Bevlogen n e r e s i l a Re
12-2015 0 2 e i g e t a r eerjarenst
M
Bevlogen Realiseren 2012-2015
1
In
2
Bevlogen Realiseren 2012-2015
nhoud Inleiding 5 Samenvatting 6
Bevlogen Realiseren e 2012-2015
rategi Meerjarenst ZOEM-end op zoek naar ons bestaansrecht
10
Wat zien we om ons heen gebeuren?
14
Waar staan wij voor? 20 Overzien - een model dat helpt bij het maken van keuzes 22 Keuzes in ons zorgaanbod 28 Wat doen we om de gewenste zorg te bieden?
34
Wat gaan we zorginhoudelijk anders of beter doen?
42
Randvoorwaarden voor een succesvolle realisatie
50
Welke resultaten zien we over drie jaar?
56
Bevlogen Realiseren 2012-2015
3
I
4
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Inleiding e h d n o z e G t n u g e i l i m e e e j a j i f d id
GGZ Oost Brabant staat voor gezondheid die je je familie gunt. Wij zijn er voor mensen met complexe psychische of psychiatrische zorgvragen; hen bieden wij veilige, menslievende zorg in Oost-Brabant en Noord-Limburg. Voor bepaalde woon-vormen en topspecialistische zorg zijn wij er ook voor cliënten buiten deze regio. De maatschappij en ook onze regio veranderen ingrijpend en snel. Nederland zit in een economische recessie. Forse bezuinigingen om de groei in de zorg te beteugelen, zijn een gegeven, en zullen dat de komende jaren blijven. De urgentie om te anticiperen op de ontwikkelingen om ons heen was nog nooit zo hoog. Alleen als we flexibel meebewegen met de veranderende zorgvraag, behouden we ons bestaansrecht. Om onderscheidende kwaliteit met minder mensen en middelen te kunnen blijven leveren, moet GGZ Oost Brabant heldere keuzes maken. Daarom maakten we het afgelopen jaar bewust tijd vrij om met de héle organisatie ver vooruit en breed om ons heen te kijken. We gingen in gesprek met medewerkers van alle zorggroepen, ondersteunende diensten en medezeggenschapsorganen (afgekort ZOEM). Het was een uniek en intensief proces, dat wij ZOEMen noemen. De ruim 1.300 observaties, ideeën en keuzes die hieruit naar voren kwamen, hebben we breed gedeeld binnen onze organisatie. En dat blijven we doen, participatie is in onze ogen de beste manier om tot gedegen en gedragen beleid te komen.
Deze meerjarenstrategie is de basis voor de verdere uitwerking van inhoudelijke deelvisies (b.v. kinder- en jeugdpsychiatrie, ouderenpsychiatrie, hr, et cetera). Alle visies moeten naadloos aansluiten op de keuzes die we in dit document maken. Bij de start van de jaarlijkse planning- en controlcyclus formuleren we bovendien een kaderbrief, waarin de concrete activiteiten voor dat jaar zijn opgenomen. Zo is elk jaarplan verbonden met de kaderbrief, een deelvisie en deze meerjarenstrategie. GGZ Oost Brabant realiseert zich dat intensieve samenwerking met cliënten, keten- en netwerkpartners de komende jaren cruciaal is om onze doelen te bereiken. Meer dan ooit moeten we samen zoeken naar vernieuwende manieren om veilige, menslievende zorg te blijven bieden. Met bevlogenheid onze doelen realiseren, dat gaan we doen. De veranderstrategie voor de periode 2012-2015, die in dit document is vastgelegd, groeit mee met onze omgeving. Het blijft dus ZOEMen bij GGZ Oost Brabant. Want alleen door onze krachten te bundelen en met elkaar te blijven werken aan verbetering, bereiken we ons doel: zorg verlenen die je je familie gunt. Ronnie van Diemen en Oscar Dekker Raad van Bestuur
Bevlogen Realiseren 2012-2015
5
Samenvatting 6
Bevlogen Realiseren 2012-2015
De maatschappij verandert, GGZ Oost Brabant dus ook De geestelijke gezondheidszorg verkeert in een continue staat van verandering, we worden uitgedaagd om met minder mensen en middelen steeds meer kwaliteit te leveren. De noodzaak om - meer dan voorheen - intensief samen te werken met cliënten en naasten, in de eigen organisatie en in netwerken, is groter dan ooit. GGZ Oost Brabant wil de komende jaren versneld stappen zetten om op een duurzaam andere wijze onderscheidende zorg te bieden. We maken duidelijke keuzes in ons zorgaanbod en de manier waarop we de zorg organiseren.
Waar staan wij voor? GGZ Oost Brabant focust op complexe en/of ernstige problematiek, in onze ogen het bestaansrecht van de specialistische GGZ. Onze doelgroepen zijn: l Mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA), inclusief zorgmijders; l Mensen met meervoudige, vaker voorkomende psychische of psychiatrische aandoeningen, die door de ernst en/of de complexiteit (langdurende) specialistische behandeling en/of begeleiding nodig hebben; l Mensen met een ernstige, zeer specifieke, complexe psychische of psychiatrische zorgvraag, die topspecialistische zorg in bovenregionaal verband nodig hebben.
We realiseren ons dat harde grenzen tussen deze doelgroepen niet bestaan. Mensen passen zelden precies in een hokje. Toch maken we dit onderscheid, het is nodig om keuzes te kunnen maken.
Welke keuzes maken wij in ons zorgaanbod? Drie thema’s staan centraal bij de keuzes die we maken in ons zorgaanbod. Onze zorg is: l Ambulant als het kan, maar klinisch en in woonvormen als het nodig is; l Zo dichtbij als mogelijk, maar zo geconcentreerd als nodig om kwaliteit te garanderen; l Zo integraal als mogelijk, maar zo gedifferentieerd als nodig om bijzondere aandoeningen recht te doen. Deze keuzes vereisen vernieuwing van GGZ Oost Brabant op vier terreinen. Informele GGZ en basisGGZ: inzet van expertise en consultatie Hoewel de informele en basisGGZ niet tot onze primaire verantwoordelijkheid behoren, zien we het als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om te werken aan een goed sluitend zorg-aanbod voor cliënten. Om te voorkomen dat mensen tussen wal en schip vallen, investeren we proactief in goede ketenzorg.
Zie pagina 30 voor toelichting
Bevlogen Realiseren 2012-2015
7
Meer naar mensen thuis
Specialistische GGZ in de wijk: ambulantisering en spreiding GGZ Oost Brabant zet vol in op het verplaatsen van zorg naar de leefomgeving van cliënten. Dit betekent dat we meer bij mensen thuis en minder op de poli en in klinieken zullen werken. l Voor mensen met ernstige psychische of psychiatrische problemen (EPA) zetten we multidisciplinaire FACT-teams in. l Mensen met meervoudige, vaker voorkomende psychische of psychiatrische aandoeningen bieden we ambulante behande ling op de poli (subregionaal). Als intensivering van de zorg nodig is, dan neemt het Acuut Zorg Team gedurende enkele weken de behandeling over. Dit gebeurt in de thuissituatie. l Mensen die langdurig van zorg afhankelijk zijn en structuur in hun leven nodig hebben, bieden wij samen met gemeenten en andere partners zinvolle, passende arbeid en dagbesteding aan. l Mensen die op dit moment bij ons in een woonvorm verblijven, bieden we keuzevrijheid en perspectief, door verschillende huisvestingsvarianten te ontwikkelen.
Mensen met een licht verstandelijke beperking en psychiatrische problemen (LVB-P, voorheen MPP). Het gaat hier om adolescenten en volwassenen; l Kinderen, jongeren en volwassenen met autisme. l
Voor NAH willen we op de korte termijn het keurmerk TopGGZ behalen en voor eetstoornissen op de langere termijn. Om ook cliënten met een zwaardere indicatie perspectief te blijven bieden, bieden we een variatie aan woonvormen aan. Voor de beschutte en besloten woonvormen op onze terreinen blijven we zelf wonen en zorg bieden.
Zorginhoudelijke uitgangspunten Een professionele zorgorganisatie levert veilige, menslievende zorg. Afstemming op de zorgvraag van cliënten en naasten staat daarin centraal. Het serviceconcept dat we hanteren, is in essentie het antwoord op de vraag hoe je zelf behandeld zou willen worden. We werken aan zorg die je je familie en naasten gunt. Het serviceconcept wordt tevens vertaald in de relatie tussen zorgteams, tussen ondersteunende diensten en tussen ondersteuning en lijn. l Zorgverlening op basis van zorgpaden garandeert goede, betaalbare zorg aan specifieke doelgroepen, op basis van multidisciplinaire richtlijnen en de nieuwste inzichten. Inbedding in ketens en netwerken is noodzakelijk om goede zorg te kunnen garanderen. l GGZ Oost Brabant is een lerende organisatie, met medewer kers die openstaan voor nieuwe inzichten, deze toepassen en ermee experimenteren. Wetenschappelijk praktijkgericht onderzoek neemt een prominente plek in. l Cliënten en stakeholders weten dat ze bij GGZ Oost Brabant terecht kunnen voor goede zorg en consultatie. Dat vereist vernieuwing van de externe communicatie en marketing en intensivering van relatiecommunicatie, o.a. op de arbeidsmarkt. l
Specialistische GGZ in de (sub)regio: specialisatie en concentratie Door de ambulantisering neemt de behoefte aan behandeling (ambulante behandeling, intensieve ambulante behandeling en klinische behandeling) binnen onze gebouwen af. Bij verwijzing vanuit de basisGGZ zetten we in overleg met de cliënt een geprotocolleerd, ambulant behandeltraject in. Als de ambulante zorg en de inzet van het AZT onvoldoende antwoord kunnen geven op de zorgvraag, dan bieden we intensieve ambulante behandeling (in dagdelen) in het regionaal gezondheidscentrum. Als ook dat niet voldoende helpt, bieden we klinische functies aan. Een opname is alleen een optie als het echt niet anders kan. Om de kwaliteit te waarborgen kiezen we voor concentratie van de klinische capaciteit. Bovenregionale (waaronder topspecialistische) GGZ GGZ Oost Brabant beoogt voor vier bijzondere doelgroepen een bovenregionale functie: l Volwassenen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH); l Jongeren en volwassenen met eetstoornissen; 8
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Blijven leren
Randvoorwaarden voor een succesvolle realisatie Om onze meerjarenstrategie te kunnen waarmaken hebben we een veranderdoel voor de organisatie geformuleerd: we realiseren onze doelen met bevlogenheid. We zetten in op drie verandersporen:
!
1 Competente medewerkers Op basis van zorginhoudelijke ontwikkelingen brengen we de gewenste competenties van medewerkers in kaart. Bij de werving van nieuwe medewerkers selecteren we op deze competenties. Voor ons bestaande personeelsbestand nemen we de gewenste competenties op in meerjarige opleidings- en trainingsplannen per team en medewerker. 2 Persoonlijk leiderschap We gaan uit van de eigen kracht van medewerkers. Zij nemen zelf de verantwoordelijkheid om een persoonlijke invulling te geven aan het realiseren van de doelen van GGZ Oost Brabant. 3 Samen excelleren Samenwerking is een van de belangrijkste peilers onder onze meerjarenstrategie. Zowel intern (tussen zorgteams, tussen ondersteunende diensten en tussen ondersteuning en lijn) als extern (over de organisatiegrenzen heen) zoekt GGZ Oost Brabant naar manieren om samen te excelleren. We bouwen sterke teams, die elkaar aanvullen en samen tot de beste resultaten komen.
Bevlogen Realiseren 2012-2015
9
ZOEMend : n e k a m d i e l e b n a v r e i n a m e e i z t n a O c i n u van comm ticipatie op zoek naar par naar ons bestaansrecht 10
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Ja!
Bij het vastleggen van een nieuwe meerjarenstrategie was participatie van zorggroepen, ondersteunende diensten en medezeggenschapsorganen een nadrukkelijk doel. Participatie geeft medewerkers, cliĂŤnten, familie/naasten en externe stakeholders de kans om serieus deel te nemen aan het formuleren van ons beleid. We bereiken ermee dat mensen op de hoogte blijven van relevante ontwikkelingen in hun omgeving, dat zij hun mening geven en aantoonbaar invloed hebben op onze keuzes. Ook stimuleren we op deze manier persoonlijk leiderschap; mensen nemen verantwoordelijkheid voor hun situatie, voelen zich betrokken en leveren een bijdrage aan verbetering. De eigen regie die voor onze cliĂŤnten zo belangrijk is, is dat evengoed voor onze medewerkers. Het participatiemodel is een manier van beleid maken, die wij nu en in de toekomst inzetten om de kwaliteit van ons werk naar een hoger plan te tillen.
ZOEMen als een bij De bij is het symbool voor ons participatiemodel en de totstandkoming van de meerjarenstrategie. De wijze waarop bijen honing maken, is vergelijkbaar met de manier waarop wij ons beleid formuleren. Bijen voeden hun koningin met allerlei stoffen uit hun omgeving, het is de enige manier om te komen tot dat kostbaar goed; honing. Ons beleid komt eveneens tot stand door voeding uit onze organisatie en omgeving.
Bevlogen Realiseren 2012-2015
11
Opzet van het ZOEM-proces Om het gewenste beleid te kunnen concretiseren, gebruikten we vier invalshoeken: l ZIEN - Welke ontwikkelingen om ons heen hebben invloed op onze meerjarenstrategie? We hebben het ZIEN nodig om te kunnen toetsen of en in hoeverre onze ambities een juist antwoord zijn op de ontwikkelingen in onze omgeving. l ZIJN - Wie willen wij zijn in 2015? We hebben ZIJN nodig om te komen tot de invulling van onze meerjarenstrate gie. Het gaat hierbij om de positie die wij willen innemen in regionale netwerken binnen en eventueel buiten Brabant. l DOEN - Wat zijn de concrete acties en activiteiten waar mee wij die gewenste effecten realiseren? We hebben 12
Bevlogen Realiseren 2012-2015
DOEN nodig om te kunnen toetsen hoe de beleidsvoor nemens worden gerealiseerd en of ze haalbaar zijn. l RESULTATEN - Wat zijn de gewenste effecten van de meerjarenstrategie? Wanneer is er sprake van ‘gezond heid die je je familie gunt’? We formuleren strategische RESULTATEN om het gewenste effect van ons beleid te concretiseren. Het ZOEM-proces leverde ruim 1.300 observaties en ideeën op. Zij zijn o.a. gedeeld via zeepkistsessies, intranet, Yammer, Twitter, mail en bijenkorfsessies. Ook de keuzes die we sindsdien maakten, worden breed gedeeld; zowel binnen als buiten de organisatie.
‘Ik ken mijn kind het best’ “Sinds zijn eerste psychose, op zijn achttiende, bestaat het leven van mijn zoon uit pieken en dalen. Dat van ons gezin dus ook. Als betrokken moeder voelde ik me vaak niet gehoord door zijn behandelaar. Ik kreeg dan geen bevredigend antwoord op mijn vragen. Hoe herstelt hij van zijn laatste psychose? Welke kant gaat de behandeling op? En vooral: wat kan ik eraan toevoegen? Als ouder ken ik mijn kind het beste, ik weet op welke knoppen ik moet drukken om optimaal verbinding met hem te krijgen. Ik wil dat hulpverleners deze informatie van mij aannemen! Contact, samenwerking en wederkerigheid zijn zó belangrijk voor herstel. Als ouder heb je pas rust als je weet hoe het met je kind gaat. De snelle, uitvoerige reactie op mijn mail, die ik laatst ontving van een behandelaar, deed me daarom erg goed. Ik kan de zorg over mijn zoon pas loslaten als ik weet dat een ander die van mij overneemt.”
akers raad Gerry Raaijm lid van de familie
Bevlogen Realiseren 2012-2015
13
Wat zien we om ons heen gebeuren? 14
, t r e d n a r e v j i p p a h c s t a a m De k o o s u d t n a b a r B t s o O Z G G
Bevlogen Realiseren 2012-2015
n
Cliënten en naastbetrokkenen De toenemende mondigheid van cliënten en hun naasten, de regie die zij nemen voor herstel en de opeenstapeling van overheidsmaatregelen die hen treft, brengen een verandering teweeg in de hulpvraag. Cliënten en hun naasten wensen meer kwaliteit en duidelijkheid over de verwachte resultaten van een behandeling. Ze willen meer invloed op de manier van behandelen en begeleiden. Ze willen mede bepalen in welke omgeving ze zorg ontvangen. Mensen met zorgvragen gaan uit van goede zorgverlening en accepteren steeds minder medische fouten en vergissingen. Ze krijgen meer invloed bij het inkopen van zorg. Naast een goede medische behandeling hebben mensen behoefte aan perspectief en hoop, gebaseerd op hun eigen kracht en herstelvermogen. De cliënt als regisseur Deze regisseursrol van de cliënt is van grote invloed op het zorgaanbod van GGZ Oost Brabant. We beseffen dat wij in het leven van mensen een bescheiden plek (horen te) hebben en dat we onderdeel uitmaken van een groter steunsysteem. Herstellen is immers niet hetzelfde als genezen; herstellen doen mensen zelf. Zij willen in dat persoonlijk herstel op maat door ons worden ondersteund.
De maatschappij Solidariteit Onze maatschappij verandert, solidariteit is niet langer vanzelfsprekend. Enerzijds horen we de roep om psychische zorg zo dicht mogelijk bij de cliënt te organiseren, anderzijds zien we dat de maatschappij eventuele risico’s als gevolg hiervan niet accepteert. Een paradoxale ontwikkeling, die de zorg aan de meest kwetsbare burgers onder druk zet. Het is aan zorgondernemingen om een goed antwoord te geven op de hulpvraag van deze mensen en tegelijk eventuele risico’s voor de omgeving te minimaliseren en onterechte beeldvorming weg te nemen. Het vereist bovendien een extra investering in de maatschappelijke acceptatie van onze
cliënten. Openheid over de geboden zorg en een dialoog met de wijk, de gemeente en de regio worden belangrijker. Financierbaarheid van de zorg Nederland staat voor een opgave de groei van de zorgkosten te beperken, zodat de zorg ook voor toekomstige generaties betaalbaar en toegankelijk blijft. In het Bestuursakkoord van juni 2012 heeft het ministerie van VWS met zorgaanbieders, beroepsverenigingen, zorgverzekeraars en cliënten- en familieorganisaties afgesproken dat de jaarlijkse uitgavengroei in de GGZ wordt beperkt tot 2,5% (dit was 5%). Maatregelen als het invoeren van een eigen bijdrage en het verhoogd eigen risico voor onze doelgroep verhogen de drempel om zorg af te nemen. Aantoonbaar resultaat van behandelingen wordt belangrijker bij de selectie van zorgaanbieders. Kortingen op budgetten dagen ons uit om de zorg nu en in de toekomst op een andere wijze aan te bieden. GGZ Oost Brabant neemt daarin maatschappelijke verantwoordelijkheid, we zullen elke zorgeuro maximaal benutten.
Het zorglandschap Sterkere concurrentie We zien om ons heen dat er in de geestelijke gezondheidszorg nieuwe zorgaanbieders opstaan, ook bestaande GGZ-instellingen breiden hun aanbod uit. De concurrentie in de specialistische zorg neemt daardoor toe. GGZ Oost Brabant is van oorsprong sterk geworteld in de regio en wordt gezien als een betrouwbare partner, maar de sterkere concurrentie zet onze marktpositie onder druk. We kunnen niet bouwen op oude zekerheden. Daarnaast zien we dat de topspecialistische zorg met een bovenregionale functie geconcentreerd wordt in een aantal centra in Nederland. Redenen daarvoor zijn de lagere prevalentie van deze aandoeningen, het feit dat ze om zeer specifieke expertise vragen en de kwaliteitseisen die worden gesteld. Dit biedt kansen voor GGZ Oost Brabant, omdat wij enkele onderscheidende zorgprogramma’s in huis hebben.
Bevlogen Realiseren 2012-2015
15
‘Dit systeem is failliet’ “In een paar jaar tijd stegen de kosten van de geestelijke gezondheidszorg in Nederland van 2 naar 6 miljard euro. Vier miljard meer, het is te zot voor woorden. Mensen worden sneller doorverwezen, vaak naar behandelaars die eerstelijns zorg bieden tegen tweedelijns prijzen. De zorg in de tweede lijn, aan mensen met ernstige psychiatrische problemen, is triest genoeg juist verslechterd omdat er te weinig capaciteit is. Zo kan het niet doorgaan. We moeten terug naar een systeem dat is geënt op de principes van public health, zoals ze dat in de UK hebben. Met verstandige professionals aan het roer, die de zorg organiseren volgens bewezen effectieve methodes, tegen redelijke prijzen. Een sterk virtueel ggz-centrum moet mensen helpen hun problemen in eerste instantie zelf te managen. Lukt dat niet, dan bieden we kleinschalige, gespecialiseerde hulp in de eigen omgeving. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat dit de enige manier is die werkt.”
Jim vanarOspsychiatrische epidemiologie hooglera
16
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Versterking van de basisGGZ Huisartsen en andere professionals in de basiszorg gaan op alle fronten een grotere rol spelen. In de basisGGZ krijgen ze meer verantwoordelijkheid op het gebied van diagnostiek en behandeling van enkelvoudige psychische aandoeningen met beperkte comorbiditeit. Door in de basisGGZ zinnige en zuinige zorg te leveren, voorkomen we bovendien onnodige doorstroom naar de specialistische GGZ. In dat licht constateren wij een behoefte aan meer integrale samenwerking en inbreng van GGZ-expertise in de basiszorg. Schuivende panelen in de financiering De financiering van de geestelijke gezondheid maakt al jaren grote ontwikkelingen door. Financieringsstromen worden steeds verder opgesplitst: l Behandeling wordt vergoed vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw), waarvan de zorgverzekeraars budgethouder zijn; l Langdurig verblijf en begeleiding wordt vergoed vanuit de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz). De uitvoering van de Awbz wordt overgeheveld van de zorgkantoren naar de zorgverzekeraars; l Huishoudelijk hulp, preventie en openbare GGZ worden vergoed vanuit de Wmo, waarvan de gemeente budgethouder is. In 2013 wordt ook dagbesteding en ambulante begeleiding bij de Wmo ondergebracht. Ook de jeugdgezondheidszorg wordt binnen enkele jaren een taak van de gemeente; l Forensische zorg en behandeling wordt vergoed door Justitie. Het gevolg hiervan is dat we onze zorg in nauw overleg met partners in zorg en welzijn anders zullen gaan aanbieden. Een overtuigende positionering en het onderhouden van goede relaties met deze partijen wordt belangrijker.
Scheiden van wonen en zorg Hoewel nog niet helemaal duidelijk is hoe de politieke wind precies gaat waaien, staat wel vast dat de maatschappelijke trend van ambulantisering leidend wordt. De overheid kiest ervoor om wonen en zorg te scheiden. De bedoeling is dat bewoners van instellingen zo meer keuzevrijheid krijgen en dat er meer huisvestingsvarianten ontstaan. Mensen die ervoor kiezen zelfstandig thuis te blijven wonen, krijgen daartoe meer mogelijkheden. Zij gaan in de toekomst dus huren van een corporatie of andere verhuurder en nemen alleen nog de zorg van bestaande of nieuwe GGZ-aanbieders af. De overheid kiest voor ingrijpende hervorming van de Awbz: deze is alleen nog bestemd voor het leveren van langdurige zorg aan mensen met ernstige beperkingen of aandoeningen. In de programmabrief Langdurige zorg van VWS decentraliseert het kabinet taken naar gemeenten en spreekt het burgers aan op hun eigen kracht. Het kabinet streeft ernaar om per 1 januari 2013 te starten met het scheiden van wonen en zorg voor de cliĂŤnten met zorgzwaartepakketten 1, 2 en 3 (Lente-akkoord). Dat heeft gevolgen voor de manier waarop wij onze zorg aanbieden en de vergoedingen die wij ontvangen.
Lenteakkoord
Samenwerking is cruciaal Bij het organiseren van goede zorg verbinden wij ons aanbod proactief met dat van keten- en netwerkpartners. We zullen intensiever samenwerken met huisartsen, zorg- en welzijnsinstellingen, ziekenhuizen, gemeenten en andere partijen. We maken onderdeel uit van een breed zorgnetwerk, waarin wij onze expertise inbrengen. Deze ontwikkeling stelt andere eisen aan de competenties van medewerkers op alle niveaus (netwerken, consultatie).
Bevlogen Realiseren 2012-2015
17
Medewerkers De verandering van de zorgvraag, ambulantisering, vergrijzing, technologische ontwikkelingen, nieuwe opleidingen en functies in de zorg, bezuinigingen, meer nadruk op de basisGGZ, ketensamenwerking, de maatschappelijke nadruk op zelfmanagement en een grotere eigen verantwoordelijkheid… Het zijn allemaal ontwikkelingen die vragen om andere competenties van onze medewerkers. Andere competenties gevraagd Onze cliënten en naasten verwachten van ons dat we hun zorgvraag centraal stellen. Dat vraagt om betrokkenheid, inlevingsvermogen en het vermogen om op een gelijkwaardige manier tot oplossingen te komen. De ontwikkelingen in onze omgeving vragen om behendigheid en wendbaarheid, persoonlijk leiderschap en samenwerking. De zorgonderneming die hierin het meest succesvol is, heeft bestaansrecht. Dat vraagt om een goed inzicht in de aanwezige competenties en om het onderhouden en ontwikkelen ervan. Tekort aan gekwalificeerd personeel Met de huidige personeelsopbouw is er een uitstroom van veel capaciteit en kennis te verwachten binnen nu en 5 tot 10 jaar. Het genereren (én behouden) van een nieuwe kwalitatieve instroom (ondanks de toenemende krapte op de arbeidsmarkt) is een belangrijk instrument om verandering van het werkklimaat te realiseren. De jongere generatie hecht van nature veel waarde aan persoonlijke groei en vernieuwing, dat heeft GGZ Oost Brabant nodig. Omdat we nieuwe medewerkers op dit moment alleen tijdelijke contracten kunnen bieden, ervaart juist deze groep minder toekomstperspectief. Hier ligt een grote uitdaging. 18
Bevlogen Realiseren 2012-2015
GGZ-organisaties De groei van de markt, deregulering en transparantie hebben effect op de GGZ-sector. We zien dat de grote, traditionele instellingen worden ontmanteld. Zij verliezen marktaandeel, mede omdat de zorgverzekeraars groei niet toestaan. Wie blijft stilstaan, kiest onherroepelijk voor uitholling van de organisatie door de opkomende concurrentie. Vergelijkingen met andere sectoren laten zien dat deze ontwikkelingen ingrijpend kunnen zijn en zich snel kunnen afspelen. Wij realiseren ons dat GGZ Oost Brabant de komende jaren versneld stappen moet zetten om op een duurzaam andere wijze onderscheidende zorg te bieden. Wij willen vooruit en daarbij stellen we oude normen en waarden ter discussie. We zullen duidelijke keuzes moeten maken in ons zorgaanbod en de manier waarop we de zorg organiseren.
appen zetten!
Conclusie
d st We gaan versnel
Concluderend kunnen we stellen dat de dynamiek in onze omgeving vele malen groter is dan in vooraande jaren. De geestelijke gezondheidszorg verkeert in een continue staat van verandering, we worden uitgedaagd om met minder mensen en middelen steeds meer kwaliteit te leveren. De noodzaak om - meer dan voorheen - intensief samen te werken in ketens en netwerken, is groter dan ooit. GGZ Oost Brabant omarmt deze ontwikkeling en investeert volop in sámen excelleren.
’ er et b u n r a a k el en jp ri eg b ‘We “GGZ Oost Brabant heeft mij nauw betrokken bij de ontwikkeling van het herstelondersteuningsplan, dat in de zomer van 2011 is ingevoerd. Het overkomt me niet vaak dat me al in het ontwikkelstadium om mijn mening wordt gevraagd, maar het beviel me. Betrokkenheid vooraf voorkomt herstellen achteraf. Bovendien verbetert het de verhoudingen. We begrijpen elkaar nu beter en het vertrouwen is gegroeid. Ik heb onder andere geadviseerd het aantal doelen te beperken. Werken aan vijf wensen is al heel wat. Die focus verbetert bovendien het resultaat. Over de kwaliteit van de informatie in de reeds opgeleverde herstelondersteuningsplannen ben ik tevreden. De plannen zijn specifiek, meetbaar en realistisch. De controle in 2011 verliep uitstekend, we hebben GGZ Oost Brabant gecomplimenteerd met de verbeterslag.”
Jessica DzoirgeinpkoepenrhUniorvest-VGZ-IZA-Trias Bevlogen Realiseren 2012-2015
19
Waar Hoe verhouden deze staanontwikkelingen zich tot onze wij missie, visie en kernwaarden? voor? 20
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Missie Wij bieden excellente psychiatrische zorg aan mensen met complexe psychische of psychiatrische problemen. We verbeteren hun kwaliteit van leven en hun rol in de samenleving. Dat doen we door diagnostiek, behandeling en begeleiding te bieden. Kort als het kan, intensief en langdurig als het nodig is. Wij leveren zorg, die je je eigen familie en naasten gunt: veilig en menslievend. We voelen een brede maatschappelijke verantwoordelijkheid voor het continu verbeteren van de geestelijke gezondheidszorg en het welzijn van alle inwoners in de regio Oost-Brabant en NoordLimburg. Op het gebied van topspecialistische GGZ zijn wij er ook voor hen die van buiten Brabant komen.
Visie De unieke, integrale mens staat bij ons centraal: we hebben aandacht voor diens gezondheid, identiteit en functioneren in verschillende rollen. Wij gaan uit van zijn autonomie, eigen regie en persoonlijke krachtbronnen. We zetten sterk in op het bevorderen van zelf- en samenredzaamheid en willen zoveel mogelijk behandelen in de eigen vertrouwde omgeving. In ons werkgebied vinden cliënten ons daarom altijd dicht in de buurt. Onze medewerkers zijn goed ingevoerd in het zorgnetwerk in de omgeving en kunnen terugvallen op de kennis van collega’s binnen GGZ Oost Brabant. We schakelen maatschappelijke steunsystemen in, we werken met ervaringsdeskundigen en zoeken voordurend naar samenwerking met andere zorgondernemingen, die complementair zijn. Deze combinatie van inhoudelijke expertise en regionale verankering schept een goede basis voor herstel van of met een psychische of psychiatrische aandoening. Uit ons serviceconcept blijkt cliëntgedrevenheid, oprechte interesse, hartelijkheid en correctheid, betrouwbaarheid en passie.
Kernwaarden Onze kernwaarden zijn onze drijfveren, die ervoor zorgen dat we ons werk elke dag weer zo goed mogelijk willen doen. We zijn: l Betrokken. We leveren menslievende en veilige zorg, met als resultaat gezondheid, die je je familie en naasten gunt. Zorgprofessionals en ondersteunende medewerkers zoeken proactief de samenwerking met anderen op, binnen en buiten de organisatie, om optimaal invulling te geven aan het werk. Als de vraag of omstandigheden veranderen bewegen we behendig mee. l Betrouwbaar. Clienten, hun naasten, collega’s en andere partijen kunnen er op rekenen dat wij de best mogelijke dienstverlening bieden. We werken resultaatgericht, brengen specifieke expertise in en maken gebruik van wetenschappelijke bewijsvoering. We gaan zorgvuldig om met onze contacten en verantwoordelijkheden, zowel in behandeling en begeleiding, als bij de invulling van zakelijke afspraken. l Ambitieus. Wij zijn voortdurend gericht op het verbeteren van onze zorg en de processen binnen de organisatie. We zijn alert op ontwikkelingen in ons vakgebied en in de samenleving en passen onze zorg en ons handelen daarop aan. We investeren in onderzoek, innovatie en ontwikkeling en delen onze kennis en ervaring actief met anderen.
Bevlogen Realiseren 2012-2015
21
Overzien: een model dat helpt bij keuzes
en ijg kr te eld be in rp he sc g aa vr rg zo de s on De juiste bril helpt
22
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Om een beter inzicht te krijgen in onze positie in de veranderende omgeving, brengen we de ontwikkelingen in de zorgvraag schematisch in beeld. Door de geschetste ontwikkelingen te overzien en in een conceptueel model te plaatsen, komen we tot criteria, die ons helpen de juiste keuzes in ons aanbod te maken.
Meervoudige gecompliceerde aandoening
Enkelvoudige psychische aandoening
Geen aandoening
Verminderen/opheffen stoornis
Bij het ontwikkelen van dit model staan twee parameters voor het beoordelen van psychisch welbevinden centraal: l De ernst van de psychische of psychiatrische (functie)stoornis waaraan mensen lijden; l De vermindering van sociale activiteiten en participatie in de samenleving.
Ernst psychische (functie)stoornis
l
n leven
Het gaat om kwaliteit va
De behoeften en wensen van cliĂŤnten zijn uitgangspunt voor ons zorgaanbod (vraagsturing). We weten dat daarbij niet alleen de psychische of psychiatrische aandoening zelf, maar ook de daarmee samenhangende gevolgen voor activiteiten en (sociaal-maatschappelijke) participatie van belang zijn. Het gaat uiteindelijk om kwaliteit van leven en daarmee om herstel van gezondheid, rollen, (dagelijks) functioneren en identiteit/persoonlijkheid/ zelfervaring. Wat de meest geschikte (combinatie van) behandeling en begeleiding/rehabilitatie is, hangt af van de conditie van de cliĂŤnt op de verticale en horizontale as. Daarmee wordt het belang van goede ketenzorg onderstreept.
Naar boven (op de verticale as) neemt de complexiteit van de aandoening (functiestoornis) toe, naar rechts (op de horizontale as) nemen sociale activiteiten en sociaal-maatschappelijke participatie af.
Doel behandelen
Vergroten activiteiten en participatie Doelen begeleiding/rehabilitatie en ondersteuning
Vermindering activiteiten en participatie Volop activiteiten en participatie
Verminderde a&p in diverse levensdomeinen
(Tijdelijk/deels) niet in staat zelfstandig leven te leiden
Verkommering, overlast, schadelijk voor zichzelf
Het doel van behandeling is het verminderen van de psychiatrische aandoening, het doel van begeleiding en ondersteuning is het verhogen van sociale activiteiten en participatie.
Sociaalmaatschappelijk geĂŻsoleerd, gevaar voor zichzelf of anderen
Bevlogen Realiseren 2012-2015
23
Meervoudige gecompliceerde aandoening
Enkelvoudige psychische aandoening
Geen aandoening
Ernst psychische (functie)stoornis
Binnen de huidige doelgroepen van GGZ Oost Brabant bestaat een grote variatie in (functie)stoornissen en de mate waarin mensen sociaal actief zijn en participeren in de samenleving. Om te kunnen bepalen welke doelgroepen wij tot de onze rekenen, tekenden we het volgende overzicht. We realiseren ons dat deze ‘hokjes’ in wezen niet bestaan, de werkelijkheid is veel complexer. Mensen passen zelden precies in een hokje, daarover worden ook binnen GGZ Oost Brabant veelvuldig discussies gevoerd. Toch maken we dit onderscheid. Het is nodig om te kunnen analyseren en onze keuzes te onderbouwen.
Mensen met psychisch complexe aandoeningen
Mensen met enkelvoudige aandoening
Mensen zonder grote problemen
De GGZ is er van oorsprong voor mensen met complexe psychische of psychiatrische problemen. Wanneer kunnen we daarvan spreken? Complexiteit is niet gebonden aan bepaalde (soorten) stoornissen of DSM IV-classificaties. Complexiteit kan zich bij alle stoornissen voordoen en wordt bepaald door: l De samenhangende problemen op andere levensgebieden (activiteiten/ participatie), en/of l Comorbiditeit, zoals suïcidaliteit, verslaving, verstandelijke beperkingen of somatische problemen, en/of l De aan- of afwezigheid van een steunsysteem, en/of l De ernst of intensiteit van de symptomen, en/of l De duur van de stoornis en/of symptomen (> 2 jaar).
Meervoudige psychische problemen binnen meervoudige hulpvraag Enkelvoudig psychisch probleem binnen meervoudige hulpvraag Mensen met niet psychische hulpvraag
Sociaal maatschappelijk geïsoleerd gevaar voor zichzelf of anderen vanuit psychische aandoening
Overlast gevers
Geweldadigen
Mensen die vanuit aandoening delicten hebben gepleegd
Hokjesdenken - waar begint en eindigt ons werkgebied?
De grenzen zijn niet scherp te stellen, zeker niet bij de vaker voorkomende stoornissen. Er bestaan overgangsgebieden tussen de doelgroepen.
Vermindering activiteiten en participatie Volop activiteiten en participatie
24
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Verminderde A&P in diverse levensdomeinen
(Tijdelijk/deels) niet in staat zelfstandig leven te leiden
Verkommering, overlast schadelijk voor zichzelf
Sociaalmaatschappelijk geïsoleerd gevaar voor zichzelf of anderen
Kijkend naar deze criteria, het schematische overzicht en recente wetenschappelijke publicaties over dit onderwerp kunnen we voor de specialistische GGZ drie hoofddoelgroepen onderscheiden:
Geen aandoening
Persoonlijkheidsstoornis
Enkelvoudige psychische aandoening
Angststoornis
Meervoudige gecompliceerde aandoening
De laatste jaren is de specialistische GGZ gegroeid. Die groei kwam vooral voort uit behandeling van de lichtere problematiek, soms ten koste van mensen met meervoudige of ernstige problemen. Schematisch kunnen we deze doelgroepen als volgt indelen:
EPA+
Depressie
Mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA). Zij hebben naast een langdurende ernstige aandoening ook (soms forse) problemen op andere levensgebieden (sociale activiteiten en participatie). Die problemen zijn onderling gerelateerd. Er is in veel gevallen sprake van comorbiditeit (verslaving, verstandelijke beperking). Ze zijn sociaalmaatschappelijk gezien behoorlijk gemarginaliseerd. Bij EPA+ gaat het om mensen die geen zorgvraag stellen (openbare GGZ) en/of forensisch-psychiatrische problemen hebben.
Ernst psychische (functie)stoornis
Drie 1 : en ep ro elg do
2 Mensen met meervoudige, vaker voorkomende psychische of psychiatrische aandoeningen, die door de ernst en/of de complexiteit (langdurende) specialistische behandeling en/of begeleiding nodig hebben. Voorbeelden zijn: ernstige depressies, ernstige stemmings-, angst- of persoonlijkheidsstoornissen. 3 Mensen met enkelvoudige psychische of psychiatrische aandoeningen, die na een korte, poliklinische, programmatische behandeling (meestal binnen een jaar) hersteld zijn. Zij kunnen vaak ook in de basisGGZ geholpen worden.
EPA Meervoudige, vaker voorkomende stoornissen Enkelvoudige stoornissen De grenzen zijn niet scherp te stellen, zeker niet bij de vaker voorkomende stoornissen. Er bestaan overgangsgebieden tussen de doelgroepen.
‘Lichte’ stoornissen
Vermindering activiteiten en participatie Volop activiteiten en participatie
Verminderde a&p in diverse levensdomeinen
(Tijdelijk/deels) niet in staat zelfstandig leven te leiden
Verkommering, overlast, schadelijk voor zichzelf
Sociaalmaatschappelijk geïsoleerd, gevaar voor zichzelf of anderen
Bevlogen Realiseren 2012-2015
25
26
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Leeftijdsgebonden problematiek Psychische problemen beginnen of stoppen niet bij een bepaalde leeftijdsgrens, toch is het onderscheiden van levensfasegebonden problematiek wel belangrijk. Bij kinderen/jeugd en bij ouderen is de levensfase immers van grote invloed op de psychische problematiek. l Bij kinderen en jeugd speelt naast de psychiatrische problematiek altijd de gewone (pedagogische) ontwikkeling een rol, evenals het daarbij behorende systeem (ouders, verzorgers, gezin, school). l Bij ouderen speelt de levensfasegebonden ontwikkeling eveneens mee, zoals somatische comorbiditeit. Ook een krimpend sociaal netwerk is van invloed. De doelgroep ouderen groeit fors. Bijzondere zorgvraag Er zijn ook mensen met een ernstige, zeer specifieke, complexe zorgvraag. Om deze te kunnen beantwoorden, is zeer gespecialiseerde kennis en ervaring nodig. Deze vorm van zorg heeft een bovenregionale functie en is onderdeel van een landelijk of regionaal netwerk. Zorg met het keurmerk TopGGZ wordt geleverd op basis van een sterk fundament van wetenschappelijk onderzoek, innovatie en kennisverspreiding.
Een eerste keuze: complexe/ernstige psychische of psychiatrische problematiek GGZ Oost Brabant maakt een eerste wezenlijke keuze: wij focussen ons op complexe en/of ernstige psychische of psychiatrische problematiek, in onze ogen het bestaansrecht van de specialistische GGZ. In bovenstaand schema zijn dat: 1. Mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA), inclusief zorgmijders; 2. Mensen met meervoudige, vaker voorkomende psychische of psychiatrische aandoeningen, die door de ernst en/of de complexiteit (langdurende) specialistische behandeling en/of begeleiding nodig hebben. 3. Mensen met een ernstige, zeer specifieke, complexe psychische of psychiatrische zorgvraag, die topspecialistische zorg in bovenregionaal verband nodig hebben. Voor alle doelgroepen geldt dat de levensfase van invloed kan zijn op de problematiek. Hier stemmen wij onze zorg op af.
Bevlogen Realiseren 2012-2015
27
Keuzes in ons zorgaanbod an) zorg v m r o v ( e Welk n e p e o r g l e o d e d j i b t s pa ? t n a b a r B t s o O Z G van G
28
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Nu we weten op welke doelgroepen we ons richten en welke zorg we deze doelgroepen willen bieden, analyseren we hoe ons huidige aanbod daarop aansluit. Voor de keuzes in het gehele aanbod gelden drie uitgangspunten, die voortvloeien uit de ontwikkelingen in onze omgeving.
de beste balan
s
Ambulant als het kan, maar klinisch of in een woonvorm als het nodig is voor een goede behandeling of begeleiding; l Zo dichtbij als mogelijk, maar zo geconcentreerd als nodig om kwaliteit te garanderen; l Zo integraal als mogelijk, maar zo gedifferentieerd als nodig om bijzondere aandoeningen recht te doen. l
Het is onze ambitie om zorg zo integraal mogelijk, zo ambulant mogelijk en zo dichtbij mogelijk aan te bieden. Soms echter blijft een (poli)klinische omgeving nodig om voldoende rust en bescherming te bieden voor behandeling, soms is concentratie van zorg nodig om de kwaliteit te kunnen garanderen en soms is topspecialistische zorg nodig om voldoende recht te doen aan de bijzondere aard van aandoeningen en situaties. Voor elke doelgroep zoeken we dus telkens de goede balans tussen deze drie elementen:
Samenwerking is een voorwaarde! Voor alle vormen van zorg die we aanbieden, geldt dat samenwerking een absolute voorwaarde is. We móeten samen optrekken om goede, betaalbare zorg te kunnen blijven bieden. Samenwerking kent verschillende gradaties, variërend van overleg in netwerkorganisaties en zorgketens tot het aangaan van strategische allianties. Per doelgroep en zorgvorm bepalen we wat het beste is.
Ziekenhuispsychiatrie
Deeltijd/dagklinisch
Meervoudige gecompliceerde aandoening
Enkelvoudige psychische aandoening
Geen aandoening
AcuutZorg Team
FACT
Beschermd wonen
M
aa
Tijdbeperkt Geprotocolleerd Evidence based
ts
C P H
BasisGGZ met huisartsen en psychologen
ch
ap
Samenwerking zo V&V rg Wijkvpk. Wijkzorg Welzijn MSS Dagbesteding
pe
lij
ke
OGGZ Onderwijs Arbeid Inkomen
Preventie Vroegdetentie Vitaliteit
Klinisch verblijf Highcare
Klinisch-forensische zorg
Specialistische GGZ Klinische functies (diagnostiek, crisis, bescherming, behandeling)
Ernst psychische (functie)stoornis
s
Zoeken naar
Openbare orde en veiligheid
Vermindering activiteiten en participatie Volop activiteiten en participatie
Verminderde a&p in diverse levensdomeinen
(Tijdelijk/deels) niet in staat zelfstandig leven te leiden
Verkommering, overlast, schadelijk voor zichzelf
Sociaal-maatschappelijk geïsoleerd, gevaar voor zichzelf of anderen
Bevlogen Realiseren 2012-2015
29
Keuzes in het zorgaanbod Wij maken de keuze om onze expertise in te zetten voor de meervoudige complexe aandoeningen, waarbij een hulpvraag speelt op één of meerdere levensterreinen. Op basis van de onderstaande indeling wordt inzichtelijk wat dat concreet betekent voor ons zorgaanbod.
ti
Consulta
1. BasisGGZ in de wijk/buurt De basisGGZ omvat de zorg aan mensen met enkelvoudige, niet complexe psychische klachten. Deze zorg wordt verleend dichtbij cliënten: thuis, in huisartsenpraktijken of gezondheidscentra/poli’s in de buurt. De basisGGZ is de ‘poort’ van de ketenzorg. Op basis van matched care wordt afgewogen of basisGGZ voldoende is, of dat verwijzing naar de specialistische zorg nodig is.
0. Zelfhulp en informele zorg Zelfmanagement en informele zorg zijn erop gericht om psychische problemen zoveel mogelijk te voorkomen, de afhankelijkheid van zorgverleners te beperken, autonomie van cliënten te vergroten en de kosten van de zorg te reduceren. Op basis van vroegsignalering kan eenvoudige behandeling en begeleiding worden ingezet om de psychische klachten bij kwetsbare groepen
3. Topspecialistische zorg-bovenregionaal Specialistische
Als we het huidige zorgaanbod in beeld brengen, ziet dat er als volgt uit:
GGZ
Klinische functies (diagnostiek, crisis, bescherming, behandeling)
2B. Specialistische zorg in de (sub)regio Ziekenhuispsychiatrie
Enkelvoudige psychische aandoening
Geen aandoening
Ernst psychische (functie)stoornis
Deeltijd/dagklinisch
Meervoudige gecompliceerde aandoening
AcuutZorg Team
FACT
2A. Specialistische zorg in de wijk Tijdbeperkt Geprotocolleerd Evidence based
C P H
metin de wijk/buurt 1.BasisGGZ Basis GGZ huisartsen en psychologen
Preventie Vroegdetentie 0.Vitaliteit Zelfhulp en Informele zorg
De termen wijk, subregionaal, regionaal en boven-regionaal betekenen het volgende:
Beschermd wonen
Klinisch verblijf Highcare
M
aa
ts
ch
ap
Samenwerking zo V&V rg Wijkvpk. Wijkzorg Welzijn MSS Dagbesteding
pe
lij
ke
OGGZ Onderwijs Arbeid Inkomen
Klinisch-forensische zorg
efunctie
op te vangen. GGZ Oost Brabant heeft hierin geen primaire verantwoordelijkheid, maar vervult een consultatiefunctie voor professionals in de nulde en eerstelijn.
Wijk: zoals aangeduid binnen een (deel)gemeente, rekening houdend met de verdeling van de huisartsenpraktijken in een (deel)gemeente. Subregionaal: het deelverzorgingsgebied van GGZ Oost Brabant: gemeenten in de regio’s Helmond, Oss, Uden-Veghel en Boxmeer.
Openbare orde en veiligheid
Vermindering activiteiten en participatie Volop activiteiten en participatie
30
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Verminderde a&p in diverse levensdomeinen
(Tijdelijk/deels) niet in staat zelfstandig leven te leiden
Verkommering, overlast, schadelijk voor zichzelf
Sociaalmaatschappelijk geïsoleerd, gevaar voor zichzelf of anderen
Regionaal: het gehele verzorgingsgebied van GGZ Oost Brabant (ongeveer 600.000 inwoners). Bovenregionaal: binnen én buiten het verzorgingsgebied van GGZ Oost Brabant, hieronder vallen tevens de terreinen Huize Padua en Coudewater.
‘Zelfhulp is een goede aanvulling’ “Binnen de GGZ wordt vooral gewerkt aan je diagnose, dat is de kern van het werk van de professional. Maar je diagnose is maar een klein deel van wie je bent als mens. Zelfhulp kan een goede aanvulling zijn. Dat heb ik jaren terug zelf ondervonden, toen ik met een eetprobleem worstelde. Een professional mag zijn eigen problemen niet meenemen in een behandelrelatie, maar in een zelfhulpgroep werkt dat juist versterkend. Niemand begrijpt jouw emoties, angsten en overlevingsmechanismen zo goed als iemand die hetzelfde meemaakte. We zijn met GGZ Oost Brabant in gesprek over wat we voor elkaar kunnen betekenen. Als mensen op de wachtlijst staan, zouden ze bijvoorbeeld hun verhaal al kwijt kunnen binnen een zelfhulpgroep. Ook kan zelfhulp het professionele traject verkorten. In mijn situatie zou dat zeker het geval zijn geweest.”
Margrdiotnatorvavannde’tStichtHingofZelfhulp coö
Netwerk Zuidoost-Brabant
Bevlogen Realiseren 2012-2015
31
‘Mijn patiënten worden beter geholpen’
“Sommige patiënten stellen zelf hun diagnose en komen mij vertellen welke antidepressiva ze nodig hebben. Maar vaker is het omgekeerd; mensen hebben nog altijd liever lichamelijke problemen dan psychische. Het kost behoorlijk wat tijd om ze ervan te overtuigen dat ze psychische hulp nodig hebben. Tijd, die ik helaas niet altijd heb. Onze praktijkondersteuner GGZ heeft meer tijd voor gesprekken met patiënten. Dat vind ik een prettige gedachte, want het voelt niet goed om op het puntje van je stoel te moeten zitten, terwijl degene tegenover je zijn verhaal kwijt wil. Door deze manier van werken krijgen patiënten sneller een juiste diagnose en worden ze beter geholpen. Ook mijn eigen kennisniveau is verbeterd. Gek genoeg heb ik onder andere geleerd psychische klachten wat meer te normaliseren. Ongelukkig zijn is meestal geen ziekte, waarvoor medische zorg nodig is. Vaak helpen een normaal dag- en nachtritme en een gezondere levensstijl al veel.”
32
Bevlogen Realiseren 2012-2015
e Kock Kees dhuisarts
We k om en in en thui de w s ijk
GGZ Oost Brabant voelt een maatschappelijke verantwoordelijkheid om de expertise bij het herkennen van psychische problematiek binnen de basisGGZ te vergroten, maar we bieden uitsluitend consultatie en dienstverlening aan. Zo borgen we een goede triage. Daarnaast garanderen we een goede begeleiding van chronische patiënten, die na een korte interventie in de specialistische GGZ verder kunnen in de basisGGZ.
gecombineerd met een grote mate van disfunctioneren in het dagelijks leven. Deze zorg heeft een bovenregionale functie. Een deel van deze zorg is topspecialistisch van aard (bestaande uit diagnostiek, behandeling, begeleiding en mogelijk verblijf in een beschermde omgeving). De doelgroepen zijn zeer specifiek en beperkt in aantal.
2A. Specialistische zorg in de wijk Hier gaat het om specialistische GGZ voor de meervoudige en complexe psychische/ psychiatrische stoornissen, waarbij tevens sprake is van minder functioneren in het dagelijks leven. Deze zorg wordt thuis en in de wijk verleend en waar noodzakelijk in de vorm van dagbesteding. Deze vorm van zorg is een primaire verantwoordelijkheid van GGZ Oost Brabant, we werken hierin nauw samen met de informele zorg, keten- en netwerkpartners.
GGZ Oost Brabant beoogt voor vier bijzondere doelgroepen een bovenregionale functie: l Volwassenen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH); l Jongeren en volwassenen met eetstoornissen; l Mensen met een licht verstandelijke beperking en psychiatrische problemen (LVB-P, voorheen MPP). Het gaat om adolescenten en volwassenen; l Kinderen, jongeren en volwassenen met autisme;
Voor dagbesteding is een bepaalde schaalgrootte noodzakelijk om het aanbod bedrijfseconomisch te kunnen verantwoorden.
Voor NAH willen we op de korte termijn het keurmerk TopGGZ behalen en voor eetstoornissen op de langere termijn.
2B. Specialistische zorg in de (sub)regio Deze specialistische GGZ is er voor de meervoudige en complexe psychische of psychiatrische stoornissen, waarbij tevens sprake is van een grote vermindering van functioneren in het dagelijks leven. Deze zorg wordt ambulant, in dagbehandeling, of (als dat niet voldoende is) in een klinische omgeving geleverd. GGZ Oost Brabant rekent deze zorg tot haar primaire taak.
Wetenschappelijk onderzoek Samenwerking tussen GGZ Oost Brabant en universiteiten moet leiden tot academisering. Bij academisering heeft samenwerking een meerwaarde voor beide partijen. Enerzijds worden onderzoekers in de gelegenheid gesteld om doelgroepen van GGZ Oost Brabant te bestuderen. Anderzijds komen hulpverleners in aanraking met kennisontwikkeling en nieuwe inzichten en wisselen zij kennis en vaardigheden uit met universiteiten op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. GGZ Oost Brabant richt zich op toegepast, praktijkgericht onderzoek.
Voor de crisisdienst (als onderdeel van de acute zorg) en de klinische zorg is een bepaalde schaalgrootte nodig om deze zorg kwalitatief en kostenefficiënt te kunnen aanbieden. Deze zorg komt dus in aanmerking voor verdere concentratie binnen ons verzorgingsgebied (van subregionaal van regionaal). 3. Bovenregionale (waaronder topspecialistische) zorg Deze vorm van GGZ is bestemd voor de meervoudige, zeer complexe psychische of psychiatrische stoornissen, al dan niet
& Toegepast richt praktijkge
We hebben gekozen voor twee officiële onderzoekslijnen, namelijk niet-aangeboren hersenletsel en internaliserende problematiek in de Kinder & Jeugd GGZ. Hiervoor is een structurele samenwerking aangegaan met de Universiteit Maastricht (NAH) en het UMC St Radboud (K&J). Potentiële onderzoekslijnen zijn trauma en psychose en eetstoornissen.
Bevlogen Realiseren 2012-2015
33
Wat doen we om de gewenste Het bijsturen van de manier we ons zorg te aanbodwaarop organiseren bieden? 34
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Kijkend naar de keuzes die we maakten in het vorige hoofdstuk, ontvouwen zich thema’s voor de organisatie van het zorgaanbod, principes voor de inhoud van de zorg en randvoorwaarden die om de realisatie mogelijk maken. Onderstaande thema’s vormen de rode draad, op basis waarvan we ons zorgaanbod gaan organiseren: 0-1 Informele GGZ en BasisGGZ: 2A Specialistische GGZ in de wijk: 2B Specialistische GGZ in de regio: 3 Bovenregionale GGZ:
Inzet van expertise en consultatie Ambulantisering en spreiding Specialisatie en concentratie Specialisatie, scheiden van Wonen & Zorg
Naast deze thema’s zijn de uitkomsten van de portfolioanalyse van het huidige zorg aanbod medebepalend voor het toekomstige zorgaanbod. De portfolioanalyse geeft inzicht in de omvang, omzet, kosten en het rendement van de zorgproducten.
0-1 Inzet van expertise en consultatie Hoewel de informele en basisGGZ niet tot onze primaire verantwoordelijkheid behoort, zien we het als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om te werken aan een goed sluitend zorgaanbod voor cliënten. Om te voorkomen dat mensen tussen wal en schip vallen, investeren we proactief in goede ketenzorg. Dat doen we op twee manieren: l Het versterken van de basisGGZ, door ondersteuning en consultatie aan te bieden aan andere professionals. Te denken valt aan thuiszorg (wijkverpleegkundige), de Praktijk Ondersteuner Huisartsen GGZ (POH-GGZ), de eerstelijns psychologen (ELP), welzijnswerk en algemeen maatschappelijk werk (AMW). We bevorderen de samenwerking op basis van concepten zoals Vicino (een participatiemodel van GGZ in de basisGGZ); l Het (niet zelf, maar onder een ander label) aanbieden van
sterk geprotocolleerde zorgpaden, voor mensen met vaker voorkomende, milde psychische aandoeningen, die op basis van een korte, programmatische behandeling herstellen. Het label PsyPlus, een onderdeel van GGZ Oost Brabant, omarmt de franchiseformule Indigo (een landelijke organisatie voor ambulante psychische zorg). De Centra voor Psychisch Herstel positioneren zich op basis van een eigen propositie in de basisGGZ met behandeling en kortdurend verblijf.
2A Ambulantisering en spreiding GGZ Oost Brabant zet vol in op het verplaatsen van zorg naar de leefomgeving van cliënten. Dit betekent dat we meer bij mensen thuis en minder op de poli en in klinieken zullen werken. FACT-teams Voor mensen met ernstige psychische of psychiatrische problemen (EPA) zetten we multidisciplinaire FACT-teams in. Zij werken outreachend en herstelgericht. Cliënten worden thuis bezocht, waar nodig komen ze op afspraak naar een regionaal gezondheidscentrum. Het ‘werken in de wijk’ doen we in nauw contact met de keten- en netwerkpartners, zeker de partners die werkzaam zijn in de basisGGZ en de jeugdzorg. Als het nodig is, intensiveert het FACT-team de zorg (al dan niet in de thuissituatie) om een klinische opname te voorkomen.
Acuut Zorg Team Mensen met meervoudige, vaker voorkomende psychisch of psychiatrische aandoeningen bieden we ambulante behandeling op de poli (subregionaal, zie 2b). Als intensivering van de zorg nodig is, dan neemt het Acuut Zorg Team gedurende enkele weken de behandeling over. Dit gebeurt in de thuissituatie. Het doel is opname te voorkomen. Het Acuut Zorg Team werkt dus in de wijk, maar wordt op subregionaal niveau georganiseerd. Bevlogen Realiseren 2012-2015
35
‘Ik luister en denk mee’
“Ik ben te gast bij mensen thuis en dat maakt veel verschil voor de onderlinge verhoudingen. Zij hoeven zich niet bij mij te melden, ik kom naar hen om mijn hulp aan te bieden. Thuis kunnen mensen zich bovendien niet mooier voordoen dan ze zijn. Je ziet de echte mens. Soms stuit je dan op problemen die voorheen niet in beeld waren. Een ontregelde huishouding bijvoorbeeld, of schulden. Mijn collega’s beamen dat je al een heel eind komt door er gewoon te zijn voor mensen. Dat is al jaren onze kracht. De mens en zijn wensen staat centraal, ik ben er om te luisteren en mee te denken over oplossingen. Dankzij Fact kan ik ze daar een stuk efficiënter bij helpen. Ik hoef niet meer op zoek naar collegahulpverleners, maar spreek ze elke morgen. Hoewel ik dit werk al jaren doe, krijg ik nog steeds vertrouwen van de kleine stapjes die cliënten zetten. Die keer dat ik met een cliënt spontaan bij zijn ouders op bezoek ging, was heel mooi. Dat had hij jaren niet gedurfd, ze waren alle drie zó blij.”
36
Jan amvabunlantHwoonerbepgeeleinder Fact
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Arbeid en dagbesteding Mensen die langdurig van zorg afhankelijk zijn en structuur in hun leven nodig hebben, bieden wij samen met gemeenten en andere partners zinvolle en passende arbeid en dagbesteding aan. Er is een bepaalde schaalgrootte noodzakelijk om het aanbod bedrijfseconomisch te kunnen verantwoorden, daarom werken we waar mogelijk samen met keten- en netwerkpartners. Is de dagbesteding op wijkniveau niet rendabel te maken, dan zal deze in de subregio worden aangeboden.
Meer keuzevrijheid
Beschermd wonen Mensen (met een zzp-indicatie 1-3) die op dit moment bij ons in een beschermde woonvorm verblijven, bieden we meer keuzevrijheid en perspectief, door meer verschillende huisvestingsvarianten te ontwikkelen. In samenwerking met partners (woningcorporaties, de V&V-sector, de VG-sector, jeugdzorg, welzijnswerk of gemeenten) bieden we woonzorgconcepten, waarbij zij optreden als verhuurder en wij de ambulante GGZ leveren. Zo bieden we mensen de kans om zoveel als mogelijk onderdeel uit te maken van de samenleving. We zien de komende jaren volop noodzaak ĂŠn kansen om deze samenwerking uit te breiden. Beschermd of beschut wonen bieden we alleen nog aan voor mensen waarbij er (al dan niet tijdelijk) geen mogelijkheden zijn om de zorg in de thuissituatie te organiseren. Waar mogelijk kiest GGZ Oost Brabant voor een regionaal aanbod, tenzij bovenregionale concentratie van zorg nodig is om duurzame en kwalitatieve zorg te bieden.
2B Specialisatie en concentratie Door de ambulantisering neemt de behoefte aan behandeling (ambulante behandeling, intensieve ambulante behandeling en klinische behandeling) binnen onze gebouwen af. Hiermee geven we invulling aan het landelijke project RVB2, waarin we afspraken het aantal bedden binnen onze instelling met minimaal een kwart te verminderen.
Beddenreductie
Ambulante behandeling Bij verwijzing vanuit de basisGGZ zetten we in overleg met de cliĂŤnt een geprotocolleerd, ambulant behandeltraject in. Gezien de complexiteit van de zorgvraag is het behandelaanbod veelal multidisciplinair. Intensieve ambulante behandeling Als de ambulante zorg of het AZT onvoldoende antwoord kunnen geven op de zorgvraag, dan bieden we intensieve ambulante behandeling (in dagdelen) in het regionaal gezondheidscentrum. Deze behandeling is inhoudelijk toegespitst op de doelgroepen en wordt programmatisch ondergebracht in het totaalpakket aan intensieve ambulante behandeling. Voor dit aanbod is het tevens mogelijk het dagbehandelingsprogramma van netwerkpartners af te stemmen met/te integreren in het GGZ-aanbod. Dat kan kan ook plaatsvinden vanuit andere locaties.
Bevlogen Realiseren 2012-2015
37
Coud Hui ewate ze P r & adu a 38
Klinieken en woonvormen Als ambulante behandeling, de inzet van het AZT en intensieve ambulante behandeling niet voldoende helpen, bieden we klinische functies aan. Een opname is alleen een optie als het echt niet anders kan; daardoor neemt de complexiteit van de klinische zorgvraag toe. Dit betekent dat er andere eisen aan de competenties van zorgprofessionals worden gesteld. Om de kwaliteit van zorg te waarborgen, kiezen we voor concentratie van de klinische capaciteit. We maken daarin de volgende keuzes: l Op basis van onze portfolioanalyse over 2010 komt de nadruk te liggen op het verlagen van het aantal opgenomen cliënten (opnameratio), en daarnaast op het verlagen van de ligduur. Daarmee reduceren we de verblijfscapaciteit in de klinieken voor volwassenen- en ouderenzorg. l Het verbeterpotentieel in de kortdurende zorg bestaat uit bestaande en nieuwe ambulante interventies en strategische allianties, die opnames voorkomen en ligduur verkorten. Daaronder valt tevens het bevorderen van de doorstroom naar andere voorzieningen in de langdurige zorg, V&V en GGZ. Uiteindelijk leidt dit tot een reductie van de verblijfscapaciteit in de kortdurende zorg. l In Helmond concentreren we onze intensieve zorg (waaronder een klinische functie) bij eetstoornissen. l In de langdurige zorg bekijken we nauwgezet of de woonvormen onder de vlag van de GGZ of een andere intramurale aanbieder georganiseerd moeten worden, te weten V&V (psychogeriatrie), al dan niet op basis van het scheiden van wonen en zorg. l Het landgoed Coudewater wordt een zorglandgoed voor met name ouderen, dat we ontwikkelen in samenwerking met diverse partners op het gebied van ouderenzorg en woningcorporaties. Daarnaast wordt het de komende tien jaar versterkt met functies als regulier wonen, kantoren en recreatie. l Op Huize Padua concentreren we klinische voorzieningen voor intensieve zorg aan cliënten met de zwaarste zzp-indicatie in beschutte en besloten woonvormen. Hieronder vallen ook de gesloten afdelingen en tevens de voorzieningen voor mensen
Bevlogen Realiseren 2012-2015
met niet- aangeboren hersenletsel (NAH) en licht verstandelijk beperkte patiënten (LVBP). l Voor de woon-/werkvoorzieningen voor mensen met autisme in Coudewater en Reek geldt dat we de opgebouwde kennis en expertise zowel binnen GGZ Oost Brabant als daarbuiten in de keten integreren. Het reduceren van de capaciteit van de klinieken en de woonvormen is een meerjarige doelstelling, waarbij GGZ Oost Brabant en zorgverzekeraars/-kantoor overeenstemming hebben over volume, kwaliteit, tempo en financiële randvoorwaarden. Het proces van reductie start niet op nul, in de afgelopen twee jaar zijn al stappen gezet. Kinder- en jeugdpsychiatrie Voor kinder- en jeugdpsychiatrie zoeken we een geschikte partner, zodat we ons zorgaanbod kunnen versterken. Daarmee verhogen we onze expertise, waardoor ook onze positie als werkgever verbetert. Samenwerking met ziekenhuizen Voor cliënten met een somatische en psychiatrische zorgvraag is een soepele samenwerking met ziekenhuizen belangrijk. GGZ Oost Brabant werkt aan het versterken van haar consultatiefunctie en medebehandelaarschap in het Elkerliek, Bernhoven en Maasziekenhuis. Voor consultatie zijn we in elk geval beschikbaar voor alle opgenomen patiënten van de ziekenhuizen. De medebehandeling bestaat uit betrokkenheid bij de behandeling van patiënten met ernstige comorbiteit. De reeds bestaande samenwerking binnen de poliklinieken (o.a. geheugenpoli, pijnpoli, LOK-poli) willen we versterken en waar mogelijk uitbouwen. Omdat de combinatie van psychiatrie en somatiek vooral bij ouderen vaker voorkomt, zoeken we samen met ziekenhuizen naar samenwerking in de klinische geriatrie.
‘We doen niet langer alles zelf’’ “In de voorziening Nieuw Perspectief hielpen wij zwerfjongeren hun leven weer op orde te krijgen. Ons werk bevond zich op het snijvlak van psychiatrie en orthopedagogiek. We waren goed bezig, daar lag het niet aan. Maar de zorg verandert. Een van de richtingen die als gevolg van de bezuinigingen duidelijk werd, was het scheiden van behandelen en wonen. Daarom bieden wij nu alleen nog ambulante behandeling en werken we, bijvoorbeeld voor dagbesteding, samen met ketenpartners. Op deze manier bieden we samen een volledig zorgarrangement. Natuurlijk is het best lastig om jongeren waar je intensief mee hebt samengewerkt, weer los te laten, maar je moet ook reëel zijn in deze tijd. We moeten als GGZ niet meer álles willen doen, we hebben we andere partijen hard nodig om goede zorg te leveren.”
Cor van ortHhopaedlagoog
Bevlogen Realiseren 2012-2015
39
‘We grijpen eerder in’ “De crisisplekken op onze gesloten afdeling Carillon waren vaak bezet. Een aantal cliënten, dat elders op Coudewater woonde, viel regelmatig terug op onze intensieve, 24-uurs begeleiding. Zij hadden soms extra aandacht nodig, onze nabijheid gaf een veilig gevoel. Eerlijk is eerlijk, we waren er niet altijd van overtuigd dat crisisopname de beste optie was. Maar als iemand zegt dat het slecht met hem gaat, dan moet je daar wat mee. Tegenwoordig pakken we het anders aan. Onze collega’s kunnen een multidisciplinair team inzetten voor extra begeleiding van hun cliënten. We leveren nu meer maatwerk: wat heb jij nodig om je beter te voelen? Soms kan dat een aanpassing in medicatie zijn, maar ook gewoon wat extra aandacht, een goed gesprek of misschien een andere dagbesteding. Opvallend genoeg is crisisopname nu ook minder vaak nodig. Ik ga er vanuit dat dit in het merendeel van de gevallen komt omdat we nu eerder ingrijpen.”
Marjan vaeegknundiLooge nwijkteam verpl 40
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Variatie in won
en
3 Scheiding en verbinding van wonen en zorg We vinden het belangrijk dat mensen met een psychiatrische aandoening zoveel mogelijk blijven deelnemen aan de samenleving. Ook cliĂŤnten met een zwaardere indicatie, die vaak voor langere tijd zijn aangewezen op een beschutte of besloten woonvorm op onze terreinen, willen we perspectief blijven bieden. Daarom bieden we (in samenwerking met andere partijen) een variatie aan woonvormen aan. Voor de beschutte en besloten woonvormen op onze terreinen blijven we zelf wonen en zorg bieden.
Samenvatting Samenvattend kunnen wij onze keuzes in het zorgaanbod als volgt weergeven: l Op de horizontale as is de zwaarte van de behandeling weergegeven. Links gaat het om basisGGZ, rechts gaat het om topspecialistische GGZ. l Op de verticale as is de mate van spreiding of concentratie weergegeven. Onderaan staan de voorzieningen die op wijkniveau worden aangeboden, bovenaan de voorzieningen die bovenregionaal of landelijk worden aangeboden.
Concentratie = op minder plekken binnen de regio van GGZ OB dan nu
Boven regionaal Regionaal
MPP
Eetst.
NAH
Beschut/Besloten wonen Klinieken
Basis GGZ
Specialistisch Sub regionaal
Huisarts POH-GGZ, ELP AMW, welzijnswerk
Beschermd wonen Dagbesteding
Topspecialistisch Intensieve Ambulante Behandeling
Ambulante Behandeling
Acuut Zorg Team FACT Wijk
Spreiding = op verschillende plekken binnen de regio van GGZ OB
Bevlogen Realiseren 2012-2015
41
Wat gaan we zorginhoudelijk anders of beter doen? d o b n a a s n o n a v g n i l l u v n i e d j i b ncipes
Leidende pri 42
Bevlogen Realiseren 2012-2015
k Veilige, menslievende zorg
Aandacht!
Een professionele zorgorganisatie levert veilige, menslievende zorg. Dit is zorg van een goed niveau, die in ieder geval doeltreffend, doelmatig, veilig en cliëntgericht wordt verleend. De zorg wordt geleverd volgens beroepscodes, professionele standaarden, richtlijnen en handreikingen. Deze zijn gebaseerd op de laatste inzichten. Een goede zorgverlener biedt zorg die behalve ‘evidence- based’ ook menslievend is. Het (medisch) nodige wordt gedaan met aandacht, toewijding en passend bij de cliënt en zijn omgeving. Dit aspect van goede zorg is vooral gericht op de mens en minder op de ziekte/stoornis. Menslievende zorg sluit nauw aan bij wat voor de cliënten en hun omgeving van waarde is; deze zorg verdiept zich in wat zij doormaken en stemt vanuit de relatie af wat gedaan of juist gelaten moet worden. Op deze manier erkennen we de cliënt en zijn omgeving in hun verlangens, eer en kwetsbaarheid.
Aantoonbare kwaliteit We weten dat de ervaren service van grote invloed is op het uiteindelijke resultaat van de behandeling en de tevredenheid van cliënten en familie. Daarom meten we de kwaliteit van onze zorg vanuit het cliëntperspectief. Daarnaast maken we gebruik van ROM. Met behulp van Routine Outcome Monitoring wordt de kwaliteit van de geleverde zorg inzichtelijk gemaakt, geëvalueerd en verbeterd. Bij aanvang van een behandeling, tussentijds en na afloop bespreken we de bevindingen met de cliënt/familie. Zo weten we of de behandeling effect heeft en/of bijstelling behoeft. We maken de kwaliteit en de resultaten van onze zorg zichtbaar aan cliënten, maar ook aan financiers, toezichthouders, overheden en partnerorganisaties. De ervaringen van onze cliënten en hun naasten en onze eigen metingen vormen de basis voor een voortdurend gesprek over verbetering van de kwaliteit van onze zorg.
Bevlogen Realiseren 2012-2015
43
Hoe zou je zelf behandeld willen worden? Inzet ervaringskennis, -deskundigen en -werkers Ervaringsdeskundigen vormen een nieuwe discipline in onze organisatie. Hun eigen ervaringen met psychische problemen zetten ze in om het herstelproces van cliënten en de herstelondersteuning door medewerkers te verbeteren. Ervaringsdeskundigen leveren hun bijdrage op meerdere niveaus: in de directe zorg (o.a. in FACT), projectmatig (zoals in Drang naar minder dwang) of beleidsmatig (zoals bij het ontwerpen van zorgpaden). Ervaringsdeskundigen beschikken voor hun taken over een eigen instrumentarium en dragen daarmee bij aan een hogere kwaliteit van zorg. We willen een groei van het aantal ervaringsdeskundigen binnen GGZ Oost Brabant realiseren. Helende omgeving De uitstraling van de fysieke omgeving is bepalend voor zorg en welbevinden. Daarom worden onze gebouwen vriendelijk, licht, rustgevend en uitnodigend ingericht. Er is zowel plek voor rust en reflectie, als voor sociale activiteit en contacten. Bij de ontwikkeling, het ontwerp en de keuze voor een eventuele (ver)bouw(ing) gaan we uit van de mens. Technologie mag niet vervreemdend werken. 44
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Goede service: zorg die je je familie gunt Het serviceconcept dat we hanteren, is in essentie het antwoord op de vraag hoe je zelf behandeld zou willen worden. We werken aan zorg die je je familie en naasten gunt. De waarden die daarin centraal staan, zijn: cliëntgedrevenheid, oprechte interesse, hartelijkheid en correctheid, betrouwbaarheid en passie. Onze zorgverleners richten zich op het behouden of bereiken van optimale functionele autonomie en kwaliteit van leven. Als ze signaleren dat de zorg tekort schiet, zoeken ze naar oplossingen. Ze passen professionele standaarden toe, werken samen en schakelen indien nodig andere disciplines in. In hun bejegening respecteren ze de levenssfeer van de cliënt, houden ze zich aan de beroepsgedragscode en staan ze open voor vragen en kritiek van de cliënt. Het serviceconcept wordt vertaald in houding en gedrag van zorgprofessionals, maar ook in de samenwerking van zorgteams, ondersteunende diensten en ondersteuning & lijn. Het serviceconcept komt dus ook tot uitdrukking in logistieke, technische en facilitaire processen.
‘Hoop doet leven’
“Mensen met een psychiatrische aandoening lopen vaak letterlijk met gebogen hoofd, ze voelen zich slachtoffer van hun eigen leven. Ik begrijp dat heel goed, zo liep ik er zelf ook lang bij. Je ziekte neemt je alles af. De vader, het voetbaltalent, de danseres en die leuke oppas worden na hun diagnose allemaal hetzelfde: een psychiatrisch patiënt. Het doet heel veel pijn om al je andere rollen te verliezen. Uit zelfbehoud isoleer je jezelf, dan loop je namelijk niet het risico nóg meer te verliezen. Toen ik zelf was opgenomen, in een omgeving die mij geen enkele hoop gaf, liet ik de dagen ook maar voorbij gaan. Totdat ik een wetenschappelijk medewerker van het Trimbos Instituut ontmoette, die daarnaast hoogzwanger én cliënt was. Het veranderde mijn leven. Als ervaringsdeskundige adviseer ik nu de raad van bestuur van de instelling waar ik ooit was opgenomen. En mijn verhaal geeft nu anderen hoop.”
MalomreetrdijernvariKngosdleeskundige gedip
Bevlogen Realiseren 2012-2015
45
n a v t r e e t fi o r p n i z e g ‘Ook mijn de zorg thuis’ “Hoe kunnen ze dat nou doen! Dat was mijn eerste reactie. Ik was kwaad en verontrust, toen ik hoorde dat de kliniek in Boxmeer zou sluiten. Acht jaar lang verbleef ik er elke maand wel een dag of vier. Die time-out had ik echt nodig, en mijn gezin ook. Gelukkig gaat het nu beter met me. En ik moet zeggen dat de ambulante behandeling door het Fact-team mij goed bevalt. Als het nodig is, hebben we elke week een paar keer contact, of ik krijg acute zorg thuis. Voordeel is dat mijn gezin daar ook van kan profiteren. Toch ben ik blij dat GGZ Oost Brabant ook onderzoekt of het mogelijk is een herstelhuis op te zetten, waar cliënten met hulp van ervaringsdeskundigen een time-out kunnen nemen. Dat idee kwam van de cliëntenraad tijdens een heisessie met de directie. Soms is zo’n adempauze gewoon nodig.”
JolanendlidavaPn deetclieënrtes nraad cliënt
46
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Het bundelen en ontwikkelen van kennis en kunde Veilige zorg Veiligheid is een randvoorwaarde voor zorgzame zorg. Cliënten mogen rekenen op zorginhoudelijke veiligheid. De komende jaren bouwen we het gestarte project ‘Veilige zorg, een zorg van jou en mij’ uit en borgen het in de standaardwerkwijze. Daarmee voldoen we tevens ruimschoots aan de (proces)eisen van onder andere de Inspectie en de certificering van HZK. In elk behandelplan en/of herstelondersteuningsplan komen de persoonlijke veiligheidsaspecten aan bod (bv medicatie, valrisico’s, somatische screening). Voorbehouden en risicovolle handelingen die een specifieke deskundigheid vereisen, worden uitgevoerd door zorgverleners die bekwaam en bevoegd zijn. Daarnaast is ons beleid gericht op het voorkomen van vrijheidsbeperkende maatregelen. We voeren een systematische, prospectieve en retrospectieve analyse uit om incidenten/calamiteiten te voorkomen, als onderdeel van het veiligheidsmanagementsysteem. We willen een veilige omgeving bieden aan medewerkers, cliënten en hun naasten, ook als de zorg zich steeds meer naar thuis verplaatst. Samen met de gemeente, politie en andere partijen werken we aan een veilige woon-/werkomgeving. We streven naar een veiligheidscultuur, die incidenten voorkomt. Als zich toch incidenten voordoen, dan verantwoorden we ze en leren we ervan.
Programmaraden (bestaande uit inhoudsdeskundigen) hebben zorgprogramma’s en zorgpaden opgesteld, waarin een samenhangend gedeelte van onze behandelmogelijkheden is vastgelegd. Zorgverlening op basis van zorgpaden garandeert goede, betaalbare zorg aan specifieke doelgroepen, op basis van multidisciplinaire richtlijnen en de nieuwste inzichten. Bewezen innovaties (waaronder E-mental Health) implementeren we langs deze weg in ons aanbod. Om stappen te zetten in innovatie wordt een talenten-pool ontwikkeld, die als een Gideons-bende in de organisatie op zoek gaat naar innovatie-zones. De verbinding met koplopers in innovatie worden opgezocht en aangehaald om inspiratie op te doen. Invoering e-mental health (EMH) GGZ Oost Brabant zet vol in op het verplaatsen van zorg naar de leefomgeving van cliënten. Daar hoort bij dat we extra investeren in zelfhulp, onder andere door (eventueel in samenwerking met EMH-partners) online diensten aan te bieden. Onderzoek toont een significante verbetering aan in de manier waarop cliënten met hun eigen problematiek omgaan; ze zijn zelfstandiger en beter in staat te reflecteren op hun eigen functioneren. Bovendien stimuleert EMH professionals tot samenwerken binnen één geprotocolleerd, online product. Het levert waardevolle managementinformatie op en maakt ons aanbod beter inzichtelijk. Door uitleg over de mogelijke behandelvormen op internet is het voor cliënten en financiers beter mogelijk een afgewogen keuze te maken.
Online hulp is aantoonbaar effectief!
Bevlogen Realiseren 2012-2015
47
Intensieve samenwerking met ketens en netwerken In onze zorgpaden geven we aan welke behandelmogelijkheden GGZ Oost Brabant biedt, en ook wanneer en hoe wordt verwezen naar partners. Goede inbedding in ketens en netwerken is noodzakelijk om goede zorg te kunnen garanderen. Binnen onze service krijgt de voordeur bijzondere aandacht; dáár begint immers al onze zorg. We willen de komende jaren vooral de triage aan de voordeur verbeteren. Goede screening is in het voordeel van cliënten, verwijzers en GGZ Oost Brabant. Investeren in onderzoek en opleiding GGZ Oost Brabant is innovatieve organisatie, met medewerkers die openstaan voor nieuwe inzichten, deze toepassen en ermee experimenteren. Wetenschappelijk onderzoek neemt daarom een prominente plek in. De komende jaren investeren we in het verbeteren van het wetenschappelijk klimaat en de wetenschappelijke houding van medewerkers, die kritischer gaan reflecteren op de praktijk. Een consistente lijn in het aantal en soort opleidingsplaatsen voor verschillende disciplines (psychiater, psychologen, verpleegkundigen, etc.) is van belang om de instroom van nieuwe medewerkers te bevorderen. Het fungeert als prikkel voor het realiseren van een leer- en werkklimaat waarin we onze zorg continu verbeteren. Bij de kennisontwikkeling nemen de programmaraden in toenemende mate hun rol als aanjager en inspirator. 48
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Communicatie en marketing Een goede reputatie realiseer je niet alleen met goede cijfers: communicatie draagt hier voor een belangrijk deel aan bij. Cliënten en stakeholders moeten weten dat ze bij GGZ Oost Brabant terecht kunnen voor goede zorg en consultatie. Ook bij potentiële medewerkers willen we ons op een krachtige manier profileren. Dat vereist vernieuwing van de externe communicatie en marketing, intensivering van relatiecommunicatie en vernieuwing in (arbeids)marktbenadering. Daarbij staat centraal dat ‘buiten winnen binnen begint’. GGZ Oost Brabant wil pro-actief, stelselmatig en gestructureerd in verbinding staan met haar omgeving. Zij wil zichtbaar zijn en bekend staan als zorgonderneming die hoge kwaliteit van zorg levert. Daarnaast willen we fungeren als een betrouwbare, betrokken en ambitieuze (gespreks)partner in de keten en als prettige werkgever. We springen flexibel in op de informatiebehoeften van de cliënt en zijn omgeving (naasten en buurt), ketenpartners en medewerkers. Hen bieden we 24/7 die info die ze zoeken, in toenemende mate digitaal en slim, doelmatig en efficiënt gecombineerd met persoonlijke communicatie.
en begint n n i w n e Buit
binnen
“Ik zag als een berg tegen de opname op en wilde niet dat anderen ervan wisten. De internethulpverlening verlaagde de drempel.”
“Dat ik na de intake direct kon starten was fantastisch. En dan ook nog op momenten die mij goed uitkwamen.”
“In eerste instantie leek het me onpersoonlijk, maar daar ben ik van teruggekomen. Het contact met mijn behandelaar via internet is juist heel persoonlijk.” “De computer heeft geen wenkbrauwen ;-)”
moeten ’. Wijs n e g i d n u leegk oor ‘dr. Google vraag de p r e v n e “Artsen huiverig zijn v aar goede sites, over niet ids de weg n ee te denken zorg.” als een g patiënt mrnieuwing van je ve
elen oud REshape & g n E n Lucie teur Radb
ntre
on Ce i t a v o n In
direc
Bevlogen Realiseren 2012-2015
49
Randvoorwaarden voor een succesvolle realisatie
Wat is nodig om onze doelen waar te maken?
50
Bevlogen Realiseren 2012-2015
n Persoonlijk leiderschap
Bevlogen realiseren Om onze meerjarenstrategie te kunnen waarmaken hebben we een veranderdoel voor de organisatie geformuleerd: we gaan onze doelen met bevlogenheid realiseren. We zetten in op drie verandersporen: 1. competente medewerkers 2. persoonlijk leiderschap 3. samen excelleren
Competente medewerkers Op basis van zorginhoudelijke ontwikkelingen brengen we de gewenste competenties van medewerkers in kaart. Bij de werving van nieuwe medewerkers selecteren we op deze competenties. Voor ons bestaande personeelsbestand nemen we de gewenste competenties op in meerjarige opleidings- en trainingsplannen per team en medewerker. De behoeftes, resultaten en waargenomen competenties zijn onderdeel van periodieke gesprekken tussen medewerkers en leidinggevenden. Als blijkt dat de ontwikkelbehoefte in de huidige functie niet kan worden waargemaakt, zoeken we naar een passende andere oplossing. In 2015 sluiten de competenties van onze medewerkers aan op de gestelde doelen in deze meerjarenstrategie. Duurzaam en flexibel personeelsbestand We zorgen de komende jaren tevens voor een evenwichtige personeelssamenstelling. We zetten onze mensen duurzaam en flexibel in, op een manier die past bij hun persoonlijke situatie en de doelen van GGZ Oost Brabant. De komende jaren is in het bijzonder de instroom van strategisch belang.
Persoonlijk leiderschap gaat uit van de eigen kracht van medewerkers. Zij nemen zelf de verantwoordelijkheid om een persoonlijke invulling te geven aan het realiseren van de doelen van GGZ Oost Brabant. Dit vraagt om een cultuur waarin medewerkers de ruimte krijgen om nieuwe initiatieven op te pakken, te experimenteren, te reflecteren en van elkaar te leren.
Ruimte creĂŤren voor initiatief
Een goede leider respecteert en benut ieders kwaliteiten. Hij stimuleert een constructief werkklimaat, geeft medewerker de ruimte om verantwoordelijkheid te nemen is gericht op vernieuwing en resultaat. Zijn houding en gedrag inspireren anderen. Zo krijgt persoonlijk leiderschap meer invulling. We bewaken de juiste balans tussen ziel en zakelijkheid, door de verantwoordelijkheid voor zorginhoud en bedrijfsvoering gezamenlijk te nemen (duaal management). Het nieuwe werken Vanuit persoonlijk leiderschap vertrouwen we erop dat medewerkers zelf het beste weten hoe zij samen met hun cliĂŤnten hun doelen kunnen behalen. Om hen in staat te stellen op een efficiĂŤnte manier invulling te geven aan de ambulantisering van de zorg, krijgen ze de mogelijkheid om hun werk flexibel in te richten. Zij worden voorzien van een mobiele werkplek met toegang tot onze bedrijfsapplicaties (waaronder het EPD).
Samen excelleren Samenwerking is een van de belangrijkste peilers onder onze meerjarenstrategie. Zowel intern (tussen zorgteams, tussen ondersteunende diensten en tussen ondersteuning en lijn) als extern (over de organisatiegrenzen heen) zoekt GGZ Oost Brabant naar manieren om samen te excelleren. We bouwen sterke teams, die elkaar aanvullen en samen tot de beste resultaten komen.
Bevlogen Realiseren 2012-2015
51
‘Nieuwe generatie brengt dynamiek’ “Waarom is het verloop bij het ene ziekenhuis veel lager dan bij het andere? In Amerika ontdekten ze bij een aantal magnet hospitals dat er acht dingen zijn die verpleegkundigen binden: werken met vakbekwame collega’s, goede relaties met de artsen, autonomie, steun van de leidinggevende, zeggenschap over de manier waarop je je werk doet, opleidingsmogelijkheden, voldoende personeel en een patiëntgerichte cultuur. In mijn werk als praktijkopleider zie ik dat vooral autonomie, dus het nemen van eigen verantwoordelijkheid, erg stimuleert. De nieuwe generatie leerlingen, die we onder andere opleiden op onze leerafdeling in Oss, vernieuwt ons. Hun idealisme, die nieuwe energie, de kritische vragen waarmee ze ervaren collega’s aanspreken en confronteren, dat geeft zoveel dynamiek. Zelfs cliënten maken opmerkingen over de leuke sfeer.”
Ferenc Koolen praktijkopleider 52
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Extern excelleren Ambulantisering, multidisciplinaire samenwerking en het kunnen inspelen op (concurrerende) marktontwikkelingen vragen om behendigheid en wendbaarheid. Wendbaarheid betekent dat we als zorgonderneming tijdig kunnen anticiperen op veranderingen. Als aanbieder van zorg zullen we dus vaker aanpassingen in de inhoud en het volume van ons aanbod moeten doen. Onze zorgverleners stellen zich dienstverlenend op naar cliënten, in de wetenschap dat ze slechts een bescheiden onderdeel zijn van hun totale leven. We bieden keuzevrijheid bij het bepalen van de behandeling en begeleiding.
Regie versterken
Een gezonde financiële basis De financiering van de zorg schuift op naar prestatiebekostiging. Een gezonde financiële basis is belangrijk om de risico’s, die hiermee samenhangen, te kunnen beheersen. Deze risico’s zijn in toenemende mate onderwerp van gesprek bij financiers (zorgverzekeraars en banken). Daarnaast is het van belang voor het creëren van ruimte om te kunnen blijven vernieuwen. We willen de regie op onze financiële situatie versterken door: l goede processturing, l goede centrale facilitering van zorggroepen, l een duidelijke vertaling van externe bekostiging naar de interne cyclus (via prestatiebekostiging en heldere uitgangspunten), l het ontwikkelen van nieuwe producten (meerjaren exploitatieen investeringsbegroting en meerjaren liquiditeits-/solvabiliteitsbegroting). We schuiven op van reactief naar pro-actief met lef en durf, van verantwoording naar sturing, van intern naar extern georiënteerd, dienend aan het zorgproces.
Zorg met een negatief rendement vormen we om tot zorg die op zijn minst budgettair neutraal verleend wordt. We streven daarbij naar een zo hoog mogelijke efficiëntie, zodat hulpverleners zoveel mogelijk tijd aan cliënten kunnen besteden. Als het niet lukt de financiering rond te krijgen, stoppen we met deze vorm van zorg: elke verstrekking moet een gezonde dekking hebben. Schaalvoordelen benutten We benutten schaalvoordelen, door waar mogelijk samen te werken met andere partijen. We verzorgen niet langer alle (ondersteunende) diensten zelf, maar kiezen voor partners als dat geld bespaart en/of betere kwaliteit oplevert. We organiseren en coördineren zelf (waarbij we focussen op taken die een maximale bijdrage leveren aan de kerntaken van onze zorgorganisatie), maar we laten de uitvoering (indien nodig) over aan gespecialiseerde bedrijven. Hierdoor nemen onze personele- en materiële kosten af en worden onze vaste kosten voor een belangrijk deel variabel.
Kiezen voor partners
Uit oogpunt van kwaliteitsverhoging en kostenbesparing gaan we een structurele samenwerking aan met het facilitair bedrijf van Reinier van Arkel Groep. We organiseren de uitvoerende processen in de nabijheid van de zorg, het maken van facilitair beleid, coördinatie en inkoop, doen we zoveel mogelijk gezamenlijk. Intern excelleren Om onze doelen met bevlogenheid te kunnen realiseren, krijgen de zorggroepen meer ruimte bij het invullen van de ondersteuning van het zorgproces. In een nieuw samenspel helpen de ondersteunende diensten met het stellen van duidelijke kaders (beleid, financiën, instrumenten en werkwijzen) en nemen de zorggroepen hun verantwoordelijkheid bij de implementatie. In samenwerkingsovereenkomsten wordt vastgelegd welke producten en diensten de zorggroepen van de ondersteunende diensten kunnen verwachten. De nieuwe rol van de ondersteunde diensten vraagt om een ander soort competenties, die versneld moeten worden ontwikkeld.
Bevlogen Realiseren 2012-2015
53
Participatie 2.0 Onze medewerkers, cliënten en hun naasten worden actief betrokken bij de koers van GGZ Oost Brabant. Het ZOEMen, dat voor de realisatie van deze meerjarenstrategie is ingezet, blijft bestaan. Het medezeggenschap binnen GGZ Oost Brabant wordt vormgegeven als ‘Participatie 2.0’: een proactieve methode waarin bestuur, medewerkers en cliënten en hun naasten samen komen tot kwalitatief betere, slagvaardige en gedragen besluit-vorming. In overleg met de ondernemingsraad, cliëntenraad, familieraad, medische staf en Verpleegkundige Advies Raad wordt inhoud en vorm gegeven aan deze (nieuwe) vorm van participatie van de medezeggenschap in het ontwikkelproces. Partijen worden in een vroeg stadium betrokken, om criteria te kunnen opstellen voor het ontwikkelproces. Gaandeweg blijven ze de plannen toetsen aan deze criteria. De eerste ervaringen met de nieuwe wijze van participatie en medezeggenschap is door iedereen als waardevol ervaren. 54
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Efficiënte technische ondersteuning van het (zorg)proces We garanderen onze medewerkers een efficiënte, veilige en betrouwbare technische ondersteuning van alle (zorg)processen. Enerzijds stellen we ze in staat hun werk naar eigen inzicht flexibel in te vullen, anderzijds organiseren we een efficiënte informatievoorziening (bijvoorbeeld het elektronisch patiëntendossier, zorg- en managementinformatie). De beschikbaarheid en betrouwbaarheid van deze systemen tillen we naar een hoger niveau. Vastgoed De vraag van de zorg en de concentratie van zorg zijn leidend bij vastgoedprojecten. We houden rekening met de verschillende fasen in de levenscyclus en met mogelijke nieuwe functies die gebouwen kunnen krijgen. Het bestaande vastgoed wordt zoveel mogelijk ingericht volgens de principes van flexibel werken. Zo reduceren wij het ruimtegebruik en voorkomen we dat zorgbudget onnodig verloren gaat aan huisvestingskosten.
‘Beleid is iets van ons allemaal’ “Mijn cliënten zijn al wat ouder en wonen op zichzelf. In mijn contacten zoek ik altijd naar wat wél kan. Het maakt me niet uit hoe laag we instappen, als we maar iets hoger uitkomen. De betrokkenheid die ik nog altijd voel bij dat vaak taaie herstelproces, deed me besluiten deel te nemen aan een ZOEM-bijeenkomst. Ik had een duidelijke boodschap aan het management: laten we er in hemelsnaam voor zorgen dat de basis in orde is, voordat we aan prestigieuze, nieuwe projecten beginnen. Het overleg tussen de werkvloer en de raad van bestuur leverde bruikbare input op. Rechtstreeks contact is belangrijk voor het maken van goed beleid. Beleid moet iets van ons allemaal zijn! Ik heb voorgesteld dit soort bijeenkomsten vaker organiseren, maar dan tijdens de lunch. En bij voorkeur niet op een dag dat veel medewerkers vrij zijn. Je moet het ze namelijk wel gemakkelijk maken.”
Matthieu van den Manacker ambulant verpleegkundige
Bevlogen Realiseren 2012-2015
55
Welke resultaten zien we over drieidejaar? ? s e i t c a n e s n deze keuze Waartoe le
56
Bevlogen Realiseren 2012-2015
BasisGGZ l Het bieden van ondersteuning en consultatie aan professionals in de basisGGZ. We werken met hen samen op basis van het Vicino-concept. l Het label PsyPlus werkt conform de franchiseformule Indigo. l De Centra voor Psychisch Herstel hebben hun positie in de basisGGZ met behandeling en kortdurend verblijf op basis van een eigen contract. Specialistische GGZ in de wijk l Voor alle cliënten met EPA/EPA+ zijn gecertificeerde FACTteams actief. l Voor intensivering van de zorg en om opnames te voorkomen zijn Acute Zorg Teams actief. l Wij bieden samen met gemeenten en andere partners zinvolle en passende arbeid en dagbesteding aan. l Mensen (met een zzp-indicatie 1-3) wonen, op basis van hun keuzevrijheid en perspectief, in verschillende huisvestingsvarianten. l Beschermd of beschut wonen bieden we alleen nog aan voor mensen waarbij er (al dan niet tijdelijk) geen mogelijkheden zijn om de zorg in de thuissituatie te organiseren. Specialistische GGZ in de (sub)regio l Bij verwijzing vanuit de basisGGZ zetten we in overleg met de cliënt een geprotocolleerd, ambulant behandeltraject in. l Als de ambulante zorg of het AZT onvoldoende antwoord kunnen geven op de zorgvraag, dan bieden we intensieve ambulante behandeling (in dagdelen). l De dagbehandelingsprogramma’s zijn afgestemd/geïntegreerd met netwerkpartners, en worden ook vanuit partnerlocaties aangeboden (V&V). l De verblijfscapaciteit in de klinieken voor volwassenen- en ouderenzorg is gereduceerd tot een niveau van een minimale noodzakelijke omvang. Deze reductie is het ‘eindplaatje’ zoals met de zorgfinanciers overeengekomen. l In de langdurige zorg zijn de woonvormen overgeheveld die onder de vlag van een andere intramurale aanbieder (V&V) passen.
Samenwerking op basis van Vicino-concept Het landgoed Coudewater is een zorglandgoed voor met name ouderen, daarnaast zijn enkele functies zoals regulier wonen, kantoren en recreatie gerealiseerd. l Op Huize Padua zijn de klinische voorzieningen voor intensieve zorg geconcentreerd. l Voor de beschutte en besloten woonvormen op onze terreinen blijven we zelf wonen en zorg bieden. l De consultatiefunctie en medebehandelaarschap in het Elkerliek, Bernhoven en Maasziekenhuis zijn operationeel. l In samenwerking met de ziekenhuizen en/of V&V instellingen bieden we klinische geriatrie als onderdeel van de ketenzorg voor ouderen. l Voor kinder- en jeugdpsychiatrie is ons zorgaanbod versterkt door de samenwerking met een partner. l
Bovenregionale (topspecialistische) GGZ l Op Huize Padua bieden we zorg voor volwassenen met nietaangeboren hersenletsel (NAH), voorzien van het TopGGZ keurmerk. l In Helmond bieden we intensieve zorg (waaronder een klinische functie) voor jongeren en volwassenen met eetstoornissen, gereed voor het TopGGZ keurmerk. l Op Huize Padua bieden we zorg voor adolescenten en volwassenen met een licht verstandelijke beperking en psychiatrische problemen (LVB-P, voorheen MPP). l Voor de twee woon-/werkvoorzieningen voor mensen met autisme in Coudewater en Reek is de opgebouwde kennis en expertise in de keten geïntegreerd. Menslievende en veilige zorg l De door cliënten en naasten ervaren kwaliteit van zorg en service zijn bovengemiddeld. l De resultaten op de uitkomsten van zorg (ROM) zijn bovengemiddeld. l Resultaten van onze zorg zijn ook zichtbaar aan finan ciers, toezichthouders, overheden en partnerorganisaties.
Bevlogen Realiseren 2012-2015
57
l l l l l
We tonen de verbetering van de kwaliteit van onze zorg aan. Ervaringswerkers zijn actief in alle teams waar dit mogelijk is. We voldoen aan de eisen HKZ. We hebben een volledig operationeel Veiligheids Management Systeem. Onze gebouwen zijn vriendelijk, licht, rustgevend en uitnodigend ingericht.
Kennis bundelen en delen l De programmaraden zijn volledig operationeel. l De ontwikkelde zorgpaden zijn geïmplementeerd. l In alle zorgprocessen waar EMH past, is dit beschikbaar. l Alle opleidingen zijn voorzien van een positieve uitkomst na visitaties. l Verschillende publicaties en promoties op basis van de resultaten van wetenschappelijk onderzoek in academische werkplaats K&J en NAH. l Een talentenpool is actief, die innovaties stimuleert en heeft geïmplementeerd. De verbinding met koplopers ‘innovatie’ is gelegd, om inspiratie op te blijven doen. Communicatie en marketing l Uitkomsten van het imago-onderzoek onder cliënten, naasten en andere partijen komen overeen met de kernwaarden (betrokken, betrouwbaar en ambitieus). l We profileren ons krachtig op de arbeidsmarkt. l Cliënten bieden we 24/7 info, digitaal en slim, doelmatig en efficiënt gecombineerd met persoonlijke communicatie. Competente medewerkers l We maken de behoeftes, resultaten en waargenomen competenties onderdeel van periodieke gesprekken tussen medewerkers en leidinggevenden. l We stemmen de competenties van onze medewerkers af op de gestelde doelen in deze meerjaren strategie. l We hebben een evenwichtige personeelssamenstelling. 58
Bevlogen Realiseren 2012-2015
Persoonlijk Leiderschap l We nemen zelf de verantwoordelijkheid om een persoonlijke invulling te geven aan het realiseren van de organisatiedoelen. l Met elkaar hebben we een cultuur gecreëerd waarin mede werkers de ruimte krijgen om nieuwe initatieven op te pak- ken, te experimenteren, te reflecteren en van elkaar te leren. l We geven op een efficiënte manier invulling aan de ambulantisering van de zorg, medewerkers hebben de mogelijkheid om hun werk flexibel in te richten (het nieuwe werken). Samen excelleren l Zowel intern (tussen zorgteams, tussen ondersteunende diensten en tussen ondersteuning en lijn) als extern (over de organisatiegrenzen heen) excelleert GGZ Oost Brabant in samenwerking. l Als aanbieder van zorg hebben we vaker aanpassingen in de inhoud en het volume van ons aanbod uitgevoerd. l We hebben regie op onze financiële situatie door een goede processturing, het faciliteren van de zorggroepen, de vertaling van externe bekostiging naar de interne cyclus en een meerjaren financieel plan. l Zorg met een negatief rendement is omgevormd tot op zijn minst budgettair neutraal, of wordt anders niet meer door ons aangeboden. l Voor (ondersteunende) diensten hebben we andere partners die daarop geld besparen en/of betere kwaliteit leveren. l Het medezeggenschap binnen GGZ Oost Brabant is vormgegeven als ‘Participatie 2.0’ l De vraag van de zorg en de concentratie van zorg is leidend bij vastgoedprojecten. l Het ruimtegebruik is gereduceerd om huisvestingskosten te besparen.
C O L O F O N Bevlogen realiseren is een uitgave van GGZ Oost Brabant. Deze productie kwam tot stand dankzij alle deelnemers aan de ZOEM-sessies en met ondersteuning van Viatore (proces) en Laura van der Burgt (tekst). Autoriteiten van binnen en buiten onze organisatie komen in Bevlogen realiseren aan het woord over de toekomst van de GGZ. Hun bijdragen zijn veelal een verkorte versie van de portretten uit Link+, ons magazine voor geestelijke gezondheid (editie 4/2012) met als thema Toekomst van de GGZ. Zie ook www.ggzoostbrabant.nl Foto’s: Wim Hollemans en afdeling communicatie Vormgeving: Plan C Druk: DekkersvanGerwen Augustus 2012
Postbus 3 5427 ZG Boekel www.ggzoostbrabant.nl
Intensieve sa met cliĂŤnten menwerking , fa en netwerkp milie, ketenart komende jar ners is de en cruciaal
at a g nt n a b Bra e jare tten t s Oo mend en ze Z GG de ko stapp am d uurza en. l e n vers om d rander e te v 60
Bevlogen Realiseren 2012-2015
13473/1208
rategie Deze meerjarenst uim komt voort uit r eĂŤn. en ide 1.300 observaties maal! e Zij is van ons all