Fredag 7. september opnar statsminister Jens Stoltenberg Jondalstunnelen. I dette bilaget kan du lesa om korleis folk på begge sider av tunnelen ser på framtida. Her ser vi jublande gutar på Jondal IL sitt gutelag. Dei kan sjå fram til langt tryggare og lettare reiseveg til fotballkampar, kanskje mot lag i både Kvinnherad og Odda.
Opninga av
Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Bilag til Kvinnheringen og Hardanger Folkeblad onsdag 5. september 2012
FLOTTE TOMTER TIL SALS I RØSSLANDSLIA OG VALEN RØSSLANDSLIA I Røsslandslia Byggefelt har vi for sal tomter. Feltet ligg solrikt til mellom Husnes og Sunde. Tometne er frå 700 til 1200 m2. • Solrikt • God utsikt • Flott turterreng • Kort veg til skule/sentrum • Stort område med planlagt ballplass og aktivitetsområde
VALEN I Lyngbakken på Valen har vi for sal 8 stk. tomtar. • Solrikt • Flott utsikt • Store tomtar 1000 - 1200 m2 • Flott turterreng • Kort veg til skule/ barnehage/butikk
På Bjønnshaugen ved Husnes bor familien Olderkjær Larsen i en bolig fra HIBA HUS. Det kan vi godt forstå. Tekst: Jannicke Larsen Foto: Liv Rose Olderkjær Larsen
Familien Olderkjær Larsen ønsket seg et hus som innfridde alle familiens ønsker og behov, og som passet perfekt inn i terrenget. Etter å ha lest gjennom mange huskataloger uten å finne huset som var riktig for dem, tok de kontakt med Bygger’n Teigen og HIBA HUS. Da fikk de akkurat det de var ute etter. Luftig, men like fullt lunt Familien hadde mange tanker om hvordan de i hovedsak ønsket planløsningen, og hvordan de ønsket å dra nytte av utsikten. I tett samarbeid HIBAs arkitektkontor og huskonsulenten hos Bygger’n Teigen fant de frem til de beste løsningene. På denne måten fikk familien en romslig, funksjonell og ikke minst spennende bolig de kunne trives godt i. Det ble et åpent og luftig hus med en praktisk og godt planlagt romløsning.
Panoramautsikt De store vindusflatene gir mulighet for å nyte den flotte, vidstrakte utsikten over Hardangerfjorden fra de fleste rom. I tillegg skaper vinduene spennende overganger fra inne- til uteareal. Lune kroker, både inne og ute, og bevissthet rundt materialvalg gir ulike stemninger, noe som forsterker de ulike overgangene, og gjør det mulig for alle seks i familien å finne sin egen lille favorittkrok.
Din lokale forhandler av HIBA HUS, HYTTE OG GARASJE
2
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
www.hibahus.no
Gratulerer med tunnelen! Det er i hovudsak Jondal som må gratulerast når Jondalstunnelen opnar sjuande september. Det er dei rundt 1000 innbyggjarane i Jondal kommune som kan gle seg over lettare tilgjenge til resten av verda. Dei andre kommunane som har bidrege økonomisk, eller på planleggingsstadiet, har ikkje den same gleda som av tunnelen. Det noko spesielle med Jondalstunnelen er at det ikkje er openbert kor stor trafikk det blir gjennom tunnelen. Dersom oddingane vel Jondalstunnelen som hovudveg mot Bergen vil nok trafikkgrunnlaget bli bra. Samstundes er det stor uvisse om kva som vil skje med ferjesambanda som blir påverka av Jondalstunnelen, og seinare Hardangerbrua. Vil trafikken halda seg oppe i Utne–Kvanndal og og Årsnes–Gjermundshamn-sambanda? Er Jondal rusta til å ta unna trafikken som kjem, og som skal med ferja i Jondal? Og vil Folgefonntunnelen få endå meir trafikk, er nokre av spørsmåla. At Jens Stoltenberg kjem for å kasta glans på opninga er hyggjeleg, men så mykje ære har ikkje Staten for vegsambandet. Her er det fylkeskommunen, kommunane og bilistane som tek rekninga.
Opninga av JONDALSTUNNELEN Bilag til Kvinnheringen og Hardanger Folkeblad 5. september 2012. Distribuert til alle husstandar i Jondal, Kvinnherad, Eidfjord, Ullensvang og Odda. Opplag: 14.000 Utgjevarar: Hardanger Folkeblad
Redaktørar: Tomas Bruvik og Trygve Syse Grafisk produksjon/layout: Vidar Håland, Kvinnheringen Trykk: Nr1trykk FRAMSIDEFOTO: Jondal IL sine fotballgutar 2001 i farta: (f.v.) Vegard Refvik, Andreas S. Wikane, Benjamin B. Eide, Adrian Hus Åsen, Marius S. Wikane, Tobias Andersen og Asbjørn Øvrehus. Foto: Gro Heidi Molland.
FEKK DET SOM DEI VILLE: Folk i Nordrepollen protesterte på valet av vegtrasé, ikkje på tunnelen. Her er Ingrid Ø yre (f.v.), Hanne Bakke Berntsen, sonen Simon og Johan Flatebø og Jessi framfor holet til Jondal.
Ynskjer Jondalsholet velkome Folk i Nordrepollen skulle visstnok vera nokre stribukkar som ynskte holet til Jondal ein viss plass. Det stemmer ikkje. Stribukkar kan det godt henda dei er. Det må ein kan henda vera for å overleva mellom fjella inst i Mauranger. Og visst stemmer det at tunnelplanane vekte så sterke kjensler og heftige protestar, at det i lange tider fylte avisspaltene både her og der. Men så viser det seg motstanden ikkje botna i sjølve holet. – Det er blitt framstilt slik. Men det var ikkje tunnelen vi protesterte på. Det var valet av trasé, presiserer ein av stribukkane, Johan Flatebø. Dei med godt minne hugsar at striden sto mellom S6 eller S9. Styresmaktene og dei som sat på pengesekken ville ha S9, som var det billegaste alternativet. Til gjengjeld ville vegen skore seg gjennom bygda på steinfyllingar og bandlagt mykje jordbruksland. Det var difor bygda ville ha S6. Det alternativet gav litt lengre og dyrare veg, men ville la bygda vera i fred. – Vi fekk det som vi ville til slutt, og det er vi strålande nøgde med, smiler Ingfrid Øyre og nikkar bort mot krysset der bygdeveg og tunnelveg møtest.
Nyevegen – og holet til Jondal – ligg berre nokre dryge steinkast frå terrassen hennar, der vi sit og meskar oss med drikke og nysteikte vaflar mellom fjord og stupbratte fjell. På hi sida av det eine ligg Jondal. – Hadde S9 vore ein katastrofe for bygda? – Det hadde teke så mykje av jorda på garden som vi skal overta at det hadde rokka ved driftsgrunnlaget. Då hadde vi neppe bygd hus og etablert oss her, seier Hanne Bakke Berntsen. Ho og mannen flytta inn i nybygd hus på heimegarden til mannen i fjor. Saman med dei to ungane, representerer dei framtida i Nordrepollen. Ingen av dei tre vaffeletarane trur Jondalstunnelen vil snu opp ned på Nordrepollen. Heller ikkje på folketalet. Det er snarare slik at bygda har fått færre innbyggjarar til betre kommunikasjonane har blitt. På slutten 1800-talet budde det om lag 130 sjeler der. I 1950-åra hadde vegnettet blitt så bra at folketalet hadde krympa til 75. No, på dørstokken til asfalt og eventuell gul stripe til Jondal, er det 32 nordepollingar att. Då kan ein sakta spørja seg kor mange som vil vera att om 25 år. – Folketalet vil nok gå litt ned, seier Johan pessimistisk. – Eg trur det blir ein svak auke, protesterer Ingfrid. – Det same gjer eg. Eg arbeider i
alle fall med saka, ler Hanne og legg minstemann til brystet. – Kjem de til å reisa til Jondal? – Det ser eg ikkje for meg, anna enn sporadisk. Eg har ikkje noko ugjort i Jondal, seier Johan bestemt. – Det blir vel kanskje til av vi dreg den vegen til Bergen. Og så må eg til Jondal og forvita meg, seier Hanne. – Vil opninga av tunnelen bli ein merkedag for Nordrepollen? Eit tidsskilje? – Det trur eg ikkje. Tunnelen er først og fremst positiv for Jondal, seier Johan. – Vi får i alle fall betre veg til Austrepollen, seier Hanne. – Og busstopp! Det har vi ikkje hatt på mange år. Og så håpar eg på samarbeid mellom kommunane, slik at ungane kan få kortare skuleveg. Det kan like gjerne vera i Jondal som i Odda, seier Ingfrid. – Og samarbeid om legevakta! At vi slepp å køyra sju mil på dårleg veg til Husnes når det berre er dryge to mil til Odda, seier Johan. – Går flagget til topps på opningsdagen? Då smiler Johan: – Eg har ikkje flaggstang! – Jau! Flaggast skal det! seier Ingfrid og Hanne i kor. Aasmund Taarn Sande aasmund@kvinnheringen.no
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
3
– Glad vi har lukkast
– Vi har eit rikt kulturliv pü denne sida av Hardangerfjorden. Det kan vi dela, og vi kan utnytta kvalitetane til kvarandre John Skogseth
4
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
– Det har vore ein humpete veg. No er eg berre glad vi har lukkast.
og viste engasjement heile vegen. Det var difor det vart suksess, meiner Skogseth.
Siste biten John Skogseth (67, Ap) var ordførar i Jondal i perioden 1993–2007.
John Skogseth har fjorten års arbeid med tunnelen bak seg som ordførar. Då han kom inn i biletet i 1993, var det planane for Hesviktunnel som låg på bordet til Statens vegvesen. – Det var løyvd pengar til prosjektet, eg meiner det var 83 millionar kroner, i budsjett for store fylkesvegprosjekt, seier han, og fortel vidare: – Jondal kommunestyre var meint å gje uttale til prosjektet, men Jondal Høgre meinte vi måtte be om utgreiing av ein direktetunnel. Argumenta deira var at området fram til tunnelen var rasutsett, pluss at vegen rundt var gammal og dårleg. Dei vart høyrde. Då hadde alt Odda kommunestyre vedteke at dei berre ville gå for ein direktetunnel som kunne knytast opp mot Folgefonntunnelen.
Lokalpolitiske vegspørsmål har vore viktig i Jondal i generasjonar, fortel han. – Folk ser at viss ein ikkje heng med, vert ein akterutsegla, og vil ikkje ha sjans å behalda verken ungdom, jobbar eller nokon ting, utdjupar han. Vegen ut til Kysnes, der Skogseth bur, var ferdig til jul i 1976. I 1983 kom det ny veg heilt til Hesvik og Årsand. Skogseth vil ha understreka at Jondalstunnelen er eit politisk vilja prosjekt. – Eg meiner det har vore ei veldig rett satsing av lokalpolitikarane i mange år. Eg gjorde det kommunestyret vedtok og hadde sett meg til å gjera. Det har heilt klårt vore eit veldig sterkt lokalpolitisk engasjement, men utan støtta frå fylke og stat hadde vi ikkje fått det til. Eg føler stor takksemd overfor fleirtalet på fylket, seier han.
Tilbake til start
Utfordrande å jobba med
Midlane som var løyvd Hesviktunnelen vart overført til eit brusamband i Austevoll, og Skogseth & co rykka tilbake til start i arbeidet med å finna pengar til Jondalstunnel. Frå det tidspunkt dei bestemte seg for å gå for lang tunnel, var det brei politisk semje om å få det til. Han seier det er mange som har teikna tunnel mellom Jondal og Kvinnherad på kartet. – Den første eg kjenner til var ein handelsmann på Torsnes. Det har vore jobba med mange løysingar, og tunnelen som no har opna er eit resultat av arbeid som starta fleire tiår før 1993, då eg kom inn i biletet, meiner Skogseth. Han meiner at bakgrunnen for prosjektet vitnar om stor offervilje blant innbyggjarane i Jondal. – Den har vore formidabel. Råma i finansieringsplanen er på 840 millionar kroner. Totalt har Jondal kommune gått inn med 59,350 millionar kroner i prosjektet. Du kan seia at dersom ein deler det på tusen innbyggjarar, har alle som bur i Jondal betalt nesten seksti tusen kroner kvar. Det er forresten pengar att i høve finansieringsplanen, fordi det viste seg å vera sett for mykje av til fjellsikring m.a. Kva som skjer med desse pengane er opp til tunneleigar Fylkeskommunen.
– Kvar gong vi har oppnådd behandling som er å betrakta som milepålar, har prosjektet anten stige i pris, eller det har kome krav om nye kvalitetsvurderingar. To gonger har vi møtt krav om ny kvalitetskontroll. Dagens pris var ikkje endeleg før i 2009, seier John. No når sambandet er opna, vert det viktig for både Jondal og for Hordaland, trur han. For Jondal sin del, blir vi del av eit større arbeids- og bustadområde i fylket. – Vi har dessutan eit rikt kulturliv på denne sida av Hardangerfjorden. Det kan vi dela, og vi kan utnytta kvalitetane til kvarandre, seier Skogseth.
Fekk foten innanfor I 2001 skjedde det ei omlegging i ordninga med statleg tilskot til store fylkesvegprosjekt. Desse pengane skulle ikkje lenger løyvast direkte, men gjennom fylket etter deira prioritering. Det fekk Jondalstunnel-forkjemparane til å skjelva i buksene. – Då vart vi nervøse, og redde for at vi ikkje kom til å få pengar. Men då vi la fram saka for Samferdselskomiteen på Stortinget, såg fleirtalet problemstillinga og tok prosjektet inn i Nasjonal Transportplan. I 2002 starta ordførarane i Jondal, Odda og Kvam ei politisk gruppe, Hardangervegen, for å halda oppe trykket. Folkeaksjonen «Jondalstunnel NÅ!» representerte det folkelege kravet. – Saman la desse gruppene eit sterkt press,
– Akseptabel pendlartid Den mangeårige ordføraren ser føre seg at Jondal vil bli eit langt meir ope samfunn. – Det vil bli rundt 40 minutt mellom Jondal og Rosendal, og endå kortare til Odda. Det er akseptabel pendlartid. Viss vi får lenger opning på ferja, til dømes ein tidlegare morgonavgang slik det er snakk om, vil det føra til at Bergen er «nærare». Det kan vera eit meir aktuelt alternativ for langtransporten. – Jondal sentrum er ikkje tilpassa lange bilkøar eller oppstilling av vogntog. Trur du det vil pressa seg fram ei bru over til Kvam, på sikt? – Eg trur ikkje eg vil få oppleva det. Men det er klart, det er ikkje lenger avstand over frå Belsnes enn det er der inne ved Hardangerbrua. Men det er andre krefter som må ta initiativ til det. – Fram til no har Jondal vore ein relativt skjerma stad med svært lite kriminalitet. Einskilde fryktar at dette no vil endra seg betrakteleg? – Vi er veldig like i Hardangerkommunane. Folk flest er skikkelege og gjer opp for seg. Eg deler ikkje desse bekymringane. – Og det sjarmerande biletet vi har av Jondal der ein kan reisa frå huset ulåst, bilen parkert med nøklane i og butikkar som har varer ståande ute etter stengetid? – Det trur eg vil endra seg, seier Skogseth. Men vi må følgja med i tida, vi og… Av: Gro Heidi Molland
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
5
FAMILIEN: Anna, Nora, Odin, Sunniva, hunden King, Jacob og Brage vel plassert i Austrepollen, sentrum av Hardanger og Sunnhordland.
Sentrum av Hardanger Det er nok ikkje mange som for 30 år sidan hadde trudd at Austrepollen ville bli eit stort trafikknutepunkt i Hordaland. Austrepollen, med sine 30 innbyggjarar, vil når Jondalstunnelen opnar bli eit stort trafikknutepunkt. Står du i krysset i Austrepollen vil du kunne velja å bruka 10 minutt på å køyra til Odda, 20 minutt til Jondal eller 30 minutt til Rosendal. Jacob Gjerde er ein av dei fastbuande i Austrepollen. På tunet hans finn du Gjerdetunet, som er godt eldre enn Baroniet Rosendal. På garden bur han med sambuar Sunniva og dei to borna Nora og Brage. Nyleg er og eldstesonen Håvard flytta tilbake til Austrepollen. Fleire andre er og flytta til bygda, slik at no er det ni born i alderen to til 12 år i bygda. Du må tilbake til 60-talet for å finna noko liknande.
Enklare – Tunnelane har betydd alt for oss. At det er blitt enklare å koma fram både hit og dit, er avgjerande for at bygda er levande, seier Jacob Gjerde. Sjølv om dei i Austrepollen no er nærare kommune-
6
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
sentra Jondal og Odda, så vil ikkje familien høyra snakk om kommunesamanslåingar eller det å høyra til under ein anna kommune. – Vi er kvinnheringar, og det vil vi halda fram å vera. Eg kjenner meg stolt av å vera kvinnhering og ønskjer ikkje noko samanslåing med andre kommunar, slår Jacob fast. Han får full støtte av sambuaren Sunniva. – Vi brukar å reisa litt til Odda, men framleis nyttar vi nok Rosendal mest, og vi er kvinnheringar, seier ho. Begge to strekar under at samarbeid er bra, men oddingar eller jondølar blir dei ikkje i Austrepollen.
Kjekt Familien i Austrepollen gler dei seg til, sjølv om dei ikkje trur Jondalstunnelen vil bli veldig mykje brukt. Dei meiner begge det er riktig at tunnelen er bygd, dette fordi dei i Jondal var veldig støttande til Folgefonntunnelen. Det dei derimot ikkje forstår er kvifor det ikkje vart bygd ein lang tunnel, der ein slapp den farlege og dyre strekkja mellom Nordrepollen og Austrepollen.
– Dette handlar om storpolitikk, for truleg hadde det ikkje blitt ei krone dyrare å byggja lang tunnel, samanlikna med å flikka på dei dårlegare vegane, seier Jacob.
Spennande På garden har dei over tid sett at trafikken har auka og auka gjennom Austrepollen. Både vogntog og småbilar kostar forbi. No kjem trafikken truleg til å auka på ny, men sikre på om folk no vil velja Jondalstunnelen til Bergen er dei ikkje. – Eg trur nok Årsnes framleis vil stå sterkt. I alle fall når tunnelen gjennom Tysse kjem, seier Jacob. Framtida til Austrepollen har Sunniva og Jacob stor tru på. Problemet er å finna byggjeland i Maurangerområdet. – Det er knapt ei tomt å finna, og det burde det verkeleg vore gjort noko med. For det er trass alt blitt meir og meir attraktivt å slå seg ned her. Dette er noko som blir mykje diskutert i området, og skal folketalet auka vidare må det nytt tomteland på plass. Tomas Bruvik tomas@kvinnheringen.no
Vi gratulerer med ny tunnel og feirer med åpningstilbud på møbler og interiør!
KORTERE VEI TIL GODE TILBUD!
Besøk Bohus Odda på veien!
BOHUS ODDA – Tlf. 53 69 59 00ÊU BOHUS VIKSE MØBLER >Õ}iÃÕ `]Ê/ v°ÊxÓÊÇäÊÓÎÊÈäÊUÊBOHUS KARMØY MØBLER Bygnes, Tlf. 52 85 03 77
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
7
Europris Husnes Tlf. 53 47 41 01 Ă…pent 9-20. (18)
8
Europris Odda Tlf. 53 64 74 00. Ă…pent 9-20 (18)
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Annonser frå Odda
Gratulerer alle med Jondalstunnelen! Butikken er nå full av nye varer!
Vi ønsker nye og gamle kunder velkommen til en hyggelig handel hos Sentrum Dame
Gratulerer Jondal – Velkommen til Euronics Odda SJEKK PRISEN PARTIKJØP
TILBUD! Boblejakker og boblekåper
1/2 pris
3999;
SJEKK PRISEN
2999;
Samsung 43’’ Plasma-TV PS43E455A1WXXE
Asus Bærbar PC X501U
• Skarpt bilde uten refleksjoner med Real Blackfunksjon • 2 HDMi, 1 USB
Navn: X501U-XX034V Prossessor: AMD C-60
Nokia u/binding 300 mobiltelefon • Har touchskjerm og tastatur • Enkel i bruk • 5 megapiksler kamera • Praktisk startskjerm
SJEKK PRISEN
Velkommen til oss Vi er stolt forhandler av: • Suzuki • Fiat • Isuzu • Mopeder og ATV • Hertz bilutleie • Bilredningstjeneste fra NAF og Falck
2999;
CANON EOS 1100DC digitalkamera • 12 megapiksler sensor • Kreativ auto og Basic+
899;
SJEKK PRISEN
499;
Beko Kombiskap CS234022 SJEKK PRISEN
Canon Skriver MG3150
Passer det ikke for deg å besøke oss? – kan vi gjerne besøke deg
2999;
• Kompakt design • Opptil 4800 dpi
299;
Delbetaling pr. mnd. (13 mnd) Kredittkjøpspris 3835;
Thord Paulsen AS
Euronics Handlekonto
ODDA – Eitrheimsveien 5 – tlf. 53 64 17 07
5750 Odda – tlf. 53 64 13 04
Euronics Handlekonto
Effektiv rente Kr 1.000,- (21,7%) Kr 10.000,- (32,4%) Kr 20.000,- (27,4%) Effektiv rente K 1 000 (21 7%)
www.eurosko.no
TUNNELKUPP hos EuroSko Odda In2
ICU
Ponny sympatex
str. 30-39
beige, str. 36-41
3 dager Før 299,-
Kun freda g Før 499,-
Vanntette str. 24-32
Før 499,-
399,-
199,-
399,Chili Str. 36-41
Loop Superlett støtd. str. 36-45
399,-
399,-
Goretex, lett & vanntett str. 36-47 Før 1299,-
999,-
Eq5
Muzzo str. 40-46
Før 599,-
str. 36-41 Før 499,-
str. 36-41
699,-
Timberland
Roots
ICU
Før 799,-
399,-
Før 599,-
399,-
Lett såle & mykt skinn! str. 36-45 Før 499,-
299,-
Høstens nyheter fra Helly Hansen Vanntette tur- og fritidssko, dame og herre
÷200,-
Tilbudet gjelder kun fredag 7. sept
ecco Goretex Lett & støtd. såle str 36-48
÷200,Veil. 999,-
KUN FR EDAG
Åpningstider Torsdag 9-18 Fredag 9-18 Lørdag 10-15
RAGNAR KARLSEN AS Gågata, Odda • tlf. 53641012
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
9
– Ein lang og kronglete veg
– Det har vore ein lang og kronglete veg. Det var kanskje godt vi ikkje visste kor vanskeleg det kom til å verta, seier Sigrid Brattabø Handegard. Historia om ein tunnel mellom Jondal og Kvinnherad går mange tiår tilbake i tid. Det første Sigrid hugsar om planane var på 70–80 talet, då far hennar snakka om det. Når prosjektet er realisert, er det mange som er utropt som opphavsmann til prosjektet. Sigrid Brattabø Handegard meiner det er mange både «fedrar» og «mødrer» til prosjektet. – Det er gjort mange ulike val av ulike personar som har vore viktige på den aktuelle tida. Det var ulike planar og idear til samband på Folgefonnhalvøya og bru over fjorden på Belsnes, både på 60- og 70-talet. Det første handfaste som fekk stor betyding var det forpliktande samarbeidet mellom kommunane Odda, Kvinnherad og Jondal på slutten av 80 talet om å få på plass både Folgefonntunnel og tunnel til Jondal. På det tidspunktet var det Hesviktunnelen som var aktuell, fortel Brattabø Handegard. – Mange har bidrege. Alle dei tre ordførarane før meg, ekteparet Bjørg og Leif Galtung, og ikkje minst John Skogseth, la ned eit viktig arbeid. Leiar av folkeaksjonen, Inge Børslien, som no er gått bort, bidrog til auka fokus på prosjektet. Eg har og lyst å trekkja fram fungerande ordførar Liv Spilde Espeland som bidrog til at Jondal gjekk vekk frå Hesvik-alternativet og valde ei meir framtidsretta løysing. Andre gode samarbeidspartnarar både i nabokommunane, fylke og Storting kunne vore nemnt. Tidlegare samferdselsminister Liv Signe Navarsete sitt engasjement var avgjerande for å få prosjektet gjennom i regjering og storting, meiner Sigrid. Då ho sjølv kom inn i politikken i 1995, var tunnelprosjektet den viktigaste saka dei jobba med, fortel ho.
Brei lokalpolitisk semje – Noko eg oppfattar som svært viktig, er at det var eit stort politisk engasjement her lokalt rundt at dette skulle vi få til. Vi trengde ikkje kjempa internt på heimebane, og det har vore ein styrke i dette krevjande arbeidet. Samarbeidet mellom kommunane og at det var eit stabilt politisk styre i fylkeskommunen var og svært viktig, meiner Brattabø Handegard. Drivkrafta til forkjemparane har mellom anna vore betre kommunikasjon
10
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
og å få korta ned reiseavstandane. Det gjev fleire mogelegheiter både for kor ein kan bu og arbeida, eit opnare samfunn, betre kulturtilbod og samarbeid mellom næringsliv og kommunegrenser. Men det har og vore motkrefter som har peika på at det ville bli for dyrt, at det er ikkje stort nok trafikkgrunnlag, kvalitetssikringa var ikkje god nok og så vidare. – Det var mange som sa at vi aldri kom til å klara det. Men desse motkreftene har i grunn vore med å «trigga» i alle fall meg til å jobba vidare. Vi hadde gode argument, men eg føler at vi mange gonger tok eitt steg fram, og i neste steg rykka to tilbake, seier ho.
Fem milepålar Handegard nemner fem hendingar som ho ser på som milepålar for prosjektet. Den første var på 80-talet, då Jondal, Odda og Kvinnherad forplikta seg til økonomisk deltaking gjennom Folgefonnsambandet. Merkedag nummer to var tidleg på 1990-talet, då Jondal vedtok å gå for lang tunnel. – Den tredje viktige hendinga ho peikar på er i 2003, då fylket vedtok å løyva dei første millionane til prosjektet. Ein viktig dato slik ho ser det var og 20. juni 2008, då saka vart lagt fram for Kongen. Ho trekkjer også fram dagen då dei turvande millionane til Torsnestunnelen kom på plass gjennom fusjonering av everka Jondal Energi og Hardanger Energi som ein av dei store. – Det var viktig for bygda Torsnes og kommunen, men det var den siste biten som verkeleg gjorde prosjektet til eit framtidsretta prosjekt, meiner ho. – Den siste månaden før finansieringa var på plass var omtrent som ein roman, fortel ho vidare. – Vi fekk ein månad på oss frå fylket til å skaffa 46,6 millionar kroner til Torsnestunnelen. Ein månad! Som ordførar kjende eg eit enormt press og eit stort ansvar for å få alt på plass. Den beste tunnelløysinga, men og ei langsiktig forvaltning av Jondal Energi, som sikra verdiane for framtida mest mogeleg lokalt, fortel Sigrid. Fusjon mellom Jondal Energi og Hardanger Energi vart altså løysinga, saman med bidrag frå «den rike onkelen» i Bergen, Trond Mohn. – Eg snakka med Mohn, skisserte ulike strategiar, men han bad meg gå til dei andre på lista først. E-verksfusjonen gjekk i boks ein dag på overtid, og eg tok då ein ny telefon til Mohn. – Kor mykje manglar du no då, spurte han.
– 6,6 millionar, svara eg spent. – Eg tar di`, eg! sa han kontant. Det var ein av dei beste augneblinkane eg har hatt, og det var som om det datt eitt tonn av skuldrene mine. Det var heilt utruleg, etter å ha gått gjennom den mest krevjande månaden eg kan hugsa å ha opplevd i samband med tunnelarbeidet, fortel Sigrid.
– Grobotn for bulyst Ho trur tunnelen vil gje jondølingane ein ny kvardag. Eit opnare samfunn med meir moglegheiter. – Eg trur på større grobotn for bulyst, fleire mogelegheiter for næringsliv og næringsutvikling. Større moglegheiter for å driva med meir reiselivsbaserte aktivitetar med Folgefonna som vårt fyrtårn, men og eit tettare samarbeid mellom kommunane og tilboda på heile Folgefonnhalvøya. Saman har me ein spennande region med mange unike sjansar, meiner ho. Ein meir rassikker veg mellom Odda og Bergen er og ein god ringverknad. – I tillegg vil vi vera så heldige å kunna ha ein fot i Hardanger, med sin kultur og tradisjonar, og ein fot i Sunnhordland, kor dei mellom anna har ein offensiv gründermentalitet. Dette må vi ta med oss. Vi kan i større grad læra av og nyta godt av kvarandre, understrekar ho. Personleg er ho oppteken av at dei som bur her vil kunna få eit betre tenestetilbod. Det vil medverka til at fleire vil busetja seg her, trur ho. – Eg gler meg også til å kunna delta på ulike arrangement utan å måtta uroa meg for om eg rekk siste ferja heim, og ser fram til å få bli med i turlaga i Odda og Kvinnherad, som har mange turar i dei flotte fjellområda våre. No gler ho seg stort over at tunnelen er opna, og tolkar det at sjølvaste statsminister Jens Stoltenberg prioriterte å koma, viser kor viktig sambandet er. No blir det spennande å følgja utviklinga i trafikksituasjonen, og om det vil koma fleire endringar som påverkar sambandet. Handegard trur at dersom mange nok vil det nok, og samordnar innsatsen, vil det på sikt koma bru over fjorden her ute også. – Eg siterer tidlegare samferdsleminister Johan J. Jakobsen, som så treffande sa det då han opna Vallaviktunnelen i 1985; «Har de klave, får de ku – har de tunnel, får de bru»! Tekst og foto: Gro Heidi Molland
FAKTA • Sigrid Brattabø Handegard (48) har vore fylkesleiar i Hordaland Senterparti og vararepresentant til Stortinget. • Ho var først varaordførar, og vart ordførar i Jondal i 2007. I november 2009 byrja ho som politisk rådgjevar i Samferdselsdepartementet. • Når den epoken er over vender ho nasen heim att, og skal arbeida som landsbylos i Jondal kommune.
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
11
Vil halda på sjarmen
24 TIMAR: Butikken til Torfrid Bjella er alltid open.
Ved blomebutikken i Jondal har det «alltid» stått varer ute etter stengjetid, sju dagar i veka, 365 dagar i året. Det ynskjer dagleg leiar Torfrid Bjella å halda fram med. 1. november i fjor tok Torfrid Bjella over drifta av Blomakroken, då dei som dreiv før henne ønskte å slutta av verksemda. Ho jobba tidlegare i barnehage, og hadde ikkje erfaring verken med blomar eller som dagleg leiar, men hoppa i det likevel. – Eg kunne ikkje la denne sjansen gå frå meg. Her får ein vera kreativ på ein annan måte, seier Torfrid. Det vart tidleg synleg kor kreativ denne dama er. Varesortimentet vart utvida, og inn kom både klede, barneartiklar, interiørartiklar og meir, samstundes som utvalet er breitt innan både inne- og uteblomar. – Eg tykte at Jondal trengde noko meir enn «berre» blomar. Eg har valt ut varer og merkjer eg tykkjer er fine, og tilbakemeldingane har vore utelukkande positive, seier ho. – Butikken utstråler eit bygderomantisk
12
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
sjarmerande bilde, mellom anna ved at ein del av vareutvalet til butikken er utstilt på utsida. Dette står ute kvar dag, heile året. Slik har det «alltid» vore. Kor lenge tør du å halda fram med det? – Det vil eg halda fram med til den dagen folk ikkje lenger kjem og gjer opp for seg. Eg har ikkje tenkt å endra på dette! Folk seier eg må byrja å plukka inn, men eg endrar ikkje på noko før det vert prova at det er naudsynt, seier ho. Det er mange som har «forsynt seg» av varer frå utsida, men det har aldri vore problem med verken tjuveri eller skadeverk. – Folk som har vore her utanom stengjetid ringjer eller kjem innom dagen etterpå. Det har aldri vore noko problem, hevdar Torfrid. No når sambandet til Odda og Kvinnherad har opna, er ho spent på om ho får ei større kundegruppe. – Det er vanskeleg å vita, men eg håpar jo på det. Vi må jo satsa på at vi får litt tilbake for innsatsen her i Jondal! Gro Heidi Molland
FAKTA • Blomakroken leverer blomar, interiørartiklar, barneartiklar og klede frå utvalde kjeder. • Butikken har og ein kaffikrok. • Dagleg leiar i butikken er Torfrid Bjella, og ho har med seg to deltidstilsette som trør til ved behov.
Høstkampanjen er i gang hos Knapphus Kjøkkensenter avd. Odda
Ekstra rabatt på Strai og Kvalsvik kjøkken
15% Rabatt
Vi leverer kvalitetshvitevarer fra Electrolux/ Miele/ Siemens! Vi spanderer en
AEG oppvaskmaskin (verdi kr. 9950,-) Tilbudet gjelder ved komplett bestilling!
Ta turen innom og få et uforpliktet forslag/tilbud. VI HAR EGNE MONTØRER
Der drøm blir virkelighet SAUDA
VATS
ODDA
Torggt. - Tlf. 400 39 242 Åpent: Tirs og tors 12-18, lør 12-16
Knapphus - Tlf. 52 76 70 70 Åpent: Man-fre 9-16, tors 9-18, lør 10-14
Eitrheimsgt. 8 - Tlf. 488 91 445 Åpent: Man-fre 9.30-16.30, tors 9.30-18, lør 10-14
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
13
Kultur- og naturbygda Herand ligg tolv kilometer fr책 Jondal sentrum. Foto: Gro Heidi Molland
Eit mangfald av fjord, fjell og fonn Jondal har mykje å by på for den som er glad i kultur- og naturopplevingar.
stein i året, i tillegg til skiferheller og spesialprodukt.
180 kilometer turløyper Naturen i Jondal er sjåverdig i seg sjølv. I den 208 kvadratkilometer store kommunen finn ein både fjord og høge fjell med isbre. Landskapet er fjellendt, liene stuper bratt ned i fjorden, og dalane er korte og med bratt fall. Det høgaste punktet i kommunen er 1644 meter over havet, og ligg på den nordlegaste delen av Folgefonna på grensa til Ullensvang og Kvinnherad. Berggrunnen i Jondal består av grunnfjell, granitt i sør, og hovudsakleg gabbro og kvartsitt i nord. I fjellet ovanfor Solesnes ligg det eit stort skiferbrot, som skal vera det eldste i landet. Nedanfor den bratte bergveggen under Jonahorn (420 m.o.h.) kjem det fram i dagen eit mange hundre meter langt glimmerskiferfelt. Her har det vore teke ut takheller sidan slutten av 1700-talet, men steinbrotet er mykje eldre enn dette. Kvernurdi er ifølgje Kulturhistorisk Vegbok nemnt i eit diplom i 1421, då Bård Sigurdsson på Torsnes gjennom eit forlik vart eigar.I dag ligg produksjonen av såkalla hardangerskifer på rundt tusen vogntog med
For dei som er glad i å vera ute i naturen, er rekreasjonsrommet stort. Mangfaldet gir gode muligheiter for både turar, bading og fiske i heile kommunen. Om du vil, kan du gå på ski så godt som heile året. Jondalsfjella innbyr til turgåing. Det finst 35 merka turløyper med ulik vanskegrad på til saman nesten 180 kilometer. Vi kan blant anna nemna turmålet Gullbergnotten naturreservat (toppen er 541 m.o.h). Utsikta herifrå er imponerande – på klåre dagar ser ein til Tysnes- og Stord-fjella i sørvest, og andre vegen over Kvam i retning Tysse og Voss. Området er 3986 dekar stort, og vart verna i 1999. Skogen her varierer frå frodige overgangar med rik låglandsskog til fjellandskap med planter og dyr. Då underteikna var på tur her i midten av august, viste det seg dessutan ei stor kongeørn. Førsteklasses utsikt kan ein også oppleva på SamBLA OM FRAMHALD NESTE SIDE
Utsikta over brefallet Juklavassbreen og Juklavatnet på Folgefonna. Foto:
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
15
1 Jondalsfjella har mange flotte turmål. Denne perla ligg på baksida av Gullbergnotten. Foto: Gro Heidi Molland 2 Jondal Gjestgjevarstad. Foto: Trond Tandberg 3 Hardanger Kulturgalleri i Mælen, Herand. Foto: Jan Ove Johansen. 4 Utsikt Frå Gullbergnotten mot Varaldsøy og Stord.
Frå Viketunet, som no er museum. Foto: Gro Heidi Molland. 5
6 Ida Handegard og Sunniva Espeland kosar seg på fonna. Foto: Jan Ove Johansen. 7 Juklavassbreen og Juklavatnet. Foto: Trond Tandberg. 8 Eit av dei restaurerte bygga som høyrer til Hardanger Kulturgalleri. Foto: Trond Tandberg. 9 Frå brevandring på Juklavassbreen med Folgefonni Breførarlag. Foto: Gro Heidi Molland.
len (686 m.o.h.) i Herand, Fjellstøl (600 m.o.h.) og Vikanuten (591 m.o.h.), for å nemna eit lite utval. Er ein på jakt etter ei litt anna type oppleving, kan ein tur på brefallet Juklavassbreen vera tingen. Her kjem ein tett på blåisen sitt rike, med djupe bresprekkar og is som stadig er i rørsle. Det er sterke kontrastar til nede langs sjøen, der fjorden slyngjer seg utover.
Folgefonna Nasjonalpark Grunna dei store naturverdiane knytt til botanikk og geologi, var området tidleg med i arbeidet med ny nasjonalparkplan, og i 2005 vart Folgefonna Nasjonalpark opna av Hennar Majestet Dronning Sonja. Nasjonalparkane har som mål å bidra til å verna om den urørte naturen og plante- og dyrelivet som lever der. Folgefonna Nasjonalpark var den 25. nasjonalparken som vart etablert i Noreg. I 2008 fekk Jondal sentrum status som nasjonalparklandsby. Det er eit pilotprosjekt frå Miljøverndepartementet og Direktoratet for Naturforvaltning, der meininga er å styrkja verdiskapinga i lokalsamfunnet med utgangspunkt i nasjonalparken sin verdi som kvalitetsstempel på villmarksnatur. Fem stader vart valt ut til å vera med. Utanom Jondal er det Storsletta i Troms, Vingelen i Hedmark, Fossbergom i Oppland og Geilo i Buskerud.
Herand landskapspark
FAKTA • Jondal kommune med sine kring 1049 innbyggjarar utgjer grendene Jondal, som er kommunesenter, Herand, Svåsand, Sollesnes, Krossdalen, Torsnes, og Kysnesstrand. Frå 1. januar 2013 vert dessutan kommunegrensa til Kvinnherad justert, slik at bygdene Gausvik, Årvik, Årsand og Hesvik også vert ein del av Jondal. • Jondal kyrkje, også omtala som Hardangerkatedralen, er ei langkyrkje frå 1888. Ho har 700 sitjeplassar, og er den største kyrkja i Hardanger. • På 1890-talet var Jondal eit leiande fartøydistrikt, og ein reknar med at godt over hundre sjøfolk var sysselsette i sjøfarten kring 1900. • I Jondal sentrum finn vi eit sæ reige sveitsarhus-miljø. Nordlandsfarten er ei årsak til alle sveitsarhusa som vart bygde i dei første tiåra etter 1900. • Like i næ rleiken ligg Viketunet. Den gamle lensmannsgarden består av sju hus, det eldste er frå rundt 1611.
«Herand – den kulturhistoriske bygda» har vorte kjend gjennom fleire prosjekt, og har vunne fleire prisar for arbeidet sitt. I 2001 fekk bygda Hordaland fylke sin miljøpris for dette arbeidet, og i 2008 både Hordaland fylke sin kulturlandskapspris, og den nasjonale kulturlandskapsprisen. Landskapsparken var òg Noregs kandidat til den europeiske landskapsprisen 2011. Kva er så ein landskapspark? Det er eit kvalitetsomgrep for berekraftig utvikling med natur- og kulturlandskap som ressurs. I 2007 starta Fylkesmannen i Hordaland, landbruksavdelinga, eit prosjekt dei kalla «Landskapsparkar i Hordaland», og Herand var eit av sju område som kom med i prosjektet. Landskapsparken i Herand har lagt stor vekt på å ta vare på kulturlandskapet og kulturminna i bygda, og gjera desse tilgjengelege for publikum. Eksempel på det finn vi på Mariskarvet, like ved riksveg 550. Her ligg det eit helleristingsfelt med 85 figurar frå bronsealderen. Dei har òg laga ein kultursti gjennom om eit område med eit rikt planteliv, spanande geologi og kulturhistorie. Løypa går frå sentrum, gjennom gardstun, inn under hillarar som har vore steinalderbuplassar, og gjennom frodig edellauvskog. Gro Heidi Molland
16
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
1 4
2
3 5
– Her kjem ein tett på blåisen sitt rike, med djupe bresprekkar og is som stadig er i rørsle
6 7
8
9
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
17
Annonser frå Odda
Tunneltilbud! Nytt hos Ung mote: Undertøy fra Kakebestilling • Fruktkake • Hvit Dame • Fløtekake • Dåpskake • Bryllupskake • Kransekake • Fromasjkake • Sjokoladekake Kaker til 6, 10 eller 16 personer. Vi leverer også bilde på marsipanlokket!
Smak også på kaker fra vår kakedisk
Flotte kjoler fra Sister’s Point
Velkommen inn
fra kr.
ProvenZetter m/ost - pepperoni
70; Bland din egen salat 20; 5 valgfrie brød 105; Glutenfrie brød 40; + valgfri drikke
med nisjer og sløyfer kun
149;
............
fra vår salatbar
GÅGATA | 5750 ODDA | TLF.: 53 64 33 10
. . . . . . .pr. hg.
(oppskjært kr. 5-)
Gratulerer med tunnelåpning
......
(frysevarer) . . . . . . . . . . . . . . . . .
Catering
Snitter Baguetter Rundstykker
Espeland Dame as
Sørfjordsenteret, 5750 Odda – tlf. 53 64 44 33
Gratulerer med tunnelåpning! Vi kan hjelpe deg med alle dine reiser – store som små. Velkommen skal du være. Kontakt oss: Odda: odda@travelnet.no tlf. 53 65 04 50
Norheimsund: norheimsund@travelnet.no tlf. 53 65 04 60
Øverst i gågata, tlf. 53 65 04 50 www.hardanger.as odda@travelnet.no
18
399;
Chiffonbluse
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Vint katalo erer ute gen nå!
Husnes: husnes@travelnet.no tlf. 53 65 04 70
Vi ønsker hjertelig velkommen til nyoppussa og trivelige lokaler nederst i Gågata!
Har du ferie til gode og er lei av grått vær?
En båttur til Kroatia kan være et spennende alternativ til en vanlig sydenferie.
Solavskjerming og vindusdekorasjoner Trenger du hjelp til ditt gardinvalg? Alle Kirch solavskjermingsprodukter blir produsert etter mål, så de passer perfekt til dine vinduer. Finn inspirasjon i våre flotte kolleksjonsbøker, der finner du SPENNENDE LØSNINGER – i utallige farger, mønstre og strukturer. VI KAN TILBY: ● Plisségardiner ● Persienner ● Lamellgardiner ● Rullegardiner
Den ledende sportsbutikk
Vi har også stort utvalg av gardinstenger og gardintilbehør. Kom innom og ta en titt
Odda – tlf. 53 64 22 56
Høstens nyheter av
sko, klær og tilbehør er nå på plass i butikken!
sko • klær • accessories www.zanzsko.no
Følg oss på
Hovedbutikken tlf. 53 64 30 22 – Sykkelbutikken tlf. 53 64 76 00
Høstens nyheter fyller nå butikkene Ta turen innom våre butikker og ta del i vårt fantastiske utvalg og hyggelige priser.
moods of norway
Husk vi har alltid et godt tilbud... Vi har til sammen 65 merkevarer under samme tak – alt håndplukket fra Europas beste fabrikker!
– hos oss får du litt mer for litt mindre...
Du finner oss i Gågata i Odda tlf. 53 64 16 44
Se også vår hjemmeside www. terjestorhaug.no
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
19
8 i Jondalsfarten 1. Har du vore i Jondal? 2. Kjem du til å reisa dit oftare når tunnelen er opna?
Tone Høviskeland, 31, Husnes 1. Ja, eg har slekt der. 2. Kanskje, eg køyrer ikkje bil sjølv
Audun Håvik, 56, Bergen 1. Ja. 2. Ja. Søster mi har hytte i Herand, så det blir jo raskare å køyra dit.
Jan Martin Skaaluren, 65, Valen 1. Ja. 2. Ja. Eg har ein god kamerat som bur der.
Sven Tuastad, 77, Husnes. 1. Eg trur eg har vore der to gonger. 2. Ja, det er godt mogleg, det blir ein fin tur.
Chris Såtendal, 26, Herøysund 1. Ja, eg har jobba der og besøkt ein kamerat som bur der. 2. Nei, ikkje oftare enn no. Men eg kjem nok til å køyra inn for å stå på ski i Sommarskisenteret.
Øystein Toskedal, 66, Løfallstrand. 1. Ja, eg har vore der fleire gonger. 2. Ja, det er mykje interessant som skjer i Jondal, t.d. handverksmessa, Nordisk fredsakademi og Sommarskisenteret. Og så har dei veldig fin natur.
Grethe Renate Pugh, 40, Sunde 1. Nei, aldri. 2. Ja, klart me må køyra gjennom tunnelen når den er opna.
Einar Botnen, 47, Sunde. 1. Eg har ikkje vore i Jondal på 20 år. 2. Har ingen planar om å reisa dit oftare.
20
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Annonser frå Odda
Per Furrebøe kontorsenter AS er leverandør av: • Kopimaskiner • Laserskrivere/blekkskrivere • Blekkpatroner/lasertoner • Fax • Scannere • Kassareg • Makulering • Alt av kontorrekvisita
Best på service for store og små!
Dato 20. - 23. september 2012
Steve Harley Trio
(UK)
Jason & The Scorchers (US) Cody Jasper Band (US) • Multimaskiner fra A til Å • Leasing/leie • Kr. 590,- pr. mnd.
* Per Furrebøe Kontorsenter AS er eneleverandør til bl.a. Boliden og TiZir
PER FURREBØE KONTORSENTER AS KREMARVEIEN 4, 5750 ODD – TLF. 53 64 24 54 Epost: furrkont@online.no
Tunnelåpningstilbud! Kaffemaskin til flott kampanjepris:
The South
(NO)
Daniel Eriksen feat. Stig Sjøstrøm (NO/S) T-Bear & the Dukes of Rhythm (S) The 4ondon 8hilharmonic SkifÆe Orchestra The MeatMen (SC) Gram Per Person (NO) Vetrhus Bluesband (ODDA) The Apples (ODDA) Tiebreaker (ODDA) Lars Ove Seljestad (ODDA)
(UK)
www.oddablues.no Hovedsamarbeidspartnere: Billetter selges på shell-stasjonene og: ODDA KOMMUNE
ULLENSVANG HERAD
ODDA
Com fortbutikken Odda VVS Comfortbutikken
Dyktige rørleggere og butikkmedarbeidere Comfortkjeden er en landsdekkende, frittstående og medlemseid
KUN
2499,Ver velkomne innom i Tyssedalsvegen 10B eller ring oss tlf. 53 65 04 00 – fax: 53 65 04 01 epost: post@boerve.no
rørleggerkjede som er spesialister på bad og våtrom. I mange år har vi jobbet for å være forbrukerdrømmen. En butikk-kjede hvor du kan kjøpe f.eks. deilige, tykke håndklær, og samtidig drømme om et helt nytt bad. Et sted du får hjelp til planleggingen, og kan kjøpe alle håndverkertjenester for å gjennomføre en oppussing. Kombinasjonen av butikk og fagfolk under samme tak gjør at vi monterer gjerne det du kjøper hvis du vil det. Slikt smaker det kvalitet av - og kvalitet har gjort Comfortbutikkene til landets ledende i bransjen. Her er det mer enn bare rør og pakninger. Vi er en vanntett totalleverandør. Vi utfører også sanitærinstallasjoner og varmeanlegg i hytter og hus. Utvendige avløp og vanninstallasjoner samt renseanlegg.
Eitrheimsvn. 19, 5750 Odda. Tlf. 53 64 16 55 - 53 64 16 65
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
21
Annonser frå Kvinnherad •
Rådgivende ing. • Byggeledelse • Byggeteknikk Vi påtar oss alt frå små tilbygg, garasjar, naust, kaiar, industribygg og forretningsbygg.
Prosjekt Konsult Kvinnherad AS Tlf. 53 48 05 05 kmt@pkonsult.no
Graving • Transport • Knuseverk Sal av olje og dekk
Me tek imot grupper for alle anledningar! Store og små. Alt frå:
MAURANGER Tlf. 478 13 306 inger.lise@knett.no
gruppereiser, bursdag, dåp, konfirmasjon, bryllup, kurs/konferanse, julabord m.m. Velkommen til vakre Mauranger!
OHS. A. JH JELMELAND A/S Aut. Entreprenør
Mob: 416 83 070 900 40 015
Norsafe Årsnes AS ble etablert i 2007, på Årsnes industriområde – Løfallstrand. Her driver vi et mekanisk verksted for produksjon av daviter. I tillegg arbeider vi med utvikling av nye produkter, blant annet utvikling og produksjon av egne vinsjer. Virksomheten på Årsnes er organisert i et eget datterselskap, Norsafe Årsnes AS. Selskapet er ledende innen produksjon av avanserte daviter til livbåtsystemer for offshore og maritim industri. I tillegg har bedriften en teknisk avdeling som tar frem teknisk underlag til ordrene og utvikler nye produkter. Norsafe Årsnes AS inngår i Norsafe Gruppen. Vi har i dag 40 dyktige og motiverte medarbeidere på Årsnes, inkludert servicepersonell som utfører oppdrag i inn- og utland.
Lifeboatbuilder since 1903
ÅRSNES
• Leiande Davit produsent i sterk vekst • Fulle ordrebøker ut 2012 • I løpet av 2012 skal vi auka frå 40 til 52 tilsette
Norsafe AS har gjennom bevisst satsning på produktutvikling og markedsføring blitt en av verdens ledende produsenter av maritime redningssystemer og hurtiggående redningsbåter. Norsafe Gruppen teller totalt ca. 800 ansatte fordelt på produksjonsselskaper i Norge, Kina og Hellas, samt serviceselskaper i Singapore, Japan, Korea, USA, Mexico og Brasil. Selskapet har hatt en sterk vekst de siste år med en omsetning på 625 mill i 2011, og sikter mot ny kraftig ekspansjon, blant annet med etablering av en ny fabrikk i Kina i 2012. Vi har i vekstperioden oppnådd gode resultater og har en solid økonomi.
Husnes Røyr AS
REFERANSEPROSJEKT
– Kvinnherad sin største røyrleggjarbedrift
Sanitær og varmeanlegg • Husnes Storsenter • Halsnøy nye skule • Rosendal nye ungdomskule • Klubbavikjo
Varme/sanitær/sprinkler Varme/sanitær Varme/sanitær Sanitær/sprinkler/VA
Husnes Røyr AS er godkjent for ansvarsrett. Vi er 8 tilsette med bl.a. meisterkompetanse samt fagrøyrleggjarar innan sanitær for bustadar, forretningsbygg og offentlege bygg samt for industri.Vi har kompetanse innen sanitær, varme/varmepumper, sprinkler, VA-anlegg, plastsveis, industrirøyr/mekanisk/sveis samt Offshore.
Industrioppdrag • Shell Industribase-Aukra • Oljeskipet Skarv-Aker Stord • Oma Skibsbyggeri-Leirvik • Hellesøy Verft • Eidsvik Skipsbyggeri
Varmeanlegg/sanitær Sanitæroppgradering Sanitær/sprinkler/brann og brennstoff Mont.arbeid innan røyr/mek./maskin Mont.arbeid innan røyr/mek./maskin
22
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Herskedalbygget
Vi held til ved Hellandsbrua på Husnes.
Tide buss
Husnes Sentrum
Teigen
Rosendal
Husnes Røyr AS Hellandsbrua • 5460 Husnes • 53 47 59 00 www.husnesroyr.no • Vakttlf.: 40 40 43 86 / 96
Jondalstunnelen ein konkurrent for Kvinnherad Kommunalsjef Kjell O. Nygård er langt frå sikker på at Jondalstunnelen blir eit gode for Kvinnherad.
Først den dagen det kjem ein tunnel bak Tysse, trur kommunalsjefen Jondalstunnelen kan bli ein positiv tunnel for Kvinnherad. – Når den er på plass, vil det for trafikantane som kjem gjennom Folgefonntunnelen vera hipp som happ om ein køyrer Jondalstunnelen eller til Årsnes. Fordelen er at ein slepp bompengane i Jondalstunnelen, seier Nygård. Og akkurat det med pris trur Nygård kan bli essensielt for vegvalet til trafikantane. Når også Hardangerfjordbrua kjem vil ein ha tre vegar til Bergen, som tek om lag like lang tid. Det klart billegaste alternativet vil vera gjennom Kvinnherad via Årsnes.
Frykt Når tunnelen opnar fryktar Kjell O Nygård at trafikken vil gå ned mellom Årsnes og Gjermundshamn. – Vi blir taparar i første omgang, slår Nygård fast. Men etter kvart vil det bli betre for Kvinnherad. Dette fordi ein må betala
bompengar i Jondalstunnelen, over Hardangerfjordbrua og også rundt Voss. Når Folgefonntunnelen er nedbetalt i juni 2016, då vil vegen til Bergen klart bli billegast gjennom Kvinnherad.
Kyststamvegen Kommunalsjefen er og klinkande klar på at det for Årsnes-alternativet er viktig med den indre kyststamvegen. – Om, og i fall, vi får den indre kyststamvegen med bru over Samnangerfjorden, blir det 20 minutt frå Eikelandsosen til Bergen. Då blir Årsnes definitivt den store vinnaren, hevdar Nygård. Han håpar indre Hardanger vil vera med å kjempa for den indre stamvegen. Han meiner og at oddingane har sove litt i timen. – Dei har fått Jondalstunnelen, men ikkje vist interesse for Kyststamvegen. Der treng vi meir draghjelp.
bli dårlegare. Nye anbod låser ferjetrafikken over lang tid. Trafikken skaper ferjefrekvens og bind saman Kvinnherad. Går trafikken ned, kan frekvensen bli dårlegare, noko som ikkje er bra for kvinnheringane, seier Nygård. – Kva har Kvinnherad igjen for tunnelen? – Dei frå Mauranger har stor glede av den. Mauranger blir eit lite knutepunkt, derfrå kan dei plutseleg køyra kvar dei vil. Tidlegare var Mauranger ei stengd bygd. Men at vi er med på dette, slit eg framleis med å forstå. Pengane våre burde mykje heller gått til Årsnesvegen. – Kan Mauranger bli eit sentrum? – Nei, det kan eg aldri tenkja meg. Kanskje kjem det eit turisthotell i Mauranger, men ikkje noko veksande sentrum, spår Nygård. Tomas Bruvik
Viktig ferjetrafikk
tomas@kvinnheringen.no
– Kvifor er ferjetrafikken så viktig? – Nummer ein er at ferjetilbodet kan
– Vi blir taparar i første omgang Kjell O. Nygård
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
23
Pendlarar som får ein enklare kvardag: (Bak frå venstre) Tor Ulgenes, Håvard Øvrehus, Mildrid Aarsand. Framme frå venstre: Jan Tore Huus, Marian Hammer, Camilla Øvsthus og Olav Gunnar Hammer.
Får ein ny kvardag Pendlarane mellom Odda og Jondal får nær halvert reisetida til og frå jobb.
– Det vil opna seg ei ny verd både for unge og vaksne Marian Hammer
Gamal tidsrekning: Før 7. september 2012. Det er 80 kilometer frå kommunehuset i Jondal til Odda Rådhus. Vegen går gjennom Herand og den nasjonale turistvegen til Utne. Dersom ein køyrer personbil, er kjend på vegen og det ikkje er mykje trafikk, er det ein køyretur som kan gå unna på ein time og tjue minutt. Reiser du same strekkja med buss, tek turen to timar og ti minutt. Faktorar ein må ta med i tidsrekninga er føre og rasfare fjorden. I Jondal bur det eit titals personar som har reist denne vegen dagleg, nokre av dei i fleire år. Når tunnelen er på plass, vert reiselengda nær halvert, og vegstandarden vil også gjera det til ei meir behageleg reise enn mjølkeruta via Utne.
– Surrealistisk Før sommarferien tok HF med seg eit knippe pendlarar på ein prøvetur gjennom tunnelen. – Dette er heilt surrealistisk, sa Marian Hammer til HF etter å ha køyrt gjennom «holet» for første gong. Eit par av pendlarane bur omtrent så langt ut i Jondal som det går an å koma, på Kysnesstrand. Mildrid Aarsand kan fortelja at ho på vinterføre har brukt nærare tre timar til jobb. Uttrykket «ein lang arbeidsdag» får ny meining om ein prøver å førestilla seg ein slik kvardag. – Det blir ein heilt ny kvardag. Det skal bli heilt supert å sleppa å køyra den vegen på vinterføre meir, seier ho, og får støtte frå dei andre pendlarane. – Ser de noko som kan vera negativt med tunnelen? – Vi må vel byrja å låsa dørene våre, seier Marian Hammer. Ny tidsrekning: etter 7. september 2012. Det er 40 kilometer frå Odda Rådhus til kommunehuset i Jondal.
24
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Turen denne dagen starta ved rundkøyringa ved Odda Rådhus klokka 15.25, og 47 minuttar seinare trilla eg inn på tunet heime i Jondal. No er i tillegg vegen i Mauranger utbetra, rundkøyringa på plass i Saltkjelen, fartsgrensa i tunnelen 80 kilometer i timen, så køyretida kan nok endå kortast ti minutt.
– Vil opna seg ei ny verd Professor Frank Aarebrot har tidlegare sagt til HF at dei nye kommunikasjonane Jondalstunnelen og Hardangerbrua vil kunna gjera Odda til eit kommunikasjonssenter. Pendlarane vi snakka med trur at tunnelen for Jondalssamfunnet sin del vil gje eit vidare spekter av arbeidsplassar, eit breiare utdanningstilbod både for ungdom og vaksne, og eit betre kulturtilbod. – Det vil det opna seg ei ny verd både for unge og vaksne, mellom anna på utdanningsfronten, trur Marian Hammer. – Og det kjem fleire som vil ha hus og hytter i Jondal, trur Jan Tore Huus. – Slik som meg, skyt Tor Ulgenes inn. Han hadde opphavleg hytte på Kattanes i Jondal. Hytta vart bygd om til hus, og der har han budd dei siste femten åra, medan han har pendla til arbeidet i Odda. – Det er berre å komma det, seier gjengen nærast i kor.
Behov for næringsutvikling Olav Magnus Hammer jobbar i Kvinnherad Elektro og var «guiden» vår på prøveturen. Han trur tunnelen vil tvinga fram ei større satsing på næringsutvikling i Jondal. Han trur og det vil gje større moglegheiter for tilflyttarar. – Når ein familie flyttar hit, er det ofte behov for jobb til to. Det er jo ikkje sikkert at det finst jobbar til begge i Jondal. Men til dømes kan éin jobba her, og ein anten i Odda eller Kvinnherad, seier han. AV: Gro Heidi Molland
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
25
Annonser frå Jondal
Velkomen til
Jondal
til alle framtidige brukarar av Jondalstunnelen
Stor takk til alle som på ulikt hald har bidrege til å realisera dette viktige samferdsleprosjektet som på ein ny måte knyter saman Hardanger og Kvinnherad og vil verta det kortaste vegsambandet mellom Odda og Bergen.
Foto: Gro Heidi Molland
Jon Larsgard ordførar Jondal kommune
JONDAL KOMMUNE
Enebolig i Jondal til salgs
N E M O K L VE r’n Jondal til Bygge
Alt i trelast, byggevarer og verktøy til hobby og proff! Attraktiv bolig med stort boligareal og rolig beliggende. Eiendommen har en meget pent opparbeidet hage. Asfaltert tun og parkering foran garasje. Solrik og flott utsikt over fjorden. Båtfesterett i Saltkjelesfjøra. Jarle Jensen Toen, tlf. 414 92 315, epost: jarle.jensen.toen@gmail.com Adresse: 5627 Jondal – Gnr. 35 bnr. 50, Jondal kommune Tomteareal: Eiet, 1480 m2 Boligareal: BRA 304 m2, P-ROM 250 m2. S-ROM 54 m2 Ligningsverdi: 784.000,Takst: 3.100.000,Låneverdi: 2.800.000,Prisantydning: 2.990.000,- + omk. Innhold: U.etg. P-Rom : Vindfang, hall m/trapp, kjellerstue, baderom m/wc, badstue og 3 soverom. S-ROM: teknisk rom og 3 boder 1. etg.: P-ROM: Vindfang, hall, gang, toalettrom, bad, vaskerom, stue, kjøkken og 2 soverom. S-ROM: Garasje.
Velkomen i vår nye butikk.
Eier/selger:
Visning: Lørdag 8. september klokken 13.00-15.00 eller etter avtale. Finn-kode: 36624169 for takst, salgsoppgave, bilder m.m.
26
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Mange gode tilbod i butikken!
JONDAL
5627 Jondal, tlf. 53 66 88 41 ÅPNINGSTIDER: 0730-16 (09-14)
Nyt solnedgangen i Hesvik - Nydelige hyttetomter i idylliske omgivelser ved sjø
– du kjenner oss
Velkomen til til hyggeleg hyggeleg Velkomen Spar Jondal Jondal handel ii Spar handel
5627 5627 JONDAL JONDAL –– Tlf. Tlf. 53 53 66 66 85 85 64 64 e-post: e-post: spar.jondal@ngbutikk.net spar.jondal@ngbutikk.net
– du kjenner oss på de gode tilbudene Kun en liten time fra Odda, fantastisk utsikt over Hardangerfjorden, mot Stord og Varaldsøy. Bilvei helt frem, bredbåndstilknytning, båtplass, offentlig vann/kloakk, flott sjøutsikt, gode fiske-muligheter, strandlinje og turterreng
VELKOMEN TIL JONDAL
– og velkomen til Blomakroken – butikken med det lille ekstra
Våre tomter ligger ved flotte rullesteins- badestrender og svaberg. En fantastisk beliggenhet og antagelig de flotteste tomter ved Hardangerfjorden. Området har et godt tur/ski-terreng og ligger bare ca 45 min fra Folgefonn sommerskisenter. Hyttetomter får rettigheter til egne båtplasser og har også mulighet for å kjøpe naust. Området ligger tett opp til skjærgården i Sunnhordland og ligger ca 30 min med båt fra Rosendal. Tomtene har en størrelse fra 1 til 1,5 mål. Gå inn på vår hjemmeside: www.hesvikhytte.no – For nærmere informasjon, kontakt: Arnvid Skogseth, tlf. 975 89 377- epost: arnvid.skogseth@necon.no
5672 Jondal – tlf. 53 66 85 01 epost: blomakroken@hotmail.com – og på facebook
Sentrumsnære leiligheiter under oppføring i Jondal FLÅTEN BYGGJEFELT Solrike tomter med utsikt over Jondalsbukta, 200 m til skule og barnehage, 350 m til butikkar og offentlege tenester. Størrelsen på leiligheitene varierar frå 70 m2 – 110 m2, med 2-4 soverom, alle med livsløpsstandard. Prisar frå kr. 1,7 mill – 2,8 mill. ”Førstemann til mølla” prinsippet vert utgangspunkt for sal. Sommaren 2013 vert første av to utbyggingstrinn ferdigstilt. I Jondal har me god plass, frisk luft og korte avstandar til fjell, fjord og fonn. Med opninga av Jondalstunellen kan du leve det gode liv i Jondal og arbeida i Odda eller Kvinnherad. For ytterligare informasjon, kontakt: Br. Handegard Eigedom AS Tlf: 48141481 Øyvind. Tlf: 91637276 Asbjørn E- post: post@brhandegard.no
V-14
V-15
V-14
V-16
V-17
V-14
V-15
V-14
V-18
V-17
V-14
V-15
V-14
V-19
600
V-1
YD-2
V-1
YD-2
4 025
A
V-10
V-10
V-10
V-10
V-10
V-10
5 375
B
YD-2
V-2
YD-2
V-1
V-10
V-10
7 700
C
YD-2
V-2
YD-2
V-1
7 700
D
E
HUS H FASADE SØR
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
27
Annonser frå Jondal
Solesnes Stein AS – eit tradisjonsrikt steinbrudd i Jondal, produsent av den berømte Proff Handstein. Vi leverer alt i skifer og naturstein
Kampanjesalg ved opning av Jondalstunnelen: Proff Handstein
Tilbud:
Bruddheller pr m2 fra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kr. 199,Terrasse platting 30 cm bredde pr m2 fra . . . . . . . . . . kr. 399,Trappetrinn med hugget kant, pr. lengde meter fra. . . . kr. 399,Opptrinn, pr. lengde meter fra . . . . . . . . . . . . . . . . . . kr. 199,Murtopp, pr.lengde meter fra . . . . . . . . . . . . . . . . . kr. 300,Boulder Creek Forblendingstein, pr m2. (lager MÅ tømmes) fra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kr. 300,Handstein pr. m2 fra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kr. 999,Alle priser er ink mva men eks frakt(så lenge lageret rekker) Terrasseplatting
Vi er spesialister i skifer og naturstein til inne og ute bruk. Vi kan skaffe deg rimelig frakt rett til døren.
Høyfjell, grå Proff Handstein, vanlig For mer informasjon og flere tilbud sjå på våre nettsider www.solesnesstein.no, sende oss en mail på post@solesnesstein.no eller ringe oss på 53 66 89 90 for en uforpliktende prat. Åpningstider: Man – fre kl 09.00 – 16.00 Lørdag kl 10.00 – 14.00 Proff rustikk
28
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
5627 Jondal – tlf. 53 66 89 90
Annonser frå Jondal
Hardanger Energi AS Din lokale kraftleverandør
Til lukka med Jondalstunnelen God infrastruktur og lokalt samarbeid er viktig for utvikling og for å styrkja distrikta. Hardanger Energi AS er din lokale kraftleverandør, og me ynskjer å vere ein aktør som bidreg til dette.
● skreddarsydd møbelsnikring ● restaurering av møblar, sveitserpynt, vindauge ● restaurering og stemming av harmonium (trøorgel) ● utleige, sal og formidling av orgel og harmonium ● vedlikehaldsfrie produkt til hus og hage (sprosser, gjerder, m.m.) ● utleige av rom og leilegheit på Bjørkhaug i Herand (gamle bakeriet)
www.tretradisjon.net • tlf. 410 86 016 • 5628 Herand
Velkomen til hyggjeleg handel i Coop Jondal
Hardanger Energi AS Postboks 33, 5782 KINSARVIK Tlf. 53 67 16 00 www.HardangerEnergi.no post@HardangerEnergi.no
5627 Jondal – tlf. 53 66 80 00 Opningstider: mand. – fred. 9-20. Lørd. 9-18
Annonser frå Kvinnherad Hellesøy Verft A/S 5474 Løfallstrand Verftsanlegg for store og små oppdrag innan: • Nybygg og utrusting av skip og offshoremodular • Industriproduksjon • Ombygging og reperasjonar av skip 20–120 m.
Bruk din lokale
KRAFTLEVERANDØR!
Ingen gebyr og alt på ein faktura Bestill på www.kraft.kvinnherad-energi.no Kundeservice tlf. 53 47 56 50
Hellesøy Verft A/S 5474 Løfallstrand Tlf. 53 48 26 00 Fax. 53 48 26 01 epost: hellesoy@hv.no www.hv.no
Eit kraftsenter for kunden og samfunnet!
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
29
KLE, SKO OG REISEEFFEKTER Catch Cubus Bagorama Eurosko Jack & Jones KappAhl Senter Woman Skoringen Vero Moda You Who
FAGBYGGET ELKJØP FARGERIKE HUSNES
HUSNES STORHANDEL HUSNES MØBLER, Møbelringen KIWI EXPERT SPAREBANK 1 SR-BANK TRIM-X - Trimstudio
AKSEN DnB MIX-KIOSKEN NAV
HUSNES STORSENTER
KVADRATEN REMA 1000 EUROPRIS VINMONOPOLET
MAT, DRIKKE OG SERVERING China Plass Peppes Pizza Himmelsk restaurant Yngves konditori Narvesen Smak og behag Mix kiosken Kiwi Rema 1000 Eurospar Vinmonopolet
ANDRE BUTIKKAR Baronessa DnB Elkjøp Expert Europris Fargerike Husnes, Fjord’n Blomster Tilbords Gull-funn Husnes møbler Møbelringen Husnes sport/Sport1 KID interiør Kvinnherad Libris MEKK MX Sport Nille Parfymelle Ringo leker Solsenteret Sunn og Smart Sparebank1, SR-bank Sparebanken Vest Specsavers Sunn & Smart Tango frisør Travelnet Husnes, Trim X - Trimstudio Tropehagen Zoo Vitus apotek Lead inc.
www. husnesstorsenter.no
a g n i v ple
Husnes med Opsangervatnet i framgrunnen. Foto: Aerophoto,Viestad.
p o og
i p p o h s e t s r ø o t s h s s istriktet s u H å p u d n n i d f e n a t o m t s u a h
g n i pp
30
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
BYGGERN TEIGEN
HUSNES BÅTHAMN
KVINNHERAD GOLFKLUBB
ar
r e t n e s g n
snes
...berre nyt det Butikkane bugnar av gode haust-tilbod, og mengder av varer. Restaurantane freistar med gode smaksopplevingar inne i trivelege omgjevnader eller ute på den flotte Torgplassen. Velkommen til strålande haustdagar på Husnes storsenter.
10–19 (16) Huser meir enn du trur
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
31
– Mange si forteneste – Det er mange si forteneste at Jondalstunnelen er blitt bygt. Men Inge Gangdal var den som først hadde ideen, ifølgje Leif Galtung.
Bjørg og Leif Galtung har vore to sentrale personar i arbeidet med å få etablert Jondalstunnelen. Begge har fartstid i ordførarstolen i Jondal. Leif sat i fire år, Bjørg i tretten.
Med til saman sytten år i ordførarstolen har ekteparet Leif og Bjørg Galtung god kjennskap til forhistoria til tunnelen. – Ein vegingeniør sa, då vegen kom til Jondal, at no var målet frå 1911 nådd. Då tok Leif Galtung pennen fatt, og skreiv ein artikkel i Bergens Tidende. Temaet var at det var skilnad på bygda Jondal og Jondal kommune, fortel Galtung. Det han peika på fall i god jord hjå torsnesingar og kysnesingar. Ved valet i 1964 hamna han på hovudet inn i heradsstyret, med tredje mest røyster. Der sat han i to periodar, og hovudinteressa var samferdsle, fortel han. – Eg møtte fleire samferdsleministrar og to statsministrar, og følte då at vegen til Torsnes og Kysnes var sikra, seier han. Etter åtte år i heradsstyret nekta han å ta attval. Då var han ute i fire år, før han vart ordførarkandidat for Sp i det første politiske valet som fann stad i Jondal, i 1975. Ved ordførarvalet fekk han alle røystene minus si eiga. – Eg bestemte meg der og då for å slutta om fire år. Grunnen til det har eg ikkje fortalt offentleg endå. La meg seia det slik; eg fekk mi søte hemn, seier han med eit lurt smil.
Mange møter På denne tida var han også formann på tiltakskontoret og styreformann i arbeidskontoret i fire kommunar. Det var mange samferdslemøte og samferdsleframstøyt i løpet av den politiske deltakinga i kommunen. Han hugsar særskilt ei synfaring som vart halden med tanke på vegsamband til Nordrepollen i 1968. Der var fylkesbyråkratar, politikarar, etatssjefar i Jondal kommune og politikarar frå bygda Jondal med, kan han fortelja. – Hadde det vorte noko av dette, ville det vorte bakvendt for Torsnes, og uråd for Kysnes. Eg sa ifrå så godt eg kunne, fortel han, som saman med dåverande e-
32
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
verkssjef Daniel Gaupås (90) er einaste attlevande av dei som deltok på denne synfaringa. – Kven meiner du skal ha æra for at Jondalstunnelen no er bygt? – Ære er eit vanskeleg uttrykk. I eit slikt prosjekt er det mange si forteneste. Inge Gangdal er uomtvisteleg «far» til tunnelen mellom Torsnes og Kvinnherad. Eg vil elles sei at John Skogseth er fødselshjelpar og jordmor, og den som har jobba mest med prosjektet. At det var Skogseth som tok fyrste delen, Sigrid B. Handegard den siste delen, ordførar Jon Larsgard og andre torsnesingar som kom med innspel, var ein optimal prosedyre. Jondal Høgre var sentrale i 1992, då dei tok prosjektet opp att. Folkeaksjonen Jondalstunnel NÅ, stortingsmennene Arne Sortevik og Ola Røtvei har og forteneste i dette, meier Leif.
Hesviktunnel og ny utgreiing I dei åra kona Bjørg Hope Galtung var ordførar, 1980-1993, var hovudutfordringa på vegsektoren å få fast samband til Kvinnherad. Dette gjekk i fyrste omgang ut på å binda bygdene Årvik, Årsand og Hesvik til det nye vegsambandet Jondal – Hammaren, som vart opna for trafikk i julehelga 1976/1977. Strekkja Hammaren – Årsand vart offisielt opna av fylkesordførar Ole Dramdal i 1987, med snorklipping på Karins Bu på Hammaren, og fest på Jondal Gjestgjevarstad etterpå. – Gjennom alle desse åra var det arbeidd med å få midlar til Folgefonntunnelen, og i 1986 vart det skipa eit aksjeselskap som skulle arbeida for dette. Odda og Kvinnherad gjekk inn med midlar, og Jondal kommune løyvde fem millionar kroner til tunnelprosjektet. Jondal sette då som vilkår at Hesviktunnelen skulle realiserast samstundes som Folgefonntunnelen, fortel Bjørg. Men slik gjekk det ikkje. Folgefonntunnelen vart opna i juni 2001, medan det verka som naboane ikkje brydde seg bitten om vilkåret til Bjørg & co. – Dei meinte kan henda at Hesvik-
tunnelen ville skipla framdrifta for arbeidet med Folgefonntunnelen, undrar Bjørg. Det vart fyrst på nittitalet at det vart diskutert andre alternativ for samband mot Mauranger, fortel Bjørg.
Var prioritert, men mista midlane – I høve uttale om fylkesvegprosjekt i 1992, sette kommunestyret framleis Hesviktunnelen som fyrste prioritet for fylkesveganlegg, men med eit andre punkt i vedtaket der kommunen bad om ei utgreiing på eit alternativ med lang tunnel som gjekk frå Torsnes til Mauranger. Det var etter initiativ frå Høgregruppa. Hesviktunnelen stod på første plass hos vegsjefen på den tida, men vedtaket til kommunestyret i Jondal gjorde at midlane til tunnelen vart overført til Stolmen Bru i Austevoll. – Kvifor veit ein ikkje heilt. Den utgreiinga vi bad om fekk vi ikkje noko særleg respons på. Kritiske røyster lokalt hevda vi at vi berre skulle ha gått inn for Hesviktunnelen, og ikkje kome med andre ynskje som medførte at vi øydela for denne tunnelen. Hadde vi ikkje gjort det, ville Hesviktunnelen vorte bygd, seier Bjørg. Dermed måtte dei starta på nytt, denne gong med lang tunnel som målsetjing. Arbeidet med dette prosjektet held fram resten av Bjørg si ordførartid, fram til hausten 1993. Då var det John Skogseth som ordførarklubba, og som måtte ta opp kampen for lang tunnel. No er både Bjørg og Leif pensjonistar, og kan lena seg tilbake og sjå at prosjektet dei tidlegare jobba med i både gode og dårlege tider endeleg har kome på plass. – I 2001 opna Folgefonntunnelen, og no, elleve år etter Jondalstunnelen. Kva trur de om ei bru over fjorden, mellom Jondal og Kvam? – Nåja, det vert minst ein generasjon til, trur Bjørg, men legg snøgt til: – Men det er lov å vera optimist og tru at det vert før! Av: Gro Heidi Molland
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
33
Rosendal
gratulerer alle Jondølar med tunnelen
Rosendal. Foto: Aerophoto/Viestad.
Vi har damekle til alle anledningar, aldrar og fasongar, str. 34-50! Vi har også STRIKKEGARN!
Rosendal
Hos oss får du god hjelp Det vi ikkje har, skaffar vi!
53 48 19 88
rosendalbok@knett.no
Velkommen til Snikkeriet! Torsdag–søndag serverer kjøkkenet vårt tradisjonsmat, smårettar, lunsj, kaffi og kaker. Alle rettighetar i bar. Gruppetilbod. Utstillingar og musikk kvar helg.
Haustens nyheter er på plass! Velkommen til den største gåvebutikken i Rosendal. Parkering i underetasjen med heis direkte til oss.
Kontakt Eli på tlf.53 48 14 00/ 414 06 991. eller gå inn på www.snikkeriet.no
VAREHUSET ROSENDAL 2. etasje over Eurospar tlf. 53 48 25 60
Galleri G Guddal ynskjer
velkomen til
OPNING AV UTSTILLING Velkommen til ein
SPREK BUTIKK
Laurdag 8. september kl 10–15! Linda Saytes maleri Mona Eckhoff Sørmo maleri Sandie Carol Dougnac foto
G
L
L
E
R
G U
D
D
÷30%
I
G
A
G
G
A
2 12 1 01 0 20 2
All
L
ull til barn
Rosendal • tlf 53 48 19 55 www.galleriguddal.no
34
med stort utval i sportsog fritidsutstyr.
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Rosendal - Tlf. 53 48 11 05
elen! på sørsida a v tunn u d n n i f e n a l bol Dei beste
– Det vil bli mykje betre for oss
Bollar, brød og småkaker – utsal frå butikk i Rosendal og på Halsnøy. Vi tek imot bestillingar. Sæbøvik 53 47 61 26 • Rosendal 53 48 11 01
Stort utval i klokker HJÅ GULLSMED EIDE I ROSENDAL! Barneklokker
Jondalstunnelen vert kortaste – og flataste veg mellom Odda og Bergen.
Rosendal - Tlf. 53 48 00 37
Vi har lause reimer og lenker, og vi skiftar batteri for frå kr 100,-
Suldal Transport har ca tre bilar, nokre dagar fleire, som køyrer mellom Odda og Bergen dagleg. Geir Ove Neteland er leiar for avdelinga i Norheimsund, og fortel at dei legg om ein del på rutene sine når tunnelen opnar. – Jondalstunnelen vil bli ein føretrekt trasé, det vil bli mykje betre for oss. Eg har ikkje rekna nøyaktig på det, men vi vil spara rundt ein halv time per tur. Det vert den kortaste vegen mellom Odda og Bergen, og er i tillegg ganske flatt i høve til der vi køyrer i dag, via Utne–Kvanndal og opp-og-ned-vegen forbi mellom anna Kjepso og Steinstø, forklarer Neteland.
Godt utval i • Maling • Tapet • Golvbelegg • Gardiner • Sengetøy • Dyner /puter Alle Bahamas HANDKLE
Ta 3 BETAL FOR TO
5470 ROSENDAL • TLF. 53 48 10 94
Spent på ferjetilbodet
Ein del buskar, tre, potter og hagemøblar
Han trur sjåførane gler seg over å få ein lettare arbeidsdag, og har særskilt vinterhalvåret med is og glatte vegar i tankane. – Men vi lyt framleis køyra over Utne–Kvanndal også, sidan vi leverer varer til butikkar i området. Så eg er spent på kva som skjer med ferjetilbodet der. Eg reknar med det vert reduksjon, eg lurer berre på kor mykje, legg han til. Han seier seg rimeleg sikker på at det aller meste av godstrafikken som kjem via Haukeli vil velja Jondal, føresett at det vert gjort tilpas-
50%
Bra utval av haustplanter (lyng, hebe m.m.)
Dekkbark 4 sekker 320 liter
Pyntebark 3 sekker 240 liter
199,-
249,-
Rosendal Tlf. 53 48 12 20
singar i ferjetilbodet mellom Jondal og Tørvikbygd. Vi spurte også Norsk Lastebilforening (NLF) si avdeling i Hordaland kva dei tenkjer om traseval mellom Bergen og Odda. Dei kjem med følgjande uttale: «NLF avd. Hordaland har stor tru på at ein indre ferjefri trase for ny E39 blir føretrekt. Vi vel å sjå den nye ferjefrie kyststamvegen i eit større perspektiv. Med ein indre trasé vil det opne seg nye moglegheiter mot aust. Forbindelsen mellom aust og vest via Odda og E134 Haukelifjell vil då bli eit godt alternativ. Jondalstunnelen blir eitt av fleire viktige vegprosjekt for å få dette realisert.» AV: Gro Heidi Molland
FAKTA • Suldal Transport er ein samanslutnad av fire godsselskap; Suldal billag, Haugaland Transport, Haugesund Varetaxi og HSD Godsbil, og såleis ein stor transportaktør i området vårt. • Eigar er Kapitor AS, og dei kjøpte også i 2010 Hardanger Transport AS og Neteland & Stuve Transport AS. • Suldal Transport AS har avdelingar i Sand, Haugesund, Norheimsund og Odda, og har totalt rundt 250 tilsette og ein bilpark på 150 lastebilar.
Annonser frå Kvinnherad
EU-KONTROLL? Har du hugsa å bestilla time?
Borgen Advokatar AS
• Service på dei fleste bilmodellar • Karosseri- og mekanisk verkstad • Serviceverkstad for Volvo og Renault • Billakkering
Juridiske tenester av høg kvalitet i Hardanger, Sunnhordland og på Haugalandet.
Tlf. 53 47 15 11 KAROSSERI OG MEKANISK VERKSTAD
Onarheimslio 204, 5460 Husnes tlf.: 53 45 60 00 • www.borgen.no
www.mecacarservice.no
ALT INNAN TRANSPORT UTLEIGE AV:
Varebil • Lastebil • Flyttebil • Vi har óg minigravar og jordfresar for utleige
• Fiskemat • Fersk fisk • Salt fisk
• Røykt fisk • Lutefisk • Skalldyr
Ring oss gjerne i dag: 414 60 000
Totland Transport AS www.hjoennevaag.com
NYTT HUS?
• Kontroll • Service • Sal av brannutstyr • Sal av førstehjelpsutstyr
OPPLÆRING PÅ MASKINAR OG UTSTYR Kurs vi kan tilby: Truckførarkurs Teleskoptruckkurs Stortruckkurs Maskinførarkurs Stroppekurs G11 Traverskran G4
Lastebilkran G8 Mobilkran G1 Tårnkran G2 Sving/portalkran G3 Personløftar Terminaltraktor
Riggarkurs Fallsikring Varmt arbeid Rep. varmt arbeid Førstehjelpskurs Opplæring småverktøy
Byggpartner Kvinnherad AS 5460 Husnes • Tlf. 53 47 17 51 • www.petol.no
36
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Uskedalsveien 521, 5463 Uskedalen, tlf. 53 47 26 34
Bestill vår g huskatalo 8 med 14 sider bolig n o sj a ir sp in
SJETTEKLASSE VED JONDAL SKULE Bak frå venstre: Adrian Åsen, Marius Wikane, Joar Belsnes, Tobias Andersen og Asbjørn Øvrehus. Framme frå venstre: Rebekka Galtung, Andrea Svåsand, Kyla E. S. Gagnon, Marta S. Haugen og Gabrielle K. Myrsvoll.
Tunneltankane til sjette klasse Utnevegen er så humpete! Asbjørn Øvrehus
– Det blir kortare veg til Odda, og vi slepp «spyvegen» til Utne. Men det blir farlegare å vera mjuk trafikkant i Jondal, trur sjetteklassingane ved Jondal skule.
søkjer jobb i Jondal og, undrar Asbjørn Øvrehus. Marta S. Haugen trur òg at det vil koma meir turistar til kommunen. Gabrielle K. Myrsvoll trur òg det kjem fleire folk til bygda når tunnelen opnar.
Politikarane og pendlarane er nøgde, og innbyggjarane i Jondal får sett under eitt eit tettare forhold til resten av Folgefonnhalvøya. Men er det berre positive ringverknader ved tunnelen? Vi spurte sjette trinnet ved Jondal skule om kva tankar dei har rundt det nye sambandet.
Kortare til shopping
– Slepp «spyvegen» – Vi slepp «spyvegen» til Utne. Odda vert mykje nærmare, og det vert og kortare veg til Oslo, Haugesund, Stord, Røldal og Rosendal, seier Marta S. Haugen. – Utnevegen er så humpete. Med tunnelen går det mindre tid for pappa til jobb i Odda, og det vert kortare veg til sjukehuset. Kanskje kjem det fleire som
– Det kjem fleire til Folgefonna og restauranten, og fleire for å gå turar. Kanskje fleire folk flyttar til Jondal og? Eg trur det kjem mange turistar. Og så blir det kortare veg til kino, sjukehus, tannlege og shoppingsenter, gler Myrsvoll seg over. Halvert reisetid til Odda ser ut til å vera fellesnemnaren blant dei positive ringverknadene av tunnelen. Samstundes nemner nesten alle at ferja blir billegare, ettersom bompengane fell bort frå billetten. På den andre sida ser trafikkauken ut til å vera ei felles bekymring, kriminalitet ei anna. Marius Wikane fryktar det vil koma fleire kriminelle til kommunen, og får støtte av
fleire av klassekameratane, mellom andre Tobias Andersen. Han trur også det vert farlegare å sykla og gå i Jondal med all trafikken som vil koma.
– Tykkjer tunnelen er bra – Tunnelen har kosta veldig masse pengar, understrekar Kyla Elisabeth Skogseth Gagnon – Mine tankar er at eg tykkjer tunnelen er bra. For då er det kortare å reisa andre plasser. Eg trur det vil koma meir folk hit, og det blir kanskje nokon kriminelle som vil koma og. Men det blir kortare til sjukehus òg tannlege, og så håpar eg onkel (Åsmund Bakke, journ. anm.) får fleire folk til Juklafjord, seier Rebekka Galtung. Også Adrian Åsen er glad for tunnelen: – Det blir kortare veg til farfaren min på Husnes. AV: Gro Heidi Molland
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
37
– Velkommen til oss! Odda Handelsstands Forening gratulerer Jondal med tunnelen, og ønskjer jondølingane hjarteleg velkomne til Odda. Odda Handelsstands Forening er ein paraplyorganisasjon for rundt femti næringsdrivande innan handel i sentrum av Odda. Organisasjonen fyller hundre år i år, og jobbar mellom anna for å utvida handelsnæringa i Odda. Ei retningsline dei driv etter er varehandelsundersøkingar, som gjev signal om kva som manglar i Odda- marknaden, kva tenester det er mykje av i høve til etterspurnad og så vidare. No når tunnelen opnar, har foreininga eit håp om at jondølingane vel Odda framfor Kvam, Bergen eller andre stader når dei skal på handel.
– Kan komplettera tilbodet – Kvifor skal jondølingane velja å leggja handelen til Odda? – Vi har litt som Jondal ikkje har, og kan komplettera handelstilbodet deira. Det blir lettare tilkomst frå heile Jondal kommune, og vi ligg no berre rundt halvtimen vekke. Det er lettare å reisa hit, og kvifor reisa lenger vekk viss du kan få alt du treng her, poengterer leiar i foreininga, Inge Lægreid. Då Folgefonntunnelen opna i 2001, opplevde handelsstanden nærast eit rush av handlelystne kvinnheringar. No håpar dei å sjå litt av den same effekten. – Vi har ein klårt større kundemasse enn berre dei som er fast busette i Odda. Vi har mellom anna god tilstrøyming frå Suldal-Nesflaten-området. Det er mange som har hytte i området, og det kjem og ein del kvinnheringar og handlar hos oss. No er vi veldig spente på om jondølingane også vender nasen innover mot oss. Vi håpar i alle fall det. Vi skal ta godt imot dei, lovar Lægreid. Foreininga står og bak ein del årvisse arrangement som trekkjer folk til sentrum. Bildagen, kor rundt ti bilforhandlarar samlast for å visa fram kva dei har å tilby, er like om hjørnet.
GLER SEG TIL DU KJEM: Frå venstre: Inge Læ greid, Terje Storhaug, Ø yvind Ribesen, Eirik Stølvei, Morten Utne Pettersen, Stig Tommy Varberg, Knut Terje Storhaug, Kjell Arne Bauge, Knut Nordal, Gunnhild Mæland, Sigrun Karlsen Bye og Signe Espeland.
– Gler oss kolossalt! – Og utover hausten blir det også arrangert Blueshelga, Litteratursymposiet og Rockens Weekend, nemner Lægreid som eksempel på tilbod han gler seg til å få dela med innbyggjarane ytst på Folgefonnhalvøya. – Vi gler oss kolossalt, seier han entusiastisk. Han let tankane gå vidare mot framtida, og trur at kommunegrensene på halvøya vil endra seg drastisk. – Eg har trua på ein Folgefonn kommune, med Odda som naturleg kommunesenter, sidan det er den største plassen, seier han. Vel, så har Odda kanskje mykje som Jondal ikkje har. Men Jondal har og noko som Odda ikkje har, og dette kan ein i større grad utnytta hos kvarande, meiner foreiningsleiaren. – Til dømes er Røldal Skisenter i stadig utvikling. I Jondal opnar sommarskisenteret når dei stenger for sesongen i Røldal. Vi kan altså stå på ski åtte til ti månader i året. Vi har potensiale til å verta Noregs skiområde nummer ein, meiner Lægreid.
38
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
VERKSEMDER I ODDA: Namn Hardanger Folkeblad Radio Folgefonn Brio Rema 1000 Joker Skarsmo Spar Coop Mega Rimi Nærbutikken Tyssedal Jernia Andersens Konditori Kjøreskolen i Odda Rune Lee Trafikkskole Arne Aut Kjøreskole Odda Grønsdal Trafikkopplæring Bjørgs Salong Odda Hårstudio Grasdal Hårdesign AS Åshilds Frisørsalong Ess Frisøren Femina Frisørsalong Tipp Topp Frisørsalong Mettes Klippotek Saxen Huldra Hår Henne Mote Espeland Dame Sentrum Dame
Bransje Lokalavis Lokalradio Leikebutikk Daglegvare Daglegvare Daglegvare Daglegvare Daglegvare Daglegvare Jernvarer Konditori Trafikkopplæring Trafikkopplæring Trafikkopplæring Trafikkopplæring Frisør Frisør Frisør Frisør Frisør Frisør Frisør Frisør Frisør Frisør Dameklede Dameklede Dameklede
ZANZ Ung Mote Terje Storhaug Bare Barn Cubus Vesker og Klær Eurosko Odda Parfymelle Ninas hud og fotklinikk Odda Hudklinikk Iselin Hudpleie Hud & Helse Sport1 Intersport Euronics Expert Reiseter Elektro Vebenstad Sparebanken Vest Sparebank 1 DNB Digranes Blomster Sunkost – opnar snart China House Sørfjorden Resturant Vertshuset X-it By night Oddagrillen MIX ken
Dameklede Moteklede Klede Barneklede Klede Vesker og klede Sko Parfymeri Hudpleie Hudpleie Hudpleie Hudpleie Sportsartiklar Sportsartiklar Elektroforretning Elektroforretning Elektrikar-tenester Elektrikar-tenester Bank Bank Bank Blomar Helsekost Kinarestaurant Restaurant Vertshus Gatekjøkken Storkiosk/gatekjøk-
Narvesen Smelt Cafe Sørfjorden Restaurant Iris Scene rena Vitensenter med vitenpark
Kiosk / gatekjøkken Kafe Restaurant Bar og konserta-
Opplevinsgs- og vitskapssenter Travelnet Hardanger Reisebyrå Von Hanno Foto Fotograf Øygarden Foto og galleri NVIM Norsk Vasskrafts- og Industristadmuseum Børve Interiør Interiør Snoperiet Interiørartiklar Bohus Møblar Gardiner og Utstyr AS Gardiner Nille Detaljvarer Europris Detaljvarer Odda Husflidutsal Husflid Bunad, Garn og Quilt Husflid Vinmonopolet Fargerike Fargehandel Odda VVS Røyrleggjartenester Knaphus Kjøkkensenter Kjøkken- og bad Odda Libris Bokhandel Bruktbua Bruktartiklar Odda Begravelsebyrå Odda og Omegn Begravelsebyrå Odda Glass & Lås Glas og lås
Egil Torheim, John Skogseth og Gustav Bahus samla under markeringa av den første salva på Torsnes.
– Her blir det konkurranse – Når Hardangerbrua opnar neste år, får vi fire fjordkryssingar mellom Odda og Bergen. Her blir det konkurranse, seier Egil Torheim. Oddingen Egil Torheim er journalist i NRK, og er ofte å sjå på vegane mellom heimstaden og jobben i Bergen. For ei tid tilbake testa NRK Hordaland i samarbeid med Haugesunds Avis alle reisealternativa mellom dei to byane. Køyretidene via Jondal og brua var stipulerte, men Jondal kom då fram som det beste alternativet, fortel Torheim.
Raskast – og tryggast
Hardanger Glass & Lås TESS Montèr Tokheim Trelast Bygger`n Meusburger Odda Bilsenter Laastad Odda Bilsenter Thord Paulsen dekk Johs. Blomdal Best
Glas og lås Slangar, slangetilb., koplingar Byggevarer Byggevarer Målarfirma Bilsenter Bilforhaldlar Bilsenter Bilforhandlar,
Drivstoff, service, daglegv. Esso Thord Paulsen Drivstoff, kiosk Shell Drivstoff, daglegvare Smart 1-2-3 Drivstoff Røldal Bensin & Service Drivstoff og Service Hardanger Bilskadeservice BIlverkstad Mesta Verksted AS Røldal Bilverkstad MECA (Vest Bil AS) Bilverkstad Tyssedal Bilservice Bilverkstad Odda Mekaniske Verkstad Mek. verkstad Suldal Transport avd Odda Transport Riise Maskin og Industriservice TL Maskinservice Maskinservice Odda Trykkeri Trykkeri Røldal Skisenter Skisenter
Røldalsterrassen
Coop Røldal Røldal Skysstasjon Tyssedal Hotell Hardanger Hotell Hordatun Hotell Boots Apotek Odda Hardanger Optikk Vibe Reingjeringsservice Visma Services bokføring BIM Mikkelsen Børve Interiør AS Odda Dyreklinikk Safe Treningssenter Hardanger Sol AS Berg Gull og Sølv AS ADB Tjeneste Bogrønt Vasstun Aarekol IT IT-Supporten
Konferanse, restaurant, mm. Daglegvare Kro og hytteutl. Hotell Hotell Hotell Apotek Optikk Reinhald Rekneskap, IT Interiør Dyrlege Trening Solstudio Gullsmed Kontortenester Gartneri IT IT
Det var ikkje berre-berre å prøva kartleggja kva som finst av butikkar i Odda kommune. Vi ber om djupaste orsak dersom nokon skulle kjenna seg utelatne!
Han peikar ut Jondalstunnelen som både raskast og tryggast reiseveg. Han har rekna seg fram til at det vil ta mellom 25 og 30 minutt frå Eitrheim til Jondal, føresett at ein køyrer i fartsgrensa. Til samanlikning brukar han i dag ein halv time frå Eitrheim til Årsnes. Men når folk skal velja trase, kjem det an på fleire ting enn berre reisetida, meiner han. – Prisen på bompengar og ferjebillettar spelar inn. Men det som kanskje er viktigast, er at vegen er trygg og god å køyra på. På dette området er Jondalsalternativet desidert best. Her er det er gul stripe omtrent heile vegen, med unntak av eit par hundre meter mellom Austrepollen og Nordrepollen. Mellom Sundal og Årsnes er det smalt og svingete, og det er det også mellom Mundheim og Eikelandsosen, Kvanndal og Norheimsund og frå Odda og ut RV13 heilt til brua, forklarer Torheim.
Bompengar er mogleg dempar Dersom det skulle vera ein trafikkdempar for Jondalstunnelen, må det vera bompengane. Men bompengar
må ein ut med same kvar ein skal, og med AutoPass-brikke og rabattkort på ferjene vil ein kunna koma seg fram til ein grei pris likevel, meiner Torheim. – Det som blir spennande å sjå, er korleis fylkeskommunen vil takla trafikkauken i ferjesambandet Jondal – Tørvikbygd. Kor mykje vil dei satsa her i høve til materiell og kapasitet, og dermed risikera å få mindre trafikk over brua, som fylket har garantert for, seier Torheim. – Kva trur du om dei tre ferjesambanda som vil verta påverka av dette, er det nok trafikk gjennom regionen til at alle overlever? – Dei vil nok overleva ei viss tid, men eg trur Utne - Kvanndal vil vera nedlagt innan 2020, seier Torheim, og utdjupar vidare: – I trafikkanalysen til Hardangerbrua er det lagt til grunn at om lag 450 bilar skal flyttast frå sambandet Utne – Kvanndal.
Ein region i endring Torheim trur at Hardanger vil endrast, og ikkje berre med tanke på samferdsle. – Eg trur vi vil få eit nytt hardangerkart. Ein vil kanskje ikkje sjå det no i september eller i juni neste år, når brua har opna. Men etter ei tid trur eg diskusjonen om kommunesamanslåing vil koma opp att, når ein oppdagar at det kanskje er behov for færre ordførar og rådmenn enn vi har i dag, seier Torheim. Han trur og at tunnelen medfører fleire goder for Jondal med tanke på reiseliv. – Vegen mellom Jondal og Utne vil verta ein flott opplevingsveg for turistar og andre besøkjande som kan køyra bil heilt til brekanten, meiner Torheim.
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
39
Vi gratulerer med tunnelen og takkar for oppdraga
Totalentreprenør Jondalstunnelen
kruse-smith.no
40
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Jondalstunnelen Hovudmålet med prosjektet er å gi Jondal betre og kortare samband mot Kvinnherad og via Folgefonntunnelen mot Odda og E134 Haukelivegen. Dette sambandet går i dag via fv. 550 Jondal-Herand-Utne-Odda for køyretøy under 12,40 meter lengde og under 8 tonn aksellast. Tyngre og lengre køyretøy må kryssa Hardangerfjorden med ferje to gonger (Jondal–Tørvikbygd og Kvanndal–Utne) grunna restriksjonar på køyretøylengde og aksellast på strekninga Herand-Utne. Hensikt: Tunnelen vil gi eit nytt vegsamband frå Jondal mot Kvinnherad i sør, og vidare via Folgefonntunnelen austover mot Odda og E134 Haukelivegen. Lengde: 10630 meter tunnel (10050 + 580) Omfang: 12655 meter Finansiering: Bompengar, Kommune, Fylke, Stat Totalkostnad: 806,6 mill. kr Når lang tunnel vart vald, vedtok Fylkestinget at rammene skulle aukast med 46,6 mill. kroner. Det vil seie ny styringsramme på 806,6 mill. kroner og ny kostnadsramme på 886,6 mill. kroner. Nasjonal transportplan: Handlingsprogram 2006-2009 Oppstart: 2009
Kjelde: Statens vegvesen
Vi har utført de fleste jobber med tilknytning til Jondalstunnelen, slik som oppretting for asfaltering, opplasting og utkjøring av tunnelmasser, veiarbeider og OV-grøfter og kabelgrøfting. For å bevare det vakre landskapet, har vi også murt 2.500 m2 med naturstein i veitrase.
Kvinnherad Elektro AS har utført den komplette elektriske installasjonen av Jondalstunnelen, samt dei 2 sidetunnelane Torsnes og Bergfjell. Vi vil takka Statens Vegvesen, entreprenør Kruse Smith og våre underleverandørar for eit godt samarbeid og ynskjer innbyggjarane i Jondal og Kvinnherad til lukka med den nye tunnelen!
Lofthus i Hardanger
Telefon: 53 66 14 51 • Faks: 53 66 14 75 • post@e-opedal.no
www.kvinnheradelektro.no • tlf. 53 48 28 00 • post@k-el.no
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
41
Vi gratulerer med tunnelen og takkar for oppdraga
VI HAR LEVERT
JONDALSTUNNELEN
• Fiber gjennom tunnelen • Styring til trafostasjon • Samband til Statens Vegvesen si bombu, samt inne i tunnelen • Leverandør av internett og TV-tenestene til Kruse Smith sine brakkeriggar i Nordrepollen og Austrepollen
– marknadsleiande internettleverandør i Kvinnherad.
Alt innan slangar, service, drift- og vedlikehaldsprodukt
Odda
fiber – digital tv – telefoni
Røldalsveien 2, 5751 Odda Tlf.: 53 64 40 80 E-post: odda@tess.no
Vi har levert alt innen
Ferdigbetong, betongrør og kummer ved byggingen av Jondalstunnelen Betongblandeverk ble etablert både i Mauranger og i Jondal. Betongvarer ble levert på biler fra vår fabrikk i Ølensvåg.
En landsdekkende leverandør av løsninger innen betong fra mobile og stasjonære fabrikker 20 steder i Norge
www.olenbetong.no • Tlf. 53 77 52 00 Tunnel-Elementer • Bygg Elementer • Ferdigbetong • Betongpumping • Avløpssystemer • Mur
42
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Vi har utført arbeidet med vann og frostsikring av tunnelene som underentreprenør for Kruse Smith AS. Vi takker for oppdraget og gratulerer byggherre og brukere med det nye veganlegget.
Vann- og frostsikring i tunneler og bergrom • Fjellsikring 6037 Eidsnes - Tlf. 70 19 99 00 - Fax 70 19 99 01 - admin@tunnelteknikk.no - www.tunnelteknikk.no
STØRST I SKANDINAVIA på ferdigmonterte nettstasjonar
M/S Pilagutt
11 passasjerar
www.pilagutt.no
Pilagutt i skuleruta
Aursnes industriområde, Naustvegen 10, 6230 Sykkylven Tlf.: +47 70 24 61 00, Fax: +47 70 24 61 01 epost: moretrafo@moretrafo.no
M/S Pilagutt vil takka Statens Vegvesen og Kruse Smith for oppdraga under anleggsperioden for Jondalstunnelen.
Vi takker oppdragsgiver Kruse Smith for oppdraget med asfaltering i Jondalstunnelen, Vi oppdragsgiver Kruse Smith for og og takker gratulerer innbyggerne i Nordrepollen oppdraget med i Jondalstunnelen, Torsnes med ny asfaltering tunnel! og gratulerer innbyggerne i Nordrepollen og Torsnes med ny tunnel!
ncc.no/roads
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
43
Fjellsikringsentreprenøren som sikrer Norge!
Vi takkar for
OPPDRAGET på Jondalstunnelen
Tlf. 76 96 37 00 www.betongrenovering.no adm@betongrenovering.no
Vi har utført fjellsikring Fjellrensk og bolting samt montering av steinsprangnett ved anlegget Mauranger– Nordrepollen–Jondal for Entreprenør Kruse Smith AS.
Vi takker for glimrende samarbeid i forbindelse med arbeidet på Jondalstunnelen.Odda Plast as har stått for leveranse av 10.000 meter PE- rør, deler, sveiseutstyr og spesialutstyr som bla 750 stk prismeholdere og skap til sprengstoff. Vi har også hatt opplæring på sveising av rør og deler.
Odda Plast as ser frem til et videre godt samarbeid på nye prosjekter. Eitrheim Industriområde, 5750 Odda tlf. 53 64 00 60 – e-post: post@odda-plast.no
44
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
OPPMÅLING OG DOKUMENTASJON Anko AS, Fjøsangerveien 50c, 5059 Bergen
SIM Næring AS ynskjer til lukka med Jondalstunnelen og takkar for oppdraget
Vi har produkter, systemer og kunnskap for effektiv drift...
ALT
...tid er penger
Verdens Verdens ledende sprengstoffleverandør Orica Norway AS Røykenveien 18 Postboks 614 3412 Lierstranda
Eldøyane Næringspark N-5411 Stord
telefon 53 45 66 00 telefaks 53 45 66 01 e-post sim.naering@sim.as
INNAN
SIM Næring AS
www.sim.as
BORING OG SPRENGING
Små og store oppdrag • Utfører også fjellsikring
Teel. 32 22 91 00 Fax. 32 22 91 01 nordics@orica.com
www.oricaminingservices.com www.oricaminingservices.com
Jondalstunnelen
Tlf: Aga 959 67 448 ◆ Lillegraven 906 24 148
VI TAKKER
www.euroskilt.no
E. Opedal & Sønner AS for oppdraget og vel utførte prosjekter i Jondalstunnelen
Mapei gratulerer Kruse Smith med vel utført prosjekt og takker så mye for leveranse av:
• Boltemørtel - ZINKBOLT • Sprøyteakselerator - MAPEQUICK AF-2000 • Tilsetningsstoffer til betongproduksjon - DYNAMON SX-N - MAPETARD SD-2000 - MAPECURE CCI-2000 N
Vi har levert: s 3KILT s -ASTER s 4UNNELOPPHENG Euroskilt AS er markedsleder i Norge innen trafikksikkerhetsmateriell, og en betydelig aktør innen utemiljø- og avsperringsprodukter som benker, sykkelstativ, bommer og rekkverk.
Kontakt oss på:
0 60 80
www.euroskilt.no
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
45
– «Norlandia-avtalen» var nøkkelen Mikkelsen har tolv år på baken som ordførar. Men engasjementet hans for Jondalstunnelen starta før det. Han fortel at det i heile hans periode var stor aktivitet med planlegging og gjennomføring av Folgefonntunnelen og Jondalstunnelen. – Dei to hang saman, og var slik eg ser det, tvillingtunnelar på planleggingsstadiet. Diverre er det slik at planprosessar går treigt. Eg hugsar at eg ved opninga av Folgefonntunnelen i Eitrheimsvågen 15. juni 2001, tok John Skogseth i handa, og sa; «No må vi berre gjera oss ferdige med festivitasen for Folgefonnstunnelen, så må vi få på plass Jondalstunnelen snarast!». Det tok elleve år. Tunnelen vil binda regionen saman på ein god måte, meiner Toralv Mikkelsen.
Lang historie, med skår i gleda
Den såkalla Norlandiaavtalen mellom ordførarane i Odda, Jondal og Kvinnherad var svært sentral i prosessen med å få realisert Jondalstunnelen, seier tidlegare Odda-ordførar Toralv Mikkelsen.
– Korleis vil du beskriva historia til Jondalstunnelen? – Lang, og med eit par skår i gleda. Folgefonntunnelen var trinn ein i Folgefonnsambandet, og då Jondal gjekk inn med pengar i dette, såg vi på det som ei sjølvfølgje at dei same tre kommunane også gjekk inn med pengar i Jondalstunnelen. Men Kvinnherad var ikkje interessert i å spytta inn pengar i Jondalstunnelen, dei ville trekkja seg ut. Mikkelsen og John Skogseth vart usikre på agendaen til kvinnheringane. Sjølv om Jondalstunnelen går mellom Jondal og Kvinnherad, er det heilt i randsona i Kvinnherad. Det er heller ikkje til å stikka under ein stol at kvinnheringane heller ser at det meste av trafikken mellom Odda og Bergen går over Årsnes. – Dåverande ordførar i Kvinnherad, no avdøde Aksel Kloster (AP), ivra sterkt for å finna gode løysingar. Men etterkomaren hans, Bjarne Berge (Tverrpolitisk Samlingsliste), var vi svært usikre på, seier Mikkelsen. Han fortel om eit møte mellom Berge, Mikkelsen og Skogseth på ordføraren sitt kontor i Rosendal, kor ein svært sentral avtale kom i stand; den såkalla Norlandia-avtalen (Sjå faksimile).
«Norlandia-avtalen» Avtalen gjekk ut på at Kvinnherad kommune skulle bidra aktivt med å utarbeida alternative reguleringsplanar for å få fram pris på to ulike trasear. Fylket ville ha det lengste og dyraste alternativet, S6, medan vi ville ha S9, som var lettare å finansiera. Det ville ikkje Kvinnherad vera med på. Skogseth og Mikkelsen frykta at utan reguleringsplan for S9 ville alt stoppa opp, fortel han. – Skogseth var svært bestemt, og ville ikkje ta munnleg avtale om med-
46
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
verknad frå Berge for god fisk, han ville ha det skriftleg. Berge brukte lang tid, gjekk ut og inn av ordførarkontoret, før han kom inn og sette seg att. Han hadde tydeleg ikkje lyst til dette. Du kan sjå føre deg kva atmosfære det var; der sat vi tre ordførarane og såg lenge på kvarandre, utan å seia eit ord, nokon av oss. Det verka som det tok forferdeleg lang tid, men til slutt greip Berge penn og papir, og skreiv under, fortel Mikkelsen. Papiret avtalen vart skrive på var eit brevpapir frå eit Norlandia-hotell – derav namnet. Denne avtalen ser Toralv Mikkelsen som heilt avgjerande for at planarbeidet gjekk vidare, og for at tunnelen i dag er på plass.
– Rettmessig utnemnt «far» Mikkelsen vil rosa John Skogseth for verkeleg å ha stått på for tunnelen. Samarbeidet med tidlegare fylkesordførar Gisle Handeland og avtroppande fylkesrådmann Paul M. Nilsen har og hatt stor betyding. Mange, både media og andre, set rei-
sealternativa mellom Odda og Bergen opp mot kvarandre, målt kva som er raskast, billegast, har best vegstandard og så vidare. Det vil ikkje Toralv Mikkelsen vera med på. – Alle desse er gode infrastrukturløysingar, og gjev betre kommunikasjonar for mange. Sei at eg er på fritidseigedomen min på Ringøy, då, og skal til Bergen. Det vert ikkje nett kortaste veg for meg å reisa via Jondalstunnelen, gjev han som eit døme.
Har tru på bru Han trur at det før eller seinare vil koma ei bru nummer to over Hardangerfjorden mellom Jondal og Kvam. – Kjem du til å reisa til Jondal oftare, no som tilkomsten frå Odda er lettare? – Det gjer eg heilt sikkert. Vi vil få sjå mange fleire oddingar i Jondal, og mange fleire jondølingar i Odda, seier Toralv. Av: Gro Heidi Molland
Totalleverandør!
Dimmelsvik bil, din lokale
forhandlar • Bilsal • Verkstad • Bilutleige • Bilrekvisita • Statoil Dimmelsvik Dimmelsvik Bil, totalleverandør som tek vare på bilen til kundane våre på aller beste måte!
Kundemottak verkstad: Man-Fre 07.00–15.30 Tlf. 53 48 30 60
Verkstad: Bilsalg: Man–Fre 07.00-15.00 Man-Fre 09.00–16.00 Tlf. 53 48 30 60 Torsd. 09.00–19.00 Tlf. 53 48 30 63 www.dimmelsvikbil.no
Statoil: Man-Fre 07.30–22.00 Lør-Søn 09.00–22.00 Tlf. 53 48 30 70
Du trenger ikke gjøre alle oppgavene selv I Odda har vi fageksperter med stor kjennskap til næringslivet i Hardanger som gjerne bistår deg innen regnskap, lønn og økonomi. s Regnskap s Årsoppgjør s Lønn s Budsjett og prognose
s Bedriftsøkonomisk rådgivning s Selskapsetablering s Selskapsorganisering s Styrearbeid
Visma Services, avd. Odda Tlf.: 53 64 00 20, e-post: odda@visma.no. visma.no/services/odda
Visma Services
- Vi tar et tydelig ansvar
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
47
Sommar, sol og snø Nokre vil ha sommar med saltvatn og bølgjesus, andre vil heller ha snø under beina også i sommartida. I Jondal kan du få begge deler. Foto: Jan Ove Johansen BLA OM FRAMHALD NESTE SIDE
2
3
1 1
4
5
Forholda ligg godt til rette for luftige svev i Folgefonna Sommarskienter. (Foto: Jan Ove Johansen) 2 2012-sesongen har vore lengre enn på fleire år. Dette biletet var teke i midten av august. (Foto: Gro Heidi Molland) 3 Sesongen er på hell. (Foto: Jan Ove Johansen) 4 I sommar hadde snowboardentusiastar ein park med hopp og rails å boltra seg i. (Foto: Jan Ove Johansen) 5 Området rundt skisenteret har mange flotte utsiktspunkt. Her får ein glimt av både fonn, fjell og fjord.! (Foto: Trond Tandberg.)
Køyreturen frå fjorden til fonne, som ein seier lokalt, tek rundt tjue minutt. Anlegget på Nordre Folgefonna (ca 1200 m.o.h.) trekkjer skilag og snøbrettentusiastar frå både inn- og utland. I år opna dei sesongen 4. mai, og lag som har treningsleiar her gjer at dei held heisen i gong fram til torsdag 6. september. – Slik plar det vera om hausten, at når det er lag som trenar her, har også andre tilgjenge i bakken, fortel assisterande driftsleiar, Helge Einar Svåsand. Besøkstala denne sesongen har ifølgje Svåsand vore bra. – Gjestene er i hovudsak lag og foreiningar som kjem for å trena. I år har mellom anna skigymnasa på Geilo, Hovden og Bærum vore her, og lag frå Oslo, Stavanger og Sørlandet. Vi har og hatt eit par juniorlandslag frå Polen, fortel han. I tillegg har det vore ein del filminnspelingar. Av kjende namn som har vore på besøk er mellom anna amerikanske Tom Wallisch og norske Torstein Horgmo. Særskilt bra besøk var det i mai og juni, og under snowboardcampane som starta 18. juni. I sommar hadde dei ein eigen park å boltra seg i, bygd av snøbrettkjøraren Emil Fossheim.
450 per dag – I fleire av dei vekene hadde vi opp mot 450 gjester per dag. I juli var det rolegare. Juli er ferietid hos
50
skilaga, og då er det stort sett tilfeldige turistar som er her, forklarer Svåsand. Dei to føregåande sesongane har dei måtta stengja så tidleg som i midten av juli på grunn av dårleg ver. Då underteikna var på vitjing i midten av august, var det gode forhold. Det norske handikaplandslaget var der, og det var og mange turistar som ville oppleva breen på nært hald. Svåsand har von om at tunnelen kan bidra til at fleire tek turen opp. – Lokalt er det få som driv med alpint eller brett. Vi håpar jo at det med lettare tilkomst vil kunna komma litt fleire frå Odda og Røldal, og kanskje også frå Kvinnherad. Det vil også gje eit mykje større grunnlag med lettare tilkomst både frå sørog austlandet og frå Bergen, trur Svåsand.
Historie Folgefonna Sommarskisenter vart først etablert i 1988. Sidan då har det vore fleire konkursar og ei-
«Vi håpar jo at det med lettare tilkomst vil kunna komma litt fleire frå Odda og Røldal, og kanskje også frå Kvinnherad»
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
garskifte. Både lokale og utanbygds folk har prøvd å få det til å gå, men det har, ifølgje fleire som tidlegare har vore involverte i drifta, skorta på anten pengar eller kompetanse til å driva – eller begge deler. Siste konkursen var i mars 2012, men Trym Klingenberg, Helge Einar Svåsand og eit par andre eldsjeler har sytt for at drifta har vore oppretthalden i sommar. Før konkursen var skisenteret eigd av selskapet Klakje AS (49%) og Jondal kommune (51%). Tidlegare i år kom investorane Øystein Stray Spetalen og Gunnar Hvammen på bana med ynskje om å danna eit eige selskap og kjøpa ut drifts- og anleggsmidlar, og om å få til eit spleiselag med kommunen. Investorane har lagt fram planar om ei millionsatsing som mellom anna inneber opprusting og utviding av utstyr og tilhøyrande kafeanlegg. Kva som skjer vidare med desse planane er endå uvisst. Skisenteret er med i «Ski Heile Året», som er eit samarbeid mellom skidestinasjonane Voss Resort, Myrkdalen, Røldal og Folgefonna, og Fjord Norge, Hordaland Fylkeskommune og Innovasjon Norge. Området ved skisenteret er også arena for andre aktivitetar. Folgefonni Breførarlag arrangerer turar på heile Folgefonnhalvøya, mellom anna blåistur til Juklavassbreen og breføring mellom Fonnabu og Holmaskjer. Av: Gro Heidi Molland
Det er relativt få jondølingar å treffa i alpinbakken. Inger Kristin Johansen håpar det kan verta fleire hardingar å sjå neste sommar! Foto: Gro Heidi Molland.
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
51
Gratulerer med Jondalstunnelen Jondalstunnelen gjev utviklingspotensial og opnar for vidare vekst for Hardangerregionen. Jondalstunnelen etablerer nye Arbeids,-Bu,Service-området i Hardanger og Kvinnherad. Takk til alle som gjennom langvarig arbeid, stort tolmod og ståpåvilje har medverka til realisering av dette viktige samferdselsprosjektet.
Hardangerrådet
Eidfjord kommune
Granvin herad Foto: Gro Heidi Molland
Helsing:
Anved Johan Tveit
Asbjørn Tolo
Solfrid Borge
Ordførar i Edfjord
Ordførar i Kvam
Ordførar i Ullensvang
Ingebjørg Vinjum
John Opdal
Hans Petter Thorbjørnsen
Ordførar i Granvin
Ordførar i Odda
Ordførar i Ulvik
Leiv Vambheim – Dagleg leiar i Hardangerrådet IKS
52
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Kvam herad
Odda kommune
Ullensvang herad
Ulvik herad
Saman skapar me framtida!
Aviskamp om Jondal FAKTA • Grenda Lokalavis for Kvinnherad Redaktør: Håvard Sætrevik Opplag: 2364 • Hordaland Folkeblad Lokalavis for Kvam og Jondal Redaktør: Åsmund Soldal. Opplag: 5620 • Hardanger Folkeblad Lokalavis for Ullensvang, Eidfjord og Odda. Redaktør: Trygve Syse Opplag: 5142 • Kvinnheringen Lokalavis for Kvinnherad Redaktør: Tomas Bruvik Opplag: 4369
KAMP: Det kan bli kamp om abonnentane i Jondal.
Hordaland Folkeblad har nær 100 prosent lesardekning i Jondal. No vil nok Hardanger Folkeblad prøva å kapra ein del av dei. Jondalstunnelen kan føra til at fleire lokalaviser finn Jondal interessant for lesarane sine. Men førebels ser det berre ut for at det er Hardanger Folkeblad som vurderer ein innmarsj i ein ny kommune. Vi har og spurt nokre andre lokalavisredaktørar om kva dei trur Jondalstunnelen vil bety for distriktet.
Auka trafikk Redaktøren i Hordaland Folkeblad, Åsmund Soldal, med sete i Kvam, trur Jondalstunnelen vil føra med seg meir trafikk gjennom Jondal. – Lokalfolket trur det vil bli meir tungtrafikk både gjennom Norheimsund og Jondal, seier Soldal. Dette er ei framtidsutsikt også redaktøren støttar, og han er veldig spent på korleis Jondal sentrum vil takla å vera nytt knutepunkt. I utgangspunktet er det nemleg ikkje plass til auke i sentrumstrafikken. Soldal har sjølv snakka med tungtransportørar som kjem til å velja Haukeli, Folgefonntunnelen og Jondalstunnelen når dei skal til Bergen. – Det aller største problemet blir dersom det ikkje skal gå to ferjer i
sambandet. Det kan føra til trøbbel, seier Soldal.
Aviskonkurranse I dag er det Hordaland Folkeblad som rår grunnen i Jondal, med nær 100 prosent lesardekning. Redaktør Soldal forventar ein sjarmoffensiv frå Hardanger Folkeblad i Jondal, og er spente på kva avisene i Kvinnherad vil gjera. – Med rundt 300 husstandar i kommunen vil nok ingen aviser oppleva rekordarta vekst eller nedgang. Vi har ein sterk grunnmur i Jondal, Men må nok pynta litt på den. Lesarane har vore lojale og trufaste, sjølv om dei kanskje vert avspilte med smular, seier Soldal.
usikker på om Årsnes eller Jondal vinn trafikken. Uansett, når det blir ny tunnel bak Tysse, då trur eg store deler av trafikken vil gå over Årsnes, seier Syse.
Held seg til Kvinnherad Grenda har kontor i Rosendal. Dei vil ikkje gjera ein større innsats for å fanga jondølane. – Det har vi nok ikkje kapasitet til, og vi kjem ikkje til å gjera noko spesielt for å få fatt i lesarane der. Vi har nok å ta hand om her i Kvinnherad, seier redaktør Håvard Sætrevik. – Kva vil Jondalstunnelen bety for distriktet?
– Eg trur tunnelen vil vera med på å styrkja Jondal som ei livskraftig bygd der folk vil bu, sjølv om den same tunnelen er med på å truga Jondal si framtid som eigen kommune. Tunnelen vil vera med å gjera sitt til at Folgefonnhalvøya endeleg blir ein heil region, men i det daglege betyr det nok mest at jondølane kjem nærare arbeidsmarknaden i Odda, seier Sætrevik. For lokalavisa Kvinnheringen vil heller ikkje Jondal bli eit satsingsområde. Tomas Bruvik tomas@kvinnheringen.no
Usikker på satsing I Hardanger Folkeblad, som har hovudsete i Odda, vurderer dei å satsa på Jondal: – Om vi skal er eit godt spørsmål. Vi har nølt litt og vore usikre på kva vi skal gjera. Vi har alt auka innsatsen noko der, men vi møter tøff konkurranse i Hordaland Folkeblad, forklarar redaktør Trygve Syse. – Uansett så må vi gjera ein skikkeleg innsats om vi skal kapra abonnentar der. – Kor vil trafikken gå no? – Kortaste vegen til Bergen frå Odda er via Norheimsund og Jondalstunnelen til Bergen. Samtidig er eg
Blomster for enhver anledning Høstkolleksjonen fra Interflora er klar
I
❤ av Gågata – tlf. 53 64 21 50 – www.digranes.no
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
53
Åpningstider Cubus Odda Man - Fre 09.00 - 18.00 Lør 09.00 - 16.00
Vi har
Bluser
199.-
Hardangers største utvalg i lagerførte fliser og salongtepper Stort utvalg i: ■ ■ ■ ■ ■
Maling Gulvbelegg Tapet Ovner Parkett
■ Laminat ■ Epoxy gulvmaling ■ Vegg og baderomsfliser
Utleige av: Parkettslipemaskin Tepperensemaskin
Gratulerer med tunnelen! Bladfykane i Kvinnheringen og Hardanger Folkeblad gratulerer jondølingane med tunnelen.
Hardanger Folkeblad www.hardanger-folkeblad.no • 53 65 06 00
54
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
www.kvinnheringen.no • 53 48 21 30
Ordførarane om tunnelen 1. Kva vil tunnelen få å seia for din kommune? 2. Vil tunnelen tena kommunen din? 3. Ser du negative konsekvensar med tunnelen? 4. Kan tunnelen føra til debatt om kommunesamanslåing?
John Opdal, ordførar Odda.
Jon Larsgard, ordførar Jondal
Solfrid Borge, Ullensvang
1. Vonleg mykje då den fullbyrder Folgefonnregionen. Med opning av Jondalstunnelen vert Folgefonnhalvøya med begge sider av Sørfjorden og Røldal transformert frå skilde luter til ein ABSF–region (arbeid, bustad, service og fritid).
1. At reisetida til Odda og Kvinnherad vert redusert så mykje, betyr at Jondal vert del av ein vesentleg større arbeids- og bumarknad enn før. Det vil og bety eit utvida sørvistilbod for innbyggjarane, og gjera det lettare å ta del i ulike fritidstilbod og kulturelle arrangement som finst i heile regionen. Like eins vil tilboda våre verta lettare tilgjengeleg for andre. Auka trafikk vil og kunne føra til betre ferje- og kollektivtilbod, som igjen knyter oss nærare mot Kvam og Bergen og som saman med andre samferdsletiltak i Hardanger, vil styrkja heile regionen. I sum håpar ein at dette kan vera med på å gje oss auke i folketalet og ei positiv utvikling for næringslivet.
1. Jondalstunnelen får mest å seia, og vil få størst verdi for Jondal. Den vil truleg gje Ullensvang mindre trafikk på 550 mellom Odda og Jondal. Men dette er for tidleg å seia, trafikkmønsteret vil endra seg med nye samferdselsprosjekt.
2. Ja, slik den vil tena nemnde region. Eit livskraftig senter styrkjer og omlandet. 3. Få reelle. På kort sikt vil det auka dei eksisterande trafikale problema i Odda sentrum og tilkomsten til Folgefonntunnelen. Eg reknar likevel med at Jondalstunellen kan bli ein katalysator til å få gjennomført viktige fysiske utbetringstiltak med varig verdi som ein del av i Oddapakken, som er ein samla plan for framtidsretta trafikal løysing for Oddadalen, Rv 13 si passering av sentrum og tilkomst til Folgefonntunnelen. Ei ulempe er at Folgefonntunnelen og Jondalstunnelen er prosjekt som har bunde opp og framleis bind opp kommunale midlar. 4. Ja, det er alltid mogleg, om kanskje ikkje så sannsynleg, i alle fall ikkje i første omgang. Kanskje det på sikt kan bli ein debatt som like mykje handlar om kommunegrenseregulering som kommunesamanslåing. Vi har m.a. merka oss at elevar frå Mauranger ynskjer å gå på skule/ i barnehage i Odda. Personleg meiner eg at kommunegrenser er for viktige til at dei bør overlatast til kommunane sjølve, men det er ein annan debatt.
2. Forventningane er store, og det er få store saker som har samla så brei støtte i kommunen som denne. Jondalstunnelen byr i alle høve på mange mogelegheiter, som ein må arbeida aktivt for å gjera seg nytte av.
2. På sikt trur eg tunnelen vil tena heradet, det vert meir tilgjengeleg med større felles bu- og arbeidsmarknad. 3. Vi helsar alle nye samferdselsprosjekt velkomne! Negative konsekvensar me fryktar er sjølvsagt nedgang i trafikktala, som igjen kan få konsekvensar for ferjesambandet Utne–Kvanndal. 4. Nye samferdselsprosjekt kan vera grunnlag for ny debatt om kommunesamanslåing, men det er for tidleg å forskotera noko.
Synnøve Solbakken, ordførar Kvinnherad 1. Jondalstunnelen vil redusera reisetida mellom Jondal og Kvinnherad/Odda, den vil og opna for ei ny turistrute rundt heile Folgefonnhalvøya, og den vil dermed kunna bidra til vidare utvikling av eit godt samarbeid mellom dei tre kommunane. 2. Jondalstunnelen blir til stor nytte for innbyggjarane i Mauranger, den vil vera med å styrkja næringslivet, og då spesielt reiselivsnæringa i heile Kvinnherad. 3. Jondalstunnelen vil konkurrera med Årsnes–Gjermundshamn om trafikken mellom Bergen og Odda/Haukeli og aust-vest sambandet. 4. Jondalstunnelen har alt ført til grensejustering mellom Jondal og Kvinnherad. Etter store vegutbyggingar, som Jondalstunnelen, og betre samferdsle mellom kommunar kjem det nok ein debatt om ytterlegare endringar i åra som kjem.
3. Det vil alltid vera eit både og. Betre kommunikasjonar gjer det ikkje berre lettare å reisa til, men og å reisa frå. Sentralisering er ein prosess som synest å auke i styrke i kjølvatnet av betra kommunikasjonar. 4. Kommunikasjonar er viktige for korleis kartet over kommune Norge ser ut, så den vil nok over tid gjera det. Førebels arbeider kommunane aktivt for å utvikla samarbeidet seg i mellom, og det vil vera summen av fleire faktorar som bestemmer når den debatten vert sett høgare på dagsorden.
– Jondalstunnelen har alt ført til grensejustering mellom Jondal og Kvinnherad Synnøve Solbakken
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
55
Annonser frå Odda Gratulerer med den nye tunnelen som binder oss sammen!
Din bokhandlar i Odda – noko for alle og ein kvar • Bøker • Spill • Kart
• Kontorrekvisita • Lydbøker • Kort til alle anledninger
– midt i Gågata – 5750 l Odda Tlf. 53 64 11 09 l odda@libris.no www.libris.no/odda
Vi fører alt innen:
VetlaLøo
• Sport og trening • Fritid • Jakt og våpen • Fiske • Fjell • Sykkel • Hundeutstyr • Ski
– på Mannsåker –
ÅPNINGSTIDER I SEPTEMBER: Fredag 7. sept kl. 12-17 Torsdag 27. sept kl. 15-19 Velkommen! Eitrheimsvn. 1 – Odda – Tlf. 53 64 31 69
www.vetla.no
Eksklusivt strikkegarn og strikkepinner Gourmet krydder Gode gammeldagse drops i løsvekt Håndverksprodukter Saueskinn av villsau Nydelige barnekjoler fra Anne Pott Nysteikte potetkaker og mjølkekaker m.m.
Odda Hudklinikk
Gr a t u l e r e r
Man - ons - fred 9.00-15.00 Tirs - tors 12.00-18.00
med ny tunnel! Vi hos Einar Reisæter AS tilbyr: • Elektrisk installasjon • Salg av hvitevarer • Hvitevarereparasjon både ute og på verksted Du finner oss i Rymbilen midt i Odda sentrum!
Bioline
– italiensk hudpleie på sitt beste Make-up Voksing Massasje: Rygg/nakke 30-45 min. Aromamassasje: 60 min. Ulike ansiktsbehandlinger: Fra 30-90 min. Vipper og bryn: forming og farging,vippebøy, vippe-ekstensions
Eitrheimsvn. 1 (Inng. Hjørna – en trapp ned) Tlf. 53 64 13 33. Åpent alle dager kl. 09.00–15.30. Lørdag stengt.
56
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
Bakkegata 1, 5750 Odda Tlf. 920 88 189
En komplett makeupserie uten parabener og parfyme
TUNNEL FEST
VI TØMMER
A
MONTÉR ODD
DRYGOLIN LEAKGERET FOR STREM OLJEMALING OG DEKKBEIS
÷40% 2190,-
VEDKLØYVER 52 CM
VEDKAPPSAG 400 MM BLAD
1990,-
FØR 1390,-
FØR 279,-
690,-
179,-
SIRKELSAG Makita Maktia Sirkelsag 54 mm, 5604 R 165 mm, 950 W.
Den ledende sportsbutikk
3 LTR. LADY VEGG 10 Tilbudene gjelder f.o.m. 5. t.o.m. 8 september
Montér Odda Eitrheimsneset 4 , 5750 Odda. Tlf. 41 78 70 00. Åpningstid 8-16 (tors 17) 9-13
monter.no
Hovedbutikken tlf. 53 64 30 22 – Sykkelbutikken tlf. 53 64 76 00
Brilledag Fredag 7. september
Fargekonsulent fra
30% rabatt
på glass ved kjøp av komplett brille.
5750 Odda – tlf. 53 64 19 41 – vasstun@bogront.no
Eitrheimsveien 9, 5750 Odda – Tlf. 53 65 05 60
ÅPNINGSTIDER: 10-17 (15) SØNDAG STENGT
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
57
HARDANGER–BERGEN • Dette kostar reisa kr. 40,-
= Bompengar
kr. 80,-
= Planlagde bompengar
VOSSAPAKKO
E 16
2010-2025
kr. 150,kr. 500,-
HARDANGERBRU 2013-2028
Kjepso
Steinsvik kr. 40,-
kr. 40,-
kr. 80,-
kr. 80,-
7
7
KVAMMAPAKKEN 2010-2029
13 kr. 100,kr. 200,-
JONDALSTUNNELEN 2012-2027
550 kr. 72,kr. 145,-
FOLGEFONNTUNNELEN 2001-2016
551 kr. 20,kr. 80,-
ÅRSNES 2010-2025
kr. 40,kr. 80,-
RULLESTAD 2002-2016
E 134
Odda–Årsnes–Bergen 139 km. Kostnad: personbil 186,- lastebil 781,Det går og an å reisa med ferja Venjaneset–Hatvik i staden for å køyra om Tysse. Pris for personbil vert då 315 kr, lastebil 1074,-
Odda–Utne–Kvanndal–Norheimsund–Tysse–Bergen. 162 km. Kostnad: personbil: 145,- lastebil 700,-
Odda–Brimnes–Bruravik–Voss–Indre Arna–Bergen. 198 km. Kostnad: personbil 189,- lastebil 718,-
Odda–Jondal–Kvamskogen–Bergen. 126 km. Kostnad for personbil 233,- lastebil 820,-
Alle prisar er utan rabatt.
58
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
SENTRALE AVSTANDAR: Odda–Årsnes: Odda–Jondal: Odda–Utne: Odda–Brimnes: Odda–Voss: Gjermundshamn–Bergen: Tørvikbygd–Bergen: Voss–Bergen: 100 km
36 km 40 km 46 km 59 km 82 km 79 km 86 km
ALT ANNA ER KOPIAR
BRA UTVAL I BRUKTBILAR i våre merkevarer
Alfa Romeo 159 SportsWagon, 1.9 D, 120 HK, stv., 2010, koksgrå, 30100 km
kr 309.900,Alfa Romeo Giulietta, 1.6 D, 105 HK, 2010, rød. met., 13500 km
kr 279.900,Alfa Romeo
Wrangler frå 399.900,-
Mito, 1.4 B, 105 HK, 2010, alfa Rød, 31500 km
(Varebil 338.369 eks. mva)
kr 199.900,Fiat Doblo, 7-seter, personbil, diesel,105HK, 2011, sort. met., 26000 km
kr 279.900,-
Compass frå 409.900,-
Fiat 4
500 CAB, 1.2 B, 69 HK, 2011, rød, 1800 km
kr 199.900,Fiat Doblo, varebil, diesel, 90 HK, 2011, Rød, 9000 km
kr 179.900,Fiat 500, 1.3 D, sort met., 2009, 32000 km
kr 139.900,Suzuki Kizashi, 2,4 B/Aut., 178 HK, personbil, 2012, sølv met., 50 km
Grand Cherokee frå 809.900,-
kr 439.900,Suzuki SX-4 aut., 1.6 B, 111HK, 2010, personbil, sort. met., 45000 km
Grand Cherokee 809.900,Jeep erfrå legenda blant bilmerke og har produsert ei rekkje 4x4 ikon. Jeep er ekte firehjuls-trekkarar med sjel, kraft og kapasitet. Jeep er eit eventyr på fire hjul. Historia er makelaus, imaget eineståande. Nye Jeep Compass 4x4 er ein familiebil, Wrangler er sjølve ikonet og arbeidshesten som også kjem som 2-setars varebil på grøne skilt. Grand Cherokee er flaggskipet som berre må sjåast og prøvast. På modellane kan du velja mellom diesel eller bensin, manuell eller automatgir. Det du nesten ikkje treng å velja er ekstra utstyr. Alle Jeep i Noreg har ekstremt høgt utstyrsnivå. Jeep er originalen, alt anna er kopiar.
kr 239.900,Suzuki, demobil Swift, 1.2 B, 94 HK, Rød. met, ny mod. med stylingutstyr, 2011, 9000 km
kr 239.900,Suzuki Swift, 1.3 B, 91 HK, personbil 2006, sort met., 52800 km
kr 139.900,Opel
Kåra til sikraste familiebil med 5 stjerner i NCAP i sin klasse i 2010.
Zafira, 2.0 D, 7-seter, 115 HK, 2005 mod., blå met., 145800 km
Alfa Romeo Giulietta frå 289.900
kr 119.900,Alle prisar er inkl. om.reg. Bilane blir levert med kompl. vinterhjul og garantiar. EUgodkjente og leveringsklare. Kom innom oss i forretningen vår ved Hellandskrysset for prøvekjøring.
Autorisert bilverkstad: Reparasjonar • Service • EU-kontroll • Bilutleige
Størst på bil i Kvinnherad Kvinnherad Bil & Teknikk
Vi held til ved Hellandsbrua på Husnes.
Skyss buss
Husnes Sentrum
Teigen
Rosendal
5460 HUSNES • Tlf. 53 48 48 48 • post@bilogteknikk.no • www.bilogteknikk.no
Opninga av Jondalstunnelen Hardanger Folkeblad
59
N KJØ YTT FØR KKEN JUL Se k ? am
hjem panje p mes sund iden å e-sn e kker i.no
DIREKTE FRA PRODUSENT du sparer mellomleddet
KVALITETSPRODUKT til fornuftig pris
DU BESTEMMER hvordan ditt kjøkken skal se ut
SUNDE SNEKKERI AS Bogsnes Næringspark, 5460 Husnes Tlf.: 53 47 00 20 • Fax 53 47 00 21 www.sunde-snekkeri.no