Kris Martin Op Eigen hout

Kris Martin

‘EEN KUNSTENAAR MOET GENEREUS ZIJN.’

Kris Martin, Bee, 2009. Foto: © Dirk Pauwels Kris Martin is gefascineerd door het werk van Jan van Eyck. Zijn bekendste werk ‘Altar’ heeft een duidelijke link met ‘Het Lam Gods’ en in zijn oeuvre duiken verwijzingen naar Oude Meesters op. Martin maakt ook deel uit van onze ‘Rechtvaardige Rechters’, de 5-koppige jurygroep die begin september 30 werken selecteerde voor de expo ’Op Eigen Hout’, met ‘Het Lam Gods’ als inspiratiebron.

Kris Martin, Altar, 2014. Foto: © Benny Proot

In je werk zitten verwijzingen naar de oude meesters, ook naar van Eyck. Wat trekt je aan in zijn schilderijen? Ik heb al lang een sterke band met Het Lam Gods. Toen ik in Gent woonde, ging er geen week voorbij zonder dat ik een bezoek bracht aan dit meesterwerk. Nooit komt er een moment dat je het helemaal gevat hebt. Altijd duiken er nieuwe details op. Het werk is onuitputtelijk. Voor mij staat het ook voor de geboorte van het surrealisme. Het realisme is in dit schilderij ten top gedreven. Als beeld is het tegelijkertijd geloofwaardig én onmogelijk. Op technisch vlak steekt Jan van Eyck voor mij kop en schouders boven zijn tijdgenoten uit.

Hoe komt de invloed van van Eycks oeuvre in jouw werk tot uiting? Uiteraard meet ik mijzelf niet met deze meester. Toen ik jaren geleden de kans kreeg een ingreep te doen bij Het Lam Gods in de Sint-Baafskathedraal, legde ik mijn werk ‘Bee’ – een dode bij in goud – er naast. Zoals een dode vlieg op je vensterbank; heel nietig. Als ontsnapt uit het paradijs maar niet overleefd in deze wereld. ‘Bee’ is trouwens mijn favoriete werk op de expo ‘EXIT’ mijn eerste grote overzichtstentoonstelling die in het S.M.A.K. loopt. Op deze expo roept het werk, door de andere context,

weer andere connotaties op. Maar er zijn nog werken die mijn band met Het Lam Gods hebben versterkt. Toen de onderste luiken – waaronder de kopie van het verdwenen paneel ‘De rechtvaardige rechters’ – weg waren voor restauratie, kreeg ik toestemming om het paneel tijdelijk te vervangen door een spiegel. Waarom? Iedereen oordeelt en veroordeelt erop los. Eigenlijk zijn we allemaal rechters. Door die spiegel ben je als kijker figurant, ga je deel uitmaken van het werk. Ik denk dat van Eyck dat wel zou hebben gesmaakt: een spiegel die accuraat de werkelijkheid weergeeft.

De sculptuur ‘Altar’ is wellicht het bekendst bij het grote publiek. Begrijp je waarom? Wat me verrast heeft, is dat zoveel mensen de vorm onmiddellijk lijken te herkennen. Terwijl ik ervan uitging dat die alleen gekend zou zijn bij kunsthistorici of andere mensen die echt thuis zijn in het vak. Dat het werk bij veel mensen iets teweegbrengt, komt volgens mij door het open frame, letterlijk en figuurlijk. Mijn werk is een uitnodiging om te kijken, geen verplichting. Dat vind ik belangrijk. Mensen zijn vrij om hun eigen invulling te geven. Ik krijg vragen om een afbeelding van het werk te gebruiken voor geboortekaartjes, huwelijksaankondigingen, rouwkaarten... Dat is een mooi compliment. →

Op Eigen Hout In maart lanceerden we de open call ‘Op Eigen Hout’. Maar liefst 300 kunstenaars maakten, op houten paneel én in het originele formaat van het verdwenen paneel van Van Eycks Lam Gods, een eigen versie van het werk. Uit die panelen koos een rechtvaardige jury, met onder andere Kris Martin, de 30 sterkste panelen voor een groepsexpo.

Met werk van: Stefan Tackx, Gabriëlle, Kerkhofs, Jef Faes, Florien Allemeersch, Kürt Maes, Hans Vanneste, Anton Van Steelandt, Steven Verstuyft, Louis Libbrecht, Mark Van Crombrugge, Dominique Ebbeng, Peter Bodequin, Erna Vollrath, Kristof Ribus, Kelly Durieu, Liesbeth Vandenschrieck, Ion Chisca, Lief Weuts, Godelieve Weuts, Godelieve Weuts, Leen Vandierendonck, Juno Kerckhof, Loes De Gendt, Joke Baessens, Nicole S. Pousset, Jo Solange Lambelin, Mark Verbrugge, Karen van Dooren, Anouk Van Hooydonk, Bert Lezy, Vanessa Lagaert en Jeff Swinnen.

De expo vindt plaats van 7 tot 22 november, in een bijzondere installatie onder de Gentse Stadshal.

kunstwerkt.be

Kris Martin, T.Y.F.F.S.H., 2009. Zaalzicht S.M.A.K. 2020. Courtesy Kris Martin. Foto: © Dirk Pauwels

Kris Martin, Mandi XV, 2007. Zaalzicht S.M.A.K. 2020. Courtesy Kris Martin. Foto: © Dirk Pauwels

De oude meesters werkten heel gedetailleerd. In hun schilderkunst zat een grote techniciteit. In hoeverre is die technische beheersing belangrijk voor jou als kunstenaar? Ik ben niet opgeleid als kunstenaar, maar als architect. Ik beschik niet over kunsttechnische vaardigheden. Mijn kunstenaarschap bestaat uit ‘denken’. Ik ga te werk als een architect: eerst werk ik een idee uit en dan bepaal ik in welk materiaal dit best wordt uitgevoerd. Ik ben blij dat ik daarbij al 20 jaar een beroep kan doen op de beste ambachtslui. Zij voeren mijn werk uit op een technisch erg hoog niveau.

Voor ons project ‘Op Eigen Hout’ maak je deel uit van de jurygroep ‘De Rechtvaardige Rechters’. Wat vind je belangrijk bij het selecteren? Authenticiteit en verwondering. En generositeit. Geeft het werk? Wil het delen of neemt het? Is het echt je eigen taal, of ben je een adept van een populaire hedendaagse kunstenaar als Borremans of Tuymans? Want dat vind ik een spijtige trend: ook op kunstscholen zie je vaak dat leerlingen in een richting worden gestuurd. Ik vind het beter om uit de geschiedenis te putten. Kijk naar ons erfgoed: hoe rijk! Grote kunstenaars zijn voor mij per definitie autodidact. In die zin dat ze een eigen taal hebben ontwikkeld en daar altijd maar beter en beter in worden. Kijk dus niet naar trends, maar volg je eigen weg.

Waarom moeten mensen volgens jou naar de ‘Op Eigen Hout’-expo onder de Gentse Stadshal gaan kijken? Ik zal je antwoorden met hoe ik naar mijn eigen werk kijk: elk werk dat ik maak, bekijk ik als een uitnodiging om te denken, geen verplichting. Niet meer en niet minder. Ik ben niet ongevoelig voor kritiek, maar apprecieer het op zich al dat mensen de moeite nemen om te gaan kijken naar een expositie, om hun eigen invulling te geven aan een werk.Ik ben het 100% eens met Jan Hoet die vond dat tentoonstellingen laagdrempelig moeten zijn. Je kan alleen maar uitnodigen en genereus zijn als kunstenaar.

Meer ontdekken? Nog tot 3 januari 2021 loopt in het S.M.A.K. onder de noemer ‘EXIT’, de eerste grote overzichtstentoonstelling van Kris Martin, in België.

smak.be

Tekst: Annemie Vingerhoets