Kunstletters #003 by Kunstletters

KUNSTLETTERS

DRIEMAANDELIJKS • OKTOBER — DECEMBER 2018

#003

KUNSTLETTERS

Achter de cover: Steffi Marreel Mijn favoriet Raoul De Keyser, Kalklijnen hoek

Tentotips

Overpeysing

Ateliergesprekken Benjamin Demeyere

As seen on Instagram

Expo in zicht A Balancing Act

Welkom in de herfsteditie van Kunstletters. W E L K O M

Uit de webgalerie De keuze van Jan Leconte Willy Baeyens Van reclame naar kunst Kunstenaar zijn Hoe doe je dat? (deel 2) De veldoven

Bezoeken voorjaar 2019 Maria Blondeel 365 toevalligheden

Buren bij kunstenaars

De maker Ezra Veldhuis Textieltraining in Oeganda Portret Loodwit: Ilde Cogen

We maken je in Kunstletters heel graag warm voor boeiende kunst en tonen daarbij veel beeldend werk. Vandaar dat we je graag verwelkomen met een beeld. Op de volgende bladzijde zie je een tekening van Silke Groffy. Zij is één van de getalenteerde tekenaars die in ‘The Window Walk’ tijdens Drawing Days in Oostende, werk maakten op een winkelvitrine. Veel lees- en kijkplezier!

KUNSTLETTERS

Achter de cover Steffi Marreel

Steffi Marreel maakt deel uit van Biblab, een open experimenteel stadslabo in Waregem, dat deelneemt aan Buren bij Kunstenaars (meer info op blz. 22). Ze tekent met een delicate verfijndheid composities, waarin suggestie en verdwijning de hoofdrollen spelen.

er • ov

in de c

C O V E R

er •

D E

WIN DE COVER

in de c ov

A C H T E R

We geven 1 print weg van dit werk van Steffi. Hangt die binnenkort in jouw woonkamer of atelier? Waag je kans en mail ‘Win de cover’ naar info@kunstletters.be. Succes!

KUNSTLETTERS

STEFFI: In de Kunstacademie in Tielt ben ik aan de slag als leerkracht architectuuratelier voor jongeren. In Ronse werk ik als creatief medewerker bij juwelenmerk Elisa Lee. En in mijn atelier in Waregem maak ik vrij werk. Ik vertrek meestal van zelfgemaakte foto’s die ik telkens opnieuw gebruik. Die beelden zijn voornamelijk portretfoto’s van mezelf of mijn zus, bedekt met menselijk haar. Door de foto’s te plooien vindt er telkens een andere onthulling plaats en legt het oorspronkelijke beeld nieuwe betekenissen bloot. Die fragmenten dienen als basis voor mijn potloodtekeningen. Door daarmee intuïtief aan de slag te gaan, komen de tekeningen los te staan van het oorspronkelijke beeld. Ik werk uitsluitend met potlood op papier. Mijn werk is ergens gewoon een zelfportret, maar toch ook veel meer. De tekeningen spelen een spel van bedekken en ontdekken. Ik bedek het lichaam met haar, maar dan alleen om het te laten ontdekken. Ik bedek ook wanden met tekeningen en papier, maar ook hier alleen tijdelijk en voorlopig. Ik maak

G E B O R E N : 1990 W O O N P L A A T S : Waregem O P L E I D I N G : interieurvormgeving

steeds door bedekking duidelijk hoe ik mezelf wil laten zien. Het is een vorm van afstand nemen. Maar toch bevatten de beelden geborgenheid en zijn ze daardoor in staat troost te bieden. Ook het werk op de cover is een potloodtekening op papier. Het is een fragment van het hoofd bedekt met haar. Door vouwen en plooien is het beeld niet meer vlak maar wordt het ruimtelijk en lijkt op te stijgen naar een hoger doel. Een doel dat niet bekend is, maar eerder een zoektocht naar iets meer dan het ‘alledaagse’. Door mijn achtergrond als vormgever hecht ik heel veel belang aan de manier waarop ik het werk presenteer. Die presentatie is voor mij bijna net zo belangrijk als het werk zelf. Ik ontwerp zelf eiken kaders of opstellingen in staal ontwerp. Mijn vriend voert de ontwerpen uit. Ik neem met Biblab deel aan Buren bij Kunstenaars in Waregem. In dit open atelier werk ik samen met kunstenaars als Flore Deman en Els Ghyselinck. Tijdens Buren bij Kunstenaars tonen we eigen en een gezamenlijk werk.

A C H T E R D E C O V E R

KUNSTLETTERS

Mijn favoriet Raoul De Keyser, Kalklijnen hoek

I PN O RB TE RE EL TD

KUNSTLETTERS

In deze rubriek vertelt een medewerker van Kunstwerkt over een kunstenaar, expo of beeldend werk dat een diepe indruk heeft nagelaten. Deze keer: Fien Deman. Zij was enkele jaren onze voortreffelijke communicatiemedewerkster, maar verlaat Kunstwerkt om online brokken te gaan maken in de muziekwereld. We wensen haar heel veel succes! Ik ontdekte het werk van Raoul De Keyser (1930 – 2012) tijdens een aflevering van het kunstprogramma ‘Goudvis’. Ik was toen 16 jaar. Hij fascineerde mij zo dat ik hem sindsdien mijn favoriete kunstenaar noem. De Keyser sprak op een enorm nuchtere manier over zijn kunst. Hij stond daarmee erg ver van sommige andere kunstenaars en artiesten die zichzelf al te vaak op een voetstuk plaatsen. De Keyser schilderde alledaagse dingen, waaronder tennis- en voetbalvelden. Ik heb niets met die sporten, maar toch is dit werk ‘Kalklijnen hoek’ mijn absolute favoriet. De Keyser is minimalistisch in de keuze van zijn onderwerpen en de manier waarop hij die uitwerkt. Zijn schilderijen brengen me terug naar mijn jeugd. Alles leek eenvoudig. Je kijkt als kind op een heel andere manier naar de omgeving,

neemt alles in je op. Dat gevoel is wat het werk mij geeft. Hoe een kind urenlang op éénzelfde plek speelt en alle hoeken en kanten ontdekt. Hoe je bijvoorbeeld de weg naar school al vaak hebt afgelegd waardoor je exact weet waar een putje in de weg zit of waar welk verkeersbord staat. Die soms erg eenvoudige omgeving, zie je als kind door een roze bril. Als je terugkeert naar de plekken waar je als kind verbleef, overvalt dat gevoel je soms opnieuw. De Keysers werk brengt dezelfde nostalgie bij me teweeg. Als volwassene raas ik door het leven, zonder dat ik mijn omgeving echt veel tijd geef. De schilderijen van Keyser dwingen me om even stil te staan. Misschien is ‘gevoel’ wel altijd waar ik naar op zoek ga bij kunst: dat de tijd even stilstaat en je elke hoek en elk stukje wil observeren, net zoals je dat vroeger soms deed.

Het is een grote droom om ooit een werk van Raoul te kunnen kopen. Ik zou het in de meest centrale kamer hangen, om mij er aan te herinneren dat het mooiste in het leven vaak het meest eenvoudige is. In het Gentse S.M.A.K. loopt een expo met het eerste postume overzicht van Raoul De Keyser. Je kan er maar liefst 120 werken ontdekken. Naast een selectie uit de collectie en bruiklenen van overal ter wereld, krijg je ook werken op papier te zien die hij in 2008 schonk aan het Museum voor Schone Kunsten. Tot 27 januari 2019.

www.smak.be

p. 6 Raoul De Keyser | Kalklijnen hoek 1970, acrylverf op doek. Collectie S.M.A.K. | Foto © Dirk Pauwels

I N B E E L D

KUNSTLETTERS

Tentotips ADRIAEN BROUWER / CHARIVARI

STEPHAN BALKENHOL

Adriaen Brouwer, Zingende man met bierkan • Bruikleen van het Kunstmuseum, Basel Walter Swennen, Failliet • 1994, Private collection

Stephan Balkenhol, Kleine Frau • 1987, Foto © Helge Mundt Stephan Balkenhol, Kleiner Mann mit schwarzer Hose und weissem Hemd • 1990

Adriaen Brouwer (16061638) wist als geen ander de kleine kantjes van de mens in beeld te brengen: de boer die vertier zoekt na een dag hard labeur op het veld, de boer die feest, die muziek maakt, danst, drinkt, rookt, flirt en vecht. Met een soms bijtend realisme schilderde hij emoties zoals woede, angst of wrok, maar ook uitbundige vreugde en rustige zachtmoedigheid.

Er is geen focus in de blik van de man. Hij is in gedachten verzonken. Even verder staat een vrouw. Ook zij staart wezenloos in de verte. Tussen de twee personages is er geen oogcontact. De statische figuren van Stephan Balkenhol zijn meestal uit een zachte, bleke houtsoort gesneden. Vaak vormt de sculptuur één geheel met de sokkel eronder. De sporen van Balkenhols beitel blijven subtiel zichtbaar. Daardoor eist de materie uitdrukkelijk de aandacht op. Hier en daar bedekt hij de ruw gekapte vlakken met kleur.

Brouwer schildert bijna impressionistisch, maar steeds trefzeker, met een scherp oog voor detail. Schatplichtig aan Pieter Brueghel blijft Brouwer zijn leven lang de authentieke schilder van het ‘echte’ leven. Er zijn slechts een zeventigtal schilderijen van Brouwers bewaard gebleven. Pakweg de helft hiervan is nu samengebracht in Oudenaarde, meer dan waarschijnlijk de geboortestad van Adriaen Brouwer.

E X P O

Met een gezond gevoel voor ironie, kritiek en spot brengt de schilder het ‘foute’ ogenblik in beeld. Dat doen ook een twintigtal hedendaagse kunstenaars in het kunstproject ‘Charivari’. De naam verwijst naar een middeleeuws volks ritueel, waarbij een individu werd bespot en bestraft omdat hij de gedragsnormen had overtreden. Net zoals Brouwer zichzelf als drinkebroer schildert, omringd door bevriende kunstenaars, zo is ook voor de actuele kunstenaar zelfkritiek een belangrijke invalshoek. Naast spotternij en sarcasme, stellen de kunstenaars vragen over hun plaats in de samenleving. Enkele namen: Thierry De Cordier, Wim Delvoye, Thomas Lerooy, Jacques Charlier, Mario De Brabandere.

Tot 16 december 2018 www.adriaenbrouwer.be

De wereld van Balkenhol is bevolkt met eenzame zielen. Hun leven blijft beperkt tot hun boomstameiland. De beeldhouwer creëert mogelijkheden tot connectie, maar elk figuur leeft in een eigen realiteit. De personages tonen geen emoties. Balkenhol weigert om hun verhaal meer duiding te geven. In CC Scharpoord in Knokke ontdek je houtsculpturen van Balkenhol uit talrijke privécollecties. De beeldhouwer maakte ook een reeks nieuwe werken. De tentoonstelling loopt van 27 oktober 2018 tot 13 januari 2019. Tegelijkertijd installeert Deweer Gallery nieuw en bestaand werk van Balkenhol in een prachtige locatie in Knokke. Die expo is te bekijken van 26 oktober tot 3 december 2018.

www.cultuur.knokke-heist.be www.deweergallery.be

KUNSTLETTERS

CALDER – MIRÓ

UN|SETTLED

Alexander Calder, Wichita mobile (maquette) • 1973, verf op metaal en draad, 29,2 × 20,3 cm | Joan Miró, Femme et oiseau • 1963, olie op plaat, 105 × 74 cm

Mekhitar Garabedian, Search and destroy

De Brusselse Galerie de la Béraudière was ooit een kunstenaarsatelier. De komende herfstmaanden nemen Calder en Miró er tijdelijk hun intrek. De Amerikaanse beeldhouwer/schilder Alexander Calder (1898 – 1976) verbaast de kunstwereld tijdens het interbellum met zijn kinetische sculpturen. Met speelse, zwevende mobiles toont Calder dat een sculptuur, in plaats van een massief volume, ook sierlijk en gewichtloos kan zijn. Dezelfde speelse lichtheid vinden we ook terug in zijn schilderijen. Een gelijkaardig artistiek universum vinden we bij de Catalaanse kunstenaar Joan Miró (1893 – 1983). Veel poëzie en een vleugje humor, dat zijn de voornaamste ingrediënten in zijn oeuvre. Met een vrolijk vocabularium van vogels, vlinders, vrouwen, sterren, abstracte vormen en tekstflarden, schildert hij uiterst geladen poëtische droombeelden. In 1928 ontmoeten Calder en Miró elkaar in Parijs. Er ontstaat een intense vriendschap tussen de gelijkgestemde zielen. De twee kunstenaars inspireren mekaar en ontketenen een ware revolutie in de kunstgeschiedenis door hun vernieuwende vormgeving en hun onconventioneel materiaalgebruik.

Galerie de la Béraudière, Brussel Tot 14 december 2018 www.delaberaudiere.com

Veel mensen zijn jarenlang onderweg, op zoek naar een nieuw en beter leven. Voor sommigen is het een vlucht uit noodzaak. Anderen kijken uit naar een meer menswaardig bestaan. ‘Un|Settled’ brengt verhalen over migratie, over obstakels onderweg, over aankomen zonder thuis te zijn, over heimwee en ontgoocheling. Naast talrijke filmprojecties vind je er in situ installaties en korte tekstreflecties. Een wandeling neemt je mee langs kronkelende paadjes in de duinen, doorheen een doolhof van loopgraven en tunnels. Onderweg kom je terecht in kille bunkers. Een jongetje van dertien vertelt een beklijvend verhaal over zijn ervaringen in de Syrische oorlog. De bombardementen maakten hem doofstom. Woorden heeft hij niet meer. Met handen en voeten tracht hij duidelijk te maken wat hij heeft gezien. Probeer even in zijn schoenen te staan. Jelena Juresa filmde straatbeelden in Wenen. Jonge mensen met een niet-westerse achtergrond verdienen een centje bij, door verkleed als Mozart, door de straten te flaneren. Met buitenmaatse aluminium letters schrijft Mekhitar Garabedian ‘Search and destroy’ in het duinenzand. De tekst lijkt weggeblazen door een explosie. Hij maakte het werk in 2012 aan het begin van de oorlog in Syrië, waar zijn roots liggen.

Provinciedomein Raversyde Tot 11 november 2018 www.unsettled.be

E X P O

KUNSTLETTERS

OVERPEYSING Meer info op blz. 51.

E X P O

KUNSTLETTERS

E X P O

KUNSTLETTERS

Ateliergesprekken Benjamin Demeyere

Foto: Lucid

P O R T R E T

KUNSTLETTERS

Het kunstenaarsatelier: De plek achter de schermen, waar de kunstenaar inspiratie vindt, koortsachtig werkt en tot rust komt. Welke objecten verzamelt een kunstenaar om zich heen, uit noodzaak of uit genegenheid? In deze reeks selecteert Tamara Beheydt voorwerpen uit een atelier en gaat op zoek naar de verhalen erachter. Deze keer: Benjamin Demeyere.

Het atelier van Benjamin Demeyere is even kleurrijk als de man zelf. De ruimte, gelegen in een oude diamantslijperij in Borgerhout is omringd door invallend licht en het groen van de bomen op de binnenplaats. Binnen is overal verf te vinden. De felle kleuren spatten van de schilderijen af. Demeyere zelf draagt een hemd met vrolijke print. ‘Ik kan me geen leven zonder kleur inbeelden,’ zegt hij.

Kleur doet leven Toen hij zich aan de Academie van Antwerpen inschreef, wilde hij schilderen. ‘Maar de bruine, donkere en zwaarmoedige trend op de afdeling schilderkunst was niets voor mij.’ Voor zijn kledingkeuze geldt hetzelfde. ‘Ik ben geboren in 1969, mijn ouders zijn van de flowerpowergeneratie. In mijn jeugd was het veel moeilijker om kleurrijke mannenkleren te vinden. Ik ging er bewust naar op zoek.’ Deze affiniteit met kleur heeft volgens Demeyere te maken met zijn generatie, maar ook met een zin voor het leven. In zijn recent werk neemt hij vaak oude gravures over. Die vindt hij in tweedehandsboeken. Hij combineert ze met felle achtergronden, patronen en toevoegingen. ‘De gravures dateren van een tijd met weinig kleur in de kunst. Door kleuren toe te voegen, haal ik ze naar onze tijd en blaas ik ze nieuw leven in.’ Demeyere heeft steevast om de twee jaar een zomertentoonstelling bij galerie De Zwarte Panter in Antwerpen. Deze traditie brengt een structuur aan in zijn oeuvre en daagt hem uit. ‘Het is een spel: ik ga graag uit van een beperking om daar dan vrijheid in te vinden.’ Tijdens de tentoonstelling vindt hij rust: hij werkt zo goed als niet in zijn atelier, maar brengt zijn tijd door in de galerie, waar hij benieuwd is naar reacties van bezoekers. Deze zomer verscheen ook ‘Illusions’, zijn eerste retrospectieve publicatie. De evolutie binnen zijn oeuvre wordt daarin duidelijk.

Van louter figuratieve, vaak cartooneske personages ging Demeyere naar een abstractere techniek waarbij hij een gevonden en overgenomen beeld vervaagt door rasters.

Op een onbewoond eiland Een bijzondere assemblage trekt de aandacht in het atelier: bovenop een witte kapstok, behangen met kleurrijke ballen, prijkt een opgezette vogel. Die zit op een penseel. ‘Deze vogel is mijn compagnon,’ zegt de kunstenaar. ‘Hij vergezelt me al jaren in elk nieuw atelier.’ De kapstok lijkt een metafoor voor Demeyere's huidige kunstpraktijk, waarin hij onvermoeibaar aan een reeks 'Etudes Exotiques' werkt. Het zijn stuk voor stuk kleine schilderijen op basis van gravures van vogels. ‘Het zijn er nu ongeveer 250, maar ik wil er veel meer.’ Zijn tentoonstelling 'Une île', die deze zomer liep, verwelkomde je met een gelijkaardige samenstelling: een opgezette vogel, bovenop een paars geschilderde boomstructuur. Demeyere vindt het geen kunstwerk, maar een onderdeel van een decor. ‘Ik vond het belangrijk om de bezoeker een ruimtelijk gevoel te geven: als je tentoonstelling 'Une île' heet, wil je niet enkel schilderijen tegen de muur met in het midden lege ruimte.’ Het is, naast het schilderij met een boot op zee, een oriëntatiepunt: je bent aangekomen op het eiland.

'Ik kan me geen leven zonder kleur inbeelden.'

P O R T R E T

KUNSTLETTERS

'Une île' is een vervolgtentoonstelling, of pendant, van Demeyere's vorige presentatie bij De Zwarte Panter, 'Paradise'. Beide expo’s waren gekenmerkt door idyllische beelden van exotische landschappen. Aan het begin van de tentoonstelling figureren enkele naakten, geïnspireerd op afbeeldingen van de Lebensreform. Deze beweging trachtte eind negentiende eeuw terug te keren naar de natuur, door onder meer vegetarisch te eten, alcohol en medicijnen te bannen en naaktheid te normaliseren. ‘Paradise' zat vol clichématige palmbomen en zonnige taferelen. 'Une île' belicht ook de meer eenzame kant van een utopie,’ verklaart de kunstenaar. In elke generatie is er wel een utopische beweging, en ook individueel streven mensen vaak naar een ideaal, dat zelden past met de werkelijkheid.

Zonder titel Tijdens ons gesprek dwaalt mijn blik af naar een verzameling platen en cd’s onder het raam. De muziek op de achtergrond vult de ruimte, zonder te domineren. ‘Muziek is complementair met schilderkunst,’ zegt Demeyere. ‘Het eerste wat ik doe wanneer ik mijn atelier binnenkom is een plaat opzetten. Het is een ritueel.’ De muziek eist, niet al zijn aandacht op, maar begeleidt en ritmeert zijn schilderen. Wanneer hij muziek beluistert, doet hij dat intuïtief, met minder aandacht voor de tekst dan voor de emotie in de klanken zelf: ‘Ik vind het geweldig hoe muziek emoties kan overbrengen zonder dat ik de gezongen woorden begrijp. Ik zie daarin een gelijkenis met schilderkunst.’ Voor de opening van zijn recentste tentoonstelling boekte hij dan ook een optreden van de Antwerpse band

KUNSTLETTERS

Angels Die Hard. ‘Als kunstenaar communiceer ik met beelden. Dan vind ik het contradictorisch om daar iemand een speech over te horen geven.’ Overigens heeft Demeyere het helemaal niet zo voor woorden. Ze zijn te sturend. Zijn afzonderlijke werken zijn nooit getiteld, maar vormen een beeldend verhaal onder de vaak eenvoudige, maar op verschillende manieren interpreteerbare titel van de tentoonstelling. De titel van ‘Une île’ staat aan het begin van de tentoonstelling in het Russisch aangegeven. Het onleesbare woord schept verwarring. Het ideaalbeeld van een exotische reis is doorbroken door vervreemding en het uitblijven van een thuisgevoel. ‘Titels zeggen wat je moet zien, maar dat beknot mijn eigen vrijheid en die van de kijker. Het beeld moet voor zichzelf spreken.’

De publicatie ‘Illusions’ is beschikbaar bij galerie De Zwarte Panter. Vanaf 6 december 2018 loopt in de Erfgoedbibliotheek Conscience in Antwerpen een overzichtstentoonstelling ter viering van 50 jaar galerie De Zwarte Panter, waarin ook Benjamin Demeyere een bijdrage heeft. www.deserteur.be

Tamara Beheydt Tamara Beheydt is Master in de Kunstwetenschappen en Bachelor in de Filosofie. Ze publiceert regelmatig bijdragen voor verschillende blogs en magazines. www.tamarabeheydt.com

P O R T R E T

KUNSTLETTERS

Bezoeken voorjaar 2019 In opdracht Kathleen Vinck Praktisch: Antwerpen zaterdag 12 januari 2019 11u

Katleen Vinck (°1976) verbindt in haar werk karakteristieken van sculptuur, architectuur en scenografie met elkaar. Ze volgde dan ook opleidingen in architectuur, kunst en scenografie. Ze maakt vaak gebruik van driedimensionale objecten die verwijzen naar schaalmodellen, maar eerder functioneren als op zichzelf staande ‘denkmodellen’. Kathleen Vinck, Marc Vanrunxt, mijn lichaam van u. • Strand van Oostende, 2017.

Een kunstenaar maakt werk op eigen initiatief en vanuit persoonlijke motieven. Of krijgt een opdracht en gaat daarmee aan de slag. Hoe verhouden deze twee zich tot elkaar, het vrije werk en het werk in opdracht? Op welke manier kunnen zij elkaar versterken, beïnvloeden? Wat zijn de specifieke uitdagingen, kansen en ervaringen van het werken in opdracht?

K U N S T A N D E R S

We bezoeken een aantal beeldende kunstenaars die regelmatig werk in opdracht maken. Zij vertellen op welke manier ze dit aanpakken en lichten een aantal van deze projecten toe. Ook een bezoek bij een designer mag niet ontbreken, want toegepaste kunst wordt bij uitstek in opdracht gemaakt.

Katleen Vinck is sinds 2010 verbonden aan de Antwerpse galerie Base-Alpha en maakte werken in opdracht voor Into Nature, de biënnale van Drenthe, de gemeente Dilbeek en de stad Ninove. Naast haar autonome werk, werkt ze ook samen met choreografen als Marc Vanrunxt en Jan Martens. Voor Marc Vanrunxt creëerde ze verschillende installaties, zowel op locatie als in de theaterzaal. Momenteel werkt ze samen met Vanrunxt en Martens aan ‘lostmovements’, een voorstelling die eind januari 2019 in première gaat in de Singel. Katleen Vinck woont en werkt sinds 2010 in het voormalige onderstation van de elektriciteitscentrale in AntwerpenNoord. Deze 100 jaar oude, monumentale ruimte sluit perfect aan bij de geest van haar werk en is op zich al zeker een bezoek waard. Inschrijven voor dit bezoek kan via www.kunstwerkt.be of 09 235 22 70. Vanaf januari 2019 vind je op de website ook de andere bezoeken uit de reeks ‘In opdracht’. Een bezoek bijwonen kost 8 euro.

KUNSTLETTERS

As seen on Instagram Je bent er voor of tegen, maar het valt niet te ontkennen dat Instagram hét sociale medium van het moment is. Een medium waar fashionista’s hun brood mee verdienen, maar ook een kanaal om op een esthetische manier beeldend werk online te plaatsen. In deze rubriek lichten we drie profielen toe die je móet volgen.

➊ @ballpitmag

➋ @charlotte.dumortier

➌ @artsy

De naam doet misschien niet meteen aan kunst denken, maar toch is het exact wat dit magazine doet. ‘Let’s connect the world with art, together’, klinkt het. Ballpitmag laat je kunst van over de hele wereld ontdekken. Het magazine deelt werk van kunstenaars op een blog en licht via Instagram telkens een tipje van de sluier. Dit werk van Einav Vaisman uit Israel kreeg onlangs een feature en bereikte zo meer mensen dan de maker ooit had kunnen hopen. @einavvaisman kan je trouwens ook volgen: op zijn profiel vind je meer van dit moois.

Deze Antwerpse kunstenares postte haar eerste foto in 2015 en sprokkelde sindsdien meer dan 30.000 volgers bijeen. Charlotte maakt heel kleurrijke illustraties en zeefdrukken. Ze krijgt regelmatig opdrachten, onder meer voor De Morgen. Ook die resultaten kan je bewonderen op haar profiel.

Wie up-to-date wil zijn en expotips van over de hele wereld wil krijgen, kan @artsy volgen. @markatthemuseum deelt er zijn passie met zo'n 675.000 volgers. Meermaals per week maakt Mark een post, met een intrigerend beeld dat op dat moment een plek geniet in een bijzondere expositie. Via de website Artsy.net krijg je nog veel meer info. Natuurlijk zijn er ook hier en daar 'partnerships' en weet je dus dat een museum betaalde voor een feed, maar desondanks zijn de posts stuk voor stuk het ontdekken waard.

Fien Deman

K U N S T A N D E R S

KUNSTLETTERS

Maria Blondeel 365 toevalligheden 365 toevalligheden is een serie van Maria Blondeel. Die serie bestaat uit willekeurige beelden van het lichten schaduwspel van kleine objecten en sjablonen die ze op blauwdrukpapier bewaart. Op de volgende bladzijden vind je één van haar multiples.

MARIA: Ik ruilde schilderen voor een technologische opleiding. Het was de start van mijn artistieke loopbaan. Ik begon te experimenteren met lichtgevoelige chemische stoffen, elektronische klankgeneratoren, stereografie en stereofonie. Nadien ontwikkelde ik mij tot een ‘autodidact mediakunstenaar’ met specialisatie in audiovisuele technieken, geluidstechnieken en computertoepassingen. Ik ben ook manager van de activiteit 10532 Atelierhuis in Gent.

I N B E E L D

Om de blauwdrukken, die het kleinbeeldformaat hebben van dia’s (24 mm × 36 mm), te catalogiseren en uit te puren, inspireer ik me voor ‘365 Toevalligheden’ op de persoonlijke data van vrienden. Het is een dagelijks ritueel om op de Facebookpagina van een jarige een toevalsbeeld – een gelukwens - te posten, terwijl zijn/haar datum een beeld uit mijn Tone Slide, een serie met 366 toevalsbeelden genereert.

Die toevalsbeelden zijn stillevens van het ‘weerklinkende’ licht en de schaduwen van mensen en voorwerpen die ik met ammoniak op lichtgevoelig papier ‘schilderde’. Zoals de architect blauwdrukken maakt van bouwplannen, gebruik ik het lichtgevoelig papier om de dingen in een ruimte als plattegronden te fixeren. Daarbij hoog ik vooral de contouren van de voorwerpen op met fluweelachtige schaduwbeelden. De paradox van de blauwdruk is dat die door licht vorm krijgt, maar dat licht tegelijk ook de oorzaak van zijn verdwijning is. De blauwdruk als reproductietechniek verkleurt - onder invloed van tijd en invallend licht - van een diepe paarse kleur naar een zachte okertint. De blauwe beelden maak ik nu op een computer. Ik scan en ‘geleid’ ze met behulp van software en voer ze uit in digitale prints die het daglicht niet schuwen.

Mijn werk omvat een aantal grote series. Sommige van de ‘verhalen’ zullen altijd efemeer blijven, met een zeer beperkte toonbaarheid. Ik kan de series alleen in een speciaal daarvoor bestemde lichtomgeving met gloeilampen tentoonstellen. Ik bewaar de blauwdrukken in platte bestanden of stel ze tentoon in koele, droge en donkere ruimtes. Sommige blauwdrukken behielden tot op heden een deel van hun oorspronkelijke kleur. De andere series verken ik opnieuw met digitale media. Op de volgende bladzijden vind je één van Maria's multiples. In het lege veld kan je zelf de naam van een jarige vriend(in) toevoegen. Knip de pagina uit om die met de jarige te delen. Plaats ook een foto met de jarige op sociale media met #kunstletters.

p. 19 & 20 Maria Blondeel Gelukkige verjaardag ... mb18. Multiple, formaat 18 cm × 24 cm, recto/ verso, oplage 2.600 ex.

KUNSTLETTERS

Expo in zicht A Balancing Act In ‘A Balancing Act’ gaan kunstenaars in sculpturen, installaties, foto's, schilderijen, performances, tekeningen en videowerken op zoek naar evenwicht. De ‘Nasutamanus’ van de Franse kunstenaar Daniel Firman zweeft in de ruimte, ver voorbij de grenzen van de zwaartekracht van de aarde. De expo loopt nog tot 6 januari 2019 in Kunsthal KAdE in Amersfoort.

Daniel Firman | ‘Nasutamanus' 2012, Courtesy of Perrotin Foto © Guillaume Ziccarelli

E X P O

KUNSTLETTERS

Buren bij kunstenaars Op vrijdag 19, zaterdag 20 en zondag 21 oktober 2018 zetten kunstenaars in heel West-Vlaanderen de deuren van hun ateliers open voor het grote publiek tijdens Buren bij kunstenaars. Je kan kennismaken met meer dan 2700 beeldhouwers, schilders, keramiekkunstenaars, tekenaars, fotografen… op de plek waar hun werk ontstaat: hun atelier. Wij gingen al een kijkje nemen bij drie deelnemende kunstenaars.

ILJA VANHOUTTE We ontmoeten Ilja in een gezellig herenhuis waar hij met vrienden samenwoont. Zijn slaapkamer fungeert als atelier, met uitzicht op de Gentse daken. Als kind was Ilja vaak aan het tekenen, maar het is pas sinds twee jaar dat hij terug tekent en schildert. Na zijn studies voelde hij een creatieve leegte, die hij liet verdwijnen door het potlood terug vast te nemen. Daarna kwamen verfpenselen, en sinds kort ook houtskool. Ilja leert zichzelf technieken aan door te blijven proberen. Dat betekent ook dat hij doeken meermaals overschildert of vaak opnieuw begint. ‘Er is wel een duidelijke evolutie in mijn werk, dat zie je aan mijn techniek, ideeën, kleurgebruik. Op mijn vrije dagen vind je me meestal aan het werk in mijn kamer, maar het lukt het best als ik meerdere dagen aan één stuk kan werken, als ik in een flow zit.’ Tijdens het Burenweekend toont Ilja zijn werken in de huiskamer bij zijn ouders in Gistel.

KUNSTLETTERS

TINE DEWEERDT

MARTINE VYVEY Een rit doorheen de West-Vlaamse velden brengt je in het ruige atelier van Martine Vyvey in Langemark. Ze woont in Oostende, maar heeft heel bewust haar atelier hier ingericht: ‘Als ik naar hier kom, ben ik in een ander leven, een andere wereld. Ik word er niet gestoord en er wachten geen huishoudelijke taken. Dat voelt goed.’ Martine maakt sculpturen uit brons en cortenstaal. Het begon allemaal met een tweedehands smidsvuur dat ze op de kop tikte en het aanstekelijke enthousiasme van een bevriende beeldhouwer. Cortenstaal heeft de eigenschap om bijna niet te willen rekken. Je moet het bijna tot het smeltpunt laten komen om het in een vorm te kunnen kloppen. In het atelier van Martine zijn dan ook grote machines terug te vinden. Tijdens het Burenweekend demonstreert ze hoe ze te werk gaat. Martine haalt haar inspiratie uit de bewegingen van dansers en sportlui.

Achteraan in haar tuin vinden we het kleine atelier van Tine terug. Een ruimte waar rust heerst, met veel natuurlijk licht en een kat die af en toe eens langs komt. Hier werkt Tine aan haar keramieken sculpturen. Tine is zelf leerkrachte keramiek aan de academie. Op die manier is ze zelf aan het werk, maar geeft ze haar passie ook door aan veel studenten. ‘Ik wil voor een stuk bewijzen dat keramiek niet enkel ingezet kan worden als gebruiksgoed, maar dat je er ook gewoon mooie sculpturale objecten mee kan maken’, vertelt ze. Het fragiele werk van Tine bestaat vaak uit hele kleine porseleinen stukjes. Geen glad oppervlak dat je makkelijk kan vastnemen, zoals wel vaker het geval is bij keramiek. Daarmee stelt Tine een vraag: haar werk is fragiel, maar hoe kwetsbaar ben jij als je haar werk aanraakt?

PRAKTISCH Je vindt alle deelnemers van Buren bij kunstenaars terug op www.burenbijkunstenaars.be. Op de website vind je alle adressen, openingsuren en contactgegevens. Zo kan je makkelijk je eigen route uitstippelen langs de West-Vlaamse ateliers. Op de website kan je ook

een handige brochure bestellen waarin alle deelnemende kunstenaars terug te vinden zijn. Zorg dat je dit bruisend weekend vol beeldende kunst zeker niet mist! Els Buffel • Magalie Lagae Foto's © Evenbeeld

P O R T R E T

KUNSTLETTERS

Designed by: ME Is jouw werk instagramproof? Goed nieuws voor wie toegepaste kunst maakt. Op zaterdag 1 december 2018 kan je naar een nieuwe editie van Designed by: ME. Maak jij toegepaste kunst en wil je ook online goed zichtbaar zijn? Dan is Instagram het perfecte kanaal. En gratis bovendien.

Deze vormings- en inspiratiedag biedt je heel wat tips om Instagram onder de knie te krijgen, zowel voor beginnende als meer gevorderde Instagrammers. Mis deze kans niet! We zijn te gast in het IKA, Instituut voor Kunst en Ambacht in Mechelen.

K U N S T A N D E R S

OP HET PROGRAMMA: VOORMIDDAG

Zaterdag 1 december 2018, Mechelen

Een merk opbouwen: hoe doe je dat? In deze sessie staan we stil bij de branding van producten. Wat is jouw visie, hoe profileer je je? Hoe bepaal je jouw kernwaarden, welk gevoel wil je opwekken? Infosessie: 10u – 11u Instagram voor beginners Hoe maak je een account aan en hoe werkt Instagram? Welke mogelijkheden kan het je bieden om je product (beter) in de markt te zetten? We staan niet enkel stil bij ‘hoe’ maar ook bij ‘waarom’? Infosessie: 11u15 – 12u15 Instagram voor gevorderden Je werkt al een tijdje met Instagram, maar wil de finesses onder de knie krijgen en er nog dat tikkeltje meer uithalen. Infosessie: 11u15 – 12u15

NAMIDDAG

Productfotografie en styling Hoe maak je goede foto’s voor je Instagramaccount? In deze workshop krijg je allerlei praktische tips en ga je onmiddellijk zelf aan de slag. We werken rond opstellingen en sfeerbepaling, fotobox en hoe je een mooie flatlay maakt. Demo-workshop: 14 – 16u

EXTRA

Tijdens de middagpauze kan je een demonstratie glasblazen bijwonen.

Deelnameprijs: 30 euro voor de hele dag. Inschrijven via info@kunstwerkt.be.

Met medewerking van en dank aan het IKA, Instituut voor Kunst en Ambacht Mechelen.

KUNSTLETTERS

Uit de webgalerie De keuze van Jan Leconte Dit jaar vindt de 50e editie van de Grote Prijs Actuele Tekenkunst Ronse plaats. Deze wedstrijd is uitgegroeid tot een belangrijke internationale competitie. Bovendien is deze feesteditie méér dan een wedstrijd. Behalve de bijbehorende tentoonstelling is er van 15 december tot en met 13 januari in Ronse ook tekenkunst in de publieke ruimte te zien. Je kan naar lezingen, een debat, performances en een voorstelling van kunstenaar Bart Lodewijks. De oproep voor de wedstrijd vind je op www.kunstwerkt.be.

Jan Leconte, Diensthoofd Cultuur in Ronse is één van de grote bezielers van het evenement. We vroegen hem een keuze te maken uit de webgalerie. Jan koos 11 werken uit de webgalerie. Het werk van Emma Van Roey en Boris Pramatarov stellen we je voor op de volgende bladzijden. Verder selecteerde hij ook werk van Roel Sauviller, Nico Vaerewijck, J & B Jadot & Barbier, Hendrik Braet, Max Marx, Gert Scheerlinck, Han Van Den Abeele, Nico Maljers en Malgorzata Olchowska. Je kan hun werk ontdekken op www.kunstletters.be.

I N B E E L D

KUNSTLETTERS

BORIS PRAMATAROV

‘The Observer’ is een reeks tekeningen gebundeld in een boek. Het project ontstond op reis door België, Denemarken, Bulgarije en Frankrijk. Tijdens een periode van twee jaar tekende ik mijn omgeving. De zwarte inktafbeeldingen op papier zijn geen waarheidsgetrouwe weergave van de werkelijkheid. Ik maakte geen documentaire. Ik toon associaties met de steden, de natuur en mensen die ik heb gezien in het prisma van de verbeelding. Het project eindigde in de studio van Le Dernier Cri in Marseille, waar ze het boek in zeefdruk publiceerden. Mijn vader is illustrator en ik heb er altijd van genoten om naar de werelden te kijken die hij op papier zet. Als kind heb ik veel tijd besteed aan het leren tekenen. De liefde voor het boek kwam later, ook weer door mijn ouders, die een uitgeverij hebben in Sofia, Bulgarije.

‘Boris tekent onophoudelijk en hij lijkt zijn adem in te houden tot de laatste potloodlijn.'

JAN LECONTE: Boris is een magistraal tekenaar die geboren moet zijn met de potlood in het handje en met een oude ziel die ongetwijfeld de hele kunstgeschiedenis heeft doorzwommen. Zijn beeldtaal is universeel, onovertroffen en verwijst naar de kunstgeschiedenis. Daarbij kunnen westerse iconische entertainmentfiguren ongestoord hand in hand gaan met mythologische monsterlijke figuren uit donkere onmetelijke bossen. Hij tekent onophoudelijk en hij lijkt zijn adem in te houden tot de laatste potloodlijn. Zijn volledig oeuvre is doordrongen van een barokke sfeer, waarbij niettemin elk detail van belang is en perfect afgewogen past in het plaatje. Hij weet ook op een geïntegreerde wijze tekenkunst, illustratie, cartoon, strip, film, animatie, games, oosterse mystiek en sciencefiction te verbinden. Héél sterk.

In mijn tienerjaren waren mijn vrienden en ik gefascineerd door het leren van anatomisch en figuratief tekenen. We besteedden veel tijd aan het verbeteren van onze vaardigheden. In 2011 werd ik toegelaten om boek- en grafisch ontwerp te studeren aan de National Art Academy in Sofia. In die tijd nam ik deel aan twee uitwisselingsprogramma's, één in Zuid-Korea en één in Sint-Lucas in Gent. Beide reizen toonden me een andere artistieke wereld. Ik werd aangenomen als masterstudent aan het KASK in Gent. Daar kreeg ik de kans om te werken aan een project voor een boek met als titel "On the Back of the Beast", met Ante Timmermans en Peter Verhelst als mentors.

I N B E E L D

De relaties tussen groep en individu en individuen onderling vormen de belangrijkste zoektocht in mijn werk. Ik ben geïnteresseerd in de structuur van de samenleving en hoe iemand er deel van uitmaakt of er buiten komt te staan. Ik probeer het echte gezicht van de menigte en de mens te zien. Het doel is om de archetypeafbeelding te vinden die onveranderbaar is en in iedereen bestaat.

p. 27 The Observer 22 pagina’s / 300 gram papier 37 × 29 cm Japanse boekbinding

KUNSTLETTERS

P O R T F O L I O

KUNSTLETTERS

EMMA VAN ROEY

Het werk ‘825 kilo; 5u23’ is ontstaan tijdens mijn opleiding aan Sint-Lucas in Gent. Ik studeerde af met een in situ installatie van 2 ton zand, draad en resthout dat ik verzamelde. Al sinds mijn jeugd ben ik gefascineerd door het concept tijd en hoe we tijd kunnen ervaren tegenover een grotere wetenschappelijke benadering van een tijdssysteem, onze ‘kloktijd’. Net als water heeft zand een ongrijpbaar karakter. Ik maakte grote blokken zand die ik tussen stukken resthout klemde. Om extra grip op het zand te krijgen omwikkelde ik het met garen. Tijdens het omwikkelen probeerde ik grip te krijgen over een materie die als het ware door mijn vingers glipte. Door te focussen op deze repetitieve actie en het verstrijken van nutteloze, verspilde tijd vond ik een manier om met onze gestructureerde tijd om te gaan.

JAN LECONTE: Emma bouwt een eigenzinnig oeuvre op dat de grenzen van de textiele kunsten opzoekt. Ze doet dat zonder de eigenheid van textiel te verloochenen, maar vooral door de materie vanuit een andere invalshoek te observeren. Als toeschouwer voel je in de installatie ‘825 kilo 5u23’ een sterk doorgedreven en een heel (letterlijk) spannend kunstwerk dat op een explosieve manier, stille ingehouden energie huisvest. Het is een kunstwerk waarbij ze het tactiele aspect van textiel lichtjes aanraakt en met de pure essentie van zand, textiel en hout speelt. Vergankelijkheid, eeuwigheid, stilte, ruw- en zachtheid, energie... zitten gelaagd vervat in deze intrigerende installatie. Zelfs de titel van het werk is met zorg geformuleerd en verwijst met een vleugje humor naar essentiële begrippen in de kunstgeschiedenis als tijd, ruimte, vorm en materie. Straf!

Mijn beelden zijn pogingen om te omwikkelen en vast te houden wat niet te omwikkelen en vast te houden valt. De tijd grijpt al in tijdens het maken, maar ik ga net zolang door tot dat ene beoogde beeld voor even bestaat. Nadien laat ik het over aan de tijd en het verval. Bij elk werk dat ik maak, heb ik de gewoonte om mezelf te timen. Deze metingen komen terug in de titel van mijn werk. Het is een manier om een rationeel, structureel en archiverende methode te handhaven. Het is iets waar ik me aan kan vasthouden tijdens de onvoorspelbare actie van het materiaal in verval. Mijn verleden met textiel heeft een invloed op mijn werk. Mijn moeder is stoffeerster en zo raakte ik gefascineerd door het tactiele aspect van deze materie. De zintuigelijke kracht is als een tweede huid die het mij mogelijk maakt om situaties af te tasten en de sensibiliteit van de wereld te voelen. De impulsen die ik rondom mij ervaar, verwerk ik tot een beeld.

p. 28 825 kilo; 5u23’ Installatie, textiel

‘Als toeschouwer voel je in deze installatie een sterk doorgedreven en een heel (letterlijk) spannend kunstwerk dat op een explosieve manier, stille ingehouden energie huisvest.'

I N B E E L D

KUNSTLETTERS

Willy Baeyens Van reclame naar kunst

Kunstenaar Willy Baeyens kan tevreden terugblikken op zijn tentoonstelling ‘Left Luggage’ in Koksijde. Meer dan drieduizend geïnteresseerden bezochten zijn intimistisch eerbetoon aan de slachtoffers van de Holocaust. Kunstletters sprak met deze kunstenaar die in 2014 de deuren van zijn succesvol reclamebureau achter zich toe trok om zich helemaal toe te leggen op kunst.

I N B E E L D

Het cv van Willy Baeyens (°1960) leest als een opleidingsgids voor de beeldende kunst. Aan de Academies van Gent en Aalst studeerde hij naast teken-, schilderen grafische kunst ook nog beeldhouwen en schildertechnieken. En wat doe je dan met al die vaardigheden? Je start je eigen reclamebureau. ‘En voor je het weet ben je dertig jaar verder’, lacht de kunstenaar ons toe. ‘Kunstenaar zijn is mooi, maar er is ook de economische realiteit. Gelukkig heeft de kunstmicrobe me nooit verlaten en in 2014 besloot ik

– na dertig jaar in het reclamevak – resoluut voor de kunst te kiezen.’ Er waren veel bezoekers voor zijn installatie ‘Left Luggage’. Het werk dankt zijn ontstaan aan een bezoek aan de Mechelse Kazerne Dossin: het eindstation voor vele joden. Van hieruit begon de lange reis naar Auschwitz-Birkenau, waar weinigen van terugkeerden. De kunstenaar fotografeerde tientallen beelden van gezichten van gedeporteerde kinderen, een eindeloze rij starende ogen waaruit alle hoop verdwenen

is. Met deze foto’s trok Baeyens aan het werk. Met olie op canvas schilderde hij de kindergezichten minutieus na. Vervolgens stak hij elk portret in een lege reiskoffer. Honderd portretten in evenveel valiezen. Het lange kofferspoor werd geflankeerd door groter werk, eveneens olieverf op doek. De kunstenaar schildert alsof hij achter een camera staat. De omgeving blijft, maar de figuren verdwijnen in de plooien van de geschiedenis. In de tentoonstellingsruimte lijkt het alsof de koffers achteloos uit-

KUNSTLETTERS

↑ © Lambert J. Derenette

gestrooid werden, gevallen uit de vrachtwagen op weg naar het dodenkamp. Een maquette op de kast in de woonkamer bewijst echter het tegendeel. De kunstenaar heeft met oog voor detail het ganse werk op schaal voorbereid.

Memento mori Het werd een tijdrovend project. Doorheen de jaren groeide het ook. Achter ons staat het eerste olieverfportret dat Willy schilderde na zijn

bezoek aan Kazerne Dossin. 'Ik heb nooit gedacht dat het zo zou uitbreiden', geeft hij toe. En dan is er ook wel de frustratie die even bovenkomt. Tientallen redacties heeft hij gecontacteerd om zijn werk onder de aandacht te brengen. Hun antwoord bleef veelal uit. Vaak is er ook een dosis geluk nodig. Een van de bezoekers aan de tentoonstelling had kennissen bij de lokale televisie. Enkele dagen stond er een cameraploeg in de kapel te filmen.

En wat nu? Is het de bedoeling om het werk op te splitsen en te verkopen? Baeyens bevestigt dat hij het werk meerdere malen kon verkopen, maar dat het niet de bedoeling is. Nochtans was hij het idee in de eerste plaats wel genegen. Iedereen kon een koffer adopteren. Ze zouden dan verspreid worden over de hele wereld. De kinderen van de holocaust zwermen uit als memento mori aan deze gruwelijke periode. Momenteel zijn er ook onderhandelingen met het Mechelse museum Kazerne Dossin om het integrale werk daar in de loop van 2019 tentoon te stellen. Terug naar de bron. ‘Left Luggage’ is natuurlijk niet het enige project waar de kunstenaar aan werkt. Baeyens’ oeuvre is moeilijk onder één noemer te brengen. Zijn portretten zijn bijna hyperrealistisch, terwijl ze tegelijkertijd een heel intimistische sfeer oproepen. ‘Twins’ toont twee blonde vrouwen die elkaar aanstaren. Beide schilderijen baden in een licht van aardekleuren. Baeyens verbindt de blikken van de vrouwen met een laserstraal. De kunstenaar wil met zijn werk speels ontregelen. De natuurgetrouwe waarheid hoeft niet. In ‘One by one’ schildert hij guimauves, de

I N B E E L D

KUNSTLETTERS

bekende Maria-snoepjes uit onze jeugd. Een roze snoepje valt op tussen de bruine. Het valt niet alleen op, het valt ook om en duwt de andere beeldjes uit balans. Snoep die godsdienst op zijn grondvesten doet daveren? Baeyens toont ons een foto van een installatie waarbij er onder het werk een wijwatervat is gemonteerd met daarin de snoepjes.

Geparkeerde ideeën Naast schilderijen en installaties werkt Baeyens momenteel vooral aan tekeningen. Hij neemt ons naar zijn atelier op de eerste verdieping. De kamer baadt in het licht: de ideale plek om te tekenen. Hij is blij dat hij hier opnieuw aan het werk kan. Toen hij enkele jaren geleden van Erpe-Mere naar Koksijde verhuisde, was er alleen een kleine tekentafel. Ondertussen is deze tafel verdrongen door tientallen werken. ‘Left Luggage’ heeft veel van mijn tijd gevergd’, vertelt hij. ‘Ik heb veel ideeën moeten parkeren. Ik teken momenteel heel veel, maar denk niet dat dit een eindpunt is. Ik wil me verder bekwamen.’

I N B E E L D

Ook met zijn tekeningen oogst hij succes. In 2016 kreeg hij nog een eervolle vermelding bij de Grote Prijs Actuele Tekenkunst van de stad Ronse. De jury roemde niet alleen de realistisch, precieze en technisch sterke uitvoering ervan, maar was ook onder de indruk van de

KUNSTLETTERS

‘Kunst is voor mij emotie, zowel in het schone als het lelijke.' originele presentatie. ‘Fragile’ is een diptiek dat toegeklapt kan worden als een behangerstafel. Blankhout waarin zich twee teder kwetsbare tekeningen bevinden. Links bijna vervaagde tralies waar zonlicht extra nadruk legt op de gevangenschap. Rechts een jongeman die de toeschouwer niet aankijkt, wellicht beschaamd over wat hem achter de tralies heeft gebracht. Terloops vertelt Baeyens dat er een documentaire over ‘Left Luggage’ in de maak is. Tegen het einde van het jaar zou deze in roulatie komen. Stilzitten zal hij niet doen. Hij wil zich verder bekwamen, zich nieuwe technieken eigen maken: groeien in zijn kunst.

Welke vraag we niet gesteld hebben en die hij graag beantwoord had? Baeyens hoeft er niet lang over na te denken. Wat is kunst? Gelukkig komt de kunstenaar zelf onmiddellijk op de proppen met een antwoord en moeten we geen academische dogma’s ophoesten. ‘Kunst is voor mij emotie, zowel in het schone als het lelijke. En dat is meer dan genoeg.’ We hadden niet anders verwacht van een man die zijn halve leven gewijd heeft aan korte en krachtige reclameslogans. Yves Joris Yves Joris deelt zijn passie voor kunst en letteren op zijn blog lettergoesting.wordpress.com. Bovendien werkt hij mee aan artzines als The Art Couch en Het Beeldend Kunstjournaal.

I N B E E L D

KUNSTLETTERS

Kunstenaar zijn, hoe doe je dat? Wie beslist tandarts, bouwvakker of boekhouder te worden, krijgt een relatief duidelijk zicht op zijn carrière. Maar wat als je kunstenaar bent? Wij vroegen aan kunstenaars hoe zij (met vallen en opstaan) hun eigen uniek, persoonlijk handboek ‘How to be an artist’ schreven. In dit nummer: Jan Vanderveken en Jonas Vansteenkiste.

Hoe je ambities er ook uitzien, of je nu deel- of voltijds aan je kunst spendeert: je kiest ervoor om kunstenaar te zijn. Wie wil exposeren, werk verkopen en aandacht krijgen voor zijn werk, zal stappen moeten ondernemen en knopen doorhakken. Hoe pak je het aan?

JAN VANDERVEKEN Jan Vanderveken is illustrator. Hij werkt voornamelijk in opdracht, maar maakt steeds vaker vrij werk. Jan geeft ook les aan KASK in Gent. In 1999 studeerde hij af in de richting illustratie aan Sint-Lucas.

Hoe lang ben je al kunstenaar?

P O R T R E T

Meteen na mijn studies sprong ik in het diepe en werd ik zelfstandige. Op school werd illustreren toen heel erg gezien als toegepaste kunst. Ik ging dus meteen op zoek naar opdrachten. Met mijn tekenmap onder de arm trok ik langs bij mogelijke klanten. Ik ben daar 20 jaar geleden mee gestart en doe het soms nog.

KUNSTLETTERS

Hoe pak je dat aan? De opdrachten die mijn carrière het meest vooruit hielpen, waren die voor The New Yorker. Ik had gevonden hoe de artdirector heette en ik probeerde alle mogelijke combinaties van e-mailadressen tot er één werkte. Van het één kwam het ander. Voor een afspraak bij KBC koos ik er bewust voor om zonder laptop, maar aan de hand van mijn tekenmap mijn werk te presenteren. Op die manier ben ik misschien een buitenbeentje, maar het speelt in mijn voordeel.

Zijn er beginnersfouten waar je je aan schuldig hebt gemaakt?

DE TIP Luister naar jezelf en vertrek van jouw idee. Neem ook de tijd om te ontdekken wat je wil maken. Maar doe niet wat de kunstsector van je verwacht.

JONAS VANSTEENKISTE Jonas Vansteenkiste is een kunstenaar uit Kortrijk en maakt ruimtelijk werk. Hij studeerde nieuwe media aan KASK. Ondertussen heeft hij al meermaals tentoongesteld, zowel solo als in groep.

Er is mij al eens gezegd: ‘Zou je niet beter iets maken dat gemakkelijker te verkopen of te exposeren valt?' Maar ik vertel wat ik wil vertellen.

Hoe lang ben je al kunstenaar?

Ja, ik wou opdrachtgevers misschien te veel plezieren. Zo deed ik toegevingen waar ik niet helemaal achter stond. Nu vind ik beter de balans tussen de wensen van de klant en wat ik wil maken.

Ik ben in 2008 afgestudeerd aan de kunstschool. Ik noem mijzelf geen kunstenaar. Ik doe gewoon mijn ding.

Ga je soms ten rade bij collega’s?

Wat is de beste tip die je ooit kreeg?

Ja, dat gebeurt wel eens. Zo maak ik nu een boek over vliegen en vraag voor technische kwesties advies aan vliegtuigexperts.

Mijn docente Anouk Declercq heeft mij wakker geschud tijdens het laatste jaar van mijn studie. Zelf is ze ook kunstenares en ze weet als geen ander hoe de kunstwereld in elkaar steekt. Ze wees mij erop dat ik niet alleen op inhoud moest focussen, maar een echt businessplan in elkaar moet steken. Het kader errond is ook enorm belangrijk. Ze deed ook niet te magisch over het kunstenaarschap. De kunstensector vandaag is hard, en daar wees ze mij op.

DE TIP Don’t act like an artist! Hou je voeten op de grond en vermijd de allure van de artiest. Het woord ‘kunstenaar’ vind ik ook niet zo fijn: alsof je verheven bent boven de rest. De kunsten galeriewereld is maar net zo bekrompen als elke andere economische praktijk. Relativeren is de boodschap.

Wat is de slechtste tip die je ooit kreeg?

P O R T R E T

KUNSTLETTERS

De veldoven Een feest van bouwen en stoken

T E C H N I E K E N

In het boek 'Veldoven, keramiek uit het vuur' lees en zie je het verslag van een project dat net een jaar geleden plaatsvond in het open landschap van Moorslede. De beelden verraden een passie voor vuur, traditie, het collec-

tieve. Een feest van bouwen, stoken, wachten. Tot het moment waarop de oven wordt geopend en de resultaten zich prijsgeven. We spraken met Louise Gevaert, ĂŠĂŠn van de initiatiefnemers.

KUNSTLETTERS

Louise, waar komt het idee vandaan om een veldoven te bouwen? LOUISE: Al zo lang ik me herinner, heeft het woord ‘veldoven’ iets magisch. Als kind had ik het geluk enkele stoken mee te maken. Het riep herinneringen op aan warmte, kunst en avontuur. Mijn oom en kunstenaar Joost Gevaert organiseerde stoken in zijn tuin, samen met vrienden-kunstenaars, waaronder enkele van de broers Vermeersch. Zij hadden hun liefde voor de veldoven van hun grootvader José Vermeersch meegekregen. Telkens was er een heerlijk Breugheliaans feest aan gekoppeld. In mijn studententijd in Gent vormde ik samen met Tijs Van Canneyt het kunstcollectief TL. We organiseerden tentoonstellingen, een veiling, performances, optredens. De rode draad was ‘mensen samenbrengen door kunst en beleving’. Een veldovenstook paste perfect in dat plaatje.

Veldovens zijn er in alle soorten. Jullie oven lijkt eerder complex. Waar halen jullie de kennis vandaan? Een veldovenstook was in onze ogen vooral een natuurlijk en primitief proces, waar we niet te veel comfort in wilden verwerken. Maar naarmate de voorbereidingen vorderden, nam het ontwerp een complexere vorm aan. Omdat we een vrij grote oven wilden bouwen (± 6 m³), was het belangrijk om wat extra versteviging te voorzien, in de vorm van een betonnen kolom. Tinus Vermeersch maakte de schetsen voor de oven. Bouwtechnische info kregen we van een ingenieur, vooral om instorten te voorkomen. De oven konden we opbouwen met gesponsorde materialen. We verzamelden voldoende hout om meer dan 48 uur te kunnen stoken en koken. Tijdens het evenement bereidden we het eten op houtvuur of in een - uiteraard zelfgebouwde - houtoven.

Ik vond ook tekenaar Lukas Verstraete bij de deelnemende kunstenaars. Niet enkel keramisten werkten mee? Het leek ons interessant om niet enkel kunstenaars met ervaring met de materie te betrekken. We namen – in naam van het experiment en verrassingseffect – ook contact op met kunstenaars die nog nooit met klei hadden gewerkt. Hoe vertaalt iemand die vooral tweedimensionaal werkt zijn vormentaal naar een driedimensionale vorm? Hoe gaat iemand die met veel kleur speelt om met de aardse tinten van klei? We gaven kunstenaars zonder ervaring met keramiek eerst een basisworkshop. Daarna kregen ze een blok klei én carte blanche. We wilden dus ruimte scheppen om te experimenteren, maar wel meegeven waar je rekening mee moet houden om tot een goed resultaat te komen.

Het is duidelijk dat het bouwen van een veldoven een sociaal gebeuren is, waar veel mensen bij betrokken zijn. Wie allemaal? Eerst en vooral het ‘veldoven-team’: 7 personen, plus een fotograaf die alles opvolgde. We organiseerden alles samen en hadden daarbij elk onze specifieke taak. Er waren uiteindelijk 30 kunstenaars betrokken bij het project. Op het feest waren een 400-tal genodigden aanwezig. De avond van het feest waren er muzikanten die in de stookput jamden of elders op de site speelden. Het stokersteam bestond uit 6 vrijwilligers. Zij hielden de nacht voordien, de dag van het evenement en de feestnacht zelf het vuur brandend. Zij hielden de temperatuur nauwlettend in de gaten, zodat de temperatuur niet te traag of te snel steeg.

T E C H N I E K E N

KUNSTLETTERS

Bij het stoken met een veldoven ligt het percentage breuk hoger dan bij een elektrische oven. Was de stook geslaagd?

T E C H N I E K E N

We waren enorm blij met de resultaten. Natuurlijk gebeuren er dingen die je niet kan voorzien. Er zijn heel wat factoren die je niet kan beïnvloeden en anders zijn dan bij een elektrische oven. Zo waren er enkele werken die met elkaar ‘versmolten’ waren in de oven. Maar dat zien we niet als een mislukking. Meer nog: dat zijn net de leukste verrassingen die worden ‘opgegraven’. Van de honderden werken die in de oven zaten, zijn er misschien een vijftal die gebarsten of uit elkaar gevallen zijn. Dat was meestal het gevolg van een verkeerde kleisoort (voor elke temperatuur bestaat er een ideale kleisamenstelling) of omdat de klei nog niet droog genoeg was. We hebben ook wat geluk afgedwongen met een ovengodje, dat de eerst vlammen opving. Het ovengodje, een vorm van bijgeloof onder keramisten, beschermt de inhoud van de oven tijdens het bakken.

Na de stook kwam het volgende hoofdstuk: de tentoonstelling. Met vier auto’s vol beelden reden we zo roerloos mogelijk naar Zwevezele. Sommige kunstenaars bewerkten hun beelden nog vooraleer ze te exposeren. Anderen stelden tentoon met werk zoals het uit de oven kwam. De ‘tekening’ van de vlam, afgetekend op het werk was vaak complex en boeiend in kleur en uitstraling. Ik bouwde de tentoonstelling samen met mijn vader op. Samen runnen we Galerie Gevaert, die opgericht is door mijn grootvader.

Ook de tentoonstelling zelf brachten jullie in beeld. Zo komen we tot het finale hoofdstuk: het boek. We wilden vooral een visueel verslag. De teksten zijn er eerder als duiding en om een beeld te geven van de verschillende stappen in het proces. We wilden niet te technisch verdiepen, maar meer een algemeen beeld scheppen van wat een veldoven met alles erop en eraan kan zijn. Je kan het boek in de galerie of online kopen (28 euro).

Stel, ik wil met een aantal mensen een veldoven opstarten. Hoe begin ik er aan? Hoeveel tijd nemen de voorbereidingen in beslag, zijn er vergunningen nodig van de gemeente om in openlucht te stoken? Afhankelijk van de grootte en afwerking kan je vrij snel een oven bouwen. Het belangrijkste is om rekening te houden met de droogtijd van de klei. Wij rekenden hiervoor 1 maand. Veel van de voorbereiding ging naar de organisatie van het evenement en samenbrengen van kunstenaars. Het is belangrijk is om op voorhand te bepalen wat de geschatte hoeveelheid zal zijn die je wil bakken. Dat bepaalt de grootte van de oven. Een oven die niet vol zit, moet je vullen met andere materialen, zoals bakstenen. Zo komen de vlammen niet plots in een lege ruimte terecht. Wij hebben eerst de grootte bepaald en daarna de deelnemersgroep samengesteld. We organiseerden de stook op privédomein, maar brachten de gemeente en de brandweer op de hoogte. De oven heeft zijn kunnen bewezen en we houden héél graag nog een baksessie.

Benieuwd naar het vervolg, het boek of wil je meer weten over het bouwen van een veldoven? Meer info vind je op www.galeriegevaert.be Annemie Vingerhoets

‘Een veldoven is een natuurlijk en primitief proces, waar we niet te veel comfort in wilden verwerken.'

T E C H N I E K E N

KUNSTLETTERS

De maker Ezra Veldhuis

Situatie 2, 2016

• • • • P O R T R E T

Geboortejaar: 1991 Geboorteplaats: Utrecht Woonplaats: Gent Artistiek aan de slag: sinds haar studies aan de academie in 2011

Ezra maakt installaties, schilderijen, video’s, lichtontwerpen en scenografieën. Daarbij ligt haar focus op licht.

KUNSTLETTERS

Hoe ben je in de kunsten gerold?

'Ik wil gericht naar iets toe werken, maar ook reageren op het onverwachtse dat zich aandient.'

EZRA: Toen ik zestien was, liep ik twee weken stage bij Anneke Timmerman, destijds mijn buurvrouw en kunstenares. Een aantal jaar later was zij het die mij overtuigd heeft om naar de kunstacademie te trekken. Ik heb eerst gestudeerd aan de HKU in Utrecht en daarna aan KASK in Gent. Tijdens mijn eerste jaar aan de Academie in Utrecht werkte ik heel intuïtief. Ik maakte vooral installaties en schilderijen, maar ik had ook interesse in fotografie, video en tekenen. Het was pas later in Gent dat ik me specifieker toelegde op schilderen. Daar heb ik veel verdieping in mijn werk gevonden. Maar nu ik eraan terugdenk, zat er toch al heel veel van wat ik nu maak in die intuïtieve veelheid.

Wat is het slechtste advies dat je al hebt gekregen? Dat ik ook moest denken aan de verkoopbaarheid van mijn werk. Ik maak nu wat ik wil en interessant vind. Dat bleken de afgelopen jaren grote installaties te zijn die vrij onverkoopbaar zijn (lacht). Ik probeerde in die werken het licht te schilderen, zonder verdere architectuur of structuur in datgene waar het licht zich in bevindt. Je ziet de ruimte niet, maar het licht is er wel in aanwezig. De laatste tijd werk ik aan het idee om een performatieve installatie te maken. Ook hier weer: vrij onverkoopbaar (lacht).

Wat vind je het mooiste moment tijdens het creatieproces? (denkt na) Het gebeurt vaak dat er een moment is waarop ik denk dat iets niet lukt, maar uitgerekend daarna doe ik een ontdekking. Dat is een cool moment. In het creatieproces probeer ik te schipperen tussen gericht naar iets toe werken, maar dat ook loslaten, om te kunnen reageren op het onverwachtse dat zich aandient. Bij schilderen werk ik bijvoorbeeld met heel veel lagen verf. Dat is een materiaal dat onvoorspelbaar kan reageren, dus is er altijd sprake van een wisselwerking tussen mijn verlangen een beeld te maken en wat de verf ‘zelf’ doet.

Wie zou je graag ontmoeten/ met wie zou je graag samenwerken? Ik zou heel graag eens James Turrell spreken. Deze Amerikaans kunstenaar werkt voornamelijk met licht en architectuur. Hij maakt vaak lichtinstallaties waar je fysiek in gaat. Door het licht dat hij gebruikt, ontstaat er een schijnbare ruimtevervorming. Met de 18de eeuwse filosoof Edmund Burke had ik graag een discussie gehad over ‘het sublieme’. Dat begrip valt heel moeilijk te definiëren, omdat het over een gevoel vol contradicties gaat.

P O R T R E T

Video-still voor een experiment met licht voor een canvas.

‘Ik maak wat ik wil en interessant vind. Dat bleken de afgelopen jaren grote installaties te zijn die vrij onverkoopbaar zijn.’ Wat is nu subliem in vergelijking met wat het was in de 18de eeuw? Kunnen we dat woord überhaupt nog gebruiken?

Lievelingsmateriaal? Op het moment is dat (artificieel) licht, kleurenfilters en pigment, dat ik op zich al supermooi vind.

Wat had je gedaan als je dit niet had gedaan?

P O R T R E T

Dat weet ik echt niet (lacht). Ik heb niet echt een plan B. Er zijn periodes dat ik in de horeca werk, om ernaast te kunnen doen wat ik echt interessant vind. Dat evenwicht werkt voor mij. Er zijn veel artiesten die werk zoeken dat ongeveer aansluit bij hun interesse, zoals lesgeven. Voor sommigen werkt dat goed, maar ik ben bang dat het mij zou opslorpen en ik niet meer aan mijn eigen werk zou toekomen.

Wie is je grootste steunpilaar? Dat is op het moment zeker Bosse Provoost, mijn vriend. Sinds onze ontmoeting twee jaar geleden zijn we eigenlijk een onophoudelijk gesprek aan het voeren over onze artistieke praktijken. We hebben veel raakvlakken en hebben dezelfde interesses, terwijl we heel verschillende artistieke achtergronden hebben. Hij is theatermaker. Momenteel werk ik als scenograaf en lichtontwerper mee aan zijn nieuwe productie ‘Matisklo’, die op 15 november in première gaat in Toneelhuis.

Wat is je lievelingsbeeld? Ik som er enkele op: ‘Der Mönch am Meer’ van Caspar David Friedrich zag ik deze zomer voor het eerst in Berlijn. Het schilderij in het echt zien, maakt een enorm verschil met kijken naar een print!

KUNSTLETTERS

Ook van ‘Grenzen des Verstandes’ van Paul Klee ben ik onder de indruk. Ik vermeld ook nog graag ‘Encounters At The End Of The World’, een ongelofelijk mooie documentaire van Werner Herzog, met geweldige onder-ijs-beelden. Situatie 2, 2016

Wat wil je nog graag doen? Ik wil het komend jaar verder met mijn onderzoek naar een performatieve lichtinstallatie. Ik wil daarin zowel (artificieel) licht, geschilderde objecten en een tijdsduur verwerken. En ik speel met het idee om een animatiefilm te schilderen.

Meer zien van Ezra? www.ezraveldhuis.com Ruth Van de steene Ruth Van de steene laat je op haar blog niet alleen kennismaken met het werk van kunstenaars die haar boeien, maar laat je ook een glimp van de maker zelf opvangen. ruthendemooiemakers.wordpress.com

↓ Quasi-Antarctisch, 2018

P O R T R E T

K U N S T A N D E R S

KUNSTLETTERS

Textieltraining in Oeganda Olu Vandenbussche geeft opleidingen rond textielontwerpen. Dat bracht haar deze zomer naar Oeganda, waar ze met lokale docenten aan de slag ging. Hier brengt ze verslag uit van een boeiende training rond ontwerpen, ondernemerschap en duurzaamheid.

KUNSTLETTERS

7 juli 2018. Na een vlucht van 16 uur met tussenstop in Dubai landen we veilig op de luchthaven van Entebbe in Oeganda. In opdracht van Syntra-West en Enabel geef ik hier deze week, samen met een collega, training aan de National Instructors College in Abilonino. Zij aan docenten van het landbouwdepartement, ik aan docenten van de afdeling confectie en textiel. Na een rit van 5u door het stralende Oegandese platteland, bereiken we Lira, de derde grootste stad van Oeganda. In een niet zo ver verleden werd deze regio geteisterd door geweld. De Lordâ&#x20AC;&#x2122;s Resistance Army (LRA) onder leiding van Joseph Kony was er erg actief en ontvoerde er kinderen om ze te trainen als kindsoldaten en in te zetten tegen het leger van president Museveni. Vandaag is de rust er grotendeels teruggekeerd, maar de talrijke buitenlandse hulporganisaties die we onderweg tegenkomen, herinneren aan dit woelige verleden.

Ook het Belgische ontwikkelingsagentschap Enabel steunt er verschillende projecten op het vlak van gezondheidszorg en onderwijs. Oeganda heeft een zeer jonge bevolking. Dat komt door de sterke bevolkingsgroei enerzijds (3,7% per jaar) en de lage levensverwachting anderzijds (slechts 54 jaar in 2011). Al die jongeren werk geven, vormt een grote uitdaging en voor een job in het buitenland zijn ze vaak ondergekwalificeerd. Er is dan ook een hoge uitval onder schoolgaande jongeren: 50% maakt de lagere school niet af en 30 tot 40% van de volwassenen zijn analfabeet. Daarom werkt de overheid met buitenlandse organisaties als Enabel samen om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren en de kansen van jongeren op de internationale arbeidsmarkt te vergroten. Enabel biedt naast materiĂŤle steun ook kwalitatieve, praktijkgerichte trainingen in samenwerking met Syntra. Mijn opdracht bestaat erin de docenten deze week wegwijs te maken in Computer-Aided Design, maar er staan ook workshops rond mode en ondernemerschap en duurzaamheid op het programma.

Een verslag in 6 beelden:

â&#x17E;&#x160;

Docenten van de textielafdeling tonen trots de stoffen die ze in de school batikken. Voor grotere producties is het nodig om dit proces te automatiseren. Daarom krijgen ze een introductie tot digitaal textielontwerpen.

K U N S T A N D E R S

KUNSTLETTERS

➋

Workshop Fabric identification & Selection. Voor wie in de textiel- of confectiesector werkt, is het belangrijk om stoffen te kunnen identificeren en de juiste stof aan te kunnen bevelen voor een project. De docenten leren ook welke stoffen de beste resultaten geven bij digitale druk en hoe je ze onderhoudt. Verschillende stoffen blijken niet verkrijgbaar in Oeganda, of heel duur. Daarom krijgen ze stalen die ze nu verder kunnen gebruiken tijdens hun lessen.

➌

Computer-Aided Design. De docenten ontwerpen verschillende types prints met het programma Affinity Designer. Daarna leren ze hoe je de ontwerpen simuleert op kledingstukken om aan een klant te laten zien. Computerlessen zijn geen evidentie in deze regio door de frequente stroompannes. Veel Oegandezen kunnen zich bovendien geen dure computer, software of wifi veroorloven. Daarom zochten we naar betaalbare alternatieven.

K U N S T A N D E R S

➍

Tijdens de workshop Fashion & Entrepreneurship maak ik de docenten wegwijs in het Business Model Canvas. Deze tool wordt internationaal gebruikt om de verschillende facetten van een onderneming in kaart te brengen. We brainstormen onder meer over nieuwe inkomstenbronnen voor de textielafdeling en over hoe ze de productietijd kunnen controleren door gebruik te maken van een Supply Chain Diagram.

KUNSTLETTERS

➎

Na 3 dagen van stroompannes nemen we noodgedwongen onze toevlucht tot het manueel bedrukken van stoffen. We maken stempels van restjes hout en schuimrubber, leren hoe je textielverf mengt om de gewenste tint te bekomen en hoe je balans krijgt in een compositie. Maar ook het manueel drukken blijkt een uitdaging: basisbenodigdheden zoals textiel-

verf en penselen zijn immers moeilijk verkrijgbaar. Inkt vind ik bijvoorbeeld pas na lang zoeken in een piepklein zeefdrukatelier in Lira. Het wordt er in kleine plastic zakjes tegen een woekerprijs verkocht. Daarnaast heeft de school geen voorzieningen om het afvalwater te recycleren. Dat belandt nu ongefilterd in de riolering en vandaar in de stroompjes waarin de lokale bevolking zich wast en drinkwater haalt.

➏

De school is heel begaan met ecologie. Zo worden restjes stof, karton en flessendoppen tot prachtige, stervormige ornamenten geüpcycled. Van spanbanden maken ze handige draagtassen en weven ze manden. We zoeken ook samen met de landbouwafdeling naar creatieve oplossingen voor bestaande tekorten. Zo toont mijn collega hoe je eenvoudige penselen maakt van stukjes hout en varkenshaar (in de school worden varkens gekweekt) en hoe je van simpele touwen stevige halters vlecht voor de runderen. Ze bekijken nu of ze deze ook voor de vele landbouwers in de omgeving kunnen maken.

www.enabel.be projectbureau.syntrawest.be

Olu Vandenbussche Olu Vandenbussche schrijft op haar blog over slow design, duurzaam textiel, interessante ontwerpers, websites en apps en biedt zo een platform aan beginnende printdesigners. www.manelprints.com

K U N S T A N D E R S

KUNSTLETTERS

Loodwit Ilde Cogen lanceert jonge kunstenaars

Loodwit is een onafhankelijk, altruïstisch, niet-commercieel initiatief van één vrouw: Ilde Cogen. Zij wil jonge, beginnende kunstenaars een duwtje in de rug geven. We vroegen haar wat haar drijft en hoe ze het aanpakt.

P O R T R E T

Hoe is het idee voor Loodwit ontstaan?

Hoe promoot je je kunstenaars?

Ik bezoek jaarlijks de afstudeerprojecten aan kunstscholen. Telkens zie ik massa’s talent dat later niet op de radar verschijnt: verdwenen in de anonimiteit, weggedeemsterd in één of andere job. Uit die frustratie heb ik in april 2017 Loodwit opgestart. Ik had geen flauw idee hoe zwaar die ‘job’ ging worden. Ik heb nu 36 kunstenaars onder mijn vleugels. Neem daar mijn fulltime job als grafisch vormgever bij en je beseft hoe moeizaam het gaat. Loodwit staat er niet van vandaag op morgen. Het is een project dat je moet opbouwen.

Jonge kunstenaars moeten de mogelijkheid krijgen om met hun werk naar buiten te treden. Pas afgestudeerden hebben een frisse kijk op kunst. Maar galeries staan niet te trappelen om hen een podium te geven. Daarom ga ik op zoek naar tentoonstellingskansen. Dat kan heel uiteenlopend zijn: van wijnbar, eethuisje tot een echte expositieruimte. Elke toegankelijke plaats waar veel mensen verzamelen, komt in aanmerking. Onlangs kon ik werken tentoonstellen in een coworking space waar een gemengd publiek over de vloer komt. Dat was een

groot succes. In Brussel wandelde ik voorbij het kantoor van Toerisme Vlaanderen en trok mijn stoute schoenen aan. Ook daar kon ik jonge kunst tentoonstellen. Ik zoek vaak niet-klassieke ruimtes op.

Vinden de kunstenaars deze ruimtes geschikt? Sommige willen absoluut niet in een wijnbar of coffeeshop exposeren. Anderen vinden het net leuk. Loodwit neemt ook deel aan Borger, een Antwerps kunstenparcours van (popup) galeries. Gevestigde waarden, zoals Zeno X Gallery en Sofie Van De Velde Gallery zijn echte publiekstrekkers.

KUNSTLETTERS

vraagprijs nog te hoog. Dan ben ik vaak geneigd mijn deel af te staan. Ik werk low budget, zoek betaalbare ruimtes. Onlangs was ik curator voor GAST, een initiatief van de amateurkunstenorganisatie Fameus. De brochure voor deze tentoonstelling printte ik zelf op 50 exemplaren. Wie weet wordt het ooit nog een collectors item? Ik werk break-even. Kunstbeurzen zoals BAD zijn voor mij nog niet haalbaar. De prijzen voor een stand rijzen de pan uit. Waarom start de kunstwereld niet meer kleinschalige projecten op? Het initiatief in het Rivoli-gebouw in Brussel is een mooi voorbeeld. Met meer inkomsten zou ik nog meer kunnen verwezenlijken voor mijn kunstenaars.

P O R T R E T

ÂŠ Evenbeeld

Daar pikt Loodwit een graantje van mee. Ik stel tijdens Borger Sophie De Smet, Els Dillen en Ruben Boeren voor. Die leerde ik kennen via een afstudeerproject. Het werk van Julien Janvier pikte ik toevallig op via een tentoonstelling. Ik heb een mooie ruimte gehuurd met blanco muren waar de werken tot hun recht zullen komen. Het probleem ligt bij keuzes maken: ik probeer al mijn kunstenaars evenveel te promoten.

Hoe krijg je die projecten gefinancierd? Ik vraag een kleine percentage op de verkoop. Soms vindt een koper de

KUNSTLETTERS

Pas afgestudeerden hebben een frisse kijk op kunst. Daarom ga ik voor hen op zoek naar tentoonstellingskansen.’

Werk van Guilherme De Oliveira tijdens GAST.

Loodwit wil een opstapje betekenen voor kunstenaars, gespecialiseerd in allerlei disciplines: schilderijen, juwelen, keramiek… Welke discipline vind je het moeilijkst om aan de man te brengen? Juwelen verkopen het moeilijkst. Zo zijn er de sieraden van Dabin Lee die refereren naar het testen van cosmetica op dieren. Er is belangstelling, maar weinig verkoop. Vlaanderen is niet klaar voor conceptuele juwelenkunst. Ik ontwerp en maak zelf juwelen en ken het probleem dus.

P O R T R E T

Eén van je kunstenaars, Emma Van Roey, stelde in 2017 tentoon in het S.M.A.K. Ben je trots dat deze kunstenares deel uitmaakt van Loodwit? Emma Van Roey hoort bij de drie kunstenaars die ik eerst contacteerde. Ik werk met haar samen

sinds april 2017. Voor de afname hoef ik haar werk niet te promoten. Ze maakt kunst die weinig geschikt is voor verkoop. Ze studeerde af met een in situ installatie van 2 ton zand, draad en hout. Sara Greet Gilis, nog een Loodwitkunstenares, toonde een video-installatie in het M HKA tijdens de Museumnacht 2018. Dat motiveert me en bewijst dat ik op de goede weg ben.

Vinden verzamelaars de weg naar Loodwit? Mijn koperspubliek bestaat voornamelijk uit veertigers. Jonge mensen hebben wel interesse, maar niet het kapitaal.

Welke plannen zitten er nog in de koker? Ik speur constant naar locaties met expositiemogelijkheid. Toch droom ik ook van een eigen ruimte. De voor-

waarde is een goede ligging. Graag wil ik daar 2 dagen, vrijdag en zaterdag resideren. Een etalage huren is ook een optie. Ik ben nu aan het onderhandelen met een tentoonstellingsruimte voor jonge kunst in Rotterdam. Plannen bij de vleet, dus.

www.loodwit.be Loodwit tijdens Borger Ilde Cogen heeft voor Borger gekozen voor Julien Janvier, Sophie De Smet, Els Dillen en Ruben Boeren. Deze keer stelt Loodwit tentoon in: Of Antwerp, Vandenpeereboomstraat 14 in Borgerhout. Nog op zaterdag 20 en 27 oktober 2018 van 13 tot 18 u.

Kathleen Ramboer Kathleen Ramboer maakt reportages voor en over kunstliefhebbers op www.kunstpoort.com.

KUNSTLETTERS

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER:

ABONNEREN? Prima idee!

MEEWERKEN AAN KUNSTLETTERS?

Tamara Beheydt Maria Blondeel Katrien Boogaerts Els Buffel Lukas De Block Fien Deman André De Nys Silke Groffy Yves Joris Magalie Lagae Charlotte Peys Kathleen Ramboer Olu Vandenbussche Ruth Van de steene Annemie Vingerhoets

Een abonnement kost 15 euro (4 nummers). Een groepsabonnement kost 35 euro (5 ex. van 4 nummers) Alle info: www.kunstwerkt.be | 09 235 22 70

Heb jij een eigen kijk op wat er aan beeldende creativiteit te ontdekken valt? Een kunstenaar, trend, techniek of project zo de moeite waard dat je het graag wil of móet delen? Werk mee.

KUNSTLETTERS.BE

Stuur je idee met een schets van wat je in een stuk wil vertellen of tonen naar info@kunstletters.be.

HOOFDREDACTIE: Ward Desloovere

Meer lezen, meer bekijken? Kunstletters leeft ook volop online. Op kunstletters.be vind je uitgebreide versies van de bijdragen in de papieren versie, met extra beeldmateriaal. Bovendien kan je er ook terecht voor meer artikels, expotips en video.

Kunstletters is een magazine van Kunstwerkt vzw, Bijlokekaai 7C, 9000 Gent Kunstletters verschijnt 4 × per jaar Afgiftekantoor 9000 Gent X Erkenningsnummer: P209149

VORMGEVING: Wilderzicht Je

DRUK: Stevens Print

vindt Kunstletters ook op Facebook en Instagram. Vragen, tips, opmerkingen: info@kunstletters.be

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Hilde De Leeuw

OVERPEYSING In ‘Overpeysing’ (op blz 10 en 11) zet cultuurwetenschapper en illustrator Charlotte Peys haar indrukken over een expo, een atelierbezoek of oeuvre om in tekst en beeld. Het resultaat zijn poëtische reportages in tekeningen en gebiedende wijsheden. Voor dit nummer bezocht ze het inwijdingsfeest dat Effi Weiss en Amir Borenstein organiseerden voor een leegstaand en onafgewerkt huis in Albanië. Het werk ‘Housewarming’ is nog tot 11 november te zien tijdens ‘Un|Settled’ in Oostende. Meer info over deze expo lees je op blz. 9.

C O L O F O N