Autorzy oryginału: Julia Gennusa Weryfikacja merytoryczna: Hanna Florczak Korekta: Anna Komorek, Dorota Mierzejewska Koordynacja nagrania: Agnieszka Drewno Lektorzy: Alessandro Bruzzone, Agnieszka Drewno, Julia Gennusa Realizator dźwięku: Tomasz Cieślak Opracowanie muzyczne: Marcin Nierubiec Projekt graficzny serii i skład: Marzenna Dobrowolska Druk i oprawa: Multi-Graph Okładka: Grażyna Ficenes Zdjęcia na okładce: © StockLite/ Shutterstock.com, © s74/ Shutterstock.com, Koordynacja projektu: Katarzyna Sendecka Produkcja: Sławomir Gajda
© for the Polish edition: 2009 Langenscheidt Polska Sp. z o.o.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki nie może być reprodukowana, przechowywana w systemie wyszukiwawczym ani przetwarzana w żadnej postaci za pomocą środków elektronicznych, mechanicznych, fotokopii, nagrań itp. bez pisemnej zgody Wydawcy. Berlitz Trademark Reg. US Patent Office and other countries. Marca Registrada. Property of Berlitz Investment Corporation and used under licence by Apa Publications GmbH&Co. Verlag KG, Singapore Branch.
02-548 Warszawa ul. Grażyny 13 www. langenscheidt. pl www.berlitzwydawnictwo.pl ISBN 978-83-7476-801-6
Wstęp
Mówienie w języku obcym nie jest, wbrew pozorom, prostą sztuką. Wiele osób, które nie mają najmniejszych problemów z wypowiadaniem się w języku polskim i bez trudu rozumieją wypowiedzi w języku obcym, traci głowę w najprostszych sytuacjach wymagających powiedzenia kilku słów po włosku. Dotyczy to osób w każdym wieku. Dla nich właśnie stworzony został ten kurs! Kurs, który macie Państwo przed sobą, to propozycja przede wszystkim dla samouków. Pozwala pozbyć się strachu przed mówieniem w języku obcym i błyskawicznie opanować umiejętność sprawnego komunikowania się w codziennych sytuacjach towarzyskich i zawodowych – od zakupów, randki, przyjęcia u znajomych po rozmowę kwalifikacyjną. Szybki kurs mówienia składa się z 20 rozdziałów, dotyczących życia codziennego. Wszystkie dialogi, zwroty i najważniejsze słowa znalazły się na płycie w formacie mp3 (220 minut nagrania w wykonaniu rodowitych Włochów!). Każdy rozdział, a nawet każdy zwrot, można odtwarzać wielokrotnie – w domu, w samochodzie, autobusie lub pociągu, na spacerze czy nawet... jadąc rowerem albo uprawiając jogging. Naukę ze słuchu ułatwiają proste polecenia oraz udział polskojęzycznego lektora. Nagrania to jednak nie wszystko. Aby zapoznać się z najważniejszymi zagadnieniami związanymi z gramatyką i słownictwem, radzimy zajrzeć do zamieszczonych w książce tabelek opatrzonych ikonką MEMO. Tam znajdziecie Państwo również wiele ciekawostek kulturoznawczych i obyczajowych. Warto przekonać się do mówienia po włosku! Mamy nadzieję, że nasz nowy kurs znacznie to ułatwi!
Życzymy powodzenia!
3
Spis treści
Rozdział 1 Rozdział 2 Rozdział 3 Rozdział 4 Rozdział 5 Rozdział 6 Rozdział 7 Rozdział 8 Rozdział 9 Rozdział 10 Rozdział 11 Rozdział 12 Rozdział 13 Rozdział 14 Rozdział 15 Rozdział 16 Rozdział 17 Rozdział 18 Rozdział 19 Rozdział 20
Powitanie, pożegnanie, pytanie o samopoczucie Zawieranie znajomości Pytanie o pochodzenie Pytanie o miejsce zamieszkania Jaki masz zawód? Gdzie pracujesz? Czym się zajmujesz? Nie mówię dobrze po włosku Pytanie o imię i nazwisko. Prośba o przeliterowanie. Pytanie o adres i telefon Rodzina Znasz go? Kto to jest? Jak on wygląda? Która godzina? O której godzinie? Spotkamy się dzisiaj? Jak się umawiamy? Pory dnia Przyzwyczajenia Dni tygodnia Gdzie jesteś? Dokąd idziesz?
4
5 10 14 18 21 25 29 33 37 42 47 51 55 60 65 70 74 79 83
88
Rozdział 1 Powitanie, pożegnanie, pytanie o samopoczucie A. Powitanie i pożegnanie
Słuchaj i powtarzaj. Tych zwrotów użyjesz na powitanie bądź na pożegnanie: Ciao! […] Cześć! Buongiorno! […] Dzień dobry! / Do widzenia! (od rana do godzin popołudniowych) Buonasera! […] Dzień dobry! / Dobry wieczór! / Do widzenia! (często już od 15.00, w zależności od regionu) Salve! […] Witam! / Żegnam! Chcąc podkreślić radość ze spotkania, możesz powiedzieć: Che bella sorpresa! […] Co za miła niespodzianka! Che piacere! […] Jak miło ciebie / pana / panią widzieć! A spotykając kogoś po długim czasie: Quanto tempo! […]
Kopę lat!
Na pożegnanie możesz usłyszeć: Buonanotte! […] Arrivederci! […] Arrivederla! […]
Dobranoc! Do widzenia! / Do zobaczenia! Do widzenia panu / pani!
Spodziewając się ponownego spotkania, możesz powiedzieć: Alla prossima! […] Do następnego spotkania! A presto! […] Do zobaczenia wkrótce! A domani! […] Do jutra! A dopo! […] Na razie! / Do zobaczenia później! Ci vediamo! […] Do zobaczenia! (wyraża luźny zamiar zobaczenia się wkrótce) Rozstając się z rozmówcą, możesz mu życzyć udanego dnia lub wieczoru: Buona giornata! […] Miłego dnia! Buona serata! […] Miłego wieczoru! … i usłyszeć w odpowiedzi: Altrettanto! […] Nawzajem! Anche a te! […] Tobie również! Anche a lei! […] Panu / Pani również! 5
1.2
Rozdział 1 Zaimki osobowe ja io ty tu lui, lei, Lei on, ona, pan / pani (starsze formy: egli, ella) noi my voi, Voi wy, państwo / panie / panowie oni / one (starsze formy: essi, esse) loro W języku włoskim, podobnie jak w polskim, najczęściej opuszcza się zaimki osobowe. Formy grzecznościowe Zwracając się do kogoś „pan/pani” używamy formy Lei z czasownikiem w trzeciej osobie liczby pojedynczej. W liczbie mnogiej używamy formy Voi z czasownikiem w drugiej osobie liczby mnogiej (rzadziej spotykana i bardziej oficjalna jest forma Loro z czasownikiem w trzeciej osobie liczby mnogiej). Czasowniki Czasownik nieregularny stare (czuć się; przebywać, znajdować się) w czasie teraźniejszym: io sto noi stiamo tu stai voi state lui sta loro stanno Zdania wykrzyknikowe z che Za pomocą słowa che (jaki, jaka, jakie / jak / co za) z rzeczownikiem lub przymiotnikiem tworzy się zdania wykrzyknikowe: Co za miła niespodzianka! Che bella sorpresa! Jak miło! / Jak ładnie! / Jaki ładny! Che bello! Signore
Signora Signori Signore
Pan (w połączeniu z imieniem lub nazwiskiem używamy skróconej formy: Signor Bianchi Pan Bianchi, Signor Franco Pan Franco) Pani Państwo / Panowie Panie
Zwracając się do osób, które ukończyły studia magisterskie i którym chcą okazać szacunek, Włosi często używają formy Dottore m / Dottoressa f. Formy tej używa się też rozmawiając z lekarzem. Inne często używane tytuły to m.in. Avvocato (Mecenas) i Ingegnere (Inżynier). Skróconych form Dottor i Ingegner używa się połączeniu z imieniem lub nazwiskiem (np. Buongiorno Dottore! ale Come sta, Dottor Rossi?). Zwracając się bezpośrednio do kogoś, form Signor / Signora, Dottore / Dottoressa, Ingegnere, Avvocato nie poprzedza się rodzajnikiem, np.: Come sta, Dottoressa Milani? Pani Milani, jak się Pani czuje? Natomiast kiedy mówimy o kimś trzecim, formy te poprzedzamy rodzajnikiem, np.: Jak się czuje pani Milani? Come sta la dottoressa Milani?
6
Powitanie, pożegnanie, pytanie o samopoczucie
B. Pytanie o samopoczucie
Jeśli chcesz zapytać, jak ktoś się czuje, powiesz: Come sta? […] Jak się pan / pani czuje? Come stai? […] Jak się czujesz?
1.3
Możesz też użyć bardziej potocznego zwrotu: Come va? […] Co słychać? / Co u ciebie? / Co u pana / pani? W odpowiedzi możesz usłyszeć: Sto bene, grazie. […] Va tutto bene, grazie. […] Bene. […] Molto bene. […] Benissimo. […] Non c’è male. […] Non mi posso lamentare. […] Abbastanza bene. […] Così così. […] Non troppo bene. […] Potrebbe andare meglio. […] Si tira avanti. […]
Czuję się dobrze, dziękuję. Wszystko w porządku, dziękuję. Dobrze. Bardzo dobrze. Świetnie. Nie najgorzej. Nie mogę narzekać. Dosyć dobrze. Tak sobie. Nie najlepiej. Mogłoby być lepiej. Jakoś sobie radzę.
Odpowiadając, możesz odwzajemnić zainteresowanie: Bene, grazie. E Lei? […] Dobrze, dziękuję. A pan / pani? Io sto bene, e tu? […] Mam się dobrze, a ty? i usłyszeć w odpowiedzi: Anch’io sto bene, grazie. […]
Ja też mam się dobrze, dziękuję. C. Dialog 1
Posłuchaj dialogu: Avv. Rossi: Buongiorno Dottor Bianchi! Dott. Bianchi: Avvocato Rossi! Che piacere! Come sta? Avv. Rossi: Molto bene, grazie. E Lei? Dott. Bianchi: Non c’è male.
1.4
Teraz odegraj rolę pana Bianchi. Mów po sygnale: Avv. Rossi: Buongiorno, Dottor Bianchi!
1.5
7
Rozdział 1
Dott. Bianchi: Avv. Rossi: Dott. Bianchi:
[…] Molto bene, grazie. E Lei? […] D. Dialog 2
1.6
Posłuchaj dialogu: Fabio: Ciao Lucia! Lucia: Fabio! Quanto tempo! Come va? Fabio: Non mi posso lamentare… e tu? Lucia: Eh… potrebbe andare meglio…
1.7
Teraz odegraj rolę Fabia. Mów po sygnale: Fabio: […] Lucia: Fabio! Quanto tempo! Come va? Fabio: […] Lucia: Eh… potrebbe andare meglio… E. Ćwiczenia
1.8
1. Co powiesz w następujących sytuacjach? Porównaj swoją wersję z nagraniem: Spotykasz kolegę (Paolo). Witasz się z nim i pytasz jak się czuje. […] Rano spotykasz swojego szefa (dottor Bianchi). Witasz go i pytasz jak się czuje. […] Zapytany o samopoczucie przez kolegę, mówisz, że czujesz się w miarę dobrze i zadajesz pytanie zwrotne. […] Późnym wieczorem żegnasz się z sąsiadką (signora Lucia) i dajesz do zrozumienia, że zobaczycie się nazajutrz. […] Przypadkowo spotykasz koleżankę (Lara), wyrażasz radość ze spotkania i pytasz co u niej słychać. […]
1.9
Ciao Paolo, come stai? Buongiorno Dottor Bianchi, come sta? Abbastanza bene, grazie. E tu?
Buonanotte Signora Lucia! A domani!
Lara! Che bella sorpresa! Come va?
2. Uzupełnij powitania pytaniem o samopoczucie. Porównaj swoją wersję z nagraniem: Buongiorno, Avvocato Bianchi! […] Ciao Paolo, ciao Lara! […]
Come sta? Come state? 8
Powitanie, pożegnanie, pytanie o samopoczucie
Luca! Che piacere! […] Ingegner Rossi! Che bella sorpresa! […] Buona sera Lara! […]
Come stai? Come sta? Come stai?
3. Posłuchaj zdań. Powtórz je zastępując odpowiednie wyrażenia innymi, podanymi przez lektora. Porównaj swoją wersję z nagraniem: Buongiorno, Signora Maria! (Buonasera) […] Arrivederci, Signor Paolo! (Arrivederla) […] Ciao Stefano! Come va? (Come stai?) […] Lara! Che bella sorpresa! Come stai? (Che piacere!) […] Io sto molto bene, grazie. E Lei? (Non c’è male) […]
9
Buonasera, Signora Maria! Arrivederla, Signor Paolo! Ciao Stefano! Come stai? Lara! Che piacere! Come stai? Non c’è male, grazie. E Lei?
1.10
Rozdział 2 Zawieranie znajomości A. Jak się nazywasz?
1.11
Słuchaj i powtarzaj. Tak możesz zapytać o czyjeś imię: Come ti chiami? […] Come si chiama? […] Come vi chiamate? […] Come si chiamano? […]
Jak się nazywasz? / Jak masz na imię? Jak się pan / pani nazywa? / Jak się on / ona nazywa? Jak się nazywacie? / Jak się państwo nazywają? Jak się nazywają?
W odpowiedzi usłyszysz: Mi chiamo Lara Rossi. […] Sono Chiara. […] Siamo Claudio e Francesco. […]
Nazywam się Lara Rossi. Jestem Chiara. Nazywamy się (dosł. Jesteśmy) Claudio i Francesco. B. Przedstawianie się
1.12
Tak możesz się przedstawić: Piacere, sono Guido Ferri. […] Miło mi, jestem Guido Ferri. Buongiorno, mi chiamo Simona Lanzi. […] Dzień dobry, nazywam się Simona Lanzi. Salve a tutti, io sono Marco. […] Witam wszystkich, jestem Marco. Przedstawiając się, możesz jednocześnie zapytać rozmówcę o jego imię: Buonasera, sono Franco Marchetti, Dobry wieczór, jestem Franco Marchetti, e Lei? […] a pan / pani? Ciao, mi chiamo Paola, e tu? […] Cześć, nazywam się Paola, a ty? W odpowiedzi usłyszysz: Molto piacere, sono Lara Rossi. […] Felice di conoscerti, io mi chiamo Chiara. […] Piacere di conoscerla, sono Tiziano Lorenzi. […]
Bardzo mi miło, jestem Lara Rossi. Miło mi cię poznać, mam na imię Chiara. Miło mi pana / panią poznać, jestem Tiziano Lorenzi.
Jeżeli chcesz wyrazić radość ze spotkania, dodasz: Finalmente ci conosciamo! […] Nareszcie się poznaliśmy! (dosł. Nareszcie się poznajemy!) Finalmente ci incontriamo! […] Wreszcie się spotykamy! Il piacere è tutto mio. […] Cała przyjemność po mojej stronie. 10
Zawieranie znajomości
Tak możesz się upewnić, czy dana osoba jest właśnie tą, na którą czekasz: Mi scusi, Lei è il signor Marchetti, vero? […] Przepraszam, czy to pan Marchetti? (dosł. Przepraszam, pan jest panem Marchetti, prawda?) Scusa, tu sei Paolo, vero? […] Przepraszam, jesteś Paolo, prawda? Tu devi essere Anna, vero? […] Ty pewnie jesteś Anną, prawda? (dosł. Ty musisz być Anną, prawda?) Lei deve essere l’avvocato Rossi, vero? […] Pan jest pewnie mecenasem Rossi, prawda? (dosł. Pan musi być mecenasem Rossi, prawda?) W odpowiedzi możemy usłyszeć: Sì, sono io. […] In persona. […] Proprio così. […]
Tak, to ja. We własnej osobie. W rzeczy samej.
W języku włoskim zwrot „przepraszam” odmienia się: Przepraszam cię (dosł. wybacz / wybacz mi) Scusa / Scusami Przepraszam pana / panią (dosł. proszę mi wybaczyć) Mi scusi Scusate / Scusatemi Przepraszam was (dosł. wybaczcie/wybaczcie mi)/Przepraszam państwa
Czasowniki Włoskie czasowniki dzielą się na 3 grupy (koniugacje) w zależności od końcówki bezokolicznika: -are, -ere, -ire (w przypadku czasowników zwrotnych -arsi, -ersi, -irsi). Odmiana tzw. czasowników nieregularnych może nawet znacznie odbiegać od schematu. Formę przeczącą tworzy się za pomocą partykuły non (nie): sono – jestem, non sono – nie jestem. Włoskie czasowniki nie dzielą się na dokonane i niedokonane (podając ich znaczenie w języku polskim zamieszczamy w podręczniku tylko jedną formę). Odmiana czasowników zwrotnych I grupy -arsi w czasie teraźniejszym: chiamarsi (nazywać się) io mi chiam-o tu ti chiam-i lui si chiam-a
noi ci chiam-iamo voi vi chiam-ate loro si chiam-ano
UWAGA! W języku włoskim zaimek zwrotny odmienia się! Odmiana czasownika nieregularnego essere (być) w czasie teraźniejszym: io sono noi siamo voi siete tu sei loro sono lui è
11
Rozdział 2
Włosi częściej niż Polacy zwracają się do innych osób po imieniu. Jest to powszechne szczególnie wśród znajomych i kolegów z pracy. Osoby starsze mówią na „ty” do młodzieży, a w programach telewizyjnych i radiowych jest ogólnie przyjęte, że prowadzący zwraca się po imieniu do uczestnika gry lub do telefonujących widzów i słuchaczy.
C. Dialog 1
1.13
Posłuchaj dialogu: Stefano: Scusa, sei tu Lara? Lara: Sì, e tu devi essere Stefano, vero? Stefano: Proprio così. Sono Stefano Donati. Lara: Piacere di conoscerti, Stefano!
1.14
Teraz odegraj rolę Lary. Mów po sygnale: Stefano: Scusa, sei tu Lara? Lara: […] Stefano: Proprio così. Sono Stefano Donati. Lara: […] D. Dialog 2
1.15
Posłuchaj dialogu: Sig. Bianchi: Piacere, sono Bianchi. Sig.ra. Rossi: Felice di conoscerla, Signor Bianchi. Io sono Stefania Rossi. Sig. Bianchi: Finalmente ci conosciamo… come sta, Signora? Sig.ra Rossi: Benissimo, grazie. E Lei? Sig. Bianchi: Anch’io. Non mi posso lamentare.
1.16
Teraz odegraj rolę pana Bianchi. Mów po sygnale: Sig. Bianchi: […] Sig.ra. Rossi: Felice di conoscerla, Signor Bianchi. Io sono Stefania Rossi. Sig. Bianchi: […] Sig.ra Rossi: Benissimo, grazie. E Lei? Sig. Bianchi: […]
12
Zawieranie znajomości E. Ćwiczenia
1. Zamień formę „pan / pani” na „ty” i odwrotnie. Porównaj swoją wersję z nagraniem:
1.17
Ciao, sono Lara. E tu, come ti chiami? […]
Buongiorno, sono Lara. E Lei, come si chiama? Scusi, Lei deve essere Luca Bertelli, vero? […] Scusa, tu devi essere Luca Bertelli, vero? Felice di conoscerti. Mi chiamo Marco Felice di conoscerla. Mi chiamo Marco Soprani. […] Soprani. Come si chiama? […] Come ti chiami? Buongiorno, sono Guido Alberti. E Lei è Ciao, sono Guido Alberti. E tu sei Mara Valeri, vero? […] Mara Valeri, vero? 2. Co powiesz w następujących sytuacjach? Porównaj swoją wersję z nagraniem: Chcesz wyrazić zadowolenie z długo oczekiwanego spotkania. […] Chcesz się upewnić, czy dana osoba jest na pewno panem Rossi. […] Chcesz zapytać np. nowo poznaną koleżankę / kolegę, jak się nazywa. […] Chcesz się przedstawić większej grupie osób. […] Przedstawiając się, podajesz komuś rękę. […]
Finalmente ci conosciamo! albo […] Finalmente ci incontriamo! Mi scusi, Lei è il signor Rossi, vero? albo […] Lei deve essere il signor Rossi, vero? Come ti chiami? Buongiorno a tutti, sono… albo […] Buongiorno a tutti, mi chiamo… Piacere, sono…
3. Przetłumacz zdania. Porównaj swoją wersję z nagraniem: Dobry wieczór, nazywam się Marco Soprani. […] Buonasera, mi chiamo Marco Soprani. Jak oni się nazywają? On nazywa się Luca, Come si chiamano? Lui si chiama Luca na ona Lara. […] e lei Lara. Przepraszam, jesteś Guido, czy tak? Scusa, tu sei Guido, vero? We własnej osobie. […] In persona. Dzień dobry, jestem Mara Valeri. Buongiorno, sono Mara Valeri. Miło mi Panią poznać. […] Piacere di conoscerla. Jak się Pani nazywa? Jestem Lara Ambrogini. […] Come si chiama? Sono Lara Ambrogini.
13
1.18
1.19
Rozdział 3 Pytanie o pochodzenie A. Skąd jesteś?
1.20
Słuchaj i powtarzaj. Kiedy będziesz chciał się dowiedzieć, skąd ktoś pochodzi, zapytasz: Di dove sei? […] Skąd jesteś? / Skąd pochodzisz? Di dov’è? […] Skąd pan / pani jest? / Skąd on / ona jest? Di dove siete? […] Skąd jesteście? / Skąd państwo pochodzą? Di dove sono? […] Skąd oni / one są? / Skąd pochodzą? W odpowiedzi możesz usłyszeć: Sono polacco. […] Sono polacca. […] Siamo italiani. […] Siamo italiane. […] Sono tedeschi. […] Sono tedesche. […]
Jestem Polakiem. Jestem Polką. Jesteśmy Włochami. Jesteśmy Włoszkami. Są Niemcami. Są Niemkami.
Można dodać: Sono italiana, di Milano. […] Siamo polacchi: Kasia è di Cracovia, io di Danzica. […] Sono inglesi, di Londra. […] Io sono greca, di Atene, mentre Paul è francese, di Parigi. […]
Jestem Włoszką, z Mediolanu. Jesteśmy Polakami: Kasia jest z Krakowa, ja z Gdańska. Są Anglikami / Angielkami, z Londynu. Jestem Greczynką, z Aten, natomiast Paul jest Francuzem, z Paryża.
Jeżeli domyślasz się, skąd ktoś pochodzi, możesz powiedzieć: Sei belga? […] Jesteś z Belgii? / Jesteś Belgiem / Belgijką? Siete austriaci, vero? […] Jesteście Austriakami, prawda? / Jesteście z Austrii, prawda? Mi scusi, Lei è portoghese? […] Przepraszam, czy pan / pani jest Portugalczykiem / Portugalką? W odpowiedzi możesz usłyszeć: Sì, sono belga. […] Veramente solo io sono austriaca, invece loro sono tedeschi. […] No, non sono portoghese. Sono spagnolo di Madrid. […]
Tak, jestem Belgijką / Belgiem. Prawdę mówiąc, tylko ja jestem Austriaczką, natomiast oni są Niemcami. Nie, nie jestem Portugalczykiem. Jestem Hiszpanem z Madrytu. 14
Pytanie o pochodzenie
Jeżeli wydaje ci się, że ktoś raczej nie jest danej narodowości, możesz zapytać: Tu non sei francese, vero? […] Nie jesteś Francuzem / Francuzką, prawda? Jeżeli masz rację, w odpowiedzi usłyszysz: No, sono canadese. […] Nie, jestem Kanadyjczykiem / Kanadyjką. Infatti, sono canadese. […] Rzeczywiście – jestem Kanadyjczykiem/Kanadyjką. Vero. Non sono francese, ma canadese. […] Prawda. Nie jestem Francuzem / Francuzką, lecz Kanadyjczykiem / Kanadyjką. A jeżeli się pomyliłeś, usłyszysz: No, sono proprio francese. […] E invece sono proprio francese. […]
Nie, wprost przeciwnie, jestem Francuzką / Francuzem. A właśnie, że jestem Francuzką / Francuzem.
Włochy są krajem bardzo zróżnicowanym: każdy region posiada swój charakterystyczny dialekt, własną kuchnię i lokalne tradycje. Włosi podkreślają na każdym kroku przywiązanie do regionu, z którego pochodzą i z dumą opowiadają o swojej rodzinnej miejscowości, bez względu na to jak skromne były warunki, w których się wychowali. Przedstawiając się, Włoch często doda np. : Sono pugliese / toscano / Pochodzę z Apulii /Toskanii / Sardynii / Piemontu / Sycylii… sardo / piemontese / siciliano… Przymiotniki Włoskie przymiotniki występują w rodzaju męskim i żeńskim i mają następujące końcówki: Rodzaj męski l.p. l.m. -o -i -e -i -a
-i
Kraje i narodowości Italia Polonia Austria Grecia Germania Russia Spagna Svizzera Turchia
Rodzaj żeński l.p. l.m. -a -e -e -i
Włochy Polska Austria Grecja Niemcy Rosja Hiszpania Szwajcaria Turcja
l.p. -o / -a italiano / italiana polacco / polacca austriaco / austriaca greco / greca tedesco / tedesca russo / russa spagnolo / spagnola svizzero / svizzera turco / turca
15
l.m. -i / -e italiani / italiane polacchi / polacche austriaci / austriache greci / greche tedeschi / tedesche russi / russe spagnoli / spagnole svizzeri / svizzere turchi / turche
Rozdział 3
Kraje i narodowości Danimarca Francia Gran Bretagna Inghilterra Olanda Portogallo Svezia
Dania Francja W. Brytania Anglia Holandia Portugalia Szwecja
Belgio Vietnam
Belgia Wietnam
l.p. -e danese francese
l.m. -i danesi francesi
inglese
inglesi
olandese portoghese svedese
olandesi portoghesi svedesi
l.p. -a belga vietnamita
l.m. -i / -e belgi / belghe vietnamiti / vietnamite
Pochodzenie z jakiegoś miasta wyrażamy za pomocą przyimka di: di Berlino z Berlina di Vienna z Wiednia di Barcellona z Barcelony
B. Dialog
1.21
Posłuchaj dialogu: Claudio: Buongiorno, sono Claudio Mori. Lara: Piacere, Signor Claudio. Io sono Lara Benelli e lui è Manuel Silva. Claudio: Piacere mio… voi non siete di Milano, vero? Lara: Veramente io sono proprio di Milano, mentre Manuel è spagnolo. Claudio: Ah sì? Spagnolo di dove? Di Madrid? Lara: No, Manuel è di León, ma lavora a Milano.
1.22
Teraz odegraj rolę Lary. Mów po sygnale: Claudio: Buongiorno, sono Claudio Mori. Lara: […] Claudio: Piacere mio… voi non siete di Milano, vero? Lara: […] Claudio: Ah sì? Spagnolo di dove? Di Madrid? Lara: […]
16
Pytanie o pochodzenie C. Ćwiczenia
1. Odpowiedz na pytania. Porównaj swoją wersję z nagraniem. Przykład: Tu non sei polacco, vero? (Infatti – francese – Parigi) […] Infatti. Sono francese di Parigi. Teraz Twoja kolej: Siete francesi? (No – italiani– Torino) […] No, siamo italiani di Torino. Ann e Katrin sono olandesi o tedesche? Ann è olandese, mentre Katrin è tedesca. (Ann – olandese – mentre – Katrin – tedesca) […] Mi scusi, Lei è belga? (No – danese) […] No, sono danese. Alejandro e Pablo sono greci? No, sono spagnoli di Madrid. (No – spagnoli – Madrid) […]
1.23
2. Uzupełnij zdania, tworząc odpowiednią formę przymiotnika od nazwy kraju podanej przez lektora. Porównaj swoją wersję z nagraniem:
1.24
Mi chiamo Stefano e sono (Svizzera). […] Larissa e Olga sono (Russia), mentre Karl e Andreas sono (Austria) […] Siete portoghesi? No, siamo (Spagna) […] Di dove sei? Sono (Finlandia), ma vivo in Danimarca. […] Sono inglesi? Peter è (Inghilterra), ma Serra è (Turchia) […]
17
svizzero russe / austriaci spagnoli / spagnole finlandese inglese / turca
Rozdział 4 Pytanie o miejsce zamieszkania A. Gdzie mieszkasz?
1.25
Słuchaj i powtarzaj. Chcąc dowiedzieć się, gdzie ktoś mieszka, zapytasz: Dove abiti? / Dove vivi? […] Gdzie mieszkasz? / Gdzie żyjesz? E Lei dove vive? […] A gdzie pan / pani mieszka (dosł. żyje)? Dove abita Marco? […] Gdzie mieszka Marco? Dove vive il signor Soprani? […] Gdzie mieszka pan Soprani? Dove abitate? […] Gdzie mieszkacie? Dove vivono? […] Gdzie oni mieszkają? W odpowiedzi możesz usłyszeć: Vivo in Italia, a Milano. […] Abito a Łódź, ma lavoro a Varsavia. […] Marco vive e lavora a Parigi, ma è italiano. […] Abitiamo a Breda, in Olanda. […]
Mieszkam we Włoszech, w Mediolanie. Mieszkam w Łodzi, ale pracuję w Warszawie. Marco mieszka i pracuje w Paryżu, ale jest Włochem. Mieszkamy w Bredzie, w Holandii.
Możesz też zadać pytanie w następujący sposób: Abiti a Cracovia? […] Czy mieszkasz w Krakowie? Vivete a Milano? […] Czy mieszkacie w Mediolanie? Lei vive in Italia? […] Czy pan / pani mieszka we Włoszech? W odpowiedzi usłyszysz: Sì, vivo e lavoro a Cracovia. […] No, abitiamo a Lodi, ma lavoriamo a Milano. […] Sì, vivo in Italia, ma sono polacca di Danzica. […]
Tak, mieszkam i pracuję w Krakowie. Nie, mieszkamy w Lodi, ale pracujemy w Mediolanie. Tak, mieszkam we Włoszech, ale jestem Polką – z Gdańska.
Czasowniki abitare mieszkać żyć, mieszkać vivere Spójniki e (też ed przed samogłoską) i, a rzeczywiście, istotnie infatti invece natomiast, wręcz przeciwnie, tymczasem ale, lecz ma
18
mentre o / oppure però
natomiast lub, czy ale, lecz
Pytanie o miejsce zamieszkania
Odmiana czasowników w czasie teraźniejszym Czasowniki I grupy -are lavorare (pracować) io lavor-o noi lavor-iamo tu lavor-i voi lavor-ate lui lavor-a loro lavor-ano Czasowniki II grupy -ere vivere (żyć, mieszkać) io viv-o noi viv-iamo tu viv-i voi viv-ete lui viv-e loro viv-ono Okoliczniki miejsca Przyimek „w” tłumaczy się a z nazwami miast, in z nazwami krajów: a Parigi a Londra a Milano a Varsavia a New York
w Paryżu w Londynie w Mediolanie w Warszawie w Nowym Jorku
in Francia in Inghilterra in Italia in Polonia negli Stati Uniti
we Francji w Anglii we Włoszech w Polsce w Stanach
B. Dialog
Posłuchaj dialogu: Marco: Ciao, sono Marco. E tu, come ti chiami? Anna: Mi chiamo Anna… Tu non sei polacco, vero? Marco: Infatti, sono italiano. Sono di Roma, ma vivo e lavoro a Varsavia. E tu, di dove sei? Anna: Sono polacca, di Danzica. E anch’io abito a Varsavia. Marco: Sono veramente felice di conoscerti, Anna!
1.26
Teraz odegraj rolę Marca. Mów po sygnale: Marco: […] Anna: Mi chiamo Anna…Tu non sei polacco, vero? Marco: […] Anna: Sono polacca, di Danzica. E anch’io abito a Varsavia. Marco: […]
1.27
19
Rozdział 4
B. Ćwiczenia
1.28
1. Przetumacz zdania. Porównaj swoją wersję z nagraniem: Skąd jesteś? Jestem Portugalczykiem, ale mieszkam i pracuję w Polsce, w Krakowie. […] Gdzie oni mieszkają? Tobias jest Niemcem i mieszka w Berlinie, natomiast Alec i Katrin są z Austrii i mieszkają w Wiedniu. […] Przepraszam, pan nie jest Polakiem, prawda? Rzeczywiście – jestem Szwedem, ale pracuję w Polsce. […] Jesteś Włoszką? Tak, jestem z Rzymu. […] Skąd jesteście? Jesteśmy Hiszpanami, z Madrytu. […]
20
Di dove sei? Sono portoghese, ma vivo e lavoro in Polonia, a Cracovia. Dove abitano? Tobias è tedesco e abita / vive a Berlino, mentre Alec e Katrin sono austriaci e abitano / vivono a Vienna. Mi scusi, Lei non è polacco, vero? Infatti sono svedese, ma lavoro in Polonia. Sei italiana? Sì, sono di Roma. Di dove siete? Siamo spagnoli di Madrid.
Rozdział 5 Jaki masz zawód? A. Pytanie o zawód
Słuchaj i powtarzaj. Na początku znajomości często pada pytanie o zawód: Che lavoro fai? […] Jaki masz zawód? / Co robisz? (dosł. Jaką pracę wykonujesz?) Che lavoro fa? […] Jaki ma pan / pani zawód?
1.29
W mniej oficjalnej sytuacji możesz usłyszeć następujące pytania: Che cosa fai? […] Czym się zajmujesz? (dosł. Co robisz?) Studi o lavori? […] Uczysz się czy pracujesz? Cudzoziemiec we Włoszech często słyszy pytanie: Che cosa fai qui in Italia? […] Co robisz tutaj we Włoszech? Che cosa fa qui in Italia? […] Co pan / pani robi tutaj we Włoszech? Czasownik nieregularny fare (robić, wykonywać) w czasie teraźniejszym io faccio noi facciamo tu fai voi fate lui fa loro fanno
B. Odpowiedź na pytanie o zawód
W odpowiedzi na pytanie o zawód usłyszysz: Faccio il commesso. […] Jestem ekspedientem. Faccio la commessa. […] Jestem ekspedientką. Faccio il dentista. […] Jestem dentystą. Faccio la dentista. […] Jestem dentystką. Można też powiedzieć: Sono cameriere. / Sono un cameriere. […] Sono cameriera. / Sono una cameriera. […] Sono infermiera. / Sono un’infermiera. […] Sono medico. / Sono un medico. […]
Jestem kelnerem. Jestem kelnerką. Jestem pielęgniarką. Jestem lekarzem / lekarką.
Albo jeszcze inaczej: Lavoro come segretaria. […] Lavoro come assistente di volo. […]
Pracuję jako sekretarka. Pracuję jako steward / stewardesa. 21
1.30