DergİSİNİN ÜCRETSİZ EKİDİR
TÜRKİYE İÇ DENETİM ENSTİTÜSÜ 20. YILINI KUTLUYOR “Kurumsal Yönetİm Güvencesİ İçİn İç Denetİm”
İmtiyaz Sahibi Klas Reklam Tanıtım İletişim Yayıncılık Prodüksüyon ve Ticaret Ltd. Şti. Adına Dr. Kazım Kılınç Genel Yayın Yönetmeni Dr. Kazım Kılınç Genel Koordinatör Bülent Kılınç Sorumlu Yazı İşleri Müdürleri Hayreddin Turan Grafik Tasarım Burak Yılmaz Marka Danışmanı Cengiz Kazan
Enstitümüzün 20. Kuruluş Yıldönümü Kutlu Olsun
Haber Merkezi Koray Pala Yayın Kurulu Yrd. Doç. Dr. Kazım Kılınç, Prof. Dr. Bener Karakartal, Prof. Dr. Sudi Apak, Prof. Dr. Ali Rıza Büyükuslu, Yrd. Doç. Dr. Yaşar Erdinç, Osman Akyüz, Orhan Ökmen, Osman Göktan, Oğuz Satıcı, Süleyman Orakçıoğlu, Doç. Dr. Ömer Bolat, Dr. Ramazan Başak, Şaban Çağıran, Erhan Topaç, Dr. Berra Doğaner, Alper Nergiz, Kemal Yamankaradeniz, Yaman Törüner, Gürdoğan Yurtsever, Hayreddin Turan, Ramazan Öznacar Katkıda Bulunanlar Yaşar Yavuz, Murat Tunay Reklam Satış Pazarlama İsrafil Baydeniz Temsilciliklerimiz Almanya Hasan Tekin: Fransa Tansu Sarıtaylı: Belçika Vakur Kaya : İngiltere Ahmed Köksal: Kuveyt Faruk Durmaz: İtalya Mehmet Ergin: Azerbaycan Rena Qulamova : Kıbrıs Mesut Günsev:
+4915772892702 +33611101952 +32475711381 +47518366205 +6599988599 +393356440129 +994503410804 +905428519420
Yayının Türü Süreli ISSN NO 2146-2534 Dağıtım YAYSAT, MNG Kargo Basımcı Şan Ofset Matbaacılık Hamidiye Mah. Anadolu Cad. No:50 Kağıthane/İSTANBUL Tel:0212 289 24 24 İletişim Nish İstanbul Residence Çobançeşme Sanayi Cad. No: 11 B Blok D: 139 Bahçelievler - İstanbul Tel: (0212) 603 62 70 Fax: (0212) 603 64 81 www.turcomoney.com e-mail: info@turcomoney.com Abone Servisi: (0212) 603 62 70 abone@turcomoney.com Turcomoney, Klas İletişim ve Yayıncılık tarafından T.C. yasalarına göre yayınlanmaktadır. Dergide yer alan yazı, fotoğraf, illüstrasyon, harita gibi malzemelerden kaynak belirtilmeksizin hiçbir şekilde alıntı yapılamaz. Basılı ilanların sorumluluğu, ilan sahiplerine aittir.
2 ŞEKER YATIRIM EKİM 2011
19 Eylül 1995 tarihinde kurulan Enstitümüzün 20. kuruluş yıldönümünü kutluyoruz. Bir kurum için kısa sayılabilecek bu süreçte TİDE’nin üye sayısı ve kurumsal hizmetleri hızla arttı ve artmaya devam ediyor. Ülkemizdeki iç denetim uygulamalarını uluslararası standartlara yükseltmeyi hedefleyen Enstitümüz bugün 2.700’e yakın üyesiyle büyük bir aile haline geldi. Mesleğimize, üyelerimize, meslektaşlarımıza, kurumlarımıza ve ülkemize değer katmayı ilke edinen Enstitümüzün faaliyetlerinin de etkisiyle iç denetim ülkemizde artık daha fazla biliniyor ve daha nitelikli gerçekleştiriliyor. Enstitümüzün faaliyetleri yalnızca ülkemizde değil, uluslararası alanda da karşılık buluyor. Enstitümüz gerçekleştirdiği faaliyetlerle 2014 ve 2015 yıllarında mesleğimizin küresel örgütü IIA tarafından “Farkındalık Özel Ödülü” ile ödüllendirildi. Mesleğimizin Avrupa’daki çatı örgütü olan Avrupa İç Denetim Enstitüleri Konfederasyonu (ECIIA) ise 20 Eylül 2015 tarihinde Paris’te yapılan Genel Kurulda TİDE’yi “Onur Ödülü” ile ödüllendirdi. TİDE’nin kuruluşunun 20. yılında aldığımız bu ödül, Enstitümüzün kurumsal varlığını onurlandırdığı gibi, ECIIA’den Onur Ödülü alan ilk ülke ve Enstitü olmamız bakımından da önem taşıyor. Elde edilen bu başarılarda değerli meslektaşlarımızın gönüllü ve özverili çalışmalarının büyük katkısı bulunuyor. TİDE’nin bugünlere ulaşmasında emeği geçen tüm kurucularımıza, geçmiş dönem başkanlarımıza, yönetim ve diğer kurullarda görev alan üyelerimize, gönüllü katkı sağlayan meslektaşlarımıza ve profesyonellerimize şükranlarımı sunuyorum. Nice 20 yıllara... Sevgi ve saygılarımla, GÜRDOĞAN YURTSEVER Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yönetim Kurulu Başkanı
EKİM 2015 TİDE 3
ECIIA tarafından TİDE’ye Onur Ödülü Verildi Paris’te gerçekleştirilen ECIIA Genel Kurulu’nda TİDE’ye Onur Ödülü verildi. TİDE, ECIIA tarafından Onur Ödülü verilen ilk ulusal enstitü oldu.
TİDE KURUCU VE ONURSAL BAŞKANI ALİ KAMİL UZUN
GELECEĞİ İNŞAA ETMEK K
öklü denetim geleneğine karşın kendi içine kapalı, birbirinden farklı yöntem ve tekniklerin kullanıldığı, denetçiliğin şirket, kurum polisi olarak algılandığı bir dönemde uluslararası standartlarda mesleki gelişim ve paylaşım platformu oluşturmak iddiası ile faaliyete başlayan Türkiye İç Denetim Enstitüsü, bugün birlikte başaran, paylaşarak büyüyen bir meslek ailesinin kurumsal kimliğini ifade etmektedir. Kurumsal yapısıyla sürdürülebilirliğini kanıtlayan ve gösterdiği yüksek performansla örnek alınması gereken bir kurum haline gelen Enstitümüz, “meslekte mükemmelliğin küresel paydaşı olma” vizyonu ile ilerlemeye devam ediyor. Enstitümüzün başarı dolu geçmişinde paylaşarak gelişmek, katılımla ilerlemek felsefesi ile hareket eden kurucularının ve üyelerinin ileri görüşlülüğünün, yaşadıkları topluma olan sevgilerinin, ona değer katma isteklerinin, gönüllü ve özverili çalışmalarının rolü büyük. TİDE, ortak bir hayalin gönüllü bir emek ve fedakârlıkla yoğrulmuş öyküsüdür. 20 yıl önce, 4 kişi ile başlayan, 47 kişi ile somutlaşan bu hayal, bugün 2700 kişinin sahiplendiği, 4 TİDE EKİM 2015
günden güne büyüyen bir meslek ailesine dönüştü. Bu öykü, sadece meslek insanları için değil, hayalleri olan herkes için, bu hayalleri gerçekleştirmede yol gösterecek bir rehber olma özelliği de taşıyor. Enstitümüz, kuruluşu ile birlikte, birbirinden farklı kurumların temsilcilerini buluşturmuş, bir araya getirmiş, birlikte paylaşım ve katılım arzularını harekete geçirerek, farklılıklarımızın zenginliği, birlikteliğimizin sinerjisi ile değer yaratan bir güce dönüştürmüştür. 2015, Enstitümüzün 20. kuruluş yıl dönümü. Bu sevinci kutlarken, yönetim organlarımız, çalışma komitelerimiz gönüllü adanmışlıklarıyla meslek ailemizi geleceğe taşıma planları yapıyor, hep beraber adım adım çeyrek asra doğru güvenle ilerliyoruz. Geleceğimizi planlıyor, bu planlar çerçevesinde çalışmalar yapıyoruz. Geleceği anlamak, gelecekte saklı fırsatları görebilmek, gelecekte var olabilmek, diğer bir ifadeyle “geleceği inşa etmek” iş dünyamızın kurumsal aktörleri şirketlerimizin sürdürülebilir büyüme ve küresel rekabet gücü, ülkemizin kurumsal yönetim kalitesi ve yatırım iklimi için de büyük önem taşımaktadır. Enstitümüz, meslektaşların çağdaş
iç denetim anlayışıyla kurumlarında katma değer yaratması için kurumsal bir yapı oluşturmuştur. Bu kapsamda düzenlediği iç denetim eğitimleri, sertifikasyon sınavları ve basılı yayıncılık faaliyetleri gibi çalışmalar ile iş dünyasının ihtiyaç duyduğu, uluslararası alanda rekabet edecek nitelikteki iç denetçilerin yetiştirilmesine katkı sağlamaktadır. Enstitümüz, gerek kamu, gerek özel sektör iş birlikleri ile yapılan yasal düzenlemeler hakkında görüş bildirmekte, bu kurumlarla ortak etkinlikler düzenlemektedir. Böylece çağdaş iç denetim anlayışının kurumlarda yerleşmesinde önemli bir işlevi yerine getirmektedir. Geleceği anlamak, gelecekte saklı fırsatları görebilmek, gelecekte var olabilmek, diğer bir ifadeyle “Değişimi Yönetmek” için başlattığımız mesleki örgütlenme süreci, ülkemiz ve iş dünyamız için “temiz toplum, şeffaf kurum ve iyi yurttaş” olmanın güvencesini oluşturmaktadır. Bu öykü, çok daha büyük hayallerle, iddialarla sürecek; şeffaf kurum, güçlü toplumun teminatı bir meslek grubunun ülkemizin aydınlık geleceği için hayallerini var edeceği bir başka başarı öyküsü olacaktır. Bu inancımızın teminatı olarak gençlerimizi görüyoruz.
20 yıl önce Paris’te TİDE Kurucu ve Onursal Başkanı Ali Kamil Uzun ile atılan ilk adımın 20 yıl sonra yine Paris’te taçlandırıldığı törende TİDE, Başkan Gürdoğan Yurtsever, Başkan Yardımcısı Menteş Albayrak ve Enstitü Genel Müdürü Ertan Küçükyalçın tarafından temsil edildi. ECIIA Onur Ödülü, ECIIA Başkanı Thijs Smit tarafından, TİDE Yönetim Kurulu Başkanı Gürdoğan Yurtsever’e takdim edildi.
TİDE Yönetim Kurulu Başkanı Gürdoğan Yurtsever ve Başkan Yardımcısı Menteş Albayrak, Paris Büyükelçimiz Hakkı Akil’i ziyaret etti.
T
ürkiye İç Denetim Enstitüsü’nün (TİDE) kuruluşu ile ilgili çalışmalar başlatıldığında, 14 Aralık 1994 tarihinde İstanbul’da görüşülen IIA Batı Avrupa Direktörü Giovanni Grossi’nin tavsiyesi üzerine 2 – 5 Temmuz 1995 tarihlerinde Paris’te yapılan Uluslararası İç Denetim Konferansına katılan Ali Kamil Uzun, Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü ve Avrupa İç Denetim Enstitüleri Konfederasyonu Başkanı’nın da olduğu yetkililerle görüşüp Enstitü kuruluş projesinden bahsederek desteklerini talep etmişti. Paris toplantısı, uluslararası ilk temas olması yanında, mesleğin örgütlü temsilcileriyle de tanışma fırsatı olmuş, bu toplantı sonucu sağlanan destekle, 2 Ekim 1995 tarihinde İstanbul’da Uluslararası İç Denetim Sempozyumu düzenlenerek, 19 Eylül 1995 tarihinde resmi kuruluşu tamamlanan Enstitü meslek ailesiyle ilk buluşması gerçekleştirmişti. Güzel bir tesadüf eseri kuruluş inisiyatifinin istim aldığı Paris’te 20 yıl sonra TİDE’nin kuruluş tarihi olan 19 Eylül’de ECIIA Genel Kurulu toplandı. Aynı toplantıda TİDE’nin, ECIIA’nın yeni başlattığı onur ödülü
uygulamasına ilham kaynağı olduğu ve bu ödülü alan ilk ulusal enstitü olduğu açıklandı. ECIIA tarafından verilen bu ödül, Enstitü’nün kurumsal varlığının onurlandırılması sebebiyle olduğu için farklı bir anlam taşıyor. Sürdürülebilir kurumsal bir başarı ödüllendiriliyor. 20 yıl önce atılan bir tohum, bugün TİDE meslek ailesinin geleceğini aydınlatan bir kurumsal başarının ifadesi oluyor. ECIIA Genel Kurulu ve ECIIA tarafından TİDE’ye verilen Onur Ödülü’nü teslim almak için Paris’te bulunan TİDE yetkilileri Türkiye’nin Paris Büyükelçisi Hakkı Akil’i de ziyaret etti. 18 Eylül 2015 tarihinde gerçekleştirilen görüşmeye TİDE Yönetim Kurulu Başkanı Gürdoğan Yurtsever ve TİDE Başkan Yardımcısı Menteş Albayrak katıldı. Yapılan görüşmede TİDE ve faaliyetleri ile ECIIA Genel Kurul’u ve TİDE’ye verilecek olan Onur Ödülü hakkında bilgi verildi. Büyükelçi, mesleki alanda önemli çalışmalar yürüten TİDE’nin aldığı bu önemli ödül için tebriklerini ileterek, Enstitünün 20. kuruluş yıldönümünü kutladı ve başarıların devamını diledi.
EKİM 2015 TİDE 5
TÜM YÖNLERİYLE İÇ DENETİM
İç denetim, bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim; kurumun risk yönetimi, kontrol ve yönetişim süreçlerinin etkililiğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasına yardımcı olan bir fonksiyondur.
1- İç denetimin amacı nedir? İç denetim faaliyetinin amacı işletmenin hedeflerine ulaşması, kurumsal yönetim kalitesinin sağlanması ve işletmenin karşılaştığı risklerin yönetilmesine yardımcı olan iç kontrol sistemine ilişkin bağımsız ve tarafsız güvence sağlamaktır. Aynı zamanda işletme kültürü, sistemleri ve süreçleri ile ilgili bilgi ve deneyim sahibi profesyonellerce yürütülen iç denetim faaliyeti yönetime, risk yönetimi, kontrol ve kurumsal yönetim süreçlerinin gelişiminde görüş ve önerileri ile yardımcı olur. 2- İç denetim kuruma nasıl fayda sağlar? İç denetimin kuruma yaptığı ekonomik katkı, olası risklerin belirlenmesinde yönetime yardımcı olmak, iç kontrollerin etkinliği ve yerindeliğini değerlendirerek iş süreçlerinde verimliliği sağlamak, risklerin neden olabileceği kayıpları azaltmaktır. Günümüzde iç denetim anlayışı önemli ölçüde değişmiştir. Daha önceleri eksiklik ve hile bulmaya odaklanan, işlem-kayıt odaklı iç denetim anlayışı yerini süreç ve verimlilik odaklı bir danışmanlık anlayışına bırakarak kurum nezdindeki risk yönetiminin önemli bir parçası haline gelmiştir. 3- İç denetimin bağımsızlığı nasıl sağlanır? İç denetim yöneticisinin kurum içinde iç denetim faaliyetinin sorumluluklarını yerine getirmesine imkan sağlayan bir yönetim kademesine bağlı olması gerekir. Bu nedenle iç denetim yöneticisi, işlevsel olarak denetim komitesi ve yönetim kuruluna bağlı olmalıdır. İç denetim faaliyetinin işlevsel ve idari olarak farklı hiyerarşik ilişkiler çerçevesinde yapılanması uluslararası iç denetim standartlarının bir gereğidir. İşlevsel hiyerarşi, iç denetimin bağımsızlığı ve yetkisinin nihai kaynağıdır. 4- Kimler iç denetim faaliyeti yürütebilir? İç denetim faaliyeti şirket bünyesinde bir iç denetim birimi oluşturularak veya faaliyetin dışarıdan yürütülmesi şeklinde dış kaynak kullanılarak ya da bu iki yönetim bileşimi (eş kaynak) ile gerçekleştirilebilir. İç denetim faaliyetinin dışarıdan yürütülmesi durumunda faaliyetin koordinasyonu ve yönetimi şirket bünyesinde görev alan iç denetim yöneticisinde olmalıdır. İç denetçilerin, denetim muhasebe, finansal analiz, bilgi teknolojileri, hukuk ve bulundukları iş koluna ait bilgi ve tecrübeye ayrıca etkin iletişim becerilerine sahip olmaları beklenmektedir. İç denetçilerin sürekli profesyonel gelişimi desteklenmeli ve uluslararası geçerliliği olan sertifikalara sahip olmaları özendirilmelidir. 5- İç denetim zorunlu mudur? Küçük ölçekli işletmelerde yöneticiler, günlük faaliyetleri ve çalışanları etkin bir şekilde yönetebilecek ve takip edebilecek yeterliliktedir. İşletme ölçeğinin büyümesi organizasyonun etkin yönetilmesi için kontrol ihtiyacının artmasına yol açar. Yönetimin iç kontrol sistemi kurulması ve işlerliğinin sağlanması ile ilgili sorumlulukları öncelik kazanır. İç kontrol sistemi ile ilgili bağımsız ve tarafsız olarak yönetime güvence sağlayan ve yatırımcılar ile kredi verenler için işletmenin kredibilitesine değer katan özelliğinden ötürü iç denetim faaliyetinin başlatılmasına ihtiyaç duyulur.
6 TİDE ŞEKER EKİM YATIRIM 2015EKİM 2015
EKİM 2015 TİDE 7
TÜM YÖNLERİYLE İÇ DENETİM
TİDE YÖNETİM KURULU Soldan Sağa: Murat Çağlar, Okan Gün, Uluhan Kumru, Erkan Doğan, M. Kemal Tapkan, Erhan Fatih Anlar, Gürdoğan Yurtsever, Ramazan Macan, Ömer Arıkan, Bülent Yurdalan, Onur Türkeli, Menteş Albayrak, Özge Aşçıoğlu, Prof. Dr. Nuran Cömert
İç denetim yöneticisi, iç denetim faaliyetinin etik kurallara ve uluslararası standartlara uygun yapılmasını bir kalite güvence ve geliştirme programı hazırlayarak; her yıl yapılacak iç değerlendirmeler ve beş yılda bir yapılacak bağımsız dış değerlendirmeler ile sağlamalıdır.
Etkin iç denetim için yapılması gerekenler! İç denetim faaliyetini etkin kılan en önemli unsurlardan biri, iç denetimin işletmenin üst yönetimi tarafından sahiplenilmesi ve desteklenmesidir. • İç denetçilerin yetkileri ve görev alanları sınırlandırılmamalı tarafsızlığı ve bağımsızlığı güvence altına alınmalı, görevlerini icra ederken bilgi ve belgelere erişimleri kısıtlanmamalı ve tüm çalışanlar görevleri sırasında iç denetçilere destek olmalıdır. İç denetçiler icra sorumluluğu almamalı, yaptıkları işlerden dolayı performansları Yönetim Kurulu veya Yönetim Kurulu’ndan seçilmiş Denetim Komitesi tarafından değerlendirilmelidir. Bu hususlar, işletmenin denetim komitesi ve yönetim kurulunca onaylanmış bir yönetmelikle yazılı olarak tanımlanmalıdır. • Denetim komitesinin talep ettiği güvenceyi verebilmek ve önerilerde bulunabilmek için iç denetim elemanlarının yetkinliği son derece önemli olup; iç denetçilerin sürekli profesyonel gelişimi desteklenmeli ve uluslararası geçerliliği olan sertifikalara sahip olunması özendirilmelidir. • Denetim komitesinin, iç denetim yöneticisinden iç denetim faaliyetinin tüm yönlerinin kapsayan ve etkinliğini sürekli gözeten bir kalite güvence ve geliştirme programının hazırlanıp uygulamaya konmasını talep etmesi, iç denetim faaliyetinin etkinliğinde önemli bir rol oynamaktadır. 8 TİDE EKİM 2015
İç Denetimin Adresi TÜRKİYE İÇ DENETİM ENSTİTÜSÜ (TİDE) Bir meslek örgütü olarak 1995 yılında kurulan TİDE, Türkiye’deki iç denetim uygulamalarının uluslararası standartlara yükseltilmesi için faaliyet gösteriyor.
T
ürkiye İç Denetim Enstitüsü, ülkemizde uluslararası standartlarda iç denetim mesleğinin gelişimi için 19 Eylül 1995 tarihinde kurulmuştur. Enstitü, mesleğin profesyonellerinin yetkinlikleri, finans ve reel sektör şirketleri ile kamu kurum ve kuruluşlarının kurumsal yönetim kalitesi, mesleğin akademik gelişimi için çeşitli hizmetler sunmaktadır. Her yıl düzenli olarak gerçekleştirilmekte olan iç denetim, kurumsal yönetim, iç kontrol ve risk yönetimi konularında yetkin uzmanların bilgi, deneyim ve iyi uygulama örneklerini paylaştıkları “Türkiye İç Denetim Kongresi”, yazı, makale ve söyleşileri ile mesleki gündemi belirleyen, temel mesleki bilgi ve referans kaynağı “İç Denetim Dergisi”, sürekli güncelliği sağlanan ve dilimize çevrilen “Uluslararası İç Denetim Standartları ve Mesleki Uygulama Çerçevesi”, iç denetim profesyonellerinin küresel yetkinlik belgesi “Uluslararası İç Denetçi Sertifikası”, sürekli eğitim için “Mesleki Gelişim ve Yetkinlik Eğitimleri”, mesleki akademik gelişime yönelik “Akademik İlişkiler ve Gelişim Programı” olmak üzere pek çok uluslar arası ve ulusal mesleki birikimlere erişim ve paylaşım imkânları sağlanmaktadır. Türkiye İç Denetim Enstitüsü, bu hizmetleri ile mesleğin profesyonellerine ve iş dünyamıza güncel kalmak, değişim, gelişim ve büyümenin ortağı olmak konusunda fırsatlar sunmaktadır. Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) ve Avrupa İç Denetim Enstitüleri Konfederasyonu (ECIIA)’nun temsilcisi olan ve yönetim organları ile çalışma komitelerinde aktif görev alan Türkiye İç Denetim Enstitüsü, “Meslekte küresel gelişim ve mükemmelliğin paydaşı olmak” vizyonu ile şirketlerimizin yönetim kurulları, denetim komiteleri, icra kurulu başkanları (CEO), üst düzey yöneticiler ve iç denetçiler, kamu kurum ve kuruluşlarımız, düzenleyici kurumlarımız, üniversitelerimiz ve akademisyenlerimize hizmetleri ile kalıcı değer yaratma misyonunu sürdürmektedir.
EKİM 2015 TİDE 9
MAKRO GÖRÜNÜM
MACRO OUTLOOK
TİDE Kurumlarımıza ve Ülkemize Değer Katıyor Sayın Yurtsever, Türkiye İç Denetim Enstitüsü ile ilgili bilgi verir misiniz? Ne zaman kuruldu, amaçları nelerdir? Türkiye İç Denetim Enstitüsü (TİDE) 47 kurucu üye ile 19 Eylül 1995 tarihinde kuruldu. Ali Kamil Uzun’un kurucu başkanlığını üstlendiği TİDE kısa sürede hızlı bir gelişim gösterdi ve 1996 yılında Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (IIA/The Institute of Internal Auditors) ve Avrupa İç Denetim Enstitüleri Konfederasyonu (ECIIA/European Confederation of Institute of Internal Auditors) üyeliğine kabul edildi. Bu yıl 20. yılımızı kutluyoruz. Enstitü olarak ülkemizdeki iç denetim uygulamalarını uluslararası standartlara yükseltmeyi hedefliyoruz. Bunun için de iç denetim standartlarının dilimize çevrilmesi, sertifikasyon, eğitim, yayıncılık, kongre, seminer, konferans, akademik forum, farkındalık ödülleri, akademik ilişkiler gibi alanlarda çok boyutlu faaliyetler yürütüyoruz. Bu faaliyetlerimiz ve üye sayımız her geçen gün daha da büyüyor. TİDE günümüzde 2.700 üyesiyle büyük bir aile haline geldi.
10 TİDE EKİM 2015
İç denetimde sertifikasyonun önemi nedir? Bir mesleğin uluslararası standartlarda yapılmasının olmazsa olmaz göstergelerinden biri de sertifikasyondur. Mesleğin dünya üzerinde kabul görmüş İç Denetçi Sertifikası (CIA, Certified Internal Auditor) 1974 yılından beri Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) tarafından veriliyor. CIA sertifikası, iç denetim mesleğinin tüm dünyada yeterliliği ve geçerliliği kabul edilen en önemli sertifikadır. CIA dışında iç denetim ile ilgili IIA tarafından sınavları gerçekleştirilen dört uzmanlık sertifikasyonu daha bulunuyor. Bu sertifikalar finansal hizmetler, kamu, kontrol öz değerlendirme ve risk yönetimi konularındaki uzmanlığı ortaya koyuyor. Türkiye’den bu sınavlara TİDE aracılığıyla girilebiliyor. Giderek daha fazla iş yeri sertifikalı iç denetçi ile çalışmak istiyor. Sertifikalı iç denetçiler daha iyi pozisyonlarda, daha iyi ücretlerle çalışabiliyor. Bu nedenle iç denetçilerin meslekleriyle ilgili sertifikaları edinmeleri önem taşıyor.
İç denetimin firmalar açısından önemi nedir? İç denetimin temel amacı kuruma değer katmaktır. İç denetim faaliyeti, kurumların iç kontrol, risk yönetimi ve kurumsal yönetim sistemlerinin geliştirilmesine katkıda bulunur, iş süreçlerin iyileştirilmesini, kaynakların etkili ve verimli kullanılmasını sağlar, hata, hile ve suistimallerin önlenmesine yardımcı olur, risklerin neden olabileceği kayıpları azaltır, kurumların itibarını korur, İç denetimi, sürdürülebilir büyümenin, kurumsal yönetimin ve itibarın sigortası olarak ifade etmek mümkün. Piyasalarında yüksek rekabet içinde büyüme, gelişme ve varlıklarını gelecek nesillere aktarmayı hedefleyen işletmeler, iç denetim faaliyetine ihtiyaç duyar. İş dünyasının iç denetime bakışı ve TİDE’den beklentileri hakkında bilgi verebilir misiniz? İş dünyası iç denetimin öneminin giderek farkına varıyor. Bu kapsamda yatırım yapıyorlar, iç denetim birimleri kuruyorlar, iç denetçi istihdam ediyorlar. Bu süreçte iş dünyasının TİDE’den beklentileri de özellikle eğitim ve sertifikasyon alanlarında oluyor. Şirketler ve kurumlar, yöneticileri ve iç denetim çalışanlarına eğitim vermemizi talep ediyorlar. Türkiye İç Denetim Enstitüsü olarak TİDE Mesleki Gelişim Akademisi’ni (TİDE Akademi) kurduk ve eğitim faaliyetlerimizi kurumsallaştırdık. TİDE Akademi bünyesinde sertifika hazırlık ve sürekli mesleki gelişim seminer programları uyguluyoruz. Bu eğitimler genel katılıma açık olarak düzenlenebildiği gibi, şirketlerin ve kurumların ihtiyaçlarına ve taleplerine göre kuruma özel de düzenlenebiliyor. Bugüne kadar binlerce özel ve kamu sektör iç denetim yöneticisi ve çalışanına eğitim ve seminer verdik. Bu yöndeki talebin giderek arttığını görüyoruz. Bunun yanı sıra üyelerimize yönelik ücretsiz seminerler de düzenliyoruz. Şirketler ayrıca iç denetim çalışanlarının sertifika edinmelerine giderek daha fazla önem veriyorlar. Bu alanda yatırım yapıyorlar. Ayrıca iş dünyasından, şirket ve kurumlardan, çeşitli meslek birliklerinden ve derneklerden iç denetim konusunda yoğun bilgi talep ediliyor. Biz de bunu karşılamak amacıyla Akademik Forumlar, konferans, panel ve sempozyumlar düzenliyoruz. Bu etkinliklerde iç denetim ve iç denetimle ilgili güncel gelişmeler konularında bilgiler veriyoruz.
TİDE olarak toplumu ve ilgili kesimleri bilgilendirmek için geleneksel hale gelen kongreler düzenliyorsunuz. Bu yıl Ekim ayında da önemli bir kongre düzenleyeceksiniz. Bu kongre ile ilgili bilgi verir misiniz? Bu yıl düzenleyeceğimiz kongre bizim için ayrı bir önem teşkil ediyor, zira uzun süredir yapmayı planladığımız uluslararası bir kongreye imza atıyoruz. Kongre temamızı ”Kurumsal Şeffaflık İçin Etkili İç Denetim” olarak belirledik. Şeffaflık, kurumun faaliyetleri ile ilgili yatırımcıların ve kamuoyunun doğru ve zamanında bilinmesine imkân sağlar, yapılan yatırımları artırır, kuruma duyulan güveni yükseltir, itibar ve değer kazandırır, çeşitli risklerden ve dolandırıcılıklardan korur, piyasadaki rekabet ortamını iyileştirerek tüketicileri korur. Günümüzün globalleşen ve giderek artan rekabet ortamında kurumların ve işletmelerin bu rekabet ortamının bir parçası olmasının yolu şeffaflıktan geçiyor. Şeffaflık uygulamalarını ileriye taşımayı başarabilen kurumlar daha başarılı oluyorlar. Artık kurumlar için kol kırılır yen içinde kalır dönemi bitti. Kurumların bu gelişimi doğru analiz etmeleri, şeffaflığı ve kurumsallaşmayı sağlayacak mekanizmalar oluşturmaları ve şeffaflığı kurum kültürünün en önemli unsurlarından birisi haline getirmeleri büyük önem taşıyor. Bu durum kurumların rekabet güçlerini artıracağı gibi, ülkemizin şeffaflık liginde daha üst sıralara yükselmesine de önemli katkı sağlayacaktır. TİDE olarak önümüzdeki dönem için hedefleriniz nedir? Geleneksel hizmetlerimizin yanına son 5 yılda İç Denetim Farkındalık Ödülleri, Kamu Konferansları, Akademik Forumlar, Mesleki Gelişim Akademisi, Gelecek Zirvesi, Genç Bakış Ödülleri, Denetim Kulüpleri, Kitap Yayıncılığı gibi yeni ve önemli faaliyetleri başlattık. Bu hizmetlere yeni halkalar ilave etmek istiyoruz. Bu şekilde mesleğimizin tanınması, yaygınlaşması, nitelikli bir şekilde gerçekleştirilmesi ve meslektaşlarımızın gelişimlerine katkı sağlamayı hedefliyoruz. Bir başka hedefimiz ise, ülkemizi iç denetim konusunda merkez ülke haline getirmek. Bu kapsamda bu yıldan itibaren kongrelerimizi uluslararası nitelikte gerçekleştireceğiz. Böylece ulusal birikimlerimizden bölgesel ve küresel değerler oluşturmayı amaçlıyoruz.
EKİM 2015 TİDE 11
PORTFÖY ÖNERİLERİ
TÜRKİYE İÇ DENETİM ENSTİTÜSÜ
1995 İç Denetim Enstitüsü 19 Eylül 1995 tarihinde kuruldu. 1996 IIA ve ECIIA üyeliğine kabul edildi. 1997 İlk Türkiye İç Denetim Kongresi gerçekleştirildi. 1998 Enstitünün ismi “Türkiye İç Denetim Enstitüsü (TİDE) oldu. “Uluslararası İç Denetim Standartları” dilimize çevrildi. 1999 IIA tarafından “Dünya Çapında En Hızlı Gelişen ve Üye Sayısını En Hızlı Artıran Enstitü” ödülünü kazandı. 2000 Uluslararası İç Denetçi (CIA) sınavı ülkemizde de yapılmaya başlandı. 2001 İç Denetim Dergisi yayın hayatına başladı. 2003 İç Denetim Dergisi IIA tarafından birincilik ödülü kazandı. 2004 Türkiye, Avrupa İç Denetim Konferansına ev sahipliği yaptı.
2005 CIA sınavları Türkçe olarak da yapılmaya başlandı. Aynı yıl TİDE, IIA tarafından “Ulusal Enstitü” olarak kabul edildi. 2007 TİDE, IIA tarafından verilen en büyük ödül olan IMAP ödülünü kazandı. 2008 TİDE, IIA Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi’nde görev aldı. TÜSİAD bünyesinde Enstitümüz desteği ile İç Denetim Çalışma Grubu kuruldu. 2009 TİDE Akademik İlişkiler Komitesi faaliyete başladı… 2010 TİDE Yayın Sertifikası alarak mesleki yayıncılık faaliyetlerine başladı. TİDE – MÖDAV İşbirliği protokolü imzalandı… TİDE Mesleki Gelişim Akademisi (TİDE AKADEMİ) faaliyete başladı. İlk AKADEMİK FORUM Marmara Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleşti.
İlk Gelecek Zirvesi Çanakkale’de yapıldı
TBMM’de gerçekleşen Kamu Konferansı’nda Meclis Başkanı Cemil Çiçek’e plaketi TİDE Başkanı tarafından verildi
12 TİDE EKİM 2015
1995 – 2015 KİLOMETRE TAŞLARI 2011 İç Denetim alanında farkındalık yaratan kişi ve kurumlara TİDE tarafından İlk defa “İç Denetim Farkındalık Ödülleri” verilmeye başlandı. TİDE; TÜSİAD, TÜRKONFED ve TKYD ile birlikte Aile Şirketleri Seminerlerine katıldı. 2012 Meslektaşlara verilen sertifika sayısı toplamda 1.000’i geçti. 2013 CRMA tanıtımı ve yayılmasını ülkemizde hızla sağladık. En fazla CRMA sertifikasına sahip dünyadaki ilk beş enstitünün arasına girdik. Türkiye İç Denetim Enstitüsü’nün kuruluşu ve faaliyetlerinin gelişimi hakkında çeşitli bilgilere, TİDE Sanal Müze ile erişilebilir oldu. İç Denetime Genç Bakış Yarışması düzenlenmeye başladı.
Türkiye İç Denetim Kongresi, uluslararası katılımla yapılmaya başlandı
2014 TİDE Yayınlarına elektronik ortamda erişim başladı… TİDE’nin “Farkındalık Ayı” kapsamında düzenlediği etkinlikler, dünyadaki diğer örnekleriyle birlikte IIA tarafından değerlendirildi ve 2014 Farkındalık Özel Ödülüyle onurlandırıldı. Ali Kamil Uzun Yaşam Boyu Meslek Üstün Hizmet Ödülü verilmeye başladı. TİDE, 170 ülkede 180 binden fazla üyesi bulunan Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) tarafından, Akademik İlişkiler Komitesi’nin düzenlediği etkinlikler dolayısıyla tüm dünyaya örnek gösterildi. TİDE – KİDDER – İDKK işbirliğinde TBMM’de Kamu Konferansı düzenlendi. TİDE Gelecek Okulu faaliyete başladı. 2015 İlk GELECEK ZİRVESİ Çanakkale’de gerçekleştirildi. TİDE, IIA Building Awareness Champion Ödülünü kazandı. Meslektaşlara verilen sertifika sayısı toplamda 2.000’i geçti. ECIIA tarafından Enstitümüze Onur Ödülü (ECIIA Award of Honor) verildi. Türkiye İç Denetim Kongresi uluslararası katılımlı yapılmaya başlandı.
İç Denetim Farkındalık Ödülleri sahiplerini buldu
İç Denetim Dergisi, IAA tarafından birincilik ödülü kazandı EKİM 2015 TİDE 13
kuruluşundan bugüne Tİde Başkanları’ndan mesajlar
Alİ kamİl uzun (1995-2002)
2015, Enstitümüzün 20. kuruluş yıl dönümü. Bu sevinci kutlarken, yönetim organlarımız, çalışma komitelerimiz gönüllü adanmışlıklarıyla meslek ailemizi geleceğe taşıma planları yapıyor, adım adım çeyrek asra doğru güvenle ilerliyoruz. Geleceğimizi planlıyor, bu planlar çerçevesinde çalışmalar yapıyoruz.
Türkiye İç Denetim Enstitüsü’nün bugün ulaştığı seviye, kuruluş dönemlerinde bizim için sadece hayal ama aynı zamanda bir hedefti. İlk olmak, kurucu olmak her zaman zordur. Aynı frekansı yakalayabilmek, farklı görüşlerden bir sentez yaratabilmek aynı zamanda büyük fedakarlık
Şenol toygar (2006-2010)
GÜRDOĞAN YURTSEVER 2014 -
14 TİDE EKİM 2015
da gerektiriyor. Ancak Türkiye İç Denetim Enstitüsü’nün ilk yıllarında verilen mücadelenin hatıraları benim için her zaman değerli olmuştur. O günden bu yana Türkiye İç Denetim Enstitüsü’nün 20. yılına ulaştığını görmek benim için ayrı bir mutluluk.
TİDE uluslararası nitelikte hizmetler sunarak tüm üyelerine ve meslektaşlara uluslararası yetkinlikler kazandıracak bir misyonla, Türkiye içinde iç denetim mesleğinde otorite konumunu kabul ettirdi. Ayrıca İç Denetim Dergisi, Türkiye İç Denetim Kongresi kurumsal faaliyetleriyle de dikkat çekiyor. Mesleğe yön verecek faaliyetler içinde yer alınması, standartların güncellenmesi ve çevirisinin yapılması, CBOK çalışmalarına katılım, CIA ve diğer sertifika
TİDE’nin kuruluşuna ve kurucu üyelerinden biri olma onuruna sahip olmuş biri olarak bugün dönüp o günleri hatırladığımda, yüzüme tatlı bir gülümseme yerleşiyor: İlk genel kurul, ilk konferans, ilk sertifikasyon sınavları, ilk eğitimler, ilk standartlar kitabımız, ilk dergimiz, ilk paylaşım ve aile toplantılarımız... İlk defa Sayın Jean Pierre Garitte’den aldığım eğitimler sonucunda, sanki gözümün önünden bir sis perdesi kalkmış, kafamın
Gençler, kurumsal hafızamızda saklı değerlerimizden ilham alarak yetkinlikleri, vizyonları, değer yaratan hizmetleri ile mesleğin geleceğini inşa edeceklerdir. Değerli hocalarımız geleceğimizi yetiştirecek… Değerli meslektaşlarımız, ustası olduğu mesleğin kuşaktan kuşağa devamı için el verecektir.
sınavlarının çevirisi, IIA tarafından hazırlanmış eğitimlerin Türkçe olarak meslektaşlara sunulması gibi birçok katma değer yaratan çalışmalar yapıldı ve bu çalışmalara hala devam ediliyor. Tüm bunlar göz önüne alındığında TİDE, ülkemizde iç denetim mesleğinin yerleşmesinde ve ilerlemesinde gerek özel gerekse kamu sektörü nezdinde tek sürükleyici güç oldu.
içinde dönüp duran birçok soru cevaplanmış, mesleğim farklı bir anlam kazanmıştı. Yine ilk katıldığım uluslararası konferansı, yabancı meslektaşlarımı ilk dinlediğim günleri anımsıyorum. Mesleğimizin o günlerden bugüne geldiği konum, kazandığı ivme, meslektaşlarımızın sayısındaki artış, uluslararası alanda TİDE’nin ve meslektaşlarımızın kazandığı başarılar ve daha pek çok güzel gelişme, yüzüme tatlı bir gülümseme yayılmasına neden oluyor.
Meslek örgütümüz olan Enstitümüzün üye sayısı ve faaliyetleri her geçen gün artıyor, çeşitleniyor ve kurumsal yapısı daha da güçleniyor. Enstitümüzün faaliyetlerinin de etkisiyle, mesleğimiz ülkemizde daha fazla tanınıyor, kuruluşların farkındalığı giderek artıyor, meslektaşlarımızın yetkinlikleri gelişiyor. 20 yıllık
Çetİn özbek (2002-2004)
Özlem İğdelİpınar (2004-2006) (2010-2014)
kurumsal geçmişimizden aldığımız güçle bundan sonra da hem ülkemizdeki iç denetim mesleğini daha ileri noktalara taşımak, hem de küresel düzeyde iç denetim mesleğine katkı sağlamak en büyük hedefimiz olmaya devam edecektir.
Uluslararası XIX. Türkiye İç Denetim Kongresi “Kurumsal Şeffaflık İçin Etkili İç Denetim” Temasıyla Başlıyor 19-20 Ekim 2015 tarihleri arasında düzenlenecek Uluslararası XIX. Türkiye İç Denetim Kongresi’nin ana teması, “Kurumsal Şeffaflık İçin Etkili İç Denetim” olarak belirlendi. Konunun önemi, etkili isimlerin anlatımıyla desteklenecek. 19 Ekim 2015 Pazartesi günü TİDE Başkanı Gürdoğan Yurtsever’in yapacağı açılış konuşmasını takiben Uluslararası Şeffaflık Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Oya Özarslan ve TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Cansen Başaran Symes’in yapacakları konuşmalarla kongre start alacak. Hemen ardından Kentucky Üniversitesi’nden Prof. Dr. Urton Anderson, “Güvenli Ağ
Sistemi ve Etkili Kurumsal Yönetim” başlığını açarak katılımcılarla paylaşacak. Kongre, paralel oturumlarla devam edecek. İlk gün konuğu, tiyatrocu Ali Poyrazoğlu, “Şimdiki Zaman” konulu gösterisiyle katılımcılara keyifli dakikalar yaşatacak. 20 Ekim 2015 Salı günü ise katılımcılar ilk günün değerlendirmesinin ardından gün boyu sürecek paralel oturumlar panellerle “Kurumsal Şeffaflık İçin Etkili İç Denetim” teması çerçevesinde, konusunda uzman isimlerin deneyimlerinden faydalanma şansı elde edecek.
EKİM 2015 TİDE 15
16 TİDE EKİM 2015