Język angielski Nowy samouczek dla początkujących, który stawia na systematyczne przyswajanie małych porcji wiedzy. Szybko i skutecznie uczy podstaw języka angielskiego oraz pomaga solidnie utrwalić nabyte umiejętności. Kurs zawiera: • 32 rozdziały podzielone na 20-minutowe lekcje, obejmujące słownictwo, praktyczne wyrażenia, gramatykę, dialogi i ćwiczenia, • dodatkowo 8 rozdziałów powtórzeniowych, klucz z odpowiedziami do wszystkich ćwiczeń, tłumaczenia dialogów, słowniczek, tabele czasowników, objaśnienia zasad wymowy oraz płytę CD z nagraniem wszystkich dialogów.
20 minut każdego dnia Język angielski
Langenscheidt 20 minut każdego dnia
NOWA EDYCJA
Langenscheidt 20 minut każdego dnia
Język angielski Kurs do samodzielnej nauki z ćwiczeniami utrwalającymi
Książka + CD gratis ISBN 978-83-7727-154-4
Konsultacja j´zykowa: Katherine Kacprzak, Cora Moret Redakcja: Agnieszka Fija∏kowska-Grabowiecka Anna Mierzwiƒska Maja Zaworowska
Projekt graficzny serii: Adam Kulikowski Rysunki: Piotr Janus Ok∏adka: Gra˝yna Ficenes Koordynacja projektu: Aneta Bia∏ek
Sk∏ad: Gabo s.c., Milanówek
© 2008 Langenscheidt Polska Sp. z o.o., Warszawa 02-548 Warszawa ul. Gra˝yny 13 www.langenscheidt.pl ISBN 978-83-7476-920-4
Wst´p Zdarza si´, ˝e uczàc si´ j´zyka obcego, czujemy si´ zagubieni w gàszczu leksyki i zasad gramatyki. Wtedy zniech´ceni, rezygnujemy z dalszej nauki. Cz´sto nie wiemy, który z elementów j´zykowej uk∏adanki spowodowa∏, ˝e przestaliÊmy rozumieç jego zasady funkcjonowania... Mo˝esz odetchnàç z ulgà – kurs „J´zyk angielski. 20 minut ka˝dego dnia” pozwoli bez trudu odnaleêç si´ w leksykalno-gramatycznym labiryncie j´zyka angielskiego i opanowaç jego podstawy – dzi´ki przejrzystej strukturze oraz logicznemu i systematycznemu uk∏adowi jednostek. Ka˝dy z 32 rozdzia∏ów kursu „J´zyk angielski. 20 minut ka˝dego dnia” podzielony jest na 20-minutowe porcje do nauki j´zyka, po których nast´pujà krótkie çwiczenia. Na poczàtku rozdzia∏ów znajdziesz uporzàdkowane tematycznie s∏ownictwo, dalej – zagadnienia gramatyczne, a po nich – przydatne w codziennych rozmowach zwroty. S∏uchajàc kolejnych dialogów, sprawdzisz, w jakim stopniu rozumiesz nowo poznane zagadnienia leksykalno-gramatyczne i poznasz ich zastosowanie w realnych sytuacjach. Rozwiàzujàc çwiczenia po ka˝dym z rozdzia∏ów oraz çwiczenia powtórzeniowe, masz szans´ zapami´taç naprawd´ du˝o nowych s∏ówek. Nie musisz, oczywiÊcie, uczyç si´ wszystkich s∏ów i zwrotów na raz. Jednak dzi´ki ich systematycznemu przedstawieniu z pewnoÊcià b´dziesz do nich ch´tnie wracaç. W razie wàtpliwoÊci, jak wymówiç dane s∏owo, zach´camy do si´gania do s∏owniczka, w którym wszystkie s∏owa podane zosta∏y wraz z uproszczonà wymowà. ˚yczymy przyjemnej nauki z kursem J´zyk angielski. 20 minut ka˝dego dnia
Spis treÊci Zasady wymowy w j´zyku angielskim / 8 1. Who are you? Powitanie i po˝egnanie / 10 Przedstawianie si´ / 10 Kraje i narodowoÊci / 11
Dialog / 14 Czasownik to be / 12 Pytania ogólne z czasownikiem to be / 12 åwiczenia / 15 Przeczenie z czasownikiem to be / 12
2. What time is your English class? Podawanie numerów telefonu / 17 Liczebniki / 16 Pytania szczegó∏owe Podawanie czasu / 17 z czasownikiem to be / 18
Dialog / 19 åwiczenia / 20
3. What do you do on Tuesdays? Codzienne czynnoÊci / 21 Dni tygodnia / 21 Ustalanie terminu spotkania / 23
Czas Present Simple zdania oznajmujàce / 22
Dialog / 24 åwiczenia / 25
4. Who’s that man? Rodzina / 26 Przedstawianie innych osób / 29 Wysuwanie propozycji / 29
Zaimki dzier˝awcze / 27 Dope∏niacz saksoƒski / 27
Dialog / 28 åwiczenia / 30
Przys∏ówki cz´stotliwoÊci / 32 Pytania i przeczenia w czasie Present Simple / 33
Dialog / 35 åwiczenia / 37
Liczba mnoga rzeczowników / 40
Dialog / 41 åwiczenia / 42
Czas Present Continuous / 45
Dialog / 47 åwiczenia / 48
åwiczenia powtórzeniowe 1–4 / 31 5. How often do you come here? Wyra˝anie upodobaƒ / 34
6. Can I speak to Helen, please? W biurze / 38 Rozmowa przez telefon / 39 7. How are you getting on? W mieÊcie / 43 Podawanie swojego miejsca zamieszkania / pobytu / 44 8. How much is it? W kiosku / 49 Robienie zakupów / 50
åwiczenia powtórzeniowe 5–8 / 55
–4–
Pytania w czasie Present Continuous / 51 Dialog / 53 Przeczenia w czasie Present åwiczenia / 54 Continuous / 51 Zaimki wskazujàce this / that / 52
Spis treÊci 9. Could you help me, please? Praca / 56 Wyra˝anie proÊby / 57 10. How can I get to the Old Town? Kierunek i miejsce / 61 Pytanie o drog´ / 62 11. What can you do? Umiej´tnoÊci / 66 Wyra˝anie wàtpliwoÊci / 68 12. What’s he like? Cechy charakteru / 71 Opisywanie wyglàdu / 71
Zaimki osobowe w funkcji dope∏nienia / 57
Dialog / 59 åwiczenia / 60
Zwrot There is … / There are … / 63
Dialog / 64 åwiczenia / 65
Czasownik can / 67
Dialog / 69 åwiczenia / 70
Przymiotniki w j´zyku angielskim / 72 Stopniowanie przymiotników / 73
Dialog / 74 åwiczenia / 75
åwiczenia powtórzeniowe 9–12 / 76 13. When shall we meet? Planowanie / 77 14. What do you have to do? Wokó∏ pracy / 82 Wyra˝anie zadowolenia / 84 15. What was your first job? Zawody / 88 Umiej´tnoÊci / 89 16. Can I take your orders? W restauracji / 93 Zamawianie w restauracji / 93
Liczebniki porzàdkowe / 78 U˝ycie przedimków a/an lub the / 78
Czasowniki have i have to / 83 Czasownik modalny must / 83
OkreÊlenia czasu / 87 Czas przesz∏y Past Simple czasownik to be / 90
Czasownik modalny will / 95
Dialog / 80 åwiczenia / 81
Dialog / 85 åwiczenia / 86
Dialog / 91 åwiczenia / 92
Dialog / 96 åwiczenia / 97
åwiczenia powtórzeniowe 13–16 / 98 17. What happened next? Pocieszanie / 99 Jak si´ czujemy w trudnej sytuacji / 99 CzynnoÊci / Wydarzenia / 100 18. Did you follow the instructions? Instrukcje obs∏ugi / 104 Przepraszanie / 105
Czas przesz∏y Past Simple / 100
Dialog / 102 åwiczenia / 103
Dialog / 107 Pytania i przeczenia w czasie przesz∏ym åwiczenia / 108 Past Simple / 106
–5–
Spis treÊci 19. What colour would you like? Ubrania / 109 Materia∏y / 109 Kolory / 109 Kupowanie ubraƒ / 110 20. What will the weather be like tomorrow? Pogoda / 115 Opis pogody / 115
Formy nieregularne czasu przesz∏ego Past Simple / 111
Czasowniki modalne may i might / 116
Dialog / 112 åwiczenia / 113
Dialog / 117 åwiczenia / 118
åwiczenia powtórzeniowe 17–20 / 120 21. Who knows how to make a tart? Jedzenie / 121 Propozycje / 124
Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne / 122
Dialog / 125 åwiczenia / 127
22. Do you agree? Ksià˝ki, filmy i koncerty / 128 Zgadzanie / Niezgadzanie si´ z rozmówcà / 129
U˝ycie so i neither / 129
Dialog / 131 åwiczenia / 133
23. What seems to be a problem? Zdrowie / 134 DolegliwoÊci / 135
U˝ycie have i have got (2) / 136
Dialog / 138 åwiczenia / 139
24. What were you doing on Tuesday? Wakacje / 141 Prowadzenie rozmowy towarzyskiej / 142
Czas przesz∏y Past Continuous / 143
Dialog / 144 åwiczenia / 146
åwiczenia powtórzeniowe 21–24 / 147 25. What’s it for? Obs∏uga komputera / 148 WyjaÊnianie powodu / 149 26. What if they lose? Sport / 154 27. What do you say? Kontakty mi´dzyludzkie / 159 Wyra˝anie opinii / 160
–6–
Dialog / 151 Konstrukcje typu: It is good to … / 150 åwiczenia / 152
U˝ycie go, do, play / 155 Zdania warunkowe typ I / 156
Czasowniki statyczne / 161
Dialog / 157 åwiczenia / 158
Dialog / 162 åwiczenia / 163
28. How did you use to play? Gry i zabawy / 164 Zaproszenia / 166
Konstrukcja used to + czasownik / 165 Dialog / 167 åwiczenia / 169
åwiczenia powtórzeniowe 25–28 / 170 29. What would you do? Ârodowisko / 171
Zdanie warunkowe typu II / 172 Wykrzyknienia i wzmocnienia / 173
Dialog / 174 åwiczenia / 175
Czas Present Perfect / 176 Czasownik modalny should / 178
Dialog / 179 åwiczenia / 180
Czas Present Perfect Continuous / 182
Dialog / 184 åwiczenia / 185
Stopniowanie przymiotników (2) / 187
Dialog / 189 åwiczenia / 190
30. Have you seen it yet?
31. How long have you been working here? Przemieszczanie si´ / 181 Wyra˝anie niezadowolenia / 183 32. What does she look like? Opis wyglàdu / 186 Komplementy / 187
åwiczenia powtórzeniowe 29–32 / 191 Klucz do çwiczeƒ / 192 T∏umaczenia dialogów / 208 S∏owniczek / 224 Tabela czasowników nieregularnych / 240
–7–
Zasady wymowy w j´zyku angielskim Wymowa angielska jest nieregularna. Podane ni˝ej zasady wymowy zosta∏y uproszczone, ale nale˝y pami´taç, ˝e istnieje du˝o wyjàtków od tych regu∏. Najlepiej uczyç si´ wymowy ka˝dego poznanego wyrazu.
SAMOG¸OSKI: Znak graficzny a
e i
o
u
y
ay ee ea oo oa ou
Sposób wymawiania wymawia si´ jak szerokie /e/ wymawia si´ jak /ei/, jeÊli na koƒcu wyrazu jest /e/ wymawia si´ jak /e/ na koƒcu wyrazu nie wymawia si´ wymawia si´ pomi´dzy /i/ a /y/ wymawia si´ jak /ai/, jeÊli na koƒcu wyrazu jest /e/ wymawia si´ jak /o∏/, jeÊli na koƒcu wyrazu jest /e/ wymawia si´ jako /o/ wymawia si´ jak /a/ wymawia si´ jak /ju/, jeÊli na koƒcu wyrazu jest /e/ wymawia si´ jak /i/ na koƒcu wyrazu, wymawia si´ jak /j/
Przyk∏ady hat [het] late [lejt]
wymawia si´ jak /ej/ wymawia si´ jak d∏ugie /i/ wymawia si´ jak /e/ wymawia si´ jak d∏ugie /i/ wymawia si´ jak d∏ugie /u/ wymawia si´ jak /o∏/ wymawia si´ jak /au/
say [sej] see [si] head [hed] read [rid] food [fud] road [ro∏d] found [faund]
bed [bed] fit [fit] site [sajt] hope [ho∏p] top [top] but [bat] mute [mjut] city [siti] you [ju]
SPÓ¸G¸OSKI: W wi´kszoÊci wymawia si´ jak w j´zyku polskim: b wymawia si´ jak /b/ c wymawia si´ jak /k/ wymawia si´ jak /s/ d wymawia si´ jak /d/ f wymawia si´ jak /f/ g wymawia si´ jak /g/ wymawia si´ jak /d˝/ h wymawia si´ jak /h/ j wymawia si´ jak /d˝/ k wymawia si´ jak /k/ l wymawia si´ jak /l/
–8–
book [buk] cook [kuk] face [fejs] dog [dog] foot [fut] big [big] rage [rejd˝] ham [hem] jam [d˝em] make [mejk] love [law]
Zasady wymowy w j´zyku angielskim m n p r s t v x w z
wymawia si´ jak /m/ wymawia si´ jak /n/ wymawia si´ jak /p/ wymawia si´ jak /r/ wymawia si´ jak /s/ wymawia si´ jak /t/ wymawia si´ jak /w/ wymawia si´ jak /ks/ wymawia si´ jak /∏/ wymawia si´ jak /z/
meet [mit] need [nid] play [plej] ride [rajd] sit [sit] take [tejk] live [liw] box [boks] win [∏in] zoom [zum]
ch
wymawia si´ jak /cz/ wymawia si´ jak /k/ wymawia si´ jak /sz/ wymawia si´ jak /f/ wymawia si´ podobnie jak /w/ wymawia si´ podobnie jak /r/ wymawia si´ jak /f/ wymawia si´ jak /m/
chat [czet] school [skul] shop [szop] bath [baf] the [we] wrong [rong] half [haf] calm [kam]
sh th wr lf lm
W brytyjskiej odmianie j´zyka angielskiego, najcz´Êciej w Anglii, /r/ wymawia si´ tylko na poczàtku wyrazu lub przed samog∏oskà (i to nie zawsze): right [rajt] break [brejk] Dla uproszczenia, wsz´dzie podano wymow´ z /r/, która jest bli˝sza j´zykowi polskiemu. Akcent w j´zyku angielskim jest zmienny. Zaznaczamy go za pomocà znaku [‘] przed sylabà akcentowanà: believe [bi’liw] dictionary [‘dikszenri] Tam, gdzie akcent przypada na drugà sylab´ od koƒca, czyli jak w j´zyku polskim, nie dodano znak akcentu.
–9–
Who are you?
1
Powitanie i po˝egnanie How are you? Jak si´ masz? Hello! CzeÊç! (powitanie) Hi! CzeÊç! (powitanie) Good morning. Dzieƒ dobry. (do po∏udnia) Good afternoon. Dzieƒ dobry. (po po∏udniu) Good evening. Dobry wieczór.
See you later. Do zobaczenia póêniej. Good bye. Do widzenia. Bye. CzeÊç. (po˝egnanie) Good night. Dobranoc.
Przedstawianie si´ / pytanie o samopoczucie My name is … . Nazywam si´… . / lub: I am … = I’m … Nazywam si´… Nice to meet you. Mi∏o mi ci´ poznaç. How are you? Jak si´ masz? And you? A ty? I’m fine, thanks. Dzi´kuj´, dobrze. I’m OK. Dobrze.
1
Co powiesz w nast´pujàcych sytuacjach?
1. na powitanie rano .............................. 2. na powitanie po po∏udniu .............................. 3. na powitanie wieczorem .............................. 4. na powitanie nieoficjalnie .............................. 5. na po˝egnanie oficjalnie .............................. 6. na po˝egnanie wieczorem ............................ 2
Uzupe∏nij dialogi.
Mike: Hello, my ……………………(1) Mike. Ann: Hello, Mike. ……………………(2) I’m Ann. Mike: ………………………………,(3) Ann. Mike: Hello, Ann. …………….(4)? Ann: I’m …………….(5), thanks. ……………(6)? Mike: I’m ……………(7). –10–
1
Who are you? Kraje i narodowoÊci China Chiny England Anglia Finland Finlandia France Francja Germany Niemcy Great Britain Wielka Brytania Greece Grecja Holland / The Netherlands Holandia Ireland Irlandia Italy W∏ochy Japan Japonia Poland Polska Russia Rosja Scotland Szkocja Spain Hiszpania Sweden Szwecja Switzerland Szwajcaria The Czech Republic Czechy USA USA 3
Chinese Chiƒczyk / Chinka English Anglik / Angielka Finnish Fin / Finka French Francuz / Francuzka German Niemiec / Niemka British Brytyjczyk / Brytyjka Greek Grek / Greczynka Dutch Holender / Holenderka Irish Irlandczyk / Irlandka Italian W∏och / W∏oszka Japanese Japoƒczyk / Japonka Polish Polak / Polka Russian Rosjanin / Rosjanka Scottish Szkot / Szkotka Spanish Hiszpan / Hiszpanka Swedish Szwed / Szwedka Swiss Szwajcar / Szwajcarka Czech Czech / Czeszka American Amerykanin / Amerykanka
Uzupe∏nij tabel´ kraje
narodowoÊci German
Spain Holland USA Russia Great Britain French Polish Chinese Finnish
–11–
Who are you?
1
Czasownik byç to be Podstawowym czasownikiem w j´zyku angielskim jest czasownik to be – byç. Odmienia si´ on nieregularnie i jego odmiany najlepiej jest nauczyç si´ na pami´ç. to be – byç I am ja jestem you are ty jesteÊ he / she / it is on / ona / ono jest
we are my jesteÊmy you are wy jesteÊcie they are oni sà
Najcz´Êciej, szczególnie w j´zyku mówionym, stosujemy formy skrócone czasownika to be. I’m you’re he’s she’s it’s
we’re you’re they’re
Form pe∏nych u˝ywamy np. na koƒcu zdania twiedzàcego lub jako krótkiej odpowiedzi, np.: Are you from Poland? JesteÊ z Polski? Yes I am. Tak, jestem.
Pytania ogólne z czasownikiem to be Pytania ogólne tworzymy, zamieniajàc kolejnoÊç podmiotu z orzeczeniem. Am I …? Czy jestem…? Are we …? Czy jesteÊmy…? Are you …? Czy jesteÊ…? Are you …? Czy jesteÊcie…? Is he …? Czy on jest…? Are they …? Czy oni / one sà…? Is she …? Czy ona jest …? Is it …? Czy to jest…? / Czy ono jest...? Forma pytajàca nie ma skrótu.
–12–
1
Who are you? Przeczenie z czasownikiem to be Przeczenie tworzymy poprzez dodanie wyrazu not po odmienionych formach to be. Najcz´Êciej u˝ywamy form skróconych. I’m not. Nie jestem. We aren’t. My nie jesteÊmy. You aren’t. Nie jesteÊ. You aren’t. Wy nie jesteÊcie. He isn’t. On nie jest. They aren’t. Oni / One nie sà. She isn’t. Ona nie jest. It isn’t. To nie jest. / Ono nie jest.
4
Wpisz skróconà form´ czasownika to be.
1. She … English. 2. We … Polish. 3. It … French. 4. They … Russian. 5
Zbuduj pytania, aby upewniç si´, co do narodowoÊci.
1. Japanese / you .....................? 2. French / they .........................? 3. Polish / we ............................? 4. Dutch / he .............................? 6
5. He … Swedish. 6. You … American. 7. I … German.
5. Swedish / Sven .....................................? 6. Italian / Paola .........................................? 7. Spanish / Jorge and Martina .................? 8. Chinese / it ............................................?
Wpisz form´ przeczàcà czasownika to be (skróconà).
1. We ……… Polish. 2. They ……… Chinese. 3. She ……… German. 4. I … Swiss. 5. You ……… Italian.
6. It ……… Spanish. 7. Robert ……… English. 8. Betty and Anna ……… Irish. 9. Jan ……… Russian. 10. The watch ……… Japanese.
–13–
Who are you?
1
Dialog
2
Susanne: Hello, my name’s Susanne. Martin: Hi, I’m Martin. Susanne: Nice to meet you, Martin. Martin: Nice to meet you, Susanne. Are you English? Susanne: No, I’m not. I’m Italian and my mother is Italian but my father is English. And you? Martin: I’m Swedish. Susanne: Oh, I see. Are your parents Swedish, too? Martin: My father is Swedish but my mother isn’t. She’s Spanish. Susanne: Spanish? My friend is Spanish. Martin: Really? That’s a nice watch. Is it Swiss? Susanne: No, it isn’t. It’s Japanese. Martin: What’s the time? Oh, it’s late. See you later, Susanne. Susanne: See you. Bye. and i, a but ale, lecz too te˝ my mother moja matka my father mój ojciec my parents moi rodzice really? naprawd´? I see rozumiem my friend mój przyjaciel / moja przyjació∏ka nice ∏adny, mi∏y watch zegarek What’s the time? Która godzina? it’s late jest póêno 7
Czy podane zdania sà zgodne z treÊcià dialogu?
1. Martin isn’t English. 2. Susanne is English. 3. The watch is nice. 4. It isn’t late. 5. The watch is Japanese. –14–
1
Who are you? åwiczenia 8
Wstaw odpowiednie formy czasownika to be: (+) twierdzàce lub (–) przeczàce.
1. She (+) ……… French and he (+) ……… Spanish. 2. We (–) ……… Italian. We (+) ……… French. 3. The watch (+) ….. Swiss. 4. It (–) ….. Holland. It (+) ……… Germany. 5. They (+) ……… Chinese but we (+) ……… Japanese. 6. We (+) ……… Czech and he (+) ……… Czech, too. 7. My mother (+) ……… Italian. 8. It (+) ……… German. 9
Uzupe∏nij dialog.
Gregory: Ann: Gregory: Ann: Gregory: Ann: Gregory: Ann:
……… My …… ‘s Gregory. (1) I’m Ann. …………, Ann. (2) ………… English? (3) No, ………… I’m Irish. ………… ? (4) I’m American. Bye, Ann. See you ………… (5) ………… bye, Gregory. (6)
10 Czy to nazwy krajów (K) czy narodowoÊci (N)? 1. Poland ... 2. French ... 3. Swiss ... 4. Germany … 5. German … 6. Dutch … 7. China … 8. Spanish … 9. Irish … 10. Polish … 11. Italy … 12. Sweden … 13. Finnish … 14. Greek … 15. Greece …16. American … 17. Japan … 18. Chinese … 19. Chech … 20. Swedish … 21. Russia … 22. Russian … 23. USA … 24. Switzerland… 25. Holland … 26. The Netherlands …
–15–
What time is your English class?
2
Liczebniki 1 one 2 two 3 three 4 four 5 five 6 six 7 seven 8 eight 9 nine 10 ten
11 eleven 12 twelve 13 thirteen 14 fourteen 15 fifteen 16 sixteen 17 seventeen 18 eighteen 19 nineteen
20 twenty 21 twenty-one 30 thirty 40 forty 50 fifty 60 sixty 70 seventy 80 eighty 90 ninety
100 one hundred 101 one hundred and one 1000 one thousand 1101 one thousand one hundred and one 1 000 000 one million 1 000 000 000 one billion
1
Napisz s∏ownie poni˝sze liczby.
1. 12 ................................................................................ 2. 34 ................................................................................ 3. 120 .............................................................................. 4. 1200 ............................................................................ 5. 65 ................................................................................ 6. 90 ................................................................................ 7. 100 .............................................................................. 8. 903 .............................................................................. 9. 19 ................................................................................ 10. 11 .............................................................................. 11. 3510 .......................................................................... 12. 235 ............................................................................
–16–
2
What time is your English class? Podawanie numerów telefonu What’s your phone number? Jaki jest twój numer telefonu? home number numer domowy work (office) number numer do pracy mobile number numer komórkowy My phone number is double four three eight oh nine oh six. Mój numer telefonu to: 44 38 09 06. W numerze telefonu podajemy cyfry pojedynczo, najcz´Êciej robiàc przerw´ po dwóch cyfrach. Powtarzajàce si´ cyfry podajemy za pomocà s∏owa double, co oznacza podwójny zdublowany. Numer 05 13 44 37 wymawiamy: oh five – one three – double four – three seven Powy˝sze zasady nie sà Êcis∏e. Amerykanie cz´sto nie u˝ywajà double, a zero wymawiajà jak zero w matematyce tzn. /zirou/. Czyli: 05 13 44 37 to zero five one three four four three seven
Podawanie czasu What time is it? Która godzina? What time are your classes? O której sà twoje zaj´cia? Czas podawany jest na dwa sposoby – wed∏ug 12-godzinnego lub 24-godzinnego zegara. Pierwszy sposób jest bardziej z∏o˝ony, ale wcià˝ przewa˝a w codziennych rozmowach. S∏owa niezb´dne to: past po, np. ten (minutes) past three 03:10 lub 15:10 to za, np. ten (minutes) to three 02:50 lub 14:50 half past wpó∏, np. half past three 03:30 lub 15:30 quarter past / to kwadrans po / przed, np. a quarter past three / a quarter to three 03:15 lub 15:15 / 02:45 lub 14:45 Poniewa˝ mamy do dyspozycji tylko 12 godzin, musimy dodaç: in the morning rano in the afternoon po po∏udniu in the evening wieczorem W zapisie cz´sto stosuje si´ a.m. i p.m. (przed po∏udniem i po po∏udniu), np. 3:35 a.m. (rano) 4:50 p.m. (po po∏udniu). System 24-godzinny u˝ywany jest zwykle w oficjalnym j´zyku. 16:45 – sixteen forty five (quarter to five in the afternoon / p.m.) 06:30 – six thirty (half past six in the morning / a.m.) itd. –17–
What time is your English class?
2
2
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Napisz s∏ownie podane godziny, stosujàc system 12-godzinny. Np.: 16:30 – half past four in the afternoon 17:30 ………………………………………………………………….. 5:40 …………………………………………………………………… 20:00 ………………………………………………………………….. 12:15 ………………………………………………………………….. 9:00 …………………………………………………………………… 7:45 …………………………………………………………………… 13:20 ………………………………………………………………….. 1:00 …………………………………………………………………… 18:21 ………………………………………………………………….. 19:30 …………………………………………………………………..
Pytanie szczegó∏owe z czasownikiem to be Where? Gdzie? What? Co? Who? Kto? When? Kiedy? What time? O której godzinie? Pytania szczegó∏owe tworzymy tak samo jak pytania ogólne (patrz str.12), czyli stosujàc szyk przestawny zdania (odmienione s∏ówko to be przed osobà/rzeczà) i stawiajàc na poczàtku pytania s∏ówko pytajàce (patrz: tabela), np. Where are you? Gdzie jesteÊ? What is this? Co to jest? Who are you? Kim jesteÊ? When is it? Kiedy to jest? What time is the film? O której jest film? 3
Uzupe∏nij pytania s∏ówkami pytàjacymi z tabeli powy˝ej.
1. ………… is it? It’s a watch. 2. ………… is he? He’s in London. 3. ………… is it? It’s Ann. 4. ………… is it? It’s in summer. 5. ………… are they? They’re in Paris. –18–
6. ………… is he? He’s my friend. 7. ………… is she? She’s my mother. 8. ………… is it? It’s in Great Britain. 9. ………… is it? It’s 5:30 p.m. 10. ………… are you? I’m in Scotland.
2
What time is your English class? Dialog
3
Helen: Hello again. Mark: Oh, hi! How are you today? Helen: I’m fine, thanks. Mark: That’s good. Listen, what’s your phone number? It isn’t in my phone book. Helen: Are you ready? Mark: Yes. Helen: It’s 44 23 01 33 08. Mark: 44 23 01 33 08? Helen: Exactly. And what’s your number? Mark : My number is 44 89 88 01 11. Helen : 44 89 88 02 11? Mark : No, it’s 01 11. Helen : OK. What time are your English classes? Mark: At 9:00. Helen: It’s 8:55. Mark: Really? I must dash now! See you in the afternoon. Helen: Wait! My classes are at 9:00, too. Mark: Come on then! It’s late. again znowu, ponownie thanks dzi´kuj´ / dzi´ki listen s∏uchaj phone number numer telefonu phone book ksià˝ka telefoniczna (np. w telefonie komórkowym) ready gotowy exactly dok∏adnie (tak) classes lekcje, zaj´cia English classes kurs j´zyka angielskiego I must dash now! Musz´ spadaç! in the afternoon po po∏udniu wait poczekaj Come on then! No chodê!
–19–
2
What time is your English class? 4
Czy podane zdania sà zgodne z treÊcià dialogu?
1. The phone number is in the phone book. 2. The English classes are at nine. 3. It’s a quarter to nine. 4. Helen is fine. 5. It’s late.
åwiczenia 5
Uzupe∏nij wyra˝eniami z dialogu.
1. Alan: What’s your ………………? Bill: It’s 23 56 78 00 2. Alan: ……………………… your classes? Bill: At half past five. 3. Alan: ……………………………………? Bill: I’m fine, thanks. 4. Alan: Good bye. Bill: Bye, see you ………………. 5. Alan: ………………, is it your phone number? Bill: No, it isn’t. 6
Numery telefoniczne i ich zapis s∏owny nie zawsze si´ zgadzajà. Popraw b∏´dy, jesli trzeba.
51 23 55 67 – five one two three double five six seven (1) 48 00 56 02 – four nine double oh five six oh two (2) 85 11 37 37 – eighty five double one three seven three seven (3) 13 22 90 43 – one three two two nine zero four three (4) 12 00 78 92 – twenty oh oh seven eight nine two (5) 7
Która godzina?
1. half past three in the morning …… 2. eight in the evening ………… 3. thirteen twenty five ………… 4. eight to ten a.m. ………… 5. seven fifteen ………… –20–
6. nine p.m. ………… 7. a quarter to eleven in the evening ……… 8. six forty ………… 9. ten to five in the afternoon ………… 10. one p.m. …………
3
What do you do on Tuesdays? Codzienne czynnoÊci Everyday activities Codzienne czynnoÊci buy kupowaç come back home wracaç do domu cook dinner gotowaç obiad eat out jeÊç na mieÊcie get up wstawaç (z ∏ó˝ka) go out in the evening sp´dzaç wieczór na mieÊcie go shopping iÊç na zakupy go to school jechaç do szko∏y go to the cinema iÊç do kina The days of the week Dni tygodnia go to work jechaç do pracy Monday poniedzia∏ek have breakfast jeÊç Êniadanie on Monday w poniedzia∏ek learn English uczyç si´ angielskiego on Mondays w poniedzia∏ki leave home wychodziç z domu Tuesday wtorek listen to music s∏uchaç muzyki Wednesday Êroda live mieszkaç Thursday czwartek make tea / coffee robiç herbat´ / kaw´ Friday piàtek meet spotykaç si´ z... Saturday sobota read czytaç Sunday niedziela sleep spaç stay at home nie wychodziç z domu watch TV oglàdaç telewizj´ work pracowaç work at home pracowaç w domu
1
Po∏àcz wyrazy z kolumny A z wyrazami z kolumny B. A B go (x4) dinner come back breakfast cook to the cinema listen to home (x2) work to work make music stay at home (x2) learn coffee leave shopping have to school English out in the evening –21–
What do you do on Tuesdays?
3
Czas Present Simple (czas teraêniejszy prosty) – zdania twierdzàce Czasu Present Simple u˝ywamy, aby opisaç: – prawdy ˝yciowe, sta∏e zasady i regu∏y – codzienne czynnoÊci – nawyki Zdania twierdzàce tworzy si´ nast´pujàco: Podmiot (osoba/rzecz) + orzeczenie (czasownik w formie podstawowej) + reszta zdania np. I live in Wroc∏aw. Ja mieszkam we Wroc∏awiu. Uwaga! W 3. osobie liczby pojedynczej – he/she/it – czasownik przybiera koƒcówk´ -s/-es: He lives in England. On mieszka w Anglii. She comes from Scotland. Ona jest ze Szkocji. Odmiana czasownika to live – ˝yç / mieszkaç: to live – ˝yç / mieszkaç I live you live he / she / it lives
we live you live they live
JeÊli czasownik koƒczy si´ na -ch, -tch, -sh, -ss lub -o w 3 os. l.p. dodajemy -es: he / she / it watches on / ona / ono patrzy he / she / it goes on / ona / ono idzie JeÊli czasownik jest z∏o˝ony z dwóch wyrazów, -(e)s dodajemy do pierwszego z nich: he / she / it gets up on / ona / ono wstaje Czasownik have – mieç jest wyjàtkiem – 3 os. l.p. brzmi: he / she / it has on / ona / ono ma
–22–
3
What do you do on Tuesdays? 2
Wstaw podane w nawiasach czasowniki w odpowiedniej formie.
1. I ...............................................(live) 2. He ........................................(listen) 3. They ......................................(work) 4. Betty .....................................(learn) 5. Betty and John ....................(at out) 6. My friend ............................(watch)
7. We ......................................(go out) 8. My friend and I .......................(have) 9. English people .........................(read) 10. My friend and I ......................(stay) 11. My mother .........................(get up) 12. You .........................................(buy)
Ustalanie terminu spotkania Gdy ustalamy termin lub miejsce spotkania, warto u˝ywaç poni˝szych zwrotów: Let’s meet on Monday! Spotkajmy si´ w poniedzia∏ek! at 8:00 o godz. 8:00 in London w Londynie Let’s make it Monday. Niech b´dzie poniedzia∏ek. How about 11:00? Mo˝e o 11:00? How about Tuesday? Mo˝e we wtorek? I can’t make it then. Wtedy nie mog´. I can’t make it at 10:00. O 10:00 nie mog´. I can’t make it on Monday. W poniedzia∏ek nie mog´.
3
Uporzàdkuj wyrazy tak, aby powsta∏y poprawne zdania:
1. Friday / meet / let’s / on …………………………… 2. I / make / 8:00 / it / can’t / at ……………………… 3. 12:00 / about / how / ? …………………………… 4. it / then / can’t / I / make …………………………… 5. at / meet / let’s / 10:00 …………………………… 4
Becky i Clare próbujà si´ umówiç. Uzupe∏nij dialog.
Becky: Let’s ……………… on Friday at 8:00 in the evening. (1) Clare: I’m sorry. I ……… make ……… then. How ……………… Saturday? (2) Becky: Let’s ………… it ……… Saturday. What ………………? (3) Clare: At 5:00 in the afternoon? Becky: ……………… problem. See you. (4) Clare: ………………………………… (5) –23–
What do you do on Tuesdays?
3
Dialog
4
Peter: Life’s not fair. I get up at six on Mondays. Henry: That’s early. I get up at seven but my wife gets up at eight! Peter: Lucky her! Why so late? Henry: She leaves home at nine. Peter: I see. What about weekends? Henry: On Saturdays we get up early, too. We go shopping. Peter: I go shopping on Fridays. On Saturdays I sleep until 10:00. Henry: On Fridays we come back home late and we’re tired. I listen to music in the evening and my wife watches a TV series. Peter: I watch sports. My wife cooks dinner and then reads magazines. Henry: We eat out at weekends. Peter: We stay at home. Henry: In fact, we’re very different. Peter: But we’re still good friends. Henry: Of course. Let’s meet on Saturday. Peter: OK. Let’s make it Saturday. What time? Henry: At five? Peter: I can’t make it then. I’m sorry. How about half past six? Henry: No problem. See you on Saturday. Peter: See you. early wczeÊnie my wife moja ˝ona why? dlaczego? How about / What about …? A co z…? / A co powiesz na…? weekends weekendy until 10 (a˝) do 10 tired zm´czony TV series serial telewizyjny sports sport then potem magazines pisma kolorowe in fact prawd´ mówiàc different inny, ró˝ny still tu: pomimo to of course oczywiÊcie I’m sorry. Przykro mi. / Przepraszam. No problem. W porzàdku. –24–
3
What do you do on Tuesdays? 5
Czy podane zdania sà zgodne z treÊcià dialogu?
1. Peter watches sports. 2. Henry stays at home at weekends. 3. Peter goes shopping on Saturday. 4. Peter sleeps until 10:00 on Mondays. 5. Henry listens to music in the morning. 6. Peter and Henry are friends. 7. Henry gets up at seven. 8. Henry is tired on Fridays. 9. Peter gets up early on Mondays. 10. Peter cooks dinner.
åwiczenia 6
Wstaw czasowniki w nawiasach w odpowiedniej formie.
1. I ……… in England but he ………… in Poland. (live). 2. She …………… at 7:00 and I ……………… at 7:00 too. (get up) 3. My friend ………………… sports on TV but I ………… films. (watch) 4. They…………… at home on Saturdays but we go out. (stay) 5. I ………… shopping on Wednesdays but she ……………… on Tuesdays. (go) 6. He ……………… home early but you ………………… late. (come back) 7. Ann …………. breakfast at 7:30 and I ………… breakfast at 7:30, too. (have) 8. John and Helen ……………. to the cinema on Sundays. (go) 7
Uporzàdkuj dni tygodnia i uzupe∏nij zdania zgodnie z planem zaj´ç Ann.
Friday – meet friends Tuesday – learn English Thursday – go shopping Saturday – go to the cinema Sunday – eat out Monday – get up early Wednesday – cook dinner
1. On ………. she ……………………… 2. On ………. she ……………………… 3. On ………. she ……………………… 4. On ………. she ……………………… 5. On ………. she ……………………… 6. On ………. she ……………………… 7. On ………. she ………………………
–25–
Who’s that man?
4
Rodzina Family Rodzina mother matka mum mama father ojciec dad tata parents rodzice Mum and Dad rodzice (zdrobniale) sister siostra brother brat son syn daughter córka child dziecko children dzieci husband mà˝ wife ˝ona
cousin kuzyn / kuzynka aunt ciotka uncle wujek grandmother babcia grannie babcia (zdrobniale) grandfather dziadek grandpa dziadek (zdrobniale) grandson wnuk granddaughter wnuczka nephew siostrzeniec / bratanek niece siostrzenica / bratanica Rodzina ˝ony / m´˝a to in-laws, a wi´c: mother-in-law teÊciowa father-in-law teÊç
1
Me to znaczy ja. Kim sà te osoby dla mnie? (1) Margaret + (2) Mathew Ø (3) Betty – (8) Mary – (9) John + + (4) Mark Emma (8) Ø Ø Me – (5) Fiona – (6) Robert (7) Paul
(1) – ………… (4) – ………… (7) – …………
–26–
(2) – ………… (5) – ………… (8) – …………
(3) – ………… (6) – ………… (9) – …………
4
Who’s that man? Zaimki dzier˝awcze Zaimków dzier˝awczych u˝ywa si´ w j´zyku angielskim cz´Êciej ni˝ w j´zyku polskim. Wyst´pujà zawsze np. przed nazwami cz∏onków rodziny. Czyli: my mother, your brother, her sister – moja matka, twój brat, jej siostra itd. Po polsku mo˝na powiedzieç: On chodzi do kina z bratem lub: ze swoim bratem, ale nie jest to konieczne. Po angielsku nale˝y powiedzieç: He goes to the cinema with his brother – with brother jest niepoprawne. my mój your twój / pana / pani his jego her jej its jego (rzeczy lub zwierz´cia)
our nasz your wasz / paƒstwa their ich
Dope∏niacz saksoƒski W j´zyku angielskim zachowa∏ si´ tylko jeden przypadek – dope∏niacz, który odpowiada na pytania: do kogo/czego coÊ nale˝y. Aby utworzyç dope∏niacz, musimy u˝yç konstrukcji zwanej dope∏niaczem saksoƒskim. Tworzymy go, dodajàc do rzeczownika w liczbie pojedynczej koƒcówk´ -’s (apostrof + ma∏e s). W liczbie mnogiej dodajemy do rzeczownika sam apostrof (-’): Ann’s sister siostra Anny Tom’s van ci´˝arówka Toma cats’ milk mleko kotów my brothers’ dog pies moich braci Uwaga! ‘s nie ma nic wspólnego ze skrótem od is! 2
Uzupe∏nij zdania zaimkami dzier˝awczymi.
1. He watches sports on TV with ………………… father. 2. She lives with ……………… parents. 3. They go to school with ………………… cousin. 4. We go shopping with ………………… grandmother. 5. Peter listens to music with …………… sister. 6. I learn English with ……………… brother. 7. Meg and Betty have breakfast with …………… mother. 8. Her brother reads for …………… son. 9. Their daughter works with ………… cousin. 10. The city is famous for ………… parks. –27–
Who’s that man?
4
Dialog
5
Fiona: Hello. Jack: Hi! How are you? Fiona: I’m OK. And you? Jack: I’m fine. This is my brother, Ted. Fiona: Nice to meet you, Ted. I’m Fiona. Ted: Nice to meet you, Fiona. Jack: Do you fancy going for a coffee? Fiona: Good idea. Let’s have coffee and talk about our plans. Jack: This looks good. Let’s sit by the window, shall we? Fiona: OK. Let’s. Your grandfather has a boat, is that right? Jack: Yes. He says we may use it from Monday to Friday. Fiona: What about the weekend? Jack: He needs it then. Aunt Molly and uncle Brian want to go sailing with their three daughters. Fiona: I see. Monday to Friday is five days. Only us and the sea. Great! Jack: My grandpa’s boat is great, too. What about the weather? Fiona: No rain, please! Do you fancy ...? Czy masz / macie ochot´...? good idea dobry pomys∏ talk about rozmawiaç o boat ∏ódka, jacht Am I right? Czy mam racj´? we may mo˝emy (wolno nam) he needs on potrzebuje want to chcieç go sailing ˝eglowaç only us tylko my the sea morze great wspania∏y, wspaniale the weather pogoda rain deszcz no rain bez deszczu please prosz´
–28–
4
Who’s that man? 3
Czy podane zdania sà zgodne z treÊcià dialogu?
1. Ted is Jack’s brother. 2. They go home. 3. They have tea. 4. They talk.
5. Jack’s grandfather has a boat. 6. They may use it at the weekend. 7. Molly and Brian have two sons. 8. They need rain.
Przedstawianie innych osób Najprostszy sposób przedstawiania innych osób to: This is … To jest… This is Isabel. To jest Isabel. This is my friend Isabel. To moja przyjació∏ka, Isabel. Cz´sto, w przyjacielskim gronie, wystarczy wymieniç imi´. Bardziej oficjalny sposób, to: Let me introduce Mr John Brown, your new manager. Pozwólcie (Pozwolà paƒstwo), ˝e przedstawi´ pana Johna Browna, waszego nowego menad˝era.
Wysuwanie propozycji W j´zyku angielskim mo˝na zaproponowaç jakàÊ czynnoÊç na wiele sposobów. Najprostszy z nich to: Let’s + czasownik, np.: Let’s go! Chodêmy! Let’s see! Zobaczmy! Brzmi to bardzo bezpoÊrednio. ˚eby wyglàda∏o to na sugesti´, warto dodaç shall we?: Let’s go, shall we? Mo˝e ju˝ pójdziemy? Let’s watch the match on TV. Obejrzyjmy ten mecz w telewizji. Let’s work now, shall we? Popracujmy teraz prosz´. JeÊli zgadzamy si´ na propozycj´, mo˝na po prostu powtórzyç: Do you fancy going… ? OK. Let’s. Do you fancy having… ? Drugi cz´sty sposób to: Do you fancy seeing… ? Do you fancy + ... - ing, tzn. do czasownika trzeba dodaç -ing, np. Do you fancy going to the cinema on Saturday? Mo˝e poszlibyÊmy do kina w sobot´? / Masz ochot´ na kino w sobot´? 4
Zaproponuj podane poni˝ej zaj´cia. W ka˝dym przypadku napisz przyk∏ady na 3 poznane sposoby: Let’s … / Let’s …, shall we? / Do you fancy …?
1. listen to music: ………………. / …………………. / ……………….. 2. meet Betty: ………………… / …………………. / ………………… 3. go home: ………………… / ……………… / ……………………… –29–
Who’s that man?
4
åwiczenia 5
Wstaw dope∏niacz saksoƒski lub zaimek dzier˝awczy.
1. Ted …… brother lives in Scotland. 2. Ann …… son learns German. 3. Peter …… friend lives with ………. parents. 4. I go to the cinema with ………. cousin. 5. Susan ……… daughter goes to school with Mathew ……… son. 6. Patty goes shopping with ……… husband but Rose goes shopping with …….. friend Ashley. 7. We visit ……… aunt Jennifer in summer. 8. Andrew ………. wife works at home. 9. You watch sports on TV with ………… friend Paul. 10. Gina, William…… friend, has breakfast at 6:00. 6
Uzupe∏nij dialog.
Tom: Brenda: Anna: Tom: Brenda: Tom: Brenda: Tom: Brenda: Tom: Brenda: 7
Hello, this …………… (1) my sister Anna. Hello, Anna. Nice to meet you. Nice to meet you, too. ………………… (2) going to the cinema? Good ………… (3) . …… (4) see what’s on. ‘Spiderman III’. They say it’s good. All right. ‘Spiderman’. And next? ……… (5) have a game of billiards. ………! (6). But where? In the new club. OK. …………… (7).
Wpisz brakujàce wyrazy wed∏ug podanych informacji. Maria + John Æ Betty, Joe
1. Maria is John’s ……………… 2. John is Maria’s ……………… 3. Betty and Joe are their ……………… 4. Betty is their ……………………
–30–
5. Joe is their ………………… 6. Maria is their ……………… 7. John is their ………………
åwiczenia powtórzeniowe 1–4 1
Uporzàdkuj wyrazy tak, by utworzy∏y poprawne zdania.
1. John in watches evenings sports TV the on 2. at children up 7:00 Ann’s get 3. breakfast and Fiona Mark Sundays have 10:00 on at 4. her out Susan and go evening Jill in the friend 5. with Phil works Betty 6. cinema do the going to you fancy? 7. film find good a let’s 8. cousin me John introduce let my 9. on cooks she Saturdays dinner 10. 6 he until works p.m. 2
Wstaw czasowniki w nawiasach w odpowiednich formach.
1. My name …………………. (be) Harold. 2. We …………………. (live) in Oxford. 3. She …………………. (learn) Japanese. 4. Let’s ……………… (have) dinner at 6:00. 5. Mike …………………(work) with Paul. 6. Do you fancy …………(go) shopping? 7. Peter …………………(have) a brother. 8. Mary’s children ………(be) at home now. 9. I……………………….(be) Polish. 10. People …………………(listen) to music in the morning. 3
Uzupe∏nij dialog. Spróbuj umówiç si´ na wtorek. Czas zapisz s∏ownie.
Sheila: ………… (1) meet on Monday. You: I’m sorry. ………………………………… (2) Sheila: ……………………………… Tuesday? (3) You: O.K. ………………………… (4) What time? Sheila: ………………………………………………… (18:45). (5) You: That’s late. ………………………… (16:00)? (6) Sheila: That’s early! …………………………… (16:30). (7) You: All right. …………………………… (8) Sheila: ………………………… (9)
–31–
How often do you come here?
5
OkreÊlenia czasu – przys∏ówki cz´stotliwoÊci always zawsze usually zwykle often cz´sto sometimes czasami seldom rzadko hardly ever rzadko kiedy never nigdy
every day codziennie every night co wieczór, co noc every morning co rano every week co tydzieƒ every month co miesiàc every year co roku every two hours co dwie godziny every three days co trzy dni
once a week raz w tygodniu twice a month dwa razy w miesiàcu three times a year trzy razy w roku from time to time od czasu do czasu Jednowyrazowe okreÊlenia czasu (np. often, never) majà sta∏e miejsce w zdaniu. Stojà mi´dzy podmiotem (osoba, rzecz, zaimek, np. he, you, it, itp.) a czasownikiem: I often work until 6:00. Cz´sto pracuj´ do szóstej. OkreÊlenia z∏o˝one (np. every day, once a week) stawiamy zwykle na koƒcu zdania: She watches TV every day. Ona codziennie oglàda telewizj´. OkreÊlenia z∏o˝one mo˝na, dla podkreÊlenia, postawiç równie˝ na poczàtku zdania: Every year they meet their friend in USA. Co roku spotykajà si´ z przyjacielem w USA. On Sundays they eat out. W niedziele jedzà na mieÊcie. 1
Ustaw podane okreÊlenia czasu na osi w odpowiedniej kolejnoÊci.
1. often / sometimes / always / never / usually / seldom / hardly ever 100% always
0% never
2. once a month / every day / twice a year / every four hours / every week 100% always –32–
0% never
5
How often do you come here? Pytania i przeczenia w czasie Present Simple Pytania i przeczenia w czasie Present Simple tworzymy za pomocà s∏owa do. W 3 os. l.p. (he, she, it) do ma koƒcówk´ -es: does. W zdaniu z formà do / does czasownik wyst´puje w formie podstawowej – bez koƒcówki -(e)s. You live in England. Æ Do you live in England? Czy mieszkasz w Anglii? She lives in Scotland. Æ Where does she live? Gdzie ona mieszka Pytania szczegó∏owe tworzymy przez postawienie s∏ówka pytajàcego (patrz str. 18) przed do / does. W przeczeniu do / does ∏àczy si´ z not: do not lub does not. Najcz´Êciej jednak u˝ywamy skrótów: don’t i doesn’t. You live in England. Æ You don’t live in England. Ty nie mieszkasz w Anglii. She lives in Scotland. Æ She doesn’t live in Scotland. Ona nie mieszka w Szkocji. Jednorazowe okreÊlenia czasu stojà po podmiocie (osoba, rzecz, zaimek, np. he, you, it, itp.), a przed czasownikiem (w tym wypadku cook): Does she often cook? Czy ona cz´sto gotuje? W przeczeniu stojà mi´dzy don’t / doesn’t a czasownikiem: She doesn’t often cook. Ona nie gotuje cz´sto. Z∏o˝one okreÊlenia czasu stawiamy na koƒcu zdania pytajàcego / przeczàcego: She does not cook every day. Ona nie gotuje codziennie. Do you meet your friends once a week? Czy spotykasz si´ z przyjació∏mi raz w tygodniu? 2
Utwórz pytania ogólne do poni˝szych zdaƒ.
1. You read ‘The Times’. ..............................................................................? 2. He goes to the cinema. ..........................................................................? 3. Her children go to school. ........................................................................? 4. Betty stays at home at weekends. ..........................................................? 5. My sister works on Saturdays. ................................................................? 3
Napisz zdania przeczàce, korzystajàc z podanych zwrotów. Np.: work hard every week – I don’t work hard every week.
1. stay at home on Saturdays ........................................................ 2. go to work on Sundays .............................................................. 3. listen to music in your car .......................................................... 4. get up at 6:00 ............................................................................ 5. go to the cinema every day ........................................................ –33–
How often do you come here?
5
Wyra˝anie upodobaƒ Mówiàc o tym, co lubimy mo˝emy u˝ywaç nast´pujàcych czasowników: like lubiç love uwielbiaç enjoy podobaç si´/lubiç fancy podobaç si´/ mieç ochot´ Spójrzmy na przyk∏ady: I like rock music. Lubi´ muzyk´ rockowà. / Podoba mi si´ muzyka rockowa. I love rock music. Uwielbiam muzyk´ rockowà. I enjoy rock music. Lubi´ rocka. I fancy rock music. Podoba mi si´ rock. W j´zyku angielskim kolejnoÊç wyrazów jest bardzo wa˝na. Bardzo lubi´ muzyk´. I like music very much. Cz´sty b∏àd to: I very much like music. Very much stawiamy zawsze na koƒcu zdania: I enjoy listening to music very much. JeÊli nie lubimy czegoÊ, mo˝emy powiedzieç po prostu: I don’t like jazz music. Nie lubi´ jazzu. I don’t like jazz music very much. Nie przepadam za jazzem. I don’t enjoy jazz music. Ni´ lubi´ jazzu. Najmocniejsze okreÊlenie to: hate nie znosiç, nie cierpieç. I hate jazz music. Nie cierpi´ jazzu. Po s∏owach like, love, enjoy, fancy, hate czasownik przybiera koƒcówk´ -ing, np.: I like going to concerts. Lubi´ chodziç na koncerty. I love going to concerts. Uwielbiam chodziç na koncerty I enjoy going to concerts. Lubi´ chodziç na koncerty. I fancy going to concerts. Lubi´ chodziç na koncerty. I hate going to concerts. Nie znosz´ chodziç na koncerty.
–34–
5
How often do you come here? 4
Uporzàdkuj czasowniki od najbardziej do najmniej pozytywnych i wstaw do w∏aÊciwych zdaƒ: like very much / don’t like very much / hate / love / like / don’t like
1. I …… Italian food …………. It’s fantastic. 2. I really ………………… getting up late. It’s great. 3. I …………………. coffee! I never have it. 4. I …………………. Betty. She’s nice. 5. People …………………… getting up early. 6. I ……………… TV series ……………… They’re boring.
Dialog Lisa: Betty: Lisa: Betty: Lisa: Betty: Lisa: Betty: Lisa: Betty: Lisa: Betty: Lisa: Betty: Lisa: Betty: Lisa: Betty: Lisa: Betty: Lisa: Betty:
6
How often do you go out in the evening? Once a month, perhaps. It isn’t very often. Well, I usually work at home, too. You work way too much. I need the money. I know. Do you like classical music? Not really. I never listen to it. How about going to a concert on Saturday? I usually work on Saturdays. The concert starts at eight in the evening. You don’t work till eight on Saturdays, do you? No, I don’t. Classical music? Well, I don’t think so. Do you fancy jazz? Not really. It’s difficult. Classical music is but jazz isn’t. I like jazz very much. Especially smooth jazz. It’s so relaxing! If you say so. Do you often go to jazz concerts? I enjoy going to the jazz festival in summer. When is it? It starts on Saturday this week and ends next Friday. O.K. You choose this time. You see? My life isn’t all work. But next time – Bach. We’ll see...
–35–
How often do you come here?
5
perhaps byç mo˝e It isn’t very often. To nie za cz´sto. too much za du˝o money pieniàdze know wiedzieç concert koncert like lubiç classical music muzyka klasyczna start zaczynaç si´ I don’t think so. Nie sàdz´. Do you fancy jazz? Czy podoba ci si´ jazz? I’m not sure. Nie jestem pewien. 5
Czy podane zdania sà zgodne z treÊcià dialogu?
1. Betty works at home. 2. Lisa listens to classical music. 3. The festival ends on Wednesday. 4. Jazz music is relaxing. 5. Betty loves smooth jazz.
–36–
difficult trudny very much bardzo especially szczególnie so relaxing taki relaksujàcy If you say so. Skoro tak mówisz. I enjoy sprawia mi przyjemnoÊç this week w tym tygodniu choose wybieraç this time tym razem You see? A widzisz? next time nast´pnym razem We’ll see ... Zobaczymy...
5
How often do you come here? åwiczenia 6
Zbuduj poprawne pytania wykorzystujàc podane wyrazy (uwa˝aj na koƒcówk´ czasowników w 3. os. l.p.).
1. like you going to the cinema? ........................................................................ 2. she lives in Glasgow? .................................................................................... 3. they enjoy rock music? .................................................................................. 4. you eat out often? .......................................................................................... 5. Mark and Betty go out in the evenings? ........................................................ 6. how often work you at weekends? ................................................................ 7. people in England have tea in the afternoon? ................................................ 8. John works with you? .................................................................................... 9. your brother hates rock music? ...................................................................... 10. his niece goes to school? ............................................................................ 7
Wstaw okreÊlenia cz´stotliwoÊci we w∏aÊciwe miejsce.
1. We meet. / sometimes ................................................................................ 2. They have breakfast. / never ................................................................................ 3. She learns English. / every day ................................................................................ 4. Peter goes out. / every night ................................................................................ 5. Does he get up late? / always ................................................................................ 6. They don’t stay at home at weekends. / often ................................................................................ 7. We listen to music. / every morning ................................................................................ 8. His daughter learns. / on Sundays ................................................................................ 9. Do you go to the cinema? / once a month ................................................................................ 10. Does he sleep until 10:00 on Saturdays? / always ................................................................................
–37–
Can I speak to Helen, please?
6
W biurze At the office W biurze armchair fotel bag torebka, torba briefcase torba do pracy, aktówka calendar kalendarz (na Êcianie) chair krzes∏o clock zegar computer komputer cupboard szafka desk biurko diary kalendarz (terminarz) keyboard klawiatura lamp lampa marker marker, zakreÊlacz
1
mobile „komórka” mobile phone telefon komórkowy mouse myszka mug kubek notebook laptop, notebook notepad notes payphone telefon publiczny pen d∏ugopis pencil o∏ówek phone telefon phone book ksià˝ka telefoniczna phone box budka telefoniczna printer drukarka screen monitor table stó∏
WykreÊl s∏owo, które nie pasuje do reszty.
1. table, chair, pen, cupboard 2. notebook, computer, mouse, armchair 3. lamp, clock, diary, calendar 4. pencil, marker, notepad, screen 5. payphone, bag, phone book, mobile
–38–
6
Can I speak to Helen, please? Rozmowa przez telefon Przedstawimy si´: It’s Mark Nowak. Tu Mark Nowak. / Mówi Mark Nowak. Prosimy o rozmow´ z danà osobà: Can I speak to Betty Black, please? Czy mog´ rozmawiaç z Betty Black? JeÊli osoba, która odebra∏a, to Betty Black, to odpowiedê mo˝e brzmieç: Speaking. Przy telefonie. JeÊli nie, rozmówca mo˝e powiedzieç: I’m afraid she’s away. Obawiam si´, ˝e wyjecha∏a. I’m afraid she’s out. Obawiam si´, ˝e wysz∏a. Mo˝e te˝ przekazaç s∏uchawk´: Hold on. I’ll get her. Prosz´ poczekaç. Zaraz jà poprosz´. Lub po∏àczyç nas: I’m putting you through. ¸àcz´. Inne przydatne zwroty to: Can I take a message? Czy coÊ przekazaç? Can I leave a message? Czy mog´ zostawiç wiadomoÊç? Dzwoniàc do firmy lub biura: Extension 234, please. Prosz´ wewn´trzny 234. Could you put me through to Mr Grey? Czy mog∏aby pani po∏àczyç mnie z panem Grey’em? I’m calling / phoning about the advert. Dzwoni´ w sprawie og∏oszenia. Mo˝na te˝ us∏yszeç: How can I help you? W czym mog´ pomóc? 2
Uzupe∏nij brakujàce wyrazy w poni˝szych zwrotach:
1. I’m a……… Mr Brown is away. 2. C……… I speak to John, please? 3. H……… on. 4. I’ll g……… him. 5. Can I leave a M………?
–39–
Can I speak to Helen, please?
6
Liczba mnoga rzeczowników Liczb´ mnogà rzeczowników tworzymy najcz´Êciej przez dodanie koƒcówki -s lub -es. Koƒcówk´ -es dodajemy do s∏ów koƒczàcych si´ na -tch, -sh, -ss: one chair – two chairs jedno krzes∏o – dwa krzes∏a one watch – two watches jeden zegarek – dwa zegarki W przypadku rzeczowników zakoƒczonych na -y, koƒcówka -y przy dodaniu -s liczby mnogiej ulega wymianie na -ie w liczbie mnogiej: diary – diaries Do wyjàtków zaliczamy:
man – men m´˝czyzna – m´˝czyêni woman – women kobieta – kobiety child – children dziecko – dzieci fruit – fruit owoc – owoce (bez zmiany) fish – fish ryba – ryby (bez zmiany)
Niektóre s∏owa oznaczajàce grup´ ludzi ∏àczà si´ zwykle z liczbà mnogà czasownika, np.: My family are / have moja rodzina jest / ma The police are / work policja jest / pracuje The team are / win dru˝yna jest / wygrywa Trzeba uwa˝aç te˝ na s∏owa:
door drzwi to liczba pojedyncza two doors dwoje drzwi money pieniàdze – zawsze liczba pojedyncza! hair w∏osy – zawsze liczba pojedyncza!
The money is in the bank. Pieniàdze sà w banku. Her hair is long. Jej w∏osy sà d∏ugie. 3
Napisz s∏ownie liczby i utwórz liczb´ mnogà z podanych rzeczowników. np. 6 chair – six chairs.
1. 12 clock .............................. 2. 10 man ................................ 3. 3 watch .............................. 4. 2 child .................................. 5. 4 woman ............................
–40–
6. 45 man and woman .................. 7. 100 diary .................................. 8. 8 phone .................................... 9. 7 door ........................................ 10. 8 city ......................................
6
Can I speak to Helen, please? Dialog
7
Ann: Hello, Ann Brown. Mark: Hello, it’s Mark Smith. Can I speak to Betty Brown, please? Ann: I’m afraid she’s away. Mark: When’s she back? Ann: In two days, I think. Can I take a message? Mark: Yes, please. Tell Miss Brown the printer is OK now. Ann: All right. When can she pick it up? Mark: Any time when she’s back. But the repair costs extra money. Ann: Right. The printer’s ready. Extra money? Why? Mark: Spare parts for this model are hard to get. Ann: Does it work now? Mark: Of course it does. It’s as good as new. Ann: OK. Thank you for calling. Mark: Thanks. Bye. Ann: Bye. speak to rozmawiaç z She’s away. Ona wyjecha∏a. back z powrotem in two days za dwa dni message wiadomoÊç tell powiedzieç (komuÊ) can móc pick up odebraç any time kiedykolwiek repair naprawa, naprawiaç cost kosztowaç extra money dodatkowe pieniàdze hard to get trudne do zdobycia spare parts cz´Êci zamienne work tu: dzia∏aç (o urzàdzeniu) as good as new jak nowy call dzwoniç do
–41–
Can I speak to Helen, please?
6
4
Czy podane zdania sà zgodne z treÊcià tekstu?
1. Betty isn’t at home. 2. She can pick the printer up on Friday. 3. The man doesn’t have spare parts for this model. 4. The printer works now. 5. Betty is as good as new.
åwiczenia 5
Popraw zdania. (Dwa sà poprawne!)
1. The man have three phone. 2. George sleep until 12:00 every Sundays. 3. Her daughters listens only to pop musics. 4. Children loves computers game. 5. John and Mendy stay in hotels every summer. 6
6. They hate fish. 7. Philip has one sons. 8. English aren’t difficult. 9. Mark likes tall woman. 10. The door are open.
Uporzàdkuj dialogi.
A. 1. Of course. 2. Bye. 3. Can I leave a message, please? 4. I’m afraid he’s out. 5. OK. A party on Saturday at seven. 6. Thank you, bye. 7. Tell Mark about a party on Saturday at seven. 8. Hello, Philip here, can I speak to Mark? B. 1. Good morning. How can I help you? 2. Certainly. 3. Thanks. 4. HSBC Bank. Helen Peacock speaking. 5. Good morning. 6. Could you put me through to Mr Andrew Higgins, please?
–42–
7
How are you getting on? W mieÊcie
city miasto town mniejsze miasto street ulica road droga square plac lane uliczka avenue aleja footpath Êcie˝ka bike route trasa rowerowa
bank bank clinic przychodnia lekarska garage warsztat samochodowy hospital szpital market rynek, targ, bazar petrol station stacja benzynowa post office poczta superstore supermarket townhall ratusz
airport lotnisko bus stop przystanek autobusowy coach terminal terminal autokarowy railway station dworzec kolejowy Tube station stacja metra (w Londynie) underground station stacja metra
1
Uzupe∏nij wyrazy i po∏àcz je z ich polskimi odpowiednikami.
1. ai _ port 2. stre _ t 3. t _ w _ 4. ro _ _ 5. _ ar _ ge 6. pe _ rol st _ t _ on 7. _ qu _ re 8. _ a _ k 9. ra _ l _ ay s _ _ tion 10. _ _ ke ro _ te
A. ulica B. plac C. droga D. miasto E. bank F. stacja kolejowa G. lotnisko H. warsztat samochodowy I. stacja benzynowa J. Êcie˝ka rowerowa
–43–
How are you getting on?
7
Podawanie swojego miejsca zamieszkania / pobytu JeÊli chcemy si´ dowiedzieç, gdzie ktoÊ mieszka, spytamy po prostu: What’s your address? Jaki jest twój / pana / pani adres? lub: Where do you live? Gdzie mieszkasz? JeÊli pobyt jest okresowy (np. wakacje, d∏u˝sza wizyta, wyjazd s∏u˝bowy, itp.), spytamy raczej: Where are you staying? Adres podajemy i zapisujemy wg wzoru: nr domu – ulica – miasto – kod pocztowy – kraj 12 Lilly St., London SW23A England W formularzach mo˝emy znaleêç poni˝sze okreÊlenia: permanent address adres sta∏y (zameldowania) address for correspondence adres do korespondencji place of residence miejsce pobytu
2
Uzupe∏nij dialogi.
1. David: ……… ‘s your address? (1) Susan: 27 Maple Ave., Liverpool. David: Where are you …………………… now? (2) Susan: In the Sunset Hotel. 2. Receptionist: …………… (3) I have your address, please? Mr Smith: It’s …………… (4) (wpisz swój adres zgodnie z zapisem angielskim) Receptionist: Thank you.
–44–
7
How are you getting on? Czas Present Continuous (czas teraêniejszy ciàg∏y) Czasu Present Continuous u˝ywamy jeÊli: – coÊ si´ dzieje w chwili mówienia, – coÊ si´ dzieje teraz (np. w tym tygodniu, w tym miesiàcu czy roku), ale niekoniecznie dok∏adnie w tej chwili, – coÊ jest tymczasowe, przejÊciowe. Przyk∏ady: I’m reading a magazine now. Czytam teraz magazyn. He’s working until late this week. On pracuje do póêna w tym tygodniu. We’re staying in a hotel. Mieszkamy w hotelu. (np. na wakacjach) Zdania twierdzàce w czasie Present Continuous tworzy si´ nast´pujàco: Podmiot (osoba/rzecz) + odmienione to be + orzeczenie (czasownik z koƒcówkà -ing) + reszta zdania, np. I am going to America! Jad´ do Ameryki! He is preparing shrimps now. On przygotowuje krewetki teraz. Pe∏na odmiana to: osoba I you he / she / it we you they
to be am (‘m) are (‘re) is (‘s) are (‘re) are (‘re) are (‘re)
czasownik z -ing going watching working staying making sitting
Czasowniki z koƒcówkà -ing piszemy na 3 sposoby (nie wp∏ywa to na wymow´!): – na koƒcu -e, które zanika, np. make – making, – w krótkich wyrazach zakoƒczonych na p, b, t, d, l, m, n poprzedzone pojedynczà samog∏oskà, podwajamy ostatnià liter´, np. stop – stopping, – pozosta∏e bez zmiany, np. watch – watching.
–45–
How are you getting on?
7
Porównajmy dotychczas poznane czasy teraêniejsze: Present Simple (patrz str. 22, 33): I speak English and Spanish. Mówi´ po angielsku i hiszpaƒsku. (tzn. znam te j´zyki) Present Continuous: I’m speaking English. Mówi´ po angielsku. (w tej chwili) Zdanie: I’m speaking English and Spanish jest bez sensu. Nie mo˝na przecie˝ mówiç dwoma j´zykami jednoczeÊnie! 3
Wstaw podane czasowniki w czasie Present Continuous.
1. I……………………… (go) to work. 2. He……………………… (relax) today. 3. They………………………. (have) breakfast now. 4. Steven and his friend………………………… (watch) sports on TV. 5. Their children………………………………… (learn) at school. 6. You………………………… (go) shopping. 7. The people……………………… (buy) her books this month. 8. John’s cousins……………………………… (come) now. 9. Philip and Anna……………………………… (stay) in a hotel. 10. My grandpa………………… (listen) to music. 4
Uporzàdkuj okreÊlenia czasu i cz´stotliwoÊci charakterystyczne dla poznanych czasów, i wpisz do tabelki.
every Sunday / always / this week / every week / once a month / today / never / usually / this year / seldom / in the evenings / tonight / this morning / in the morning / at weekends / this summer Present Simple
–46–
Present Continuous
7
How are you getting on? Dialog Rob: George: Rob: George: Rob: George: Rob: George: Rob: George: Rob: George: Rob: George: Rob: George: Rob:
8
Hi, George. Long time no see! Hi, Rob. How are you getting on? Well, I’m in a new flat. What’s your address? 12 Elm St., Oxford, of course. Where is it exactly? Close to Mr Wilson’s garage, you know. What about work? I’m working for a software company now. Our office is near the railway station. Do you like it? It’s OK. I can’t complain. Good. Now what about you? What’s new? Not much. I live in the same old flat, I work in the same old office. Don’t you like them? I think I do. I don’t need a change. I need changes. You know me. It’s so exiting!
Long time no see! Dawno si´ nie widzieliÊmy How are you getting on? Co u ciebie s∏ychaç? flat mieszkanie address adres close to obok near niedaleko software oprogramowanie company firma software company firma zajmujàca si´ produkcjà oprogramowania I can’t complain. Nie narzekam. What’s new? Co nowego? (the) same ten / ta / to samo old stary / a / e change tu: zmiana exciting ekscytujàce –47–
How are you getting on?
7
5
Czy podane zdania sà zgodne z treÊcià dialogu?
1. Rob lives in a new flat. 2. He lives at 12 Elm Rd, Oxford. 3. He is working for a software company now. 4. George lives in the same flat. 5. George doesn’t like his old office.
åwiczenia 6
Wstaw czasowniki w czasie Present Simple albo Present Continuous.
1. We often …………………………… (go out) at weekends. 2. They ……………………………… (go out) now. 3. I …………………………………… (read) a magazine. 4. I …………………………………… (read) magazines in the evening. 5. Peter ……………………………… (work) for a company. 6. Peter ……………………………… (work) in his garden. 7. You …………………………………. (listen) to the manager now. 8. You …………………………………. (listen) to music every day. 9. Helen ……………………………… (talk) to her friend on the phone. 10. Helen often ………………………… (talk) to her friend on the phone. 7
Popraw b∏´dy. Zmieƒ czas tam, gdzie to konieczne.
1. My friend is phoning me twice a week. 2. Her children like chocolate. 3. People in England are usually having tea with their breakfast. 4. My cousin is coming today. 5. The people listen to the manager now. 6. In the afternoon he sits in the armchair and reads a paper. 7. He’s starting a new job this month. 8. We stay near the sea. 9. We live close to the airport. 10. She’s watching her TV series in the evenings.
–48–