ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
24
23
ژمارە - ١٥٠دێسامبری 2014
پێشەوا موساپوور
رۆژین ئەسپۆردە
پێشڕەو موساپوور
مادیە پەڕ
ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
22
منداڵینە ڕێگەی کۆشک بۆ شازادە بدۆزنەوە!
21
ژمارە - ١٥٠دێسامبری 2014
ئه‌من چیتر شه‌رم ناکه‌م هێمن منداڵێکی ژیرو عاقڵ بوو ،به‌اڵم زۆر شه‌رمن بوو .جار جار ه ده‌گه‌ڵ دایکی ده‌چوو بۆ شاری یاری هه‌میش ه ل ه الی دایکی داده‌نیشت و ده‌گه‌ڵ مندااڵنی دیک ه یاری نه‌ده‌کرد .هه‌رچه‌ند ه دایکی داوای لێ ده‌کرد بچێت ه نێو مندااڵن و یاریان له‌گه‌ڵ بکا ،به‌اڵم هیوا ب ه قسه‌ی دایکی نه‌ده‌کرد. هێمن خاڵێکی قاوه‌یی له‌سه‌ر ده‌ستی بوو وایده‌زانی ئه‌گه‌ر مندااڵن ئه‌و خاڵە ببینن گاڵته‌ی پێده‌که‌ن ،بۆی ه شه‌رمی ده‌کرد بچێت ه نێو منداالن و یارییان له‌گه‌ڵ بکا. رۆژێکیان دایکی ویستی هێمن به‌رێت ه شاری یاری ،به‌الم هێمن وتی دای ه گیان من چیتر ده‌گه‌ڵ تۆ نایه‌م بۆ شاری یاری ،من نامهه‌وێ ده‌گه‌ڵ که‌س یاری بکه‌م ،ده‌زانم هه‌رکه‌س ئه‌و خاڵەی سه‌ر ده‌ستم ببینێ گاڵته‌م پێده‌کا .دایکیشی ل ه واڵم‌دا گوتی هێمن گیان! تۆ نابێ لەخۆوە قسە بکه‌ی ،سبه‌ی پێکه‌و ه ده‌چین بۆ شاری یاری و له‌گه‌ڵ مندااڵن یاری بک ه بزانه گاڵته‌ت پێ ده‌که‌ن یا نا؟ رۆژی دواتر هێمن و دایکی ب ه یه‌که‌و ه چوون بۆ شاری یاری دایکی ،هێمنی برد ه الی مندااڵنی دیکه‌و ئه‌وی پێناساندن .یه‌کێک ل ه منداڵه‌کان هات ه پێشه‌وه‌‌و گوتی هه‌رکاتێک ک ه دێی بۆ شاری یاری من تۆ ده‌بینم ،ل ه الی دایکت داده‌نیشێ .ئه‌دی بۆچی نایه‌ی له‌گه‌ڵ ئێم ه یاری بکه‌ی؟ هێمن زۆری پێخۆشبوو و چۆوە نێو منداڵه‌کان و هه‌تا دره‌نگ یاری کرد‌و هیچ که‌سیش چاوی ل ه ده‌ستی نه‌کرد .کاتێک چۆو ه ماڵێ ،دایکی پێی گوت هێمن گیان خۆشحاڵم ک ه ئه‌مڕۆ کۆمه‌ڵێک هاوڕێی نوێت دیته‌وه ،هێمنیش به‌ڵێنی ب ه دایکی‌دا ک ه له‌مه‌وبه‌دوا ب ه خاتری خاڵی سه‌ر ده‌ستی شه‌رم نه‌کا و ل ه که‌سی نه‌شارێته‌وه. و .لە فارسییەوە :پەیام
ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
ئایا ده‌زانن؟ ئایا ده‌زانن مرۆڤ ل ه ماوه‌ی 24کاتژمێردا 23هه‌زار جار هه‌ناس ه ده‌دا؟
ئایا ده‌زانن مێشکی مرۆڤ ل ه کاتی خه‌ودا داچاالکتره له‌و کاته‌ی ک ه چاو له ته‌لەڤزێون ده‌کا؟
-ئایا ده‌زانن تیمساح ناتوانێ زمانی ده‌ربهێنێ؟
-ئایا ده‌زانن کانگۆرۆکان ناتوان به‌ره‌ودواو ه بڕۆن؟
ئایا ده‌زانن ل ه جیهاندا ژمار ه جوجکه‌کان ل همرۆڤهکان زیاتره؟
20
ژمارە - ١٥٠دێسامبری 2014
19
سووده‌کانی مۆز داری مۆز 4000ساڵ له‌مه‌وبه‌ر ل ه واڵتی هیندوستان هه‌بووه ،دواتر ل ه ساڵی 1482گه‌ڕید ه پورتوغالیه‌کان ل ه کیشوه‌ری ئه‌فریقاش داری مۆزیان دیتۆته‌وه‌‌و چه‌ندین ساڵ دواتر له‌الیه‌ن ئیسپانیاییه‌کانه‌و ه بردراوه‌ت ه واڵتانی کیشوه‌ری ئه‌مریکایی و ئێستاش ل ه زۆربه‌ی واڵت ه گه‌رمه‌سێره‌کانی جیهاندا داری مۆز ده‌چێنن. سووده‌کانی مۆز: -1چه‌ندین جۆری ڤیتامین ل ه نێو میوه‌ی مۆزدا هه‌یه ،وه‌کوو: ڤیتامین ،Cڤیتامین ،B3ڤیتامین ،B2ڤیتامین ،B1ڤیتامین A -2مۆز بڕێکی زۆری مادده‌ی پۆتاسیۆم تێدای ه ک ه دژ ه شێرپه‌نجه‌یه‌‌و هه‌روه‌ها بۆ به‌هێز بوونی ماسولکه‌کانی له‌ش زۆر به‌سووده. -3خواردنی مۆز رێژه‌ی چه‌وری خوێن داده‌به‌زێنێ. -4بۆ ئه‌و که‌سان هی تووشی سکچوون ده‌بن ،خواردنی مۆز زۆر ب ه سووده. -5ب ه هۆی ئه‌وه‌ی ک ه رێژه‌ی قه‌ند «شیرینی» ل ه میوه‌ی مۆزدا زۆر ه ئه‌و که‌سان ه ک ه نه‌خۆشی شه‌کره‌یان هه‌ی ه نابێ مۆز بخۆن.
ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
18
پاسەوانی باش لە گوندێک‌دا کێڵگەیەک هەبوو .لەناو کێڵگەکەشدا سەگێک هەبوو .ئەو سەگە پاسەوانی کێڵگەکە بوو .ڕۆژێک چەند مریشک و کەڵەشێرێکی کێڵگەکە بۆ دۆزینەوەی خواردن چوونە دەرەوەی شوێنەکەیان ،بەاڵم نەیانزانی کە ڕێویی فێاڵوی لە هەموو شوێنێک بۆیان لە کەمین دایە .بۆیە کاتێک ئەوان خەریکی خواردن بوون ،ڕێوییەکە پەالماری دان. رێوییەکە وایدەزانی لە دەرەوەی کێڵگە کەس پاسەوانیان نیە ،لەوە بێ‌خەبەر بوو سەگەکە لە هەموو شوێنێک پارێزگارییان لێ‌دەکات .هەربۆیە پێش ئەوەی ڕێوییەکە بتوانێ یەکێکیان بگرێ ،سەگەکە خۆی گەیاندە ئەو شوێنە و ڕێویی فێڵبازی لەوێ دوور خستەوە .پاش ئەوە مریشک و کەڵەشێرەکانی بردەوە کێڵگەکە و درێژەیان بە ژیان دایەوە و بڕیاری دا ئەمجارە باشتر لە جاران پارێزگارییان لێ بکات ،چونکە ڕێوییەکان لە هەموو شوێنێک هەن.
پێشەوا مووساپوور
ژمارە - ١٥٠دێسامبری 2014
فێرگەی نەققاشی
17
16
ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
ئەمن و کتێب من كتێبم خۆش دەوێ ناهێڵم لێم دوور كەوێ دۆستێكی زۆر زانایه بێدەنگ و زۆر ئازایه خراپەی له ال نییه هەرچی هەیه باشییه باسی ئێستا و رابردوو ڕێگەی ڕاست له داهاتوو هەمووی ئەو فێرم دەكا
ئازا و بوێرم دەكا هەر مناڵێك بیهەوێ له ژیانی سەركەوێ دەبێ كتێب بخوێنێ تاكوو نەزان نەمێنێ پەرتووك دۆستی مناڵه بێ دۆست ژیان بەتاڵه تاهیر بۆکانی
ژمارە - ١٥٠دێسامبری 2014
15
بڕیاری ڕاوچی رۆژێک لە رۆژان لە گوندێکی زۆر خۆش‌دا بنەماڵەیەک ژیانیان بەسەر دەبرد ،پیاوەکە ڕاوچی بوو .ئه‌و هەموو رۆژێ دەچوو بۆ نێو دارستان‌و گیانلەبەرانی ڕاو دەکرد ،بەاڵم دیالن زۆری پێ‌ناخۆش بوو کە باوکی ئەو گیانلەبەرانەی دەکوشت ،چونکە پێی وابوو نابێ گیانلەبەرانی نێو دارستان راو بکرێن. ێ کەوت. رۆژێکی ساردی زستان باوکی دیالن بۆ ڕاو ه کەروێشک بەرەو دارستان وەڕ ئێوارێ گەڕایەوە ماڵەوەو کەروێشکێکی لەگەڵ خۆی هێنایەوە .پێی وابوو دیالن لەو کارەی باوکی خۆشحاڵ دەبێ ،بەاڵم ئەو دەستی کرد بە گریان! باوکی زۆری پێ‌سەیر بوو ،هەر بۆیە لێی‌پرسی کچەکەم ئەوە بۆ دەگری؟ دیالن گوتی :ئەرێ باوکە تۆ ماندوو نابی ئەوەندە ئەو گیانلەبەرە بێ‌زمانانە دەکوژی؟ تۆ پێت خۆشە کەسێک ئەمن لە پێش چاوی تۆ بکوژێ؟ نازانی بە ڕاوکردنی ئەو گیانلەبەرانە سروشت لە نێو دەچێ‌و جوانیی دارستان نامێنێ! سروشت بەو گیانلەبەرانەوە جوانە نەک بە ڕاو کردنه‌کانی تۆ؟ کابرای ڕاوچی بیری لە قسەی کچەی کردەوەو دیتی راست دەکا .له دڵ ه خۆیدا گوتی ئەو کارەی من هەڵەیە ،هەر بۆیە بڕیاری دا چیدیکە گیانلەبەران راو نەکاو تاپڕەکەی لە پێش چاوی دیالن شکاند .
دارشتنەوەی :مینا
ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
14
کارجوان كەژاڵ لەبەر هەیوانەكەوە چاوی لە گوێسوانەكەی رووبەڕوو بڕیوە. زەردەواڵەكان بە ئارامی دێن و دەچن ،بە ئاستەم گوێم لە وزەوز و دەنگی باڵیان دەبێ .دەچمە تەنیشتی و بە هێمنی پێی دەڵێم :لە چی ڕاماوی؟ كەژاڵ بە قامكە شووشەكانی ئاماژە بە شانەی زەردەواڵەكان دەكاو دەڵێ: ئەرێ شیالن! ئەو زەردەوااڵنە چۆن دەزانن شتی وا ساز بكەن؟ منیش بە پێكەنینەوە دەڵێم :جا ئەوە چیە .پوورم دەزانێ تەشی بڕێسێ، نەنكم سەركاڵو و گۆرەوی دەچنێ و خاڵم دەزانێ جۆاڵیی بكا .منیش حەزم لە كامپیوتێرە. سەالح نیساری
ژمارە - ١٥٠دێسامبری 2014
13
ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
12
مندااڵنی کوردی ڕۆژهەاڵت لە ڕۆژی ئااڵدا!
ﺳ�و ﻣ��ا�ﮫﮐﺎن فێ
ر گەی زم ا ن ی ئ ی رۆژاﻧﯽ ﺣﮫوﺗﻮو و ﺋﮫو ﮐﺎراﻧﮫی دهﯾﮑﮫﯾﻦ: واﻧﮫی ﺋﮫم ﺟﺎرهﻣﺎن ﺗﺎﯾﺒﮫنﺗﮫگلیﺑﮫزی
11
ژمارە - ١٥٠دێسامبری 2014
Days of the week
ساڵو منداڵه‌کان!
رۆژاﻧﯽ ﺣﮫوﺗﻮو
وانه‌ی ئه‌م جاره‌مان تایبه‌ته به رۆژانی حه‌وتوو و ئه‌و کارانه‌ی ده‌یکه‌ین:
Days of the week
رۆژانی حه‌وتوو: Sunday
Saturday
ﯾﻪﮐﺸﻪﻣﻤﻪ
ﺷﻪﻣﻤﻪ
Friday
Thursday
هﻪﯾﻨﯽ
ﭘﻨﺞﺷﻪﻣﻤﻪ
Wednesday
ﭼﻮارﺷﻪﻣﻤﻪ
Tuesday
ﺳ ﺷﻪﻣﻤﻪ
Monday
دووﺷﻪﻣﻤﻪ
?What day is today
ئه‌مرۆ چ رۆژێکه؟
?What day is today
Today is Monday
ئهﺋﮫﻣ�ۆ رۆژ�ﮑﮫ؟ه‌ممه‌یه مڕۆ�دووش
What do you do Today ?on Monday is Monday
ممه چی ئه‌که‌ی؟ دووش ﻣﻤﮫهﯾﮫ رۆژی دووﺷﮫ ﺋﮫﻣ�ۆ I go to school on Monday. ?What do you do on Monday
من رۆژی دووشه‌ممه ئه‌چم بۆ قوتابخانە رۆژی دووﺷﮫﻣﻤﮫ ﭼﯽ ﺋﮫﮐﮫی؟
I do my homework
schoolه go to شقهon Monday. نجام Iدهدهم کانم ئ من مه
play table tennis ﺑﯚ Iﻣﮫدرهﺳﮫ ﻣﻤﮫ ﺋﮫﭼﻢ رۆژی دووﺷﮫ ﻣﻦ
من تێنیسی سه‌ر مێز (پینگ‌پۆنگ) ده‌که‌م I do my homework
I play football
ﻣﻦ ﻣﮫﺷﻘﮫﮐﺎﻧﻢ ﺋﮫﻧﺠﺎم دهدهم
من تۆپی‌پێ ده‌که‌م
I play table tennis I go swimming
م�ﭘﯿ�ﮓﭘﯚﻧﮓ( دهﮐﮫم ﻣ�� ﺳﮫهر‌که ﺗ��ﯿ�ﯽه د منﻣﻦ مه‌ل
II watch TV play football
من چاو له تیڤی ده‌که‌م ﻣﻦ ﺗﯚﭘﯽﭘ� دهﮐﮫم
I go swimming
کاوە ئاهەنگەری
ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
منداڵینە! بە دڵی خۆتان بمڕەنگێنن!
10
ژمارە - ١٥٠دێسامبری 2014
9
ئێستاکەش سوود لە گڵۆپ و چرای کارەبایی وەردەگیرێت ،مەترسیی ئاگر کەوتنەوە هەیە ،هەرچەندە هەردووکیان مەترسیی سووتانیان لەسەرە بەاڵم هەموومان دەزانین داری سروشتی زیاتر ئەو مەترسییەی دەکەوێتە سەری ،بۆیە خەڵک هەوڵ دەدەن داری ناسرووشتی بەکاربهێین. زۆرجاریش خاوەن ماڵەکان ڕێگەیان بە کرێچییەکانیان نەداو ه کە داری سروشتی بەکاربهێنن لە ترسی سووتاندنی ماڵەکانیان. چوارەم داری ناسروشتی دەتوانرێت چەندین جار سوودی لێ وەربگیڕیت ،واتە دەتوانرێت ساڵی دوواتریش لەو بۆنەیە دا سوودی لێ وەربگیڕێتەوە. پێنجەم دارە ناسروشتییەکان شێوەی جۆراوجۆریان هەیە و لە قەبارەشیان دا جیاوازن. بۆیە هەر خێزانە و بە پێی گەورەیی و بچووکیی ماڵەکەیان دەتوانن ئەم دارانە بکڕن. به‌اڵم لەگەڵ هەموو ئەوانەش دا دارە ناسروشتییەکان دەبنەهۆی بەرهەم هێنانی گاز و دووکەڵی کارگە و ناوچە پیشەسازییەکان و لە دوای ماوەیەکی زۆر لە بەکارهێنانیان وەک پاشماوە و زبڵ ،فڕێ دەدرێن. به‌اڵم دارە سروشتییەکانیش ئەگەر بێت و لە ڕەگ و ڕیشەیانەوە نەبڕدرێنەوە ئەوا دەتوانن نەمامی تریان لێوە بەرهەم بێت و بەمەش ڕێژەی گازی ئۆکسیژێن لە ژینگە و سروشت دا زیاتر دەبێت.
هانا وریا
ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
8
داری کریسمەس داری کریسمەس دارێک ه بۆ جێژنی کریسمه‌س ده‌ڕازێنرێته‌وە .لە بەرەبەری نوێبوونەوەی ساڵی زایینی و کریسمەس دا ،لەو واڵتانەی کە بۆ بەڕێوەبردنی کارو باری ڕۆژانەیان ڕۆژژمێری سالێ زایینی بە کار دێنن و لەو ماڵ و شەقامانە دا کە دانیشتووانەکەی پەیڕەوی ئایینی مەسیحین ،ئەم جۆرە دارانە دەبینرێت. بەکارهێنانی داری لە چەشنی کاج کە هەمیشە و لە هەر چوار وەرزی ساڵ دا سەوزن ،دەگەڕێتەوە بۆ ئەو مێژووەی کە تێیدا خەڵک بیر و باوەڕی وا بوو کە داری هەمیشە سەوز مانای بەردەوامی ژیان و ژیانێکی هەمیشەیی دەگەیەنێت، سەرەڕای ئەمانەش لە کۆن دا خەڵک پێیان وابوو بە بوونی ئەم دارانە لە بەر دەرگا و پەنجەرەکانیان ژیانیان لە نەخۆشی و بەاڵی سەیرو سەمەره پارێزراودەبێ. دەگێڕنەوە ئاڵمانییەکان یەکەم کەس بوون کە داری ڕازاوەی کریسمەسیان بەکار‌هێناوە کە بە مۆم و کەلوپەلی دیکەی ڕازێنەرەوە ڕازاندوویانەتەوە .دواتریش واڵتانی دیکه‌ی ئورووپایی هەوڵیان داوە ئەم شێوە دارانە دروست بکەن و لە ماڵ و شوێنە گشتییەکان دا نیشانیان بدەن. بۆ ڕازاندنەوەی داریش کەڵکیان لە فریشتە و پەری بە هێمای میهرەبانی و باشی و شێوە جۆراو جۆرەکانی بەفر بە واتای وەرزی زستان و ئەستێرە لە سەر بەرزترین لقی دار ،وەک هێمای ڕووناکی لە شەو دا و زەنگوڵە وەک دەنگێکی ترسێنەر بۆ ترساندنی بێگانەکان ،وەرگرتووە. ئەمڕۆکە لە زۆربەی واڵتانی جیهاندا بۆ ئەم بۆنەیە ،سوود لە داری ناسروشتی وەردەگیرێت هۆکاری بە کارهێنانی داری ناسروشتییش دەگەڕێتەوە بۆ: یەکەم بەکارهێنانی داری سروشتی دەبێتە هۆی کەم بوونەوەی دارەکان لە سەر زەوی و ئەمەش زیانێکی زۆر بە ژینگە و سرووشت دەگەیەنێت. دووەم داری ناسروشتی پاک و خاوێنە ،کەمتر ناوماڵەکان و دەستمان پیس دەکات. سێیەم لەبەر ئەوەی کە لە کۆندا بۆ ڕازاندنەوەی دارەکە سوود لە مۆم وەرگیراوە و
ژمارە - ١٥٠دێسامبری 2014
7
رێگەچارەیەکی باشی بۆ بدۆزییەوە. ئەو شەوە زۆر درەنگ خەوم لێکەوت ،چونکە هەر بیرم لەالی قسەکانی دایەگەورەم بوو و بڕیارم دا ئیدی بۆ هیچ شتێک بیانوو نەگرم. بەیانی کە لە خەو هەستام دایکم ڕۆنی کەرەی لەسەر سفرە دانابوو ،لەگەڵ ئەوەی کە پێم خۆش نەبوو ،وەک تاقیکردنەوەی تامەکەی ،لەگەڵ نانی گەرم خواردم‌و زۆریش خۆش بوو. بەڵێ منداڵە خۆشەویستەکان! ئێوە نابێ بۆ هەموو شتێکی ڕۆژانە بیانوو بگرن‌و لەسەر دایک‌و باوکتان بۆڵە بۆڵ بکەن! وەرگێڕان لە فارسییەوە :مینا
ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
6
عادەتی بۆڵە کردن‌و بیانووگرتن زۆر خراپە! ن ئەو ،دڵسۆزو مێهرەبانەو زۆرمان خۆش رۆژێک دایە گەورەم هاتە ماڵما دەوێ. بەهۆی خراپیی هەڵسوکەوتمەوە دایە گەورەم لە ئەخالقە خراپەکانم تێگەیشتبوو .لەوانەیە بپرسن کام ئەخالقی ناحەز؟ ئێستا بۆتان باس دەکەم: هەر کە لە قوتابخانە هاتمەوە دەستم کرد بە بۆڵە بۆڵ‌و گوتم :ئەرێ نازانم هەوا بۆ ئەوەندە گەرمە ...ئه‌من زۆر بێ‌تاقەت‌و ماندوو بووم ،یەکسەر چوومە الی ساردکەرەوە تا ئاومیوەیەک بخۆمەوە بەاڵم تێی‌دانەبوو ،گوتم :ئەی هاوار ئەمن بۆ ئەوەندە بێ‌شانسم خۆ هیچی تێدا نییە. دواتر کەمێک فێنک بوومەوەو گوتم :ئەمڕۆ وانەیەکی زۆرم لەسەرەو تاقەتی نووسینەوەشم نییە ،نازانم چی بکەم؟ دەبێ بچمە کالسی تایبەتیی بیرکارییش، جا ئەوە کێ تاقەتی ئەم هەموو کارەی هەیە؟ ئەرێ دایە ئەو خواردنەت بۆ هێندە بێ‌تامە؟ بۆچی ماست‌و خه‌یارت دروست نەکردوە؟ ئەرێ دایە! دایە! دەبێ حەوتووی داهاتوو بچمە جێژنی لەدایکبوونی هاوڕێکەم‌و هیچ لیباسێکم نییە جوان بێ ،ئێستا ئه‌من چی‌بکەم؟! ئەرێ باوکە ئەو ماڵەمان بۆ ئەوەندە کۆن‌و قەدیمییە؟ ئەمن حەز دەکەم ماڵەکەمان بگۆڕین‌و لێرە بڕۆین. شەوێ کە ویستم بخەوم دایەگەورەم هاتە ژوورەکەم‌و گوتی :هیوا گیان دەتوانین پێکەوە هێندێک قسە بکەین؟ گوتم بەڵێ فەرموو دایە گەورە گیان! _ دەزانی ئەمڕۆ هەموو هەڵسوکەوتەکانتم دیت‌و زۆرم پێ خراپ بوون؟! تەنانەت بۆ شتێکی زۆر بچووک گڕووت دەگرت‌و بیانووت دەهێنایەوە؟! کوڕی خۆم خۆ وا نابێ! تۆ دەتتوانی بە باشی کێشەکانت چارەسەر بکەی‌و
ژمارە - ١٥٠دێسامبری 2014
5
لق‌و چڵ‌و بااڵی دارێک بوو ب ه مشت و مڕیان لقه درێژه‌کان گوتیان :ئێم ه درێژ و جوانین.. لق ه کورته‌کان گوتیان :ئێمه پته‌وین و ده‌ستی که‌سمان ناگاتێ. لق ه ئه‌ستوره‌کان گوتیان :ئێمه به هێزین‌و ره‌شه‌با ناتوانێ بمانشکێنێ... باالی داره‌ک ه گوتی :ئه‌م هه‌راهه‌رای ه چیه؟ ئه‌گه‌ر بااڵی به‌رزی من نه‌بێ ئێو ه ل ه ژێر پێی ئه‌م‌و ئه‌ودا ده‌پڵیشێنه‌وه ...ل ه پڕ ڕه‌گی داره‌ک ه هات ه قسه‌‌و گوتی :ل ه خۆبایی بوون کارێکی باش نیه ..بۆ ئێو ه جوان نی ه وا ل ه رووی یه‌کتردا خۆتان ئاوا هه‌ڵده‌کێشن ..ئێو ه هه‌مووتان ب ه منه‌و ه به‌ستراون‌و ب ه من به‌ندن‌و منیش ب ه زه‌وی‌یه‌وه به‌ستراوم ...ئه‌گه‌ر زه‌وی نه‌بێ نه‌من ده‌بم‌و ن ه ئێوه‌ش ده‌بن. له‌تیف هه‌ڵمه‌ت
ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
4
بنەماڵەی کامکارەکان
بنه‌ماڵه‌ی کامکاره‌کان بناسن: کامکاره‌کان بۆ یه‌که‌م جار ساڵی ١٣٤٤ی هه‌تاوی لە پارێزگای سنه‌ی ڕۆژهه‌اڵتی کوردستان، وەکوو گرووپێکی بنەماڵەیی دەرکەوتن‌و گەلێک بەرنامەی جۆراوجۆری هونەرییان لە سن ه پێشکەش کرد .سەرپەرستی ئەو گرووپ ه لە سەرەتاوە مامۆستا «حەسەن کامکار» ک ه باوکی ئه‌م بنەماڵەیه‌‌و ژه‌نیاری ڤیۆڵۆن بوو ده‌ستی ب ه کاره‌کانی خۆی کرد. ئه‌ندامانی دیکه‌ی ئه‌و بنه‌ماڵه‌ی ه بریتی بوون لە« :ھۆشەنگ» ئاکاردیۆن « ،بیژەن»گۆرانیبێژ، «پەشەنگ» سەنتوور« ،قه‌شه‌نگ» گۆرانی‌بێژو ڤیۆڵۆن‌و هه‌روه‌ها « ئەرژەنگ» دومەک. ساڵی ١٣٤٨کە منداڵەکانی بنەماڵە گەورەتر بوون ،گرووپه‌که‌شیان گەورەترو ڕێکووپێک‌تر بووو کۆنسێرت‌گەلێکیان لە ھەندێک لە شارەکانی ڕۆژهه‌اڵتی کوردستان بەڕێوە برد. ساڵی ١٣٥٠بەوالوە ھەندێک لە ئەندامانی بنەماڵە ،لەوانە ھۆشەنگ ،بیژەن‌و ئەرسەالن ،بۆ فێربوونی زانستییانەی مۆسیقا چوون بۆ تاران‌و لە زانکۆی ھونەرە جوانەکانی تاران ،دەستیان بە خوێندن کرد «لەو سەردەمەدا ،ئەرژەنگ نیگارکێشیی دەخوێند ».دوای ماوەیەک ،کامکاره‌کان لەگەڵ موحەممەدرەزا لوتفی ،حوسێن عەلیزادە ،پەرویز مۆشکاتیان‌و چەند کەسێکی‌تر ،دوو تیپی مۆسیقای شەیداو عارفیان دەمەزراند .ئێستاکە ئەم دوو تیپە لە ناودارترین تیپەکانی مۆسیقای سوننەتی ئێرانن‌و لەگەڵ شەجەریان‌و شه‌هرام نازری‌دا ھاوکاریان بووە. یەکەم کۆنسێرتەکانی ئەم بنەماڵەیە بە ناوی «گرووپی کامکاره‌کان»ـەوە ،لە سەرەتای شۆرشی ١٣٥٧ی ئێران ،لە وەرزشگای ئازادی‌و تاالری وەحدەت لە تاران‌دا بەڕیوەچوو کە پێکھاتبوو لە سێ بەشی سەرەکی :مۆسیقای فارسی ،ته‌ک نه‌وازی سەنتوور لەالیەن ئەردەوانەوەو مۆسیقای کوردی. لە ساڵی ١٣٦٨ی هه‌تاوی ئومێد لوتفیش ،کوڕی قەشەنگ‌و موحەممەد رەزا لوتفی ،کە تاری دەژەنی ،ھاتە نێو گرووپەکەو ئێستاش ئه‌م گرووپه به‌ناوبانگه درێژه ب ه کاره‌کانیان ده‌د هن‌و چەندین کۆنسێرت‌و ئاڵبۆمی جۆراوجۆریان ل ه زۆربەی واڵتانی جیهاندا باڵو کردۆته‌وه‌و مۆسیقای کوردییان بە جیهان ناساندوە. ئا :نێعمەت مەال
وتەی ئ ە م ج ارەما
ن
3
ژمارە - ١٥٠دێسامبری 2014
رۆژی ئااڵی کوردستان منداڵ ه ئازیزه‌کان! هه‌موو کاتێکتان پڕ بێ ل ه خۆشی و هه‌میش ه بزه‌‌و پێکه‌نین میوانی سه‌ر لێوه‌کانتان بێ .ل ه ژماره‌ی ئه‌مجاره‌ی گۆڤاره‌که‌مان‌دا ده‌مهه‌وێ که‌مێک باسی ئااڵ و رۆژی ئااڵی کوردستانتان بۆ بکه‌م. ئااڵ یه‌کێک ل ه هێماکانی ناسینه‌وه‌ی هه‌ر واڵتێکه .هه‌موو واڵتانی جیهان ئااڵی تایبه‌ت به خۆیان هه‌یه‌‌و ئااڵی هه‌ر واڵتێکیش ره‌نگی تایبه‌ت ب ه خۆی هه‌یه. هه‌رچه‌نده ئێمه واڵتێکی سه‌ربه‌خۆمان نیه ،به‌اڵم خاوه‌نی ئااڵی تایبه‌ت ب ه خۆمانین.
ئااڵی کوردستان لە سەردەمی کۆماری کوردستان‌دا
ئااڵی کوردستان لە سەردەمی ئێستادا
مێژووی هه‌ڵکردن و رۆژی ئااڵی کوردستان ده‌گه‌رێته‌و ه بۆ 26ی سه‌رماوه‌زی ساڵی 1324ی هه‌تاوی ک ه بۆ یه‌که‌م جار ل ه شاری مه‌هاباد ئه‌و ئااڵیه هه‌ڵ‌کراوه، هه‌موو ساڵێک له‌و رۆژه‌دا یادی ئەو ڕووداوە دەکەینەوەو جێژن ده‌گرین .چه‌ند ساڵ له‌مه‌وبه‌ر ل ه هەرێمی کوردستانیش رۆژی ئااڵی کوردستان (١٧ی دێسامبر) ب ه فه‌رمیی ناسراو‌و سااڵن ه ئه‌و رۆژ ه جێژن ده‌گرن و لەم ڕۆژەدا هه‌موو شوێنێکی کوردستان ب ه ئااڵی پیرۆزی کوردستان ده‌رازێننه‌وه. منداڵ ه ئازیزه‌کان! ئێمه هه‌موومان ده‌بێ رێز ل ه ئااڵی واڵته‌که‌مان بگرین‌و خۆشمان بوێ‌و هه‌وڵ بده‌ین خزمه‌ت ب ه نیشتمان و گه‌له‌که‌مان بکه‌ین ،هه‌تا کوردستانه‌که‌مان ئازاد و سه‌ربه‌خۆ بێ‌و ئاالی کوردستان بێت ه ریزی ئااڵی واڵتانی جیهان.ب ه هیوای ئه‌و رۆژ ه ئاواتی سه‌رکه‌وتن بۆ هه‌مووتان ده‌خوازم.
سەرنووسەر
2
ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
دنیای مند ا اڵ ن گۆڤارێکی مانگانه‌ی مندااڵنه ،ناوەندی
منداڵپارێزیی رۆژهەاڵتی كوردستان دەری دەكا
سه‌رن ووس هر: ش ی ال ن قور بانی فه‌ر دە ستەی نو و س ە را ئ ن :کاو ه اه هنگ هر ی، ه ا ن ا و ریا ،نێعم ه‌ت م هال، مینا س وڵتانزادە
په‌یوه‌ندی : www.facebook.com/nawendy.mndal.paryzy.kurdistan www.Kurdistanukurd.com
١٥٠
ژمار‌ه - ١٥٠سەرماوەزی ١٣٩٣
1