ب سایتهای حزب دمکرات کردستان ،روزنامە «کوردستان» در شبکە جهانی اینترنت و ایمیل و تلفن بخش تشکیالت 009647508578190 Tashkilat.kdp92@gmail.com
www.kurdistanukurd.com info@kurdistanukurd.org info@kurdistanukurd.com www.kurdch.tv Hotbird:6 13 MHz 11137 polarization: horezental-SR: 27500 - FEc : 3/4
انصراف فریاد شیری از چاپ کتابش به دلیل اعمال سانسور فریاد شیری ،شاعر کرماشانی میگوید سانسور ن ه تنها کم نشده ،بیشتر هم شده است فریاد شیری به دلیل اعمال ممیزی روی مجموعه گزیده اشعارش که اشعار آن پیش از این چاپ شده‌اند ،از انتشار این کتاب انصراف داد. فریاد شیری می گوید مجموعه شعر «مردن به شرط فرشته» عنوان کتابی از گزیده اشعار 4مجموعه شعر قبلی من است که در دولتهای قبلی چاپ شدند و جالب است که در دولت گذشته هم چندین بار تجدید چاپ شدند .اما این کتاب که برای گرفتن مجوز چاپ به ارشاد رفته بود با بیش از 30مورد مشروطی روبرو شد. وی در گفتگو با خبرگزاری مهر گفت ه است بیشتر موارد حذفی هم روی دفتر سوم من که یک شعر بلند است ،وارد شده است .من هم دوست ندارم شعر ناقص به مخاطبم ارائه بدهم بنابراین از چاپ کتابم انصراف می‌دهم.
فریاد شیری ضمن اعتراض ب ه این موضوع گفت ه است با روی کار آمدن دولت جدید زمزمه‌ها و سخنانی شنیده می‌شد مبنی بر اینکه دوران سانسور بسررسیده ،اما به نظرم نه تنها ممیزی و سانسور کم نشده ،بلکه بیشتر هم شده است. شکوه اصلی من این است که چرا شعرهایی که در دولت پیشین ممیزی و سانسور شدیدتر بود ،چاپ شده‌اند ،اما در این دولت که مدعی برداشتن ممیزی است اجازه چاپ ندارند.
بنا ب ه گزارس شنوباس شاعران و نویسندگانی از شهرهای اشنویه ،بوکان ،مهاباد و بان ه در این شب شعر شرکت کرده بودند ،در پایان این مراسم از شاعران و هنرمندان حاضر در شب شعر با اهدای جوایزی تقدیر به عمل آمد.
نمایندگان کرد مجلس :بی‌توجهی به زبان کردی در حالیک ه شعار اصلی کاندیداهای کرد درمجلس در شهرها و مناطق کردستان قبل از انتخابات ،تالش و برنامه‌ریزی در خصوص عملیاتی کردن خواندن و نوشتن ب ه زبان کردی بود ه است ،اما بعد از ورود ب ه مجلس ،این نمایندگان ،عالو ه بر اینک ه هیچ اقدامی در این راستا انجام نداده‌اند ،بلک ه خود نیز از نوشتن ب ه زبان کردی در وب سایت و وبالگهای خود پرهیز و خودداری کرده‌اند. با توج ه به اینک ه بیشتر نمایندگان مجلس دارای وبسایت، وبالگ شخصی و صفحات فیس‌بوک میباشند ولی تا کنون حتی یک جمل ه هم ب ه زبان کردی از کار و فعالیت روزانه‌ی خود را ب ه زبان کردی ننوشته‌اند ،در حالیک ه شعار اصلی زمان انتخابات آنها تالش برای رسمی کردن بکارگیری زبان کردی بوده است. خودداری نمایندگان مجلس از نوشتن ب ه زبان کردی در وبالگ و وب سایتهای شخصی خود در حالیست ک ه بعد
فعالیت انجمن سبز چیا در خصوص ممانعت از شکار تیم آموزش انجمن سبز چیا به منظور تنویر افکار عمومی و افزایش سطح آگاهی های زیست محیطی مردم به ویژه در مورد ممانعت از شکار ،روز جمعه 13 ،دی ماه مهمان روستاییان بخش «کوماسی» در جنوب شرقی مریوان شد. بنا ب ه گزارش تارنمای انجمن سبز چیا با توجه به ازدیاد شکار در فصل یخبندان ،اعضای انجمن سبز چیا در قالب 8 تیم به 12روستای منطقه کوماسی مراجعه کرد ه ه مربیان آموزش انجمن با بحث و تحلیل مسایل زیست محیطی به خصوص شکار از نقطه نظرهای دینی ،علمی و اخالقی سعی در متقاعد نمودن شهروندان این منطقه نمودند تا مانع از انجام مجدد شکار شوند. بنا ب ه این گزارش تیمهای انجمن سبز چیا در این فعالیت خود ب ه روستاهای «به‌رده‌سپی» « ،هه‌نگه ژاله«« ،کوریره»، «مولینان»« ،وروو»« ،گالن»« ،شایه‌ر»« ،پیر خیران»،
The Official Organ Democratic Party of Kurdistan The Organ of Kurdistan Democratic Party-Iran- Iran
NO: 624 20 janu 2014 No: 493 5 Sep 2008
کالم آخر
کالم آخر
سیاست «جدید» واپسگرایان!
برگزاری شب شعر به یاد مارف آقایی در شهر اشنویه مراسم شب شعر کردی با شرکت شاعران و هنرمندان و ادب‌دوستان کردستان برگزار گردید. بیست و ششم دی‌ماه ،شب شعری با همکاری کمیسیون فرهنگی شهر اشنویه و انجمن فرهنگی این شهر با حضور ادیبان ،قهرمانان ورزشی ،نخبگان علمی و اقشار مختلف مردم برگزار شد. در این مراسم یاد شاعر بزرگ کرد مارف آغایی گرامی داشته شد و به این مناسبت چند آهنگ سنتی و شعر خوانده شد.
KURDISTAN
از راه‌یافتن ب ه مجلس هیچگون ه اقدام عملی هم ب ه نسبت این موضوع نکرد ه و عمال این موضوع را ب ه باد فراموشی سپرده‌اند. شایان ذکر است ک ه این عدم توج ه نمایندگان مجلس ب ه نوشتن و خواندن ب ه زبان کردی در حالیست ک ه اینک هزاران وبالگ و سایت ب ه زبان کردی در کردستان ایران وجود دارد ک ه از سوی نویسندگان و شهروندان عادی مورد استفاد ه قرار می گیرد. «بلچه سوور»« ،ماموله»« ،الویسان» و هه‌لیزاوا» سفر کرده‌اند. این گزارش میگوید در منطقه کوماسی بیشترین آمار شکار حیوانات متعلق به کبک ،خرگوش و سنجاب بود ه و مردم این منطقه از شکار ماهی با موتور های برق و زهر ریزی در آب رودخانه ها از سوی تعدادی از مردم به ویژه صیادان منطقه مریوان خبر می دادند و نسبت به عدم اقدامات جدی در این رابطه گالیه‌مند بودند.
حکام جمهوری اسالمی از سیاست «فرزند کمتر، زندگی بهتر» عدول کرده‌اند و شعار جدیدشان عبارتست از «فرزند بیشتر ،زندگی شادتر» آری این شعار جدید و سیاست تازه‌ی حکام جمهوری اسالمی است. ب ه گفته‌ی مقامات ایران ،طبق تحقیقاتی ک ه پیرامون میزان جمعیت ایران انجام شده ،جامعه‌ی ایران بسوی پیری گام برمی دارد و گفت ه می‌شود ک ه کویستان فتوحی سال 1410وارد مرحله‌ی نخست پیری خواهد شد. این امر موجب گشت ه ک ه سیاستگذاران و تصمیم گیرندگان کشور بمنظور پیشگیری از این پدید ه ب ه اقدامات عاجلی دست بزنند تا از پیر شدن جامعه‌ی ایران جلوگیری کنند ،نظیر: مراقبتهای پزشکی و کنترل رایگان زنان از همان اوان بارداری تا دو سال پس از زایمان ،افزایش مرخصی زایمان از شش ما ه ب ه ن ه ما ه و 21ما ه مرخصی بدون حقوق برای مادران و نیز دو هفت ه مرخصی زایمان برای مردان و مجموعه‌ی تسهیالت دیگر. علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسالمی از سیاستهای رژیم نسبت ب ه کنترل جمعیت کشورانتقاد دارد و تداوم این سیاست را در دهه‌ی هفتاد ،خطا می‌‌داند و میگوید ک ه من نیز نظیر دیگر مقامات کشور در این خطا شریک هستم و باید از خداوند طلب بخشش کنیم. رهبر جمهوری اسالمی بمنظور عقب نشینی از سیاست کنترل جمعیت ،مرداد ما ه امسال دستوراتی صادر کرد و سپس وزارت بهداشت کلیه‌ی تصمیمات پیشین در رابط ه با کنترل جمعیت را بی‌اعتبار دانست و مجلس شورای اسالمی نیز الیحه‌ی تنظیم خانواد ه را علیرغم آنک ه چندین سال بود برای آن فرهنگ سازی می‌شد ،بدون توجه ب ه تأثیرات مخرب این تصمیم جدید ملغی نمود. جامعه‌ی امروز ایران در حال گذار از سنت بسوی مدرنیت ه است .مبنای فکری، اندیشه‌های کلیشه‌ای ،شیو ه او ویژگی زندگی و رفتار مردان و زنان ،همگی با خانواد ه و پیشینیان خود تفاوت چشمگیر دارند .روابط خانوادگی در مقایس ه باگذشت ه ضعیفتر شده ،فرد گرایی گسترش یافته ،زنان در کلیه‌ی عرصه‌های اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی و ...حظور چشمگیری دارند و شمار زنان تعصیلکرد ه در مقاطع باالی تحصیلی افزایش پیدا کرده‌است 93 .درصد از جمعیت ایران باسواد هستند 17\2 .درصد از مردان و 17\4درصد از جمعیت زنان دارای مدرک تحصیلی باال هستند .کاربران انترنت درایران 11میلیون و 221نفر و 33\4در صد از خانواده‌ها دارای کامپیوتر میباشند .کاربران اینترنت 30درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و ...این آمارها می‌تواند نشانگر تحول فرهنگی عمیقی در جامعه‌ی ایران باشند. مادامیک ه ساختار اجتماعی ،فرهنگی ،خانوادگی و اقتصادی دستخوش تغیر شده، سیاست جمهوری اسالمی در خصوص افزایش جمعیت نمی‌تواند بسادگی پیاد ه شود و مورد استقبال مردم واقع گردد .مردم کودکان را ب ه دنیا نمی‌آورند تا جسم نهیفشان در سرما و گرمای طاقت فرسا در خیابانها و کور ه پز خانه‌ها ب ه تحلیل برود! اکنون نیزهزاران نفر در شهرها وجود دارند ک ه جایی برای زیستن ندارند، هزاران خانواد ه وجود ندارد ک ه برای سیر کردن شکمشان محتاج یک قرص نان هستند ،هزاران خانواد ه وجود دارند ک ه از تأمین هزینه‌های درمان و مداوای فرزند مریضشان عاجز و درماند ه میباشند. جمهوری اسالمی ک ه پیر شدن جامعه‌ی ایران هراس دارد و ب ه همین دلیل تصمیمات عاجلی اتخاز می‌نماید ،آیا اگر فکری ب ه حال این هم ه کودک بی‌نوای خیابانی می‌کرد ،بهتر نبود؟ امروز جامعه‌ی ایران با بحرانها و ناهنجاریای اجتماعی فراوانی دست و پنج ه نرم میکند ،نظیر بیکاری ،فقر ،فساد ،اعتیاد ،قاچاق مواد مخدر ،دزدی ،باال بودن هزینه‌ی زندگی و ...آیا بهتر نبود فعال را ه چاره‌ای برای این مشکالت و معضالت بیابد ،تا تداوم بدون نگرانی ب ه آینده‌ی کودکی بیندیشد ک ه قصد ب ه دنیا آوردنش را دارند؟ در حال حاظر بیمه‌ی حمایت از زنان باردار هیچ سودی در بر ندارد ،زیرا خانواد ه (زن و مرد) هنگایک ه با چشم خود شاهد این هم ه فالکت و سی ه روزی هستند و بارگ و پوست آنها را احساس میکنند ،چگون ه می‌توانند کودکان بیشتری را وارد این محیط ناهنجار نمایند. * آمارها از سایت رادیو کوچ ه نقل شده‌اند.
7
شماره624 : 30دی 1392 20ژانویه‌ی 2014
سیاسی
آنچ ه ک ه تاکنون بعنوان زبان رسمی کردی شناخت ه شده است از سوی کردهای کردستان ترکی ه و سوری ه و حتی بخشهایی از کردستان ایران و عراق ک ه اکثریت قریب ب ه اتفاق کردها را در بر می‌گیرد ،بعنوان زبان رسمی استعمال نمی‌گردد .بدون تردید این اکثریت عظیم کردها ( غیراز بخشی از کردهای کردستان عراق) ک ه حق خواندن و نوشتن ب ه زبان خویش از آنها سلب شده است ،بدلیل شرایط سیاسی نمی‌توانند از زبان رسمی و استاندارد برخوردار باشند ،اما اگر روزی این حق رابدست آوردند ،آیا این زبان رسمی را ب ه کار خواهند گرفت یا گویش خود را زبان رسمی قرار خواهندداد؟ مسطفی معروفی
برسمیت شناختن زبان کردی از سوی پارلمان عراق (در غیاب زبان سراسری رسمی کردی)
مصطفی معروفی برگردان :سارم روز هفتم ژانویه پارلمان عــراق زبان کــردی را در کنار زبــان عربی برسمیت شناخت و تصمیم گرفت که زبــان کردی همراه با زبــان عربی بر روی اسکناس، پــاســپــورت ،عــائــم رانــنــدگــی و تمبر درج شود .علیرغم آنکه انکار نمی‌توان کرد که این تصمیم گام دیگری است در راستای قانونمند ک ــردن حــقــوق ملی کــردهــا ،اما مالحظاتی نیز برآن وارد است و در محافل کـــردی بــا واکــنــشــهــای گــونــاگــونــی مواجه گشته‌است .در این نوشتار تالش بعمل آمده که بدین مناسبت نگاهی داشته‌باشیم به نواقص این تصمیم و در پی آن به وضعیت زبان رسمی کردی خواهیم پرداخت. پیشینه‌ی برسمیت شناختن زبان کردی پس از جنگ جهانی اول و در پی فرو پاشی امپراطوری عثمانی و تشکیل کشور عــــراق ،مــلــت ک ــرد در راســتــای برسمیت شناخته شــدن زبــان خویش تــاش کــرده است .این تالشها در آن دوران عمدتا در کردستان عــراق در جریان بــود .احتماال حکومت زنده‌یاد شیخ محمود در منطقه‌ی سلیمانیه در این خصوص تأثیر بسیاری داشته‌است .زیرا جنبشی که شیخ محمود طی سالهای 1923ـ 1919رهبری می‌کرد دارای روزنامه بود ،نظیر «بانگ حق» و «امید استقالل» که به زبان کردی و البته ب ه گویش منطقه‌ی سلیمانیه چاپ و منتشر می‌شدند .در دورن حکومت شیخ محمود، زبــان کــردی زبــان رسمی منطقه‌ی تحت حاکمیت وی بود. درس ــت اســت ک ـه در نخستین قانون اســاســی عــراق در ســال 1925سخنی از زبان کردی به میان نیامده‌است ،اما نوعی آزادی به زبانهای غیر عربی داده شده‌بود که زبان کردی نیز یکی از‌آنها بود .این امر به نوبه‌ی خود گامی هر چند کوچک اما مهم بود .زیرا اگر به وضعیت زبان کردی در دیگر بخشهای کردستان توجه کنیم ،در کردستان ترکیه اساسا وجود ملت کرد و زبــان کــردی انکار می‌شد و در کردستان ایران نیز زبان کردی ممنوع بود و مردم ناچار می‌شدند به زبــان فارسی صحبت کرده و تحصیل کنند. سال 1931قانون اساسی عراق مورد بازنگری قــرار گرفت .بــرای نخستین بار در قانون اساسی یکی از کشورهایی که کردستان میان آنها تقسیم شده است ،زبان کردی برسمیت شناخته‌شد .آنزمان قانونی به تصویب رسید که قانون زبانهای بومی یا منطقه‌ای نامیده‌شد .اجازه داده شد که تحصیل در مــدارس (آن دوران ،تا مقطع ســوم متوسطه) بـه زبــان کــردی باشد و در اکثر مناطق کردستان عراق می‌شد در
ادامه‌ی:
مسألەی کرد و شعار اصلی در شرق کردستان
دادگاهها به زبان کردی صحبت کرد .در حالی که در بخش وسیعی از کردستان بخاطر ایــن حــق ،مــردم به دادگ ــاه کشیده می‌شدند! در سال 1946که جمهوری کردستان به رهبری پیشوا قاضی محمد در مهاباد تأسیس شد ،زبان و ادبیات کردی به زبان رسمی جمهوری کــردســتــان بــدل گردید، شماری روزنامه و نشریه به زبان کردی انتشار یافتند و در مدارس به زبان کردی تدریس می‌شد .بدون تردید پیشینه‌ی زبان کردی در عراق و در کردستان عراق در این رابطه تأثیر بسزایی داشت ،بویژه بدین دلیل که در این دوران شماری از نویسندگان و روشنفکران کردستان عــراق به جمهوری کردستان روی آورده‌بودند و چه به عنوان معلم و چه در مقام نویسنده به خدمت مشغول بودند .پس از انقالب 14ژوئیه
عراق زبان کردی همراه با زبان عربی در سرتاسر عــراق برسمیت شناخته شد تا زمان تصویب این امر در پارلمان ،جنبه‌ی عملی پیدا نکرده‌‌بود و از این پس باید پیاده شود .هر چند در قانون اساسی بصراحت به این حق اشاره شده است ،اما با اینحال اتخاذ این تصمیم چندان هم ساده نبودە و با مخالفتهای بسیاری مواجه بوده است، بگذریم از این که پس از ده سال به تصویب پارلمان رسیدەاست .طی ایــن مــدت زبان کــردی عمدتا در کردستان بعنوان زبان رسمی بکار گرفته می‌شد و علیرغم آنکه قانون ایــن حق را برسمیت شناخته بود و پول جدید عراق چاپ شد ،اما اثری از زبان کردی در آن نبود و این امر مورد بی توجهی قرار گرفت .اما طی چند سال اخیر در پاسپورت یا گذرنامه از زبان کردی هم استفاده می‌شد.
استاندارد بــرخــوردار هستند؟ اگــر پاسخ مثبت است کدام زبان؟ آنچه که در عراق و کردستان عراق و ایران بعنوان زبان رسمی کــردی جا افــتــاده اســت ،بر مبنای گویش کورمانجی میانه که بخش اعظم کردستان ایران و عراق را شامل می‌شود ،میباشد. این گویش ،زبان رسمی سه حکومت کردی بوده است :حکومت شیخ محمود (-1923 ،)1919جــمــهــوری کــردســتــان ( )1946و حکومت اقلیم کردستان که البته در برخی موارد در سطح رسمی از گویش کورمانج علیا نیز استفاده می‌شود. آنچه که تاکنون بعنوان زبــان رسمی کردی شناخته شده است از سوی کردهای کردستان ترکیه و سوریه و حتی بخشهایی از کردستان ایران و عراق که اکثریت قریب به اتفاق کردها را در بر می‌گیرد ،بعنوان زبان رسمی استعمال نمی‌گردد .بدون تردید
در عراق و برسرکارآمدن رژیم جمهوری، ملت کرد نیز همراه با ملت عرب بعنوان دو ملت اصلی برسمیت شناخته شدند که بدون تردید این امر در تثبیت زبان کردی تأثیر فراوانی داشــت .زبــان کــردی در پی صدور بیانیه‌ای 11مارس 1970در عراق گام دیگری بسوی برسمیت شناخته شدن برداشت .وجود کرد و عرب بعنوان دو ملت اصلی عراق مورد تأیید قرار گرفت .زبان کــردی در کردستان خود‌مختار در کنار زبان عربی برسمیت شناخته شد. سال 2004پس از سرنگونی رژیم بعث، در قانون اساسی عراق زبان کردی همراه با زبان عربی در سراسر کشور برسمیت شناخته شد .این نخستین بار بود که طبق قانون زبان کردی به یک زبان رسمی در سراسر کشور بدل می‌شد .این در حالیست که هنوز هم در ایران تالش بعمل می‌آید که زبان کردی بعنوان یکی از گویشهای زبان فارسی قلمدادگردد .یعنی زبان کردی مورد انکار قرار می‌گیرد و در ترکیه نیز تا این اواخر زبان کردی رسمیت نیافته بود. نواقص تصمیم پارلمان عراق از ســال 2004که در قانون اساسی
محافل کرد در کردستان عراق معتقد هستند که مصوبه‌ی پارلمان عراق کلیه‌ی حقوقی که در قانون اساسی این کشوردرج شده است را دربرنمی‌گیرد .بعنوان مثال: این تصمیم شامل پول ،عالئم رانندگی ،تمبر و پاسپورت می‌شود ،اما به اسناد سیاسی و دیپلماتیک ،قوانین و مــدارک حقوقی و زمینههای بسیار دیگر اشاره‌ای نکرده‌است. یعنی مادامیکه زبان کردی نظیر زبان عربی از رسمیت برخوردار است ،باید همچون زبان عربی نیز استعمال گردد. علیرغم ایــن نــواقــص ،ایــن تصمیم در مقایسه با گذشته و وضعیت زبان کردی در دیگر بخشهای کردستان ،دستاورد کوچکی نیست .اگر به قدرت و برنامه‌ی درست و تالش و فعالیت دلسوزانه‌ی کردها متکی باشد ،بدون تردید این آرمان در آینده تحقق خواهد یافت و در رابطه با برسمیت شناخته شــدن زبــان کــردی تصمیمات مناسبتری اتخاد می‌گردد. زبان رسمی کردی در عراق و کردستان در حال حاضر زبــان کــردی در عراق برسمیت شناخته شــده اســت .امــا آیــا در کردستان کردها ،خود از زبــان رسمی و
این اکثریت عظیم کردها ( غیراز بخشی از کردهای کردستان عراق) که حق خواندن و نوشتن به زبان خویش از آنها سلب شده است ،بدلیل شرایط سیاسی نمی‌توانند از زبان رسمی و استاندارد برخوردار باشند، اما اگر روزی این حق رابدست آوردند ،آیا این زبان رسمی را به کار خواهند گرفت یا گویش خود را زبان رسمی قرار خواهندداد؟ آیا کردها از دو زبــان رسمی برخوردار خواهند گشت؟ یا ایــن امکان وجــود دارد که چنان زبانی رسمی و استانداردی ایجاد شود که مورد قبول سراسر کردستان واقع شــود؟ اینها مجموعه سؤاالتی هستند که باید بدانها پاسخ داده شوند که از عهده این نوشتار خارج است. چنین پیداست ک ـه متأسفانه مــبــارزه در راســتــای ایجاد زبــان رسمی یا متحد کــردی بازتابی اســت از اوض ــاع سیاسی ملت کــرد .تصمیم پارلمان عــراق مبنی بر برسمیت شناختن زبان کردی تا این مرحله، دستاورد بزرگی است .اما اگر کرد دارای یک زبان رسمی و متحد سراسری می‌بود، این تصمیم برای کردها از اهمیت فزونتری برخوردار می‌بود.
«طرح مسألە»
تحقق حقوق ملت کرد از فدرالیزم تا استقالل آن ،نقطه نظرات متمایزی داشته باشند .امــا مسألەی اصلی اینست که آنها به ایــن امــر اعتقاد داشته باشند که مسألەی کرد تنها با تشکیل حاکمیت و کیان کردی حل خواهد شد و بصراحت از حق ملت کرد تا مرز جدایی حمایت نمایند. کــردهــای شــرق کــردســتــان در این مرحله باید طبق مصالح این بخش از کردستان در راستای دستیابی به حقوق مشروع خود تالش ورزند و راه خود را برای رسیدن به حقوق مشروع کرد ،بە شیوەی مرحله به مرحله و بــراســاس شــرایــط شرق کردستان طی کرده و سیاست خود را به جنوب کردستان گــره نزند. سیاست مقامات جنوب کردستان جهت حفظ حاکمیت خویش ،بسیاری اوقـــات بــا مصالح دیــگــر بخشهای کردستان و بویژه شرق کردستان در تضاد اســت .ایــن حق کردهای جنوب کردستان است که بر اساس مصالح خــود سیاست ورزی کند، امــا هنگامی مـی‌تــوان ایــن سیاست ورزی را «ملی» توصیف کرد که مصالح دیگر بخشهای کردستان را به مخاطره نیاندازد ،حقوق دیگران را نقض نکند ،ب ه رشد و شکوفایی جنبش ک ــرد در هــر چــهــار بخش کردستان یاری رساند و به مانعی بر سر راه آنــان بــدل نگردد .طبق شــرایــط حکومت جنوب کردستان بــویــژە در ارتــبــاط بــا کــشــورهــای همسایە و دولت مرکزی در بغداد، همچنین براساس سترکتور احزاب و افکار و سیاستهای آنان ،از پتانسیل تحقق این وظیفه برخوردار نیست و نمی‌تواند رمز پیروزی کرد و نقطه اتکایی برای جنبش رهایی کرد در هــر چــهــار بخش کــردســتــان باشد. کردهای شرق کردستان احــزاب و سازمانهای گوناگون خود را دارا هستند و اگــر وجــود نقطه اتکایی برای رهایی این ملت در این بخش از کردستان ضروری باشد ،بدون تــردیــد در هــمــان شــرق کردستان ســربــرخــواهــد آورد .احـــزاب شرق کردستان که امــروز طبق وضعیت خــویــش ســاکــن جــنــوب کــردســتــان هستند و توجیه‌شان بــرای عدول از مــبــارزه‌ی مسلحانه و غیره .... مصالح جنوب کردستان است ،باید برای مردم توضیح دهند که مصالح آنها با حکومت اقلیم کردستان در چه امــری نهفته اســت و ایــن روند تا کی می‌تواند ادامه داشته باشد؟ آن هم در حالیکه ب ــرادران جنوب مصالح آنــان را مدنظر نداشته و قدردان آنها نیستند!
در حال حاضر شعار اصلی ،رسیدن ب ه یک کشور فدرال است .اما اگر حقوق کردها در این چارچوب تأمین و تضمین نگردد ،کردها حق دارند خواستار جدایی گردند .اکثر احزاب و افرادی ک ه ب ه این اندیش ه اعتقاد دارند ،حق تعین سرنوشت و حتی استقالل را حق کردها می‌دانند ،اما اکنون بر اساس تحلیل اوضاع امروز طرح این شعار را مناسب نمی‌دانند .طبق یک برداشت ،برای رسیدن ب ه استقالل باید با توج ه ب ه شرایط امروز کردستان و جهان ،عدم توازن نیروهای کرد و دولتها ،حضور اکثر این احزاب در تبعید ،دوری آنها از جامعه‌ی کردستان و پایین بودن سطح رشد زیربنای اقتصادی و اجتماعی ـ سیاسی کرد ،از کانال فدرالیزم وارد عمل شد .فدرالیزم ب ه دلیل آنک ه ب ه نقش مرکز پایان داده و رل ملیتها را در امور مربوط ب ه زندگی خویش قوت می‌بخشد ،مرزهای جغرافیایی تاریخی را مشخص ساخت ه وسترکتور دولت کردی را ایجاد می‌نماید ،زمینه‌ی تحقق استقالل شرق کردستان را فراهم خواهد ساخت .طبق این برداشت ،فدرالیزم فرصت آنرا مهیا خواهدساخت ک ه کرد بطور مستمر و با هزینه‌ی کمتر راه خود را بسوی رسیدن ب ه آرزوی دیرینه‌ی خود ،یعنی استقالل و تشکیل کیان و حاکمیت خویش طی نماید
اندیشه‌ی آزاد
20ژانویه‌ی 2014
مسألەی کرد و شعار اصلی در شرق کردستان «طرح مسألە»
د :کامران امین آوە برگردان :سروش راقــــم ایـــن ســطــور پــیــشــتــر در ن ــوش ــتــه‌ای تــحــت ع ــن ــوان « بحث کوتایی پیرامون رمز موفقیت ایده‌ی استقالل طلبی در شرق کردستان ــ طرح مسألە» تا حدودی به موضوع استقالل و موانع موجود بر سر راه آن پرداخته‌است .در اینجا به عنوان ادامــه‌ی ایــن بحث بە مسألەی کرد در ایــن بخش از کــردســتــان و راه رسیدن به حاکمیت و کیان کردی پــرداخــت ـه‌م ـی‌شــود .ایــن نــوشــتــار در صدد پاسخگویی به کلیه‌ی سوأالت مــربــوط ب ـه مــســألــەی ک ــرد نیست، بلکه با توجه به وضعیت پیچیده‌ی کردستان ،تالشی است برای تبادل نظر و یا راه حل مسألەی کرد در شرق کردستان. مراحل جنبش کرد در کردستان در شرق کردستان با نگاهی به تاریخ و روند جنبش کرد طی یکصد سال گذشته ،مشاهده می‌کنیم که جنبش رهایی‌بخش کرد، طبق شرایط کردستان چند مرحله را پشت سر نهاده‌است .بعنوان مثال در اکــثــر بخشهای تقسیم شــده‌ی کــردســتــان ت ــا زمــــان پ ــای ــان جنگ جهانی دوم ،شعار اتحاد کردستان، شعار اصلی بوده‌است .در بدو امر بدلیل اوضــاع اقتصادی ـ اجتماعی، حاکم بــودن سیستم فئوداڵی ،عدم وجــود شرایط مناسب ،پایین بودن سطح روشنفکری و فرهنگی تحزب، رؤســـای عشایر رهــبــر ایــن جنبش بودند .در واقع همانها بودند که طبق پایگاه اجتماعی‌شان از توان و امکان گردآوری مردم ،تشکیل نیروی مسلح و نیز برقرار رابطه با دولتهای دیگر بمنظور کسب حمایت و پشتیبانی از جنبش کرد برخوردار بودند .این مرحلە می‌تواند بعنوان جنبش فئودالی ــــ رهایی‌بخش کــرد تعریف شــود. تشکیل حزب هیوا ،تجدید حیات کرد (حــزاب دمکرات کردستان) رهبری پیشوا قازی محمد) .انعقاد پیمان سه جانبه (سه مرز) و غیره ...تا حدود بسیاری جنبش کرد را تحت رهبری بخش روشنفکران وقت کردستان که از اســاســات نیروند استقالل طلبی و اتحاد کلیه‌ی بخشهای کردستان برخوردار بودند ،قرار داد. سرکوب و سرنگونی جمهوری کــردســتــان همزمان اســت بــا پایان یافتن ایــن مرحله ب ــرای یــک مدت تــوالنــی .نــیــرومــنــد ش ــدن دولــتــهــای اشغالگر و انعقاد پیمانهای مشترک علیه جنبش کرد ،حمایت ابرقدرتهای جهان از آنان ،تضعیف توان و تأثیر
رؤســــای عــشــایــر و مــتــحــول شــدن زیــربــنــای اقــتــصــادی ایــن کشورها، تــوســع ـه‌ی سیستم ســرمــایــه‌داری، تأثیر افکار چپ سراسری و امید به پایان یافتن به ظلم و ستم ملی در یک کشور سوسیالیستی ،مبارزه‌ی کــرد در شــرق کــردســتــان را وارد مرحله‌ی مبارزه برای کسب حقوق شــهــرونــدی و سپس خودمختاری در چــارچــوب ای ــران و نیز انتخاب آرمـــان سوسیالیزم و در پــی آن سوسیالیوزم دمکراتیک نمود .اعتقاد بــه حــل و فــصــل حقیقی استثمار طبقاتی و ملی در اتــحــاد جماهیر شوروی و کشورهای سوسیالیستی اروپایی ،مبارزه کمونیستها بعنوان نیروی اصلی ترقی خــواه علیه ظلم و ستم طبقاتی و ملی ،تأثیر فراوانی در ســوق دارن روشــنــفــکــران کرد بــســوی ایــن احـــزاب داشـــت .احــزاب عــمــده‌ی کــردســتــان در دورانـ ــی که جهان میان دو جبهه‌ی سوسیالیستی و کــاپــتــالــیــســتــی تقسیم شــده‌بــود، جــبــه ـه‌ی ســوســیــالــیــزم را انــتــخــاب کــردنــد .تــحــوالت پــس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و کشورهای همپیمانش در اروپای شرقی ،تأسیس دهها دولت تازه به استقالل رسیده و بــی اعــتــمــادی بــه حــل مــســألــەی ملیتهای چارچوب اقلیم کردستان که ثمره‌ی مبارزه برای استقالل کامل یا دستیابی به خودمختاری سیاسی اقتصادی در چارچوب عــراق بود، موجب تحریک حس استقالل طلبی بخشی از روشنفکران کرد و تشکیل چندین حزب و سازمان استقالل طلب کرد شرق کردستان در تبعید گردید. در احزابی چون حزب دمکرات کردستان نیز آرمان سوسیالیزم و سوسیالیزم دمکراتیک جــای خود را ب ـه تحقق حــق تعین سرنوشت مــلــت ک ــرد در ش ــرق کــردســتــان و تــأســیــس جــمــهــوری کــردســتــان در چارچوب یک ایران دمکراتیک فدرال داد ،اما در برنامه‌ی حزب دمکرات کردستان ایران ،تشکیل یک جامعه‌ی دمــکــراتــیــک ســوســیــالــیــتــی ،همچون آرمان استراتژیک این حزب کماکان بــقــوت خــود بــاق ـی‌اســت .در دوران حاضر بدلیل افزایش تعداد احزاب و سازمانهای کردی شرق کردستان، خواست حل مسألەی کــرد وسعت بیشتری در کنفدرالیزم دمکراتیک که ــ علیرغم بزرگ بودن شعار مزبورــ خواستی است از سطح حق شهروندی تا خــود مختاری ،فــدرال خواهی و استقالل را بە خود گرفته‌است .اکثر احـــزاب و شخصیتهای کــرد شرق کردستان بدلیل اتفاق‌نظر بر سر حل مسألەی کرد در چارچوب یک ایران فدرال و دمکراتیک ،علم کردن شعار استقالل را شعاری مناسب نمی‌دانند. شعار اصلی چند حــزب کردستانی نظیر حزب آزادی کردستان ،حزب استقالل کردستان و حــزب رهایی کــردســتــان کــه در تبعید تأسیس یافته‌اند ،استقالل و تشکیل دولت کـــردی در شــرق کــردســتــان اســت.
علیرغم آنکه کلیه‌ی ایــن احــزاب بر سر مشکل کرد و مبارزه در راستای تحقق حق تعین سرنوشت کرد اتفاق نظر دارند و در راه آزادی کردستان قربانیهای فــراوانــی داده‌انـــد ،امــا بر سر شعار استراتژیک خویش اتفاق نظر دارنــد .احزاب فدرالیزم طلب یا استقالل طلب تا کنون نتوانسته‌اند جبهه‌ی مشترکی از همفکران خویش تشکیل داده و در قالب یک پالتفرم ملی در راستای تحقق حقوق ملت کـــرد در شـــرق کــردســتــان تــاش ورزنــد .انشقاق و انشعاب در میان احــــزاب کــاســیــک ش ــرق کــردســتــان به یک پدیده‌ی عــادی بــدل گشته و منافع فــردی و گروهی این احــزاب، مصالح ملی را تحت‌الشعاع خود قرار داده‌است. از طــرف دیگر بحران فکری و تشکیالتی ،حــضــور درازمــــدت این احــــزاب در تبعید ،وجـــود نقصان درارتباط ارگانیک با جامعه‌ی شرق کردستان ،بی اختیاری سیاسی و تشکیالتی آنها در جنوب کردستان بــخــاطــر حــفــظ و رع ــای ــت مــصــالــح حکومت اقلیم کــردســتــان و غیره، جنبش ملت کرد در شرق کردستان را در سطح نازلی قرار داده است. احزاب استقالل طلب نیز چه از نظر فکری و چـه از لحاظ عملی تأثیر چندانی نداشته‌اند ،تنها در چارچوب ســـــردادن شــعــار اســتــقــال مــحــدود مانده‌اند و تاکنون نتوانسته‌اند در خصوص اوضاع اقتصادی ،اجتماعی و سیاسی شرق کردستان ،نحوه‌ی تــوده‌ای کردن این شعار و مبارزه بــرای رسیدن به حق استقالل ملت کرد ،تحلیلی آنچنانی ارائه دهند .آنها نیز علیرغم انتقاد بسیار نسبت بە غیرفعال بودن احزاب کالسیک کرد، خود نیز دچار همان بحرانی هستند که احــزاب دیگر را با آن متهم می کنند .در چنین شــرایــط سیاسی‌ای آیا کرد و نمایندگان رنگارنگ شرق کردستان در معامالت سیاسی خود با اپوزسیون باصطالح فدرال‌طلب ایرانی یا حتی برای گفتگو و مذاکره با حکومت ایــران که بخش از آنها در راســتــای آن تــاش م ـی‌ورزنــد، می‌توانند چنان صــدای قدرتمندی باشند که مسألەی کرد را بوسیله‌ی آن چاره نمایند؟! ****** ب ــا تــوجــه بــه‌شــرایــط و مبانی مادی و معنوی کردستان ،می‌توان شیوه‌های مبارزه علیه ستم ملی را بدین شیوه تقسیم بندی کرد: مبارزه برای حق شهروندی • و خودمختاری فرهنگی. مبارزه برای خودمختاری • سیاسی و اقتصادی در یک کشور فدرال. مبارزه بــرای استقالل هر • کــدام از بخشهای کردستان بطور جداگانه. مــبــارزه ب ــرای استقالل و • اتحاد کلیه‌ی بخشهای کردستان. انتخابات هر کدام از موارد فوق
بستگی دارد به: میزان و سطح آگاهی ملی کرد که به عنوان بخشی از زندگی و فرهنگ جامعه موجد احساس و شور ویژه‌ای برای پایان دادن به ستم ملی است. مــــیــــزان تـــــــوان احــــــزاب کردستانی برای توده‌ای کردن مسألە و گـــردآوری و سازماندهی مــردم حول شعارهایشان ،بویژه در خارج در بخش مکریان یعنی از کرماشان تا ایالم ،مهران و دهلران که از لحاظ مذهبی شیعه هستند و فعالیت احزاب کــردســتــانــی در ایــن مناطق بسیار مشکل بوده است. توازن احزاب کرد در مقابل دولت اشغالگر. تضمین حمایت کشورهای بزرگ جهان از مبارزه‌ی خلق کرد در راستای حل مسألەی ملی تا سطح جــدایــی و تشکیل کیان و حاکمیت کردی. در ایــنــجــا طــبــق شــــروط فــوق بــرای انتخاب شعار استراتژیکی و تاکتیکی هر حزبی این سؤاالت مطرح می‌شوند: در نــبــود حــزب یــا تشکل • نیرومندی که در کلیه‌ی بخشهای کردستان تأثیرگذار باشد ،چگونه ممکن است که کرد سرزمین تقسیم شــــده‌ی خـــود را مــتــحــد ســاخــت ـه و کردستان بزرگ و مستقلی را ایجاد نماید؟ هنگامیکه در بخشهای از • هم تفکیک شــده‌ی کردستان چنان نیرویی وجــود نــدارد که بتواند این شعار را همه‌گیر ساخته و رهبری جنبش رهایی‌بخش کــرد را بدست گــیــرد ،طــرح شــعــار استقالل تــا چه حد با واقعیات این بخشها همخوانی دارد؟ در چــنــیــن ح ــال ــت ــی آی ــا • شعار اصلی اتحاد هر چهار بخش کردستان ،شعاری است به جا؟ یا اینکه بهتراست کردهای هرکدام از بخشهای کردستان بکوشند تا بخش خود را آزاد کنند و سپس با توجه به شرایط منطقه و آزاد شدن هر چهار بخش ،کردستان بزرگ و مستقل را تشکیل دهند؟ یا بهتر آن است که کردهای • هر کشوری با توجه به عدم وجود شرایط الزم در کشورهایی که در آنها بسر می‌برند ،تنها برای دستیابی بـه حــق شهروندی و خودمختاری فرهنگی مبارزه کنند ؟ یا آرمــان و شعار تاکتیکی و استراتژیکی آنها تشکیل یک کشور فدرال و دمکراتیک باشد؟ آیـــــــــا مــــمــــکــــن ن ــی ــس ــت • خودمختاری سیاسی و اقتصادی در یک ایــران فــدرال بعنوان یک مرحله زمینه‌ی استقالل را فراهم سازد و در این راستا بهتر آن نیست که فدرالیزم یک شعار تاکتیکی و استقالل یک شعار استراتژیک باشد؟ اگر اندیشه‌ی حقوق شهروندی و خودمختاری فرهنگی را در کنار
شماره624 : 30دی 1392
6
نهیم ،احتماال دو برداشت اصلی میان روشنفکران کرد مشاهده شود: نخست :در حــال حاضر شعار اصلی ،رسیدن به یک کشور فدرال اســت .اما اگر حقوق کردها در این چــارچــوب تأمین و تضمین نگردد، کردها حق دارنــد خواستار جدایی گردند .اکثر احزاب و افــرادی که به این اندیشه اعتقاد دارنــد ،حق تعین سرنوشت و حتی استقالل را حق کردها می‌دانند ،اما اکنون بر اساس تحلیل اوضاع امروز طرح این شعار را مناسب نمی‌دانند .طبق یک برداشت، ب ــرای رســیــدن ب ـه استقالل بــایــد با توجه بـه شــرایــط ام ــروز کردستان و جهان ،عدم تــوازن نیروهای کرد و دولتها ،حضور اکثر ایــن احــزاب در تبعید ،دوری آنها از جامعه‌ی کردستان و پایین بودن سطح رشد زیــربــنــای اقــتــصــادی و اجــتــمــاعــی ـ سیاسی کرد ،از کانال فدرالیزم وارد عمل شد .فدرالیزم به دلیل آنکه به نقش مرکز پایان داده و رل ملیتها را در امور مربوط به زندگی خویش قوت می‌بخشد ،مرزهای جغرافیایی تـــاریـــخـــی را مــشــخــص ســاخــت ـه وسترکتور دولــت کــردی را ایجاد می‌نماید ،زمینه‌ی تحقق استقالل شرق کردستان را فراهم خواهد ساخت. طبق این برداشت ،فدرالیزم فرصت آنرا مهیا خواهدساخت که کرد بطور مستمر و با هزینه‌ی کمتر راه خود را بسوی رسیدن به آرزوی دیرینه‌ی خود ،یعنی استقالل و تشکیل کیان و حاکمیت خویش طی نماید .بعنوان مثال کشورهایی ک ه حاصل فروپاشی اتــحــاد جــمــاهــیــر شــــوروی هستند، نمونه‌ای از چنین حالتی میباشد. تشکیل جمهوریهای سوسیالیستی در اتحاد جماهیر شوروی ،پس از اکتبر سال 1917میالدی ،موجب استحکام پایه‌های ملی و تشکیل دستگاهها و سیستم دولتی خلقهایی که در دوران تزار تحت ظلم و ستم دولت روسیه بودند ،گردید .با فروپاشی شوروی، هــر ک ــدام از ایــن جمهوریها بدلیل دارا بــودن مبانی و پایه‌های الزم برای ایجاد یک کشور مستقل ،اعالم استقالل کرده و کشور مستقل خود را تشکیل دادند. در اینجا چند سؤال در خصوص چنین راه‌‌حلی برای مشکل ملی در ایران مطرح می‌شد:
ایرانیان به شیوه‌ای جدی به چشم نمی‌خورد و تمامیت خواهان ایرانی بــا دیـ ــده‌ی تــجــزیـه طــلــب ب ـه کــردهــا می‌نگرد ،به مفهوم به هدردادن وقت و انرژی کرد نیست؟ هــنــگــامــیــکـه در بــرنــام ـه‌ی • بخشی از احــــزاب و ســازمــانــهــای شــرق کــردســتــان از مــبــارزه بــرای تشکیل یک جامعه‌ی سوسیالیستی یا سوسیالیزم دمکراتیک بعنوان آرمان آینده آنهم در یک کشور مذهبی و جهان سومی سخن بمیان می‌آید، چرا نباید بصراحت از حق کرد برای رسیدن به استقالل و تشکیل کیان و حاکمیت آنها صحبت کرد؟ بدون تردید وجــود حق جدایی به مفهوم جدا شدن نیست ،بلکه تضمینی است بـــرای آنــک ـه اگــر دولـــت فـــدرال حق خلق کرد را پایمال کرد ،کردها حق داشتەباشند تا از طریق قانونی راه خود را از این دولت جدا نماید. دوم :استقالل بعنوان یک شعار استراتژیکی و تاکتیکی تنها راه‌‌حل مسألەی کرد است .طبق این برداشت هــرگــون ـه انــدیــشــه‌ی فـــــدرال طلبی مـی‌تــوانــد مانعی بــاشــد بــر ســر راه دستیابی به تشکیل یک کیان ملی و استقالل کردها .با توجه به تحوالتی که دو دهه‌ی گذشته در سطح منطقه و جــهــان بــوقــوع پــیــوســتـه‌انــد ،وقت استقالل و تشکیل یک دولت کردی فرا رسیده و باید خواست استقالل مطرح شــود .حال این سؤالها پیش می‌آید: اکــنــون بــیــش از دو دهـه • است که در کشور دو ملیتی عراق، حکومت نیمه مستقل اقلیم کردستان تــأســیــس ش ــده اســـت .ای ــن حکومت دارای یک سترکتور دولتی و نیروی بــزرگ پیشمرگ اســت ،امــا علیرغم تمایل اکثریت م ــردم ،چــرا تاکنون خواستار استقالل نگشته است؟ در مقایسه با آنها ،هنگامیکه • یک کرد شرق کردستان که در یک کشور کثیرالملله بسر می‌برد و حتی در بخش وسیعی از شرق کردستان (از کرماشان تا دهــلــران) از افکار و اندیشه‌ی ملی و تأثیرات احــزاب ک ــردی کمتر اث ــری دی ــده مـی‌شــود، چگونه ممکن است شرق کردستان آزاد و مستقل گردد؟ از طرف دیگر آیا حکومت • اقلیم کردستان کـه علیرغم همه‌ی قدرتی که دارد ،خواستار استقالل نیست و خــود را کــمــاکــان بخشی از ع ــراق فـــدرال م ـی‌دانــد ،می‌تواند الگوی خوبی بــرای کــردهــای شرق کردستان باشد بــرای مطرح کردن شعار استقالل بعنوان یک شعار هم استراتژیکی و هم تاکتیکی و رهبر اقلیم نیز همچون رمز پیروزی کرد و ستون جنبش رهایی‌بخش کرد در هر چهار بخش کردستان خوانده شود؟ آیا بهتر نسیت با توجه به • وضعیت ذکر شــده ،استقالل طلبان شرق کردستان ،فدرالیزم را به‌عنوان مرحله‌ای برای رسیدن به استقالل مد نظر داشته باشند و به ضدیت با این اندیشه بر نخیزند؟
آیـــا نــیــروهــای فــدرالــیــزم • طلب ایرانی ،تقسیم سیستم حاکمیت برمبنای جغرافیایی ــ تاریخی را قبول خواهند کرد؟ آیـــا ایـــن هــم ـه نــشــســت و • جــلــســات نــیــروهــای کــردســتــانــی با نمایندگان گوناگون باصطالح دمکرات و چپ ایرانی ،تاکنون توانسته است سخن پایانی نظرآنها را بسوی حل مسألەی کرد کلیه‌ی این سؤاالت قابل بحث و و دیگر ملیتهای ایران جلب نماید؟ بررسی هستند .نمایندگان گوناگون • آیا دنبال کــردن این ایده ،کرد می‌توانند در خصوص شیوه‌ی در حالیکه زمینه‌ی الزم برای قبول ص7 حتی وجود ملیت در ایران در میان
5
شماره624 : 30دی 1392 20ژانویه‌ی 2014
سیاسی
تأسیس جمهوری کردستان در تاریخ ملت کرد ،پیش از آنکە یک رویداد تاریخی در اقلیمی کوچک باشد ،مبدأ و مرجعی از معرفت و آگاهی بود کە تعریف و هویتی مدرن بە جامعە کردستان و فرد کرد داد و یک شخصیت جدید هویت طلب در جامعە و فرد کرد بوجودآورد کە این تأثیر ذهنی و معرفتی در عصر حاضر نیز هر روز بیش از پیش در اعماق ذهن و روان انسان کرد رخنە کردە و ملکە ذهن هر انسان میهن‌پرستی شدەاست. جامعە کردستان و فرد کرد با رجوع بە جمهوری کردستان و پیام و رسالت آن ،رویداد تاریخی و دستاوردهایش ،احساس میکند کە دارای هویت ویژەی خویش بودە و همین عنصر تمایزبخش سایکولوژیک چنان مٶثر بودە کە فرد آگاه و میهن پرست کرد دیگر احساس خودکوچک‌بینی نکردە و جهت تثبیت هویت کردی و ارتقاء خودآگاهی جامعە تالش می‌نماید.
تأثیرات ذهنی و روانی جمهوری کردستان بر جامعە و فرد کرد «که‌ویار» برگردان :مسعود رویــدادهــای تاریخی در عین حال کە بر جریانهای سیاسی و اقتصادی اثــرگــذار هستند و در بسیاری مواقع موجب تغییر جهت جریانات سیاسی می‌شوند ،در دراز مدت بر جامعە و سایکولوژی افراد جامعە نیز تأثیر می‌گذارند. تأسیس جمهوری کردستان در شهر مهاباد با وجود اینکە از لحاظ سیاسی و سلطەی اداری منطقە محدودی را شامل می‌شد، اما از لحاظ روانی و سایکولوژی تــوانــســت شخصیت ویــــژەای بە جامعە کردستان و کردها در هر چهار بخش کردستان ببخشد. تأسیس جمهوری کردستان در تاریخ ملت کرد ،پیش از آنکە یک رویداد تاریخی در اقلیمی کوچک باشد ،مبدأ و مرجعی از معرفت و آگاهی بود کە تعریف و هویتی مدرن بە جامعە کردستان و فرد کــرد داد و یــک شخصیت جدید هویت طلب در جامعە و فرد کرد بوجودآورد کە این تأثیر ذهنی و معرفتی در عصر حاضر نیز هر روز بیش از پیش در اعماق ذهن و روان انسان کرد رخنە کردە و ملکە ذهن هر انسان میهن‌پرستی شدەاست. جامعە کردستان و فرد کرد با رجوع بە جمهوری کردستان و پیام و رسالت آن ،رویداد تاریخی و دستاوردهایش ،احساس میکند کە دارای هویت ویــژەی خویش بــودە و همین عنصر تمایزبخش سایکولوژیک چنان مٶثر بــودە کە فرد آگاه و میهن پرست کرد دیــگــر احــســاس خودکوچک‌بینی نکردە و جهت تثبیت هویت کردی و ارتقاء خودآگاهی جامعە تالش می‌نماید.
دســــتــــاوردهــــای جــمــهــوری کردستان هــرکــدام بە نوبە خود یکی از کمبودها و نقصان جامعە کــردســتــان را کــە تــا آن زمــان فــرصــت تیمار آالم ــش را نیافتە بــــود ،پــر م ـی‌نــمــایــد و از لحاظ هویت طلبی و ذهنیت بیداری ملی، شخصیتی جدید و مدرن بە فرد کرد می‌بخشد و در نهایت ،اعتماد بە نفس و خودآگاهی در جامعە کردستان و فــرد هشیار کــرد بە اوج مـی‌رســد و هویت طلبی در بستر اصیل و مستقل خویش قرار می‌گیرد. برافراشتن پرچم کردستان در زمـــان جــمــهــوری کــردســتــان، افتخاریست برای جامعه کردستان و نشانەای روشن است از هویت طلبی و اصالت فرزندان قدرشناس این ملت و بر همین اساس آنان می‌توانند در زیــر چتر ایــن نماد و سمبل ملی از هویت و چیستی خود دفاع نمایند و موجودیت ملت خویش را حفظ کنند. تشکیل سپاە ملی و نیروی پیشمرگ برای اولین بار در تاریخ، ایمان بە دفاع از خود را در انسان کرد بوجود آورد ،و تاکنون نیز نــیــروی پیشمرگ کــردســتــان کە بە شیوەای خودجوش از سوی جامعە کــردســتــان نــیــرو و تــوان مـی‌گــیــرد ،در اوج بــی امکاناتی، تعریف «مقاومت» را بە رسالت خویش بخشیدەاست. راه اندازی چاپخانە و انتشار کتاب و مجلە و روزنامە بە زبان کردی یکی دیگر از دستاوردهای جمهوری کردستان است کە برای اولین بــار ایــن پیام را بە انسان کــرد و جامعە کردستان داد کە زبان یکی از مبانی ناسیونالیسم و از عوامل مهم انسجام ملت و ناسیونالیسم کرد است. تأسیس جمهوری کردستان
در زمانیکە ناامیدی و تاریکی بر کردستان سایە افکندە بود ،بدین معنا بــود کــە بــە شــیــوەی بالفعل و بالقوە جــان تـــازەای در کالبد جنبش حق‌طلبانە و بی پشتیبان کرد ،دمیدە شد .ملت کرد از لحاظ روانــی و سایکولوژی اعتماد بە نفس خود را بازیافت و احساس اصالت و هویت‌طلبی در درونش ریشە دوانــد و همچون یک ملت آگاه و با اعتماد بە نفس ،حکومتی در قالب جمهوری تأسیس نمود. زبــان ،تئاتر ،تحصیل ،مجالت و روزنــامــەهــا ،مــراکــز و بنیادهای صنفی و دمکراتیک ،بــا سرعتی سرسام آور رشد کردە و توسعە یافتند .روشنایی و انوار گرمابخش ایــــن گ ــام ــه ــای بـــــزرگ ره ــب ــران جمهوری کردستان و در رأس آنها زندە یاد پیشوا قاضی محمد، بــرای همە اعصار تا ابد همچون
ســتــارەای درخــشــان می‌درخشد و همە فــرزنــدان میهن‌پرست و پیشمرگ همچون تجربەای گرانقدر و افتخارآمیز بە آن می‌بالند. شــمــار قــابــل مــاحــظــەای از ادبـــا ،نویسندگان ،زبانشناسان و حتی رهــبــران سیاسی نامدار کــردســتــان ،همان کسانی بودند کـــە در ج ــم ــه ــوری دمــکــراتــیــک کــردســتــان مــشــارکــت داشــتــە یا بعدها تحت تأثیر امیدبخش این جمهوری نوپا ،فکر و اندیشەهای کردپروری در آنان بــارور شدە، راه آمــانــهــای جــمــهــوری را در پیش گرفتند .کسانیکە اندیشەی میهن‌پرستی خود را از آرمانها و افکار جمهوری کردستان گرفتە و تحت تأثیر دستاوردهای گرانقدر آن ،بــا تــاش و کوشش فــراوان جهت خدمت بە کرد و کردستان و تحقق آرمانهایش ،مایە افتخار
میهن پرستان شدە و مطمئنا یاد و نامشان در تــاریــخ جـــاودان و گرامی خواهد ماند. پ ــس از تــأســیــس جــمــهــوری کـــردســـتـــان ،بـــــرای اولـــیـــن بــار سازمانهای ویژە جوانان و زنان تأسیس شدند ،زبان کردی زبان رســمــی مــنــاطــق تــحــت حاکمیت جمهوری کردستان شد و برای تحصیل بە زبان کردی برنامەریزی شــد و در همین راســتــا تحصیل بــرای کــودکــان اجــبــاری گردید و تالش همە جانبەای برای ریشەکن کــردن بــیــســوادی آغــاز گــردیــد و مهمتر از همە ،جوانان برای ادامە تحصیل بە خارج از کشور اعزام شدند .همەی اینها نشانگر توجە و اهتمام رهبران کرد بە ضرورت آموزش و پرورش بە زبان مادری فرزندان کرد بود و آنــان بە این واقعیت واقــف بودند کە تحصیل
ادامه‌ی:
نگاهی ساختاری به جمهوری کردستان و تحلیلی مختصر اساس تمامی فعالیت ها و برنامه ریزیها قرار دارد. دوم ــی ــن فــاکــتــور ب ــررس ــی سیاسی جــمــهــوری کــردســتــان از نــظــر فـــرم و مــحــتــواســت .مــتــد ســیــاســی جــمــهــوری کردستان همان مفاهیم حــزب دمکرات کردستان اســت کــه دمکراسی را ابــزار رســیــدن بــه آزادی ،بــرابــری و رف ــاه به عنوان استراتژی معرفی می کند .جمهوری کردستان نیز عمال نشان داد دمکراسی برای تمامی شهروندان کرد و غیر کرد امری ضروری و حیاتی است و جمهوری کــردســتــان خ ــود را در بــرابــر دفـــاع از ارزشهای اجتماعی و سیاسی ملت کرد و اقلیتهایی که در حوزه جغرافیایی جمهوری کردستان زندگی میکنند مسئول می داند. جمهوری کردستان با تمامی همسایگان خود روابطی دوستانه داشت و هیچگاه به آنان تعرض نکرد و همسایگان خود را مورد تهدید قرار نداد .با کشورهایی که شعار دوستی میدادند مالقاتهایی صورت گرفت و از میان دوستی با شــوروی و
آلــمــان ،ارتــبــاط و دوســتــی بــا شــوروی را برگزید آنهم نه به دلیل کمونیستی کــردن و یا تابعیت جمهوری کردستان از شــوروی ،بلکه با توجه به شعارهایی که شوروی برای حمایت از ملتهای تحت ستم و یا ملتهایی که به دنبال سروری ملی خــود هستند ســر مــیــداد ،جمهوری کردستان تصمیم به بازدید و مشورت با شوروی گرفت .البته دلیل دیگر اینست که بجز شوروی نه حکومت ایران تمایل داشــت خودمختاری ملت کرد را بپذیرد و با دوستی ،راه دیپلماسی و همزیستی ایجاد شود و نه سایر کشورها در بحران جنگ جهانی ظرفیت و یا فرصت اتحاد و همکاری با دیگر سرزمینها را داشتند .نکته مهم دیگری که الزم به ذکر است ،پس از گفتگوهای مسئوالن جمهوری کردستان با شوروی و وعده های آنان برای حمایت از حاکمیت ملت کرد در کردستان ایران نهایتا با اعطای امتیازات نفتی از جانب رژیـــم پــهــلــوی بــه شــــوروی ،بــه راحــتــی اردوگ ــاه شــرق از شعارهای خــود چشم
پوشی کرد و منافع خود را بر دوستی با جمهوری کردستان و حکومت دمکراتیک آذربایجان ترجیح داد .نکته مهم دیگری که درباره اصول سیاسی جمهوری کردستان بــرجــســتــه اســــت ،جــامــعــه مــحــور بــودن سیاست جمهوری کردستان است بطوری که می بینیم زندانی سیاسی در این یازده ماه وجود ندارد و در جمهوری کردستان نمایندگان تمامی اقشار مهم اجتماعی وارد سیاست می شوند تا سیاست در خدمت اجتماع قــرار گیرد و دمکراسی برقرار شود. ارزش ــه ــای مــدنــی و خــواســتــه هــا و نــیــازهــای جــامــعــه جــایــگــاه ویـــژه ای در جمهوری کردستان دارند .تاسیس و نشر روزنــامــه کردستان و بسیاری نشریات دیگر از جمله نشریاتی برای کودکان و زنان ،آموزش زبان مادری کردی و حتی زبان آذری و تاسیس مدرسه های کردی و آذری ،راه اندازی رادیو ،تاسیس اتحادیه جوانان و اتحادیه زنــان ،ترویج فرهنگ بویژه موسیقی ،تئاتر و نمایش و ...ارزش
و اهمیت جمهوری کردستان را به عنوان حکومتی دمکراتیک نشان می دهد. بــا تــوجــه بــه ایــنــکــه کـــرد تــا امـــروز بزرگترین ملت بدون دولت در دنیاست و همواره به بدترین و وحشیانه ترین شیوه ها مورد تهاجم قرار گرفته است ،یادگیری فنون و شیوه های نظامی بسیار برای ملت کرد ضــروری و حیاتی اســت .جمهوری کردستان با راه اندازی و تشکیل نهادهای نظامی برای دفاع از خود در واقع تجربیات پراکنده و سنتی عشایری مبارزات نظامی را تا حدود زیادی با علوم و فنون نظامی آن دوره آشنا کــرد بطوری که میبینیم سالها بعد وقتی که خمینی فرمان جهاد و حمله علیه کردستان را صادر کرد ،ملت کرد بوسیله تجربیات سالهای 46و 47 و همچنین اصول نظامی که از جمهوری کردستان بصورت ارزش درآم ــده بود تنها بــرای دفــاع از خــود دربــرابــر هجوم جمهوری اسالمی استفاده کرد و همانند دوران جمهوری کردستان هیچگاه بیرون از مرزهای کردستان فعالیت نظامی انجام
بە زبــان مــادری تأثیر مستقیمی بر رشد و شکوفایی کودکان در مدارس و همچنین شخصیت ملی آنان دارد؛ بە همین دلیل در این رابــطــە گامهای بلندی برداشتند تا کودکان کرد از همان ابتدا با الفبای کردی آشنا شوند. ایــن امــری انکارناپذیر است و تحقیقات نیز ثابت نــمــودە کە کــودکــانــی کــە بــە زبـ ــان مـــادری تحصیل میکنند در تفکر و ابراز افکار و نظرات خویش موفقترند. کــودکــانــی کــە نــاچــارنــد بــە زبانی دیــگــر تحصیل کــنــنــد ،در واقــع نمی‌توانند بە زبــان خویش تفکر نمایند و باید بــرای ابــراز نظرات خویش دنبال لغات و کلمات بیگانە بگردند و با چیدنشان در کنار هم جملە بسازند .این امر تأثیری منفی بــر روحــیــە و شخصیت کودکان دارد و در آیندە مانع پیشرفت و
ندادند. اقــتــصــاد و بــهــره گــیــری از منابع اقتصادی در جمهوری کردستان هیچگاه فرصت آن را پیدا نکرد بصورت جدی برنامه ریزی شده و توسعه پیدا کنند .عمر کوتاه جمهوری کردستان و همچنین عقب ماندگی جهان سوم از نظر اقتصادی این فاکتور مهم و قدرتمندی را که می تواند به طول عمر حکومت بیانجامد و در تمامی زمینه ها جامعه به رشد و باروری برسد، باعث شد که جمهوری کردستان از این ظرفیت مهم نتواند استفاده کند و جامعه آن زمــان تنها با استفاده از شیوه های سنتی اقتصادی در جهت اهداف جمهوری کردستان مشارکت می کرد. اگــر به پنج فاکتور فلسفه ،سیاست، جامعه مدنی ،اصول نظامی و اقتصاد که به صورت مختصر مورد بررسی قرار گرفت نگاه کنیم ،خواهیم دید جنبش هویت طلب و مطالبه محور کرد نه یک جنبش مقطعی بلکه ضرورتی است که همواره پیگیری شده است و جمهوری کردستان بهترین ادعا برای صلح طلب بودن ملت کرد است و ملت کرد از جمهوری کردستان درس اتحاد و خودباوری را آموخت.
متد سیاسی جمهوری کردستان همان مفاهیم حزب دمکرات کردستان است که دمکراسی را ابزار رسیدن به آزادی ،برابری و رفاه به عنوان استراتژی معرفی می کند .جمهوری کردستان نیز عمال نشان داد دمکراسی برای تمامی شهروندان کرد و غیر کرد امری ضروری و حیاتی است و جمهوری کردستان خود را در برابر دفاع از ارزشهای اجتماعی و سیاسی ملت کرد و اقلیتهایی که در حوزه جغرافیایی جمهوری کردستان زندگی میکنند مسئول می داند .جمهوری کردستان با تمامی همسایگان خود روابطی دوستانه داشت و هیچگاه به آنان تعرض نکرد و همسایگان خود را مورد تهدید قرار نداد. آرش لرستانی
سیاسی
ادامه‌ی:
پیام دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان بمناسبت
شصت وهشتمین سالروز تأسیس جمهوری کردستان
می‌دانیم ک ه سرنوشت سیاسی و اجتماعی مردم کردستان در کلیه‌ی کشورهایی کـ ه ملت کــرد میان آنها تقسیم شده‌است ،مستقیم یا غیر مستقیم ب ه مرکز این کشورها یعنی تهران ،بغداد ،دمشق و آنکارا گر ه خورده‌است .هرگون ه تحرک سیاسی در این کشورها بر اوضاع کردستان تأثیرگذار خواهدبود .حزب دمکرات در کردستان ایران با توجه به این واقعیت و تجربه‌ای ک ه از تاریخ کسب کرد ه بر این باور است ک ه باید از فرصتها بهره گرفت و برنام ه و تاکتیکهای مناسبی برای شرایط پیش‌آمده تدوین کرد .بشهادت تاریخ ،تأسیس جمهوری کردستان چشمگیرترین نمونەی خردوزری رهبران وقت جنبش کرد در کردستان ایــران و بویژ ه پیشوا قاضی محمد در ارتباط با شرایط و فرصتهای آن دوران است. در دوران جنگ جهانی دوم شرایط ویژه‌ای بر ایران و حاکمیت سیاسی آن حکمفرما شده بود و نیروهای س ه کشور بزرگ جهان یعنی اتحاد جماهیر شوروی ،بریتانیا و آمریکا با ورود به داخل خاک ایران ،اراده‌ی سیاسی چندانی برای حکومت و قدرت سیاسی در این کشور باقی نگذاشته بودند .در نتیج ه در بخشی از کردستان بویژ ه در منطقه‌ی مکریان و مهاباد یک خالء سیاسی ایجاد شد ه بود .در این شرایط ملت کرد توانست اراده‌ی سیاسی و اداری خود را به نمایش بگذارد و ب ه فکر تشکیل حزب و سازمان سیاسی بیافتد و سرانجام تأسیس جمهوری کردستان در این بخش از خاک کردستان ایران را اعالم نماید .بدین ترتیب بدرستی از این فرصت بهره‌برداری کرد و اراده‌ی سیاسی و ملی خود را حاکم گردانید. جمهوری کردستان حاوی تجربه‌ی ارزشمند دیگری بــرای ملت کــرد اســت .در تاریخ کهن و معاصر کرد، فرصتهای بهین ه و مناسبی برای حاکم گردانیدن اراده‌ی ملی فراهم گشته ،اما از آنها استفاد ه نشده‌است .این اراد ه در دوران جمهوری کردستان ب ه منص ه ظهور رسید و این درس به خمیرمایه‌ی مبارزە و فعالیت ملت کرد در کلیه‌ی بخشهای کردستان و همه‌ی نسلهای پس از خود بدل گشت. رفقای گرامی! مردم مبارز کردستان! نیروها و سازمانهای سیاسی میهن پرست کرد! مــا در حــالــی شصت وهشتمین ســالــروز تأسیس
ت جمهوری کردستان را گرامی می‌داریم ک ه چند سالی اس افق روشنی در مقابل سرنوشت ملت کرد قرارگرفته‌است. در کردستان عراق ،حکومت اقلیم کردستان ک ه پس از جمهوری کردستان بزرگترین و طوالنی‌ترین تجربه‌ی حاکمیت سیاسی کرد است ،اداره‌ی امور را بدست دارد و خوشبختان ه هر سال ثبات و پیشرفت بیشتری بخود می‌بیند .شرایط تشکیل این حکومت از بسیاری لحاظ بە شرایط تأسیس جمهوری کردستان شبی ه است .در این بخش از کردستان خلق کرد توانست ه است از شرایط واوضاع منطق ه و جهان بخوبی بهر ه گیرد و از آن در راستای مصالح و منافع کردستان عراق استفاد ه نمود ه و در خصوص فرصتها و شرایط ،تاکتیکها وشیوه‌های مناسبی را در پیش گیرد .هم ازاینرو در این منطقه‌ی پر آشوب ،در آرامی باقی مانده‌است. در کردستان ترکی ه مبارزه‌ی چریکی و شهری یا مدنی مبارزان کرد ،مسأله‌ی کرد در این کشور را ب ه یک پروسه‌ی سیاسی بدل ساخته‌است و کارگزاران سیاسی این کشور و دولت را ناچار ساخته‌است تا مشکالت داخلی کشور ترکی ه در زمینههای سیاسی ،اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی را حل و فصل نمایند ،قانون اساسی کشور را مورد بازنگری قرار داد ه و در آن تعدیل ایجاد نماید تا بتواند مشکالت خویش را چار ه کند .این امر نیز بسود جنبش کرد در این کشور بود ه و خوشبختانه کردها هم در حال استفاد ه از فرصتهای پیش آمده میباشند و ب ه شیوه‌ای مناسب در راستای تحقق آرمانهای خود تالش می‌ورزند. در کردستان سوری ه هرچند طی چند سال گذشت ه جنگ و آشوب بسیاری در این کشور جریان داشت ه و دارد و این امر کردهای این کشور را تا حد بسیاری با مشکل و معضل روبــرو ساخته‌است ،اما در عین حال یک فرصت تاریخی برای کردها فراهم گشته‌است ک ه با بهره‌گیری از تجارب مبارزاتی ملت کرد در دیگر بخشهای کردستان ،می‌توانند از این فرصت تاریخی بە نحواحسن استفاده نمایند .اینکه در این بخش از کردستان نوعی خودگردانی ب ه برنامه‌ی کــاری جنبش کرد بدل گشته، مایه‌ی خوشحالی است .اما د ر همان حال باید از طریق اهمیت دادن ب ه مشارکت عمومی و شرکت کلیه‌ی نیروها و سازمانهای سیاسی کردستان سوری ه در این تجربه، پایه‌های حاکمیت کردی را در آینده ب ه گونه‌ی مستحکم
شماره624 : 30دی 1392
تری تضمین نمایند. شیفتگان مشی و آرمانهای جمهوری کردستان! هم فرصت و هم شرایط دوران تأسیس جمهوری کردستان و هم سیاست ،تاکتیک و سرشت رهبران جمهوری کردستان در مقایس ه با جنبشهای پیش از خود ،متفاوت بود .شخص پیشوا قاضی محمد و رهبران حزب دمکرات بر اســاس شرایط و موقعیتهای دوران خود سیاستهای خود را برنامه‌ریزی می‌کردند .این امر یکی دیگر از تجارب ارزشمند جمهوری کردستان است و حزب دمکرات کردستان با بهره‌گیری از این تجرب ه در شرایط مختلف کوشیده‌است سیاست مناسبی در پیش گیرد. حــزب دمــکــرات کــردســتــان علیرغم آنک ه هیچگون ه توهمی نسبت به رژیم جمهوری اسالمی ایران نداشت ه و نــدارد ،اما در طول سی و پنج سال مبارزه‌ی اخیر خود ،ب ه شیوه‌های گوناگون و مناسب در مقابل این رژیم مبارز ه کرده و تاکتیکهای مختلفی را در پیش گرفته‌است. این حزب دائما مردم را تشویق کرده‌است ک ه در مبارز ه شرکت نمایند و از فرصتهای پیش‌آمد ه استفاد ه کنند و بدین ترتیب در یکی از عرصه‌های مبارز ه نقش خود را ایفا نمایند .این سیاست حزب ما ،این مجال را برای مردم کردستان ایران فراهم ساخته ک ه بیش از پیش ب ه نقش خود در مبارز ه اهمیت بدهند و در همه‌ی عرصه‌ها خود را نشان داد ه و تا حد ممکن ارتباط بهتری را میان مبارزه در داخل و خارج برقرار سازد .ما معتقدیم ک ه عرصه‌های مبارز ه می‌تواند متفاوت ،اما آرمانها یکی باشند .حزب دمکرات کردستان در این زمینه موفق بود ه و در ادامه‌ی این سیاست ،کوشیده‌است از کلیه‌ی فرصتها و مجالها استفاده نماید .اطمینان داریم ک ه ب ه این شیو ه جنبش کرد غنای فزونتری خواهد یافت و مسأله‌ی کرد شانس‌های گوناگون و بیشتری را برای پیشرفت خویش کسب خواهد کرد. خلقهای آزادیخوا ه ایران! در حالی یاد و خاطره‌ی تأسیس جمهوری کردستان را گرامی می‌داریم ک ه پیشنهاد نماینده‌ی مهاباد در مجلس شــورای اسالمی در خصوص بازنگری اداری استان ارومیه و تشکیل یک استان دیگر با عکس‌العمل نمایندگان آذربایجان در مجلس مواجه گشته‌است .ما در دوران
4
20ژانویه‌ی 2014 جمهوری کردستان و حکومت ملی آذربایجان از تجربه‌ی ارزشمندی در رسیدگی ب ه این مشکالت برخورداریم. همکاری هردو حکومت در این خصوص ،یکی از برگهای زرین مناسبات دوستانه‌ی دو ملت کرد و آذری است. ما حساسیت و سخنان شدید هیچکدام از طرفین در این رابط ه را مفید نمی‌دانیم .در حال حاضر ن ه ملت کرد و ن ه آذریها از حق تعین سرنوشت خویش برخوردار نیستند. آنچ ه ک ه در حال حاضر بیش ازهر زمانی ضروری ب ه نظر می‌رسد همبستگی این دو ملت و مبارز ه برای کسب حقوق ملی و مبارز ه و تالش و کوشش آنها در راستای تضعیف دیکتاتوری مرکزی است .باید در این رابطه توان خود را هماهنگ سازند و حامی و پشتیبان یکدیگر برای به دست آوردن حقوق غضب شده‌ی خویش باشند. از دیدگا ه حزب دمکرات کردستان اسناد و مدارک تاریخی ،عوامل جغرافیایی و شمار جمعیت ،مرزهای میان ملیتهای ایران را مشخص می‌سازند و هر گا ه در خصوص محل و یا منطقه‌ای مشکلی وجود داشت ه باشد، خواست اکثریت ساکنان این منطق ه به مشکل مزبور پایان خواهدداد .حزب دمکرات کردستان در مورد تقسیمات کشوری فعلی بویژ ه مناطقی ک ه ساکنان آنها را ملیتهای تحت ستم و از جمل ه ملت کــرد تشکیل می‌دهند نیز مالحظاتی دارد و معتقد است ک ه باید بر یک اساس درست و ن ه تحمیلی و بی‌توج ه ب ه خواست مردم این مناطق ،در شرایطی مناسب مورد بازنگری قرار گیرد .در شرایط حاضر مهمترین نکت ه آنست که از سویی مردم کردستان ایــران اتحاد و وحدت صفوف خود را تقویت نمایند و از سوی دیگر ملیتهای تحت ستم ایران در مبارز ه علی ه دیکتاتوری جمهوری اسالمی و فعالیت در راستای تحقق حقوق ملی‌شان ،همبست ه و پشتیبان یکدیگر باشند .این نیز یکی دیگر از پیامها و درسهای مهم جمهوری کردستان است ک ه برای ما به یادگار مانده‌است. در شصت و هشتمین ســالــروز تأسیس جمهوری کردستان ،یک بار دیگر وفــاداری و پیگیری خود را ب ه راه و آرمانهای این جمهوری و رئیس جمهور شهید آن ،پیشوا قاضی محمد تکرار می‌کنیم و ب ه شما اطمینان می‌دهیم تجارب ،پیامها و درسهای جمهوری کردستان را بسان سالهای گذشته ،راهنمای مبارزه‌ی حزب دمکرات کردستان قرار خواهیم داد.
ب ه امید پیروزی حزب دمکرات کردستان دفتر سیاسی دوم بهمن ماه 1392خورشیدی
نگاهی ساختاری به جمهوری کردستان و تحلیلی مختصر
آرش لرستانی اگ ــر بــخــواهــیــم ویــژگــیــهــای برجسته ســاخــتــاری و اصــول اســاســی جمهوری کردستان را برشماریم با توجه به دو فاکتور طول عمر یــازده ماهه و عملکرد جمهوری کردستان در این مدت و همچنین تــک حــزبــی بـــودن قـــدرت در جمهوری کردستان ،تحلیل ساختار فوق منطقی و روشن خواهد بود. اســاســی تــریــن شــاخــص هــای تحلیل جــمــهــوری کــردســتــان ،بــررســی فلسفی، سیاسی ،مدنی ،نظامی و اقتصادی هستند که باید به دور از تعصب و احساسات ارزیابی شوند .البته الزم به ذکر است با توجه به کوتاه بودن گفتار در مقاله تنها سعی شده است نمایی کلی به خواننده ارائ ــه شــود و ایــن نوشته بــه هیچ وجه
ادعای بررسی و ارزیابی کامل و جامع بصورت جزء به جزء را ندارد. جنبش ملی کرد در سه مرحله سنتی، مــدرن و معاصر قابل تعریف اســت که در این نوشته تنها به قسمت روژهــات ( کردستان ایران ) جنبش می پردازیم .با توجه به تاریخ طوالنی جنبش کرد ابتدا باید هویت ایــن جنبش کــه منبع انــرژی آن است تجزیه شود .هویت هر جنبشی اساس فلسفی فعالیت و تداوم آن بوده که با توجه به اثر بخشی و یا ناکارآمدی آن، جنبش را دستخوش پیروزیها و شکستهای نسبی و یا قطعی می کند .جنبش کرد از آغاز تا تاسیس حزب دمکرات کردستان در مرحله سنتی بوده ،از تاسیس حزب دمکرات کردستان تا زمانی که مبارزه مسلحانه بــه عــنــوان تاکتیک ،دیــگــر در اولویت نیست یعنی تا سال 1375شمسی مرحله مدرن جنبش و از 1375شمسی تا امروز مرحله معاصر قابل تعریف و دسته بندی است. اگر به سه مرحله جنبش کرد توجه کنیم خواهیم دید که همواره ملت بودن
کــرد و تــاش بــرای دستیابی بــه حقوق ملی برجسته ترین ویژگی هویت محور کرد بوده و اساس فلسفه جنبش کرد را تشکیل میدهد .جمهوری کردستان که نماد حاکمیت ملت کرد در کردستان ایران است
بصورت اجرایی و پراگماتیک تمام فعالیت ها و سازمان های خود را بر اساس این سروری ملی بنا میکند .هویت و محتوایی که در فاصله یازده ماهه حیات جمهوری کردستان ،ملت کرد نشان داد به دنبال چه
چیزی است و این هویت محوری همواره در دیپلماسی و مــطــبــوعــات جمهوری کردستان به روشنی بازتاب پیدا کرد و در جنبش معاصر نیز این هویت خواهی ص5
3
شماره624 : 30دی 1392 20ژانویه‌ی 2014
شلیک نیروهای رژیم ب ه سوی یک دستگاه خودرو شخصی خبر و گزارش
روز 92/10/13یک دستگا ه خودرو شخصی ک ه از شهر سردشت ب ه سمت نه‌الس بازمی‌گشت در محلی ب ه نام باسک ه دو در نزدیکی شهر
پرداخت نمایند. مسئوالن دبیرستان شبانه‌روزی دخترانه‌ی سرو آباد گفته‌اند ک ه هر خانواده‌ای مبلغ فوق را پرداخت ننماید حــق نـــدارد روزهـ ــای پنج شنب ه و جمع ه در دبیرستان حضور داشت ه باشند. این مسأل ه باعث نگرانی خانواده‌ها شده‌است. سوران ـ سروآباد
غارت کسبە شامگاە 10دی مــاه شماره‌ی از کــاروانــچــیــهــا در ک ــو ه دوالرن در نزدیکی بیتوش منطقەی ئاالن سردشت ب ه کمین نیروهای رژیم ای ــران افــتــاد ه و بیش از 15رأس حیوانات باری کاسبکاران ب ه همرا ه بارهای آنها ب ه دست نیروهای رژیم افتاد. همچنین شامگاە 14دی ما ه در روستای مارغان منطقەی سردشت چند خــودرو کاسبکاران ب ه کمین نیروهای رژیــم افتاد ه و ب ه سوی آنان تیراندازی شد ک ه در نتیج ه یکی از کاسبکاران بنام وفا فرزند حاجی چاوشین کوله‌سه ساکن سردشت زخمی گردید و دو دستگا ه خودرو کاسبکاران ب ه همرا ه اجناس داخل
آنان مصادر ه و ب ه شهر سردشت منتقل می‌گردد .همچنین در همین شب در پست بــازرســی پلیس را ه بیزلی ب ه سوی فردی بنام سامان اه ــل روســتــای نـــه‌الس تــیــرانــدازی
شد ه ک ه نامبرد ه زخمی و بازداشت مــی‌گــردد ،امــا بعد از آن ب ـ ه علت شکنجه‌ی نیروهای رژیم جان خود را از دست میدهد.
درگیری مردم سریاس منطقه‌ی پاوه با نیروهای سپاه پاسداران روز 15دی ما ه نیروهای سپا ه پاسداران ب ه بهانه‌ی تفتیش منزل یکی از اهالی روستای سریاس در منطقه‌ی پاو ه ب ه این روستا حمل ه برد ه و به اذیت و آزار مردم پرداختند ،ک ه این اقدام نیروهای رژیم با عکس‌العمل شدید مردم روستا روبرو گردید. در این درگیری یکی از ساکنان روستا بنام اکبر حسینی فرزند حاج عنایت زخمی و دست یکی دیگر از اهالی این روستا ب ه نام هژیر حسینی فرزند رضا شکست ه شد و پدرشان نیز از سوی نیروهای سپا ه پاسداران بازداشت گردید که درپی اعتراض شدید مردم آزاد شد .همچنین نیروهای رژیم یکی دیگر از ساکنین این روستا بنام رضا حسینی را بازداشت و ب ه مکانی نامعلوم منتقل نمودند. ت نیروهای رژیم بدین صورت مردم میهن پرست این روستا را مورد شایان ذکر است ک ه این اولین بار نیس حمل ه قرار می دهند. سیامک ــ پاوه
پیدا شدن جسد یک جوان اهل سردشت جسد یک جوان اهل سردشت ک ه قصد رفتن ب ه خارج از کشور را داشت پیدا شد. این جوان کرد مدتی پیش در مرز ایران و ترکی ه بە هنگام خروج ازمرز بر اثر سرمای شدید جان خود را از دست داد .این جوان سردشتی فرزین شیرزاد فرزند خضر اهل روستای نیسکاوی و دانشجوی علوم سیاسی دانشگا ه بهشتی تهران بــود .نامبرد ه مــدتــی نیز از ســوی نــیــروهــای امنیتی رژی ــم ایــران بازداشت ه شده‌بود .جسد این جوان کرد در میان غم و اندو ه مردم منطقه سردشت ب ه خاک سپرده شد.
روژین ــ سردشت
فشارنیروهای اطالعات بر کافی‌نتهای بوکان
درخواست 500هزار تومان پول از خانواده‌ی دانش‌آموزان سروآباد مسئوالن دبیرستان شبانه‌روزی شهرسروآباد ب ه دانش آمــوزان دختر این دبیرستان اعالم کردەاند ک ه باید هر دانش‌آموز مبلغ 500هزار تومان ب ه دبیرستان کمک کند. مسئوالن این دبیرستان گفته‌اند ک ه ب ه دلیل کمبود بودج ه و ب ه منظور تأمین سوخت و دیگر احتیاجات این دبیرستان دخترانه باید هر کدام از خانواده‌های دانش آموزان کمکهای خود را ک ه 500هزار تومان است
سردشت مورد تیراندازی نیروهای رژیم قرار می‌گیرد ک ه در نتیج ه فردی ب ه نام سامان خضری فرزند رحمان اهل بخش نه‌الس 20 ،ساله، ب ه قتل می‌رسد.
اداره‌ی اطالعات در شهر بوکان تمامی کافی‌نتهای این شهر را مطلع کرد ه ک ه از این ب ه بعد هر کس قصد استفاد ه ازانترنت را داشته‌باشد باید اداره‌ی اطالعات را از آن آگا ه سازد .پیشتر نیز چنین اقداماتی صورت گرفته‌بود ،حتی در این مکانها دوربین مخفی نصب شده‌بود ،اما هم‌اکنون پلیس سایبری مشغول ب ه کار شد ه و مستقیما ناظر کافی‌نتها هستند. هیوا چیا ــ بوکان
رژیم در شهر سقز در دو نقطە دستگاه پارازیت کار گذاشته‌است این دو نقطە در مرکز شهر قرار دارند ،یکی از این نقاط در شهربانی و در محلی ب ـ ه همین ن ــام اســت، دوربین نقطەی سپا ه پاسداران در بلوار بان ه در نزدیکی فرمانداری قرار دارد ،در هر دو نقطە دستگا ه پخش پارازیت ب ه دکلهای مخابرات نصب شده‌است .این دو نقطە ب ه دو دلیل انتخاب شده‌است .یکی اینک ه این نقاط کامال محافظت شد ه هستند و دوم اینک ه بیشتر مناطق شهر را پوشش می‌دهند. شهربانی ،محلەهای به‌ردبران، تپه‌ی ماالن ،سیورآوا ،شهناز ،کریم آباد ،چهار را ه سیلو ،جامعه ،کاظم
خ ــان ،کــانــی ایــازبــگ و ســپــا ه نیز، محله‌های بــلــوار بــانـه ،بیمارستان بــلــوار وح ـــدت ،کـــشـــاورزان ،کانی گرمکاو ،دادگــا ه قدیم و بهارستان تاز ه را پوشش می‌دهند و بدین‌ترتیب بخش وسیعی از شهر سقز را تحت
پوشش قرار می‌دهند ،بدون آنک ه ب ه مشکالت و زیانهای پارازیت توج ه نمایند. علی ــ سقز
احداث سد باالن در منطق ه سردشت کارهای احداث سد باالن در منطقه‌ی سردشت در حال پیشرفت است ،در حال حاضر در پشت باالن در حال احداث یک پل ب ه طول 400متر و بلندی 50متر و پهنای 11متر هستند ،همچنین قرار است یک سد دیگر در «شیوه‌میر» احداث شود.
نظرات متفاوت در مورد تشکیل استان مهاباد در میان مردم در مورد مسأله‌ی تشکیل استانی به‌مرکزیت مهاباد ک ه از سوی نمایند ه شهر مهاباد در مجلس ایران مطرح شد ه و خواستار ایجاد یک استان بنام کردستان شمالی شد ه اســت ،نظرات متفاوتی وجــود دارد .شماری از مردم موافق تشکیل چنین استانی هستند ،چون معتقدند ک ه با ایجاد چنین استانی اکثر کارهای اداری در خود شهر مهاباد انجام خواهدشد و احتیاجی ب ه صرف وقت وهزینه‌ی زیاد نیست ،اما اکثر مردم با این اقدام مخالف هستند و معتقدند ک ه رژیم ایران هرازچندگاهی با سیاستی بسیار شیادانە و با استفاد ه از نیروهای وابست ه ب ه خود در مجلس قصد دارد هویت این استان را کە 70درصد جمعیت آن کرد هستند تغییر دادە و با جدا کردن چند شهری کە ساکنان آنها کرد و سنی مذهب هستند ،چنین وانمود کند ک ه در استان ارومی ه جدا
از چند شهر ،کردها در هیچ شهر دیگری از شهرهای این استان ساکن نیستند .برخی هم معتقدند کە اگر این موضوع عملی گردد کردها با دست خود هویت کردی شهرهای ،خوی ،سلماس ،ارومیه ،شاهین دژ و تیکاب س از را ازبین خواهد بــرد و هــدف رژیمهای یکی پ دیگری ایران را تحقق خواهد بخشید .شمار دیگری از مردم نیز معتقدند کە باید نام استان آذربایجان غربی تغییریابد نە اینکە ب ه دو استان تقسیم شود. هنوز از ســوی نمایندەی سردشت و پیرانشهر اظهارنظر و یــا توضیحی در ایــن خصوص منتشر نشدەاست. هه‌ردی ریبوار ــ سردشت
نرخ انواع میو‌ه در منطقه‌ی رسالت تهران در 19دی ماه 92
هه‌ردی ریبوار ــ سردشت
باز هم خود کشی یک جوان درسردشت ی ب ه نام آرمان فرزند عمر اهل شهر سردشت و ساکن محل ه ماراغان خود در روز 92/10/22جوان 15سالەا را حلق‌آویز نمود ه و ب ه زندگی خود پایان داد .نامبرد ه دانش‌آموز بود
سیب سرخ هر کیلو 5800تومان انار هر کیلو 4000تومان کیوی هر کیلو 4900تومان موز هر کیلو 4500تومان نارنگی بندری هر کیلو 7800تومان
نارنگی شمال هر کیلو 5800تومان پرتقال هر کیلو 4300تومان پرتقال خونی هرکیلو 3500تومان گوجه‌فرنگی هر کیلو 3900تومان خیار هر کیلو 3800تومان
« کوردستان» از این پس گوشه‌ای از صفحات خود را ب ه اخبارو گزارشهایی اختصاص میدهد ک ه از سوی اعضا و هواداران حزب یا خوانندگان این نشری ه ب ه مرکز اطالع رسانی می‌رسند .لذا از عزیزانی که اقدام ب ه ارسال خبر و یا گزارش می‌نمایند ،تقاضا می‌شود عکسها و تصاویر مربوط ب ه آنها را نیز ضمیمه‌ی اخبار و گزارشات ارسالی نمایند.
پیام دبیرکل حزب دمکرات کردستان ب ه مناسبت عید میالد حضرت محمد(ص) دبیرکل حزب دمکرات کردستان ب ه مناسبت فرارسیدن عید میالد حضرت محمد(ص) پیامی را خطاب ب ه مسلمانان جهان منتشر کرد. آقای خالد عزیزی دبیرکل حزب دمکرات کردستان با اشار ه ب ه اینک ه آیین اسالم پیامآور آشتی و صلح و برابری است ،نوشت ه است امیدوارم ک ه این عید مبارک باعث تقویت روح مدارا و آشتی میان ملیتها و آیینهای مختلف
ایران گردد. متن این پیام ب ه شرح زیر است: مناسبت روز والدت پیغمبر اسالم حضرت محمد ،را ب ه همه‌ی مسلمانان جهان ،خصوصأ مسلمانان کردستان ایران تبریک عرض نمود ه و امیدوارم این روز موجب تقویت روح تعامل و آشتی میان ملیتها و آیینهای مختلف جامعه‌ی ایران شود. خالد عزیزی 1392 / 10 / 22
دیدار نمایندگی حزب دمکرات در هولیر از دفتر ناحیەی 3اتحادیەی میهنی کردستان هیأت نمایندگی حزب دمکرات کردستان در هولیر از دفتر ناحیەی 3ات ــح ــادی ــەی مــیــهــنــی کــردســتــان دیدارکرد. روز یکشنبە 29دی هیأت نمایندگی حزب دمکرات کردستان در هــولــیــر ،مــتــشــکــل از آقــایــان ابراهیم زیوەیی و حسن کاکلی از دفتر ناحیەی 3اتحادیەی میهنی کردستان در هولیر دیــدار کرد و از سوی هیأت میزبان ب ه سرپرستی آقای رزگار علی ،مسئول جدید این دفتر مورد استقبال قرار گرفتند. در ای ــن دیــــدار آقـــای ابــراهــیــم زیــوەیــی ،نمایندەی حــزب دمکرات
کردستان در هولیر ضمن تبریک بە مناسبت انتصاب آقای رزگار علی بە عنوان مسئول تازەی دفتر ناحیەی 3اتحادیەی میهنی کردستان ،گفت امیدوار است کە روابط میان حزب دمــکــرات کــردســتــان و اتــحــادیــەی میهنی کردستان همچنان حسنه‌و
گسترش یابد. الزم بــە ذکــر اســت کــە در این دیدار آقای ارسالن بایز ،عضو دفتر سیاسی اتحادیەی میهنی کردستان نیز حضور داشت.
برگزاری سمینار بررسی سه مرحله‌ی مبارزات پیشمرگ کردستان
کمیسیون آمــــوزش ح ــزب دمــکــرات کــردســتــان سمیناری را بــرای اسماعیل بازیار ،کــادر برجسته‌ی حزب و استاد دانشگاه برگزار کرد. آقای اسماعیل بازیار کادر حزب دمکرات کردستان و استاد دانشگاه ،در سمیناری ب ه ب ــراورد تاریخی س ه مقطع زمانی مختلف حیات و وجــود پیشمرگ و ویژگیهای آن پرداخت. این سمینار روز شنب ه 30آذر از سوی کمیسیون آموزش و تحقیق حزب دمکرات کردستان و با حضور ده‌هــا تن از پیشمرگان و کــادر حزب برگزار گردید.
اسماعیل بازیار در این سمینار با تقسیم بحث خود ب ه س ه مقطع تاریخ مبارزاتی نیروی پێشمرگ در جمهوری کردستان بـ ه رهــبــری پیشوا قــازی محمد ،مــبــارزه‌ی مسلحانه‌ی حزب دمکرات در سالهای 47-46و مرحله‌ی بعد از انقالب ملتهای ایران از سال 57تا 75شمسی ب ه تجزی ه و تحلیل نقش پیشمرگ کردستان در جنبش سیاسی ملی کرد در کردستان ایران در هر کدام از این مقاطع زمانی پرداخت. آق ــای بــازیــار بــا اشـــار ه ب ـ ه بــرخــی از ویژگیهای مانند وظایف نیروی پیشمرگ ،مناطق حوزه‌ی فعالیت پیشمرگ ،بافت و ترکیب نیروهای پێشمرگ‌و تحلیل این به برآورد نیروها از نظر کمی و کیفی اشار ه کرد ه و این ویژگیهای تاریخی مبارزات نیروهای پیشمرگ حزب دمکرات کردستان با هم پرداخت. موضوع دیگری قابل بحث ،مبارزات پیشمرگ و تأثیرات آن بر جنبش سیاسی کرد در کردستان ایران بــود و در پایان جمعی از حــاضــران نقط ه نظرات و دیدگاههای خود در این خصوص ابراز داشتند.
برگزاری سمینار بررسی جامعەشناسانەی تاریخ حزب دمکرات کردستان کمیسیون آم ــوزش حــزب دمــکــرات کردستان بە مناسبت 2بهمن ،سالگرد تأسیس حکومت جمهوری کــردســتــان ،ســمــیــنــاری را تــحــت عــنــوان « بــررســی جامعەشناسانەی تاریخ حزب دمکرات کردستان برای آرش لرستانی ،کادر رسانه‌ای حزب برگزار کرد. در ایــن سمینار کە قبل از ظهر یکشنبە 29 ،دی برگزار گردید ،آرش لرستانی با نگاهی جامعەشناسانە بە موضوع ناسیونالیسم کردی و نقض حقوق ملی ملت کرد در طول تاریخ ،نقض و نادیدە گرفتن زبان کردی، بە تأسیس جمهوری کردستان اشارە داشتە و اقدامات حزب دمکرات کردستان در پروسەی بسط و گسترش ناسیونالیسم کرد در کردستان ایران را مثبت ارزیابی نمود. آرش لرستانی در معرفی جمهوری کردستان ضمن اشــارە بە احساس اعتماد بنفس فــردی و غــرور ملی ملت کرد کە از این حاکمیت نشأت گرفت ،اضافە کرد، دمکراسی برای اولین بار در تاریخ ایران و کردستان، در جمهوری کردستان تبلور یافت. تعریف جامعەشناسانەی مبارزات سالهای 46و 47شمسی ،علنی ساختن مــبــارزات حــزب دمکرات کردستان با متینگ 100هزار نفری مهاباد ،ادامەی دفاع بە حق کرد در جغرافیای سیاسی خود و شهادت سە رهبر حزب دمکرات کردستان و تأثیرات آن بر روی مبارزات حزب دمکرات کردستان در داخل کردستان و سطوح جهانی ،محورهای دیگر این سمینار بود. آرش لرستانی در ادامەی بحث خود بە سە شیوەی تغییر سیستم سیاسی و تجزیە و تحلیل انقالب ملتهای
خبر و گزارش
شماره624 : 30دی 1392
2
20ژانویه‌ی 2014
دیدار هیأت کنفرانس احزاب کردستانی در بریتانیا از دفتر سیاسی حزب دمکرات کردستان هــیــأتــی از کــنــفــرانــس احـ ــزاب کــردســتــانــی در بریتانیا از دفتر سیاسی حــزب دمــکــرات کردستان دیدار کرد و از سوی هیأت میزبان مورد استقبال قرار گرفت. بــعــداز ظــهــر شنبە 28دی( ، 18ژانـــویـــەی )2014هــیــأتــی از دوس ــت ــان کـــرد و حـــزب دمــکــرات ک ــردس ــت ــان ،مــتــشــکــل از احــســان ق ــادر ،سخنگوی کنفرانس احــزاب کردستانی در بریتانیا و پروفسور فیلیپ روبینسون ،تحلیلگر در مرکز «چــاتــهــام هــــاوس» کــە یــک مرکز پژوهشی و تحقیقی اســتــراتــژی و البیگری متنفذ بریتانیایی میباشد، از دفــتــر ســیــاســی ح ــزب دمــکــرات کــردســتــان دی ــدار کــرد و از سوی هیأت میزبان بە سرپرستی آقای خالد عزیزی ،دبیر کل حزب مورد استقبال قرار گرفت. در این دیدار دو طرف خرسندی خــود را از ت ــداوم رواب ــط فیمابین ابــــراز نــمــوده و احــســان قـــادر ب ه تشریح آخرین اقدامات مربوط بە همسو ساختن گفتمان و تالشهای احــزاب هر چهار بخش کردستان، در بریتانیا بــا ه ــدف تــوجــهــە هر چ ه بیشتر دستگاههای سیاسی و حکومتی بریتانیا و همچنین سایر کشورهای سطح بین‌الملل بە سوی
مسألەی کــرد در هــر چهار بخش کردستان پرداخت. ایشان عالوە بر تشریح آخرین اقــدامــات کنفرانس مذبور ،از نقش نمایندگی حزب دمکرات کردستان در بریتانیا و در کل رهبری این حزب در مطرح کردن گفتمان ملی و جاانداختن این مفهوم ملی در هر چهار بخش کــردســتــان در کشور بریتانیا تقدیر نمود. در ادام ه آقای خالد عزیزی دبیر کل حزب دمکرات کردستان ضمن اب ــراز پشتیبانی مجدد و آمادگی حزب دمکرات کردستان برای ادام ه و هرچ ه تعمیق کــردن همکاری و همفکری در این مورد ،ب ه تحلیل و بررسی این طرح مشترک کردستانی در آیند ه و راهکارهای هرچ ه قوی‌تر کردن آن پرداخت. در ادامـــــ ه پ ــروف ــس ــور فیلیپ
روبینسون نقط ه نــظــرات خــود در مـــورد خــوانــش ســیــاســی بریتانیا در خــصــوص ت ــح ــوالت اخــیــر در خــاورمــیــان ـ ه خــصــوصــأ در مــورد سیاستهای خارجی این کشور در مورد ایران و مسأله‌ی کرد را بیان کرد ه و در خصوص چگونگی جلب توجه ه دستگاههای سیاسی بریتانیا ب ـ ه سمت مسأله‌ی کــرد در ایــران نکاتی را مطرح ساخت. در بخش دیگری از این نشست هردو هیأت ب ه گفتگوی آزاد در مورد آخرین تحوالت منطق ه و تأثیرات آن بــر مــســألـه‌ی کــرد در هــرکــدام از بخشهای کــردســتــان خصوصأ مسأله‌ی کرد در ایران پرداختند.
عفو بین‌الملل نگران از وضعیت سالمت چهار زندانی کرد ســازمــان عــفــو بــیـن‌الــمــلــل روز س ـه‌شــنــبــه 17 ،دی‌مــــاه نــســبــت به وضعیت چهار زندانی کــرد که به گفته ایــن ســازمــان ۶۴روز است که در اعتراض به حکم اعدام خود و وضعیتشان در زنــدان دســت به اعتصاب غذا زده‌‌انــد ،ابــراز نگرانی کرده است. بــه گــــزارش ایـــن س ــازم ــان که مقرش در لندن است ،جمشید دهقانی و برادرش،جهانگیر دهقانی،به همراه حامد احمدی و کمال موالیی از 13 آبان‌ماه در اعتصاب غذای تر به سر » می‌برند و وضعیتشان «بحرانی است .طبق این گزارش این چهار تن از 9دی‌ماه تاکنون بارها از هوش رفته‌اند و به کلینیک درمانی منتقل شده‌اند. بـــه گــفــتــه وب‌ســــایــــت کمپین بین‌المللی حــقــوق بشر در ای ــران،
جمشید و جهانگیر دهقانی ،حامد احــمــدی و کمال مــوالیــی زندانیان سلفی و از شهروندان سنندج هستند. این وبسایت می‌افزاید که این چهار تن بهمن‌ماه 1391نیز در اعتراض به حکم اعدامشان دست به اعتصاب غذا زده بودند. عفو بين‌الملل در گــزارش‌هــای پــیــشــیــن خــــود از «شــکــنــجــه» و «تهديد» اين چهار زندانی در دوران بــازداشــت خبر داده و تاکید کرده بود که آنها در جريان محاکمه خود از داشتن وکيل محروم بوده‌اند. ایـــن س ــازم ــان کــه پیشتر نیز خواهان لغو حکم اعدام این چهار تن شد ه بودند ،روز سه‌شنبه از مردم خــواســت تــا بــا بــرقــراری تماس با مقام‌های مسئول در ایران خواهان برگزاری دادگــاه عادالنه ،لغو حکم اعـــدام ،دسترسی ایــن چهارتن به
امکانات پزشکی و در کل پایان دادن به اعدام‌ها و لغو تمامی احکام اعدام شوند .این در حالیست ک ه خانواده چهار زندانی اهل سنت محکوم به اعدام اعالم کرده‌اند که در اعتراض به حکم اعدام فرزندانشان و همراهی با آنان دست به اعتصاب غذا زده‌اند. حبیب‌الله احمدی پدر حامد احمدی به موکریان نیوز گفته است“ :وقتی که برای پیگیری وضعیت فرزندانمان به تهران رفته بودیم به ما اجازه مــاقــات بــا آنــان را دادن ــد و مــا با مشاهده شرایط جسمی و روحی آنان که در اعتصاب بودند بسیار متأثر شدیم و بعد از آن تصمیم گرفتیم که ما هم فرزندانمان را تنها نگذاریم و تا روشن شدن وضعیت آنان در خانه‌هایمان سفره‌ای پهن نکنیم و مانند آنها از خوردن پرهیز کنیم”.
هر 12دقیقه یک نفر کشته در سوریه می شود ایــران در پروسەی تغییر سیستم سیاسی کشور در سال 57اشارە کرد و اضافە کرد کە منحرف ساختن انقالب ملیتهای ایران بە سمت تأسیس والیت فقیە در نهایت سرکوب و نقض حقوق سایر ملتهای تحت ستم ایــران را موجب شد .الزم بە ذکر است کە در پایان جمعی از حاضران بە ذکر دیدگاهها و نقطە نظرات خود پرداختند.
طبق اعالم برخی منابع مخالفان دولت سوریه ،هر 12دقیقه یک نفر در این کشور به روشهای مختلف جان خود را از دست می دهد. به گــزارش اخبار جهان اسالم به نقل از «المختصر» ،ائتالف ملی وابــســتــه بــه انقالبیون و مخالفان سوریه این مطلب را بر روی صفحه اینترنتی رسمی خود منتشر کرده اند.
این ائتالف در خصوص جزئیات این مطلب آورده است« :در هر 30 دقیقه یک مرد سوری و در هر 45 دقیقه یک زن ســوری کشته شده و در هر 50دقیقه یک کــودک در سوریه کشته می شود». ائتالف ملی وابسته به انقالبیون سوریه در ادامــه می افــزایــد« :در سوریه هر 8ساعت یک نفر از شدت سرما و هر 10ساعت یک نفر در
اثر گرسنگی و یا زیر شکنجه در زندانهای نظام سوریه جان خود را از دست می دهد». فــعــاالن ســوری آمــار قربانیان اعتراضات ملت سوریه علیه نظام بشار اسد ،که از مارس 2011آغاز شده است ،را 130هــزار تن تخمین زده اند.
kurdistanukurd.com
افزایش کشف مواد مخدر شیشه در کردستان
شمار ه 624 یکشنب ه 30دی 1392 20ژانویه‌ی 2014 قیمت 150 :تمه‌ن kurdistanukurd.com
تأسیس جمهوری کردستان در چارچوب ایرانی دمکراتیک و فدرال
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ارومی ه میگوید امسال کشفیات شیشه در این استان نسبت به سال گذشته به میزان چشمگیری افزایش یافته است. وی با بیان اینکه پیش‌سازهای مواد مخدر شامل فسفر ،ید ،اسید آستون ،فتالون و افدرین است ،خاطرنشان کرد :امسال بیش از هفت تن مواد مخدر در استان کشف شده است که نزدیک به چهار تن از آنها پیش‌ساز مواد مخدر است. رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ارومی ه گفت ه است به طور کلی کشف مواد مخدر در این استان طی 9ماه امسال نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته 35درصد افزایش یافته است. وی میگوید امسال کشفیات شیشه در استان به قدری افزایش یافته که با کشفیات شیشه پایتخت برابری میکند و این در حالی است که امکانات و تجهیزات فرماندهی انتظامی پلیس مبارزه با مواد مخدر استان ارومی ه با امکانات تهران یکسان نیست و زحمت و هزینه بسیار زیادی به دنبال دارد.
دوم بهمن و جمهوری کردستان ،کماکان راهنما و الهام‌بخش حزب دمکرات کردستان هستند پیام دفتر سیاسی حزب
4
دمکرات کردستان بمناسبت
نگاهی ساختاری به جمهوری کردستان و تحلیلی مختصر
شصت وهشتمین سالروز تأسیس جمهوری کردستان
5
مردم حق طلب کردستان! شیفتگان مشی و آرمانهای جمهوری کردستان! دوم بهمن ما ه امسال شصت وهشتمین سالروز تأسیس جمهوری کردستان در مهاباد است .بدین مناسبت یاد و خاطر ه یک حکومت جمهوری را گرامی می‌داریم ک ه سال 1324خورشیدی ب ه رهبری پیشوا قاضی محمد تأسیس یافت و طی حیات کوتا ه 11ماهه‌ی خود دستاوردهای عظیم بسیاری برای ملت کرد ب ه ثبت رساند و یکی از برگهای زرین تاریخ این ملت بشمار می‌رود .بدین مناسبت آراسته‌ترین تبریکات خود را تقدیم می‌داریم .امیدواریم ،مردم کردستان ایران یک بار دیگر حاکمیت سیاسی دیگری از نوع جمهوری کردستان تأسیس نمایند و با الهام از تجرب ه و درسی ک ه از جمهوری کردستان و دستاوردهایش بدست آمده ،با مبارز ه و تالش خود آنرا پربارتر ساخت ه و حفظ کنند. بسیاری اوقات در چنین مناسبتی و در دیگر مناسبتهای ملی و حزبی از چگونگی تأسیس جمهوری کردستان و دستاوردهایش و دالئل سرنگونی آن سخن گفت ه شده‌است ک ه همه‌ی مردم کردستان ایران و حزب دمکرات باید ازآن درس گرفت ه و آنرا خمیرمایه‌ی مبارز ه و فعالیت آزادیخواهان ه و حق طلبانه‌ی کرد قرار دهند. با بازنگری شرایط تأسیس جمهوری کردستان ب ه درسهای مهمی دست می‌یابیم .جمهوری کردستان از خصلتی دمکراتیک و آزادیخواهان ه برخوردار بود .محصول بحران و ضعف رژیم دیکتاتور مرکز بود ک ه ب ه همان انداز ه که در سرکوب مردم کشور قاطع و پیگیربود ،در مقابل تهدیدات خارجی ضعیف و لرزان عمل‌می‌کرد. تجربه‌ی جمهوری کردستان نشان می‌ده د آنزمان ک ه دیکتاتوری مرکزی در حال عقب نشینی است ،کرد می‌تواند سرنوشت خود را بدست گیرد. ادام ه در ص 4
تأثیرات ذهنی و روانی جمهوری کردستان بر جامعە و فرد کرد
جمهوری کردستان ،مقطع بسیار کوتاهی از تاریخ یک ملت بود ،اما با سیمای مدنی‌ای کە از خود بە نمایش گذارد ،توانست در تاریخ کرد و قلوب و اذهان آحاد ملت کرد جایگاهی ابدی برای خود کسب نماید. پس از گذشت 68سال از تأسیس این جمهوری ،حزب دمکرات
کردستان بعنوان مؤسس این حاکمیت ملی و مدرن و در مقام پرچمدار پیام و آرمانهای آن ،روز تاریخی تأسیس جمهوری کردستان را گرامی می‌دارد و پیام همیشگی خود یعنی مبارزە تا تحقق آرمانهای جمهوری کردستان را تکرار می‌نماید.
6 مسألەی کرد و شعار اصلی در شرق کردستان
عفو بین‌الملل :اعدام 40نفر ظرف دو هفته در ایران سازمان عفو بین الملل گزارش داده که از ابتدای سال میالدی جاری تا کنون 40نفر در ایران اعدام شده‌اند. بر اساس گزارش سازمان عفو بین‌الملل تنها در یک هفته 33نفر در ایران اعدام شده‌اند. به گفته این سازمان ،از اول ژانویه 11 ، 201۴دی ماه اعدام 21نفر به‌صورت رسمی توسط حکومت ایران اعالم شده است و گزارش‌های موثق هم اعدام 19نفر دیگر را تایید میکند که در مجموع شمار اعدام‌ها از ابتدای سال جاری میالدی را به 40مورد می‌رساند. حسیبه حاج صحرایی ،معاون بخش خاورمیانه و شمال آفریقای سازمان عفو بین‌الملل در این‌باره میگوید« :شمار زیاد اعدامیان ایران در این ماه نگران کننده است و در حالیکه ایران شمار اعدام ها را افزایش داده ،تالش این کشور برای تغییر وجهه بین المللی خود بی‌معناست». براساس اعالم کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران در سال 2013نیز بیش از 402نفر در ایران اعدام شدند.
6 برسمیت شناختن زبان کردی از سوی پارلمان عراق براساس آمار سال 2011این کمپین ،جمهوری اسالمی در آن سال 600نفر را اعدام کرد که از نظر کثرت اعدام‌ها در جهان ،در رده دوم پس از جمهوری خلق چین با یک میلیارد و 300میلیون جمعیت قرار داشت و گفته شده است که 81 درصد از این اعدام‌ها به جرایم مرتبط با مواد مخدر ،از جمله استفاده شخصی از این مواد ارتباط داشته است.
تهدیدهای اداره‌ی اطالعات علیه پیروان آیین یارسا ن فشار نهادهای امنیتی علیه پیروان آیین یارسان ادام ه دارد. طی چند سال گذشت ه فشار نهادهای امنیتی علیه پیروان آیین یارسان بویژه در کرماشان افزایش یافته است و به تازگی اداره اطالعات رژیم ایران سیدهای یارسان‌ها را تهدید کرده است. یک سید یارسانی که نخواست ه است نامش فاش شود میگوید در ادامه فشار بر پیروان آیین یارسان ،اداره اطالعات کرماشان به شماری از پیروان و سیدهای یارسان دستور داده
که از برگزاری هر گونه مراسمی در منازل خود خودداری کنند . سایت کردان ه با اعالم این خبر گفت ه است این ابالغ ادار ه اطالعات به معنای تشدید فشار بر پیروان آیین یارسان است که در دولت روحانی سرعت می‌گیرد .فعاالن یارسان می‌گویند هیچ اقدامی برای بهبود وضعیت یارسان‌ها در دولت جدید انجام نشده و وعده‌های روحانی تنها شعارهای بدون پشتوانه انتخاباتی بود.
شایان ذکر است تاکنون چند تن از پیروان آیین یاری در اعتراض به فشارها ،سرکوب‌ها و توهین‌های ی و قضایی رژیم به آنها نهادهای امنیت اقدام به خودسوزی کرده‌اند.