N 1 o
Jaargang 1
Najaar 2021
Kind op Zondag magazine Met een vooruitblik op de komende periode, achtergrondartikelen, tips en nog veel meer!
KIND OP ZONDAG www.kindopzondag.nl
Magazine najaar 2021
I
Met ingang van het seizoen 2021-2022 verschijnt Kind op Zondag digitaal. Maar dat betekent niet dat u niets meer op papier ontvangt! In dit magazine krijgt u een vooruitblik op de komende periode. Handig om te bewaren en te gebruiken bij uw voorbereiding. Zo vertellen we u graag meer over het adventsproject ‘Het plakboek van Lucas’ dat we voor dit jaar gemaakt hebben. Op bladzijde 4 t/m 7 leest u alles over de projectverbeelding voor in de kerk, de musical en het gezinsboekje. Ook handig is het overzicht met lezingen en thema’s van de komende periode op bladzijde 11-12. Verder vindt u in dit blad achtergrondartikelen, tips, leuke activiteiten voor met de kinderen en nog veel meer. Veel plezier ermee! De redactie van Kind op Zondag
Colofon Magazine Kind op Zondag jrg. 90 – afl. I Teksten: Redactie Kind op Zondag Eindredactie: Iris Stekelenburg, ABC Redactie Vormgeving: Sabine van Winsen, De Grafische Keuken © Kwintessens Dit magazine is digitaal in te zien op www.kindopzondag.nl.
Inhoud 2
Tijd voor iets nieuws! Over de digitalisering van Kind op Zondag
3 4 Ma a
7
ndag 29 november 2021
Wat rijmt op wacht? Bedenk samen zoveel mogelijk woorden die rijmen op ‘wacht’. Schrijf ze allemaal op. Bespreek daarna wat het fijnste woord is dat ertussen staat. Waarom? Is er ook een woord dat je niet leuk vindt? Waarom niet?
Opdracht van de week: Geef een cadeau Heb jij de kracht om ervoor te zorgen dat iemand lacht? Ga maar gauw op cadeautjesjacht! Geef deze week iemand een cadeau waar hij of zij blij van wordt. Het kan iets zijn dat je zelf hebt bedacht; één klein dingetje of zelfs een hele cadeautjesvracht. Het kan worden opgestuurd of persoonlijk langsgebracht – liever overdag dan in de nacht. Succes!
Het verlanglijstje van God
9
Goede God,
Wat voor cadeaus krijgt U, God? Waar wordt U blij van en wat staat er op uw lijst? Wij bidden dat mensen vrede maken. Dat ze elkaar helpen en vriendelijk voor elkaar zijn. Misschien geven we dan niet alleen iets aan elkaar, maar doen we ook iets waar U blij van wordt.
11
Amen.
4 2021_110_KWINT_Gezinsboekje_Het plakboek van Lucas_v4.indd 4
Het project voor advent en kerst 2021
6
14
Kerstmusical: Het plakboek van Geluk
Gezinsboekje voor advent en kerst Dé manier om thuis aandacht te besteden aan het project
8
Kootje Zevenstippel
Wat gebeurt er eigenlijk in de kerk? Kootje Zevenstippel vertelt wat ze ziet.
Een kijkje achter de schermen Kennismaking met de makers van Kind op Zondag
Het Johannes-jaar Over de lezingen van dit jaar
Lezingen en thema’s van de komende periode Overzicht van najaar 2021 tot en met veertigdagentijd 2022
13
27-07-21 15:49
Online kennismaking met ‘Het plakboekvan Lucas’ op 12 oktober 2021
Het plakboek van Lucas
10
Wij krijgen zoveel, elke dag opnieuw. Een huis om in te wonen, kleren om te dragen, eten en drinken en misschien zelfs iets leuks in onze schoen.
Webinar adventsproject
Wel kinderen, geen kindernevendienst Praktische tips voor als er geen kindernevendienst is
Omgaan met verschillende leeftijden Handreikingen voor een samengestelde kindernevendienstgroep
15
Om te bewaren: 8 activiteiten Activiteitenkaarten die je op verschillende momenten kunt inzetten
Magazine najaar 2021
1
! s w u e i n s t e i Tijd voor
om een paar deze mijlpaal graag aan en ijp gr e W g. jon r jaa riaal hopelijk nóg Kind op Zondag is 90 engen. Zo sluit ons mate br te n aa e od eth m de veranderingen in n vandaag. in kerken en gezinnen va k tij ak pr de op n aa ter be In de toekomst hopen we ook materiaal voor andere dagen te gaan aanbieden. Want samen kerk zijn doen we niet alleen op zondagochtend op een specifieke plek: kerk zijn we zeven dagen in de week. Waar we ook zijn en wat er ook gebeurt: we mogen leven in de verbondenheid met elkaar en met God.
Digitaal Vanaf jaargang 90 wordt het gebruiksmateriaal van Kind op Zondag alleen nog digitaal verspreid. Dat bespaart kosten en is beter voor het milieu. En minstens zo belangrijk: het biedt gebruiksgemak en nieuwe mogelijkheden. Dit magazine, dat twee keer per jaar zal verschijnen, is het enige dat u nog op papier toegestuurd krijgt. Gebruiksgemak voor leiding… Iedereen die betrokken is bij het kinderwerk in de kerk, kan een account aanmaken op www.kindopzondag.nl. U hebt daarvoor het abonnementsnummer van uw kerk nodig. Zo hoeft materiaal niet te worden doorgegeven, maar heeft iedereen het altijd bij de hand.
… én ouders! Het materiaal van Kind op Zondag is niet alleen bedoeld voor de leiding van kindernevendienst/kerk en predikanten. Wij hopen dat ook ouders meer en meer gebruik zullen maken van dit materiaal. Bijvoorbeeld op een zondag waarop ze niet naar de kerk kunnen komen: dan kan thuis alsnog het verhaal van de zondag gelezen worden.
2
Magazine Kind op Zondag jrg 90 – A
Laagdrempelig Niet iedereen is thuis in de wereld van de Bijbelverhalen. Daarom maken we onze methode laagdrempelig en toegankelijk. Dat blijkt bijvoorbeeld in de rubriek Voorbereiden, waar we proberen een compacte inleiding op de Bijbeltekst van de zondag te geven. Net per se voor de exegetische fijnproever, maar vooral voor de lezer die zich afvraagt: wat voor verhaal ga ik eigenlijk aan de kinderen vertellen? (En vooruit: af en toe zullen we ook wat details naar voren halen die niet meteen opvallen, maar die té interessant zijn om te laten liggen.) In de rubriek Vertellen bieden we voorleesverhalen in twee leeftijdscategorieën: 4-7 jaar en 8-12 jaar. Ze zijn geschikt om direct voor te lezen aan kinderen. In de werkvormen en activiteiten bieden we verdieping bij de verhalen. Daarbij houden we rekening met de (soms beperkte) mogelijkheden in kerken. Podcasts Al een tijdje bieden we elke week het Bijbelverhaal ook aan als podcast. Ideaal als je bijvoorbeeld als gezin naar een onlinedienst kijkt. De kinderen kunnen dan tijdens de preek even naar hun eigen verhaal luisteren.
Ons online-platform gebruiken we ook om nieuwe vormen uit te proberen. Zo hebben we in de coronatijd bezinningsmomenten voor jongeren gemaakt, speciaal voor thuisgebruik. Dit seizoen zullen we meer nieuwe vormen aanbieden. Uiteraard zijn uw ideeën en vragen daarvoor zeer welkom!
adventsproject
Maak kennis met het adventsproject tijdens ons Webinar op 12 oktober! Deelname is gratis en na afloop bent u helemaal klaar voor het project.
Wat gaan we doen? Deze online bijeenkomst begint om 19.30 uur. Hoofdredacteur Erik Idema presenteert de inhoud van het project. Hij vertelt over de projectverbeelding, de werkvormen en de thema’s. Ook vertelt hij wat meer over de achtergrond van de Bijbelteksten. Uiteraard is er ook ruimte voor uw vragen en ideeën.
Webinar ad v
e
ntsproject 12 oktober 2021, 19:30 -20:45 Aanmelden via kindopzon dag@kwinte ssens.nl
Online projectavond Misschien bent u in het verleden weleens bij een projectavond van Kind op Zondag geweest. Op verschillende locaties in het land organiseerden we avonden waarop mensen kennis maakten met het project. Het waren vaak inspirerende avonden; we hopen dat dit Webinar daar een voortzetting van zal zijn!
Aanmelden Wilt u meedoen aan de avond? Meld u dan aan via kindopzondag@kwintessens.nl
Magazine najaar 2021
3
Het plakboek van Lucas Het adventsproject in de kerk Op deze pagina’s krijgt u een indruk van het project voor advent en kerst, zoals dat in de kerk vorm kan krijgen. Op bladzijde 7 maakt u kennis met het gezinsboekje voor thuis. In het adventsproject van dit jaar kijken we mee over de schouder van de evangelist Lucas. Wat heeft hij allemaal verzameld voor zijn evangelie? Stel je voor dat Lucas een plakboek zou hebben bijgehouden van de verhalen over Jezus. Wat zou er dan in staan? Daar denken de kinderen deze adventstijd over na.
Aan de heer/mevrouw ‘Vriend-van-God’: ‘Veel mensen hebben geprobeerd om een verslag te schrijven van alles wat er gebeurd is. Het is doorverteld door mensen die er zelf bij zijn geweest. Ik heb het allemaal nauwkeurig uitgezocht. En nu, bovenste beste Vriend-van-God, ga ik het allemaal opschrijven. Je hebt er al over gehoord; als je mijn boek gelezen hebt, weet je dat het allemaal echt waar is.’
Zo begint (vrij vertaald) het Evangelie van Lucas. Hij heeft alles uitgezocht wat hij over Jezus te weten kon komen. Hij heeft verhalen verzameld, maar ook liederen, ideeën en uitspraken. Zijn hoofd zit vol met plaatjes: van een koning, een herder, een profeet en nog veel meer. Dat heeft hij allemaal nodig voor zijn boek.
4
Magazine Kind op Zondag jrg 90 – A
Een boek om over te praten De vorm van het plakboek is bewust gekozen. Niet alleen omdat het een creatieve, aansprekende Het plakboek vorm is, maar ook omdat van Lucas het betekenisvol is. In Advent en kerst 2021 een plakboek staan niet alleen afgeronde, duidelijke verhalen. Je vindt in een plakboek ook fragmenten, gedeeltelijke herinneringen en details die je bijgebleven zijn. Dat geldt ook voor de verhalen die Lucas vertelt. En net als bij een plakboek zijn ook de verhalen van Lucas niet bedoeld om stilletjes te lezen en ergens te bewaren. Een plakboek is een boek om over te praten. Om ‘Weet je nog?’ te zeggen, om weer even het gevoel van toen terug te krijgen, én om te hopen dat je zoiets nog eens meemaakt. Dat geldt ook voor het goede nieuws van Jezus. Het is al kostbaar als je het leest, maar het wordt nóg kostbaarder als je er samen over praat. Eigen ervaring Voor dit project hebben we een groot projectboek gemaakt: het plakboek van Lucas. Daarin is ook ruimte voor eigen inbreng van de kinderen. Ze kunnen erin kwijt wat ze hebben meegemaakt, waar zij in deze adventstijd naar uit kijken en nog veel meer. Zo komen hun eigen ervaringen direct naast de verhalen uit de Bijbel te staan. Hoe ziet het plakboek eruit? Het plakboek heeft een A3-formaat en telt zestien pagina’s. Het begint met een korte uitleg en het projectlied. Een kleine groep kinderen kan samen uit het boek het lied zingen (en het lied kan natuurlijk ook gewoon geprojecteerd worden, of afgedrukt in de orde van dienst*). Daarna volgen twee pagina’s met kaarsenteksten, die door kinderen tijdens de dienst kunnen worden voorgelezen.
Woestijn
Vandaag aanwezig:
ber 2021
Vierde Advent, 19 decem
waar het droog Een woestijn is een plek zijn of juist heel is. Het kan er heel warm de woestijn een koud. In de Bijbel heeft is een plek waar bijzondere betekenis: het n. Een plek om vol mensen zich voorbereide naar de toekomst. te houden en uit te zien
= Johannes De Heer ig is genad
De toon is gezet
ren Johannes wordt gebo
Lucas 1:57-80
Elisabet was al oud, maar toch een kind gekregen!
meer praten. Eerst kon Zacharias niet hij zingt! Maar nu praat hij niet alleen,
woestijn totdat de Johannes leefde in de bekend maakte dag aanbrak dat hij zich volk Israël. aan de mensen van het
ze heeft
van naam reef de bord. Het rijf rias sch Zacha n op een sch engel hem de zijn zoo naam die . was de verteld had
Lied van Zacharias
Mooie namen
bedenken? naam die je kunt Wat is de mooiste mooi? je die naam zo Waarom vind
ste dag De achtndere dag. en; zeven is
is een bijzo ft zeven dag k hee Een wee volheid. r. l van de tje mee net één het geta e. dat is nog de Eeuwig En acht… getal van de achtste Acht is het dt Johannes op wor Daarom neden. dag bes
Hoe zal het verder gaan met dit kind?
Verhalen van vroeger
weg voor de Heer.’ ‘Maak in de woestijn een De profeet Jesaja zei: (Jesaja 40:3) weg dat zal doen: ‘Jij zult de Zacharias zingt dat Johannes kan komen.’ (Lucas 1:76) klaarmaken, zodat de Heer
Ik
juich
en
ik wil
zin - gen
2. Hij heeft het laten weten door heilige profeten. Het licht schijnt overal, dat vrede brengen zal! Tekst: Erik Idema Melodie: Gerard van Hulst
15
Advent en Kerst 2021
14
Het plakboek van Lucas
Het plakboek van Lucas
Advent en Kerst 2021
Vervolgens is er voor elke zondag een dubbele plakboekpagina met teksten, illustraties en liedjes die te maken hebben met het Bijbelverhaal. Deze pagina’s bevatten ook korte opdrachten en activiteiten voor de kinderen. U kunt deze pagina’s gebruiken tijdens het kindermoment in de kerk en in de eigen ruimte. Ook zijn er bladzijden in het boek opgenomen waarop de kinderen kunnen schrijven of tekenen wat zij in de afgelopen week hebben meegemaakt. Dit kunt u bijvoorbeeld doen als begin van de kindernevendienst. NB: In het projectboek staan NIET de voorleesverhalen voor elke zondag. Deze vindt u in de pdf met het ‘gewone’ materiaal.
kunnen zingen. Dit lied kan met de hele gemeente gezongen worden rondom het kindermoment in de dienst (voordat de kinderen naar hun eigen ruimte gaan). Op www.kindopzondag.nl kunt u het lied beluisteren.
ZONDAG
BIJBELVERHAAL
THEMA
Eerste Advent
Zacharias krijgt bezoek van een engel. De engel vertelt dat Johannes de Doper geboren zal worden.
Wacht eens…
28 november 2021
Lucas 1:5-25 Tweede Advent 5 december 2021
Maria krijgt bezoek van de engel Gabriël. Hij vertelt dat Jezus geboren zal worden.
Waar kom jij vandaan?
Wij bidden om verhalen Wij bidden om verhalen vol hoop en goede moed. God laat zijn licht hier stralen, Hij komt ons tegemoet. Een boek met mooie woorden met plaatjes en een lied: zo laat God van zich horen, want Hij vergeet ons niet. Tekst: Erik Idema Melodie: ‘Nu daagt het in het oosten’, Liedboek 444
Lucas 1:26-38 Derde Advent 12 december 2021
Maria gaat naar haar tante Elisabet. Daar zingt ze een bijzonder lied.
Voel jij dat ook?
Lucas 1:39-56 Vierde Advent 19 december 2021
De toon is Johannes de Doper wordt geboren. Zijn vader Zacharias gezet zingt een lied van blijdschap. Lucas 1:57-80
Kerst 25 december 2021
Jezus wordt geboren in Betlehem. Herders in het veld horen dat de Messias gekomen is. Ze gaan op weg om met eigen ogen te zien wat er gebeurd is.
Wat neem je mee?
Lucas 2:1-20
Projectlied: ‘Wij bidden om verhalen’ Bij het project is een eenvoudig kinderlied gemaakt, op de melodie van ‘Nu daagt het in het oosten.’ De tekst is voor elke week hetzelfde, zodat ook jonge kinderen het op den duur mee
Verhalen komen samen De verhalen uit Lucas 1 en 2 vormen een prachtige opmaat naar kerst. Opvallend is dat er verschillende verhaallijnen samenkomen. Het is mooi om daar ook met de kinderen bij stil te staan. Lucas schrijft een boek over Jezus, maar hij begint met Johannes! Nadat hij eerst iets verteld heeft over Zacharias en Elisabet, gaat het daarna over Maria, daarna over Maria en Elisabet en daarna weer over Zacharias. Gods verhaal met de mensen gaat niet alleen over een priester en zijn vrouw, en ook niet alleen over een meisje uit Nazaret. Al die verhalen komen samen in het goede nieuws van Gods liefde voor de mensen. Wij hopen dat de verhalen ook in uw kerk tot leven komen in de adventstijd, en dat ze jong en oud mogen verbinden. Een gezegende kerst gewenst! * De liederen en kaarsenteksten mogen vrij gebruikt worden in de orde van dienst, op de website van uw kerk en in het kerkblad/de nieuwsbrief. Vermeld hierbij wel de auteur en de bron: adventsproject Kind op Zondag.
Magazine najaar 2021
5
Kerstmusical:
Het plakboek van geluk Bij het adventsproject is een korte kerstmusical geschreven. De musical kan worden gebruikt als onderdeel van een dienst, bijvoorbeeld het kinderkerstfeest of de dienst op kerstmorgen. Als u de digitale projectverbeelding aanschaft, ontvangt u ook alle bestanden voor de musical.
Het plakboek van geluk
Op een heel bijzonder plekje ergens in je hersenpan zitten jouw geluksmomentjes die geen mens ooit stelen kan.
Kerstmusical ‘Het plakboek van geluk’ Aantal rollen: 8 (meer is mogelijk) Duur: 20 min. Vier nieuwe liedjes
Het verhaal Elk jaar bekijkt de familie Geluk met kerst het familieplakboek, waarin alle geluksmomentjes beschreven staan. Het is een traditie die er helemaal bij hoort. Maar dit jaar is er een probleem: het plakboek is kwijt! Heeft opa het per ongeluk ingeleverd bij de bibliotheek? Als ze merken dat het plakboek echt verdwenen is, besluit de familie om nog snel een nieuw plakboek te maken. Ze gaan op zoek naar geluksmomentjes en vragen het publiek om hen daarbij te helpen. Verschillende mooie verhalen worden verzameld en verteld. Ook het kerstverhaal krijgt een plek in het boek, want kerst is het grote geluksmoment voor iedereen. Zo heeft de familie Geluk toch nog een mooi kerstfeest!
6
Magazine Kind op Zondag jrg 90 – A
Geluk van de wereld Soms is er een moment dat niemand meer vergeet. Het is vaak niet gepland en over voor je ’t weet. De tijd staat even stil, je houdt je adem in. Een wereld van verschil: Dit is een nieuw begin. Geluk van de wereld, geluk van de hemel, geluk van de mensen, geluk van de Heer. Wat zou je nog wensen nu Hij is verschenen? Wat zou je nog hopen, wat wil je nog meer? (uit Lied 4: ‘Geluk van de wereld’)
In de adventstijd bekijken we met de kinderen het ‘Plakboek van Lucas’. Bij het project is ook een gezinsboekje gemaakt, waarmee kinderen en hun ouders thuis elke dag aan de slag kunnen. Want ‘kerk’ zijn we niet alleen op zondagochtend in het kerkgebouw, maar ook als we thuis met de dagelijkse dingen bezig zijn.
d
e sboekje voor de adv n n i tst z e ij G
De sfeer van het boekje Met het boekje kunnen gezinnen op een inspirerende en vrolijke manier invulling geven aan de adventstijd. Er zitten verwijzingen naar Bijbelverhalen en gebeden in, maar ook activiteiten als een proefje, een spel of een buitenopdracht. Daarbij wordt soms expliciete ‘geloofstaal’ gebruikt, maar niet altijd. Want geloof, verwachting en hoop komen ook naar voren in creativiteit en vrolijkheid.
Opbouw Voor elke dag van de week is er een nieuwe bladzijde. Op de zondag is er steeds een kaarsentekst; dit is dezelfde tekst die ook in Kind op Zondag en het grote projectboek staat. Daarnaast is er elke zondag aandacht voor een persoon van de week: iemand uit het Bijbelverhaal die deze week in de schijnwerpers staat. De personen van de week zijn achtereenvolgens Zacharias, Maria, Elisabet, de kinderen zelf (want ook zij doen mee in het Bijbelverhaal) en Jezus. Elke maandag is er een opdracht van de week. ‘Maak deze week iemand aan het lachen’ is een voorbeeld van zo’n opdracht. Ook staat er op de maandag steeds een gebed of gedicht om bijvoorbeeld aan tafel te lezen. Op dinsdag is er een werkblad, bijvoorbeeld met uitknipfiguren voor een kijkdoos. Woensdag is er een doorgaand verhaal, met elke week een nieuwe aflevering. Deze verhalen gaan over een mevrouw (Simone Koutebrij) die de straat op gaat met de vraag: ‘Wilt u in mijn plakboek?’ Bij de verhalen staan gespreksvragen waar kinderen en hun ouders samen over door kunnen praten. De verhalen sluiten aan bij de thema’s van de voorgaande zondag.
Het plakboek van Lucas Advent en 2021
kerst
Elke donderdag is er ruimte voor de eigen belevenissen van het gezin: ze vullen dan een kleine plakboekpagina waarop ze kunnen schrijven of tekenen wat er die week gebeurd is. Op vrijdag is er een proefje dat kinderen samen met hun ouders kunnen doen. De proefjes sluiten aan bij de verhalen van de voorgaande zondagen. Voor de zaterdag is er een leuke gezinsactiviteit; bijvoorbeeld in het bos op zoek gaan naar materialen waarmee de eigen familiestamboom kan worden vormgegeven.
Gezinsboekje
g 4 december 2021 Zate rda
ember 2021 Vrijdag 3 dec
Gezinsactiviteit
iets maar vaak gebeurt er al Wachten duurt soms lang, je geduld hebben, Ook met dit proefje moet zonder dat je het door hebt! te wachten. maar het is het waard om
n en PROEFJE: Nog even wachte
naar vijf naar tien Ik tel van één naar twee, weg is, is gezien!’ dan roep ik hard: ‘wie niet Ik draai me om, maar wacht eens even… gebleven? waar is iedereen nou toch boom. Ik tuur en kijk achter elke Maar wacht eens… niet ongewoon? is een tak met capuchon lus Is het een dier of rare of is het mijn verstopte zus? erbij! Ik roep: Lieselot, je bent en de zoeker… dat ben jij!’ Nu ga ik me verstoppen
dan…
smal glas, satéprikker, gram kristalsuiker, hoog el Nodig: 250 ml water, 600 gskleurstof, steelpan, roerlep wasknijper, kwastje, voedin
Verspreiding
de suiker in een volwassene het water met Verwarm samen met een tot de suiker is opgelost. steelpan op het vuur. Roer mengsel afkoelen. ls kleurstof toe. Laat het Voeg ongeveer 10 druppe dat het uiteinde in Zorg ker. satéprik e van de Zet de knijper aan het uiteind knijper zit. het kleine gaatje van de goed drogen. het mengsel en laat het ker erin, de knijper Bestrijk de satéprikker met satéprik de Hang l in het glas. Giet het afgekoelde mengse de bodem en de glas. Let op, de prikker mag rust op de randen van het geduldig af. randen niet raken. wacht en plek e een rustige, donker Zet het glas voorzichtig op eruit en laat het drogen. Haal na 7-10 dagen de prikker
Bij dit magazine ontvangt u een exemplaar van het gezinsboekje, zodat u het vast kunt bekijken. U kunt exemplaren bestellen in de webwinkel van Kwintessens (€ 12,50 per set van 10 stuks). Tip: Breng de boekjes persoonlijk bij de gezinnen langs!
opeten! Tip: Je kan de kristallen
moet je even wachten. en jij de zoeker bent, dan ga je Als je verstoppertje speelt kan verstoppen. Daarna dicht zodat iedereen zich e Eerst tel je met je ogen r is. Zo kun je de verstopt iets dat anders of bijzonde goed kijken. Je kijkt naar anderen ontdekken.
Hoe zit dit? ne deeltjes, Suiker bestaat uit piepklei is door het suikermoleculen. De suiker suikermoleculen water gemengd, maar de aan elkaar klitten. trekken elkaar aan en gaan kristallen. Zo vormen ze glinsterende
en we letten op. hetzelfde. We wachten n! Eigenlijk doen we met Advent r is. Zo is er veel te ontdekke We kijken naar wat bijzonde
Ga samen naar buiten en
speel verstoppertje!
9 8
27-07-21 15:49
27-07-21 15:49 sboekje_Het
2021_110_KWINT_Gezin
sboekje_Het plakboek
2021_110_KWINT_Gezin
van Lucas_v4.indd 9
d 8 plakboek van Lucas_v4.ind
Magazine najaar 2021
7
In de rubriek ‘Kootje kijkt’ kijken we met een onbevangen blik naar wat er in de kerk gebeurt. Hoe begrijpelijk en toegankelijk is de dienst in uw kerk?
Kootje kijkt Een kinderverhaal voor volwassenen Je wist het nog niet, maar bij jou in de kerk, ergens onder het dak, op een plek waar niemand haar ziet, zit Kootje Zevenstippel. Je hoeft niet bang voor haar te zijn, want Kootje doet niks. Ze kijkt alleen maar. Kootje kijkt naar beneden en ze ziet… Iemand die muziek maakt. Hij doet zijn best, maar de mensen luisteren niet. Ze praten liever nog wat. Kootje ziet ook mensen binnenkomen. Dat mag nog, want het is nog niet begonnen. Zou iedereen hier een eigen plek hebben? vraagt Kootje zich af. Want ze lopen allemaal rechtstreeks naar een bepaalde plek. Misschien maken al die grote mensen eens in de zoveel tijd samen een plattegrond, bedenkt Kootje. Dan spreken ze precies af wie waar mag zitten. Of is er iemand die dat bepaalt, net als een juf op school? Nu ziet Kootje Zevenstippel een rijtje mensen binnenkomen en helemaal naar voren lopen. Een van die mensen loopt het podium op en vertelt iets. ‘Onze voorganger is vandaag dominee…’ Kootje vliegt snel even naar de organist, die nu toch niks te doen heeft. ‘Wat is een voorganger?’ fluistert ze. ‘Een dominee’, fluistert de organist terug. Lekker dan, denkt Kootje. ‘De dominee is vandaag de dominee’, zo lust ik er nog wel een paar. Is een vóórganger niet iemand van vroeger? Iemand die er eerst was, voordat er iemand anders was? Dat zou best eens kunnen. Maar… hoe kun je dan de voorganger van vandaag zijn? Kootje trekt een diepe rimpel in haar voorhoofd. Een voorganger kan natuurlijk ook degene zijn die voorop loopt, bedenkt ze. Maar dat klopt niet, want de dominee liep niet vooraan in het rijtje toen ze binnenkwamen. Ingewikkeld zeg, zo’n kerk.
Wat zien kinderen bij u in de kerk? En wat zouden ze daarvan denken? Op www.kindopzondag.nl vindt u suggesties om met kinderen het begin van de dienst te verkennen.
8
Inmiddels staat de voorganger – die dus niet voorop liep en ook niet iemand van vroeger is, maar wel de dominee zoals de organist al zei – samen met iemand anders uit het rijtje op het podium. Ze geven elkaar plechtig een hand, zonder iets te zeggen. Waarom zouden ze dat doen? vraagt Kootje zich af. Misschien kennen ze elkaar nog niet, bedenkt ze. Maar dan zou het handiger zijn als ze meteen hun naam erbij zouden zeggen. Of zouden ze misschien net ruzie hebben gehad? Dat kan natuurlijk ook! Kootje ziet het voor zich. Misschien waren ze net, in een zaaltje naast de kerk, wel heel boos op elkaar. Dan gooiden ze Bijbelteksten naar elkaars hoofd en riepen erge dingen, maar nu is het weer goed. ‘Vrede’, fluisteren ze dan tegen elkaar; zo zachtjes, dat Kootje het niet kan horen. Of zou het toch iets anders zijn? Kootje fantaseert nog even verder. Het zou natuurlijk ook kunnen, dat die twee een afspraak hebben gemaakt. Iets plechtigs en officieels - want dan geef je elkaar een hand. Inmiddels staat de dominee bij de microfoon. ‘Genade zij u en vrede’, zegt ze. Toch iets met vrede dus, bedenkt Kootje Zevenstippel. Ze gaat eens goed opletten wat hier nog meer gebeurt!
Magazine Kind op Zondag jrg 90 – A
IK ND el
Jolanda van der Mar
r en redacteur bij Jolanda werkt als auteu mee aan de diverse Kwintessens. Ze schrijft het Kind op Zondag. Naast methodes waaronder at sta sen , gedichten en les schrijven van verhalen s. kla leerkracht voor de Jolanda regelmatig als
Machteld Touwen
ag. teur aan Kind op Zond Machteld werkt als au t hrijver en docen Verder is ze (theater)sc rkte ze voor de we n ee Nederlands. Voorh g. Franciscaanse Bewegin
ndag o Z p o d in K n a v s r e De mak e komt het tot akt dit materiaal? En ho
ek. Maar wie ma redactie, die materiaal voor elke we dt bie ag nd Zo gemaakt door een kern op t nd rd Ki wo l iaa ter ma t He kje in de keuken. . Daarnaast zijn er stand? Tijd voor een kij en bedenkt en uitwerkt ek ho als inv en ’s ma meewerken oster de the andere betrokkenen die en r, op basis van het leesro ve ge rm vo r, teu ac chrijvers, een eindred met de kernredactie. illustratoren, verhalens dzijde maakt u kennis bla ze de Op . de tho aan de me
KIND OP ZONDAG
Irma Visser
van kindermateriaal g aan de ontwikkeling Irma werkt al jarenlan twerpt ze werkbladen or Kind op Zondag on voor kerk en school. Vo ’s. Irma is ook actief de verhalen en thema en denkt ze mee over ze zet zich in voor de r gvo-leerkrachten en als regiobegeleider voo y in Nederland. didactiek van Godly Pla
Iris Stekelenburg
G A D N OP ZO vele jaren d op Zondag wordt al De eindredactie van Kin ctie. Zij da Re C AB kelenburg van verzorgd door Iris Ste e andere vel van ie en beeldredact verzorgt ook de tekstrk in Mokum, Ke ls zoa g, d van zingevin uitgaven op het gebie m. Ook is zij als tantse Kerk Amsterda het blad van de Protes Culemborg. r betrokken bij de PKN pastoraal medewerke
Erik Idema
intessens. Hij werkt als uitgever bij Kw Erik is theoloog en hij Zondag verzorgt teksten, en in Kind op schrijft verhalen en lied redacteur van ereiden. Hij is ook hoofd hij ook de rubriek Voorb elmatig voor in oorganger gaat hij reg de methode. Als gastv t Bijbelse vakken/ k is hij actief als docen kerkdiensten (PKN). Oo gvo. oling van docenten pc hermeneutiek in de sch
Magazine najaar 2021
9
Het Johannes-jaar Lezingen uit Johannes Veel Bijbelteksten die we in de kerk lezen, komen met een vaste regelmaat terug. Maar sinds mei 2021 doen we iets ongebruikelijks: een heel jaar lang laten we ons leiden door de evangelist Johannes. Dat levert naast bekende teksten ook verrassingen op. Je zult af en toe verhalen vertellen die je nog nooit verteld hebt! Om uit te leggen hoe de keuze voor deze teksten tot stand is gekomen, geven we op deze bladzijde een toelichting. Een stukje geschiedenis In de jaren zestig van de twintigste eeuw vonden in de roomskatholieke kerk belangrijke vernieuwingen plaats. Ze werden vastgesteld tijdens het ‘Tweede Vaticaans Concilie’ (een concilie is een kerkvergadering), dat van 1962 tot 1965 werd gehouden. Hier werd bijvoorbeeld besloten dat de volkstaal kon dienen als liturgische taal (dus niet meer uitsluitend Latijn). Maar ook de waarde van de Bijbellezing veranderde fundamenteel. In navolging van oude kerkvaders stelde men tijdens het Tweede Vaticaans Concilie vast dat tijdens de mis eigenlijk twee tafels gedekt worden: niet alleen de tafel van de eucharistie, maar ook de ‘tafel van het Woord’. Daarmee werd de Bijbellezing veel belangrijker dan tot dat moment. Leesrooster Omdat de Bijbellezing belangrijker werd, ontstond ook de behoefte aan een meer gebalanceerd leesrooster, waarin de hele Schrift aan bod kwam. Daarom werd in de jaren 1969-1971 een lectionarium (= leesrooster) voor de zondagen gepubliceerd, met voor elke zondag een ensemble van verschillende lezingen: de lezing uit het Oude Testament, de antwoordpsalm, de brieflezing en de Evangelielezing. Men nam een ritme van drie jaar als uitgangspunt: een A-, Ben C-jaar dat zich steeds zou herhalen. Dat leesrooster wordt nog steeds gebruikt in de rooms-katholieke kerk. Ook het Gemeenschappelijk Leesrooster, dat in de PKN gebruikt wordt, is hierop gebaseerd.
10
Magazine Kind op Zondag jrg 90 – A
Elk jaar een evangelist Het rooms-katholiek lectionarium en het daarvan afgeleide Gemeenschappelijk Leesrooster hebben dus een ritme van drie jaar. Daarin staat elk jaar een andere evangelist centraal. In het A-jaar is dat Matteüs, in het B-jaar Marcus en in het C-jaar Lucas. En Johannes? Het evangelie van Johannes heeft geen ‘eigen’ jaar in het leesrooster. Op verschillende hoogtijdagen lezen we er wel uit: bijvoorbeeld op kerstmorgen Johannes 1 en met Pasen Johannes 20. Ook op andere zondagen komen lezingen uit Johannes voor, maar we lezen dit evangelie nooit door op de manier waarop we dat met Matteüs, Marcus en Lucas doen. Een vierjarig leesrooster? In 1990 werd door de oecumenische ‘Joint Liturgical Group’ een alternatief ontwikkeld: een leesrooster voor vier jaar, waarin ook Johannes een eigen jaar heeft. Net als bij de roosters van het Vaticaans Concilie werd daarbij voor elke zondag een compleet ensemble van teksten samengesteld: Oude Testament, brieflezing, evangelie. Alternatief spoor De commissie die voor Nederland het oecumenisch leesrooster 2013-2022 heeft samengesteld, besloot in 2021/2022 een Johannesjaar als alternatief spoor aan te bieden (in navolging van het initiatief uit 1990). Dat betekent dat we van mei 2021 tot mei 2022 uit Johannes lezen (met een onderbreking in de adventstijd). Het levert naast bekende teksten ook teksten op die onbekend zijn. Soms is het een uitdaging om die verhalen aan kinderen te vertellen - maar dat is bij de andere evangelisten niet anders. We gaan die uitdaging dan ook graag samen met u aan!
Lezingen in de komende periode Sinds eind mei (zondag Trinitatis) lezen we uit het Evangelie van Johannes. We zijn begonnen met het verhaal van Nikodemus uit Johannes 3, en eind augustus gevorderd tot en met Johannes 6. Op deze en de volgende bladzijde ziet u welke lezingen er per zondag op het rooster staan. De vetgedrukte teksten zijn de lezingen die in Kind op Zondag worden uitgewerkt. Blok 1: 5 september t/m 10 oktober 2021
1 november 2021 Allerheiligen
Jesaja 60:1-11.17-22 Psalm 138 (Psalm 24) Openbaring 7:2-4.9-17 Matteüs 5:1-12
5 september 2021
Rechters 6:36-40 1 Johannes 5:1-5 Johannes 7:1-24
12 september 2021
Genesis 45:1-15 1 Johannes 4:7-16 Johannes 7:25-31
3 november 2021 Dankdag
Spreuken 6 Psalm 67 Marcus 4:26-34
19 september 2021
Zacharia 14:1-11.16 Openbaring 22:1-6 Johannes 7:32-39
7 november 2021
Jeremia 50:4-7 1 Petrus 2:11-25 Johannes 10:1-6
26 september 2021
2 Samuël 23:13-17 Handelingen 6:1-7 Johannes 7:40-52
14 november 2021
2 Kronieken 7:11-16 Efeziërs 3:14-21 Johannes 10:22-30
3 oktober 2021
Exodus 34:4-9 Romeinen 7:1-6 Johannes 8:1-11
21 november 2021
Spreuken 3:13-20 Romeinen 11:33-36 Johannes 10:31-42
10 oktober 2021
Exodus 13:17-22 Efeziërs 5:15-21 Johannes 8:12-20
De lezingen in dit blok spelen zich af in Jeruzalem. Dat is bijzonder, want in het begin van hoofdstuk 7 wordt verteld dat Jezus daar eigenlijk niet naartoe wilde omdat het er niet veilig voor hem was. Maar we horen dat Jezus kort voor het Loofhuttenfeest toch naar Jeruzalem gaat; in het geheim, zodat niemand hem ziet. Toch gaat hij in de stad openlijk verkondigen. Het leidt tot verwarring bij de inwoners: zij vragen zich af of de leiders nu dan toch tot de conclusie zijn gekomen dat Jezus de Messias is. Maar dat is niet het geval, zo blijkt al snel. We lezen veel over gesprekken van Jezus met de inwoners van de stad, en ook met dienaren van de hogepriesters en Farizeeën. Onder hen neemt de weerstand tegen Jezus’ optreden toe. In deze periode lezen we ook het verhaal waarbij Jezus in het zand schrijft en zegt dat degene die zonder zonde is de eerste steen moet werpen (Johannes 8:1-11). Blok 2: 17 oktober t/m 21 november 2021 17 oktober 2021
Exodus 6:2-8 2 Johannes 1-13 Johannes 8:21-36
24 oktober 2021
Jeremia 28:1-17 1 Johannes 5:10-21 Johannes 8:37-47
31 oktober 2021
Jesaja 30:19-21:26 Efeziërs 5:6-14 Johannes 9:1-41
Een prachtig verhaal in dit blok is dat van de genezing van een blinde man (Johannes 9). Na zijn genezing vragen de mensen zich af of de man wel echt blind geweest is. Het is tekenend voor het onvoorstelbare en verrassende karakter van de dingen die Jezus doet. In de lezingen van dit blok ontdekken we ook dat de weerstand tegen Jezus groeit en dat de spanning toeneemt. Jezus omschrijft zich als de echte herder die voor mensen zorgt. De lezingen van blok 1 begonnen met het Loofhuttenfeest; in de lezingen van dit tweede blok breekt het Tempelwijdingsfeest aan. Op 14 november besteden we daarom met de kinderen extra aandacht aan de tempel. Daarbij betrekken we ook de eerste lezing uit 2 Kronieken 7:11-16.
Allerheiligen en Dankdag Naast het doorgaande materiaal voor de zondagen vindt u in het materiaal van blok 2 ook suggesties voor een gedachtenisviering (Allerheiligen, of de laatste zondag van het kerkelijk jaar) en voor Dankdag.
Ik ben-woorden In het Evangelie van Johannes krijgen we steeds meer te zien wie Jezus is. Dat gebeurt onder meer door de zogenaamde ‘Ik ben-woorden’. Zeven keer vertelt Jezus over zichzelf met de woorden: Ik ben… (het licht voor de wereld, de goede herder, etc.). In deze periode komen we daar een aantal voorbeelden van tegen.
Magazine najaar 2021
11
Blok 3: 28 november 2021 t/m 2 januari 2022 In de adventstijd biedt het alternatieve spoor van het oecumenisch leesrooster een serie lezingen uit Lucas 1 en 2. Het rooster reikt geen suggesties voor bijpassende oudtestamentische lezingen, antwoordpsalmen en brieflezingen aan. U kunt ervoor kiezen om hiervoor de lezingen uit het C-jaar te gebruiken, al zal de samenhang met de evangelielezing dan wel gemist worden. 28 november 2021
Lucas 1:5-25
5 december 2021
Lucas 1:26-38
12 december 2021
Lucas 1:39-56
19 december 2021
Lucas 1:57-80
25 december 2021
Lucas 2:1-20*
26 december 2021
Lucas 2:22-40**
2 januari 2022
Jesaja 11,1-10 Galaten 3,26-4,7 Johannes 8,12 (hv) Matteüs 2,1-12
* D it is eigenlijk de lezing voor de kerstnacht, maar met kinderen kan het geboorteverhaal goed op kerstmorgen gelezen worden. (Het rooster reikt voor kerstmorgen Johannes 1 aan.) ** Hier wijkt Kind op Zondag af van het rooster, dat Matteüs 23:34-39 suggereert vanwege de gedenkdag van Stefanus.
In de adventstijd lezen we uit Lucas 1 en 2. Daarbij hebben we een adventsproject met als titel ‘Het plakboek van Lucas’. Meer hierover leest u op bladzijde 4-5. Blok 4: 9 januari t/m 27 februari 2022
Toen we eind mei 2021 begonnen met het Johannes-jaar, begonnen we te lezen in Johannes 3. De eerste twee hoofdstukken lezen we begin 2022 alsnog, waarbij we in januari even ‘heen en weer gaan’ tussen hoofdstuk 1 en 2 (zie het schema). Dat heeft te maken met de zogenaamde Kana-zondag: op de tweede na Epifanie lezen we altijd Johannes 2. Daarmee worden de sacramenten van doop en avondmaal op de eerste twee zondagen na Epifanie in Bijbels perspectief geplaatst. Vanaf februari pakken we de draad van de lezingen weer op zoals we die tot in november gevolgd hebben, toen we bij Johannes 10 waren geëindigd. Vier zondagen achter elkaar gaat het over Lazarus, die door Jezus uit de dood wordt opgewekt. Een bijzonder en veelzeggend verhaal, waarmee we ook al op het spoor van Pasen worden gezet. In het materiaal zorgen we ervoor dat elke zondag in deze periode op zichzelf kan staan; daarom vertellen we steeds ook iets over het geheel van het Lazarus-verhaal. Dat is belangrijk, zeker voor kinderen die niet elke week naar de kerk komen! Blok 5: 2 maart t/m 17 april 2022 2 maart 2022 Aswoensdag
Amos 5:6-15 Psalm 51 2 Korintiërs 5:20-6:10 Matteüs 6:1-6.16-21
6 maart 2022
1 Samuël 9:26-10:1.6-7 2 Korintiërs 1:15-22 Johannes 11:55-12:11
9 maart 2022 Biddag
2 Kronieken 1:7-13 Psalm 111 Lucas 11:1-13
9 januari 2022
Jesaja 42:1-9 Efeziërs 2:1-10 Johannes 1:19-34
13 maart 2022
16 januari 2022
Exodus 33:12-23 1 Johannes 1:1-4 Johannes 2:1-12
Jesaja 63:1-9 Kolossenzen 2:8-15 Johannes 12:20-36
20 maart 2022
23 januari 2022
1 Samuël 3:1-10 Galaten 1:11-24 Johannes 1:35-52
Jesaja 53:1-11a 1 Korintiërs 1:18-2:5 Johannes 12:37-50
27 maart 2022
30 januari 2022
1 Koningen 8:22-30 1 Korintiërs 3:10-17 Johannes 2:13-25
Exodus 19:1-8a Jakobus 1:19-27 Johannes 15:1-8
3 april 2022
6 februari 2022
Klaagliederen 3:22-26.31-32 2 Korintiërs 5:1-10 Johannes 11:1-16
Spreuken 1:20-33* Galaten 5:13-25 Johannes 15:18-27
10 april 2022
13 februari 2022
1 Kronieken 29:10-25 1 Korintiërs 12:3-13 Johannes 11:17-27
Genesis 22:1-18 Hebreeën 10:11-25 Johannes 12:12-19
17 april 2022
20 februari 2022
Jesaja 12 Filippenzen 1:12-30 Johannes 11:28-44
Jesaja 55:1-11 1 Korintiërs 5:7b-8 Johannes 20:1-18
27 februari 2022
12
Ezechiël 37:15-28 Hebreeën 9:11-15 Johannes 11:45-54
Magazine Kind op Zondag jrg 90 – A
* Op 3 april staan we met de kinderen stil bij ‘vrouwe Wijsheid’ uit het boek Spreuken.
Op de eerste zondag van de veertigdagentijd horen we hoe Maria de voeten van Jezus zalft en ze afdroogt met haar haren. Jezus vertelt dat ze dit doet voor de dag van zijn begrafenis; daarmee is de toon voor deze periode gezet. Met de verhalen uit Johannes gaan we op weg naar Pasen, het feest van het leven. Naast het materiaal voor de zondagen zullen we ook suggesties aanbieden voor Aswoensdag, biddag en de dagen voor Pasen. Die suggesties kunnen zowel in de kerk als thuis gebruikt worden.
Geen kindernevendienst, wel kinderen in de kerk? De kerkelijke gemeente waar ik lid van ben, is klein en in hoofdzaak grijs van haar. Dat wil niet zeggen dat er nooit kinderen in de kerk zijn. Ze logeren bij opa en oma of verblijven in een vakantiehuisje en zijn thuis ook gewend om naar de kerk te gaan. Je wilt graag dat de kinderen zich welkom weten en dat er altijd op ze gerekend wordt. Zelfs als ze er veel vaker niet zijn dan wel. Wat kun je doen om dat te bereiken? 1. Instant kindernevendienst Benader mensen van wie u weet dat ze gemakkelijk met kinderen om kunnen gaan en die zonder veel voorbereiding in staat zijn een Bijbelverhaal te vertellen en daar een verwerking bij organiseren. Vraag hen of ze bereid zijn als het nodig is ad hoc een kindernevendienst te houden. Zorg ervoor dat u daarvoor een krat met basisspullen hebt: kinderbijbels (voor jongere en voor oudere kinderen), teken- en knutselmateriaal: papier, scharen, kleurpotloden, vouwblaadjes en dergelijke. Zorg dat er bij ongeveer vijf verhalen kant en klare werkbladen klaarliggen voor kinderen. De werkbladen bij Kind op Zondag bieden een bron van inspiratie. Dat geldt overigens ook voor de verhalen en werkvormen uit Kind op Zondag. Als er dan kinderen in de kerk zijn, benadert u een van de mensen uit de stand-by kindernevendienstgroep om de kindernevendienst te begeleiden. Tip 1: Roep de groep een keer per jaar even bij elkaar en vraag of iedereen nog beschikbaar wil blijven. Tip 2: Vraag iemand om coördinator van de groep te zijn, die met enige regelmaat de krat met spullen controleert. De coördinator roept ook de mensen bij elkaar.
2. Maak een kinderhoekje in de kerk Kinderen die vreemd zijn in uw kerk, willen niet altijd bij hun ouders weg om naar een kindernevendienst te gaan. In de meeste kerken is wel een hoekje waar een tafel gezet kan worden met een aantal stoelen eromheen. Dat kan fungeren als kinderhoekje. Als er kinderen zijn in de dienst, is daar ruimte waar zij een verhaal kunnen lezen, kunnen knippen en kleuren. Ook hiervoor is het handig om een krat klaar te hebben staan met basisspullen: een kinderbijbel, Bijbelse prentenboeken, teken- en knutselmateriaal. Een paar (Bijbelse) stickerboekjes, legpuzzels of puzzelboekjes voor kinderen kunnen ook van pas komen. Tip 1: Het is verstandig om te investeren in een degelijke krat met een paar mooie kinderbijbels, goed kleur- en knutselmateriaal. De basis moet goed zijn. Een oproep in het kerkblad kan helpen om wat bijzondere dingen te krijgen: zoals een legpuzzel voor kinderen, Bijbelse prentenboekjes en dergelijke. Wees in de oproep al kritisch en vraag om goed uitziende en complete spullen. Laat het geen rommeltje worden!
Tip 2: Verzamel een aantal oude mp-3 spelers met oortjes of een koptelefoon en zet daar de mp-3 bestanden met de verhalen op die op de site van Kind op Zondag staan. Terwijl de kinderen bezig zijn, kunnen ze dan rustig naar een aantal Bijbelverhalen luisteren. Tip 3: Op diezelfde mp-3 speler kunt u natuurlijk ook een aantal populaire christelijke kinderliedjes zetten. De kinderen kunnen dan kiezen tussen verhalen en liedjes. Zorg er wel voor dat de mp-3 spelers opgeladen zijn!
3. Op de plaats rust Soms willen kinderen dicht bij opa of oma blijven zitten. Ook dan kun je de kinderen welkom heten. Ook hier komt de krat met spullen van pas. Zorg dat er klemborden zijn waarop de kinderen op hun plaats kunnen puzzelen, kleuren, lezen en schrijven. Een paar (Bijbelse) prentenboeken waarin de kinderen zelfstandig kunnen kijken en lezen zijn een welkome aanvulling in de krat met spullen. Zo wordt het duidelijk dat er op kinderen wordt gerekend. Tip: ook hier kan de mp-3 speler met liedjes of verhalen worden ingezet.
Algemeen Soms zijn kinderen eraan gewend om stil te zijn tijdens de kerkdienst en hebben ze niets extra’s nodig. Dring dan vooral niet aan. Het staat (groot)ouders en kinderen vrij om de kerkdienst te beleven zoals zij dat willen of gewend zijn. Het aanbod om iets extra’s voor de kinderen in de dienst te doen ligt er: dat kan door de koster worden gedaan of kan duidelijk worden gemaakt door een aankondiging in de hal. Bijvoorbeeld door een poster waarop duidelijk is dat er op kinderen wordt gerekend en dat er materiaal aanwezig is. Bij de binnenkomst van de kinderen kan de koster, de gastvrouw of -heer aan de begeleiders van de kinderen laten weten welke mogelijkheden er zijn voor de kinderen in de kerk. Laat de voorganger voor de dienst weten dat er kinderen aanwezig zijn. Als de kinderen gebruik willen maken van het aanbod van de instant kindernevendienst, is dat goed voor de voorganger om dat te weten. Maar ook als de kinderen van het speciale kinderhoekje gebruik gaan maken, is dat handig om te weten. Laat vooral nooit na om de kinderen welkom te heten. Juist als het bijzonder is dat er kinderen zijn! Cora Vlaming
Magazine najaar 2021
13
Verschillende leeftijden in een groep – hoe doe je dat? Het begeleiden van de kindernevendienst is leuk en inspirerend. Én het kan een uitdaging zijn, bijvoorbeeld als de kinderen verschillende leeftijden hebben. Hoe ga je daarmee om? In dit artikel vind je een paar tips en gedachten om mee te nemen. Vertel het verhaal Het begint vaak bij het vertellen van het (Bijbel-)verhaal. En dat verhaal hoeft niet vergemakkelijkt of juist uitgebreid te worden. Er hoeft ook niet van alles bij bedacht of uitgelegd te worden. Laat het verhaal ‘zijn verhaal doen’. En blijf daarin dicht bij jezelf. Misschien komen er beelden en gedachten op bij het vertellen. Deel die dan met de kinderen. Hoe meer het verhaal vanuit jou zelf verteld wordt, hoe meer de kinderen daarop aan zullen haken. Het is niet snel te moeilijk of te makkelijk Ook oudere kinderen zullen genieten van een verhaal met veel plaatjes en jongere kinderen hebben het echt niet nodig dat u met een hoge stem of verkleinwoorden praat. Als uw houding uitnodigend is, uw taalgebruik eenvoudig en direct, dan zullen kinderen betrokken zijn. Laat de kinderen zelf hun vragen bedenken Heeft u het verhaal verteld, vraag dan de kinderen welke vraag ze kunnen bedenken bij het verhaal. Dat kan een vraag over het verhaal zijn, maar ook een vraag aan een verhaalpersonage. Dit geeft meteen een goed beeld van wat bij elk kind is blijven hangen of wat misschien niet goed overgekomen is. Inventariseer de vragen en ga samen op zoek naar de antwoorden. Geef kinderen de keuze op welke manier zij willen verwerken wat ze hebben gehoord Na de vertelling en een aantal gespreksvragen kunnen de kinderen zelf nadenken over hoe zij verder willen gaan. Daar kunt u suggesties voor geven. Misschien willen ze het verhaal tekenen of een deel ervan uitspelen. Of bedenken ze een passend spel of
14
Magazine Kind op Zondag jrg 90 – A
bouwwerk. Ieder maakt zijn/haar eigen keuze, gaat aan de slag en laat het resultaat aan de rest zien. Laat jong en oud samenwerken Geef opdrachten en maak maatjes van jong en oud om samen aan de slag te gaan. Zorg ervoor dat ook het jongste kind iets in te brengen heeft. Geeft u bijvoorbeeld de opdracht om een woordveld bij het verhaal te maken, laat dan de jongste kinderen kiezen op welk papier en met welke kleuren dit gebeurt. Of laat het oudste kind de woorden die ze bedenken eerst op een apart blaadje schrijven zodat het jongste kind deze na kan schrijven en op het echte papier kan zetten. En maak soms wel het onderscheid Zorg bijvoorbeeld voor twee verwerkingsopdrachten waarvan de ene wat meer uitdaging biedt. Ook dan kunnen kinderen vrij kiezen. U zult zien dat ze automatisch kiezen voor de opdracht die het best past bij hun niveau. (En doen ze dit de eerste keer niet, dan zal de ervaring hen leren het de volgende keer wel te doen.) Vraag om input Dat is misschien wel de belangrijkste tip. Vraag kinderen zelf welke ideeën en wensen zij hebben. Benoem de verschillen in leeftijd en laat de kinderen hier zelf over meedenken. Zo maakt betrekt u hen bij het proces en werkt u samen aan een prettige en zinvolle bijeenkomst. Werkt u met een groep met verschillende leeftijden? En heeft u ideeën of tips? Deel ze met ons! U kunt mailen naar kindopzondag@kwintessens.nl.
Om te bewaren:
Activiteiten voor in de kindernevendienst De drie belangrijkste woorden Vraag na het vertellen van het verhaal: Als je iets over dit verhaal zou vertellen, welke woorden zou je dan gebruiken? (Het hoeven niet per se woorden te zijn die letterlijk in het verhaal voorkwamen.) Verzamel samen zoveel mogelijk woorden en maak een top drie. Schrijf deze drie woorden op gekleurde vellen en neem ze mee als de kinderen teruggaan naar de kerkzaal.
Raad het verhaal Noem het thema van deze zondag. Kennen de kinderen een Bijbelverhaal dat hierbij zou kunnen passen? Of kunnen ze zelf een verhaal verzinnen dat hierbij past?
Interview Houd een interview met een persoon uit het verhaal. Een kind speelt deze persoon, de andere kinderen mogen vragen stellen.
Lego enzo Zorg voor een grote bak met Lego, Playmobil of ander materiaal. Laat de kinderen het verhaal namaken met dit materiaal. Of laat hen een nieuw verhaal maken of een vervolg op het verhaal uitspelen. Film of fotografeer het resultaat en deel het met de rest van de gemeente.
Tentoonstelling Laat de kinderen de voorwerpen in de ruimte goed bekijken en één voorwerp uitkiezen dat volgens hen het meest past bij het verhaal dat verteld is. Om de beurt vertellen ze elkaar wat ze hebben gekozen en waarom.
Bedenk een vraag Laat na het verhaal elk kind een vraag bedenken. Schrijf de vragen op aparte briefjes en stop ze in een doos. Maak op het eind groepjes en laat elk groepje één of meerdere vragen bespreken. Bespreek ook welke vragen al (deels) zijn beantwoord tijdens dit samenzijn.
Doodle Alle kinderen doen aan het begin hun ogen dicht en tekenen een aantal lijnen op hun papier. Op het eind bekijken ze hun tekening. Wat zien ze erin? En hoe past het bij wat ze gedaan hebben? Ze maken de tekening af en vertellen elkaar over het eindresultaat.
Magazine najaar 2021
15
16
Magazine Kind op Zondag jrg 90 – A
Kind op Zondag: • Materiaal voor elke zondag • Voor kinderen van 4 tot 12 jaar én jongeren van 12 tot 15 jaar
• Digitaal werkmateriaal: voorleesverhalen,
gespreksvragen, spelsuggesties, werkbladen en nog veel meer
• Podcast Bijbelverhalen • Twee keer per jaar papieren magazine
Nog geen abonnee van Kind op Zondag, maar wel geïnteresseerd?
Kijk op
www.kindopzondag.nl No 2 Jaargang
89
voor de mogelijkheden!
ws
e nieu Het best
vent en
t voor ad
- Projec
20
kerst 20
ber 2020 29 novemuari 2021 t/m 3 jan
No 5 Jaargang
No 4 Jaargang 89
KIND
No 3 Jaargang 89
10 januari t/m 14 februari 2021
21 februari t/m 4 april 2021
89
Wat zie je
aan me?
- Verhalen over de - Heme lvaart en opgestane He er Pinkstere n
11 april t/m 23 mei 20 21
Levensweg en Pasen - Project Veertigdagentijd naar Pasen - Verhalen over Jezus’ weg
Volg je mij? - Verhalen uit Marc
us
No 6
DAG OP ZON ndag.nl
opzo www.kind
Jaargang 89
KIND OP ZONDAG www.kindopzondag
.nl
ien?
Heb jij het ook gez – Verhalen uit
het evangelie van
30 mei t/m 2021 29 augustus
KIND OP ZONDAG www.kindopzondag.nl
KIND
OP ZON DAG www.kind opzo
ndag.nl
KIND OP ZONDAG ag.nl
www.kindopzond
Johannes
Het plakboek van Lucas Project voor advent en kerst 2021 In het adventsproject van dit jaar kijken we mee over de schouder van de evangelist Lucas. Wat heeft hij allemaal verzameld voor zijn evangelie? Stel je voor dat Lucas een plakboek zou hebben bijgehouden van de verhalen over Jezus. Wat zou er dan in staan? Daar denken de kinderen deze adventstijd over na.
Projectverbeelding voor in de kerk: Het plakboek van Lucas Een groot boek waarin de kinderen kennis maken met de verhalen van Lucas. Ook is er ruimte voor hun eigen ideeën en ervaringen.
Het plakboek van Lucas
Vierde Advent, 19 december 2021
Woestijn
Vandaag aanw ezig:
Johannes = De Heer is genadig
De toon is gezet
Advent en kerst 2021
Een woestijn is een plek waar het droog is. Het kan er heel warm zijn of juist heel koud. In de Bijbel heeft de woestijn een bijzondere betekenis: het is een plek waar mensen zich voorbereiden. Een plek om vol te houden en uit te zien naar de toekomst.
Lucas 1:57-80
Johannes wordt geboren
Eerst kon Zacharias niet meer praten. Maar nu praat hij niet alleen, hij zingt!
Formaat A3, 16 pagina’s full colour Illustraties: Katja Schellekens Prijs: 26,95 Bestelnummer 5847
Johannes leefde in de woestijn totdat de dag aanbrak dat hij zich bekend maakte aan de mensen van het volk Israël.
Elisabet was al oud, maar ze heeft toch een kind gekregen!
van de naam s schreef ijfbord. Het Zacharia op een schr engel hem de zijn zoon naam die was de had. verteld
Lied van Zacharias
Mooie namen Wat is de mooiste naam die je kunt Waarom vind je die naam zo mooi?
bedenken?
is een bijzond ; zeven is zeven dagen Een week heeft de volheid. meer. het getal van is nog net ééntje En acht… dat Eeuwige. getal van de Acht is het de achtste Johannes op Daarom wordt dag besneden.
Hoe zal het verder gaan met dit kind? Verhalen van vroeger De profeet Jesaja zei: ‘Maak in de woestijn een weg voor de Heer.’ (Jesaja 40:3) Zacharias zingt dat Johannes dat zal doen: ‘Jij zult de weg klaarmaken, zodat de Heer kan komen.’ (Lucas 1:76)
14
Het plakboek van geluk
juich
en
ik wil
Advent en Kerst 2021
Het plakboek van Lucas
Het plakboek van Lucas
Advent en Kerst 2021
2. Hij heeft het laten weten door heilige profeten. Het licht schijnt overal, dat vrede brengen zal! Tekst: Erik Idema Melodie: Gerard van Hulst
15
Digitale projectonderdelen inclusief kerstmusical Gebruikt u een beamer in de kerk? Met de digitale projectonderdelen hebt u het hele projectboek digitaal. Ook ontvangt u alle bestanden voor een korte kerstmusical waarmee het project kan worden afgesloten (zie bladzijde 6). Prijs: € 24,95 Bestelnummer 5848
Op een heel bijzonder plekje ergens in je hersenpan zitten jouw geluksmomentjes die geen mens ooit stelen kan.
Gezinsboekjes Met verhalen, spelletjes, proefjes, gebeden en nog veel meer. Dé manier om als gezin toe te leven naar kerst! U ontvangt 1 voorbeeldexemplaar bij dit magazine.
Ik
dag De achtste ere dag.
Het plakboek van Lucas Advent en 2021
kerst
0 Woe nsdag 1 december 2 21 Het plakboek van Simone Koutebrij
Gezinsboekje
derdag 2 december 2021 Don Wat is het leukste dat jullie deze week hebben meegemaakt? Zijn er ook minder leuke dingen gebeurd? Praat er samen over en schrijf of teken het op deze plakboekpagina.
‘Wilt u in mijn plakboek?’ Het gebeurde zomaar, midden in een zin. Van het ene op het andere moment wist Simone Koutebrij niet meer waar ze over moest praten. Jarenlang, dag in dag uit, van de late ochtend tot in de vroege avond, heeft ze met iedereen gekletst over van alles. Maar nu? Ze weet het niet meer. Al haar belevenissen heeft ze besproken, ze heeft alles doorverteld wat ze van anderen gehoord heeft.
Prijs: € 12,50 per set van 10 Bestelnummer 5849
Simone roert in haar kopje thee en kijkt een tijdje uit het raam. Ze luistert naar het tikken van de klok. Morgenavond komt de buurman op bezoek. Waar moeten ze dan over praten? Simone Koutebrij fronst haar wenkbrauwen. Er komen rimpels in haar voorhoofd… En dan weet ze het. Een plakboek, denkt ze. Ik moet een plakboek hebben. Want als je daarin bladert, heb je altijd iets om over te praten. Nog diezelfde dag gaat Simone Koutebrij naar de winkel. Ze koopt een groot plakboek. Tevreden gaat ze er thuis mee op de bank zitten en slaat de bladzijden om, de ene witte pagina na de andere. Dan zucht ze. Over een leeg plakboek kan ze niets vertellen. Er moet iets in! Maar wat? Over zichzelf hoeft ze er niets in te zetten, want dat heeft ze toch al verteld. Maar wat dan wel? Simone denkt na over de mensen die ze kent. Dat zijn er best veel… Maar er zijn nog veel meer mensen die ze níet kent. Zal ze onbekende mensen vragen of ze in haar plakboek willen? Dan heeft ze weer nieuwe dingen om over te praten! Even later trekt Simone Koutebrij haar jas aan en gaat naar buiten, met het plakboek onder haar arm. Ze gaat onbekende mensen vragen of ze in haar plakboek willen. Ik ben benieuwd wie ze tegenkomt! Dit verhaal gaat volgende week verder (p. 13).
Gesprek Wat zou jij over jezelf in een plakboek willen vastleggen? Waarom?
6
7
Meer info en bestellen? www.kwintessens.nl
www.kwintessens.nl
zin - gen
