ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
24
23
ژمار‌ه - 140فێوریه‌ی 2014
سانا حاجی‌ره‌حیمی
شیبا که‌ریمیان
هه‌ردی قه‌له‌ره‌شی
بانه عه‌زیزی
ڕێکان مه‌کاڵوه‌یی
هه‌دیه قه‌له‌ره‌شی
سه‌هه‌ند که‌ریمیان
کانی نادریان
کوژین که‌ماڵ
ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
22
شیال ناسر بیتا پڕکاڵ کارزان ئه‌فشین
سه‌هه‌ند سوله‌یمانپوور نارین که‌نکاش شه‌کیال حوسێنی
سارینا قادری کاروان هه‌یکه‌لی سۆالڤ قادری
21
ژمار‌ه - 140فێوریه‌ی 2014
ئارمین ئیزه‌دپه‌نا
رۆبیتا
ساڵو هاوڕێیانی به‌رێز ،ئه‌م کاته‌تان باش به‌ڕێزان ئه‌من‌و خوشک ه چووکه‌که‌م بۆ یه‌که‌م جار گۆڤارێکمان ب ه ده‌ست گه‌یشت ب ه ناوی دنیای مندااڵن ک ه ناوه‌ندی منداڵپارێزیی رۆژهه‌اڵتی کوردستان ده‌ری ده‌کا ب ه ناوی دنیای مندااڵن بۆیه بڕیارم دا لهوه به‌دوا ببین ه هاوڕێی دنیای مندااڵن هیوادارم وه‌ک هاورێ قبوڵمان بکه‌ن من ناوم که‌ژان که‌ماڵ‌و له قه‌زای سۆران ل ه پۆلی دووی سه‌رتاییم خوشک ه چووکه‌که‌م ناوی کۆژێن که‌ماڵه‌و هه‌ر یه‌کێکمان یه‌ک وێنه‌مان ناردو ه هیوادارم بۆمان باڵو بکه‌نه‌وه دووبار ه چاوتان ماچ ده‌که‌م و هیوادارم وه‌ک هاوڕێ قبوڵمان بکه‌ن که‌ژان که‌مال و کۆژین که‌ماڵ ل ه قه‌زای سۆران
و
ئارتیما شوانی
ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
فێرگەی نەققاشی
20
19
ژمار‌ه - 140فێوریه‌ی 2014
هه‌نار هه‌ناری ترش‌و شیرین لێو به‌خه‌نده‌و پێکه‌نین هاورێی سێوو پڕته‌قاڵ خۆشه‌ویستی الی مناڵ خڕو خۆڵی ده‌نک سوور تامت خۆش ه بێ سنوور تۆ میوه‌ی پاییزانی ساڵێ جارێ میوانی ب ه ترش‌و ب ه شیرینی پڕ سوودو ویتامینی ل ه نێو باخان‌دا دیاری میوانی الدێ‌و شاری دیار هه‌ڵه‌بجه‌یی
ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
18
ماردین و مامۆستا هه‌ژار ئهوه ماردینه، 6ساڵی ته‌مه‌نه. خه‌ڵکی سه‌رچناره. سه‌رچنار گوندێکی سه‌ر ب ه مه‌هاباد له ڕۆژهه‌اڵتی کوردستانه. ماردین شێعری کوردیی زۆر پێ خۆشه ،ب ه تایبه‌ت شێعره‌کانی مامۆستا هه‌ژار .باوکی ماردین ده‌ڵێ کاتێ شێعری «کوردستان به‌هه‌شته»ی بۆ ده‌خوێنمه‌و ه که‌یفی ته‌واو ساز ده‌بێ .ئه‌و ه خه‌ریک ه له‌به‌ریشی ده‌کا. ماردین مامۆستا هه‌ژاری خۆش ده‌وێ .چونکی ده‌زانێ که مامۆستا هه‌ژار یه‌کێک ل ه گه‌وره‌پیاوانی نه‌ته‌وه‌که‌مانه .ئه‌و ل ه باوکی بیستوویه‌تی ک ه مامۆستا هه‌ژار ل ه سه‌رده‌می کۆماری کوردستاندا له‌الیه‌ن پێشه‌وا قازی محه‌ممه‌ده‌و ه نازناوی شاعیری میللیی پێ به‌خشراوه ،دوایه‌ش ل ه سه‌ر کوردایه‌تی ده‌ربه‌ده‌ر بووه ،به‌اڵم دنیایه‌ک به‌رهه‌م‌و ئاسه‌واری به‌نرخی بۆ گه‌له‌که‌ی به‌میرات جێ هێشتوه. ماردین‌و باوکی سه‌ردانی مه‌زاری مامۆستا هه‌ژاریان کردوه .ماردین باوه‌شی ب ه کێله‌که‌ی مامۆستا هه‌ژاردا کردوه‌و یه‌کێک ل ه شێعره‌کانی مامۆستای خوێندۆته‌وه .مامۆستا هه‌ژار دڵی خۆش ه ک ه نه‌ته‌وکه‌ی زیندوویه ...ماردینیش دڵی خۆش ه ک ه سه‌ردانی گڵکۆی مامۆستا هه‌ژاری کردوه...
ژمار‌ه - 140فێوریه‌ی 2014
منداڵه ئازیزه‌کان! جیاوازی نێوان ه ببیننه‌وه! ئه‌و وێنان
هیچانه بڵێ دای ه دایه -مانگێک له چاوت دایه
بڵێ بابه باب ه -بۆ بابت کچی چا به
بڵی خاڵ ه خاڵه بۆنخۆشی وه‌ک ههاڵڵهبڵێ مام ه مامه بۆنخۆشی وه‌ک شهمامهبڵێ کاک ه کاکه -
17
دا سێوێکیم بۆ پا که له‌یال ساڵحی ( بۆکان)
ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
16
ئه‌من کردم...تۆ نه‌یکه‌ی ده‌زانن ئه‌و منداڵ ه له‌سه‌ر شانی ئه‌و کوڕ ه چی ده‌کا؟ ل ه بن ئه‌و گوێسوانه ل ه چی ده‌گه‌رێ؟ ڕه‌نگبی نه‌زانن ،ئه‌و ده‌ستی کردۆت ه نێو هێالن ه چۆله‌که‌‌و سێروو ،ده‌یه‌وێ به‌چه‌که‌کانیان ده‌ربێنێ .بۆچی؟ ئه‌وه‌یان نازانم... ڕه‌نگبێ بیه‌وێ کایه‌یان له‌گه‌ڵ بکا ،یان ئه‌وه‌ی بیانه‌وی بیبه‌نه‌و ه ماڵێ‌و بیان‌خۆن. نه‌که‌ن نه‌که‌ن ،ئێو ه نه‌چن کاری ئاوا بکه‌ن ...ئه‌وه‌ی ڕاست بێ ئه‌من ب ه منداڵی جارێکم ئه‌و کار ه کردوه ،به‌اڵم له‌و کاته‌و ه تا ئێستا په‌شیمانم... ئێستا ئه‌من زۆر خۆشحاڵم ک ه ده‌بینم «نیان» باڵنده‌کانی خۆش ده‌وێ ،ل ه حه‌وشه‌ی ماڵه‌وه‌شمان هێالنه‌ی بۆ چه‌ند کۆتره‌باریک ه دروست کردوه .ل ه برینج‌و گه‌نم‌و دانه‌ویڵه‌ش چی ده‌ست که‌وێ بۆیان ل ه حه‌وش ه ڕۆ ده‌کاو ئه‌وانیش دێن هه‌ڵی ده‌گرنه‌وه. نیان ده‌زانێ ک ه ئێستا زستانه‌و مه‌ل‌و باڵنده‌کان خواردنی زۆریان ل ه ده‌شت ده‌ست ناکه‌وێ... به‌ڵێ منداڵه‌کان ...ئێم ه ده‌بێ هه‌موو گیانله‌به‌رانمان خۆش بوێ ،ئه‌وانیش مافی ژیانیان هه‌یه ،ئه‌وانیش دایک‌و باوک‌و به‌چکه‌کانی خۆیان خۆش ده‌وێ... باوکی نیان
ژمار‌ه - 140فێوریه‌ی 2014
15
قسه‌ی خۆش بۆ پێکه‌نین
•
تووتی‌و ڕه‌ژی فرۆشی
+ل ه قه‌له‌ڕه‌شیان پرسی ناوت چی‌یه؟ _ قه‌له‌ره‌ش ه گوتی ناوم تووتی‌یه! +ئه‌ی بۆ وا ڕه‌شی؟ _ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ل ه دوکانی ڕه‌ژی‌فرۆشی کار ده‌که‌م! •
ساڵنامه
قوتابی :کاکی دوکاندار! +به‌ڵێ کوڕم! _ ڕۆژژمێرتان هه‌یه؟ +به‌ڵێ ،هی چۆن چۆنیت ده‌وێ؟ _ وه‌اڵ له‌وانه‌ی رۆژی پشووی زۆر تێدابێ! •
پازێل
منداڵێک به هاوڕێکه‌ی ده‌ڵێ :دوای 3ساڵ توانیم پازێله‌کان بچنم هاوڕێکه‌ی ده‌ڵێ :ئه‌ی باوک ه دوای 3ساڵ! ده‌ڵێ :به‌ڵێ! جا 3ساڵ چی‌یه له‌سه‌ری نووسراوه له 3تا 5ساڵ! دیاریی نارین که‌نکاش
14
ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
ی موشان موشل
پڕ لە کان و کەن و کۆڵ نە ئاو دێرێ نە دارێ نە ئەورێ تا بوارێ
موشلی موشان موشەکێ سەن وە پول قووڵەکێ موشلی موشان وە یەی ئان چی را ناو ئاسمان لەو بان بان بانە زەۊ چۊ تووپ تووپانە موشلیی مۊشه‌ک سوار لە ناو مانگ هاتەوخوار دی دەیشتێگە چک چۆڵ
نە گییا داشت نە پوشێ نە پشی داشت نە موشێ لە مانگ نیەتێدن هیچ وای هەم مینێدن شوون پای موشلی موشان دوبارە هاتەو را زەو ئێوارە شەو نوسا کتاوی “سەیران مانگ” نا ناوێ ساالر شێرزادی
ژمار‌ه - 140فێوریه‌ی 2014
13
به‌یانی زوو به‌یانی‌یان زوو له‌نێو جێ کاتێ هه‌ستام ده‌سبه‌جێ
پێش ئه‌وه‌ی ک ه نان بخۆم ده‌ست‌و چاوم جوان ده‌شۆم
ئینجا له‌دوای نان خواردن نۆره‌ی جل له‌به‌ر کردن
تا هاوڕێم دێ به شوێنم پرچی خۆم جوان دادێنم
ئه‌مجار بۆ قوتابخان ه هه‌تا بخوێنین وانه هۆنراوه‌ی :محه‌ممه‌د داریاس
ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
12
فێرگه‌ی زمانی ئینگلیزی کاو ه ئاهه‌نگه‌ری
منداڵه‌کان ساڵو وانه‌ی ئه‌م جاره‌مان تایبه‌ته به ره‌نگ‌و چۆن قسه‌کردن له سه‌ر ره‌نگ: چاوی لێبکه‌ن و به یارمه‌تی هاوڕێکه‌تان بینووسنه‌وه و فێری بن‌و لێک بپرسنه‌وه. حه‌زت له چ ره‌نگێکه ? What›s your favorite color خانه‌ی بۆشی ژێر نێوه‌کان به ره‌نگی خۆی پڕ که‌وه
هه‌رمێ‌یه‌کی که‌سک A green pear
سێوێکی سوور A red apple
مۆزێکی زه‌رد An yellow banana
کۆخێکی په‌مۆیی A pink peach
پرته‌قاڵێکی پڕته‌قاڵی An orange orange
ژمار‌ه - 140فێوریه‌ی 2014
11
ئایدین رۆژ لە دوای رۆژ لە وانە دەرسییەکانی خراپتر دەبوو، رۆژێکیان مودیرەکەیان بانگی کردە دیوی کارو لێی‌پرسی بۆچی لە دەرسەکانت ئاوا دواکەوتووی؟ ئایدین گوتی :مامۆستا ئەمن لە ماڵێ ئەوەندەم کار هەیە پێ‌ڕاناگەم دەرس بخوێنم! مامۆستا گوتی: دەکرێ پێم‌بڵێی لە ماڵێ چ کارێکت هەیە لەوانەیە بتوانین پێکەوە بەرنامەیەکی بۆ دابڕێژین هەم دەفریای کارەکانت بکەوی‌و هەم دەرسەکانت بخوێنی .ئایدین گوتی: کە دەچمەوە ماڵێ نەهار دەخۆم‌و دەچمە پشتی کامپیوتێر کەمێک کایە بکەم بەاڵم نازانم بۆوا زوو دەبێتە شەوو دواتر کە دەمهەوێ وانەکانم بنووسمەوەو دەرس بخوێنم ئەوەندە ماندووم کە خەوم لێ‌دەکەوێ. مامۆستا پێکەنی‌و گوتی کوڕەکەم باشترە کاتێک دەچییەوە ماڵێ لە پێشدا کەمێک پشوو بدەی‌و دوای ه وانەکانی قوتابخانه‌ت بنووسییەوە ،دواتر بچی کایە بکەی ،بۆ ئەو کارەش دەبێ بەڵێنی بە خۆت بدەی‌و کاتژمێرێکی زەنگدار لەالی خۆت دابنێی تا ئاگادارت بکاتەوە ئەو کاتە بە هەموو کارەکانت ڕادەگەی. ئیدی لەو رۆژەوە ئایدین ئەو کارانەی مامۆستا پێی‌گوتبوو ،ئەنجامی ده‌داو بەیانییان کە لە خەو هەڵ‌دەستێ ،ئیدی نە خەوی دێ‌و نە نیگەرانی دەرس‌و قوتابخانه‌یه‌تی. وەرگێڕانی :مینا
ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
10
ئایدین‌و کایەی کامپیوتێری ئایدین هەموو رۆژێ لە قوتابخانە دەهاتەوە بە پەلەپەل نانی دەخواردو هەڵدەهات بۆ سەر کامپیوتێرو دەستی دەکرد بە کایەکردن .شەو دادەهات بەاڵم ئه‌و لەبەر کایە کردن ئاگای له هیچ‌نەدەبوو. رۆژێکی له‌و ڕۆژان ه ک ه خه‌ریکی کایه‌کردن بوو زەنگی دەرگا لێ‌درا .ئه‌و چاوی لە کاتژمێر کرد٦ ،ی ئێوارە بوو ،نزیک بە ٤کاتژمێر بوو بە بەردەوامی لە پشتی کامپیوتێر دانیشتبووو خەریکی کایە کردن بوو .کە چوو دەرگای کرده‌وه ،باوکی بوو .باوکی که ئایدینی به‌مجۆر ه بینی سەرێکی لێ‌راوەشاندو گوتی :رۆڵە دیسان ئەوەندەت کایەی کامپیوتێری کردوە چاوەکانت سوور سوور بوونەتەوە. ئایدین سەری‌داخست‌و بە شەرمەوە ل ه باوکی ڕوانی .ئه‌و زۆری پێ عەیب بوو ،چونکە چەندین جار بەڵێنی بە باوکی دابوو بە شێوەی دروست کەڵک لە کامپیوتێر وەربگرێ ،بەاڵم هەرکە چاوی بەو کایەیە دەکەوت ،بەڵێنەکەی لەبیر دەچۆوە. ئایدین چایەکی بۆ باوکی هێناو چووە دیوەکەی خۆی کە وانەی بیرکاری بنووسێتەوە ،بەاڵم ئەوەندە بە دەم کایەکردنەوە ماندوو ببوو ،ده‌رسه‌که‌ی بە نیوەچڵی بەجێی‌هێشت‌و خەوی لێکەوت. بەیانیش کە دەیویست هەستێ خۆی ئامادە بکا بۆ قوتابخانە ،لەبەر ئەوەی تێرخەو نەببوو ،و لەالیەکی دیکەشەوە ده‌رسه‌کانی بە تەواوی نه‌خوێندبوو، زۆر نیگەران بوو. دەرسی یەکەمیان بیرکاری بوو مامۆستا داوای لە ئایدین کرد بێ‌و لەسەر تەختە چەند مەسەلەی بیرکاری جواب بداتەوە ،بەاڵم ئەو هیچیانی نەزانی. مامۆستا چاوی لە دەفتەری نووسینەوەکانی کرد ،به‌اڵم بینی ک ه ئەوانیشی بە تەواوی نەنووسیوه‌ته‌وه ،مامۆستا چاوێکی لێ‌کردو گوتی :ئایدین بۆچی ناخوێنی؟ دەزانی ئەگەر ئاوا بچییە پێش ناتوانی لە تاقیکردنەوەکان سەرکەوتوو بی.
ژمار‌ه - 140فێوریه‌ی 2014
9
ئازیزانی دنیای مندااڵن! به‌دڵی خۆتان ڕه‌نگم بکه‌ن
ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
بۆ مامۆستا ل ه ئاوێستاو‌ه تا ده‌ورانی ئێستا نه‌بوو به‌و پاکیی مامۆستا له هه‌ستا ل ه پێشانگای ئه‌ویندارانی دڵسۆز له‌چوارچێوێکی ئینسانان ه وێستا ده‌بێ فێر بن ،له مه‌کته‌بخانه‌که‌ی ژین ل ه ده‌وری ڕوحی ئینسان الچێ په‌رژین د‌ه پێشدا وه‌ک مرۆڤ خۆمان ببینین ل ه پاشان دێن سنوورو دین‌و ئایین قوتابخانه‌ی منااڵنی واڵتت هه‌موو خه‌ڵکانی خاکی ڕۆژهه‌اڵتت سه‌ری ته‌عزیم له‌به‌ر تۆ داده‌نوێنن ئهوه خۆی که‌مترین دیارییه‌و خه‌اڵتت دوعامان وایه هه‌ر سه‌ربه‌رزو پیرۆز بمێنی بۆ وه‌فای قه‌وم‌و گه‌ل‌و هۆز به‌رز ڕاگیرێ ئایینی مرۆڤان به‌رزتر بێ ل ه ئاگری به‌رزی نه‌ورۆز خاڵه‌قازی
8
7
ژمار‌ه - 140فێوریه‌ی 2014
دروستبوونی بەردی گورچیلە و ئەو بەردانەی کە لە ڕێڕەوی میزه‌ڵدان‌دا دروست دەبن‌و هه‌روه‌ها دەبێتە هۆی وشک بوونەوە‌و تووش بوون بە سکچوون.
هانا وریا
ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
6
ویتامین Cو قازانجه‌کانی بۆ له‌ش ل ه ژماره‌ی پێشووی دنیای مندااڵن‌دا
باسمان
ل ه
جۆره‌کانی
هەروەها تەماتە‌و پەتاتە ،ئاناناس،
ویتامین‌و شێلم ،کولەکە ،نۆکی سەوز ،سپێناخ‌و
قازانجه‌کانی کرد ،له‌م ژماره‌یه‌دا تایبه‌ت بیبار ب ه تایبه‌ت دەلوجەی سەوزیش
سەرچاوەی دیکه‌ن ک ه ئێم ه بتوانین
ل ه سه‌ر ویتامین Cقس ه ده‌که‌ین:
ویتامین Cهۆکارێکی سەرەکییە بۆ ب ه خواردنیان ویتامین Cب ه له‌شمان
خۆپاراستن لە تووشبوون بە هەاڵمەت‌و بگه‌یه‌نین. کەمکردنەوەی ماوەی تووشبوون بەم
سه‌رچاو ه پزیشکییه‌کان ده‌ڵێن هەر
نەخۆشییە .ئەم ڤیتامینە بۆ یەکەمجار مرۆڤێکی تەندرووست پێویستە ڕۆژانە
ساڵی ١٩٢٨ی زایینی لە نێو میوەی ٦٠میلی‌گره‌م ویتامین Cی پێ بگا، پرتەقاڵ‌دا دۆزرایەوە. کەلەم،
لیمۆو
مزرەمەنییەکانی
پرتەقاڵ،
هەروەها
ئەگەر بێتو هه‌ر که‌سێک زیاتر لە
وەک مانگێک کەمتر لەو رێژەیە ویتامین C
میوەی ی بخوا ،ئەوا نەخۆش ده‌که‌وێ.
کیوی سەرچاوەیەکی سەرەکیی ئەم ویتامینەن .
پزیشکه‌کان ده‌ڵێن ویتامین Cدەبێتە
هۆی کەمکردنەوەی مەترسییەکانی
کاڵەک یان گندۆرەش بە ڕێژەیەکی توشبوون بە شێرپەنجەو زۆریی ئەم
زۆر ئەم جۆرە ویتامینەو پۆتاسیۆمی ویتامینەش لە لەش‌دا زیانی خۆی تیدایەو میوەیەکی زۆر باشە بۆ هەیە ،هەرچەندە دەکرێ لە ڕێگەی
باشتر کردنی شێوەی هەناسە دان‌و میزکردنەوە فڕێ بدرێتە دەرەوە ،بەاڵم
دوورکەوتنەوە لە نەخۆشییەکانی دڵ.
زۆر بوونی ویتامین Cدەبێت ه هۆی
5
ژمار‌ه - 140فێوریه‌ی 2014
گەر بتەوێ ...ئەوە دەتوانی سارۆ کوڕێکی ژیکەاڵنەو زیرەکە. وانەکانی باش دەخوێنێ‌و پاک‌و خاوێنیشە .بەاڵم کێشه‌یه‌کی بچووکی هەیە ،ئەویش ئەوەی کە کاتێک کارێکی پێ ڕادەسپێرن، خێرا دەڵێ :ئەمن ناتوانم ئەو کارە بکەم. دایک‌و بابی سارۆ و خوشکەکەی، هەرچی بە سارۆ دەڵێن ئەو کارە بکە ،خێرا ئەو بێ‌ئەوەی بیری لێ بکاتەوە دەڵێ لێی نازانم‌و ناتوانم. رۆژێکیان خوشکەکەی پێی گوت: سارۆ دا‌وەرە ،وێنەی دارێکم بۆ بکێشەوە. سارۆ گوتی نایزانم .خوشکی گوتی سارۆ گیان تۆ وەرە زۆر ئاسانه ،منیش له‌الت داده‌نیشم، به‌اڵم سارۆ هەر دەیگووت ناتوانم نا ...نایزانم... ئیدی وابوو ...هەر کارێکیان بەو دەسپارد، وه‌اڵمه‌که‌ی هه‌ر ئه‌وه‌بوو ناتوانم ...نایزانم... به‌من ناکرێ... ئیدی ڕۆژێکیان خوشکەکەی سارۆ تووڕو بوو. هات ه الی سارۆو ،پێی گوت ئه‌من دڵنیام ک ه تۆ ده‌توانی هه‌موو ئه‌و کاران ه بکه‌ی که له‌بنیان ده‌رده‌چی ،به‌اڵم یان له‌ته‌مبه‌ڵی نایان که‌ی، یان باوه‌ڕت به‌خۆت نیه..... دەزانن مەبەستی خۆشکی سارۆ لەو قسەیە چ بوو؟
به‌ڵێ ئەوە بوو کە بۆ جێبەجێ کردنی هه‌ر کارێک ،سەرەتا دەبێ بتەوێ کە ئەو کارە بکەی .ئه‌گەر ویستت ،دڵنیا به که دەتوانی کاره‌ک ه بکه‌ی.... کاتێک سارۆ ئەم قسانەی بیست ،الی خۆی گوتی: دادم راست دەکا ،ئەمن نامەوێ ئەو کارانە بکەم بۆیە دەڵێم کە ناتوانم .ئه‌و ئیدی بڕیاری دا تازه په‌نا بۆ ناتوانم‌و نایزانم نه‌با ،چونکی هه‌م ده‌یزانێ‌و هه‌م ده‌توانێ... جا بۆیه پێشینیان دەڵێن :گەر بتەوێ ئەوە دەتوانی. ئازاد عەباسیان
ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
4
حوسێن یوسف‌زه‌مانی
ی ساڵی 1312ی هه‌تاوی ل ه پارێزگای سنه‌ی خۆرهه‌اڵتی کوردستان له‌دایک بووه. حوسێن یوسف زه‌مان ب ه یه‌کێک ل ه به‌ناوبانگترین موزیکژه‌نه‌کانی کورد داده‌نرێ‌و ئه‌و مامۆستا بلیمه‌ت ه زۆرتر سازی ویۆڵۆنی لێ ده‌دا. حوسێن یوسف زه‌مانی برای حه‌سه‌ن یوسف زه‌مانی ،گه‌ور‌ه موزیکژه‌نی کوردو ،یه‌کێک ل ه قوتابییه‌کانی تاوی چۆت ه تاران‌و ل ه ڕادیۆ مامۆستا حه‌سه‌نی کامکار بوو .حوسێن یوسف زه‌مانی ساڵی 1327ی هه تاران ل ه به‌شی موسیقای ڕادیۆدا ده‌ست به‌کار ده‌بێ ،دواتر ل ه سه‌ر داوای حیشمه‌ت سه‌نجری ده‌بێت ه ئه‌ندامی ئۆرکێسترای سه‌مفۆنیک‌و ئۆپێڕای تاران .مامۆستا ل ه ماوه‌ی 8ساڵی سه‌ره‌تای کاری خۆی ب ه شێوه‌یه‌کی سه‌رکه‌وتووان ه کارامه‌یی خۆی نیشان ده‌داو وه‌رگرتنی بڕوانامه‌ی لیسانس ب ه پله‌ی باش یه‌کێکی دیک ه له چاالکییه‌کانی مامۆستا یوسف‌زه‌مانی له‌و سه‌روبه‌نده دایه. ل ه باشترین قۆناغه‌کانی تێکۆشانی هونه‌ریی مامۆستا یوسف زه‌مانی ده‌توانین باس ل ه کارکردنی بۆ ئۆرکێسترای کوردی‌و ئاوازدانان بۆ گه‌ور‌ه هونه‌رمه‌ندانی کورد وه‌کوو شه‌هرام نازری ،سه‌دیق ته‌عریف، عه‌الئه‌دین باباشه‌هابی و کامکاره‌کان بکه‌ین‌و ل ه به‌شی موسیقای فارسیشدا حوسێن یوسف زه‌مانی ئاوازی بۆ کۆمه‌ڵ ه هونه‌رمه‌ندێکی وه‌ک محه‌مه‌دڕه‌زا شه‌جه‌ریان‌و عه‌لی‌ڕه‌زا ئیفتخاری داناو‌ه و «بۆنی باران» یه‌کێک ل ه به‌ناوبانگترین به‌رهه‌مه‌کانی ئهوه ک ه ب ه ده‌نگی محه‌مه‌دڕه‌زا شه‌جریان ل ه ئاڵبۆمێک‌دا ب ه ناوی « بۆنی باران» باڵو بۆته‌وه. مامۆستا حوسێن یوسف زه‌مانی ب ه هۆی نه‌خۆشییه‌ک ک ه ماوه‌یه‌کی زۆر بوو تووشی هاتبوو ،ڕۆژی سێ‌شه‌مه 8 ،ی به‌فرانباری ئه‌مساڵ له ته‌مه‌نی 80ساڵی ل ه شاری تاران کۆچی دوایی کرد. ئا :نێعمه‌ت مه‌ال
وت هی ئه‌مجاره‌مان
ژمار‌ه - 140فێوریه‌ی 2014
3
منداڵه‌کان ده‌مه‌وێ ل ه سه‌ر بابه‌تێکی گرینگ قسه‌تان له‌گه‌ڵ بکه‌م. ئه‌و مانگ ه رۆژێکی زۆر گرینگی تێدایه ،ڕۆژی زمانی دایک. ڕۆژی 21ی فێوریه‌ی هه‌موو ساڵێک ل ه رۆژژمێری جیهانی‌دا ب ه ڕۆژی زمانی زگماک ناونراوه. مه‌به‌ست له‌وه‌ش ئهوه بووه ک ه ل ه دنیادا زۆر زمان هه‌ن که ده‌بێ بپارێزرێن ،هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ی ک ه ئه‌گه‌ر منداڵ ب ه زمانی زگماک‌و زمانی دایک بخوێنێ‌و په‌روه‌رد‌ه ببێ ،ئه‌وا له هه‌موو بواره‌کاندا سه‌رکه‌وتووتره. حه‌تمه‌ن ئێوه‌ش ده‌زانن که خوێندن‌و په‌روه‌رده‌بوون ب ه زمانی دایک له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی مافی سروشتی‌و هه‌ر‌ه گرینگی هه‌ر ئینسانێکه ،جیا له‌وه‌ش ئهوه زمان ه که پێمان ده‌ڵێن ئێم ه کێین‌و ئه‌وانه‌ی دیک ه کێن‌و سه‌ر ب ه چ نه‌ته‌وه‌یه‌کن. ئه‌گه‌ر ده‌تانه‌وێ ب ه مێژووش‌دا بچینه‌وه ،ده‌بێ بڵێم ک ه 15ساڵ لهوه پێش ،یانی ساڵی 1999ل ه سه‌ر پێشنیاری ده‌وڵه‌تی به‌نگالدێش ب ه رێکخراوی نه‌ته‌وه‌یه‌کگرتووه‌کان ،رۆژی 21ی فێوریه ،وه‌ک رۆژی جیهانیی زمانی دایک دیاری کرا. به‌اڵم با بێین ه سه‌ر زمانی خۆمان ،زمانی کوردی. زمانی کوردی ئه‌مڕۆ یه‌کێک ل ه ده‌وله‌مه‌ندترین زمانه‌کانی دنیایه ،نیزیک ب ه 40میلیۆن که‌س قسه‌ی پێ‌ده‌که‌ن‌و له ڕیزبه‌ندیی جیهانی‌دا له پله‌ی 36دا جێی گرتوه ،به‌اڵم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش‌دا ل ه سێ به‌شی گه‌وره‌ی کوردستان نایه‌ڵن مندااڵنی کورد ب ه زمانی خۆیان بخوێنن‌و ئه‌وه‌ش غه‌درێکی گه‌وره‌ی ه که ل ه مندااڵنی کوردو نه‌ته‌وه‌ی کورد ده‌کرێ. ئێوه ده‌بێ ئه‌وه‌تان له‌بیر بێ که وه‌ک مندااڵنی ڕۆژهه‌اڵتی کوردستان مافی خۆتانه ب ه زمانی دایکیی خۆتان ،زمانی کوردی بخوێنن ،ده‌بێ ئێم ه گه‌وره‌کانیش به‌رده‌وام ل ه هه‌وڵی ئه‌وه‌دا بین که ئه‌و ده‌ره‌تانه بۆ ئێوه پێک بێنین بۆ ئه‌وه‌ی هه‌م ئه‌و مافه‌تان بۆ دابین ببێ ،هه‌م ب ه باشی په‌روه‌رد‌ه بکرێن‌و داهاتوویه‌کی گه‌ش‌و ڕوونتان هه‌بێ. بۆیه وه‌ک ناوه‌ندی منداڵپارێزیی رۆژهه‌اڵتی کوردستان ده‌ڵێین :پیرۆز بێ ڕۆژی جیهانیی زمانی دایک.
ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
دنیای مند ا اڵ ن گۆڤارێکی مانگانه‌ی مندااڵنه ،ناوەندی منداڵپارێزیی رۆژهەاڵتی كوردستان دەری دەكا سه‌رنووسه‌ر :شیالن قوربانی فه‌ر دەستەی نووسەران :کاوه ئاهه‌نگه‌ری ،هانا وریا ،نێعمه‌ت مه‌ال
دیزاینه‌ر :مینا سوڵتانزاد ه دیزاینی ڕووبه‌رگ :ئه‌یوب شه‌هابی‌راد وێنه‌ی پشت‌به‌رگ :ئالین که‌ریمی
په‌یوه‌ندی :
www.facebook.com/nawendy.mndal.paryzy.kurdistan mndalanikurd@yahoo.com www.Kurdistanukurd.com
2
140
ژمار‌ه - 140رێبه‌ندانی 1392
1