ژمارە ١٥٣ی دنیای منداڵان چاپ و بڵاو بۆوە

Page 1

‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫‪24‬‬


‫‪23‬‬

‫ژمارە ‪- ١٥٣‬مارسی‪٢٠١٥‬‬

‫ژۆنا سوڵتانی‬

‫پەرنیان سەدیقی‬

‫ئاسۆ حوسێنی‬

‫باوان بداغی‬

‫ساماڵ سەممار‬

‫کۆچەر موئمێنی‬


‫‪22‬‬

‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫ئەوین پوورمەند‬

‫هانا مەحموودی‬

‫سارا ئیسمائیلی‬

‫مەتین مەمەندی‬

‫میدیا عوسمان‬

‫سۆما ئیسمائیلی‬


‫ژمارە ‪- ١٥٣‬مارسی‪٢٠١٥‬‬

‫‪21‬‬

‫نه‌قاش ‌ی كچ ‌ی حامید ئه‌حمه‌د ‌ی بۆ باوكی‌ له‌ زیندان‪ ،‬یه‌كیك ل ‌ه زیندانیانی‌ ل ‌ه سیداره‌دراو ‌ی كورد كه‌‬ ‫رێکەوتی ‪١٣٩٣/١٢/١٣‬ی هەتاوی ل ‌ه گه‌ل پینج كوردی‌ تر ل ‌ه سیداره‌ دران!‬


‫وابا‬ ‫ش‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫زانن‬

‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫هەر کەس پێی خۆشە زیاتر بزانێ با بیخوێنێتەوە‪:‬‬ ‫مێش‌هەنگوین دوو گەدەی هەیە یەکیان بۆ کۆکردنەوەی‬ ‫هەنگوینەو ئەوی دیکەشیان بۆ خواردن‪.‬‬ ‫ ‬ ‫بەکارترین ئەندامی مرۆڤ زمانییەتی‪.‬‬ ‫ ‬

‫پشیلە ‪ ٣٢‬ماسولکەی لە گوێچکەی‌دا هەیە‪.‬‬

‫ ‬

‫ورچەکان چەپ دەستن‪.‬‬

‫ ‬ ‫مێروولە کاتێک مەسمووم دەبێ بەالی ڕاستی‌دا دەکەوێ‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫ئەسپەکان بە پێوە دەخەون‪.‬‬ ‫سەدی ‪ 90‬ی ژەهری مارەکان لە پروتێئین پێک‌هاتوە‪.‬‬

‫‪20‬‬


‫ژمارە ‪- ١٥٣‬مارسی‪٢٠١٥‬‬

‫فێرگەی نەقاشی‬

‫‪19‬‬


‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫‪18‬‬

‫سووده‌کانی کیوی‬ ‫کیوی میوه‌یه‌کی زستانییه‌‪ .‬داری کیوی سه‌ره‌تا ل ‌ه ناوچه‌کانی باشووری چین‬ ‫دۆزراوه‌ته‌وه‌‌و هه‌ر له‌وێ را چۆت ‌ه ناوچه‌کانی دیکه‌ی جیهان‪.‬‬ ‫هێندێک‌ ل ‌ه سووده‌کانی کیوی‬ ‫‪ -‬‬

‫کیوی بڕێکی زۆر ل ‌ه ڤیتامین ‪‌c‬و هه‌روه‌ها که‌لیسیۆم و ئاسنی تێدایه‌‪.‬‬

‫‪ -‬‬

‫خواردنی کیوی بۆ ئه‌و که‌سان ‌ه ک ‌ه ناره‌حه‌تی گه‌ده‌یان هه‌ی ‌ه زۆرباشه‌‪.‬‬

‫‪ -‬‬

‫خواردنی کیوی دوای ژه‌مه‌کان یارمه‌تی هه‌ره‌س کردنی خواردن ده‌دا‪.‬‬

‫‪ -‬‬

‫کیوی بۆ ئه‌و که‌سان ‌ه ک ‌ه نه‌خۆشی قه‌ندیان هه‌ی ‌ه زۆر ب ‌ه سووده‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬

‫ئه‌و که‌سانه‌ش ک ‌ه قه‌ڵه‌ون بۆ دابه‌زاندنی کێشی له‌شیان ده‌توانن کیوی بخۆن‪.‬‬


‫ژمارە ‪- ١٥٣‬مارسی‪٢٠١٥‬‬

‫‪17‬‬

‫به‌هار‬ ‫زستان نه‌ما‪ ،‬به‌هار هات‬

‫خۆشی بۆ گوند‌و شار هات‬

‫بولبول گه‌یی ب ‌ه مرادی‬

‫ده‌خوێنن ب ‌ه ئازادی‬

‫په‌پوول ‌ه لە ‌م چڵ بۆو چڵ‬

‫ده‌چێ بۆ سه‌یرانی گوڵ‬

‫جوان ‌ه ئه‌م چیا‌و ده‌شت ‌ه‬

‫کوردستان وه‌ک به‌هشته‌‬ ‫هه‌ژار‬


‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫منداڵینە! بە دڵی خۆتان بمڕەنگێنن!‬

‫‪16‬‬


‫ژمارە ‪- ١٥٣‬مارسی‪٢٠١٥‬‬

‫‪15‬‬

‫کۆلکەزێڕینە‬ ‫منداڵینە! ئەگەر زانیتان کۆلکەزێڕینە چۆن دروست دەبێ؟!‬ ‫کۆلکەزێڕینە لە چەند رەنگی تێکەاڵو پێکهاتوەو‪ ،‬کاتێک باران دەبارێ‌و‬ ‫خۆریش لە ئاسمان دیارە‪ ،‬لەو کاتانەدا کۆلکەزێڕینە دروست دەبێ‪.‬‬ ‫منداڵینە ئێمە رەنگی خۆر بە زەرد دەبینین‪ ،‬بەاڵم لە ڕاستیدا خۆر لە حەوت‬ ‫ڕەنگ پێک هاتوە‪ :‬بنەوش‪ ،‬نیلی‪ ،‬شین‪ ،‬سەوز‪ ،‬زەرد‪ ،‬پرتەقاڵی‌و سوور‪ .‬خۆر‬ ‫لەو ڕەنگانە دروست دەبێ‌و ڕووناکیەکی تێکەاڵو لەو ڕەنگانە دەردەکەوێو‬ ‫پێی دەگوترێ «تەیف»‪.‬‬ ‫کۆلکەزیڕینەش دوای باران بارین کە ئاسمان پڕە لە دڵۆپی بچووکی ئاو‪،‬‬ ‫دەردەکەوێ‪ .‬ڕووناکی خۆر بەنێو ئەو دلۆپانەدا تێدەپەڕێ‌و دەشکێ‌و ئەو‬ ‫حەوت رەنگە دروست دەبن کە پێی دەگوترێ کۆلکەزێڕینە!‬ ‫ماوە بڵێین کۆلەکەزێڕینە دوو دانەیە‪ ،‬یەکیان بە پڕڕەنگی دەردەکەوێ‌و‬ ‫ئەوی دیکەش کاڵە‪.‬‬ ‫ئا‪ :‬نارین کەنکاش‬


‫ف‬

‫ێرگەی‬ ‫ز‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫ئینگلی‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ﺳ�و ﻣﻧداڵﮫﮐﺎن! ‪Hi every body‬‬

‫‪14‬‬

‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫واﻧﮫی ﺋﮫﻣﺟﺎرهﻣﺎن ﺗﺎﯾﺑﮫت ﺑﮫ ﺋﺎژهﻟﮫ )‪(Pets‬‬

‫ساڵو منداڵه‌کان!‬ ‫‪Hidoevery‬‬ ‫‪What pet‬‬ ‫‪you likebody‬‬ ‫?‪best‬‬ ‫)‪ (Pets‬وانه‌ی ئه‌مجاره‌مان تایبه‌ت به ئاژه‌له‬ ‫ﮐﺎﻣﮫ ﺋﺎژهڵت زﯾﺎﺗر ﺧۆﺷﮫ دهوێ؟‬ ‫?‪What pet do you like best‬‬ ‫‪I like‬‬ ‫‪parrots.‬‬ ‫‌ڵت زیاتر خۆشه ده‌وێ؟‬ ‫ئاژه‬ ‫کامه‬ ‫وێ ‪I‬‬ ‫‪like‬‬ ‫‪parrots.‬‬ ‫ﺧۆش ده‬ ‫ﻣن ﺗووﺗﯾم‬ ‫من تووتیم خۆش ده‌وێن‬ ‫?‪you like parrots‬‬ ‫‪Why doWhy‬‬ ‫‪youdolike‬‬ ‫?‪parrots‬‬ ‫خۆش ده‌وێن؟‬ ‫تووتیت دهوێ؟‬ ‫بۆچیﺗووﺗﯾت ﺧۆش‬ ‫ﺑۆﭼﯽ‬ ‫‪I like parrots because they are cute.‬‬ ‫‪I like parrots because they are cute.‬‬ ‫من تووتیم خۆش‌ده‌وێن له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌که جوانن‪.‬‬ ‫ﻣن ﺗووﺗﯾم ﺧۆﺷدهوێ ﻟﮫﺑﮫر ﺋﮫوهﯾﮑﮫ ﺟواﻧن‪.‬‬

‫‪Dog‬‬

‫‪wolf‬‬

‫‪Cat‬‬

‫ﺳﻪگ‬

‫ﮔﻮرگ‬

‫ﭘﺸﯿﻠﻪ‬

‫‪Camel‬‬

‫‪Fish‬‬

‫‪Sheep Donkey‬‬

‫وﺷﺘﺮ‬

‫ﻣﺎﺳﯽ‬

‫ﮐﻪر‪/‬‬ ‫ﮔﻮ‪‬ﺪر‪‬ﮋ‬

‫‪Rabbit Hamster‬‬

‫ھﺎﻣﺴﺘﺮ‬ ‫ﻣﻪڕ‬

‫‪Snake‬‬

‫ﮐﻪرو‪‬ﺸﮏ ﻣﺎر‬ ‫‪Horse‬‬

‫‪Cow‬‬

‫ﺋﻪﺳﺐ‬

‫ﻣﺎﻧﮕﺎ‬

‫‪Frog‬‬

‫‪Parrot‬‬

‫‪Fox‬‬

‫ﺑﯚق‬

‫ﺗﻮوﺗﯽ‬

‫ر‪‬ﻮی‬

‫‪Tiger Elephant‬‬

‫ﻓﯿﻞ‬

‫ﺑﻪﺑﺮ‬

‫‪Why doWhy‬‬ ‫‪you‬‬ ‫?‪likelikedog‬‬ ‫‪do you‬‬ ‫?‪dog‬‬ ‫بۆچی سه‌گت خۆش ده‌وێ؟‬ ‫ﺑۆﭼﯽ ﺳﮫﮔت ﺧۆش دهوێ؟‬ ‫‪I like dogs because they are friendly and playfull‬‬ ‫‪I like dogs‬‬ ‫‪because‬‬ ‫‌وێ‪they‬‬ ‫‪friendly‬ده‪are‬‬ ‫هاوڕێی باشن و کایه‌کردن له‌گه‌ڵیان خۆشه‬ ‫‌وان‬ ‫چونکە ئه‬ ‫‪and‬خۆش‬ ‫‪‌playfull‬گم‬ ‫من سه‬ ‫?‪Do you like cats‬‬ ‫ﻣن ﺳﮫﮔم ﺧۆش دهوێ ﻟﮫﺑﮫر ﺋﮫوهﯾﮑﮫ ﺋﮫوان ھﺎورێﯽ ﺑﺎﺷن و ﮐﺎﯾﮫﮐردن ﻟﮫﮔﮫڵﯾﺎن ﺧۆﺷﮫ‬ ‫تۆ پشیله‌ت خۆش ده‌وێ؟‬ ‫‪DoNo,‬‬ ‫‪you like‬‬ ‫?‪cats‬‬ ‫‪I don’t‬‬ ‫ناوێن‬ ‫خۆشم‬ ‫نا‪،‬‬ ‫ﺧۆش دهوێ؟‬ ‫ﭘﺷﯾﻠﮫت‬ ‫ﺗۆ‬ ‫?‪Why not‬‬ ‫‪No, I don’t‬‬ ‫بۆچی نا؟‬ ‫‪boring‬ﻧﺎوێن‬ ‫ﻧﺎ‪ ،‬ﺧۆﺷم‬ ‫‪That’s because they are lazy and‬‬ ‫چونکە ئه‌وان ته‌مبه‌ل و ماندووکه‌رن‬ ‫?‪Why not‬‬ ‫ﺑۆﭼﯽ ﻧﺎ؟‬

‫‪Lion‬‬

‫ﺷ‪‬ﺮ‬

‫کاوە ئاهەنگەری‬


‫ژمارە ‪- ١٥٣‬مارسی‪٢٠١٥‬‬

‫‪13‬‬

‫مندااڵنی قوتابخانەی بنەڕەتیی رۆژهەاڵت لە رۆژی جلی کوردی‌دا‬


‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫‪12‬‬

‫مندااڵنی قوتابخانەی ‪٢‬ی رێبەندان لە رۆژی جلی کوردی‌دا‬


‫ژمارە ‪- ١٥٣‬مارسی‪٢٠١٥‬‬

‫‪11‬‬

‫منداڵینە! جیاوازییەکانی نێوان ئەم وێنانە ببیننەوە!‬


‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫‪10‬‬

‫ل ‌ه ده‌نگی که‌روێشک بوو ک ‌ه‬ ‫هاواری ده‌کرد ئای فریام‬ ‫که‌ون دز کیفی پاره‌که‌می برد‬ ‫یوزپلینگ کاتێک گوێی ل ‌ه ده‌نگی‬ ‫که‌روێشک بوو ب ‌ه غاردان رای‬ ‫کرد و دزه‌که‌ی گرت‪ ،‬دوای ئه‌و‬ ‫ماری خاڵدار هاته‌پێشه‌و ‌ه و‬ ‫وه‌کوو ته‌ناف ل ‌ه ده‌وری دزه‌ک ‌ه‬ ‫ئااڵو ل ‌ه دارێکی به‌سته‌و ‌ه و ل ‌ه‬ ‫الیه‌کی تریشه‌و ‌ه قه‌ل ‌ه ره‌شه‌ک ‌ه‬ ‫کردنی‬ ‫ده‌ستگیر‬ ‫هه‌واڵی‬ ‫دزه‌که‌ی ب ‌ه ئاژه‌ڵه‌کانی دارستان‬ ‫راگه‌یاندو هه‌موویان ل ‌ه ده‌وری‬ ‫کۆبوونه‌وه‌ تا بزانن ئه‌و دز ‌ه‬ ‫کێی ‌ه ک ‌ه ل ‌ه دارستانه‌که‌یان په‌یدا بووه‌‪ ،‬یوزپڵێنگه‌ک ‌ه لێی نزیک بوو ‌ه و کاڵوه‌که‌ی‬ ‫له‌سه‌ر سه‌ری البرد‪ ،‬کاتێک دیتیان ک ‌ه ک ‌ه ئه‌و دز ‌ه سمۆره‌ی هاوڕێی که‌روێشک ‌ه‬ ‫سه‌ریان سووڕما‪ ،‬هه‌موو ئاژه‌ڵه‌کان داوایان کرد ک ‌ه سمۆر ‌ه ل ‌ه دارستان ده‌ربکه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم که‌روێشک چوو ‌ه پێشه‌و ‌ه و گووتی نه‌خێر نابێ کاری وا بکه‌ن‪ .‬ماری خاڵدار‬ ‫زۆری پێ سه‌یر بوو و گوتی ئه‌دی ئه‌و ‌ه نیی ‌ه دزی ل ‌ه تۆ کردووه ‌؟ چۆن دیفاعی‬ ‫لێ ده‌که‌ی؟ که‌روێشک وتی ل ‌ه راستیدا من و هاوڕێکه‌م سمۆر ‌ه کاتێک دیتمان ئێو ‌ه‬ ‫ناتوان رێک بکه‌ون له‌سه‌ر هه‌ڵبژاردنی پۆلیس بۆ دارستان رێک بکه‌ون پیالنێکمان‬ ‫دارشت هه‌تا بیسه‌لمێنین‪ ،‬ک ‌ه یوزپڵینگ و ماری خاڵدار و قه‌له‌ره‌ش ‌ه هه‌رسێکیان بۆ‬ ‫پۆلیسی دارستان باشن‌و ده‌توانن ل ‌ه پاراستنی دارستانه‌که‌مان یارمه‌تیمان بده‌ن‪.‬‬ ‫و‪ .‬په‌یام‬


‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫‪9‬‬

‫پۆلیسی دارستان‬ ‫ل ‌ه نیو دارستانێکی گه‌وره‌دا چه‌ندین ئاژه‌ڵی جۆراوجۆر ده‌ژیان‌و زۆربه‌ی‬ ‫ئاژه‌له‌کان یه‌کتریان ئازار ده‌دا‌‪ ،‬نه‌زمی دارستانه‌که‌یان تێک دابوو‌و زۆربه‌ی‬ ‫کاته‌کان ل ‌ه نێو ئه‌و دارستان ‌ه شه‌ڕ و ئاژاوه‌ بوو‪.‬‬ ‫کۆمه‌ڵێک مراویی لێ‌بوو‪ ،‬هه‌رکات پێیانخۆش بای ‌ه ده‌چوون ‌ه نێو رووباره‌ک ‌ه و‬ ‫ئاوی رووباره‌که‌یان پیس ده‌کرد‪.‬‬ ‫زه‌ڕافه‌یه‌کیشی لێ بوو‪ ،‬زۆر له‌خۆبایی بوو هه‌رکات حه‌زی لێ بوای ‌ه ده‌چوو‬ ‫گه‌اڵی داره‌کانی ده‌خوار‌د‌و هێالنه‌ی باڵه‌نده‌کانی خاپوور ده‌کرد‪.‬‬ ‫له‌و دارستان ‌ه رێویه‌کی پیریش ده‌ژیا‪ ،‬زۆرجاران ئاژه‌ڵه‌کانی دیکه‌ی فریوده‌دا‌و‬ ‫خوارده‌کانی لێ ده‌خواردن‪.‬‬ ‫مه‌یموونه‌کانیش هه‌مێش ‌ه خه‌ریکی خواردنی مۆز بوون‌و توێکلی مۆزه‌کانیان‬ ‫له‌سه‌ر زه‌وی فرێ‌ده‌دا‌و ئه‌و ئاژه‌اڵن ‌ه که‌ به‌وێدا تێده‌په‌ڕین ده‌که‌وتن ‌ه سه‌ر زه‌وی‪.‬‬ ‫ماوه‌یه‌ک بوو هه‌موو ئاژه‌ڵه‌کان هه‌ستیان پێ ده‌کرد ک ‌ه نه‌زمی دارستانه‌که‌یان‬ ‫تێكچوو ‌ه و ئه‌گه‌ر به‌م شێوه‌ی ‌ه بڕوات ‌ه پێش هیچکامیان ناتوانن له‌و دارستان ‌ه ژیان‬ ‫به‌سه‌ر به‌رن‪ .‬هه‌ربۆی ‌ه بڕیاریاندا ل ‌ه ده‌وری یه‌کتر کۆ ببنه‌و ‌ه بۆ ئه‌وه‌ی رێگ ‌ه‬ ‫چاره‌یه‌ک ببیننه‌وه‌‌و نه‌زم‌و ئارامی بۆ دارستانه‌که‌یان بگه‌ڕێننه‌وه‪ .‬بۆی ‌ه بڕیاریان‌دا‬ ‫ک ‌ه بنکه‌یه‌کی پۆلیس ل ‌ه دارستانه‌که‌یان دابمه‌زرێنن‪ ،‬به‌اڵم دیسان له‌سه‌ر ئه‌و ‌ه ک ‌ه‬ ‫کێ ببێت ‌ه پۆلیسی دارستانه‌که‌یان لێیان بوو به‌ هه‌اڵ‪.‬‬ ‫یه‌كێک ل ‌ه ئاژه‌ڵه‌کان ب ‌ه ده‌نگی به‌رز هاواری کرد من پێشنیارێکم هه‌یه‌‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫ده‌توانین بۆ دانانی پۆلیسی دارستان هه‌ڵبژاردن بکه‌ین‪.‬دواتر چه‌ند دان ‌ه ل ‌ه ئاژه‌ڵه‌کان‬ ‫خۆیان کاندید کرد‪،‬دوای چه‌ند خۆله‌ک ئاکامی هه‌ڵبژاردنه‌کان دیاری کران‌و ماری‬ ‫گ و قه‌له‌ڕه‌شه‌ی راستگۆ ده‌نگیان هێناوه‌‪ ،‬هه‌رسێکیان ده‌نگه‌که‌یان‬ ‫خاڵدا‪ ،‬یوزپڵین ‌‬ ‫به‌رابه‌ر بوو‪ ،‬به‌الم ئاژه‌له‌کانی دیک ‌ه پێیان خۆشبوو ته‌نیا یه‌ک دان ‌ه له‌وان ببێت ‌ه‬ ‫پۆلیسی دارستان‪.‬‬ ‫ئاژه‌ڵه‌کان خه‌ریک بوون جارێکی دیک ‌ه هه‌ڵبژاردن بکه‌نه‌وه‌‪ ،‬ل ‌ه ناکاو گوێیان‬


‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫‪8‬‬

‫تەختەرەش وانە بۆ مندااڵن بنووسێتەوە دەست‌و خەتی وەک شەڕە پشیلە وابوو‬ ‫قوتابییەکان هەموو پێی پێ‌کەنین‪ ،‬هیوا چونکە فێری نووسین نەببوو نەیدەزانی‬ ‫چۆن بنووسێ‪...‬‬ ‫هیوا دوای تەواوکردنی خوێندن تازە زانیبووی هەر کەس زۆر بخوێنێ زۆر‬ ‫فێر دەبێ‌و ئەگەر زۆر بنووسێ دەست‌و خەتیشی خۆش دەبێ‪.‬‬ ‫بەڵێ منداڵەکان!‬ ‫جەنابی مامۆستا ئێستا دوای ئەو هەموو ساڵە دەبێ لە سەرڕاوە دەست بە‬ ‫خوێندن‌و نووسین بکاتەوە‪.‬‬ ‫وەرگێڕان لە فارسییەوە‪ :‬مینا سوڵتانزادە‬


‫ژمارە ‪- ١٥٣‬مارسی‪٢٠١٥‬‬

‫‪7‬‬

‫پێنووسی خوێندەوارو بەکار‬ ‫هیوا لەگەڵ ئەوەی زۆری حەز لە‬ ‫خوێندن‌و قوتابخانە بوو‪ ،‬بەاڵم لەبەر‬ ‫نووسینەوەی وانەکانی لە قوتابخانە‬ ‫ماندوو ببوو‪.‬‬ ‫هیوا زۆری بیر لەوە دەکردەوەو‬ ‫دەیگوت‪ :‬خۆزگە پێنووسێکی جادوویی‬ ‫هەبوایەوەو‬

‫هەموو‬

‫وانەکانی‬

‫بۆ‬

‫بنووسێتەوە‪ .‬ئەو هەروا بیری دەکردەوە‬ ‫کە لە نەکاو هەورێک دەستی کرد بە‬ ‫بارین‌و‪ ،‬هیوا بوو بە خاوەنی پێنووسێکی‬ ‫جادوویی‪.‬‬ ‫لەو ڕۆژەوە هەر کاتێک هیوا ویستبای پێنووسەکە وانەکانی بۆ دەنووسییەوەو‬ ‫ئیدی ئەو خۆی ماندوو نەدەکرد‪ .‬ئیدی ئەو ببوو بە قوتابییەکی نموونەو زیرەک‌و‬ ‫وانەکانی لە هەموو مندااڵنی دیکە جوانتر دەنووسرایەوە‪ .‬ئەو زۆر خۆشحاڵ بووو‬ ‫پێی وابوو ئاوا وەپێش منداڵەکانی دیکە دەکەوێ‪...‬‬ ‫هیوا گەورە بوو‪ ،‬چووە زانکۆو پاشان بوو بە مامۆستا!‬ ‫هیوا کە بوو بە مامۆستا‪ ،‬دەبوا وانەی بە مندااڵن گوتبا‪ .‬ئەو کە چوو لەسەر‬


‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫‪6‬‬

‫(كۆلكـەزێڕینه)‬ ‫كۆلكەزێڕینەی حەو ڕەنگی جوان و ڕازاوه‬ ‫پێم بڵێ ئەو هەموو ڕەنگەت له كوێ هێناوه؟‬ ‫بووی به پردی پەڕینەوەی مەل و پەپووله‬ ‫خۆشیان دەوێی مندااڵنی گەوره و چكووله‬ ‫من دەزانم تۆ بۆ هێنده ڕازاوه و جوانی‬ ‫ئەتۆ كچی قژ زێڕینی خۆر و بارانی‬ ‫دەڵێم خۆزگه دوور نەبوایەی ئەوەنده لێمان‬ ‫پڕ دەفتەرێ لەو ڕەنگانەت بدایه پێمان‬ ‫ئەمسا دادەنیشتین من و ڕۆژین و كاوه‬ ‫وێنەی بەهاری كوردستانمان دەكێشاوه‬ ‫ئه‌مین گه‌ردیکالنی‬


‫ژمارە ‪- ١٥٣‬مارسی‪٢٠١٥‬‬

‫‪5‬‬

‫کچی پزیشکەکە‬ ‫پیاوە پیرەکە خەریکی خاوێن کردنەوەی شەقامەکە بوو کە بە پەلە منداڵەکەی‬ ‫هەڵگرتەوەو بە باوەش گەیاندیە نەخۆشخانەکە‪ .‬بە پەرستارەکەی گوت‪ :‬توخودا یارمەتیی‬ ‫بدەن‪ ،‬ماشێن لێ‌داوە و بەجێی هێشتوە‪.‬‬ ‫پەرستارەکە گوتی‪ :‬ئەو منداڵە پێویستی بە نەشتەرگەرییە و دەبێت پێشتر پووڵەکەی‬ ‫بدرێت‪ .‬‬ ‫پیرەپیاوەکە‪ :‬بەاڵم من پووڵم نییە و دایک و باوکی ئەو منداڵەش ناناسم ‪ .‬تکاتان لێ‬ ‫دەکەم نەشتەرگەرییەکەی بۆ بکەن‪ ،‬ئەمن تا شەوێ پووڵەکەیتان بۆ دێنم‪.‬‬ ‫پەرستارەکە‪ :‬لەگەڵ ئەو پزیشکە قسە بکە کە قەرارە نەشتەرگەریی منداڵەکە ئەنجام‬ ‫بدات‪.‬‬ ‫پزیشکەکە بێ ئەوەی تەنانەت سەیری منداڵەکەش بکات گوتی‪ :‬ئەوە یاسای‬ ‫نەخۆشخانەکەمانە‪ ،‬دەبێت پێش نەشتەرگەرییەکە‪ ،‬پووڵەکە بدەن‪ .‬‬ ‫ڕۆژی دواتر پزیشکەکە لە کاتی ناشتنی کچە بچکۆلەکەی بیری لە دوێنێی خۆی‬ ‫دەکردەوە‪.‬‬ ‫هانا وریا‬


‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫‪4‬‬

‫دوکتور محەمەدی مەجدی‬

‫دوکتور که‌ماڵ ئه‌حمه‌د حاج زاهیر رسوول ناسراو ب ‌ه دوکتور که‌ماڵ مه‌زهه‌ر‪،‬‬ ‫له‌ساڵی ‪1937‬ی زائینی ل ‌ه ئاوایی ئاغجه‌له‌ری سه‌ر ب ‌ه پارێزگای که‌رکووکی باشووری‬ ‫کوردستان له‌دایک بووه‌‪.‬‬ ‫ل ‌ه ساڵی ‪ ،1959‬ل ‌ه ل ‌ه كۆلیژی په‌روه‌رده‌ی زانكۆی به‌غدا‪ ،‬بڕوانامه‌ی به‌كالۆریۆس ل ‌ه‬ ‫مێژوودا به‌ پله‌ی شه‌ره‌ف وه‌رده‌گرێت‪.‬‬ ‫دوکتور که‌ماڵ مه‌زهه‌ر‪ ،‬بۆ ته‌واو کردنی خوێندن ده‌چێت ‌ه یه‌کیه‌تیی سۆڤیه‌ت و ل ‌ه‬ ‫ساڵی ‪1963‬ی زایینی پله‌ی دوکتورا ل ‌ه یه‌کیه‌تیی سۆڤیه‌ت وه‌رده‌گرێ و ل ‌ه ساڵی ‪1969‬ی‬ ‫زائینیش‌دا بڕوانامه‌ی ناوک به‌ده‌س دێنێ‪.‬‬ ‫دوای گه‌ڕانه‌وه‌ی ل ‌ه یه‌کیه‌تیی سۆڤیه‌ت بۆ عێراق‪ ،‬ل ‌ه ساڵی ‪1981‬ی زایینی‌دا بووە‬ ‫مامۆستای زانکۆ و خزمه‌تێکی گه‌وره‌ی ب ‌ه زانکۆکان و نه‌ته‌وه‌ی کورد کرد‪.‬‬ ‫ن و كور ‌د و خۆرهه‌اڵتی‬ ‫خاوه‌نی ده‌یان لێكۆڵینه‌وه‌ و كتێبی مێژویی ‌ه له‌سه‌ر كوردستا ‌‬ ‫ناوه‌ڕاست‪.‬‬ ‫ت کردن ب ‌ه‬ ‫ ئێستاکه‌ش خه‌ریکی درێژه‌دان ب ‌ه ژیانی خۆیه‌تی و به‌رده‌وام ‌ه ل ‌ه خزمه‌ ‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی کورد و مێژووی کوردستان به‌ تایبه‌ت‬


‫وتەی‬ ‫ئ‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫ج‬ ‫ارەما‬

‫ن‬

‫ژمارە ‪- ١٥٣‬مارسی‪٢٠١٥‬‬

‫‪3‬‬

‫نه‌ورۆز‌و ساڵی نوێی کوردی‬ ‫منداڵه‌ خۆشه‌ویسته‌کان و خوێنه‌رانی گۆڤاری مندااڵن! ئه‌وکاته‌تان باش!‬ ‫پێشه‌کی ل ‌ه الیه‌ن ده‌سته‌ی نووسه‌رانی گۆڤاری «دنیای مندااڵن» ب ‌ه بۆنه‌ی‬ ‫هاتنی ساڵی نوێ و جێژنی نه‌ورۆز پیرۆزبایی ل ‌ه ئێو ‌ه ئازیزان ده‌که‌ین‪.‬‬ ‫دیسانیش وه‌رزی زستان‌و سه‌رما‌و سۆڵه‌ ته‌واو بوو و وه‌رزی به‌هار و‬ ‫جێژنی نه‌ورۆز هاتنه‌وه‌‪ ،‬به‌هار وه‌رزی جوانی و زیندووبوونه‌وه‌ی سروشته‌‪.‬‬ ‫له‌ به‌هاردا به‌فری سه‌ر چیاکان ده‌توێنه‌وه‪ ،‬ئاوی ڕووبار و کانیاوه‌کان‬ ‫ده‌گه‌شینه‌وه‌‪ ،‬ده‌شته‌کان سه‌رسه‌وز و جوان و پڕ گوڵ ده‌بن‪ ،‬ئاژه‌ڵه‌کان ل ‌ه‬ ‫خه‌وی زستانه‌ هه‌ڵده‌ستن‪.‬‬ ‫جێژنی نه‌ورۆزیش ک ‌ه گه‌وره‌ترین جێژنی نه‌ته‌وه‌یی کوردانه‌‌و له‌ یه‌که‌م رۆژی‬ ‫به‌هاردا ئاگری نه‌ورۆز ده‌کرێته‌وه‌‪ ،‬خه‌ڵک ده‌چن بۆ سه‌یران و گه‌شت‪ .‬هیوادارین‬ ‫ساڵی نوێ بۆ هه‌مووتان ساڵێکی پڕ ل ‌ه خۆشی و شادی بێ‪ ،‬بتوانن سه‌رکه‌وتنی‬ ‫گه‌وره‌ ب ‌ه ده‌ست بێنن‪.‬‬


‫دنیای مند ا اڵ ن‬

‫‪2‬‬

‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫‪ ،‬ناوەندی‬ ‫گۆڤارێکی مانگانه‌ی مندااڵنه ‌‬ ‫منداڵپارێزیی رۆژهەاڵتی كوردستان دەری دەكا‬

‫فێرگەی نەقاشی‬

‫چیرۆک‬

‫جۆراوجۆر‬ ‫قسەی خۆش‬

‫کا‬

‫ردەستی‬

‫سه‌رنووسه‌ر‪ :‬شیالن قوربانی فه‌ر‬ ‫دەستەی نووسەران‪ :‬کاو ‌ه‬ ‫ئاهه‌نگه‌ری‪ ،‬هانا وریا‪ ،‬نێعمه‌ت‬

‫شێعر‬

‫مه‌ال‪ ،‬مینا سوڵتانزادە‬

‫زانیاری‬

‫ په‌یوه‌ندی‪ :‬‬ ‫‪ www.facebook.com/nawendy.mndal.paryzy.kurdistan‬‬ ‫‪www.Kurdistanukurd.com‬‬


‫‪١٥٣‬‬

‫ژماره‌‪ - ١٥٣‬رەشەممەی ‪١٣٩٣‬‬

‫‪1‬‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.