Digi

DIGI

Pagina 8-9

Whizzkids: 'ik wil de nieuwe Super Mario bedenken'

kidsweek

Pagina 10-11 Zijn computers slimmer dan mensen?

P 2-3 Bits & Bytes • P 4-5 Bouw je eigen app • P 14 Puzzels

Kijk voor meer op Kidsweek.nl/code

Duik in de digitale wereld

Wat staat er op het graf van een robot?

Foto: Shutterstock

Roest in vrede.

Dit is een speciale uitgave van Kidsweek in samenwerking met stichting futurenl

Xxxxx

2

OM TE BEGINNEN

Bits & Bytes Samen aan de slag

Mocht je nu denken: veel te ingewikkeld, ik ben niet zo’n nerd… Wacht even! Iedereen, jij dus ook, kan het leren. In deze krant vind je bijvoorbeeld een eenvoudig stappenplan voor het bouwen van je eigen app. Bliep legt alle moeilijke woorden simpel uit. Vier whizzkids vertellen hoe zij met coderen begonnen zijn. Ook kom je er achter wat voor bizarre dingen er allemaal mogelijk zijn met computers en techniek. Ten slotte lees je precies hoe en waar je aan de slag kunt als je meer wilt ontdekken over dit onderwerp. Wacht maar, straks bouw je nog een eigen robot die limonade brengt en je huiswerk maakt.

Kamp En zoek je nog iets leuks voor de kerstvakantie? Probeer dan eens een codekamp. Dat is niet alleen super gezellig, je leert er ook nog wat van. Computerexperts leggen je de basis van het programmeren uit. Aan het eind bouw je een eigen website!

Kijk op www.codekamp.bomberbot.com naar de mogelijkheden.

boter kaas en eieren Ken jij Bill Gates? De beroemde Amerikaan zette het computerbedrijf Microsoft op en werd

Veel plezier!

multimiljonair. Maar ook hij begon ooit heel klein. Met code! Het allereerste wat hij zelf

6

programmeerde, was een simpel spelletje boterkaas- en- eieren. Hij was toen dertien jaar.

Zoveel potjes speelde schaakcomputer ‘Deep Blue’ twintig jaar geleden tegen Garri Kasparov, de beste schaker ter wereld. De computer won vier spelletjes.

De mens maar twee.

Op pagina 10 en 11 lees je wat voor ongelooflijk slimme dingen computers nog meer allemaal kunnen.

Foto: ANP

Gamen. Neushoorns beschermen. Snel iets opzoeken voor een spreekbeurt. Zonder computers, slimme apps en handige programmeurs zou het allemaal een stuk lastiger zijn. Nieuwe techniek is overal. En het is super belangrijk. Vandaar dat deze speciale krant, die we samen met de stichting FutureNL maakten, er bol van staat.

Een coderwáttes? Nou gewoon, een CoderDojo! Dat is een bijeenkomst waar vrijwilligers kinderen alles leren over code, apps bouwen, robots maken en meer. Je kunt er gratis aan meedoen. Benieuwd of er bij jou in de buurt binnenkort eentje wordt georganiseerd? Op de site coderdojo.nl staat waar en wanneer er in Nederland Coderdojo’s gehouden worden.

Ra-ra-raadsel Waarom gooit een oen steeds emmers water over de computer?

Antwoord: Hij wil graag leren surfen op internet!

DigiKidsweek

Lijkt het je leuk om in een groepje te leren programmeren? Dan is een CoderDojo of een codeerkamp misschien iets voor jou!

3

digi KIDSWEEK

Vogel het lekker zelf uit!

Sta je te popelen om zelf aan de slag te gaan met coderen? Dat kan! Op internet kun je gratis en voor niks uitvogelen hoe het werkt. Wedden dat je het vanzelf onder de knie krijgt?

Scratchweb.nl Gamen is leuk. Maar zelf een computerspelletje maken is natuurlijk nóg leuker! Met het gratis programma Scratch krijg je dat voor elkaar. Op de site scratchweb.nl kun je lezen hoe dat werkt en welke stappen je precies moet doorlopen.

CoSpaces.io Een gigantische blokkendoos, maar dan in je computer of tablet. Daar doet CoSpaces een beetje aan denken. Het programma is in het Engels, maar al priegelend en klooiend kom je vast een heel eind. Ontwerp een gebouw. Een complete stad. Of zelfs een hele virtuele wereld!

Duik er vervolgens zelf in en dwaal rond in je eigen fantasie. Heb je een VR-Bril? Dan wordt het allemaal nog levensechter!

Techniek ♥ natuur Zo op het eerste gezicht lijken computers en dieren niks met elkaar te maken te hebben. Toch kan de één de ander helpen!

Twee Nederlanders hebben er een prijs mee gewonnen.

Laurens de Groot en Tim van Dam bedachten een slim computernetwerk dat precies in de gaten houdt wanneer er in India een olifant te dicht in de buurt van mensen komt. Daardoor kunnen rangers de reuzen op tijd terugjagen en worden er geen dieren of mensen gedood.

Codestarter.nl Wil je graag een website bouwen maar heb je geen idee hoe? Lijkt het je leuk om een keer een echte app te knutselen? Of wil je 3D printen zonder 3D printer? Al deze dingen kun je leren bij Codestarter. Onder het kopje ‘Thuis aan de slag’ vind je een heleboel projecten. Laat die lange winter maar komen!

Met hun uitvinding hebben de Nederlanders deze maand een belangrijke internationale natuurprijs gewonnen.

Lessonup.io/app/channel/futurenl/series Heb je een meester of juf die coderen interessant vindt? Dan bof je! Geef hem of haar het adres van deze website. Het staat bomvol boeiende lessen!

Kraken maar!

Computers praten met elkaar in enen en nullen.

Binaire taal, noem je dat. En daarmee kun je veel meer zeggen dan je zou denken!

Je kunt er bijvoorbeeld mee tellen. Om dat te doen, heb je dit rijtje getallen nodig:

1 - 2 - 4 - 8 - 16 (en dat kan eindeloos doorgaan …)

Als je onder dit rijtje een serie eentjes en nulletjes zet, krijg je een soort geheime code: 1 - 2 - 4 - 8 - 16 0 - 1- 0 - 1 - 0 Als je het vertaalt, krijg je dit: 0 keer 1 1 keer 2 0 keer 4 1 keer 8 0 keer 16 Opgeteld is dat: 10!

Heb je hem door? Dan kun je nu de volgende code kraken! Elk getal staat voor een letter in het alfabet (A = 1, Z = 26) Welk woord staat hieronder?

1-1-0-0-0 1-1-1-1-0 0-0-1-0-0 1-0-1-0-0

HUH? AHA!

Kijk voor de oplossing op de achterpagina!

Code Het klinkt best ingewikkeld. Maar eigenlijk is code niks anders dan een rijtje tekens die samen een opdracht geven aan een computer. Om een poppetje te laten lopen, bijvoorbeeld. Of om een steen op een muur te zetten en zo een

Nog een paar: 1 - 0 - 1 - 1 - 0 = 13 0-1-0-0-0=2 1 - 1 - 0 - 0 - 1 = 19

huis te bouwen. Elke app, site en game is gecodeerd. Gemaakt met code dus!

4

zelf doen Dacht jij dat alleen slimme computernerds zelf een app kunnen bouwen? Mooi niet. Jij kunt het ook. Gewoon thuis, of op school. Volg de stappen hieronder en knutsel je eigen testversie in elkaar!

Bouw je eigen missie 1

wat heb je nodig?

• Een smartphone of tablet • De gratis app POP 2.0 (voor iPhone of Android) • Een printer • Een berg stiften & potloden • Lijm

Het begint allemaal in je hoofd. Met een goed idee. Laat die hersens dus maar

• Een schaar

kraken. Wat voor app zou je eigenlijk willen maken? Eentje om berichtjes mee te versturen? Of liever eentje waarmee je een spelletje kunt doen? Iets met dieren? En hoe gaat-ie eigenlijk heten? Beginnen er plannetjes op te borrelen in je brein? Ga dan snel naar www.skillsdojo.nl/bouw-een-app en bekijk de video van de eerste missie.

Missie 2

Daarin wordt stap voor stap uitgelegd wat je precies voor deze missie moet doen.

Zet de printer maar vast aan en pak er een pen bij.

Zo. Je plan staat op papier. Maar aan alleen letters heb je natuurlijk geen snars. Hoe moet je app er straks uit gaan zien? Verzamel stiften en potloden, gebruik stickers of knip plaatjes uit tijdschriften. In deze missie ga je ontwerpen. Je bedenkt precies wat je straks scherm voor scherm gaat zien. En o ja: je hebt een eigen icoontje nodig! Je weet wel, dat plaatje dat op het startscherm van een telefoon of tablet verschijnt als mensen je app willen aanklikken. Ga weer naar www.skillsdojo.nl en bekijk de video van missie nummer twee.

Missie 3

Tijd voor het echte werk. De papieren plannen moeten je tablet of telefoon in. Oftewel: ze moeten digitaal gemaakt worden. Om dat te doen, heb je de app POP 2.0 nodig. Die kun je gratis downloaden via de PlayStore van Google. Met deze slimme app kun je foto’s maken van alle schermen die je in de vorige missie ontworpen hebt. Daarna kun je de schermen aan elkaar linken. Met elkaar verbinden dus.

Zo kun je echt door je eigen app klikken! Op skillsdojo.nl kun je het derde filmpje bekijken. Daarin staan alle stappen precies uitgelegd.

Handig, want POP is in het Engels. Klaar? Gefeliciteerd: je hebt een echte testversie gemaakt!

a

5

Digi KIDSWEEK

app Missie 4

HUH? AHA!

VR VR (spreek uit: vie ar) is een afkorting voor virtual reality. In normaal Nederlands betekent dat ‘zogenaamde werkelijkheid’.

Het is een wereld die door een computer Misschien heb je het wel eens gezien: boven bekende apps staat vaak ‘versie 2.01’,

is gemaakt, maar nét echt lijkt. Dat komt

of zoiets. Dat betekent dat de app een heleboel keer getest en verbeterd is. Grote

door een speciale bril. Die zorgt ervoor

bedrijven steken daar superveel tijd in. En jij gaat het nu ook doen. Kies een persoon

dat het lijkt alsof je zelf midden in die

die jouw app als eerste mag uitproberen. Je vader, je zusje, de buurvrouw, het maakt

computerwereld zit. Terwijl je gewoon op

niet uit. Als iemand anders jouw app test, zie je meteen welke onderdelen nóg

je stoel zit, kun je bijvoorbeeld echt rond-

leuker, makkelijker of duidelijker kunnen. Daardoor wordt je ontwerp steeds beter!

kijken in de ruimte, een safari maken

In het filmpje van missie 4 op skillsdojo.nl staat precies uitgelegd hoe je jouw app

door Afrika of terugreizen in de tijd.

Foto: Pexels Photo

kunt testen.

Ben je zó trots op je app dat je hem het liefst vandaag nog in de PlayStore zou willen zetten? Helaas: dat gaat niet zo makkelijk. Daarvoor heb je nog heel wat missies te gaan. Je moet dan nog wat meer weten over programmeren en een speciaal account aanvragen. Maar ook dat valt te leren, Het begin is er in elk geval!

Smaakten deze missies naar meer? Op skillsdojo.nl staan nog veel meer leuke computerprojecten. Wat dacht je van een digitaal huisdier ontwerpen? Of een robot maken? Denk maar niet dat jij je gaat vervelen deze winter!

Foto's: skillsdojo.nl

In het echie

Meer missies, please!

6

reportage

Een piepklein computertje zo instellen dat-ie braaf doet wat jij wil. Op honderden scholen in Nederland leren kinderen programmeren met het project Expeditie micro:bit. Groep 8B van de Haydnschool in Groningen is er al twee jaar mee bezig: ‘Ik ben blij dat ik het leer, want in de toekomst gebeurt alles met computers!’

Muziek maken m 2. Gewoon uitproberen

1.

Bliep. Plop. Bliepbliep. Tik. Pieieiep!

Het is een kabaal van jewelste in het klaslokaal van groep 8B. Van alle kanten klinken computergeluidjes. Hoog, laag, snel, langzaam. ‘Ho!’, roept meester Erik.

‘Wil iedereen even een koptelefoon in z’n laptop steken? Op deze manier kan niemand nog horen welk geluid er uit welke computer komt!’ Even later is het stil. Nou ja, een soort van. In tweetallen zijn de kinderen druk aan het overleggen.

‘We moeten vandaag op onze laptop muziek programmeren’, leggen Liesan en Jamaro (allebei 11) uit. ‘En dat dan in de micro:bit zetten.’ Ze wijzen naar een piepklein plaatje met allemaal knopjes, lichtjes en snoertjes. ‘Dat is hem. Het is eigenlijk een soort minicomputer die je van alles kunt laten doen.’

‘We hebben bijvoorbeeld al een keer een knipperend hartje met de micro:bit gemaakt’, vertelt Mare (11). Samen met Lise (11) is ze in razend tempo codes aan het invoeren op de laptop. ‘En een spelletje. Maar vandaag moeten we dus muziek maken.’ Naast haar zet Lise een koptelefoon op. ‘Dit klinkt nergens naar!’, lacht ze. Mare bladert in een boekje waarin alles staat uitgelegd. ‘Meestal lukt het door gewoon wat te proberen’, vertelt ze.

‘We kwamen er bijvoorbeeld net achter dat je muziek krijgt als je allemaal van dit soort codes achter elkaar zet.’ Lise springt op. ‘Wacht! Laten we allemaal tonen van laag naar hoog doen!’ ‘Dat duurt wel lang hoor’, waarschuwt Mare. ‘Boeien’, antwoordt Lise. En ze gaan aan de slag.

7

DIGI KIDSWEEK

n met micro:bit 3. probleempje ‘Liesan en Jamaro hebben een probleempje. ‘In het opdrachtboekje staan de codes in het Engels’, legt Liesan uit.

‘Maar op de computer staan Nederlandse zinnen.’ Jamaro heeft een idee. ‘Misschien kunnen we de instellingen veranderen’, zegt hij. ‘Dan zetten we de computer ook op Engels!’ Het werkt. Meester Erik loopt tevreden de klas rond. ‘In het begin vonden ze het best moeilijk’, vertelt hij.

‘Ze raakten snel gefrustreerd als iets niet meteen werkte. Maar nu merk ik dat iedereen het veel langer blijft proberen.

En dan lukt het uiteindelijk bijna altijd.’

6. Makkie Bij Mare en Lise klinkt een gil. ‘Gelukt’, roepen ze. ‘Mare staat midden in de klas te dansen, met de koptelefoon op haar hoofd. De knipperende micro:bit houdt ze triomfantelijk omhoog. ‘Eigenlijk’, grijnst ze, ‘was het helemaal niet zo moeilijk!’

5. Gelukt

Dat klopt: bij Mare en Lise is het melodietje op de laptop af. ‘Nu moet-ie nog op de micro:bit’, zegt Mare. Ze trekt verwoed aan allemaal snoertjes. ‘Ik vind deze lessen leuk’, zegt Lise. ‘Als je het een beetje snapt, kun je helemaal zelf bedenken wat je de micro:bit allemaal laat doen!’ Mare knikt. ‘Je leert er echt mee programmeren. Dat is handig.

Voor later.’ Even verderop bladert Liesan door het opdrachtboekje. ‘Kijk’, wijst ze.

‘Met de micro:bit kun je ook een autootje laten rijden. En lichtjes laten branden in een zelfgeknutseld kampvuurtje.’ Ze zucht.

‘Alleen eh… zover zijn wij nog niet.’ Jamaro zet de koptelefoon op haar oren. ‘Luister’, zegt hij. ‘Dit klinkt al veel beter toch?’

HUH? AHA!

Downloaden Downloaden is het binnenhalen van computerinformatie. Digitale foto’s bijvoorbeeld. Of teksten. Liedjes. Zelfs complete computerprogramma’s. Het omgekeerde van downloaden noem je uploaden. Dan haal je geen bestanden binnen, maar stuur je ze juist anders ergens heen!

Zelf ook aan de slag met de micro:bit?

Kijk eens op www.expeditiemicrobit.nl

Foto's: Kees van de Veen

4. handig voor later

Aan een ander tafeltje klinkt opeens gejuich. Meester Erik steekt zijn hand in de lucht. ‘Allemaal even luisteren’, roept hij.

Hij houdt een micro:bit met snoertjes en knipperende lampjes omhoog. ‘Hier is het gelukt. Dus als jullie raad nodig hebben: vraag het aan deze twee jongens!’

Eén van die jongens is Max (12). ‘Ik programmeer al vier jaar’, grijnst hij. ‘Dus voor mij was het niet zo moeilijk. Ik maak thuis mijn eigen games. Het is leuk om een beetje te prutsen met computers.’ Hij loopt naar een tafeltje waar het allemaal niet zo makkelijk gaat. ‘Dit downloaden, dit invoeren, dit snoertje hieraan vast klemmen, koptelefoon op en klaar,’ mompelt hij. En hij loopt alweer naar de volgende tafel. ‘Ik ben blij dat ik het ook op school leer’, zegt hij. Want programmeren wordt steeds belangrijker. In de toekomst gebeurt alles met computers'.

8

interviews

Je zou misschien denken dat je uren achter je computer moet zitten als je programmeert, maar dat hoeft helemaal niet. Programmeren is zoveel meer dan het verzinnen van ‘code’, het is ook bouwen, knutselen, puzzelen, meten en regelen.

Lees de verhalen van ‘whizzkids’ Divya, Pieter, Esma en Stein maar eens. Ze kruipen over de grond met hun robotlego, zetten hun eigen thermometer in elkaar of bedenken een animatie voor het goede doel.

Whizz kids

‘Ik wil de nieuwe Super Mario bedenken’ Divya (11) uit Diemen: ‘Het leukste aan programmeren is dat je een puzzel aan het oplossen bent. Stel, je wilt een robot laten lopen. Dan ben je net zo lang aan het puzzelen tot het lukt. Er gaan dingen mis, maar dat is niet erg. Als je de puzzel maar oplost. Ik ben ongeveer een jaar geleden begonnen met programmeren en ik heb al veel gedaan: robots gebouwd, animaties gemaakt in Blender. Het leuke aan robots is dat je ze eerst in elkaar gaat zetten en daarna begint het programmeren pas. Met de programmeertaal Python probeer ik ze over een rechte lijn te laten lopen.

Wat ik het liefst nog zou willen doen, is een game ontwerpen, de nieuwe Super Mario Bros. bijvoorbeeld. De oude heb ik al helemaal uitgespeeld, dus het wordt tijd voor een nieuwe versie, haha. Later als ik ga werken, wil ik zeker iets met programmeren doen. Als ik nu moet kiezen, zou ik zeggen: op de universiteit informatica-les geven aan studenten.’

‘Een robot bouwen van legosteentjes is echt leuk’ Pieter (10) uit Delft: ‘Toen ik acht was, hoorde ik voor het eerst iets over Scratch. Ik weet nog wat ik als eerste programmeerde: een katje dat kon lopen en bewegen. Nu ben ik vooral veel bezig met Lego Mindstorms: ik bouw iets met legostenen en dan kun je er met motoren en sensoren een robot van maken. Ik heb ook kleurensensoren gekocht. De robot herkent kleuren en daarmee stuur ik hem dan een bepaalde kant op. Bijvoorbeeld: ga naar links als je geel tegenkomt. Ik vind vooral de combinatie van programmeren en iets met lego bouwen leuk. Soms bouw ik samen met mijn vrienden een robot.

Ik heb ook een micro:bit. Toen we op school een project hadden over duurzaamheid, heb ik van mijn micro:bit een timer gemaakt. Met de timer kun je in de gaten houden of je niet te lang onder de douche staat.’

9

digi KIDSWEEK

‘Ik maak een animatie over War Child’ Esma (12) uit Amsterdam: ‘Ik zit op een middelbare school waar je extra programmeerles kunt krijgen. Daar heb ik voor gekozen, want ik vind programmeren echt heel leuk. Dat is begonnen in groep 8, waar we voor het eerst gingen programmeren. Ik ben toen ook bij een programmeerclub gegaan. Vorig jaar heb ik daar een robothond gebouwd die kon lopen en zitten.

Nu zijn we op school met een animatieproject voor War Child bezig, dat is een organisatie die kinderen helpt die oorlog hebben meegemaakt. Ik heb gekozen voor het onderwerp ‘onderwijs’. In de animatie, die ik maak met de taal Blender, leg ik uit wat er gebeurt als er oorlog komt: dat je moet vluchten en niet naar school kunt. Maar dan komen de mensen van War Child om de kinderen te helpen en les te geven.’

‘Uitvinder worden lijkt me wel wat’ Stein (12) uit Rijnsaterwoude: ‘Ik ben begonnen met programmeren in Scratch, dat kregen we voor het eerst op school. Ik ben toen ook naar een bijeenkomst met astronaut André Kuipers in de Ziggo Dome geweest. Ik heb daar een spelletje gemaakt waarmee je meteorieten – van die grote stenen die in de ruimte vliegen – moet ontwijken.

Het was leuk om een game te bedenken en te programmeren, maar de micro:bit is het echte leven. Ik heb hem van mijn eigen zakgeld gekocht. Het leukste van de micro:bit is dat je er dingen van kunt maken die je meteen kunt gebruiken. Ik heb bijvoorbeeld een thermometer gemaakt. Toen die af was, ging ik meteen naar buiten om te kijken hoeveel graden het was. Ik ben nu bezig met het maken van slagbomen en een knikkerbaan. Wat ik later wil worden? In ieder geval iets met programmeren en apparaten. Uitvinder, dat lijkt me wel wat.’

HUH? AHA! Debuggen Een fout in een computerprogramma noem je een ‘bug’. Dat betekent ‘kever’ in het Nederlands. Vroeger kropen er nog wel eens insecten in apparaten, vandaar dat men sprak over gingen mensen dat woord ook gebruiken voor fouten in de programmering. ‘Debuggen’ is het opsporen en verhelpen van fouten. Je hebt speciale software die bugs kan opsporen.

Foto's: Nieuwe Beelden Makers

‘bugs’ die eruit gehaald moesten worden. Later

10

de toekomst

Een computerprogramma dat bijna net zo slim is als een mens. Dat noem je kunstmatige intelligentie. Steeds meer computers, robots en andere apparaten zijn slimmer dan slim.

Machines zijn soms al slimmer dan mensen Vond je Oorlogswinter een goede film? Dan moet je misschien ook eens kijken naar Snuf de hond in oorlogstijd. Dat advies komt niet van je vader of moeder, maar van Netflix. Het bedrijf waarmee je films en series kunt zien, heeft een computerprogramma dat ‘leert’. Het wordt steeds beter zonder dat mensen zich ermee bemoeien. De software is dus eigenlijk slim, daarom noemen we dat kunstmatige intelligentie.

Wist je dat…

Kunstmatige intelligentie ook wel artificiële intelligentie of – op z’n Engels – artificial intelligence wordt genoemd? Het wordt vaak afgekort tot AI.

met wie je ouders chatten als ze een probleem hebben met hun internetverbinding? Steeds vaker zijn dat helemaal geen mensen, maar slimme chatrobots. Dikke kans dat je ouders het niet eens in de gaten hebben.

Siri

beeldbewerking: Kidsweek

Kunstmatige intelligentie bestaat al heel lang.

Toch waren er lange tijd niet zoveel slimme apparaten. Dat is nu anders. Computerchips zijn razendsnel geworden en hun geheugens heel groot. Hierdoor kunnen ze snel rekenen, want dat is wat ze vooral doen. Als Netflix je een advies geeft, onderzoekt het in één seconde tijd het kijkgedrag van alle Netflix-gebruikers en tovert dan een lijstje films op het scherm dat speciaal voor jou bedoeld is.

Ook Siri, het hulpje van Apple-mobieltjes waartegen je kunt praten, is slim. Net als Google Translate, het programma waarmee je iets uit het Engels, Spaans of andere taal kunt vertalen.

Of wat dacht je van ‘mensen’ van de helpdesk,

HUH? AHA!

Cyborg De computer en de mens beginnen steeds meer op elkaar te lijken, bijvoorbeeld als je kunstmatige intelligentie in een robot stopt. Lijkt die robot ook nog eens als twee druppels water op een mens, dan wordt het best moeilijk om mens en machine uit elkaar te houden. Het kan ook andersom: computerprogramma’s in een mens stoppen. Zo’n kruising tussen mens en robot noem je een cyborg. Als je een gehoorapparaat met software draagt, ben je er eigenlijk al een…

Algoritme Een algoritme beschrijft welke stappen er nodig zijn om een probleem op te lossen en in welke volgorde die stappen moeten worden genomen. Bijvoorbeeld: ik wil dat een robot van plek A naar plek B kan lopen. De robot moet eerst zijn linkerbeen naar voren bewegen, dan zijn rechter, enzovoorts. Als het algoritme af is, maar je er code van (zie bladzijde 2 en 3).

11

DIGI KIDSWEEK

HUH? AHA!

100-0

Kill switch Nemen robots de wereld ooit over? Nee, daar hoef je echt niet zo bang voor te zijn. Toch zijn er weten-

Robot Een robot is een machine die je kunt programmeren om verschillende taken uit te voeren. Een robot is dus lang niet Foto: Shutterstock

Go is een van de moeilijkste bordspellen ter wereld, veel mensen vinden het spel ingewikkelder dan schaken. Computerbedrijf Google bouwde een computerprogramma, AlphaGo, dat het spel heel goed kon spelen.

Zó goed dat het AlphaGo lukte om Lee Sedol, de wereldkampioen, te verslaan. Daarna schreef Google een nieuw algoritme, dat heette AlphaGo Zero. Het speciale was dat Google alleen vertelde wat de spelregels van Go waren. Verder moest AlphaGo Zero het zelf maar uitzoeken. Binnen korte tijd werd AlphaGo Zero zo goed dat het zijn voorganger, AlphaGo, met 100-0 versloeg. Zo snel gaat het dus met kunstmatige intelligentie.

altijd een machine met een gezichtje en armpjes en beentjes. De ‘grijparm’ die onderdelen van auto’s aan elkaar monteert, is net zo goed een robot.

De wereld in 2050

schappers die waarschuwen dat er een dag komt dat computers dingen doen die we misschien helemaal niet willen. Robots en apparaten worden dankzij

Niemand weet precies hoe de wereld er in 2050 uitziet. Maar als je goed luistert naar wat wetenschappers erover te zeggen hebben, dan durven we best een voorspelling te doen.

kunstmatige intelligentie steeds slimmer, maar daarbij kan er ook iets fout gaan. Daarom willen de experts dat de overheid een regel maakt die bedrijven verplicht om op ieder apparaat een ‘kill switch’ te maken. Dat is een knop die het apparaat in één keer helemaal uitschakelt. Best fijn als je robotstofzuiger op hol slaat, toch?

Backflip Hij kon al door de sneeuw wandelen, dozen optillen en deuren openmaken.

Maar nu heeft robot Atlas een nieuwe truc geleerd: hij maakt een achterwaartse salto, een backflip. Heel knap, want de meeste mensen kunnen dat niet. Na zijn sprong komt hij weer keurig zonder wankelen op z’n voetjes terecht. Atlas is al bijna beter

Foto: ANP

dan turnster Sanne Wevers.

In 2050… … reizen we in zelfrijdende auto’s en hoeven we niets meer te doen. We kunnen zelfs even gaan slapen. … hebben robots een groot deel van het werk van mensen overgenomen. Hierdoor hebben we met z’n allen veel meer vrije tijd. … kunnen we thuis ‘op vakantie gaan’ door een virtual reality-bril op te zetten. Het voelt helemaal alsof we écht op dat strand onder die palmboom liggen. En het regent nooit. … slikken we een pil met daarin een mini-robotje dat je precies vertelt hoe gezond je bent.

En word je toch ziek, dan maakt de operatie-robot je weer beter. … worden scholen niet bestuurd door een directeur, maar door een robot. Hoe zou jij het vinden als een robot de baas van de school is?

12

zelf doen

Patat!? Wat is dat? maak je eigen film in scratch

1. we dagen je uit!

2. wie is wie?

Hoi! Heb jij gekke ideeën, hou je van programmeren en heb je zin om een film te maken? We dagen je uit: We zijn met een scenario begonnen, maar hebben het niet

Rolf Robot werkt in het distributiecentrum van bool.com,

afgemaakt. Dat mag jij doen. En dan maak je er een film

maar baalt daarvan. Hij wil niet langer een sorteer-robot

van… in Scratch!

zijn, maar echte dingen meemaken! Lekkere dingen eten, enzo! Hij is slim, maar weet niets van de echte wereld.

Banaan is het echte brein. Heeft altijd overzicht over de

3. hoe het begon...

situatie, wat die ook is. Weet al jaren te voorkomen dat-ie wordt opgegeten, maar is daar wel heel moe van.

Banaan en Mandarijn zitten lekker te kaarten in de kantine. Relaxed, het is nog lang geen pauze. Voorlopig

Mandarijn is nieuw bij bool.com. Hij kwam mee met

geen kans dat iemand ze komt opeten. Dan stormt er

de nieuwe kantinebeheerder en heeft besloten niet

ineens een heel chagrijnige Rolf binnen.

opgegeten te worden. Mandarijn denkt niet zoveel na.

Oh nee, die heeft altijd honger! Wat nu?!

(saai!) Hij houdt van actie. Snel! Vaak! Veel!

4. een verhaal in 4 scenes Je weet nu hoe het verhaal begint. Maar hoe gaat het verder? Daarvoor maak je een scenario met een aantal scènes.

rennen

wegwezen

denken

Scènekaarten 1

Scène 2

De hoofdpersonen maken

De hoofdpersonen maken

De hoofdpersonen voeren

Eind goed al goed!

iets mee. Wie zijn de

een plan. Hoe praten ze over

nu hun plan uit!

Of niet? Hoe loopt het af?

hoofdpersonen? En wat is hun

het plan? Wat is het plan?

Wat gebeurt er?

gewoon

Scène 3

Scène 4

dood

probleem? gewoon

kaarten

legtuit

blij

boos

dood

plan

Bedenk per scène hoe de hoofdpersonen eruitzien, in Scratch noemen we dat het uiterlijk. We hebben een heleboel tekeningen voor je gemaakt: zoals de tekeningen van Rolf Robot hiernaast.

Hier kun je zelf uit kiezen!

5. zet het op een tijdlijn Het is handig om te werken met een tijdlijn. Scène 1 hebben we vast voor

IK! HEB! HONGER!

PATAT ?! wat is dat?

je gemaakt. Kijk van links naar rechts, de nummers zijn seconden. De drie hoofdpersonen hebben elk een eigen lijn.

Je ziet de volgorde van alle teksten die verschijnen als je de hele tijdlijn

patat halen?!

sh*t!

van links naar rechts bekijkt: IK! HEB! HONGER! dan sh*t!/oh nee! dan patat halen?! dan goeie dan PATAT! wat is dat? oh nee!

Je ziet ook dat er soms wachttijd is: de gele balkjes. Dan wacht de sprite

goeie

(zo heet een figuur in Scratch) tot de andere klaar is. seconden

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

13

Digi KIDSWEEK

?

h

We hebben in Scratch 3 sprites voor je klaargezet. In Scratch werkt de tijdlijn als een verhaaltje. Per hoofdpersoon is er ĂŠĂŠn los stuk code. Vergelijk het met de tijdlijn, zie je dat de opgetelde seconden overeenkomen?

Zie je ook dat er in ieder blokje code staat welk uiterlijk de poppetjes hebben? Nu weet je hoe je met de tijdlijn kunt werken. Maak zelf een lege tijdlijn om je verhaal in te zetten (ruitjespapier is dan handig).

Wil je uiterlijken veranderen of toevoegen? klik dan op deze tab!

Hier zie je hoe het wordt, we hebben scene 1 klaargezet.

klik de vlag om je film af te spelen

Dit is je code-bibliotheek. Zie je de kleuren? De hoofdstukken hebben dezelfde kleur als de bijpassende code-blokjes.

Begin je code altijd met de vlag, en geef daarna aan welk uiterlijk je sprite heeft.

6. scratch Ga nu naar Scratch en bekijk de opzet die we voor je hebben gemaakt: http://bit.ly/2z8KMD8 Wil je de code van een andere sprite aanpassen? Klik er op, dan verschijnt rechts de code.

Ken je Scratch nog niet? Ga dan naar: https://scratch.mit.edu/ Daar vind je voorbeelden en uitleg.

Je hebt het zo onder de knie!

Dit zijn je sprites. Nu is de robot actief: rechts zie je de code die bij de robot hoort.

7. uiterlijken Je had al gezien dat je in de code kunt aangeven welk uiterlijk je sprite heeft. Als je op het pijltje klikt, zie je welke uiterlijken je allemaal kunt kiezen. Handig voor in je verhaal!

nu weet je alles!

Je kunt je verhaal bedenken.

Je kunt je verhaal op een tijdlijn zetten.

Je kunt daar Scratch code van maken.

En je kunt de sprites van uiterlijk veranderen.

Nu kun je je film gaan maken.

Tip!

In Scratch kun je nog veel meer doen! Je kunt de sprites bewegen en aanpassen. En je kunt achtergronden voor je film uploaden. Ga naar https://scratch.mit.edu/ om daar uitleg over te vinden.

14

PUZZELS

Puzzelen met bliep

Elotvmh nrq svy rp wv yorvk vs] tirvk!

Codekraker

SpiegelBliep Oei, wat lijken die Blieps op elkaar!

Maar één spiegelbeeld klopt. Kun jij SpiegelBliep ontmaskeren?

Bliep is niet helemaal lekker.

Kraak de code en ontdek wat er met hem aan de hand is.

Tip: A= Z, B=Y, etc!

In de wolken Foto’s kun je bewaren ‘in the Cloud’. Dan staan ze op een computer waar je via internet altijd bij kunt. Nieuwsgierig wat Bliep daar bewaart?

Streep alle woorden weg in de wolk, lees de overgebleven letters achter elkaar en je weet het!

1.

2.

3.

E P I X E L S D C P S C S S M S E

account

klikken

L N F I G I I C R O O E O T U E E

android

laptop

bits

muis

browser

opslaan

bytes

pixels

cloud

programma

coderen

robot

computer

scherm

cookies

scratch

K R M T C S E A L E S S L E N R A

digitaal

smartphone

K A O L P O E N M L T E W I F I H

downloaden

snoer

game

software

hardware

tablet

internet

wifi

S M O A N O M O R D M F T N I E R T B M H R T G R E A T P E Y S B A K E R D P R E R E W T D U B B T W

4.

5.

6.

Bliepdoku Geef jij de ogen van Bliep de juiste kleur? Zorg ervoor dat je alle zes kleuren maar één keer gebruikt per rij, kolom en zwartomlijnd vak van zes hokjes.

L P N O A T E R A H A C O T A E D I A O M W N R R N O C P H B E K R

E D O B N A W R A S T N U O C C A N U E S O O L A A T I G I D Y O U D T U B D T N S E I K O O C E R S

WIN! Stuur je antwoord op de Codekraker voor 1 januari naar puzzels@kidsweek.nl of naar Kidsweek , Meeuwenlaan 100, 1021JL Amsterdam. Vergeet niet je naam, leeftijd en adres te vermelden. Je maakt dan kans op een HP Sprocket, waarmee je direct de leukste foto’s op zelfklevend papier print.

Kijk voor de oplossingen op Kidsweek.nl/code

digi KIDSWEEK

boeken, films, sites

15

Check dit!

3 x beroemde filmrobots Foto's: Shutterstock

Er zijn honderden films gemaakt waarin robots een rol spelen. Dit zijn drie beroemde voorbeelden.

1. Transformers. Speelgoed, tekenfilms, stripboeken… De Transformers zijn overal.

Ze komen van de planeet Cybertron, zien eruit als robots, maar ze kunnen zich ook vermommen als auto of dier.

2. R2-D2 en C-3PO. Ze waren jarenlang beste vriendjes in de Star Wars-films. C-3PO kon praten, R2-D2 maakte alleen maar schattige piepgeluidjes.

3. WALL-E. Een robot die afval verzamelt en verliefd wordt op een andere robot. Daarover gaat de beroemde animatiefilm WALL-E. Won een Oscar en vele andere prijzen.

Game on!

Maken doe je zo

Zou je wel eens een game willen bedenken

Bouwen. Daarom draait het in het boek Bo bouwt een boot.

De brug tussen de boerderij van Bo en het huis van haar opa wordt gesloopt. Bo weet een oplossing: een boot bouwen voor opa. Bo bouwt een boot is een boek voor makers. Of je nu een boot bouwt, een website of een app, het gaat erom dat je op een creatieve manier je probleem oplost. Extra leuk: als je zelf ook iets wilt maken, vind je achterin het boek allerlei tips en trucs.

en programmeren? Dan is het boek Games ontwerpen voor kids een handig hulpje. Het is een boek uit de bekende ‘voor dummies’-serie.

Stap voor stap leer je hoe je een game maakt met de programmeertaal Scratch. Met het boek erbij kun je simpele spelletjes maken met slangen en doolhoven.

Bo bouwt een boot, Astrid Poot en Dieuwertje Boeren. Fontaine, € 17,95’

Games ontwerpen voor kids voor dummies Derek Breen. BBNC Uitgevers, € 14,99.

Van stappenteller tot dobbelsteen

ABC

computertje

Hacken, kloppen, <c>loop</c>, query…

Hoor je ook wel eens van die programmeertermen die je niet kent? Op de site Codeweek.nl vind je het complete alfabet van het programmeren. Alle bekende

dat je kunt

termen staan erin.

De micro:bit is een slim klein

HUH? AHA!

omtoveren in van alles en

Codeweek.nl

nog wat: een thermometer bijvoorbeeld.

Of wat dacht je van een stappenteller of dobbelsteen? In dit doeboek staan 101 projecten die je met de micro:bit kunt doen. micro:bit 101, Peter Heldens en Pauline Maas.

Uitgeverij BoekTweePuntNul

5 Youtubers die Minecraft-video's maken

Silicon Valley

1. Enzo Knol 2. Dodo 3. Ties 4. Milan Knol 5. GameMeneer

met elkaar gemeen? Ze hebben allemaal

Wat hebben grote computerbedrijven als Google, Apple, Netflix en Facebook hun hoofdkantoor in Silicon Valley. Dat is een gebied in de Amerikaanse staat Californië waar heel veel van die techbedrijven bij elkaar zitten.

ADVERTENTIE

!

N E R E D N I K R O O V T N A DÉ WEEKKR Kidsweek st aat elke we ek vol met n Nederland e ieuws uit n de rest va n de wereld heel veel die . Maar ook rennieuws, m met oppen en ve weetjes. Kid rrassende sweek maak t lezen nog le uker!

WEEK

42

Pagina 2 t verjaardagsfees s met de hele kla Pagina 17 stripboek van Dylan Haegens > Testteam toekomst • 15 Tuinen van de d • 12-13> Scheetkussenrecor > 10 • rip 6> Stormst 3D-printer • 5> Brug uit de

7 19 OKTOBER 201

Kid sweek.nl

€2, 30

Ei

ndra nsen en Sa uwien Ja en en een Door Bo iel - Bomm ltan en van de W ag. Su ma e nd n achter rammele are jare hebben zw onden in Sayeeda tijgers wo nu kunnen De g. ru r aa de ek d Syrië. M oorlogslan uitrusten: deze we k ngple lijk ze einde een opva n ze naar verhuisde Nijeberkoop. ese in het Fri

het handboek maak je eigen game rs

Uitruste

ken n en aanster

n de zomer werde Afgelopen ren er zo De twee wa tijgers gered. ze niet ver aan toe, dat belabberd d en. In buurlan reiz den kon gzaam men ze lan Jordanië kwa

Deze op krachten. maar zeker sterk ze eindelijk week waren nd te naar Nederla genoeg om de r kunnen ze komen. ‘Hie en en ust uitr tijd komende Sultan We houden aansterken.

ID MOP VAN DAV

je tenen

je : heerlijk met d kon het nog je dat Dit weeken Maar weet in het zand. stukjes blote voeten ieniemienie korrels ook die al rs en tuss onderzoeke Dat hebben door plastic zitten? en ontdekt versiteit Leid n uit nde van de Uni stra se ope d van 23 Eur pje met hoopjes zan klein koffieko ‘Vul je een jes te pluizen. gauw 25 stuk al r daa en zand, dan zitt erzoekers. van de ond vertelt een plastic in’,

Foto Flickr

KORT

Plastic tussen

+

Foto Vier Voete

ar ze t goed, ma ‘Het gaat bes beetje r nog wel een moeten hie Juno telt verzorger ver n’, nne we ers lp om de tijg hie Hij . van Zon . ‘Vooral gen krij te nd naar Nederla gestrest. een beetje Sultan is nog k loopt hij ie snel. Oo t Soms ademteeda is wa en weer, Say veel heen en uit een kom tijgers rustiger.’ De d lan dat in Syrië. In dierentuin oorlog. n een heftige woedt al jare a geen daardoor bijn Ze kregen hun aan ‘Dat zien we eten meer. dat ze maar ook om doffe vacht, om hun ben heb te soms moeite Ze hebben te houden. evenwicht ad.’ mines geh weinig vita

13 weken voor maar € 15,-

rs

gstijge o l r o o r o o v t ndelijk rus

auto t met zijn Een man staa ‘Wat een e stoplicht. voor het rod n. Dan zegt de ma r’, kleu mooie en. ‘Oh, gro op t lich springt het zegt de oie kleur’, ook een mo r op stoplicht wee r man. Als het n: ‘Die kleu zegt de ma rood staat, maar!’ ien, rijden heb ik al gez

gaten a goed in de en Sayeed gezond genoeg en en ze krijgen uit. verzorger de t leg eten’, wel even nog t gaa ‘Maar het er helemaal rdat ze we duren voo apt.’ zijn opgekn

WEETJE

S

CHOCOPARADIJ

u maakten Bakkers in Per e grootste pur zaterdag de ter mét nootjes p ree chocolade s zeven wa p ordree wereld. De rec ter breed. me drie en meter lang

Met dit tweede officiële CoderDojo handboek leer je hoe je een eigen game ontwerpt.

Ga naar kidsweek.nl/game en word abonnee!

Digi Kidsweek is een uitgave van Kidsweek in samenwerking met FutureNL/CodeUur © 2017 Kidsweek Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISSN 2212-1501 De inhoud van Kidsweek is auteursrechtelijk beschermd.

Redactieadres Meeuwenlaan 100, 1021 JL Amsterdam Telefoon 020-635 32 62 E-mail redactie@kidsweek.nl

Redactie Henrike van Gelder (hoofdredactie), The Conceptables, Astrid Poot (vormgeving), Rolf Rosing (beeldredactie), Bouwien Jansen, Raymond Krul, Jenya Krul, Jurre Kuilder, Erick de Jong, Jacqueline Ancona Abonnement op Kidsweek? Voor aanmelden van abonnementen, adreswijzigingen en andere vragen: www.kidsweek.nl/lezersservice of bel met de Lezersservice 020 - 630 47 07 (ma t/m do 09.00 tot 13.00 en 13.30 tot 17.00 uur en vrijdag van 9.00 tot 13.00 uur).

Jaarabonnement € 90,50, halfjaarabonnement € 51,-.

U kunt een abonnement 4 weken voor afloop beëindigen door te bellen met de Lezersservice.

Oplossing Codekraker pagina 2: CODE