Kwastjes en verfspatten (7107) by Kwintessens

ontdekken, onderzoeken, experimenteren en leren. In dit boek worden 200 activiteiten aangeboden om op een leuke manier met jonge kinderen aan de slag te gaan.

Kwastjes en verfspatten

Maar weinig dingen geven zoveel voldoening als het begeleiden van jonge kinderen bij het

Elke activiteit bestaat uit een hoofdactiviteit, een interessant weetje over de ontwikkeling van kinderen, handige tips en extra ideeën voor kinderen die een activiteit snel doorhebben

Dit boek is speciaal geschreven voor verzorgers van kleine kinderen in de kinderopvang en in gastgezinnen. De activiteiten zijn zeker ook voor gezinnen thuis heel bruikbaar. Per leeftijdscategorie zijn vijftig eenvoudige activiteiten opgenomen, die zonder al te veel moeite en met weinig materiaal op ieder gewenst moment uit te voeren zijn. 50 activiteiten voor baby’s 50 activiteiten voor dreumesen 50 activiteiten voor peuters 50 activiteiten voor kleuters Veel plezier met dit boek!

Bestelnummer 7107

Sally en Phill Featherstone

en extra uitgedaagd willen worden.

Kwastjes en verfspatten en 199 andere activiteiten voor baby’s, dreumesen, peuters en kleuters Sally en Phill Featherstone

Kwastjes en verfspatten en 199 andere activiteiten voor babyâ&#x20AC;&#x2122;s, dreumesen, peuters en kleuters Sally en Phill Featherstone

© 2012 Kwintessens, Amersfoort www.kwintessens.nl Auteurs Sally en Phill Featherstone Foto’s Shutterstock 2010, met uitzondering van: bladzijde 192 © sdenness/Fotolia; bladzijde 200 © Vadim Ponomarenko/Fotolia; bladzijde 206 © alexandre zveiger/Fotolia; bladzijde 215 © Stephanie Frey/Fotolia Redactie Marita Nijenhuis Karine van der Zon-Mels Vertaling Kwintessens Uitgever Jeroen Hoogerwerf Vormgeving S-PrePress, Hilversum ISBN 978 90 5788 3699 Bestelnummer 7107 NUR 228 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Inleiding Er is veel onderzoek dat aantoont dat baby’s en kleine kinderen in een stimulerende omgeving beter en sneller leren. Alle activiteiten die je met kleine kinderen doet, leggen een basis voor het vroege leren en zijn een investering die zich gedurende het leven van het kind terugbetaalt. Die stimulerende omgeving kan thuis zijn, maar uiteraard ook in alle mogelijke kinderopvangsituaties: bij een gastgezin, de kinderopvang en bij opa en oma. Dit boek is speciaal geschreven voor verzorgers van kleine kinderen in de kinderopvang en in gastgezinnen, maar de activiteiten zijn zeker ook voor gezinnen thuis heel bruikbaar. Per leeftijdscategorie zijn vijftig eenvoudige activiteiten opgenomen, die zonder al te veel moeite en met weinig materiaal op ieder gewenst moment uit te voeren zijn. Per activiteit staat vermeld of de activiteit geschikt is om met een groepje kinderen te doen of dat de activiteit het best kan worden gedaan door één kind en een volwassene.

De activiteiten zijn verdeeld over vier delen: Deel 1. Baby’s van net na de geboorte tot ongeveer 20 maanden Deel 2. Dreumesen van 16 maanden tot 3 jaar Deel 3. Peuters van 3 tot 4 jaar Deel 4. Kleuters vanaf ongeveer 4 jaar

Veel plezier met dit boek!

En dan even dit… veiligheid! Voorzichtigheid is heel belangrijk bij het verzorgen van baby’s en kleine kinderen. Gezond verstand is uiteraard een belangrijke leidraad, maar hieronder staat ook een aantal belangrijke tips voor veilig speelplezier. Baby’s en kleine kinderen onderzoeken graag dingen door ze in hun mond te stoppen. Zorg ervoor dat speelgoed en ander speelmateriaal schoon is. Hoewel het zelden voorkomt, is het gevaar aanwezig dat kinderen dingen doorslikken en erin stikken. Houd daarom kleine voorwerpen als knikkers, kraaltjes en spelden uit de buurt van kleine kinderen. De longen van baby’s zijn kwetsbaar en hebben schone lucht nodig. Rook dus nooit in de buurt van baby’s en kleine kinderen. Kinderen zijn van nature onderzoekend en dit is ook wat je graag stimuleert. Houd er wel rekening mee dat kinderen niet op gevaren letten. Laat de baby die op pad gaat (kruipend, rollend, grijpend) niet alleen en houd hem goed in de gaten. Dat geldt ook als de baby’s slapen. De materialen die wij suggereren in het boek zijn gekozen vanwege hun veiligheid. Toch kan alles gevaarlijk zijn als het niet goed gebruikt wordt of kapot gaat: • Mobiles en speelgoed dat vast zit aan een babygym is fantastisch materiaal om kijken en pakken aan te moedigen. Controleer wel of het materiaal goed is vastgemaakt. • Lintjes en touwtjes zijn fascinerend voor baby’s, maar leveren ook verstikkingsgevaar op. Ook kunnen touwtjes en lintjes om armen, benen en de nek gaan zitten. • Baby’s zijn echte ontdekkers. Zorg ervoor dat de vloer schoon is. Zet buitenschoenen altijd op een plek waar de baby’s niet liggen of kruipen. • Als baby’s leren om te gaan staan of zitten en hun balans moeten vinden, zorg dan dat ze zacht kunnen landen. Zet een kussen achter baby’s die net gaan zitten. Als baby’s kruipen en lopen, let er dan op dat ze nergens over kunnen struikelen. • Let ook op met meubels. Zorg dat baby’s in hoge stoelen altijd vast zitten en dat er geen scherpe randen zijn aan tafels en ander meubilair.

Deel 1

activiteiten om te doen met

Baby’s

tot ongeveer 20 maanden De ideeën in dit deel zijn bedoeld voor baby’s van vlak na de geboorte tot ongeveer 20 maanden en vaak ook nog wel daarna. Sommige activiteiten zijn meer geschikt voor de hele kleine en andere voor de al wat grotere kinderen. Dat wordt meestal wel duidelijk als je de beschrijving van de activiteit leest. Als je merkt dat een baby de activiteit leuk vindt, doe hem dan steeds opnieuw. Een baby houdt van herhaling en heeft er ook veel baat bij. Onthoud dat het een belangrijk doel van dit boek is om plezier te maken! Er zijn weinig dingen waardevoller dan jonge kinderen te zien ontdekken, uitzoeken, experimenteren en leren. Doe daarom enthousiast met hen mee! Veel speelplezier!

➔

individueel

17. Echo, echo

Wist je d a

nadoen van geluiden en gezichtsuitdrukkingen Wat je nodig hebt • voor deze activiteit is geen speciaal materiaal nodig

Baby’s h ebben ee n natuurlijk e neiging om na te doe n. Leren n a d oen is essenti eel bij he t vroege le ren van kinderen .

Activiteit 1. Zet de baby op je schoot, zó dat jullie gezichten op gelijke hoogte zijn. Als de baby nog erg klein is, houd je gezicht dan dicht bij de baby (20-25 centimeter is optimaal). 2. Roep de naam van de baby en praat tegen hem om zijn aandacht te krijgen. 3. Gebruik overdreven gezichtsuitdrukkingen en een levendige stem om de aandacht vast te houden. 4. Gebruik verschillende gezichtsuitdrukkingen en geluiden om de baby te stimuleren naar je te kijken en je na te doen. Steek bijvoorbeeld je tong uit, doe je mond ver open, ‘plop’ met je lippen, blaas je wangen op… 5. Wees geduldig. Kleine baby’s moeten hard werken om je na te doen. Hun spieren zijn nog ongetraind. Moedig elke reactie aan!

Extra idee Speel dit spelletje tijdens het verschonen.

Wat leert de baby? De activiteit ondersteunt de ontwikkeling van nadoen, geluiden maken en het besef van ‘om de beurt’ dingen doen.

eer?

Klaar voor m

n tsuitdrukkinge Maak de gezich oudere baby’s. moeilijker bij letje in een Speel het spel lf de baby zichze spiegel zodat . en jou kan zien

Handige tips ? Sommige baby’s en jonge kinderen hebben een paar seconden of langer nodig om te reageren. Speel het spel met de baby’s als ze in hun buggy of kinderstoel zitten. Het is een snelle manier om even contact te maken gedurende de dag.

D e e l 1 •

50 a c t i v i t e i t e n o m t e d o e n m e t b a b y ’ s

➔

individueel

Wist je d a

Baby’s co mmunic eren fysiek al voordat z e met woordjes commun ic eren. Belangrij ke gebar e n leren ze al heel snel.

18. Gorgelen uitwisselen van geluid en lawaai Wat je nodig hebt

Wat leert de baby? Deze activiteit helpt bij de ontwikkeling van concentratie, het besef van ‘om de beurt’ en leidt tot de eerste woordjes. Kijk hoe de baby je nadoet, zijn stem gebruikt en naar je kijkt.

• voor deze activiteit is geen speciaal materiaal nodig

Activiteit 1. Zet de baby op je schoot, met het gezicht naar je toe en zo dichtbij dat hij je kan zien. 2. Zeg de naam van de baby om aandacht te krijgen. 3. Als je de aandacht van de baby hebt, maak dan een kort herhalend geluid: koe-koe, ma-ma, da-da, la-la, na-na, enzovoort. 4. Kijk of de baby reageert. Als de baby niet reageert, maak dan weer een herhalend geluid en wacht op een reactie. Geef complimenten (‘Goed zo’) voor elke reactie, zelfs als de baby een ander geluid produceert dan jij (wat niet waarschijnlijk is). 5. Ga door met geluiden maken, doe het om de beurt met de baby, wissel lachjes en geluidjes uit. 6. Stop pas als de baby de concentratie of aandacht verliest.

Extra idee Laat de baby eerst een geluid maken en doe de baby dan na.

eer?

Klaar voor m

-spelletjes vinden ‘echo’ en er d n ki en s beurt’ Oudere baby’ ijn beurt, jouw ‘m e el p m si ruik geweldig. Geb djes. rijmpjes en lie door te of rammelaar je d oe lg ee sp cht aakt. Probeer een za je het geluid m ijl rw te n ve ge

Handige tips Handige tips

Als de baby nog heel klein is, houd hem dan dichtbij. Bij een afstand van meer dan 25 centimeter ziet hij ? niet zo veel. Geef de baby voldoende tijd om te reageren. Het kan zijn dat je een paar keer moet proberen voordat de baby het idee doorheeft.

➔

individueel

Wat leert de baby? Deze activiteit helpt de baby om te leren de vingers en handen te gebruiken om dingen te verkennen en tekeningen te maken. Het laat ook zien dat dingen er toch zijn, ook al zie je ze niet.

31. Alles beslagen eerste tekening Wat je nodig hebt • spiegel of raam

Activiteit 1. Houd de baby vast in je armen vlakbij een spiegel of raam zodat jullie allebei kunnen kijken. Praat steeds tegen de baby terwijl jullie elkaar in de spiegel kunnen zien. 2. Adem zacht op het raam of de spiegel, totdat een klein stukje beslagen is. Zeg: ‘Kijk, alles weg!’ als jullie gezichten verdwijnen achter het beslagen stuk spiegel. 3. Zorg dat de baby naar de mistige spiegel kijkt. Veeg dan het beslagen stuk van de spiegel weer schoon. 4. Begroet de baby weer in de spiegel. 5. Adem nu op een ander deel van de spiegel of het raam en teken een lachend gezichtje op het beslagen stuk.

Extra idee Laat de baby zelf tekeningen maken op een beslagen stuk van de spiegel.

Wist je d a

Voorleze n helpt o m de gevoeligh eid voor de klanken van taal te stimulere n en bev ordert saamhor igheid.

eer?

Klaar voor m

eine Gebruik een kl or dit spel. handspiegel vo bij het Speel het spel in bad verschonen of en. et gaan na het

Handige tips Probeer zoveel mogelijk te vermijden dat er achter je dingen gebeuren die zichtbaar zijn in de spiegel en die kunnen afleiden. Probeer te voorkomen dat er licht in de spiegel of het raam schijnt. De baby kan je beter zien als het licht op jullie gezichten schijnt.

D e e l 1 •

50 a c t i v i t e i t e n o m t e d o e n m e t b a b y ’ s

Deel 2

activiteiten om te doen met

Dreumesen

van 16 maanden tot 3 jaar

De ideeĂŤn in dit deel zijn bedoeld voor dreumesen van 16 maanden tot 3 jaar en vaak ook nog wel daarna. Sommige activiteiten zijn meer geschikt voor de jongere en andere voor de al wat oudere kinderen.

➔

individueel

Wist je d a

1. Van mij naar jou

geven en nemen

Interactie s met an dere mensen stimulere n de hersengr oei van jo nge kinderen . Dit ond e rsteunt he t leren.

Wat je nodig hebt • mand met alledaagse voorwerpen, zoals een borstel, spons, plastic beker, houten lepel, rammelaar

Activiteit 1. Zorg ervoor dat de dreumes lekker zit en goed ondersteund wordt. Ga tegenover hem zitten. 2. Zet de mand tussen jullie in en bekijk de voorwerpen goed. 3. Pak een van de voorwerpen op en geef het aan de dreumes. Praat terwijl je dat doet en noem in ieder geval de naam van het voorwerp. Bijvoorbeeld: ‘Daar zit jij, hier is een lepel. Kun je hem pakken?’ 4. Moedig de dreumes aan om het voorwerp van je aan te nemen. 5. Vraag hem om het voorwerp aan je terug te geven. Bijvoorbeeld: ‘Kun je mij de lepel geven?’ Beloon het kind met complimenten en lach erbij.

Extra idee Speel dit spel tijdens badtijd met badspeelgoed.

Wat leert het kind? Door deze activiteit leert de dreumes voorwerpen te herkennen en te benoemen. Ook ontwikkelt het kind zijn begrip over het delen van voorwerpen.

eer?

Klaar voor m

aag hem lgende stap, vr vo n ee or vo m het aar lijkt geven. Benoe te Als het kind kl n aa p er w t. epaald voor t hij het oppak dan om een b erp vragen to w or vo et h lijf om voorwerp en b niet g als het kind er t ie n is et H doorgaan. at hij geeft, Blijf hiermee gt. Pak aan w aa vr om je r waa nd! telkens geeft bedank het ki benoem het en ent dat de er zeker van b je at d or vo probeer t mee niet begrijpt, og Begin hier nie n et h ij h ls A aar voor is. eens. dreumes er kl eken later nog w r aa p n ee het dan

Handige tips Als de dreumes dit moeilijk vindt, probeer het dan eerst met één voorwerp op een dienblad. Geef hem veel tijd om het voorwerp te ontdekken en er plezier mee te maken. Maak je geen zorgen als het kind het voorwerp nog niet aan jou wil geven.

D e e l 2 •

50 a c t i v i t e i t e n o m t e d o e n m e t D R E U ME S EN

➔

individueel / groep

Wist je d a

Onderzo

ek vertelt ons dat kinde ren gezichtsu itdrukkin gen en gebaren leren her kennen voordat z e taal begrijpen .

2. Aan jou de keus leren om te wijzen Wat je nodig hebt • drie kleine dozen met deksel, schoenendozen zijn prima geschikt • drie kleine zachte speeltjes of knuffels

Activiteit

Wat leert het kind? Gebaren maken is belangrijk om jezelf begrijpelijk te kunnen uitdrukken. Wijzen is daarbij ook van belang. Met deze activiteit ontwikkel je het gebruik van gebaren en ondersteun je het verbinden van taal aan lichaamssignalen. Deze activiteit leidt ook tot het maken van keuzes en het communiceren daarover.

1. Doe een speeltje in elke doos. Doe de deksels op de dozen en zet de dozen op de grond. Ga met de dreumes bij de dozen zitten. 2. Toon de dreumes de dozen. Schud de dozen om de aandacht te trekken. Nodig het kind uit om een doos te kiezen. Als de dreumes een doos pakt of ernaar wijst, vraag dan: ‘Deze? Wil je deze doos?’ Maak een duidelijk aanwijsgebaar terwijl je dit zegt. 3. Open samen de doos en benoem het speeltje dat in de doos zit. 4. Knuffel samen het speeltje en speel ermee. Geef een beer bijvoorbeeld wat te drinken of kam het haar van een aapje. eer? Klaar voor m 5. Als het kind net begint met wijzen, pak dan . Vraag met de dozen voorzichtig het handje en help het kind om te el sp y or em Speel een m e dreumes te wijzen naar de doos van zijn keuze. eer?’ en zeg d lb fe uf kn e d is r in zit. ‘Waar 6. Bekijk alle dozen en moedig het kind aan om s waar de bee oo d e d r aa n wijzen keuzes te maken door een doos aan te wijzen. n de dozen. lding in elk va ee b af of to fo vraag het Doe een of de foto’s en s je at la p e d rbeeld Praat over Extra idee wijzen. Bijvoo te n aa s oo d iste voort. kind om de ju Doe een hoed, een handschoen en een schoen in de , het huis enzo d on h e d t, ka de dozen. Zet op of doe aan wat de dreumes kiest.

Handige tips Sommige kinderen vinden wijzen moeilijk. Wees geduldig en help door de hand te leiden. Laat andere kinderen het voordoen. Als een kind de concentratie verliest, probeer het dan met ander interessant speelgoed.

➔

individueel / groep

Wist je d a

Interactie met jou e n anderen helpt het kind informati e te verw erken en logisc h te redenere n.

Wat leert het kind? Deze activiteit bevordert het kiezen en het benoemen van voorwerpen. Bovendien zal het experimenteren met deze voorwerpen het kind helpen bij het observeren van het gedrag van volwassenen.

25. Kijk eens aan! nog meer plezier met een spiegel Wat je nodig hebt • • • •

verzameling hoeden (bijvoorbeeld zonnehoeden, helmen, badmutsen, petten, enzovoort) zonnebrillen, sjaals, haarbanden, speldjes sieradendoos met kettingen en armbanden grote spiegel

Activiteit 1. Doe deze activiteit op een plek waar jij en het kind jezelf en elkaar in de spiegel kunnen zien. 2. Neem voor dit spel ruim de tijd. 3. Praat met het kind over de verschillende accessoires en hoe ze eruit zien. 4. Probeer enkele voorwerpen zelf uit. Moedig het kind aan om dit ook te doen en bovendien voorwerpen voor jou uit te kiezen. 5. Praat ondertussen aldoor over wat jullie aan het doen zijn.

Extra idee Voeg portemonnees, plastic geld, enveloppen, een aktetas, sleutels, een handtas of boodschappentas toe voor nog meer doen alsof en verkleedplezier.

eer?

Klaar voor m

men? n een pruik ko aa n ie h sc is m Kun je geven! aal veel plezier Dat zal helem

Handige tips Zorg ervoor dat alle voorwerpen gemakkelijk te hanteren zijn door kleine vingertjes. Zowel jongens als meisjes zullen van dit spel genieten. Sekse doet er op deze leeftijd wat dit spel betreft niet toe, dus maak je geen zorgen als een jongen zich verkleedt als een meisje of omgekeerd.

D e e l 2 •

50 a c t i v i t e i t e n o m t e d o e n m e t D R E U ME S EN

➔

Wist je d a

individueel / groep

26. Jij en ik

Onderzo ekers he bben ontdekt d at doen a lsof belangrij k is voor de ontwikke ling van kinderen van deze leeftijd.

eenvoudig doe alsof-spel Wat je nodig hebt • verzameling ‘echte’ keukenvoorwerpen, bijvoorbeeld een plastic mok, een houten lepel, een pan, plastic klopper, een theelepeltje, plastic bord en dito schaaltje • tas of schaal

Activiteit 1. Leg de voorwerpen bij elkaar en laat het kind ze in alle rust onderzoeken. Neem daar even goed de tijd voor. 2. Ga erbij zitten en praat over de voorwerpen. Laat zien waar ze voor zijn. Doe bijvoorbeeld alsof je eieren in de schaal klopt, of eten in de pan roert. 3. Stop om de beurt een voorwerp in de tas (of schaal), totdat ze er allemaal inzitten. 4. Schud de tas (schaal) en nodig het kind uit om een voorwerp te kiezen. Zeg: ‘<naam kind>, kijk. Jij hebt de … uitgezocht.’ Doe alsof je dat voorwerp gebruikt, bijvoorbeeld ‘drink’ uit de mok, roer met de lepel. 5. Ga door met het een voor een uit de tas halen van de voorwerpen en speel het gebruik ervan na.

Wat leert het kind? Deze activiteit zal het kind helpen te begrijpen waar allerlei voorwerpen voor zijn en de oefening in gebruik ervan bevorderen. Dit spel zal ook het aanwijzen en benoemen van voorwerpen stimuleren.

Extra idee Probeer voor de verandering wat eenvoudig ‘in en uit’-spel door de tas te legen en weer te vullen.

eer?

Klaar voor m

rzameling ook met een ve , een kam, Speel dit spel tandenborstel n ee s al zo , werpen ashandje. badkamervoor doek en een w d an h n ee s, een spon pen elijkse voorwer ag d ei rl le al et and m mand mee te Gebruik een m derzoeken, de on te om en tiviteiten. voor de kinder or doe alsof-ac vo en , n ge le r te vullen en wee

Handige tips Sommige kinderen hebben veel oefening nodig bij het doen alsof. Houd het in dat geval bij een of twee eenvoudige handelingen per keer. Humor helpt om de aandacht bij dit spel vast te houden. Laat bijvoorbeeld de mok vallen en zeg: ‘Oh néé toch, het drinken is gemorst.’ Geef het kind een doekje om zogenaamd de rommel op te ruimen.

Deel 3

activiteiten om te doen met

Peuters

van 3 tot 4 jaar

113

➔

individueel

1. Bedtijd voor Knuffel! gewoonten aanleren Wat je nodig hebt • knuffel of pop met kleren die aan en uit kunnen • nachthemd of pyjama voor de knuffel (wenselijk, maar niet noodzakelijk) • kindertandenborstel • washandje • poppenbed of doos • beddengoed voor het poppenbed

Activiteit 1. Maak het bed klaar voor de knuffel of pop. Laat het kind het kussen en het laken neerleggen en met het dekentje bedekken. 2. Vraag het kind om te vertellen wat de pop of knuffel moet doen voor hij gaat slapen. Help hem hierbij door erover te praten wat hijzelf doet voor hij naar bed gaat. 3. Zoek samen de voorwerpen die het kind noemt: een tandenborstel en tandpasta, een washandje, een kam, een verhalenboek, een knuffeltje voor de pop. Help het kind nu de pop klaar te maken voor het slapen gaan en praat ondertussen met het kind over wat jullie doen. 4. Als de pop veilig ingestopt in bed ligt, kun je een verhaaltje voorlezen en de pop een knuffel geven. 5. Help het kind nu om een ‘vader’ of ‘moeder’ te zijn door samen alles op te ruimen, op jullie tenen lopend zodat de pop niet wakker wordt. Tot slot geven jullie elkaar ook nog een knuffel!

Extra idee

Wist je d a

Het herh alen van activiteit en in een vaste volgorde helpt het geheuge n van he t kind te verbete ren.

Als de knuffel of pop waterbestendig is, kunnen jullie hem ook nog een bad geven voordat je hem in bed stopt. Of je kunt ‘doen alsof’ met behulp van een lege afwasbak of schaal.

Wat leert het kind? Het kind leert dat gewoontes voorspelbaar en belangrijk zijn. Deze activiteit zal hem helpen zich veilig en prettig te voelen.

eer?

Klaar voor m

spel een Maak van dit ende steeds terugker at het kind activiteit, zod n een gevoel va ei h ijk d voor verantwoordel fel of pop de eigen knuf en. begint te krijg

Handige tips Sommige kinderen vinden het lastig om abstracte dingen te onthouden. Zij vinden het misschien gemakkelijker om dit spel in de slaap- of badkamer te doen.

116

D e e l 3 •

50 a c t i v i t e i t e n o m t e d o e n m e t P E U TE R S

➔

individueel

2. Van mij, van jou benoemen en herkennen van voorwerpen Wat je nodig hebt Enkele paren van voorwerpen, een van jou en een van het kind, bijvoorbeeld: • jouw muts en zijn muts • jouw schoen en zijn schoen • jouw haarborstel en zijn haarborstel • jouw sok en zijn sok

Activiteit 1. Ga bij het kind zitten en bekijk samen alle voorwerpen die je hebt verzameld. 2. Neem nu één paar voorwerpen. 3. Houd beide voorwerpen voor het gezicht van het kind en vraag: ‘Welke muts is van mij?’ Of: ‘Welke schoen is van jou?’ 4. Moedig het kind aan om goed te kijken en zijn eigendom te kiezen. 5. Geef complimenten en zeg: ‘Ja, dat is jouw muts. En deze is van mij.’ Speel opnieuw.

Wist je d a

Veel kind eren heb ben enige tijd nodig vo or ze zichze lf als een individu kunnen z ien en ervare n.

eer?

Klaar voor m

baby- of Voeg nog wat toe aan poppenkleren rteer het spel en so e daarna op dri te r manieren doo ie is dit?’ vragen: ‘Van w de pop of Laat het kind an halen. knuffel zelf ga

Extra idee Stimuleer het kind om de voorwerpen te sorteren en op twee stapels te leggen.

Wat leert het kind? Dit spel helpt het kind zich te realiseren dat hij een zelfstandig persoon is met eigen spulletjes. Dit is een grote stap in het leerproces naar onafhankelijkheid.

Handige tips Als het kind het moeilijk vindt om de eigen spulletjes te herkennen, herinner hem er dan steeds aan als hij wordt aangekleed door bijvoorbeeld te zeggen: Dit is toch jouw jas, <naam kind>? We doen nu jouw jas aan.’ Zorg voor elk kind voor een eigen jashaakje in de gang, zodat ze hun eigen kleren kunnen zoeken én vinden.

117

➔

individueel / groep

Wist je d a

Dit soort activiteit en stimulere n het hele brein!

21. Afwasbare verfstiften zet je eigen stempel Wat je nodig hebt • • • • •

schorten of oude kleren voor ieder een plastic deksel (van een plastic doos) warm water met zeep en een handdoek afwasbare verfstiften nagelborsteltjes, oude tandenborstels en sponzen

Wat leert het kind? Het kind leert dat het een eigen stempel mag drukken zonder bang te hoeven zijn dat het het niet goed doet. Dit is erg belangrijk bij het opbouwen van een ‘dit kan ik’-gevoel.

Activiteit 1. Doe een beetje water op de deksels om ze vochtig te maken. 2. Teken eenvoudige patronen met de verfstiften, bijvoorbeeld rondjes, wiebellijnen, enzovoort. Praat samen over wat jullie aan het doen zijn – dat houdt het kind gefocust. 3. Laat elkaar steeds zien wat je getekend hebt en geef elkaar daarbij steeds complimenten. 4. Als er voldoende verfstift op de deksels zit, beweeg dan met de borstels en sponzen de kleur over het hele deksel en maak patronen in de kleuren. 5. Als jullie klaar zijn, maak dan alles samen weer schoon en droog.

Extra idee Neem lange stukken touw mee naar buiten en sleep ze samen door plassen of schalen met water en dan weer terug langs het pad.

eer?

Klaar voor m

– geef met afwassen en p el h d n ki et tek Laat h om plastic bes el st or b as w af het een . oon te maken en borden sch

Handige tips Bevestig het deksel aan de tafel of de vloer, anders glijdt het weg terwijl het kind ermee aan het werk is.

136

D e e l 3 •

50 a c t i v i t e i t e n o m t e d o e n m e t P E U TE R S

➔

individueel / groep

42. Op reuzenvoeten! een idee krijgen van omvang Wat je nodig hebt • kleren van volwassenen, ook schoenen • babykleding, ook schoenen en sokken * grote (was)mand • een spiegel waarin een volwassene zichzelf helemaal kan zien, op kindhoogte

Wat leert het kind? Het kind leert omvang en formaten te onderscheiden door ze te vergelijken met hun eigen lijf. Door naar babykleding te kijken en te beseffen dat zij ook ooit baby waren, gaan ze het fenomeen ‘groei’ begrijpen.

Activiteit 1. Verzamel alle kleren en stop ze door elkaar in een grote (was)mand. Ga met het kind bij de spiegel zitten. 2. Help het kind de kleren uit de mand te nemen, terwijl jullie er ondertussen over praten. Wie zou deze kleren passen? Probeer telkens twee woorden te gebruiken, zoals ‘grote laarzen’ en ‘kleine babysokjes’. 3. Trek enkele kleren aan en bekijk jezelf in de spiegel. 4. Vraag het kind of hij denkt dat er kleren bij zijn die hem zouden passen. Doe zelf enkele extra grote kleren aan en zeg: ‘Te groot!’ Zet je voeten naast de babyschoentjes en zeg: ‘Te klein!’ 5. Sorteer nu de kleding in een stapel grote en een stapel kleine kleren.

Extra idee Gebruik de kleren voor een verkleedkleren-race. Maak het moeilijker voor de volwassenen door elke leidster een pop of knuffel te geven die ze, naast zichzelf, óók moeten aankleden. Neem een paar foto’s.

Wist je d a

Sorteren op en herkenne n van verschille nde form aten is belangrij k voor de ontwikke ling van wiskund ig inzich t.

eer?

Klaar voor m

en de van de kleren ’s to fo r aa p n Neem ee to’s een spel k van deze fo aa M . en n oe h sc t en een gaat een groo om er et h ij waarb . tuk te matchen klein kledings

Handige tips Sommige kinderen kunnen afgeleid worden door de babykleertjes. Zij willen zich misschien het liefst even als een baby gedragen. Doe de rest van de activiteit dan op een andere dag.

157

Deel 4

activiteiten om te doen met

Kleuters

vanaf vier jaar

167

➔

individueel / groep

5. Ik vind het leuk! keuzes maken Wat je nodig hebt

Wist je d a

Kiezen is een sleutelva ardigheid en helpt het kind bij h et oefenen in het ne m en van besli ssingen.

• verschillende soorten eten, zoals appelpartjes, wortelreepjes, biscuitjes, druiven, rozijnen, broodjes • schalen of borden voor elke soort voedsel • plastic bekers • twee verschillende soorten drinken – zoals water en vruchtensap of water en melk • kleine kannen of flessen voor het drinken

Activiteit 1. Verzamel alle snacks en leg ze op de tafel waar het kind ze kan zien. 2. Nodig het kind uit een snack te kiezen. Moedig hem aan vooraf te zeggen wat hij lekker vindt voordat hij iets te eten of te drinken pakt. 3. Prijs hem voor het nadenken en kiezen. 4. Neem zelf ook een snack. Zeg wat je gaat kiezen, voor je iets neemt. 5. Vraag of hij nog een snack wil en volg hetzelfde proces. Laat het hem benoemen voordat hij eten en drinken pakt. 6. Prijs goede tafelmanieren zoals niet praten met volle mond.

Wat leert het kind? Als een kind naar het kinderdagverblijf of naar school gaat, krijgt hij ten minste gedurende een gedeelte van de dag keuzemogelijkheden aangereikt. Prijs het kind uitbundig voor de beslissingen die hij neemt.

Extra idee Leg verschillende soorten voedsel in een bakje met meerdere vakjes, zoals een eierdoos of een ander plastic bakje met vakjes.

eer?

Klaar voor m

urtdip en geef Maak een yogh tereepjes en soorten groen verschillende pen. om mee te dip stukjes brood ijkheden uit tal keuzemogel Breid het aan ee snacks de keuze uit tw d n ki et h d ie en b tegelijkertijd.

Handige tips Beperk de keuze tot twee soorten en geef het eten voor het drinken. Sommige kinderen vinden het moeilijk om te kiezen, zelfs uit twee alternatieven. Als het kind echt niet kan kiezen, laat hem dan besluiten wat hij eerst wil.

174

D e e l 4 •

50 a c t i v i t e i t e n v o o r k l e u t e r s

➔

individueel

6. Het is voor jou! telefoonspel Wat je nodig hebt • twee speelgoedtelefoons of oude mobieltjes waaruit de batterijen zijn verwijderd

Activiteit 1. Dit spel kan het beste gedaan worden op een rustige plek. Zet de tv of radio uit als je het speelt, zodat het kind niet wordt afgeleid. 2. Neem elk een telefoon en ga op een plek zitten waar je elkaars gezicht kunt zien. 3. Begin het spel door te zeggen: ‘Tring, tring. Hallo, ben je daar?’ 4. Het kind zal bijna zeker enthousiast meedoen aan dit spel. 5. Als het kind de telefoon beantwoordt, stel dan een eenvoudige vraag. 6. Ga door met het gesprek zolang het kind geïnteresseerd is. Maak het leuk door zowel grapjes te maken als vragen te stellen. 7. Denk eraan elkaar gedag te zeggen aan het eind van het gesprek.

Extra idee Zet een favoriete teddybeer op je knie en doe alsof het telefoontje van de beer komt met een ‘net alsof’stemmetje. Stel relevante vragen.

Wist je d a

Veel jong e kindere n vinden lu isteren veel moe ilijker dan prate n.

Wat leert het kind?

Op zijn beurt kunnen wachten in een gesprek, helpt een kind gedurende de rest van zijn leven, niet alleen thuis, maar ook op het kinderdagverblijf en op school. Prijs hem als hij op zijn beurt wacht en zich niet in het gesprek mengt. Het geven van een relevant antwoord op een eenvoudige vraag is ook een vaardigheid!

eer?

Klaar voor m

pen’ vragen, gewikkelder ‘o in r aa p n ee Stel ntwoord et ja of nee bea m r aa m zo t die nie . kunnen worden

Handige tips Als het kind de spelregels niet begrijpt, ga dan dichterbij zitten en doe het rustig aan. Help het kind om op zijn beurt te wachten tijdens het gesprek. Op de beurt wachten is een vaardigheid die voor sommige kinderen moeilijk te leren is. Doe het rustig aan en geef ze genoeg oefening.

175

➔

individueel / groep

Wat leert het kind? eer?

Klaar voor m

pen, knick met pop ic p n ee d ou H d. Nodig ander speelgoe teddyberen en komen en uit thee te andere kinder n aan eine lekkernije kl d ie b en n drinke te delen. om met elkaar

Delen is een eerste stap naar wiskundig delen. Help het kind te begrijpen wat eerlijk delen is en praat met hem over wat te doen met restjes – Wat zou eerlijk zijn?

39. Eén voor jou en één voor mij delen met anderen Wat je nodig hebt • • • • •

gekookte spaghetti gedroogde pasta kleine lepels borden schalen

Wist je d a

Praktisch e activite iten helpen k inderen m et abstracte begrippe n als delen.

Activiteit 1. Kook wat spaghetti, spoel goed af en meng het met een beetje olijfolie, zodat het niet aan elkaar plakt. Doe de spaghetti in een kom. 2. Nodig het kind uit bij je te komen en mee te doen. Misschien wil het ook een knuffel meebrengen. 3. Zet de schaal met spaghetti in het midden en vraag het kind iedereen een bord te geven. Geef ook de meegebrachte knuffel een bord. 4. Neem nu voorzichtig om de beurt voor iedereen een sliert spaghetti uit de schaal. Leg het op de borden en zeg: ‘Eén voor jou, één voor jou en één voor mij.’ Ga door tot alle spaghetti uitgedeeld is. 5. Haal nu de gedroogde pasta tevoorschijn en een paar kleine lepels. 6. Deel nu de gedroogde pasta uit, terwijl je zegt: ‘Eén, twee, drie.’

Handige tips Als het kind het moeilijk vindt over meer dan twee personen te verdelen, beperk het spel dan tot jullie tweeën en geef minder voedsel om te delen. Denk eraan de woorden: ‘Eén voor jou, één voor mij’ te gebruiken en te tellen tijdens de maaltijd en als je aan het winkelen bent.

208

D e e l 4 •

50 a c t i v i t e i t e n v o o r k l e u t e r s

ontdekken, onderzoeken, experimenteren en leren. In dit boek worden 200 activiteiten aangeboden om op een leuke manier met jonge kinderen aan de slag te gaan.

Kwastjes en verfspatten

Maar weinig dingen geven zoveel voldoening als het begeleiden van jonge kinderen bij het

Elke activiteit bestaat uit een hoofdactiviteit, een interessant weetje over de ontwikkeling van kinderen, handige tips en extra ideeën voor kinderen die een activiteit snel doorhebben

Bestelnummer 7107

Sally en Phill Featherstone

en extra uitgedaagd willen worden.

Kwastjes en verfspatten en 199 andere activiteiten voor baby’s, dreumesen, peuters en kleuters Sally en Phill Featherstone