ยอดปรารถนาของพ่อแม่ พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ.๙, ราชบัณฑิต) พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ.๙, ราชบัณฑิต) Dhamma Guide ออกแบบปก รูปเล่ม/จัดอาร์ต ภาพประกอบ
: กฤษดา รามัญศรี บรรณาธิการสาระ : ศักดิ์สิทธิ์ พันธุ์สัตย์ : จิระพัฒน์ ยังโป้ย บรรณาธิการศิลปะ : อนุชิต คำซองเมือง : จิระพัฒน์ ยังโป้ย พิสูจน์อักษร : อรัญ มีพันธ์ : ชิชกาน ทองสิงห์, สมควร กองศิลา บริษัท สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำกัด
1
สร้างความสุข หยุดความทุกข์ด้วย ธรรมะนิวเคลียร์ เคยสงสัยกันบ้างไหมว่าทำไมคนในสังคมถึงมีความทุกข์ ความไม่ ส บายใจ ความโกรธ ความเกลี ย ดชั ง ซึ่ ง เป็ น บ่ อ เกิ ด ของปัญหาสังคม เพราะคนในสังคมขาดธรรมะนั่นเอง เราสามารถหยุดความทุกข์ทั้งหลายได้ด้วยธรรมะนิวเคลียร์ หรือ DNC (Dhamma Nuclear) คื อ การเผยแพร่ พ ระธรรม คำสอนของพระพุ ท ธเจ้ า เป็ น ธรรมทาน ซึ่ ง ถ้ า คนในสั ง คมมี ธรรมะแล้ว ความทุกข์ใจ ความไม่สบายใจทั้งหลายจะไม่เกิดขึ้น ดังคำของท่านพุทธทาสภิกขุ ที่ว่า “มี ค วามรู้ ธ รรมะแล้ ว รู้ จั ก ทำให้ ไ ม่ มี ค วามทุ ก ข์ รู้ จั ก ป้องกันไม่ให้เกิดความทุกข์ รู้จักหยุดความทุกข์ที่กำลังเกิดอยู ่ ธรรมทานจึงมีผลกว่าในลักษณะอย่างนี้ มันช่วยให้ชีวิตไม่เป็น หมัน วัตถุทานและอภัยทานช่วยให้รอดชีวิตอยู่ บางทีก็เฉยๆ มันสักว่ารอดชีวิตอยู่เฉยๆ แต่ถ้ามีธรรมทานเข้ามาก็จะสามารถ ช่วยให้มผี ลดีถงึ ทีส่ ดุ ทีม่ นุษย์ควรจะได้รบั เพราะฉะนัน้ ขอให้สนใจ ในเรือ่ งธรรมทาน” การส่ ง ต่ อ หรื อ พิ ม พ์ ห นั ง สื อ เล่ ม นี้ แจกผู้ อื่ น ก็ เ ป็ น การ เผยแพร่ ธ รรมะเป็ น ธรรมทานหรื อ เป็ น การเติ ม เชื้ อ DNC เพื่ อ ประโยชน์สุขแก่คนในสังคมนั่นเอง
คำนำสำนักพิมพ์
ไม่ มี ค ำสอนใดดี ไ ปกว่ า คำสอนของพ่ อ แม่ แต่ ใ นสั ง คม ปัจจุบันลูกที่ถูกพ่อแม่สอนกลับมองเป็นเรื่องน่ารำคาญ ไร้สาระ จึงไม่จำและไม่ปฏิบัติตาม ผู้ ที่ เชื่ อ ฟั ง พ่ อ แม่ แ ละปฏิ บั ติ ต ามคำสั่ ง สอนเป็ น ประจำ เมื่ อ เติ บ โตขึ้ น ก็ จ ะเป็ น คนที่ มี คุ ณ ภาพ ประสบแต่ ค วามสำเร็ จ เพราะคำสั่งสอนที่ดีของพ่อแม่นั่นเอง หนั ง สื อ ยอดปรารถนาของพ่ อ แม่ เล่ ม นี้ เป็ น ผลงาน ของพระเดชพระคุ ณ พระธรรมกิ ต ติ ว งศ์ (ทองดี สุ ร เตโช ป.ธ.๙, ราชบัณฑิต) ในชื่อ “คำพ่อ คำแม่” ผู้รวบรวมเห็นว่า เนื้อหาดีมีสาระประโยชน์จึงคัดสรรมานำเสนอไว้ในเล่มนี้ และได้ ปรับปรุงรูปแบบของหนังสือด้วยการจัดย่อหน้าใหม่ ใส่สี เน้นคำ มี ภ าพการ์ ตู น สวยงามประกอบ เพื่ อ ให้ ผู้ อ่ า นเข้ า ใจง่ า ยยิ่ ง ขึ้ น และยังได้เพิ่มเนื้อหาเรื่องการทำบุญอย่างไรได้รับอานิสงส์สูงสุด รวมถึงฝึกสมาธิกับการหาคำศัพท์ภาษาอังกฤษอีกด้วย หวังเป็นอย่างยิ่งว่าผู้อ่านจักได้นำสาระดีๆ ในหนังสือเล่มนี้ ไปปรับใช้ให้เป็นประโยชน์กับการดำเนินชีวิตในปัจจุบัน กฤษดา รามัญศรี โปรดใช้เล่มนี้ให้คุ้มสุดคุ้ม & อ่านแล้ว -> แบ่งกันอ่านหลายท่านนะจ๊ะ อ่านสิบรอบ ระดมสมองคิดสิบหน ฝึกฝนปัญญา พัฒนาการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน จิตมีสติสัมปชัญญะ รู้เท่าทันสรรพสิ่ง ฉลาดใช้ เฉลียวคิด ชีวิตจักสนุก สุข สงบ เย็น เฉกเช่นพระนิพพาน สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ ปรารถนาให้ทุกครอบครัวมีความสุข
ยอดปรารถนาของพ่อแม่๑ ความในใจ
ลูกรัก... ลูกก็โตพอที่จะรู้เรื่องราวของชีวิตบ้างแล้ว ลูกคงจะรู้แล้ว ว่าพ่อแม่นั้นรักลูกมากขนาดไหน ลูกเปรียบเสมือนดวงตาดวงใจ ของพ่อแม่ทกุ คน ทีพ่ อ่ แม่เหนือ่ ยยากลำบากทำงานทำการจนไม่ ค่อยมีเวลาให้แก่ลูกทุกวันนี้ ลูกก็คงพอทราบแล้วว่าก็เพื่อตัวลูก เองทั้งนั้น ลำพังสองปากสองท้องของพ่อแม่ ทำงานแค่ครึ่งวัน ก็ พ ออยู่ ไ ด้ แ ล้ ว ที่ พ่ อ แม่ ทุ ก คนเป็ น อย่ า งนี้ ก็ เ พราะความรั ก ลู ก นั่นเอง ที่บอกนี่ไม่ใช่เพื่อเรียกร้องบุญคุณหรือเพื่อเรียกร้องอะไร จากลูกหรอก เพราะในวันข้างหน้าลูกจะได้รู้เอง อันที่จริงพ่อแม่ ทุ ก คนแหละลู ก ที่ ต้ อ งการอะไรหลายๆ อย่ า งจากลู ก แต่ ก็ พู ด ไม่ได้ มันเหมือนน้ำท่วมปาก เป็นต้นว่า พ่อแม่ถึงแม้จะร่ำรวยมีสิ่งของมากมายเหลือใช้ แต่ก็ยังอยากได้ของขวัญจากลูกอยู่ดี แม้ของนั้นจะไม่มีราคาค่างวดนัก หรือสู้ของที่มีอยู่ ไม่ ได้ แต่เมื่อเป็นของฝากจากลูก พ่อแม่ก็ปลื้มในอกเหลือล้นแล้ว
๑
เดิมชือ่ “คำพ่อ คำแม่”
4
ยอดปรารถนาของ พ่ อ แม่
ไม่จำเป็นหรอกลูก แต่กข็ อบใจนะจ๊ะ พ่อคุณแม่คะ หนูคุมณขี องขวั ญมาให้คะ่ เมื่อลูกมีขนมมีอาหารมาฝาก ถึงแม้จะอิ่มแล้ว ก็สามารถ กินของที่ลูกนำมาได้อีกด้วยความเต็มใจ เสื้อผ้าที่ลูกนำมาให้ แม้ จะไม่สวยงามอะไรนักแต่พ่อแม่ก็จะใส่อวดลูก เอาใจลูก เมือ่ ลูก มาเยี่ยมเยียน แม้จะไม่มีอะไรติดมือมาเป็นของฝากเลย มีแต่ หน้ามาให้เห็น มีแต่มอื ทัง้ สองมาไหว้หรือกราบทีต่ กั เท่านีพ้ อ่ แม่ ก็พอใจแล้ว มันทำให้อิ่มอกอิ่มใจไม่น้อย ในใจของพ่อแม่ทุกคน เป็ น อย่ า งนี้ แ หละลู ก ต่ อ ไปวั น หน้ า ถ้ า ลู ก มี ลู ก เป็ น ของตั ว เอง นั่นแหละจะเข้าใจความรู้สึกอย่างนี้ได้ดี Favor (เฟเวอะ) Rich (ริช) Be pleased (บี พลีส)
ความกรุณา, โปรดปราน ความร่ำรวย, มั่งคั่ง ปลื้มใจ, มีความยินดี
บริษัท สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำกัด
5
ครอบครัวอบอุ่น ลูกรัก... คำว่า “ครอบครัว” เป็นคำทีม่ คี วามหมายมาก คือ หมายถึง ความรัก ความอบอุ่น ความเป็นอันเดียวกัน สมัยลูกเป็นเด็กๆ เราอยู่รวมกันเป็นครอบครัว มีเสียงหัวเราะสนุกสนาน มีเสียง วิง่ เล่นวิง่ ไล่กนั ได้ทานอาหารร่วมกัน ได้ทำอะไรร่วมกัน ดูมนั มีชวี ติ ชีวา แม้พอ่ กับแม่จะทำงานเหน็ดเหนือ่ ยกันมา พอเห็นหน้าลูกๆ มาคอยต้อนรั บที่หน้าประตู ถามว่าเหนื่อยไหม แล้วช่วยถือ กระเป๋ า ถื อ ของให้ เท่ า นี้ ก็ ห ายเหนื่ อ ยแล้ ว เห็ น ลู ก กิ น ได้ นอนหลั บ พ่ อ กั บ แม่ ก็ ส บายใจ นี่ แ หละลู ก เอ๋ ย ที่ เขาเรี ย กว่ า ครอบครัวที่อบอุ่น ตอนนี้ลูกก็ โตกันแล้ว หากสามารถเสกเป่าได้
พ่อกับแม่ก็อยากจะเสกเป่าให้ครอบครัวเรา เป็นครอบครัวที่อบอุ่น พร้อมหน้าพร้อมตากัน เหมือนตอนเป็นเด็ก แม้นานๆ ครั้งก็ยังดี เห็นหน้าเห็นตากัน ทานข้าวด้วยกัน ถามไถ่ทุกข์สุขของกันและกัน ได้อุ้มหลานตัวน้อยๆ เท่านี้ก็ยืดอายุ ให้พ่อกับแม่ ได้อีกหลายปีแล้วลูกเอ๋ย
6
ยอดปรารถนาของ พ่ อ แม่
รักพี่รักน้อง ลูกรัก... พี่น้องกันรักกันไว้เถิด สายเลือดเดียวกันยังไงๆ ก็ตัดกัน ไม่ ไ ด้ ข ายกั น ไม่ ข าดดอกลู ก อย่ า ได้ รั ง เกี ย จรั ง งอน หรื อ ริ ษ ยา ตาร้อนกันเลย ช่วยเหลือกัน ดูแลกันจะดีกว่า พีน่ อ้ งกันมาทะเลาะกันนัน้ เป็นเรือ่ งน่าละอายและน่าอดสู มากทีส่ ดุ ซึ่งคนดีๆ เขาไม่ทำกันนะลูก คิดถึงหัวอกพ่อหัวอกแม่ บ้าง ถ้าจะทะเลาะกัน คิดถึงตอนเป็นเด็กๆ กันสิลูก ทะเลาะกัน แล้ วก็ดี กันหัน หน้าเล่นหั วกันเหมือ นเดิม ลืม เรื่อ งที่ผ่า นมาเสีย รักกันไว้ สามัคคีกันไว้ มีอะไรก็จะได้ช่วยเหลือกันได้ เป็นพีต่ อ้ งรักน้อง เป็นน้องต้องเคารพพี่ สามี นะลูก อาจหาใหม่ ได้ ภรรยาอาจหาใหม่ ได้ ลู กก็อาจหาใหม่ ได้ ค่ะแม่ แต่ พ ่ ี ห รื อ น้ อ งหาไม่ ได้ อ ี ก แล้ ว มี เท่าไหร่ก็เท่านั้น เมื ่อตัดพี่ตัดน้อง ก็ เหมือนกับตัดเลือดตัดเนื้อ
ของพ่อแม่นั่นแหละลูก
ค่ะแม่
ความปวดร้าวใจ ลูกรัก... บางครั้งพ่อกับแม่อาจทำอะไรหรือพูดอะไรรุนแรงกับลูก ไปบ้าง อาจทำให้ลูกไม่พอใจไปบ้าง แต่ขอให้ลูกเข้าใจว่าถึงยังไง พ่อแม่ก็ยังรักลูกอยู่เสมอ ลูกยังเป็นแก้วตาเป็นดวงใจของพ่อของ แม่ ต ลอดไป ยามที่ลูกมองพ่อมองแม่ด้วยสายตาที่เกลียดชัง หรือไม่แยแสเหมือนพ่อกับแม่เป็นคนอืน่ พ่อกับแม่จะรูส้ กึ ขมขืน่ และปวดร้าวอย่างทีส่ ดุ ทำไมต้องให้ผมเกิดมา ในครอบครัวทีย่ ากจน อย่างนีด้ ว้ ย คนอื่นเขาดูถูกเหยียดหยาม ถึงเราจะยากจน แต่พอ่ กับแม่กร็ กั ลูกนะ หรือเข้าใจพ่อกับแม่ผิดไป ก็ยังไม่สะเทือนใจ เท่ากับลูกดูถูก หรือเข้าใจพ่อกับแม่ผิดไปเลย ถ้ า ลู ก จะโกรธจะเกลี ย ดพ่ อ กั บ แม่ เ พราะลู ก ไม่ ช อบใจ ไม่ ถู ก ใจสิ่ ง ที่ พ่ อ กั บ แม่ ท ำไปในบางครั้ ง พ่ อ กั บ แม่ ก็ พ อทนได้ อยู่หรอก แต่ถ้าโกรธเกลียดเพราะลูกไม่เข้าใจถึงจิตใจและความ รู้สึกที่แท้จริงของพ่อกับแม่ พ่อกับแม่จะเสียใจและปวดร้าวใจ มากที่สุดเลยละลูก
8
ยอดปรารถนาของ พ่ อ แม่
ยอดปรารถนาของพ่อแม่ ลูกรัก... ลู ก อาจจะไม่ รู้ สึ ก ถึ ง ความปรารถนาสุ ด ยอดของพ่ อ แม่ ตราบเท่ า ที่ ลู ก ยั ง มิ ไ ด้ เ ป็ น พ่ อ แม่ ค น คื อ พ่ อ แม่ ทุ ก คนเวลา เจ็บป่วยหรือว้าเหว่ขึ้นมา ถ้าได้เห็นลูกของตนเองมาปรนนิบัติดูแล ใกล้ชิด มาเยี่ยมเยียนให้เห็นหน้าบ่อยๆ นั่นแหละลูกเอ๋ยคือยา วิเศษขนานแท้ที่จะทำให้พ่อแม่หายเจ็บหายไข้ได้เร็วพลันทีเดียว ลูกแวะเวียนมาให้เห็นหน้า คอยไต่ถามทุกข์สุข พ่อแม่ทุกคนก็ปลื้มที่สุดแล้ว และดูเหมือนจะเป็น สุดยอดความปรารถนาของพ่อแม่ทุกคนด้วย ยิ่งตอนที่ตัวเองแก่ชราลงไป และช่วยเหลือตัวเองไม่ค่อยได้ยิ่งแล้วใหญ่ ยิ่งจะปรารถนาต้องการมากขึ้นเป็นทวีตรีคูณ แม้ จ ะรู้ ว่ า ลู ก ของตั ว เองมี ธุ ร ะยุ่ ง มี ง านต้ อ งทำมากมาย ไม่ ค่ อ ยมี เ วลาไปมาหาสู่ นั ก แต่ ก็ อ ดที่ จ ะเห็ น แก่ ตั ว ไม่ ไ ด้ ยังปรารถนาจะให้ลูกมาปรนนิบัติดูแลอยู่ดี มีคนจำนวนไม่น้อยที่เป็นทุกข์เพราะกิเลส ช่วยให้คนเอาชนะกิเลสได้ ด้วยการแจกหนังสือเล่มนี้ให้เขาได้อ่าน เพื่อให้เขาเอาชนะกิเลสพบสุขได้ด้วยตัวเอง บริษัท สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำกัด
9
วิชาเป็นทรัพย์ ลูกรัก... สุภาษิตพระร่วงกล่าวไว้ว่า “เมื่อน้อยให้เรียนวิชา ให้หา สินเมื่อใหญ่” คือเมื่ออายุยังน้อยให้ศึกษาเล่าเรียนหาวิชาความรู้ เมื่ อ เติ บ โตเป็ น ผู้ ใ หญ่ ใ ห้ ใช้ ค วามรู้ ห าสิ น ทรั พ ย์ เ งิ น ทอง ตั้ ง เนื้ อ ตั้งตัว คำสอนนี้ดีแท้ลูกเอ๋ย การศึกษาเล่าเรียนนี้เป็นจุดเริ่มต้น ที่สำคัญของคนเรา วิชาความรู้เป็นเครื่องทำมาหากิน คนที่ศึกษา ย่อมมีวิชา คนที่มีวิชาย่อมได้เปรียบในเรื่องการประกอบอาชีพ ท่านว่า “วิชาเป็นทรัพย์” คือ ความรูน้ นั้ เป็นทรัพย์ตน้ ทุน ที่อยู่ข้างในตัวคนเรา ติดตัวไปได้ทุกแห่งหน ไม่ลำบากต้องดูแล รักษา นำออกมาใช้ได้ตลอดเวลา และสามารถใช้เป็นเครื่องมือ หาทรัพย์ภายนอกได้ดว้ ย ลูกจึงควรตั้งใจศึกษาเล่าเรียนให้ดี ให้มีความรู้ ให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้
ลูกได้วิชาความรู้เท่ากับได้มรดกอันสำคัญไว้แล้ว แม้จะไม่ ได้มรดกที่เป็นทรัพย์สินเงินทองอีก ก็สามารถจะใช้วิชาความรู้หาเอาได้
10
ยอดปรารถนาของ พ่ อ แม่
มีคำกลอนที่จำไว้ได้ จึงขอฝากลูกไว้เป็นข้อคิด คำกลอนนั้นมีว่า เงินทอง จะกองให้ พ่อแม่ ไม่มี พากเพียร เรียนหนังสือ จงตั้งใจ ความรู้ เป็นคู่มือ หาวิชา เพื่อยึดถือ เอาไว้ ใช้เลี้ยงกาย พ่อกับแม่ มีแต่ จะแก่เฒ่า จะเลี้ยงเจ้า เรื่อยไป นั้นอย่าหมาย ใช้วิชา ช่วยตน ไปจนตาย เจ้าสบาย แม่กับพ่อ ก็ชื่นใจ ฯ หมัน่ หาความรู้ ควบคูก่ บั การเรียนในตำรา พาให้ชวี ติ เจริญก้าวหน้านะครับ Education Study Learning Heritage
(เอ็ดดูเคชั่น) (สะทัดดิ) (เลิร์นนิ่ง) (เฮริเทจ)
การศึกษา การศึกษา การเรียนรู้, ความรู้ มรดก
บริษัท สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำกัด
11
ค่าของเงินทอง ลูกรัก... เงินทองเป็นของมีค่าและหาได้ไม่ง่ายนัก กว่าจะได้ก็ต้อง แลกด้วยหยาดเหงื่อและแรงงาน ข้อนี้ลูกก็คงรู้แล้ว ดังนั้น เงินทองที่พ่อหรือแม่ ให้ลูกใช้นั้น ลูกก็ ใช้ ไปเถอะ ขออย่างเดียวให้ลูกใช้อย่างรู้คุณค่าและคุ้มค่า คือให้รู้ว่ามันมาอยู่กับเราได้อย่างไร และจะใช้อย่างไรจึงจะได้ประโยชน์คุ้มค่า มิ ใช่มีแล้วก็ ใช้ ให้มันหมดๆ ไป ถ้าหากใช้อย่างคุ้มค่าและจำเป็นลูกก็ใช้ไปเถอะ จะมาก แค่ไหนพ่อกับแม่ก็จะหาให้จนพอแก่ความต้องการ แม้จะต้อง ทำงานหนั ก เพิ่ ม ขึ้ น อี ก ก็ ท นได้ ถ้ า หากว่ า เงิ น ทองทุ ก บาททุ ก สตางค์ จ ะเป็ น ตั ว ผลั ก ดั น ให้ ลู ก มี อ นาคตสดใสงดงามได้ ลู ก ก็ ไม่ต้องห่วงเรื่องนี้ Worthiness (เวิร์ธธิเนส) มีเกียรติ, มีคุณค่า Future (ฟิวเจอร์) อนาคต
12
ยอดปรารถนาของ พ่ อ แม่
แพงจัง ประหยัดไว้ดกี ว่า วันหน้าจะได้ไม่ลำบาก ขอบอกลูกนิดเดียวเท่านั้นว่า ก่อนจะใช้เงินขอให้ลูกฉุกคิดสักนิดหนึ่งว่า ควรหรือไม่ควรอย่างไร เช่น ลูกอยากจะไปดูหนังสักรอบหนึ่ง ลองคิดดูว่าค่าดูหนัง รอบเดียวเพียงสองชั่วโมงเศษซึ่งเป็นเงินที่พ่อหรือแม่ต่างทำงาน ทั้งวันกว่าจะได้มานั้น พอจะคุ้มกันไหมกับความสนุกที่ได้รับ หรือ ลูกอยากจะได้อะไรสักอย่างหนึ่งที่เพื่อนรวยๆ เขามีกัน แต่ต้อง ใช้เงินที่พ่อหรือแม่ต้องทำงานตั้งครึ่งเดือน อย่างนี้สมควรจะมี กับเขาไหม ถ้าลูกคิดได้ ลูกก็จะเห็นคุณค่าของเงินทอง และลูกก็จะ สามารถตั้งเนื้อตั้งตัวได้ในเร็ววัน ขอให้ลูกคิดดูให้ดีๆ ก่อนจะใช้ เงินทอง ค่อยๆ อ่าน ค่อยๆ คิด ชีวิตจักสนุก สงบ นิ่ง ยิ้ม เย็น เป็นสุขเฉกเช่นพระนิพพาน เห็นทางออกของปัญหา มีปัญญาสร้างสรรค์สิ่งดีงามใหม่ๆ ได้ประโยชน์และความสุขมากกว่าเดิม สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ ปรารถนาให้ทุกคนมีความสุข
บริษัท สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำกัด
13
บัวในตม ลูกรัก... ใครก็ ต ามที่ เขาสามารถให้ วิ ช าความรู้ พิ เ ศษที่ ห าได้ ย าก แก่เราได้ เราก็ควรยินดีไปเรียนกับเขา ไม่ควรไปตั้งแง่รังเกียจถึง ชาติ ต ระกู ล รู ป ร่ า ง หรื อ ความประพฤติ ข องเขา เขาจะเป็ น คนยากจน พิกลพิการ หรือมีความประพฤติไม่ดีอย่างไรก็เป็น เรื่องส่วนตัวเขา เขาสอนให้เราฉลาดหรือมีวิชาความรู้พิเศษนั้น ได้ก็พอแล้ว ครู อ าจารย์ ที่ ส อนเรามาก็ ใช่ ว่ า จะร่ ำ รวยหรื อ มี ค วาม ประพฤติดีทุกคนไป แต่เราก็เคารพนับถือท่านว่าเป็นครูอาจารย์ ของเราได้ เพราะเราไม่ได้คำนึงถึงพื้นเพและความประพฤติของ ท่านมากนัก ถ้าเรามัวตั้งแง่รังเกียจสิ่งนอกตัวที่ไม่ดีของท่านแล้ว ไม่ยอมรับความรู้ที่ท่านให้ เราก็จะไม่ได้ความรู้อะไรมากมายเลย ทำนองเดียวกัน ข้อธรรมหรือคำพูดที่มีคติเตือนใจ ซึ่งแม้จะออกมาจากปากของนักบวช ผู้ประพฤติไม่เรียบร้อย หรือคนที่ต่ำต้อย หากเป็นประโยชน์ต่อเรา เราก็ ไม่ควรรังเกียจ ควรศึกษาและปฏิบัติตาม เพื่อประโยชน์แก่ตัวเราเอง
14
ยอดปรารถนาของ พ่ อ แม่
เหมื อ นเมื่ อ เราต้ อ งการดอกบั ว เราลงไปในสระน้ ำ เห็นดอกบัวแล้วก็เด็ดเอาแต่ดอกบัวมาเท่านั้น ไยจะมามัวคำนึงถึง ที่เ กิ ด ของดอกบั ว นั้ น ว่ า มาจากโคลนตมด้ ว ยเล่ า ได้ ด อกบั ว มา ก็เป็นอันสมประสงค์แล้ว จะสนใจทีเ่ กิดของดอกบัวไปทำไม ดอกบัว ที่เกิดจากโคลนตมที่เน่าเหม็นจะสกปรกเน่าเหม็นไปด้วยก็หาไม่ เช่ น เดี ย วกั น ข้ อ ธรรม วิ ช าความรู้ แ ละคำพู ด ที่ เ ป็ น คติ ดังกล่าว แม้จะมาจากคนไม่ดี คนด้อยการศึกษา หรือคนพิการ ถ้าเราต้องการ และเขาให้เราได้ก็เป็นอันจบกัน จะไปคำนึงถึงพื้นเพ รูปร่าง และ ความประพฤติของเขาทำไม คำนึงถึงแต่สิ่งที่เขามี และเขาให้เราได้จะมิดีกว่าหรือ
Behaviour (บิเฮฟวิเออะ) ความประพฤติ Knowledge (โนว์เลจ) ความรู้
บริษัท สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำกัด
15
ซื่อกินไม่หมด ลูกรัก... มี ค ำโบราณกล่ า วไว้ ว่ า “ซื่อกินไม่หมด คดกินไม่นาน” ลูกคงเคยได้ยิน คำนี้บอกให้เรารู้ว่าความซื่อหรือความซื่อสัตย์ นั้นกินไม่มีวันหมด ดี ก ว่ า เงิ น ทอง เงิ น ทองกิ น ไปใช้ ไ ปก็ ห มด ไปเรื่อย แต่ความซื่อสัตย์กินไม่มีวันหมด คือ ถึงเงินทองไม่มีก็อาจ ใช้ความซื่อสัตย์ไปขอหยิบขอยืมคนอื่นได้ คนให้ยืมเขาก็เต็มใจ เพราะเราซื่อสัตย์ต่อเขา ไม่คิดคดโกงเขา แต่ถ้าเราไม่ซื่อต่อเขา คดโกงเขา เขาก็ให้เพียงครั้งเดียว ตัวเองก็จะลำบากไปตลอด คนเราอยู่กับใคร ทำงานกับใครก็น่าที่จะซื่อสัตย์ต่อเขา ต่องานที่ทำ และต่อคำพูดของตนเอง อันความซื่อสัตย์นั้นก็คือความจริงใจ ปากกับใจตรงกัน คำพูดกับการกระทำตรงกัน ไม่คดในข้องอในกระดูก ความซื่อสัตย์นั้นเป็นอมตะ กินไม่หมด กินได้ตลอดไป
เพราะคนอื่นเขาไว้ ใจ ลูกควรมั่นอยู่ ในความซื่อสัตย์ ตรงไปตรงมา
16
ยอดปรารถนาของ พ่ อ แม่
ทำอะไรก็ยึดความซื่อสัตย์เป็นที่ตั้ง แม้จะได้ผลประโยชน์ ตอบแทนน้ อ ยก็ อ ย่ า ทิ้ ง ความดี ข้ อ นี้ ใครจะเห็ น ว่ า การเอารั ด - เอาเปรียบคนอื่นโดยเฉพาะนายจ้างหรือราชการได้เป็นความฉลาด ก็ช่างเขา ใครเขาจะหาว่าเราโง่เราเซ่ออย่างไรก็อย่าไปคิดมาก เราอย่าไปคิดอย่างเขา เพราะถ้าเราไม่ซื่อสัตย์ไปทำอะไรผิดเข้า ถูกจับได้ขึ้นมา คนที่ว่าเราโง่ คนที่ยุให้เราทำผิด เขาไม่มาช่วยเรา หรอก เราจะต้องรับโทษรับผิดไปตามลำพัง ถ้าทำงานด้วยความซื่อสัตย์ ในเบื้องต้นเราอาจลำบาก แต่ก็สบายใจ ในภายหลังเราก็ ไม่ต้องได้รับทุกข์ โทษอะไรตลอดไป
Be honest (บี ฮอเนส) Benefit (เบเนฟิต)
ซื่อสัตย์ ผลประโยชน์
บริษัท สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำกัด
17
คุณของความลำบาก ลูกรัก... พ่ อ แม่ ก็ เ หมื อ นกั น ทุ ก คน คื อ นอกจากจะไม่ ต้ อ งการให้ ตัวเองลำบากแล้ว ก็ไม่ต้องการให้ลูกของตัวเองลำบากด้วย ไม่มี พ่อแม่คนไหนต้องการให้ลูกตัวเองลำบากหรือยากจน แต่บางครั้ง ก็ทำให้ลูกต้องลำบากเหมือนกัน เพราะพ่อแม่นั้นไม่อาจทำให้ลูก สบายได้ทุกอย่าง แต่ลูกรู้ไว้อย่างหนึ่งว่า อันความลำบากนั้นมิใช่จะมีเพียง พิ ษ ร้ า ยทำให้ ค นเราทุ ก ข์ ย ากอย่ า งเดี ย ว หากมองในมุ ม กลั บ ความดีหรือประโยชน์ของความลำบากก็พอมีอยู่ คือความลำบาก ทำให้ ค นเราแกร่ ง ขึ้ น ฉลาดขึ้ น ทำให้ ค นเราคิ ด เป็ น และทำให้ เป็นผู้ใหญ่ขึ้น ความลำบากสอนให้เราช่วยตัวเองเป็น เพราะต้องดิ้นรน เพื่ อ ความอยู่ ร อด มี ค นไม่ น้ อ ยที่ เขาได้ ดิ บ ได้ ดี ม าจากความ ลำบาก โดยถือคติว่า “ยากไปก่อนแล้วจะสบายเมื่อปลายมือ” Difficulty (ดิฟฟิคอลตี้) ความยากลำบาก, อุปสรรค Survival
18
(เซอร์ไวเวิล)
ยอดปรารถนาของ พ่ อ แม่
ความอยู่รอด
ตอนต้นเขาหกล้มหกลุกมา เหนื่อยยากมาจนสายตัวแทบ ขาด แต่พอลำบากนานเข้าก็มองเห็นลู่ทางที่จะทำให้สบาย เขาก็ สบายได้จริงๆ ในเวลาต่อมา ตรงกั น ข้ า ม หลายคนสบายมาตั้ ง แต่ เ กิ ด ไม่ รู้ จั ก ความ ลำบาก พอมีเหตุทำให้ต้องลำบากขึ้นมาก็แทบจะเอาตัวไม่รอด ทำอะไรไม่ เ ป็ น จั บ อะไรไม่ ถู ก กว่ า จะเอาตั ว รอดได้ ก็ เ กื อ บ เอาชีวิตไม่รอดเลยทีเดียว ดังนั้น ลูกอย่าไปกลัวความลำบาก ให้ถือว่าความลำบากเป็นครู เป็นกำไรชีวิต และเป็นบทเรียนที่เราต้องจดจำ ไม่หันเข้าไปหามันอีก ทำงานหนักถึงจะเหนือ่ ย แต่ ตอ่ ไปจะสบายแน่นอนค่ะ ปัจจุบันสังคมไทยกำลังเดือดร้อน เพราะมิจฉาทิฏฐิ คือความเห็นผิด หลงผิด เป็ น จำนวนมาก เช่น เห็นเงินสำคัญกว่าความดี, เห็นประโยชน์ตนและพวกพ้องมากกว่า ประโยชน์สว่ นรวม, เห็นความถูกใจมากกว่าความถูกต้อง, ทางแก้ไข คือต้องสร้างคนให้เข้า ถึงธรรม ปฏิบัติธรรมด้วยการปลูกฝังอุปนิสัยรักการอ่านหนังสือดีๆ ให้กับเยาวชนของชาติ บริษัท สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำกัด
19
น้ำใจมีค่ากว่าน้ำเงิน ลูกรัก... เมื่ อ ลู ก ไปรั บ ราชการหรื อ ไปเป็ น ลู ก จ้ า งเขาทำงานอะไร ก็ตาม ก็จงทำงานนั้นให้เต็มที่เต็มกำลังสามารถ ให้คุ้มกับเงินเดือน หรือค่าจ้างของเขา หากจะทำให้เกินกว่าเงินเดือนหรือค่าจ้างนั้น ได้ยิ่งดี อย่าทำงานเพียงเพื่อให้ได้เงินอย่างเดียว อย่าคิดเพียงแต่ ให้งานเสร็จๆ ไปเท่านั้น ควรทำงานเพื่อให้ได้งานที่ดีด้วย จึงจะ เหมาะสม คนเราควรเป็นคนมีน้ำใจ อย่าเป็นคนแล้งน้ำใจ คนที่ทำงานเกินค่าของเงินตอบแทนด้วยความเต็มใจ แสดงถึงจิตที่ ไม่เอารัดเอาเปรียบเขา แม้จะเสียเวลาอีกสักนิด แต่งานออกมาดี มันจะเป็นความภาคภูมิ ใจของเราเอง ความภาคภูมิ ใจอย่างนี้แหละที่จะหล่อเลี้ยงหัวใจของเรา
ให้ชุ่มชื่นเบิกบานอยู่เสมอ ซึ่งไม่อาจซื้อได้จากไหน
Kindness (ไคนด์เนส) ความเมตตา, ความมีน้ำใจ Taking advantage (เทคกิ้ง แอดแวนเทจ) การเอาเปรียบ
20
ยอดปรารถนาของ พ่ อ แม่
นอกจากจะได้จากความมีน้ำใจของเราเอง เมื่อใจมีน้ำใจ ใจก็ มี น้ ำ หล่ อ เลี้ ย งให้ ชุ่ ม ชื่ น มั น ก็ มี แ ค่ นี้ แ หละ ผิ ด กั บ คนที่ แล้งน้ำใจ นอกจากจะไม่มีสิ่งที่ภาคภูมิใจแล้ว จิตใจของเขาจะ แห้งผากเหมือนนาที่แล้งน้ำ ขอให้ลูกฝึกความเป็นคนมีน้ำใจเข้าไว้เถอะลูก เรื่องอย่างนี้อย่าถือว่าเป็นการได้เปรียบเสียเปรียบ แต่ ให้ถือว่าเป็นเรื่องของน้ำใจที่จะพึงมี ให้แก่กัน เพื่อจะอยู่ทำงานด้วยกันนานๆ ในที่สุดแล้วน้ำใจย่อมมีค่ากว่าน้ำเงินนะลูก งานของเราเสร็จแล้ว ไปถามเพือ่ นดีกว่า ว่ามีอะไร ให้เราช่วยไหม
บริษัท สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำกัด
21
รักษาคำพูด ลูกรัก... เรื่องคำพูดเป็นเรื่องสำคัญเรื่องหนึ่งของคนเรา ควรระวัง เรื่องคำพูด ๒ อย่างคือ ก่อนพูดต้องคิดหน้าคิดหลังให้ดี และเมือ่ พูดไปแล้วจะต้องรักษาคำพูด เพราะคำที่พูดออกไปแล้วจะเป็น นายของเรา จะบังคับให้เราต้องทำตาม เช่น รับปากอะไรกับใคร ไว้ ก็ ต้ อ งทำให้ ไ ด้ อ ย่ า งที่ รั บ ปาก แม้ จ ะต้ อ งลงทุ น ลงแรงขนาด ไหน แม้ถึงตายก็จะต้องยอมเพื่อรักษาคำพูด เรื่องคำพูดนี้คนเขา ถือกันมาก ถ้าเสียเรื่องคำพูดไปแล้ว แม้อย่างอื่นจะดีงามอย่างไร ก็จะพลอยเสียไปด้วย อย่างที่เขาว่าเสียเครดิตนั่นแหละ โบราณ เขาถึงสอนไว้ว่า “เสียชีพอย่าเสียสัตย์” ดังนั้น เมื่อลูกคิดว่าตัวเองลำบากเพราะรักษาคำพูด ก็อย่าไปรับปากใครเขาง่ายๆ จงไตร่ตรองให้ดีเสียก่อนว่าเมื่อรับปากเขาแล้ว เราจะทำได้อย่างนั้นหรือเปล่า
จะเดือดร้อนภายหลังไหม
คิ ด ให้ ร อบคอบให้ ถ้ ว นถี่ ก่ อ น หากเห็ น ว่ า ทำได้ ค่ อ ย รับปาก จึงจะชอบด้วยหลักและจะเป็นคนไม่เสียหลักเอาง่ายๆ
22
ยอดปรารถนาของ พ่ อ แม่
คนเราหากรักษาคำพูดไว้ ไม่ ได้จะไปรักษาอะไรได้ เพราะขนาดคำพูดซึ่งอยู่ ในตัวแท้ๆ ยังรักษาไว้ ไม่ ได้ ของนอกตัวอื่นๆ จะรักษาได้อย่างไร จึงขอให้ลูกไตร่ตรองให้ดีก่อนพูด ก่อนรับปากใคร และ อย่ า เป็ น คนลื ม คำพู ด ง่ า ยๆ รั ก ษาคำสั ต ย์ ไว้ ใ ห้ มั่ น คนรั ก ษา คำสัตย์นนั้ แม้ตวั จะตายไป โลกก็ยงั ยกย่องไม่รลู้ มื เช่นดังพันท้าย นรสิ ง ห์ ผู้ ซื่ อ สั ต ย์ คนที่ เ สี ย สั ต ย์ แ ม้ จ ะเอาตั ว รอดได้ ค ราวหนึ่ ง ต่ อ ไปเมื่ อ มี เ หตุ ก ารณ์ คั บ ขั น เกิ ด ขึ้ น ก็ จ ะไม่ มี ใ ครมาแยแส ถู ก โดดเดี่ยวอยู่ตามลำพัง ไม่คะ่ ดิฉนั ไม่วา่ ง ดนี้ ไปเทีย่ วกัวันบหยุผมไหมครั บ
Praise Esteem Solitude Alone
(เพรซ) (เอสทีม) (ซอลิทูด) (อะโลน)
คำยกย่อง, สรรเสริญ ความนับถือ การอยู่โดดเดี่ยว, สันโดษ ความโดดเดี่ยว
บริษัท สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำกัด
23
รักเดียวใจเดียว ลูกรัก... สิ่งที่จะทำให้คู่ครองอยู่กันยั่งยืนตลอดไปนั้นก็คือ ความ รักเดียวใจเดียว ซึ่งหมายถึงความจริงใจซื่อสัตย์ต่อกัน ไม่นอกใจ กั น มั่ น คงอยู่ ใ นคำมั่ น สั ญ ญาที่ ใ ห้ ไว้ แ ก่ กั น ตั้ ง แต่ แรก สามี ห รื อ ภรรยารักเดียวใจเดียวอย่างนี้เรียกว่ารักษาสัจจะมั่นคง สัจจะ นี่แหละ ที่ทำหน้าที่เป็นโซ่ทองคล้องใจคู่สามีภรรยาไว้ได้ เมื่อมีสัจจะรักเดียวใจเดียวต่อกันแล้ว อย่างอื่นเช่น ความเห็นอกเห็นใจกัน การให้อภัยกัน และความเข้าใจกันดีจะตามมา ความรักเดียวใจเดียวนี้จะทำให้ครอบครัวอยู่เย็นเป็นสุข ไม่มีทะเลาะเบาะแว้ง ไม่หวาดระแวงกัน เป็นสิ่งที่ดีที่สุดที่ควรถนอมไว้ เมื่อลูกมีครอบครัวก็ขอให้ลูกยึดแนวนี้ไว้ ครอบครัวของ ลู ก จะเป็ น ครอบครั ว ที่ สุ ข สบาย ถ้ า ฝ่ า ยใดฝ่ า ยหนึ่ ง ไม่ รั ก เดี ย ว ใจเดี ยวเสียแล้ว จะอยู่กันอย่างไม่เป็นสุขแน่ การที่ต้องเห็นหน้ากัน และอยู ่ ด้ ว ยกั น กั บ คนที่ ไ ม่ ซื่ อ สั ต ย์ นั้ น มั น อึ ด อั ด และลำบากใจ แค่ ไหนลูกก็คงพอทราบ จึงไม่ควรประพฤติเป็นคนนอกใจคู่ครอง ของตั ว 24
ยอดปรารถนาของ พ่ อ แม่
คนเราแม้ สั จ จะต่ อ คู่ ค รองที่ ต นรั ก ยั ง รั ก ษาไม่ ไ ด้ จะไป รั ก ษาความดี ง ามอะไรอื่ น ได้ ความน่าเชื่อถือและศักดิ์ศรีของ คนเรานัน้ เริม่ ทีส่ จั จะนีแ่ หละ คนทีม่ สี จั จะและรักษาสัจจะเท่านัน้ จึงจะน่าเชื่อถือและมีศักดิ์ศรีพอที่จะให้ความไว้วางใจได้ คนที่ขาดสัจจะ ไม่ซื่อสัตย์แม้แต่กับคู่ครองของตัวเอง จะไปซื่อสัตย์ต่อคนนั้นก็คงยาก จะไปไว้ ใจเขาได้อย่างไร
ทุกแห่งหนเขาถือกันมาตลอดว่าเป็นเรื่องร้ายแรงมากทีเดียว กับการที่ ไม่รักเดียวใจเดียว แต่ ไปปันใจปันตัวให้กับคนอื่น ขอโทษครับ ผมมีแฟนแล้วครับ หล่อจัง
Honour Sympathy
(ฮอเนอร์) (ซิมพะธิ)
ขอเบอร์หน่อย ได้ไหมคะ
เกียรติยศ, ศักดิ์ศรี ความเห็นอกเห็นใจ
บริษัท สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำกัด
25