de winnaars PANL #20
deel 1
panl award #20 gold silver
PANL AWARD #20
Silver
Katrien Franken / Personal Work People
Frank Tielemans / Commissioned足Work Advertising
Gold
Jeroen Hofman / Personal Work Places
Jaap Vliegenthart / Commissioned Work Advertising Barrie Hullegie / Commissioned Work Fashion
Lucia Ganieva / Personal Work Places
Nelske Elzer / Student Work
Carla Kogelman / Student Work Els Zweerink / Student Work
KATRIEN FRANKEN
Silver+ Members’ choice+ PANL Award winnaars PANL #20
‘ De jurk onthulde een blote borst, wat voor het model geen probleem was, maar voor haar ouders wel’
Styling: Katrien Franken Make up: Patricia van Heumen Locatie: Amsterdam Model: Lisa, Maud, Cato, Nadja, Saskia Met dank aan: SPRMRKT Materiaal: Canon 5D Mark II, 50mm 1.4, 1/125, f/6.7, ISO 160 ‘Ik zag een foto van Gunnel Wahlstrand (1974) getiteld Mother
meisje gekleed in een olijfgroene jurk van ondoorschijnend kant ontbreekt. De jurk onthulde een blote borst, wat voor het model geen probleem was, maar voor haar ouders wel. Zij zagen alleen de blote borst en niet de schoonheid van de foto in zijn geheel.’
Profile afgebeeld op de cover van Foam Magazine. Zijn toewijding aan die ene foto, het haar, de compositie en lichtkeuze vond ik enorm verfrissend en eigen. Dat inspireerde me om een en profil-serie te maken over haardrachten door de eeuwen heen. Uiteindelijk is Les Filles geboren, het begin van een familieportret door de eeuwen heen met Les Garçons in de maak. Een zesde portret van een 18
Personal work people
KATRIEN FRANKEN
winnaars PANL #20
19
Personal work people
KATRIEN FRANKEN
winnaars PANL #20
20
Personal work people
KATRIEN FRANKEN
winnaars PANL #20
21
Personal work people
Jeroen Hofman
winnaars PANL #20
28
personal work places
Frank Tielemans
Bureau: Studio Boot Klant: Petra Janssen Studio Boot Locatie: Studio Eindhoven Model: Moeder Petra Met dank aan: Petra & familie Materiaal: Canon 1Ds Mark 3, 85mm f/16, 1/250s, ISO 100
silver winnaars PANL #20
fotografeer wat langer, in dit geval was het ongeveer een uur – en een glas wijn.’
‘De opdracht was een portret te maken van de moeder van Petra Janssen, van Studio Boot. Ik maak al jaren portretten in deze stijl, met een zwarte achtergrond, en print ze zelf. De laatste tijd is er steeds meer vraag naar. Soms ken ik de mensen die ik 29
commissioned work advertising
Barrie Hullegie & Sabrina Bongiovanni
Moderedacteur: Maarten Spruijt Klant: Tropenmuseum Styling: Caroline Fuchs en Siriane Hunia Make-up: Irena Ruben Locatie: Studio 8 Amsterdam Model: Querelle @ House of Orange models Omschrijving: Modeserie met als thema ‘Goden en Demonen’ n.a.v. de expositie ROOD in het Tropenmuseum. In de serie hebben we steeds het dualisme opgezocht,
Silver winnaars PANL #20
een karakteristiek model gecast, Querelle, die van zichzelf iets ondoorgrondelijks heeft. In elk beeld speelt de vraag of zij wordt beïnvloed door iets demonisch of iets goddelijks. Dit was een bijzondere productie waarbij we nauw samenwerkten met het team. Doordat iedereen zo gefocust was op het concept, wisten we wanneer het beeld klopte. Zoals de foto die wij het ‘Hart’ van de serie noemen. Het uitgangspunt van deze foto was eerst totaal anders. Querelle
het duivelse en goddelijke in één model. Materiaal: Canon Eos 1ds Mark III, 50mm, 85mm, F5.6/8 - 1/60s, ISO 100 ‘Voor dit eerste magazine van het Tropenmuseum kregen we de opdracht een modeserie te foto graferen met het thema ‘Goden en Demonen’. Al snel kwamen we in onze research veel ingangen tegen uit de christelijke hoek. We hebben
34
Commissioned work Fashion
had een witte toga-achtige jurk aan, een spectrum van kleurig licht op de achtergrond en heel veel rook... dit moest ons ‘Hemelse, goddelijke’ beeld worden! Op de een of andere manier werkte het totaal niet. Toen namen we de beslissing om de rode jurk te gebruiken en lieten Querelle een sprong maken. Ineens ontstond daar de vorm van een hart, met daarin een meisje dat als Jezus aan het kruis in de lucht hing. Zo perfect, dat bedenk je niet, een goddelijk cadeautje.’
Barrie Hullegie & Sabrina Bongiovanni
winnaars PANL #20
35
Commissioned work Fashion
Barrie Hullegie & Sabrina Bongiovanni
winnaars PANL #20
38
Commissioned work Fashion
Lucia Ganieva
Titel: Dreaming Walls Omschrijving: In Rusland is fotobehang erg populair. Een manier om dromen over exotische plaatsen te materialiseren. De foto’s laten zien hoe deze dromen mixen met de realiteit Materiaal: De foto’s zijn gemaakt met een Mamiya 645 en een phase one achterwand, 35 en 55 mm lenzen,
Silver winnaars PANL #20
kwam ik op het idee voor deze serie. Het is een serie van 25 beelden. Ik heb op twee manieren gefotografeerd, een gedeelte is heel strak gesneden, het andere deel laat meer van het interieur zien en is voor mij daarom spannender. Belangrijk vind ik het in elkaar vloeien van behang en interieur. Ik heb bij verschillende mensen in huis gewoond. Wat mij is bijgebleven
100 of 200 ISO, diafragma 16, e.e.a. per foto afhankelijk van de omstandigheden ‘Ik was in Udmurtie met een groep van de Rodchenko Moscow School of Photography and Multimedia voor een project. Toen ik in de huizen van de mensen kwam, vielen mij meteen de wanden met fotobehang op. Zo 39
personal work Places
is de enorme gastvrijheid en vriendelijkheid van de Udmurten. Overal werd ik ontvangen als een lid van de familie. Na het werk volgden lange avonden met eerst de sauna en daarna veel eten en drinken.’
Frits Gierstberg
de buitenstaander
‘Nederlandse fotografen zijn bovendien als geen ander in staat hun werk te relativeren’ Frits Gierstberg (52), hoofd tentoonstellingen Nederlands Fotomuseum
PANL #20
‘Fotografie is mijn leven, nou ja, bijna dan. Ik werk dag en nacht met fotografie. Ik kijk er naar, ik denk er over na, ik geef lezingen over fotografie, organiseer tentoonstellingen en schrijf artikelen en boeken over dit onderwerp. Tot slot maak ik graag zelf met enige regelmaat een foto. Maar, ter geruststelling, die komen nooit verder dan de harddisk van mijn computer. Onderscheidend voor Nederlandse fotografen vind ik hun artistieke denkraam, dat is vaak groter dan bij fotografen uit andere landen. Nederlandse fotografen zijn bovendien als geen ander in staat hun werk te relativeren. En dat geeft de Nederlandse fotografie 54
Over Dutch Photography
dat extra beetje ironie. Waar het met de fotografie heen gaat? Dat weet niemand, maar feit is dat de mobiele schermpjes een revolutie op zich betekenen. Met heel eigen eisen. Beeld dat stilstaat, kan het volgende moment in beweging gezet worden en omgekeerd. Dat heeft vergaande consequenties voor de makers. Voor een deel zullen fotografie en film niet langer twee gescheiden domeinen zijn. Tegelijkertijd zal er altijd ruimte zijn voor specialisten die echt de diepte in kunnen gaan, doordat ze zich met slechts één medium manifesteren.’ tekst Robert van Weperen fotografie Wouter Jansen
Manon Schaap
de buitenstaander
‘De tijd is aanstaande dat er weer ruimte komt voor persoonlijke visie en eigengereidheid’ Manon Schaap (49), creatief consultant
PANL #20
‘Foto’s hoeven niet alles te verklaren. Liever niet zelfs. Ze moeten me verwonderen en mij aanzetten tot vragen stellen. Vrij werk spreekt mij meer aan dan commercieel werk. Neem bijvoorbeeld de mode fotografie. De makers gaan te specifiek om met het idee mode. Ze luisteren te veel naar wat er heerst en laten zich leiden door het medium, de klant, de opdrachtgever of de consument. Oftewel: men speelt mode. Ik denk dat fotografen meer kunnen toevoegen als ze meer ruimte en vrijheid nemen. En zich zouden concentreren op wat een beeld bij de kijker teweeg kan brengen. Dus niet alleen de boodschap verbeelden: 55
Over Dutch Photography
koop die schoen, of koop dat jurkje. Niet dat ik hen iets kwalijk neem. Het is de tijd. Het zijn de marketingmanagers die de nadruk leggen op branding en product. Maar het eind is in zicht omdat er een verzadiging optreedt, doordat de beelden en boodschappen steeds weer hetzelfde zijn. De tijd is aanstaande dat er weer ruimte komt voor persoonlijke visie en eigengereidheid. Wie weet ligt er zelfs een vorm van rebellie in het verschiet.’ tekst Robert van Weperen fotografie Manon van der Zwaal
PANL #20
de winnaars PANL #20
deel 2
bronze members’ choice
BRONZE
Members choice
RenĂŠ van der Hulst / Commissioned Work Advertising
Arthur Mebius / Commissioned Work Advertising
Jaap Vliegenthart / Personal Work People
Jeroen Hofman / Commissioned Work Editorial Marie Claire: Annemarieke van Drimmelen / Commissioned Work Fashion Gaby Thijsse / Personal Work Places
VandenBoeselaere / Personal Work Objects
Dimitri van Hoewijk / Student Work
René van der Hulst
bronze winnaars PANL #20
‘ Deze foto is een geschenk. Alsof een setbouwer de hele nacht bezig was geweest dit zo te maken. Het was sprookjesachtig mooi’
Bureau: About Design Klant: Ahrend, Marco Groenewegen Styling: Jose Martens Locatie: Studio Materiaal: De opname is gemaakt met een Canon eos 1Ds MkIII met een 17mm tilt-shift objectief, F11 bij 2,5 sec op ISO 200. De foto bestaat uit 3 verschillend geshifte opname die aan elkaar gestitched zijn in Photoshop ‘Deze foto is er één uit een serie
zweven door de ruimte. Alsof een setbouwer de hele nacht bezig was geweest dit zo te maken. Het was sprookjesachtig mooi. Ik heb de overige spullen uit de set gehaald en het geheel gefotografeerd met daglicht. Eigenlijk alleen voor mezelf als vrij werk, maar de klant was zo enthousiast dat het uiteindelijk is gebruikt als cover van de catalogus.’
van negen. De kern van de briefing was de acht kernthema’s uit de Ahrend Design Collection te visua liseren. Eerder had ik een stilleven geschoten in een witte doos van 40 x 60 cm. Het leek me mooi dat voor deze opdracht uit te vergroten. Deze foto is een geschenk. Op de eerste dag hadden we een foto gemaakt waarbij helium gevulde ballonnen aan het plafond hingen. Toen ik de volgende dag de studio inliep, was een aantal ballonen gaan
58
commissioned work advertising
RenĂŠ van der Hulst
winnaars PANL #20
59
commissioned work advertising
Jeroen Hofman
Printer: Jefta Arts Klant: Linda Magazine Bureau: Mood for Magazines Art Director: Iebele van der Meulen Titel: Fashion Victims Materiaal: Camera Hasselblad V with digital back Phase One
members’ choice winnaars PANL #20
gedreven als het gaat om het produceren van hun eigen op drachten, alle dieren werden door hen gevonden via diverse wegen. Zo hebben we de ene helft in de studio gefotografeerd en de andere helft van de dieren zijn op locatie gefotografeerd in dezelfde setting.
‘Dieren die voor hun vacht gefokt worden; Linda Mode wilde na het zien van meerdere modeshows een statement maken tegen bont, omdat er steeds vaker bont opdook in collecties van bekende en minder bekende modeontwerpers. De redactie van Linda is zeer
66
Commissioned work Editorial
Alle dieren zijn uiteraard levend gefotografeerd. Met name bij de vos was dat enorm lastig omdat je die niet mocht aanraken of vastpakken. Daarvoor zijn vossen te wild. Met wat muisjes op de witte plaat en na heel lang wachten, klom de vos er uiteindelijk op.’
Jeroen Hofman
winnaars PANL #20
67
Commissioned work Editorial
vandenBoeselaere
members’ choice winnaars PANL #20
VandenBoeselaere: Arthur Mebius en Maarten Kools Met dank aan: De Duitse herder Materiaal: VandenBoeselaere gebruikte kleinbeeld, met lens. ‘VandenBoeselaere vindt dat er iets moet gebeuren. VandenBoeselaere is geraakt door het afscheid en de mogelijkheid van een nieuwe bestemming. VandenBoeselaere heeft zijn mening betreffende de verkeersveiligheid ter plekke bijgesteld in gunstige zin.’
78
personal work Objects
vandenBoeselaere
winnaars PANL #20
79
Personal work Objects
PANL #20
de genomineerden PANL #20
deel 1
commis足sioned work advertising editorial FASHION personal work people Bill Tanaka / Commissioned Work Advertising
Bodine Koopmans / Commissioned Work Editorial
Robin de Puy / Personal Work People
Judith Jockel / Commissioned Work Editorial
Judith Jockel / Commissioned Work Editorial
Maarten de Groot / Personal Work People
Arjan Benning / Commissioned Work Advertising
Daimon Xanthopoulos / Commissioned Work Editorial
Jeroen Hofman / Personal Work People
Marc Driessen / Commissioned Work Editorial
Robin de Puy / Commissioned Work Fashion
Rahi Rezvani / Personal Work People
Cornelie de Jong / Commissioned Work Editorial
Glamour: Alique en Tijl Dhe Nije / Commissioned Work Fashion
Ernst Coppejans / Personal Work People
Robin de Puy
de genomineerde PANL #20
personal work People
‘ Haar imperfectie, die ik zelf absoluut geen imperfectie vind, maakt haar beeldschoon’
Bureau: StickyStuff Styling: Irene Westerbeek Make-up: Wendy de Leeuw Locatie: Het Huys Ten Donck Model: Miriam de Boer @ Anti-models Omschrijving: Vrij werk, fashion, albino model Materiaal: Nikon D200, 18-55 lens
serie te schieten met een albino model. Haar imperfectie, die ik zelf absoluut geen imperfectie vind, maakt haar beeldschoon. En juist omdat zij geen professioneel fashion model is, kon zij de serie ‘echtheid’ meegeven; precies wat ik vaak mis in mode fotografie. Omdat dit de eerste serie was die ik met een modisch uitgangspunt
‘Normaal fotografeerde ik weinig tot geen ‘fashion’. Omdat ik wel benieuwd was naar wat er zou gebeuren, besloot ik om met mijn kijk op mode een serie te schieten. Mijn voorwaarde daarbij was dat het dicht bij mijn eigen werk moest liggen. Er moest dus meer in zitten dan alleen maar mooie poses en perfecte lichamen/ kleding. Om deze reden besloot ik de 116
maakte, was het een mooie uitdaging. De serie is geworden zoals ik hoopte, waar vervolgens meerdere modische klussen voor verschillende magazines uit voort zijn gekomen.’ (Zie ook het interview met onder meer Robin de Puy op pagina 132.)
Robin de Puy
PANL #20
117
personal work People
Aleksander Willemse
Omschrijving: Echte Hollandse uitzichten Materiaal: Camera Canon 5d mark 2, lens 15-35mm f2.8, beeld is samen gesteld uit opnames met verschillende sluitertijden en een klein (hoog) diafragma.
de genomineerde PANL #20
ontstaat. Daarbij is het uitzicht het abstracte werk en de rest van de kamer lijkt als een lijst te gaan fungeren. Toen ik enkele foto’s liet zien aan anderen, reageerden die meteen enthousiast. Veel van hen kenden ook zo’n “fantastische” plek. Op die
‘Het is intrigerend dat er vaak grote raampartijen zijn die een non-uitzicht hebben. Hoe zo’n non-uitzicht is ontstaan vind ik dan zelf nogal de moeite waard om over na te denken. Door gebruik te maken van die bestaande situatie, maak ik de setting zo dat er een soort abstract schilderij 138
Personal work Places
manier werd het vinden van geschikte plaatsen eigenlijk heel eenvoudig. Mensen werkten meteen mee zonder dat ik daar bijzonder veel moeite voor hoefde te doen. Zo werd ook het ‘verbouwen’ van de woonkamers van die mensen een gezamenlijk feestje.’
Aleksander Willemse
PANL #20
139
Personal work Places