Mijn kind gebruikt geen drugs Ha, als je dat denkt, moet je vooral lekker verder dromen. Want reken maar dat alle jongeren wel eens slikken, snuiven, roken. “Een scène schoppen heeft geen zin. Als je wilt dat ze naar je luisteren, zorg je ervoor dat je meer weet dan zij.”
l
122 linda.
1049468_HI kids-versie els.indd 122
03-06-13 12:17
“Wil je een pilletje? Of wat speed? Dan kun je er weer tegen.” Hij keek me vriendelijk aan, de man die
ik na mijn scheiding in het uitgaansleven had leren kennen. Een leuke vent van begin dertig, die door de week lesgaf en in het weekend losging. We hadden stevig gedanst en gedronken, mijn 38-jarige lijf begon te protesteren tegen het late uur. Dat slapen niet de enige remedie was tegen vermoeidheid, daar had ik op deze gewone vrijdagavond niet bij stilgestaan. “Ik wil eigenlijk naar bed”, bracht ik beduusd uit. “Oh, dat kan natuurlijk ook”, lachte hij, waarna hij me vluchtig kuste en met een groep vrienden naar zijn huis vertrok. Toen ik hem de volgende middag belde, waren ze er nog. Drinken tot sluitingstijd en dan afteren bij iemand thuis. Muziek op, drugs erin en doorgaan tot de volgende dag. Zonder te eten of te slapen, want wie maalt daarom met een pilletje, ghb of wat speed achter de kiezen? Een dagje bijtanken en op maandag gezond weer op – zo gaat dat dus. Eef (18), de studerende dochter van een vriendin, ziet het haar huisgenoten regelmatig doen. “Ze nemen een half pilletje op het technofeest en een sleutelpuntje speed of coke als ze met z’n allen thuis zijn. Die nacht hebben ze de grootste lol. Vervolgens zijn ze drie dagen stikchagrijnig”, grinnikt ze. Ze vertelt het alsof we het over een aerobicsklasje hebben – de normaalste zaak van de wereld. “Als ik op school zeg dat ik komend weekend wat pillen nodig heb, zit er morgen een zakje in mijn tas. Iedereen kent wel iemand.” Ook mijn buurvrouw Nicole, docent en mentor van 3 havo, verbaasde zich tijdens een voor lichtingsmiddag over het aantal leerlingen dat aangaf weleens iets gebruikt te hebben: “Bijna iedereen stak zijn hand op, ook de nette dorpsmeisjes van wie ik dat nooit gedacht had. Op mijn vraag hoe ze dan aan die spullen kwamen, antwoordden ze: ‘Gewoon, op straat.’ Er blijkt twee keer per week iemand naar het dorp te komen.”
Ik denk terug aan Lowlands, afgelopen zomer. Terwijl ik op het snikhete festivalterrein stond, had een van mijn vrienden op de camping ghb genomen. Te veel. Met zijn broek halfopen – dichtknopen lukte niet meer – was hij van de toiletten naar mijn tent gewankeld, waar hij vervolgens uren heeft liggen zweten. Alleen. Terwijl het meer dan veertig graden moet zijn geweest daar binnen. De vriendinnen met wie hij de troep had genomen, waren nergens te bekennen. Ik heb er n achten van wakker gelegen; voor hetzelfde geld had ik een dode op mijn luchtbed gevonden. Nu was het alleen doorweekt van zijn zweet. Minstens even akelig is het verhaal van Marc, die tijdens een after bij bekenden zo slim was na een hele nacht drank en drugs nog wat ghb te nemen. Toen zijn ogen wegdraaiden en hij overgaf op de bank, sleurde zijn gastheer hem de tuin TEKST LAURA VAN DER BURGT
in. “Hij had het bewustzijn van een baby. Kreunen, grijpen met zijn armen. Hij poepte zelfs in zijn
l
linda. 123
1049468_HI kids-versie els.indd 123
03-06-13 12:17
die nacht hebben ze de grootste lol. Daarna zijn ze drie dagen stikchagrijnig. Het volgende weekend begint het feest opnieuw
feesten tegen. “Je maakt mij niet wijs dat ze nooit iets geprobeerd heeft; drugs horen bij die wereld. Ik zou haar graag wat advies willen geven over verantwoord gebruik, want je moet wel weten wat je doet. Maar ik geloof niet dat haar moeder dat erg zou waarderen.” Nee, dat denk ik ook niet. Wij moeders willen onze kinderen heel ver van al die drugs vandaan houden. We willen niet dat ze het proberen en we willen al helemáál niet dat iemand ze tips geeft. En toch heeft Judith een punt. Want als we experimenteren met drugs toch niet kunnen voorkomen, zouden we er dan niet beter voor zorgen dat onze kinderen geen onverantwoorde risico’s lopen? Drugsexpert Charles Dorpmans van verslavingsinstelling NovadicKentron maakt zich allang geen illusies meer. “Jonge mensen zoeken
broek”, vertelt hij me later vol afkeer. “Ik had hem het liefst op straat
grenzen op, drugs horen daar tegenwoordig bij. Hoe graag je als ouder
geschopt, maar dat zou levensgevaarlijk zijn geweest. Dus ik heb
ook zou willen, dat kun je niet voorkomen. Wat je wél kunt doen, is
hem met een vriend in een laken gewikkeld en in de auto naar zijn
met ze praten over je zorgen. En als je wilt dat ze naar je luisteren,
logeeradres gebracht. We reden met open ramen, kokhalzend van de
moet je zorgen dat je er meer van weet dan zij. Want kinderen weten
stank.” Met Marc kwam het goed, maar de kater bij hem en iedereen
dan vaak wel beter dan hun ouders wat er te koop is, maar van de
die hem out zag gaan, bleef lang hangen.
risico’s weten ze bitter weinig.” Die risico’s liegen er niet om. Als je
Ik moet steeds vaker aan mijn eigen kinderen denken als ik op een
te lang of te veel drugs gebruikt, of als je combineert met alcohol,
feest zakjes poeder en pillen voorbij zie komen. Zeven en negen zijn
kun je last krijgen van depressiviteit, hartproblemen, aantasting van je
ze. Leuke ventjes, zo groen als gras. Zal Dries (9), die zich op school
geheugen, psychoses. En dat zijn alleen de gezondheidsrisico’s die we
zo gemakkelijk laat overbluffen door gehaaide klasgenootjes, straks
kennen, want de langetermijneffecten van nieuwere drugs als xtc en
op tijd nee kunnen zeggen? Kan Bart (7), die nu al geen tuinbroek
ghb zijn nog niet eens bekend.
aantrekt omdat ‘niemand dat heeft’, straks de groepsdruk weerstaan?
Toch vindt drugsexpert Dorpmans dat we niet meteen in paniek m oeten
Ik wil er niet aan denken.
raken: “Ik begrijp dat ouders bang zijn, de media meten elk exces breed
Drugs zijn niet meer de exclusieve extraatjes op festivals en feesten
uit. Maar dat zijn de uitzonderingen. Niet met iedereen die af en toe
in grote steden. Drugs zijn overal. Ze zijn er ook in een ‘normaal’
drugs gebruikt, loopt het slecht af.” Ook ambulanceverpleegkundige
weekend, ook op het platteland, ook in het studentenleven. En het
Marieke van de Camp, die als gespecialiseerd EHBO’er op grote dance-
is nog logisch ook. Een pilletje xtc is even duur als een biertje en je
events van alles voorbij ziet komen, brengt het schrikbeeld van veel
kunt er de hele nacht op feesten. Speed houdt je net zo lang wakker
ouders graag terug tot normale proporties. “Op een gemiddeld event
en kost nog minder – gemiddeld zeven euro per gram (ongeveer
met 25.000 bezoekers hebben hooguit 250 mensen de EHBO nodig.
tien lijntjes), de roes van ghb ervaar je voor vijf euro per buisje.
Zij komen vooral voor paracetamol, blarenpleisters en glaasjes water.
Alleen coke is duurder. Daar betaal je vijftig euro per gram voor,
Bijna iedereen gaat op maandag gewoon weer naar school of werk.”
maar daar kun je dan zeker tien keer van snuiven. Een aantrek
De drugsgebruikers die Van de Camp in zo’n nacht behandelt, hebben
kelijk alternatief dus, die drugs, met de almaar stijgende horeca
vooral last van hoofdpijn, misselijkheid, braken en algehele malaise:
prijzen. Je zou als experimenterende puber wel gek zijn als je niet
“Niks bijzonders eigenlijk. De meeste mensen zijn binnen twintig
eens wat slikt, snuift of rookt.
minuten weer weg. De enkeling die langer moet blijven, kunnen we
Goede vriendin Judith (37) snapt ze wel, die jongeren. Zelf heeft ze
bewaken met medische apparatuur. Doorsturen naar het ziekenhuis is
in haar wilde jaren nagenoeg alles uitgeprobeerd. De laatste tijd komt
een uitzondering.” Als het misgaat, komt dat volgens haar zelden alleen
ze haar buurmeisje – 22 en rechtenstudent – steeds vaker op dance-
door de drugs. “Uitputting. Vergeten te eten. Alcohol drinken in plaats
l
124 linda.
1049468_HI kids-versie els.indd 124
03-06-13 12:17
van fris. Dan valt het niet goed.”
vreselijk zou vinden als ze drugs zouden gebruiken, maar dat ik
Hoe nuchter Dorpmans en Van de Camp ook tegen de situatie
ook wel snap dat ze misschien eens wat proberen. Dat ik hoop dat
aankijken, het toenemende gebruik van ghb baart hen wel zorgen.
ze hun eigen keuzes maken en weten waaraan ze beginnen. Ik zou
“Tot pakweg tien, vijftien jaar geleden werd ghb in het ziekenhuis
filmpjes laten zien van mensen die te veel drugs gebruiken, of drugs
gebruikt als narcosemiddel”, vertelt Van de Camp. “Dat is gestopt
in combinatie met alcohol – als je overdose intikt op YouTube heb je
toen we middelen kregen die beter te doseren waren. Dat is precies
die zo gevonden. Ik zou ze zeggen dat ze met vragen altijd bij me
het probleem van ghb: van 3 tot 4 ml per dosering raak je in een
terechtkunnen. En als het dan toch moet, dat ze in vredesnaam nooit
roes, die vergelijkbaar is met dronken zijn. Gebruik je te veel of
van vreemden moeten kopen. “Vertel hen dat ze de eerste keer een
combineer je het met alcohol, dan ga je out. Dat is geen coma, maar
kleine hoeveelheid moeten nemen, want je weet niet hoe je lichaam
een diepe slaap van een paar uur, waarin je bijvoorbeeld onderkoeld
reageert”, vervolgt Dorpmans. “Dat ze altijd hun vrienden moeten
kunt raken of kunt stikken in je eigen braaksel.” Ik moet meteen aan
vertellen wat ze nemen, dat helpt als het mis mocht gaan. Dat ze uit-
Marc denken. Dat had hem dus ook kunnen overkomen, als Rob hem
gerust moeten zijn en goed eten van tevoren. Dat ze luchtige kleding
werkelijk het huis uit had geschopt.
aantrekken als ze xtc, coke of speed gaan gebruiken. Geen leren
Een ander risico van ghb is volgens Dorpmans dat het mengsel van
broeken dus, want dan raak je oververhit. En combineer drugs nooit
industriële velgenreiniger en gootsteenontstopper zeer verslavend
met alcohol, want dat is vragen om problemen.”
is: “Van één keer raak je niet verslaafd, maar van een heel week-
Wat hoop ik toch dat ze de tips van Dorpmans nooit nodig hebben.
end intensief gebruiken wel. Afkicken is zo heftig, dat je dat onder
Maar ik ga alles met ze delen. En dan hoop ik er het beste van.
medische begeleiding moet doen. Daar is inmiddels een wachtlijst
twitter mee over dit onderwerp #kindendrugs
voor.” Hoe verontrustend dat ook klinkt, bang dat iemand het spul ongemerkt in je dochters drankje gooit, hoef je volgens Van
Meer info Op drugsenuitgaan.nl, drugsinfo.nl en unity.nl
de Camp niet te zijn. “Als ze met dat verhaal op de proppen komt,
lees je alles over soorten drugs, de effecten en de gezondheidsrisico’s. Op
is het echt tijd voor een goed gesprek. Ghb smaakt ontzettend
spuitenenslikken.bnn.nl staan filmpjes van mensen onder invloed.
smerig, je proeft het meteen. Ik denk dat veel meisjes het als excuus
Op pillreports.com staan testresultaten van xtc-pillen. Zo weet je in
gebruiken om niet te hoeven vertellen wat er werkelijk is gebeurd.”
elk geval of ze veilig zijn.
Ik prijs mezelf gelukkig dat mijn eigen Dries en Bart er nog niet eens in slagen stiekem een snoepje te pakken. Ze falen hopeloos als het om liegen gaat. En dat moet ik zo zien te houden, zoveel is zeker. Volgens drugsexpert Dorpmans is openheid inderdaad belangrijk. “Als ouder hoor je te weten waar je kind mee bezig is. Wat weet hij van drugs? Gebruiken zijn vrienden? Komt hij weleens in de verleiding? Kent hij de risico’s? Het kan wel lekker rustig zijn als je kind de hele dag achter de spelcomputer zit, maar volgens mij laat je het dan als ouder behoorlijk afweten.” Dorpmans ergert zich bovendien aan de hypocrisie van veel ouders. “Alcohol zorgt veruit voor de grootste problemen onder jongeren. Toch drinken veel kinderen hun eerste biertje met hun ouders. Dat vinden we ‘gezellig’. Als diezelfde ouders vervolgens een zakje met pillen vinden op de kamer van hun kind, is het huis te klein. Er wordt gestraft, geschreeuwd en verboden, terwijl een goed gesprek veel meer effect heeft.” Wat zal ik ze over een paar jaar zeggen, mijn jongens? Dat ik het
Zeker als je kind er ook nog alcohol bij drinkt, kan het last krijgen van depressies, hartproblemen en een slecht geheugen l
linda. 125
1049468_HI kids-versie els.indd 125
03-06-13 12:17