpen onderzocht hij merkwaardige gelijkenissen tussen zijn kunstpraktijk en zwartwit elektronenmicroscopiebeelden. Daarop zijn atomen rechtstreeks zichtbaar gemaakt. Ook in zijn tekeningen maakt Dirk gebruik van rasters. Door toeval ontstaan abstracte vormen en patronen. Hij hanteert een andere techniek. Hij laat het grafiet, eerder dan het raster, de hoofdrol spelen. ‘Mijn tekeningen zijn eigenlijk negatieven van mijn schilderijen. Bij een schilderij leg ik het raster op het doek en spuit ik daar de verf over. Bij de tekeningen ligt het papier op het raster en frotteer ik met grafiet een raster tevoorschijn.’ Een nieuwe publicatie, ‘Disconditions 2018’, bevat afbeeldingen van alle werken die hij in De Garage toonde. De proefdruk ligt in Dirks atelier klaar; hij heeft het net goedgekeurd. Bij een beperkte oplage van 50 exemplaren, voegt hij een originele grafiettekening. Op het moment van mijn bezoek, is Dirk druk aan het werk aan deze reeks. De afgewerkte tekeningen liggen
‘Mijn tekeningen zijn eigenlijk negatieven van mijn schilderijen.’
P O R T R E T
KUNSTLETTERS
18
naast elkaar in een grote lade. In een reeks valt het nog meer op hoe de tekeningen zich onderscheiden door kleine afwijkingen in hetzelfde raster.
Muzikale inspiratie
P O R T R E T
Op een hoek van een ladekast staan twee speakers. Net als ik me afvraag hoe vaak Dirk muziek speelt, zet hij Klara op. ‘Ik werk bijna altijd met muziek,’ bevestigt hij. ‘Meestal is het klassieke muziek, maar ook jazz hoor ik graag.’ Op de vraag of muziek hem dan ook rechtstreeks inspireert, antwoordt hij met een anekdote: ‘Ik hoorde eens een verhaal van de Amerikaanse minimalistische
componist Morton Feldman. In Turkije bezocht hij ateliers waar kinderen tapijten weefden. Op de achterkant van de tapijten, waren al hun kleine foutjes zichtbaar. Deze ‘fouten’ gebruikte Feldman als partituur. Zijn muziek ontstond door toeval. Zulke toevallige foutjes bepalen ook mijn werk.’
Afscheidsgeschenk Eén schilderij in Dirks atelier valt wel erg op: op een achtergrond van een zwart vlak en kleurrijke stippen, staat in grote letters de zin ‘Goodbye Dirk Thanks for everyth.’ Het werk is, net als de keramieken bol die ervoor staat,
KUNSTLETTERS
19
‘Mijn nieuwe werken hebben veel minder sobere kleuren.’’ gemaakt door Joris Ghekiere. Behalve kunstenaar was hij één van Dirks beste vrienden. ‘Joris en ik leerden elkaar als veertienjarigen kennen in Kortrijk. Jarenlang waren we beiden docent aan Sint-Lucas in Antwerpen. Toen ik met pensioen ging, kreeg ik dit schilderij van Joris. Het was nog nat. Luttele jaren later overleed hij. Zijn afscheidsgeschenk heeft nu een andere betekenis, een pijnlijkere.’ Na het overlijden heeft Dirk het atelier van Joris opgeruimd en geïnventariseerd. Het was een emotioneel zware opdracht, maar hij heeft er ook inspiratie aan overgehouden. ‘Mijn nieuwe werken hebben veel minder sobere kleuren. Ik denk dat ik onbewust iets van Joris’
kleurgebruik heb meegenomen uit zijn atelier.’ De publicatie ‘Disconditions 2018’ is dan ook opgedragen aan Joris Ghekiere. Het boek ‘Disconditions 2018’ is rechtsreeks bij Dirk verkrijgbaar. Interesse? Mail dirkvandereecken@skynet.be. Tamara Beheydt Tamara Beheydt is Master in de Kunstwetenschappen en Bachelor in de Filosofie. Ze werkt in de kunstwereld en publiceert regelmatig bijdragen voor verschillende blogs en magazines. www.tamarabeheydt.com
P O R T R E T
KUNSTLETTERS
20
Hanna Ravnsborg Hollevoet Hanna Ravnsborg Hollevoet won de recente editie van de Ronse Drawing Prize. De jury prees haar talent om met de meest eenvoudige middelen, op de meest eenvoudige drager, een eigenzinnige wereld te scheppen. Maar oordeel vooral zelf: hier toont Hanna een recente tekening. Met een woordje uitleg.
Geboren
op 20 november 1991 in Drammen, Noorwegen. Na een jaar verhuisd en opgegroeid in Lochristi.
Studeerde
aan de Kunsthumaniora en Sint-Lucas, Gent: Vrije Beeldende Kunst (Schilderkunst) en specifieke lerarenopleiding
Woont
in Horebeke
Is
behalve kunstenares ook leerkracht.
I N B E E L D
Flip | 2018 aquarel en rode stift op papier in kader 39,5 × 30,5 × 1,3 cm
Tekenen betekent voor mij: begrijpen en aandacht hebben voor hoe iets ruimtelijk in elkaar zit. Mijn werk vertrekt vanuit observeren. Ik probeer niet aan een medium vast te hangen. Ik teken veel, maar daarnaast maak ik ook ruimtelijk werk en video’s.
Ik wil niet alleen de muren rond mijn atelier openbreken, maar ook die rond exporuimtes. Daarom broed ik op plannen voor een nieuw project, waarbij ik mijn werk ook meeneem naar andere plekken. Zo wil ik ontdekken welk effect dat heeft op het werk en de kijker.
Ik begin vaak in een staat van euforie aan een nieuw werk. Dat gevoel is het sterkst als ik net iets te weinig tijd heb. Als de tijd dringt, dan zijn mijn plannen het meest oorspronkelijk, spontaan en enthousiast. Ik denk dat er op die manier veel kracht in zit.
Ik hoop dat mijn werk open blijft en niet hermetisch is. Ik wil geen kunst maken over kunst. Dat mag er wel een deel van uitmaken, maar geen onderwerp zijn. Misschien is dat onvermijdelijk. Maar toch wil ik vertrekken van wat ik zie op straat, niet in een museum.
Ik stop veel tijd in het perfectioneren van een werk en ben nog op zoek naar een manier om dat op een volwaardige manier te presenteren. Vergelijk het met een mooi afgewerkte taart. Omdat je ze niet durft afgeven, stop je ze in een vluchtige beweging in haar geheel maar in de brievenbus. Waarna die taart helemaal kapot is.
Je maakt een werk, toont het en mensen kijken. Ik wil met mijn werk verder dan dat éénrichtingsverkeer. Ik hoop dat er een wisselwerking uit ontstaat, zoals bij een gesprek.
Penelope Desloovere
KUNSTLETTERS
21
22
KUNSTLETTERS
Exposeren, anders De K1-vitrine van WARP Je maakt kunst en wil je creaties ook tonen. Dan kan je de deuren van je atelier openzetten, je kans wagen bij een galerie of op een andere manier een plaats zoeken in het expocircuit. Er zijn ook heel wat interessante alternatieven. De K1-vitrine van Kunstenplatform WARP is er zo één. Sinds april 2017 heeft Sint-Niklaas er een opmerkelijke nieuwe expositieruimte bij. K1 is een kijkbox in een vitrine. Elke maand krijgt een kunstenaar er een solo-expo. Maar exposeren in een vitrine, hoe pak je dat aan? We vroegen het aan WARP-medewerkers Stef Van Bellingen en Laureline Soubry. Naast het WARP-huis, pal in het centrum van SintNiklaas beschikken we over een vitrine. We maakten er een kijkbox in, met afmetingen: 220 cm (H) × 107 cm (B) × 100 cm (D). ’s Avonds is de etalage verlicht en is het een lichtbaken in de straat. Er is veel passage van voetgangers en fietsers. Het is een heel laagdrempelige manier om ook mensen met eventuele koudwatervrees voor kunst nieuw beeldend werk te tonen.
K U N S T A N D E R S
We zien deze mini-exporuimte als een ideaal podium voor kunstenaars die klaar zijn voor een artistieke carrière, maar nog een opstapje nodig hebben. Voor velen onder hen is het de eerste keer dat ze een solotentoonstelling brengen. Exposeren in de box daagt hen uit om na te denken over welk concept binnen deze context het best zal werken, hoe ze hun werk hierin moeten presenteren, met welke technische aspecten ze rekening moeten
houden (zoals afmetingen, fragiliteit of kijkperspectief). Ze leren inschatten hoe ze snel en efficiënt hun werk moeten opbouwen, hoe ze het werk kunnen promoten, hoe een opening in elkaar zit en welke contacten ze daar kunnen uitbouwen. Kortom: alle facetten van een ‘grote’ tentoonstelling zitten gebald in K1. WARP organiseert portfoliodagen of Artist Villages waarbij we kunstenaars ontmoeten en van uitgebreide feedback voorzien. Vaak groeien daar latere samenwerkingen uit. Ook met de kunstenaars die we selecteren voor K1 willen we graag een samenwerking met toekomstmogelijkheden aangaan. We werken met een open call waarbij we vragen om een concreet voorstel in te dienen. We laten alle media toe. Een professionele jury toetst de voorstellen op hun artistieke kwaliteit en de groeimogelijkheden voor de kunstenaar binnen zijn of haar oeuvre. Maar het is ook van belang of het voorstel praktisch haalbaar is en of het werk tot zijn recht zal komen in een ruimte zoals K1. Onlangs selecteerde de jury een 10-tal kandidaten uit meer dan 60 inzendingen. Zij zullen dit jaar werk tonen. Een volgende selectieronde vindt begin 2019 plaats. Dus, geïnteresseerde kunstenaars: nog even geduld!
Volgende expo in K1: Manuel Penteado. Tot 27 mei. www.warp-art.be
KUNSTLETTERS
23
Sarah De Vos
Sarah De Vos en Eline Koklenberg kregen ook de kans om tentoon te stellen in de K1-vitrine. Hoe pakten zij het aan?
Eline Koklenberg
Sarah De Vos
Eline Koklenberg
Na een superboeiende portfoliodag bleef ik het programma van WARP volgen. Ik ontdekte dat de K1-vitrine een mooie mogelijkheid bood om mijn onderzoek naar de églomisétechniek (waarbij ik werk op de achterkant van glas) toe te passen op een venster, een vitrine. Wat me aansprak was het formaat van het venster en de afgesloten ruimte. Mijn canvas had hierdoor een beperkte oppervlakte en ik kon de ruimte erachter gebruiken om een totaalinstallatie te maken.
Ik toonde werk via mijn alter ego, The Painting Housewife. Het is een knipoog naar het alledaagse leven en een sneer naar de elitaire kunstwereld. In de vitrine maakte ik een huiselijke installatie, met een recent drieluik en wat ouder werk. Op de opening was ik gekleed als een typische huisvrouw, met schort, doekje in het haar en gele handschoenen. Cake en koekjes waren ook van de partij en iedereen kreeg een kleine tekening mee.
In mijn atelier maakte ik een schilderij waar ik inzoom op het portret van het naakte model in ‘Le déjeuner sur l’herbe’ van Manet. De olieverf op hout is overgoten met een epoxylaag en geeft je het idee dat je naar een Ipad-achtig scherm kijkt waar je hebt ingezoomd op het schilderij. Dit werk plaatste ik tegen de grond in de vitrine en ik schilderde een reproductie hiervan rechtstreeks op het vensterraam. Zo ontstonden verschillende niveaus van representatie en van reflectie. Een schilderij maken in situ had wel een impact op mijn manier van werken. Ik had niet de belichting en ruimte die ik gewoon was en de beperkte tijd (1 dag opbouw) bracht mij wel uit mijn comfortzone. Ik was blij met de foto’s van Paul De Malsche die goed heeft vastgelegd waar het onderzoek voor mij over ging.
Mijn alter ego, The Painting Housewife, loopt niet warm voor de prestatiemaatschappij, waar alles draait om beter worden en jezelf voortdurend te overstijgen. Je kan ook huisvrouw/ man zijn en plezier hebben in wat je maakt, zonder druk van buitenaf. In deze rol maak ik graag klein werk op allerlei recyclagemateriaal. Of ik ga voor het experiment. Zo maakte ik vorige zomer een fietstocht, waarbij ik bewust alleen maar door dorpjes reed. De mensen met wie ik sprak waren heel gewoon en meestal tevreden met een tekeningetje. In ruil kreeg ik een euro of wat voedsel. Het leverde me heel wat voldoening op en is zeker voor herhaling vatbaar.
K U N S T A N D E R S
KUNSTLETTERS
24
Uit de agenda Kunstroute-Leuven In de agenda op www.kunstwerkt.be vind je een hele reeks boeiende en verrassende expo’s en projecten. In deze rubriek zoomen we in op één aankondiging.
Kunstroute-Leuven is al jaren een begrip. Wat maakt dit kunstparcours bijzonder? Philippe De Smet, coördinator van het evenement, legt uit: De route is gegroeid uit een plan van vier keramisten in Leuven. Zij besloten elk hun atelier open te stellen voor het publiek. Dertien jaar geleden ontstond het idee deze keramiekroute uit te breiden en ook kunstenaars uit andere disciplines te betrekken. Jaarlijks zijn nu 30 tot 40 ateliers te bezoeken, goed voor zowat 15.000 tot 20.000 bezoekers. Anders dan bij de meeste kunstroutes werken wij met een selectie. Ongeveer de helft van de deelnemers is professioneel kunstenaar. Een van de selectiecriteria is dat deelnemende kunstenaars nieuw werk tonen. Bij andere kunstroutes tonen kunstenaars ook werk op openbare plaatsen, culturele centra, galeries... Bij deze kunstroute ontvangen alle kunstenaars je in hun eigen werkruimte. Je kan met hen een persoonlijk gesprek aangaan over hun werk, inspiratiebronnen of technieken. Geen evenement zonder buitenbeentje: hier is dat de expositie van LABO. Zo krijgen ook kunstenaars zonder eigen atelier in het Leuvense de kans om hun werk te tonen tijdens deze kunstroute. Denk maar aan kotstudenten of kunstenaars die werken rond performance. Benieuwd wat voor moois dat dit jaar oplevert? Plan dan een artistieke uitstap naar Leuven.
K U N S T A N D E R S
Zondag 29 april, dinsdag 1 mei en zondag 6 mei,
Meer expo’s of projecten ontdekken? Neem een kijkje in de agenda op www.kunstwerkt.be. Zelf een aankondiging plaatsen of op zoek gaan naar een boeiende expo, project of workshop? Het is eenvoudig en gratis. www.kunstwerkt.be
10 – 18u | www.kunstroute-leuven.be
KUNSTLETTERS
25
Uit de webgalerie De keuze van Sassafras De Bruyn
Ken je de rubriek ‘De mooiste herinnering’ in ‘Iedereen beroemd’ op één? Sassafras De Bruyn maakt er prachtige tekeningen bij pakkende verhalen. Prentenboeken maken is haar grootste passie. Sassafras werkt als illustratrice voor verschillende uitgeverijen. We vroegen haar om een keuze te maken uit de webgalerie op kunstwerkt.be. Sassafras koos 7 werken uit de webgalerie. Het werk van Sander Jacobs en Hilde Goosens stellen we je voor op de volgende bladzijden. Verder selecteerde ze ook werk van Greet Vandepitte, Jessie Georges, Inge Casteleyn, Erlin Dora en Heike Sofia Villavicencio Rammeloo. Je kan de selectie ontdekken op www.kunstletters.be.
I N B E E L D
KUNSTLETTERS
26
SANDER JACOBS
Al van jongs af aan teken ik figuurtjes. Het helpt me om mijn indrukken te ordenen, om me beter te concentreren. Sinds enkele jaren besteed ik aandacht aan techniek, aan hoe een beeld ontstaat. Ik ben een analoge Photoshopper die puzzelt met lagen. Ik hou ervan om te werken met een combinatie van emoties, die niet altijd voor de hand ligt: het werk mag zowel een speels, wrang als donker karakter hebben. Mijn inspiratie kan werkelijk van overal komen. Van het alledaagse, tot het werk van Michael Borremans of de muziek van Amenra. Voor dit werk heb ik gebruik gemaakt van materialen en tekeningen die ik door de jaren heen heb verzameld en gemaakt. De blik van muzikant Daan intrigeerde me. Hij is bij toeval in een gedaante terechtgekomen.
SASSAFRAS DE BRUYN: Lang niet alle collages weten te raken. Collages zijn niet zomaar een opsomming of reconstructie. Voor mij werken ze pas als ze van één plus één een onbestemd getal maken. Deze collage van Sander Jacobs maakt bij mij iets los. Het toont een dramatisch beeld, dat met zichzelf spot. Ik krijg medelijden met de figuur. Jacobs heeft hier een beeld ontvoerd en gedwongen zich tot iets nieuw te organiseren. De verontwaardiging en machteloosheid van het personage dat niet weet wat hem overkomt, intrigeren me. Het personage lijkt broos, kwetsbaar in deze nieuwe gedaante. Hij weet niet in welk verhaal hij plots een rol krijgt. De manier waarop Jacobs de figuur uit zijn context trekt, werkt verstillend en bevreemdend. Het roept meer vragen op dan het verduidelijkt.
Ook mijn fascinatie voor oude doorleefde materialen speelt een rol in de zoektocht naar het uiteindelijke beeld. Zo is het roze millimeterpapier nog van mijn grootouders geweest. Eén stukje papier verbergt soms een heel verhaal. Door elementen of lagen samen te brengen start ik bij elk werk met een nieuw verhaal. p. 27 geDaante collage, 18 × 24 cm www.sanderjacobs.be
I N B E E L D
‘Ik ben een analoge Photoshopper die puzzelt met lagen.'
KUNSTLETTERS
27
P O R T F O L I O
KUNSTLETTERS
28
HILDE GOOSSENS
Köttbullar zijn de vleesballetjes die je in Ikea kan eten. Amélie is mijn dochter en zij houdt ervan om er te eten. Ze ordent alles op haar dienblad: de glazen, het bestek, sausjes, peper en zout. Ze vindt het fantastisch. Tijdens één van onze bezoeken nam ik foto’s met mijn smartphone. Ik vond het plafond heel interessant in deze industriële ruimte. Die is aangekleed als een gezellig restaurant. De nutsvoorzieningen zijn zichtbaar tussen de lange draden, waar hippe lampen aan hangen. De structuur van de ruimte neemt driekwart van het schilderij in. Het onderste gedeelte van dit werk zorgt ervoor het figuratief blijft, al is het natuurlijk ook abstraherend. Ik draaide het werk 180° en overschilderde het beeld, zonder de eerste laag weg te werken.
SASSAFRAS DE BRUYN: Het werk van Hilde Goossens lijkt een onderzoek naar vereenvoudiging en verstilling. Vooral de beelden waar ze echt de grens met abstractie opzoekt, fascineren me. Ze wijzen me erop dat het menselijk brein overal concrete vormen en figuren in wil herkennen. Dit beeld stelt mij de vraag waarom we beelden willen ontrafelen of oplossen. Op een geslaagde manier brengt Hilde hier een krioelende, levendige massa terug tot patronen, tot een spel van kleurvlakken die het tafereel anoniem en afstandelijk maken. Het voelt alsof je onder de vlakken nog ergens de uitgestrekte, veelstemmige rumoerigheid hoort, maar ze het geluid heeft gedempt met haar vlakken, als geluiddichte dekentjes. De scène staat stil.
Als 5-jarige zat ik al op de Academie van Waasmunster, om in het vijfde middelbaar eindelijk naar Sint-Lucas te mogen. Ik studeerde af in 1997 in de richting Vrije Beeldende Kunsten. Ik schilder wachtende mensen en vluchtige momenten, waarbij ik speel met de spanning tussen wachten en vluchten. Het zijn figuratieve werken met veel abstracte elementen. Ik schilder met gebroken kleuren die wedijveren met uitgespaarde witten. Daardoor ontstaat een ritmisch spel van visuele concentraties, die het licht benadrukken. p. 29 Kötbullar met Amélie I acryl, 80 × 80 cm www.hildegoossens.be
I N B E E L D
‘Ik schilder wachtende mensen en vluchtige momenten, waarbij ik speel met de spanning tussen wachten en vluchten.’
30
KUNSTLETTERS
Achter de schermen De erfgoedbewaker Kunstwerktmedewerker Lukas De Block trekt erop uit om opmerkelijke verhalen achter de schermen van kunst- en cultuurhuizen te sprokkelen. Om een blik te werpen op het reilen en zeilen van een museum, ging hij naar het S.M.A.K. in Gent. Het beroep van erfgoedbewakers – ook bekend als toezichthouders – fascineert me. Ze zijn de alziende ogen van het museum. Hoe beland je bij zo’n job? Welke verhalen gaan er achter schuil? Een breedgeschouderde man valt me meteen op. Zijn naam is Sasha Caradjov. Hij vertelt dat hij het een beetje druk heeft: hij is weekverantwoordelijke van de ploeg. SASHA: We werken met onze ploeg in een beurtrol. Daardoor heb ik deze week een breder pakket aan taken. Er zit meer variatie in ons werk dan mensen denken. Ik werk elke dag van de week en meestal ziet zo’n dag er toch altijd anders uit.
P O R T R E T
Ik heb in Moldavië rechten gestudeerd en behaalde er mijn diploma als advocaat. Ik ben 19 jaar geleden vanuit Moldavië naar België gekomen. Helaas is mijn diploma hier niet erkend. Tijdens mijn eerste jaren in België hield ik een voedingswinkel open. Daarna volgde ik een opleiding tot bewakingsagent en richtte mijn eigen bewakingsfirma op. Ik vond een vacature om als toezichthouder in één van de stadsmusea aan de slag te gaan. Ik werk al 8 jaar in S.M.A.K. en heb het nog altijd naar mijn zin. Vorige week werd ik 40. Als ik gezond blijf, werk ik hier tot aan mijn pensioen.
Toen ik hier startte, was ik meer een liefhebber van schone kunsten. Actuele kunst, dat moet je een beetje leren kennen hé. Ik vergelijk het met oesters. Die moet je ook leren proeven voor je de smaak apprecieert (lacht). Je hoort mythische verhalen van collega’s over de diefstal van ‘De Meikever’ van Panamarenko in 2006. Ik heb nog geen noemenswaardig incident meegemaakt. Wel denken mensen soms dat actuele kunst gelijk staat aan interactieve kunst. Dan zetten ze bijvoorbeeld de glasramen van Richter in beweging, wat uiteraard niet de bedoeling is (lacht).
KUNSTLETTERS
31
Kunstenaarskoppels Vanaf 28 april toont Centre Pompidou-Metz bijzondere kunstenaarskoppels in de expo ‘Couples modernes’. Wie zijn de artistieke paren bij ons? We kregen heel wat reactie op de oproep die we lanceerden. Hier brengen we enkele kunstenaarskoppels in beeld.
➊
➊ NoraH van Boreen en Cees de Jongh ➋ Esther de Vlam en Float ➌ Mariek Vanbuel en Jozef Constant ➍ Fien Cools en Sven Boel ➎ N.C. (Nirmala Coppejans) en BUNNY (Detlef ‘Godzoro’ Packo)
➏ Inge Oeyen en Philippe De Smedt
➌
➋
➍
➎
➏ centrepompidou-metz.fr
P O R T R E T
32
KUNSTLETTERS
Uit de zoekertjes Vegetarisch leer De oproep past in het project ‘Future Materials’. We zoeken hoe nieuwe materialen ambachten beïnvloeden en omgekeerd. Het evenement loopt nog tot midden mei 2018. We pakken uit met experimentele trajecten met makers rond mycelium, zalm- en vegetarisch leer. Ook zijn er bijzondere workshops, zoals zeefdrukken met algenverf. En er is de oproep om thuis zelf vegetarisch leer te kweken. De Britse textielontwerpster Suzanne Lee begon er mee te experimenteren in 2005. Ondertussen kweekte ze een heuse eigen kledingcollectie! Er zitten een aantal fantastische stukken tussen. Wij deden een beroep op de kennis en ervaring van het biolab Reagent en Magma Nova. Zij hebben al heel wat ervaring met zelf gekweekt leer.
Deze keer viel ons oog op de merkwaardige oproep: ‘Gezocht: leerkwekers’. Daar wilden we meer over weten. Sofie Keersebilck van Handmade in Brugge, legt uit. K U N S T A N D E R S
Dat leer ontstaat door Kombucha toe te voegen aan een ‘starter’ of ‘scoby’. Kombucha is gefermenteerde thee. De oorsprong ervan gaat terug tot 221 v.C. In een mengsel van groene thee, suiker en azijn leven gisten en bacteriën in symbiose. De gisten verteren de suiker en produceren zo voedsel voor de bacteriën. Deze produceren op hun beurt cellulose en dat vormt een biofilm bovenop de thee. Dit natte lapje heet scoby, wat staat voor ‘Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast’.
KUNSTLETTERS
33
Je vindt op de zoekertjespagina van www.kunstwerkt.be berichten over kunstenaarsmaterialen, atelier- en exporuimtes… In deze rubriek zoomen we in op één zoekertje dat we op de website vonden.
Als je dit lapje droogt, dan vertoont het verrassend gelijkenissen met dierenleder. Goedkoop, makkelijk en biologisch: een Future Material! Ook proberen? Je kan bij ons een scoby of starter ophalen. Je krijgt het mee in een potje dat gevuld is met Kombucha. Thuis vervang je het deksel door een vel keukenpapier. Je bewaart het kweekje in een donkere ruimte, bij een lekker warme temperatuur van 22°C. Goede plekjes zijn was- of stookketelruimtes. Als je scoby een zekere dikte heeft, is het klaar om leder te worden. Je haalt het uit het potje en wast het af met lauw water en zeep. Je laat het drogen op een houten plank. Klaar! Het proces is vrij eenvoudig. Mislukt het? Wel, dan probeer je het gewoon nog een keer. De actie loopt tot 15 mei. Hoe groot je stuk leer is hangt af van de grootte van je bokaal of recipiënt waarin je gaat kweken. Je stukje leer neemt deze grootte en vorm aan. Als je kweekt in een confituurbokaal, heb je na ongeveer anderhalve week een goeie dikke scoby van 1 cm. Je hebt dus vrij snel resultaat. Het voelt echt aan als leer en is ook zeer sterk. Het grote nadeel: het is nog niet waterbestendig. Je kan je stukje leer pimpen tijdens een workshop. Je kan experimenteren met kleuren en patronen,
bedrukken of beschilderen met biologische kleur- of voedingskleurstoffen... Alle lapjes (ook de niet bewerkte) krijgen een plekje in de afsluitende expo. Die loopt van 27 april tot 15 mei en vat het project Future Materials samen. Bovendien ontdek je ook werken van internationale makers die hun strepen al verdienden met experimenteren met gelijkaardige biomaterialen. Praktisch: De
actie om zelf vegetarisch leer te kweken loopt tot en met 15 mei. Haal je scoby (starter) op in De Makersrepubliek, Brugge Ma – vrij van 9u tot 17u | gratis www.handmadeinbrugge.be
Voor een volledig overzicht van de zoekertjes: ga zeker kijken op www.kunstwerkt.be! Zelf een zoekertje plaatsen kan ook. Het is eenvoudig en gratis. www.kunstwerkt.be
‘Vegetarisch leer is goedkoop, makkelijk en biologisch: een Future Material!’
K U N S T A N D E R S
KUNSTLETTERS
34
Samen in de kunst Brantt en Free Pectoor Brantt en Free Pectoor zijn een verrassend curatorenduo. In juni pakken ze uit met hun derde expo ‘On The Move’. Wat maakt hun expo’s bijzonder en hoe komen ze tot een gezamenlijke visie?
Rags, Zaalzicht
P O R T R E T
KUNSTLETTERS
35
Jullie zijn allebei kunstenaar. Hoe maakten jullie de stap naar samen cureren?
Moet een curator een tentoonstelling laagdrempelig maken?
FREE: Op je eentje een tentoonstelling organiseren is zwaar. Als je in duo werkt, heb je altijd een klankbord. Met ons enthousiasme steken we elkaar aan. Er hangt echt synergie in de lucht. Meningsverschillen zijn er uiteraard wel. Die moeten er zijn, ze leiden juist vaak tot goede en verrassende oplossingen. Er is geen sprake van een duidelijke taakverdeling. We vullen elkaar aan. Optreden als curator betekent ook je eigen werk in de schaduw plaatsen. De grootste aandacht gaat naar de deelnemende kunstenaars.
FREE: We kiezen voor expo’s voor een breed publiek. Onze focus ligt op ‘gezien worden’. Dat is bij galeries niet altijd het geval en meteen de reden waarom jonge talentvolle kunstenaars naar alternatieve en betaalbare locaties zoeken. BLANCO, de ruimte waar de expo plaatsvindt, is er zo eentje.
Hebben jullie een bijzondere aanpak? FREE: We geven graag een ‘twist’ aan de presentatie van kunstwerken. We willen bezoekers verrassen door werken op een andere manier te tonen. Die alternatieve manier van presenteren is één van onze grote troeven, denk ik. BRANTT: Voor de opbouw van een expo vertrekken we grotendeels vanuit het karakter van de ruimte. Met een grote openheid en nieuwsgierigheid gaan we aan de slag. We houden van gewaagde opstellingen. Je kan de zeggingskracht van een kunstwerk en de wisselwerking tussen werken in eenzelfde ruimte enorm beïnvloeden door de manier van presenteren. Als door onze ingreep de toeschouwer een kunstwerk anders bekijkt, is onze missie geslaagd.
Een klassieke opstelling krijgen we in jullie expo’s niet te zien? FREE: Sokkels en ophangsystemen moeten passen in een concept. Bij ‘On The Move’ tonen we werk van kunstenaars die tijdelijk een atelier hadden in de Gentse Leopoldskazerne. De voorbije jaren was er een heel wisselende bezetting. We vertalen het opzet van ‘On The Move’ door de werken te spreiden, met elke keer een andere opstelling. Ingepakte werken en transportboxen zullen samen een totaalinstallatie vormen. Zo wordt het ook voor ons als curatoren een uitdaging. We gaan zelf tijdens de 2 expoweekends met de werken van de tentoonstelling aan de slag, met respect voor alle kunstenaars.
Jullie houden ervan de toeschouwer te verrassen, maar worden jullie ook zelf graag verrast? BRANTT: Zeker. Zo kiezen niet wij, maar de 22 kunstenaars zelf, het werk dat ze willen tonen in ‘On The Move’. We kennen uiteraard hun oeuvre wel. De kunst zal erin bestaan om de werken met elkaar te laten matchen. We gaan de uitdaging graag aan!
Is cureren een lang proces? FREE: Zeker, cureren is een rijpingsproces. Zo was ik gecharmeerd door Brantts washandjes, helemaal met verf en kleur doordrongen, zijn zwarte schildersoutfit en bespatte schoenen. Het vormde de aanzet voor onze eerste expo ‘Rags’, met vodden als thema. Iedere kunstenaar gebruikt ze. Elke vod heeft een eigen identiteit, vertelt over de achtergrond, afkomst en levensloop van de kunstenaar en zijn werk. We verzamelden vodden en stelden ze bij ‘Rags’ tentoon samen met allerhande objets trouvés. Aan de hand van de presentatie was onmogelijk te merken welke discipline, oeuvre of kunstenaar de vod vertegenwoordigde. Zo zie je hoe ideeën en een concept spontaan en ongeremd ontstaan.
ON THE MOVE Blanco, Gent Van 1 tot en met 10 juni 2018 Kathleen Ramboer Kathleen Ramboer maakt reportages voor en over kunstliefhebbers op www.kunstpoort.com
P O R T R E T
36
KUNSTLETTERS
De maker Alexandre Lowie © Alexander Popelier
P O R T R E T
Alexandre Lowie is een meubelarchitect. Hij haalt zijn inspiratie uit architectuur in al haar verschijningsvormen, zoals een weerspiegeling in glas of een schaduw- en lijnenspel. Alexandre werkt op een ambachtelijke manier, maar met veel zin voor vernieuwing.
KUNSTLETTERS
37
Op 8, 9 en 10 juni houdt Alexandre een open atelier. Je krijgt er nieuw werk te zien en een blik achter de schermen.
Geboortejaar: 1988 • Woonplaats: Brussel www.alexandrelowie.be
Waar komt je fascinatie voor meubelmaken vandaan?
Wat vind je het mooiste moment tijdens het creatieproces?
Mijn vader had een boekhandel in Gent en stond wekelijks op de rommelmarkt. Hij moest daarvoor vaak naar antiekbeurzen en expo’s in Brussel en Parijs. Ik ging dikwijls met hem mee. Daar ontstond mijn liefde voor oude schoonheid. Als kind sleet ik veel tijd in de winkel. Ik maakte er dingen uit het afvalhout van boekenrekken. Zo heb ik, toen ik tien jaar oud was, een ligstoel gemaakt die ook als parasol werkte. Creatief denken zit in mijn familie en ik ben altijd gestimuleerd geweest om mezelf te ontwikkelen in alles wat ik tof vond. (Denkt na) Misschien begon het al vroeger. Toen ik nog heel jong was, kreeg ik een zakmes van mijn oma. Daarmee bewerkte ik stokken. Wat later gaven mijn ouders me een houten kistje met daarin een mini-gereedschapskit. Ik begon onmiddellijk te zagen in een gipsen beeld dat in de tuin stond. Mijn ouders waren daar niet echt gelukkig mee (lacht). Als tiener raakte ik verliefd op het Institut Saint-Luc (meubelmakersschool in Doornik, n.v.d.r.), waar ik mijn opleiding heb gevolgd.
Als het ontwerp dat ik in mijn hoofd heb, tastbaar wordt en ik in de verschillende onderdelen het eindproduct kan zien. Een ander mooi moment is als ik een oplossing vind die esthetisch is én werkt voor een probleem veroorzaakt door mijn… uniek willen zijn (lacht). Doordat ik mijn meubelen op maat maak, werk ik niet vaak met standaardmaten. Dat zorgt ervoor dat ik moet nadenken over onorthodoxe oplossingen en dus ook regelmatig buiten de lijntjes kleur.
‘Als ik gedurende zes maanden zeven op zeven werk, doe ik dat vooral Wat is je lievelingsmateriaal? omdat ik het zelf wil. Over hout weet ik door mijn opleiding Ik duw mezelf dus tot en beroep het meest. Ik ken het door en door. Andere materialen hebben het uiterste, maar met voor mij alleen maar voordelen: ze zijn enorme dankbaarheid nieuw en interessant en als de uitvoering voor mij te moeilijk is, laat ik dat én vrolijkheid.’
Wat is het slechtste advies dat je hebt gekregen/gehoord? Niet iedereen begrijpt even goed wat ik doe. Soms krijg ik het advies om één van mijn ontwerpen in productie te brengen en zo bijvoorbeeld zestig stuks te maken van een ontwerp. Ik kreeg ook al het advies om een parttime job aan te nemen. Dat zou betekenen dat ik minder tijd heb om creatief te evolueren. Laat ons zeggen dat ik dat voor 80% slecht en voor 20% goed advies vind (lacht). Ik doe in mijn werk nooit toegevingen en wil dat elk stuk perfect gemaakt is. Gelukkig lijken steeds meer mensen dat te appreciëren en te begrijpen.
aan anderen over.
Ik heb niet één lievelingsmateriaal, wel een voorliefde voor materialen die al eeuwen bestaan en worden gebruikt. Zeker als er oude ambachten aan verbonden zijn. Dat gaat van kalk, brons, leer, messing, glas, steen of bakeliet tot papier en lak. Ik ben ook erg geïnteresseerd in nieuwe materialen en de toepassing ervan, zoals epoxy, polyurethaan, bepaalde schuimen…
Waar ben je trots op? Ik kan heel goed relativeren. Daardoor kan ik mezelf
tot het uiterste drijven. Veel van mijn energie komt ook voort uit het besef dat ik het eigenlijk heel goed heb. Ik doe wat ik graag doe, ben mijn eigen baas en leef in een welvarend land. Als ik gedurende zes maanden zeven op zeven werk, doe ik dat vooral omdat ik het zelf wil. Ik duw mezelf dus tot het uiterste, maar met enorme dankbaarheid én vrolijkheid.
P O R T R E T
38
KUNSTLETTERS
Wat had je gedaan als je niet voor de meubelmakerij had gekozen? © Alexander Popelier
Dan had ik toch dit gedaan (lacht). Of misschien was ik wel muzikant geworden. Ik ben in veel geïnteresseerd en vlug getriggerd. Als ik goede leermeesters heb die de liefde voor hun vak kunnen overbrengen, dan ga ik er helemaal voor.
Wanneer was je grootste twijfelmoment? Ik heb nooit getwijfeld over wàt ik wou doen, wel over de manier waarop. Zo’n twijfelmoment had ik nadat ik voor de tweede keer deelnam aan de Salone del Mobile, een meubelbeurs in Milaan. Ik zat gewrongen tussen de verplichting om daar met werk aanwezig te zijn en de vraag of ik op dat moment wel echt iets te bieden had. Het stelde me voor de keuze tussen een beurscollectie maken of mijn eigen ding doen.
Wat vind je de mooiste zin? ‘Art is all about ideas, but to make beauty out of ideas, you need craftsmanship.’ In mijn branche is dat bijna altijd zo. Maar vooral: ‘Doe gewoon wat je graag doet!’. Geluk drijft mij. Als je doet wat je graag doet, word je stap voor stap ook beter. Daardoor ontstaat er meer vraag naar wat je maakt. Het is een vicieuze cirkel naar boven.
© Thomas Dhanens
Wie zou je graag ontmoeten of met wie zou je graag samenwerken?
P O R T R E T
Ik speel al lang met het idee om een collectief te starten met mensen die zich, net als ik, ‘smijten’ in wat ze doen. Ik zie het als een samenwerking met ambachtslui met een hedendaagse kijk. Ik wil graag samenwerken met mensen uit andere branches die hun eigen ding durven doen en mij uitdagen. Zo biedt mijn atelier ook onderdak aan andere ‘artisans’. Het levert een interessante smeltkroes van kunsten, ambachten en visies op.
KUNSTLETTERS
39
Wat wil je nog graag doen? Heel veel (lacht). Sculpturen maken bijvoorbeeld, of abstracte kunstwerken waarbij ik kan spelen met verschillende kleuren en materialen. Ik heb altijd veel inspiratie en voel altijd de drang om dat te verwerken in wat ik doe. Maar niet alle inspiratie past in de weg die ik wil inslaan met mijn meubels. Die moeten altijd perfect zijn afgewerkt. In sculpturen zou dat niet zo nodig moeten. Ik zou ook graag willen reizen met mijn werk. Op mooie plekken komen die niet toegankelijk zijn voor het grote publiek. Al werkend op avontuur gaan en architecturale pareltjes ontdekken, lijkt mij fantastisch. Ik droom ervan om een werk te maken in een kasteel of de inrichting te verzorgen van een huis in Zuid-Frankrijk of Italië. Het lijkt me heel inspirerend om in een totaal andere omgeving te werken.
‘Als je doet wat je graag doet, word je stap voor stap ook beter.’
Ruth Van de steene Ruth Van de steene laat je op haar blog niet alleen kennismaken met het werk van kunstenaars die haar boeien, maar laat je ook een glimp van de maker zelf opvangen. ruthendemooiemakers.wordpress.com
© Alexander Popelier
P O R T R E T
KUNSTLETTERS
40
Kunst langs de grenzen Kijk!
K U N S T A N D E R S
‘Ik heb dit project opgestart in de geest van 'relational aesthetics’. Menselijke relaties en sociale context nemen een centrale rol in die kunstbeweging. Zo deelde kunstenaar Rirkrit Tiravanija soep uit aan de bezoekers van zijn expo. Op zich was dat geen kunst. Die ontstond toen de bezoekers contact vonden bij elkaar. Kunst is in de loop van de tijd mensen uit elkaar gaan drijven. Je bezoekt een museum in stilte en begint zeker geen gesprek met een onbekende. Terwijl ik interactie net heel inspirerend vind. Zo merk je bij ‘Kijk’ dat mensen met elkaar praten, los van wie ze zijn of wat hun achtergrond is.’ • ANYUTA WIAZEMSKY, INITIATIEFNEMER
Elke zondag vindt in Museum Dr. Guislain een bijzondere bijeenkomst plaats: er is koffie en taart, maar er hangt ook creativiteit in de lucht. ‘Kijk’ is een sociaal-artistiek project dat mensen van binnen en buiten de psychiatrie samenbrengt. Ook jij bent welkom!
‘De werelden van psychiatrisch patiënt en ‘normaal’ individu liggen nog veel te ver uit elkaar. Dit vind ik een mooi initiatief om mensen te verbinden en tegen stigma’s in te gaan. Als ik hier ben, voel ik de lijnen die de maatschappij voor mij trekt, zo vervagen. Ik ben gewoon wie ik ben. De sticker met ‘normaal’ of ‘abnormaal’ kan ik van mij afhalen.’ • BEZOEKER
‘Ik heb veel sympathie voor het project. Ik kom nog spontaan bijna iedere zondag langs. Voor de gezelligheid en uit gewoonte: het maakte deel uit van mijn therapieprogramma. Bovendien motiveert het mij om af en toe iets op papier te zetten.’ • VOORMALIG CLIËNT VAN HET PC
KUNSTLETTERS
Zondagnamiddag 13u30: in de museumcafetaria staat het ‘Kijk’-team klaar om mensen te ontvangen. In die ploeg, die bestaat uit vrijwilligers van het Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain: een 18-jarige snotneus die net is gestart met haar studies psychologie en aan een chronische kunstkriebel lijdt (ik). Ook een masterstudente psychologie, iemand die een stageplek nodig had en een rasechte kunstenaar.
Het project staat open voor personen die zich aan de (verste) uitersten van de normaalverdeling bevinden, maar net zo goed voor iedereen daar tussenin. Grenzen vervagen én waar jij je precies bevindt, maakt helemaal niet uit. Neem je tijd, vind je plaats, zeg en doe zo veel of weinig als je maar wil. Alles mag, alles kan, niets moet. Tot ‘Kijk!’
Tot 15u zal iedereen die maar wil – zowel cliënten van het PC als buitenstaanders – zich uitleven op papier, babbelend, meeluisterend, kijkend. Stiften, potloden, krijtjes gaan vergezeld van een kannetje koffie én vers gebakken taart. Mensen maken tekeningen, die ze daarna meenemen of doneren. Het ‘Kijk’-team maakt er een boek mee dat je confronteert met vooroordelen rondom psychiatrische patiënten, zoals hun manier van tekenen.
Lore Deuninck
41
Lore Deuninck is, behalve studente psychologie, ook druk artistiek in de weer met illustratie, foto en tekst. lrdnnck.tumblr.com | opgehoest.tumblr.com
K U N S T A N D E R S
42
KUNSTLETTERS
© kivv • Lies Engelen
➊
T E C H N I E K E N
KUNSTLETTERS
43
Textiel gaat digitaal Digitale textieldruk biedt heel wat mogelijkheden, is milieuvriendelijk, maar nog veel te onbekend. Daar wil textielontwerpster Olu Vandenbussche verandering in brengen. Hier doet ze, aan de hand van enkele voorbeelden dicht bij huis, de voordelen van digitale textieldruk uit de doeken. Digitaal textieldrukken is voor mij een bewuste keuze en past in de filosofie van slow design en duurzaam creëren. Het heeft een veel kleinere impact op het milieu dan andere commerciële printmethodes. Bovendien biedt digitale textieldruk een creatieve uitlaatklep. Niet alleen voor textielontwerpers, ook grafische vormgevers, illustratoren en beeldende kunstenaars kunnen er mee aan de slag.
➊
Het jonge Belgische ontwerpbureau KIIV trekt volop de kaart van digitale druk. Ontwerpster Klaartje Busselot maakt unieke huisstijlen in textiel en laat zich daarbij inspireren door de geschiedenis of ligging van een pand, of het verhaal van haar klanten. Digitale druk geeft haar de mogelijkheid om op maat en in kleine oplages te werken. Het beantwoordt ook aan haar missie om duurzaam en lokaal te produceren.
Wie graag tekent, schildert of fotografeert kan eigen werk omzetten naar prints voor verschillende toepassingen. Dat zorgt voor een toestroom van designers uit andere disciplines zoals illustratie, grafische vormgeving en product design. Digitaal textielontwerpen biedt hen een nieuwe invalshoek (en inkomstenbron). Omgekeerd zorgen zij door hun diverse achtergrond voor vernieuwing en experiment.
© kivv • Lies Engelen
➊
T E C H N I E K E N
KUNSTLETTERS
44
➋
In 2014 werd nog 97% van alle bedrukte stoffen wereldwijd gezeefdrukt. Commerciële ZEEFDRUK heeft nadelen: de productie zorgt voor heel wat afvalwater en er zijn ook overschotten omdat de minimumafnames zeer hoog zijn. Ontwerpen kunnen een beperkt aantal kleuren bevatten en fotorealistische prints zijn technisch onmogelijk. Ook betaal je per kleur een opstartkost waardoor zeefdruk voor kleine of startende ondernemers te duur is.
Bij TRANSFERDRUK druk je een dessin eerst op speciaal papier en breng je die, door een combinatie van hitte en druk, over op stof. Daarbij verandert de inkt in een gas dat diep in de stof doordringt en voor prachtige kleuren zorgt die ook na vele wasbeurten hun intensiteit houden. Eén groot minpunt: deze drukmethode werkt alleen op polyester.
T E C H N I E K E N
DIGITALE DRUK combineert het beste van beide methodes: je kan het, zoals zeefdruk, op een breed gamma aan stoffen toepassen en het heeft een enorm kleurbereik. Bovendien verbruikt digitale druk tot 95% minder water dan zeefdruk en geen papier, in tegenstelling tot transferdruk. Er zijn geen minimumorders: je drukt wat je nodig hebt. De meeste digitale drukkerijen drukken met inkten op waterbasis en investeren daarnaast ook in groene energie en recyclageprogramma’s voor fout geprinte stoffen. Ook voor ontwerpers biedt digitale druk belangrijke voordelen: door de korte levertermijn kan je perfect op bestelling werken en het is ook relatief goedkoop: voor pakweg 17 euro heb je al een meter van je eigen stof.
© Manelprints
➋
Tijdens een masterclass ‘Botanische prints en dierenprints’ bootsen cursisten met bister texturen van dierenhuiden op papier na. Ze scannen de tekeningen in en herkleuren ze in Adobe Photoshop.
➌
Fotografie meets digitaal textielontwerpen. Het uitgangspunt voor deze print was een foto die een journalist tijdens een vakantie in Portugal nam van de typische, gekleurde huisjes. Uit de stof liet ik voor hem een hemd maken.
➍
Dat digitale druk kunstenaars van diverse pluimage inspireert, bewijst het werk van Jan Caus. Deze Antwerpse kunstenaar laat eigen of gevonden schilderijen digitaal op stof drukken en maakt er vervolgens unieke sneakers van. © Manelprints
➌
KUNSTLETTERS
45
© Manelprints
➎
➍ © Jan Caus
© Jan Caus
➎ Tijdens een workshop tekenen kinderen dessins, die ze omzetten naar een leuke print. Kort na de workshop ontvangen ze een proefdruk van hun print op een stofje naar keuze. Ouders kunnen stof bijbestellen om er bijvoorbeeld een leuke outfit uit te naaien. Ook particulieren zonder grafische voorkennis kunnen via platformen als Spoonflower en Motiflow eigen foto’s en tekeningen op stof laten drukken. Zo krijgen we een verschuiving van passieve gebruikers die klakkeloos trends moeten aannemen naar actieve consumenten die mee vormgeven aan hun kleren en gebruiksvoorwerpen. Die sluiten daardoor beter aan bij hun leefwereld, persoonlijkheid en stijl. Maar er is
ook een keerzijde: zo ontstaat er een wildgroei aan heel goedkope prints. Het leidt tot een devaluatie van prints en het beroep textielontwerper. Jammer, want professionele prints ontwerpen blijft echt een specialisatie. Het is duidelijk: de digitale revolutie zorgt, ook voor textiel, voor grote uitdagingen en boeiende ontwikkelingen. We blijven uitkijken naar de vele creatieve toepassingen waar hedendaagse designers mee aan de slag kunnen.
Olu Vandenbussche Olu Vandenbussche geeft opleidingen rond digitaal textielontwerpen en schrijft op haar blog over slow design, duurzaam textiel, interessante ontwerpers, websites en apps en biedt zo een platform aan beginnende print designers. www.manelprints.com
T E C H N I E K E N
KUNSTLETTERS
46
Portfolio Grafiek Tijdens drukdrukdruk / viens vite, on imprime! – hét grafiekfestival van Kunstwerkt – tonen zo’n 80 organisatoren (ateliers, grafici, musea, academies, …) het beste van zichzelf. Grafiek staat op 5 en 6 mei 2018 helemaal in de kijker. Dat er heel wat grafisch talent zit in ons land, zal dan zeker te zien zijn. En ook in deze Kunstletters: op de volgende bladzijden tonen we 3 bijzondere werken van 3 bijzondere ateliers die deelnemen aan drukdrukdruk / viens vite, on imprime!.
I N B E E L D
1
2
3
Het atelier grafiek van de Academie van Poperinge zit niet stil. In het non-toxisch atelier legt docente Ellen Bilterest de nadruk op creativiteit en experimenteren. Dat betekent ook minder voor de hand liggende materialen uitproberen. Zo is slaolie in het atelier een alternatief voor de gebruikelijke solventen. Tijdens drukdrukdruk kan je in het atelier een workshop ‘koper-ets transfereren op keramiek’ bijwonen. LOT BRUTSAERT maakte het werk op de volgende pagina.
Dit werk van SAM SCARPULLA is een linosnede, gedrukt op handgemaakt katoenpapier. Het werk is gedrukt op een 19e eeuwse ijzeren handpress in de Iron Handpress Studio in Gent. SOUS-SOL editions, met drijvende kracht Erik Desmyter, brengt deze uitgaves van Sam en andere artiesten uit.
Nicolas Belayew is een grafische duivel-doet-al. Samen met Maud Dallemagne maakt hij grafiek onder de naam ‘LES TONTONS RACLEURS’. Met het collectief 6001 is the new 1060 organiseert hij het festival ‘Papier Carbone’ in Charleroi. Tijdens drukdrukdruk / viens vite, on imprime! laat dat collectief je de vele facetten van grafiek ontdekken in mini-initiaties, een mini-expo én een mini-boetiek.
p. 47 Lot Brutsaert | ets 20,4 × 27,7 cm.
p. 48 Sam Scarpulla | Sick of it all 42 × 42 cm paper size. Published by SOUS-SOL editions.
p. 49 Les Tontons Racleurs (Maud Dallemagne/Nicolas Belayew) | L’autoroute sérigraphie sur papier, 2015, 40 × 60 cm.
KUNSTLETTERS
47
P O R T F O L I O
KUNSTLETTERS
49
50
KUNSTLETTERS
DE GROOTSTE ONLINE WINKEL VOOR KUNSTENAARSBENODIGDHEDEN MEER DAN 50 000 REFERENTIES
Speciale actie voor de lezers van Kunstletters
GRATIS LEVERINGSKOSTEN vanaf 10€ aankopen met de code KUNST Aanbieding geldig tot 31/07/2018. Levering in België. Promocode 1 maal geldig per persoon.
OLIEVERF | ACRYL | AQUAREL | GRAFISCHE KUNST | TEKENEN INLIJSTEN | DRUKTECHNIEKEN | BEELDHOUWKUNST | MODELLEREN
w w w. g e r s t a e c k e r. b e
KUNSTLETTERS
51
WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER:
ABONNEREN? Prima idee!
MEEWERKEN AAN KUNSTLETTERS?
Tamara Beheydt Katrien Boogaerts Els Buffel Lukas De Block Fien Deman Flore Deman André De Nys Penelope Desloovere Lore Deuninck Eveline Kurylak Magalie Lagae Charlotte Peys Kathleen Ramboer Marianne Sneijers Olu Vandenbussche Ruth Van de steene Annemie Vingerhoets
Een abonnement kost 15 euro (4 nummers). Een groepsabonnement kost 35 euro (5 ex. van 4 nummers) Alle info: www.kunstwerkt.be | 09 235 22 70
Heb jij een eigen kijk op wat er aan beeldende creativiteit te ontdekken valt? Een kunstenaar, trend, techniek of project zo de moeite waard dat je het graag wil of móet delen? Werk mee.
KUNSTLETTERS.BE
Stuur je idee met een opzetje van wat je in een stuk wil vertellen of tonen naar info@kunstletters.be.
Meer lezen, meer bekijken? Kunstletters leeft ook volop online. Op kunstletters.be vind je uitgebreide versies, met extra beeldmateriaal. Bovendien kan je er ook terecht voor meer artikels, expotips en video.
Kunstletters is een magazine van Kunstwerkt vzw, Bijlokekaai 7C, 9000 Gent Kunstletters verschijnt 4x per jaar Afgiftekantoor 9000 Gent X Erkenningsnummer : P209149
HOOFDREDACTIE: Ward Desloovere VORMGEVING: Wilderzicht DRUK: Stevens Print
Je
in
tick et
WIN EEN DUOTICKET VOOR FINAL PORTRAIT
s • w
s •w
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Hilde De Leeuw
vindt Kunstletters ook op Facebook en Instagram. Vragen, tips, opmerkingen: info@kunstletters.be
in
et
Stap in de wereld van Alberto Giacometti en maak kennis met zijn uitgesproken persoonlijkheid, visie én humor. De biopic ‘Final Portrait’ volgt de Zwitserse kunstenaar terwijl hij, in het Parijs van de jaren zestig, zijn laatste portret schildert. Deze sterke film werpt een licht op Giacometti’s artistieke proces en stelt de vraag: is de gave van een groot kunstenaar een zegen óf een vloek? tick
We geven 5 duotickets weg voor de avant-première op 7 mei in BOZAR. Kans maken? Mail ‘Giacometti’ naar info@kunstletters.be en misschien sta jij op de gastenlijst!
C O L O F O N