ÑEÀ CÖÔNG NGUYEÂN CÖÙU TOÁT NGHIEÄP ÑEÀ TAØI : PHAÀN I.
NGAØNH KIEÁN TRUÙC – KHOÙA K99 BAÛO TAØNG AÂM NHAÏC VIEÄT NAM LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI:
Tröôùc tieân xin phaân tích roõ vai troø cuûa aâm nhaïc trong vaên hoaù, xaõ hoäi. Töø xa xöa, khi con ngöôøi coøn aên loâng ôû loã, cuoäc soáng xaõ hoäi chæ môùi laø quaàn cö , baày ñaøn thì aâm nhaïc ñaõ xuaát hieän, nhöng ôû moät daïng khaùc. Coù theå noùi ñoù chæ môùi laø “aâm” chöù chöa theå laø “aâm nhaïc” nhöng ta coù theå nhaän bieát moät caùch deã daøng qua nhòp ñieäu cuûa noù: ñoù laø aâm thanh cuûa 2 baøn tay ñaäp vaøo nhau, cuûa caây keøn ñaù trong moät ñeâm teá thaàn, hay aâm thanh ñoâi baïn goïi nhau. Ñoù laø nhöõng aâm thöùc ñaàu tieân cuûa aâm nhaïc. Baát cöù vaät theå naøo khi ñöôïc taùc ñoäng cuõng taïo ra aâm thanh, vaø con ngöôøi coå ñaïi ñaõ bieát keát hôïp caùc “vaät theå “ ñoù, taïo neân moät heä thoáng coù choïn loïc caùc aâm saéc (dó nhieân laø theo moät nhaän thöùc boäc phaùt) goïi laø nhaïc cuï. Caøng veà sau caùc nhaïc cuï naøy caøng ñöôïc söû duïng nhieàu, nhaát laø trong caùc dòp ñaëc bieät nhö teá leã, hoäi hoïp… (coù leõ nhaïc cuï ñaàu tieân cuûa nhaân loaïi laø chieác keøn ñaù, ñöôïc taïo thaønh töø nhöõng vieân ñaù lôùn naèm caïnh nhau) cho ñeán khi ngöôøi ta phaùt hieän ra quy luaät cuûa aâm nhaïc ( aâm giai, toâng, noát…), keå töø ñoù, aâm nhaïc ko ngöøng phaùt trieån, döôùi nhieàu hình thöùc vaø coù xuaát xöù töø nhieàu neàn vaên hoùa khaùc nhau, chính ñaëc ñieåm naøy ñaõ thu huùt bieát bao nhaø khoa hoïc nguyeân cöùö, tìm hieåu veà nhaïc cuï ñeå mong muoán ñöôïc nhaän thaáy maøu saéc cuûa vaên hoùa nhaân loaïi aån mình trong ñoù. Aâm nhaïc laø caùi “phi vaät theå” ñöôïc taïo thaønh do töông taùc giöõa caùc vaät theå. Noù voâ hình, khoâng maøu, khoâng muøi khoâng vò nhöng söùc bieåu hieän cuûa noù laø voâ giôùi haïn. Chính nhôø ñaëc ñieåm naøy maø Aâm nhaïc ñaõ trôû thaønh caùi maø ngöôøi ta goïi laø “ ngoân ngöõ chung cuûa nhaân loaïi”, noù nhö laø sôïi chæ voâ hình, xuyeân qua khoâng gian, thôøi gian. Taùc ñoäng vaøo taâm thöùc cuûa ngöôøi nghe, ñeå caûm thaáy nhö ñöôïc vuoát ve, chaêm soùc voã veà. Aâm nhaïc coù khaû naêng xoa dòu tinh thaàn, ñöa moïi ngöôøi laïi gaàn nhau vaø hieàu nhau hôn. Ngöôøi ta coù theå laø keû thuø cuûa nhau nhöng luoân coù moät ngöôøi baïn chung laø Aâm nhaïc. Nhö ñaõ noùi, aâm nhaïc coù xuaát xöù töø nhieàu neàn vaên hoùa khaùc nhau, neân nguyeân cöùu aâm nhaïc ( hay chính xaùc laø nhaïc cuï) laø moät trong nhöõng con ñöôøng toát nhaát ñeå ñeán vôùi vaên hoùa nhaân loaïi. Cuõng nhö “KIEÁN TRUÙC”, nguyeân cöùu veà Kieán truùc giuùp con ngöôøi nhaän bieát ñöôïc nhieàu neàn vaên hoùa, vaên minh cuûa töøng thôøi kyø khaùc nhau. Nguyeân cöùu “Lòch söû Kieán
Truùc Phöông Ñoâng” ñeå bieát ñöôïc neàn Vaên hoùa Phuø Nam, vaên hoùa Oùc-Eo. Nguyeân cöùu veà nhaø hình thuyeàn trong “Lòch söû Kieán Truùc Vieät Nam” ñeå bieát roõ hôn veà vaên minh luùa nöôùc cuûa daân toäc Vieät. Vôùi Aâm nhaïc cuõng vaäy, aâm thanh traàm aám nhöng vang voïng cuûa chieác tuø vaø cho ta caûm nhaän ñöôïc söï hoang daõ vaø ñaày söùc soáng cuûa nuùi röøng Taây Nguyeân, aâm thanh vui töôi reùo raét cuûa ñaøn T-röng ñöôïc laøm töø nhöõng oáng tre moäc maïc… ñoù laø neàn vaên hoùa gaén lieàn vôùi thieân nhieân, coi thieân nhieân nhö maùi nhaø chung “thaûo nguyeân laø Ñaát meï”... Vieät Nam vôùi hôn 54 daân toäc anh em, vôùi nhieàu neàn vaên hoùa baûn ñòa, traõi qua bao naêm choáng giaëc ngoaïi xaâm , xaây döïng ñaát nöôùc ñaõ hình thaønh moät neàn vaên hoùa ñaëc saéc vaø raát ñaùng töï haøo, nhöng neáu khoâng coù yù thöùc gìn giöõ, phaùt huy thì raát coù theå, neàn vaên hoùa voán raát nhaïy caûm vôùi yeáu toá ngoaïi lai seõ deã daøng mai moït, vaø nhöõng di tích ñaõ töøng laø bieåu töôïng cuûa Vieät Namseõ khoâng traùnh khoûi bò laõng queân… Vì theá, vieäc thöïc hieän nhieäm vuï tìm kieám, söu taàm, baûo quaûn, nguyeân cöùu vaø tröng baøy di vaät cho nhaân loaïi cuøng chieâm ngöôõng laø voâ cuøng ñuùng ñaén . Vaäy taïi sao laïi khoâng xem xeùt khaû naêng xaây döïng moät “BAÛO TAØNG AÂM NHAÏC VIEÄT NAM” ?
PHAÀN II: NHÖÕNG HIEÅU BIEÁT VEÀ THEÅ LOAÏI VAØ ÑEÀ TAØI. I. SÖÏ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN CUÛA BAÛO TAØNG: 1. Xuaát xö vaø söï hình thaønh : Nguoàn goác cuûa baûo taøng ñaõ xuaát hieän töø raát laâu, ngay töø khi con ngöôøi baét ñaàu hình thaønh loái soáng baày ñaøn, saên baén, haùi löôïm. YÙ nieäm veà “ ngheä thuaät” baét ñaàu hình thaønh töø khi ngöôøi ta saùng taïo ra coâng cuï phuïc vuï cho caùc nhu caàu trong cuoäc soáng sô khai, vaø khi ngöôøi ta ñaõ coù cuûa aên cuûa ñeå, hoï ñaõ nghó ñeán ñieàu maø baây giôø chuùng ta goïi laø “ sieâu nhieân”, nghóa laø hoï hình thaønh neân taäp tuïc thôø cuùng nhöõng “caùi” maø hoï cho raèng ñaõ giuùp hoï coù caùi aên, caùi maëc vaø choáng laïi thuù döõ, keû thuø… ví duï nhö laø veõ hình nhöõng con boø hay nhöõng vaät theå gaàn guõi trong cuoäc soáng ( maø chuùng ta ñaõ bieát ), hay nhöõng vò thaàn theo caùch nghó cuûa hoï. Thaäm chí laø hoï ñaõ bieát löu döõ nhöõng kyû vaät cuûa cha oâng ñeå laïi ( thöôøng thì theo moät caùch ñaëc bieät naøo ñoù). Chính nhöõng taäp tuïc ban ñaàu aáy, daàn daàn tích luõy, phaùt trieån moät caùch coù yù thöùc ngay trong loøng xaõ hoäi vaø trôû thaønh coù heä thoáng, coù chuaån möïc, khoa hoïc vaø lieân quan ñeán nhieàu yeáu toá nhö thaåm myõ, chöùc naêng… Vaø theá giôùi ngaøy nay cuûa chuùng ta, vôùi kyû thuaät maùy moùc hieän ñaïi, vôùi nhöõng nhaø khoa hoïc gioûi, taát nhieân seõ khoâng bao giôø ñeån nhöõng kyû vaät voâ giaù cuûa nhaân loaïi bò laõng queân vaø huûy hoaïi theo thôøi gian, chuùng
seõ ñöôïc tìm thaáy, ñöôïc phaùt hieän vaø baûo quaûn trong nhöõng moâi tröôøng an toaøn, thích hôïp vaø quan troïng hôn, noù coøn ñöôïc duøng cho nguyeân cöùu, vaø ban phaùt caùi ñeïp cho theá giôùi chieâm ngöôõng. Ñoù laø nguoàn goác hình thaønh neân loaïi hình vaên hoùa goïi laø “ BAÛO TAØNG”. Töø thôøi coå ñaïi, baûo taøng ñaõ xuaát hieän, nhöng vôùi quy moâ nhoû. Luùc ñoù khoâng nghó ñeán vieäc söu taàm caùc taùc phaåm hay nhöõng caùi gì ñoù coù saün vì chuùng luoân naèm ôû vò trí ban ñaàu cuûa mình, tröôùc caùc ñeàn ñaøi, vöôøn rieäng hay vöôøn coâng coäng. Ngöôøi ta chæ söu taàm, caát giöõ nhöõng thöù deã bò hö hoûng hay bò huûy hoaïi nhö tranh veõ, chaïm khaéc treân voû caây… Nhöõng ngöôøi HyLap Coå ñaõ baûo quaûn chuùng trong caùc phoøng ñaëc bieät ngay taïi ngoâi nhaø cuûa mình, ñöôïc goïi laø pinacotheca. Vieäc söu taàm thaät söï vaø coù heä thoáng ñeán moät chöøng möïc naøo ñoù soá löôïng lôùn caùc vaät theå khoa hoïc, vaø caùc taùc phaåm ngheä thuaät vôùi tö caùch laø sôû höõu caù nhaân ñöôïc baét ñaàu ôû YÙ vaøo theá kyø XV, ñöôïc phaùt trieån roäng raõi vaøo theá kyû XVI, XVII, töø ñoù truyeàn sang Ñöùc, Anh vaø caùc nöôùc khaùc. Tuy nhieân trong nhöõng thôøi kyø ñoù vieäc suy taàm löu giöõ chæ mang tính caùch caù nhaân vaø phuïc vuï cho moät thieåu soá taàng lôùp trong xaû hoäi. Caùc cô sôû coù tính chaát baûo taøng ñaàu tieân ñeàu gaén lieàn vôùi nhöõng hoaït ñoäng ñaàu tieân mang tính toân giaùo. Moät trong nhöõng vieän baûo taøng noåi tieáng nhaát laø baûo taøng ôû ALEXANDIA(AI CAÄP). Ñoù laø nhöõng pho töôïng, nhöõng bình loä coù lieân quan ñeán thaàn thaùnh. 2. Caùc thuaät ngöõ ñònh nghóa veà baûo taøng: Chöõ “BAÛO TAØNG” laø töø chöõ HYLAP “MOUSEON” maø ra ( A:museumP: Mesee) MOUSEUM laø teân moät thung luõng nhoû, nôi ôû cuûa caùc thieân thaàn(Msee) ôû giöõa nuùi Parnasse vaø Heilicou ôû Athenais. MOUSEUM laïi coøn chæ nôi nguyeân cöùu khoa hoïc vaø vaên hoùa ngheä thuaät. Sau ñoù thuaät ngöõ MUSEUM chæ moät söu taäp taùc phaåm ngheä thuaät vaø nhöõng vaät hieáu kyø ñöôïc tröng baøy trong moät toøa nhaø coâng coäng. Ngöôøi ta cuõng duøng thuaät ngöõ naøy ñeå chæ caùc söu taäp veà lòch söû vaø töï nhieân. Töø ñaây xuaát hieän nhöõng thuaät ngöõ “MUSEOLOGY” coù nghóa laø “baûo taøng hoïc” ñeå chæ nhaønh khoa hoïc chuyeân nguyeân cöùu veà baøo taøng. Coù raát nhieàu ñònh nghóa veà baûo taøng ( tuøy thuoäc veà caùc quan nieäm vaø caùc tröôøng phaùi hoïc thuaät khaùc nhau). Nhöng ngaøy nay, ngöôøi ta ñaõ thoáng nhaát caùc ñònh nghóa hieän ñaïi veà baûo taøng vôùi noäi dung cô baûn nhö sau: BAÛO TAØNG laø cô quan thöïc hieän nhieäm vuï ngyeân cöùu khoa hoïc, söu taàm, kieåm keâ xaùc ñònh vaø ghi cheùp khoa hoïc caùc di tích, baûo quaûn vaø tröng baøy caùc hieän vaät baûo taøng vaø tieán haønh coâng taùc quaàn chuùng, coù söï
quan heä höõu cô vôùi khoa hoïc töï nhieân vaø khoa hoïc nguyeân cöùu xaõ hoäi, vôùi nhöõng thaønh töïu vaên hoùa tinh thaàn cuûa xaõ hoäi loïi ngöôøi hoaët nhöõng söu taäp veà nhöõng ñoái töôïng töø töï nhieân phong phuù ñeå nguyeân cöùu vaø phaùt hieän ra nhöõng quy luaät cuûa töï nhieân . 3. Phaïn loaïi vieän baûo taøng: Vieän baûo taøng ñöôïc chia laøm 3 nhoùm chính nhö sau : - Vieän baûo taøng chuyeân ngaønh, phuï thuoäc vaøo hieän vaät tröng baøy ( baûo taøng aâm nhaïc, vaên hoïc, khaûo coå, myõ thuaät…) - Vieän baûo taøng khu vöïc hay quoác gia, nôi thu thaäp vaø gìn giöõ nhöõng taøi lieäu lòch söû hay hieän vaät lieân quan ñeán söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa nôi ñoù.\ - Vieän baûo taøng töôûng nieäm caùc söï kieän quan troïng cuûa lòch söû hay caùc baäc danh nhaân, vó nhaân naøo ñoù. II. KHAÙI QUAÙT NOÄI DUNG CUÛA BAÛO TAØNG AÂM NHAÏC VIEÄT NAM : 1.Chöùc naêng cuûa baûo taøng: a. Tröng baøy : -Tröng baøy nhaïc cuï caùc loaïi, töø khi hình thaønh ñeán nay - Lòch söû phaùt trieån cuûa töøng loaïi nhaïc cuï cuûa töøng vuøng. b. Coâng taùc nguyeân cöùu khoa hoïc: Laø coâng taùc raát quan troïng nhaèm xaùc ñònh giaù trò lòch söû cuûa caùc di vaät moät caùch chính xaùc, ñaùng tin caäy vaø ñoàng thôøi ñöa ra bieän phaùp tu söûa, baûo quaûn cho phuø hôïp vôùi töøng loaïi di vaät. c. Coâng taùc söu taàm: Söu taàm caùc hieän vaät ñaëc tröng cuûa vaên hoaù aâm nhaïc Vieät Nam, vaø caû nhöõng hieän vaät coù xuaát xöù töø nöôùc ngoaøi nhöng xuaát hieän ôû nöôùc ta laâu ñôøi coù aûnh höôûng roõ reät ñeán vaên hoùa aâm nhaïc trong nöôùc. Cung caáp caùc di tích vaø hieän vaät cho baûo taøng nhaèm ñeå xaây döïng vaø chænh lyù caùc phaàn tröng baøy. Taäp trung nhöõng di tích coù giaù trò veà maët khoa hoïc , ngheä thuaät vaø nhöõng di tích coù theå bò huûy hoaïi nhanh vaøo caùc kho töông öùng ñeå baûo quaûn vaø truøng tu kòp thôøi/. d. Coâng taùc kieåm keâ vaø ghi cheùp khoa hoïc caùc hieän vaät di tích cuûa baûo taøng: Nhaènm taïo thuaän lôïi cho vieäc quaûn lyù, baûo veä caùc di tích, caùc boä söu taàm sau khi ñaõ xaùc ñònh nguyeân cöùu. Coâng taùc kieåm keâ phaûi chia ra laøm hai giai ñoaïn roõ raøng:
Gñ 1: kieåm keâ vaø chænh lyù khoa hoïc böôùc ñaàu caùc kho cô sôû: laäp bieâb baûn caùc di tích cuûa baûo taøng vaø ghi vaøo soå kieåm keâ hieän vaät cuûa baûo taøng. Gñ 2: kieåm keâ vaø ghi cheùp coù heä thoáng caùc hieän vaät cuûa caùc kho cô sôû nhaèm muïc ñích quaûn lyù hieän vaät moät caùch coù heä thoáng. e. Coâng taùc baûo quaûn : Laø coâng taùc cöïc kyø quan troïng nhaèm traùnh thaát thoaùt, hö hgoûng hieän vaät. Kieåm tra thöôøng xuyeân ñeà coù theå phaùt hieän vaø tu söõa kòp thôøi. Do yeâu caàu baûo quaûn caùc di tích laø raát cao neân khi thieát keá phaûi naém vöõng caùc nguyeân taét gaây hö hoûng hieän vaät. Caùc nguyeân nhaân chuû yeáu thöôøng gaëp laø: + Ñoä aåm: Aåm öôùt taïo ñk cho kyù sinh truøng phaùt trieån vaø phaù hoaïi hieän vaät. + Nhieät ñoä: gaây hö hoûng vaø raïn nöùt hieän vaät + Aùnh saùng: aùnh saùng choùi chang coù theå laøm ñoåi maøu, maát tính chaát goác cuûa hieän vaät, ví duï nhö tranh veõ. + Thöïc vaät vaø ñoäng vaät: naám moác, vi sinh, chuoät giaùn coùp theå laøm hoûng hieän vaät. + Con ngöôøi : nhöõng haønh ñoäng voâ yù hay höõu yù coù theå laøm hö hoûng, maát maùt hieän vaät. Phöông höôùng giaûi quyeát vaø khaéc phuïc caùc nguyeân nhaân gaây hö hoûng maät maùt treân: Phoøng oác phaûi ñöôïc thoâng gioù ñaày ñuû, aùnh saùng haøi hoøa. Traùnh traïng thaùi aâm u, aåm öôùt deã sinh ra naám moác, kí sinh truøng. Aùnh saùng töï nhieân vöøa phaûi, heä thoáng ñieàu hoøa khoâng khí nhaèm baûo ñaûm nheät ñoä vaø ñoä aåm thích hôïp cho hieän vaät tröng baøy. Ñeå baûo quaûn toát hieän vaät coøn phaûi söû duïng theâm moät soá caùc kyû thuaät ñaëc bieät nhö : söû duïng caùc thieät bò cô hoïc, caùc coâng taùc queùt doïn veä sinh, lau chuøi thöôøng xuyeân. f. Coâng taùc saùng taùc vaø moâ phoûng: Döïng laïi nhöõng hình aûnh ñeå ngöøôi xen coù theå töôûng töôïng vaø hieåu ra noäi dung caàn theå hieän. Ví duï, laøm moâ hình, hình noäm, tranh. Coâng taùc naøy thuoäc veà lónh vöïc nguyeân cöùu khoa hoïc keát hôïp vôùi nhöõng nhaø laøm ngheä thuaät chuyeân moân. h. Coâng taùc tröng baøy: Phaûi coù heä thoáng, chuû ñeà roõ raøng nhaèm taïo ñk cho khaùch coù khaû naêng caûm nhaän, nhaän bieát nhanh nhaát, toát nhaát. Coâng taùc naøy phuï thuoäc khaù nhieàu vaøo khaû naêng cuûa caùc KTS trong vieäc thieát keá
khoâng gian, giao thoâng, aùnh saùng… phaûi coù söï keát hôïp nhòp nhaøng giöõa caùc KTS, hoaï só vaø coäng taùc vieân khoa hoïc. g. Coâng taùc quaàn chuùng: Nhaèn thu huùt du khaùch ñeán tham quan baûo taøng, gíup ngöôøi xem hieåu roõ ñöôïc noäi dung tröng baøy, môû roäng theâm kieán thöùc veà aâm nhaïc, caùc loaïi nhaïc cuï vaø lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa noù. Toå chöùc chuyeân ñeà, trieãn laõm, caùc cuoäc toïa ñaøm, hoäi thaûo vaø giao löu Toå chöùc tuyeân truyeàn quaûng caùo nhaèm thu huùt ngöôøi xem vaø tieáp thu yù kieán cuûa khaùch tham quan. 2. Caùc loaïi hình vaø hình thöùc di tích: a. Caùc loaïi hình: Caên cöù vaøo taùc duïng, nguoàn goác, chöùc naêng cuûa hieän vaät söû duïng coù theå chia ra laøm caùc loaïi hình sau: + Hieän vaät goác + Hieä n vaät ñöôïc laøm laïi chính xaùc nhö hieän vaät goác ñaûm baûo tính chaát khoa hoïc. + Taùc phaåm ngheä thuaät söû duïng cho phaàn tröng baøy laø taøi lieäu minh hoaï cho caùc söï kieän vaø hieän töôïng. + Tö lieäu khoa hoïc hoã trôï. + Caùc baøi vieát. + Caùc hình aûnh sao laïi hoaït nguyeân baûn. b. Caùc hình thöùc: Coù 3 hình thöùc chính: + Di tích nhöõng taøi lieäu vieát baèng vaên töï, khaû naêng gaây aán töôïng cho ngöôøi xem bò haïn cheá do phaûi ñoïc vaø hieåu. +Di tích hình khoái laø loaïi di tích coù ñuû thuoäc tính caàn thieát cho coâng taùc tröng baøy, coù söùc thu huùt maïnh meõ ñoái vôùi ngöôøi xem do khaû naêng taùc ñoäng baèng tröïc giaùc. +Di tích ñöôïc chuïp laïi hoaëc caùc loaïi trang veõ coù khaõ naêng gaây caûm xuùc cao do caùc thuû phaùp theå hieän hình töôïng cuûa taùc giaû. 3. Vaøi neùt giôùi thieäu veà caùc loaïi hình ngheä thuaät ñöôïc tröng baøy: a. Hoäi hoïa: Veõ laïi hoaëc tröng baøy nhöõng hình aûnh veà caùc loaïi nhaïc cuï qua töøng thôøi kyø hoaëc coù theå laø baøi vieát. b. Ñieâu khaéc, phuø ñieâu ( vôùi theå loaïi baûo taøng aâm nhaïc thì khoâng thoâng duïng laém) c. Vaät goác hoaëc sao nguyeân baûn.
PHAÀN III: HÖÔÙNG NGUYEÂN CÖÙU CHÍNH
1. Muïc tieâu khi choïn ñeà taøi: - Phaûi taän duïng ñöôïc ñòa hình, khí haäu vaø caûnh quan chung quah, khoâng laøm toån haïi ñeán caûnh quang, taàm nhìn, caùc di tích. - Phaûi baûo ñaûm khoâng gian söû duïng toát, gaàn guõi nhöng cuõng thaät môùi laû vaø coù söùc thu huùt, khoâng ñi vaøo leà thoùi cuõ, khoâng neä coå. - Hình khoái thanh thoaùt, nheï nhaøng phuø hôïp vôùi neùt traàm boång cuûa aâm nhaïc - Coâng trình hieän ñaïi, phuø hôïp vôùi caûnh quan thaønh phoá nhöng cuõn g phaûi theå hieän tính daân toäc ( vì phaàn lôùn aâm nhaïc Vieät Nam laø aâm nhaïc daân toäc) 2. Höôùng nguyeân cöùu chính: Ñaây laø vaán ñeà cöïc kyø quan troïng, ñònh höôùng cho taùc giaû ñi ñuùng vaøo phaàn troïng taâm vaø kòp nhaän bieát ñöôïc phaàn naøo neân vaø khoâng neân chuyeân saâu, ñeå khoâng rôi vaøo tình traïng “quaù söùc” vaø nöõa ñöôøng ñöùc gaùnh. Ñaët ra moät muïc tieâu, quy moâ vöøa phaûi ñeå nguyeân cöùu noù moät caùch trieät ñeå, kyõ, khoâng sai soùt. Ñaõ coù nhieàu tröôøng hôïp SV khi choïn ñeà taøi, vì quaù thích thuù, nhieät tình veà ñeà taøi mình choïn maø boû queân quy moâ cuûa coâng trình so vôùi taàm vôùi cuûa mình, daãn ñeán keát cuïc baøi laøm sô saøi, khoâng ñuû caùc thaønh phaàn… Baûo taøng laø moät phaïm truø vaên hoùa, ngheä thuaät, xaõ hoäi khoa hoïc saâu roäng, aûnh höôûng töø nhieàu yeáu toá vaø ngöôïc laïi. Do phaûi ñaùp öùng thò hieáu cuûa ñoâng ñaûo quaàn chuùng, neân dæ nhieân yeâu caàu vaø höôùng nguyeân cöùu ñaàu tieân ñaàu tieân phaûi laø THAÅM MYÕ. Thaãm myõ phaûi thu huùt ñöôïc ngöôøi xem, khoâng gaây phaûn caûm vaø coù theå bieåu hieän theå loaïi cuûa coâng trình, cho ngöôøi xem khi quan saùt laø bieát ngay trong ñoù coù tröng baøy caùi gì. Thaåm myõ ôû ñaây bao goàm: - Vò trí, taàm voùc cuûa coâng trình so vôùi caûnh quan chung quanh - Hình khoái, ñöôøng neùt trang trí noäi, ngoaïi thaát, vaät lieäu, aùnh saùng tröng baøy beân trong coâng trình. Veà vaán ñeà “baûn saéc daân toäc”. Do ñaây laø “baûo taøng aâm nhaïc Vieät Nam” neân dó nhieân yeáu toá daân toäc phaûi ñöôïc nhaéc ñeán, nhöng nguyeân cöùu veà vaán ñeà naøy phaûi neân caân nhaéc kyõ. Rieâng baûn thaân toâi thì thích caùi môùi vaø luoân nguyeân cöùu tìm toøi caùi môùi, hieän ñaïi, môùi laï, do ñoù neáu cöù ñaøo saâu vaøo vaán ñeà baûn saéc daân toäc voán raát nhaïy caûm vaø khoù tính thì raát deå bò daãn ñeán beá taéc, coâng trình bò ÖÙC CHEÁ. Toâi noùi laø öùc cheá laø bôûi vì raá coù theå, yeáu toá daân toäc ôû moät möùc ñoä naøo ñoù seõ kìm haõm caùc yù töôûng, ñaëc bieät laø nhöõng yù töôûng taùo baïo vaø mang tính ñoät phaù. Theo toâi Baûo taøng laø theå loaïi kieán truùc bay boång, maïnh baïo, do doù khi ñöa yeáu toá daân toäc vaøo thì phaûi caân nhaéc kyõ caøng, chæ laø thoaùng qua hay phaûng phaát ñaâu ñoù trong
coâng trình, nhöng vaãn cho ngöôøi xem luoân caûm thaáy thaân thuoäc, gaàn guõi ñuùng nhö baûn chaát cuûa Aâm nhaïc. Vaán ñeà quan troïng nöõa caàn phaûi nguyeân cöùu laø “COÂNG NAÊNG”. Ngöôøi laøm kieán truùc luoân luoân phaûi chuù yù ñeán coâng naêng vaø coi ñoù laø nhieäm vuï cô baûn. Coâng naêng caàn nguyeân cöùu ôû ñaây caàn nhaán maïnh vaøo moái quan heä giöõa caùc khu chöùc naêng vaø giao thoâng ñi laïi sao cho thaät thuaän tieän. Khoâng gian baûo taøng laø moät khoâng gian hôïp nhaát cuûa 3 yeáu toá: khoâng gian kieán truùc – con ngöôøi – hieän vaät. Giao thoâng cho khaùch thì phaûi chuù yù ñeán vaán ñeà gaây “caûm xuùc”. Khi ngöôøi ta ñang quan saùt thì caûm xuùc coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán möùc ñoä caûm thuï. Ví duï : ngöôøi xem seõ caûm thaáy raát aán töôïng khi quan saùt moät boä keøn ñaù trong moät neàn nhaïc do chính loaïi nhaïc cuï naøy phaùt ra, luoàn qua caùc khoâng gian, khe cöûa xuyeân qua haønh lang taùc ñoäng ñeán taâm thöùc ngöôøi xem. Giao thoâng phaûi saép ñaët sao cho ngöôøi ta phaûi luoân ñi töø beân traùi qua( ñeå tieän vieäc ñoïc caùc vaät theå coù chöõ ) vaø coù theå leân xuoáng (thay ñoái cote maët baèng ) hay thay ñoåi veà kích thöôùc, theå tích ñuùng nhö yeáu toá traàm boång cuûa aâm nhaïc. Coøn laïi nhöõng vaán ñeà nhö “kinh teá”, khaû naêng thöïc thi, keát caáu thì chuùng ta khoâng caàn phaûi nguyeân cöùu nhieàu, trong ñeà taøi toát nghieäp thì chæ neân nhaéc ñeán coù chöøng möïc.
PHAÀN IV: MOÄT SOÁ TAØI LIEÄU, SOÁ LIEÄU LAØM CÔ SÔÛ XAÙC ÑÒNH QUY MOÂ COÂNG TRÌNH: 1. Vò trí xaây döïng: Khu ñaát ñöôïc choïn ñeå xaây döïng “ Baûo taøng lòch söû- vaên hoaù Saøi Goøn” naèm trong quy hoaïch chung quaän 1- do vieän Quy hoaïch xaây döïng tp. Hoà Chí Minh thieát laäp- ñaõ ñöôïc UBND Thaønh phoá pheâ duyeät. Ñaây laø khu ñaát thuoäc nhaø maùy Ba Son, nay ñöôïc quy hoaïch ñieàu chænh keát hôïp vôùi Thaûo Caàm Vieân thaønh khu vaên hoaù, giaùo duïc vaø coâng vieân caây xanh. Giôùi haïn khu ñaát: -Phía Baéc: giaùp raïch Thò Ngheø. -Phía Ñoâng vaø Nam: giaùp soâng Saøi Goøn. -Phía Taây: giaùp ñöôøng Nguyeãn Höõu Caûnh( ñöôøng Leâ Thaùnh Toân noái daøi) -Phía Taây Nam: giaùp ñöôøng Nguyeãn Bænh Khieâm noái daøi.
Toaøn boä khu ñaát coù toång dieän tích khoaûng 20 ha. Hieän traïng loâ ñaát: veà kieán truùc, ña phaàn laø caùc coâng trình nhaø xöôûng phuïc vuï cho xí nghieäp söûa chöõa vaø ñoùng taøu Ba Son. 2.Quy moâ coâng trình: Khu ñaát xaây döïng khoaûng 4ha. Soá nhaân vieân laøm vieäc trong baûo taøng döï kieán treân 100 ngöôøi. Dieän tích tröng baøy chieám khoaûng 60% dieän tích söû duïng cuûa baûo taøng vaø dieän tích kho baûo quaûn chieám khoang 20% dieän tích tröng baøy. Ñaây laø coâng trình caáp I caàn ñöôïc xaây döïng ñaëc bieät vôùi vaät lieäu coù ñoä beàn vaø thaåm myõ cao, vôùi nhöõng boä phaän phoøng choáng hoaû hoaïn vaø ñieàu hoaø nhieät ñoä toát. Moät soá soá lieäu coù lieân quan: 1. Ñieàu kieän töï nhieân: Ñòa hình: Ñòa hình baèng phaúng, xung quanh laø soâng raïch, beân trong hieän höõu laø moät uï taøu cuûa Xí nghieäp söûa chöõa vaø ñoùng taøu Ba Son. Ñòa chaát: Cöôøng ñoä daát R= 1,5 kg/ cm2. 2. Heä thoáng giao thoâng: Khu ñaát naèm treân caùc truïc giao thoâng môùi, theo quy hoaïch chung cuûa thaønh phoá: Leâ Thaùnh Toân noái daøi, Nguyeãn Bænh Khieâm noái daøi neân raát thuaän lôïi cho vieäc toå chöùc giao thoâng tieáp caän baèng ñöôøng boä. Ñoàng thôøi phía Baéc, phía Ñoâng vaø phía Nam tieáp giaùp vôùi raïch Thò Ngheø vaø soâng Saøi Goøn, thuaän lôïi cho vieäc toå chöùc giao thoâng ñöôøng thuyû. 3. Heä thoáng cung caáp ñieän: Nguoàn ñieän ñöôïc cung caáp töø löôùi 15 KV hieän ñang ccaáp cho toaøn boä quaän 1. Nguoàn ñieän cung caáp cho nhaø maùy Ba Son seõ ñöôïc caûi taïo vaø naâng caáp ñeå phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa coâng trình. Trong töông lai, theo quy hoaïch chung, quaän 1 seõ caûi taïo, naâng caáp, thay theá ñoàng thôøi xaây laép theâm heä thoáng cung caáp ñieän- caùc traïm bieán
aùp, maïng löôùi daây daãn, caùc tuyeán caùp ngaàm…- coù coâng suaát lôùn nhaèm ñaûm baûo phuï taûi phaùt trieån. 4. Heä thoáng caáp nöôùc: Quaän 1 laø quaän coù heä thoáng caáp nöôùc khaù ñaày ñuû vaø oån ñònh. Caùc khu xaây môùi seõ ñöôïc ñaët theâm heä thoáng oáng nhaùnh. Coâng trình seõ ñöôïc cung caáp nguoàn nöôùc töø heä thoáng caáp nöôùc môùi treân ñöôøng Nguyeãn Höõu Caûnh. Nguoàn nöôùc cuõ ccung caáp cho nhaø maùy Ba Son cuõng seõ ñöôïc caûi taïo, naâng caáp. 5. Khí töôïng thuyû vaên: Gioù: Coù 2 höôùng gioù chuû ñaïo: - Gioù Taây Nam: thoåi maïnh vaøo caùc thaùng 6,7 , 8, 9. - Gioù Ñoâng Nam: thoåi maïnh vaøo caùc thaùng 2, 3, 4. Ngoaøi ra, ñoâi khi, coøn coù gioù Baéc, Ñoâng Nam thoåi vaøo caùc thang 11, 12, 1 vaø gioù Nam thoåi vaøo caùc thang 3, 4, 5. Nhieät ñoä: - Nhieät ñoä trung bình: 270 C. - Nhieät ñoä cao nhaát : 340 C. - Nhieät ñoä thaáp nhaát : 240 C. Ñoä aåm: - Ñoä aåm töông ñoái: 76,8% - Ñoä aåm tuyeät ñoái : 96,8% Naéng: - Trung bình : 2408 giôø/ naêm. - Böùc xaï trung bình: 387 calo/ cm2 Möa: - Muøa möa: töø thaùng 5 ñeán thang 10 - Muøa khoâ : töø thaùng 1 ñeán thang 4
PHAÀN 5: NHIEÄM VUÏ THIEÁT KEÁ
1. Thaønh phaàn chöùc naêng cuûa coâng trình: Phaàn ñoùn tieáp vôùi gian long troïng. Phaàn tröng baøy. Phaàn giao löu hoäi thaûo. Phaàn phuïc vuï. Phaàn nghieân cöùu daønh cho khaùch tham quan. Thaønh phaàn caùc phoøng vaø chöùc naêng cuûa noù:
-
Phaàn ñoùn tieáp vôùi gian long troïng: 400 m2 Saûnh chính keát hôïp gian long troïng. Quaày höôùng daãn tham quan vaø ghi caûm töôûng. Quaày göûi ñoà, muõ aùo. Thö vieän- nghieân cöùu: + Kho saùch 30.000 quyeån: 150m2. + Kho ñóa CD, baêng video: 150m2. + Phoøng ñoïc 200 choã: 500 m2. + Thö muïc tra cöùu vaø quaày giaûi khaùt: 50 m2.
-
Phaàn hoäi thaûo- giao löu: Hoäi thaûo: Phoøng hoäi thaûon + chieáu phim 60 choã: 150 m2. Phoøng hoäi thaûo nhoû 30 choã: 100 m2. Phoøng chuaån bò tieáp khaùch: 100 m2. Phoøng bieãu dieãn (khaùn phoøng ) : 300 m2
-
Trung taâm giao löu: Nôi giao löu trieån laõm: 1350 m2. Giaûi khaùt, aên nheï: 250 m2. Khu vöïc shop baùn haøng löu nieäm.
Phaàn tröng baøy: Tröng baøy chuyeân ñeà: 3000m2. Tröng baøy nhaát thôøi : 300 m2 Phaàn phuïc vuï:
-
Haønh chaùnh: Phoøng giaùm ñoác vaø tieáp khaùch: 80 m2. Phoøng phoù giaùm ñoác: 2x 30 = 60 m2. Khu vöïc haønh chaùnh quaûn trò: 200 m2. Phoøng hoïp cho hoäi nghò khoa hoïc vaø hoïp cho taäp theå baûo taøng: 120 m2.
Nhoùm phoøng laøm vòeâc vôùi caùc kho baûo taøng: - Phoøng thu nhaän vôùi nôi caùch ly vaø thang maùy vaän chuyeån: 30 m2. + Kho taïm: 60 m2.
+ Nôi phuïc cheá, xöû lyù coân truøng, laäp hoà sô: 400 m2. - Nghieân cöùu: + Phoøng nghieân cöùu khaûo coå: 100 m2. + Phoøng vi tính nghieân cöùu: 100 m2. + Kho tö lieäu : 80m2. - Boä phaän tu söûa- phuïc cheá: 500 m2. + Xöôûng phuïc cheá vaø cheá taùc. + Xöôûng X- quang, phaân tích. + Xöôûng phim aûnh: Xöôûng hoäi hoaï- moâ hình. Xöôûng moäc, ñoùng bìa, ñoùng khung. Xöôûng hình noäm. Xöôûng ñoà hoaï. - Boä phaän baûo quaûn: + Kho coå vaät, ñaù, goám, 100 m2. + Kho kim loaïi, duïng cuï: 80 m2. + Kho tranh aûnh, baùo, baûn ñoà, baûn vieát tay, v.v….: 80 m2. + Kho phim aûnh, baêng ghi aâm: 50 m2. + Kho ñaëc bieät : 50 m2. + Kho taøi saûn: Kho hoaù chaát: 50 m2. Kho vaät tö, thieát bò tröng döï tröõ: 50 m2. -
Phoøng thieát bò kyõ thuaät: Phoøng caùn boä kyõ thuaät. Phoøng trang thieát bò, ñieàu hoaø khoâng khí: 100 m2. Phoøng maùy phaùt ñieän: 100 m2. Heä thoáng caùc phoøng kyõ thuaät khaùc( baùo chaùy, camera quan saùt, theo doõi ñoä aåm, v.v…): 150 m2.
Phaàn nghieân cöùu daønh cho khaùch tham quan.
VI. Tieán ñoä thöïc hieän: Tuaàn 1
: Tìm kieám caùc taøi lieäu, hình aûnh coù lieân quan ñeán theå loaïi vaø ñeà taøi.
Tuaàn 2- 3 : Sô phaùc tìm yù. Tuaàn 4-6 : Nghieân cöùu toå chöùc hình khoái khoâng gian vaø
boá cuïc maët baèng kieán truùc. Tuaàn 7- 9 : Nghieân cöùu khoâng gian maët caét vaø hình thöùc maët ñöùng. Tuaàn 10 : Nghieân cöùu khoâng gian caûnh quan, saân vöôøn. Tuaàn 11 : Kieåm tra, hoaøn thieän hoà sô phaàn kieán truùc. Tuaàn 12-14: Nghieân cöùu kyõ thuaät coâng trình. Tuaàn 15-18: Theå hieän ñoà aùn.