سەردانی شاندێکی کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان لە سکرتاریای حیزبی دیموکراتی کوردستان
www.kurdistanukurd.com
ژماره701 :
سێ‌شەممە 15ی خاکەلێوەی 4 _ 1396ی ئاوریل ٢٠١٧
دامه‌زرانی کۆماری کوردستان له چوارچێوه‌ی ئێرانێکی دێموکراتیکی فیدراڵ‌دا
ڕۆژی شه‌ممه١٢ ،ی خاکه‌لێوه‌ی ١٣٩٦ی هه‌تاوی هه‌یئه‌تێکی کۆمه‌ڵه‌ی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان به سه‌رپه‌رستیی عومه‌ر ئیلخانیزاده ،سکرتێری کۆمه‌ڵه سه‌ردانی حیزبی دیموکراتی کوردستانی کردو له‌الیه‌ن هه‌یئه‌تێکی ڕێبه‌ریی حیزب به سه‌رپه‌رستیی مسته‌فا مه‌ولوودی ،سکرتێری گشتیی حیزبه‌وه پێشوازییان لێ‌کرا. لەو کۆبوونەوەیەدا دووالیەن وێڕای هەڵسەنگاندنی گۆڕانکارییەکان لە ئێران ،کوردستان و ناوچە باسیان لە کۆمەڵە پرسێکی گرێدراو بە دۆخی سیاسیی کورد لە ڕۆژهەاڵتی کوردستان کرد. لەو دانیشتنەدا دووالیەن کۆک بوون لەسەر
ئەوەی سیاسەتی دەرەوەی کۆماری ئیسالمی کە سەرچاوەی بەشی هەرە زۆری کێشەو قەیرانەکان لە نێوخۆی ئێران‌و هەروەها دەرەوەی سنوورەکانی ئەو واڵتەشە؛ بووەتە هۆی ئەوەی کاردانەوەکان بە دژی کۆماری ئیسالمی بەرەو ئاقارێکی دیکەدا بڕوا و ئەوەش هەم دەرفەت بۆ پرسی کورد لە ئێران و هێزە سیاسییەکانی لە ڕۆژهەاڵتی کوردستان دروست دەکاو هەم دەتوانێ بە هەڕەشەو مەترسییەک دابندرێ .هەروەها دووالیەن پێوەندی‌و کاری هاوبەشی حیزبە سیاسییەکانی ڕۆژهەاڵتی کوردستان لە ساڵی ڕابردوویان بە باش‌و شایانی بایەخ‌پێدان هەڵسەنگاند.
یادی پێشەوا قازی محەممەد و شەهیدانی کوردستان دەکەینە هەوێنی بەردەوامی خەباتمان سەروتار
وتووێژی «کوردستان» لەگەڵ سکرتێری گشتی حیزبی دیموکراتی کوردستان
وتەکانی کەمال کەریمی ئ ــەن ــدام ــی دەفـــتـــەری سیاسی لە رێورەسمی 10ی خاکەلێوە هــاوڕیــانــی بــەڕێــز خۆشک و برایانی خۆشەویست ئــێــمــە ه ــەم ــوو ســاڵــێــک ل ــە دەی خاکەلێوە یادی شەهیدەکانمان دەکەینەوە بۆ رێز گرتن لەو فیداکاریەی کە ئەوان کــردوویــانــە .ئەمساڵ ئــەم یــادەمــان کە بــەیــادی رۆژی شەهید بــوونــی پێشەوا ق ــازی مــحــەمــەد دامــەزرێــنــەری حیزبی دێموکراتی کوردستان و یەکەم سەرۆک ک ــۆم ــاری کـــورد دەکــەیــنــەوە هــاوکــاتــە لــەگــەڵ ی ــادی 70ســاڵــەی شەهیدبوونی قازی محەمەدیش70 .ساڵە ئەم کاروانە بــــەردەوام بــەرێــوەیــە ،لــە70ســاڵ دوای شەهیدبوونی پــێــشــەوا ق ــازی محەمەد کــاتــێ لــە کــۆڕێــکــی ئـــاوا بــەریــنــدا یــادی شــەهــیــدبــوونــی پــێــشــەوا دەکــرێــتــەوە دەری دەخــا کە ئــەوەی پێشەوا نەمری کورد دەستی پێ‌کردبووکارێک بوو بۆ نەتەوەی کورد بۆمیللەتەکەی ،هەروەک بۆ خــۆی باسی دەکــا و وەعــدی درێــژە پێدانی‌دابوو لە کاتی شەهید بوونی دەڵێ، کە بە مردنی منیش ئەوە کوتایی نایەت. بــوونــی ئــەو هــەمــوو تێکۆشەرە لەم کاروانە دوورو دڕێژەدا بە دوای شەهید بوونی قــازی محەمەددا نیشان دەدات، قازی محەمەد لە سەر ئامانجێک سەری خۆی دانــا ،لە پێناو ئامانجێک‌دا شەهید بوو کە دەیزانی بە ئێوە و بە هەزارانی وەک ئێوە ،لە پیناو رێبازی وەدیهاتنی ئامانجەکانی‌دا گیان دەبخشن .هەروەک دەزانــــــن ل ــە70س ــاڵ ــی رابــــــــردوودا ،بە هەزاران کەس لە درێژەی ئەم رێگەیە‌دا گیانی خــۆیــان بەخشی و پێشکەش بە میللەتەکەیان کردوە .لە نێو ئێوەدا زۆر کــەس هــەن ،بــاوک ،بــرا ،خۆشک ،دایک لە بنەماڵەکانتان‌دا پێشکەش بەو رێبازە ک ــردوە ئەمە نیشانەی دروسـت‌بــوونــی پەیامەکەی قازی محەمەدە. قـــــــازی مـــحـــەمـــەد ئــــەگــــەر بــاســی کەسایەتیەکەی بکەین رەنگ بێ ئیشارە بە یەک دوو شت کافی بێ .یەکەم ئەوەی کە کەسێک لە دەورانــێــك دا هەنگاوی وەپــێــش‌نــا ک ــە داهــــاتــــووی واڵت ــەک ــەی داهاتووی میللەتەکەی زۆر ناڕوون بوو. ئەو نیشانی‌دا ئینسانێکی بیرتیژە لە باری سیاسیەوە کە دەرکی بە هەلومەرجەکە کرد ،و هەر ئەوبیرتیژیە بوو کە کوردی کردە خاوەن مێژوویەکی پڕ لە شانازی ئەویش دامەزرانی کۆماری کوردستان بوو... ل3
مستەفا مەولوودی :پێوەندیی ڕاســتــه‌وخــۆو زیــنــدووی هێزی پێشمه‌رگه لــه‌گــه‌ڵ خ ـه‌ڵــک بە مەبەستی کاری سیاسی‌و مەیدانی درێژه‌ی ده‌بێ
١٠ی خاکەلێوە ئەمساڵ ،یادی ٧٠ساڵەی شەهیدبوونی پێشەوا قازی محەمەد ،دامەزرێنەری حیزبی دیموکراتی کوردستان و کۆماری کوردستان بوو ٧٠ .ساڵ بەردەوامی لە خەبات لە پێناو وەدیهێنانی ئامانجە نەتەوەیی‌یەکانی خەڵکی رۆژهەاڵتی کوردستان و ،بەخشینی گیانی هەزاران رۆڵەی تێکۆشەر و بە ئەمەگی ئەم نیشتمانە لەو ماوەدا ،پێداگریی نەتەوەیەکە لەسەر رەوابوونی ئەو ماف و داواکارییەکانەی ،کە حەوت دەیە لەمەوبەر بە هۆی وردبینی و کارسازی پێشەوای نەمری حیزبی دیموکرات ،بەرهەمی مێژوویی و لە یادنەچووی کۆماری کوردستانی لێکەوتەوە .بێگومان نەتەوەیەک پیرۆزیی‌یەکانی رابردووی لە بیر نەکاو و بەوجۆرە فیداکارانە لە پێناو ئامانجەکانی‌دا تێبکۆشێ ،رێگەی سەرکەوتن دەبڕێ و خەون و ئاواتەکانی وەدی‌دێ.
هەڵسەنگاندن و پێزانینمان لە ئاست پەیامە پیرۆزەکانی نەورۆزی جامانەکان رێورەس م و چاالکییە نەورۆزییەکانی ئەمساڵیش بە هێندێک جیاوازیی تایبەتەوە هەروەک چەند ساڵی رابردوو لە شێوەی میتینگ و کارنەڤاڵی هەزاران کەسی‌دا بەڕێوەچوون .خەڵکی کوردستان بۆ جارێکی دیکەیش هاوکات لە گەڵ پێشوازی لە سەری ساڵی نوێی هەتاوی و پیرۆزکردنی جێژنی نەورۆز ،ئەم بۆنە مێژوویی و کولتوورییەیان کردەوە بە دەرفەتێک بۆ گەیاندنی پەیامی نەتەوەیی و ئازادیخوازیی خۆیان بە گوێی دۆست و دوژمن. سەرەڕای هەڕەشەکان و سازکردنی گەلێک بەربەست لە الیەن دەزگا سەرکوتکەرەکانی رێژیم لە کوردستان ،ئەمساڵ خەڵکی شارو ناوچەکانی کوردستان بە شێوەیەکی تایبەتیتر لە سااڵنی رابردوو ،ڕێورەسمە نەورۆزییەکانیان بەڕێوە برد. هەرچەند دام و دەزگا ئیداری -ئەمنیەتیەکانی رێژیم لە شارەکانی کوردستان ئیزنی پێکهێنانی میتینگی گەورەیان لە گۆڕەپانی شارەکان نەدا ،بەاڵم بە دەیان کاڕنەڤاڵ و کۆبوونەوەی گەورەی هەزاران کەسی لە ئاواییەکان بەڕێوە چوون کە بەشداریی خەڵکی شارەکان تێیان‌دا بەرچاو بوو. هاوپێوەندی و هاوهەنگاوی نێوان تێکۆشەران و چاالکانی مەدەنیی نێوخۆ و هێزە سیاسییەکانی ڕۆژهەاڵتی کوردستان ،پەیام و ناوەرۆک و شکۆیەکی تایبەت و پڕ مانای دایە ڕێورەسمە نەورۆزییەکانی ئەمساڵ .ئەم نەورۆزە لە سەر داوای کۆمەڵێک لە چاالکانی نێوخۆی واڵت و پێشوازی و پشتیوانیی هێزو الیەنە سیاسییەکان لە پێشنیارەکە ،بە “نەورۆزی جامانەکان” ناودێر کرا... . ل3
بەڕێوەچوونی ڕێوڕەسمی ١٠ی خاکەلێوە لە بنکەی دەفتەری سیاسیی حیزبی دیموکراتی کوردستان بە بۆنەی 10ی خاکەلێوە ،رۆژی شەهیدانی کوردستان رێورەسمێک لە یەکێک لە بنکەکانی حیزبی دیموکراتی کوردستان بەڕێوەچوو. ئەو ڕێوڕەسمە بە ئامادەبوونی بەشێکی بەرچاو لە کادرو پێشمەرگەکانی حیزب لە مەزارگەی بەشێک لە تێکۆشەرانی دیموکرات‌و بە سروودی ئەی شەهیدان و ڕاگرتنی خولەکێک بێدەنگی بۆ رێزلێنان لە گیانی خۆرەتاویی پێشەوای کوردان‌و ،سەرجەم شەهیدانی سوورخەاڵت دەستی پێ‌کرد. بڕگەکانی دیکەی ئەو ڕێوڕەسمە لە ساڵۆنی کۆڕو کۆبوونەوەکانی حیزب‌دا درێژەی پێ‌دراو ،سەرەتا حەسەن خۆشکەالم ،ئەندامی ڕاوێژکاری کۆمیتەی ناوەندی لە الیەن کۆمیسیۆنی کۆمەاڵیەتییەوە پەیامێکی پێشکەش کرد. لە بەشێکی ئەو پەیامەدا هاتبوو کە کەسایەتی پێشەوا قازی محەممەد تەنیا کەسایەتیی حیزبی دیموکراتی کوردستان نییە ،بەڵکوو میراتێکی هاوبەش‌و جێگەی شانازیی خەڵکی هەرچوار پارچەی کوردستانە، کەواتە بۆ پەرەپێدان بە روحی نەتەوەیی جێگەی خۆیەتی ساڵرۆژی لە سێدارەدانەکەشی وەک رۆژی شەهیدان هەموو خەڵکی کوردستان دیاری بکرێ. لە بڕگەیەکی دیکەی ئەو ڕێوڕەسمەدا کەماڵ کەریمی ،ئەندامی دەفتەری سیاسیی حیزبی دیموکراتی کوردستان لەسەر پێگەو جێگەی پێشەوا قازی محەممەد و خەباتی نەپساوەی گەلی کورد،بە تایبەتی لە رۆژهەاڵتی کوردستان باسێکی پێشکەش بە ئامادەبووان کرد. ئەندامی دەفتەری سیاسی لە وتارەکەی‌‌دا باسی کاریگەریی پێشەوا قازی محەممەد و ئەندێشەکانی بەسەر کۆمەڵگای کوردی وەک هەوێنی خەباتی درێژماوەی کورد لە ئێران کردو لە درێژەی باسەکەی‌دا بە بەرزنرخاندنی پێشوازی کەم وێنەو بەرباڵوی خەڵکی رۆژهەاڵتی کوردستان لە بۆنەکانی نەورۆزی ئەمساڵ لەوبارەوە گوتی :بەشداریی مانادار و یەکگرتووانەی خەڵکی رۆژهەاڵتی کوردستان ئەمساڵ لە بۆنەکانی نەورۆز‌دا دوای ٧٠ساڵ لە سێدارەدانی پیشەوا قازی رێبەر، نیشانیان دا ،کە هەم بە ڕێبازی قازی محەممەد وەفادارن و هەم پەیامی یەکریزی و پێکەوەبوونیان گەیاندە الیەنە سیاسییەکان.
«کوردستان» لە یەکەم ژمارەی نوێی خۆی لە ساڵی نوێ‌دا بە مەبەستی تاوتوێی چاالکی‌و تێکۆشانی حیزبی دێموکرات لە ساڵی ڕابردوو و باس لە بەرنامەو دوورەدیمەنی خەباتی حیزب لە ساڵی نوێ‌دا وتووێژێکی لەگەڵ بەڕێز مستەفا مەلوودی ،سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستان پێک‌هێنا. سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستان لەو وتووێژەدا وێڕای باس لە ئەولەوییەتەکانی حیزبی دێموکرات بۆ کارو تێکۆشان لە ساڵی نوێ‌دا، باسی لە زەروورەت‌و پێویستیی کاری بە کردەوەی حیزب‌و هێزە سیاسییەکانی ڕۆژهەاڵتی کوردستان، برەودان بە خەباتی دیپلۆماسی، بەهێزکردنی پشتیوانی لە خەباتی مەدەنیی کۆمەاڵنی خەڵک‌و پەیامەکانی نەورۆزی جامانەکان کردوە .ئاکامی پەروەندەی تێرۆری شەوی هەڵدا و ،پرسی پێوەندیدار بە دوو الیەنی دیموکراتەکان تەوەرێکی دیکەی باسەکانی ئەو وتووێژە بووە... .
ل2
مانشێت لەم دەورەیەی ڕۆژنامەی «کوردستان» (بەشی دووهەم) گەورەبوونەوەی ڕۆژنامە و بایەخدران بە مانشێت ڕۆژنامەی «کوردستان»...
قادر وریا /ل 4
سیاسەتی دەرەوەی ئێران و خوڵقاندنی قەیرانەکان کــاتــێــک لــە ســاڵــی 1358ی هــەتــاوی ســیــســتــمــی دەســـەاڵتـــداریـــی کــۆمــاری ئیسالمی دەسەاڵتی سیاسی و ...
عومەر باڵەکی /ل 5
پێوەندییەکانی واڵتانی ئەندامی یەکیەتی ئورووپا و تورکیە ناڕەزایەتیی و توڕەبوونێکی زۆر لە واڵتانی رۆژئاوایی دا دەبیندری ،کە بەشێک لە هێزە سیاسییەکان...
عەزیز شێخانی /ل9
ژﻣﺎره٧٠١ :
٢ درێﮋەی
١٥ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ٤ _ ١٣٩٦ی ﺋﺎورﯾﻠﯽ ٢٠١٧
وﺗﻮوێﮋی »ﮐﻮردﺳﺘﺎن« ﻟەﮔەڵ ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن
ﺋەوەی ﻟێﺮەدا دەﺧﺮێﺘە ﺑەرﭼﺎو ،ﭘﻮﺧﺘەی ﺋــەم وﺗــﻮوێــﮋەی »ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن«ە ﻟەﮔەڵ ﺑــەڕێــﺰ ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻣـــەوﻟـــﻮودی ،ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن. ﻟــﻪ ﺳــﺎڵــﯽ ﺗــــﺎزهدا و ﻟــﻪ وهرزێ ــﮑ ــﯽ ﻧــﻮێ ﻟــﻪ ﺧــﻪﺑــﺎتدا ﺋــﻪوﻟــﻪوﯾــﯿــﻪﺗــﻪﮐــﺎﻧــﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺗێﮑﯚﺷﺎن ﭼﯿﻦو زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺑﻪ چ ﺷێﻮهﯾﻪک ﻟﻪ ﺧﻪﺑﺎت دهدهن؟ ﺑﻪ درێــﮋاﯾــﯽ ﻣێﮋووی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێــﻤــﻮﮐــﺮات ،ﺗێﮑﯚﺷﺎن و ﭼﺎﻻﮐﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑەﮐەﻣﺎن ،ھﻪﻣﻪ ﭼﻪﺷﻦ و ﻓﻪرەڕهھەﻧﺪ ﺑــﻮوه .ﮐﺎروﺑﺎری رێﮑﺨﺴﺘﻦ ،دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ، ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺣﯿﺰبو رێﮑﺨﺮاوهی ﺳــﯿــﺎﺳــﯽو ﭘــﻪﯾــﻮهﻧــﺪﯾــﯽ ﻧــێــﻮ دهوڵـــﻪﺗـــﺎن، ﺗێﮑﯚﺷﺎن ﻟــﻪ ﺑــﻮارهﮐــﺎﻧــﯽ ڕاﮔــﻪﯾــﺎﻧــﺪن ﺑﻪ ھ ــﯚی ﺋ ــﻪو ﮐــﻪرهﺳــﺘــﺎﻧــﻪی ﻟــەﺑــەردەﺳــﺘــﯽ ﺑﻮون ،ﭘﻪروهردهﮐﺮدﻧﯽ ﮐﺎدری ﺳﯿﺎﺳﯽو رێــﮑــﺨــﺮاوهﯾــﯽو ﭘێﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەو ﻓ ــﻪرﻣ ــﺎﻧ ــﺪهی ﻧــﯿــﺰاﻣــﯽو ،ﺳ ــﺎزﻣ ــﺎﻧ ــﺪان و ﭘــــﻪروهردهﮐــــﺮدن و ﺗــﻪﯾــﺎرﮐــﺮدﻧــﯽ ھێﺰی ﭘــێــﺸــﻤــﻪرﮔــﻪو ﭘــﺸــﺘــﮕــﯿــﺮی و ھــﺎﻧــﺪاﻧــﯽ ﺟﻪﻣﺎوهری ﺧﻪڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﻣﻪدهﻧﯽدا ﺑﯚ ﺑﻪدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﻪدهﻧﯽو ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺎن؛ ﺋــﻪواﻧــﻪ ھﻪﻣﻮوﯾﺎن ﭘﺎﺷﺨﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﺑﻮونو ﻟە داھﺎﺗﻮوشدا ﺑﻪ ﭘێﯽ دهرﻓــﻪتو ﺋﯿﻤﮑﺎن دهرێﮋەﯾﺎن ﭘێدەدرێ. ﺳەرەڕای ﺋەوەش ﻻم واﯾﻪ ﺑﺎرودۆﺧێﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺗﺎزه ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪﻣﺎن ھﺎﺗﯚﺗﻪ ﭘێﺶ، ﺋﻪوهش ﺷﻮێﻨەواری ﺟﯚرﺑﻪﺟﯚری ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋــێــﺮان ﺑﻪﮔﺸﺘﯽو ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎنو ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪ دهﺑێ .ﺋەﻣەش دهﺧﻮازێ ﮐە ﺋێﻤە زۆرﺗﺮ و ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺳﻮود ﻟﻪ دهرﻓﻪﺗﻪ ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽﮐﺮاوهﮐﺎن وهرﺑﮕﺮﯾﻦو ﭘێﻮﯾﺴﺘﻪ ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎده ﺑﮑﻪﯾﻦ. ﻟــﻪ ﭘــﻪﯾــﺎﻣــﯽ ﻧـــﻪورۆزﯾـــﯽ ﺣــﯿــﺰﺑــﺪا ﭘێﺘﺎن ﻟەﺳەر ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯽ ھــﺎوﮐــﺎریو ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯿﯽ ﺑــﻪ ﮐـــﺮدهوهی ﻧــێــﻮان ﺣــﯿــﺰبو رێﮑﺨﺮاوه ﺳﯿﺎﺳﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن داﮔــﺮت ،دﯾﺎرە ﺋێﻮه ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدووش ﺑﯚ ﺋﻪم ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ ھــﻪﻧــﮕــﺎوﺗــﺎن ھــﻪڵــﮕــﺮت .ﻟــﻪم ﺳـــﺎڵدا ﭼﯚن ﺑﻪدوای ﺋﻪو ﺑﺎﺳﻪدا دهﭼﻦ؟ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ھﺎوﮐﺎرﯾﯽ ھێﺰه ﺳﯿﺎﺳﯽﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ڕۆژھﻪت ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﮐﺘﺮ ﺷﺘێﮑﯽ ﺗﺎزه ﻧﯿﻪ، ﺋﻪوه ھﻪر ﺋێﻤﻪ ﻧﯿﻦ ھﻪﺳﺖ ﺑەو زەروورەﺗە ﺑﮑەﯾﻦو ﻟێﯽ ﺑــﺪوێــﯿــﻦ ،ﺑەڵﮑﻮو ﻧــﺰﯾــﮏ ﺑﻪ ﺗــﻪواوی ھێﺰهﮐﺎن ﺑﺎﺳﯽ دهﮐــﻪن؛ ﺑﻪم ﺑﻪ رووﻧــﯽ ﺋێﻤﻪ ﻻﻣــﺎن واﯾــﻪ ﺋــەوەی دەﺗﻮاﻧێ ﻟــێــﮑــەوﺗــەی ﺑــە ﻗــﺎزاﻧــﺠــﯽ ﺑــﺰووﺗــﻨــەوەی ﺳــﯿــﺎﺳــﯿــﯽ ﮐـــﻮردﺳـــﺘـــﺎن ﻟــێﺑــﮑــەوێــﺘــەوە ھﺎوﮐﺎریو ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯿﯽ ﺑــەﮐــﺮدەوەی ﺣﯿﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ڕۆژھــەﺗــﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧە. دهرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺋﺎﺳﯚﯾﻪﮐﯽ روون ﺑﯚ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺋـــﻪو ﺑ ــﻪﺷ ــﻪی ﮐ ــﻮردﺳ ــﺘ ــﺎن ﻟ ــە ﮔـــﺮەوی ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽو ھﺎوھﻪﻧﮕﺎوﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮی ھﻪﻣﻮو ھێﺰهﮐﺎنداﯾە ﮐە ﺋەو ﯾەﮐﯿەﺗﯿﯽ ﺑەﮐﺮدەوەﯾە ھﻪم ﮔﻮڕوﺗﯿﻨێﮑﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻪ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهﮐﻪﻣﺎن دهﺑــــﻪﺧــــﺸــــێو ،ھــــﻪم ﺧــﻪڵــﻜــﻪﮐــﻪﺷــﻤــﺎن ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوﺗﺮ دهﮐــﺎ و ﺑ ــﻪرهو ﺧﻪﺑﺎﺗێﮑﯽ ﺷێﻠﮕﯿﺮو ﯾﻪکﻻﮐﻪرهوه ھﺎﻧﯿﺎن دهدا. ﺑــەڵــێ وهک ﺑــﺎﺳــﺖ ﮐــﺮد ﺳــﺎڵــﯽ ڕاﺑـــﺮدوو ﺑﯚ ﺋﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ ﺑﻪﻧﯿﺴﺒﻪت ﺑﺎﺷﻤﺎن ﮐﺎر ﮐـــﺮدو ﺑــﻪ ﺧــﯚﺷــﯽﯾــﻪوه ﺗــﺎ ڕادهﯾــﻪﮐــﯿــﺶ ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ھەﺑﻮو .ﺑﯚ ﺋﻪو ﺳﺎڵو داھﺎﺗﻮوش ھﻪوڵﻪﮐﺎﻧﻤﺎن ﭼڕﺗﺮ دهﮐﻪﯾﻦو ھﻪوڵ دهدهﯾﻦ زۆرﺗــﺮ ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﮐﺘﺮ دﯾــﺪارو وﺗﻮوێﮋﻣﺎن ھەﺑێ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﮕﻪﯾﻦ .ﺋەوەی ڕووﻧە ﺋەوەﯾە ﮐە ﺋﻪو ﺑﻪﺳﺘێﻨە ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا زﯾﺎﺗﺮ دەﺳﺘﯽ داوەو ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﮐﺎری ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﮑﺮێ. ﺋێﻤﻪ وهک ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮات ھﯿﭻ ﺑﻪرﺑﻪﺳﺖ ﻧﯿﻦ ﻟە ﺑەردەم ھﺎوﮐﺎرﯾﯽ ھەﻣەﻻﯾەﻧە ﻟﻪﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﺎنو ھﯿﻮادارﯾﻦ ﺋﻪواﻧﯿﺶ ھﻪر ﺑﻪو ھﻪﺳﺖ ﺑــﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﯾﻪﺗﯽﯾە ﻧــﻪﺗــﻪوهﯾــﯽو ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﻪ ﻟــﻪﺳــﻪر ﺋــﻪو ﭘــﺮﺳــﻪ ﮔﺮﯾﻨﮓو ﺑەوەﺧﺘﻪ ﮐﺎر ﺑﮑﻪن. ﭘــێــﺸــﻤــﻪرﮔــﻪﮐــﺎﻧــﯽ ﺣــﯿــﺰﺑــﯽ دﯾــﻤــﻮﮐــﺮاﺗــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﺳــﺎﻧــﯽ راﺑـــﺮدوو ﺣــﺰووری ﺑــﻪرﭼــﺎوﯾــﺎن ﻟــﻪ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎندا ھــﻪﺑــﻮوه، ﺣــــــﺰووری ﺋـــەم ﺳــﺎڵــﯿــﺎن ﭼــــﯚنو ﺑ ــﻪ چ ﺷێﻮهﯾﻪک دهﺑێ؟ ﺋێﻤﻪ ﻟﻪ ھەﻣﻮو ﻣﺎوەی ﺳێو ھەﺷﺖ ﺳﺎڵﯽ ﺧــەﺑــﺎتو ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﻤﺎن ﻟﻪ دژی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽدا ،ھێﺰی ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪﻣﺎن ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ
ﺳﯿﺎﺳﯽ وﻧــﯿــﺰاﻣــﯿــﯽ ﻟــﻪ زۆرﺑــــەی زۆری ﻧﺎوﭼەﮐﺎﻧﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎندا ﺑﻮوە. ﻟﻪ ده ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدووشدا ﺋﻪو ﺳﯿﺎﺳەﺗەو ﺋەو ڕەوﺗەﻣﺎن درێﮋه ﭘــێداوه ،ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾە ﮐــە دهﺳــﺘــﻪو واﺣــﯿــﺪی ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪﻣﺎن ﻟﻪ ﺗێﮑﯚﺷﺎنو ھﻪڵﺴﻮڕاندا ﺑﻮونو ﺑەردەواﻣﯽ ﻟــەو ڕەوﺗ ــە ﺑﻪﺷێﮏ ﻟــﻪ ﮐــﺎرو ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوﺷﻤﺎن دهﺑــێ ،ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾە ﮐە ھﻪر ﮐﺎﺗێﮏ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ وتو ﺧﻪڵﮑﯽ ﺋێﻤﻪ ﺑﺨﻮازێ ﺑﻪ ﻟﻪﺑﻪر ﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ھﻪﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﻧــﺎوﭼــﻪو رۆژھــﻪﺗــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ھێﺰی ﭘێﺸﻤﻪرﮔەی ﺋێﻤە ﺋﺎﻣﺎدەو ﻟەﺳەر ھەﺳﺘە. دهﻣــــەوێ ﺑڵێﻢ ﭘــێــﻮەﻧــﺪﯾــﯽ ڕاﺳــﺘــﻪوﺧــﯚو زﯾﻨﺪووی ھێﺰی ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻪڵﮑﯽ رۆژھــﻪت ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺣــﺰوورو ﮐﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽو ڕێﮑﺨﺴﺘﻦ درێﮋهی دهﺑێ. ﻟﻪ ﺑﻮاری دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽدا ﺋەﻣﺴﺎڵ دهﺗﺎﻧﻪوێ چ ﺑﮑﻪن ،زۆر ﺟﺎر رهﺧﻨﻪ ﻟﻪوه دهﮔﯿﺮدرێ ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﺎﻧﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪو ﺑﻮارهدا ﺑﻪ ھێﺰ ﻧﯿﻦ ،ﺋﻪﮔﻪر واﯾﻪ ﺑﯚﭼێ؟ ﺋــەﻣــﻦ ﭘــێــﻢ واﯾــــﻪ ﺑ ــﻪ ﭘــێــﯽ ﺑــــــﺎرودۆخ و ھﻪڵﻮﻣﻪرﺟێﮏ ﮐــﻪ ﻟــﻪ ﺟــﯿــﮫــﺎنو ﻧــﺎوﭼــﻪدا ﺑــــﻮوە ،ھــێــﺰه ﺳــﯿــﺎﺳــﯽﯾــﻪﮐــﺎن ﺑﻪﮔﺸﺘﯽو ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮات ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ﺑﻪﺳﺘێﻨە ڕەﺧــﺴــﺎوەﮐــﺎندا ﮐ ــﺎری دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽﯾﺎن ﮐﺮدوەو ﺗﺎ ڕادهﯾﻪﮐﯿﺶ ﺗێﯽدا ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻮو ﺑـــﻮون ،ﺑــﯚ ﻧــﻤــﻮوﻧــﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ زۆرﺑﻪی وﺗﺎﻧﯽ ﺋﻮروﭘﺎﯾﯽ ﻟﻪ رێﮕﻪی ﻧﻮێﻨﻪراﯾەﺗﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﭘێﻮهﻧﺪﯾﯽ ﺑــﺎﺷــﯽ ﻟــﻪﮔــﻪڵ رێ ــﮑ ــﺨ ــﺮاوهو ﺣــﯿــﺰﺑــﻪﮐــﺎن ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ھێﻨﺪێﮏ ﻟــﻪ دهوڵﻪﺗﺎﻧﯿﺶ ھﻪﯾﻪ. ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺋێﻤە ھــەر ﻟە ﺳﺎﻧﯽ ڕاﺑـــﺮدوودا و ﻟە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽدا ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺋﻪﺳڵﯿﯽ ڕێﮑﺨﺮاوی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺋﯿﻨﺘێﺮﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎل ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ وەرﺑﮕﯿﺮدرێو ،ﻟﻪﮔﻪڵ رێﮑﺨﺮاوهو ﮐﯚرو ﮐﯚﻣﻪڵﻪﮐﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ وﺗــﺎنو ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧــێــﻮدهوڵــﻪﺗــﯿــﺶدا ﭘﯿﻮهﻧﺪﯾﯽ ﺑﺎﺷﯽ ھﻪﯾﻪ. ﻟەﮔەڵ ﺋــەوەشدا ﭘێﻢواﯾە ﺋﻪوهی ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ھﻪرﮐﺎم ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﺎنو ﯾﻪک ﻟﻪوان ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﮐــﺮدووﻧــﯽ ﺑﺎش ﺑــﻮوە ﺑــەم ﺑــﻪس ﻧﯿﻪ .ﮐــﻮرد ﺑﻪﮔﺸﺘﯽو ﮐﻮرد ﻟە رۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯽ ﺑــﻪ ﮐــﯚدهﻧــﮕــﯽو ﯾــﻪک ﮔــﻮﺗــﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾــﻪﮐــﮕــﺮﺗــﻮو ھــﻪﯾــﻪ ﺑ ــﯚ ﺋـــــەوەی ﺑ ــە ﯾــەک دەﻧﮓو ﮔﻮﺗﺎر ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽﯾەﮐﺎندا دەرﺑــﮑــەوێ .ﺋﻪﮔﻪر ﺑــﻪم ﺟــﯚره ﺑــێو ﺋەو ﮔﻮﺗﺎرە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوە ﻟە ﻧێﻮ ﺑﺰاوﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮐﻮرددا ﺑﯿﭽﻢ ﺑﮕﺮێ ،ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﮐﻮرد ﻟﻪ رۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دهرﻓﻪﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺑــﯚ دهرﺧــﺴــێو ھــێــﺰه ﺳــﯿــﺎﺳــﯽﯾــﻪﮐــﺎن ﻟە ﮐـــﯚڕو ﮐــﯚﻣــەڵــە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽو ﺑەﺳﺘێﻨەﮐﺎﻧﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﯿﻚدا ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﺎن ﻣەﯾﺪان دەدرێﺘێو زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮێﯾﺎن ﻟێ دهﮔﯿﺮێ. ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﯚ ﺋﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘەش ﭘێﻮﯾﺴﺘﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ھێﺰهﮐﺎﻧﯽ رۆژھﻪت ﺑﻪ ھﻪﻣﺎھﻪﻧﮕﯽ زۆرﺗﺮەوە ﮐﺎر ﺑﮑﻪﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟﻪ ﻣەﯾﺪاﻧﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽدا زﯾﺎﺗﺮ ﺑﭽﯿﻨﻪ ﭘێﺶ. چ وەﻣێﮑﺘﺎن ﺑﯚ ﭘﻪﯾﺎﻣﯽ ﺧﻪڵﮏ ھەﯾە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟﻪ ﻧﻪورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧﻪﮐﺎندا ﮐﺮدﯾﺎن؟ ﻣﻦ ﭘێﻢ واﯾﻪ ﺋەوەی ﺧﻪڵﻜﯽ رۆژھﻪت ﻟە ﻧەورۆزی ﺋەﻣﺴﺎڵدا ﮐﺮدﯾﺎن ،ﺧﯚی وەم ﺑﯚھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯽﯾەﮐﺎن ﺑــﻮو ،وەﻣێﮏ ﺑﯚ ھەوڵﯽ ھﺎوﺑﻪﺷﯽ ھێﺰه ﺳﯿﺎﺳﯽﯾﻪﮐﺎن ﻟە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی داواﮐﺎرﯾﯽ ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣەدەﻧﯽ ،ﮐﻪ ﻟﻪ چ رهﻣﺰو ﺳﻪﻣﺒﻮﻟێﮏ ﺳﻮود وهرﺑﮕﺮن و ﺑﯿﮑﻪن ﺑﻪ ھێﻤﺎی دهرﮐﻪوﺗﻦو ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ .ھﺎوﮐﺎت ﭘەﯾﺎﻣﯿﺶ ﺑﻮو ﺑﯚ ﺣﯿﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯽﯾەﮐﺎﻧﯿﺎن ،ﺑﯚﯾﻪ ﺋێﻤﻪش ﭘێﻮﯾﺴﺘﻪ وەک ھێﺰه ﺳﯿﺎﺳﯽﯾﻪﮐﺎن ﭘﻪﯾﺎﻣەﮐەﯾﺎن ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ ،ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﻧــﻪورۆزی ﺋەﻣﺴﺎڵدا ﭘێﯿﺎن ﮔﻮﺗﯿﻦ ﮐە ﺋﻪﮔﻪر ﺋێﻮه ھێﺰه ﺳﯿﺎﺳﯽﯾﻪﮐﺎن ﯾﻪکھﻪڵﻮێﺴﺖ و ﯾﻪﮐﺪهﻧﮓ ﺑﻦ ،ﺋﻪو ﺋﯿﺮادهو ﺑــﺎوەڕهش ﻟﻪ ﻧێﻮ ﺧﻪڵﮑﯽ رۆژھ ــﻪﺗ ــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎندا ھــﻪﯾــﻪ ﮐــە ﺑﻪ ﮐﺮدهوه ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺪاندا ﺑێو ﻟﻪﺳﻪر ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺷێﻠﮕﯿﺮاﻧەﺗﺮ دەﻧــﮓ ﺑــەرز ﺑﮑﺎﺗەوە .ﺑــﻪم ﺟــﯚره ﭘﻪﯾﺎﻣﯽ ھێﺰه ﺳﯿﺎﺳﯽﯾﻪﮐﺎنو وﯾــﺴــﺖو ﺋــﯿــڕادهی ﺧﻪڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺪاندا ﺑﻮون دهﺑێﺘﻪ ھێﺰی ﻟﻪ ﺑﻦﻧﻪھﺎﺗﻮو و دهرﯾﺎﯾﻪﮐﯽ ﺧﺮۆﺷﺎن. ﺑــﯚﯾــە ﺟــﺎرێــﮑــﯽ دﯾــﮑــەش ﺳـــو ﺑــﯚ ﺋــەو ڕاﺑﻮوﻧەو ﺑﯚ ﺋەو ﺑەﺷﺪاریﯾەی ﮐﯚﻣەﻧﯽ ﺧەڵﮏ ﻟە ﻧەورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧﻪﮐﺎن دەﻧێﺮمو ﺑە
ﺑﺎﯾەﺧەوە ﻟە ﭘەﯾﺎﻣەﮐەﺷﯿﺎن دەڕواﻧﯿﻦ. ﻟﻪ ﭘﻪﯾﺎﻣﻪ ﻧﻪورۆزﯾﻪﮐﻪﺗﺎندا دﯾﺴﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺋﺎﻣﺎدهﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑــﯚ ﭼـــﺎرهﺳـــﻪری ﮐــێــﺸــﻪی دوو ﻻﯾــﻪﻧــﯽ دﯾــﻤــﻮﮐــﺮات ﮐــﺮد ،ﺋﺎﯾﺎ ﻟــﻪو ﭘێﻮهﻧﺪیﯾﻪدا داﻧﯿﺸﺘﻦو ﺑﺎﺳﯽ ﺗﺎزهﺗﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﺪﮐﺎدا ﺑﻮوه؟ ﺑﻪڵێ ﻣــﺎوەﯾــەک ﻟــەوە ﭘێﺶ ﮐــﺎک ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ ھــﯿــﺠــﺮی ،ﺳــﮑــﺮﺗــێــﺮی ﮔــﺸــﺘــﯿــﯽ ﺣــﯿــﺰﺑــﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﺑە ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ھەڵﺒﮋێﺮاﻧﯽ ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﻧﻮێ ﻟە ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺳﻪرداﻧﯽ ﺳﮑﺮﺗﺎرﯾﺎی ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮐﺮد .ﺑەڕێﺰﯾﺎن ﻟەو داﻧﯿﺸﺘﻨەدا ﻓﻪرﻣﻮوی »ﺋەﻣﻦ ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ھﺎﺗﻮوم ﺑﻪم ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی دێﻤﻮﮐﺮاﺗﻪﮐﺎنو ﮐﻪوﺗﻨﻪوه ﺳﻪرﯾﻪﮐﻤﺎن ﺑﯚ ﺧﻪڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮔﺮﯾﻨﮕﻪو ﺧــﻪڵــﮏ ﭼــﺎوهرواﻧــﯿــﯽ ﻟــێــﻤــﺎن ھــﻪﯾــﻪ .ھــەر ﺑﯚﯾﻪ ﭘێﻮﯾﺴﺘﻪ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮوﯾﻪﮐﯽ ﻧﯿﺰﯾﮏدا ھــﻪﯾــﺌــﻪﺗــﻪﮐــﺎﻧــﻤــﺎن درێــــﮋه ﺑــﻪ وﺗ ــﻮووێ ــﮋو داﻧــﻮﺳــﺘــﺎﻧــەﮐــﺎﻧــﯿــﺎن ﺑـــﺪهﻧـــﻪوه «.ﺋێﻤﻪش ﭘێﺸﻮازﯾﻤﺎن ﻟــەو داواﯾـــەی ﮐــﺎک ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﮐــﺮدو ڕاﻣﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﮐــە ﺋێﻤﻪش ﺋﺎﻣﺎدهﯾﻦ درێــﮋە ﺑە ڕەوﺗــﯽ وﺗﻮوێﮋەﮐﺎﻧﻤﺎن ﺑﺪەﯾﻦ. واﺑــﻮو ﮐە دوای ﭼﻪﻧﺪ رۆژێــﮏ ھﻪﯾﺌﻪﺗﯽ ﺣﺪﮐﺎ ﺳﻪرداﻧﯽ ﮐﺮدﯾﻦو ﻟﻪﮔﻪڵ ھﻪﯾﺌﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوه. ﻟﻪ ﻗﺴﻪوﺑﺎس و داﻧﯿﺸﺘﻨﻪﮐﻪدا ھﻪر دوو ﻻ ﻟﻪﺳﻪر ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽو زهروورهﺗــﯽ درێﮋهدان ﺑﻪ داﻧﯿﺸﺘﻨﻪﮐﺎن ﭘێﯿﺎن داﮔﺮﺗﻮەﺗﻪوه .دﯾﺎرە ھﻪﯾﺌﻪﺗﯽ ﺣﺪﮐﺎ دﯾﺴﺎﻧەﮐەش ﺧﻮێﻨﺪﻧﻪوهی ﺧــﯚﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺑـــﻮوﻧـــﻪوه ﺑــﻪ ﯾـــﻪک ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮات ﺑﻪ زارهﮐــﯽ ﺑــﺎس ﮐــﺮدۆﺗــﻪوەو ھﺎورێﯿﺎﻧﯽ ﺋێﻤﻪ وێﺮای ﺋﻪوهی ﭘێﯿﺎن ﮔﻮﺗﻮون ﮐە ﻟﻪ ﻗﺴﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋێﻮهدا ﺷﺘﯽ ﺑﺎشو ﺋﯿﺠﺎﺑﯽ دهﺑﯿﻨﯿﻦ ،ﺑﻪم داوا دهﮐﻪﯾﻦ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ھﯿﭻ ﮔﺮﯾﻤﺎﻧەو ﺷﮏو ﺷﻮﺑﮫەﯾەک ﻟە ﻧێﻮەڕۆﮐﯽ ﺋەو ﺑﺎﺳﺎﻧە ﻧﻪﻣێﻨێ ،ﺋﻪواﻧﻪ ﺑﻨﻮوﺳﻦو ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﺮاوه ﭘێﻤﺎﻧﯽ ﺑﺪهن .ﺋﻪوﮐﺎت رووﻧﺘﺮ دهزاﻧﯿﻦ ﮐە ﻟﻪ ﺳﻪر چ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪک ﻗﺴﻪ دهﮐــﻪﯾــﻦ .ﺋــﻪواﻧــﯿــﺶ ﻗــﻪوﻟــﯿــﺎن داﺑـــﻮو ﮐە ﭘﺎش ﺑﺎﺳﮑﺮدﻧﯽ ﭘێﺸﻨﯿﺎرهﮐﻪ ﻟﻪ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎندا وﻣﻤﺎن ﺑﺪهﻧﻪوه. ﺋێﻤﻪ دهزاﻧ ــﯿ ــﻦ ﺋــــﻪوان ﺋێﺴﺘﺎ ﺳــﻪرﻗــﺎڵــﯽ ھەﻧﺪی ﮐﺎری ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎنو ﮔﺮﺗﻨﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهن ،ﺑﯚﯾﻪ ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا ﺋێﻤە ﭼﺎوهڕواﻧﯽ دواوﻣﯽ ﺋﻪوان دهﮐﻪﯾﻦ. ﯾﻪﮐێﮏ ﻟﻪ رووداوه ﻧﺎﺧﯚﺷﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑــــﺮدوو ﺷﻪھﯿﺪﺑﻮوﻧﯽ ﭘﯚﻟێﮏ ﮐــﺎدرو ﭘێﺸﻤﻪرﮔەی ﺣﯿﺰب ﻟﻪ ﺗﻪﻗﯿﻨﻪوهﮐﻪی ﺷﻪوی ﯾــﻪڵــﺪادا ﺑ ــﻮو ،ﺋــﻪو ﭘــﻪروهﻧــﺪهﯾــﻪ ﺑــﻪ ﮐﻮێ ﮔﻪﯾﯿﺸﺖ؟ ڕاﺳﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺳێ ﻣﺎﻧﮓ ﻟﻪ رووداوه ﻧﺎﺧﯚﺷﻪﮐﻪی ﺷﻪوی ﯾﻪڵﺪای ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوو ﺗــێــﺪەﭘــەرێ .ﺋــﻪوهﻧــﺪهی ﺋێﻤﻪ ﺋــﺎﮔــﺎدار ﺑﯿﻦ دهزﮔﺎی ﺋﺎﺳﺎﯾﺶو دادﮔﺎی ﻟێﮑﯚڵﯿﻨەوە ﻟەو ﺗﺎواﻧە ﺑﻪ ھێﻨﺪێﮏ ﺳــەرهداو ﮔﻪﯾﺸﺘﻮونو ﺑﯚﯾﺎن روون ﺑﻮەﺗﻪوه چ ﮐﻪﺳێﮏ ﺋﻪو ﺗێﺮۆر و ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗﻪی ﮐﺮدوه .ﺑﻪم ﺋﻪوهی ﮐﻪ ﮐﺎری ﻟێﮑﯚڵﯿﻨەوەی ﭘﻪروهﻧﺪهﮐﻪ ﺗــەواو ﺑﻮوﺑێو دراﺑێﺘﻪ دادﮔﺎی ﺟﯿﻨﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﺑڕﯾﺎردان ھێﺸﺘﺎ ﺋێﻤەﯾﺎن ﻟێ ﺋﺎﮔﺎدار ﻧەﮐﺮدوەﺗەوە. ﺟــﻪﻧــﺎﺑــﺖ وهﮐـــﻮو ﺳﮑﺮﺗێﺮ ھﯿﭻ ﮔــﻪڵــﻪو ﭘﻼﻧێﮑﯽ ﺗــﺎزهت ﺑﯚ ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪم ﺳـــﺎڵدا ﻟــﻪ رێــﺒــﻪرﯾــﯽ ﺣــﯿــﺰبدا ھێﻨﺎوهﺗﻪ ﺑﻪرﺑﺎس؟ ﺑﯿﺮۆﮐﻪی ﺋــﻪوهی ﻟﻪ ﮐــﺎرو ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوﻣﺎندا ،دهﺑێ چ ﮔﻪڵﻪو ﭘڕۆژەﯾەﮐﯽ ﺗـــﺎزهو رووﻧــﻤــﺎن ھــﻪﺑــێ ،ھــﻪﯾــﻪ .ﺑــﯚ ﺋﻪو ﻣــﻪﺑــﻪﺳــﺘــﻪش ﺋ ــەو ﺑــﺎﺳــﺎﻧــە ﻟــﻪ دهﻓــﺘــﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽدا ﺗــﺎوﺗــﻮێ ﮐ ــﺮاونو ﭼﻪﻧﺪ ﮐﻪس ﻟﻪ ھﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﯿﺶ ﯾﻪک ﻟﻪواﻧﻢ ڕاﺳﭙێﺮدراون ﮔﻪڵﻪﯾﻪک ﺑﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ ﺋﺎﻣﺎده ﺑﮑﻪن ﺑﯚ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧــﺎوهﻧــﺪی ﮐــﻪ ﻟــﻪ داھﺎﺗﻮوﯾﻪﮐﯽ ﻧﺰﯾﮏدا دەﮔﯿﺮێ. دﯾﺎره ﺋﻪو ﮔﻪڵﻪﯾﻪ ،ﺑﺎﯾﻪﺧﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ دهدا ﺑﻪ ﮐﺎری ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯽو رێﮑﺨﺴﺘﻦ ،ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪن، ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ھێﺰی ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪو ﭘــﻪروهرده ﮐــــﺮدنو ﺗــﻪﯾــﺎرﮐــﺮدﻧــﯽ زﯾــﺎﺗــﺮ ،ھــەروەھــﺎ ﭘ ــێ ــﻮەﻧ ــﺪیو ﺗــێــﮑــﯚﺷــﺎﻧــﯽ دﯾــﭙــڵــﯚﻣــﺎﺳــﯽو ھــﺎوﮐــﺎرﯾــﯽ ﺑـــﻪﮐـــﺮدهوهی زﯾــﺎﺗــﺮ ﻟــﻪﮔــﻪڵ ھێﺰهﮐﺎﻧﯽ ڕۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن.
ﭼەﻧﺪ ﭼﺎﻻﮐﯿﯿەﮐﯽ ﺣﯿﺰب ﯾﺎدی ﻧەورۆز ﻟە ﺑﻨﮑەی دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﺮاﯾەوە ﺧەﺑﺎﺗﮑﺎران و ﺗێﮑﯚﺷەراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑە دەور ﺋﺎﮔﺮی ﻣێﮋووﯾﯽ ﻧەورۆز ،ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ وەﻓﺎﯾﺎن ﻟەﮔەڵ رێﺒﺎزی ﻣﺎﻓﺨﻮازﻧەو ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﺳﻮورﺧەﺗﯽ ﺋەو رێﺒﺎزە ،ﻧﻮێ ﮐــﺮدەوەو ،ﺑە ﯾەﮐﺪڵﯽ و ﯾەﮐﺮﯾﺰﯾﯿەوە ﺋﺎوات ﺧﻮاز ﺑﻮون ﮐە ﺑە ھەوڵ وﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ھەﻣﻮو ﻻﯾەک ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﮔەﻟەﮐەﻣﺎن ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺳەر ﺑﮑەوێ. ﭘﺎشﻧﯿﻮەڕۆی رۆژی ٣٠ی رەﺷەﻣە ﺑە ﺑﯚﻧەی ﻧﻮێﺒﻮوﻧەوەی ﺳﺎڵ و ھﺎﺗﻨﯽ ﻧەورۆز ﻟە ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﺳﺎڵﯚﻧەﮐﺎﻧﯽ دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮوﻧﯽ ﺑەﺷێﮑﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﮐﺎدر و ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ،رێﻮرەﺳﻤێﮏ ﺑەو ﺑﯚﻧەوە ﺑەڕێﻮەﭼﻮو. ﺳەرەﺗﺎ ﺋەو رﯾﻮرەﺳﻤە ﺑە ﺳﺮوودی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺋەی رەﻗﯿﺐ و راﮔﺮﺗﻨﯽ ﺧﻮﻟەﮐێﮏ ﺑێ دەﻧﮕﯽ ﺑﯚ ﯾﺎدوﻧﺎوی ﺳەرﺟەم ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﮐﻮرد وﮐﻮردﺳﺘﺎن دەﺳﺘﯽﭘێﮑﺮد. دوای ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺳﺮوودێﮑﯽ ﻧەورۆزاﻧە ﻟە ﻻﯾەن ﮐﯚڕی ھﻮﻧەرﯾﯿەوە ،ﮐﺎک ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻣەوﻟﻮودی ،ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﭘەﯾﺎﻣێﮑﯽ ﺑە ﺑﯚﻧەی ﻧەورۆزو ھﺎﺗﻨﯽ ﺳﺎڵﯽ ﻧﻮێﯽ ﮐﻮردی ﭘێﺸﮑەش ﮐﺮد. ﺑەڕێﺰﯾﺎن ﻟە ﺑەﺷێﮑﯽ ﭘەﯾﺎﻣەﮐەی دا ﺑە ﺳەرەﻧﺠﺪان ﺑە ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋێﺮانو ﮐﻮردﺳﺘﺎن راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ؛ ھەﻣﻮو ڕێﮑﺨﺮاوەﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻧێﻮﺧﯚی وت ودەرەوەی وت دڵﻨﯿﺎ دەﮐەﯾﻨەوە ﮐە ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺗــەواوەو رووﺑــەرووی ﺋەو دۆﺧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە دەﺑﯿﻨەوەو ﻟە ھەرﭼەﺷﻨە ﺋﺎﻟﯚﮔﯚرێﮏ ﺑﯚ ﺑەرەوﭘێﺸﺒﺮدنو ﮔەﺷەﭘێﺪان ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﻤﺎن ﮐەڵﮏ وەردەﮔﺮﯾﻦ. ﭼەﻧﺪ ﮔﻮراﻧﯽو ﺳﺮوود و ﺗﺎﺑڵﯚﯾەﮐﯽ ھەڵﭙەرﮐێﯽ ﻻوان ﭼەﻧﺪ ﺑڕﮔەﯾەﮐﯽ دﯾﮑەی ﺋەو ﺑﯚﻧە ﻧەورۆزﯾﯿە ﺑﻮون.
ﮐﯚﻣﯿﺘەی ﺳﻮﯾﺴﯽ ﺣﺪک ﺳﻤﯿﻨﺎرێﮑﯽ ﺑﯚ ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺷەڵﻤﺎﺷﯽ ﭘێﮏھێﻨﺎ ﮐﯚﻣﯿﺘەی ﺳﻮﯾﺴﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ڕوژی ﺷەﻣﻤە١٢ ،ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮە ﻟﻪ ﺷﺎری »ﺑێﺮن«ی وﺗﯽ ﺳﻮﯾﺲ ﺳﻤﯿﻨﺎرێﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺷەڵﻤﺎﺷﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯽو ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘەی دەرەوەی وﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﮏھێﻨﺎ. ﻟەو ﺳﻤﯿﻨﺎرەدا ﮐە ﻧﻮێﻨەری ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺣﯿﺰبو رێﮑﺨﺮاوی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽو ﮐﯚﻣەڵێﮑﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﺳﻮﯾﺲ ﺗێﯿﺪا ﺑەﺷﺪار ﺑﻮون ،ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺷەڵﻤﺎﺷﯽ ﺑﺎﺳﯽ دواﯾﯿﻦ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕەﮐﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖو ﺋەﮔەرەﮐﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮو ﻟە ﻧﺎوﭼەﮐەو ،ھەروەھﺎ ﺑەرﻧﺎﻣە وﭘﻼﻧﯽ زﻟﮫێﺰە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﮐﺎن ﺑﯚ داھﺎﺗﻮوی ﺋەو ﻧﺎوﭼە ﭘڕ ﺋﺎﻟﯚزەی ﺟﯿﮫﺎن ﮐﺮدو ،ﺗﯿﺸﮑﯽ ﺧﺴﺘە ﺳەر دەورو و ڕۆڵﯽ ﮐﻮرد ﻟە ھەرﭼەﺷﻨە ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯿەک ﮐە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ڕوو دەدا. ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺷێﮑﯽ دﯾﮑەی ﻗﺴەﮐﺎﻧﯽ ﺗەرﺧﺎن ﮐﺮد ﺑﯚ ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﻧێﻮﺧﯚﯾﯽ ﺋێﺮانو رۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎنو ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﭘڕ ﺷﮑﯚی ڕێﻮڕەﺳﻤەﮐﺎﻧﯽ ﻧــەورۆز و ھﺎﺗﻨﯽ ﺳﺎڵﯽ ﻧﻮێﯽ ﮐﻮردی ﻟە ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﭼﮑە و ﮔﻮﻧﺪەﮐﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن. ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳە ھەر ھەﻣﺎن ڕۆژ و دوای ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳﻤﯿﻨﺎرەﮐە ﺑﻪ ﺑﻪﺷﺪاری زۆرﯾﻨﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﻟەو وﺗە و ﺑە ﭼﺎوەدێﺮی ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ ﺷەڵﻤﺎﺷﯽو ﺣﻪﻣﻪڕهﺳﻮڵ ﻛﻪرﯾﻤﯽ، ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ڕێﺒەری ﺣﯿﺰب و ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﺗﻪﺷﻜﯿﻼﺗﯽ دهرهوهی وﺗﯽ ﺣﯿﺰب ،ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﻧﯚێﮐﺮدﻧەوەی ﮐﯚﻣﯿﺘەی ﺣﺪک ﻟە وﺗﯽ ﺳﻮﯾﺲ ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو.
ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺳێﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎدو ﺑﯿﺮەوەرﯾﯽ ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرز راﮔﯿﺮا
رۆژی ١١ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮە ﺑﯚ ﺑەرزڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﯾﺎدی ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ڕێﻮڕەﺳﻤێﮏ ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺳێﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﮔﺮدەﭼﺎڵ ﺑەڕێﻮەﭼﻮو. ﺋەو رێﻮرەﺳﻤە ﺳەرەﺗﺎ ﺑە رێﭙێﻮان ﺑەرەو ﻣەزارﮔەی ﺗێﮑﯚﺷەراﻧﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮات دەﺳﺘﯽ ﭘێﮐﺮدو ﺳﻮﻓﯽ ﺋەﺣﻤەد؛ ﭘﯿﺮی ﺳەﻧﮕەری ﺧەﺑﺎت و ﺗێﮑﯚﺷەری ﻧێﻮ رﯾﺰەﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎنو ﺋەﺣﻤەد ﻗﺎزی ﮐﺎدری ﺣﺪک ،ﺗﺎﺟەﮔﻮڵﯿﻨەی رﯾﺰو وەﻓﺎﯾﺎن ﻟە ﺳەر ﮔڵﮑﯚی ﻧەﻣﺮاﻧﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮات داﻧﺎو ،ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوان ﻟە ﮔەڵ رێﺒﺎزی ﭘﯿﺮۆزی ﺷەھﯿﺪان ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ وەﻓﺎﯾﺎن دووﭘﺎت ﮐﺮدەوە. ﻟە ﺑڕﮔەﯾەﮐﯽ دﯾﮑەی ﺋەو ﮐﯚڕەدا ﻟﻮﻗﻤﺎن ﻣﻮﺋﻤێﻨﯽ ،ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ٣ی ﮐﻮردﺳﺘﺎن وﺗﺎرێﮑﯽ ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﯚﻧەﯾە ﭘێﺸﮑەش ﮐﺮد. ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺳﺮوودی ﺋەی ﺷەھﯿﺪان ﻟە ﻻﯾەن ﭘﻮڵێﮏ ﻟە ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺳێﯽ ﺣﺪک، ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﭼەﻧﺪ ھﯚﻧﺮاوەو ﺳــﺮوودی دﯾﮑە ﻟە ﭘەﺳﻨﯽ ﺷەھﯿﺪو ﭘێﺸﮑەشﮐﺮدﻧﯽ ﻟەوﺣﯽ رێﺰﻟێﻨﺎﻧﯽ دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﺪک ﺑە ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺳەرﺑەرزی ﭼەﻧﺪ ﺑڕﮔەﯾەﮐﯽ دﯾﮑەی ﺋەو ڕێﻮڕەﺳﻤە ﺑﻮو.
ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺧﻮﻟێﮑﯽ ﭘەروەردەی ﮐﺎدری ﭘﻠە ٣ی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮات ڕۆژی ﺳێﺷﻪﻣﻤﻪ ١٥ی ﺧﺎﻛﻪﻟێﻮه ،ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﺋــﺎﻣــﻮوزشو ﻓێﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﭘێﺪاﻧﻪوهی ﻛﺎرﻧﺎﻣﻪو ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهی ﺧﻮﻟﯽ ﻛﺎدری دهرهﺟﻪی ٣ی ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪﻛﯽ ﻟﻪ ﯾﻪﻛێﻚ ﻟﻪ ﺳﺎڵﯚﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻪڕێﻮهﺑﺮد. ﺋەو ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﻟﻪﻛێﻚ ﺑێﺪهﻧﮕﯽ ﺑﯚ ﯾﺎدو ڕێﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺷﻪھﯿﺪاﻧﯽ ﺣﯿﺰبو ﮔﻪل ،ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺷﻪھﯿﺪ ﻋﻪﻟﯽ ﻗﯚﯾﺘﺎﺳﯽو وێﻨەھەڵﮕﺮی ﺧﻮﻟﻪﻛﺎن ﺳﺎﻻرﺑﺎﻗﺮی دهﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮد. ﻟەو ﮐﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەدا ﻋﻮﻣﻪر ﺑﺎڵﻪﻛﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮات ﻟەﺳەر ﭼەﻧﺪو ﭼﯚﻧﯿﯽ ﺋەو ﺧﻮﻟە ﻓێﺮﮐﺎرﯾﯿە و ﻧێﻮەڕۆﮐﯽ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﭘەروەردەﯾﯿﺎﻧە ﺑﯚ ﺑەﺷﺪاران دواو ﭘێﯽ ﻟەﺳەر ﺋەوە داﮔﺮت ﮐە ﺑﻪرزﻛﺮدﻧﻪوهی زاﻧﯿﺎریو ﭘﻪروهردهی ﻛﺎدر ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎندا ﺋەرﮐێﮑﯽ ﮔﺮﯾﻨﮓو ﺑە ﺑﺎﯾەﺧە ﮐە ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ درێﮋەی ﭘێدەدا. ﻟە ﺑڕﮔەی ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺧﻮﻟەﮐەدا ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ﺧﻮﻟەﮐە ﺑەﺳەر ﺑەﺷﺪاراندا داﺑەش ﮐﺮا.
ژﻣﺎره٧٠١ :
٣
١٥ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ٤ _ ١٣٩٦ی ﺋﺎورﯾﻠﯽ ٢٠١٧
درێﮋەی
وﺗەﮐﺎﻧﯽ ﮐەﻣﺎل ﮐەرﯾﻤﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﻓﺘەری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە رێﻮرەﺳﻤﯽ ١٠ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮە
ﮐﯚﻣﺎرێ ﮐە ھەرﭼەﻧﺪ ﺗەﻣەﻧﯽ ﮐﻮرت ﺑﻮو، ﺑەم ھەﺗﺎ ﺋﯿﺴﺘﺎش ﺑﯿﺮەوەریﯾەﮐﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﮔ ــەورەﯾ ــە ﺑــﻮ ﻧ ــەﺗ ــەوەی ﮐـــﻮرد ﻟــە ھــەﻣــﻮو ﮐﻮردﺳﺘﺎن. ﺋەﮔەر ﭘێﺸەوا ﻟەو ﺳەروﺑەﻧﺪە ﺗﻮاﻧﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧەوەی ﺧﯚی ھەﻣﻮو ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋەﮐﺎﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی دەﺳﺘﯽ ﺑە ﺳــەردا دەڕۆی ﻟە دوری ﯾەک ﮐﯚ ﺑﮑﺎﺗەوە، ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﺋەوە ﺑﻮو ﮐە ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد دەرﮐﯽ دروﺳﺘﯽ ﻟە ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘێﮕەی ﮐﯚﻣەﻻﯾەﺗﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ھەﺑﻮو .ﺋەﻣە زەروورەﺗێﮑە ﺑﯚ ھەر ﺳەردەﻣێﮏ ﺑﻮ ﺣﯿﺰﺑێﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐە ﺑﺘﻮاﻧێ ﮐﯚﻣەڵﮕەﮐەی ﺑﺎش ﺑﻨﺎﺳێ و ﺑﺰاﻧێ ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕە ﻟە ﮐێ ﭘێﮏھﺎﺗﻮە و ﺋﺎواتو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﭼﯿە. ﺋەو ﺑە ﺑﯿﺮﺗﯿﮋی ﺧﯚی ﺑە دەرﮐﯽ دروﺳﺘﯽ ﺧﯚی ﻟەوھەﻟﻮﻣەرﺟە ﻧﺎﺳﮑەدا و ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەﮐﯽ ھــەر ﭼەﻧﺪ ﺑەرﺗەﺳﮏدا ،ﺗﻮاﻧﯽ وەﺣﺪەﺗێﮑﯽ ﮔەﺷﺖ ﮔﯿﺮ دروﺳﺖ ﺑﮑﺎ ﻟە ﻧێﻮ ﮐﯚﻣەﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن وەھــﺎ ﮐە ھەﻣﻮو ﮐەس ﺧﯚی ﺑە ﺧﺎوەﻧﯽ رێﺒﺎزی ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد ،ﺗێﻔﮑﺮﯾﻨەﮐﺎﻧﯽ ﻗــﺎزی ﻣﺤﻤﺪ و ﺑە ﺧــﺎوەﻧــﯽ دەﺳﮑەوﺗەﮐﺎﻧﯽ ﻗــﺎزی ﻣﺤﻤﺪ و ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن دەزاﻧــﯽ ھەﻣﻮو ﮐەس ﺧﯚی ﺑە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ دەزاﻧــﯽ و ﻟە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﮐﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد درﯾﻐﯿﺎن ﻧەدەﮐﺮد . ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد ﺋەو ﺳــەردەم ﭘەﯾﺎﻣێﮑﯽ ﺑە ھەﻣﻮو ﮐ ــﻮرددا ﮐە ﺋەﮔەر ﮐــﻮرد ﺑﯿەوێ ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﺑﮕﺎت ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮو ﺑێ، ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﮐە ﻟە ﭘﺸﺖ ﯾەﮐﺘﺮ ﺑﻦ .دوای ٧٠ﺳﺎڵ ﺗێﭙەر ﺑﻮوﻧﯽ ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮوﻧﯽ ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد ﺋەم ﭘەﯾﺎﻣە ﺋﯿﺴﺘﺎش ﭘەﯾﺎﻣێﮑﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕە ﺑﯚ ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ،و دەریدەﺧﺎ ﮐە ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد٧٠ﺳﺎڵ ﻟەوە ﭘێﺶ ھەﺳﺘﯽ ﭘێﮑﺮدوە ﮐە ﻧە ﺑە ﻗﻮدرەت و دەﺳەت و ﻧە ﺑە ﺑﻮون ﺑە ﺳەرﮐﯚﻣﺎر و ﻧە ﺑە داﻣەزراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎر ،ﺑەڵﮑﻮ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە وەﺣﺪەﺗﯽ ﻣﯿﻠﻠﯿە ﮐە دەﺗﻮاﻧێ ﺋەو ﻣﯿﻠﻠەﺗە ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﺑﮕﺎت ﺑﯚ ﺋێﻤە ﺧەڵﮑﯽ رۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺋــەﻣــە ﻟــە ھــەر ﺳــەردەﻣــﺎﻧــێ ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮە .ﺋەو رۆژاﻧـــە ،ﭘێﺶ ١٠ی ﺧﺎﮐەڵﯿﻮە ﻟە ﯾﺎدەﮐﺎﻧﯽ ﻧــەورۆزدا ﺧەڵﮑﯽ رۆژھــەت ﺋەم ﭘەﯾﺎﻣەﯾﺎن دﯾﺴﺎن ﺑە ﮔﻮێﯽ ھەﻣﻮوﻣﺎﻧﺪا دا. ﺋەوان ﻟە ﯾﺎدەﮐﺎﻧﯽ ﻧەورۆزدا دەڵێﻦ ﮐە ﺋێﻤە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮاﻧە ﺋەم ﯾﺎدە دەﮐەﯾﻨەوە ﺑﯚ ﺧﯚﻧﯿﺸﺎﻧﺪان ﺑــەراﻧــﺒــەر ﺑــە دەﺳــەﺗــﯽ ﮐــﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﭼــﺎوەڕواﻧــﯿــﺎن ﺋــەوەﯾــە ﮐــە ﺋێﻤەش ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ھــەروا ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮاﻧەو ﺑە ﯾەﮐەوە درێــﮋەدەری ﺋەو رێﺒﺎزە ﺑﯿﻦ ﮐە ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد ﭘێﺸەوای ﻧــەﻣــﺮﻣــﺎن ،ﻟــە ﭘــێــﻨــﺎویدا ﺷەھﯿﺪ ﺑــﻮو .ﻗــﺎزی
ﻣﺤەﻣەد ﻟە ﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽﯾەوە رەﻧﮓ ﺑێ زۆر ﻟێﮑﯚڵەر ﻟە ﺳەرﯾﺎن ﻧﻮوﺳﯿﺒێ ﮐە ﺑە دروﺳﺘﯽ ﺑــﺎﺳــﯽ ﺋ ــەوە دەﮐـــەن ﮐــە ﭼــﯚن ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺋەو ﮐﺎت ھەڵﺴەﻧﮕێﻨێ و ﭼــﻮن ھــەوڵــﯿــﺪاوە ﻟــەو ھــەﻟــﻮﻣــەرﺟــەدا ﮐە ﮐﯚﻣﺎری داﻣــەزراﻧــﺪ و ﺑە داﺧــەوە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﮐەﻣﺘﺮﯾﻦ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺑە ھێﺰی ﺑﯚ ﺑە دەﺳﺖ ﺑێﻨێ ،ﺑ ــەم ﺗــﻮاﻧــﯽ ﺑ ــﻮوی ﺑــەھــﯚی دەرﮐــﯽ دروﺳﺘﯽ ﻟە ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮐﺮدن و ﮐەڵﮏ وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟەو ﻓﺮﺳﺘﺎﻧەی ﮐە دەﺳﺘﯽ دەﮐەوێ ﻟە ﻧێﻮ ﺋەو ﺑﺎزﯾە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﮔەورەدا ﮐە ﻟەو ﺳەردەﻣەدا، ﻟە ﻧێﻮان ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ دەﺳەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا راﺳــﺖ ﻟــە ﻧــﺎوﭼــەی ﺋێﻤە ﻟــە ﺳــەر ﻧﺎوﭼەی ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﺋــەﻧــﺠــﺎم دەدرا ،ﻟــەوێــﺪا ﭼــﯚن ﺋﯿﺴﺘﻔﺎدە ﺑﮑﺎت و ﺋەﮔەر ﺑە داﺧــەوە ﻣﺎوەی دەﺳەﺗﺪاریﯾەﮐەی ﮐﻮرﺗﯿﺶ ﺑﻮو ،ﺑەم ﻟە ﻣﺎوەی دەﺳەتداری ﺧﯚی و دەوڵەﺗەﮐەیدا ﭼــﻮن ﺑﺘﻮاﻧێ ﻟــەو ﺋﯿﻤﮑﺎﻧﺎﺗەی ﮐــە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟە ﻧێﻮ ﺋــەو ﮐێﺒەرﮐێﯾﺎﻧەدا ﺑە دەﺳﺘﯽ ﺑێﻨێ ﺋﯿﺴﺘﻔﺎدە ﺑﮑﺎت .ﺋەﮔەر ﺑە داﺧەوە ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﺎوﭼە و ﮐێﺸەﮐﺎﻧﯽ زﻟﮫێﺰەﮐﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﺋەو ﻣەﺟﺎﻟەﯾﺎن ﻧەدا ﺑە ﻗﺎزی ﻣەﺣەﻣەد ﺋەوەی ﮐە ﺑە ﻧﯿﺎزی ﺑــﻮو ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﮕەﯾەﻧێﺖ و ﺋــﺎزادی ھەﺗﺎ ھەﺗﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﮐﻮرد ﺑﮑﺎﺗە دﯾﺎری، ﺑەم ﻟەو ﻣﺎوەدا ﮐە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﮐﺮد ﻟەو ﻣﺎوەدا ﮐە دەوڵەتداری ﮐﺮد ﻟەو ﻣﺎوەدا دەری ﺧﺴﺖ ﮐە ﮐﻮرد دەﺑێ ھەر ﮐﺎﺗێ ﮐە ﺳﯿﺎﺳﺖ دەﮐﺎت، ﺑﯿﺮ ﻟــەوە ﺑﮑﺎﺗەوە ﮐە ﻟە دەورووﺑــــەری ﮐە ﺳﯿﺎﺳﯽﯾەﮐﺎن ﭼە ﺗەﺋﺴﯿﺮێﮑﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺋەوان ھەﯾە و ﭼﻮن دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟەو ﮐﺎﯾە ﺳﯿﺎﺳﯽﯾﺎﻧەدا ﺑەﺷﺪار ﺑﻦ. ﺋﯿﺴﺘﺎش دەﺑﯿﻨﯿﯿﻦ ﻧــﺎوﭼــەی رۆژھــەﺗــﯽ ﻧێﻮەراﺳﺖ ﺑــەرەو ﮔﻮڕاﻧﮑﺎریﯾەﮐﯽ ﻗﻮوڵە، دﯾــﺴــﺎن زﻟﮫێﺰەﮐﺎن ﻟــەو ﻧــﺎوﭼــەدا ﺧەرﯾﮑﯽ ﮐــﺎﯾــەﮐــﺎﻧــﯽ ﺧــﯚﯾــﺎﻧــﻦ ،ﺧــەرﯾــﮑــﯽ ﻣﻌﺎﻣﻠەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻦ ،ﺑﻮﯾە ﺋەوەی ٧٠ﺳﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر ﭘێﺶ ﺷەھﯿﺪ ﺑــﻮوﻧــﯽ ﻗــﺎزی ﻣﺤﻤﺪ ﺋــەو ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دەدا ﺋﯿﺴﺘﺎﯾﺶ وەﮐــﻮو ﺋەرﮐێﮏ ﻟە ﺑەردەﻣﯽ رێﺒەراﻧﯽ ﮐﻮرد داﯾە ،ﮐە ﭼﯚن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟە ﻧێﻮ ﺋــەو ﮐﺎﯾە ﺳﯿﺎﺳﯽﯾﺎﻧەدا ﮐە ﻟە ﻧﺎوﭼەﮐەﯾﺎن ﺑــەرێــﻮە دەﭼــێ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺋــەوەﻧــﺪەی ﻣﻮﻣﮑﯿﻨە ﺋـــەوان ﺋﯿﺴﺘﻔﺎدەی ﺧــﯚﯾــﺎن ﺑــﮑــەن .ﺋــەوەی ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد ﺑﯿﺮی ﻟێﺪەﮐﺮدەوە و ﺑەداﺧەوە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺑﯚ ﮐﻮرد ﺑە دﯾﺎرﯾﺒێﻨێ ﺋەوﯾﺶ ﺋﺎزادی ھەﺗﺎھەﺗﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﮐﻮرد ﺑﻮو ،ﺋەوان ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺋەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺑﭙێﮑﻦ و ﮐﻮرد ﺑە ﺋﺎزادی ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﺑــﮕــەﯾــەﻧــﻦ .ﻟــە ﯾ ــﺎد ﮐـــﺮدﻧـــەوەی ٧٠ﺳــﺎڵــەی ﺷەھﯿﺪﮐﺮاﻧﯽ ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد ﻟە ﯾﺎدﮐﺮدﻧەوەی ﺋەو رۆژەدا ،ﺑﯚ ﺋێﻤە زۆر ﮔﺮﯾﻨﮕە ﺋەﮔەر ﺑڵێﯿﻦ
ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ﻟە ﺧﯚﻣﺎن ﺑﮑەﯾﻦ ﻟە ھەﻣﻮو ﮐﺎدر و ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣێﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﭘــﯿــﺮۆزﺑــﺎﯾــﯽ ﺑﮑەﯾﻦ ﻟــە ھەﻣﻮو ﺧەڵﮑﯽ ﺗێﮑﯚﺷەر ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐە ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەددا٧٠ ،ﺳﺎڵە درێــﮋە ﺑە ﺗێﮑﯚﺷﺎن دەدەن .ھــەزاران ﮐەس ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮون ﺑەداﺧەوە ژﻣﺎرەﯾەﮐﯽ ﯾەﮐﺠﺎر زۆرﯾﺶ ﺗەﻣەﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەو رێﮕﺎﯾەدا ﺑەﺳەر ﺑــﺮد و ﺑێ ﺋــەوەی ﺑﮕەن ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯿﺎن، ﺳ ــەرﯾ ــﺎن ﻧـــﺎوەﺗـــەوە .ﺑـــەم ﺋــﯿــﺴــﺘــﺎش ﺋــەو ﻣﯿﻠﻠەﺗە ﺧﺎوەﻧﯽ ھێﺰﯾﮑﯽ زۆر ﻟەو ﮐەﺳﺎﻧﻦ ﮐە ﻟە رێﺒﺎزی ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەددا ھەﻧﮕﺎو ﺑەرەو ﭘێﺶ دەﻧــێــﻦ ﺑــﯚ دووﺑــــﺎرە ﮐ ــﺮدﻧ ــەوەی ﺋەو دەﺳﮑەوﺗﺎﻧەی ﮐە ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد ﭘێﺸﮑەش ﺑە ﻣﯿﻠﻠەﺗﯽ ﮐﻮردی ﮐﺮد ،ﺋەوﯾﺶ داﻣەزراﻧﺪﻧەوەی ﮐــﯚﻣــﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧە .ﺋێﻤە دەﺑــێ ﺷﺎﻧﺎزی ﺑﮑەﯾﻦ ﺑە ﺧﯚﻣﺎﻧەوە ﮐە ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣﺎﻧە ھﺎوڕێﯽ ھەﻣﻮو ﺋەو ﺷەھﯿﺪاﻧە ﺑﯿﻦ ﮐە ﻟەو رێﺒﺎزەدا ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺧﺖ ﮐﺮدوە ،ﺋەﻣە ﺳەروەریﯾەﮐﯽ ﮔــەورەﯾــە ﺑﯚ ﺋــەوان ﮐە ﺷەھﯿﺪ ﺑــﻮون و ﺑێ ﮔﻮﻣﺎن ﺋێﻤە دەﺑێ ﺋەوەﻧﺪەی ﺷﺎﻧﺎزی دەﮐەﯾﻦ ﺑە ﺷەھﯿﺪﺑﻮوﻧﯽ ﺋەواﻧەوە ھەوڵ ﺑﺪەﯾﻦ ﺋەو ﺷــﺎﻧــﺎزﯾــە ﺑــﯚ ﺧــﯚﻣــﺎن دەﺳــﺘــەﺑــەر ﺑﮑەﯾﻦ ﮐە رێــﺒــﻮاری ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﺋ ــەوان ﺑﯿﻦ .ﻣﯿﻠﻠەﺗﯽ ﮐــﻮرد ﻗــەت ﻟــەو ﻣەﯾﺪاﻧەدا ﻧەﺑەزﯾﻮە و ھەر ﺋﯿﺴﺘﺎ دەری دەﺧــﺎ ﮐــە ﺋــەو رێــﺒــﺎزە ﭼەﻧﺪە رێڕەوی ھەﯾە ﭼەﻧﺪە ﭘەﯾﺮەواﻧﯽ ھەﯾە و ﭼﯚن ﺋەو ھێﺰەی ﮐە ﺗﺎ ﺋﯿﺴﺘﺎ ٧٠ﺳﺎڵ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﻣﻮﻗﺎوﻣەت ﺑﮑﺎ ﻟە ﻣﻮﻗﺎﺑڵﯽ ھەﻣﻮو ﭘﯿﻼﻧەﮐﺎﻧﯽ دوژﻣــﻨــﺪا دەﺗــﻮاﻧــێ دﯾﺴﺎﻧﯿﺶ درێــــﮋەدەری رێﺒﺎزی ﺋەو ﺷەھﯿﺪاﻧە و ﭘێﺸەوای ﻧەﻣﺮﻣﺎن ﺑﯿﻦ ﺑــﯚ ﺋـــەوەی ﮐــە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﻣﯿﻠﻠەﺗەﮐەﻣﺎن ﺑــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ .ھــﯿــﻮادارم ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺑە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑە ھەوڵ و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﭘەﯾﺎﻣەﮐﺎﻧﯽ ﻗــﺎزی ﻣﺤەﻣەد وەدی ﺑێﻨﯿﻦ ،ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ رۆژێ ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﺎزاددا ﻟە رۆژھــەﺗــﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﯾــﺎدی ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﭘێﺸەوای ﻧەﻣﺮﻣﺎن ﺑﮑەﯾﻨەوە ،ﺋەو دەم ﮐە ﻣﯿﻠﻠەﺗەﮐﻤﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻧەﺑێ. ﺳـــەرﺑـــەرزی ﺑــﻮ ﺑــﻨــەﻣــﺎڵــەی ﺷــەھــﯿــﺪان ﺳەرﺑەرزی ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺳو ﻟە ﭘێﺸەوا ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد ھێﻮادارم ﮐە ﺋەو ﮐﯚڕاﻧە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺑە ﺑێ ﺋەوەی ﯾﺎدی ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﺗﺎزەی ﺗێﺪا ﺑﮑەﯾﻨەوە ﺑەڕێﻮە ﺑﭽێﺖ.
درێﮋەی
ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪن و ﭘێﺰاﻧﯿﻨﻤﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﭘەﯾﺎﻣە ﭘﯿﺮۆزەﮐﺎﻧﯽ ﻧەورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧەﮐﺎن
ﺋــەم ﭘێﺸﻨﯿﺎرە ھەڵﻤەﺗێﮑﯽ ﮔﺸﺘﮕﯿﺮی ﺟــەﻣــﺎوەرﯾــﯽ ﻟ ــێﮐ ــەوﺗ ــەوەو ﺑـــﻮوە ھــﯚی ﺋەوە ڕێﻮڕەﺳﻤە ﻧەورۆزﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ ھێﻤﺎ و ﭘەﯾﺎم و ڕوﺧﺴﺎرێﮑﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﺧەﺑﺎﺗﮕێڕاﻧەی ڕاﺷﮑﺎوﺗﺮ ﻟە ﭘێﺸﻮوﯾﺎن ھەﺑێ .ﻟە ﻧێﻮەڕاﺳﺘەﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ڕەﺷەﻣەو ﻟە ﺑەرەﺑەری ھﺎﺗﻨﯽ ﺳﺎڵﯽ ﻧﻮێدا ،ﮐﯚﻣەڵێﮏ ﻟــە ﺗێﮑﯚﺷەران و ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﯽ ﻣــەدەﻧــﯽ ﻟە ﭼــﻮارﭼــێــﻮەی ﭘێﺸﻨﯿﺎرێﮑﯽ دﯾــﺎریﮐــﺮاودا، داواﯾ ــﺎن ﻟە ﺳــەرﺟــەم ﺧەڵﮑﯽ رۆژھــەﺗــﯽ ﮐ ــﻮردﺳ ــﺘ ــﺎن ﮐـــﺮد ﮐ ــە ﺑ ــە ﺑــەﮐــﺎرھــێــﻨــﺎﻧــﯽ ﺟــﺎﻣــﺎﻧــە)ﺋــﺎﻏــﺎﺑــﺎﻧــﻮو( ﻟــە ڕێــﻮرەﺳــﻤــەﮐــﺎﻧــﯽ ﻧـــەورۆزی ﺋــەﻣــﺴــﺎڵدا ،ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﯾەﮐڕﯾﺰی و ﯾەﮐﺒﻮون ﺑوﺑﮑەﻧەوەو ﺟﺎﻣﺎﻧە ﺑﮑەﻧە ھێﻤﺎﯾەک ﺑﯚ ھﺎوﺧەﺑﺎﺗﯽ و ھﺎوھەڵﻮێﺴﺘﯿﯽ ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن. دوای ﺋــــەوەی ﺋ ــەم ﺑــﯿــﺮۆﮐــەﯾــە ﻟــە ﺗــﯚڕە ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽﯾەﮐﺎنو ھێﻨﺪێﮏ ﻟە ڕاﮔەﯾەﻧەﮐﺎن ﺑـــــوﮐـــــﺮاﯾـــــەوە ،ﻟـ ــە ﻻﯾــــــەن ﮐ ــﯚﻣ ــەﻧ ــﯽ ﺧــەڵــﮑــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎﻧــەوە ﭘــێــﺸــﻮازﯾــﯿــەﮐــﯽ ﺑەرﭼﺎوی ﻟێﮐﺮاو و وەک ﻟە وێﻨەو ﮔﺮﺗە وﯾﺪﯾﯚﯾﯿەﮐﺎندا دەردەﮐــــەوێ ﺑەﺷﺪاراﻧﯽ ڕێﻮرەﺳﻤەﮐﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺑە ﮐەﻟﮑﻮەرﮔﺮﺗﻦ ﻟەو ھێﻤﺎﯾە ،ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ دﯾﻤەﻧﯿﺎن ﻟە ﯾەﮐﺮﯾﺰی و ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﯿﺸﺎن دا. ﻟە ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ھــەر ﻣەﺟﺎل و دەرﻓەﺗێﮏ ﮐە ﺑﯚﯾﺎن رەﺧﺴﺎﺑێ ،ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮواﻧە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻣﺎﻓﺨﻮازاﻧەی ﺧﯚﯾﺎن روو ﺑە دەﺳەﺗﯽ ﺳەرﮐﻮﺗﮑەر و ﻣﺎفزەوﺗﮑەر دەرﺑڕﯾﻮەو ھﺎوﮐﺎﺗﯿﺶ داواﯾﺎن ﻟە ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﮐﺮدوە ﮐە ﯾەﮐڕﯾﺰو ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮو ﺑﻦ. ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋــەوە ﻟە ﻻﯾــەک ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﺑﻮوﻧﯽ ھﻮﺷﯿﺎری ﻧەﺗەوەﯾﯿە و ﻟە ﻻﯾەﮐﯽ دﯾﮑەﯾﺶ ﮐﺎرﯾﮕەرﺑﻮوﻧﯽ رێﮑﺨﺮاوە ﻣەدەﻧﯿﯿەﮐﺎن ﻟە
رێﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﺋــەم ھﻮﺷﯿﺎرﯾﯿەدا دەﮔەﯾەﻧێ. ﺟﻤﻮﺟﯚڵە ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﻓەرھەﻧﮕﯽ ،ﺋــەدەﺑــﯽ، وەرزﺷــﯽ ،ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێﺰﯾﯿەﮐﺎن و ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺑﮋاﭬﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی وت ﻟە ﻣﺎوەی ﺋــەم ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵەی راﺑــــﺮدوودا ،ﺳــەرەڕای ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺳەرﮐﻮت و ﺑەﺋەﻣﻨﯿەﺗﯽ ﻛﺮدﻧﯽ زﯾــﺎﺗــﺮی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻻﯾــەن رێﮋﯾﻤەوە، ﮐﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺑــەرﭼــﺎوی ﺋەرێﻨﯿﯿﺎن ﻟە ﺳەر ﺟﯚری رێﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﮐﯚﻣەڵ داﻧﺎوە ﮐە ﺟێﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﺑە ﮔﺮﯾﻨﮕﯽﯾەوە ﻟێﯽ ﺑڕواﻧﯿﻦ. ﻟــە ﺗـــەواوی ﺋــەو ﮐــﯚﺑــﻮوﻧــەوەو ﻣﯿﺘﯿﻨﮓ و ﮐﺎرﻧەﭬﺎﻧەدا ﺋــەوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﺎﺑەﺗێﮏ رووی ﻟە ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯽﯾەﮐﺎن ﺑێﺖ و ﺑﯚ ﺋێﻤە وەک ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺷﯿﺎوی ﻟێوردﺑﻮوﻧەوەو ﺟێﮕﺎی ﭘێﺸﻮازﯾﯿە ،داوای ﯾەﮐﺮﯾﺰی و ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮو ﺑﻮوﻧە. ﺋــەوە ڕاﺳﺘﯿەﮐە ﮐە ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ ﻟە ھەﻣﻮو ﺋﺎﻣﺎژەو دەﻧﮓ ھەڵﺒڕﯾﻨێﮑﯽ ﺧەڵﮑەﮐەﻣﺎندا ﺑەرەوڕووی ﺣﯿﺰب و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ رۆژھــەﺗــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ،ﮐــﺮاوەﺗــەوە .ﺑە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە و ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋێﻤە ،ﮐﺎرﻧەﭬﺎڵە ﺟــەﻣــﺎوەری و ﺣەﻣﺎﺳﯿﯿە ﭘڕﺷﮑﯚﯾەﮐﺎﻧﯽ ﻧــەورۆزی ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ ﺧەڵﮑﯽ ڕۆژھــەت ﺑە دوای ھەڕەﺷە و ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﯾەﮐﺴﺎڵﯽ راﺑﺮدووی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە دژی ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎن و ،ﭘﺎش ﺋەو ھەﻣﻮوە زەﺑﺮ و زەﻧﮕەی ﺋەم ڕێﮋﯾﻤەﻟەم ﺳﺎڵەدا ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ دا، ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧەوەی ﺋﯿﺮادەی ﮐﯚڵﻨەدان و ﺗەﺳﻠﯿﻢ ﻧەﺑﻮون و ﺑەردەواﻣﯿﯽ ﺧەڵﮑﯽ ڕۆژھەت ﻟە ﺳەر ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﺋﺎزادﯾﺨﻮازﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺑەﺷﺪار ﻟەو ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾە داﺑﻮو. ﺋێﻤە وەک ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺳــﻮﭘــﺎس و ﭘێﺰاﻧﯿﻨﯽ ﺧــﯚﻣــﺎن ﭘێﺸﮑەﺷﯽ ﺧــەڵــﮑــﯽ وﺷ ــﯿ ــﺎر و ﻧــﯿــﺸــﺘــﺘــﻤــﺎﻧــﭙــەروەری
ﮐ ــﻮردﺳ ــﺘ ــﺎن دەﮐ ــەﯾ ــﻦ ﮐــە ﺑــﯚ ﺟــﺎرێــﮑــﯽ دﯾﮑەﯾﺶ ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮواﻧە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﮐﯚڵﻨەدان و ﯾەﮐﺮﯾﺰی و ﯾەﮐﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑوﮐﺮدەوەو ﻧــەورۆزﯾــﺎن ﮐ ــﺮدەوە ﺑە دەرﻓەﺗێﮏ ﺑﯚ ﻟە دەوری ﯾەک ﮐﯚ ﺑﻮوﻧەوە .راﺷﯽ دەﮔەﯾەﻧﯿﻦ ﮐە ﭘەﯾﺎم و راﺳﭙﺎرەدەﮐﺎﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ دڵﺴﯚز و ﺑە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻤﺎن وەرﮔﺮﺗﻮەو ھــەر وەک ھەﻣﯿﺸە ﺋــﺎﻣــﺎدەﯾــﻦ ﻟــە رﯾــﺰی ھەرەﭘێﺸەوەدا ﺑﯿﻦ ﺑﯚ ﭘێﮑﮫێﻨﺎﻧﯽ ﯾەﮐڕﯾﺰی و ھــﺎوﺧــەﺑــﺎﺗــﯽ ﻟ ــە ﮔـــەڵ ھــێــﺰ و ﻻﯾــەﻧــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑە. ھەر وەک ﻟە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻧەورۆزﯾﯽ ھﺎوڕێﯽ ﺑــەرێــﺰ ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻣ ــەوﻟ ــﻮودی ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دا ھﺎﺗﺒﻮو” ،ﻧﺎﺑێ ﺋەوەﻣﺎن ﻟە ﺑەرﭼﺎو ون ﺑێ ﮐە ھﺎوﮐﺎری و ﯾەﮐﯿەﺗﯿﯽ ﮐﺮدەوەی ھەﻣﻮو ڕێــﮑــﺨــﺮاوەﮐــﺎﻧــﯽ ڕۆژھــەﺗــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﻣەرﺟﯽ ﺳەرەﮐﯿﯽ دەرﮐەوﺗﻨﯽ ﺋﺎﺳﯚﯾەﮐﯽ ﺗــــەواو ڕوون ﺑــﯚ ﺧــەﺑــﺎﺗــﯽ ﺋ ــەو ﺑــەﺷــەی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧە و ﯾەﮐﯿەﺗﯽ و ھﺎوھەﻧﮕﺎوﯾﯽ ھــەﻣــﻮو ھــێــﺰەﮐــﺎن ،ھـــەم ﮔــــﻮڕو ﺗﯿﻨێﮑﯽ ﺗەواوﺗﺮ ﺑە ﺑﺰووﺗﻨەوەﮐەﻣﺎن دەﺑەﺧﺸێ و ھــەم ﺧەڵﮑەﮐەﺷﻤﺎن ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوﺗﺮ دەﮐــﺎ و ﺑــەرەو ﺧەﺑﺎﺗێﮑﯽ ﺷێﻠﮕﯿﺮ و ﯾەﮐﻼﮐەرەوە دەﯾﺎنﺑﺰوێﻨێ“. ﺑە ھﯿﻮای ﺑەردەواﻣﯽ و ﺑە ھێﺰﺗﺮﺑﻮوﻧﯽ ڕۆژﺑەڕۆژ زﯾﺎﺗﺮی ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ڕێﺰەﮐﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﮐەﻣﺎن ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺗﯚﻣﺎرﮐﺮدﻧﯽ ﺳەرﮐەوﺗﻨﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﺎڵﯽ ﻧﻮێ دا. ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﺗەﺷﮑﯿﻼت ٦ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ١٣٩٦ ٢٠١٧/٣/٢٦
ﭼەﻧﺪ ھەواڵﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﯿﺮھێﻨﺎﻧﻪوهی ﭼﻪﻧﺪ ﮐﯚﻣﻪڵﮐﻮژﯾﯿﻪﮐﯽ ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاران ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﺎﮐەﻟێﻮەدا
»ﭼﺎوﻧﯿﻮز« ،ﻣﺎڵﭙەڕی ﻧﺎوەﻧﺪی ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ ﺑﯚ رۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﭼەﻧﺪ ﻻﭘەرەﯾەﮐﯽ ﻟە ﮐﯚﻣەڵﮐﻮژﯾﯽ ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاران ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ١٣٥٩ی ھەﺗﺎوی ﺑێﺮھێﻨﺎوە. ﺑــە ﭘێﯽ ڕاﭘــﯚرﺗــﯽ ﭼﺎوﻧﯿﻮز ﻟــﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﺎﮐﻪﻟێﻮهی ﺳﺎڵﯽ ١٣٥٩ی ھــﻪﺗــﺎوی و ھﻪروهھﺎ ﺧﺎﮐﻪﻟێﻮهی ﺳﺎڵﯽ ١٣٦٢ی ھﻪﺗﺎویدا ٤ﮐﯚﻣﻪڵﮑﻮژی ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪ ﺟﯿﺎوازهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎندا ڕووﯾﺎن دا. ﻟﻪو ﮐﯚﻣﻪڵﮑﻮژﯾﯿﺎﻧﻪدا ھێﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﭘﻪﻻﻣﺎری ﮔﻮﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ”ﻗﻪﺗﺎن ﻟﻪ ﻧﻪﻏﻪده“ “ ،ھﻪڵﻪﻗﻮش و ﮔێﺠﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﺳﯚﻣﺎی ورﻣێ““ ، ﭼﻪﻗﻪڵ ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ و ﺧﻪﻟﯿﻔﻪﻟﯿﺎن و ﮔﯚڕﺧﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﻧﻪﻏﻪده“ﯾﺎن دا و ٤٦ﮐﻪس ﻟﻪ ﺧﻪڵﮑﯽ ﺋﻪو ﮔﻮﻧﺪهﯾﺎن ﮐﻮﺷﺖ و دهﯾﺎن ﮐﻪﺳﯿﺶ ﻟﻪو ﭘﻪﻻﻣﺎراﻧﻪدا ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮون. ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﮐﯚﮐﻮژﯾﯿﺎﻧﻪ ﺧﻪڵﮑﯽ ﺳﭭﯿﻞ و ﺑێﺗﺎوان و ﺑێدهرهﺗﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﮔﻮﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻮون ﮐﻪ ﻣﻨﺪاڵﯽ ١٠ﺳﺎڵﻪ ھﻪﺗﺎ ﭘﯿﺮهﭘﯿﺎوی ١٠٠ﺳﺎڵ ﺗﻪﻣﻪﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﻧێﻮدا ﺑﻮو. ﺋﻪو ﮐﯚﻣﻪڵﮑﻮژﯾﯿﺎﻧﻪ ﺑــﻪدوای ﻓﺘﻮای ﺟﯿﮫﺎدی ﺋﺎﯾﻪﺗﻮڵ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ،داﻣﻪزرێﻨﻪری ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﺑﻪ دژی ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ڕووﯾﺎن دا. ﻗﺎڕﻧێێ ،ﻗﻪﺗﺎن ،ﺳﻪوزی ،ﺋﯿﻨﺪرﻗﺎش ،دﯾﻼﻧﭽﻪرخ ،ﺣﻪﻟﺒﯽ ،ﮐﯚﯾﮑﺎن ،ﮐﻪرێﺰهی ﺷﮑﺎﮐﺎن، ﭼﻪﻗﻪڵ ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ ،ﺧﻪﻟﯿﻔﻪﻟﯿﺎن ،ﮔﯚڕﺧﺎﻧﻪ ،وﺳﻮوﮐﻪﻧﺪ ،ﻗﻪرهﮔﯚل ،دێﻤﻪﺳﻮور ،ﺟﺎﻓﺮﺋﺎﺑﺎد، ﻣﻪرﺟﺎﻧﺌﺎﺑﺎد ،ﺑﺎﯾﺰاوێ ،ﺟﺒﺮهﺋﯿﻞ ﺋﺎوا ،ﮔﻮﻧﺪهوێڵﻪ ،دووﺋﺎو ،ﮐﻮورهﺧﺎﻧﻪی ﺳﺎرووﻗﺎﻣﯿﺶ، ھﻪڵﻪﻗﻮوش ،ﮔێﺠﻪ و ﺳﯚﻓﯿﺎن ﺑﻪﺷێﮏ ﻟﻪو ﮔﻮﻧﺪاﻧﻪ ﺑﻮون ﮐﻪ دوای ﻓﯿﺘﻮاﮐﻪی ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ و ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷﻪڕ ﻟﻪ دژی ﮐﻮرد ﮐەوﺗﻨە ﺑەر ﭘەﻻﻣﺎری ھێﺰەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽو، ڕووﺑەڕووی ﮐﯚﻣﻪڵﮑﻮژی ﺑﻮوﻧەوە. ﻟﻪﻧێﻮان ﺳﺎڵﻪﮐﺎﻧﯽ ١٣٥٩ﺗﺎ ١٣٦٢و ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻪ ﭼﻮار ﺳﺎڵﺪا ،ﻻﻧﯿﮑﻪم ١٤ ﮐﯚﻣﻪڵﮑﻮژی ﻟە ﻻﯾەن ھێﺰهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﻪوه ﻟﻪ ﮔﻮﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺋەﻧﺠﺎم دران .ﻟﻪو ﮐﯚﻣﻪڵﮑﻮژﯾﯿﺎﻧﻪدا ﺳﻪدان ﮐﻪﺳﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪڵﮑﻮژ ﮐﺮان ،ﮐﻪ ھﻪﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻧﺎوی ) (٢٤٢ﮐﻪس ﻟەواﻧە ﺗﯚﻣﺎر ﮐﺮاون. ﻟﯿﻨﮑﯽ ﺋەو دێﮑﯚﻣێﻨﺘە ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی ﭼﺎوﻧﯿﻮزدا ﮐە ﺗێﯿﺪا ﻧﺎو و ﻧﺎﺳﻨﺎوی ھەﻣﻮو ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺎﻧﯽ ﺋەو ﮐﯚﻣەڵﮑﻮژﯾﯿﺎﻧە ھﺎﺗﻮوە: http://www.chawnews.com
ﺋێﺴﺘﺎﯾﺶ ﺳەرەﮐﯽﺗﺮﯾﻦ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺗێﺮۆرﯾﺰﻣﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ ھەر ﺋێﺮاﻧە ﻟە ﺗﺎزەﺗﺮﯾﻦ ﻟێﺪواﻧﯽدا وەزﯾــﺮی ﺑەرﮔﺮی وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟە ﮔەڵ رۆڵﯽ رێﮋﯾﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋﯿﺮان ﻟە ﻧﺎوﭼەﮐەدا دەﻟێ :ﺋێﺴﺘﺎﯾﺶ ﺋێﺮان ھەر وەک راﺑﺮدوو ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﻟە ﺗﺎﻗﻢ و ﮔﺮووﭘە ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﯽﯾەﮐﺎن دەﮐﺎت. ﺟﯿﻤﺰ ﻣەﺗﯿﺲ ،وەزﯾﺮی ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﺋﺎﻣﺮﯾﮑﺎ ﻟە ﺗﺎزەﺗﺮﯾﻦ ﻟێﺪواﻧﯽدا وﺗﻮوﯾەﺗﯽ :ﺋێﺮان ھەر وەک راﺑﺮدوو ﺧەرﯾﮑﯽ ﻧﺎردﻧەدەرەوەی ﺗێﺮۆرﯾﺰم ﺑﯚ ﺟﯿﮫﺎن و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﮐﺮدن ﻟە ﺗﺎﻗﻢ و ﮔﺮووﭘە ﺗﻮﻧﺪرەو ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﯽﯾەﮐﺎﻧە. ھەواڵﺪەرﯾﯽ ”روﯾﺘێﺮز“ ﺑوی ﮐﺮدەوە ﮐە ژﻧڕاڵ ﻣەﺗﯿﺲ ﻟە ﮐﯚﻧﻔڕاﻧﺴێﮑﯽ ﺧەﺑەریدا ﻟە ﻟەﻧﺪەن ﻟە وﻣﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎری ﯾەﮐێﮏ ﻟە ھەواﻟﻨێﺮاندا ﮐە ﻗﺴەﯾەﮐﯽ ﭘێﻨﺞ ﺳﺎڵ ﺧﯚی ﻟە ﺳەر ﺑە ﺗێﺮۆرﯾﺴﺖ زاﻧﯿﻨﯽ ﺋێﺮان وەﺑﯿﺮ ھێﻨﺎﯾەوە وﺗــﯽ :ﺋێﺮان ﻟە ﻣــﺎوەی ﺋەم ﭘێﻨﺞ ﺷﺎڵەدا ھﯿﭻ ﮔﯚڕاﻧێﮑﯽ ﺑەﺳەردا ﻧەھﺎﺗﻮوەو ﺋێﺴﺘﺎﯾﺶ ھەر ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە رەوﺗە ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﯽﯾەﮐﺎن دەﮐﺎت و دەﺳﺘﯽ ﻟە ﺋﺎڵﯚزی و ﭘﺸێﻮﯾەﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﮐەدا ھەﯾە. وەزﯾﺮی ﺑەرﮔﺮی ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ ﻟە درێﮋەی ﻗﺴەﮐﺎﻧﯽ دا وﺗﯽ :ﭘێﻨﺞ ﺳﺎڵ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘﺎ ﮐە ﺋەو ﻗﺴﺎﻧەم ﮐﺮد ،ﺳەرۆﮐﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾﯽ ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻮوم و ﺋێﺮان ﺳەرەﮐﯿﺘﺮﯾﻦ ھەﻧﺎردەﮐەری ﺗێﺮۆرﯾﺰم ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎن ﺑﻮو .ﺑە ﺳەداﻗەﺗەوە دەڵێﻢ ﮐە ﺋەوﮐﺎت ﻟە ﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﺋەو دەوڵەﺗﺎﻧەوە ﺑﻮو ﮐە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽﯾﺎن ﻟە ﺗێﺮۆر دەﮐﺮد و ﺋێﺴﺘﺎﯾﺶ دوای ﺗێﭙەرﯾﻨﯽ ﭘێﻨﺞ ﺳﺎڵ ﺑە ﺳەر ﺋەو ﻗﺴەﯾەی ﻣﻦدا ،ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋﯿﺮان ھەر وەک راﺑﺮدوو ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺳەرەﮐﯽ ﺗێﺮۆرﯾﺰﻣﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽﯾە. ﻣﺎﻧﮕﯽ رێﺒەﻧﺪاﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ ﭘﺎرﯾﺶ ﺟﯿﻤﺰ ﻣەﺗﯿﺲ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪیﯾەﮐﯽ ﺗەﻟەﻓﻮوﻧﯽدا ﻟە ﮔەڵ وەزﯾــﺮی ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﻋەرەﺑﺴﺘﺎﻧﯽ ﺳﻌﻮودی ،ﺋێﺮاﻧﯽ ﺑە دەﺳﺘێﻮەردان ﻟە ﮐﺎروﺑﺎری ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ وﺗﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﮐﺮدﺑﻮو و دڵﻨﯿﺎﯾﺸﯽ ﮐﺮدﺑﻮەوە ﮐە ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەک ﺑەراﻧﺒەر ﺑەم ﺳەرەرۆﯾﯿﺎﻧەی رێﮋﯾﻤﯽ ﺋێﺮان ﺑێدەﻧﮓ ﻧﺎﺑێ و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ دەﺑێ. ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟەم ﮐﯚﻧﻔڕاﻧﺴە ﺧەﺑەریﯾەدا ﻟە ﮔەڵ ھﺎوﺗﺎی ﺧﯚی ،وەزﯾــﺮی ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ژاﭘﯚن ،ﺟﺎرێﮑﯽ دﯾﮑە ﺋێﺮاﻧﯽ ﺑە ”ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺗێﺮۆرﯾﺰم ﻟە ﺟﮫﺎن“ ﻟە ﻗەڵەم دا. ژﻧڕال ﻣەﺗﯿﺲ ﭘێﻨﭻ ﺳﺎڵ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە وﻣﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎری ھەواڵﻨﯿﺮێﮏ دا ﮐە ﻟێﯽ ﭘﺮﺳﯿﺒﻮو ،ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ھەڕەﺷە ﺑﯚ ﺳەر ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ ﮐێﯾە ،وﺗﺒﻮوی :رێﮋﯾﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎﯾﺶ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺗێﺮۆرﯾﺰﻣە و وەک ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ دوژﻣﻨﯽ وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎﯾﺶ ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﻟە ﺳەر دەﮐﺮێ.
ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯽ ﻛﺮێﻜﺎران ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺷﺎری رۆژھﻪﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪڕێﻮهﭼﻮو ھﺎوﻛﺎت ﻟﻪﮔﻪڵ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯽ ﺷﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺑێﺴﺘﻮن و ﺑﯚﻛﺎن ،ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺗﻪﮔﻪری ﺑــﺎرزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺳــﻪﺑــﺎرهت ﺑﻪ دهرﻛــﺮاﻧــﯽ٥٠ﻛــﻪس ﻟﻪ ﻛﺮێﻜﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯿﺎن ﺑﻪرزﻛﺮدهوه. ﺑﻪﭘێﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی دێﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺧﺎوهﻧﻜﺎری ﺗﻪﮔﻪری ﺑﺎرزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻛﻪ ﻟﻪ ﺷﺎرۆﭼﻜﻪی ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزﯾﯽ دێﻮﻻن ھﻪڵﻜﻪوﺗﻮوه، ﻻﻧﯿﻜﻪم ٥٠ﻛﺮێﻜﺎری ﺧﯚی ﻟﻪو ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﯾﻪ دهﻛﺮد .ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺋﻪو ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﯾﻪ وێڕای ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯽ دهرﺑــڕﯾــﻦ ﻟﻪھﻪﻣﺒﻪر دهرﻛــﺮاﻧــﯽ ھﺎوﻛﺎرهﻛﺎﻧﯿﺎن دهڵێﻦ ،ھﻪﻣﻮوﻣﺎن ﻟﻪ ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﺳﻪﺧﺖ و ﻗﻮرﺳﺪا ﺑﻪ ﺑێ ﺑﻮوﻧﻪ ھﯿﭻ ﮔﺮێﺒﻪﺳﺘێﻚ ﻛﺎر دهﻛﻪﯾﻦ و ھﻪر ﻛﺎت ﺧﺎوهﻧﻜﺎری ﭘێﯽ ﺧﯚش ﺑﻮو دهرﻣﺎن دهﻛﺎ. ھﻪروهھﺎ ﻟﻪ ﺷﺎری ﺑﯚﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯽ ﺧﻪڵﻚ ﻟﻪ ﺑــﻪردهم ﺑﯿﻨﺎی ﺷــﺎرهداری و ﺷﻮرای ﺷﺎر ﺑﻪڕێﻮهﭼﻮو و ﺧﻪڵﻚ و ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻻوان ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭘێڕاﻧﻪﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺎوهداﻧﻜﺮدﻧﻪی ﺋﻪو ﺷﺎره ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﺎن دهورﺑــڕی و داواﯾﺎن ﻟﻪ ﺷﺎرهداری ﻛﺮد ﻛﻪ دهﺳﺖ ﻟﻪ ﻛﺎرهﻛﻪی ﺑﻜێﺸێﺘﻪوه و ھﻪڵﯿﺎﻧﻜﻮﺗﺎﺳﻪﺳﻪر ﺷﺎروداری و ﺑﻪﺷێﻚ ﻟﻪ ﺷﻮوﺷﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺑﯿﻨﺎﯾﻪﯾﺎن ﺷﻜﺎﻧﺪ و ﺑﻪ دروﺷﻤﯽ ﺷﻮرای ﺑێ ﻟﯿﺎﻗﻪت ،ﺋێﺴﺘﻌﻔﺎ ،ﺋێﺴﺘﻌﻔﺎ ﺑﻪرهو ﺷﻮرای ﺷﺎر ڕۆﯾﺸﺘﻦ.
ژﻣﺎره٧٠١ :
٤
١٥ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ٤ _ ١٣٩٦ی ﺋﺎورﯾﻠﯽ ٢٠١٧
ﻣﺎﻧﺸێﺖ ﻟەم دەورەﯾەی رۆژﻧﺎﻣەی »ﮐﻮردﺳﺘﺎن« )ﺑەﺷﯽ دووھەم( ﻗﺎدر ورﯾﺎ ﮔەورەﺑﻮوﻧەوەی رۆژﻧﺎﻣە و ﺑﺎﯾەﺧﺪران ﺑە ﻣﺎﻧﺸێﺖ رۆژﻧـــــــﺎﻣـــــــەی »ﮐــــــﻮردﺳــــــﺘــــــﺎن« ﻟــە ژﻣـــــــــﺎرە٣٣١ەوە) ،ﺳــــەرﻣــــﺎوەزی ،١٣٨٠ دﯾﺴﺎﻣﺒﺮی (٢٠٠١ﺣەﺟﻤەﮐەی ﮔەورە ﺑﻮەوە. دﯾﺎرە ھەر ﻟەم دەورەﯾــەدا ،ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ دوو ﺟــﺎر ،ﭘێﺶ ﺳەرﮐەوﺗﻨﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋــێــﺮان ﺋــەو ﮐــﺎﺗــەی ﻟــە ﺑــەﻏــﺪا دەرﭼـــﻮوە و ھەروەھﺎ دوای ﺳەرﮐەوﺗﻨﯽ ﺷــﯚڕش ﺋەو ﮐﺎﺗەی ﻟە ﻣەھﺎﺑﺎد دەردەﭼــﻮو ،ﺑە ﺣەﺟﻤﯽ ﮔەورە» ،ﮐﻮردﺳﺘﺎن« ﺑو ﺑﺒﻮەوە. ﮔەورەﺑﻮوﻧەوەی ﻻﭘەڕەﮐﺎن و دەرﭼﻮوﻧﯽ »ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن« ﻟــە ﻓــﯚڕﻣــﯽ رۆژﻧــﺎﻣــەﮐــﺎﻧــﯽ دﯾﮑەدا ،ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﻧﯽ ﺋەم رۆژﻧﺎﻣەﯾەی دەﺧﻮاﺳﺖ ﮐە ﭘﺘﺮ ﺑﺎﯾەخ ﺑە رواڵەﺗﯽ رۆژﻧﺎﻣە و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ ﺑەﮐﺎر ھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﺸێﺖ و ﺗﯿﺘﺮ و وێﻨە ﺑﺪەن .ﺑﯚﯾە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﮔەورەﺑﻮوﻧەوەی ﻻﭘەڕەﮐﺎﻧﯽ »ﮐﻮردﺳﺘﺎن« وەک ﺳەرەﺗﺎی ﻗــﯚﻧــﺎﻏــﯽ ﺑــەﮐــﺎرھــێــﻨــﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻧﺸێﺖ ﺑــە ﻣﺎﻧﺎ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﯿﯿەﮐەی داﺑﻨێﯿﻦ .ھەر ﭼەﻧﺪ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏەش ﮐﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەرﯾﺘﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏەﮐﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮوی ھەر ﭘێﻮە ﻣﺎوە ،ﺑەم وردە وردە ﻣﺎﻧﺸێﺖ ﻟە ڕۆژﻧﺎﻣە دا ﺟێﯽ ﺧﯚی دەﮐﺎﺗەوە و ﺑﯚ ﺋەرﮐﯽ ﺧﯚﺷﯽ ﮐە ﺧﯚ ﺗەرﺧﺎﻧﮑﺮدﻧە ﺑﯚ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ رووداو و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﮔﺮﻧﮓ ،ﺑە
ﮐﺎر دەھێﻨﺮێ. ﺋــەﮔــەر ﻣﺎﻧﺸێﺘەﮐﺎﻧﯽ ژﻣــﺎرەﮐــﺎﻧــﯽ ﺋەو دەورەﯾە ﮐە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ٣٥٠ژﻣﺎرە دەﮔﺮێﺘەوە و ١٦ﺳﺎڵﯿﺸﯽ ﺧــﺎﯾــﺎﻧــﺪوە ،ﻟــە ﮔــەڵ ﯾەک ﺑ ــەراورد ﺑﮑەﯾﻦ ،ژﻣ ــﺎرەی ﺋــەواﻧــەی ﮐە ﻟە ﭼەﺷﻨﯽ دروﺷﻤەﮐﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو ﻧﯿﻦ و ﺑە ﻻی ﻣﺎﻧﺸێﺖ ﺑە ﻣﺎﻧﺎ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﯿﯿەﮐەیدا ﮐەوﺗﻮون ،زﯾﺎﺗﺮە. ھــﯚﮐــﺎری ﺷﻮێﻨﺪاﻧەر ﻟە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﮔـــەﻟـــەﺑـــﻮوﻧـــﯽ ﻣــﺎﻧــﺸــێــﺘــەﮐــﺎﻧــﯽ »ﮐﻮردﺳﺘﺎن«دا: ﮐﯚﻣەڵێﮏ ھــﯚﮐــﺎر ﺑــە ﺗەﻧﯿﺎ ﯾــﺎ ﭘێﮑەوە، دەﺑﻨە ھﯚی ﻟە داﯾﮑﺒﻮوﻧﯽ ﻣﺎﻧﺸێﺘێﮏ .ﺋەوە ﮐە رۆژﻧﺎﻣەﮐە رۆژاﻧە ﺑێ ﯾﺎ ﺣەوﺗﻮواﻧە ﯾﺎ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ،رۆڵﯽ ھەﯾە ﻟە ﺗەﺑﯿﻌەﺗﯽ ﻣﺎﻧﺸێﺘەﮐﺎﻧﯽ دا .ﺑــﯚ ﺧ ــﯚم ﻟــە ﻣــــﺎوەی ﺑــەرﭘــﺮﺳــﺎﯾــەﺗــﯿــﻢ ﻟــە ﺋــﺎﻣــﺎدەﮐــﺮدﻧــﯽ ﺋــەو رۆژﻧــﺎﻣــەﯾــە دا ،ﻟەو ﮔﯚﺷەﻧﯿﮕﺎﯾەﺷەوە ﻣﺎﻧﺸێﺘﻢ دﯾﺎری ﮐﺮدوە ﮐە ﭘێﻢ واﺑﻮوە ھەﺗﺎ ﻣﺎوەی ﻧﯿﻮان دەرﭼﻮوﻧﯽ دووژﻣﺎرەی رۆژﻧﺎﻣەﮐە زﯾﺎﺗﺮ ﺑێ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە
ﻣﺎﻧﺸێﺘەﮐەش ﺑﻮرد)ﮐﺎرﯾﮕەری(ی زەﻣﺎﻧﯿﯽ زﯾــﺎﺗــﺮی ھــەﺑــێ .ﺑـــەم ﻓــﺎﮐــﺘــەری دﯾﮑەش دەورﯾﺎن ﻟە دﯾﺎرﯾﮑﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻧﺸێﺖ دا ھەﺑﻮوە. ﺑﯚﻧەﯾەﮐﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﮔﺸﺘﯽ ﮐە ژﻣﺎرەی ﺗﺎزەی رۆژﻧﺎﻣەﮐەی ﺗێﺪا دەرﭼﻮوە، ﯾــﺎ ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەو راﮔەﯾەﻧﺪراوێﮑﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﮐە ﻟە ژﻣﺎرەی ﺗﺎزە دا ﺑو ﺑﻮوەﺗەوە، ھەر وەھﺎ ڕووداوێﮑﯽ ﺧﯚش ﯾﺎ ﻧﺎﺧﯚش ﮐە ﻟە ﻣﺎوەی دەرﭼﻮوﻧﯽ دوو ژﻣﺎرە دا ﺑە ﺳەر ﺣﯿﺰب ھﺎﺗﻮون ،ﻣﺎﻧﺸێﺘﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻟە ﮔەڵ ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﺳەر ڕۆژﻧﺎﻣەﮐەدا ﻓەرز ﮐﺮدوە. ﺟﺎری واش ﺑﻮوە ﻟە ﺳەروﺑەﻧﺪی دەرﭼﻮوﻧﯽ ڕۆژﻧﺎﻣەﮐە ،ﯾﺎ ﻟە ﻣﺎوەی دەرﭼﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرەی ﺗـــﺎزە و ژﻣـــــﺎرەی ﮐ ــﯚن دا ،ڕووداوێ ــﮑ ــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﯾﺎ ﺗەﻧﺎﻧەت ﮐﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ و ﺳﺮوﺷﺘﯽ رووﯾﺎن داوە .ﺋەﻣەش وای ﮐﺮدوە »ﮐﻮردﺳﺘﺎن« ﺑە ﺳﺎددەﯾﯽ ﺑە ﻻی ڕووداوەﮐ ــە دا ڕاﻧەﺑﺮێ و ﻣﺎﻧﺸێﺖ و ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﺑﺎﺑەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﻻﭘەرەی ﯾەﮐەﻣﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﺗەرﺧﺎن ﺑﮑﺎ. دەﺑــــــێ ﺋــــەوەﺷــــﻤــــﺎن ﻟــــە ﺑ ــﯿ ــﺮ ﺑــــێ ﮐــە »ﮐﻮردﺳﺘﺎن« ﺑــوﮐــﺮاوەی ﺋﯚرﮔﺎﻧە ،واﺗە زﻣﺎﻧﺤﺎڵﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗە .ﺋەﻣەش وای ﮐــﺮدوە ﻟە زۆرﺑــەی ﻗﯚﻧﺎغ و ﺳەردەﻣەﮐﺎن دا ،ﺋەرﮐە ﺣﯿﺰﺑﯿﯿەﮐەی ﺧﯚی ﺑﺨﺎﺗە ﭘێﺶ ﺋــەرﮐــە ﺣﯿﺮﻓەﯾﯿەﮐەی .واﺗــە ﺑــﺎﯾــەﺧــﺪان ﺑە ﺋــﺎراﺳــﺘــەﮐــﺮدﻧــﯽ ﺧــﻮێــﻨــەرەﮐــﺎﻧــﯽ ﻟــە ڕووی ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕ و ﭘەرەﭘﯿﺪاﻧﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕی و ﺑەرﮔﺮﯾﺨﻮازی و ﺧﯚراﮔﺮی و ،ﭘﯿﺪاﮔﺮی
ﺳﺎﯾﺰەﮐەی ﮔــەورە ﺑــﻮوەﺗــەوە ،ﻟە ھەرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎدە و ﭼﺎپ دەﮐﺮێ» .ھەرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن«ﯾﺶ ،ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دەوڵــەﺗــﺎن و ﻟەﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﯿﻮدەوڵەﺗﯽ دا ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە دوای ڕووﺧﺎﻧﯽ ڕێﮋﯾﻤﯽ ﺳەدام ﺣﻮﺳێﻨەوە، ﺟێﮕە و ﭘێﮕەﯾەﮐﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﺑﻮوە .ﺋەﮔەر ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ڕووداوەﮐﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ھەرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن وەک ڕەﻧﮕﺪاﻧەوە ﻟە ﻣﺎﻧﺸێﺖ و ﺑﺎﺑەﺗەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی »ﮐﻮردﺳﺘﺎن« دا ڕۆڵﯽ ھەﺑﻮوە ،روﺧﺴﺎرو ﻣﺎﻧﺸێﺖﺳﺎزﯾﯽ ﺋەو دەﯾﺎن ڕۆژﻧﺎﻣەی ڕۆژاﻧە و ﺣەوﺗﻮواﻧەی ﻟەم ھەرێﻤە دا دەرﭼــﻮون و ھەر ﺋێﺴﺘﺎش دەردەﭼﻦ ،ﻟە ﺳەر »ﮐﻮردﺳﺘﺎن« ﺑێ ﺗەﺋﺴﯿﺮ ﻧەﺑﻮون .ﻟە ﻧێﻮ ﺋەو ھەﻣﻮوە رۆژﻧﺎﻣە ڕەﻧﮕﯽ و ڕازاوەدا » ،ﮐﻮردﺳﺘﺎن«ﯾﺶ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮوە ﺑە ﻗەدەر ﺗﻮاﻧﺎ و ﺋﯿﻤﮑﺎﻧﯽ ھەژاراﻧەی ﺧﯚی و ﺧﺎوەﻧەﮐەی ،ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ڕواڵەت و ڕوﺧﺴﺎری ﺧــﯚی ﺑــﺪا .ﺋــەم ﮐﺎرﯾﮕەری وەرﮔﺮﺗﻨە ھەر ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺑەﮐﺎرھێﻨﺎﻧﯽ رەﻧﮕﯽ ﺟــﯚراوﺟــﯚر و وێــﻨــەی رەﻧــﮕــﯽ ﻟــە ﻻﭘــــەرەی ﯾــەﮐــەم و دواﻻﭘــەرەی دا ﻧەﺑﻮوە ،ﺑەڵﮑﻮو ﻟــەوەش دا ھەﺳﺘﯽ ﭘێ دەﮐ ــﺮێ ﮐەزﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘێﺸﻮو، ﭘﺸﺘﯽ ﺑە ﺑەﮐﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﺸێﺖ ﺑەﺳﺘﻮوە .ﻟە ﺟﯚری داڕﺷﺘﻨﯽ ﻣﺎﻧﺸﯿﺖ و رەﻧﮓ ﭘێﺪاﻧەوەی رووداوەﮐﺎن ﻟە ﻣﺎﻧﺸێﺘﯿﺶ دا» ،ﮐﻮردﺳﺘﺎن« ھەوڵﯽ داوە ﻧەک ﺑە ﺷێﻮەی ﻻﺳﺎﯾﯿﮑﺮدﻧەوە ﺑەڵﮑﻮو وەک ﺳﻮود وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺋــەواﻧــﯽ دﯾﮑە ،ﻣﺎﻧﺸێﺘەﮐﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﺑەرێﺘە ﺋﺎﺳﺘێﮑﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ.
-٢ﺋــەو ﻣﺎﻧﺸێﺘﺎﻧەی ﺳﯿﺎﺳەت و ھەڵﻮﯾﺴﺘﯽ رۆژی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮات ﻟە ﺑــﺎرەی رووداو و ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕە ﮔﺮﻧﮕەﮐﺎن دەﮔەﯾەﻧﻦ: »ﺋــﻮﻣــێــﺪ ﺑــەﺳــﺘــﻦ ﺑـــەم و ﺑـــەو ﻟ ــە ﻧێﻮ ﺣﺎﮐﻤﯿﯿەت دا ،ﻧﺎﮔﺎﺗە ھﯿﭻ ﺟێﯿەک ،ﺑﯚﯾە دەﺑێ ھەﻣﻮوﻣﺎن دەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﺣﺎﮐﻤﯿﯿەﺗﯽ ﺟﻤﮫﻮرﯾﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺗــەرەف ﺑﯿﻦ« )ژﻣــﺎرە ١٥، ٣٥٠ی رەزﺑەری ٧ ،١٣٨١ی ﺋﯚﮐﺘﯚﺑﺮی (٢٠٠٢ » ﮐــﯚﻧــﮕــﺮەی ١٤ی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن :ﭘێﯽ ﻟــە ﺳــەر ﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﯿەﮐﯽ ھﺎوﺑەش ﺑﯚ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮐﻮرد ﻟە ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن داﮔﺮت« )ژﻣﺎرە ،٤٨٢ ﭼﻮارﺷەﻣە ٢٩ی ڕەﺷەﻣەی ١٩ ،١٣٨٦ی ﻣﺎرﺳﯽ (٢٠٠٨ »ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋەزﯾﺰی ،ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﺪک ﻟە وﺗﻮوێﮋێﮑﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﮔەڵ ﮐﻮردﮐﺎﻧﺎڵ دا :ﻟە ﺳەر ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﯾەﮐﯿەﺗﯿﺨﻮازاﻧەﻣﺎن ﺑــەردەوام دەﻣێﻨﯿﻨەوە«)ژﻣﺎرە ٣٠ ،٥٧٣ی ﺳەرﻣﺎوەزی ١٣٩٠،٢١ی دﯾﺴﺎﻣﺒﺮی (٢٠١١ »ﭼﻮار ﺣﯿﺰب و رێﮑﺨﺮاوی ڕۆژھەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﮑەوە و ﺑە ھﺎودەﻧﮕﯽ١٢ :ی رەﺷــەﻣــە ﺑﮑەن ﺑــە رۆژی ﺑەرﺑەرەﮐﺎﻧﯿﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ دژی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ« ) ژﻣﺎرە ،٥٧٧ﯾەﮐﺸەﻣە ٣٠ی رێﺒەﻧﺪاﻧﯽ ١٣٩٠،١٩ی
ﻟە ﺳەر ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺳﯿﺎﺳەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ،ﻟە ﭘێﺸەوەی ﺗەﻋﺎﻣﻮﻟێﮑﯽ ﺣﯿﺮﻓەﯾﯿﺎﻧە ﻟە ﮔەڵ ﺋەرﮐەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی وەک ڕۆژﻧﺎﻣەﯾەک ﺑﻮوە. ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ھﯚﮐﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﺎﺳﯿەﺗﯽ ﺷﻮﻋﺎری ﻟە زۆرﺑەی ﻣﺎﻧﺸێﺘەﮐﺎﻧﯽ »ﮐﻮردﺳﺘﺎن«دا ،ﺋەم ڕاﺳﺘﯿﯿە ﺑﻮوە. ﻟ ــە ﻧــێــﻮ ﺋـــەو ھ ــﯚﮐ ــﺎراﻧ ــەی ﮐ ــە ڕۆڵــﯿــﺎن ھـــەﺑـــﻮوە ﻟ ــە ﺳـــەر ﻓـــەرزﮐـــﺮدﻧـــﯽ ﺟ ــﯚری ﻣﺎﻧﺸێﺘەﮐﺎن ﺑــە ﺳــەر »ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن« دا، ﭘﯿﻮﯾﺴﺘە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە دوو راﺳﺘﯿﯽ دﯾﮑەش ﺑﮑﺮێ .ﯾەﮐەﻣﯿﺎن ﺳەﻟﯿﻘە و ﺗﯿﮕەﯾﺸﺘﻦ و ﺗﻮاﻧﺎی رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﺎﻧەی ﮐەﺳﺎﻧێﮑە ﮐە ﺋەرﮐﯽ ﺳــەرﻧــﻮوﺳــەری و ﺑــەڕﯾــﻮەﺑــەری و ﺋﺎﻣﺎدەﮐﺮدﻧﯽ »ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن«ﯾــﺎن ﻟە ﻗﯚﻧﺎغ و ﺑڕﮔە ﺟﯿﺎوازەﮐﺎن دا ﻟە ﺳەرﺷﺎن ﺑﻮوە، دووھەم ﺑﺎﯾەﺧﺪاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑە ڕووداوەﮐﺎن و ﮐەﺷﻮھەوای ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺷﻮێﻨﯽ دەرﭼﻮوﻧﯽ)ﮐە ھەرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوە(و ھەر وەھﺎ ﭼﻮوﻧە ژێﺮ ﮐﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺋەو ژﻣﺎرە زۆرەی ڕۆژﻧﺎﻣە ﮐــە ﻟــە ھــەرێــﻤــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن دەرﭼــــﻮون. »ﮐﻮردﺳﺘﺎن« ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەو ﮐﺎﺗەوە ﮐە
ﭘــﯚﻟــێــﻦﮐــﺮدﻧــێــﮏ ﺑــﯚ ﻣﺎﻧﺸێﺘەﮐﺎﻧﯽ »ﮐﻮردﺳﺘﺎن«: ﺑــە ﺷــێــﻮەﯾــەﮐــﯽ ﮔــﺸــﺘــﯽ ﻣﺎﻧﺸێﺘەﮐﺎﻧﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﯾــﺎ دروﺷـــــﻢو ھــەڵــﻮێــﺴــﺖ و ڕواﻧﯿﻨﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽﯾﺎن ﮔﺮﺗﻮوەﺗە ﺧﯚ ،ﯾﺎ ﻻﯾەﻧﯽ ھەواڵ)ﺧەﺑەری(ﯾﺎن ھەﺑﻮوە .ﺑەم ﺋەﮔەر ﺋەﻣﺎﻧﯿﺶ ﻟــە ڕووی ﻧــﺎوەرۆﮐــﯿــﺎﻧــەوە ورد ﺑﮑەﯾﻨەوە ،دەﮐﺮێﻨە ﭼەن دەﺳﺘە: -١ﺋەو ﻣﺎﻧﺸێﺘﺎﻧەی ﻟە دروﺷﻤە ﺣﯿﺰﺑﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿە ھەﻣﯿﺸەﯾﯿەﮐﺎن ﭘێﮏ ھﺎﺗﻮون: »ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑە ﺋێﻌﺪاﻣﯽ ﺗــێــﮑــﯚﺷــەراﻧــﯽ ﮐـــﻮرد ﺧــەڵــﮑــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﭼﺎوﺗﺮﺳێﻦ ﺑﮑﺎ«)ژﻣﺎرە ٣٠ ،٣٥١ڕەزﺑەری ٢٢ ،١٣٨١ی ﺋﯚﮐﺘﯚﺑﺮی (٢٠٠٣ »ﺑـــﯿـــﺮەوەرﯾـــﯽ ﮐـــﯚﻣـــﺎری ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن، ﭘﺎﺷﯽ ٥٩ﺳﺎڵ ھەر وا ﮔﻮڕ و ﺗﯿﻨﻤﺎن ﭘێ دەﺑەﺧﺸێ« )ژﻣ ــﺎرە ٥ ،٤٠٦ی ڕێﺒەﻧﺪاﻧﯽ ٣ ،١٣٨٣ی ﻓێﻮرﯾﯿەی (٢٠٠٥ »٢ی ڕێﺒەﻧﺪان و ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ھەر وا رێﻨﻮێﻦ و ﺋﯿﻠﮫﺎﻣﺪەری ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ
ﻓێﻮرﯾەی (٢٠١٢ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺋەوﻣﺎﻧﺸێﺘﺎﻧەی -٣ ﺑــە ﺗێﮑﯚﺷﺎن وﭼــﺎﻻﮐــﯿــﯿــە ﺳﯿﺎﺳﯽ و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮات ،ﯾﺎ ﭘﯿﻼن ﻟە دژی ﺋەو ﺣﯿﺰﺑەوە ھەﯾە: » ﭘﺎرڵﻤﺎﻧﯽ ﻓەراﻧﺴە ﺟﺎرێﮑﯽ دﯾﮑە ﺑﻮەوە ﺑە ﻧﻮێﻨﮕەی ھﺎوﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ راﺷﮑﺎواﻧە و ﮔەرم و ﮔﻮڕی ﺣﯿﺰب و ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯽﯾە دﯾﻤﻮﮐﺮات و ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳﺘەﮐﺎن ﻟە ﮔەڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮات و ﮔــەﻟــﯽ ﮐـــــﻮرد« )ژﻣـــــﺎرە ١٥ ،٣٥٣ی ﺧەزەڵﻮەری ٦ ،١٣٨١ی ﻧﻮاﻣﺒﺮی (٢٠٠٣ » ﺳەرﺋەﻧﺠﺎم ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ داﻧﯽ ﺑە ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ٦ﺗێﮑﯚﺷەری دﯾﻤﻮﮐﺮاتدا ﻧﺎ ﮐە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﺣەوت ﺳﺎڵ و ﻧﯿﻮ ﻟەﻣەوﺑەر ﭘێﯽ ﻓﺮۆﺷﺖ«)ژﻣﺎرە ٣١ ،٣٧٨ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ١٩ ،١٣٨٣ی ﺋﺎورﯾﻠﯽ (٢٠٠٤ »ﮐــﯚﻧــﮕــﺮەی :١٤ﮐــﯚﻧــﮕــﺮەی رﯾــﻔــﯚرم و ﻗﻮوﯾﯽ ﺑەﺧﺸﯿﻦ ﺑە ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ« )ژﻣــﺎرە ،٤٨١ﭼﻮارﺷەﻣە ١٥ی ڕێﺒەﻧﺪاﻧﯽ ٥ ،١٣٨٦ی ﻣﺎرﺳﯽ (٢٠٠٨ » ﻟە ﺳﺎڵڕۆژی ﺗێﺮۆری وﯾﯿەندا رۆژھەت
ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ« )ژﻣﺎرە ،٦٢٤دووﺷەﻣە ٣٠ی ﺑەﻓﺮاﻧﺒﺎری ٢٠ ،١٣٩٢ی ژاﻧﻮﯾەی (٢٠١٤
ﻣﺎﻧﯽ ﮔــﺮت«) ژﻣــﺎرە ،٤٩٠دووﺷــەﻣــە ٣١ی ﭘﻮوﺷﭙەڕی ٢١ ،١٣٨٧ی ژوﺋﯿەی (٢٠٠٨ »ﭘێﺪاﮔﺮﯾﯽ ﭘﻠﯿﻨﯚﻣﯽ ﺷەﺷەﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘەی ﻧــﺎوەﻧــﺪﯾــﯽ ﺣــﯿــﺰب ﻟــە ﺳـــەر :ﻗــﯚزﺗــﻨــەوەی ژﯾـــﺮاﻧـــەی دەرﻓـــەﺗـــەﮐـــﺎن ،دروﺳــﺘــﮑــﺮدﻧــﯽ دەرﻓــەﺗــﯽ ﻧــﻮێ و ڕەﺧﺴﺎﻧﺪﻧﯽ ﮐەﺷێﮏ ﺑە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﮐﻮرد« )ژﻣﺎرە ،٦٠١دووﺷەﻣە١٦ی ڕێﺒەﻧﺪاﻧﯽ ١ ،١٣٩١ی ﻓێﻮرﯾەی (٢٠١٣ -٤ﺋەو ﻣﺎﻧﺸێﺘﺎﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑﯚ ڕووداو و ﮔﯚڕاﻧەﮐﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﮐﻮرد ﻟە ﭘﺎرﭼەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎ ﺧەڵﮏ و ڕێﮋﯾﻤﯽ ﺋێﺮاﻧەوە ھەﯾە: »ﺷــەﭘــﯚﻟــﯽ ﻣــﺎﻧــﮕــﺮﺗــﻦ و ﺧﯚﭘێﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪﮐﺎران زاﻧﺴﺘﮕەﮐﺎﻧﯽ ﺳەراﻧﺴەری وﺗــــﯽ ﮔــــﺮﺗــــەوە« )ژﻣــــــﺎرە ٣٠ ،٣٥٤ی ﺧەزەڵﻮەری ٢١ ،١٣٨١ی ﻧﻮاﻣﺒﺮی (٢٠٠٣ » ﺑە ﯾەﮐﯿەﺗﯽ و ھﺎوﭘﺸﺘﯽ ،ﮔەﻟﯽ ﮐﻮرد ﻟە ﻋێﺮاق دەﺗﻮاﻧێ دەﺳﮑەوﺗﯽ ﻟەﻣە زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ وەدەﺳــــــﺖ ﺑــێــﻨــێ« )ژﻣــــــﺎرە ٣١ ،٤١١ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ٢٠ ،١٣٨٤ی ﺋﺎورﯾﻠﯽ (٢٠٠٥ » ﺗێﮑﺒەرﺑﻮوﻧﯽ ﮔــﻮرﮔــەﮐــﺎن ،ﺳەرەﺗﺎی ﺗێﮑﻘﺮﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚڵەﮐەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری«) ژﻣﺎرە ٣٠ ،٦٠٢ی ڕێﺒەﻧﺪاﻧﯽ١٨ ،١٣٩١ی ﻓێﻮرﯾەی (٢٠١٣ » ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳەرﺗﺎﺳەرﯾﯽ ﻋێﺮاق دا ،ﻟﯿﺴﺘﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﭘﻠەی دووھــەﻣــﯽ وەدەﺳ ــﺖ ھێﻨﺎ« )ژﻣ ــﺎرە ،٤٠٧ ٣٠ی ڕێــﺒــەﻧــﺪاﻧــﯽ ١٨ ،١٣٨٣ی ﻓێﻮرﯾەی (٢٠٠٥
»ﺑﻮوﻣەﻟەرزە ﻟە ﺑﺎﮐﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن، ﮐﺎرەﺳﺎﺗێﮑﯽ ﻣــﺮۆﯾــﯽ و ﻧــەﺗــەوەﯾــﯽ ،دەﺑــێ ﺷﯿﻨﯽ ﭼﻠﯚن ﺑێ ﻣەرﮔﯽ ﺷــﺎرێ؟« )ژﻣﺎرە ،٥٧٠ﯾەﮐﺸەﻣە ١٥ی ﺧــەزەڵــﻮەری ،١٣٩٠ ٦ی ﻧﻮاﻣﺒﺮی (٢٠١١ » ھــەرێــﻤــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﻟــە ﺳێﺒەری دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳﯽ دا ﭼﻮارەم ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘﺎرڵﻤﺎﻧﯿﯽ ﺑەڕێﻮە ﺑﺮد«)ژﻣﺎرە ،٦١٦ﯾەک ﺷەﻣە ٣١ی ﺧەرﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ١١ ،١٣٩٢ی ﺳﯿﭙﺘﺎﻣﺒﺮی (٢٠١٣ دواوﺗە: ﭼــﯚﻧــﯿــەﺗــﯿــﯽ ﺋ ــﺎﻣ ــﺎدەﮐ ــﺮدﻧ ــﯽ ﻣﺎﻧﺸێﺘﯽ ڕۆژﻧﺎﻣەی »ﮐﻮردﺳﺘﺎن« و ﺋەو ﮐەﺷﻮھەوا و ﺑ ــﺎرودۆﺧ ــەی ڕۆژﻧــﺎﻣــەﮐــە ﺑــە ﮔﺸﺘﯽ و ﻻﭘەرەی ﯾەﮐەم و دواﻻﭘەڕە و ﻣﺎﻧﺸێﺘﯽ ﻟە ﻗﯚﻧﺎغ و ﺑڕﮔە ﺟﯿﺎوازەﮐﺎن ﺗێﺪا ﺋﺎﻣﺎدەﮐﺮاوە، ﻧﻮوﺳﯿﻨێﮑﯽ ﻟەﻣە ﺗێﺮ و ﺗەﺳەﻟﺘﺮ ھەڵ دەﮔﺮێ ﮐــە دەﺷـــێ ﺑــە دۆﮐﯿﯚﻣێﻨﺘﯽ ﭘــێــﻮەﻧــﺪﯾــﺪار، دەوڵــەﻣــەﻧــﺪ ﺑــﮑــﺮێ .ﺟێﺒەﺟێ ﮐــﺮدﻧــﯽ ﺋەم ﺑﯿﺮۆﮐەﯾە ﻟە ﺗﻮێﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەک دا ھەڵ دەﮔﺮم ﺑﯚ دەرﻓەﺗێﮑﯽ دﯾﮑە.
ژﻣﺎره٧٠١ :
٥
١٥ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ٤ _ ١٣٩٦ی ﺋﺎورﯾﻠﯽ ٢٠١٧
ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دەرەوەی ﺋێﺮان و ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻗەﯾﺮاﻧەﮐﺎن ﮐ ــﺎﺗ ــێ ــﮏ ﻟــە ﺳﺎڵﯽ ١٣٥٨ی ھــــــــەﺗــــــــﺎوی ﺳـــﯿـــﺴـــﺘـــﻤـــﯽ دەﺳەﺗﺪارﯾﯽ ﻋﻮﻣەر ﺑﺎڵەﮐﯽ ﮐــــــــﯚﻣــــــــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دەﺳەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑەرێﻮەﺑەری وﺗــﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﮔﺮﺗە دەﺳــﺖ ،ﺑﯚ ﺟﯿﮫﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ دەوڵەﺗﺎن و ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداران و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﮑﺎران ﺳﯿﺴﺘﻤێﮑﯽ ﻧﺎﻣﯚ و ﻧﺎﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑــﻮو و ﻧــەﯾــﺎﻧــﺪەزاﻧــﯽ ﭼــﯚن ھەڵﺴﻮﮐەوﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑﮑەن .ﭼﻮﻧﮑە ﻟە ﻻﯾەک ﺋﯚرﮔﺎﻧﯿﺰﻣێﮏ ﺑە ﻧﺎوی دەوڵــەت و ﭘﺎرﻟەﻣﺎن ھەﺑﻮو و ﻟە ﻻﯾەﮐﯽ دﯾﮑە ﮐەﺳێﮏ ﺑە ﻧﺎوی ﺋﯿﻤﺎم و رێﺒەر و ﺧــﺎوەن دەﺳ ــەت ،و ﺑــڕﯾــﺎڕدەر ھەﺑﻮو. ﺋــەوە ﺟﯚرێﮏ ﺳەرﻟێﺸێﻮاوی دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪیﯾە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟەﮔەڵ وﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎندا دروﺳﺖ ﮐﺮد ﮐە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎﺷﯽ ﻟەﮔەڵدا ﺑێ ﺋەو ﺷێﻮازە ﻟە ﮐﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﺎن و رێﮑﺨﺮاوە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽﯾەﮐﺎن ﻟە ﻻﯾەن ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽﯾەوە ھەر ﺑەڕێﻮە دەﭼێ. ﮐــﯚﻣــەڵــﮕــﺎی ﺟــﯿــﮫــﺎﻧــﯽ ﻟــە دوای ﺷــەڕی دووھەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟە ﺳەر ﮐﯚﻣەڵێﮏ رێﮑﺎری ﮔﺸﺘﯽ و ھەﻣەﻻﯾەن ﺑﻮ ﭘێﮑەوە ژﯾﺎﻧێﮑﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی رێﮑﺨﺮاوو ﺑﻮﻧﯿﺎدی ﺟﯚراوﺟﯚری ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽدا ﺑە رێﮑەوﺗﻨێﮑﯽ ھﺎوﺑەش ﮔەﯾﺸﺘﻮون .ﺋەو رێﮑەوﺗﻨە ﻟەﺳەر ﺋەو ﺋەﺳﺎﺳە داﻣەزراوە ﮐە ھەﻣﻮو دەوڵەﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ھەر ﺟﯚرە ﺳﯿﺎﺳەت و ﺋەﻧﺪﯾﺸە و ﺗێﺮواﻧﯿﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﻣەﺳەﻟە ﺟــﯚراوﺟــﯚرەﮐــﺎن ھەﺑێ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺟێﺒەﺟێﮑﺮدﻧﯽ ﺋﻮﺳﻮل و ﭘــﺮﻧــﺴــﯿــﭙــەﮐــﺎﻧــﯽ رێ ــﮑ ــﺨ ــﺮاوەی ﻧــەﺗــەوە ﯾــەﮐــﮕــﺮﺗــﻮوەﮐــﺎن و ﭘەﯾﻤﺎﻧﻨﺎﻣەﮐﺎﻧﯽ ﺳەر ﺑەو رێﮑﺨﺮاوەﯾە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرن .ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾە دەوڵــەﺗــەﮐــﺎن ﺳــــەرەڕای ﺟــﯿــﺎوازی ﺑﯿﺮ و ﺑﯚﭼﻮون و ﺷێﻮەی ﺗێﺮواﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﻣەﺳەﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾەﮐﺎن ،دەﺑــێ ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑﻦ ﺑــەو ﻣــەﺳــەﻻﻧــەی ﮐــە ﺗــەواﻓــﻮﻗــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳەرە و ﻟە ھەﻣﺎن ﮐــﺎتدا ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوﯾﺎن ھەﯾە ﻟە ﺳەﺗﺤﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾﯽدا ﺑﯚ ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ رواﻧﮕەی ﺧﯚﯾﺎن ھەوڵ ﺑﺪەن. ﺑەم ھەﺗﺎ ﺋەو ﮐﺎﺗە ﮐە ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ ﻟە ﺑڕﯾﺎرێﮑﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوﮐﺎندا دێﺘە ﭘێﺶ ،دەﺑێ ﺑە ھەﻣﻮو رێﮑﺎرە ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾەﮐﺎن ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑﻦ.
ﺑــەم ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﮐــﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋێﺮان ھــەﺗــﺎ ﺋێﺴﺘﺎ دەﯾـــﺎن ﺋــﻮﺳــﻮل و ﭘڕﻧﺴﯿﺒﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە راﺳﺘﺎی ﺑەرژەوەﻧﺪیﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ژێﺮ ﭘێ ﻧﺎوە و ﺋەوە ﻟە ﺣﺎڵێﮏ داﯾە ﮐە ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﺋێﺮان ﻟە رێﮑﺨﺮاوی ﻧەﺗەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن دەﮐﺎ و چ ﻟەﺳەردەﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯽ و چ ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺋێﺴﺘﺎی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دا ﺋﯿﻤﺰاﯾﺎن ﻟە ژێﺮ دەﯾﺎن ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣە ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﮐﺮدوە .ﺑە ﭘێﯽ ﻣﺎدەی ٩ی ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﺋێﺮان دەڵێ» :ھەﻣﻮو ﺋەو رێﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣﺎﻧەی ﻟە ﻧێﻮان دەوڵەﺗﯽ ﺋێﺮان و دەوڵەﺗﺎﻧﯽ دﯾﮑە ﻟە ﭼﻮارﭼﯿﻮەی ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ ﺋەﺳﺎﺳﯽ دا ﺋﯿﻤﺰا ﮐﺮاون ،ﺣﻮﮐﻤﯽ ﻗﺎﻧﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە« .واﺗە ھەر رێﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾەﮐﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ چ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿەﮐﺎن ﮐە دەوڵەﺗﯽ ﺋێﺮان ﺋﯿﻤﺰاﯾﺎن ﻟە ﺳەر دەﮐﺎ ،ﻟە ﻧێﻮﺧﯚی وت ﺣﻮﮐﻤﯽ ﻗﺎﻧﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە .ﺑەم دەﺑﯿﻨﯿﻦ رۆژاﻧ ــە دەﺳــەﺗــﺪاراﻧــﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻧﺎوەرۆﮐﯽ ﺋەوە رێﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾە و ﭘەﯾﻤﺎﻧﻨەﻣە ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﺎﻧە ﺑە ﺑەرﺑوی وﺑە ﺋﺎﺷﮑﺮاﭘێﺸێﻞ دەﮐەن.
ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﺋەﮔەر ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺑﯚ ﻣﺎﻧەوەی ﮐﯚﻣﺎری ﺋێﺴﻼﻣﯽ ﺑــەرھــەم و ﺳ ــﻮودی ھەﺑﻮوﺑێ ﺑە ﭘێﯽرەوﺗﯽ رووداوەﮐـــﺎن ﻟــەوە ﺑە دواوە ﺑەزﯾﺎﻧﯽ ﺗەواو دەﺑێ ﭼﻮﻧﮑە ﻟە ﻻﯾەك دەﺳﺖ درێﮋی و دەﺳﺖ ﺗــێــﻮەردان ﻟــە ﮐــﺎروﺑــﺎری وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳـــێ و ﻧــﺎوﭼــەﮐــە ﮔەﯾﺸﺘﯚﺗە ﺳﻨﻮورﯾەك ﮐە رەﻧﮕە ﺑﯚ وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﮐە و دﻧﯿﺎی دەرەوە ﭼﯿﺪﯾﮑە ﻗﺎﺑﯿﻠﯽ ﺗەﺣﻤﻮول ﻧەﺑێ ﻟــە ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐــﯚﻣــﺎری ﺋــﯿــﺴــﻼﻣــﯽدا ﻟە ﺳەرەﺗﺎی داﻣەزراﻧﯿەوە دەﺳەﺗﺪاراﻧﯽ ﺋەو ﻧﯿﺰاﻣە ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەی ﺋەوە دەﮐەن ﮐە ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋێﺮان رووداوێﮑﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕە ﮐە دەﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘە ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﮐﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﯚ ﺧەڵﮑﯽ ﻧـــﺎڕازی وﺗــﺎﻧــﯽ دﯾﮑە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و دراوﺳێﯽ ﺋێﺮان .ھەر
ﺑﯚﯾە ھەﻧﺎردەﮐﺮدﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻮو ﺑە ﺷﻮﻋﺎری ﺳەرەﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺧﺎرﯾﺠﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﻟە ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ ﺋەﺳﺎﺳﯽ ﺋــێــﺮان دا ﺑــە رووﻧـ ــﯽ رەﻧــﮕــﯽ داﯾـــــەوە .ﻟە ﭘێﺸەﮐﯽ ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ ﺋەﺳﺎﺳﯽدا ﻟە ژێﺮ ﺳەر دێﺮی »ﺷێﻮەی ﺣﮑﻮﻣەت ﻟە ﺋﯿﺴﻼم« دا ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑﺎس ﻟەو ﺑﺎﺑەﺗە دەﮐﺎ » :ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ ﺋــەﺳــﺎﺳــﯽ ﺑــە ﺳـــەرﻧـــﺞدان ﺑــە ﻧــﺎوەڕۆﮐــﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋێﺮان ﮐە ﺟﻮوﻧەوەﯾەک ﺑﻮو ﺑﯚ ﺳەرﮐەوﺗﻨﯽ ھەﻣﻮو زوڵﻢ ﻟێﮑﺮاوان ﺑە ﺳەر زاڵﻤﺎﻧﺪا .ﺑەﺳﺘێﻨﯽ درێﮋەﮐێﺸﺎﻧﯽ ﺋەو ﺷﯚڕﺷە ﻟە ﻧێﻮﺧﯚ و دەرەوەی وت ﭘێﮏ دێــﻨــێ .ﻟــە ﭘــەرەﭘــێــﺪاﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەی ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﮔەڵ ﺟﻮوﻧەوەﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﺧەڵﮑﯽ ﺗێﺪەﮐﯚﺷێ ھەﺗﺎ رێﮕﺎی ﭘێﮏ ھێﻨﺎﻧﯽ ﺋﯚﻣەﺗﯽ واﺣﯿﺪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺧﯚش ﺑﮑﺎ« و ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ھەر زوو ﻟە ﻻﯾەن دەﺳەﺗﺪاراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽﯾەوە ﮐەوﺗە ﺧﺎﻧەی ﺟێﺒەﺟێﮐﺮدن ﮐە ﻟە ﮐﺎرﻧﺎﻣەی ٣٨ ﺳﺎﻟەی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽدا ﺑە رووﻧﯽ و ﺑە ﺋﺎﺷﮑﺮا دﯾﺎر و ﺑەرﭼﺎوە .رووداوەﮐﺎﻧﯽ وەک »داﮔﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ ﺳەﻓﺎرەﺗﯽ ﺋﺎﻣﺮﯾﮑﺎ ﻟە ﺗﺎران، درێﮋە ﭘێﺪاﻧﯽ ﺷەڕی ﺋێﺮانـ ﻋێﺮاق ﻟە ژێﺮ ﻧﺎوی ﺋﺎزادﮐﺮدﻧﯽ ﻗﻮدس ،ﺗێﺮۆری دژﺑەراﻧﯽ ﻧﯿﺰام ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ و دەرەوەی ﺳﻨﻮورەﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﺋﻮرووﭘﺎ ،ﺑﯚﻣﺐ داﻧﺎﻧەوە ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﯾەھﻮودﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎرژاﻧﺘﯿﻦ ،ھێﻨﺎﻧە ﮐــﺎﯾــەی ﺑــەرﻧــﺎﻣــﯽ ﻧــﺎوەﮐــﯽ ،ﺷــﻮﻋــﺎردان ﺑە دژی ﺋﺎﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ و ھەڕەﺷەی ﻟە ﻧﯿﻮﺑﺮدﻧﯽ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ،ﭘﭽﺮاﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪیﯾەﮐﺎن ﻟە ﮔەڵ ﻋەرەﺑﺴﺘﺎن دوای رووداوی ﺣەﺟﯽ ١٣٦٦و ﻟە ﺣﺎڵﯽ ﺋێﺴﺘﺎ دا دوای رووداوەﮐﺎﻧﯽ ﯾــەﻣــەن و ﺣەﺟﯽ ،١٣٩٤ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ ﻟــە ﮔەڵ ﺋﯿﻤﺎراﺗﯽ ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوی ﻋەرەﺑﯽ ﻟە ﺳەر ﺳێ دوورﮔەی ﺗﻮﻣﺒﯽ ﮔەورە ،ﺗﯚﻣﺒﯽ ﺑﭽﻮوک و ﺋەﺑﻮوﻣﻮﺳﺎ ،ﺋﺎڵﯚزی دروﺳﺖ ﮐﺮدن و دەﺳﺖ ﺗێﻮەردان ﻟە ﮐﺎروﺑﺎری ﺋەو وﺗە و ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺷﯿﻌەﮐﺎن ،دەﺳﺖ ﺗێﻮەردان ﻟە ﮐﺎر و ﺑﺎری ﻧێﻮﺧﯚﯾﯽ وﺗﯽ ﯾەﻣەن ،ﻋێﺮاق و ﻟﻮﺑﻨﺎن و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟە ﺷﯿﻌەﮐﺎن ﻟەووﺗﺎﻧە ،دەﺳﺖ ﺗێﻮەردان و ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺷﯿﻌەﮐﺎﻧﯽ ﻻﯾەﻧﮕﺮی ﺋێﺮان ،ﺣﺰووری ﻓەﻋﺎل و ﭼﺎﻻﮐﯽ ﻣﺎدی و ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ ﻟە ﻗەﯾﺮاﻧﯽ ﺳﻮورﯾە و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟە ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد و دەوڵەﺗەﮐەی ،ﺋەواﻧە و دەﯾﺎن ﻧﻤﻮوﻧەی دﯾﮑە دەﺗﻮاﻧﺮێ ﻟەﺳەر ﺑە
ﻋەﻣەﻟﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﺷﻮﻋﺎری »ھەﻧﺎردە ﮐﺮدﻧﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋﯿﺮان« ﺑﺎﺳﯿﺎن ﺑﮑەﯾﻦ. ﺑ ــەم ﺑــە ﺗێﭙەرﺑﻮوﻧﯽ زەﻣـــﺎن دەﺑﯿﻨﯿﻦ ھ ــەﻧ ــﺎرەﮐ ــﺮدﻧ ــﯽ ﺷ ــﯚڕﺷ ــﯽ ﺋــﯿــﺴــﻼﻣــﯽ ﺑﯚ دەرەوەی ﺳـــﻨـــﻮورەﮐـــﺎن رۆژ ﺑ ــە رۆژ ھەزﯾﻨەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە ﺳەر ﺷﺎﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﺋﯿﺮان ﻗــﻮرس ﺗﺮ دەﺑــێ .ﻟە ﻻﯾەک ﺗەرﯾﮏ ﮐەوﺗﻨەوەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾﯽ ﺑﯚ دەوڵەﺗﯽ ﺋێﺮان ﺑە دواوە ﺑﻮوە و ﻟە ﻻﯾەﮐﯽ دﯾﮑەوە ھەزﯾﻨەی ﻗﻮرﺳﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﮐەوﺗﯚﺗە ﺳەر ﺷﺎﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان و دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﺑەھﯚی ﺋەو ﺳﯿﺎﺳﺘەوە رۆژ ﺑە رۆژ رێﮋەی ﺑێﮑﺎری و ھـــەژاری و ﻧەﺧﯚﺷﯽ ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯿەﮐﺎن ﻟە ﻧێﻮ ﺧــﯚی ﺋێﺮان ﻟە ﭘــەرە ﺋەﺳﺘﺎﻧﺪن داﯾە و ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺗەرﯾﮏ ﮐەوﺗﻨەوەی ﺋێﺮان ھەڵﻮێﺴﺘﯽ وﺗــﺎﻧــﯽ دەﺗــﻮاﻧــﯿــﻦ دوا ﻋــەرەﺑــﯽ ﮐــە ﻟــە ﮐــﯚﺑــﻮوﻧــەوەی »ﺳــەراﻧــﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ« ﻟە ﺳەر دەرﯾــﺎی ﻣﺮدوو ﻟە وﺗﯽ ﺋﻮردۆن ﺑەﺳﺘﺮا ﺑە ﻧﻤﻮﻧە ﺑێﻨﺒﻨەوە ﮐــە ھــەﻣــﻮوﯾــﺎن ﻟــە ﺳ ــەر ﺋـــەوە ﮐــﯚﮐــﻦ ﮐە ﺋﯿﺮان دەﺳﺖ ﻟە ﮐﺎروﺑﺎری وﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ وەردەداو ﺑﯚﺗە ھﯚﮐﺎری ﺳەرەﮐﯽ ﺑﯚ درێﮋە ﮐێﺸﺎﻧﯽ ﮐێﺸەﮐﺎن و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳﻨﻮورێﮏ ﺑﯚ دەﺳﺖ ﺗێﻮەرداﻧەﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ دﯾــﺎری ﺑﮑﺮێ و ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑێﺖ ﺑە ﺋﻮﺳﻮول و ﭘﺮﻧﺴﯿﭙە ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾەﮐﺎن وﺋەﮔەر ﺋێﺮان ﺋەو ﭘﺎﺑەﻧﺪﯾە ﺗێﺪا دورﺳﺖ ﻧەﺑێ ،وﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﻧﺎﭼﺎر دەﺑﻦ ھەڵﻮﺳﯿﺘﯽ ﺗﻮﻧﺪﯾﺎن ﺑەراﻧﺒەری ھەﺑێ . ﻟــە وەﻣــــﯽ ﺋ ــەو ھــەڵــﻮێــﺴــﺘــەی وﺗــﺎﻧــﯽ ﻋــەرەﺑــﯽدا ﭼەﻧﺪ رۆژ ﻟــەوە ﭘێﺶ ﺑەھﺮام ﻗــﺎﺳــﻤــﯽ ،وﺗــەﺑــێــﮋی دەوڵـــەﺗـــﯽ ﮐــﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ ﮐە ﮐـــــﯚﻣـــــﺎری ﺋ ــﯿ ــﺴ ــﻼﻣ ــﯽ ھــــەﻣــــﻮوﮐــــﺎت راﯾــﮕــەﯾــﺎﻧــﺪووە ھێﭻ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﯿﯿە دەﺳــﺖ ﻟە ﮐــﺎروﺑــﺎری وﺗﺎﻧﯽ دەراوﺳ ــێ وەرﺑــﺪاو ھەﻣﻮو ﮐــﺎت ﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــﺎش ﻟەﮔەڵ دراوﺳ ــێﮐ ــﺎن وﺣــﻮرﻣــەتداﻧــﺎن ﺑــە ﻣﺎﻓﯽ ﺣﺎﮐﻤﯿەت دەوڵەﺗەﮐﺎن و دەﺳﺖ ﺗێﻮەرﻧەدان ﻟە ﮐــﺎروﺑــﺎری ﻧــﺎوﺧــﯚی وﺗــﺎﻧــﯽ دﯾﮑە ﺑە ﻋﯿﻨﻮاﻧﯽ ﺋﻮﺳﻮول و ﺑﻨەﻣﺎیﯾەك ﺑــﻮوە ﮐە ﻟەﮔەڵ ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ ﺑﻨەرەﺗﯽ وت وﺗەواوی رێ و ﺷﻮێﻨەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺗەﺑﺎ ﺑێﺖ« . ﺋەﮔەر ھەڵﻮﯾﺴﺘەﯾەك ﻟەﺳەرﺋەو ﮐﻮرﺗە
وەﻣەی ﺋﺎﻏﺎی ﻗﺎﺳﻤﯽ ﺑﮑەﯾﻦ و ﮐﺎرﻧﺎﻣەی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ﻣﺎوەی ٣٨ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو دا ﻟەﺑەر ﭼﺎو ﺑﮕﺮﯾﻦ و ﺋەو ﻧﻤﻮوﻧﺎﻧەی ﻟە ﺳــەرەوە ﺑﺎﺳﻤﺎن ﮐﺮدن ﺑە ﭘێﻮاﻧە داﺑﻨێﯿﻦ، دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﮐە ﺋەو ﻗﺴﺎﻧە ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟە ﺋەﺳﺎس دا درۆودەﻟەﺳەی ﺑێ ﺑﻨەﻣﺎن وﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوەﻧﺪەی راﺳﺘەﮐە ﺋﺎﻏﺎی ﻗﺎﺳﻤﯽ ﻟەﻗەﺳەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی دا ﺋﯿﺸﺎرە ﺑەو ﺋﻮﺳﻮول و ﺑﻨەﻣﺎﯾﺎﻧە دەﮐﺎ ﮐە ﻟە ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﺋێﺮاﻧﺪاھﺎﺗﻮون ﮐە ﺑﺎﺳﯽ ھەﻧﺎردەﮐﺮدﻧﯽ ﺷﯚڕش دەﮐﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەو ﮐﺎراﻧە ﺑــەدەﺳــﺘــێوەردان ﻟەﮐﺎروﺑﺎری وﺗﺎن دادەﻧﯽ ﻟە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺋﻮﺳﻮوﻧە ﯾەك ﻧەﮔﺮﻧەوە . واﺗ ــﺎ ﻟــە رواﻧــﮕــەی وﺗــەﺑــێــﮋی ﺣﮑﻮﻣەﺗﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەوە ھەﻣﻮو ﺋەو ﮐﺎراﻧەی ﻟ ــە ﻣـــــﺎوەی ﺗــەﻣــەﻧــﯽ ﺋـــەم رێ ــﮋﯾ ــﻤ ــەدا ﻟە دەرەوی ﺳﻨﻮورﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ داوە ﺑەدەﺳﺘێﻮەردان ﻧﺎزاﻧێ . ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﺋەﮔەر ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺑﯚ ﻣﺎﻧەوەی ﮐﯚﻣﺎری ﺋێﺴﻼﻣﯽ ﺑەرھەم و ﺳﻮودی ھەﺑﻮوﺑێ ﺑە ﭘێﯽرەوﺗﯽ رووداوەﮐﺎن ﻟەوە ﺑە دواوە ﺑەزﯾﺎﻧﯽ ﺗەواو دەﺑێ ﭼﻮﻧﮑە ﻟە ﻻﯾەك دەﺳﺖ درێﮋی و دەﺳﺖ ﺗێﻮەردان ﻟە ﮐﺎروﺑﺎری وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳێ و ﻧﺎوﭼەﮐە ﮔــەﯾــﺸــﺘــﯚﺗــە ﺳ ــﻨ ــﻮورﯾ ــەك ﮐ ــە رەﻧ ــﮕ ــە ﺑﯚ وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﮐە و دﻧﯿﺎی دەرەوە ﭼﯿﺪﯾﮑە ﻗﺎﺑﯿﻠﯽ ﺗەﺣﻤﻮول ﻧەﺑێ وﻟە ﻻﯾەﮐﯽ دﯾﮑەوە زﯾــﺎدﺑــﻮوﻧــﯽ ﺣەﺷﯿﻤەﺗﯽ ﺋــێــﺮان و ﻧﯿﺎز و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺟﯿﻠﯽ ﻧــﯚی و ﭘەرەﺋەﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ راﯾڵﮑەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽﯾەﮐﺎن ﻟەرێﮕﺎی ﺋﯿﻨﺘﺮﻧێﺖ و ﭼﯚﻧە ﺳەری وﯾﺴﺘﯽ ﺧەڵﮏ ﺑﯚ داﺑﯿﻦﮐﺮدﻧﯽ ژﯾﺎﻧێﮑﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﮐﯚﺳﭙﯽ ﮔﺮﯾﻨﮓ و رێﮕﺮن ﻟەﺳەر رێﮕﺎی ﺋﯿﺪاﻣەداﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ھەﻧﺎردەﮐﺮدﻧﯽ ﺷــﯚڕش و ﺧەوﻧﯽ ﺑە »ام اﻟﻘﺮا«ﯾﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﺋێﺮان ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ .ھەر ﺑﯚﯾە دەﺑﯿﻨﯿﻦ دەﺳــەﺗــﺪاراﻧــﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﮐێﺸەی ﻧــﺎوەﮐــﯽ ﺑــێ ﺋـــەوەی دەﺳــﮑــەوﺗــﯿــﺎن ھەﺑێ ﺑە ﻧــﺎوی )ﻧﺮﻣﺶ ﻗﮫﺮﻣﺎﻧﺎﻧە( ﻟەﺑەرﻧﺎﻣەی ﻧــﺎوەﮐــﯽ دەﺳﺘﯿﺎن ﮐێﺸﺎوە وﻟــە ﺳﻮورﯾە، ﻋــﯿــﺮاق ،ﻟﻮﺑﻨﺎن و ﯾــەﻣــﻦدا ﻟــە ﻓﻮرﺳەﺗێﮏ دەﮔەرێﻦ ﮐەﺑەﺷێﻮەﯾە ﭘﺎﺷەﮐﺸە ﺑﮑەن ﮐە ھەم ﺑﯿﺮوڕای ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺋﯿﺮان رازی ﺑﮑەن و ھەم ﺑﯿﺮوڕای ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﺑﯚرزﮔﺎر ﺑﻮون ﻟەو دۆﺧە رەﻧﮕە رێﮕﺎی ﺳەﺧﺖ ﻟە ﺑەردەم دەﺳەﺗﺪاراﻧﯽ ﺋێﺮان ﺑێ.
ھەڵﮑﺮدﻧﯽ ﺋﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﮐەرﮐﻮوک وھﺎوھەڵﻮێﺴﺘﯽ دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﮐﻮرد د و ا ی ﺑــــــڕﯾــــــﺎرەﮐــــــەی ﺳامﯾﻞ ﺷەرەﻓﯽ ﺋـــەﻧـــﺠـــﻮﻣـــەﻧـــﯽ ﭘـــــــﺎرێـــــــﺰﮔـــــــﺎی ﮐ ــەرﮐ ــﻮوک ﻟــە ﺳ ــەر »ھــەڵــﮑــﺮدﻧــﯽ ﺋــﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭘەﻧﺎی ﺋﺎی ﻋێﺮاق ﻟە ﺳەر دامودەزﮔﺎ ﺣﮑﻮوﻣﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺋەم ﺷﺎرە« ،ﺟﯿﺎ ﻟە دژاﯾەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا ،ﮐﯚﻣەڵێﮏ دژﮐــﺮدەوەی دژﺑـــەراﻧـــە ﻟــە ﻻﯾـــەن ﺗــــﺎران و ﺋــﺎﻧــﮑــﺎراوە ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﺋﺎراوە ﮐە ﻟە ﭼەﻧﺪ ﮔﯚﺷەﻧﯿﮕﺎوە ﺟێﯽ ﺳەرﻧﺞ و ﺗێڕاﻣﺎﻧﻦ .ﺳەرەﺗﺎ ھەر ﭼەﻧﺪ رۆژ دوای ﺑڕﯾﺎرەﮐەی ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﮐـــەرﮐـــﻮوک ،ﻓــﺮاﮐــﺴــﯿــﯚﻧــەﮐــﺎﻧــﯽ ﻧــﺰﯾــﮏ ﻟە ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﮑﯽ ،ﺳەرۆک وەزﯾﺮاﻧﯽ ﭘێﺸﻮوی ﻋێﺮاق ،ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﺑێ ﺋــەوەی ﮔﻮێ ﻟە رووﻧﮑﺮدﻧەوەﮐﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﮐەرﮐﻮوک ﺑﮕﯿﺮدرێ ﺑڕﯾﺎری ھێﻨﺎﻧەﺧﻮارەوەی ﺋﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻟــەم ﺷ ــﺎرە دا ﮐــە ،ھــەر دوو رۆژ دواﺗــﺮ ﺑە ھــﯚی ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮوﻧﯿەوە ﺑڕﯾﺎرەﮐەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەران راﮔــﯿــﺮا .دژاﯾەﺗﯿﯽ ﻻﯾەﻧە ﻋێﺮاﻗﯽﯾەﮐﺎن ﺑەراﻧﺒەر ﺑە ﺑڕﯾﺎرەﮐەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﮐەرﮐﻮوک ﺗەﻧﺎﻧەت دۆﺳﺘە ﻧﺰﯾﮑەﮐﺎﻧﯽ ﺳەرﮐﺮداﯾەﺗﯽ ﮐﻮردی ﺑﺎﺷﻮورﯾﺸﯽ ﮔــﺮﺗــەوەو ﻟــەم ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەدا »ﻋەﻣﻤﺎر ﺣەﻛﯿﻢ ،ﺳــەرۆﻛــﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﺷــﯿــﻌــەﻛــﺎن ،ﻟــە ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﺪا ﻟە دﯾﺎﻟە راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ ،ﺑڕﯾﺎری ھەڵﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﺗەواﻓﻮﻗە«. ﺋـــــەوەی ﻟــــەم ﭘــێــﻮەﻧــﺪﯾــﯿــەدا زﯾ ــﺎﺗ ــﺮ ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﮏ ﺟێﯽ ﻟێوردﺑﻮوﻧەوەو ﻗﺴە ﻟــە ﺳــەرﮐــﺮدﻧــە ،ھــەڵــﻮێــﺴــﺘــﯽ دوو وﺗــﯽ ﺗﻮرﮐﯿەو ﺋێﺮاﻧە ﮐە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ واﯾــﺎن ﻧﯿﺸﺎن داوە ﮐ ــە دۆﺳــــﺖ و »ھ ــﺎوﭘ ــەﯾ ــﻤ ــﺎن« و »ھﺎوﺑەرژەوەﻧﺪی«ی ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋەﻣﻨﯿﯿەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ!!.
ھــەر دوو وﺗــﯽ ﺗﻮرﮐﯿەو ﺋــێــﺮان زۆر ﺑە ﺗﻮﻧﺪی ﺑەراﻧﺒەر ﺑە ﺑڕﯾﺎری ھەڵﮑﺮدﻧﯽ ﺋﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﮐەرﮐﻮوک ھەڵﻮێﺴﺘﯿﺎن ﻧﻮاﻧﺪو ﺟﯿﺎ ﻟەوەﯾﮑە راﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧﺪ ﮐە »ھەڵﮑﺮدﻧﯽ ﺋـــﺎی ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﻟــە ﮐــەرﮐــﻮوﮐــﯿــﺎن ﭘێ ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﮐﺮێ« ،راﺷﮑﺎواﻧە ھەڕەﺷەﯾﺎن ﻟە ﺳەرﮐﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﮐﻮرد ﻟە ھەرێﻤﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﻣەوﻗﻌﯿﯿەﺗﯽ ﺣﮑﻮوﻣەﺗﯽ ﺋەم ھەرێﻤە ﮐﻮردیﯾە ﮐﺮد. ﺳــــــەرەﺗــــــﺎ وﺗــــەﺑــــێــــﮋی وەزارەﺗـــــــــــﯽ دەرەوەﯾﺮێﮋﯾﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان راﯾــﮕــەﯾــﺎﻧــﺪ ﮐــە وﺗـــەﮐـــەی ﺷــەﮐــﺎﻧــەوەی ھـــەرﺋـــﺎﯾـــەک ،ﺑــێــﺠــﮕــە ﻟ ــە ﺋــــﺎی ﻋــێــﺮاق ﻟــە ﺷـــﺎری ﮐــەرﮐــﻮوﮐــﺪا ﺑــە ﭘێﺸێﻠﮑﺮاﻧﯽ دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاق و ﻧﺎﻧەوەی ﺑﺸێﻮی ﻟەو وﺗــەدا دەزاﻧێﺖ .ﺑەھﺮام ﻗﺎﺳﻤﯽ وﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ دەرەوەﯾﺌێﺮاﻧﺴەﺑﺎرەت ﺑە دواﯾﯿﻦ ﮔﯚڕاﻧﮑﺎریﯾەﮐﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﮐەرﮐﻮوﮐﯽ ﺑــــﺎﺷــــﻮوری ﮐـــﻮردﺳـــﺘـــﺎن ﮔــﻮﺗــﻮوﯾــەﺗــﯽ: ›‹ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳەرەﮐﯿﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﮑﺮدﻧە ﻟەﯾەﮐﭙﺎرﭼەﯾﯿﯽ ﺧﺎک و دەﺳەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﻮ ﭘێﻢ واﯾە ﮐﺮدەوەﯾﺌەم دواﯾــﯿــﺎﻧــەی ھــێــﻨــﺪێــﮏ ﻻﯾــەﻧــﯽ ﻋــێــﺮاﻗــﯽ ﻟە ﮐــەرﮐــﻮوک ،ﻟــەﺑــەر ﺋ ــەوەی ﮐــە ﺑەﺷێﮏ ﻟە وزەی دەوڵەت و ﮔەﻟﯽ ﻋێﺮاق ﻟەڕێﯽ ﺧﯚی ﻻدەدات و ﺑە ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧێﻮﺧﯚﯾﯽﯾەوە ﺳەرﻗﺎڵﯽ دەﮐﺎت ،ﺟێﯽ ﻧﯿﮕەراﻧﯽﯾە«. ﺑـــــەدوای ﺋـــەم ھــەڵــﻮێــﺴــﺘــەی ﺋـــێـــﺮاندا، ﺳــەرۆکﮐــﯚﻣــﺎری ﺗﻮرﮐﯿە ،رەﺟــەب ﺗەﯾﯿﺐ ﺋــەردۆﻏــﺎﻧــﯿــﺶ ﺑــەراﻧــﺒــەر ﺑــە ﺑــڕﯾــﺎرەﮐــەی ﺋــەﻧــﺠــﻮوﻣــەﻧــﯽ ﭘـــﺎرێـــﺰﮔـــﺎی ﮐـــەرﮐـــﻮوک، ھەڵﮑﺮدﻧﯽ ﺋﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟە ﮐەرﮐﻮوک ﺑە ھەڵە زاﻧﯽ و دەڵﯽ؛ ھﯿﭻ ﮐەس و ﻻﯾەﻧێﮏ ﺑــﯚﯾــﺎن ﻧﯿە ﺟﯿﺎ ﻟــە ﺋــﺎی ﻋــێــﺮاق ﺋﺎﯾەﮐﯽ دﯾﮑە ﻟە ﮐەرﮐﻮوک ھەڵﺒﺪەن و ﺋەواﻧەی ﺋەم ﮐﺎرەﯾﺎن ﮐــﺮدوە ھﯿﭻ ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺗێدا ﻧﯿە ﮐە ﭘەﺷﯿﻤﺎن دەﺑﻨەوە .ﺋەردۆﻏﺎن ﮐە وﺗەﮐەی
ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﯿﺒﺎﺷﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﮔەڵ ھەرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎندا ھەﯾە ،ڕاﺷﮑﺎواﻧە ھەڕەﺷەی ﻟە ﺳەرﮐﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮐﻮرد ﻟە ﺑــﺎﺷــﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐــﺮد ﮐــە ،ﺋەﮔەر ﮐــﻮرد واز ﻟە ھەڵﮑﺮدﻧﯽ ﺋﺎ ﻟە ﮐەرﮐﻮوک ﻧەھێﻨﯽ ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ وﺗەﮐەی ﻟە ﮔەڵ ھەرێﻤﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﺗێﮏ دەﭼـــێ !.و راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ ﮐە ﺗﻮرﮐﯿە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻗﺒﻮوڵﯽ ﺋەوە ﺑﮑﺎت ﮐە ﮐﻮرد ﻟە ﮐەرﮐﻮوک ﺋﺎی ﺧﯚی ھەڵﺒﺪات!. ﺟﯿﺎ ﻟە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ دژﺑــەراﻧــەی ھەر ﺳێ دەوڵــەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ،ﺗﻮرﮐﯿەو ﺋێﺮان ﻟە ﺳەر ﭘــﺮﺳــﯽ ھــەڵــﮑــﺮدﻧــﯽ ﺋـــﺎی ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﻟە ﮐەرﮐﻮوک ،ھەر ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەم ﭼەﻧﺪ رۆژەدا ﮔﻮێﺒﯿﺴﺘﯽ ﮐﯚﻣەڵێﮏ دژﮐــﺮدەوە ﻟە ﺧەڵﮑﯽ ﺑــەﻧــﺎو ﺟﯿﺎﺑﯿﺮ ،رۆژﻧـــﺎﻣـــەوان و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻓﺎرس و ﺗﻮرک و ﻋەرەب ﺑﻮوﯾﻦ ﮐە ﺟﯿﺎ ﻟە رواﻧﮕەﯾەﮐﯽ ﺷﯚﭬێﻨﯿﺴﺘﺎﻧەی دژ ﺑە ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﺷﺘێﮑﯽ دﯾﮑە ﻧﯿﻦ. ﺋەﮔەر ﻟە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻻﯾەﻧە ﻋەرەﺑەﮐﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﺳﻮﻧﻨﯽ و ﺷﯿﻌەو و ﭘﯿﻜﮫﺎﺗەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﮐەرﮐﻮوﮐەوە دەﺳﺖ ﭘێﺑﮑەﯾﻦ ،ﺣەق واﯾە واﺑﯿﺮﯾﺎن ﺑێﻨﻨەوە ﮐە ﺋەﮔەر زۆرﯾﺶ ﺑﯚ دواوە ﻧەﮔەڕێﯿﻨەوەو ﭼﺎوﭘﯚﺷﯽ ﻟە ھەﻣﻮوی ﺋەو ﺑەرﻧﮕﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﺑەراﻧﺒەر ﺑــە دەﺳــەﺗــێــﮑــﯽ وەک ﺑەﻋﺴﯽ ﺳەداﻣﯿﯽ ﺑﮑەن ،دەﺑێ ﺑﺰاﻧﻦ و ﻗەﺗﯿﺎن ﻟە ﺑﯿﺮ ﻧەﭼێﺘەوە ﮐــە ﺋــــەوەی ﺋ ــەواﻧ ــﯽ ﻟــە ﻣــەﺗــﺮﺳــﯽﯾــەﮐــەی ﮔەورەی وەک »داﻋﺶ« ﭘﺎراﺳﺖ ،ﺋەرﺗەﺷﯽ ﻋێﺮاق و ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎ رەﻧﮕﺎورەﻧﮕەﮐﺎﻧﯽ ﺋەوان ﻧەﺑﻮون ،ﺑەڵﮑﻮو ﺋەوە ﮐﻮردەﮐﺎن و ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺋــەم ﻣﯿﻠﻠەﺗە ﺑــﻮو ﮐــە ﺗﻮاﻧﯽ ﭘێﺶ ﺑە ﭘێﺸڕەویﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺗێﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﺑﯚ ﺷــﺎری ﮐــەرﮐــﻮوک ﺑــﮕــﺮێ .ﭘــﺎﺷــﺎن ﺑــە ﭘێﯽ ھەﻣﻮو ﺑەڵﮕەﯾەﮐﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ،ﺟﻮﻏﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ و ﺣــەﺷــﯿــﻤــەﺗــﯽ ﮐــــەرﮐــــﻮوک ﺷــﺎرێــﮑــﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽﯾەو ﮐــﻮرد ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﺑە رێﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﭘێﮑﮫﺎﺗەﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑەی ﺋەم ﺷﺎرە
ھــەروەک ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ڕەﭼــﺎوی ﮐــﺮدوە ،ﺑﯿﺮ ﻟە ﭼــﺎرەﻧــﻮوﺳــﯽ ﺑــﮑــﺎﺗــەوە .ﺑﯚﯾە ﺑــڕﯾــﺎرەﮐــەی ﺋــەﻧــﺠــﻮوﻣــەﻧــﯽ ﭘـــﺎرێـــﺰﮔـــﺎی ﮐـــەرﮐـــﻮوک ﻣﺎﻓێﮑﯽ ﺑێﺋەﻣﻼوﺋەوﻻی ﮐــﻮردەو ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەﮐﯿﺶ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿە.
ﺋەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺳەروەرﯾﯽ ﺋەم وﺗـــەی ﺧﺴﺘﯚﺗە ژێــﺮ ﭘﺮﺳﯿﺎرو دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ ﮐﺎروﺑﺎری ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺋەم وﺗە دەﮐﺎت و ﺋﺎﮔﺮی ﺷەڕی ﺗﺎﯾﻔﯽ و ﻣەزھەﺑﯽ ﻟەم وﺗەدا ﭘەرە ﭘــێدەدات و ھــەوڵ ﺑﯚ ﻟەﺑﺎرﺑﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﺋﺎراﻣﯿﯽ و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟەم وﺗەدا دەدات ،ﺋێﻮە دوو وﺗﯽ ﺗﻮرﮐﯿەو ﺋێﺮاﻧﻦ ﺑــەم ﺳــەﺑــﺎرەت ﺑە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺗﻮرﮐﯿەو ﻋێﺮاق ﮐە ﺑە درۆ و ﭘﺎﺳﺎوێﮑﯽ ﻧﺎﺑەﺟێﯽ وەک »دﯾــﻔــﺎع ﻟــە ﭼــﻮارﭼــﯿــﻮەی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻋﯿﺮاق«ەوە ،دژاﯾەﺗﯽ ﺑڕﯾﺎرەﮐەی ﺋــەﻧــﺠــﻮوﻣــەﻧــﯽ ﭘــﺎرێــﺰﮔــﺎی ﮐـــەرﮐـــﻮوک و ھەڵﮑﺮدﻧﯽ ﺋﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟەم ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە دەﮐەن ،دەﺑێ ﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﺷﺘێﮏ ﺑڵێﯿﻦ؛ ﺋەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺳەروەرﯾﯽ ﺋەم وﺗــەی ﺧﺴﺘﯚﺗە ژێــﺮ ﭘﺮﺳﯿﺎرو دەﺳــﺘــێــﻮەرداﻧــﯽ ﮐــﺎروﺑــﺎری ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺋەم وﺗە دەﮐﺎت و ﺋﺎﮔﺮی ﺷەڕی ﺗﺎﯾﻔﯽ و ﻣەزھەﺑﯽ ﻟەم وﺗەدا ﭘەرە ﭘێدەدات و ھەوڵ ﺑﯚ ﻟەﺑﺎرﺑﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﺋﺎراﻣﯿﯽ و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟەم وﺗەدا دەدات ،ﺋێﻮە دوو وﺗﯽ ﺗﻮرﮐﯿەو ﺋێﺮاﻧﻦ .ﺋەوە ﺋێﻮەن ﮐە ﺑە ﺑێ ﺋــەوەی رێﺰ ﻟە ﺳەروەرﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و ﺧەڵﮑەﮐەی ﺑﮕﺮن ﺑە ﺷێﻮەی ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑە ھ ــەزاران ﮐــەس ﻟە ھێﺰە ﭼەﮐﺪارەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﺗﺎن ﻟەم وﺗەدا ﻣﯚڵ داوەو ھەرﮐﺎﻣەﺗﺎن
ﺑە ﺧﻮﻟﯿﺎی زﯾﻨﺪووﮐﺮدﻧەوەی ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾەﺗﯽ »ﺳــەﻓــەوی« و »ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ« ﭼــﺎوﺗــﺎن ﻟە ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﺧﺎﮐﯽ ﺋــەم وﺗــە ﺑــڕﯾــﻮە .ﺋەوە ﮐﻮردەﮐﺎن ﻧﯿﻦ ﮐە ﺑﯿﺎﻧﮫەوێ ﻋێﺮاق ﺗﻮوﺷﯽ ﭘەﺷێﻮی و ﭘﺎرﭼەﺑﻮون ﺑﮑەن .ﺋەوان ﺗەﻧﯿﺎ دەﯾﺎﻧﮫەوێ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺧﺎک و ﺧەڵﮑﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻦ .ﺋەوە ﺋێﻮەن ﮐە ﺑە ﺑڕﯾﻨﯽ ﺳﻨﻮورەﮐﺎن و ھــەڕەﺷــەو ﮔــﻮڕەﺷــەو ﭘەﺷێﻮی ﻧﺎﻧەوە، ﭼﺎوﺗﺎن ﻟە ﺧﺎﮐﯽ ﮔەﻻﻧﯽ دﯾﮑە ﺑڕﯾﻮە. ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻻﯾەﻧە ﻋێﺮاﻗﯽﯾەﮐﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﭘێﮑﮫﺎﺗەﮐﺎﻧﯽ ﻧــێــﻮ ﺷـــﺎری ﮐ ــەرﮐ ــﻮوک ﺑە ھەﺳﺘﯿﺎریﯾەوە ﻟە داھﺎﺗﻮو ﺑڕواﻧﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟە ﺑﯿﺮﯾﺎن ﻧەﭼێﺖ ﮐە ﺋــەوان ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ژێﺮ ﺋﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﻟە ﺳﺎﯾەی ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ھەوڵە دڵﺴﯚزاﻧەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد ﺑــﯚ ﭘــێــﮑــەوە ژﯾــﺎﻧــﯽ ﺋــﺎﺷــﺘــﯿــﯿــﺎﻧــەی ھــەﻣــﻮو ﭘێﮑﮫﺎﺗەﮐﺎﻧﯽ ﮐەرﮐﻮوک و ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧە ،ﮐە دەﺗــﻮاﻧــﻦ ژﯾﺎﻧێﮑﯽ ﺋــﺎرام و دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮑﯿﺎن ھــەﺑــێ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھﻮﺷﯿﺎراﻧە ﺑــەراﻧــﺒــەر ﺑە ﭘﯿﻼﻧﯽ دوژﻣﻨﺎﻧﯽ رەﻧﮕﺎورەﻧﮕﯿﺎن راوەﺳﺘﻦ و ﺗێﺒﮕەن ﻟەوەی ﮐە ﺗەﻧﯿﺎ دەﺳەﺗﯽ ﮐﻮردﺑﻮوە ﮐە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺋەوان ﺑﭙﺎرێﺰی و رێﺰﯾﺎن ﻟێ ﺑﮕﺮێﺖ. ﺑە ﺳەرﻧﺠﺪان ﺑە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ دوو وﺗﯽ ﺗــﻮرﮐــﯿــەو ﺋــێــﺮان ﮐــە ھەﻣﯿﺸەﯾﺶ واﯾ ــﺎن ﺧــﯚ ﻧــﯿــﺸــﺎن داوە ﮐــە دۆﺳــﺘــﯽ ﮐـــﻮرد ﻟە ﺑــﺎﺷــﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ و ،ﺑەداﺧﯿﺸەوە زۆر ﺟﺎرﯾﺶ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧە ﺋﺎراﺳﺘەی ﺟﯿﺎواز ﻟە ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧە ﮐﻮردیﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺋەم ﺑەﺷەدا ﭼێ ﺑﮑەن ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳەرﮐﺮداﯾەﺗﯽ ﮐﻮرد ھﻮﺷﯿﺎر ﺑێﺖ ﻟەوەی ﮐە دەﺳﮑەوﺗە ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ و ﮐﻮرﺗﺨﺎﯾەﻧەﮐﺎن ،رێڕەوی ﺋﯿﺴﺘﺮاﺗێﮋی و دەﺳﮑەوﺗەدرێﮋﺧﺎﯾەﻧەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟێ ﻧەﮔﯚڕێ. ﺗــەﻧــﯿــﺎ ﯾ ــەﮐ ــﺮﯾ ــﺰی و داﺑــــەشﻧــــەﺑــــﻮون و رێﮑﺨﺴﺘﻨەوەی ﻧێﻮﻣﺎڵﯽ ﮐﻮردە ﮐە دەﺗﻮاﻧێ ﺑەراﻧﺒەر ﺑەم ھەﻣﻮو دوژﻣﻨﮑﺎرﯾﺎﻧە ھێﺰی ﭘێ ﺑﺒەﺧﺸێﺖ.
٦
ژﻣﺎره٧٠١ :
١٥ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ٤ _ ١٣٩٦ی ﺋﺎورﯾﻠﯽ ٢٠١٧
ﭘەﯾﺎﻣﯽ »ﻧەورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧەﮐﺎن« ،ﺑە ﯾەﮐەوە و ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮواﻧە
٧
ژﻣﺎره٧٠١ :
١٥ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ٤ _ ١٣٩٦ی ﺋﺎورﯾﻠﯽ ٢٠١٧
ﻟە ﭘێﻨﺎو ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ھێﻤﺎ ﻧەﺗەوەﯾﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد
ﺣەﺳەن ﺣﺎﺗەﻣﯽ
ژﻣﺎره٧٠١ :
٨
١٥ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ٤ _ ١٣٩٦ی ﺋﺎورﯾﻠﯽ ٢٠١٧
ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ دا ﻟە ﭘﺎﺷەﮐﺸە داﯾە؟ ﺗــەﻧــﯿــﺎ ﭼــەﻧــﺪ ﻣــﺎﻧــﮓ ﻟــەوەﭘــێــﺶ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺋــەوە ﺑــﻮو ﮐە وۆرﻟﺪ ﭘﯚﻟﯿﺘﯿﮑﺲ رﯾﭭﯿﻮ -دﯾﻨﺎﻣﯿﺰﻣﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ ﻟە ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧــێــﻮەڕاﺳــﺖ ﺑــە ﻗــﺎزاﻧــﺠــﯽ ﺋــێــﺮاﻧــە. ﺋێﻠێﻦ ﻟەﯾﭙﺴﯚن ﺑە ﮔــﻮێــﺮەی ﺋــەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە ،ﺗــﺎران ﮐەﻣﺎڵ ﺣەﺳەﻧﭙﻮور ﺧــەرﯾــﮑــﯽ ﭘــەرەﭘــێــﺪان ﺑــە ﻧــﻔــﻮوزی ﺧــﯚی ﻟــە رێــﮕــﺎی ﺗێﻮەﮔﻼﻧﯽ راﺳــﺘــەوﺧــﯚ و ﻧﺎراﺳﺘەوﺧﯚ ﻟــە ﺋﺎڵﯚزﯾﯽ و ﮐێﺸەﮐﺎﻧﯽ ﻧــﺎوﭼــە ﺑــﻮو ﮐــە ﺑــە ﭘﺸﺘﮕەرﻣﯿﯽ ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺑەﺧﯚﺑﺎوەڕﯾﯽ ﺑە ھﯚی ھەڵﮕﯿﺮاﻧﯽ ﺋﺎﺑڵﯚﻗەﮐﺎن ﭘﺎش رێﮏﮐەوﺗﻨﯽ ﻧﺎوەﮐﯿﯽ ﻟە ﮔەڵ ﮐﯚﻣەڵﮕەی ﻧﺎوﻧەﺗەوەﯾﯽ ھﺎﺗﺒﻮە ﺋــﺎراوە .ﺑەم ﺋــەوڕۆ وێﻨەﮐە ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە روون ﻧﯿە .ﺋــەوەی راﺳﺘﯽ ﺑێ ﺋﺎراﺳﺘەی ﺋﺎڵﯚﮔﯚڕەﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﺑە ﺑــەﺷــﺪارﯾــﯽ روﺳــﯿــﺎ ،ﺑــەڕێــﻮەﺑــەرﯾــﯽ ﻧــﻮێ ﻟــە واﺷﯿﻨﮕﺘﯚن و ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﻟەواﻧەﯾە ﺋﺎﮐﺎﻣەﮐەی ﺑە زەرەری ﺋێﺮان ﺗەواو ﺑێ. ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧێﻮەڕاﺳﺖ ﺋەوەﻧﺪە ﺧێﺮا دەﭼێﺘە ﭘێﺶ ﮐە ﻧﺎﮐﺮێ ﻟێﮑﺪاﻧەوەﯾەﮐﯽ ﺟێﮕﯿﺮﻟە ﺋﺎراﺳﺘەی ﮔﯚڕاﻧەﮐﺎن ﺑﮑﺮێ .دوﺳﺘﺎﯾەﺗﯽ ﺳەﯾﺮوﺳەﻣەرە و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ﺑێﺰراو ﺷﺘێﮑﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻦ .ھەر ﺑڕواﻧﻨە ھﺎوﮐﺎرﯾﯽ ﺑێ ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﻧێﻮان ﺗﻮرﮐﯿﺎ و روﺳﯿﺎ ﻟە ﺑﺎرەی ﺳﻮرﯾﺎ ،ﯾﺎﺧﻮد ﮐﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺳێ ﻻﯾەﻧە ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﺗﻮرﮐﯿﺎ ﻟە ﻧێﻮان ژەﻧڕاڵەﮐﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ، رووﺳﯽ و ﺗﻮرک ﺑﯚ ﭘێﺸﮕﺮﺗﻦ ﺑە ﺗێﮏھەڵﭽﻮوﻧﯽ ﻧەﺧﻮازراو ﻟە ﮐﺎﺗﯽ ﺑەرﺑەرەﮐﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻧﺎو دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻟە ﺳﻮرﯾﺎ .دۆﺧێﮑﯽ ﺗﺮ ﻟــەو رواﻧــﮕــەوە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ وﺗــە ﮔــەورەﮐــﺎﻧــﯽ ﻋ ــەرەب ﻟــەﺑــﺎرەی ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﻟــە ﻧەﺗەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎﻧە ﻟە ﮐﺎﺗێﮑﺪا ﮐە ﻟە ژێﺮەوە ھﺎوﮐﺎرﯾﯽ ﺋەﻣﻨﯿﯿەﺗﯿﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﭘەرە ﭘێﺪەدەن .ﻟەھەﻣﺎن ﮐﺎﺗﺪا ﻟە ھەرﮐﺎم ﻟەو ﻧﻤﻮوﻧﺎﻧەدا ،وﯾﺪەﭼﯽ ﺋێﺮان دوڕاو دەرﭼــێ ،ﺑە ﺑێ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻟە دﯾﺎری ﮐﺮدن ﯾﺎﺧﻮد ﭘێﺸﮕﺮﺗﻦ ﺑە ﺋەﺟێﻨﺪای ھﺎوﺷﺎﻧەﮐﺎن و رەﻗﯿﺒەﮐﺎﻧﯽ ﻧــﺎوﭼــەﯾــﯽ ﺑــﯚ ﺑــەرﮔــﺮﯾــﯽ ﻟــە ﺑــەرژەوەﻧــﺪﯾــﯿــە ﺳەرەﮐﯿﯿەﮐﺎﻧﯿﺎن و ﺋﯿﺪارە ﮐﺮدﻧﯽ ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ و روﺳﯿﺎ. ﻟــە روﺳــﯿــﺎوە دەﺳ ــﺖ ﭘێﺒﮑەﯾﻦ ،ﺋــێــﺮان ﺣەﻗﯿەﺗﯽ ﮐــە ﻟە ھﺎوﺑەﺷﯿﯿەﮐەی ﻟەﮔەڵ روﺳﯿﺎ ﻧﯿﮕەران ﺑێ ،ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐەی ﻟــە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ راﺣـــەت ﺗەڵەﺑﺎﻧە ﺑــﯚ دۆﺧــێــﮑــﯽ ﺗەﻧﺎﻧەت ﻧﺎﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﮔٶڕاوە.ﮐﺎﺗێﮏ ﮐە ﺋەو ﻟە ٢٠١٥دەﺳﺘﯽ ﮐﺮد ﺑە دەﺳﺖﺗێﻮەردان ﻟە ﻗەﯾﺮاﻧﯽ ﺳﻮرﯾﺎ ،روﺳﯿﺎ ﺑە ﺗەواوی دڵﻨﯿﺎ ﺑﻮو ﮐە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﺋێﺮان ﻟە رێﮋﯾﻤﯽ ﺑەﺷﺎرﺋەﺳەد ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻧﺎﭘێﮑێ .ﺋێﺴﺘﺎ روﺳﯿﺎ ﺟڵەوی ھەوڵە ﻧﺎوﻧەﺗەوەﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ ،ﺋەﮔەر ﻧەﺷﺘﻮاﻧێ ﻗەﯾﺮاﻧەﮐە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﮑﺎ ،ﺑە دەﺳﺘەوە ﮔﺮﺗﻮوە و ﺗﻮرﮐﯿﺎی ﮐﺮدوەﺗە ھﺎوﺑەﺷێﮑﯽ ﺑەﮐەڵﮏﺗﺮ، ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﮐە ﺋﺎﻧﮑﺎرا دەﺳﺘﯽ ﺑە ھێﺰەﮐﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﺳﻮرﯾﺎ رادەﮔﺎ .ﺗﺎ ﺋێﺮە ،ﺋەوە ﺋﺎﮐﺎﻣێﮑﯽ ﺋەوﺗﯚی ﻧەﺑﻮوە ،ﭼەﻧﺪ دەﺳﺘﭙێﺸﺨەرﯾﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﯿﮑﯽ رووﺳﯽ ﻧﺎﺳەرﮐەوﺗﻮو ﺑﻮون و ﺋەوە ﺑەڵﮕەﯾەﮐﯽ ﺋﺎﺷﮑﺮاﯾە ﮐە ﺗﻮرﮐﯿﺎ ھێﻨﺪەی دەﺳەت ﻧﯿە ﮐە ھێﺰەﮐﺎﻧﯽ دژی ﺋەﺳەد ﻧﺎﭼﺎر ﺑە درێﮋەﭘێﺪاﻧﯽ ھەوڵﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﯿﮏ ﺑﮑﺎ .ﺑــەم ﺳــەرەڕای دەﺳﺘﮑەوﺗە ﻻوازەﮐــﺎﻧــﯽ، ﺗﺎران ﺑە ﺋﺎﺷﮑﺮا رووداوەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو دواﯾﯿﺎﻧە وەک ﮐﺰ ﺑﻮوﻧﯽ ھﺎوﮐﺎرﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻟــە ﮔــەڵ روﺳــﯿــﺎ دەﺑﯿﻨێ ،ﺑﯚﯾە ﻟــە ھەوڵﯽ رەﭼﺎو ﮐﺮدﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗێﮋی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯽ ﺧﯚی ﻟە ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﺳﻮرﯾەداﯾە. ﺋێﺮان ھەروەھﺎ ﺳەرﻧﺞ دەدا ﮐە ﭼﯚن ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﻧﻮێﮑەی ﺳەرﮐﯚﻣﺎری وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ،دۆﻧﺎﻟﺪ ﺗﺮاﻣﭗ، ﺑەرەو ﺟێﺒەﺟێ ﮐﺮدﻧﯽ ﺑەڵێﻨەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﮐﺎﺗﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﺪا ﮐە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺑــەراﻣــﺒــەر ﺋــێــﺮان ﻟــە ﺑــەڕێــﻮەﺑــەراﯾــەﺗــﯿــﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺗﻮوﻧﺪﺗﺮ دەﺑێ ،ھەﻧﮕﺎو دەﻧێ .ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎرێﮑﯽ ﻓەرﻣﯿﯽ ﺳەرﮐﯚﻣﺎرﯾﯽ ﯾﺎ ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﻧﺎردﻧﯽ ھێﺰ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﮐە ﻧەﺑﯿﻨﺮاوە. ﺑەم ﻟە ﻧﺎو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﯽ وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن، ﻟە وەزﯾﺮی ﺑەرﮔﺮی ﺟەﯾﻤﺰ ﻣﺎﺗﯿﺲ ﺑﯚ ﺧﻮارەوە ﺑﯚﭼﻮوﻧێﮑﯽ درێﮋﺧﺎﯾەن ھەﯾە ﮐە ﺋێﺮان ﺳەرﭼﺎوەی ﻧﺎﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯿە ﻟە ﻧﺎوﭼە؛ ﻟەو دواﯾﯿﺎﻧە دا ﺑەڕﯾﻮﺑەری ﻧﺎوەﻧﺪی ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾﯽ، ژێﻨﺮاڵ ﺟﯚزێﻒ ﭬﯚﺗێﻞ ،ﺋێﺮاﻧﯽ وەک ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﭘێﻨﺞ ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﺳەرەﮐﯿﯽ ﻟە ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧێﻮەڕاﺳﺖ دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﮐــﺮد و ھەﻧﺪێﮏ ﺑەرﭼﺎوڕووﻧﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﺳﺘﺮاﺗێﮋﯾﯽ ﭘێﺸﮕﯿﺮاﻧەی وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ﭘێﺸﮑەش ﮐﺮد: »ﺑﯚ ﭘێﺶ ﮔﺮﺗﻦ ﺑە ﭘەرە ﺋەﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋێﺮان ...ﺋێﻤە دەﺑێ ﻟەﮔەڵ ﺋەوان ﺑە ﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﮐﺎرﯾﮕەرﺗﺮ ﻟە »ﻧﺎوﭼەی ﺑﯚر« روﺑەڕوو ﺑﺒﯿﻨەوە ،ﻟە رێﮕﺎی ﺑەﮐﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ھێﻤﺎی ﺗﺮﺳێﻨەری ﺑەھێﺰ ،ﭼﺎﻻﮐﯿﯽ دژەﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺪار و ﻟە رێﮕﺎی ﺑەھێﺰ ﮐﺮدﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎن ،ھەم ﻟە رێﮕﺎی ﭘەﯾﺎم و ھەم ﺑە ﮐﺮدەوە. ﺋێﻤە ھەروەھﺎ دەﺑێ ﻟە ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﮔﺮﺗﻨەﮐﺎﻧﻤﺎن دا روون ﺑﯿﻦ و دڵﻨﯿﺎ ﺑﯿﻦ ﮐە ﻣەﺑەﺳﺘەﮐﺎﻧﯽ وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ﺟێﮕﺎی ﻣەﺗﻤﺎﻧەن .ﺋێﺮان دەﺑێ ﺑﺎوڕ ﺑﮑﺎ ﮐە ﺋەﮔەر درێﮋە ﺑە ﭼﺎﻻﮐﯿﯿە ﮔێﺮەﺷێﻮێﻨﺎﻧەﮐەی ﺑﯚ ﻧﺎﻧەوەی ﻧﺎﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەدا ﺑﺪا، ﺗﻮوﺷﯽ ﮐﺎرداﻧەوەی ﭘێﺸﮕﯿﺮاﻧە دەﺑێ«. ﺋــەوەی ﮐە ﺟێﮕﺎی ﺳەرﻧﺠە ﺋەوەﯾە ﮐە ﭬﯚﺗێﻞ وﺗەﮐﺎﻧﯽ ﺑــەوە ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ھێﻨﺎ ﮐە ﺋەو ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟەو ﺑﯿﺮۆﮐە دەﮐــﺎ ﮐە ﻻﻧﯽ ﮐەم ﺑﯿﺮ ﻟە »ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯽ راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟەﮔەڵ رێﺒەراﯾەﺗﯿﯽ ﺋێﺮان ﺑﯚ ﺑﺎﺷﺘﺮﮐﺮدﻧﯽ ﺷەﻓﺎﻓﯿەت و ﮐەم ﮐﺮدﻧەوەی ﺋەﮔەری ﻟێﮑﺪاﻧەوەی ھەڵە« ﺑﮑﺮێﺘەوە. ﻟە ھەﻣﺎن ﮐﺎﺗﺪا ،ﺗﺮاﻣﭗ ﮐەڵﮑﯽ ﻟە ﭼﺎوﭘێﮑەوﺗﻦ ﻟەﮔەڵ رێﺒەراﻧﯽ ﺋﯿﺴڕاﺋﯿﻞ و ﻋەرەب ﺑﯚ ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ھەﻧﮕﺎوی ﺑەرﭼﺎوﺗﺮ ﺑﯚ زەﺧــﺖ ﺧﺴﺘﻨە ﺳەر ﺋێﺮان ،ﻟە رێﮕﺎی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ﻟەﮔەڵ دۆﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ ،وەرﮔﺮﺗﻮوە .دﯾﺪاری ﺣەوﺗﻮوی راﺑﺮدووی ﺳەرﮐﯚﻣﺎر ﻟەﮔەڵ ﺷﺎزادەی ﺳﻌﻮدی ﻣﻮﺣەﻣﻤەد ﺑﯿﻦ ﺳەﻟﻤﺎن، ﮐە ھەروەھﺎ وەزﯾﺮی ﺑەرﮔﺮﯾﯿە و دەﮔﻮﺗﺮێ ﺧﺎوەﻧﺪەﺳەﺗﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە ﻟە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺳﻌﻮدی داﯾە ،ﺟەژﻧﯽ ﺳەردەﻣێﮑﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ-ﺳﻌﻮدی ﺑﻮو و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟە
ﺑﺎرەی ﺋێﺮان زۆر ﺟﯿﺪدی ﺑﻮو .ﺷﺎزادەی ﺳﻌﻮدی رەﺧﻨەی ﻟە رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﻧﺎوەﮐﯿﯽ ﻟەﮔەڵ ﺗﺎران ﮔﺮت و ﺋێﺮاﻧﯽ ﺑەوە ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﮐﺮد ﮐە ھەوڵ دەدا ﮐﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﻧﺎوﭼە ﭘﯿﺮۆزەﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ،ﮐە ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳﻌﻮدی ﻟەﺳەر ﺋەوان رەواﯾﯽ ﺧﯚی ﺑﻮﻧﯿﺎت ﻧﺎوە ،ﺑە دەﺳﺘەوە ﺑﮕﺮێ. ﭼــەﻧــﺪ ﺣ ــەوﺗ ــﻮو ﻟــەوەﭘــێــﺶ ،ﻣــﻦ ﮐــەﻣــﯿــﻚ ﮔــەرﻣــﯿــﯿــﻢ ﻟە ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺳﻌﻮدی و ﺋــێــﺮان ،ﺑە ھــﯚی داوای ﺋێﺮان ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﮐەﻧﺪاو ،ﺑەدی ﮐﺮد .ﺋەوە ﻟەﮔەڵ ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﺑﺎرەی ﺗەرﯾﮏ ﮐەوﺗﻨەوە و ﻧﺎﺳﮑﯿﯿەﮐەی ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑەرھەڵﺴﺘﮑﺎرﯾﯽ ﺗﺮاﻣﭗ ،ﯾەک دەﮔﺮێﺘەوە .ﺑەش ﺑە ﺣﺎڵﯽ ﺳﻌﻮدﯾﯿەﮐﺎن ،ﻟەواﻧەﯾە ﺋەواﻧﯿﺶ ﻟە ﯾەک ﮐﺎﺗﺪا ﻟە ﭼەﻧﺪ ﭘﻠە ﮐﺎر ﺑﮑەن ،ﺑﯚ وەﻣﺪاﻧەوەی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﺎوﭼە ﻟە ﮐﺎﺗﯽ دﯾــﺪار ﻟەﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ و ﺑﯚ ﺑﺎﺑەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﮐﻮﻟﺘﻮری ﻧﺎوﭼەﯾﯽ وەک ﺣەج و ﺷﺘﯽ ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﭘﺮۆﺗﯚﮐﯚﻟﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ. ﺑە ھەﻣﺎن ﺷێﻮە ،ﻟەو ﻣﺎﻧﮕەدا ھەﻧﺪێﮏ ﺳﯿﮕﻨﺎڵﯽ ﺳەرﻧﺞ
»ﺑــﯚ ﭘێﺶ ﮔﺮﺗﻦ ﺑە ﭘــەرە ﺋەﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋێﺮان ... ﺋێﻤە دەﺑێ ﻟەﮔەڵ ﺋەوان ﺑە ﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﮐﺎرﯾﮕەرﺗﺮ ﻟە »ﻧﺎوﭼەی ﺑﯚر« روﺑــەڕوو ﺑﺒﯿﻨەوە ،ﻟە رێﮕﺎی ﺑەﮐﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ھێﻤﺎی ﺗﺮﺳێﻨەری ﺑەھێﺰ ،ﭼﺎﻻﮐﯿﯽ دژەﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺪار و ﻟە رێﮕﺎی ﺑەھێﺰ ﮐﺮدﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎن ،ھەم ﻟە رێﮕﺎی ﭘەﯾﺎم و ھەم ﺑە ﮐـــﺮدەوە .ﺋێﻤە ھــەروەھــﺎ دەﺑــێ ﻟە ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﮔــﺮﺗــﻨــەﮐــﺎﻧــﻤــﺎن دا روون ﺑــﯿــﻦ و دڵــﻨــﯿــﺎ ﺑــﯿــﻦ ﮐە ﻣەﺑەﺳﺘەﮐﺎﻧﯽ وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ﺟێﮕﺎی ﻣەﺗﻤﺎﻧەن .ﺋێﺮان دەﺑێ ﺑﺎوڕ ﺑﮑﺎ ﮐە ﺋەﮔەر درێﮋە ﺑــە ﭼــﺎﻻﮐــﯿــﯿــە ﮔــێــﺮەﺷــێــﻮێــﻨــﺎﻧــەﮐــەی ﺑــﯚ ﻧــﺎﻧــەوەی ﻧﺎﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەدا ﺑﺪا ،ﺗﻮوﺷﯽ ﮐﺎرداﻧەوەی ﭘێﺸﮕﯿﺮاﻧە دەﺑێ«. راﮐێﺸﯽ ﮐﻮﻟﺘﻮری ﻟــە ﻧــێــﻮان ﺋﯿﺴڕاﺋﯿﻞ و ﺋــێــﺮان ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ ﮐﺮاون ،ﯾەﮐﯿﺎن ﻟە ﺑﺎرەی ﭘﺸﻮوی ﺟﻮوەﮐﺎن ﺑە ﻧﺎوی ﭘﻮرﯾﻢ ﻟــە ﺣــەوﺗــﻮوی راﺑــــﺮدوو ،ﮐــە وەﺑــﯿــﺮھــێــﻨــەرەوەی رووداوی ﺋﯿﻨﺠﯿﻠﯿﯽ ﻧەﺟﺎت داﻧﯽ ﺟﻮوە ﻓﺎرﺳەﮐﺎن ﻟە دەوراﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ھﺎوﺳەرﯾﯽ ﺟﻮوی ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﻮرەوە ﺑە ﻧﺎوی ﺋێﺴﺘێﺮ ،و ﺋەوەی ﺗﺮ ﻟە ﮐﺎﺗﯽ ﺳﺎڵﯽ ﻧﻮێﯽ ﻓﺎرﺳﯽ ،ﻧــەورۆز ،ﮐە دوێﻨێ ﺑﻮو. ﺳﯿﺎﺳەﺗﻮاﻧﺎن ﻟە ﺋﯿﺴڕاﺋﯿﻞ و ﺋێﺮان ﺑﺎﺳﯽ ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻗﻮوڵﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﻧەﺗەوەﮐﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﮐﺮدووە و ھەوڵﯿﺎن داوە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﯾەﮐﺘﺮ ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز وەدەﺳــﺖ ﺑێﻨﻦ .ﺳەرۆک وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﯿﺴڕاﺋﯿﻞ ،ﺑێﻨﯿﺎﻣﯿﻦ ﻧﺎﺗﺎﻧﯿﺎھﻮ ،ﺑە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﺑەﺳەرھﺎﺗﯽ ﭘﻮرﯾﻢ، ﺋێﺮاﻧﯽ ﺑــەوە ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﮐــﺮدوە ﮐە ﺋــەوان ﺳــﻮورن ﻟەﺳەر ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺟﻮوەﮐﺎن .وەزﯾﺮی ﮐﺎروﺑﺎری دەرەوەی ﺋێﺮان، ﻣﻮﺣەﻣﻤەد ﺟەواد زەرﯾﻒ ،وەﻣﯽ داوﺗەوە ﮐە ﺋەوە »ﻣێﮋووی ﺗەزوﯾﺮە« و ،ﺗﺎ رادەﯾەک ﺑە دروﺳﺘﯽ ،ﭘێﺪاﮔﺮﯾﯽ ﮐﺮدوە ﮐە دەوڵەﺗﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﭼەﻧﺪ ﺟﺎر ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺟﻮوﻟەﮐەﮐەﻧﯿﺎن ﻧەﺟﺎت داوە .ﺋەو ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕاﻧە دەری دەﺧــەن ﮐە ﭼﯚن ﻟێﮑﺪاﻧەوەی ژێﺌﯚﭘﯚﻟﯿﺘﯿﮑﯿﺎﻧەی دەوڵەﺗﺎن ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە زۆر ﺟﺎر ﺗﻮوﺷﯽ ﺑەرﺑەﺳﺘﯽ ﭘێﻨﺎﺳەی ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ﮐﻮﻟﺘﻮرﯾﯽ دەﺑﻦ ﮐە دەﺑێﺘە ھﯚی ھەرا ﺧﺴﺘﻨەوە ﻟەﻧﺎو ﺟەﻣﺎوەر و ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﻣﺎﻧﯚڕی رەێﺒەرەﮐﺎن ﺳﻨﻮوردار دەﮐەن. ﺋەو ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕە ﻟە دﯾﻨﺎﻣﯿﺰﻣﯽ ﻧﺎوﭼەدا ﮐە ﺋێﺮاﻧﯽ ﺧﺴﺘﻮەﺗە دۆﺧﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﺗﺎ ﺳەر ﻧﯿە .ﺋەوان ﻓێﺮی ھەوراز و ﻧﺸێﻮن. ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ رووﺳﯽ ﻟە ﻗەﯾﺮاﻧﯽ ﺳﻮرﯾﺎ ﻟەواﻧەﯾە رێﮕە ﺑە ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﺗﺮ ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ]ﺋﺎﺷﺘﯽ[ ﺑە رێﺒەرﯾﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن ﺑﺪا ﮐﺎﺗێﮏ ﮐە ﻻﯾەﻧەﮐﺎن ﺋﺎﻣﺎدەی وﺗﻮوێﮋ ﺑﻦ. ھەوڵﯽ ﺗﻮرﮐﯿﺎ ﺑﯚ ﺋﯿﺪاەرەی ]ﻗەﯾﺮاﻧﯽ[ ﺳﻮرﯾﺎ ﺗەﻧﯿﺎ وەک ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘﺮﺳﯽ ﮐﻮرد ،رەﻧﮕﺒێ رێﺨﯚﺷﮑەر ﺑێ ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوەی ﺋﺎﻧﮑﺎرا ﺑﯚ ﻧﺎﺗﯚ و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻟەﮔەڵ وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎن وەک ﮐﺎﮐڵﯽ ﺳﺘﺮاﺗێﮋﯾﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ. ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎش ﺧەرﯾﮑە ﻓێﺮ دەﺑــێ ﮐە ﺑەھێﺰﮐﺮدﻧﯽ ﻋەﻣەﻟﯿﺎﺗە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﯾەﻣەن و ﺳﻮرﯾﺎ ﺑە ﺑێ وەﻻﻧﺎﻧﯽ ﮐﺎﯾەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘە ھﯚی دەرﮐەوﺗﻨﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﻧﻮێ ﺑە ﺷێﻮەی ﺷﯿﺎو. ﻟــە ﻧــﺎوﺧــﯚش ،ﺋــێــﺮان ﻟــە ﺳــەرەﺗــﺎی وەرزی ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ داﯾــە ،ﺑە ﻧــﺎڕووﻧــﯽ ﻟە ﺑــﺎرەی ﺋــەوەی ﮐێ دەﺑێﺘە ﺑەرﺑﮋێﺮی ]ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ[ ﺳەرﮐﯚﻣﺎرﯾﯽ و ﮐﺎﻣﯿﺎن ﻟە ﺷﻮرای ﻧﯿﮕﺎﺑﺎن ﭘەﺳەﻧﺪ دەﮐــﺮێــﻦ .ﮔﺮﯾﻤﺎﻧە دەﮐــﺮێ ﮐە ﺳەرﮐﯚﻣﺎر ﺣەﺳەن روﺣﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺷﺎﻧﺴﯽ ﺑﯚ ﺑﺮدﻧەوەی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻣﺎی ھەﺑێ ،ﺑەم زۆرﺷﺖ ﺑەوە ﺑەﺳﺘﺮاوەﺗەوە ﮐە ﺋﺎﺧﯚ ﻧەرﯾﺖﭘﺎرێﺰەﮐﺎن چ ھەﻧﮕﺎوێﮏ ﺑﯚ ﻻوازﮐﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ھەڵﺪێﻨﻦ و ﺋﺎﯾﺎ دەﻧﮕﺪەرەﮐﺎن ﭘێﯿﺎن واﯾە ﮐە ﺑەڵێﻨﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸﻮو ﺟێﺒەﺟێ ﮐﺮدوون ﯾﺎ ﻧﺎ. ﮐەواﺑﻮو ﺋەو دۆﺧە ﻧﺎﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮە وێﺪەﭼﯽ دوای ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﺑەﺳەر داﺑێ .ﺳەرﮐەوﺗﻨﯽ روﺣﺎﻧﯽ ﺋەو رواﻧﮕەﯾە دەﭘﺎرێﺰێ ﮐە ﺋێﺮان ﮐەڵﮏ ﻟە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ ﺑﯚ دڵﻨﯿﺎ ﮐﺮدﻧەوەی ﺟﯿﺮاﻧەﮐﺎﻧﯽ وەردەﮔــﺮێ و دۆﺧــﯽ ﻧﺎوﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺧﯚی ﺑﺎﺷﺘﺮ دەﮐﺎ ،ﺗەﻧﺎﻧەت دوای ﺷﮑﺴﺘەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو دواﯾﯿﺎﻧە. ﺳەرﮐەوﺗﻨﯽ ﻧەرﯾﺖﭘﺎرێﺰەﮐﺎن ﺋێﻤە دەﮔەڕێﻨێﺘەوە ﺑﯚ ھەﻧﮕﺎوی ﯾــەﮐــەم ،ﺳەرﺋێﺸەﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﺑﯚ ﮐﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﯚﺳﮑﯚ و واﺷﯿﻨﮕﺘﯚن ﭘــەرە دەﺳﺘێﻨﻦ و ﻟەواﻧەﯾە ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﯾﺎرﯾﮑەراﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﻟەﺑﺎرەی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە راﺳﺘەﻗﯿﻨەﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﺑێﻨە دی.
رەوﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و رێﮑﺨﺮاوە ﮔﺮﯾﻨﮕەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﺋێﺮاندا ﺣەﺳەن ﺣﺎﺗەﻣﯽ
)ﺑەﺷﯽ ﻧﯚزدەﯾەم (
رێﮑﺨﺮاو ﺳﺎزی ﻧﻮێﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻓــﻪزای ﮔﺸﺘﯿﯽ و ﻧﻮێﯽ دوای ﺳەرﮐەوﺗﻨﯽ ڕاﭘــەڕﯾــﻦ ،ﭘڵﯚڕاﻟﯿﺴﻤﯽ رێﮑﺨﺮاوﯾﯽ ﺑــﻮو .ﺑﯚﯾﻪ ﺋﻪو ﺣﯿﺰب و رێﮑﺨﺮاواﻧﻪی ،ﻟﻪ زهﻣﺎﻧﯽ ﭘﻪھﻠﻪوی دووھﻪم دا ،ﻟﻪ دهرهوەی دهﺳﻪﺗﯽ رێﮋﯾﻢ داﻣﻪزراﺑﻮون و رﯾﺸﻪﯾﺎن ھەﺑﻮو، ﭘﻪرﯾﺎن ﮔﺮت .ژﻣﺎرەﯾەک ﺣﯿﺰب و رێﮑﺨﺮاوی دﯾﮑﻪش داﻣﻪزران. ڕاﭘﺮﺳﯿﯿﻪﮐﯽ ﺋﯿﺤﺴﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﭼﻮارﭼێﻮهﯾﻪﮐﯽ ﺗﻪﻧﮕﻪﺑﻪری ﯾﻪک ﭘﺮﺳﯿﺎری ،دﯾﺎرده )ﭘﺪﯾﺪه( ی »ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻧﻪک ﯾﻪک وﺷﻪ زﯾﺎد و ﻧﻪ ﯾﻪک وﺷﻪ ﮐﻪم« ی ﻟە ١٢ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ١٣٥٨دا ،ﺑﻪ ﺳﻪر ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋێﺮاندا ﺳﻪﭘﺎﻧﺪ. ﺑﻪم ﮐﺎﺗێﮏ ﭼﺎو ﻟﻪ ڕاﺑﺮدووی ﻣێﮋووی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺋێﺮان دهﮐﻪﯾﻦ ،ﺑﯚﭼﻮون و ﮐﺮدەوهﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﭼﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ و چ ﻧﺎ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﻟﻪﺳﻪر ﺷێﻮهی ﺑﻪڕێﻮهﺑﻪری و ژﯾﺎﻧﯽ ڕۆژاﻧﻪی ﺧﻪڵﮑﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ،ﮐﺎرﯾﮕﻪری ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚی ھﻪﺑﻮو؛ ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎرداﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ رێﮋﯾﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯿﺶدا .ﻟە ﻣﺎوەی ٧٣ﺳﺎڵ دا ١٢٨٥ -ھەﺗﺎ -١٣٥٨ﻟە ﺷﯚڕﺷﯽ ﻣەﺷﺮووﺗە ھەﺗﺎ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﺑەداﺧەوە ﻣەﺷڕووﻋەﺧﻮازی ﭘﺘﺮ زاڵ ﺑﻮوە ﺑەﺳەر ﻣەﺷﺮووﺗەﺧﻮازی دا .ﺑﯚﯾە دەرﮐەوﺗەﮐەی ﺑە ﻻی دەﺳەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽدا ،ﺷﮑﺎﯾەوە. ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪ ﺑﻪو ھﻪﻟﻪی ﺑﯚﯾﺎن ھﻪڵﮑﻪوت و ﺑﻮوﻧﯽ ﮐﻪﺳێﮑﯽ وهک ﺋﺎ .ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﮐﻪ ﭘﺸﺘﯽ ﮔﺮﺗﻦ و ﻓێڵﯿﺎن ﻟﻪ ﻧﯿﺎز ﭘﺎﮐﯽ ﺧﻪڵﮑﺎﻧﯽ وهزاڵﻪھﺎﺗﻮو ﻟﻪ دهﺳﺖ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری و ﺳﻪرهڕۆﯾﯽ ﺣﻪﻣﻪ ڕهزا ﺷﺎ ﮐﺮد، ڕێﮑﺨﺮاوﺳﺎزی ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﺳێﯿەمدا ،دهﺳﺖ ﭘێﮑﺮد. ﺧﻮﻟﯽ ﯾەﮐەم ،ﻟەﺳﺎڵﯽ ١٣٢٠ھەﺗﺎ ،١٣٣٢ﺧﻮﻟﯽ دووھــەم دوای ١٣٣٢ھەﺗﺎ ١٣٥٦و ﺧﻮﻟﯽ ﺳێﮫەم ﻟە١٣٥٦ھەﺗﺎ ١٣٥٨ﮐە ﻟە ﭘﺘﺮ ﻟە ٣٠ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدووش ھەر درێﮋەی ھەﯾە ،ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺟﯿﺎ ﺟﯿﺎدا ،ﻟە ﺋﺎرا داﯾە-. ﺋەو ژﻣﺎرە ڕۆﺣﺎﻧﯿﯿﻪی ﺷﯿﻌﻪ ﻟﻪ ﻟێﮑﺪاﻧﻪوهﮐﺎﻧﯿﺎن دوای ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺟﯚزهرداﻧﯽ (١٩٦٣) ١٣٤٢دا، ﯾەﮐێﮏ ﻟە ھﯚﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮاردﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑێﮑﯽ ﺑﻪﺗﻮاﻧﺎ و ﮐﺎراﻣﻪی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺳﻪراﻧﺴﻪری ﭘێﻨﺎﺳﻪ دهﮐﺮد .ھﻪروهھﺎ ھﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ ﻧﻮێ و ﺑﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪک ﺣﯿﺰب و رێﮑﺨﺮاوی ﻟﻪﺣﺎڵﯽ ﮔﻪﺷﻪی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻧﺎ ﺣﻪوزەﯾﯽ ،ﻣﯿﻠﻠﯽ و ﭼﻪپ ،ﺋەو رۆﺣﺎﻧﯿﺎﻧەی ھﺎندا ﺑﯚ دروﺳﺘﮑﺮدﻧﯽ دهزﮔﺎ و داﻣﻪزراو و ﺣﯿﺰب و رێﮑﺨﺮاوی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚﯾﺎن. ﮐﯚﻣﻪڵﯽ ڕۆﺣﺎﻧﯿﯿﻪﺗﯽ ﻣﻮﺑﺎرﯾﺰ ﻟﻪ ﮔﻪوێﮋی ﺳﺎڵﯽ (١٩٧٧) ١٣٥٦دا ،ﺟﻪﻣﺸﯿﺪی ﺋﺎﻣﻮوزﮔﺎر ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﻪرۆک وهزﯾﺮ و ﺟێﯽ ھﻮووهﯾﺪا -ی ﮔﺮﺗﻪوه .ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻧﻮێﯽ رێﮋێﻤﯽ ﭘﻪھﻠﻪوی دووھﻪم ھێﻨﺪێﮏ ﮐﺮاوهﯾﯽ ﻟﻪ ﺳﺎڵﻮهﮔﻪڕی ﻣﻪﺷﺮووﺗﻪدا ،راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺎوی ﻓﻪزای ﮐﺮاوهی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪﺳﻪر داﻧﺮا .ﺋﻪو وەزﻋە ١٣ﻣﺎﻧﮓ ﭘﺘﺮﯾﻨﻪﺧﺎﯾﺎﻧﺪ .ﺋﻪو ھﻪﻧﺎﺳﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪ ﮐﻪ وﯾﺴﺘﯽ ﺟﺒﮫﻪی ﻣﯿﻠﻠﯽ ﺑﻮو ،ھﺎﺗﻪ دی و ﺟﺒﮫﻪی ﻣﯿﻠﻠﯽ ﭼﻮارهم ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺧﯚی دهﺳﺖ ﭘێﮑﺮد و ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﻪرۆﮐﯽ .ﺷﻪرﯾﻒ ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﺟێﯽ ﺋﺎﻣﻮوزﮔﺎری ﮔﺮﺗﻪوه و دهوڵﻪﺗﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻣﯿﻠﻠﯽ ﭘێﮑﮫێﻨﺎ .ﺑﻪم ٢ﻣﺎﻧﮓ دواﺗﺮ، دهوڵﻪﺗﯽ ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﺋﻪزھﺎری ﺟێﯽ ﮔﺮﺗﻪوه .ﺳﻪرهﻧﺠﺎم ﺳﻮﭘﻪھﺒﻮد ﻣﻮﻗﻪددهم – رهﺋﯿﺴﯽ ﺳﺎواکی ﺋﻪوﮐﺎت،- ﺑﻪﺧﺘﯿﺎری وەک دواﯾﯿﻦ ﺋﻮﻣێﺪ ،ﺑﻪ ﻣﺤﻪﻣﻤﻪد رهزا ﭘﻪھﻠﻪوی ﭘێﺸﻨﯿﺎر ﮐﺮد(١) . ﻟﻪوﺳﻪروﺑﻪﻧﺪەداﺑﻮو ،ﭼﻪﻧﺪ ﮐﻪس ﻟﻪ رۆﺣﺎﻧﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻗﻮم و ﺗﺎران ،رێﮑﺨﺮاوێﮑﯿﺎن ﺑﻪﻧﺎوی »ﺟﺎﻣﻌﻪ روﺣﺎﻧﯿﺖ ﻣﺒﺎرز ﺗﮫﺮان« )ﮐﯚﻣﻪڵﯽ رۆﺣﺎﻧﯿﯿﻪﺗﯽ ﺗێﮑﯚﺷەری ﺗﺎران( داﻣﻪزراﻧﺪ .ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪو رێﮑﺨﺮاوه ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟﻪ «:اﺳﺘﺎد ﻣﻄﮫﺮی ،آ .ﺳﯿﺪ ﻋﻠﯽ ﺧﺎﻣﻨﻪای د .ﺑﮫﺸﺘﯽ ،د .ﻣﻔﺘﺢ ،د .ﺑﺎھﻨﺮ ،آ .ﻣﻮﺳﻮی اردﺑﯿﻠﯽ ،آ .ﻣﺸﮑﯿﻨﯽ، آ .اﻣﺎﻣﯽ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ] (٢) «.ژﻣﺎرەﯾەک ﻟەو ﻧﺎوﺑﺮاواﻧە ﺋەوﮐﺎت ﺋﺎﯾەﺗﻮڵ ﻧەﺑﻮون[ ﺋﻪﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪی ﺋﻪو رێﮑﺨﺮاوه ﺳﺎڵﯽ ١٣٥٧ﻧﻮوﺳﺮا و ﻟﻪ ﻻﯾﻪن داﻣﻪزرێﻨﻪراﻧﯽ ،ﺑﻪ ﭘﻪﺳﻨﺪی ﺋﺎ .ﻣﻮﻧﺘﻪزﯾﺮی وﺣﻮﺟەﺗﻮﻟﺌﯿﺴﻼم ھﺎﺷﻤﯽ رهﻓﺴﻪﻧﺠﺎﻧﯽ -ﮐﻪ ﻟﻪ زﯾﻨﺪان ﺑﻮون ،-ﮔﻪﯾەﻧﺪرا و ﺑﯚ ﺗﻪﺋﯿﺪﮐﺮدﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﺎ .ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﻟﻪ ﺗﺎراوﮔﻪ ،ﻧێﺮدرا(٣) . ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و رێﺒﺎزی ﺋﻪو ﮐﯚﻣﻪڵﻪ ﺑﻪﮐﻮرﺗﯽ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟﻪ: -١ھﻪوڵﺪان ﺑﯚ ﻣﻪﮐﺘﻪﺑﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و دهﺳﮑﻪوﺗﻪﮐﺎﻧﯽ. -٢ﺑﻪھێﺰﮐﺮدﻧﯽ رێﮑﺨﺮاوه ﺑﻪراﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و داﻣﻪزراوه ﺷﯚڕﺷﮕێڕﯾﻪﮐﺎن. -٣ھﺎوﺋﺎھﻪﻧﮕﯽ و ﮐﯚدهﻧﮕﯽ ﻧێﻮان ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ رووﺣﺎﻧﯽ و ﻧﺎ رووﺣﺎﻧﯽ. -٤ﭼﺎوهدێﺮی ﺑﻪﺳﻪر رووداوهﮐﺎﻧﯽ وتدا. -٥ﭘێﻮهﻧﺪی ﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﺎوهﻧﺪی ھﻪواڵﻪﮐﺎن و ﺷﻮێﻨﻪ ﺗﻪﺑﻠﯿﻐﺎﺗﯽﯾﻪﮐﺎن. -٦ﭼﺎﻻک ﮐﺮدﻧﯽ ﻧﺎوهﻧﺪه ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﺗﻪﺑﻠﯿﻐﺎﺗﯽﯾﻪﮐﺎن. -٧داﻣەزاﻧﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻟێﮑﯚڵﯿﻨەوەی دﯾﻨﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯽ(٤) . دهوری ﮐﯚﻣﻪڵﯽ رووﺣﺎﻧﯿﯿﻪﺗﯽ ﻣﻮﺑﺎرێﺰ ﻟﻪ راﭘﻪڕﯾﻦ دا ﺋﻪو رێﮑﺨﺮاوه ﺑﻪھﯚی ﻣﻮﺗﻪھﻪری و ﺑەھێﺸﺘﯽ ،ﭘێﻮهﻧﺪﯾﺎن ﺑﻪ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ -ﯾﻪوه ھﻪﺑﻮو .ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪ رێﭙﻮان و ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯽﯾﻪﮐﺎن و ﮐﯚڕﯾﺎد و ﭘﺮﺳﻪی ﺷﻪھﯿﺪاﻧﯽ رێﮕﺎی ﺋﺎزادی ﯾﺎن دهﮐﺮد .ھﺎوﮐﺎریﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ رێﮑﺨﺮاوی دﯾﮑﻪی ﺗﺎ رادهﯾﻪک ھﺎوﺑﯿﺮ ھەﺑﻮو .ﺑﯚ ﭘێﮑﮫێﻨﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﭘێﺸﻮازی ﻟﻪ ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺋﺎ .ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﻟﻪ ﭘﺎرﯾﺲ ﺑﯚ ﺗﺎران زۆر ﭼﺎﻻک ﺑﻮون. ﺋﻪو رێﮑﺨﺮاوه ﻧﻪﺧﺸﯽ ﺳﻪرهﮐﯽ ﻟﻪ ﭘێﮑﮫﺎﺗﻨﯽ ﺷﻮوڕای ﺷﯚڕش ﻟﻪ ﮔﻪرﻣﻪی ڕاﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋێﺮاندا ،ھﻪﺑﻮو. ﺋﻪو ﺷﻮوڕاﯾﻪ ﻟﻪ ٢٢ی ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎری ١٣٥٧داﻣﻪزرا و ﻟە ٥ﮐﻪس ﺑﻪﻧﺎوهﮐﺎﻧﯽ ﻣﻮﺗﻪھﻪری ،ﺑﺎھﻮﻧﻪر ،ﺑەھێﺸﺘﯽ،رهﻓﺴﻪﻧﺠﺎﻧﯽ و ﻣﻮوﺳﻪوی ﺋﻪردهﺑﯿﻠﯽ ﭘێﮏ ھﺎﺗﺒﻮو ﮐﻪ زۆرﺑﻪﯾﺎن ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﮐﯚﻣﻪڵﯽ رووﺣﺎﻧﯿﯿﻪت ﺑﻮون. ﭘﺎش ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ راﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋێﺮان )ﺋﯿﻨﻘﻼب( ،ﺋﻪو رێﮑﺨﺮاوه ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧﻮێﯽ ﺑﯚ ﺧﯚی دﯾﺎری ﮐﺮد ﮐﻪ ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻨﯿﺎن ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟﻪ: * ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ھﻪﻣﻪﻻﯾﻪﻧﻪ ﻟﻪ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ. * دەروەەﺳﺘﯽ ﺑﻪ وﯾﻼﯾﻪﺗﯽ ﻓﻪﻗﯿﻪ و ﯾﺎﺳﺎی ﺑﻨﻪڕهﺗﯽ و ﭘﻪﺳﻨﺪﮐﺮاوهﮐﺎﻧﯽ. * ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﯽ ﻟﻪ داب و ﻧﻪرﯾﺘﻪ ﺷﻪرﻋﯽ و ﺋﯿﺴﻼﻣﯽﯾﻪﮐﺎن. * ﭘێﺪاﮔﺮﯾﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﻧﻪﺧﺸﯽ ﺳﻪرهﮐﯿﯽ رووﺣﺎﻧﯿﯿﻪت ﻟﻪ دهﺳﻪت و ﮔﺮێﺪاﻧﯽ دﯾﻦ و ﺳﯿﺎﺳﻪت ﻟﻪﯾﻪک ،ﻟﻪ ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﻧﻮێﯽ ﺋێﺮان دا. ﮐﯚﻣﻪڵﯽ رووﺣﺎﻧﯿﯿﻪت وێڕای ﻣﺎﻧﻪوهی وهک ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗێﮑﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ﻟﻪ داﻣﻪزراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺟﻤﮫﻮوری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ )ﺣﺠﺎ( دا دهورێﮑﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﮔێڕا .ھﻪروهھﺎ ﻟﻪ ڕاﭘﺮﺳﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ھﻪڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻣﻪﺟﻠﯿﺴﯽ ﺧێﺒﺮهﮔﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﺑﻨەڕەﺗﯽ و داﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ وﯾﻼﯾﻪﺗﯽ ﻓﻪﻗﯿﻪ و ﺑﻪﻧﺪه ﺋﯿﺴﻼﻣﯽﯾﻪﮐﺎﻧﯽ زۆر ﭼﺎﻻک ﺑﻮو .ﻟﻪ ھﻪڵﺒﮋاردﻧﯽ ﯾﻪﮐﻪﻣﯿﻦ ﺧﻮﻟﯽ ﺳﻪرﮐﯚﻣﺎری دا ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺋﻪﺑﻮﻟﺤﻪﺳﻪن ﺑﻪﻧﯽ ﺳﻪدر ﮐﺮد؛ ﮐﻪ زۆرﯾﻨﻪی دهﻧﮕﻪﮐﺎﻧﯽ ھێﻨﺎﯾﻪوه. ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋﻪو رێﮑﺨﺮاوه ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی دهﺳﺘﺒﻪﮐﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﻟﻪ ﺷﻮوڕای ﺋﯿﻨﻘﻼب، ﻣەﺟﻠﯿﺴەﮐﺎﻧﯽ ﺧێﺒﺮەﮔﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﺑﻨەڕەﺗﯽ و رێﺒەری ،دهزﮔﺎﮐﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ،ﺋﯿﺠﺮاﯾﯽ و ﻗﻪزاﯾﯽ ،ﺷﻮوڕای ﻧﯿﮕﺎﺑﺎن، ھێﺰه ﺋﯿﻨﺘﯿﺰاﻣﯽ و ﻧﯿﺰاﻣﯽﯾﮑﺎن ،ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺣﻪوزهﮐﺎﻧﯽ ﻋﯿﻠﻤﯿﯿﻪ ،ﺷﻮوڕای ﺑﻪرزی ﺷﯚڕﺷﯽ ﻓﻪرھﻪﻧﮕﯽ ،ﺷﻮوڕای ﺑﻪرزی ﺗﻪﻧﺎھﯽ )ﺋﻪﻣﻨﯿﯿﻪت( ی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ،ﻧﺎوهﻧﺪه ﺋﺎﻣﻮوزﺷﯽﯾﻪ ﺑﻪرزهﮐﺎن ،ﭘێﺶﻧﻮێﮋﮐﺎﻧﯽ رۆژاﻧﯽ ھﻪﯾﻨﯽ ،و ﻧﻮێﻨﻪراﯾﻪﺗﯽﯾﻪﮐﺎﻧﯽ وهﻟﯽ ﻓﻪﻗﯿﻪ ﻟﻪ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﮐﺎندا ،دهوری ﮐﺎرێﮕﻪرﯾﺎن ھﻪﺑﻮوه و ھﻪﯾﻪ. »ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﻣﮫﺪوی ﮐﻨﯽ« -ﯾەﮐەم ﺳﮑﺮﺗێﺮی ﺋﻪو رێﮑﺨﺮاوه ﻟە داﻣــەزران ھەﺗﺎ ﻣەرﮔﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟە ٢٩ی رەزﺑەری ١٣٩٣ﺑﻮو .-ﻧﺎوﺑﺮاو ﺳﻪرﭘﻪرﺳﺘﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﻘﻼب ﺑﻮو -ﮐﻪ ﻟﻪ ٢٣ی رێﺒﻪﻧﺪاﻧﯽ ١٣٥٧ )،(١٩٧٩داﻣــﻪزران -.ﻧﻪﺧﺸﯽ ﮐﯚﻣەڵﯽ ڕووﺣﺎﻧﯿﯿەت و ھﻪڵﺴﻮﮐﻪوﺗﯽ ﻟەﮔەڵ «،ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪرﺳﯿﻦ ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﯿﻪ ﻗﻢ« ) ﮐﯚﻣﻪڵﯽ دهرس وێﮋاﻧﯽ ﺣﻪوزهی ﻋﯿﻠﻤﯿﻪی ﻗﻮم( و ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﻣﻮﺋﺘﻪﻟﯿﻔﻪی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دا،زۆر دﯾﺎر و ﮐﺎرﯾﮕەر ﺑﻮو ،ﮐە ﺑەﺷێﮑﯽ ھەرە ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﭘێﮑﮫﺎﺗەی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﭘێﮏ دێﻨێ. ﻧﺎوەﻧﺪی ﮐﯚﻣﻪڵﯽ رووﺣﺎﻧﯿﯿﻪﺗﯽ ﻣﻮﺑﺎرێﺰی ﺗﺎران وهک »ﻣٶﺳﺴﻪ ﻓﺮھﻨﮕﯽ« ﻧﺎوﻧﻮوس ﮐﺮا .ﺑﻪم ﻟﻪ زۆرﺑــﻪی ھــﻪرهزۆری دهﺳﻪﺗﺪارﯾﻪﺗﯿﯽ رێﮋﯾﻢ دا ،ﺑﻪﺷﺪار ﺑــﻮوه!؟ ھﻪروهھﺎ ﻟﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪی »رﺳﺎﻟﺖ« وهک زﻣﺎﻧﺤﺎڵﯽ ﮐﯚﻣﻪﻟﯽ رووﺣﺎﻧﯿﯿﻪت ﮐﻪڵﮏ وهرﮔﯿﺮاوه ،ﺑێ ﺋﻪوهی ﺑﻪوﺷێﻮهﯾﻪ ﺑﺸﻮوﺑﮫێﻨﺪرێ» .ھﻪواڵﻨﺎﻣﻪی ﮐﯚﻣﻪڵ«، ﻣﺎﻧﮕﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﻧێﻮ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯿﺎندا ﺑودەﮐﺮاﯾەوە. ﺳەرﭼﺎوەﮐﺎن -١ﮐﺘﺎب ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﭘﮫﻠﻮی آﺧﺮﯾﻦ ﺷﺎھﻨﺸﺎە ،ص ،٢٣د .ھﻮﺷﻨﮓ ﻧﮫﺎوﻧﺪی و د .اﯾﻮ ﺑﻮﻣﺎﺗﯽ ،اﻧﺘﺸﺎرات ﭘﺮن ،ﻓﺮاﻧﺴە -٢داراﺑﯽ ،ﻋﻠﯽ ،ﺳﯿﺎﺳﺘﻤﺪاران اھﻞ ﻓﯿﻀﯿﻪ ،ﺗﮫﺮان ،ﺳﯿﺎﺳﺖ ،١٣٧٩ص ١٣٧ﺗﺎ ١٣٩ -٣رﺿﻮی ﻣﺴﻌﻮد،ھﺎﺷﻤﯽ و اﻧﻘﻼب ،ﺗﮫﺮان ،ھﻤﺸﮫﺮی ١٣٧٨ ،ص ١٣٥ -٤داراﺑﯽ ،ﻋﻠﯽ ،ﺳﯿﺎﺳﺘﻤﺪاران اھﻞ ﻓﯿﻀﯿﯿﻪ ،ﺗﮫﺮان ،ﺳﺎل ١٣٧٩ص ٢٥٧
ژﻣﺎره٧٠١ :
٩
١٥ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ٤ _ ١٣٩٦ی ﺋﺎورﯾﻠﯽ ٢٠١٧
ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﯾەﮐﯿەﺗﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ و ﺗﻮرﮐﯿە
ﻋەزﺣﺰ ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯽ و ﺗﻮڕەﺑﻮوﻧێﮑﯽ زۆر ﻟە وﺗﺎﻧﯽ رۆژﺋــﺎواﯾــﯽ دا دەﺑﯿﻨﺪری ،ﮐــە ﺑەﺷێﮏ ﻟە ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎن ﺧــﻮازﯾــﺎرن ﺑــﺎرﮔــﺎوی ﺑﮑەن و ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺳەرﮐەوﺗﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑــەﮐــﺎری ﺑێﻨﻦ .دواڕۆژ ﭘــڕە ﻟە ﮔﻮﻣﺎن و ﻟە ژێــﺮ ﻧــﺎوی ھەڵﺒﮋاردن و دێﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﺪا ﺧەرﯾﮑە ﺗەوژﻣێﮑﯽ ﺧﯚﺳەﭘێﻦ ﺑﺎ دەﮐﺎ و رەگ دادەﮐــﻮﺗــێ .ﻟە رۆژﺋـــﺎوا ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴﺖ و راﺳﺘﮕەراﮐﺎن دەﺑــﻮوژێــﻨــەوە و ﻟە ژێﺮ ﻧﺎوی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ،دژاﯾەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼم و ﮐﯚﭼﺒەران ،ﺳﯚزی ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﺧەڵﮑﯿﺎن ﺑﯚ ﻻی ﺧﯚﯾﺎن راﮐێﺸﺎوە .ﺋەوان ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﯿﺎن ﻟە ﺑەڕەی ﺧﯚﯾﺎن راﮐێﺸﺎوە و ﺑﺎس ﻟە ﭼﻮوﻧەدەری وﺗەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ دەﮐەن .ھەڵﺒﮋاردﻧەﮐﺎﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯽ و ھەروەھﺎ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رێﻔﺮاﻧﺪۆم ﻟە ﺳەر ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ وت ﻟە ﺗﻮرﮐﯿە دەرﺧەر و ﺳەﻟﻤێﻨەری ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧەن .ﺑﺎڵ و ﺗﺎﻗﻤە رادﯾﮑﺎڵ و دەﺳەﺗﺨﻮازەﮐﺎن ﻟە ﺗﻮرﮐﯿە و رۆژﺋــﺎوا ﺑﺎرودۆﺧەﮐە ﺑە ﻟەﺑﺎر دەزاﻧــﻦ و ﺗێﺪەﮐﯚﺷﻦ ﺧەڵﮑێﮑﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑە ﮔﮋﯾەﮐﺘﺮدا ﺑﮑەن.
ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﮑە ،ﺟﯿﮫﺎن ﺷ ــﺎﯾ ــەﺗ ــﯽ ﺋـــﺎڵـــﻮﮔـــﯚڕ و ژاﻧـــﯽ ﺷﮑڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤێﮑﯽ ﺗﺎزەﯾە، ﺑەم ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺟێﻨﺎﮐەوێ .ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻧێﻮەڕاﺳﺖ ،وﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺋﻮرووﭘﺎدا ﻗەﯾﺮاﻧﯽ ﺟﯿﺎواز ﻗﻮت دەﺑﻨەوە ﻟە ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﮐەﻣﺘﺮ ﺑﯿﻨﺮاوە ،ﮐە ﮐﺎرﺑەدەﺳﺖ و ﺳﯿﺎﺳەﺗﮑﺎرەﮐﺎﻧﯽ ژﻣــﺎرەﯾــەک وﺗــﯽ ﺋــﻮرووﭘــﺎﯾــﯽ و ﺗﻮرﮐﯿە ﺑ ــەوﺟ ــﯚرە ﺗــﻮﻧــﺪ و رەﻗـــە ﻟــە ﮔ ــەڵ ﯾەﮐﺘﺮ ﺑﺪوێﻦ .رەﻧﮕە ﺋەو ھەﻧﮕﺎﻣەﯾە ﺑەﺷێﮑﯽ ﺑﯚ ﮔەرﻣﮑﺮدﻧﯽ ﺗــەﻧــﺪووری ھەڵﺒﮋاردﻧەﮐﺎﻧﯽ ﺗ ــﻮرﮐ ــﯿ ــە ودەوڵــــەﺗــــە ﺋ ــﻮرووﭘ ــﺎﯾ ــﯿ ــەﮐ ــﺎن ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ھەﺑێ ،ﺑــەم ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯿەﮐﺎن و ﺗﻮرﮐﯿە زۆر ﻟەوە ﺋﺎڵﯚزﺗﺮە. ﺑەﺷێﮏ ﻟە دەﺳــەﺗــﺪار و ﮐﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﮐﯿە ﺧﻮازﯾﺎرن ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳەرۆﮐﺎﯾەﺗﯽ ﺑــە ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﮑەن و ﺑــﯚ ﺋــەو ﻣەﺑەﺳﺘە ﻟە دەرەوەی ﺳــﻨــﻮورەﮐــﺎن و ﻟــە ﺟــەرﮔــەی ﺋﻮرووﭘﺎدا ﺑﯚ راﮐێﺸﺎﻧﯽ دەﻧﮕﯽ ﺗﻮرﮐەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو وﺗﺎﻧە ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪە دەﮐەن .ﺳﯿﺎﺳەﺗﮑﺎر و ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــەرەی راﺳــﺖ ﻟەو ﮐــﺎرەی ﮐﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗـــﻮرک ﺗــــﻮڕەن و ﻟــە ﺑــەﺷــێــﮏ ﻟــە وﺗ ــﺎن ﺑەرﺑەﺳﺘﯿﺎن ﺑﯚ ﻧﻮێﻨەر و ﮐﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرک دروﺳﺖ ﮐﺮدوە .ﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﻣﻠﯿﻮن ﺗ ــﻮرک ﻟــە رۆژﺋــــﺎوا و ﺑەﮐﺎرھێﻨﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﭘﺮﺳە ﻧێﻮﺧﯚﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺗﻮرﮐﯿە ﺑﻮەﺗە ﺑﺎﺳێﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و رەﻧﮕە ﻟە دوارۆژدا ﺋەو ﭘﺮﺳە زﯾﺎﺗﺮ ﺗەﺗەڵە ﺑﮑﺮێ. ﺗﻮرﮐﯿە وەک وﺗێﮑﯽ دﯾﺎر و ﭘﺎﺷﻤﺎوەی ﺋﯿﻤﭙڕاﺗﯚری ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﮐﺎن ﺑﯚ رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ ﭘڕە ﻟە ﺧﺎڵﯽ ﺋەرێﻨﯽ و ﻧەرێﻨﯽ .ﻣێﮋوو ﻟەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەدا ﺣﻮﮐﻤﯽ ﺧﯚی داوە و ﻟە ﺑەﺷﯽ ﻧﺎوﺷﯿﺎری ﻣێﺸﮑﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ،ﺳﯿﺎﺳەت و ﮐﻮﻟﺘﻮرﯾﯽ ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﮐﺎﻧﺪا ﺋــەو ﻓﺎﮐﺘﺎﻧە ﺋﺎﻣﺎدە و راوەﺳﺘﺎون .ﭼﯿﺮۆﮐﯽ رووداوەﮐﺎﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﺳەدەی راﺑﺮدوو ﻟێﺮە و ﻟەوێ دەﮔەﺷێﻨەوە و ھەﺳﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﮑﺎر و ﭘﺎرﺗە رادﯾﮑﺎڵەﮐﺎن ﺧﺘﯚﮐە دەدەن .ﺋﺎﺑڵﻮﻗەدراﻧﯽ ﺷﺎری ﭬﯿﯿەن ،ﻟە ﻻﯾەن ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﮐﺎن ٥ﺳەدە ﻟەﻣەوﺑەر ﻟە ﺑﯿﺮوزەﯾﻨﯽ رادﯾﮑﺎڵە ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ ﻧەﭼﻮەﺗەوە .دژاﯾەﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم و ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧە رادﯾﮑﺎڵەﮐﺎن ﻟە ھەﻧﺎوی ﮐﺮدە و دژﮐﺮدەوەی ﺑەﺷێﮑﯽ زۆر ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﮑﺎر و ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺴﺘە ﮐﻮﻟﺘﻮرﯾﯿە رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎﻧﺪا ﭘەﻧﮕﯽ ﺧﻮاردوەﺗەوە .ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی دەﻧﮕﯽ ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ﻟە ھﻮﻟەﻧﺪ ،ﺋﺎڵﻤﺎن و ﺋﯚﺳﺘﺮﯾﺎ )ﻧەﻣﺴﺎ ﯾﺎن ﺋﻮﺗﺮﯾﺶ( و ھﺘﺪ ،ﺑەراﻣﺒەر ﺑە
ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﮐﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋەﻣڕۆی ﺗﻮرﮐﯿە، ﺑەﺷێﮏ ﻟــەو ﭼــﯿــﺮۆﮐــە دوور و درێ ــﮋەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯽ و رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن ﻟـــە ﻣــــــﺎوەی ﭼ ــەﻧ ــﺪ ﺳــــــەدەی راﺑــــــﺮدوو دەﺧﺎﺗەڕوو .ﺋەﻣڕۆ ﻟە رۆژﺋﺎوا ﮐﯚﭼﺒەران و ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەت ﮐﯚﭼﺒەرە ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﮐﺎن و دوارۆژی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن ﮐﺮاوەﺗە ﮐەرەﺳﺘەی ﺳﯿﺎﺳەت و دەﻧــﮓ وەرﮔﺮﺗﻦ و ﺋەوان ﻟە ﺧەراﭘﯿﯽ دۆﺧە ﺋﺎﺑﻮرﯾەﮐەﺷﺪا ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﮐﺮێﻦ. ﺗﻮرﮐەﮐﺎن و ﺗﻮرﮐﯿە وەک ﭘﺎﺷﻤﺎوەی ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﯿﺮﯾﺎﻧە ،ﮐە ﭼەﻧﺪە و ﭼﯚن ﻟە ﺷەڕی ﯾەﮐەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا ﮐەوﺗﻨە ﺑەر دەﺳﺘﯽ زﻟــﮫــێــﺰە رۆژﺋــﺎواﯾــﯿــەﮐــﺎن و ﺑــە ﻧەﺧﺸەی ﭘێﺸﻮەﺧﺖ و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ رۆژﺋــﺎواﯾــﯿــەﮐــﺎن ﺧﺎﮐەﮐەﯾﺎن داﺑەﺷﮑﺮا .ﺑە واﺗﺎﯾەﮐﯽ دﯾﮑە، ﺑــﯿــﺮەوەرﯾــە ﺗــﺎڵ و ﻧﺎﺧﯚﺷەﮐﺎﻧﯽ دوێﻨێ ﻟــە ﺑــﯿــﺮوزەﯾــﻨــﯽ رۆژﺋ ــﺎواﯾ ــﯽ و ﺗﻮرﮐەﮐﺎن و ﺑەﺷێﮑﯽ دﯾﮑە ﻟــە ﮔــەﻻﻧــﯽ دوو ﮐەرﺗﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎ و ﺋﻮرووﭘﺎدا ھێﺸﺘﺎ ﭘێﮕە و ﺟێﮕەی ﺧﯚﯾﺎن ھەﯾە .ﺋﺎﺷﮑﺮاﯾە ،ﮐە داﻣەزرێﻨەر و زۆرﺑەی ﺳﯿﺎﺳەﺗﮑﺎراﻧﯽ ﺗﻮرﮐﯿە ﺗێﮑﯚﺷﺎون وﺗەﮐەﯾﺎن ﻟە رۆژﺋ ــﺎوا ﻧﯿﺰﯾﮏ ﮐەﻧەوە و ھﺎوﺷێﻮەی رۆژﺋــﺎوا رەﻧﮓ و روﺧﺴﺎرﯾﺎن دەرﺧـــەن .ﺑڕﯾﺎر و ﺳﯿﺎﺳەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﮐەﻣﺎڵ ﺋﺎﺗﺎﺗﯚرک ﻟە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺷێﻮازی ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ زﻣــﺎﻧــﯽ ﻋــﻮﺳــﻤــﺎﻧــﯽ ﺑــﯚ ﺋــەﻟــﻒوﺑــێــﯽ ﻻﺗﯿﻦ و ھـ ــەروەھـ ــﺎ ﻗ ــەدەﻏ ــەﮐ ــﺮدﻧ ــﯽ ﭘــﯚﺷــﺎﮐــﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دەﯾﺴەﻟﻤێﻨﻦ ،ﮐە ﺳﯿﺎﺳەﺗﮑﺎر و دەﺳەﺗﺪارە ﺗﻮرﮐەﮐﺎن ﺑﯚ ﭘڕاﮐﺘﯿﺰەﮐﺮدﻧﯽ ﭘـــڕۆژەی ﺧــﯚﺑــەڕۆژﺋــﺎواﯾــﯽ ﮐ ــﺮدن ﭼەﻧﺪە ﮐــــﺎرا و ھــەڵــﺴــﻮوڕ ﺑــــﻮون .ﺑــﻨــﺎﺧــەداﻧــەر و داﻣەزرێﻨەراﻧﯽ ﺗﻮرﮐﯿە ﺑﯚ ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧﯽ ﭘﺎﺷﮑەوﺗﻮوﯾﯽ و ھەروەھﺎ ﺑڕﯾﻨﯽ ﭘﻠەﮐﺎﻧﯽ ﭘێﺸﮑەوﺗﻦ ﮔﺮﺗﻨەﺑەری رێﭽﮑەی رۆژﺋﺎواﯾﺎن ﺑە دەرﻣ ــﺎن و ﭼــﺎرەﺳــەر زاﻧــﯿــﻮە .ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳە،ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕەﮐﺎن و رەوﺗﯽ ﭼﻮون ﺑەرەو ﻓﯚڕﻣﯽ رۆژﺋﺎواﯾﯽ ﺑە ﻧﯿﻮەﭼڵﯽ دەﺳﺘﯿﺎن ﭘێﮑﺮد .رێﻔﯚرم و ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕەﮐﺎن ھەﻣەﻻﯾەﻧە و ﮔــﺮێــﺪراوی ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ ﻧەﺑﻮون .ﺋەوان ﻟە ﭘڕاﮐﺘﯿﺰەﮐﺮدﻧﯽ ﮔەڵە و ﭘﻼﻧەﮐەﯾﺎﻧﺪا ﺳەرﮐەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮون ،ﭼﻮﻧﮑە ﺧﻮازﯾﺎرﺑﻮون ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﮔﻮڵﺒﮋێﺮ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟە ﮔەڵ ﭘﺮۆﺳەی رێﻔﯚرم و ﮔەﺷەﮐﺮدﻧﺪا ﺑەﮐﺎرﺑێﻨﻦ .ﺗﻮرﮐەﮐﺎن ﻟە دەﺳﺘەﺑەرﮐﺮدﻧﯽ ﻣــﺘــﻤــﺎﻧــەی رۆژﺋـــﺎواﯾـــﯿـــەﮐـــﺎن و ﺗــەﻧــﺎﻧــەت ھﺎووﺗﯿﺎﻧﯽ ﻧێﻮﺧﯚدا ﺳەرﮐەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮون. ﺋــەوان ﺗێﮑﯚﺷﺎون ﻟە رواڵــەت و رووﮐــﺎردا ﻻﺳﺎی رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن ﺑﮑەﻧەوە و ﺑەﮐﺮدەوە و ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ رۆژاﻧەدا ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﮐڕۆﮐﯽ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕەﮐﺎن ﺑﭙﺎرێﺰن .داڕێﮋەراﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەت ﻟە ﺗﻮرﮐﯿە ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﭘﺮﺳە ﺳەرەﮐﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ و ﺑــە ﺗــﺎﯾــﺒــەت ﺋــﺎزادﯾــﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ دزﯾﻮەﺗەوە و وﯾﺴﺘﻮوﯾﺎﻧە ﺧﯚﯾﺎن و رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن ﺑە ﺟﻮاﻧﮑﺮدﻧﯽ ﺳەرﺧﺎن و رووﮐﺎر ﺳەرﻗﺎڵ ﺑﮑەن. دەوڵەﺗە رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺷێﮏ ﻟــە ﺋــەﻧــﺪاﻣــﺎﻧــﯽ ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋــﻮرووﭘــﺎ ﻧــەﯾــﺎﻧــﺸــﺎردوەﺗــەوە ،ﮐە ﺗﻮرﮐﯿە ﻟە ﺑــﻮاری ﮐﻮﻟﺘﻮر ،ﻣێﮋوو ،ژﯾﻨﮕە و ﺑﺎﯾەﺧەﮐﺎﻧەوە ﻟە ﮔەڵ رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن ﯾەﮐﺎﻧﮕﯿﺮ ﻧﯿﯿە .ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘڕۆﺳەی ﺑەرۆژﺋﺎواﯾﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﺗﻮرﮐﯿە ﻟە ﺗێڕواﻧﯿﻦ و دەرﺑڕﯾﻨﯽ ﮔﯚﭬﺎر و ﻧﻮوﺳﯿﻨەﮐﺎﻧﯽ دەﯾەی ١٩٢٠دا دەردەﮐەوێ ،ﮐە ﺑﺎس ﻟە ﻧﺎﻣﯚﺑﻮوﻧﯽ ﮐﻮﻟﺘﻮری ﺋــەو ﻣەڵﺒەﻧﺪە ﻟە ﮔــەڵ رۆژﺋــﺎوا دەﮐەن .ﻟە دەﯾەﮐﺎﻧﯽ دواﺗﺮدا ﺑە رووﻧﯽ ﺑﺎس ﻟەوە ﮐــﺮاوە ،ﮐە دێﻤﻮﮐﺮاﺳﯽ و ﺋﯿﺴﻼم ﻟە ﮔەڵ ﯾەﮐﺘﺮدا ﻧﺎﺗەﺑﺎن و ﺋەو ﮐﯚﺳﭙە ﮔەورەﯾە ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻟە ﺳەر رێﮕﺎی ﺧﯚﺑەرۆژﺋﺎواﯾﯽ ﮐﺮدﻧﺪا ﻻﻧﺎﭼێ .رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن ﻟە ﺑەرەی ﺳﯿﺎﺳەت و ﮐﻮﻟﺘﻮردا رەﺧﻨەﯾﺎن ﻟە ﭘﺎﺷﺨﺎﻧﯽ ﺑــﯿــﺮوﺑــﯚﭼــﻮون و ﺷــێــﻮازی ﺳــﯿــﺎﺳــەت و دەرﺑڕﯾﻨﯽ ﺧەڵﮏ ﻟە ﺗﻮرﮐﯿە ﮔﺮﺗﻮە .ﺋەوان ﻟــە ﺳـــەر ﺑــﻨــﺎﺧــەی ﻓــﺎﮐــﺘــە ﻣــێــﮋووﯾــﯿــەﮐــﺎن راﯾـــﺎﻧـــﮕـــەﯾـــﺎﻧـــﺪوە ،ﮐـــە ﭘــﺮاﮐــﺘــﯿــﺰەﮐــﺮدﻧــﯽ ﭘــڕۆژەی ﺑە رۆژﺋــﺎواﯾــﯽ ﺑــﻮون ﺑﯚ ﺗﻮرﮐﯿە ﮐﺎرێﮑﯽ ﺋەﺳﺘەﻣە .ﻟە ﺑﯿﺮۆﮐە و دەرﺑڕﯾﻨﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﺧەڵﮏ و ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﭼﺎوەدێﺮ و ﺷﺎرەزاﯾﺎن دەردەﮐــەوێ ،ﮐە ﺗﻮرﮐﯿە و رۆژﺋﺎوا ﻟە ﯾەک ﭼﻮارﭼێﻮەدا ﻧﺎﺣەوێﻨەوە و ﺋەﺳﺘەﻣە ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﮐﺎﻧﯿﺎن ﺗﻴﭙەڕێﻨﻦ. ﺗﻮرﮐﯿە ﻟە ﺳﺎڵﯽ ١٩٤٩ی زاﯾﯿﻨﯽ ﺑﻮەﺗە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ رێﮑﺨﺮاوی ﻧﺎﺗﯚ .ﻟە ﺳﺎڵﯽ ١٩٦٣ ﻟــە ﮔــەڵ ﮐــﯚﻣــەڵــەی ﺋــﺎﺑــﻮوری ﺋــﻮرووﭘــﺎدا رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﻟێﮏ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯿﺎن ﻣﯚر ﮐﺮد و ﺳﺎڵﯽ دواﺗﺮ ﮐەوﺗە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﮑﺮدن. ﻟە ﺳﺎڵﯽ ١٩٨٧داوای ﺋەﻧﺪاﻣەﺗﯽ ﻟە ﯾەﮐﻴﺘﯽ
ﺋــﺎﺑــﻮوری ﺋــﻮرووﭘــﺎ ﮐــﺮد ،ﮐە ﺳﺎڵﯽ ١٩٩٠ ﻟــە ﺳــەر ﺟــﯿــﺎوازی ﺑﻨﺎﺧەی ﺋــﺎﺑــﻮورﯾــﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ رەﺗــﮑــﺮاﯾــەوە .ﺗﻮرﮐﯿە ،ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺷـــــەڕی ﺳـــــــﺎرددا ﭘــێــﮕــەی ﺑ ــﺎﺷ ــﺘ ــﺮی ﻟە ﺟەرﮔەی رۆژﺋ ــﺎوا و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻻﯾەن وﺗە ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎدا دەﺳﺘەﺑەر ﮐــﺮد .ﺋەو ﻧﯿﺰﯾﮑﺎﯾەﺗﯿﯿە ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳەت و ﮐﻮﻟﺘﻮری ﻧــەدەﮔــﺮﺗــەوە و ﺗﻮرﮐەﮐﺎن و رۆژﺋــﺎواﯾــﯿــەﮐــﺎن ﭘێﮑەوە وەک ﯾﺎﺳﺎﯾەﮐﯽ ﻧەﻧﻮوﺳﺮاو رەﭼﺎوی دۆﺧەﮐەﯾﺎن دەﮐﺮد .ﻟە ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺷەڕی ﺳﺎرددا ،ﺗﻮرﮐﯿە ﺑە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ رێﮑﺨﺮاوی ﺋــﺎﺑــﻮوری ھﺎوﺑەﺷﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ وەرﻧەﮔﯿﺮا و ﺋەو ﺑڕﯾﺎرەی ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯿەﮐﺎن ﺷﻮێﻨەواری ﻧەرێﻨﯽ ﻟە ﺳەر ﺑەڕێﻮەﺑەران و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺗﻮرﮐﯿە ﺑەﺟێﮫێﺸﺖ .دوای ﺋــەو رەوﺗـــە ،ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋــﻮرووﭘــﺎ و ﺗﻮرﮐﯿە ﻗﯚﻧﺎﻏێﮑﯽ دﯾﮑەﯾﺎن ﻟە ﮐﺎرﮐﺮدن ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﯾەﮐﺘﺮ دەﺳــﺖ ﭘێﮑﺮد .ﻟە ﮐﯚﺑﻮوﻧەوەی وﺗﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ ﻟە ﺷﺎری ھێﻠﺴﯿﻨﮑﯽ ) (١٩٩٩ﺗﻮرﮐﯿە وەک ﺑەرﺑﮋێﺮی ﺋەﻧﺪاﻣەﺗﯽ ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ وەرﮔﯿﺮا .دﯾﺎﻟﯚگ و وﺗﻮوێﮋی ﺋەﻧﺪاﻣەﺗﯽ ﻧێﻮان دوو ﻻﯾەن ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ھەﺷﺘﯽ ﺳﺎڵﯽ ٢٠٠٥ی زاﯾﯿﻨﯽ دەﺳﺘﯽ ﭘێﮑﺮد .ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺋەو ﮐﺎت ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ ﻟە ﻟﻮﺗﮑەی ﮔەﺷەﮐﺮدن و ﭘەلھﺎوﯾﺸﺘﻨﺪا ﺑﻮو ،ﺑەم زۆرﺑەی ﺷﺎرەزاﯾﺎن ﺑە ﮔﻮﻣﺎﻧەوە ﻟــە ﭘﺮﺳﯽ ﺋەﻧﺪاﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﮐﯿە ﻟــە ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋﻮرووﭘﺎﯾﺎن دەڕواﻧﯽ .ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﭼﺎوەدێﺮان ﻧــەﮐــەوﺗــﻨــە ژێ ــﺮ ﮐــﺎرﺗــێــﮑــەری ﮐــﻒوﮐــﻮڵــﯽ ﮐــﻮرﺗــﻤــﺎوە و رووداوە ﻣێﮋووﯾﯿەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟــە ﺑﯿﺮ ﻧــەﮐــﺮد و ﺑــﺎﺳــﯿــﺎن ﻟ ــەوە ﮐ ــﺮد ،ﮐە ﻗﯚﻧﺎﺧﯿﮑﯽ ٢٠ﺳﺎڵە ﺑﯚ ﭘﺮاﮐﺘﯿﺰەﮐﺮدﻧﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳە ﭘێﻮﯾﺴﺘە .درێﮋەﮐێﺸﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘڕۆﺳەﯾە ﺗﻮرﮐەﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﺪوو ﮐﺮد و رواﻧﮕەی ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﺷــﺎرەزاﯾــﺎﻧــﯽ ﻟە ﻣــەڕ دژوارﺑــﻮوﻧــﯽ ﺋەو ﭘڕۆﺳەﯾە ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪ. ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﮑە ،ﺟﯿﮫﺎن ﺷﺎﯾەﺗﯽ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ و ژاﻧــﯽ ﺷﮑڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤێﮑﯽ ﺗــﺎزەﯾــە ،ﺑــەم ﺑــە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺟێﻨﺎﮐەوێ .ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻧێﻮەڕاﺳﺖ ،وﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺋﻮرووﭘﺎدا ﻗەﯾﺮاﻧﯽ ﺟﯿﺎواز ﻗﻮت دەﺑﻨەوە .ﺑە ﮔﻮێﺮەی ﻟێﮑﺪاﻧەوە ﭘەرﺗەوازەﮐﺎن دۆﺧەﮐە ﺧەرﯾﮑە ﮔﺮژ دەﺑێ و ﺷەﭘﯚﻟێﮑﯽ ﺗ ــﺎزە ﻟــە ﮔ ــەڕاﻧ ــەوە ﺑــەرەو ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺰم و ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺰم ﺧەرﯾﮑە وﺗﺎﻧﯽ ﺗــەﻧــﺎﻧــەت دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ دەﺗــەﻧــێــﺘــەوە .ﺋەو ﺗەوژﻣە ﺗﺎزە ،دژی ﮐﺮاوەﯾﯽ ﺳﻨﻮورەﮐﺎن، ﮔەﺷەﮐﺮدﻧﯽ زﯾــﺎﺗــﺮی ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋــﻮرووﭘــﺎ و ھﺎﺗﻨﯽ ﮐﯚﭼﺒەراﻧە .ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺋەو ﺑﯿﺮۆﮐەﯾە ﺑﺎس ﻟە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ و ﺳﻨﻮورەﮐﺎﻧﯿﺎن دەﮐــەن و ﭘــڕن ﻟە ﮔﻮﻣﺎن و ﺗﺮس ﺑەراﻣﺒەر ﺑە دواڕۆژی ﺧﯚﯾﺎن و وﺗەﮐەﯾﺎن .ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ ﮐە رۆژاﻧێﮏ ﺑــە ﻟــﻮﺗــﮑــەی ﮔــﯿــﺎﻧــﯽ ھــﺎوﮐــﺎرﯾــﯽ ﻧــێــﻮان ﺋەﻧﺪاﻣەﮐﺎﻧﯽ دەژﻣێﺮدرا و ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺑە رێﮑﺨﺮاوێﮑﯽ ﮐﺎرﯾﮕەر دەﻧﺎﺳﺮا ،ﻟە ﮔەڵ زۆر ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ و ﮐێﺸە رووﺑەڕوو ﺑﻮەﺗەوە. ﮐێﺸەﮐﺎن ﺟﯿﺎوازن و ﻻﯾەﻧە ﺋەرێﻨﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو رێﮑﺨﺮاوە ﮔﺮﯾﻨﮕەﯾﺎن ﺧﺴﺘﯚﺗە ژێﺮ ﺳێﺒەری ﺧﯚﯾﺎن و ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﺧەڵﮑﯽ ﺋەو وﺗﺎﻧە ﺑە ﭼﺎوی ﮔﻮﻣﺎﻧەوە دەڕواﻧﻨە دوارۆژی ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ. ﻟەو ﺳەردەﻣەدا ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺗﻮرﮐﯿە و ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺟﺎران ﺋﺎڵﯚز ﺑﻮون و رق و ﮐﯿﻨەی ﭘەﻧﮕﺨﻮاردووی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ و ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺴﺘەﮐﺎﻧﯽ دوو ﻻﯾەن زﯾﺎﺗﺮ ﺧﯚﯾﺎن دەردەﺧــــەن .ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە دوو ﻻﯾەﻧەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ و ﺗﻮرﮐﯿە ﭘﺎﺷﺨﺎﻧێﮑﯽ ﻧەرێﻨﯽ و ﺑەﺳﺘێﻨێﮑﯽ رەق و دژواری ھەﯾە. ﺋەوان ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ھێﺸﺘﺎ وازﯾﺎن ﻟە رەﻣﺰ و ﺳەﻣﺒﻮﻟەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻧەھێﻨﺎوە و ﺑە ﺗــەواوەﺗــﯽ ﻟە راﺑ ــﺮدوو داﻧــەﺑــڕاون .ھێﺸﺘﺎ ﮐــﯚﻣــەڵــﮑــﻮژی ﺋــەرﻣــەﻧــەﮐــﺎن ﻟــە رۆژﺋــــﺎوا دەورووژێــﻨــﺪرێ و ھەرﺟﺎرە و ﻟە وﺗێﮏ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺳەر ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪ و دەزﮔﺎﯾەﮐﯽ ﺋﯿﺪارﯾﯽ ﯾﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ دەردێﻨێ .ﺗﻮرﮐەﮐﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ دان ﺑە ﮐﯚﻣەڵﮑﻮژی ﺋەرﻣەﻧەﮐﺎﻧﺪا ﺑﻨێﻦ و ﺑە ھەﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎﯾﺎﻧەوە ﺗێﮑﯚﺷﺎون ﺧﯚﯾﺎن ﻟەو ﭘﺮﺳە ﻣێﮋووﯾﯿﺎﻧە ﺑﺪزﻧەوە و رووداوەﮐﺎن ﺑە ﺟﯚرێﮑﯽ دﯾﮑە ﭘێﺸﺎن ﺑﺪەن. ﻟە ﺳــەر ﭘﺮﺳﯽ ﮐــﻮرد و ﭼﺎرەﺳەرﮐﺮدﻧﯽ ﺋەو ھﺎوﮐێﺸە ﮐﯚﻧە و ﺑﺎﺷﺘﺮﮐﺮدﻧﯽ دۆﺧﯽ ﮐﻮردەﮐﺎن ﺟﯿﺎوازی ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧەوەی ﻧێﻮان ﺗﻮرﮐەﮐﺎن و رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن زۆرە .ﺋەردۆﻏﺎن و ﭘﺎرﺗەﮐەی ﻟە ﭘەرﺗەوازەﯾﯽ ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﻧێﻮﺧﯚﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ وت ﺳﻮودﯾﺎن وەرﮔﺮﺗﻮە و ﺑە ﺗﺎﮐﺘﯿﮏ و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺟﯿﺎواز ﺋەواﻧﯿﺎن ﻟە ﯾەﮐﺘﺮ دوور راﮔﺮﺗﻮە .ﺗﻮﻧﺪﺗﺮﮐﺮدﻧﯽ ﮐﺎﯾەی
ﺳﯿﺎﺳەت و راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻟە ﻧێﻮﺧﯚی وت، ﻗﻮڵﺘﺮﮐﺮدﻧﯽ ﻗەﯾﺮاﻧﯽ ﮐ ــﻮردان ،داﺧﺴﺘﻨﯽ ﻧــﺎوەﻧــﺪ و دەزﮔــــﺎی راﮔــەﯾــﺎﻧــﺪﻧــﯽ ﺋـــﺎزاد و ﮔﺮﺗﻦ و دەرﭘەڕاﻧﺪﻧﯽ دەﯾــﺎن ھــەزار ﮐەس ﻟــە ﺧەڵﮑﯽ ﺗــﻮرک دوای ﮐــﻮدەﺗــﺎی ﺳﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ،ﭼﺎوەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﺳەر ﺋەردۆﻏﺎن و ھﺎوڕێﮑﺎﻧﯽ ﺗﯿﮋ ﮐﺮدوە .زۆر ﻻﯾەن و دەوڵەت ﻟە ﮐــﺎڵﺑــﻮوﻧــەوەی ﭘێﮕەی دێﻤﻮﮐﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﺗﻮرﮐﯿەدا و ھەروەھﺎ ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ دەﺳەﺗﯽ ﺗﺎﮐە ﮐــەس ﻧﯿﮕەراﻧﻦ و ﺷــەڕی ﺋﺎﮐەﭘە و ﺳەرﮐﯚﻣﺎر ﺑﯚ ﭘڕاﮐﺘﯿﺰەﮐﺮدﻧﯽ ﺧەوﻧەﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑە وروژێﻨەر ﭘێﻨﺎﺳە دەﮐەن. ﻟــە ﺳــﺎﻧــﯽ راﺑـــــﺮدوودا ﻧــەوەﯾــەک ﻟە رۆژاوادا ﺋﯿﺪارەی ﮐﺎروﺑﺎرەﮐﺎﻧﯽ دەﮐﺮد ،ﮐە ﺑە رێﮋەﯾەک ﺧﻮازﯾﺎری ﭘێﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻧﯿﯿەت ﭼﺎﮐﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺗﻮرﮐﯿە ﺑــﻮون .ﺋەﻣڕۆ دۆﺧەﮐە ﮔﯚڕاوە و ﺋەو دەﻧﮕﺎﻧە ﻟە ﺋﻮرووﭘﺎ ﮐەﻣﻦ و روﺧــﺴــﺎرە ﻧەرێﻨﯿەﮐە زﯾــﺎﺗــﺮ ﻟە ﺟﺎران ﺑﺎڵﯽ ﺑە ﺳەر ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﺪا ﮐێﺸﺎوە. ﻟە رواﻧﮕەی ﺳﯿﺎﺳەﺗﮑﺎرە ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯿەﮐﺎن ﻗــــەوارەی دەوڵــــەت ،ﮐــﻮﻟــﺘــﻮری ﺋــﯿــﺪارەی ﮐﯚﻣەڵﮕﺎ و ﺳﯿﺎﺳەت و ھــەروەھــﺎ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ﺑﺎﯾەﺧە ﻣﺮۆﯾﯿەﮐﺎن ﻟە ﺗﻮرﮐﯿەدا ﻧﺎﮐەوﻧە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻧﯚڕﻣە رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن و ﺑـــەو ﺷــێــﻮەﯾــە ﺑــە ﮐــەڵــﮑــﯽ ﺋــەﻧــﺪاﻣــەﺗــﯽ ﯾەﮐێﺘﯿەﮐەﯾﺎن ﻧﺎﯾەت .رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن وەک دەوڵەﺗێﮑﯽ ﺧﺎوەن ﭘێﮕە ﻟە ﺗﻮرﮐﯿە دەڕواﻧﻦ، ﮐە دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ﺑــﻮاری ﺟﯿﺎوازدا درێــﮋە ﺑە ھﺎوﮐﺎرﯾﯿەﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪەن ،ﺑەم ﺋﯚﮔﺮﯾﺎن ﺑﯚ ﭘێﮑﮫێﻨﺎﻧﯽ ژﯾــﺎﻧــﯽ ھــﺎوﺑــەش ﻧﯿﯿە .ﺗﻮرﮐﯿە ﺧﺎوەﻧﯽ ﺑﺎزاڕێﮑﯽ ﮔــەورەی ﻓﺮۆﺷﯽ ﮐﺎ، ﭘێﮕەی ﺟﯚﻏﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﭘڕ ﺑﺎﯾەخ و ھەروەھﺎ ﺳەﻧﻌەﺗﯽ ﺗﻮرﯾﺰﻣە ،ﺑەم ﺋﺎﺑﻮورﯾەﮐەی ﻟە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ھﺎوﺳەﻧﮓ ﻟە ﮔەڵ رۆژﺋــﺎوا و دەوروﺑـ ــەردا ،زەﺑﺮی ﮔەورەی ﺑەردەﮐەوێ.
ﻟــــە ﺳــــﺎﻧــــﯽ راﺑــــــــــﺮدوودا ﻧەوەﯾەک ﻟە رۆژاوادا ﺋﯿﺪارەی ﮐــﺎروﺑــﺎرەﮐــﺎﻧــﯽ دەﮐــــﺮد ،ﮐــە ﺑە رێﮋەﯾەک ﺧﻮازﯾﺎری ﭘێﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻧﯿﯿەت ﭼﺎﮐﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺗﻮرﮐﯿە ﺑﻮون .ﺋەﻣڕۆ دۆﺧەﮐە ﮔﯚڕاوە و ﺋەو دەﻧﮕﺎﻧە ﻟە ﺋﻮرووﭘﺎ ﮐەﻣﻦ ﻟــەو ﻣ ــﺎوەﯾ ــەدا ﺳﯿﺎﺳەﺗﮑﺎرە ﺗ ــﻮرک و رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﺪا ﺑە ﺗﻮوﻧﺪی ﺑەرەﻧﮕﺎری ﯾەﮐﺘﺮ ﺑــﻮوﻧــەﺗــەوە .رۆژﺋــﺎواﯾــﯿــەﮐــﺎن ﺗێﮑﯚﺷﺎون ﺋﺎراﻣﺘﺮ ﺑﻦ و وەک ﮐﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرک ھەﻧﺎﺳەﺳﻮار ﻧەﺑﻦ و ﺧﯚﯾﺎن ﻟە دژﮐﺮدەوەی ﺧێﺮا ﭘــﺎراﺳــﺘــﻮە .دەﺳــەﺗــﺪاراﻧــﯽ ﺋﺎﻧﮑﺎرا ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﮏ راﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧﺪوە ،ﮐە ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ ﺳﻮوﮐﺎﯾەﺗﯽ رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن ﻗﺒﻮڵ ﻧﺎﮐەن و رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻣﺎرﺳﯽ ﺳﺎڵﯽ ٢٠١٦ی زاﯾﯿﻨﯽ ﻟــە ﮔــەڵ ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯿەﮐﺎن ھــەڵــﺪەوەﺷــێــﻨــێــﺘــەوە .ﺑ ــە ﮔـــﻮێـــﺮەی ﺋــەو رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾە ،ﺗﻮرﮐﯿە رێﮕﺎ ﻟە رۆﯾﺸﺘﻨﯽ ﺑــەرﺑــوی ﮐــﯚﭼــﺒــەران ﺑــﯚ ﯾــﯚﻧــﺎن دەﮔــﺮێ و دێﭙﯚرﺗﮑﺮاوەﮐﺎﻧﯽ ﯾﯚﻧﺎن رادەﮔﺮێﺘەوە. ﺋەو وﺗە ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻣﺎڵﯽ ﺑﯚ ﮐﯚﭼﺒەرە ﺳﻮرﯾﯿەﮐﺎن وەردەﮔﺮێ و دەوڵەﺗە ﭘەﻧﺎﺑەر وەرﮔﺮەﮐﺎن ﺗێﺪەﮐﯚﺷﻦ راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە ﮐەﻣﭙەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮﺧﯚی ﺗﻮرﮐﯿە ﮐﯚﭼﺒەرە ﺳــﻮرﯾــﯿــەﮐــﺎن وەرﮔـــــﺮن و راﯾ ــﺎﻧ ــﮕ ــﻮازن. ﺑــەرﭘــﺮﺳــﺎﻧــﯽ ﺋــﻮرووﭘــﺎﯾــﯽ ھ ــەروەھ ــﺎ ﻟــەو رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾەدا ﺑەڵێﻨﯿﺎن داوە ،ﮐە ﮔەﺷە ﺑــە ﭘﺮﺳﯽ ﺋەﻧﺪاﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﮐﯿە ﻟــە ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋ ــﻮرووﭘ ــﺎدا ﺑ ــﺪەن و ﺑــﺎﺑــەﺗــﯽ ھــﺎﺗــﻮوﭼــﯚی ھﺎووﺗﯿﺎﻧﯽ ﺗﻮرک ﺑﯚ ﺋﻮرووﭘﺎ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﮑەن .ﮐﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرک ﻟە ھەﺳﺘﯿﺎری ﭘﺮﺳﯽ ﮐﯚﭼﺒەران ﺗێﺪەﮔەن و دەزاﻧــﻦ ﮐە وەک ﭘﺮﺳێﮑﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دەﺗﻮاﻧێ رۆژﺋــﺎواﯾــﯿــەﮐــﺎن ﺑﮫەژێﻨێ .ﻟە ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﺋەو رێﮑﮑەوﺗﻨەدا ،ﻟە رێﮋەی ﮐﯚﭼﺒەرە ﺳﻮرﯾﯽ و ﻋێﺮاﻗﯿەﮐﺎن ﺑﯚ ﺋﻮرووﭘﺎ ﺑە ﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﺑەرﭼﺎو ﮐەم ﺑﻮەﺗەوە. ﺑــە ﺑــــﺎوەڕی دەﺳ ــەﺗ ــﺪاراﻧ ــﯽ ﺋــﺎﻧــﮑــﺎرا، رۆژﺋ ــﺎواﯾ ــﯿ ــەﮐ ــﺎن ﻟــە ﭘــﺮﺳــﯽ ﺋــەﻧــﺪاﻣــەﺗــﯽ وﺗــەﮐــەﯾــﺎن ﻟە ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋــﻮرووﭘــﺎ راﺳﺘﮕﯚ ﻧەﺑﻮون و دووڕوو دەرﮐەوﺗﻮون .ﺋەوان داوا دەﮐەن ،ﮐە ﻻﻧﯽ ﮐەم ھﺎوﺗﯿﺎﻧﯽ ﺗﻮرﮐﯿە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟە ﺳﻨﻮوری دەوڵەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەو رﯾﮑﺨﺮاوەدا ﺋﺎزاداﻧە ھﺎﺗﻮوﭼﯚ ﺑﮑەن و
ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ وﯾﺰای ﺳەﻓەر ﻧەﺑێ. ﺑە ﮔﻮێﺮەی دەرﺑڕﯾﻦ و ﻟێﺪواﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺗﻮرﮐﯿە ،ﺧﺎڵەﮐﺎﻧﯽ رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەﮐە ﻟە ﻻﯾەن رۆژﺋــﺎواﯾــﯿــەﮐــﺎﻧــەوە ﺟێﺒەﺟێ ﻧــەﮐــﺮاون و ﺑﯚﯾە ھەڕەﺷەی ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوەی دەﮐەن. ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳە ،ﮐە دوای ﮐﻮدەﺗﺎﮐەی ﺳﺎڵﯽ ٢٠١٦ی زاﯾﯿﻨﯽ ،ﺗﻮرﮐﯿە ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨەوەی ﺋەﻓەﺳەرە ﺗﻮرﮐە ھەﺗﻮوەﮐﺎن ﻟە ﯾﯚﻧﺎن ھەڕەﺷەی ﭘﺎﺷﮕەزﺑﻮوﻧەوە ﻟەو ﮔﺮێﺒەﺳﺘەی ﮐﺮد .ﺗﻮرﮐەﮐﺎن ﺑەو دۆﺧە ﺗﻮوڕەن و ﻟە ﻧێﻮان دوو ﺑەرداﺷﺪا ﻣﺎوﻧەﺗەوە ،ﭼﻮﻧﮑە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺑەﺷێﮏ ﻟــە دەوڵــەﺗــە ﺋــﻮرووﭘــﺎﯾــﯿــەﮐــﺎن ﺑﯚ ﺋــەوان ﺷﮑێﻨەرە .ﮐﺎﺗێﮏ وەزﯾﺮەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟە ھﻮﻟەﻧﺪ ،ﺋﺎڵﻤﺎن و ﺋﯚﺳﺘﺮﯾﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﯚ ﭘﺮﺳە ﻧێﻮﺧﯚﯾﯿەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﮔەڵ ھﺎوﺗﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﮐــﯚﺑــﻮوﻧــەوە ﭘێﮏﺑێﻨﻦ ،ﺑــە زﻣــﺎﻧــﯽ ﮐــﺮدار ﺗێﺪەﮔەن ﮐە وﯾﺴﺘﯽ ﻣەزﻧﺨﻮازی ﺋەردۆﻏﺎن و ﭘﺎرﺗەﮐەی ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻟێﺮە و ﻟەوێ ﻗﻮوت ﻧﺎدرێ .ﺋەوان ﻟە دژﮐﺮدەوەدا ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯿەﮐﺎن ﺑە ﻧﺎو و ﻧﺎﺗﯚرەی ﺟﯚراوﺟﯚر ﺑﺎﻧﮓ دەﮐەن و ھەروەھﺎ ﺋﺎڵﻤﺎن ﺑە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﮐــﺮدن ﻟە ﺗﯿﺮۆرﯾﺰم ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﮐەن. ﺑﯚ رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن دژوارە ،ﮐە ﮐﺎرﺑەدەﺳﺘە ﺗﻮرﮐەﮐﺎن ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧﮑﺮدﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ﺳەرﮐﯚﻣﺎر و ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﯚ ﺳەرۆﮐﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ﺷەﻗﺎم و ﺷﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﺋﻮرووﭘﺎدا ﺗەراﺗێﻦ ﺑﮑەن .ﺑە واﺗﺎﯾەﮐﯽ دﯾﮑە، ﺋ ــەوان ﻟــەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەی ﺗﻮرﮐﯿە ﺗــﻮوڕەن و دڵﮕﺮاﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو دواﯾﯿﺎﻧەی ﺗﻮرﮐﯿە ﻧەﺷﺎردوەﺗەوە .ﻟە ﺳەر ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﮐﺮدﻧەوەی ﺳﻨﻮورەﮐﺎن ﺑﯚ ھﺎﺗﻨﯽ ﮐﯚﭼﺒەری زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺋﻮرووﭘﺎ ،ﮐەم و زۆر ھەڕەﺷەی ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە ﺗﻮرﮐﯿە ﮐﺮاوە. ﮐــﺎرﺑــەدەﺳــﺘــﺎﻧــﯽ ﺗـــﻮرک دەزاﻧــــﻦ ،ﮐــە ﻟەو ﮐێﺒەرﮐێﯿەدا ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑە ﺳەر رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎﻧﺪا ﺳەرﮐەون و ﺗێﺪەﮐﯚﺷﻦ ﺧﯚﯾﺎن ﺗێﮑەڵ ﺑە ﺷەڕی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن ﻧەﮐەن. ﮔێﺮاڵﺪ ﮐﻨﺎوس ﮐە ﯾەﮐەﻣﯿﻦ ﭘﻼﻧﯽ راﮔﺮﺗﻨﯽ ﺷەﭘﯚﻟﯽ ﮐﯚﭼﺒەران ﻟە رێﮕﺎی ﺗﻮرﮐﯿە و ﯾﯚﻧﺎﻧﯽ داڕﺷﺘﻮە ،ﻟە ﺳەر ﺋەو ﺑﺎوەڕەﯾە ،ﮐە ﺗﻮرﮐەﮐﺎن ﺳﻮودی زۆر ﻟە رێﮑﮑەوﺗﻨﻨﺎﻣەﮐە دەﺑﯿﻨﻦ و ھەڕەﺷەﮐﺎﻧﯿﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯿﻦ. ﺗﻮرﮐەﮐﺎن ﻟە ﻣﺎوەی ﺳەدەﯾەﮐﺪا ﺑە دۆﺳﺖ و ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪوە ،ﮐە ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﻣﺎﻧەوەی ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺳﻨﻮورەﮐﺎﻧﯽ وﺗــەﮐــەﯾــﺎﻧــﺪا ھێﻨﺪێﮏ ھێڵﯽ ﺳــﻮورﯾــﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﭼﺎوﯾﺎن ﻟە ﺳەر ﺑﺎرودۆﺧەﮐە ﮐﺮاوەﯾە و دەزاﻧﻦ ﻟە ﺟﯚﻻﻧەی ﺳﯿﺎﺳەت و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﺪا ﭘﺎش و ﭘێﺶ ﺑﮑەن. ﺗﺎﻗﯿﮑﺎرﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺗﻮرﮐﯿە و ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋـــﻮرووﭘـــﺎ دەﺧـــــــﻮازێ ،ﮐ ــە ﻟــــەوە زﯾــﺎﺗــﺮ ھەﺳﺖ و ﺗێڕواﻧﯿﻨﯿﺎن ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺷــﺎراوە دەرﻧ ــەﺑ ــڕن .ﺋـــەوان ﺋێﺴﺘﺎ ﭘــﺎش زﯾــﺎﺗــﺮ ﻟە ﻧــﯿــﻮﺳــەدە ھــﺎوﮐــﺎرﯾــﯽ و ﮐـــﺎری ھــﺎوﺑــەش ﻻﻗﯿﺎن ﻟە ﺳەر زەوﯾﯿە و دەزاﻧــﻦ ،ﮐە وﺗە و ﺑەڵێﻨەﮐﺎن ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ ﺑڕﻧﺎﮐەن .ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﭘڕاﮔﻤﺎﺗﯿﺴﻢ ﻟەو ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەدا دەرﯾﺨﺴﺘﻮە ،ﮐە ﻧە رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﺑە ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﻟە ﺗﻮرﮐﯿە ھەﯾە و ﻧە ﺗﻮرﮐەﮐﺎن ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ ﺣەز ﺑە درێﮋەدان ﺑە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺧﯚھەڵﻮاﺳﯿﻦ ﺑــە ﭘـــڕۆژەی ﺑــەرۆژﺋــﺎواﯾــﯽ ﺑــــﻮون دەﮐـــــەن .ﺋێﺴﺘﺎ و ﻟــە داھـــﺎﺗـــﻮودا دوو ﻻﯾــەن ﺗێﺪەﮐﯚﺷﻦ ﻟــە ﺳــەر ﺑﻨﺎﺧەی ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﮔەڵ ﯾەﮐﺘﺮدا ھﺎوﮐﺎری ﺑﮑەن و ﭘﺮﺳﯽ ﺋەﻧﺪاﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﮐﯿە ﺑە ﮐﺮدەوە ﺑە دواڕۆژێﮑﯽ ﻧﺎڕوون ﺑﺴﭙێﺮن .ﺗﻮرﮐەﮐﺎن ﻟــەو ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿە دوور و درێــﮋە ﻣﺎﻧﺪوو و ﺷــەﮐــەت ﺑــﻮون و ﺑــە ﮐـــﺮدەوە دەﺑﯿﻨﻦ، ﮐە ﯾەﮐێﺘﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ ﻟەو رۆژە دژواراﻧــەی ﺗەﻣەﻧﯿﺪا ھێﺸﺘﺎ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە ﭘﺮﺳﯽ ﺋەو وﺗە ﯾەﮐﻼ ﺑﮑﺎﺗەوە .ﺋەوە ﺳﺮووﺷﺘﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﮐﺎﻧە ،ﮐە دەوڵەﺗەﮐﺎن ﻧﺎﭼﺎرن ﺑە رێﮋەﯾەک دەرﮔﺎﮐﺎن ﺑﺨەﻧە ﺳەر ﭘﺸﺖ و ﺑە ﺷێﻮازێﮏ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﺳﺘەﺑەر ﺑﮑەن .ﺗﻮڕەﺑﻮوﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﮐﺎن ﺧﺎو دەﺑﻨەوە و ﺗﻮرک و رۆژﺋﺎواﯾﯿەﮐﺎن ﻟە ﺳەر ﭘﺮﺳەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﻧﺎﭼﺎرن رێﮏﮐەون، ﺑەم ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن و رواﻧﮕەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟ ــە ﺳـــەر ﯾــەﮐــﺘــﺮ ﺑ ــە ﺋــﺎﺳــﺎﻧــﯽ ﻧــﺎﮔــﯚڕێــﻦ. ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳەت ﻟە وﺗــﺎن ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻧﺎﮔﯚڕێ و دروﺷــﻢ و ﭘﻼﻧەﮐﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺒﻨە ﻣﺎﯾەی ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ .ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﮐﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕەﮐﺎﻧﺪا دەﮔﯚڕێﻦ و دەوڵەﺗەﮐﺎن وەک ﺋەﮐﺘەری ﮐﺎرای ﺳﯿﺎﺳەت و ﺋ ــﯿ ــﺪارە ﻟــە ﮐ ــﯚﻧ ــەوە ﺋــﺎﺷــﻨــﺎی ﯾــﺎﺳــﺎی ﮔەﻣەﮐﺎﻧﻦ.
١٠
ژﻣﺎره٧٠١ :
١٥ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ٤ _ ١٣٩٦ی ﺋﺎورﯾﻠﯽ ٢٠١٧
ﭘێﻮەﻧﺪیﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺋێﺮان و رووﺳﯿە!
رەزا ﻣﺤﻤﻤەد ﺋەﻣﯿﻨﯽ رۆژی دووﺷ ــەﻣ ــﻤ ــە ٧ی ﺧــﺎﮐــەﻟــێــﻮەی ، ﺣەﺳەﻧﯽ رووﺣــﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆکﮐــﯚﻣــﺎری رێﮋﯾﻢ ﺑــە ﺳــەرﭘــەرﺳــﺘــﯽ ھــەﯾــﺌــەﺗــێــﮑــﯽ ﺣــﮑــﻮوﻣــەﺗــﯽ ﺳەرداﻧﯽ رووﺳﯿەی ﮐﺮد و ﻟەﮔەڵ دﯾﻤﯿﺘﺮی ﻣێﺪوێﺪوڤ ﺳەرۆک وەزﯾﺮ و وێﻼدێﻤﯿﺮ ﭘﯚﺗﯿﻦ ﺳەرۆکﮐﯚﻣﺎری ﺋەو وﺗە دﯾﺪار و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﮐﺮد .ﻟە ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺋەو ﺳەﻓەرەدا ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﮐﯽ ھﺎوﺑەش ﺑو ﮐﺮاﯾەوە ﮐە ﻟەودا ﺑە ﭘێﯽ ﻧەﺧﺸە ڕێﮕﺎﯾەک ﻟەﺳەر ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪیﯾەﮐﺎﻧﯽ دووﻻﯾەن ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارە ﺋﺎﺑﻮرﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯽﯾەﮐﺎن ھەﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ ٢٠٢٠ﭘێداﮔﺮی ﮐـــﺮاﺑـــﻮو .ﻟـــەو دﯾــــــﺪارەدا ﭼــەﻧــﺪ رێﮑﮑەوﺗﻨﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﮔﺮﯾﻨﮓ ﻣﯚر ﮐﺮان ﮐە ﮔﺮﯾﻨﮓﺗﺮﯾﻨﯿﺎن داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دوو وێﺴﺘﮕەی ﻧﺎووﮐﯽ دﯾﮑە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺑﻮوﺷێﮫﺮ و وێﺴﺘﮕەی ﮔەرﻣﺎﯾﯽ ﻟە ﺑەﻧﺪەرﻋەﺑﺎس و ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ رێﮕﺎی ﺋﺎﺳﻦ و ... ﺑﻮون. دﯾﺪاری رووﺣﺎﻧﯽ ﻟە رووﺳﯿە و ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪیﯾە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮوریﯾەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﮐﺎﺗێﮏداﯾە ﮐە ﻟەﻻﯾەک ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھﯿﭻ ﮐﺎت وەک ﺋێﺴﺘﺎ دەرﮐﯽ ﺑە ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﭘــەرەﭘــێــﺪاﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪیﯾەﮐﺎﻧﯿﻠەﮔەڵ رووﺳــﯿــە ﻧـــەﮐـــﺮدووە و ﻟــەﻻﯾــەﮐــﯽ دﯾــﮑــەش دووﻻﯾــــەن ﺑەدەﮔﻤەن وەک ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯽدا وەھــﺎ ھﺎوھەڵﻮێﺴﺖ و ھﺎوﺗەرﯾﺐ ﺑﻮون .دﯾﺎرە ھەرﯾەک ﻟە رێﮋﯾﻤﯽ زاڵ ﺑەﺳەر ﺋێﺮاندا و رووﺳەﮐﺎن ﻟە ﺳﯚﻧﮕە و ﻗﺎزاﻧﺞ و ﺑــەرژەوەﻧــﺪی ﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﺋــەو ﭘێﻮەﻧﺪیﯾﺎﻧە ھەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨﻦ و ﺗێﺪەﮐﯚﺷﻦ ﻟە ﮐﻮرﺗﺨﺎﯾەن و ﺋەﮔەر ﺑەرژەوەﻧﺪیﯾە ھﺎوﺑەﺷەﮐﺎن ﺑەردەوام ﺑـــﻮون ﻟــە درێــﮋﺧــﺎﯾــەندا ﻟــەو ﭘــێــﻮەﻧــﺪیﯾــﺎﻧــە، ﺑﯚ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﮐەڵﮏ وەرﮔــﺮن. ﺑــــەم ﺷــﮏ ﻟ ــەوەداﻧ ــﯽﯾ ــە ﺋــــەوەی ﺋـــەو دوو رێﮋﯾﻤەی ھێﻨﺎوەﺗە ﺳەر ﺋەو ﺑﺎوەرە ﮐە دەﺑێ ﭘێﻮەﻧﺪیﯾەﮐﺎﻧﯿﺎن ھەرﭼﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﭘەرە ﭘێﺑﺪەن، ﺟﮕە ﻟە ﻗﺎزاﻧﺞ و ﺑەرژەوەﻧﺪیﯾە ﺋﺎﺑﻮوریﯾەﮐﺎن، ﮐە ﺧﯚی ﻟە ﺧــﯚیدا ﮔﺮﯾﻨﮕە و ﺑﺎﯾەﺧﯽ زۆری ﺑﯚ ھــەردووﻻﯾــەن ھەﯾە؛ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ھﺎوﺑەﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧــﺎوﭼــەﯾــﯽﯾــە .ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺑــﯚ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دژﮐﺮدەوەی ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ وھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﮐﺎﻧﯽ ﻟە رۆژھــەﺗــﯽ ﻧێﻮەڕاﺳﺖ و ﮐــەﻧــﺪاوی ﻓﺎرس ﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟــەﮔــەڵ ﻗەﯾﺮاﻧﯽ ﻣﻮوﺷەﮐﯽ ﺋەو رێــﮋﯾــﻤــە و ﺋــەﮔــەری داﺳــەﭘــﺎﻧــﺪﻧــﯽ ﮔــەﻣــﺎرۆی ﺋﺎﺑﻮوری زﯾﺎﺗﺮ ﺑەﺳەریدا و ھەروەھﺎ ﻗەﯾﺮاﻧﯽ ﺳﻮورﯾە و داھﺎﺗﻮوی ﺋەو وﺗە ﺷەڕﻟێﺪراوە ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﯾە و دەﯾﮫەوێ ھەرﭼﯚﻧێﮏ ﺑێﺖ ﻟە ﻻﯾەک ﻟە ﮐێﺸەﮐﺎﻧﯽ ﻧێﻮان رووﺳەﮐﺎن و ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧە ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺑە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺧﯚی ﮐەڵﮏ وەرﮔــﺮێ و ﻟەﻻﯾەﮐﯽ دﯾﮑەش ﻟە ﺋەﮔەری ھەرﭼەﺷﻨە ھﺎوﺑەﻧﺪﯾﯽﯾەﮐﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ ﺑە دژی ﺧﯚی ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧێﮑﯽ ﺑەھێﺰی وەک رووﺳ ــﯿ ــەی ھــەﺑــێ ﮐــە ﻟــە رێــﮑــﺨــﺮاوی ﻧەﺗەوەﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوەﮐﺎندا ﻣﺎﻓﯽ ﭬێﺘﯚی ھەﯾە و دەﺗﻮاﻧﯽ ﮐﺎرﯾﮕەری ھەﺑێ ﻟەﺳەر ھەر ﭼەﺷﻨە ﺳێﻨﺎرﯾﯚﯾەﮐﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯽدا. ﺋەﮔەر ﺑﺮواﻧﯿﻨە دواﯾﯿﻦ ﮐﯚﺑﻮوﻧەوەی وﺗﺎﻧﯽ ﻋــەرەﺑــﯽ ﮐــەﻧــﺪاوی ﻓ ــﺎرس و ﺋــەو ھەڵﻮێﺴﺘە ﺗﻮﻧﺪەی ﺑەراﻧﺒەر ﺑە ﺳﯿﺎﺳەت و ﮐﺮدەوەﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎژاوەﮔێڕاﻧە و ﺗێﮑﺪەراﻧەی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە رۆژھــەﺗــﯽ ﻧێﻮەڕاﺳﺖدا ﻧﻮاﻧﺪﯾﺎن ،ﺑﯚﻣﺎن دەردەﮐەوێ ،ﺳەﻓەری رووﺣﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻣﯚﺳﮑﯚ و ﻣﯚرﮐﺮدﻧﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ رێﮑﮑەوﺗﻦﻧﺎﻣەی ﺋﺎﺑﻮوری ﮐە ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺗێﺪاﯾە ﺑە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﮐﯚﻣەﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان ﺑێﺖ ،زۆرﺗﺮ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ رێﮑﮑەوﺗﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و راﮐێﺸﺎﻧﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ رووﺳەﮐﺎﻧە ﻟە ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋێﺮان؛ ﺋەﮔﯿﻨﺎ ھەﻣﻮو ﻻﯾەک ﺑــە دەﻣــڕاﺳــﺘــەﮐــﺎﻧــﯽ ﮐــﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺸەوە ﺑـــﺎش دەزاﻧــــــﻦ رووﺳــــەﮐــــﺎن ﻟ ــە ﮔــﺮێــﺒــەﺳــﺘــە ﺋﺎﺑﻮوریﯾەﮐﺎﻧﯿﺶدا زۆر ﺳەرڕاﺳﺖ ﻧەﺑﻮون؛ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە وێﺴﺘﮕەی ﻧﺎووﮐﯽ ﺑﻮوﺷێﮫﺮ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ١٦ﺳﺎڵﯽ ﺧﺎﯾﺎﻧﺪ ﮐە ﻟەﻻﯾەن رووﺳەﮐﺎﻧەوە ڕادەﺳــﺘــﯽ ﺋــەو ڕێﮋﯾﻤە ﮐــﺮاﯾــەوە! ﺑەوﺣﺎﻟەش وادﯾــﺎرە ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑەﺗەﻣﺎﯾە ﺑە داﻧﯽ ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزﮔەﻟێﮑﯽ وەک ،ﺋــەﮔــەری ﭼﺎوﭘﯚﺷﯽ ﻟە ﺑﯿﺴﺖ ﻟەﺳەدی ﻣﺎﻓﯽ ﺋێﺮان ﻟە دەرﯾﺎی ﺧەزەر و رازی ﺑﻮون ﺑە ﭘﺸﮑﯽ ﺳێﺰدە ﻟەﺳەد و ھەروەھﺎ ﮐڕﯾﻨﯽ ﻓڕۆﮐەی ﺳﯚﺧﯚ و ﺋﯿﺰن دان ﺑە ﻓڕۆﮐە ﺷەڕﮐەرەﮐﺎﻧﯽ رووﺳەﮐﺎن ﺑﯚ ﮐەڵﮏ وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﭘێﮕەی ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﺋێﺮان و ﭼەﻧﺪ ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزێﮑﯽ دﯾﮑە ،ﺋەو زﻟﮫێﺰە ﻟەﺧﯚی رازی ،و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑﯚﺧﯚی دەﺳﺘەﺑەر ﺑﮑﺎت. ﺟــﮕــەﻟــەوەش ﮐــﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋــێــﺮان ﮐە ﺋــەوە ﺑﯚ ﺷەش ﺳﺎل دەﭼێﺖ ﺑە ھەﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎ
ﻣﺎڵﯽ و ﺳەرﺑﺎزیﯾەﮐﺎﻧﯽﯾەوە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە رێﮋﯾﻤﯽ ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد ﻟە ﺳــﻮورﯾــە دەﮐــﺎت و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺑــە ھـــەزاران ﭘــﺎﺳــﺪار و ﺑەﺳﯿﺠﯽ ﺑــﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋــەو ڕێﮋﯾﻤە ﮐــە ھــﯚﮐــﺎری ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯽ ﻣﯿﻠﯿﯚﻧﮫﺎ ﮐەس ﻟە ﺧەڵﮑﯽ وﺗەﮐەﯾەﺗﯽ ،ﺑە ﮐﯚﺷﺘﻦ داوە، ﻧﯿﮕەراﻧە ﻟە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ داھﺎﺗﻮوی رووﺳەﮐﺎن ﻟەو وﺗەدا؛ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﮐە رووﺳەﮐﺎن ﻟەﻻﯾەک ﺋێﺴﺘﺎ ﺳەرەﮐﯽﺗﺮﯾﻦ ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺋەو ﻗەﯾﺮاﻧە ﺧﻮێﻨﺎویﯾەن و دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑە ھﺎوﮐﺎری ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﮐﺎﻧﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەدا)ﺗﻮرﮐﯿە( رێڕەو و داھﺎﺗﻮوی ﺳﻮورﯾە ﺑە ﺋﺎﻗﺎرێﮏدا ﺑەرن ﮐە ﺟێﯽ رەزاﻣەﻧﺪی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻧەﺑێ و ﻟەﻻﯾەﮐﯽ دﯾﮑەش رووﺳەﮐﺎن ﻧﯿﺸﺎﻧﯿﺎن داوە ﻟە ﺳﺎت و ﺳــەودا ﮐــﺮدندا ھﯿﭻ ﺑﺎﯾەﺧێﮏ ﺑە دۆﺳﺘەﮐﺎﻧﯿﺎن ﻧــﺎدەن و ﺋﺎﻣﺎدەن ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺑﺎی ﺧﯚﯾﺎن ﭼﺎوﭘﯚﺷﯽ ﻟە زۆرێﮏ ﻟە رێﮑەوﺗﻨەﮐﺎﻧﯿﺎن ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟەﮔەڵ ﺑەﻧﺎو دۆﺳﺘە ﻟەﻣێﮋﯾﻨەﮐﺎﻧﯿﺸﺎن ﺑﮑەن.
ﺳەﻓەری رووﺣﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻣﯚﺳﮑﯚ و ﻣﯚرﮐﺮدﻧﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ رێﮑﮑەوﺗﻦﻧﺎﻣەی ﺋـــﺎﺑـــﻮوری ﮐــە ﮔــﻮﻣــﺎﻧــﯽ ﺗــێــﺪاﯾــە ﺑە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﮐﯚﻣەﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﺋێﺮان ﺑێﺖ، زۆرﺗﺮ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ رێﮑﮑەوﺗﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و راﮐــێــﺸــﺎﻧــﯽ ﭘــﺸــﺘــﯿــﻮاﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ رووﺳــەﮐــﺎﻧــە ﻟــە ﮐــﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋێﺮان رووﺳەﮐﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﭘێﻮەﻧﺪیﯾەﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﺎﺷە و ﻣﺎوەﯾەک ﻟەﻣەوﺑەر ﺳــەرۆک وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺋەو وﺗە ،ﺑێﻨﯿﺎﻣﯿﻦ ﻧﺎﺗﺎﻧﯿﺎھﻮو ﺳەرداﻧﯽ ﮐﺮێﻤﻠﯿﻨﯽ ﮐﺮد و زۆر ﺑەڵێﻨﯽ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽﻟە رووﺳﯿە وەرﮔــﺮت ﮐە ھــەر ﻟەﺟێدا ﭘێﻨﺎﺧﯚش ﺑﻮوﻧﯽ دەﻣڕاﺳﺘەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو رێﮋﯾﻤەی ﻟێﮑەوﺗەوە .ﺋەو زﻟﮫێﺰە ﻟەﮔەڵ ﺑەرەی ﻋەرەﺑﺴﺘﺎﻧﯽ ﺳﻌﻮودﯾﺶ ﺑەﯾﻨﯽ ﺧﯚﺷە و ﻟە رێﮑﺨﺮاوی ﻧەوﺗﯽ ﺋﯚﭘێﮏدا ھﺎوﮐﺎری ﺑﺎﺷﯿﺎن ھەﯾە و ﻋەرەﺑﺴﺘﺎﻧﯽ ﺳﻌﻮودی ﺑﯚ ﭘەکﺧﺴﺘﻨﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی رووﺳەﮐﺎن و ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﺑە ھەزاران ﻣﯿﻠﯿﺎرد دۆر رێﮑﮑەوﺗﻨﯽ ﺋــﺎﺑــﻮوری ﻟەﮔەڵ ﻣــﯚر ﺑﮑﺎت. رووﺳەﮐﺎن ﺳــەرەڕای درێﮋﮐﺮدﻧەوەی ﮔەﻣﺎرۆ ﺋﺎﺑﻮوریﯾەﮐﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ و وﺗﺎﻧﯽ ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯽ ﻟــە ﭘــێــﻮەﻧــﺪی ﻟــەﮔــەڵ ﻟﮑﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷێﻮە دوورﮔـــەی ﮐﺮﯾﻤە ﺑە ﺧﺎﮐﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﺋﺎژاوەﮐﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﺋﯚﮐﺮاﯾﻦ ،ﺋێﺴﺘﺎش ﺋــﺎﻣــﺎدەن ﻟەﮔەڵ ﺋــەو ﺑەرەﯾە وەک ﮔــەورەﺗــﺮﯾــﻦ ﺷەرﯾﮑﯽ ﺋــﺎﺑــﻮوری ﺧﯚﯾﺎن ﺗەﻋﺎﻣﻮل ﺑﮑەن و ﻟەو رێﯾەدا ﻗەت دەرﮔﺎی ﺳﺎت و ﺳەوداﯾﺎن ﮔﺎڵە ﻧەداوە. ﺳــەﯾــﺮ ﺋــەوەﯾــە ﻣــێــﮋوو زۆر ﺟـــﺎران دووﭘ ــﺎت ﺑﻮوﻧەوەی ھەڵەﮐﺎﻧە و رێﮋﯾﻤە دﯾﮑﺘﺎﺗﯚرەﮐﺎن ﺑﯚ ﻣﺎﻧەوەی ﺧﯚﯾﺎن زۆر ﺟﺎران ھەڵەی راﺑﺮدووﯾﺎن دووﭘﺎت دەﮐەﻧەوە .ﺋەو راﺳﺘﯽﯾﺎﻧە ﺋەوە دەردەﺧەن ﮐە ﭘﺸﺖ ﺋەﺳﺘﻮور ﺑﻮون ﺑە رووﺳەﮐﺎن ﻟەﻻﯾەن ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽﯾەوە رێــﮏ وەک ﮔــﺮەو ﮐﺮدن ﻟەﺳەر ﺋەﺳﭙﯽ دۆڕاوە؛! ﮐەس ﻧﯽﯾە ﻧەزاﻧێ ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪیﯾە درێﮋﺧﺎﯾەﻧەﮐﺎن ،رووﺳــەﮐــﺎن ﻧەک ھــەر ﻧــﺎﺧــﻮازن ﻟە ﻻﯾــەن ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺋــﻮرووﭘــﺎوە ﭘﺸﺖ ﮔﻮێ ﺑﺨﺮێﻦ ،ﺑەڵﮑﻮو رووﺳەﮐﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ رۆڵ و ﺟێﮕە و ﭘێﮕەی ﺋــﺎﺑــﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋەﻣﻨﯽﯾەﺗﯽ ﺋەو وﺗە و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧە ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎدﯾﺪە ﺑﮕﺮن .رووﺳەﮐﺎن دەزاﻧﻦ ﮐــە ﻧــﺎﺗــﻮاﻧــﻦ ﭼــەﻧــﺪ ﺳــــەرەداوی دژ ﺑــە ﯾــەک ﺑە دەﺳﺘەوە ﺑﮕﺮن و ﯾﺎری ﺑە ﺑﻮوﮐەڵەﮐﺎن ﺑﮑەن و ﻟە ھەﻣﺎن ﮐﺎﺗﯿﺶدا ﺧﯚﯾﺎن ﺑێﻼﯾەن ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪەن! ھەر ﺑﯚﯾەﺷە چ ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﺑەرﻧﺎﻣە ﻣﻮوﺷەﮐﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و چ ﻟە ھەر ﭼەﺷﻨە ﺑەرەﻧﮕﺎر ﺑـــﻮوﻧـــەوەی ﺳــﯿــﺎﺳــﯽ و ﺳـــەرﺑـــﺎزی ﮐــﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎ و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﮐﺎﻧﯽ و چ ﻟە ﻗەﯾﺮاﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺎوی ﺳﻮورﯾەدا ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھەڵﻮێﺴﺘﯽ درێﮋﺧﺎﯾەﻧﯿﺎن ﻟــەﮔــەڵ ﺳﯿﺎﺳەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھﺎوﺗەرﯾﺐ ﻧﺎﺑێ و ﺋەو زﻟﮫێﺰە ﻟە ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ و ﻟە ﺋەﮔەری ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻻﯾەﻧێﮏدا ،ﺋەوە وەدوای ﺑەرژەوەﻧﺪیﯾە ﺑﺎﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی دەﮐەوێ و ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دەﮐﺎﺗە ﻗﯚﭼﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺧﯚی .رێﮋﯾﻤێﮏ ﮐە ﺳــەرەڕای ﻣﯚرﮐﺮاﻧﯽ رێﮑﮑەوﺗﻨﯽ »ﺑەرﺟﺎم« ھێﺸﺘﺎ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽدا ھەر ﺗەرﯾﮏ ﻣﺎوەﺗەوە و ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧێﻮﺧﯚﯾﯿﺶدا ﻟەﮔەڵ ھەرەس ھێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑەرەوڕووﯾە و دۆشداﻣﺎوە ﻟە ﭼﺎرەﺳەری ﻗەﯾﺮاﻧەﮐﺎن و ﺳەرﻟێﺸێﻮاوە ﻟە ﺧﯚ دەرﺑﺎز ﮐﺮدن ﻟە ﺑﺎروودۆﺧە.
ﺋﺎوڕێﮏ ﻟە ژﯾﺎن و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺗێﮑﯚﺷەر ﻣﺮاد ﺋەﺣﻤەدی ﻫەﯾﺎس ﮐﺎردۆ
ﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﺑﺎش ﺑﻮو ڕهﻧﮓ وڕووی ﺋﺎواﯾﯽﯾﺎن ﻧﻪدﯾﺒﻮو .ھﻪﻣﻮو ،ﺗێﮏ ﻗﺮﻣﺎوی ﺳﯿﺲ ھﻪڵﮕەڕاوی زگ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻪوه ﻧﻮوﺳﺎوی ﻟێﻮ وﯾﺸﮏ ھﻪﺗﻮو ﺑﻮون .ﺋﻪوهﻧﺪه ﺧﯚﯾﺎن ﺑێﺮو ﺑﻪوێﺪا ﮐﺮدﺑﻮو ﮐﻪوش و ﻟﯿﺒﺎﺳﯽ ﺳﺎﻏﯿﺎن ﺑﯚ ﻧﻪﻣﺎﺑﻮەوه. ﺑﻪڕادهﯾﻪک ﺑﻪدهوری ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺧﻮﻻﺑﻮوﻧﻪوه ھﻪﻣﻮو ﺑﻪری ﭘێﯿﺎن ﻗﻪڵﺸﯽ داﺑﻮو .ﺑﻪﺟﯚرێﮏ ﮐﻪوﺗﺒﻮوﻧﻪ ﺑﻪرﭘﻪﻻﻣﺎری ﺑێ ﺑﻪزهﯾﯿﺎﻧﻪی ﻧﻪھﺎﻣﻪﺗﯽ ﺧﻪرﯾﮏ ﺑﻮو ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﺑڕﺳﺘﯿﺎن ﻟێ ﺑﺒڕێ .ﻟﻪﻧێﻮ ﺟﻪﻏﺰێﮑﯽ وا ﺗﻪﻧﮕﻪﺑﻪردا ﮔﯿﺮﯾﺎن ﮐﺮدﺑﻮو ﮐﻪ ھێﻨﺪهی ﻧﻪﻣﺎﺑﻮو ﺑﻪﭘﺎﻧﻪوه ﺗێﺪا ﺑﭽﻦ .ﻟﻪو ﻣﺎوه ﺑﻪردرێﮋهدا ھﻪرﮐﺎت و ﺳﺎت ﺷﺎﻧﯚی ﻣﻪرگ و ژﯾﺎن دهھﺎﺗﻪ ﺳﻪرﭘﻪرده و ﺷﺎﻧﯚﮐﺎراﻧﯽ ﻗﺎڵﺒﻮوی ﺋﻪو ھﻮﻧﻪره ﺑﻪرزه ھﻪﻣﻮو ﺟﺎرێ ﺳﻮﭘﺎی ﻣﻪرﮔﯿﺎن ﺗێﮏ دهﺷﮑﺎﻧﺪ .ﺋﻪوان ﮐﻪ ھﺎﺗﺒﻮون ژﯾﺎن ﺑﺒﻪﺧﺸﻦ و ﺧﯚﺷﯽ ﺑﯚ ﮔﻪل ﺑﮑڕن ،ﺋێﺴﺘﺎ ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ھﻪڕهﺷﻪی ﻣﻪرﮔﺪا و ﺑﯚ ﺑﻪردهواﻣﯿﯽ ژﯾﺎن ڕۆﺣﯿﺎن ﻟﻪﺳﺮوﺷﺖ ﻗﻪرز دهﮐﺮد و ﻧﻪﻓﻪﺳﯿﺎن ﻟﻪھﻪوا ﺑﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪت وهردهﮔﺮت .ﺋﻪوان ﺧﻮازﯾﺎری ﺋﻪوه ﺑﻮون زﯾﺎﺗﺮ ﺑﮋﯾﻦ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺧﺰﻣﻪت ﺑﮑﻪن و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻨەوە .ﯾﻪک ﭼﺮﮐﻪ زﯾﺎﺗﺮ ژﯾﺎن ،ﻣﺎﻧﺎی زهﻣﺎﻧێﮑﯽ ﺑێ ﺋﯿﻨﺘﯿﮫﺎی دهﺑﻪﺧﺸﯽ و ھﻪﻧﮕﺎوێﮏ ﺑﯚ ﭘێﺸﻪوه ﭼﻮون و ،دهروازهی ﺟﯿﮫﺎﻧێﮑﯽ دﯾﮑﻪی ﺑﻪڕوودا دهﮐﺮدﻧﻪوه .ﺋﻪوان ﭘﯚﻟێﮏ ھﻪڵﯚی ﺗﯿﮋﺑﺎڵ ﺑﻮون ﮐﻪ داوی ﻧﻪﯾﺎر و ھﻪڵﮑﻪوﺗﯽ ﺳﺮوﺷﺖ ﺧﻪرﯾﮏ ﺑﻮو ڕاوﯾﺎن ﺑﮑﺎ و ﻟﻪ ھﻪورازی ژﯾﺎن داﯾﺎﻧﮕێڕێﺘﻪ ﺧﻮارێ .ﺋﻪوان دهﺳﺘﻪﯾﻪک ھﻪڵﻮهدای ﺑﯿﺮێﮑﯽ ﺑﻪرﯾﻦ ﺑﻮون ﮐﻪ ﻟﻪدرێﮋهی ﮔﻪڕان ﺑﻪدووی ﻟێ ونﺑﻮودا ﺧﻪرﯾﮏ ﺑﻮو ﺑﯚﺧﯚﯾﺎن ون ﺑﻦ و ﻟﻪدﻧﯿﺎی ﺑﻮون ﺑێ ﺑﻪش .ﺷﺎﻧﺎزی ﺑﯚ ﺋﻪوان ﮐﻪ ﺋﻪﻣﺠﺎرهش ﮔﺮهوی ﮐێﺒﻪرﮐێﯿﺎن ﺑﺮدهوه و ﭼﯚﮐﯿﺎن ﺑﻪ ھﻪڕهﺷﻪ دادا و ﭘﺸﺘﯽ ﻧﻪھﺎﻣﻪﺗﯿﯿﺎن ﺷﮑﺎﻧﺪ .ﺋﺎﺧﺮﯾﻦ ﭘﻪردهی ﺷﺎﻧﯚی ﻣﻪرگ و ژﯾﺎن ﻟﻪدوا ﺋێﻮاره درهﻧﮕﺎﻧﯽ ﯾﻪﮐﻪﻣﯿﻦ ڕۆژی دووھﻪﻣﯿﻦ ﺣﻪوﺗﻮوی ﺳێﮫﻪﻣﯿﻦ ﻣﺎﻧﮕﯽ دووھﻪﻣﯿﻦ وهرزی ﺳﺎڵﯽ ﺑێ ﺋﻪژﻣﺎری ﺧﻪﺑﺎت دا ،ﺑﻪرێﮋهی ﺑﻪڕﯾﺰ وهﺳﻪر ﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺋﻪو ﭘﯚﻟﻪ ﺷﺎﻧﯚﮐﺎره ﭘڕﮐﺎره و ﺑﻪﺟێ ھێﺸﺘﻨﯽ ﻣﻪﯾﺪاﻧێﮑﯽ ﭘﺎن و ﺑﻪرﯾﻦ ﻟﻪ ﮔﯚﺷﺖ و ﺋێﺴﮏ و ﺧﻮێﻦ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎت .ھﻪرﮐﻪ زهردهی ﺧﯚر ڕهﻧﮕﯽ ﻧﻪﻣﺎ ،ﮔﻮﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎن ﮔﻮێﯾﺎن ﻟﻪزاﯾﻪڵﻪی دهﻧﮕێﮑﯽ ھﺎوﺋﺎھﻪﻧﮓ و ڕﯾﺘﻤێﮑﯽ ﺑﻪ ﻧﻪزم ﺑﻮو ﮐﻪ ﺳﺮوودی ﻗﻪت ﻧﻪوهﺳﺘﺎﻧﯽ دهﭼڕی.... ھﻪﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎش ،ﻧﻪﮐﻪس ﻟﻪﻣﺎﻧﺎی ژﯾﺎن دهﮔﺎ و ﻧﻪﮐﻪس ﺑﯚی ھﻪﯾﻪ ﻟﻪڕازی ﻣﻪرگ ﺣﺎڵﯽ ﺑێ .ھﻪرﮐﻪس ﺑﻪ ﮐﻪﯾﻔﯽ ﺧﯚی ﻟێﮑﯿﺎن دهداﺗﻪوه و ﻟﻪو ﻣﺎﻧﺎﯾﺎﻧﻪ دهﮔﻪڕێ ﮐﻪ ﺑﯚﺣﺎڵ و وهزﻋﯽ ﺧﯚی دهﮔﻮﻧﺠێﻦ .ڕهﻧﮕﻪ ﺣﺎڵﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ ﻟﻪﻣﺎﻧﺎﮐﺎﻧﯽ ﻣﻪرگ و ژﯾﺎن دهوڵﻪﻣﻪﻧﺪﺗﺮﯾﻦ و ﻗﻮوڵﺘﺮﯾﻨﯽ ﺋﻪو ﻣﺎﻧﺎﯾﺎﻧﻪ ﺑﻦ ﮐﻪ ھﻪﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺑﻪدهﺳﺘﻪوه دراون .ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ دهﯾﻪوێ ﻟﻪ داری ژﯾﺎن ﺋﻪوهﻧﺪه ﻣﯿﻮه ﺑﻪرھﻪم ﺑێﻨێ ﮐﻪﺑﻪﺷﯽ ھﻪﻣﻮان ﺑﮑﺎ و ﺑﯚ ﺋﻪوهش ﺑﻪو ﻣﻪراﻣﻪی ﺑﮕﺎ ﺧﯚی زۆر ﻣﺎﻧﺪوو دهﮐــﺎ .ﮐﺎﺗێﮑﯿﺶ زاﻧﯽ داری ژﯾﺎن ﻣﯿﻮهی ھﻪﻣﻮان ﻧﺎدا و ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺧﺎوهن دهﺳﻪﺗﺎﻧﻪ، ﺑﻪرﺑﯿﻨﮕﯽ ﭘێ دهﮔﺮێ و ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪری دا ڕادهوهﺳﺘێ .ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ ﭘێﯽ واﯾﻪ ﻣﺮدن ﺋﻪوهﻧﺪه ﺷﺘێﮑﯽ ﺑﻪﺳﺎم ﻧﯿﻪ ﮐﻪ ﺋﯿﻨﺴﺎن ﻧﻪوێﺮێ ﺧﯚی ﻟێ ﺑﺪا .ھﻪر ﺑﯚﯾﻪ ھﻪرﭼﻪﻧﺪ دڵﯽ زۆر ﺑﻪ ژﯾﺎن ﺧﯚﺷﻪ و وهدووی ﮐﺎﻣﻪراﻧﯿﯽ ﮔﻪل دهﮐﻪوێ ،ﺑﻪم ھﻪرﮐﺎت زاﻧﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﻪ ﻟﻪﭘێﻨﺎو ژﯾﺎﻧﺪا ﺑﻤﺮێ ﻟێﯽ ﻧﺎﺳڵﻪﻣێﺘﻪوه .ﺋﻪوه ﻓﻪﻟﻪﺳﻪﻓﻪی ژﯾﺎن وﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪﯾﻪ .ﺑﯚ ﺗﺎرﯾﻔﯽ ﺋﻪو وﺷﺎﻧﻪ ،ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﮐﺘێﺐ و ﻟێﮑﺪاﻧﻪوهی ﻓﻪﻟﻪﺳﻪﻓﻪ ﻧﯿﻪ ،ﺋﻪو ﻟﻪﺳﻪر ﻋﻪرزی واﻗﯿﻊ ڕاﺳﺘﯿﯽ ﺋﻪو ﻣﺎﻧﺎﯾﺎﻧﻪ دهﺳﻪﻟﻤێﻨێ. *** »ﻣﻦ ﻟﻪداﯾﮏ ﺑﻮوی ﺷﺎری ﻧﻪﻏﻪدهم .ﻟﻪم ﺷﺎره ﺑﻪداﺧﻪوه ھﻪﻣﯿﺸﻪ ﮐێﺸﻪی ﻧێﻮان ﺋﺎزهری و ﮐﻮرد ھﻪﺑﻮو .ﺋﻪوﺟﺎر ﻣﻦ ﮐﻪ زۆرم ﭘێﺧﯚش ﺑﻮو ﺑﻪ ﭘﺎﻧﺘﯚڵﯽ ﮐﻮردی ﺑﭽﻤﻪ ﻣﻪدرهﺳﻪ ،ھﻪﻣﻮو ﺟﺎرێ ﺑﻪ ﭼﺎوی ﺗﻪﺣﻘﯿﺮهوه ﭼﺎوﯾﺎن ﻟێ دهﮐﺮدم و ﺑﺎﻧﮕﯿﺎن دهﮐﺮدﻣﻪ دهﻓﺘﻪر و وهک دادﮔﺎﯾﯽ دادﮔﺎﯾﯽﯾﺎن دهﮐﺮدم ﮐﻪ ﺑﯚ ﭘﺎﻧﺘﯚﻟﯽ ﮐﻮردﯾﺖ ﻟﻪ ﺑﻪرﮐﺮدوه؟ .زۆرﺟﺎران ﻟێﯿﺎن دهدام ﺗﺎ ﻣﺎﻧﺪوو دهﺑﻮون ﯾﺎ ﺷﻮﻟﮑﻪﯾﺎن ﺗێدا دهﺷﮑﺎﻧﺪم وزۆر ﺟﺎراﻧﯿﺶ ﻟﻪ ﻣﻪدرهﺳﻪ دهرﯾﺎن دهﮐﺮدم .ﺋﻪوه زۆری ﮐﺎری ﺗێﮑﺮدم و ﻣﻨﯿﺶ ﺑﻪڕق داﭼﻮوﺑﻮوم و زۆرﺗﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﻧﺘﯚﻟﻪوه دهﭼﻮوﻣﻪ ﻣﻪدرهﺳﻪ .ﺷﺘێﮑﯽ دﯾﮑﻪ ﮐﻪ زۆری ﮐﺎر ﺗێﮑﺮدم ﻟﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﻣێﺮﻣﻨﺪاڵﯿﻢدا ﮐﻪ ﺋﻪوﯾﺶ ﺳﺎڵﯽ ١٣٥٣ی ھﻪﺗﺎوی ﺑﻮو .ﻟﻪم ڕۆژهدا ﺳێ ﺟﻪﻧﺎزهﯾﺎن ھێﻨﺎﺑﻮوه ﻧﻪﻏﻪده و ﺑﻪﮔﻮرﯾﺲ ﻟﻪ ﻧێﺮدﯾﻮاﻧﯿﺎن ﺑﻪﺳﺘﺒﻮوﻧﻪوه و ھێﻨﺎﺑﻮوﯾﺎﻧﻪ ژاﻧﺪارﻣﻪری ﺋﻪوﺷﺎره و ﻟﻪوێﺶ ڕا ﺑﻪﮔﻪڕهﮐﯽ ﮐﻮردهﮐﺎندا ﺑﻪ ﻣﺎﺷێﻦ دهﯾﺎن ﮔێﺮان .ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﻣﺮاد ﺷﯿﺮێﮋ و دوو ھﺎوڕێﯽ دﯾﮑﻪی ﺑﻮون ﮐﻪ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪی ﭘﯿﺮاﻧﺸﺎر ﺷﻪھﯿﺪ ﮐﺮاﺑﻮون .ﻣﻦ زۆر ﻧﺎڕهﺣﻪت ﺑﻮوم ﺑﻪدﯾﺘﻨﯽ ﺋﻪم دﯾﻤﻪﻧﻪ .«....ﺋەوە ﺑەﺷێﮏ ﻟە ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪە »ﻣﺮاد ﺋەﺣﻤەدی«ﯾە ﮐە ﻣێﮋووی زﯾﻨﺪووی ﺋەﻣﺠﺎرە ﺑەﺳەری ﮐﺮدوەﺗەوە. ﮐﻮرد ﺑﻮون و ﻟﻪﺷﺎری ﭘڕ ﮐێﺸﻪی ﻧﻪﻏﻪده دا ژﯾﺎن ﮐﺮدن ،ﺑﻪ ﻟﯿﺒﺎﺳﯽ ﮐﻮردی ﭼﻮوﻧﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ﺑﻪو ﺗﺎواﻧﻪ وهﺑﻪر ﻟێﺪان و ﺗێﮫﻪڵﺪان ﮐﻪوﺗﻦ ،دهﮔﻪڵ ﮐﻮڕه ﻋﻪﺟﻪﻣﺎن ڕق ﺑﻪرﻗﻪ و ﻟﻪ ﺷﻪڕه ﮔﻪڕهک دا ﻟﻪﺷﮑﺮ ﺳﺎز ﮐﺮدن ،دﯾﺘﻨﯽ ﺗﻪرﻣﯽ ﺗێﮑﯚﺷﻪراﻧﯽ رێﯽ ﺋﺎزادﯾﯽ ﮐﻮرد ﮐﻪ ﭼﯚن ﺑێ رێﺰﯾﯿﺎن ﭘێ دهﮐﺮێ ،و زۆر ﺷﺘﯽ دﯾﮑﻪش ﻣﻪﻋﻠﻮوﻣﻪ ﺗﯚﻓﺎﻧێﮑﯽ ﺑﻪھێﺰت ﻟﻪدهروون دا ﺑﻪرﭘﺎ دهﮐﻪن ﮐﻪ ھﻪر ﮐﺎت و ﺳﺎت ﺋﯿﻤﮑﺎﻧﯽ ﺧﯚدهرﺧﺴﺘﻨﯽ ھﻪﯾﻪ .ھﻪرﺑﯚﯾﻪ ﻣﺮادی ﮐﻮڕه ﮐﻮردی ﺑﺰۆزی ﭼﺎوﻧﻪﺗﺮﺳﯽ ﺷﺎﯾﯽ ﺑﻪﺧﯚ ﻟﻪ دهرﻓﻪت دهﮔﻪڕا ھﻪﺗﺎ ﺑێﺘﻪ ﻣﻪﯾﺪان و ﺋﻪوهی ﺑﯚ ﺳﺎن و ﺑﻪﻧﺎﺣﻪق ﻟێﯽ ﻗﻪدهﻏﻪ ﮐﺮاﺑﻮو وهدهﺳﺘﯽ ﺑێﻨێ .ﻣﺮاد ﻟﻪ داﯾﮏ ﺑﻮوی ﺷﺎری ﻧﻪﻏﻪدهﯾﻪ. ھﻪر ﻟﻪﻣﻨﺪاڵﯿﯿﻪوه ھﻪﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻪراﺑﻪری و ﺋﺎزاری ﻣﯿﻠﻠﯽ و ﻣﻪزھﻪﺑﯽ ﮐﺮدوه .ﺋﻪو ﮐﻮڕێﮑﯽ وﺷﯿﺎر و ﭼﺎو ﻧﻪﺗﺮس و ﺷﺎﯾﯽ ﺑﻪﺧﯚ ﺑﻮوه .ﻗﻪت ﻣﺎﻧﺎی ﺗﺮﺳﯽ ﻧﻪزاﻧﯿﻮه و ﻟﻪ ﭘێﻨﺎو دﯾﻔﺎع ﻟﻪ ﺣﻪق ،ﻣﺎﯾﻪی زۆر ﻟﻪ ﺧﯚی داﻧﺎوه .ﺑﺰۆزی و ﻋﻪﺟﻮوﻟﯽ و ﺷﻪڕهﮔﻪڕهک و ڕاوهﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﻣﻨﺪاڵﻪ ﻋﻪﺟﻪﻣﻪﮐﺎن ﻟﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻮون و ﻟﻪو ھﻪڵ و ﮔﺮﻣﺎﻧﻪ دا زﯾﺎﺗﺮ وهک ﺳﻪر دهﺳﺘﻪی ﻻﯾﻪﻧﯽ ﮐﻮردی ﻧﻪﺧﺸﯽ ﮔێڕاوه. ﻣﺮادی ﺧﻮێﻨﺪهوار ﮐە ﺑﻪزاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪوه ﺧﯚی ﺗێﮑﻪڵﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﮑﺎران ﮐﺮد ،ھﻪر ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎوه ﺑڕﯾﺎری دا ﭼﻪﻧﺪ ﺷﺖ ﺑﮑﺎﺗﻪ ﭘڕهﻧﺴﯿﭗ ﺑﯚ ھﻪڵﺲ و ﮐﻪوت و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺧﯚی :ﻧﻪزم وهک ﺟﻪوھﻪری ﮐﺎر و ﭼﺎﻻﮐﯽ ﺣﯿﺴﺎب ﺑﮑﺎ وﻟﻪ ھﯿﭻ ھەلوﻣەرﺟێﮏدا ﻟﻪﺑﯿﺮی ﻧﻪﮐﺎ. ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪرێﮋی و دﯾﻘﻘﻪت ﻟﻪھﻪڵﺒﮋاردﻧﯽ رێﮕﺎ وهک ﺳﻪرﭼﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻦ ﺑﻪ ﺣﯿﺴﺎب ﺑێﻨێ و داﯾﻢ ﻟﻪﺑﯿﺮی ﺑێ .رێﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺧﻪڵﮏ و ﺑﺎﯾﻪﺧﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪڵ وهک ﺋﻮﺳﻮوﻟﯽ ﭘێﺸﻤﻪرﮔﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﺒﯿﻨێ و ﺑﯿﭙﺎرێﺰێ .ﻟﻪو ﺑﻮارهدا ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﮔﺮﯾﻨﮕﯿﯽ زۆر ﺑﻪڕێﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪو ﺷﺘﻪ داوه ﮐﻪ ﭘێﯽ دهﮔﻮﺗﺮێ »ﻧﺎﻣﻮوس« .ﻣﺮاد ھﻪروهھﺎ ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﻪی ﮐﺎر و ﺗێﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺑﻪردهواﻣﯽدا ﺗﻪﻧﯿﺎ ﮔﺮﯾﻨﮕﯿﯽ ﺑﻪ ﺑﻮاری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﯿﺰاﻣﯿﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮐﻮرد ﻧﻪداوه و وﯾﺴﺘﻮوﯾﻪﺗﯽ ﺑﻮاره ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ھﻮﻧﻪری و ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺸﯽ ﺑﺨﺎﺗﻪ ﺑﻪر دﯾﺪ و ﺷﺘﯿﺎن ﻟێ ﻓێﺮ ﺑێ .ﺋﻪواﻧﻪی ﻣﺮاد ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﺑﻨﺎﺳﻦ دهزاﻧﻦ ﻟﻪﺟﻪﻧﮕﻪی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ زۆر ﺳﻪﺧﺘﯽ ﭼﻪﮐﺪاریدا ﻧﺎوﺑﺮاو ھﻪﻣﯿﺸﻪ دوورﺑﯿﻦ ﺑﻪ ﺷﺎﻧﻪوه ﺋﺎﻣﺎدهی وێﻨﻪﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪﺳﺮوﺷﺘﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ڕووداوه ﺳﻪﯾﺮ و دهﮔﻤﻪﻧﻪﮐﺎن ﺑﻮو .وای ﻟێ ھﺎﺗﺒﻮو ﮐﻪ وێﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﺒﻮوﻧﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهﯾﻪﮐﯽ زاﻧﯿﺎری و ﻟﻪ ڕێﺒﻪراﯾﻪﺗﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﻪی ڕا داوای ﻟێ دهﮐﺮا رێﮕﺎ ﺑﺪا ﺑﮑﺮێﻨﻪ ﭘﯚﺳﺘێﺮ و ﺑو ﺑﮑﺮێﻨﻪوه. ﻟە ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯿﻪ ﺳﻪﯾﺮهﮐﺎﻧﯽ ﮐﺎک ﻣﺮاد ﻟﻪﺑﻮاری ﮐﺎر و ﭼﺎﻻﮐﯽ و ﭼﯚﻧﯿﻪﺗﯿﯽ ھﻪواڵ وهرﮔﺮﺗﻦ و ﺑﻪدوادا ﭼﻮوندا ﺋﻪوه ﺑﻮو ﮐﻪ وهک ھﯽ ﮐﻪس ﻧﻪدهﭼﻮون .ﺑﯚ وێﻨﻪ ﺋﻪو ﺷﺘﺎﻧﻪی ﺑﯚ ﺋﻪو زۆر ﮔﺮﯾﻨﮓ ﺑﻮون ﻟﻪ ﻻی ﺧﻪڵﮑﯽ دﯾﮑﻪ ﺑﻪ ھێﻨﺪ وهرﻧﻪدهﮔﯿﺮان .ﺑﺎ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺧﯚێ ﻟﻪو ﺑﺎرەوە ﭼێﻤﺎن ﭘێ دهڵﯽ: »دهﺑێ ﺑﻪ ڕاﺷﮑﺎوی ﺑڵێﻢ ﺷێﻮهﮐﺎری ﻣﻦ دهﮔﻪڵ ﮔﺸﺖ ﮐﺎدر و ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﺟﯿﺎواز ﺑﻮو ﮐﻪ ڕهﻧﮕﻪ ﭘێﺖ ﺳﻪﯾﺮ ﺑێ. ﺋﻪوﮐﺎت ﺧﻪڵﮏ و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن واﺑﺎر ھﺎﺗﺒﻮون ﮐﻪ ھﻪﻣﻮو ﺷﺘێﮑﯿﺎن ده ﺷﻪڕ دا دهدی .ﺑﯚ وێﻨﻪ ھﻪرﮐﻪﺳێﮑﺖ دهدی و ﻟێﺖ دهﭘﺮﺳﯽ ﺧﻪﺑﻪر ﭼﯿﯿﻪ ،ﭘێﯽ دهوﺗــﯽ دۆێﻨێ ﯾﺎ ﻓﻼن ڕۆژێ ﻟﻪ ﻓن ﺷﯚێﻨﻪوه ﺷﻪڕ ﺑــﻮوه .ﻣﻦ ھﻪﻣﻮو ﺟﺎرێ دهﻣﮕﻮت ﺑﺎﺑﻪ ﺑﯚ ﺧﯚﻣﺎن دهﺷﻪڕهﮐﻪ داﺑﻮوﯾﻦ و دهزاﻧﯿﻦ دهﺳﮑﻪوت و زﯾﺎﻧﻪﮐﺎﻧﻤﺎن چ ﺑﻮون ﺧﻪﺑﻪری دﯾﮑﻪم ﭘێ ﺑڵێ .دهﯾﺎن ﮔﻮت وه ھﯿﭻ ﺧﻪﺑﻪری دﯾﮑﻪم ﻧﯿﯿﻪ .ﯾﺎﻧﯽ وا ﺑﺎر ھﺎﺗﺒﻮون ھﻪر ﺷﻪڕ ﺑﯚ وان ﺧﻪﺑﻪر ﺑﻮو .ﻣﻦ ھﻪواڵﻢ ﻟﻪ ﮐﻪﺳﺎﻧێﮏ وهردهﮔﺮت ﮐﻪ ﮐﺎرم ﻟﻪ ﮔﻪڵ دهﮐﺮدن و ﺑﺎرم ھێﻨﺎﺑﻮون .ھﻪرﺷﺘێﮏ ڕووی داﺑﺎ دهﺑﻮو ﺑﻪ وردی ﺋﺎﮔﺎدارم ﮐﻪﻧﻪوه .ﻓﻪڕزهن ﻟﻪ ﺷﺎر ﺑﯚ ﻣﻦ ﺋﻪوه ﺧﻪﺑﻪر ﺑﻮو ﮐﻪ ﺋﻪوڕۆ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪار ﭼﯽ ﮔﻮت ﯾﺎ ﺋﯿﻤﺎم ﺟﻮﻣﻌﻪ و ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗێﮑﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﭼﯿﺎن وت ،دهﻧﮕﯚ چ ﺑﻮو دهﻧﺎو ﺷﺎردا ،ﻟﻪ ﻣﻪدرهﺳﻪﮐﺎن و داﻣﻮدهزﮔﺎﮐﺎﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﭼﯽ ڕووی داوه و چ ﺋﺎڵوﮔﯚڕێﮏ ﮐﺮاون .ھێﺰهﮐﺎﻧﯽ ڕێﮋﯾﻢ ﺣﻪرهﮐﻪﺗﯿﺎن و ﺋﺎڵوﮔﯚڕﯾﺎن چ ﺑﻮوه و ﺑﻪرهو چ ﻣﻪﺳﯿﺮێﮏ ﭼﻮون و ﭼﻪﻧﺪی و ﭼﯚﻧﯿﯿﺎن .ﯾﺎ ﮐێ ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺑﻮوه وﮐﻮڕه ﯾﺎ ﮐﭽﻪ ،ﺗﻪﺳﺎدوﻓﺎت و ﺋﺎﮔﺮ ﮐﻪوﺗﻨﻪوه چ ﺑﻮوه و ھﯚی چ ﺑﻮو .ﺷﻪڕوﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯽ ﻧﺎو ﺧﻪڵﮏ و ﺋﺎواﯾﯿﻪﮐﺎن و زۆر ﺷﺘﯽ دﯾﮑﻪ ﺑﯚ ﻣﻦ ﺧﻪﺑﻪر ﺑﻮون .ﯾﺎ ﺑﯚ ﮐﺎری ﻧﯿﺰاﻣﯽ ھﻪﻣﯿﺸﻪ ھﻪوڵﻢ ﺋﻪوه ﺑﻮه ﮐﻪ ھﻪڵﺳﻪﻧﮕێﻨﻢ ﮐﻪ ﻟﻪ چ ﺷﯚێﻨێﮏ و چ ﮐﺎﺗێﮏ ﻋﻪﻣﻪﻟﯿﺎت ﺑﮑﺮێﻦ ﮐﻪ دهﻧﮕﺪاﻧﻪوهی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ زۆرﺗﺮ دهﺑێ و دوژﻣﻦ زﯾﺎﺗﺮی ﭘێﻮه ھﻪراﺳﺎﻧﻪ و ﻏﺎﻓﻠﮕﯿﺮه«.... ﺑﻪو ھﻪﻣﻮو ﺣﯿﺴﺎب و ﮐﺘێﺒﻪ ﭘﺎﮐﻪ و ﺋﻪو ﮔﺸﺖ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯿﻪ ﺑﻪھێﺰه ،دﯾﺎره ﺗێﮑﯚﺷﻪرێﮑﯽ وهک ﻣﺮاد ﺋﻪﺣﻤﻪدی ھﻪر دهﺑﻮو ﭘﻠﻪی ﺑﭽێﺘﻪ ﺳﻪر و ﻧﻪﺧﺸﯽ ﮐﻠﯿﻠﯽ ﻟﻪ ﮐﺮدﻧﻪوهی دهرﮔﺎﮐﺎندا ھﻪﺑێ .ﺗێﮑﯚﺷﻪر ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻟﻪ ﻣــﺎوهی دهﯾــﺎن ﺳﺎڵ ﺧﻪﺑﺎت و ﺧﯚڕاﮔﺮﯾﯽ ﺧﯚیدا ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺟﯚراوﺟﯚری ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪ ﺟﯿﺎوازهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ھﻪﺑﻮون: ﺋەﻧﺪاﻣەﺗﯿﯽ ﯾەﮐﯿەﺗﯿﯽ ﻻوان ،ﺋەﻧﺪاﻣەﺗﯿﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘە ﺷﺎرﺳﺘﺎن ھەﯾﺌەﺗﯽ ﺋﯿﺠﺮاﯾﯽ ﻟە ﭘﯿﺮاﻧﺸﺎر ،ﻓەرﻣﺎﻧﺪەری ﻟﮏ ،ﻓەرﻣﺎﻧﺪەری ھێﺰ و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘە ﺷﺎرﺳﺘﺎن .ﺟﮕە ﻟەواﻧە ﮐﺎک ﻣﺮاد ﺑﯚ ﻣەﺋﻤﻮورﯾﯿەﺗﯽ ﺗەﺷﮑﯿﻼﺗﯽ و ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﺑﯚ زۆر ﻧﺎوﭼەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺳەﻓەری ﮐﺮدوە و ﺋەزﻣﻮوﻧێﮑﯽ زۆری وەﺳەر ﯾەک ﻧﺎوە، ھﻪﺗﺎ ﺗﯿﺸﮑﯽ ﺧﯚر ﺑﯚ زاڵ ﺑﻮون ﺑﻪﺳﻪر ﺷﻪوهزهﻧﮕﯽ ﺗﺎردا ﺑﻪڕێﻮهﯾﻪ ،ﻣﺎدام ھﺎﺗﻨﯽ ﺑﻪھﺎر ﻣﺰﮔێﻨﯿﯽ زاڵﺒﻮون ﺑﻪﺳﻪر ﺳﻪﺧڵﻪﺗﯿﯽ زﺳﺘﺎﻧﻤﺎن دهداﺗێ ،ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺷﻪﭘﯚل ﻟﻪ دهرﯾﺎ ﻧﺎﺑڕێ و ھﻪورﯾﺶ ﺑێ ﺑﺎران ﻧﺎﺑێ ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی دار ﺑێ ﮔﻪ و ﮔﻮڵ ﺑێ ﺑﯚن و ﮔڵ ﺑێ ﭘێﺰ ﻣﺎﻧﺎی ﻧﯿﯿﻪ ،ھﻪﺗﺎ ﮐﺎﺗێﮏ ﮐﻪوﺗﻦ ھﻪﯾﻪ و ھﻪﺳﺘﺎﻧﻪوهش ﺑﻪ دووﯾﻪوه ،ﻣﺎدام ژﯾﺎن ﺑﻪڕێﻮهﯾﻪ و ھﻪﻧﮕﺎوهﮐﺎن ﺑﯚ ﭘێﺸﻪوه رێﮕﺎ دهﺑڕن ...ﺷﮏ ﻧﯿﻪ ﺧﻪﺑﺎت ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯿﺶ درێﮋهی دهﺑێ و ﺧﻪﺑﺎﺗﮑﺎراﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ دێﻨﻪ ﺋﻪو ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﭘڕ ﻟﻪﺷﺎﻧﺎزﯾﯿﻪ .دهﺑﺎ ﻣﺮاد ﺋﻪﺣﻤﻪدیﯾﻪﮐﺎن ﺗﺎوێﮏ ﺑﺤﻪﺳێﻨﻪوه ﭼﻮﻧﮑﻪ رێﮕﺎﯾﺎن درێﮋهی ھﻪﯾﻪ.
١١
ﺋﻪدهﺑﯽ
ژﻣﺎره٧٠١ :
١٥ی ﺧﺎﮐەﻟێﻮەی ٤ _ ١٣٩٦ی ﺋﺎورﯾﻠﯽ ٢٠١٧
ﻣەﺷﺨەڵ ﭘﺮۆﻣﺘێ ﺋﯚس ﺧـــﻮای ﺋــﺎﮔــﺮ و ﮐﻮڕی ﯾﺎﭘێﺘﯚس و ﮐــﻠــﯿــﻤــێــﻨــێ ﻋەﻟﯽ ﻓەﺗﺤﯽ ﺑـــﻮوە .ﺧــﻮاوەﻧــﺪ زێﺋﯚس ﻟەدوای ﺷەڕی ﺋەﺳﺘێﺮەﮐﺎن ﺋەو ﮐﻮڕەی ﺧﯚشوﯾﺴﺘﻮوە و ھــەرﺑــﯚﯾــە ڕایﺳـــﭙـــﺎردووە ﭼــﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻣ ــﺮۆڤ ھــەﯾــە ،داﺑﯿﻨﯽ ﺑــﮑــﺎ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺋــﺎﮔــﺮ ﻧەﺑێ. ﭘﺮۆﻣﺘێﺋﯚس ﺑە ﻗﺴەی ﺧﻮاوەﻧﺪ زێﺋﯚﺳﯽ ﮐﺮد و زۆرﺑەی ﮔﺮﻓﺘەﮐﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﭼﺎرەﺳەرﺑﻮون. ﺋــەو ﻣــﺮۆﭬــەﮐــﺎﻧــﯽ ﺧــﯚشدەوﯾــﺴــﺖ و ھﯿﭽﮑﺎت ﺣەزیﻧەدەﮐﺮد ﺗﻮوﺷﯽ ﻧﺎڕەﺣەﺗﯽ و ﺋﺎزار ﺑﺒﻦ. ڕۆژێﮑﯿﺎن دوور ﻟە ﭼﺎوی زێﺋﯚس ﺑڵێﺴەﯾەک ﺋــﺎﮔــﺮی ﻟــە ﻗﺎﻣﯿﺸﺪا ﺷـــﺎردەوە و داﯾــە دەﺳــﺖ ﻣــﺮۆڤ .ﻟەو ﮐﺎﺗەوە ﮐە ﺋﯿﻨﺴﺎن ﺋﺎﮔﺮی ﮐەوﺗە دەﺳﺖ ،ژﯾﺎﻧﯽ ﮔﯚڕا .وەﺧﺘێﮏ ﺧﻮاوەﻧﺪ زێﺋﯚس ﺑــەو ﮐ ــﺎرەی ﭘﺮۆﻣﺘێﺋﯚﺳﯽ زاﻧ ــﯽ ،ﺳــﺰای دا. ﭘﺮۆﻣﺘێﺋﯚﺳﯽ ﻟەﺳەر دوﻧــﺪی ﭼﯿﺎی ﻗــﺎف ،ﻟە ﻗەﻓﻘﺎز ﭼﻮارﭘەل ﺑەﺳﺘەوە .ﮔﺸﺖ ڕۆژێ ھەڵﯚﯾەک دەھـــﺎت و ﺟــەرﮔــﯽ ﭘﺮۆﻣﺘێﺋﯚﺳﯽ دەﺧـــﻮارد، ﺑــەم ﮐە ﺷــەو دادەھـــﺎت ﺋــەو ﺟەرﮔە دوﺑــﺎرە ﻧﻮێ دەﺑــﻮەوە .ﺋەو ﮐﺎﺗە ﺑﻮو ﮐە ﭘﺮۆﻣﺘێﺋﯚس ﺑە ﺧﻮاوەﻧﺪ زێﺋﯚﺳﯽ ﮔﻮت :ڕۆژێﮏ دادێ ﮐە دەﺳەﺗﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯿﺖ ﺑەﺳەر ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺗەواودەﺑێ و ﮐەﺳێﮑﯽﺗﺮ ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﺗﯚ دادەﻧﯿﺸێ .زێﺋﯚس ﺑﺎوەڕی ﺑە ﭘێﺸﮕﯚﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﭘﺮۆﻣﺘێﺋﯚس ھەﺑﻮو. ﻧﺎوﺑﺮاو ﻧﯿﮕەران ﻟە داھﺎﺗﻮوی دەﺳەﺗەﮐەی، ﺑــەدوای ﺋــەوەدا دەﮔــەڕا ﮐە ﺑﺰاﻧێ ﮐێ ﺟێﮕﺎی ﺋەو دەﮔﺮێﺘەوە .ﻟە ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﺋﯿﺮاﮐﻠﯿﺲ ،ﭘﺎڵەوان و ﺧﻮای ھێﺰ ،ھەڵﯚﮐەی ﮐﻮﺷﺖ و ﭘﺮۆﻣﺘێﺋﯚﺳﯽ ڕزﮔـــﺎرﮐـــﺮد .ﭘــﺮۆﻣــﺘــێﺋــﯚس وەﮐــــﻮو ﭘــﺎداﺷــﯽ ﭼــﺎﮐــە ،ﺋﯿﺮاﮐﻠﯿﺴﯽ ﻓێﺮﮐﺮد ﭼــﯚن دەﺳــﺘــﯽ ﺑە ﺳێﻮەزێڕﯾﻨەﮐﺎن ڕاﺑﮕﺎ. ﺷــەڕی ھــەﺳــﺎرەﮐــﺎن ﺑــﻮوە و ﻟە ﻣﯿﺘﯚﻟﯚژی ﯾــﻮﻧــﺎﻧــﯿــﺪا ﺋــﺎﮔــﺮ ﺑــەو ﺟ ــﯚرە ڕەﻧــﮕــﯽ داوەﺗــــەوە و ﮐــەوﺗــﻮوەﺗــە دەﺳـــﺖ ﻣـ ــﺮۆڤ .ﻧــەﺗــەوەﮐــﺎﻧــﯽ دﯾﮑەش ھەرﮐﺎم ﺑە ﻧﯚرە ،ﺧﯚی ﻟە دۆزﯾﻨەوەی ﺋﺎﮔﺮ ﺑەﺳﺎﺣێﺐ ﮐـــﺮدووە .ﻓــﯿــﺮدەوﺳــﯽ ﭘــﺎرس دەﯾﺒﺎﺗەوە ﺑﯚ ھﻮﺷەﻧﮓ ﭘﺎﺷﺎی ﭘﯿﺸﺪادی ،ﮐﺎﺗێﮏ وﯾﺴﺘﻮوﯾەﺗﯽ ﻣﺎرێﮏ ﺑﮑﻮژێ و ﺑــەرد ﻟە ﺑەرد
دەدا و ﭘڕﯾﺸﮑﯽ ﻟێھەڵﺪەﺳﺘێ و ﮔڕ دەﮔﮋوﮔﯿﺎ ﺑەردەﺑێ. ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﭘێﺶ ﺋــەو ﭘﺎﺷﺎﯾەش ﺑــەرد وەﺑ ــەردی ﮐەوﺗﻮون و ﺋﺎﮔﺮﯾﺶ ھەﺑﻮوە ،ﭼﯿﺎ ﺑﻮرﮐﺎﻧﯿﯿەﮐﺎﻧﯿﺶ ﺗەﻗﯿﻮﻧەوە. ﻣﯿﺴﺮیﯾەﮐﺎن ﺧــﯚرﯾــﺎن وەﮐــﻮو ﺧــﻮا ﭘەرەﺳﺘﻮوە و ﺣﻮرﻣەﺗﯽ ﺋﺎﮔﺮﯾﺎن ﮔــﺮﺗــﻮوە ،ﺑﯚﺧﺎﺗﺮی ڕۆﺷﻨﺎﯾﯽ و ﮔــەرﻣــﯽ ڕێ ــﺰﯾ ــﺎن ﻟــێــﻨــﺎوە و ﺟــێــﮋن و ﺑــﯚﻧــەﯾــﺎن ڕێــﮏﺧــﺴــﺘــﻮوە .ھﯿﻨﺪیﯾەﮐﺎن ﻟــە ﮐﺘێﺒﯽ ﭘﯿﺮۆزﯾﺎﻧﺪا ﺋﺎﮔﺮﯾﺎن وەک ﺧﻮا ﺳەﯾﺮﮐﺮدووە .ﭼﯿﻨﯽﯾەﮐﺎن ﺧﻮای ﺋﺎﮔﺮﯾﺎن ﺑەﻧﺎوی ﺗﺴێﺋﻮواﻧﮓ ﺑﺎﻧﮓﮐﺮدوە و ﭘەﯾﮑەر و ھێﻤﺎﯾﺎن ﻟێدروﺳﺖﮐﺮدوە .ڕۆﻣﯽﯾەﮐﺎن ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﺑە وێﺴﺘﺎ ھەﺑﻮوە ،ﺋەو ﺧﻮاﯾەی ھﺎوﺗﺎی ﺋﯿﺴﺘﯿﺎ ،ﺧﻮای ﭘﺎرێﺰەری ﺋﺎﮔﺮی ﻧێﻮﻣﺎڵ و ﻣەﻋﺒەدی ﯾﻮﻧﺎﻧﯽﯾەﮐﺎن و ﺧﻮﺷﮑﯽ ﺧﻮاوەﻧﺪ زێﺋﯚس ﺑﻮوە .ﻟە ﮐﻠﯿﺴﺎی ﮐﺎﺗﯚﻟﯿﮑﺪا ھەﻣﯿﺸە ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑـــﻮوە ﭼــﺮاﯾــەک داﮔــﯿــﺮﺳــﺎو ﺑێ. ﺟﻮوﻟەﮐە ﺷەﻣﺪاﻧﯽ ﺣەوت ﭼڵ دادەﻧێﻦ و ﻟە ﺟێﮋن و ﺑﯚﻧەﮐﺎﻧﯿﺎﻧﺪا دەﺑێ ﻣﯚﻣەﮐﺎﻧﯿﺎن ڕۆﺷﻦﺑﻦ .ﻟەﻧێﻮ ھەﻣﻮو ﻧەﺗەوەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧێﻮەڕاﺳﺖ ،ﺑە ﮐﻮردﯾﺸەوە، ﺋﺎﮔﺮ ﭘﯿﺮۆزاﯾەﺗﯽ ﺧــﯚی ھەﯾە ،ﺳﻮێﻨﺪی ﭘێدەﺧﯚن و ھــﯚی ﮔەرﻣﯽ و ڕووﻧــﺎﮐــﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾە .ﻟە زۆرﺑــەی ﻣﺎڵەﮐﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭼــﺮاﯾــەک ﺗﺎ ﺑەﯾﺎن داﮔﯿﺮﺳﺎوﺑێ. ﻟەﮐﺎﺗﯽ ژنﻣﺎرەﮐﺮدن و ﺑﻮوک ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە ،ﻟەداﯾﮑﺒﻮوﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ و ﻟەﺳەر ﮔﯚڕی ﻣﺮدوو ،ﺑڵێﺴەﯾەک ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺳەرﭼﺎوەی ڕووﻧﺎﮐﯽ و ﮔەرﻣﯽ ﺑێ .ﮔﺰﻧﻔﯚن، ھێﺮۆدۆت ،ﺳﺘﺮاﭬﯚن و زۆر ﻣێﮋووﻧﻮوﺳﯽ دﯾﮑە ﮐﺎﺗێﮏ ﺑﺎﺳﯽ ﻧەﺗەوەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧێﻮەڕاﺳﺖ دەﮐــەن، دەڵێﻦ ﺋﺎﮔﺮ ﻻی ﺋەو ﮔەﻻﻧە وەﮐــﻮو ھێﺰێﮑﯽ ﺧﻮداﯾﯽ ﺳەﯾﺮﮐﺮاوە ،ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺟەﺳﺘەی ﻣــﺮدوو ﺑە ﺋﺎﮔﺮ ﺗﺎواﻧێﮑﯽ ﮔەورەﯾە و ﭘێﺸێﻠﯽ ﭘﯿﺮۆزاﯾەﺗﯿﯿە و ﻧﻔﺮەﺗﯽ ﻟێﮑﺮاوە .ﻧﺎﺑێ ﻓﻮو ﻟە ﺋﺎﮔﺮ ﺑﮑﺮێ و ھەﻧﺎﺳەی ﭘﯿﺴﯽ ﻣــﺮۆڤ ﺗێﮑەڵ ﺑــە ڕووﻧــﺎﮐــﯽ و ﮔــەرﻣــﯽ و ﭘﺎﮐﯽ ﺋەو ﺑێ .ﺋــەوان ﻟەو ﺑــﺎوەڕەدان ﺧﯚر و ﺋﺎﮔﺮ ﺳەرﭼﺎوەی ﮔەرﻣﯽ ،ڕووﻧﺎﮐﯽ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﻦ .ﺑڵێﺴەی ﺋﺎﮔﺮ ﻟە دێﺮ و ﮐەﻧﺸﺘەﮐﺎن ،وەک ﺋەوەﯾە ﭘﯚﻟێﮏ ﭘەﭘﻮوﻟەن ﮐە دوﻋﺎﮐﺎن ﺑەرەو ﺋﺎﺳﻤﺎن دەﺑەن. ﺋﺎﮔﺮ ﺑﻨﺎﺧە و ھەوێﻨﯽ ژﯾﺎن و ﺑﻮون ﺑﻮوە .ﻣﺮۆﭬﯽ ﺳــەردەﻣــﯽ ﮐــﯚن ﭘــێــﯽواﺑــﻮوە ﭘێﻮەﻧﺪیﯾەک ﻟەﻧێﻮان ڕۆح و ﺋﺎﮔﺮدا ھەﯾە ،ﭼﻮﻧﮑە ﺋﺎﮔﺮ ﺳەرﭼﺎوەی وزەﯾە. ھەرﮐﺎت ﮐەﺳێﮏ ﻣــﺮدووە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەﮔەر ﮔەورەی ﺧﺎﻧەدان ﺑﻮوە ،ﻟەﻣﺎڵ ﺑە ﺧﺎﮐﯿﺎن ﺋەﺳﭙﺎردوە و ﺋﺎﮔﺮﯾﺎن ﺑـــەردەوام ﻟە ژوور ﺳــەری داﮔــﯿــﺮﺳــﺎﻧــﺪووە .ﭼﻮﻧﮑە
ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﺑەوە ﺑﻮوە ﮐە ﺋەو ﺋﺎﮔﺮە ڕۆﺣﯽ ﮐەﺳﯽ ﻣﺮدووە و ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﯽ ﻟەوان ﮐﺮدوە .وەﭼەﮐﺎﻧﯽ دواﺗﺮﯾﺶ ،ﻣﺮدووﯾﺎن ﺑﯚ ﮔﯚڕﺳﺘﺎن ڕاﮔﻮاﺳﺘﻮە و ﻟەژێﺮ ﮐێﻠﯽ ﻗەﺑﺮ ﻗەﻧﺪﯾﻠﯿﺎن ڕۆﺷﻦ ﮐﺮدوە. دەﮐﺮێ ﺑڵێﯿﻦ ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻦ دەﺳﮑەوﺗﯽ ﻣﺮۆڤ ﺋﺎﮔﺮ ﺑﻮوە .ﺋەو دۆزﯾﻨەوەﯾە ﻧەﺧﺸﯽ ﻟە ﭘێﺸﮑەوﺗﻦ و ﮔەﺷەی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿەﺗﺪا ھەﺑﻮە .ﺋێﻤەی ﮐﻮردﯾﺶ ﺟﯿﺎ ﻟــەوەی ﺧــﺎوەن ﻣێﮋووﯾەﮐﯽ ﮐﯚﻧﯿﻦ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ڕێﺰﻟێﻨﺎن و ﭘﯿﺮۆزاﯾەﺗﯽ ﺑەﺧﺸﯿﻦ ﺑە ﺋﺎﮔﺮ ،ﻟە ھەﻣﺎن ﮐﺎﺗﺪا ﺑﯚ ﭘێﺶوەﭼﻮوﻧﯽ ژﯾــﺎن ﮐەڵﮑﻤﺎن ﻟێﻮەرﮔﺮﺗﻮە و ﺋﺎوێﺘەی ژﯾﺎﻧﻤﺎن ﮐﺮدوە .ڕەﻧﮕە ﺳەﯾﺮ ﻧەﺑێ ﮐە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚری ﺋەرﻣەﻧﯿﺪا ،ﺋەوەی ﺗﯿﮕﺮاﻧﯽ ﻣەزﻧﯽ ﻧﺎوە ،ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﺳﻨﮕﺮاﻧﯽ ﺋەو ﺳەردەم ﮐﻮرد ﺑﻮوﻧە و ﺳﺮﻧﺠﯽ ﺋەو دەﺳەﺗﺪارەﯾﺎن ﺑﯚﻻی ﺧﯚﯾﺎن ڕاﮐێﺸﺎوە. ﺋﺎﮔﺮ ﺋەﮔەر ھــﯚی ﭘێﺸﮑەوﺗﻨﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿەت و ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﻮوە ،ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋووی ھەﺳﺖ و ﺋﯿﺤﺴﺎﺳﯿﺶ، ﺋﺎوێﺘەی ﺷێﻌﺮ و ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺑﻮوە .ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺑڵێﺴەی ﺋﺎﮔﺮ ﺑﺎی ﭘەﻧﺠﺎ ﻧﺎوی ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮردﯾﺪا ھەﯾە .ﺟﯿﺎ ﻟە ﮔەرﻣﯽ ﺑەﺧﺸێﻦ و ڕووﻧﺎﮐﯽ ھەﻣﯿﺸە ﻣەﺷﺨەڵﯽ دەﺳﺘﯽ ﻻواﻧﯽ ﮐﻮرد ﺑﻮوە. وەﮐ ــﻮو ڕاﺳــﭙــﺎردەی ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻧـــەورۆز و ﻧــﻮێﺑــﻮوﻧــەوەی ﺳﺮوﺷﺖ ﻟە دوﻧﺪی ﭼﯿﺎﮐﺎن داﮔﯿﺮﺳﺎوە .ھەوێﻨﯽ ﮔﯚراﻧﯽ و ﺑەﯾﺖ و ﺳﺮوودەی ﺳەرزاری ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺧﯚﺑەﺧﺘﮑەراﻧﯽ ڕێﮕﺎی ﺋﺎزادی و ﺳەرﺑەﺳﺘﯽ ﺑﻮوە .ﮐﺎﺗێﮏ ﮐﯿﮋۆڵەی ﺟﻮاﻧﯽ ﮐﻮرد ﻣەﺷﺨەڵﯽ ﻧەورۆزی ﺑە دەﺳﺘﯿەوە ﮔﺮﺗﻮوە ،ﻻی ﻣﻦ ﺋەو ﻗﺎرەﻣﺎﻧەﯾە ﮐە ﺋﺎﮔﺮی ﭘﯿﺮۆزی ﻟە ﻣەﻋﺒەدەﮐﺎﻧﯽ دێﻠﻔﻮوﺳﯽ ﯾﻮﻧﺎﻧەوە ﺑەڕاﮐﺮدن ﺑﯚ ﮐێﺒەرﮐێﯽ ﺋﯚﻟێﻤﭙﯿﮏ ﺑﯚ ﺳەرﺗﺎﺳەری ﺟﯿﮫﺎن ﺑﺮدووە .ﻣەﺷﺨەڵێﮏ ﺑﯚ دەﺳﺘﭙێﮑﯽ ﮐێﺒەرﮐێﯾەﮐﺎﻧﯽ ڕۆﺣﯽ و ﺟەﺳﺘەﯾﯽ ،ﻣەﺷﺨەڵێﮏ ﺑﯚ ڕووﻧﺎﮐﯽ ﺑەﺧﺸﯿﻦ ﺑە ڕێﮕەی ﺳەرﮐەوﺗﻦ .ھﯿﭻ ﺷﺎﻋﯿﺮێﮏ ﻟە ﺷێﻌﺮی ﭘڕ ﻟە ﺳﯚزﯾﺪا، ﺧﯚی ﻟە ﺑڵﯿﺴە و ڕووﻧﺎﮐﯽ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻧەﭘﺎراﺳﺘﻮوە. ﻟــەﭘــﺎڵ ﺋــەو ﮔﺸﺘە ﭘــﯿــﺮۆزاﯾــەﺗــﯿــﯿــە ،ﻟــەﺑــەرﭼــﺎوی ھەﻣﻮو ھەﺳﺎرەﮐﺎن ،ﺧﯚر و ﻣﺎﻧﮓ و ﺋەﺳﺘێﺮەﮐﺎن ،ﻟەﺑەر ڕۆﺷﻨﺎﯾﯽ ﻗەﻧﺪﯾﻞ و ﻣﯚم و ﭼﺮا ڕۆﺷﻨەﮐﺎن ،ھەﺳﺘێﮑﯽ ﮔوﯾﺶ ﺧﯚی ﻣــەسداوە .ھەر ﺋەو ﻣﺮۆﭬەی ﺋﺎﮔﺮی ﺑەﻻوە ﭘﯿﺮۆز ﺑﻮوە،
ﻟەﻻﯾەﮐﯽﺗﺮەوە ﮐﺮدووﯾە ﺑە ﺑﯚﻣﺐ و ﮔﻮﻟﻠـە و ﺟەﺳﺘەی ﺳﺮوﺷﺖ و ﺑــﻮوﻧــەوەری ﭘێﮐﻮنﮐﻮن ﮐ ــﺮدوە .دەﮐــﺮێ ﺑڵێﻢ ﺋەوەی ﺧﻮاوەﻧﺪ زێﺋﯚس ﻟێﯽﻧﯿﮕەران ﺑﻮو .ﺋەو ﺑﯚﯾە ﺋﺎﮔﺮی ﻟە ﭘﺮۆﻣﺘێﺋﯚس ﺷﺎردەوە ،ﻧەک ﻟەﺑەر ﻟەدەﺳﺘﺪاﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯽ ﺧﯚی ﺑێ ،ﺑەڵﮑﻮو ﻟەﺑەر ﺳﻮوﺗﻤﺎن و زەڕ ﺑﻮو .ﮐﻮرد چ ﺟﺎرێﮏ ﮐﺎﯾەی ﺑە ﺋﺎﮔﺮ ﻧەﮐﺮد ،ﻧەﯾﮑﺮدە ﺧﻮڵﻘێﻨەری ﺳﻮوﺗﻤﺎن ،ﺑەڵﮑﻮو ﺋﺎﺳﻨﯽ ﭘــێﺗــﻮاﻧــﺪەوە و زێڕی ﭘێ ﻗﺎڵﮐﺮدەوە .ﻣﺎڵ و ﮔﯚڕ و دێﺮەﮐﺎﻧﯽ ﭘێ ﮔەرم و ڕووﻧـــﺎک ﮐــﺮد و ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑــە ﺗﺎرﯾﮑﯽ و ﺷــەوەزەﻧــﮓ ھێﻨﺎ .ﺋﺎﮔﺮی داﯾــە دەﺳــﺖ ﮔەﻧﺠﺎن ﺗﺎ ﻣــﻮژدەی ﻧــەورۆز و ﻧﻮێﺒﻮوﻧەوەی ﺳﺮوﺷﺖ و ژﯾــﺎن ﺑە ﮔــەﻻن ﺑﺒەﺧﺸﻦ. ﺋــەوە ﻧﯿﯿە ﮔەﻧﺠﯽ ﮐ ــﻮرد ،ﻣەﺷﺨەڵ ﺑــەدەﺳــﺖ وەﮐــﻮو ﭘﺮۆﻣﺘێﺋﯚس ﮔەرەﮐﯿﯿەﺗﯽ ڕووﻧﺎﮐﯽ ﺑەدﯾﺎری ﺑێﻨێ .ﻻوی ﮐﻮرد ،وەﮐﻮو ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺧﻮاوەﻧﺪ زێﺋﯚس وﯾﺴﺘﯽ ﻣﺮۆﭬەﮐﺎن ﮔەرﻣﯽﯾﺎن ﻟە دەروون ،ﻟە ھەﺳﺖ ،ﻟە ﻣﺎڵ و ﺑﺎوەﺷﯿﺎن ﮔەڕێ و ڕووﻧﺎﮐﯽ داﮔﯿﺮﯾﺎن ﺑﮑﺎ .ﺑەم ﻣەﺧﺎﺑﻦ زۆر ﺑﻮون ﻣﺮۆﭬﯽ ھەﻧﺎو ﮔو ﺋﺎﮔﺮەﯾﺎن ﮐﺮدە ﭼەﮐێﮑﯽ ﺑــﺎو ،ﺑﯚ ﮐﻮﺷﺘﻦ و ﺳﻮوﺗﻤﺎن ،ﺑﯚ ڕەﺷــەﮐــﻮژی ھەﺳﺖ و ﺳﯚز ،ﺑﯚ ﻓەوﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺴﺎن .ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺋەو ﮐﯚﻣەڵە ﺑەرژەوەﻧﺪیﺧﻮازە ،ﻣﻦ ﮐﺎﺗێﮏ ﻻوی ﮐﻮرد دەﺑﯿﻨﻢ ﻧەورۆز و ﻣەﺷﺨەڵ و ڕووﻧﺎﮐﯽ ،ﺗﺮﯾﻔەی ﻣﺎﻧﮓ و ﮔﺰﯾﻨﮕﯽ ﺧﯚر و ﺑڵێﺴەی ﻣﯚم ﻟەﮔەڵ ھەﺳﺘﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺗێﮑەڵدەﮐﺎ و دەﯾﮑﺎ ﺑە ﺋﺎﮔﺮێﮏ ﮐە ﻧﺎوی ھــﺎوارە ﺑﯚ ﺋــﺎزادی و ﺳەرﺑەﺳﺘﯽ، ﭘﯿﺮۆزاﯾەﺗﯽ ﺋﺎﮔﺮ ﻻی ﻣﻦ ﭘﺘﺮ دەﺑێ .ﺑێﮕﻮﻣﺎن دەڵێﻢ ﺋەو ﻻواﻧــە ﺧﻮداﯾﺎﻧﯽ ﺷەڕ و ﺳﻮوﺗﻤﺎن و زەڕ ﻧﯿﻦ ،ﺋەواﻧە ﭘﺮۆﻣﺘێﺋﯚﺳﯽ ﺳەردەﻣﻦ .ﺋەواﻧە ﺑەﮔﮋ ﺗﺎرﯾﮑﯿﺪا دەﭼﻨەوە، ڕۆن ﮔەرﭼەﮐﯽ ﻗەﻧﺪﯾﻞ و ﻧەوﺗﯽ ﮔﺮدﺳﯚزەﮐﺎﻧﯿﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ڕووﻧﺎﮐﯽ زەﯾﻦ و ھەﻧﺎوی ﻣﺮۆﭬەﮐﺎن ﮔەرەﮐە .ﺑڵێﺴەی ﻣەﺷﻐەڵﯽ دەﺳﺘﯿﺎن ﭘەﯾﺎﻣﯽ دەﺳﺘﭙێﮑﯽ ﮐێﺒەرﮐێﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﯽ و ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳﺘﯽﯾە و ڕاﮐﺮدﻧﯿﺎن ﺑەرەو ﺑەرزاﯾﯽ ﺑﯚ ﺑﺎﻧﮕﯽ ﻣﺎﻓﺨﻮازﯾﯽ و ژﯾﺎﻧﯽ ﭘڕ ﻟە ﺋﺎزادی و ﺳەرﺑەﺳﺘﯽﯾە.
ﻧﻪورۆزێﮏ ﮐﻪ دهﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘﻪ ﺧﺎڵﯽ وهرﭼﻪرﺧﺎن ﺑـــــﯚﻧـــــﻪﮐـــــﺎﻧـــــﯽ ﻧﻪورۆزی ﺋﻪﻣﺴﺎڵ ﺑــــﻪ ﺷــێــﻮهﯾــﻪﮐــﯽ ﻋەﻟﯿﺮەزا رەﺣﯿﻤﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت و ﺷﮑﯚﻣﻪﻧﺪ ﻟﻪ رۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪڕێﻮهﭼﻮو. ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺳــﻪدان ﺳﺎڵﻪ ﻧــﻪروز وهﮐــﻮو ﺑﯚﻧﻪﯾﻪﮐﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﻟــﻪ ﻧﯿﻮ ﮐﯚﻣﻪڵﮕﻪی ﮐﻮردهواریدا ،ﺟێﮕﻪﯾﻪﮐﯽ ﮔﺸﺘﮕﯿﺮو ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ھﻪﯾﻪ وﻣﯿﺮاﺗﯽ ھﺎوﺑﻪﺷﯽ ھﻪرﭼﻮار ﭘﺎرﭼﻪی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻪ. ﻟــﻪ رۆژھــﻪﺗــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﺑﻪروﭘﯿﻠﯽ ﺑــﻪھــﺎرﭼــﻮون و ﺑــﻪرێــﻮهﺑــﺮدﻧــﯽ ﺑﯚﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻪورۆز ،ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎڵێﮑﻪ ﮔڕ وﺗﯿﻨﯽ ﺟﯿﺎوازﺗﺮی ﻟﻪ ﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو وهﺧﯚ ﮔﺮﺗﻮوه ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﮔﻪﺷﻪی ﺋﻪﻧﺠﻮﻣﻪﻧﻪ ﺋەدەﺑﯽ و ﻓﻪرھﻪﻧﮕﯽ و ژﯾﻨﮕﻪﭘﺎرێﺰیﯾﻪﮐﺎن ﻟﻪ ڕێﮑﺨﺴﺘﻦ و ھێﻨﺎﻧﻪ ﻣــﻪﯾــﺪاﻧــﯽ ﭼــﯿــﻦ وﺗــﻮێــﮋهﮐــﺎن ﮐــﺎرﯾــﮕــﻪرﯾــﯽ ﭘﻮزهﺗﯿﭭﯽ داﻧﺎوه. ﺋــــﻪﮔــــﻪرﻟــــﻪﺳــــﻪر ﺑــــﻪڕێــــﻮهﭼــــﻮوﻧــــﯽ رێﻮڕهﺳﻤﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧ ــﻪورۆز ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑـــﺮدوودا ﺑﻪ ﺧێﺮاﯾﯽ ﺋﺎوڕێﮏ ﺑﺪهﯾﻨﻪوه ﺑﯚﻣﺎن دهردهﮐﻪوێ ﮐﻪ ﺑﻪرهﺑﻪره ﻧﻪورۆز ﻟﻪ ﯾﻪﮐﺨﺴﺘﻦ و ﯾﻪﮐﺮﯾﺰی ﺑﻪﺧﺸﯿﻦ ﺑﻪ ﺧﻪڵﮏ دهوری ﺑــﻪرﭼــﺎو و ﭘــڕ ﺑﺎﯾەﺧﯽ ھــﻪﺑــﻮوه، ﻟﻪ ﻧﻪرﯾﺘێﮑﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﺑﻪرهو ﺑﯚﻧێﮑﯽ ﺑﺎن ﻣێﮋووﯾﯽ دهرﮐﻪوﺗﻮوه. ﺑﻪ دڵﻨﯿﺎﯾﯿﻪوه دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﮐﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎڵێﮑﻪ ﻧــﻪورۆز ﺑﯚﺗﻪ دهرﻓﻪﺗێﮑﯽ ﺑﻪرﯾﻦ ﺑﯚ دهرﺑڕﯾﻨﯽ ھﻪﺳﺖ و ﺳﯚزی ﮐﻮرداﻧﻪو ﺑﻪرزﮐﺮدﻧەوەی دهﻧﮕﯽ ﺷﻮﻧﺎﺳﺨﻮازاﻧﻪی ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ رۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن. ﺑﻪ ﭘێﯽ ﺋﻪو ﺋــﺎوڕداﻧــﻪوه ﺧﺎوهﻧﺪارﯾﻪﺗﯽ ﮐﺮدن ﻟﻪ رێﻮڕهﺳﻤﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧــﻪورۆز ﯾﻪﮐێﮑﻪ ﻟﻪ ﺋﻪرﮐﻪ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽﯾﻪﮐﺎن ﮐﻪ دهﺑێ ھﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪ ﻧﻪﺗﻪوهﺧﻮازهﮐﺎن و ﺳﯿﻨﻒ وﮔﺮووﭘﻪ ﻣﻪدهﻧﯽﯾﻪﮐﺎن وه ﺋﻪﺳﺘﯚی ﺑﮕﺮن ھﻪﺗﺎ دهﻧﮓداﻧﻪوهﮐﺎﻧﯽ دوای رێﻮرهﺳﻤﯽ ﻧـــــــﻪورۆز ﻟـــﻪ ﺧـــــﻮدی ﺑ ــﻪڕێ ــﻮهﭼ ــﻮوﻧ ــﯽ
ڕﯾﻮرهﺳﻤﻪﮐﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺑێ. ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟﻪ دهﻧﮕﺪاﻧﻪوهش ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ڕهﭼﺎوﮐﺮدﻧﯽ ﺷێﻮهی ﺑﻪﺷﺪارﯾﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﺧﻪڵﮏ ﺑﻪ ﺑــﻪرﺑــوی وﯾــﻪﮐــﺮﯾــﺰیﯾــﻪوه ﺑێ ﮔﻮﻣﺎن دهﺑــێ ﻟﻪﺳﻪر ﮔــﻮﺗــﺎری ھﺎوﺑﻪﺷﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑﻪ ﻣێﺘﻮدی رۆژھﻪت ﺗﻪوهری ﺋﺎراﺳﺘﻪﯾﻪﮐﯽ ﻧﻮێ ﺑﺒﻪﺧﺸێ. ﺑــﻪ ﺷــﯿــﮑــﺮدﻧــﻪوهی ﮔــﻮﺗــﺎری رۆژھ ــﻪت ﺗﻪوهری ﮐﻪ ﺑﻪرھﻪﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ژﯾﺮاﻧﻪی ﻧــﻪﺗــﻪوهﺧــﻮازیﯾــﻪ و ﺗﻪرﮐﯿﺰﺧﺴﺘﻨﻪ ﺳﻪر ﭘــﺎرﭼــﻪﯾــﻪک ﮐــﻪ ﻟــﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻣﺎﻓﺨﻮازﻧﻪی ﺑــﻪ ﺷــێــﻮازی ﺟ ــﯚراوﺟ ــﯚر ﭘﺸﮑﯽ ﺷێﺮی وهﺑﻪرﮐﻪوﺗﻮوه ،ﺑﻪم ھێﺸﺘﺎ ﻟﻪ ﺑﻪﺳﺘێﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽدا زﯾﺎﺗﺮﯾﻦ ﻟﻪﻣﭙﻪری ﻟ ــﻪﺑ ــﻪرداﯾ ــﻪ،دهﺗ ــﻮاﻧ ــێ ﮔـــﺮێ ﮐــﻮێــﺮهﮐــﺎﻧــﯽ ﺑ ــﮑ ــﺎﺗ ــﻪوهو رێــﮕــﻪﭼــﺎرەﯾــﻪﮐــﯽ ﻣﻮﻣﻤﮑﯿﻦ وﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑێ. ﺑﻪم ﭘێﺸﻪﮐﯽﯾﻪوه ﺑﺎ ﺳەرهﻧﺠێﮑﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺪەﯾﻨﻪ ڕێﻮرهﺳﻤﻪ ﻧﻪورۆزیﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ ٢٧١٧ی ﮐــﻮردی ﮐﻪ دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﻪ ﺧﺎڵێﮑﯽ وهرﭼﻪﺧﺎن ﻧﺎودێﺮ ﺑﮑﺮێ ﺑﻪﭼﻪﻧﺪ ھﯚﮐﺎر. ﺷﮑڵ ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻣﻪدهﻧﯽﭼــﻪﻧــﺪﯾــﻦ ﺳ ــﺎڵ ــﻪ ڕێـــﮑـــﺨـــﺮاوه ﺳێﻨﻔﯽ وﻧــﺎﺣــﮑــﻮوﻣــﯽﯾــﻪﮐــﺎن ھــﻪر ﻟــﻪﭼــﻮارﭼــێــﻮهی ﺑــﻪرﺑــﻪﺳــﺘــﻪﮐــﺎﻧــﯽ دهﺳــــــﻪت ،ﻟ ــﻪ ﺑـــﻮاره ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﮐﺎن ﺧﻪرﯾﮑﯽ ﭼــﺎﻻﮐــﯿــﻦ .ﺑــێ ﺷﮏ ھﻪر ھﻪﻧﮕﺎوێﮏ ﮐﻪ ﻧﻮێ وﺗﺎزه ﺑێ ﻟﻪ ﮔﻪڵ دوو ﺟــﯚر ﮐﯚﺳﭗ رووﺑـــﻪڕوو دهﺑێﺘﻪوه. ﯾﻪﮐەم ،ﮐﯚﺳﭙﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ وﺣﮑﻮوﻣﯽ ﺋﻪوﯾﺶ ﻟﻪو ﭼﻮارﭼێﻮه داﺧــﺮاو و ﭼﻪﻗﺒﻪﺳﺘﻮوەی وهﮐﻮو ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺟﻮﻏﺮاﻓﯿﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎن دووھــــﻪم ،ﻓــﻪرھــﻪﻧــﮓ وﻋــﻮرﻓــﯽ ﺧﻪڵﮏ، ﺑـــــﻪم ﺋـــﻪﻣـــڕۆﮐـــﻪ دهﺑــﯿــﻨــﯿــﻦ ﺑـــﻪ ھـــﻪوڵ وﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﮑﺎراﻧﯽ ﻣــﻪدهﻧــﯽ ﻟە ﺑﻮارە ﺟﯚراوﺟﯚرەﮐﺎندا ،ﺋﻪو ﺷێﻮه ﺧﻪﺑﺎﺗﻪ ﺑﻪﺷﯽ ھــﻪرهزۆری ﮐﯚﻣﻪڵﮕﻪی ﮐــﻮردی ﻟﻪ ﺋێﺮان ﺗﻪﻧﯿﻮەﺗەوە ،ﺑﻪﺟﯚرێﮏ ﻧﯿﺸﺎﻧﯿﺎن داوه
ﮐﻪ دەﮐﺮێ ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺑێﺗەﻓﺎوەتﺑﻮون ،ﺑﻪ ﭼﺎﻻﮐﯿﯽ و وﺷﯿﺎری ﺑﻪﺧﺸﯿﻦ و ﺑﻪرۆژهڤ ﮐﺮدﻧﯽ ﭘﺮﺳﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺑﻪرهﻧﮕﺎری دهﺳﻪت ﺑﺒﯿﺘﻪوه ﺑﻪ ﺗێﭽﻮوی ﮐﻪﻣﺘﺮهوه. ﺳ ــﻪرﮐ ــﻪوﺗ ــﻨ ــﯽ ﺋــﻪﻧــﺠــﻮﻣــﻪﻧــﻪ ﺋ ــﻪدهﺑ ــﯽ و ﻓــﻪرھــﻪﻧــﮕــﯽﯾــﻪﮐــﺎن و ڕێــﮑــﺨــﺮاوهﮐــﺎﻧــﯽ ژﯾ ــﻨ ــﮕ ــﻪﭘ ــﺎرێ ــﺰی ﻧ ــﻤ ــﻮوﻧ ــﻪی ﺑـــــﺎن ﻟــﻪو ﭘێﻮهﻧﺪﯾﯿﻪدا. ﻧﺰﯾﮑﺒﻮوﻧﻪوهی ﮔﻮﺗﺎری ﺷﺎخ وﺷﺎرﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﯾﻪﮐێﮏ ﻟﻪ ﺧﻪﺳﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرﻧﻪﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺑﺰاﭬﯽ ﮐــﻮردی ﻟﻪ رۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺟﯿﺎ ﻟﻪﭘﻪرﺗﻪوازهﯾﯽ ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽﯾﻪﮐﺎن و ﻧەﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﻓــﻪزای واﻗﯿﻌﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رۆژھــﻪﺗــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ،ﮐﻪﻣﺘﻪرﺧﻪﻣﯿﯽ ﻻﯾــﻪﻧــﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽﯾﻪﮐﺎﻧﻪ ﻟــﻪ دوورهﭘــﻪرﯾــﺰی وھــﻪوڵــﻨــﻪدان ﺑــﯚ ﻧــﺰﯾــﮑــﺒــﻮوﻧــﻪوه ﻟــﻪ ﮔــﻪڵ ﮐﯚﻣﻪڵﮕﻪی ﻣﻪدهﻧﯽ ﺑﻪھﻪﻣﻮو دهﺳﺖﮐﻮرﺗﯽ و ﮐﻪﻣﻮﮐﯚڕﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿﻪوه. ﺟێﮕﺎی ﺧﯚﯾﻪﺗﯽ ﮐە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺣــﯿــﺰﺑــﯽ دﯾــﻤــﻮﮐــﺮاﺗــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﺑﮑەﯾﻦ ﮐــە ﭼــﻪﻧــﺪ ﺳــﺎڵــﻪ ﺑــﻪ ﭘــێــﯽ ﺗــﻮاﻧــﺎو ﺋﯿﻤﮑﺎن ﺑ ــﻪڕهﭼ ــﺎوﮐ ــﺮدﻧ ــﯽ ﻣــﻪﻧــﺘــﻘــﯽ ﺳــﯿــﺎﺳــﯽ ﺑﯚ ﮐــﻪﻣــﮑــﺮدﻧــﻪوه ﺗــﺎ ﺳــڕﯾــﻨــﻪوهی ﺑــﯚﺷــﺎﯾــﯽ ﻧێﻮان دﯾﺎﻟﯚﮔﯽ ﺧﯚی و وﯾﺴﺘﯽ ﻧێﻮﺧﯚی رۆژھــــﻪت چ ﻟﻪﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ و چ ﻟﻪ ڕاﮔــﻪﯾــﺎﻧــﺪﻧــﯽدا ،ﺑــﯚ ﺋــەم ﻣەﺑەﺳﺘە ھﻪوڵﯽ ﺟﯿﺪدی داوه و زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ دهﺧﻮازێ. ﻧــﻮاﻧــﺪﻧــﯽ روﺣـــﯽ ﯾــﻪﮐــﺮﯾــﺰی وﭘێﮑﻪوهﺑﻮون ﺑﯚﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧـــﻪورۆزی ﺋﻪﻣﺴﺎڵ ﺑﻪ ھﯚی ھﺎودەﻧﮕﯽ ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﮐﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﮐﺪی و ﻟﻪﭘێﺶ ﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻪﻟﯽ ﻧﻪورۆز و ﺟﻤﻮﺟﯚڵﻪ ﻣﻪدهﻧﯿﯿﻪﮐﺎن ،ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮوﺗﺮ ﺟﯿﺎوازﯾﻪﮐﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت وﺑﻪرﭼﺎوی ھــﻪﺑــﻮو .ﻟﻪھﻪﻣﻮو ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮ دهﻧﮕﺪاﻧﻪوهی ﻧﻪورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧﻪﮐﺎن ﺋﺎوی ﭘﺎﮐﯽ ﺑەدهﺳﺖ
ﻣﻪزﻧﯿﺨﻮازی ھێﻨﺪﯾﮏ ﻻﯾــﻪﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽدا ﮐ ــﺮد ،ﮐــﻪ وﯾﺴﺘﯿﺎن ﺋــﻪوهﺑــﻮو ﺧــﯚﯾــﺎن ﻟﻪ رۆژھــﻪﺗــﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ﯾﻪک ڕهھﻪﻧﺪ ﺑﺰاﻧﻦ ،ھەﭼەﻧﺪ ڕێﻔﺮێﻨﺴﯽ ﺧﻪڵﮑﯽ رۆژھﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺑﯚﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧــﻪورۆزی ٩٦ی ھﻪﺗﺎویدا ھﻪڵﮕﺮی ﭼﻪﻧﺪ ﭘﻪﯾﺎﻣﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻮو. زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﮐﺎن ﺑﺎس ﻟەوە دەﮐەن ،ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻟە ﻣﻞﮐﺮدﻧﯽ ﺟﺎﻣﺎﻧە ﻟە ﺑﯚﻧەﮐﺎﻧﯽ ﻧەورۆز ﺑﻮو ﺑە ڕەﻣﺰ و ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﯾەﮐﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻟە ﻻﯾەﮐﯽ دﯾﮑەش ھﺎﺗﻨە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﺧەڵﮏ ﺑە ﺑەرﻓەراواﻧﯿەوە، ﺑﺎس ﻟەوە دەﮐﺎ ھەرﭼەﺷﻨە ﺗەﺑﺎﯾﯽ ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣەدەﻧﯿﯿەﮐﺎن ﻟەﺳەر ﯾەﮐﺮﯾﺰی وﭘێﮑەوەﺑﻮوﻧﯽ ﺧەڵﮏ ﮐﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺋەرﯾﻨﯽ دادەﻧێ. ﺑــﯚﻧــﻪﮐــﺎﻧــﯽ ﻧـــــﻪورۆزی ﺋــﻪﻣــﺴــﺎڵ ھــﻪر ﺑﻪﺟﺎﻣﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﻣﻞﮐﺮدن دهﺳﺘﯽ ﭘێﮑﺮدو ھﻪر ﺑﻪ ﺟﺎﻣﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﻣﻞﮐﺮدن ﻟﻪ ﺳﯿﺎﻧﺰه ﺑــﻪدهر ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ھــﺎت .ﺋــﻪوه ﮐــﻪ وهﮐ ــﻮو ﺋﻪرﮐێﮏ ﻣ ــﺎوهﺗ ــﻪوه ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ دان و ﺑــﯿــﺮﮐــﺮدﻧــەوە ﻟﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ھﯿﭻ ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ھﺎوﺑﻪش ﻟﻪ ﻧێﻮان ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﮐﺎن ﻟﻪو ﺑﺎرهوه واژۆ ﻧﻪﮐﺮا ﺑﻪم ﻻﻧﯿﮑﻪم دژاﯾﻪﺗﯽ ﻧﻪﮐﺮدن ﻟﻪ ﭘﻼﻧە ﭘێﻮێﺴﺖ و ﻣﻮﻣﻤﮑﯿﻨﻪﮐﺎن دهﺗﻮاﻧێ ﻟﻪ ﺑﻪھێﺰﮐﺮدﻧﯽ ﮔﻮﺗﺎری ھﺎوﺑﻪﺷﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ وﻣﻪدهﻧﯽ رۆڵﯽ ھﻪﺑێ. راﺳــﺘــﻪ ﺧــﻪڵــﮑــﯽ رۆژھـــــﻪت ھەﻣﯿﺸە ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪووﯾﺎﻧە ﺋــﺎﻣــﺎدهی ھﺎﺗﻨﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﻦ ﺑﻪم ﻧﺎﺑێ ﻟﻪﺑﯿﺮی ﺑﮑﻪﯾﻦ ﮐﻪ ھﺎوﺋﺎھﺎﻧﮕﯽ و ﻧــﺰﯾــﮑــﺒــﻮوﻧــﻪوهی ﻻﯾــﻪﻧــﻪﮐــﺎن دڵﮕﻪرﻣﯽ و ﯾﻪﮐﺪڵﯽ دهﺧﺎﺗﻪ ﻧێﻮ ﮐﯚﻣﻪڵﮕﻪو ﺑــﺰاوت ورهوﺗﯽ ﺧﻪﺑﺎت ﺧێﺮاﺗﺮ دهﮐﺎ. ﺋــــﻪﮔــــﻪرﭼــــﯽ ﻧــــــﺎوهﻧــــــﺪه ﺋ ــﻪﻣ ــﻨ ــﯿ ــﯽ و ﺣﮑﻮوﻣﯽﯾﻪﮐﺎن رێﮕﻪﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﻪڕێﻮهﭼﻮوﻧﯽ رێﻮرهﺳﻤﯽ ﺑﻪرﺑوی ﻧﻪورۆزﯾﯽ ﻟﻪﺷﺎره ﮐــﺎن ﻧــﻪدا ،ﺑــﻪم ﺷــﺎردێ و ﺋﺎواﯾﯽﯾﻪﮐﺎن وهﮐـــﻮو ﻧــﺎوهﻧــﺪﻧــﯽ ﭘــﺎراﺳــﺘــﻨــﯽ ﮐــﻪﻟــﻪﭘــﻮور
وﮐﻮﻟﺘﻮوری ﮐـــﻮردهواری ﭘێﺸﻮازﯾﯿﺎن ﻟﻪ ﺧﻪڵﮑﯽ ﺷــﺎر ﮐــﺮد و ﺧﻪڵﮑﯽ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﻪ ھﻪڵﺴﻮﮐﻪوﺗێﮑﯽ ژﯾﺮاﻧﻪ ﺑﻪﺑﻪﺷﺪاری ﮐﺮدﻧﯿﺎن ﻟﻪ ڕێﻮرهﺳﻤﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻪورۆز ﻟﻪ ﮔﻮﻧﺪ و ﺷﺎرۆﭼﮑﻪﮐﺎن ﺑﻪرﺑوﯾﯽ وﺷﮑﯚی زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن ﺑﻪو رێﻮرهﺳﻤﺎﻧﻪ ﺑﻪﺧﺸﯽ و ﭼﯿﺘﺮ ﺋﺎﮔﺮی ﻧــﻪورۆز ھﻪر ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺎﻧﯽ ﻣﺎن وﭼﻪﻧﺪ ﮔﻪڕهﮐێﮏ ھﻪڵﻨﻪﮔﯿﺮﺳﺎ ﺑﻪڵﮑﻮو، ﻧـــﻪورۆز ﺑــﻮو ﺑــﻪ ﮔــﯚڕهﭘــﺎن و ﮐﺎرﻧﺎﭬﺎڵﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ﺷﻮﻧﺎﺳﺨﻮازی. ﮐــــﻪواﺗــــﻪ ﺟــێــﮕــﻪی ﺧ ــﯚﯾ ــﻪﺗ ــﯽ ھــﻪﻣــﻮو ﻻﯾــﻪﻧــﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽﯾﻪﮐﺎن ﺑــﻪ ﻣﻪﺳﺌﻮﻟﯿﻪﺗﻪوە و ﺑ ــﻪﻣ ــﻪﺷ ــﻮورﺧ ــﻮاردﻧ ــﯽ زﯾ ــﺎﺗ ــﺮ ھ ــﻪوڵ ﺑـــﺪهن ﺧــﻪڵــﮑــﯽ رۆژھـــﻪﺗـــﯽ ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن ﻟــﻪ ﺑــﻪردهواﻣــﯽﯾــﺎن ﻟــﻪ ﺧــﻪﺑــﺎت وﭼــﺎﻻﮐــﯽ دڵﮕەرﻣﺘﺮ ﺑﮑەن. ﺑــﯚ ﻧــﻤــﻮوﻧــﻪ ﻧــــﻪورۆزی ﺗﻪﻧﮕﯿﺴﻪر ﮐﻪ ﮐﻮرداﻧﯽ ھﻪرﭼﻮار ﭘﺎرێﺰﮔﺎی رۆژھﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ،ﻟﻪ دهور ﺋﺎﮔﺮی ﻧــﻪورۆز ﮐﯚ ﮐـــﺮدهوه ،ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪی ﮐــﻪ ﭘێﮑﻪوهﺑﻮوﻧﯽ ﺋێﻤﮫﯽ ﮐﻮرد وهﮐﻮو ﮔﻪﻻﻧﯽ دﯾﮑﻪ ،ﺧﻪوﻧێﮑﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧﻪ ﻧﯿﻪ و دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﻪ زۆر وﯾﺴﺖ وﺧﻮاﺳﺘﯽ دوورە دهﺳﺘﯿﺶ ﺑﮕﻪﯾﻦ ،ﺋﻪﮔﻪر ﺧــﯚﻣــﺎن زﯾــﺎﺗــﺮ ﻣﺎﻧﺪووﺑﮑﻪﯾﻦ و ﺑــﻪدوور ﻟــﻪھــﻪرﭼــﻪﺷــﻨــﻪ دهﻣــــﺎرﮔــــﺮژی ﺳــﻪرﻧــﺠــﯽ واﻗﻌﯿﻪﺗﯽ ﮐﯚﻣﻪڵﮕﻪ ﺑﺪهﯾﻦ. ﮐﯚﺗﺎ ﻗﺴﻪ ﭘێﺸﻮازی و ھﺎﺗﻨﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺧﻪڵﮑﯽ رۆژھــــﻪت ﮐــﻮردﺳــﺘــﺎن و وم داﻧﻪوهﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﺎﻧﮕﻪﺷﻪو داواﮐﺎری ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﯽ ﻧــێــﻮﺧــﯚ و ﭘــﺸــﮕــﯿــﺮی ﯾــەﮐــﺪەﻧــﮕــﯽ ﻻﯾــﻪﻧــﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽﯾەﮐﺎﻧﯽ رۆژھەت ﻟەو داواﮐﺎریﯾە دهرﺧﻪری ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ﻧﻪورۆزی ٩٦ﺋﻪﮔﻪر ﺧﻮێﻨﺪﻧﻪوهی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﻪﻧﺘﻘﯽ ﺑﯚ ﺑﮑﺮێ ﺑﯚ ﺑﯚﻧﻪﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪ دهﺗﻮاﻧێ وهک ﺧﺎڵێﮑﯽ وهرﭼﻪرﺧﺎن ﻟﻪ ﻣێﮋووی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ رهوای ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪو ﭘﺎرﭼﻪ ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎودێﺮ ﺑﮑﺮێ.
ﻣﺎڵﭙﻪڕی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،رۆژﻧﺎﻣﻪی »ﮐﻮردﺳﺘﺎن« ﻟﻪ ﺗﯚڕی ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯽ ﺋﯿﻨﺘێﺮﻧێﺖ دا: ﺋیمەیﻞ و ﺗهلهفوونی ﺗهﺷﮑیﻼﺗی نﮫێنی: +9647508578190 Tashkilat.kdp92@gmail.com
www.kurdistanukurd.com info@kurdistanukurd.org info@kurdistanukurd.com www.kurdch.tv: Yahsat 1A @ 52.5° East MHz 12.072 polarization: Vertical -27500 FEc : 7/8 Radiodk59@gmail.com
نەورۆزی ماناداری تەنگیسەر و ،بەشداریی ٢0هەزار کەسی شارەدێی خوشناو وتێکۆشەرپەرەوەری تەنگیسەر نزیک بە 20هەزار کوردی بە دروشمی «ئێمە پێکەوە جوانین» لە دەوری ئاگری نەورۆز و سەمای جامانەکان کۆ کردەوە. لە شارەدێی تەنگیسەر رۆژی 8ی خاکەلێوە دوای ئەوەی بەڕێوەبەران وڕێکخەرانی رێورەسمی نەورۆز ملیان بە تەنگەژە وکۆسپەکانی ناوەندە حکوومییەکان نەدا ،بەشێوەیەکی ڕێکوپێک وبێوێنە ئەو رێورەسمەیان بەڕێوە برد و بەهارو نەورۆزێکی جێ هیوا و ئومێدیان لە باوەش گرت. لــەو رێــورەســمــەدا بــەشــداریــی بــەرفــراوانــی خەڵکی کوردستان لە شارو گوندو ناوچە جیاجیاکان ،شکۆیەکی تایبەتی بەو رێورەسمە بەخشی و جارێکی دیکە خەڵکی رۆژهەاڵتی کوردستان ڕاشﻜاوانە پەیامی خۆیانیان هەم بە نەیاران و دوژمنانی کورد گەیاند ،بەهەم خەمخۆران و تێکۆشەرانی گەلەکەیان. تەنگیسەری خەمڵیو لــە جــوانــی و ،ســەربــەرز لە جوامێری وفــیــداکــاری ،هـــەزاران کەسی لــە خەڵکی بەهەست وسۆزی کوردی لە ئامێزگرت و ،بنەماڵەی سەرفەرازی شەهیدانی رێگەی ئازادی وسەبەستی ،بە
گوڵ وشیرینیەوە پێشوازییان لە مێوانان وبەشداربووان کرد. زانیارییەکان باس لەوە دەکەن ئەمساڵ لە مﻞ کردنی جامانە لە بۆنەکانی نــەورۆز بوو بە ڕەمــزو پەیامی یەکگرتوویی چاالکانی مەدەنی وسیاسیو لە الیەک دیکەش هاتنە مەیدانی خەڵک بە بــەرفــەراوانــیــەوە ، باسی لەوە دەکرد هەرچەشنە تەبایی الیەنە سیاسی و مەدەنییەکان لەسەر یەکریزی وپێکەوەبوونی خەڵک کاریگەریی ئەرینی دادەنێ.
قەڵەمبەدەستان و شاعیرانی کورد ،رێز لە بەشێک لە تێکۆشەرانی بواری فەرهەنگ وئەدەب گیرا. لەو شەوشێﻌرەدا ،هۆگرانی وێژەو ئەدەبی کوردیی لە شارەکانی بانە ،سەقز ،بۆکان ،دیــوانــدڕە ،سنە، کامیاران ،مەریوان ،نەﻏەدە ،شنۆ و پیرانشار بە شدار بوون. هەر لە درێژەی کارو چاالکییەکانی کۆڕی فەرهەنگی و زانستی «ئــەدەب»ی شاری بۆکان ،بەڕێوەبەرانی دڵسۆزو چاالکی ئەو ڕێکخراوە فەرهەنگییە لە ئاوایی بۆبۆکتانی ناوچەی سەقز کێبخانەو پۆلێکی فێرکردنی خوێندن و نووسین بە زمانی کوردییان کردەوە. لەو رێورەسمە فەرهەنگییەدا بەشێک لە شاعیران و نووسەرانی بەشدار ،شێﻌر و وتاریان خوێندەوەو گرووپی سروودی کﭽان و کۆرانی گوندی بۆبۆکتان بە سروودی نەورۆزییەوە کۆڕەکەیان ڕازاندەوە.
کۆتایی هاتنی خولێکی دیکەی فێرگەی زمانی کوردیی لە ئاوایی خوڕخوڕەی بۆکان
بە هــاوکــاری چاالکانی ئــەدەبــی و مەدەنیی شاری بۆکان لە چەندین گوندی ناوچەی خوڕخوڕەی گەورکی بۆکان ،زاواکێو ،ساردەکۆێستان ،خوڕخوڕە ،زێڕاندۆڵ و ساڵمەت خولێکی دیکەی فێرکاری زمانو ڕێنووسی کوردی کۆتایی هاتو لە رێورەسمێکدا وێڕای بەخشینی بڕوانامە بە قوتابیان لەوحی رێزلێنان بە مامۆستایانش بەخشرا. لە درێژەی ئەو رێورەسمە فەرهەنگییەدا کە ڕۆژی ٤ خاکه لێوه ١3٩٦بەڕێوەچوو ،چەند شاعیرو نووسەری میوان کە لە شــارە جۆراوجۆرەکانی کوردستانەوە
ئامادە بوون ،شێﻌرو بەرهەمە ئەدەبییەکانی خۆیانیان بەو بۆنەیە خوێندەوە.
دیوانێکی دیکەی شیﻌری کوردیی بە خەرمانی شێﻌرەکانی کورد زیادکرا ژنە شاعیرێکی خەڵکی شاری ورمێ دیوانی شیﻌری خۆی بە زاراوەی کرمانجی باڵوکردەوە. لە کۆتاییەکانی ساڵی ڕابــردوودا ،شلێر ئەمراهنەژاد دیوانی شیﻌریی خۆی بە زاراوەی کوردیی کرمانجی لە شاری ورمێ لەچاپ دا. ئــەو کۆمەڵە هەڵبەستە لەژێر نــاوی «پرۆژستۆرا جیهانی» لە ٦3الپەڕەدا باڵو کراوەتەوە. ڕێنووسی ئەو پەرتووکە بە کوردیی التینەو زۆربەی هەڵبەستەکانی بابەتی ژنــانــەو وێنای ژنــانــەی لەخۆ گرتووە. شایانی باسە ئەمە یەکەم دیــوانــی لەچاپ دراوی «شلێر ئەمراەنەژاد»ـە کە لە چەندین بۆنە و فێستیﭭاڵی وێژەییدا خەاڵتی پێبەخشراوە. دیوانی»پرۆژستۆرا جیهانی» لە چاپخانەی «عمو
The Official Organ Party of Kurdistan The Organ ofDemocratic Kurdistan Democratic Party-Iran - I ran
NO: 701 4 apr 2017 No: 493 5 Sep 2008
ﺑﻪر ﻟﻪ ﻣﺎواﯾﯽ رێورەسمە نەورۆزییەکان ،وێستگەیەک بۆ تێگەیشتﻦ لە رەفتاری خەڵکی کوردستان و ئەرکەکانی سەرشانمان
بەڕێوەچوونی دوو چاﻻکیی فەرهەنگی لە شارەکانی بانەو سەقز
لە شاری بانە شەوی ١١ی خاکەلێوە لە ژێر ناوی « لە گەڵ چرۆ دەگەشینەوە» کۆڕە شێﻌرێکی بەرباڵو بەڕێوە چوو. لە کــوڕە شێﻌرە کە لە رۆژانــی ســەرەتــای وەرزی ژیانەوە سروشت و نەورۆزی کوردەواریی پێکهاتبوو ،وێــــڕای خــوێــنــدنــەوەی چــەنــدیــن شــێــﻌــر لــە الیــەن
KURDISTAN
علوی» بە تیراژی 500دانە لە چاپ دراوە. شلێر ئەمراەنەژاد ساڵی ١358لە ورمێ لەدایک بووە و وێــڕای وەرگــێــڕانــی کتێبی «اولـــدوز و کــالغ ها»ی سەمەد بێهرەنگی ،لە دامــــەزاروەی ئەحمەدی خانی وانەی کوردیی کرمانجی بە فێرخوازان دەڵێتەوە.
بەرتەسکبوونەوەی مەجال و دەرفەتەکان بۆ خۆدەرخستن و خۆنیشاندانی کۆمەاڵنی خەڵکی واڵت لە کوردستانی ژێر دەسەاڵتی رێژیمی دژی گەلیی کۆماری ئیسالمی ئێراندا ،تا رادەیەکی زۆر خوێندنەوەو هەڵسەنگاندنی رەفتاری سیاسی و کۆمەاڵیەتی کۆمەڵگای کوردستانی تووشی ﺳامﯾﻞ ﺷەرەﻓﯽ دژواری کردوە .بۆیە ئەگەر لە بۆنەو دەرفەتێکی تایبەتدا کۆمەڵە جووڵەو خۆنیشاندانێک لە خەڵک دەبیندرێ ،سەرەتا جۆرێک لە نامۆیی و ،پاشان شۆک و ،دواتر دژوارییەک لە خوێندنەوەی رەفتارەکان دروست دەبێ کە دووپاتبوونەوەیان بە پێی دەرفەتەکان ،کۆمەڵێک هەڵوێست و خوێندنەوەی بۆ دەکرێ کە زۆرجار زۆریش وەک یەک ناچن! رێورەسمەکانی نەورۆز و سەری ساڵی نوێی هەتاوی یەکێک لەو دەرفەتانەیە کە ماوەی چەند ساڵێکە خەڵکی کوردستان وێڕای دەربڕینی شادی و خۆشحاڵی خۆیان ،بۆ گەیاندنی پەیامەکانی خۆیان بە الیەنە جۆراوجۆرەکان و پارێزگاری لە کولتوور و فەرهەنگ و شوناسی نەتەوەیی خۆیان کەڵکی لێ وەردەگرن. ئێستا خەڵکی شارو ناوچە جۆراوجۆرەکانی کوردستان بە پێکهێنانی میتینگ و کارنەڤاڵی هەزاران کەسی لە دەیان شوێنی جۆراوجۆر لە دەوری یەک کۆدەبنەوەو بە پێﭽەوانەی دە ساڵ پێش ئێستا« ،پێکەوە» رێورەسمە نەورۆزییەکان بەڕێوە دەبەن. لەم رێورەسمانەدا کە جاری وایە یەک مانگ پێشتر لە الیەن هەیئەتێکی بەڕێوەبەرییەوە ئامادەکاریی بۆ دەکرێ ،بە شێوەیەکی «رێکخراو» و «بەرنامە بۆ دارێژراو» ،وتار ،شێﻌر و گۆرانی و موزیک و هەڵپەرکێ و شانۆ پێشکەش دەکرێ و بە هەزاران کەس لە شارو گوندو ناوچەی جۆراوجۆرەوە بەشداریی تێدا دەکەن. هەرچەند تا ئێستایش خوێندنەوەی جۆراوجۆر بۆ پەیام و راسپاردەو هەڵسووکەوت)رەفتار(ی خەڵک لەم دەرفەتەدا کراوە، بەاڵم دیسانیش بە وردبوونەوە لە ناوەرۆکی پەیامە دووپاتەکانی خەڵک لەم رێورەسمانەو ،بەکەم سەیرکردنی ئەم جۆرە چاالکییانەی خەڵک لە الیەن هێندێک کەس و الیەنەوە ،هەست دەکرێ کە نەتوانراوە وەک خۆی خوێندنەوە بۆ رەفتاری خەڵک بکرێ و ببیندرێ!! جیا لەوەیکە ساڵ لە دوای ساڵ ئەم رێورەسمانە بە شێوەیەکی رێکخراوتر و مانادارتر لە رابردوو بەڕێوە دەچن و جیا لەوەیکە لەم رێورەسمانەدا راستەوخۆو ناراستەوخۆ پەیامی بوون و بەربەرەکانێ بە دەسەاڵتی سیاسی دەگەیەندرێ ،هەر لەم رێورەسمانەدا خەڵک راشکاوانە پەیامی تایبەتی بۆ حیزب و الیەنە سیاسییەکانی خۆیان لە دەرەوەی واڵتدەنێرن .هەموو ساڵێ خەڵک لەم بۆنەیەدا بە خوێندنەوەی شێﻌر ،شانۆ و نووسینی دروشم لە سەر پۆستێر و پالکارتی رێورەسمەکان داوا و پەیام و داواکاریی خۆیانبە گوێی حیزبەکاندا دەدەن. خەڵک لە رێورەسمە نەورۆزییەکاندا وێڕای ]نا[ وتن بە سیاسەتەکانی رێژیمی کۆماری ئیسالمی ئێران ،داوای یەکریزی، پێکەوەبوون ،هاوهەڵوێستی و یەکگرتنەوە لە حیزبەکان دەکەن .ئەوان بە تێگەیشتن لە بارودۆخی حیزبەکان ،بەتایبەت لە دە ساڵی رابردوودا کە تووشی لێکترازان و ئینشﻌاب و لەتبوون هاتوون ،دەرک بە دەردە گەورەکە دەکەن و تەنیا داوایان ئەوەیەک کە یەکگرتوو بن. کە دەڵێین بەداخەوە تا ئێستا خوێندنەوەیەکی هاوبەشی دروست لە رەفتاری خەڵکی واڵت لە الیەن هێندێک لە هێزە سیاسییەکانەوە چێ نەبووە ،بەو مانایە دێت کە هەست بە زەروورەتی «یەکریزی و یەکبوون و یەکگرتنەوە» بۆ واڵمدانەوە بە بارودۆخی سیاسی و کۆمەاڵیەتی ئێستای رۆژهەاڵتی کوردستان نەکراوە .کەمایەسییەک کە هۆکارەکەی تەنیا دەگەڕێتەوە بۆ بێتوانایی لە خوێندنەوەو ﻏایﺐبوونی دەرکێکیدروست لە واقﻌیەتەکانی ئەمڕۆی کۆمەڵگای کوردستان. پەرەسەندنی کاری رێکخراوەیی لە رۆژهەاڵتی کوردستان کە بەشی زۆری لە سەر دەستی چاالکانی سیاسی و مەدەنیی ناوخۆی واڵت و ئازایەتی ئەوان دروست بووە ،تا رادەیەکی زۆر توانیویەتی رەفتاری خەڵکی واڵت بەم ئاراستانەدا کە چەند ساڵێکە لە چوارچێوی ئەنجوومەن و رێکخراوە ئەدەبی ،ژینگەپارێزی و فەرهەنگی و ،بە گشتی بزاڤە مەدەنییەکان و رێورەسمەکانی نەورۆزدادەردەکەوێ شکڵ پێ بدات .لە ئێستادا بە سەدان رێکخراوی مەدەنی) ،(ngoناوەندی فێرکاریی زمانی کوردی ،ئەنجوومەنی ئەدەبی ،رێکخراوی ژینگەپارێزی و گرووپی شاخەوانی و .....لە رۆژهەاڵتی کوردستان بوونیان هەیە کە بێگومان رۆڵی سەرەکییان لە پەرەپێدان بە کاری رێکخراوەیی و بەڕێوەچوونی رێورەسمە نەورۆزییەکاندا هەیە .کەوابوو چاالکی و تێکۆشانی چاالکانی مەدەنی ،تێکۆشەرانی سیاسیی ناوخۆی واڵت ،هەڵسووڕاوانی ژینگەپارێزی و چاالکانی ئەدەبی و فەرهەنگی بە پێﭽەوانەی ئیدیﻌای هێندێک کەس و الیەن کە پێیان وابوو ناتوانێ هیﭻ دەسکەوتێکی هەبێ ،توانیویەتی گۆڕانێکی ریشەیی لە کۆمەڵگەی رۆژهەاڵتی کوردستاندا پێک بێنێ و پیالنی دەسەاڵت)پەراوێزخستن و لە بێتەفاوەتیدا هێشتنەوە و کﭗکردن( پووچەڵ بکاتەوە کە رێورەسمە نەورۆزییەکانی ئەمساڵ و سااڵنی رابردوو باشترین بەڵگەن بۆ ئەم ئیدیﻌایە. یەکێتی ،یەکبوون ،یەکریزی ،لە دەوری یەککۆبوونەوەو پێکەوە کارکردن ،بەرچاوترینی ئەو تایبەتمەندییانەن کە بە رەفتاری خەڵکی کوردستانەوە دیارە .خەڵک زۆر باش لەو واقﻌیەتە تێگەییوە کە ،بە تاکوتەرا کارکردن لە هەر مەجالێکی کۆمەاڵیەتی، سیاسی ،فەرهەنگی و هەر بوارێکی کاری مەدەنیدا نەتەنیا ناتوانێ سەرکەوتنی دڵخوازی لێبکەوێتەوە ،بەڵکوو زۆر ئاسان لە الیەن دەسەاڵتەوە بەربەستی بۆ ساز دەکرێ .بۆیە ئەمڕۆ دروشمی «ئێمە هەموومان پێکەوە جوانین» بوەتە پێناسە و پەیامی هەموو رێورەسم و چاالکییەکی خەڵک لە ناوخۆی واڵت .ئەوان بەم دروشمە جیا لە تەعبیرکردنی هێزی خۆیان لە پێکەوە بوون و یەکریزییاندا ،پەیامێکی روونیشیان بە گوێی حیزبە سیاسییەکانیشدا داوە کە هەمووان دەتوانن پێکەوە کاراو جوان بن. لە گەڵ ئەوەیکە رێوڕەسمەکانی نەورۆز لە رۆژهەاڵتی کوردستان نزیک بە دە ساڵە بەشێوەی تایبەت و لە شێوەی کارنەڤاڵ و میتینگدا بەڕێوە دەچێت ،بەاڵم رێورەسمە نەورۆزییەکانی ئەمساڵ تا رادەیەک تایبەتیتر بوو .ئەمساڵ لە سەر داواو پێشنیاری کۆمەڵێک لە چاالکانی سیاسی و مەدەنی ناوخۆی واڵت ،خەڵک بە گشتی بە جامانەوە لە رێوڕەسمەکاندا بەشدار بوون .بە شێوەیەک کە نەورۆزی ئەمساڵ بە «نەورۆزی جامانەکان» ناودێر کرا .خەڵک ئەمساڵ یەکگرتووانەتر و مانادارتر لە سااڵنی رابردوو ،بە بەکارهێنانی جەمانە وەک هێمایەک بۆ یەکبوون و یەکڕیزی ،روخسارو مانایەکی دیکەیان بە رێوڕەسمەکان بەخشی .هەرچەند دام و دەزگا ئەمنیەتییەکانی رێژیم زۆریان هەوڵدا لە زۆر شوێن پێش بە بەڕێوەچوونی رێوڕەسمە نەورۆزییەکان بگرن و تەنانەت لە زۆربەی شارەکان ئیزنی بەڕێوەچوونی رێوڕەسمەکانی نەدا ،بەاڵم دیسانیش لە چەند شوێنێکی ناوچەکانی کوردستان کۆبوونەوەی هەزاران و دەیان هەزارکەسی بەڕێوەچوون و خەڵک بەشێوەیەکی بەرچاو جامانەیان لە رێورڕەسمەکاندا بەکار هێنا. لێرەدا جێی خۆیەتی ئاماژە بە بەڕێوەچوونی رێوڕەسمی نەورۆزی ئەمساڵ لە ئاوایی تەنگیسەر بکەین .لە گەڵ ئەوەیکە لە الیەن دامودەزگا ئیداری و ئەمنیەتییەکانی رێژیمەوە رێوڕەسمەکە حەوتوویەک دواخرا ،بەاڵم لە نموونەی خۆیدا رێوڕەسمێکی بێوێنە بەڕێوەچوو؛ زیاتر لە بیست هەزار کەس لە سەرجەم شارو ناوچەکانی کوردستانەوە بەشداری رێوڕەسمەکەی تەنگیسەریان کرد کە زۆربەی نزیک بەتەواوی بەشداران بە کﭻ وکوڕو ژن و پیاو پیرو گەنجەوە جامانە لەمﻞ و جامانە لەسەرو جامانە لە کۆڵ بوون .دروشمی سەرەکیی رێوڕەسمەکە «ئێمە هەموو پێکەوە جوانین» بوو. ئەوەی لێرەدا پێویست بە ئاماژە پێکردنە ،زەروورەتــی تێگەیشتن لەو گۆڕانە کۆمەاڵیەتی و سیاسی و ،ئەو پەیام و راسپاردانەیە کە لە الیەن خەڵکەوە دەگەیەنرێتەە هێزە سیاسییەکان .ئەوان کە بەرپرسایەتی رێبەری و مودیرییەتی جوواڵنەوەی مافخوازانەی خەڵکیانهەیە ،دەبێ توانایی و دەرکی تێگەیشتن لەو واقﻌیاتانەیان هەبێ و ،ئازایانە خوێندنەوەی بۆ بکەن. ئەوەندی دەگەرێتەوە سەر حیزبی دێموکراتی کوردستان ،هەروەک لە پەیامی پێزانین و هەڵسەنگاندنی کۆمیسیۆنی تەشکیالتی ئەم حیزبە بۆ رێوڕەسمە نەورۆزییەکاندا هاتووە »،لە تەواوی ئەو کۆبوونەوەو میتینگ و کارنەڤااڵنەدا ئەوەی زیاتر لە هەموو بابەتێک رووی لە هێزە سیاسییەکان بێت و بۆ ئێمە وەک حیزبی دێموکراتی کوردستان شیاوی لێوردبوونەوەو جێگای پێشوازییە ،داواییەکریزی و یەکگرتوو بوونە .ئەوەڕاستیەکە کە پێشتریش لە هەموو ئاماژەو دەنگ هەڵبڕینێکی خەڵکەکەماندا بەرەوڕووی حیزب و الیەنە سیاسییەکانی رۆژهەاڵتی کوردستان ،کراوەتەوە .بە خوێندنەوە و هەڵسەنگاندنی ئێمە ،کارنەڤاڵە جەماوەری و حەماسییە پڕشکۆیەکانی نەورۆزی ئەمساڵی خەڵکیڕۆژهەاڵت بە دوای هەڕەشە و پیالنگێڕییەکانییەکساڵی رابردووی کۆماری ئیسالمی لە دژی هێزە سیاسییەکان و ،پاش ئەو هەمووە زەبر و زەنگەی ئەمڕێژیمەلەم ساڵەدا نیشانی دا، سەلماندنەوەی ئیرادەی کۆڵنەدان و تەسلیم نەبوون و بەردەوامیی خەڵکیڕۆژهەاڵت لە سەر خەباتی نەتەوەیی و ئازادیخوازیی خۆیان و هێزە سیاسییەکانی بەشدار لەوبزووتنەوەیەدابوو». لــە کــۆتــایــیدا جێی خۆیەتی بڵێین « :نــابــێ ئــەوەمــان لــە بــەرچــاو ون بــێ کــە هــاوکــاری و یەکیەتیی کـــردەوەی هەمووڕێکخراوەکانیڕۆژهەاڵتی کوردستان مەرجی سەرەکیی دەرکەوتنی ئاسۆیەکی تــەواوڕوون بۆ خەباتی ئەو بەشەی کوردستانە و یەکیەتی و هاوهەنگاوی هەموو هێزەکان ،هەم گوڕو تینێکی تەواوتر بە بزووتنەوەکەمان دەبەخشێ و هەم خەڵکەکەشمانیەکگرتووتر دەکا و بەرەو خەباتێکی شێلگیر و یەکالکەرەوە دەیانبزوێنێ».