พุทธมนต์คำกลอน

2

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZ±Ú²â¹

คำนำสำนักพิมพ

หนั ง สื อ พุ ท ธมนต ค ำกลอน ที่ ท า นกำลั ง ถื อ อยู นี้ สำนั ก พิ ม พ เลีย่ งเชียง เพียรเพือ่ พุทธศาสน ไดรบั ความเมตตานุเคราะหจากพระอาจารย ภาสกร ภูริวฑฺฒโน (ภาวิไล) แหงธรรมสถาน มหาวิทยาลัยเชียงใหม (วัดฝายหิน) มอบลิขสิทธิ์เพื่อจัดพิมพเผยแผเปนสมบัติของชาวพุทธ ตั้งแต วันที่ ๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๔๔ โดยการมอบลิขสิทธิ์ในครั้งนี้เปนการมอบ ให เ ปล า ไม มี ค า ตอบแทนใดๆ ทั้ ง สิ้ น ทั้ ง นี้ ก็ เ พื่ อ สานต อ งานเผยแผ พระพุทธศาสนาและสรางประโยชนสุขแกสรรพสัตวทั้งหลายในโลก ๓๑ ภูมิ จึงขออนุโมทนาและกราบขอบพระคุณในกุศลเจตนาของทานพระอาจารย แทนพุทธศาสนิกชนทั่วไปไว ณ ที่นี้ดวย หนังสือเลมนี้ เปนหนังสือที่ทรงคุณคาอยางยิ่ง พุทธศาสนาผานมา ๒๕๕๔ ปยังไมเคยมีปรากฏผูที่ทำหนังสือสวดมนตเปนคำกลอน ทั้งที่เปน บททำวัตรเชา-เย็น, เจ็ดตำนาน, สิบสองตำนาน หนังสือเลมนีน้ บั เปนเลมแรก ของโลก และถือเปนมิติใหมของบทสวดมนตเลยทีเดียว งานเขียนที่เปน รอยกรองนับเปนงานหิน นอยคนนักที่จะทำได เพราะนอกจากจะตองมี ความรูเกี่ยวกับฉันทลักษณแลว ตองมีศิลปในการเลือกใชคำเพื่อถายทอด

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

3

อารมณ ความรูสึก และใหความรูไปพรอมกัน จึงเปนงานยาก และไมคอย มีใครทำ ถึงแมจะมีคนทำแตนอยคนนักที่จะทำไดดี ทานพระอาจารยภาสกรทำใหเราไดตระหนักวา งานที่ทำดวยหัวใจ และความตั้งใจจริง ไมมีอะไรที่ทำไมได และนอกจากทำไดแลวยังทำไดดี มากๆ อีกดวย ทุกบทกลอน ทุกตัวอักษรลวนทรงคุณคาทางกวีภาษา งดงามดวยฉันทลักษณ ถายทอดอารมณความรูสึกใหเพลิดเพลิน เบาสบาย และรูสึกซาบซึ้งในรสอรรถรสธรรม ยังศรัทธาและปญญาใหเกิดขึ้น ในการจัดพิมพครัง้ นีท้ างคณะผูจ ดั ทำไดเพิม่ เชิงอรรถอธิบายคำศัพท และจัดทำเสริมธรรมเพื่อใหความรู และเขาใจในเนื้อหาไดงายและชัดเจนยิ่ง ขึ้ น หวั ง เป น อย า งยิ่ ง ว า หนั ง สื อ พุ ท ธมนต ค ำกลอน เล ม นี้ จั ก เอื้ อ ประโยชนและความสุขแกทานทั้งหลายตามสมควร จิรํ ทิปฺปตุ โลกสฺมึ สมฺมาสมฺพุทฺธสาสนํ ขอพระศาสนาขององคสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจา จงรุงเรืองอยูในโลก ตลอดกาลนาน สำนักพิมพเลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน

4

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZ±Ú²â¹

คำนำสวดมนต บทสวดมนตที่เราพากันสวดสมัยนี้ สวนใหญมาจากพระสูตรใน พระไตรปฎก ซึ่งเปนหลักธรรมที่ควรไตรตรองจดจำ นอมนำใหเกิดปญญา และสิริมงคล ทั้งตัวผูสวดเองและผูไดสดับรับฟง แตปญหาอยูที่บทสวด มนตเหลานีเ้ ปนภาษาบาลี ซึง่ ปจจุบนั มีผฟู ง แลวเขาใจไดไมมากนัก และนับวัน ก็จะลดนอยลง ในประเทศอินเดีย สมัยพุทธกาลภาษาบาลีเปนภาษาพูดของชาว มคธ พระสาวกในสมัยนั้นไดรอยกรองพระสูตรแลวนำมาสวดสาธยาย ซึ่งผู สวดและผูฟงยุคนั้นนอกจากไดรับความรูความเขาใจจากเนื้อหาบทสวด มนตแลว ยังไดรับสุนทรียจากกวีภาษาที่อุดมดวยฉันทลักษณและความ ไพเราะตามแบบวั ฒ นธรรมของชาวอิ น เดี ย ด ว ย ซึ่ ง ถ า เรามี โ อกาสฟ ง ชาวอินเดียยุคนี้ นำบทสวดมนตที่เราใชสวดกันอยูไปรองหรือสาธยายใน ทวงทำนองแบบอินเดีย เราจะพบวาบทสวดมนตที่เราใชสวดกันอยูนั้น แทจริงก็คือบทเพลงที่ไพเราะยิ่งในวิถีวัฒนธรรมของชาวอินเดียนั่นเอง

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

5

ประเทศไทยปจจุบัน เด็กสวนใหญไดรับการศึกษาแผนใหมที่ไมได ใหความสำคัญกับภาษาบาลี เราจึงพบวาเมื่อมีการสวดมนตไหวพระเปน ภาษาบาลี เด็ก หรือแมแตเราเอง ก็จะสงสัยวา สวดไปทำไม เมื่อไมมีใคร เขาใจความหมาย ซึ่งแมแตพระผูทำหนาที่สวดสาธยายเอง จะมีสักกี่รูปที่ เขาใจความหมายของบทสวดมนตที่กำลังสวดอยู ดังนั้น ทำอยางไรเราจึง จะสามารถทำใหลูกไทยหลานไทยไดรับประโยชนจากอรรถรสที่ปรากฏใน บทสวดมนตเหลานั้นอยางเต็มที่ ? นักปราชญทางภาษาหลายทานพยายามแกไขปญหานี้ โดยแปล ความหมายกำกับเอาไวใหผูสนใจไดศึกษาทำความเขาใจ หรือนำมาสวด แปล คือสวดทั้งบาลีและคำแปลไทยสลับกันไป แตผูเขียนคิดวา การสวด สลับกันเชนนั้นใชเวลามากเกินไป และเนื้อความที่แปลก็ไมปะติดปะตอกัน ฉะนั้ น ในเมื่ อ บทสวดมนต ที่ เ ราใช ส วดกั น อยู นี้ ล ว นเป น คำฉั น ท ห รื อ รอยกรองในภาษาบาลี เปนวัฒนธรรมแบบอินเดีย ทำไมเราไมเอาคำแปล ของบทสวดมนตเหลานั้นมารอยกรองเปนบทกลอนในภาษาไทยใหเปน รูปแบบที่พวกเราคุนเคยกันบาง

6

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZ±Ú²â¹

ดวยเหตุนี้ ผูเขียนจึงมีอุตสาหะ นำเอาคำแปลของบทสวดมนต ทำวัตรเชาเย็น เจ็ดตำนาน สิบสองตำนาน และบทสวดมนตอื่นๆ ซึ่งเปนที่ นิยม เชน ชัยมงคลคาถาและคาถาชินบัญชร มาประพันธเปนคำกลอนชุดนี้ โดยมีกุศลเจตนา เพื่อใหผูที่มีเวลานอยหรือไมคอยเขาใจในภาษาบาลี สามารถนำมาสวดสาธยาย ใหไดทั้งความหมาย อรรถรส และสุนทรีย ของ บทสวดมนต ใ นพระพุ ท ธศาสนา อั น จะเป น การจรรโลงหลั ก ธรรมใน พระพุทธศาสนาใหเขาถึงประชาชนในวงกวาง ซึ่งผูเขียนไดพยายามอยาง ที่สุดที่จะรักษาเนื้อความในบทสวดมนตภาษาบาลีของเดิมไวไมใหบกพรอง ขอใหอานิสงสในการประพันธบทสวดมนตคำกลอนครั้งนี้ จงเปน พลวป จ จั ย ให ข า พระพุ ท ธเจ า พร อ มด ว ยบิ ด ามารดา ครู บ าอาจารย ญาติมิตรสหาย เจากรรมนายเวร และบุคคลอันเปนที่รักทั้งหลาย ทั้งใน อดีตและปจจุบนั ตลอดจนพรหมเทพเทวดา เพือ่ นมนุษย สรรพสัตว สรรพวิญญาณทั้งหลายทั้งปวง ทั่วโลก ทุกภพทุกภูมิ จงมีปญญาพาตนใหพน ทุกข ถึงซึ่งพระนิพพานอันเปนบรมสุข ในชาติปจจุบัน โดยเร็วพลันเทอญ

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

7

อนึ่ ง บทสวดมนต ฉ บั บ คำกลอนนี้ ผู เ ขี ย นได รั บ ความเมตตา สอบทานชี้ แ นะอย า งเอาใจใส จากครู บ าอาจารย ผู มี พ ระคุ ณ หลายท า น ทั้งฝายบรรพชิตและฆราวาส มีรายนามดังตอไปนี้ • พระมหา ดร.ไสว เทวปุโฺ  เจาอาวาสวัดฝายหิน อ.เมือง จ.เชียงใหม • พระอาจารยนพพร อาทิจจฺ วํโส ประธานสงฆ สำนักปฏิบตั ธิ รรม อาทิจฺจวํโส อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม • พระมหา ดร.ไพเราะ ิตสีโล (กฤษณาวดี) ผูอ ำนวยการสำนักสงเสริม พระพุทธศาสนาและบริการสังคม มจร. วัดมหาธาตุฯ กรุงเทพฯ • พระอาจารยเยื้อง โชติาโณ (ปนเหนงเพชร) อาจารยพิเศษ ประจำ มจร. วิทยาเขตเชียงใหม • พระมหาเสนห คมฺภรี ปฺโ น.ธ.เอก, ป.ธ.๓ วัดฝายหิน อ.เมือง จ.เชียงใหม • อาจารยสมบูรณ ปนสุวรรณ น.ธ.เอก, ป.ธ.๖, M.A. (ประวัตศิ าสตร โบราณ) อาจารยประจำ มจร. วิทยาเขตเชียงใหม • ดร.แสง ศรศักดา น.ธ.เอก, ป.ธ.๖, พ.ม., พธ.บ., M.Ed., Ph.D. อาจารย ๓ ระดับ ๙ วิทยาลัยพลศึกษา จังหวัดชลบุรี

8

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZ±Ú²â¹

• อาจารยบณ ั ฑิต รอดเทียน น.ธ.เอก, ป.ธ.๔, ศน.บ. (ปรัชญา), M.A. (phil.) อาจารยประจำบัณฑิตวิทยาลัย มจร. วิทยาเขตเชียงใหม • อุบาสิกาเพียงเดือน ธนสารพิพิธ ผูเขียนขอขอบพระคุณเปนอยางสูง และมุทิตาโมทนาสาธุ ในความ เมตตากรุณาของทานครูบาอาจารยทั้งหลายที่ไดกลาวนามมานี้ และทาน อื่ น ๆ ที่ ไ ด มี เ มตตาชี้ แ นะ จนทำให ง านประพั น ธ ชุ ด นี้ ส ำเร็ จ ลุ ล ว งไปได ด ว ยดี และนอกจากนี้ ผู เ ขี ย นต อ งขอโมทนาสาธุ ข อบพระคุ ณ กั บ ท า น อาจารยพรศิลป รัตนชูเดช เปนกรณีพิเศษ ที่มีเมตตามอบภาพวาดลายเสน ที่งดงาม และอนุญาตใหนำมาลงประกอบในการตีพิมพบทประพันธชุดนี้ โมทนาสาธุ โมทนาสาธุ โมทนาสาธุ าตุ จิรํ สตํ ธมฺโม ขอธรรมของสัตบุรุษทั้งหลาย จงธำรงอยูตลอดสิ้นกาลนานเทอญ. พระภาสกร ภูรวิ ฑฺฒโน (ภาวิไล) ผูอ ำนวยการธรรมสถาน มหาวิทยาลัยเชียงใหม (วัดฝายหิน) ๑๙ ตุลาคม ๒๕๔๘

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

สารบัญ

9

บทสวดสรรเสริญพระรัตนตรัย ของพระยาศรีสนุ ทรโวหาร (นอย อาจารยางกูร) ๑) บทสวดสรรเสริญพระพุทธคุณ ๑๖ ๒) บทสวดสรรเสริญพระธรรมคุณ ๑๘ ๓) บทสวดสรรเสริญพระสังฆคุณ ๑๙ บทพุทธชัยมงคล ๒๒ ปุพพภาคนมการ ๒๔ สรณคมนปาฐะ ๒๕ คำอาราธนา ศีล ๕ ๒๖ คำสมาทานศีล ๕ ๒๗

ทำวัตรเชา แปล-คำกลอน บทกราบพระรัตนตรัย ปุพพภาคนมการ พุทธาภิถุติ

๓๑ ๓๓ ๓๔

10

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZ±Ú²â¹

ธัมมาภิถุติ สังฆาภิถุติ รตนัตตยัปปณามคาถาและสังเวคปริกิตตนปาฐะ ธาตุปจจเวกขณปาฐะ ธาตุปจจเวกขณปาฐะคำกลอน ตังขณิกปจจเวกขณปาฐะ พิจารณาปจจัย ๔ คำกลอน ปตติทานะคาถา

๓๙ ๔๑ ๔๔ ๕๙ ๖๐ ๖๓ ๖๔ ๖๖

ทำวัตรเย็น แปล-คำกลอน พุทธานุสสติ พุทธาภิคีติ ธัมมานุสสติ ธัมมาภิคีติ สังฆานุสสติ

๗๖ ๗๙ ๘๔ ๘๖ ๙๑

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

สังฆาภิคีติ นมัสการพระอรหันต ๘ ทิศ อภิณหปจจเวกขณปาฐะ อตีตปจจเวกขณปาฐะ พิจารณาปจจัย ๔ คำกลอน อุททิสสนาธิฏฐานคาถา พรหมวิหารผรณปาฐะ บทพิจารณาสังขาร พุทโธมังคะละ กรวดน้ำแบบพื้นเมือง วันทาหลวง วันทานอย

เจ็ดตำนาน-สิบสองตำนาน บาลี-คำกลอน

ชุมนุมเทวดา ชุมนุมเทวดาคำกลอน

11

๙๔ ๙๙ ๑๐๐ ๑๐๒ ๑๐๓ ๑๐๕ ๑๐๙ ๑๑๒ ๑๑๔ ๑๑๔ ๑๑๕ ๑๑๖ ๑๑๗ ๑๑๘

12

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZ±Ú²â¹

นะมะการะสิ สวดมนต คำกลอน ทธิคาถา นมการสิทธิคาถาคำกลอน สัทำวั มพุตทรเช เธ า-เย็น เจ็ดตำนาน สัมพุทเธคำกลอน สิบสองตำนาน นะโมการะอัฏฐะกะ นโมการอัฏฐกะคำกลอน มังคะละสุตตัง โดย..มงคลสู พระภาสกร ภูริวฑฺฒโน (ภาวิไล) ตรคำกลอน ระตะนะปะริตตัง รตนปริตรคำกลอน กะระณียะเมตตะปะริตตัง กรณียเมตตปริตรคำกลอน ขันธะปะริตตัง ขันธปริตรคำกลอน ฉัททันตะปะริตตัง

๑๒๐ ๑๒๒ ๑๒๔ ๑๒๕ ๑๒๖ ๑๒๗ ๑๒๘ ๑๓๑ ๑๓๔ ๑๔๒ ๑๔๗ ๑๔๙ ๑๕๑ ๑๕๓ ๑๕๔

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

13

ฉัททันตปริตรคำกลอน ๑๕๕ โมระปะริบทสวดมนต ตตัง ๑๕๖ ที่เราพากันสวดสมัยนี้ สวนใหญมาจากพระสูตรในพระ (ภาคเช่ควรไตร า) ตรองจดจำ นอมนำใหเกิดปญญาและ ๑๕๙ ไตรปโมรปริ ฎก ซึต่งรคำกลอน เปนหลักธรรมที (ภาคค่ำ)ไดสดับรับฟง แตปญหาอยูที่บทสวดมนต ๑๖๐ สิริมโมรปริ งคล ทัต้งรคำกลอน ตัวผูสวดเองและผู วัฏฏะกะปะริ ตตัง ซึ่งปจจุบันมีผูฟงแลวเขาใจไดไมมากนัก และนั๑๖๑ เหล านี้เปนภาษาบาลี บวันก็ วัฏอฏกปริ ๑๖๓ จะลดน ยลง ตรคำกลอน ธะชัคคะปะริ ตตัง นเดีย สมัยพุทธกาล ภาษาบาลีเปนภาษาพูดของชาว ๑๖๔ ในประเทศอิ คคปริตรคำกลอน ๑๖๙ซึ่ง มคธธชัพระสาวกในสมั ยนั้น ไดรอยกรองพระสูตร แลวนำมาสวดสาธยาย ๑๗๖ ผูอาฏานาฏิ สวดและผูยะปะริ ฟงยุคตนัตั้นง นอกจากไดรับความรูความเขาใจ จากเนื้อหาบทสวด ๑๘๓ มนตอาฏานาฏิ แลว ยังไดยปริ รับตสุรคำกลอน นทรียจากกวีภาษา ที่อุดมดวยฉันทลักษณ และความ อังคุลิมาละปะริตตังฒนธรรมของชาวอินเดียดวย ซึ่งถาเรามีโอกาสฟ๑๙๑ ไพเราะตามแบบวั งชาว ตรคำกลอนที่เราใชสวดกันอยู ไปรองหรือสาธยายในท ๑๙๒วง อินเดีอัยงคุยุคลิมนีาลปริ ้ นำบทสวดมนต โพชฌังคะปะรินตเดีตังย เราจะพบวาบทสวดมนตที่เราใชสวดกันอยูนั้น แท๑๙๓ ทำนองแบบอิ จริงก็ โพชฌังคปริ ตรคำกลอน ๑๙๕ คือบทเพลงที ่ไพเราะยิ ่งในวิถีวัฒนธรรมของชาวอินเดียนั่นเอง อะภะยะปะริตตัง ๑๙๗

14

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZ±Ú²â¹

อภยปริ ประเทศไทยป ตรคำกลอนจจุบัน เด็กสวนใหญไดรับการศึกษาแผนใหม ที๑๙๙ ่ไมได เทวะตาอุ ยโยชะนะคาถา ๑๙๙น ใหความสำคั ญกับภาษาบาลี เราจึงพบวา เมื่อมีการสวดมนตไหวพระเป เทวตาอุเด็ ยโยชนคาถาคำกลอน ภาษาบาลี ก หรือแมแตเราเอง ก็จะสงสัยวา สวดไปทำไม เมื่อไม๒๐๐ มีใคร ชะยะปะริ ตตัง ซึ่งแมแตพระผูทำหนาที่สวดสาธยายเอง จะมีสัก๒๐๑ เขาใจความหมาย กี่รูปที่ ชยปริตรคำกลอน ๒๐๓ ง เขาใจความหมายของบทสวดมนต ที่กำลังสวดอยู ดังนั้น ทำอยางไรเราจึ มัจะสามารถทำให งคะละโสตถิคาถา ๒๐๕ ลูกไทยหลานไทย ไดรับประโยชนจากอรรถรสที่ปรากฏใน มงคลโสตถิ ๒๐๖ บทสวดมนต เหลาคนัาถาคำกลอน ้นอยางเต็มที่ ? ปะริตตานุนัภกาวะคาถา ๒๐๖ ปราชญทางภาษาหลายทาน พยายามแกไขปญหานี้ โดยแปล ปริตตานุภาวคาถาคำกลอน ๒๐๗ ความหมายกำกั บเอาไว ใหผูสนใจไดศึกษาทำความเขาใจ หรือนำมาสวด บทสวดมนตบพกัิเนศษ แปล คือสวดทั้งบาลีและคำแปลไทยสลั ไป แตผูเขียนคิดวา การสวด ชะยะมั สลับกันงเชคะละคาถา นนั้นใชเวลามากเกินไป และเนื้อความที่แปล ก็ไมปะติดปะต๒๐๘ อกัน มงคลคาถาคำกลอน ฉะนั้นชัยในเมื ่อบทสวดมนตที่เราใชสวดกันอยูนี้ ลวนเปนคำฉันทหรื๒๑๐ อรอย คาถาเงิ นลาน ๒๑๕ กรองในภาษาบาลี เปนวัฒนธรรมแบบอินเดีย ทำไมเราไมเอาคำแปลของ พระคาถาชิ ญชร บทสวดมนตนบัเหล านั้น มารอยกรองเปนบทกลอนในภาษาไทย ใหเ๒๑๖ ปนรูป บัญชรคำกลอน ๒๑๙ แบบทีพระคาถาชิ ่พวกเราคุนนเคยกั นบาง

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

15

ดวยเหตุนี้ ผูเขียนจึงมีอศาสนพิ ุตสาหะธี นำเอาคำแปลของบทสวดมนต ทำวั ตรเชาเย็น เจ็ดธตำนาน สองตำนาน เปนที่ คำนำถวายดอกไม ูปเทียน วัสินบมาฆบู ชา และบทสวดมนตอื่นๆ ซึ่ง๒๒๑ นิยม มาฆบู เชน ชัชยาคำกลอน มงคลคาถาและคาถาชินบัญชร มาประพันธเปนคำกลอนชุ ดนี้ ๒๒๓ โดยมี กุศลเจตนา ธเพื คำนำถวายดอกไม ูปเที่อให ยนผูทวันี่มวิีเสวลาน าขบูชอาย หรือไมคอยเขาใจในภาษาบาลี ๒๒๔ สามารถนำมาสวดสาธยาย  ของ วิสาขบูชาคำกลอน ใหไดทั้งความหมาย อรรถรส และสุนทรีย๒๒๗ บทสวดมนต ในพระพุ อันจะเปนชการจรรโลงหลั กธรรมในพระพุ คำนำถวายดอกไม ธูปทเทีธศาสนา ยน วันอาสาฬหบู า ๒๓๐ทธ ศาสนาอาสาฬหบู ในเขาถึชงประชาชนในวงกว าง ซึ่งผูเขียนไดพยายามอยางที่สุด๒๓๒ ที่จะ าคำกลอน รัธักมษาเนื มะจัก้อกัความในบทสวดมนต ปปะวัตตะนะสุตตัง ภาษาบาลีของเดิมไวไมใหบกพรอง ๒๓๔ ขอใหกรคำกลอน อานิสงสในการประพันธบทสวดมนตคำกลอนครั้งนี้ จงเป ธรรมจั ๒๔๕น พลวป จ จั ยอให พระพุ ท ธเจ า พร อ มด ว ยบิ ด ามารดา ครู บ าอาจารย ประกาศให โหสิข กา รรม ๒๕๔ ญาติ มิตรสหาย บเจาท ากรรมนายเวร และบุคคลอันเปนที่รักทั้งหลาย ๒๕๘ ทั้งใน บทสวดคาถาโพธิ อดีตและปจจุบัน ตลอดจนพรหมเทพเทวดา เพื่อนมนุษย สรรพสัตว สรรพ วิญญาณทั้งหลายทั้งปวง ทั่วโลก ทุกภพทุกภูมิ จงมีปญญาพาตนใหพน ทุกข ถึงซึ่งพระนิพพานอันเปนบรมสุข ในชาติปจจุบัน โดยเร็วพลันเทอญ อนึ่ง บทสวดมนตฯ ฉบับคำกลอนนี้ ผูเขียนไดรับความเมตตา

16

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZ±Ú²â¹

สอบทานชี้แนะอยางเอาใจใส จากครูบาอาจารยผูมีพระคุณหลายทาน ทั้ง บทสวดสรรเสริญพระรัตนตรัย ฝายบรรพชิตและฆราวาส ดังมีรายนามดังตอไปนี้ บทประพัเทวปุ นธภาคร ของ ดฝายหิน อ.เมือง จ.

• พระมหา ดร.ไสว โฺ ญอยกรอง เจาอาวาสวั พระยาศรีสุนทรโวหาร (นอย อาจารยางกูร) เชียงใหม • พระอาจารย นพพร อาทิจฺจญวํโพระพุ ส ประธานสงฆ ๑) บทสวดสรรเสริ ทธคุณ สำนักปฏิบัติ ธ ร ร ม อาทิ งใหม อมกัน) ÀФÐÇÒ (¹Ó)จจฺ วํโส อ.เชี ÍÔµยÔ»งดาว âÊ จ.เชี (รับยและสวดพร ÍÐÃÐËѧ ดร.ไพเราะ ÊÑÁÁÒÊÑÁ¾Øฐิ·ต⸠ªªÒ¨ÐÃгÐÊÑ »˜ ¹â¹ สำนัก • พระมหา สีโล ÇÔ(กฤษณาวดี ) ผูอ Áำนวยการ Ðâµ âÅ¡ÐÇÔก·ารสั Ù ÍÐ¹Ø µÐâÃดมหาธาตุ »Ø ÃÔ Ê Ð·ÑฯÁกรุ ÁÐÊÒÃÐ¶Ô สงเสริมพระพุÊØท¤ธศาสนาและบริ งคม µมจร.วั งเทพฯ ÊÑ µ ¶Ò à·ÇÐÁÐ¹Ø ÊÒ¹Ñ ·â¸นเหนÀФÐÇÒµÔ • พระอาจารย เยื้อง Êโชติ ญ§าโณ¾Ø(ป งเพชร) .อาจารยพิเศษ (¹Ó) มจร.ͧ¤ ã ´¾ÃÐÊÑยÁงใหม ¾Ø·¸ (รับพรอมกัน) ÊØ ÇÔ ÊØ · ¸ÐÊÑ ¹ ´Ò¹ ประจำ วิทยาเขตเชี µÑ ´ ÁÙ Å à¡ÅÊÁÒÃñ º‹ ÁÔËÁ‹ ¹ ÁÔ Ë ÁͧÁÑ Ç • พระมหาเสนห คมฺภีรปฺโญ น.ธ.เอก ป.ธ. ๓ วัดฝายหิน อ. ˹Öè §ã¹¾ÃзÑ·‹Ò¹ ¡çàºÔ¡ºÒ¹¤× Í ´Í¡ºÑ Ç เมือง จ.เชียงใหม ÃÒ¤Õ º‹ ¾Ñ¹¾ÑÇ ÊØÇФ¹¸Ð¡Ó¨Ã • อาจารยสมบูรณ ปนสุวรรณ น.ธ.เอก ป.ธ. ๖ M.A. (ประวัตศิ าสตร ๑ เกลสมารอาจารย อานวา กะ-เหลด-มาน เลส + มาร : มารคือกิเลส โบราณ) ประจำ มจร.วิมาจากคำว ทยาเขตเชีา ยกิงใหม

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

17

ã ´»ÃСͺ´Œ Ò´Ñ § ÊҤà •Í§¤ ดร. แสง ศรศัÇÂก ดา น.ธ. ¾ÃСÃØ เอก, ³ป.ธ. ๖, พ.ม., พธ.บ., â»Ã´ËÁÙ ‹»ÃЪҡà ¹ ´Òà M.Ed.,Ph.D. อาจารย ๓ ระดับ ๙ วิทยาลัยÁÐÅÐâͦРพลศึกษา จัñง¡Ñหวั ดชลบุรี é ÊØ ¢ à¡ÉÁÈÒ¹µ อาจารย บั ณ¡ฑิ¢ ต รอดเที ยáÅÐªÕ น น.ธ.เอก, •ªÕé·Ò§ºÃÃà·Ò·Ø ป.ธ.๔, ศน.บ. ªÕ é · Ò§¾Ãйľҹ ÍÑ ¹ ¾Œ ¹ âÈ¡ÇÔ â ¤ÀÑ Â วิทยาเขต (ปรัชญา), M.A. (phil.) อาจารยประจำบัณò ฑิตวิทยาลัย มจร. ¾ÃŒ Í ÁàºÞ¨Ð¾Ô¸¨Ñ¡ÉØ ¨ÃÑÊ ÇÔ Á ÅãÊ เชียงใหม àËç ¹ à赯 ·Õèã¡ÅŒä¡Å ¡çਹ¨º»ÃÐ¨Ñ ¡ É ¨ ÃÔ § •¡Ó¨Ñอุ´บ¹éาสิÓã¨ËÂÒº กาเพียงเดือน ธนสารพิÊÑพ¹ิธ´Ò¹ºÒ»áË‹§ªÒÂËÞÔ§ ผูÊÑเµขีÇ ยâนขอขอบพระคุ ง และมุทิตาโมทนาสาธุ Å¡ä´Œ¾Ö觾ԧ ณเปนอยางสูÁÅкһºÓà¾ç Þ ºØ Þ ในความ เมตตากรุ¢ŒณҢͻÃгµ¹Œ าของทานครูÍบÁาอาจารยทั้งหลายที ่ไดกÒºÑล§า¤Á¤Ø วนามมานี ÈÔÃÐà¡ÅŒ ³ ้ และทาน · ¸Ð¡ÒÃØ ÂÐÀÒ¾¹Ñ ÃÑ ¹ ´Ã. จลุลวงไป อื่นๆ ที่ไดÊÑมÁีเ¾Øมตตาชี ้แนะ³-จนทำใหงานประพั นธชุดนีé¹้ ¹Ôสามารถสำเร็ (กราบ) ไดดวยดี และนอกจากนี้ ผูเขียนตองขอโมทนาสาธุขอบพระคุณ กับทาน ๑ โอฆะ แปลวา หวงน้ำใหญ หมายถึง วัฏสงสาร การเวียนวายตายเกิดในภพภูมติ า งๆ ตามอำนาจ อาจารย ลปวิบรัากตนชูเดช เปนกรณีพิเศษ ที่มีเมตตามอบภาพวาดลายเสน ของกิเลสพรศิ กรรม ๒ แปลวา ญ ผูม าตให ดี วงตา ม๕ าลงประกอบในการตี อยาง คือ มังสจักษุ ตาเนือ้ , พ ทิพิ มยจัพกบษุ ทประพั ตาทิพย, ปนญธญาจั ที่ งเบญจพิ ดงามธจักษุและอนุ ชุ ดกนีษุ้ พระปญญา, พุโมทนาสาธุ ทธจักษุ ตาที่ทำให ทรงรูอัธยาศัยและอุปนิสัยของเวไนยสัตว, สมันตจักษุ คือ โมทนาสาธุ โมทนาสาธุ สัพพัญุตญาณ ญาณหยั่งรูธรรมทุกประการ ฐาตุ จิรํ สตํ ธมฺโม

18

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ขอธรรมของสัตบุญ รุษพระธรรมคุ ทั้งหลาย ณ ๒) บทสวดสรรเสริ

(¹Ó)

จงธำรงอยู ตลอดสิ้นกาลนาน เทอญ. Êî Ç Ò¡¢Òâµ (รับและสวดพรอมกัน) ÀФÐÇÐµÒ ¸Ñ ÁâÁ

ÊÑ ¹ ·Ô ¯ °Ôâ¡ ÍСÒÅÔâ¡ àÍËÔ»˜ÊÊÔâ ¡ âͻйÐÂÔ â ¡ »˜ ¨ ¨Ñ µ µÑ§ àǷԵѾ⾠ÇÔÞ ÙËÕµÔ. พระภาสกร ภูริวฑฺฒโน (ภาวิไล) (¹Ó) ¸Ñ Á ÁФ×ͤسҡà (รับพรอมกัน) Ê‹ Ç ¹ªÍºÊÒ·Ã ผู´Øอ¨ำนวยการธรรมสถาน ´Ç§»ÃзջªÑªÇÒÅ มหาวิทยาลัยเชียงใหม (วัดฝายหิน) ๑๙ ตุลาคม ๒๕๔๘ ʋͧÊÑµÇ Êѹ´Ò¹ áË‹ § ͧ¤ ¾ÃÐÈÒÊ´Ò¨ÒàÊÇ‹ Ò §¡ÃШ‹Ò§ã¨Á¹ สารบัญ ¸ÃÃÁã´ñ¹Ñºâ´ÂÁÃä¼Å ໚ ¹ á»´¾Ö § ÂÅ áÅÐà¡Œ Ò ¡Ñ º·Ñ駹ľҹ คำนำ สวดมนต ฯ ÊÁÞÒâÅ¡ÍشþÔÊ´Òà ÍÑ ¹ ÅÖ ¡âÍÌÒà บทสวดสรรเสริ ญ พระรั ต นตรั ย ¾Ô ÊØ · ¸Ôì ¾Ô à ÈÉÊØ¡ãÊ

พระยาศรีสุนทรโวหาร (นอย อารยางกูร) ๑ ธรรมใดในที ่นี้หมายถึง โลกุญตรธรรม คือ ณมรรค ๔ ไดแก โสดาปตติมรรค สกทาคามิมรรค ๑) บทสวดสรรเสริ พระพุ๙ทธคุ อนาคามิมรรค อรหัตมรรค, ผล ๔ ไดแก โสดาปตติผล สกทาคามิผล อนาคามิผล อรหัตผล ๑ รวมเปน ๘ นับนิพพานอีก ๑ เปน ๙

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

๒) บทสวดสรรเสริ ÍÕ ¡ ¸ÃÃÁµŒ¹ญ·Ò§¤ÃÃäÅ พระธรรมคุณ

19

¹ÒÁ¢¹Ò¹¢Ò¹ä¢

»¯Ô ºÑ µÔ » ÃÔÂѵÔ໚¹Êͧ ñ ¤× Í ·Ò§´Óà¹Ô ´Ø¨¤Åͧ ãËŒ Å‹ Ç §ÅØ » ͧ ๓) บทสวดสรรเสริ ญ¹พระสั งฆคุณ ÂÑ §âÅ¡ÍØ ´Ãâ´ÂµÃ§ ๓ ¢Œ Ò ¢Íâ͹͋͹ÍصÁ§¤ ¹º¸ÃÃÁ¨Ó¹§ บทพุทธชัยมงคล บทสวดพุทธชัยมงคล (ของเกา) ´Œ Ç Â¨Ô µ áÅСÒÂÇÒ¨Ò. (กราบ)

๒

๔ ปุพพะภาคะนะมะการะ ๓) บทสวดสรรเสริญพระสังฆคุณ ๕ สะระณะคะมะณะปาฐะ (¹Ó) ÊØ » Ð¯Ô »˜ ¹â¹ (รับและสวดพรอมกัน) ÀФÐÇÐâµ ÊÒÇСÐÊÑ §â¦ ๕ ÍØ ªØ » Ð¯Ô »˜¹â¹ ÀФÐÇÐâµ ÊÒÇСÐÊÑ §â¦ ÞÒÂÐ»Ð¯Ô »˜¹ลâ¹๘) ÀФÐÇÐâµ ÊÒÇСÐÊÑ §â¦ คำอาราธนา ศีล ๕ (ศี ÊÒÁÕ ¨Ô » ЯԻ˜¹â¹ ÀФÐÇÐâµ ÊÒÇСÐÊÑ §â¦ ๖ ÂзÔล·Ñ §๕ ¨ÑµµÒÃÔ »ØÃÔÊÐÂØ¤Ò¹Ô Íѯ °Ð »Ø ÃÔ Ê Ð»Ø ¤ ¤ÐÅÒ คำสมาทานศี ๖ ๑ ดุจคลอง อานวา ดุด-จะ-คลอง คำอาราธนาพระปริ ตร

20

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

๗àÍÊÐ ÀФÐÇÐâµ ÊÒÇСÐÊѧ⦠ÍÒËØà¹Ââ »ÒËØà¹Ââ ·Ñ¡¢Ôà³Ââ ÍÑÞªÐÅÔ ¡ ÐÃÐ³Õ â ÂตÍÐ¹Ø µµÐÃѧ »ØÞÞѡࢵµÑ§ âÅ¡Ñ Ê ÊÒµÔ . คำอาราธนาพระปริ ร คำกลอน ๗ (¹Ó) ʧ¦ ã ´ÊÒÇ¡ÈÒÊ´Ò คำอาราธนาธรรม ๗ (รับพรอมกัน) ÃѺ»¯ÔºÑµÔÁÒ áµ‹ Í §¤ Ê Áà´ç¨ÀФÐÇѹµ คำอาราธนาธรรม คำกลอนñ(ของเกา) ๘ àËç ¹ ᨌ§¨µØÊѨ àÊÃ稺ÃÃÅØ · Ò§·Õè ÍÑ ¹ คำถวายขÃÐ§Ñ าวพระพุ ท ธ ๘ º áÅдѺ·Ø¡¢ ÀÑ คำลาขาวพระพุ ทธ ¨¾ÃмÙ๘ŒµÃÑʵÃÑÂò »˜ Þ ÞÒ¼‹ Í §ãÊ â´ÂàÊ´ç คำถวายสัÊÐÍÒ´áÅлÃÒÈÁÑ งฆทาน (สามัญ) ÇËÁͧ๙ º‹ ÁÔ Å Ó¾Í§ คำแปล ๙ àËԹˋҧ·Ò§¢ŒÒÈÖ¡»Í§ บทกรวดน้´ŒÇำ¡ÒÂáÅÐÇÒ¨Ò㨠แบบยอ คำกลอน (ของเกา) ๙ ໚ ¹ à¹×é ͹ҺØ๑๐ ÞÍѹä¾ÈÒÅá´‹ â Å¡Ñ Â บทสวดแผเมตตา áÅÐà¡Ô ¾Ô ºÙžٹ๑๐¼Å แผเมตตาให แกต´นเอง แผเมตตาใหแกคนทั่วไป ๑๐ ๑ทำวัตรเชาบาลี-คำกลอน จตุสัจ มาจากคำวา จตุ (๔) + สัจ (ความจริง) ความจริง ๔ ไดแก ทุกข สมุทัย นิโรธ มรรค ๒ พระผู ตรัสตรัยตหมายถึ คำบู ชาพระรั นตรัยง พระพุ๑๑ทธเจาผูตรัสรูหรือตรัสบอกธรรม ๓ คือ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

ปุพพภาคนมการ ๑๓ ñ ÊÁÞÒàÍÒÃʷȾŠพุทธาภิถÍ๡¨Ð¹Ñ ุติ ๑๓ ºàËÅ×͵ÃÒ ธัมมาภิถุติ ¢Œ๑๔Ң͹ºËÁÙ‹¾ÃÐÈÃÒสังฆาภิถ¹Øุต¤ิ س๑๕»ÃдبÃӾѹ ´Œ Ç Âà´ªºØÞ๑๖ ¢ŒÒÍÀÔÇѹ· รตนัตตยัปปณามคาถา à á¹ÔÃѵÔÈ๑๘ Ñ สังเวคปริÍØก´ิตÁ´Ô ตนปาฐะ ¨§ª‹ Ç¢¨Ñ´â¾ÂÀÑ ธาตุปจจเวกขณปาฐะ ๒๒ ¨§´Ñ º áÅСÅѺàÊ×èÍÁÊÙÞ. ธาตุปจจเวกขณปาฐะคำกลอน ๒๓ ตังขณิกปจจเวกขณปาฐะ ๒๕ พิจารณาปจจัย ๔ ๒๖ ปตติทานะคาถา ๒๗

21

ÁÕ ¤Ø ³ ͹¹µ ¾¡ ò·Ã§¤Ø ³ Ò¾ÃÐäµÃÃÑ µ ¹ ÍÑ ¹

(กราบ)

ÍÑ ¹ µÃÒÂã´ã´

ทำวั ๑ ตรเย็นบาลี-คำกลอน เอารสทศพล แปลวา บุตรของพระทศพล มาจากคำวา โอรส (บุตร) + ทศพล (ผูม กี ำลังญาณ ๑๐ คำบู ชาพระรั ๒๙ หมายถึ ง พระพุตนตรั ทธเจาย) ๒ แปลวา ผูฟงคำสั๓๑ ่งสอนและปฏิบัติตาม ตรงกับคำวา สาวก ปุพพระศราพก พภาคนมการ

22

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

พุทธานุสสติ ๓๑ บทพุทธชัยมงคล พุทธาภิคีติ ๓๒ ธัมมานุสสติ ๓๔ (นำ) ¾ÒËØ § (รับพรอมกัน) ÊÐËÑ Ê ÊÐÁÐÀÔ ¹Ô Á ÁÔ µ ÐÊÒÇØ ¸Ñ ¹ µÑ § ธั¤îมÃÕàมาภิ ค ีติ ๓๔ Á¢ÐÅѧ ÍØ·ÔµÐâ¦ÃÐÊÐàʹÐÁÒÃѧ ·Ò¹Ò·Ô¸ÑÁÁÐÇÔ¸Ô¹Ò ªÔµÐÇÒ ÁعԹⷠสสติ ๓๖ µÑสัง¹ฆานุ ൪ÐÊÒ ÀÐÇÐµØ àµ ªÐÂÐÊÔ·¸Ô¹Ô¨¨Ñ§ Ï สังฆาภิคีติ ๓๗ »Ò§àÁ×è Í ¾ÃÐͧ¤ (นำ) นมัสการพระอะระหั นต ๘ ทิ»ศÐÃÐÁÐ¾Ø ๓๙ ·- (รับพรอมกัน) ¸ÐÇÔÊØ·¸ÐÈÒÊ´Ò ÃÙŒ Í Ð¹Ø µ µÐÃÐÊÁÒ¸Ô ³ â¾¸Ô ºÑ Å ÅÑ § ¡ อะตีตµÃÑ ะปÊจจะเวกขะณะวิ ธี ๔๑ ¢Ø ¹ ÁÒÃÊÐËÑÊÊоÐËØñ¾ÒËØ ÇÔ ª Ò òÇÔ ªÔ µ ¢ÅÑ § พิจารณาปจจัย ๔ ๔๒ ¢Õè ¤Õ ÃÔ à Á¢ÐÅлÃзѧ ¤ªÐàËÕé  Á¡ÃÐàËÔ Á ËÒÞ อุททิสสนาธิ ฏ ฐานคาถา ๔๓ áÊÃŒ § àÊ¡ÊÃÒÇظлÃдÔÉ° ¡ÅÐ¤Ô ´ ¨ÐÃ͹ÃÒÞ พฺรหฺมÃØวิÁห¾Å¾ËžÂØ ารผรณปาโฐËлҹ ๔๕ ¾ÃÐÊÁØ · ·Ð¹Í§ÁÒ พุทโธ มังคะละสัมภูโต ๔๖ กรวดน้ำแบบพื้นเมือง ๔๗ ๑ สสพหุ แปลว วั๒ นสหัทาหลวง ๔๘า มีแขนหนึ่งพัน มาจากคำวา สหัสสะ (พัน) + พาหุ (แขน) พาหุวิชา แปลวา มีวิชามาก มาจากคำวา พหูหรือพาหู (มาก) + วิชา (ความรู) วันทานอย ๔๘

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

ËÇÑ § à¾×èͼ¨ÞÇÃÐÁعԹ¾ÃлÃÒº¾ËžÂØ ËÐÁÒเจ็ดตำนาน-สิ บสองตำนาน บาลี -คำกลอน ¾ÃзȾŠชุมนุมเทวดา´ŒÇÂà´ªÐͧ¤ ๔๙ ¸Ñ ÁÁÐÇÔ ¸Ô¡ÙÅ ๕๐ ชุมนุ·Ò¹Ò·Ô มเทวดา คำกลอน ¨ÐÇÐ¨Ð¹Ò นะมะการะสิท´ŒธิÇคÂà´ªÐÊÑ าถา ¨๕๑ ¢Í¨§¹Ô ¡Ã¾ÅÐÊÂÒÁ นมการสิ¶Öท§áÁŒ ธิคาถา คำกลอน ๕๒ ¨ÐÁÕÍÃÔÇÔàÈÉ สัมพุทเธ¢Íä·Â¼¨Þ¾Ô ๕๓ ªÔµÐ¼ÅÒÞ

·ÐÊØ ªÔ ¹ ÐÃÒªÒ ÃÐàÁÅ× Í §ÁÅÒÂÊÙ Þ ÊØ ÇÔ Á ÅÐ侺٠Š ª¹Ð¹Œ Í ÁÁâ¹µÒÁ áÅйÁÒÁÔ Í §¤ Ê ÒÁñ ª¹ÐÊÔ · ¸Ô ·Ø ¡ ÇÒà ¾ÅÐà´ªÐà·Õ  ÁÁÒà ÍÃÔ á ÁŒ ¹ ÁØ ¹Ô ¹ ·Ã.

สัมพุทเธ คำกลอน ๕๔ นะโมการะอัฏฐะกะ ๕๕ (กราบ) นโมการอัฏฐกะ คำกลอน ๕๕ มังคะละสุตตัง ๕๗ มงคลสูตร คำกลอน ๕๙ ระตะนะปะริตตัง ๖๑ ๑ ๖๖า นอบนอม, องคสาม หมายถึง พระรัตนตรัย ร คำกลอน นมามิรตนปริ อานวาตนะ-มา-มิ เปนคำบาลีแปลว กะระณียะเมตตะปะริตตัง ๗๑

23

24

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

กรณียเมตตปริตร คำกลอน ๗๒ ขันธะปะริตตัง ๗๔ ปุพพภาคนมการ ขันธปริตร คำกลอน ๗๕ ฉั(หั ททันนทะตะปะริ มะยัตงตัพุง ทธัสสะ๗๖ภะคะวะโต ปุพพะภาคะนะมะการัง กะโรมะ เส.) ฉัททันตปริตร คำกลอน ๗๖ ¹ÐâÁ µÑ Ê ÊÐ ÀФÐÇÐâµ ÍÐÃÐËÐâµ ÊÑ Á ÁÒÊÑ Á ¾Ø · ¸Ñ Ê ÊÐ. โมระปะริ¹ÐâÁ ตตัง µÑÊÊÐ ÀФÐÇÐâµ ÍÐÃÐËÐâµ ÊÑÁÁÒÊÑÁ๗๗ ¾Ø · ¸Ñ Ê ÊÐ. โมรปริ ต ร คำกลอน (ภาคเช า ) ๗๘ ¹ÐâÁ µÑ Ê ÊÐ ÀФÐÇÐâµ ÍÐÃÐËÐâµ ÊÑ Á ÁÒÊÑ Á ¾Ø · ¸Ñ Ê ÊÐ. โมรปริตร คำกลอน (ภาคค่ำ) ๗๙ วัฏฏะกะปะริตตังขอนอบน๘๐ อม พระผูมี พระภาคเจา วัฏฏกปริตรองค คำกลอน เหนือเกลา ๘๑ไกลกิเลส เหตุทุกขเข็ญ ธะชัคคะปะริตตังตรัสรู ๘๓ ชอบล้ำ ธรรมบำเพ็ญ ธชัคคปริตรสงบเย็ คำกลอน ๘๖เปนมิ่งขวัญ อนันตคุณ. น อาฏานาฏิยะปะริตตัง ๙๑ อาฏานาฏิยปริตร คำกลอน(ว๙๖า ๓ จบ) อังคุลิมาละปะริตตัง ๑๐๑

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

25

องคุลิมาลปริตร คำกลอน ๑๐๑ สรณคมนปาฐะ โพชฌังคะปะริตตัง ๑๐๒ โพชฌงคะปริตร คำกลอน ๑๐๓ ¾Ø ·ต¸Ñ §ตังÊÐÃÐ³Ñ อะภะยะปะริ ๑๐๕ § ¤Ñ¨©ÒÁÔ. ¸ÑÁÁѧ ÊÐÃгѧ ¤Ñ¨©ÒÁÔ. Êѧ¦Ñ§ ÊÐÃÐ³Ñ § ¤Ñ ¨ ©ÒÁÔ. เทวะตาอุยโยชะนะคาถา ๑๐๖ ·Ø µÔ ÂÑ Á » ¾Ø·¸Ñ§ ÊÐÃгѧ ¤Ñ¨©ÒÁÔ. ·Ø µÔ ÂÑ Á » ¸Ñ Á ÁÑ § ÊÐÃÐ³Ñ § อภยปริ ตร คำกลอน ๑๐๖ ¤Ñ¨ ©ÒÁÔ . ·Ø µÔ ÂÑ Á» Êѧ¦Ñ§ ÊÐÃгѧ ¤Ñ¨©ÒÁÔ . เทวตาอุ ๑๐๗. µÐµÔÂÑÁ» ¸ÑÁÁѧ µÐµÔยÂโยชนคาถา Ñ Á » ¾Ø·¸Ñ§ คำกลอน ÊÐÃгѧ ¤Ñ¨©ÒÁÔ ชะยะปะริ ๑๐๙. µÐµÔÂÑÁ» Êѧ¦Ñ§ ÊÐÃгѧ ¤Ñ¨©ÒÁÔ. ÊÐÃÐ³Ñ § ตตั¤Ñง¨ ©ÒÁÔ ชยะปริตร คำกลอน ๑๑๐ มงคลโสตถิ ขาพเจคาาถาถึงพระพุท๑๑๓ ธ สุดมิ่งขวัญ ระลึกมั่น ที่รวมใจ ธงชัยศรี คาถา นำชี คำกลอน ขาพเจมงคลโสตถิ า ถึงพระธรรม วี ๑๑๓ ใหทำดี ละความชั่ว ลางมัวใจ ปริตตานุ ภาวคาถา ขาพเจ า ถึงพระสงฆ๑๑๓ดำรงศาสน ผูฉลาด ธรรมมรรคา สิกขาใส ตตานุแลครั ภาวคาถา ๑๑๔มั่นฤทัย ในไตรรัตน ชัดฤดี. แมครัปริ ้งสอง ้งสาม คำกลอน นิยามชัย พระปริตร และบทสวดมนตอื่นๆ ที่สำคัญ

26

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ชัยมงคลคาถา ๑๑๕ คำอาราธนาศีล ๕ ชัยมงคลคาถา คำกลอน ๑๑๗ คาถาเงินลานÁÐÂÑ๑๒๐ § Àѹàµ, µÔÊÐÃÐ೹РÊÐËÐ, »˜Þ¨Ð ÊÕÅÒ¹Ô ÂÒ¨ÒÁÐ. พระคาถาชิ บัญชร ·ØµÔÂÑ Á » นÁÐÂÑ § Àѹàµ,๑๒๑ µÔÊÐÃÐ೹РÊÐËÐ, »˜Þ¨Ð ÊÕÅÒ¹Ô ÂÒ¨ÒÁÐ. ๑๒๓ ÊÐËÐ, »˜Þ¨Ð ÊÕÅÒ¹Ô ÂÒ¨ÒÁÐ. µÐµÔÂชิÑ Áน» บัญชร ÁÐÂÑคำกลอน § Àѹàµ, µÔÊÐÃÐ೹Рคำนำถวายดอกไมธูปเทียน วันมาฆบูชา ๑๒๕ มาฆบูชา คำกลอน ๑๒๖ ขาแต ทาน ผูเจริญ อัญเชิญโปรด คำนำถวายดอกไมศีลธไพโรจน ูปเทียน วัสมาทาน นวิสาขบูชสำราญผล า ๑๒๗ แกปวงขา รักษาไว วิสาขบูชา คำกลอน ๑๒๙ชัยมงคล ครองใจ ใหชาเบิกบาน คำนำถวายดอกไมเปธนูปมณฑล เทียน วัคุนมอาสาฬหบู ๑๓๑ อีกทั้งไตร ๑๓๓ สรณคมน อุดมเดช อาสาฬหบูชา คำกลอน บเทวษตรทวีสุข ๑๓๕ เกษมศานต ธัมมะจักกัปปะวัตดัตะนะสู แมครั้งสอง และสามพรอม นอมสัมภาร ธรรมจักร คำกลอน ๑๔๓ สมาทาน รับศีลหา อารามใจ. ประกาศใหอโหสิกรรม ๑๕๑ บทสวดคาถาโพธิบาท ๑๕๓

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

27

คำสมาทานศีล ๕ »Ò³ÒµÔ»ÒµÒ àÇÃÐÁÐ³Õ ÍзԹ¹Ò·Ò¹Ò àÇÃÐÁÐ³Õ ¡ÒàÁÊØ ÁÔ¨©Ò¨ÒÃÒ àÇÃÐÁÐ³Õ ÁØÊÒÇÒ·Ò àÇÃÐÁÐ³Õ ÊØÃÒàÁÃÐÂÐÁѪªÐ»ÐÁҷѯ°Ò¹Ò àÇÃÐÁгÕ

ÊÔ¡¢Ò»Ð·Ñ§ ÊÔ¡¢Ò»Ð·Ñ§ ÊÔ¡¢Ò»Ð·Ñ§ ÊÔ¡¢Ò»Ð·Ñ§

ÊÐÁÒ·ÔÂÒÁÔ. ÊÐÁÒ·ÔÂÒÁÔ. ÊÐÁÒ·ÔÂÒÁÔ. ÊÐÁÒ·ÔÂÒÁÔ.

ÊÔ¡¢Ò»Ð·Ñ§ ÊÐÁÒ·ÔÂÒÁÔ.

ขาพเจา สมาทาน สิกขาบท คือเวนงด การฆาสัตว ตัดปราณเขา ปวงสินทรัพย มิไดให ไมถือเอา ไมอับเฉา ผิดในกาม หยามน้ำใจ ไมมุสา วาจาเท็จ ทำลายสัจจ สติชัด ไมดื่มเหลา เมาเฉไฉ ยาเสพติด พิษรายเห็น เวนหางไกล สีลมัย ใจกายสุข พนทุกขตรม.

28

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZ±Ú²â¹

·ÓÇѵÃàªŒÒ á»Å-¤Ó¡Å͹

บทสวดสรรเสริญพระรัตนตรัย บทนำทำวั ตรเชา บทประพันธภาครอยกรอง ของ â âÊ สÀФÐÇÒ § ÊÑÁÁÒÊÑ พระยาศรี ุนทรโวหาร ÍÐÃÐËÑ (นอย อารยางกู ร) Á¾Ø·â¸, พระผูม พี ระภาคเจานัน้ พระองคใด, เปนพระอรหันต, ดับเพลิงกิเลส เพลิงทุกขสนิ้ เชิง, ตรัสรูช อบไดโดยพระองคเอง, Êî๑)ÇÒ¡¢Òâµ à¹РÀФÐÇÐµÒ บทสวดสรรเสริ ญพระพุทธคุณ¸ÑÁâÁ, พระธรรมเปนธรรมทีพ่ ระผูม พี ระภาคเจาพระองคใด ตรัสไวดแี ลว, ÊØ(นำ) »Ð¯Ô »˜ ¹อิâ¹ ÀФÐÇÐâµ §â¦, ติป โสÂÑÊ(รัÊÐบและสวดพร อมกันÊÒÇСÐÊÑ ตอไป) ภะคะวา ม พี ระภาคเจมปาพระองค อะระหัง พระสงฆ สัมมาสัสมาวกของพระผู พุทโธ วิชชาจะระณะสั นโน ใดปฏิบตั ดิ แี ลว, µÑสุคÁะโต ÁÐÂÑ §โลกะวิÀФÐÇÑ ÁÑ §มมะสาระถิ ÊÐÊÑ § ¦Ñ § , ÍÔ à ÁËÔ ÊÑ ¡ ¡ÒàÃËÔ ทู อะนุ¹ µÑต§ตะโร ÊÐ¸Ñ ปุรÁิสะทั ÂжÒÃÐËÑ § ÍÒâû àµËÔ ÍÐÀÔ»ÙªÐÂÒÁÐ, สัตถา เทวะมะนุสสานัง พุทโธ ภะคะวาติ. ขาพเจาทัง้ หลาย ขอบูชาอยางยิง่ , ซึง่ พระผูม พี ระภาคเจาพระองคนนั้ , (นำ) องคใด พระสัมพุทธ (รับพรอมกัน) สุวิสุทธสันดาน พร อ มทั้ ง พระธรรมและพระสงฆ , ด ว ยเครื่ อ งสั ก การะทั้ ง หลาย ตัดมูล เกลสมาร๑ บ มิหมน มิหมองมัว เหลานี้, อันยกขึ้นตามสมควรแลวอยางไร, หนึ่งใน พระทัยทาน ก็เบิกบาน คือดอกบัว

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

29

ÊÒ¸Ø ÀФÐÇÒ ÊبÔÃлÐÃÔ¹Ô¾¾Ø â µ» , ราคี บ â¹พันพัÀÑว¹àµสุวคน-ธกำจร

ขาแตพระองคผูเจริญ, พระผูมีพระภาคเจาแมปรินิพพานนานแลว, ทรงสร างคุา ณกะ-เหลด-มาน อันสำเร็จประโยชน ไวแกขา พเจ าทั้งหลาย, ๑เกลสมาร อานว มาจากคำว กิเลส+มาร : มารคือกิเลส »˜¨ ©Ô Áองค Ò ใªÐ¹ÐµÒ¹Ø ¡ÑÁว»ÐÁÒ¹ÐÊÒ, ด ประกอบด ย พระกรุณา ดังสาคร พระหฤทัยอนุเคราะห แกพวกขาพเจ าอันเปนชนรุนหลัง, โปรดหมูทรงมี  ประชากร มละโอ-ฆะ๑กั นดาร ÍÔàÁ ชี้ทÊÑาง ¡ ¡Òàà ·Ø¤¤ÐµÐ»˜ µ »Ð¯Ô ¤ ¤Ñ ³ ËÒµØ , บรรเทาทุ กข ³³Ò¡ÒÃÐÀÙ และชี้สุข àเกษมศานต ขอพระผูมีพระภาคเจา จงรั ่องสัวิกโยคภั การะอัย นเปนบรรณาการ ชี้ทาง พระนฤพาน อันบพเครื นโศก านี้, ษุ๒จรัส วิมลใส พรอของคนยากทั มเบญ-จพิธจั้งหลายเหล กÍÑÁ ËÒ¡Ñ § ·Õ ¦ ÐÃѵµÑ§ ËÔµÒÂÐ ÊØ¢ÒÂÐ. เห็นเหตุ ที่ใกลไกล ก็เจนจบ ประจักษจริง ขา พเจาทัแห ง้ หลายตลอดกาลนานเทอญ. กำจัเพืดอ่ น้ประโยชน ำใจหยาบและความสุขสัแก นดานบาป งชายหญิง สัตวโลก ไดพึ่งพิง มละบาป บำเพ็ญบุญ ขาขอ ประณตนอม ศิระเกลา บังคมคุณ สัมพุท-ธการุณยภาพนั้น นิรันดร. (กราบ) ๑โอฆะ แปลวา หวงน้ำใหญ หมายถึง วัฏสงสาร การเวียนวายตายเกิดใน

30

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ภพภูมิตางตามอำนาจของกิเลส กรรม วิบาก. บทนำทำวัตรคำกลอน ๒เบญจพิธจักษุ แปลวาโดยผูมพระภาสกร ีดวงตา ๕ภ.อยภูราิวงฑฺฒคือโน มังสจักษุ ตาเนื้อ,ทิพพ ที่ ๒๖กษุกันพระป ยายน ญพ.ศ. ๐๖.๓๐ น. ทรงรูอัธยาศัย จักษุ ตาทิพย,วันปพุญธญาจั ญา,๒๕๔๔ พุทธจัเวลา กษุ ตาที ่ทำให พระผู พระองค ด นตจักษุ ทรงดั เหตุทญาณหยั ุกขเข็ญ ่งรู และอุ ปนิมสีัยพระภาค ของเวไนยสั ตว, ใสมั คือสับพไฟ พัญกิุเลส ตญาณ ตรั สรู เลิกประการ ศล้ำ ธรรมบำเพ็ญ จึงรมเย็น เห็นแจง ประจักษองค ธรรมทุ อีกธรรมใด พระมุนี ตรัสดีแลว อันชี้แนว ปฏิบัติ ขจัดหลง สงฆสาวก เหลาใด ใจมั่นคง ที่ดำรง ปฏิบัติ วัตรดีงาม ๒) บทสวดสรรเสริญพระธรรมคุณ ขาพเจา ทั้งหลาย หมายบูชา นอมวันทา อยางยิ่ง ในสิ่งสาม ดวยศรัทธา สักการะ พยายาม ยกขึ้นตาม สมควร แลวอยางไร (นำ)จึงพระพุ สฺวากขาโต (รั บ และสวดพร อ มกั น ไป) ภะคะวะตา ทธ พระธรรม แลพระสงฆ ขตาอพระองค บูชามั่นธัมไมโมหวั่นไหว สันทิฏทฐิธผู โก  ทรงคุ อะกาลิณโกอบอุเอหิ โก นับแตพระ นฤพาน พระพุ นใจปสสิโก โอปะนะยิ ดำรงไว ปวงขายัง ไดประโยชน มหาศาล ปจจัดตวตัยพระทั ง เวทิยตัพการุ โพ ณวิยญูชนรุ หีตนิ. หลัง ขอพระองค ทรงรัอคุบณบรรณาการ กหลาน เหลาคนยาก ลำบากจน (นำ) ธัมมะคื ากร (รับพรอมกัน) สของลู วนชอบสาทร ขอผลา-นิปสชังสชวาล ความนอบนอม ขจัดพรอม ปวงบาป วิบากผล ดุจดวงประที ๑ ผลประโยชน โชติทวี. ขอบุญแหจาก สั ก การ บั น ดาลดล สุ ข สธน งองคพระศาสดาจารย สองสัตวสันดาน ๑สวางกระจางใจมน อานวา สะ-ทน แปลวา มีเงิน, ร่ำรวย

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

31

ธรรมใด๑นับโดยมรรคผล เปนแปดพึงยล บทกราบพระรัตนตรัย และเกากับทั้งนฤพาน ÍÐÃÐËÑ § ÊÑ Á ÁÒÊÑ Á¾Øส·ดาร ⸠ÀФÐÇÒ, สมญาโลกอุ ดรพิ อันลึกโอฬาร ม พี กระภาคเจ พิสุทธิพระผู ์พิเศษสุ ใส า เปนพระอรหันต, ดับเพลิงกิเลสเพลิงทุกขสนิ้ เชิง, ตรัสรูชอบได โดยพระองค อง, ๙ คือ มรรค ๔ ไดแก โสดาปตติ ๑ธรรมใดในที ่นี้หมายถึ ง โลกุตเรธรรม ¾Øมรรค · ¸Ñ § สกทาคามิ ÀФÐÇÑ ¹ µÑม§รรคÍÐÀÔ ÇÒà·ÁÔม. รรค อรหัตตมรรค ผล ๔ ไดแก โสดา อนาคามิ าอภิวาทพระผู มีพระภาคเจ รู ผูตรวมเป ื่น ผูเบินกบาน. ปตติผขลาพเจ สกทาคามิ ผล อนาคามิ ผล อรหัา,ตผูตผล ๘ นับ(กราบ) นิพพานอีก ñ Êî๑Çเป Ò¡¢Òâµ น ๙ ÀФÐÇÐµÒ ¸ÑÁâÁ, พระธรรม เปนธรรมที่พระผูมีพระภาคเจา, ตรัสไวดีแลว, ¸ÑÁ ÁÑ §อีกธรรมต ¹ÐÁÑ ÊนÊÒÁÔ . ขาพเจานามขนานขานไข นมัสการพระธรรม. (กราบ) ทางครรไล ÊØปฏิ»บЯÔัต»ิป˜ริ¹ยâ¹ัติเปนÀФÐÇÐâµ ÊÒÇСÐÊѧâ¦, สอง

สาวกของพระผู คืพระสงฆ อทางดำเนิ นดุจคลอง๑ มีพใหระภาคเจ ลวงลุปาอง, ปฏิบัติดีแลว, ÊÑยัง§โลกอุ ¦Ñ § ด¹ÐÁÒÁÔ . ขาพเจานอบนอมพระสงฆ. (กราบ) รโดยตรง ขาขอโอนออนอุตมงค นบธรรมจำนง ๑ านวา สะหวาก-ขา-โต คำวา สะ ออกเสียงเร็วๆ ควบกับพยางคหลังคลายคำวา สวาส ตวาด ดวอยจิ ตและกายวาจา (กราบลง ๑ หน)

32

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

บทกราบพระรัตนตรัยคำกลอน

๓)

โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน วันพุธที่ ๒๖ญพระสั กันยายน บทสวดสรรเสริ งฆคุพ.ศ. ณ ๒๕๔๔ เวลา ๐๖.๓๐ น.

สมเด็จพระ ผูมี พระภาคเจา ดับรอนเรา เพลิงกิเลส เหตุเสียดสี (นำ)ตรัสรู สุโดยพระองค ปะฏิปนโน (รัทรงความดี บและสวดพรอมกันจอมมุ ) ภะคะวะโต งโฆ นี ผูรูตื่น สาวะกะสั ชื่นเบิกบาน. อุชุปะฏิปนโน (ขภะคะวะโต าพเจาอภิวสาวะกะสั าทพระผูมงโฆ ีพระภาคเจา) ญายะปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสั (กราบ)งโฆ ้น เปภะคะวะโต นธรรมที่ ตรัสาวะกะสั สดีแลว งโฆทรงชี้แนว นำสุข เกษมศานต สามีพระธรรมนั จิปะฏิปนโน าร ดวยแจง ประจักษคุณ ยะทิควรน ทัง อจัมมา ตตาริศึกปุษาริสสมาทาน ะยุคานิ อัฏฐะปุริสสาธุ ะปุคกคะลา (ขาพเจานมัสการพระธรรม) ๑ดุจคลอง อานวา ดุด-จะ-คลอง (กราบ) สงฆสาวก ของพระ ศาสดา ปมปญญา สมาธิ สีละหนุน ปฏิบัตภะคะวะโต ิดี ชอบแลว แนวการุ นนาบุญปาหุเลิเศนยโย โลก มีโทัชคชั เอสะ สาวะกะสัญงโฆ อาหุเเป นยโย กขิเยณยโย (ขาพเจานอบนอมพระสงฆ) อัญชะลิกะระณีโย อะนุตตะรัง ปุญญักเขตตัง โลกัสสาติ. (กราบ) (กาพยฉบัง ๑๖)

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

33

(นำ) สงฆใดสาวกศาสดา (รับและสวดพรอมกัน) รับปฏิบัติมา ปุพพภาคนมการ แตองคสมเด็จภควันต บทกลาวแสดงความนอบนอมแดพระพุทธเจา เห็นแจงจตุสัจ๑เสร็จบรร- ลุทางที่อัน ·Ð ÁÐÂÑ ระงั(ËÑบ¹และดั บทุ§กข¾Øภ·ัย¸ÑÊÊÐ ÀФÐÇÐâµ »Ø¾¾ÐÀҤйÐÁСÒÃѧ ¡ÐâÃÁÐ àÊ.) (เชิญโดยเสด็ เถิด พวกเราทั จพระผูตรั้งสหลายจงมาสวดบทนมั ตรัย๒ ปญญาผองใสสการพระผูมีพระภาคเจา ผูรู ผูสะอาดและปราศมั ตื่น ผูเบิกบาน ดวหมอง ยกันเถิด) เหินหางทางขาศึกปอง บ มิลำพอง ¹ÐâÁ µÑ Ê ÊÐ ÀФÐÇÐâµ, ดวยกายและวาจาใจ ขอนอบนอมแดพระผูมีพระภาคเจา พระองคนั้น, เป น เนื้อนาบุญอันไพโลกัเลส, ย ÍÐÃÐËÐâµ, ซึ่งเปนผูศาลแด ไกลจากกิ และเกิดวิบูลยพูนผล ÊÑÁ ÁÒÊÑ Á ¾Ø · ¸Ñ Ê ÊÐ. ตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง. ๑จตุสัจ มาจากคำวา จตุ (๔)+สัจ (ความจริง) ความจริง ๔ ไดแก ทุกข ม พระผูม ี พระภาคเจา องคเหนือเกลา ไกลกิเลส เหตุทกุ ขเข็ญ สมุทขอนอบน ัย นิโรธ อมรรค ตรัสรู ชอบล้ ำ ยธรรมบำเพ็ สงบเย็ อนันตคุณ๓. คือ ๒พระผู ตรัสตรั หมายถึงญ พระพุทธเจ าผูตนรัสเป รูหนรืมิอ่งตรัขวัสญบอกธรรม (วา ๓ จบ) อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา สมญาเอารสทศพล๑ มีคุณอนนต

34

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

อเนกจะนับเหลือตรา ตรเช ขาขอนบหมูพระศรา-คำทำวั พก๒ทรงคุ ณา-า นุคุณประดุจจะรำพัน (สำนวนแปลสวนโมกข) ดวยเดชบุญขาอภิวันท พระไตรรัตนอัน ๑. พุทธาภิถุติ อุดมดิเรกนิรัติศัย ¹·Ð ยÁÐÂÑ § ¾Ø·¸ÒÀÔ¶µØ §Ô ¡ÐâÃÁÐ àÊ.) จงชวยขจั(ËÑ ดโพยภั อันตรายใดใด (เชิญเถิบดเสืพวกเราจงมาสวดพรรณนาพระพุ จงดับและกลั ่อมสูญ (กราบลง ๑ หน)ทธคุณดวยกันเถิด) â âÊ µÐ¶Ò¤Ðâµ, านั้น มาจากคำว พระองคใด,า โอรส(บุตร)+ ๑เอารสทศพล แปลวา บุตพระตถาคตเจ รของพระทศพล ÍÐÃÐËÑ §, เปนผูไงกลจากกิ เลส,า) ทศพล(ผูมีกำลังญาณ ๑๐ หมายถึ พระพุทธเจ ÊÑÁÁÒÊÑ Á ¾Ø ·â¸, เปนผูตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง, ๒พระศราพก แปลวา ผูฟงคำสั่งสอนและปฏิบัติตาม ตรงกับคำวา สาวก ÇÔªªÒ¨ÐÃгÐÊÑ Á »˜¹â¹, เปนผูถึงพรอมดวยวิชชาและจรณะ, ÊؤÐâµ, เปนผูไปแลวดวยดี, บทพุ ทธชั âÅ¡ÐÇÔ ·Ù , ยมงคล (ของเกา) เปนผูรูโลกอยางแจมแจง,

(หัวหนานำ) พาหุง (รับพรอมกัน) สะหัสสะมะภินิมมิตะสาวุธันตัง

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

35

ครีเมขะลั ÍÐ¹Ø µ µÐâà ง อุท»ØิตÃะโฆระสะเสนะมารั Ô ÊзÑÁÁÐÊÒÃжÔ, ง ทานาทิธัมมะวิธินา ชิตะวา มุนินโท ตันเตชะสา เต ชะยะสิ ิจจัง ฯกไดอยางไมมีใครยิ่งกวา, เปนภะวะตุ ผูสามารถฝ กบุรุษทีท่สธินมควรฝ Êѵ ¶Ò à·ÇÐÁйØÊÊҹѧ,

(วสันตดิเปลกนครู๑๔ผูสอนของเทวดาและมนุ พระนิพนธในพระบาทสมเด็ จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัว ร. ษยทั้งหลาย, ๖) ¾Ø·â¸, เปนผูรู ผูตื่น ผูเบิกบานดวยธรรม, ÀФÐÇÒ, เปนผูมีความจำเริญจำแนกธรรมสั่งสอนสัตว, (หั ว หน า นำ) ปางเมื ่อพระองคปรมพุท- (รับพรอมกัน)ธวิสุทธศาสดา â ÍÔ ÁÑ § âÅ¡Ñ § ÊÐà·ÇÐ¡Ñ § ÊÐÁÒÃÐ¡Ñ § Êоî ÃÑ Ëî Á Ð¡Ñ § ÊÑ Ê ÊÐตรัสรูอนุตตรสมาธิ ณ โพธิบัลลังก Áгоî à ÒËî Á Ð³Ô § »ÐªÑ § ÊÐà·ÇÐÁÐ¹Ø Ê ÊÑ § ÊÐÂÑ § ÍÐÀÔ Þ ÞÒ ขุนมารสหัสสะพาหุ๑พา- หุวิชา๒วิชิตขลัง ÊѨ©Ô¡ÑµîÇÒ »ÐàÇà·ÊÔ,

ขี่คีริเมขละปทัง คชะเหี้ยมกระเหิมหาญ ม พี ระภาคเจ าพระองค ใด, ได ทรงทำความดับทุกขใหแจงดวยพระแสรพระผู งเสกสราวุ ธะประดิ ษฐ กละคิ ดจะรอนราญ ปญญาอันยิ่งเองแลว, ทรงสอนโลกนี้พรอมทั้งเทวดา, มาร, พรหม, และ รุมพลพหลพยุ หะปาน พระสมุท,ทะนองมา หมู สัตว, พรอมทั ้งสมณพราหมณ พรอมทั้งเทวดาและมนุษยใหรูตาม, ๑สหั ส สพาหุ แปลว า มี แ ขนหนึ่ ง พั น มาจากคำว า สหั ส สะ(พั น )+ â ¸Ñ Á ÁÑ § à·àÊÊÔ, พาหุ(แขน) มีพาระภาคเจ าพระองค ใด ทรงแสดงธรรมแล ว, ชา(ความ ๒พาหุวิชพระผู า แปลว มีวิชามาก มาจากคำว า พหุหรือพาหุ(มาก)+วิ

36

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

รูÍÒ·Ô ) ¡ÑÅîÂҳѧ ไพเราะในเบื้องตน, ÁÑªà¬¡Ñ Åî Â Ò³Ñ § ไพเราะในทามกลาง, »ÐÃÔâหวั ÂÊÒ¹Ð¡Ñ Åî  ҳѧ, นิน-ไพเราะในที ุด, ราชา งเพื่อผจญวระมุ ทะสุชิน่ส(นะ) ÊÒµ¶Ñ § ÊоîÂÑÞªÐ¹Ñ § à¡ÇÐÅлÐÃÔ ³Ñ§ »ÐÃÔ พระปราบพหลพยุ หะมาระเมลื»อسงมลายสู ญ ÊØ·¸Ñ§ ¾îÃÑËîÁШÐÃÔÂѧ »Ð¡ÒàÊÊÔ , ดวยเดชะองค พระทศพล สุวิมล (ละ) ไพบูลย

คื อ แบบแห ง การปฏิ บั ติ อั น ประเสริ ฐ ทานาทิธทรงประกาศพรหมจรรย ัมมะวิธิกูล ชนะนอมมโนตาม บริสทุ ดธิบว์ ยเดชะสั ริบรู ณสนิ้ จเชิจะวั ง, จพร (คำอธิบอาย) พรอมทัง้ พยัญชนะ (หัวขอ), นาอมทัง้ อรรถะ และนมามิ งคสาม๑ µÐÁÐËÑ ÀФÐÇѹµÑ§ ชนะสิ ÍÐÀÔท»ธิÙªทÐÂÒÁÔ ขอจงนิก§รพละสยาม ุกวาร, ขาจพเจ งยิ่ง เฉพาะพระผู มีพระภาคเจา พระองคนั้น, ถึงแม ะมีาอบูริวชิเาอย ศษ าพละเดช (ะ) เทียมมาร µÐÁÐËÑ § ÀФÐÇÑ ¹µÑ§ อริÊÔแÃÐÊÒ . ขอไทยผจญพิ ชิตะผลาญ มนมุน¹ÐÁÒÁÔ ินทร. (กราบ ๓ ครั้ง) ขาพเจานอบนอมพระผูมีพระภาคเจาพระองคนั้น ดวยเศียรเกลา. ๑นมามิ เปนคำบาลีแปลวา นอบนอม, องคสาม หมายถึง พระรัตนตรัย ปุพพะภาคะนะมะการะ

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

(หันทะ มะยัง พุทธัสสะ พุภะคะวะโต ทธาภิถปุ​ุตพิคพะภาคะนะมะการั ำกลอน ง กะโรมะ เส.)

37

โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต, มาสัมพุเวลา ทธัส๐๖.๓๐ สะ น. วันพุธที่ ๒๖ อะระหะโต, กันยายน พ.ศ.สัม๒๕๔๔

นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต, อะระหะโต, สัมมาสัมพุทธัสสะ นะโม พระตถา-คตเจ ตัสสะ ภะคะวะโต, ทธัสจากกิ สะ เลส เหตุถลำ านั้น อะระหะโต, พระองคใด สัมมาสั เปนมผูพุไกล อรหัต ตรัสรู วิญูธรรม เปนพระสัม-มาสัมพุทธ สุทธิ์อุดม ทรงถึ งพรอม พระผู ดวยวิมชีชาพระภาคเจ จรณะ า เปนผูละ ไปดวยดี มีสุขสม ขอนอบน เปนผูรู แจงโลก บุรทุษุกสม-ควรฝ องคเพหนืนโศกตรม อเกลา ไกลกิเลส เหตุ ขเข็ญ กได ดังฤทัย ทรงเป นยอดำอุธรรมบำเพ็ ตมะ ศาสดาญ ของเทวา แลมนุษย สุดเลื่อมใส ตรัสรู ชอบล้ เป นผูรนู ผูเปตนื่นมิ่งชืขวั่นบานใจ จำแนกไว หมวดธรรม ล้ำวิชชา สงบเย็ ญ อนันตคุณ พระผูมี พระภาค พระองคใด ทรงแจงใจ ดับทุกข สิ้นตัณหา ดวยกำลัง แหงญาณ และปญญา ธ เมตตา สอนโลก พนโศกตรม (วา ๓ จบ) ทั้งเทพไท พรหมมาร สังสารสัตว ผูสงัด สมณะ วนาศรม ๑ เหลามนุษย เทวดา สมารมภ ตางชื่นชม รูตาม ปณามชัย ๑

ความพยายาม, ความตั้งใจ

38

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

พระผูมี พระภาค องคใดหนอ ธรรมลออ ไพเราะ พิสมัย ทั้งเบื้องตน ทามกลาง กระจางใจ ไพเราะใน ที่สุด หยุดวัฏฏา ทรงประกาศ พรหมจรรย อันประเสริฐ วิถีเลิศ ปฏิบัติ ปวงสิกขา สะระณะคะมะณะปาฐะ บริสุทธิ์ บริบูรณ พูนพรอมมา ดวยอรรถะ พจนา เนื้อหาธรรม พระผู พระภาคง พระองค ที่หมอมฉั ่ง เป.นสัมิง่งฆัขวัง ญ พุทธังมี สะระณั คัจฉามินั้น. ธัมมัง สะระณั ง น บูชคัายิจฉามิ ขอนอบน วยเศี. ยรเกลา บังคมคัล ระลึกมั่น กราบลง จำนงใจ. สะระณัง อมคัจดฉามิ ทุติยัมป พุทธัง สะระณัง(กราบระลึ คัจฉามิ. กทุพระพุ ติยัมปทธคุธัณม)มัง สะระณัง คัจฉามิ. ทุติยัมป สังฆัง สะระณัง คัจฉามิ. ตะติยัมปส วพุนหนึ ทธัง ่ งสะระณั ของบทกลอนที ง คัจฉามิ่ แ. ต งตะติ โดยพระอาจารย ยัมป ธัมมัง ภ าสกร ภู ริ ว ฑฺฑ ฒ โน สะระณั จฉามิบ.รอตะติ ัมป สังฆัง วงบารมี สะระณัง๓ บทด คัจฉามิ (ภาวิ ไล)ง ไดนคัำไปขั งเปนยบทเพลงโดย วยกั.น คือ บทพุทธาภิถุติคำกลอน ในชื่อวา "พระตถาคต" ขาพเจา ถึงบทธั พระพุ มมาภิ ทธ ถสุ​ุตดิคมิำกลอน ่งขวัญ ในชืระลึ ่อวกา มั"พระธรรมา" ่น ที่รวมใจ ธงชัยศรี ขาพเจา ถึงพระธรรม บทสังฆาภิ นำชีถวุตี ิคำกลอน ใหทำดีในชืละความชั ่อวา "พระสงฆ ่ว ลา"งมัวใจ ขาพเจารับถึฟงพระสงฆ งไดที่ www.LC2U.com ดำรงศาสน หรืผูฉอลาด www.พุ ธรรมมรรคา ทธะ.com สิกขาใส แมครั้งสอง แลครั้งสาม นิยามชัย มั่นฤทัย ในไตรรัตน ชัดฤดี

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

(วา ๓ จบ)

๒. ธัมมาภิถุติ

(Ëѹ·Ð ÁÐÂѧ ¸ÑÁÁÒÀԶصԧ ¡ÐâÃÁÐ àÊ.)

(เชิญเถิดล ๕พวกเราจงมาสวดพรรณนาพระธรรมคุณดวยกันเถิด) คำอาราธนาศี â âÊ ÊîÇÒ¡¢Òâµ ÀФÐÇÐµÒ ¸ÑÁâÁ,

มะยัง ภันพระธรรมนั เต, ติสะระเณนะ ญจะมีพระภาคเจ สีลานิ ยาจามะ. ้นใด เปนสะหะ, สิ่งที่พประผู าไดตรัสไวดีแลว, ทุÊѹต·Ôิยัม¯ป°Ôâ¡,มะยัง ภันเต, ติเป สะระเณนะ ปญจะบัติพสีึงลเห็านินไดยาจามะ. นสิ่งที่ผูศึกสะหะ, ษาและปฏิ ดวตนเอง, ตะติ ยัมâป¡,มะยัง ภันเต, ติเปสนะระเณนะ ปญจะ สีลไานิ ÍСÒÅÔ สิ่งที่ปฏิบสะหะ, ัติไดและให ผลได มจำกัยาจามะ. ดกาล, àÍËÔ»˜ÊÊÔâ¡, เปนสิ่งที่ควรกลาวกะผูอื่นวา ทานจงมาดูเถิด, ขาแต จริญอมเข อัญาเชิมาใส ญโปรด âͻйÐÂÔâ¡, เปทนาสิน่งทีผู่คเวรน ตัว, ไพโรจน »˜¨¨ÑµµÑ§ศีลàÇ·Ô µÑ¾â¾สมาทาน ÇÔÞ ÙËสำราญผล Ô, เปนสิ่งที่ผูรูก็รูไดเฉพาะตน, กษาไว ชัยมงคล µÐÁÐËѧแก¸ÑปÁวงข Áѧ า รัÍÐÀÔ »ÙªÐÂÒÁÔ ,

มณฑล คุมาครองใจ ใหเบิกบาน ้น, ขเปานพเจ าบูชาอย งยิ่ง เฉพาะพระธรรมนั ทั้งไตร¹ÐÁÒÁÔ สรณคมน อุดมเดช µÐÁÐËѧ ¸ÑÁÁѧ ÊÔอีÃกÐÊÒ . ดัขบาพเจ เทวษานอบน ทวีสุขอมพระธรรมนั เกษมศานต ้น ดวยเศียรเกลา. แมครั้งสอง และสามพรอม นอมสัมภาร

39

40

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

สมาทาน รับศีลธัหมามาภิ อารามใจ. ถุติคำกลอน

โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน วันพุธที่ ๒๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๐๖.๓๐ น.

ธรรมใดองค ชินสีห ตรัสดีแลว ดั่งดวงแกว สองใส ใหหายเขลา โดยศึกษา ปฏิบัติ และขัดเกลา ดวยตัวเรา เห็นผล สากลกาล เปนสิ่งควร ชวนทาน ดูกันเถิด ธรรมบรรเจิด เลิศดี ศรีวิศาล คำสามาทานศี ล ๕ สุขสราญ สอนตนให ใจเกษม วิญูขาน รูไดเหมาะ เฉพาะตน พระธรรมอัน ตรัสดี มีอยูนั้น มวลหมอมฉัน บูชายิ่ง ยอดกุศล ปาณาติปาตา กขาปะทัง สุสะมาทิ ามิ ขอนอบน อม คอเวระมะณี มเศียร เพียสิรกำนล ดกมลยกรานกราบ เอิบอาบใจ. อทินนาทานา เวระมะณี สิกขาปะทัง สะมาทิยามิ กาเมสุมิจฉาจารา เวระมะณี สิกขาปะทั ง สะมาทิ (กราบระลึ กพระธรรมคุ ณ) ยามิ มุสาวาทา เวระมะณี สิกขาปะทัง สะมาทิยามิ สุราเมระยะมัชชะปะมาทัฏฐานา เวระมะณี สิกขาปะทัง สะมาทิยามิ

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

ขาพเจา สมาทาน กขาบท ๓. สังสิฆาภิ ถุติ คือเวน(ËÑงด¹·Ð การฆÁÐÂÑ าสัต§ว ตัÊÑด§ปราณเขา ¦ÒÀԶصԧ ¡ÐâÃÁÐ àÊ.) พย มิไดให ไมถือเอา (เชิปวงสิ ญเถิดนทรัพวกเราจงมาสวดพรรณนาพระสั งฆคุณดวยกันเถิด) เฉา»˜¹ผิâ¹ดในกาม หยามน้ำÊÒÇСÐÊÑ ใจ â âÊ ไมÊØอ»ับÐ¯Ô ÀФÐÇÐâµ §â¦, ไมมุสา วาจาเท็ จ ทำลายสั สงฆสาวกของพระผู มีพระภาคเจ านัจ้นจ หมูใด, ปฏิบัติดีแลว, ชัด ไม ดื่มเหลา เมาเฉไฉ ÍتػЯԻสติ ˜¹â¹ ÀФÐÇÐâµ ÊÒÇСÐÊѧâ¦, ยาเสพติ ด พิษรายเห็มนีพเว นหางไกล สงฆสาวกของพระผู ระภาคเจ า หมูใด, ปฏิบัติตรงแลว, สีล»มั˜¹ยâ¹ใจกายสุ ข พนทุกÊÒÇСÐÊÑ ขตรม. (สีล§â¦, มัย บุญจากจากศีล) ÞÒÂÐ»Ð¯Ô ÀФÐÇÐâµ สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา หมูใด, ปฏิบัติเพื่อรูธรรม เปนเครื่องออกจากทุกขแลว, ÊÒÁÕ ˜¹â¹ ÀФÐÇÐâµ ÊÒÇСÐÊѧâ¦, ทำวัต¨Ô»รเชЯÔา»แปล-คำกลอน สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา หมูใด, ปฏิบัติสมควรแลว ÂÐ·Ô ·Ñ§, ตได บทนำทำวั รเชแกา บุคคลเหลานี้ คือ :¨ÑµµÒÃÔ »ØÃÔÊÐÂØ¤Ò¹Ô Íѯ°Ð »ØÃÔÊлؤ¤ÐÅÒ,

คูแหงบุรุษ ๔ คู นับเรียงตัวบุรุษได ๘ บุรุษ, โย โส ภะคะวา อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ,

41

42

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

àÍÊÐ §â¦,ใด, เปนพระอรหันต๒, ดับเพลิงกิเลส พระผูมีพÀФÐÇÐâµ ระภาคเจานัÊÒÇСÐÊÑ ้น พระองค

สงฆสรูสชาวกของพระผู มีพระภาคเจ เพลิงทุกนัขส่นิ้นแหละ เชิง, ตรั อบไดโดยพระองค เอง, า, ÍÒËØ à¹ÂâÂ*, เยนะ เปภะคะวะตา นสงฆควรแกธัมสักโม,การะที่เขานำมาบูชา, สฺวากขาโต »ÒËØ à¹ÂâÂ*,นธรรมที เป่พนสงฆ สักการะที ่เขาจัใดดไวตรั ตอสนรั พระธรรมเป ระผูมคีพวรแก ระภาคเจ าพระองค ไวบด,ีแลว, ·Ñสุป¡ะฏิ ¢Ôà³Ââ ผูควรรับทักสาวะกะสั ษิณาทาน,งโฆ, ปนโน*, ยัสสะเปนภะคะวะโต ÍѪÐÅÔ¡ÐÃÐ³Õ âÂ, สเป นผูที่บุคคลทัม่วีพไปควรทำอั ชลี, ใดปฏิบัติดีแลว, พระสงฆ าวกของพระผู ระภาคเจาญพระองค ÍÐ¹Ø µµÐÃÑ »ØÞนÞÑตั¡งࢵµÑ ÊÐ,งฆัง, อิเมหิ สักกาเรหิ ยะถาระหัง ตัมมะยั ง §ภะคะวั สะธั§ มมัâÅ¡Ñ ง Êสะสั เปนเนื ญของโลก ไมมีนาบุญอื่นยิ่งกวา, อาโรปเตหิ อะภิ้อนาบุ ปูชะยามะ, µÐÁÐËÑ §¦Ñ§ ขอบู ÍÐÀÔช»าอย ÙªÐÂÒÁÔ ขาพเจา§ทั้งÊÑหลาย างยิ, ่ง, ซึ่งพระผูมีพระภาคเจา พระองคนั้น, าพเจาบูชาอยางยิ่ง เฉพาะพระสงฆ นั้น, ้งหลายเหลานี้, อัน พรอมทั้งขพระธรรมและพระสงฆ , ดวยเครื่องสัหกมูการะทั µÐÁÐËÑ § Êѧ¦Ñ§ ÊÔวÃอย ÐÊÒางไร,¹ÐÁÒÁÔ. ยกขึ้นตามสมควรแล อมพระสงฆ หมูนนิพั้นพุดโวตปยเศี, ยรเกลา. สาธุ โนขาภัพเจ นเตานอบน ภะคะวา สุจิระปะริ ขาแตพระองคผูเจริ�, พระผูมีพระภาคเจาแมปรินิพพานนานแลว, ทรง สรางคุณอันสำเร็จประโยชนไวแกขาพเจาทั้งหลาย, * อานออกเสียงวา อา-หุ-ไนย-โย, ปา-หุ-ไนย-โย, ทัก-ขิ-ไนย-โย ปจฉิมา ชะนะตานุกัมปะมานะสา,

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

43

ทรงมีพระหฤทัยอนุเคราะห กพวกขถาุตพเจ าอันเปนอนุชนรุนหลัง, สังแฆาภิ ิคำกลอน อิเม สักกาเร ทุคคะตะป ณาการะภูเภ.ต ภูปะฏิ โดยณพระภาสกร ริวฑฺคฒคัโนณหาตุ, วันพุธที่ า๒๖ ยายน ๒๕๔๔ ๐๖.๓๐ น. ขอพระผูมีพระภาคเจ จงรักับนเครื ่องสัพ.ศ. กการะอั นเปเวลา นบรรณาการ สงฆหมู้งใหลายเหล ด ในพระ าภควั ปฏิบัติ ดวยดี อดิศัย ของคนยากทั นี้, ต สงฆ สาวก าใด สุขายะ.เที่ยงตรงใน ปฏิบัติ เครงครัดมา อัมหากั ง ทีภควั ฆะรันตตตันัง ้นเหล หิตายะ สงฆหมูแใดละความสุ เลื่อมใสขภควาน ผานพนทุกข เปยมสุขา เพื่อประโยชน แกขาพเจาทัแสวงญาณ ้งหลายตลอดกาลนานเทอญ�. สงฆ หมูใดตในพระ ศาสดา ทรงปญญา จรรยาเลิศ ประเสริฐการ บทนำทำวั รคำกลอน๑ ทานเหลานี้ คือสี่ คูวิสุทธิ์ แปดบุรุษ เอกอุตมนำ ธรรมวิสาร โดย พระภาสกร ภ. ภู ร ว ิ ฑฺ ฒ โน เปนสาวก โชดกสงฆ องคพยาน กิดาการ โลกนาถ ศาสดา วันพุธเป ที่ น๒๖ กั น ยายน พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ผูควร มวลบูชา มาคำนับ ของต๐๖.๓๐ อนรับ น.ทุกอยางลวน ควรสรรหา พระภาค บไฟ ากิเอภิ ลสนเหตุ เข็ญ เปนพระผู ผูควรมี อภิ รักษ ทักพระองค ษิณา ใด ทรงดั ทั้งควรค ันท ทอัุกญขชลี นาบุญ คุณญยิ่งใหญจึงรมเย็ ที่เนกริเห็ กไกร ล ไพศาลศรี ตรัสรู นีเลิ้จึงศเป ล้ำนธรรมบำเพ็ นแจให ง ผประจั กษองค บุญอีญเขต เลิศโลก ยะบสั​ัตงิ ฆะคุ กธรรมใด พระมุโชคทวี นี ตรัสดีแลว ธรรมภาคี อันชี้แนวอริปฏิ ขจัดณ หลง ฆัม าธรรมบดี มอบมฉั สงฆสหมู าวกส งั เหล ใด ใจมั่นเหล คง านีน้ นทีั้ ่ดำรงที่หปฏิ ัติ วันตบูรดีชงาเอื าม้อ แลเกื้อหนุน ขอนอบน ยรเกลหมายบู า อิ่มเอิชบาบุนญอมวัเทิ ดอดุอยล ากรานกราบ ซาบซึ้งใจ. ขาพเจอามทัเศี ้งหลาย นทา งยิ่ง ในสิ่งสาม (กราบระลึ กพระสั ณ) แลวอยางไร ดวยศรัทธา สักการะ พยายาม ยกขึ ้นตามงฆคุ สมควร

44

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

จึงพระพุทธ พระธรรม ขาพระองค บูและ ชามั่น ไมหวั่นไหว ๔. รตนัแลพระสงฆ ตตยัปปณามคาถา พระพุทธผู ทรงคุณ อบอุสันงใจเวคปริ ดำรงไว นับแตพระ นฤพาน กิตตนปาฐะ ดวยพระทั ย การุณย ชนรุนหลัง อมแดปวงข ไดปยระโยชน มหาศาล่อ บทสวดแสดงความนอบน พระรัายัตงนตรั และบทสวดเพื ขอพระองค บ บรรณาการ ของลูกหลาน เหลนาชีคนยาก เตือนสติใหเกิทรงรั ดธรรมสั งเวชไมประมาทในการดำเนิ วิต ลำบากจน ขอผลา-นิสงส ความนอบนอม ขจัดพรอม ปวงบาป วิบากผล ตตยัสุปข ปณามคาถา) ขอบุญจาก สักการ บั(รตนั นดาลดล สธน ผลประโยชน โชติทวี. (Ëѹ·Ðตนตรั ÁÐÂÑย § ÃейѵµÐÂÑ»»Ð³ÒÁФҶÒâ à¨ÇÐ ÊѧàǤÐบทกราบพระรั »ÐÃÔ ¡ÔµงµÐ¹Ð»Ò°Ñ อะระหั สัมมาสัÞมพุ¨ÐทโธÀгÒÁÐ ภะคะวา,àÊ.) ญเถิด าพวกเราจงมาสวดคาถาว ดวยการคำนั พระผูมีพ(เชิ ระภาคเจ เปนพระอรหันต, ดับาเพลิ งกิเลสเพลิบงพระรั ทุกขตสิ้นตรั นเชิงย, และตัวบทประกาศความสังเวชดวยกันเถิด) ตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง, ¾Ø·â¸ ÊØÊط⸠¡ÐÃسÒÁÐËѳ³ÐâÇ, พุทธัง ภะคะวันตัง อะภิวาเทมิ. พระพุทธเจาผูบริสุทธิ์ มีพระกรุณาดุจหวงมหรรณพ, ขาพเจาอภิวาทพระผูมีพระภาคเจา,ผูรู ผูตื่น ผูเบิกบาน.(กราบ) ⨨ѹµÐÊØ·¸Ñ¾¾ÐÃÐÞÒ³ÐâŨÐâ¹, ส๎วากขาโต๑ ภะคะวะตา ธัมโม, พระองคใด มีตาคือญาณอันประเสริฐหมดจดถึงที่สุด, พระธรรม เปนธรรมที่พระผูมีพระภาคเจา, ตรัสไวดีแลว, ธัมมัง นะมัสสามิ. ขาพเจานมัสการพระธรรม. (กราบ)

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

45

สุปะฏิÊÊÐ âÅ¡Ñ ปนโน»Ò»Ùภะคะวะโต »Ð¡ÔàÅÊЦҵÐâ¡, สาวะกะสังโฆ, พระสงฆเป สาวกของพระผู นผูฆาเสียซึ่งบาปและอุ มีพระภาคเจ ปกิาเลสของโลก, , ปฏิบัติดีแลว, ง นะมามิ ขาพเจานอบนµÑ§อ.มพระสงฆ. (กราบ) ÇÑสั¹งฆั·ÒÁÔ ¾Ø·¸Ñ§. ÍÐËÐÁÒ·ÐàùРขาพเจาไหวพระธรรมนั้น โดยใจเคารพเอื้อเฟอ. า สะหวาก-ขา-โต ¸Ñ๑ÁอâÁานว»Ð·Õ â» ÇÔÂÐ µÑÊคำว ÊÐ า ÊÑสะµ¶Øออกเสี â¹, ยงเร็วๆควบกับพยางคคลายคำ วา สวาสพระธรรมของพระศาสดา ตวาด สวางรุงเรือง เปรียบดวงประทีป, คำกลอนกราบพระรั ตนตรัย๑¹¹Ðâ¡, â ÁѤ¤Ð»Ò¡ÒÁеÐàÀ·ÐÀÔ โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺอฒมรรค โน ผล นิพพาน สวนใด, จำแนกประเภทคื วันพุµธµÐâà ที่ ๒๖ âÂกันยายน พ.ศ.µ¶Ð·Õ ๒๕๔๔ âÅ¡Ø ¨Ð µÐ·Ñ »Ðâ¹,เวลา ๐๖.๓๐ น. ซึ่งเปนตัวโลกุตระ และสวนใดที่ชี้แนวแหงโลกุตระนั้น, ÇÑสมเด็ ¹·ÒÁÔจพระ¸ÑÁÁÑผู§มี พระภาคเจ ÍÐËÐÁÒ·ÐàùРา ดับµÑร§อ.นเรา เพลิงกิเลส เหตุเสียดสี ขาพเจาไหวทรงความดี พระธรรมนั้นจอมมุ โดยใจเคารพเอื ตรัสรู โดยพระองค นี ผูรูตื่น ชื้อ่นเฟเบิอก.บาน. ÊÑ(ข§าâ¦พเจÊØาอภิ ࢵµÒÀî ÂеÔࢵµÐÊÔ âµ, า) วาทพระผู มีพระภาคเจ (กราบ) พระสงฆเปนนาบุญอันยิ่งใหญกวานาบุญอันดีทั้งหลาย, พระธรรมนั้น เปนธรรมที่ ตรัสดีแลว ทรงชี้แนว นำสุข เกษมศานต

46

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ควรน·Ôอ¯มมา â °ÐÊѹศึâµกษาÊؤสมาทาน еҹØ⾸Ðâ¡, สาธุการ ดวยแจง ประจักษคุณ (ขาพเจาเปนมันสผูการพระธรรม) เห็นพระนิพพาน ตรัสรูตามพระสุคตหมูใด, âÅÅÑ »»ÐËÕâ¹ ÍÐÃÔâ ÊØàÁ¸ÐâÊ, (กราบ) ผูละกิเลสเครื ยเจา ผูสีลมะหนุ ีปญญาดี สงฆสาวกเปนของพระ ศาสดา่องโลเลปเปมปนญพระอริ ญา สมาธิ น , ÇÑปฏิ ¹·ÒÁÔ Êѧ¦Ñ§ วÍÐËÐÁÒ·ÐàùРบัติดี ชอบแล แนวการุณ เปµÑน§.นาบุญ เลิศโลก มีโชคชัย าพเจาอไหว พระสงฆ) หมูนั้น โดยใจเคารพเอื้อเฟอ. (ขาพเจาขนอบน มพระสงฆ ÍÔ(กราบ) ¨à¨ÇÐàÁ¡Ñ¹µÐÀÔ»ªÙ Ðà¹ÂÂСѧ, Çѵ¶ØµµÐÂѧ Çѹ·ÐÂеÒÀÔ椄 ¢ÐµÑ§, »ØปุÞ Þѧ ÁÐÂÒ Âѧ ÁÐÁÐ ÊѾ¾Ø»·˜ ·ÐÇÒ, พพภาคนมการ ÁÒ â˹µØ àÇ µÑÊÊÐ »ÐÀÒÇÐÊÔ ·¸ÔพÂÒ.ระพุทธเจา บทกล าวแสดงความนอบน อมแด

บุญใดที่ขาพเจาผูไหวอยูซึ่งวัตถุสาม, คือพระรัตนตรัยอันควรบูชา ยิ(หั่งนโดยส นเดียง ว, พุได วเปนอยางยิ เชนนี้นี้, ขออุปทวะทั ้งหลาย ทะ วมะยั ทธักสระทำแล สะ ภะคะวะโต ปุพ่งพะภาคะนะมะการั ง กะโรมะ จงอย เส. ามีแกขาพเจาเลย ดวยอำนาจความสำเร็จอันเกิดจากบุญนั้น. (เชิ�ญเถิด พวกเราทั้งหลาย จงมาสวดบทนมัสการพระผูมีพระภาคเจา ผูรู ผูตื่น ผูเบิกบาน ดวยกันเถิด)

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

รตนัตตยัปปณามคาถาคำกลอน

47

นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต, โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน วันพุอธมแด ที่ ๒๖พกัระผู นยายน พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๐๖.๓๐ ขอนอบน มีพระภาคเจ า พระองค นั้น, น. อะระหะโต, ซึ่งเปนผูไกลจากกิเลส, พระวิมสพุ​ุททธิธั์ สพุสะ. ทธะ วระเจา ตรัสรูชอบได ธ ลนโเกล า กรุณาเอง. อัชฌาศัย สัมมาสั ดยพระองค ดุจดังหวง มหรรณพ สมุทรชัย พระองคใด นัยเนตร วิเศษญาณ ประหารแล ว ปวงบาป อุปกิเลสา โลกาเหตุ หมอนเกล หมอง กองทุเกลสขผลาญ ขอนอบน อม พระผู มี พระภาคเจ องคเหนื า ไกลกิ เหตุ โดยเอื ภควาน รัตนะ พุทธองค ทุกขเข็้อญเฟอ เคารพ นบสักการ ของพระองค แจมนกระจ ประที ตรัสอีรูก พระธรรม ชอบล้ำ ธรรมบำเพ็ ญ ทรงสวางสงบเย็ เปนามิง่งขวั ญ ปอนัทัศนนตคขจั ุณดหลง คื(วอามรรคผล สวนใดตรง จรรโลงโลก อุดรธรรม ๓ จบ) นิพพาน จำแนกลง แลสตวรเช นใดา ไดชี้แนว แหงธรรมะ เปนมัคคะ ปริสุทธิ์ อุปถัมภ คำทำวั โดยเคารพ เอื้อเฟอ) เกื้อหนุนนำ เทิดธรรมล้ำ กรานกราบ กำซาบใจ (สำนวน-สวนโมกข อันพระสงฆ พงศา อารยะ เปนอัคคะ บุญเขต วิเศษใส เลิ กวาถุตนาบุ นิพพานชัย ทานเห็น เย็นฤดี ๑.พุศยิท่งธาภิ ิ ญ คุณอื่นใด (หันทะ มะยัง พุทธาภิถุติง กะโรมะ เส.)

48

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

(เชิญ รูแ�เถิ จงตาม ด พวกเราจงมาสวดพรรณนาพระพุ ธรรมะ พระสุคต จิตละลด ทธคุณหมดกิ ดวยกัเนลสเถิดวิ)เศษศรี อริยะ เลิศหลา ปญญาดี ผองเรามี ใจเคารพ นบปณาม ใดพึง มีแท แกปวงข าฯ ทา สาธุใด,วัตถุสาม โย บุโสญตะถาคะโต, พระตถาคตเจ านั้นผูวันพระองค อะระหัตนง,๑เลิศ เปเกินดผูสิไรกลจากกิ ไตรรั ิ อภิรามเลส, บูชาตาม ยิ่งแลว แกวฤดี ดวยอำนาจ าทวอัน กล้เอง, ำกราย จงพายหนี สัมมาสั มพุทโธ,๒อันสำเร็จเปแตนบผูตุญรันัส้นรูชอบไดอุโบดยพระองค สิวิช่งจัชาจะระณะสั ญไร ภัยรายมปอยนโน,๓ าพึงมี ชื่นอชีมด วี มีวยวิ สุขชทุชาและจรณะ, กคืนวัน. เปนผูถึงพร สุคะโต,๔ เปนผูไปแลวดวยดี, (สังเวคปริกิตตนปาฐะ) โลกะวิทู,๕ เปนผูรูโลกอยางแจมแจง, ÍÔอะนุ ¸Ð ตตะโร µÐ¶Ò¤Ðâµ ÍØ»»˜¹,๖â¹, ปุริสะทัâÅà¡ มมะสาระถิ พระตถาคตเจาเกิดขึ้นแลวในโลกนี้, เปนผูสามารถฝกบุรุษที่สมควรฝกไดอยางไมมีใครยิ่งกวา, ÍÐÃÐËѧ ÊÑÁÁÒÊÑÁ¾Ø·â¸, สัตถา เทวะมะนุ สสานังเ,๗ลส, ตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง, เปนผูไกลจากกิ ครูผâูสµอนของเทวดาและมนุ ษยทั้งหลาย, ¸ÑÁâÁ ¨Ðเปนà·ÊÔ ¹ÔÂÂÒ¹Ôâ¡, พุทโธ,๘ แลพระธรรมที่ทรงแสดง เปนผูรู เป ผูตนื่นธรรมเครื ผูเบิกบานด วยธรรม,กข, ่องออกจากทุ ÍØภะคะวา,๙ »ÐÊÐÁÔâ¡ »ÐÃÔ¹¾Ô ¾Ò¹Ôâ¡, เปนผูมีความจำเริญ�จำแนกธรรมสั่งสอนสัตว, เครื่อง งสงบกิ เลส เปง นไปเพื ่อปรินิพงพาน, โย อิ มั งเปนโลกั สะเทวะกั สะมาระกั สะพ๎ รั ห๎ ม ะกั ง สั ส สะ

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

49

ÊÑมะณะพ๎ Á⾸ФÒÁÕ ราห๎มะณิ Êؤงеѻปะชั »ÐàÇ·Ô ง âµ, สะเทวะมะนุสสัง สะยัง อะภิ��า สัจฉิกัต๎วา

ปะเวเทสิเป, นไปเพื่อความรูพรอม เปนธรรมที่พระสุคตประกาศ, ÁÐÂÑ ¸ÑÁÁѧ ÊØาพระองค µÇî Ò àÍÇÑใด, § ªÒ¹ÒÁÐ, พระผู¹µÑม§ีพระภาคเจ ไดทรงทำความดับทุกขใหแจงดวยป��า พวกเราเมื อ ่ ได ฟ ง  ธรรมนั น ้ แลว้งเทวดา, จึงไดรูอมาร, ยางนีพรหม, ้วา :- และหมูสัตว, อันยิ่งเองแลว, ทรงสอนโลกนี้พรอมทั ªÒµÔ» ·Ø¡¢Ò, แมความเกิดก็เปนทุกข, พร อ มทั ง ้ สมณพราหมณ , มทั้งเทวดาและมนุ ªÐÃÒ» ·Ø¡¢Ò, แมพรคอวามแก ก็เปนทุกข, ษยใหรูตาม, โย ธัมมัÁง» เทเสสิ ÁÐÃÐ³Ñ ·Ø¡¢Ñ,§, แมความตายก็เปนทุกข, พระผู ม  พ ี ระภาคเจ ใด ทรงแสดงธรรมแล ว, âʡлÐÃÔà·Çзء¢Ðâ·ÁйÑÊาพระองค ÊØ»ÒÂÒÊÒ» ·Ø¡¢Ò, อาทิกัล๎ยแม าณัคงวามโศก ไพเราะในเบื งตน, น ความไมสบายกาย ความไมสบายใจ ความร่ำ้อไรรำพั แคนใจ ก็เปามกลาง, นทุกข, มัชเฌกัลความคั ๎ยาณัง บไพเราะในท ÍÑปะริ »» โàยสานะกั ÂËÔ ÊÑÁล»ÐâÂ⤠¡â¢, ๎ยาณัง, ·Øไพเราะในที ่สุด, ความประสบกั บ สิ ง ่ ไม เ ป น ที ร ่ เปนสทุ​ุทกธัขง, พ๎รัห๎มะ-จะริยัง สาตถัง สะพ๎ยั�ชะนัง เกวะละปะริักปทีุณ่พณัอใจ ง ก็ปะริ » àÂËÔ ÇÔ»»ÐâÂ⤠·Ø¡â¢, ปะกาเสสิ, ความพลัดพรากจากสิ่งที่เปนที่รักที่พอใจ ก็เปนทุกข, ทรงประกาศพรหมจรรย ÂÑÁ» ¨©Ñ§ ¹Ð ÅÐÀÐµÔ µÑÁคื» อ แบบแห ·Ø¡¢Ñ§, ง การปฏิ บั ติ อั น ประเสริ ฐ บริ สุ ท ธิ์ บริ บู ร ณมีสิ้คนวามปรารถนาสิ เชิ ง , พร อ มทั้่งงใด อรรถะ ไมไดส(คำอธิ ิ่งนั้น นับ่นาย) ก็เปนทุพรกขอ,มทั้ ง พยั ญ �ชนะ (หัวขอ),

50

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ÊÑตะมะหั §¢Ôµàµ¹Ð ง ภะคะวั »˜Þ¨Øน»ตัÒ·Ò¹Ñ ง อะภิ ¡¢Ñ¹ป¸Òูชะยามิ ·Ø¡,¢Ò,

วขาโดยย พเจาอบูอุชปาอย าทานขั างยิ่งนเฉพาะพระผู ธทั้งหา เปมนีพตัวระภาคเจ ทุกข, าพระองคนั้น, ตะมะหัง·§Ñ ภะคะวั àÊÂÂÐ¶Õ , นตัง สิไดระสา แกสนะมามิ ิ่งเหลานี. ้คือ :ÃÙ»»Ù Ò·Ò¹Ñ ขาพเจ ¡¢Ñา¹นอบน â¸, อมพระผู ขันธมอีพันระภาคเจ เปนที่ตั้งแห าพระองค งความยึนดั้นมัด่นวยเศี คือรูยปรเกล , า. àǷйٻҷҹѡ¢Ñ¹â¸, ขันธอนั เปนทีต่ งั้ แหงความยึดมัน่ คือเวทนา, ÊÑÞ Ù»Ò·Ò¹Ñ¡¢Ñ¹â¸, ขันธอนั เปนทีต่ งั้ แหงความยึดมัน่ คือสัญญา, ÊÑพุ§ท¢ÒÃÙ ธาภิ»Ò·Ò¹Ñ ถุติคำกลอน ¡¢Ñ¹â¸, ขันธอนั เปนทีต่ งั้ แหงความยึดมัน่ คือสังขาร, ÇÔโดย ÞÞÒ³Ù พระภาสกร »Ò·Ò¹Ñ¡¢Ñภ.¹â¸, ภูริวขัฑฺนฒธโน อนั เปนทีต่ งั้ แหงความยึดมัน่ คือวิญญาณ, วันพุ§ธ»ÐÃÔ àÂÊÑ ที่ ๒๖ÞÞÒÂÐ, กันยายน พ.ศ. เพื่อให ๒๕๔๔ สาวกกำหนดรอบรู เวลา ๐๖.๓๐ อน.ุปาทานขันธเหลานี้เอง, ¸ÐÃÐÁÒâ¹ âÊ ÀФÐÇÒ,

พระตถา-คตเจ พระผูมีพระภาคเจ านั้น พระองค านั้น ใดเมื่อยังทรงพระชนม เปนผูไกล จากกิ อยู, เลส เหตุถลำ อรหั§ต ตรั àÍÇÑ ¾ÐËØ สรูÅ §Ñ วิญÊÒÇÐà¡ ูธรรม เปÇÔนà¹µÔ พระสั , ม-มาสัมพุทธ สุทธิ์อุดม ทรงถึงพรยอมมทรงแนะนำสาวกทั ดวยวิชชา จรณะ ้งหลายเช เปนผูละนไปด นี้ เป วยดีนสมีวนมาก, สุขสม เปนผูรู แจงโลก พนโศกตรม บุรุษสม-ควรฝกได ดังฤทัย ทรงเปนยอด อุตมะ ศาสดา ของเทวา แลมนุษย สุดเลื่อมใส

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

51

àÍÇÑน§ผูรÀÒ¤Ò ÊÊÐ ÀФÐÇÐâµ เป ู ผูตื่น¨Ðชื่น»Ð¹Ñ บานใจ จำแนกไวÊÒÇÐà¡ÊØ หมวดธรรมÍйØล้ำÊวิÒÊÐ¹Õ ชชา ¾ÐËØÅÒ »ÐÇѵµÐµÔ , พระผู มี พระภาค พระองคใด ทรงแจงใจ ดับทุกข สิ้นตัณหา

่ง งคำสั มีพระภาคเจ านั้นพนยโศกตรม อมเปนไปในสาวก ดวยกำลัอนึ ง แห ญาณ่งสอนของพระผู และปญญาธ เมตตา สอนโลก ทั้งหลาย วนมาก มีสสัวงนแห ้วา :- วนาศรม เทพไทสพรหมมาร สารสังการจำแนกอย ตว ผูสงัาดงนีสมณะ ÃÙเหล »§˜ าÍÐ¹Ô , เที่ยรูง,ตาม ปณามชัย มนุษ¨ย¨Ñ§เทวดา สมารมภ ตารูงชืปไม ่นชม àÇ·Ð¹Ò ÍйԨ¨Ò,องคใดหนอ ธรรมลออ เวทนาไมไพเราะ เที่ยง, พิสมัย พระผูมี พระภาค ÊÑทัÞ เที่ยง, ที่สุด หยุดวัฏฏา ้งเบืÞÒ้องตÍÐ¹Ô น ท¨า¨Ò, มกลาง กระจางใจ สัญญาไม ไพเราะใน ÊÑทรงประกาศ §¢ÒÃÒ ÍйÔพรหมจรรย ¨¨Ò, อันประเสริสัฐงขารไม วิถีเลิเทีศ่ยง,ปฏิบัติ ปวงสิกขา ÇÔบริÞสÞÒ³Ñ § บÍÐ¹Ô ญญาณไม เที่ยง,เนื้อหาธรรม ุทธิ์ บริ ูรณ ¨พู¨Ñน§,พรอมมา ดววิยอรรถะ พจนา ÃÙพระผู »§˜ มÍÐ¹Ñ µµÒ, พระองคนั้น ที่หรูมปอไมมฉัใชนตัวบูตน, ี พระภาค ชายิ่ง เปนมิ่งขวัญ àÇ·Ð¹Ò ขอนอบนอÍÐ¹Ñ ม ดµวµÒ, ยเศียรเกลา บังคมคัเวทนาไม ล ระลึใกชมัต่นัวตน, กราบลง จำนงใจ. ÊÑ(กราบระลึ ÞÞÒ ÍÐ¹Ñ µµÒ,ทธคุณ) สัญญาไมใชตัวตน, กพระพุ Êѧ¢ÒÃÒ ÍйѵµÒ, สังขารไมใชตัวตน, ÇÔÞÞҳѧ ÍйѵµÒ, วิญญาณไมใชตัวตน, ÊÑ๒.ธั ¾à¾มมาภิ Êѧ¢ÒÃÒ สังขารทั้งหลายทั้งปวงไมเที่ยง, ถุติ ÍйԨ¨Ò,

52

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ÊѾྠ¸ÑÁÁÒ ณ บทสวดชมเชยคุ ÍÐ¹Ñ ของพระธรรม µµÒµÔ, ๖ ธรรมทั ประการ้งหลายทั (ดูตามเลขอารบิ ้งปวงไมใชคต) ัวตน ดังนี้, ൠน(หญิ (หั ทะ งมะยั วา µÒ ง ) ธัÁÐÂÑ มมาภิ § ถâÍµÔ ุติง ³กะโรมะ ³ÒÁîËÐñ, เส.)

(เชิญ�เถิพวกเราทั ด พวกเราจงมาสวดพรรณนาพระธรรมคุ ้งหลายเปนผูถูกครอบงำแลว, ณดวยกันเถิด) โย ÂโสÒ, ส๎วากขาโต ภะคะวะตา ªÒµÔ โดยความเกิธัมดโม,๑ , ªÐÃÒÁÐÃÐà³¹Ð, พระธรรมนั้นใดเปโดยความแก นสิ่งที่พระผูแมละความตาย, ีพระภาคเจาไดตรัสไวดีแลว, สันทิฏฐิ»ÐÃÔ âÊà¡ËÔ โก,๒à·àÇËÔเปน·Øสิ¡่งà¢ËÔ ที่ผูศึกâ·ÁÐ¹Ñ ษาและปฏิ ÊàÊËÔบัติพÍØึง»เห็ ÒÂÒàÊËÔ นไดด,วตนเอง, อะกาลิโก,๓ โดยความโศก เปนสิ่งที่ปฏิความร่ บัติไดำแไรรำพั ละใหผนลได ความไม ไมจำกัสบายกาย ดกาล, ความไมสบายใจ เอหิปสสิความคั โก,๔ บเปแคนนสิใจทั ่งที่ค้งวรกล หลาย,าวกะผูอื่นวา ทานจงมาดูเถิด, ·Øโอปะนะยิ ¡â¢µÔ³³Ò, โก,๕ เปนสิ่งทีเป่ควรน นผูถอูกมเข ความทุ ามาใส กขตหัวยั, ่งเอาแลว, ·Øป¡จ¢Ð»ÐàõÒ, จัตตัง เวทิตัพโพ วิญเปูนหผูิ,ม๖ีความทุ เปนกสิข่งเทีป่ผนูรเบื ูก็ร้อูไงหน ดเฉพาะตน, าแลว, ÍÑตะมะหั »à»ÇйÒÁÔ à¡ÇÐÅÑ ÊÐ ·Ø, ¡¢Ñ¡¢Ñ¹¸ÑÊÊÐ ÍѹµÐ¡ÔÃÂÔ Ò »˜ÞÞÒà¶ҵÔ. ง ธัมÁมัÊÑ ÊÐ ง อะภิ ปูชÊะยามิ ทำไฉน งกองทุกขทงั้ สิน้ นี้น้ ,จะพึงปรากฏชัดแกเราได. ขาพเจาการทำที บูชาอยาส่ งยิดุ แห ่งเฉพาะพระธรรมนั ตะมะหัง ธัมมัง สิระสา นะมานิ. ๑ ขาพเจ านอบนอมาจากคำว มพระธรรมนั วยเศี ยรเกลาว). + อมฺห ยอมเปนซึ่ง อานวา โอ-ติ น-นาม-มะ-หะ า โอติ้นณฺณาด(ถู กครอบงำแล ธัมเปมาภิ ุติคำกลอน คือ มะยัง (พวกเราทั้งหลาย) นกิริยถาของประธาน

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

53

โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน (สำหรับพระภิกษุ - สามเณรสวด) วันพุธที่ ๒๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๐๖.๓๐ น.

¨ÔÃлÐÃÔ¹¾Ô ¾ØµÁÑ » µÑ§ ÀФÐÇѹµÑ§ ÍØ··ÔÊÊÐ ÍÐÃÐËѹµÑ§ ÊÑÁÁÒÊÑÁ¾Ø·¸Ñ§,

เราทั้งหลาย กลจากกิ ลส ตรัสรู ธรรมใดองค ชินสีหอุ ทตรัิศเฉพาะพระผู สดีแลว มีพดัระภาคเจ ่งดวงแกวา สผูอไงใส ใหหเายเขลา เอง ดแม วพระองคนั้น, โดยศึกษาชอบได ปฏิบโัตดยพระองค ิ และขัดเกลา วยตัปริวนเราิพพานนานแล เห็นผล สากลกาล ÊÑ·¸Ò îÁÒ าÍйФÒÃÔ µÒ, เปนสิÍФÒÃÑ ่งควร Êชวนท น ดูกันเถิÂดѧ »˜¾¾ÐªÔ ธรรมบรรเจิ ด เลิศดี ศรีวิศาล เป น ผู ม  ศ ี รั ท ธา ออกบวชจากเรื อ น ไม เ กี ย ่ วข วยเรือนแลว, สอนตนให ใจเกษม สุขสราญ วิญูขาน รูไดเหมาะองด เฉพาะตน µÑÊÁî §Ô ÀФÐÇÐµÔ ¾îÃËÑ Áî ШÐÃÔ处 ¨ÐÃÒÁÐ, พระธรรมอัน ตรัสดี มีอยูนั้น มวลหมอมฉัน บูชายิ่ง ยอดกุศล ประพฤติอยูซึ่งพรหมจรรย ในพระผูมีพระภาคเจาพระองคนั้น, ขอนอบนอม คอมเศียร เพียรกำนล สุดกมล กรานกราบ เอิบอาบใจ. ÀÔ¡¢Ù¹Ñ§ (สามเณรวา ÊÒÁà³Ãҹѧ) ÊÔ¡¢ÒÊÒªÕÇÐÊÐÁÒ»˜¹¹Ò, ถึงพรอมดวยสิกขาและธรรมเปนเครือ่ งเลีย้ งชีวติ ของภิกษุทงั้ หลาย, (กราบระลึกพระธรรมคุณ)

µÑ§ â¹ ¾îÃÑËîÁШÐÃÔÂѧ ÍÔÁÑÊÊÐ à¡ÇÐÅÑÊÊÐ ·Ø¡¢Ñ¡¢Ñ¹¸ÑÊÊÐ ÍѹµÐ¡ÔÃÔÂÒÂÐ ÊѧÇѵµÐµØ.

๓. สังฆาภิ ถุติ พรหมจรรยของเราทั้งหลายนั้น จงเปนไปเพื่อการทำที่สุด ขอให บทสวดชมเชยคุ ณของพระอริ สงฆ ๙ ประการ (ดูตามเลขอารบิค) แหงกองทุ กขทั้งสิ้นนี้เยทอญ. (หันทะ มะยัง สังฆาภิถุติง กะโรมะ เส.)

54

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

(เชิญ�เถิด พวกเราจงมาสวดพรรณนาพระสังฆคุณดวยกันเถิด) (สำหรับฆราวาสสวด) โย โส สุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,๑ ¨ÔÃлÐÃÔ¹สงฆ Ô¾¾ØµสÑÁาวกของพระผู » µÑ§ ÀФÐÇÑ ¹µÑ§ ÊÐÃÐ³Ñ มีพระภาคเจ านั้น §หมู¤ÐµÒ, ใด, ปฏิบัติดีแลว, อุชุปะฏิปเราทั นโนง้ หลายผู ภะคะวะโต ถ งึ แลวสาวะกะสั ซึง่ พระผูงม โฆ,๒ พี ระภาคเจา แมปรินพิ พานนานแลว สงฆ สาวกของพระผู มีพระภาคเจา หมูใด, ปฏิบัติตรงแลว, พระองค นั้น เปนสรณะ, �ญายะปะฏิ งโฆ,๓ ¸ÑÁÁÑިРÀÔ¡ป¢ØนÊโนѧ¦ÑÞภะคะวะโต ¨Ð, ถึงสาวะกะสั พระธรรมด วย ถึงพระสงฆดวย, สงฆ มีพระภาคเจ า หมูใด,ÂжҾÐÅѧปฏิ บั ติ เ พื่ อ รู ธ รรมเป น µÑÊÊÐสาวกของพระผู ÀФÐÇÐâµ ÊÒÊÐ¹Ñ § ÂжÒÊÐµÔ เครื่องออกจากทุกขแลว, ÁйÐÊÔ¡ÐâÃÁÐ ÍйػЯԻ˜ªªÒÁÐ, สามีจิปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,๔ จักทำในใจอยู ปฏิบัติตามอยู ซึ่งคำสั่งสอนของพระผูมีพระภาคเจา สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา หมูใด,ปฏิบัติสมควรแลว , านี้ คือ, ยะทิทัง, พระองคนั้นตามสติ ไดแกกำลั บุคงคลเหล ÊÒ การปฏิ บตั นิ นั้ ๆ ของเราทัง้ หลาย, จัตตาริÊÒ ปุâ¹ ริสะยุ»Ð¯Ô คานิ»˜µอัµÔฏ, ฐะ ขอให ปุริสะปุ คคะลา, ÍÔÁÑÊÊÐ คูà¡ÇÐÅÑ ¸ÑÊวÊÐ แหงบุรÊุษÊÐ๔ คู·Ø ¡นั¢Ñบ¡เรี¢Ñย¹งตั บุรุษÍÑได¹µÐ¡Ô ๘ บุÃรÔÂุษÒÂÐ , ÊѧÇѵµÐµØ. เอสะ ภะคะวะโต จงเปนไปเพืสาวะกะสั ่อการทำทีงโฆ, ่สุดแหงกองทุกขทั้งสิ้นนี้เทอญ. นั่นแหละสงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจา,

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

55

อาหุเนยโย*,๕ เปสันงสงฆ ควรแก สักตนปาฐะคำกลอน การะที่เขานำมาบูชา, เวคปริ ก ต ิ ปาหุเนยโย*,๖ เปนสงฆโดยควรแก สักการะที พระภาสกร ภ. ภู่เขาจั ริวฑฺดฒไวโนตอนรับ, พุธนทีผู่ ๒๖ ๒๕๔๔ เวลา ๐๖.๓๐ น. ทักขิเณยโย*,๗วันเป ควรรักันบยายน ทักษิณพ.ศ. าทาน, อั�ชะลิกะระณีโย,๘ เปนผูที่บุคคลทั่วไปควรทำอั�ชลี, ด เกิง ดโลกั ขึ้นแล ว ดั่งดวงแกว กูโลกกวาง สวางไสว อะนุพระตถา-คตบรรเจิ ตตะรัง ปุ��ักเขตตั สสะ,๙ ไกลกิเลสเปเหตุ องอำไพ ไมมีนาบุ ทรงมี นเนืห้อมอง นาบุ�ผญของโลก �อืช่นัยยิ่งตรั กวสารู,  วิญูธรรม ธ แสดง อ่ งรอด ปลอดจากทุ ตะมะหั ง สัธรรมเครื งฆัง อะภิ ปูชะยามิ , กข ชี้ทางสุข สูนิพพาน อุปถัมภ สงบปวงขกิาเพเจ ลสราาบูยชาอย คลายทุ ประกาศนำ างยิก่งรรม เฉพาะพระสงฆ หมูนั้น, ธรรมควรรู นอมสูตน เราฟงงธรรม ว จึงนะมามิ รูวา . การเกิดมา พาทุกข กระเสือกกระสน ตะมะหั สังฆังนั้นสิแล ระสา ครั้นยามแก เฒาานอบน ชรา ลอามพระสงฆ เกินทน หมูนั้นตรอมกมล มาตายพราก จากกันไป ขาพเจ ดวยเศียรเกล า. แมคถวามโศก ที่ร่ำไร รำพันทุกข กายไมสุข ใจไมสม อัชฌาศัย สังฆาภิ ุติคำกลอน ความคั บแคน บีบภ.คั้นภูบัริว่นฑฺหัฒวใจโน ประสบใน สิ่งไมรัก หักหาญกัน โดย พระภาสกร หางหาย ขเจียนตาย วันพุมีธสทีิ่งรั่ ก๒๖มิพกันักเหตุ ยายนใหพ.ศ. ๒๕๔๔ เวลาทุก๐๖.๓๐ น. สลายพราก จากเหหัน ปรารถนา ไมสมหวัง จึงจาบัลย ปวงทุกขนั้น สาหัสล้ำ น้ำตานอง สงฆหมูใด ในพระ ภควัต ปฏิบัติ ดวยดี อดิศัย

56

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

การยึาใดดถือเที- ่ยงตรงใน ขันธหา ปฏิ คือบตั​ัตวิ ทุเคร กขทงครั น ทำหม สงฆวาสโดยย าวก อภควัอุปนาทาน ต นั้นเหล ดมา นหมอง ไดแสงฆ กสิ่งหเหล ่ควรตรอง บอเกิผดาผอง มูใดานีเลื้ ่อทีมใส ภควาน แสวงญาณ นพนทุทุกกขา ข เปพาระทม ยมสุขา รูป เวทนา สัญญานั่นทรงปญสัญา งขารอั น ปรุงศจิตประเสริ คิดสั่งฐสม สงฆขัหนมูธคใดือ ในพระ ศาสดา จรรยาเลิ การ วิญญาณรู  แจางนีชั้ คืดอในอารมณ ไมรโงุษงมเอกอุ ยึดตัตณมนหาำ ธรรมวิ อุปาทาน ทานเหล สี่ คูวิสุทธิ์ แปดบุ สาร ่อใหสโชดกสงฆ งฆ สาวก องค กำหนดรู  มีพศาสดา ระภาค วางรากฐาน เปนเพืสาวก พยาน กิดาการจึงพระผู โลกนาถ ครั้งเปยังนทรง จำแนกธรรม ดวยบรรจง ผูควรพระชนม มวลบูชาพรรษากาล มาคำนับ ของตอธนรัพิบธาน ทุกอย างลวน ควรสรรหา ่ยงรเวทนา เปนรูผูปคไมวรเทีอภิ ักษ ทักษิหาเที ณา ่ยงไมทั้งควรคจดจำไว า อภินันคืทอสัอัญญญา ชลี มาเลือนหลง สังขารปรุ ำรง ที่เกริกไกร ไมมั่นใหคงผลอนิไพศาลศรี จจา มาเปลี่ยนแปลง นี้จึงเปงน เปลี นาบุ่ยญนไปคุณใชยิด่งใหญ กวิญญาณ รูอารมณ ชัด กลับอริ วิบยัตะิ บิสัดงฆะคุ ผัน พลั บุญอีญเขต เลิศโลก โชคทวีคมแจงธรรมภาคี ณ นแถลง ขันหมู ธหาสลังวฆันม ไมธรรมบดี เที่ยง อยเหล าเคลื กษณ ประจั้อกหนุ ษในจ านีอ้นบแคลง ั้น ลทีวนสำแดง ่หมอมฉันไตรลั บูชาเอื ้อ แลเกื ขันธคือรูมปเศีหาใช สัญญาไหน ขอนอบน ยรเกลตัาวตนแน อิ่มเอิบบุญ ไมเทิเวดนอดุแมล เวทนา กรานกราบ ซาบซึ้งใจ. ปรุงสังขารกพระสั วิญญาณรู ลวนไมใช ตัวตน ชนมสักกาย (กราบระลึ งฆคุ ณอารมณ ) ใด (นั่งปวงสั พับเพีงขาร ยบ) สิง่ ปรุงแตง ลวนแปรเปลีย่ น ตางหมุนเวียน เกิดกอ รอสลาย สรรพธรรม ไรตัวตน คนงมงาย เราทั้งหลาย รูใหชัด วิปสสนา ๔. รตนัตตยัปปณามคาถาและ

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

57

พวกเรานั ้น ถูกอธรรม ครอบงำแลว ไมคลาดแคลว เกิดแกตายวายสังขาร สังเวคปริ กิตตนปาฐะ ความโศกเศร า พิไรร่ำ รำพัอมแด นพาพระรัตใจกายา สบาย รายทุร่อนเตือนสติให บทสวดแสดงความนอบน นตรัย ไมและบทสวดเพื เกิดความคับแคน ขื่นขม ที่ถมใส ชี้ชัดใน สัจจา ชะตาผล เป นผูถงูกเวชไม ทุกขังประมาทในการดำเนิ หยั่งกมล ธรรมสั นชีวเบืิตอ้ งหนาตน มีทกุ ขเข็ญ เปนหนทาง ทำไฉน จะใหถึง ซึ่งที่สุด เหตุใหหลุด ทุกขสัจจ ที่ขัดขวาง จึ(หังนปรากฏ แกงเราระตะนั ไมอำพราง แจมกระจางเจวะ มรรคา นิพพานัง. ทะ มะยั ตตะยัปปะณามะคาถาโย สังเวคะ ปะริกิตตะนะปาฐั�ญจะ ภะณามะ เส.) (สำหรับภิกษุ -าสามเณรสวด) (เชิญ�เถิด พวกเราจงมาสวดคาถาว ดวยการคำนับพระรัตนตรัย และตัว บทประกาศความสั งเวชดวยกัานเถิด) แมทรงเขา นฤพาน นานนักหนา ขาแตพระ ผูมี พระภาคเจ (รตนั ตยัปตรัปณามคาถา) ไกลกิตเลส สรู ดวยปรีชา ผองเรามา ตั้งจิต อุทิศตรง พุทมีโธศรัทสุธา สุทโธบวชพราก กะรุณามะหั จากเรืณอณะโว, นแลว จิตผองแผว พรหมจรรย มัน่ แนวสงฆ ทธเจอาผูนบสกุ ริสลุทวงศ ธิ์ มีพระกรุณชีาดุ จหวงมหรรณพ, ไมเกี่ยวขพระพุ อง ผองเรื พดำรง ดวยศีล สิกขาธรรม โยจจัขอให นตะสุ พพะระ�าณะโลจะโน, การทธัประพฤติ พรหมจรรย ของเราพลัน บรรลุดล ผลเนกขัมภ ใดกมีขตวิาคืมุตอติ�าณอั , สังสารภัย. ถึงที่สุด พระองค หลุดบวงทุ ์นำ นประเสริ พนบฐหมดจดถึ วงกรรม ทีงที่ก่สันุดดาร โลกัสสะ ปาปูปะกิเลสะฆาตะโก,

58

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

เปนผูฆาเสียซึ่งบาปและอุปกิเลสของโลก, (สำหรับฆราวาสสวด) วันทามิ พุทธัง อะหะมาทะเรนะ ตัง. ขาแตขพาระพเจผูามไหว ี พระภาคเจ า ้น โดยใจเคารพเอื แมทรงเขา นฤพาน พระธรรมนั ้อเฟอ. นานนักหนา ไกลกิ ธัมโมเลสปะทีตรัโปสรู วิดยวะยปรีตัชสาสะ สัตถุโน,ผองเรามา ถึงแลว แนวแนตรง สรณะพระธรรมของพระศาสดา ที่พึ่ง ซึ่งกายจิต ชินบุยบดวงประที ตร วิสุทธิ์สงฆ สวธรรมพิ างรุงเรือสงิฐ เปรี ป, นโยอมใจกาย ปฏิบัติ ดวยมั่นคงนนะโก, ตามที่ทรง สอนสั่ง สังวรใจ มัคคะปากามะตะเภทะภิ ขอใหจำแนกประเภทคื การ ประพฤติ ปฏิอบมรรค ัติ ผลศีนิลวิพรพานส ัติ ธรรมวิ โรฒ อดิศัย วนใด, เต็ เต็มกำลั ชัยตถะทีปะโน,จงเปนไป เพื่อที่สุด หยุดทุกขเทอญ. โลกุมตสติตะโร โย งจะยังพิตะทั ซึ่งเปนตัวโลกุตระ และสวนใดที่ชี้แนวแหงโลกุตระนั้น, วันทามิ ธัมมัง อะหะมาทะเรนะ ตัง. ขาพเจาไหวพระธรรมนั้น โดยใจเคารพเอื้อเฟอ. สังโฆ สุเขตตาภ๎ยะติเขตตะสั��ิโต, พระสงฆเปนนาบุ�อันยิ่งให�กวานาบุ�อันดีทั้งหลาย, โย ทิฏฐะสันโต สุคะตานุโพธะโก, เปนผูเห็นพระนิพพาน ตรัสรูตามพระสุคตหมูใด,

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

59

โลลัปปะหีโน อะริโย ธาตุ สุเมธะโส, ปจจเวกขณปาฐะ ละกิ§เลสเครื งโลเล นพระอริยเจา ผูม§ ีปÀгÒÁÐ ��าดี, àÊ.) (Ëѹเป·ÐนผูÁÐÂÑ ¸ÒµØ»่อÐ¯Ô ¡ÙÅл˜เป¨¨ÐàÇ¡¢Ð³Ð»Ò°Ñ วันทามิ สังฆัง อะหะมาทะเรนะ ตั(จีงว, ร) Âжһ˜ ¨ÐÂÑา§ไหว »ÐÇÑ µµÐÁÒ¹Ñ ÁѵµÐàÁàǵѧ, ้อÂÐ·Ô ขา¨พเจ พระสงฆ หมู§ น¸ÒµØ ั้น โดยใจเคารพเอื เฟอ·, ѧ ¨ÕÇÐÃѧ µÐ·Ø»ÐÀØÞªÐâ¡ ¨Ð »Ø¤¤ÐâÅ, ¸ÒµØÁµÑ µÐâ¡, ¹ÔÊÊѵâµ, ¹ÔªªÕâÇ, ÊØÞâÞ, ÊѾ¾Ò¹Ô อิ»Ð¹Ð จเจวะเมกั นตะภิปูชะเนยยะกัง, ÍÔ Á Ò¹Ô ¨Õ Ç ÐÃÒ¹Ô ÍÐªÔ ¤Ø ¨ ©Ð¹Õ Â Ò¹Ô , ÍÔ ÁÑ § »Ù µÔ ¡ ÒÂÑ § »˜ µî Ç Ò, วัÍÐµÔ ตถุตÇÔÂตะยั ทะยะตาภิ ังขะตั¹µÔง,. Ð งªÔวั¤นب©Ð¹Õ ÂÒ¹Ô สªÒÂÑ ปุ��ัญญัง มะยา ยัง มะมะ (บิสัณ พพุฑบาต) ปททะวา, »ÐÇÑ µ µÐÁÒ¹Ñ มา Âжһ˜ โหนตุ เว¨ ¨ÐÂÑ ตัสสะ§ ปะภาวะสิ ทธิยา. § ¸ÒµØ ÁÑ µ µÐàÁàÇµÑ § , ÂÐ·Ô ·Ñ § ³�ใดที ±Ð»Òâµ µÐ·Ø ÐÀØอÞยูªÐâ¡ âµ, บุ» ญ ่ขาพเจ าผู»ไหว ซึ่งวัตถุ¨Ð สาม,»Ø¤คื¤ÐâÅ, อพระรัต¸ÒµØ นตรัÁยѵอัµÐâ¡, นควรบู¹ÔชÊายิÊÑ่งµโดย ¹ÔªªÕâÇ, ÊØÞâÞ, ÊѾ⾠»Ð¹ÒÂѧ » ³±Ð»Òâµ ÍЪԤب©Ð¹ÕâÂ, ÍÔÁѧ ส»Ùวµนเดี ยว, ไดกระทำแลว เปนอยางยิ่งเชนนี้นี้, ขออุปทวะทั้งหลาย จงอยา Ô¡ÒÂѧ »˜µîÇÒ, ÍеÔÇÔÂÐ ªÔ¤Ø¨©Ð¹Õâ ªÒÂеÔ. มีแกขาพเจาเลย ดวยอำนาจความสำเร็ จอันเกิดจากบุ�ญนั้น. (เสนาสนะ) Âжһ˜¨¨ÐÂѧ »ÐÇѵµÐÁҹѧ ¸ÒµØÁѵµÐàÁàǵѧ, ÂзԷѧ àʹÒÊйѧ µÐ·Ø»ÐÀØÞªÐâ¡ ¨Ð »Ø¤¤ÐâÅ, ¸ÒµØÁѵµÐâ¡, ¹ÔÊÊѵâµ, ¹ÔªªÕâÇ, ÊØÞâÞ, ÊѾ¾Ò¹Ô »Ð¹Ð ÍÔÁÒ¹Ô àʹÒÊÐ¹Ò¹Ô ÍЪԤ¨Ø ©Ð¹ÕÂÒ¹Ô, ÍÔÁ§Ñ »Ùµ¡Ô ÒÂѧ »˜µÇî Ò, ÍеÔÇÔÂÐ ªÔ¤Ø¨©Ð¹ÕÂÒ¹Ô ªÒÂѹµÔ.

60

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

(เภสัช)

¨¨ÐÂѧ »ÐÇѵµÐÁҹѧ ¸ÒµØÁѵµÐàÁàǵѧ, ÂзԷѧ ¤ÔÅÒ¹ÐรตนัÂжһ˜ ตตยัปปณามคาถาคำกลอน »˜โดย ¨¨ÐÂÐàÀÊÑ ªªÐ»ÐÃÔ µÐ·Ø»ÐÀØÞªÐâ¡ ¨Ð »Ø¤¤ÐâÅ, ¸ÒµØÁѵµÐâ¡, พระภาสกร ภ. ภู¡¢ÒâÃ, ริวฑฺฒโน ¹ÔÊÊѵâµ, ¹ÔªªÕâÇ, ÊØÞâÞ, ÊѾ⾠»Ð¹ÒÂѧ ¤ÔÅҹл˜¨¨ÐÂÐàÀÊѪªÐวั»ÐÃÔ นพุ¡ธ¢Òâà ที่ ๒๖ÍÐªÔ กัน¤ยายน ¨Ø ©Ð¹Õâพ.ศ. Â, ÍÔÁ๒๕๔๔ §Ñ »Ùµ¡Ôเวลา ÒÂѧ ๐๖.๓๐ »˜µÇî Ò, น. ÍеÔÇÂÔ Ð ªÔ¤¨Ø ©Ð¹Õâ ªÒÂеÔ.

พระวิสุทธิ์ พุทธะ วระเจา ธ ลนเกลา กรุณา อัชฌาศัย ธาตุปจจเวกขณปาฐะคำกลอน ดุจดังหวง มหรรณพ สมุทรชัย พระองคใด นัยเนตร วิเศษญาณ โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน ประหารแลวัวนพุปวงบาป กิเลสพ.ศ. ๒๕๔๔ โลกาเหตุ หมนหมอง ธที่ ๒๖ กัอุนปยายน เวลา ๐๖.๓๐ น. กองทุกข ผลาญ โดยเอื้อเฟอ เคารพ นบสั การ ่อภควาน รัตนะดกาย) พุทธองค (จีวกร-เครื งนุงหมปกป อีสิก่งพระธรรม ง แจมกระจ ทัศ่ยนนผัขจั เหลานี้ ที่แของพระองค ท ก็เพียงธาตุทรงสวาธรรมชาติ เหตุางปจประที จัย ใหปเปลี นด คืหลง อจีวร แลผูใช ทุกเมื่อวัน ธาตุเทานั้น อยาหลงผิด คิดมัวเมา คือมรรคผล อุดรธรรม มิใชสัตว อันินพยัพาน ่งยืน จำแนกลง ฝนสัจจะ สวนใดตรง แมชีวะจรรโลงโลก บุคคล ตนเราเขา ปราศความหมาย งตัวแห ตนงธรรมะ ยลดัง่ เงา พนเปความเขลา แลสวนใด ไดชแห ี้แนว นมัคคะ ปริดวสยป ุทธิญ์ อุญา ปถัมพาสุ ภ ขเย็น โดยเคารพ เอื้อเฟอ เกื้อหนุนนำ เทิดธรรมล้ำ กรานกราบ กำซาบใจ

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

61

จีวรนั อัน้นพระสงฆ แตเดิม พงศา ไมนาเกลี อารยะ ยด เปนอัครั คคะ้นมาเฉี บุญเขต ยด ใกล วิเศษใส กาย คายเนาเหม็น ก็เลิกศลัยิบ่งมา ารังเกีญยคุจณเสีอืย่นดลำเค็ ยอมกลายเป กวานนาบุ ใด ญนิพพานชั ย ทานเห็นนของเน เย็นฤดีา เฉาดวยกัน. รูแจงตาม ธรรมะ พระสุคต จิตละลด หมดกิเนลสดื่มวิกิเนศษศรี (บิณฑบาต-อาหาร น้ำ ของขบฉั ) อริยสิะ่งเหล เลิศาหล า ป ญ ญาดี ผองเรามี ใจเคารพ นบปณาม นี้ ที่แท ก็เพียงธาตุ บิณฑบาต แลผูคน ที่ขบฉัน ญใดพึงเหตุ มีแปทจแก สามาหลงผิด คิดมัวเมา เปนบุไปตาม จัยปทุวงข กเมืา่อฯวันผูวันทาธาตุสาธุ เทานัวัต้นถุอย ไตรรัมิใตชนสเัตลิวศ อัเกินดยัสิ่งยืริ นอภิฝรนาม ฤดี สัจจะ บูชาตาม แมชยิีว่งะแลบุควคลแกวตนเราเขา ดวยอำนาจ อันแหสำเร็ บุญง่ นัเงา ้น พนอุความเขลา บาทวอัน กล้ กราย ปราศความหมาย งตัวจตนแตยลดั ดวำยป ญญาจงพ พาสุายหนี ขเย็น สิ่งจัอาหารนั ญไร ภัย้นราแต ย เอย า พึ ง มี ชื น ่ ชี ว ี มี ส ข ุ ทุ ก คื น วั น ดิม ไมนาเกลียด ครัน้ มาเบียด ผานกาย ถายเนาเหม็น ก็กลับมา นารังเกียจ เสียดลำเค็ญ ยอมกลายเปน ของเนา เฉาดวยกัน. (สังเวคปริกิตตนปาฐะ) อิธะ ตะถาคะโต โลเก (เสนาสนะ-สิ อุปปนโน, ่งอาศัยใชสอย) สิ่งเหลานี้ ที่แาทเกิก็ดเขึพี้นยแล งธาตุ พระตถาคตเจ วในโลกนี้, ธรรมชาติ เหตุปจจัย ใหเปลี่ยนผัน สิ่งใชสอย เมื่อวัน ธาตุเทานั้น อยาหลงผิด คิดมัวเมา อะระหั ง สัมแลผู มาสัใมชพุทุทกโธ, มิในชผูสัตไกลจากกิ ว อันยั่งยืเลส, น ฝตรั นสัสจรูจะชอบไดโดยพระองค แมชีวะ บุคเคล เป อง, ตนเราเขา ตน ยลดั ธัปราศความหมาย มโม จะ เทสิโตแหงนิตัยวยานิ โก, ง่ เงา พนความเขลา ดวยปญญา พาสุขเย็น

62

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

สิ่งใชสอย แตเ่ทดิรงแสดง แลพระธรรมที ม ไมนาเกลี เปนยธรรมเครื ด ครัน้ ่อมาเฉี งออกจากทุ ยด ใกลกขก,าย คายเนาเหม็น ก็อุปกลัะสะมิ บมาโกนารัปะริ งเกีนยิพจพานิ เสียโดลำเค็ ก, ญ ยอมกลายเปน ของเนา เฉาดวยกัน. เปนเครื่องสงบกิเลส เปนไปเพื่อปรินิพพาน, (เภสัช-ยารักษาโรค) สัมโพธะคามี สุคะตัปปะเวทิโต, ที่แท ก็พเรพีอยมงธาตุ ธรรมชาติ เหตุปจ จัย ใหเปลีย่ นผัน เปสิน่งเหล ไปเพืานี่อ้ ความรู เปนธรรมที่พระสุ คตประกาศ, คือเภสั ธาตุเทานัน้ อยาหลงผิด คิดมัวเมา มะยั นตัชง แลผู ธัมมัใชง ทุสุกตเมื๎วา่อวันเอวัง ชานามะ, มิใชสัตว ่ออัได นยัฟ่งยืงธรรมนั น ฝนสั้นจแล จะ ว จึงไดรแม พวกเราเมื ูอยชาีวงนีะ ้วบุาค:-คล ตนเราเขา ปราศความหมาย งตัวตนดก็ยลดั ชาติ ป ทุกขา, แมแหความเกิ เปน่งทุเงา กข,พนความเขลา ดวยปญญา พาสุขเย็น เภสัชนัทุ้นกขา, แตเดิม ไมนแม าเกลี ยด ก็เปครั ชะราป ความแก นทุน้ กมาเบี ข, ยด ผานกาย ถายเนาเหม็น ก็กลับมามปนาทุรังกเกีขังย,จ เสียแม ดลำเค็ ญ เปยอนมกลายเป มะระณั ความตายก็ ทุกข, น ของเนา เฉาดวยกัน. โสกะปะริเทวะทุกขะโทมะนัสสุปายาสาป ทุกขา, แมความโศก ความร่ำไรรำพัน ความไมสบายกาย ความไมสบายใจ ความคับแคนใจก็เปนทุกข, อัปปเยหิ สัมปะโยโค ทุกโข, ความประสบกับสิ่งไมเปนที่รักที่พอใจก็เปนทุกข,

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

63

ปเยหิ วิปปะโยโค ทุกโข, ตัดงพรากจากสิ ขณิกป่งทีจ่เปจเวกขณปาฐะ ความพลั นที่รักที่พอใจก็เปนทุกข, § µÑ§¢Ð³Ô¡Ð»˜¨¨ÐàÇ¡¢Ð³Ð»Ò°Ñ§ ÀгÒÁÐ àÊ.) ยัมปจฉั(ËÑง ¹·Ð นะ ÁÐÂÑ ละภะติ ตัมป ทุกขัง, »Ð¯Ô Ñ § ¢Ò âÂ¹Ô â Ê ่งใด ¨Õ Ç ÐÃÑไม§ได»Ð¯Ô ÊÕ µÑ Ê ÊÐ มีคÊวามปรารถนาสิ สิ่งนั้นà ÊÇÒÁÔ นั่นก็,เปÂÒÇÐà·ÇÐ นทุกข, ÒµÒÂÐ,ป�ÍØญจุ ³ËÑปÊาทานั ÊÐ »Ð¯Ô สั»Ð¯Ô งขิต¦เตนะ กขัน¦ธาÒµÒÂÐ, ทุกขา,±Ñ§ÊÐÁСÐÊÐÇҵҵлÐÊÔÃ§Ô ÊÐÁ¼ÑÊอÊÒ¹Ñ § »Ð¯Ô¦นÒµÒÂÐ, ว»ÐÊÑ าโดยย อุปาทานขั ธทั้งหา ÂÒÇÐà·ÇÐ เปนตัวทุกËÔขÃ, Ôâ¡» ¹Ð»Ð¯Ô¨©Ò·Ð¹Ñµ¶Ñ§. »Ð¯Ô âÊ านี» ้ค³ือ±Ð»ÒµÑ § »Ð¯ÔàÊÇÒÁÔ, à¹ÇÐ ·ÐÇÒÂÐ, ¹Ð เสยยะถี ทังÊ, ѧได¢ÒแกâÂ¹Ô สิ่งเหล , ÁзÒÂÐ, ÂÒÇÐà·ÇÐ รูปูปาทานัก¹ÐขันÁÑโธ,³±Ð¹ÒÂÐ, ขันธ¹Ð อันเปÇÔÀนÙÊทีйÒÂÐ, ่ตั้งแหงความยึ ดมั่นคืÍÔอÁรูÑÊปÊÐ , ¡ÒÂÑÊÊÐ กขันโธ, ÇÔËขัÔน§ÊØธ»อันÐÃÐµÔ เปนทีÂÒ,่ตั้งแห¾îÃงÑËความยึ เวทนา, ÍÔµÔ °Ôเวทะนู µÔÂÒ,ปาทานั ÂһйÒÂÐ, îÁШÐÃÔดมัÂ่นÒ¹Øคื¤อ¤ÐËÒÂÐ, ญ��ู กขั§นโธ, อันเปน¹ÐÇÑ ที่ตÞั้งแห ่นคือสัÍØ�»»Òà·ÊÊÒÁÔ -ญญา, , »Øสัญ ÃÒ¹Ñ Þ¨Ðปาทานั àÇ·Ð¹Ñ »Ð¯ÔขันËธѧ¢ÒÁÔ ¨Ðงความยึ àǷйÑด§ มั¹Ð สังขารู กขัÊนÊÐµÔ โธ, ÍйÐÇÑ ขันธอันªªÐµÒ เปนที¨Ð ่ตั้งแห¼ÒÊØ งความยึ มั่นคื. อสังขาร, ÂÒµî ÃÒ ป¨Ðาทานั àÁ ÀÐÇÔ ÇËÔ Òâà ด¨ÒµÔ วิ��ญญาณู ขันธอัน§ เป»Ð¯Ô นที่ตàÊÇÒÁÔ ั้งแหง,ความยึ ดมั่นคือÊÕวิµ�ÑÊ�ญ »Ð¯ÔÊѧป¢Òาทานั â¹ÔกâขัÊนโธ, àʹÒÊÐ¹Ñ ÂÒÇÐà·ÇÐ ÊÐ ญาณ, »Ð¯Ô¦ÒµÒÂÐ, ÍسËÑÊÊÐ »Ð¯Ô¦ÒµÒÂÐ, ±Ñ§ÊÐÁСÐÊÐÇҵҵлÐÊÔÃÔ§ÊÐเยสั ��ายะ, ่อใหสาวกกำหนดรอบรู นธเหลâา¹·Ð¹Ñ นี้เอง,§ »ÐÊÑงÁ ¼Ñปะริ Ê ÊÒ¹Ñ § »Ð¯Ô ¦เพื ÒµÒÂÐ, ÂÒÇÐà·ÇÐ ÍØอุปµØาทานขั »ÐÃÔÊÊÐÂÐÇÔ ธะระมาโน โส µภะคะวา, »Ð¯ÔÊÅÑ ÅÒ¹ÒÃÒÁÑ ¶Ñ§.

64

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

พระผู ระภาคเจ ้น เมื¨¨ÐÂÐàÀÊÑ ่อยังทรงพระชนม , § »Ð¯ÔàÊÇÒÁÔ, »Ð¯Ô Êѧ¢ÒมีพâÂ¹Ô âÊ ¤ÔาÅนัҹл˜ ªªÐ»ÐÃÔอ¡ยู¢ÒÃÑ เอวั ง พะหุลÍØัง»»˜¹สาวะเก วิเนติ, ¡Ò¹Ñ§ àǷйҹѧ »Ð¯Ô¦ÒµÒÂÐ, ÍѾîÂÒÂÒÇÐà·ÇÐ ¹Ò¹Ñ§ àÇÂÂÒ¾Ò¸Ô ยอมทรงแนะนำสาวกทั ้งหลายเชนนี้ เปนสวนมาก, »˜ª¬Ð»ÐÃÐÁеÒÂÒµÔ .

เอวัง ภาคา จะ ปะนัสสะ ภะคะวะโต สาวะเกสุ อะนุสาสะนี พะหุลา ปะวัตตะติ, พิจารณาปจจัย ๔ คำกลอน อนึ่ง คำสั่งสอนของพระผู ีพระภาคเจภ.านัภู้นริวฑฺยฒอโนมเปนไปในสาวกทั้งหลาย โดย มพระภาสกร สวนมากมีสวัวนนแห างนีพ.ศ. ้วา, ๒๕๔๔ เวลา ๑๗.๐๐ น. อาทิตงยการจำแนกอย ที่ ๔ พฤศจิกายน รูปง อะนิจจัง, รูปไมเที่ยง, เวทะนา อะนิจโดยแยบคาย จา, เวทนาไม เราพิจารณ แลวนุเทีงห่ยมง, จีวรสม-ควรกิจ พิสิฐผล สั�ล�ญญา อะนิจผจา, สั��ญญาไมเที่ยจัง,กเตือนตน หมใช ใหสมควร แม ืมตริ พิจารณ านกมล สังขารา งขารไม เที่ยง, ความรอนผาว ของลมแดด ทีแ่ ผดผวน นุงหมเพีอะนิ ยงจจา, เพื่อขจัด สับำบั ดหนาว วิสั�ตว�ญญาณั ง อะนิ ง, วิง�มุ�ญญาณไม เลื้อยคลาน เหลืจอจับยุ งรบกวน เทีป่ยดง,บังสวน ควรอาย คลายกังวล รูปงเราพินอะนั ัวตน, น สมควร สวนมรรคผล ิจ คิตดตา, แยบคาย จึงไดฉันรูปไมใชตอาหารอั เวทะนา ตตา,ผานกมล เวทนาไมใชตัวตน, แมลืมตริ อะนั พิจารณ จักเตือนตน พนชั่ว ไมมัวเมา สั��ญญา อะนัตตา, สั��ญญาไมใชตัวตน,

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

65

สังขารา มิไดฉันอะนั เพืต่อตา, เพลินสุขสัสนุ งขารไม กสนาน ใชตัวตน, ชื่นสำราญ พลังกาย หมายอวดเขา ประดั บยก ตกแต ง แห งตัวเรา วิ��ญญาณไม ฉันเพียงเท จ่ ำเปน เห็นควรกาย วิ��ญญาณั ง อะนั ตตา, ใชตาัวทีตน, ่อความอะนิ ตั้งได จะไดมเที​ี อั่ยตง,ภาพ ลำบากหาย สัพเพี เพยงเพื สังขารา จจา,แหงสักายนี งขารทั้ ้งปวงไม อนุ พรหมจรรย กั้นกามกราย เพื่อทำลาย เวทนา สัพเเพคราะห ธัมมา อะนัตตาติ , ธรรมทั้งหลายทั ้งปวงไม ใชตัวทุตนกขารมณ ดังนี้, ระงับวทุากตา) -ขเวทน คือความหิ เต (หญิ มะยัเงกา โอติ ณณาม๎หว ะ, ไมแลนลิว่ สรางทุกขใหม ใหขนื่ ขม สะดวกแก รางกายเปปราชญ หมายชม วผาสุ พวกเราทั้งหลาย นผูถูกครอบงำแล , กสม ไรโทษา อนามัย สิ่งจำเปน คือเส-นาสนะ กอนที่จะ ใชสอย ถอยอาศัย ชาติยา, โดยความเกิด, พึงพิจารณ แยบคาย หมายแกใจ นำมาใช ดวยสติ ดำริการณ ชะรามะระเณนะ, โดยความแก และความตาย, แมใชแลว พึงยอน สอนใจชัด เพียงบำบัด หนาวรอน ผอนสังขาร โสเกหิ ปะริ เ ทเวหิ ทุ ก เขหิ โทมะนั ส เสหิ ปายาเสหิ , ปองกันยุง เหลือบหมัด สัตวเลือ้ ยคลาน เปนอุสถาน บังลมแดด แผดเผากาย โดยความโศก สบายกาย ความไมสบายใจ เพื่อบรรเทา อัความร่ นตรายำไรรำพั ฝายดินนฟา ความไม ที่อาจมา รบกวน ความขวนขวาย ความคั ฝกหัดจิบตแคพินนใจทั ิจล้ำ้งหลาย, ธรรมสบาย เพือ่ มุง หมาย หลีกเรน บำเพ็ญเพียร ทุกเราพิ โขติณจารณ ณา, อยเปางผ นผูอถงแผ ูกความทุ ว แลวกจึงขฉัหนยั่งเอาแล เภสัชอัวน, แกโรคภัย ไขคลื่นเหียน ทุกฉขะปะเรตา, วามทุกยนขเปนเบืเจตน ้องหนเสถี าแลยรว,บริโภค ดับโรคภัย แม ันแลว ลืมพิเป นิจนผูคิมดีคแนบเนี เพียงเพื่อมพร่ัสำสะบำบัเกวะลั ด ขจัสดสะ ทุกข ทุกขักทีขั่โนหมรุ ก-รานอุ า กายาไหว อัปเปวะนามิ ธัสสะ อันรตะกิ ริยา ปญญ�ทีาเยถาติ ่เจ็บปวด ใหพนไกล ไฟโรคา บรรดามี. . รวดราว กราวหทัย

66

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ทำไฉน การทำที่สุดแหงกองทุกขทั้งสิ้นนี้ จะพึงปรากฏชัดแกเราได.

ปตติทานะคาถา

(Ëѹ·Ð ÁÐÂѧ »˜µµÔ·Ò¹Ð¤Ò¶Òâ ÀгÒÁÐ àÊ.) (สำหรับพระภิ กษุสามเณรสวด) จิระปะรินิพพุตัมป ÂÒตังà·ÇÐµÒ ภะคะวัÊÑน¹ตัµÔง ÇÔอุËทÒÃÐÇÒÊÔ ทิสสะ ¹Õ, อะระหันตัง สัมมา สัมพุทธัง, ¶Ùà» ¦Ðàà ⾸ԦÐàà µÐËÔ§ µÐËÔ§, ¸ÑÁÁзÒ๹РÀÐÇѹµØ า »ÙผูªÔµไกลจากกิ Ò, เราทั้งหลาย อุµÒทิศเฉพาะพระผู มีพระภาคเจ เลสตรัสรูชอบได ÇÔËวÒÃÐÁÑ ³±ÐàÅ. โดยพระองคเองâʵ¶Ôแม§ปริ¡Ðâù൸Рนิพพานนานแล พระองค นั้น, ¨Ð ยÁÑังª¬Ò ¹ÐÇÐ¡Ò สัทธา อะคารัส๎มา à¶ÃÒ อะนะคาริ ปพพะชิ ตา, ¨Ð ÀÔ¡¢ÐâÇ, เปนผูมÊÒÃÒÁÔ ีศรัทธา¡Ò ออกบวชจากเรื ไมเกี่ยวของดวยเรือนแลว, ·Ò¹Ð»ÐµÕ ÍØอ»นÒÊСÒ, ตัส๎มิง ภะคะวะติ ัห๎มะจะริ ¤ÒÁÒพ๎ร¨Ð à·ÊÒยัง ¹Ôจะรามะ, ¤ÐÁÒ ¨Ð ÍÔÊÊÐÃÒ, ประพฤติอยูซÊÑึ่งพรหมจรรย ระภาคเจ าพระองคนั้น, »»Ò³ÐÀÙµÒ ในพระผู ÊØ¢ÔµÒ มีพÀÐÇÑ ¹µØ àµ. ภิกขูนัง(สามเณรวาªÐÅÒ¾Ø สามเณรานั ง) สิก¨Ðขาสาชี ะสะมาป นนา, ªÒ à» Íѳว±ÐÊÑ ÁÀÐÇÒ, ถึงพรอมดวยสิÊÑก§ขาและธรรมเป นเครื่องเลี้ยงชี¡วÒ,ิตของภิกษุทั้งหลาย, àÊ·ÐªÒµÒ ÍжÐâÇ»Ð»ÒµÔ ตัง โน พ๎รัห¹Ô๎มÂÂÒ¹Ô ะจะริ¡ยѧัง ¸ÑอิÁมÁÐÇÐÃÑ ัสสะ § เกวะลั สะ àµ, ทุกขักขันธัสสะ อันตะ »Ð¯Ô¨ส¨Ð กิริยายะ สังวัตÊÑตะตู ติ. ·Ø¡¢ÑÊÊÐ ¡ÐâùµØ Êѧ¢ÐÂѧ. ¾à¾»

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

67

ขอให°ÒµØ พรหมจรรย ¨ÔÃѧ ขÊÐµÑ องเราทั § ¸Ñ้งÁหลายนั âÁ ้น ¸Ñจงเป ÁÁÑ·น¸ÐÃÒ ไปเพื¨Ð ่อการทำที »Ø¤¤ÐÅÒ, ่สุดแหงกอง ขทั้งสิâ赯 ้นนี้ ÊÐÁÑ เทอ�ญ. ÊÑทุ§ก⦠¤â¤ ÇÐ Íѵ¶ÒÂÐ ¨Ð ËÔµÒÂÐ ¨Ð. ÍÑÁàË ÃÑ¡¢ÐµØ ÊÑ·¸ÑÁâÁ ÊѾྻ ¸ÑÁÁШÒÃÔâ¹, กษุà³ÂÂÒÁÐ สามเณรสวด) ÇØ(สำหรั ±²Ô§ บพระภิ ÊÑÁ»Ò»Ø ¸ÑÁàÁ ÍÐÃÔÂÑ»»ÐàÇ·Ôàµ, จิระปะริ»ÐÊÑ นิพ¹พุ¹Òตัมปâ˹µØ ตัง ภะคะวั ÊѾྻ นตัง สะระณั »Ò³Ôงâ¹คะตา, ¾Ø·¸ÐÊÒÊÐà¹, ึ ง แล ว ซึ¹่âµ ง พระผู มี พ ระภาคเจ แม ป ริ»ÐÇÑ นิ พÊพานนานแล ว ÊÑเราทั ÁÁÒ้ ง หลายผู ¸ÒÃѧ  ถ»ÐàǨ©Ñ ¡ÒàÅ าà·âÇ ÊеØ, นั้น วาเป สรณะ, ÇØพระองค ±²ÔÀÒÇÒÂÐ ÊѵนµÒ¹Ñ § ÊÐÁÔ·¸Ñ§ à¹µØ àÁ·Ð¹Ô§, ธัมมั�จะ» µภิÒกขุ¨Ð สังฆัÍÑ�µจะ, ÁÒµÒ îÃЪÑถึ§งพระธรรมดวย¹Ô¨ถึ¨Ñง§พระสงฆ ÃÑ¡¢Ñ¹ดµÔวย,»ØµµÐ¡Ñ§, ตัสสะ§ ภะคะวะโต สาสะนัง ยะถาสะติ ยะถาพะลั ะโรมะ อะนุ àÍÇÑ ¸ÑÁàÁ¹Ð ÃÒªÒâ¹ »ÐªÑ§ ÃÑง¡¢Ñ¹มะนะสิ µØ ÊѾก¾Ð·Ò.

ปะฏิปชชามะ, ซึ่ ง คำสั่ ง สอนของพระผู จั ก ทำในใจอยูบทสวดมนต  ปฏิ บั ติ ตามอยู  มี พพระภาคเจ ป ต ติ ท านะคาถานี ้ เป น พระราชนิ นธ ใ น พระองค น น ้ ั ตามสติ ก ำลั ง , พระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูหัว รัชกาลที่ ๔ แหงกรุงรัตนโกสินทร สานอกจากบทนี สา โน ปะฏิ ้แลวปยังตมีติบ, ทอื่นๆ อีก เชน บทกราบพระรัตนตรัย (อะระหัง), ขอให การปฏิ บททำวั ตรเชบาัต-เย็ินั้นน ๆเปนของเราทั ตน ้งหลาย, อิมัสสะ เกวะลัสสะ ทุกขักขันธัสสะ อันตะกิริยายะ สังวัตตะตุ.จงเปนไป

68

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

เพื่อการทำที่สุดแหงกองทุกขทั้งสิ้นนี้ เทอ�ญ.

ปตติทานคาถาคำกลอน

โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน สังเวคปริกิตตนปาฐะคำกลอน วันจันทรที่ ๘ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๒๒.๒๒ น.

โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน าใด ไดพ.ศ. สถิต๒๕๔๔ เวลา เรือนวิ จิตร สถู วันพุเทพเทวา ธที่ ๒๖ กัเหล นยายน ๐๖.๓๐ น.ปโพธิ์ วิหารไหน บูชาดวย ธรรมทาน ชื่นบานใจ จำเริญให สถานนั้น สวัสดี ทัพระตถา-คตบรรเจิ ่วทั้งเขต มณฑล ดบนวิ งฆ ธงชั ศรีางไสว เกิหดขึาร้นแลว ธรรมบาล ดั่งดวงแกภิวกษุกูสโลกกว าง ยสว ทัไกลกิ ้งกลางใหม อารามชน เลส เหตุเถระ หมองทานบดี ผองอำไพ ทรงมีทัชัย้งนางชี ตรัสรูอุ วิบญาสก ูธรรม แม เหลาอืธรรมเครื น่ ชาวบา่อนงรอด ตางประเทศ นิคกมเขต ่น ทุขกแหงสูหน ธ แสดง ปลอดจากทุ ข คามถิ ชี้ ท างสุ  นิ พ พาน ทีอุป่ยถัิ่งใหญ สุขลนพน ผลล้ำ ธรรมทาน มภ อิสระ ประชาชน สัตวกำเนิ ด ในครรภ ชลาพุ ช ประกาศนำ กำเนิดธรรมควรรู ผุด ฟองไข นไคลสถาน สงบปวง กิเลสร าย คลายทุ กรรม อมสูตน กำเนิ ดสี่งส่ธรรม ำสัตวนัสุ้นขแลสำราญ ประเสริฐงาม เราฟ ว จึงรูวา การเกิพดนมาสงสาร พาทุดกวขยธรรมเลิ กระเสือศกกระสน บัติ ในธรรม เหลาธรรมิ ก พนทุกจากกั ข สบสุนขไปสาม ครั้นปฏิ ยามแก เฒาชรานิยลานิ าเกิกนทน ตรอมกมล มาตายพราก กระทำให สิ้นสุด ทีหลุ่ร่ำดไรบวรำพั งกามนทุกข ประพฤติ สมถะสมวิปอัสชสนา แมความโศก กายไมตสาม ุข ใจไม ฌาศัย ความคับแคน บีบคั้น บั่นหัวใจ ประสบใน สิ่งไมรัก หักหาญกัน

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

69

มีตั้งสอยู ิ่งรักนาน มิพคืักอเหตุ ธรรมใหสัหตางหาย บุรุษ ทุกขเจียนตาย แสนวิสสลายพราก ุทธิ์ ทรงธรรม จากเหหั นำรักนษา จงมั ่นคง ดำรงวั ตร งพัจึฒงนา ชชาสล้ยืำนน้ยงำตานอง ชั่วกาลนาน ปรารถนา ไมสมหวั จาบัลย ปวงทุกขนผองวิ ั้น สาหั ขอพระสงฆ อมเพรี ยง ดสามั วาโดยยอ อุปพร าทาน การยึ ถือ-คคี ขักระทำดี น ธ ห า คื มีอประโยชน ตั ว ทุ ก ขมหาศาล ท น ทำ ทัหม้งสนวหมอง นรวม สวนตน สกนธการ อภิบาล เทิดล้ำ ธรรมวินัย เราทั้งหลาย าย พาระทม ใฝธรรม นำวิสัย ไดแขอพระธรรม กสิ่ง เหลานี้ รัทีก่คษา วรตรอง บอเกิดผองทุกทุนิกขา ใหถึงขัพร ล้ำ ธรรมชั ย ่น ปวงปราศรั อริงยจิะตธคิสอนมา นธอคมือ เจริ รูป ญเวทนา สัญญานั สังขารอันย ปรุ ดสั่งสม ตว ไดเลื่อมใส นัย อุของพุ วิญขอมวลหมู ญาณรู แจง สรรพสั ชัด ในอารมณ ไมโงงม ยึธรรมวิ ดตัณหา ปาทานทธ-ศาสนา ขอฝนหลั ถั่งลงสาวก ตรงเวลา พรูมา สูวางรากฐาน ภาคพื้น ปฐพี เพื่อให่งสงฆ กำหนดรู จึงพระผู พรั มีพ่งระภาค ญ จงเกิดพรรษากาล แก สัตวทั้งหลาย ธทั้งพิหญิ งชายจำแนกธรรม ถวนหนา พาสุขดี ว ย ครั้งความเจริ ยังทรง พระชนม ธ าน ไม ประมาท เรงทำ แตกรรมดี นำชีวี หนีพน วนวัฏฏา บรรจง พรูปอไม แมเทียอ่ยมง เวทนา รักษาบุตหาเที ร สุด่ยสวาท เหลาทวยราษฎร นย ออารั กขา งไม จดจำไว คือสัญญาราชัมาเลื นหลง ธรรมดิ ลกง ปกครอง ันดร. สังขารปรุ เปลี่ยนไปผองประชา ใชดำรง ไมมั่นคง ทุอนิกทิจวจาา ราตรี มาเปลีนิ่ยรนแปลง อีกวิญญาณ รูอารมณ คมแจงชัด กลับวิบัติ บิดผัน พลันแถลง ขันธหาลวน ไมเที่ยง อยาเคลือบแคลง ลวนสำแดง ไตรลักษณ ประจักษ ใจ

70

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZ±Ú²â¹

·ÓÇÑตัวµตนแน ÃàÂç¹ไมเá»Å-¤Ó¡Å͹ ขันธคือรูป หาใช วนแม เวทนา สัญญาไหน ปรุงสังขาร วิญญาณรู อารมณใด ลวนไมใช ตัวตน ชนมสักกาย ปวงสังขาร สิ่งปรุงแตบทนำทำวั ง ลวนแปรเปลี่ยต น รเย็ตนา งหมุ น เวี ย น เกิ ด ก อ รอสลาย â âÊ ÀФÐÇÒ ÍÐÃÐËѧ ÊÑÁÁÒÊÑÁ¾Ø·â¸, สรรพธรรม คนงมงาย เราทั้งหลาย ชัด วิปนสตสนา พระผูไรม ตพี ัวตน ระภาคเจ านัน้ พระองค ใด, เปรูนใหพระอรหั , ดับเพลิงกิเลส พวกเรานั ครอบงำแล ไมคลาดแคล เพลิง้นทุกถูขกสอธรรม นิ้ เชิง, ตรั สรูช อบไดวโดยพระองค เอง,ว เกิดแกตาย วาย สัÊîงÇขาร Ò¡¢Òâµ à¹РÀФÐÇÐµÒ ¸ÑÁâÁ, ความโศกเศร า พิไรร่นำธรรมที รำพันพ่ พาระผูใจกายา ไมสบาย รายทุใดรนตรัสไวดแี ลว, พระธรรมเป ม พี ระภาคเจ าพระองค บแคนÂÑÊขืÊÐ ่นขมÀФÐÇÐâµ ที่ถมใส ชี้ชัดในÊÒÇСÐÊÑ สัจจา ชะตาผล ÊØ»ความคั Ð¯Ô »˜ ¹â¹ §â¦, เปนผูถูกพระสงฆ ทุกขัง หยั ่งกมล งหนาตนาพระองค มีทุกขเใข็ดปฏิ ญ เป สาวกของพระผู ม เบืพี ้อระภาคเจ บตั นดิ หนทาง แี ลว, µÑ Áทำไฉน ÁÐÂÑ § จะให ÀФÐÇÑ Á ÁÑใ§หหลุดÊÐÊÑ ¦Ñ §จ,จ ÍÔทีà่ขÁËÔ ถึง ซึ¹่งµÑที§่สุด ÊиÑเหตุ ทุก§ขสั ัดขวางÊÑ ¡ ¡ÒàÃËÔ ÂжÒÃÐËÑ จึงปรากฏ §แกเÍÒâû รา ไมàอµËÔ ำพรางÍÐÀÔ»แจÙªมÐÂÒÁÐ, กระจาง มรรคา นิพพานัง. ขาพเจาทัง้ หลาย ขอบูชาอยางยิง่ , ซึง่ พระผูม พี ระภาคเจาพระองคนนั้ , ้ ง พระธรรมและพระสงฆ , ด ว ยเครื่ อ งสั ก การะทั้ ง หลาย (สำหรับภิพรกษุอสมทั ามเณรสวด) ขาแตพระ ผูมี พระภาคเจา แมทรงเขา นฤพาน นานนักหนา

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

71

ไกลกิเลสเหลตรัาสนีรู้, ดอัวนยปรี ยกขึช้นาตามสมควรแล ผองเรามา วอยตัา้งงไร, จิต อุทิศตรง ÊÒ¸Øมีศรัâ¹ ¹ ൠÀФÐÇÒ ÊبÔÃวлÐÃÔจิต¹ผÔ¾อ¾Øงแผ â µ» ว, พรหมจรรย มั่นแนว ทธา ÀÑบวชพราก จากเรือนแล สงฆ ขาแตพระองคผูเจริญ, พระผูมีพระภาคเจาแมปรินิพพานนานแลว, างคุณอนอันสกุ สำเร็ จประโยชน ขาลพเจสิกาทัขาธรรม ้งหลาย, ไมเกี่ยวขทรงสร อง ผองเรื ลวงศ ชีพดำรงไวดแวกยศี »˜¨ขอให ©Ô Á Ò การ ªÐ¹ÐµÒ¹Ø »ÐÁÒ¹ÐÊÒ, ของเราพลั น บรรลุ ด ล ผล ประพฤติ¡ÑÁพรหมจรรย เนกขัมภทรงมีพระหฤทัยอนุเคราะหแกพวกขาพเจาอันเปนชนรุนหลัง, ÍÔถึงàÁที่สุดÊÑหลุ ¡ ¡Òàà ൠที»Ð¯Ô ¤ ¤Ñ ³สัËÒµØ , ย. ดบวงทุ·Øก¤ข¤ÐµÐ»˜ วิมุตติ³ ์นำ³Ò¡ÒÃÐÀÙ พนบวงกรรม ่กันดาร งสารภั ขอพระผูมีพระภาคเจา จงรับเครื่องสักการะอันเปนบรรณาการ ของคนยากทั้งหลายเหลานี้, (สำหรับฆราวาสสวด) ÍÑÁ ËÒ¡Ñ § ·Õ ¦ ÐÃѵµÑ§ ËÔµÒÂÐ ÊØ¢ÒÂÐ.

ขาแตพระ ผูมี พระภาคเจา แมทรงเขา นฤพาน นานนักหนา เพือ่ ประโยชนและความสุขแกขา พเจาทัง้ หลายตลอดกาลนานเทอญ. ไกลกิเลส ตรัสรู ดวยปรีชา ผองเรามา ถึงแลว แนวแนตรง สรณะ ที่พึ่ง ซึ่งกายจิต ธรรมพิสิฐ ชินบุตร วิสุทธิ์สงฆ นอมใจกาย ปฏิบัติ ดวยมั่นคง ตามที่ทรง สอนสั่ง สังวรใจ ขอใหการ ประพฤติ ปฏิบัติ ศีลวิรัติ ธรรมวิโรฒ อดิศัย เต็มสติ เต็มกำลัง ยังพิชัย จงเปนไป เพื่อที่สุด หยุดทุกขเทอญ.

72

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

บทนำทำวัตรคำกลอน

โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน วันพุธที่ ๒๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๐๖.๓๐ น.

พระผูมี พระภาค พระองคใด ทรงดับไฟ กิเลส เหตุทุกขเข็ญ ตรัสรู เลิศล้ำ ธรรมบำเพ็ญ จึงรมเย็น เห็นแจง ประจักษองค พระมุนี ตรัสดีแลว อันชี้แนว ปฏิบัติ ขจัดหลง ธาตุอีปกจธรรมใด จเวกขณปาฐะ สงฆสาวก เหลาใด ใจมั่นคง ที่ดำรง ปฏิบัติ วัตรดีงาม (หันทะ มะยัง ธาตุปะฏิกูละปจจะเวกขะณะ ปาฐัง ภะณามะ เส) ขาพเจา ทั้งหลาย หมายบูชา นอมวันทา อยางยิ่ง ในสิ่งสาม (จี ว ร) ดวยศรัทธา สักการะ พยายาม ยกขึ้นตาม สมควร แลวอยางไร ยะถาป จ จะยั ง ปะวั ต ตะมานั ง ธาตุ ม ต ั ตะเมเวตั ง, ยะทิบูทชังามั่น ไมหวั่นจีไหว วะรัง จึงพระพุทธ พระธรรม แลพระสงฆ ขาพระองค ตะทุ ปุคนคะโล, โต,พระนิชนฤพาน ชีโว, สุญโญ, พระพุปทะภุธผูญ ชะโก ทรงคุณจะอบอุ ใจ ธาตุมัตตะโก, ดำรงไวนิสนัสับตแต วยพระทั ณย จีชนรุ นหลัอะชิ ง คุจฉะนิ ปวงข สัพดพานิ ปะนะย การุ อิมานิ วะรานิ ยานิายั, งอิได มังประโยชน ปูติกายังมหาศาล ปตฺวา, ขอพระองค ของลูกหลาน เหลาคนยาก ลำบากจน อะติ วิยะ ชิคทรงรั ุจฉะนิบยบรรณาการ านิ ชายันติ. ขจัดพรอม ปวงบาป วิบากผล (บิณขอผลา-นิ ฑบาต) สงส ความนอบนอม ๑ ผลประโยชน โชติ วี. ขอบุญจาก การตบัตะมานั นดาลดล สุขสธน ยะถาป จจะยัสังกปะวั ง ธาตุมัตตะเมเวตั ง, ยะทิ ทัง ปณทฑะปา ๑ นวา สะ-ทน โตอาตะทุ ปะภุญแปลว ชะโกา มีจะเงิน,ปุร่คำรวย คะโล, ธาตุมัตตะโก, นิสสัตโต, นิชชีโว,

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

73

สุญโญ, สัพโพ ปะนายัง ปณฑะปาโต อะชิคุจฉะนิโย, อิมัง ปูติกายัง บทกราบพระรั ต นตรั ย ปตฺวา, อะติวิยะ ชิคุจฉะนิโย ชายะติ. (เสนาสนะ) ÍÐÃÐËÑ § ÊÑ Á ÁÒÊÑÁ¾Ø·â¸ ÀФÐÇÒ, ยะถาปพระผู จจะยัม งพี ระภาคเจ ปะวัตตะมานั ธาตุมัตตะเมเวตั ง, งยะทิ ทัง เสนาสะนั า เปงนพระอรหั นต, ดับเพลิ กิเลสเพลิ งทุกขสนิ้ เชิง งตะทุ , ปะภุญตรัชะโก จะ ปุโคดยพระองค คะโล, ธาตุเอง, มัตตะโก, นิสสัตโต, นิชชีโว, สุญโญ, สัพ สรูชอบได ¾Øพานิ · ¸Ñ §ปะนะ ÀФÐÇÑ ÍÐÀÔÇÒà·ÁÔอะชิ . คุจฉะนิยานิ, อิมัง ปูติกายัง ปตฺ อิม¹านิµÑ§ เสนาสะนานิ ขาพเจ วา, อะติ วิยะาอภิชิวคาทพระผู ุจฉะนิยานิมีพระภาคเจ ชายันติ. า, ผูรู ผูตื่น ผูเบิกบาน. (กราบ) Êî(เภสั Ç Ò¡¢Òâµ ช) ñ ÀФÐÇÐµÒ ¸ÑÁâÁ, ธรรมทีง่พระผู สไวทดังีแลคิวล,านะปจจะยะ ยะถาปพระธรรม จจะยัง ปะวัเปตนตะมานั ธาตุมมีพัตระภาคเจ ตะเมเวตัาง,, ตรัยะทิ ¸Ñเภสั Á ÁÑช§ชะปะริ ¹ÐÁÑ Ê ÊÒÁÔตะทุ . ปขะภุ าพเจ านมัสจะ การพระธรรม. (กราบ) กขาโร, ญชะโก ปุคคะโล, ธาตุ มัตตะโก, นิสสัตโต, ÊØนิ»ชÐ¯Ô ÀФÐÇÐâµ ÊÒÇСÐÊÑ ชี โ ว,»˜¹â¹ สุ ญ โญ, สั พ โพ ปะนายั ง คิ ล§â¦, านะป จ จะยะเภสั ช ชะปะริ ก ขาโร มปูีพตระภาคเจ ีแลว,ิยะ ชิคุจฉะนิโย อะชิคพระสงฆ ุจฉะนิโย,สาวกของพระผู อิมัง ิกายัง าป, ตปฏิ ฺวา,บัติดอะติ ÊÑชายะติ §¦Ñ § . ¹ÐÁÒÁÔ . ขาพเจานอบนอมพระสงฆ. (กราบ) ๑

อานว สะหวาก-ขา-โต คำวา สะ ออกเสียงเร็วๆ ควบกับพยางคหลังคลายคำวา สวาส ตวาด ธาตุ ปจา จเวกขณปาฐะคำกลอน

74

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน บทกราบพระรั ตเวลา นตรั๐๖.๓๐ ยคำกลอน วันพุธที่ ๒๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๔ น. โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน

วันพุธที่ ๒๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๐๖.๓๐ น.

สมเด็จพระ ผูมี พระภาคเจา ดับรอนเรา เพลิงกิเลส เหตุเสียดสี (จีวตรัร ส- รูเครื ่องนุงหมปกป ดกาย)  โดยพระองค ทรงความดี จอมมุนี ผูรูตื่น ชื่นเบิกบาน. (ขาพเจาอภิวาทพระผูมีพระภาคเจา) สิ่งเหลานี้ ที่แท ก็เพียงธาตุ ธรรมชาติ (กราบ) เหตุปจจัย ใหเปลี่ยนผัน คือพระธรรมนั จีวร แลผูใช้น ทุเปกนเมืธรรมที ่อวัน ่ ตรัสดีธาตุ ้น อย้แานวหลงผิ ดมัวเมา แลเวทานัทรงชี นำสุดขคิเกษมศานต มิใชสอัตมมา ว อันศึยัก่งษา ยืน สมาทาน ฝนสัจจะ แมชีวะ สาธุ บุคคล ควรน การตนเราเขา ดวยแจง ประจักษคุณ าพเจยลดั านมั่งเงา สการพระธรรม) ปราศความหมาย แหงตั(ขวตน พนความเขลา ดวยปญญา พาสุข (กราบ) เย็น สงฆ ญากาย สมาธิ สีละหนุ จีวรนัสาวก ้น แตของพระ เดิม ไมนศาสดา าเกลียด ครั้นมาเฉีปยมดปญใกล คายเน าเหม็นน ญญ เป นาบุญ เลินศโลก มีโชคชั ย วย ก็กปฏิ ลับบมาัติดนี ชอบแล ารังเกียวจ แนวการุ เสียดลำเค็ ยอนมกลายเป ของเน า เฉาด (ขาพเจานอบนอมพระสงฆ) กัน (กราบ)

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

75

(บิณฑบาต- อาหาร น้ำ ของขบฉันดื่มกิน)

ปุพพภาคนมการ

บทกลาวแสดงความนอบนอมแดพระพุทธเจา สิ่งเหลานี้ ที่แท ก็เพียงธาตุ บิณฑบาต แลผูคน ที่ขบฉัน เป(ËÑน¹ไปตาม เมื่อวัน »Ø¾¾ÐÀҤйÐÁСÒÃÑ ธาตุ เ ท า นั้ น อย§า¡ÐâÃÁÐ หลงผิ ดàÊ.)คิ ด ·Ð ÁÐÂÑเหตุ § ¾Øป·จจั¸ÑÊยÊÐทุกÀФÐÇÐâµ มัวเมา (เชิ ญเถิด พวกเราทั้งหลายจงมาสวดบทนมัสการพระผูมีพระภาคเจา ผูรู อันยัด่งยืวยกั น ฝนนเถิสัดจ)จะ แมชีวะ บุคคล ตนเราเขา ผูตื่นมิใชผูสเบิัตกวบาน ปราศความหมาย แหงตัวตน ยลดั่งเงา พนความเขลา ดวยปญญา พาสุข ¹ÐâÁ µÑ Ê ÊÐ ÀФÐÇÐâµ, เย็น ขอนอบนอมแดพระผูมีพระภาคเจา พระองคนั้น, อาหารนั้น แตเดิม ไมนาเกลียด ครั้นมาเบียด ผานกาย ถายเนา ÍÐÃÐËÐâµ, ซึ่งเปนผูไกลจากกิเลส, เหม็น ÊÑÁ ÁÒÊÑ Á ¾Ø · ¸Ñ Ê ÊÐ. ตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง. ก็กลับมา นารังเกียจ เสียดลำเค็ญ ยอมกลายเปน ของเนา เฉาดวย กัน ขอนอบนอม พระผูม ี พระภาคเจา องคเหนือเกลา ไกลกิเลส เหตุทกุ ขเข็ญ ตรัสรู ชอบล้ำ ธรรมบำเพ็ญ สงบเย็น เปนมิ่งขวัญ อนันตคุณ. (เสนาสนะ - สิ่งอาศัยใชสอย) (วา ๓ จบ)

76

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

สิ่งเหลานี้ ที่แท ก็เพียงธาตุ ธรรมชาติ เหตุปจจัย ใหเปลี่ยนผัน คำทำวัตรเย็น สิ่งใชสอย แลผูใช ทุกเมื่อวัน ธาตุเทานั้น อยาหลงผิด คิดมัวเมา มิใชสัตว อันยั่งยืน ฝนสั๑. จจะพุแม ีวะ บุสคสติ คล ตนเราเขา ทชธานุ ปราศความหมาย งตัว§ตน¾Øยลดั (Ëѹ·Ð แหÁÐÂÑ ·¸Ò¹Ø่งเงา ÊÊеÔพ¹นÐÂÑความเขลา § ¡ÐâÃÁÐดวยป àÊ.)ญญา พาสุข เย็(เชิ น ญเถิด พวกเราจงมาทำการนอบนอมระลึกพระพุทธคุณดวยกันเถิด) สิ่งใชสอย แตเดิม ไมนาเกลียด ครั้นมาเฉียด ใกลกาย คายเนา µÑ§ ⢠»Ð¹Ð ÀФÐÇѹµÑ§ àÍÇѧ ¡ÑÅîÂÒâ³ ¡ÔµµÔÊÑ·â· เหม็น ÍѾÀؤ¤Ðâµ, ก็กลับมา นารังเกียจ เสียดลำเค็ญ ยอมกลายเปน ของเนา เฉาดวย ก็กติ ติศพั ทอนั งามของพระผูม พี ระภาคเจานัน้ ไดฟงุ ไปแลวอยางนีว้ า , กัน ÍÔµ»Ô âÊ ÀФÐÇÒ, เพราะเหตุอยางนี้ๆ พระผูมีพระภาคเจานั้น, ÍÐÃÐËѧ, เปนผูไกลจากกิเลส, (เภสัช - ยารักษาโรค) ÊÑÁÁÒÊÑÁ¾Ø·â¸, เปนผูตรัสรูชอบไดโดยพระองคเอง, ÇÔªªÒ¨ÐÃгÐÊÑÁ»˜¹â¹, เปนผูถึงพรอมดวยวิชชาและจรณะ, สิ่งเหลานี้ ที่แท ก็เพียงธาตุ ธรรมชาติ เหตุปจจัย ใหเปลี่ยนผัน ÊؤÐâµ, ปแล , เทานั้น อยาหลงผิด คิดมัวเมา คือเภสัช แลผูใเปช นทุผูกไเมื ่อวัวนดวยดีธาตุ âÅ¡ÐÇÔ·,Ù มแจชีวงะ, บุคคล ตนเราเขา มิใชสัตว อันเปยัน่งยืผูนรูโลกอย ฝนสัจาจะงแจแม

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

77

ปราศความหมาย งตัวตน ยลดั ÍйصµÐâà »ØÃÊÔ Ð·Ñแห ÁÁÐÊÒÃÐ¶Ô , ่งเงา พนความเขลา ดวยปญญา พาสุข เย็น เปนผูสามารถฝกบุรุษที่สมควรฝกไดอยางไมมีใครยิ่งกวา, เภสัชà·ÇÐÁÐ¹Ø นั้น แตเÊดิÊÒ¹Ñ ม ไม§,นาเกลียด ครั้นมาเบียด ผานกาย ถายเนา Êѵ¶Ò เหม็น เปนครูผูสอนของเทวดาและมนุษยทั้งหลาย, ก็¾Øก·ลัâ¸,บมา นารังเป เกีนยผูจ รเสีู ผูยตดลำเค็ อมกลายเปน ของเนา เฉาดวย ื่น ผูเบิญกบานดวยยธรรม, กัÀФÐÇÒµÔ น. . เปนผูมีความจำเริญจำแนกธรรมสั่งสอนสัตว ดังนี้. ตังขณิกปจจเวกขณปาฐะ พุทธานุสสติ มาจากคำวา พุทธ (พระพุทธเจา) + อนุสสติ (ตามระลึกถึง) แปลรวมกันวา การตามถึง ระลึกถึงพระพุทธเจา หมายถึง (หันทะ มะยัง ตังขะณิกะปจจะเวกขะณะปาฐัง ภะณามะ เส.) การตามระลึกถึงพระคุณของพระพุทธเจา ๙ ประการ มี อะระหัง ความเปน ผูไ กลจากกิเลส, สัมมาสัมพุทโธ ตรัสรูช อบไดดว ยพระองคเอง จนถึง ภะคะวา ปะฏิสังขา โยนิโส จีวะรัง ปะฏิเสวามิ, ยาวะเทวะ สีตัสสะ ปะฏิฆาตายะ, ความเปนผูจำเริญจำแนกธรรมสั่งสอนสัตว อุณหัสสะ ปะฏิฆาตายะ, ฑังสะมะกะสะวาตาตะปะ- สิริงสะปะสัมผัสสานัง การระลึกถึงคุณของพระพุทธเจาก็เพื่อใหเกิดศรัทธาในพระพุทธเจา ปะฏิฆาตายะ, ยาวะเทวะ หิริโกปนะปะฏิจฉาทะนัตถัง, มีพลังในการทำความดี ละเวนความชั่วทั้งปวง ปะฏิสังขา โยนิโส ปณฑะปาตัง ปะฏิเสวามิ, เนวะ ทะวายะ, นะ

78

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

มะทายะ, นะ มัณฑะนายะ, นะ วิภูสะนายะ, ยาวะเทวะ อิมัสสะ พุ ท ธานุ ส สติ ค ำกลอน กายั ส สะ ฐิ ติ ย า, ยาปะนายะ, วิ หิ ง สุ ป ะระติ ย า, พฺ รั ห มะจะริ โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน ยานุคคะหายะ,วันอิอาทิ ติ ตปุยรทานัี่ ๗ญตุจะลาคม เวทะนั ปะฏิหังเวลา ขามิ ๑๓.๓๐นะวัน.ญจะ เวทะนัง พ.ศ.ง ๒๕๔๔ นะ อุปปาเทสสามิ, ยาตรา จะ เม ภะวิสสะติ อะนะวัชชะตา จะ ผาสุวิ หาโรกิตติจาติ ศัพท, อันงาม นามกระเดื่อง วิเมลือง เลื่องไป ทุกแหงหน ปะฏิ โยนิโส ทศพล เสนาสะนัง ปะฏิเสวามิวิ,ญยาวะเทวะ พระผูสมังขา ี พระภาค ูชน ศันสนะ ธ ชี้นสีำตัสสะ ปะ ฏิฆเหตุ าตายะ, อุณหัพระผู สสะ มปะฏิ ฆาตายะ,า ฑังองค สะมะกะสะนี้เพราะ ี พระภาคเจ นั้นเลา ไกลกิวาตาตะปะสิ เลส เหตุถลำริงสะ ปะสั สสานั ฆาตายะ, ยาวะเทวะ เปนพระสั อุตุปะริ สสะยะวิ อรหัมตผัตรั สรู งวิญปะฏิ ูธรรม ม-มาสั มพุโทนทะนั ธ สุทงธิ์อุดปะม ฏิสทรงถึ ัลลานารามั งพรอตมถัดง,วยวิชชา จรณะ เปนผูละ ไปดวยดี มีสุขสม เปนผูรู แจงโลก พนโศกตรม บุรุษสม-ควรฝกได ดังฤทัย ปะฏิทรงเป สังขานยอด โยนิโสอุตคิมะลานะป จ จะยะเภสั ช ชะ ปะริกขารั ง ปะฏิ ยาวะ ศาสดา ของเทวา แลมนุ ษย เสวามิ สุดเลื่อ, มใส เทวะ เวยยาพาธิกานัง เวทะนานั ปะฏิฆาตายะ, พยา เปนผูรอุู ปผูปตนื่นนานั ชื่นงบานใจ จำแนกไวง หมวดธรรม ล้ำวิชอัชา. ปชฌะปะระมะตายาติ.

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

๒. พุทธาภิคีติ

79

(Ëѹ·Ð ÁÐÂѧ ¾Ø·¸ÒÀÔ¤µÕ §Ô ¡ÐâÃÁÐ àÊ.)

(เชิญเถิด ขอเราทัง้ หลายทำการพรรณนาเฉพาะคุณของพระธรรมกันเถิด) พิจารณาปจจัย ๔ ¾Ø·¸îÇÒÃÐËѹµÐÇÐÃеҷԤسÒÀÔÂصâµ, โดย พระภาสกร ภูริวฑฺฒโนวยคุณ มีความประเสริฐแหงอรหันตคุณเปนตน, พระพุทธเจภ.าประกอบด วัÊØน·อาทิ ตยҳСÐÃØ ที่ ๔ พฤศจิ พ.ศ. ๒๕๔๔ ¸ÒÀÔÞ ³ÒËÔกายน ÊÐÁÒ¤ÐµÑ µâµ, เวลา ๑๗.๐๐ น. มีพระองคอันประกอบดวยพระญาณและพระกรุณาอันบริสุทธิ์, â¾à¸ÊÔ â Êتйеѧ ¡ÐÁÐÅѧÇÐ ÊÙâÃ,

ใด ทรงกระทำชนที บาน ดุจอาทิ เราพิจพระองค ารณ โดยแยบคาย แลวนุง่ดหีใมหเบิจีวกรสม-ควรกิ จ ตพิยสทิฐำบั ผลวใหบาน, ÇÑแม ¹·ÒÁÐËÑ µÐÁÐÃÐ³Ñ § ÊÔÃÐÊÒ à¹¹·Ñห§ม, ใช ใหสมควร ลืมตริ §พิจารณ ผานกมล จักเตือªÔนตน พระชิ นสีหด หนาว ผูไมมีกิเลสพระองค นั้นา วดวของลมแดด ยเศียรเกลา, ที่ นุงหมขเพีาพเจ ยง าเพืไหว ่อขจั ด บำบั ความร อ นผ ¾Ø·â¸ â ÊѾ¾Ð»Ò³Õ¹§Ñ ÊÐÃгѧ à¢ÁÐÁصµÐÁѧ, แผดผวนพระพุทธเจาพระองคใด เปนสรณะอันเกษมสูงสุดของสัตวทงั้ หลาย, สั»Ð°ÐÁÒ¹Ø ตวเลื้อยคลาน มุงรบกวน ปดบัง§ส, วน ควรอาย คลายกังวล ÊÊеԯเหลื °Ò¹Ñ§อบยุÇѹง ·ÒÁÔ µÑ§ ÊÔàùÐËÑ เราพินขิจาพเจ คิดาแยบคาย สมควร สกวน ไหวพระพุจึทงได ธเจฉาันพระองคนั้น อันเปอาหารอั นที่ตั้งแหน งความระลึ มรรคผลองคที่หนึ่ง ดวยเศียรเกลา,

80

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

¾Øแม·ล¸ÑืมÊÊÒËÑ ตริ พิÊจîÁารณ Ô ·ÒâÊ ผานกมล (หญิงวา จั·ÒÊÕ กเตือ) นตน ÇÐ พ¾Øน·ชั⸠่ว ไมมàÁัวเมาÊÒÁÔ¡ÔÊÊÐâÃ,

มิไดฉขันาพเจ เพื่อาเพลิ สุข สนุกสนานทธเจาชื่นพระพุ สำราญ เปนนทาสของพระพุ ทธเจพลั าเปงนกาย นาย หมายอวด เขา มีอิสระเหนือขาพเจา, ประดั แหงตั¨Ð วเราÇÔ¸ÒµÒ ฉันเพี¨ÐยงเทËÔาµทีÊÑ ÊÐ ่จำเปàÁ, น เห็นควรกาย ¾Ø·â¸ บยก ·Ø¡¢Ñตกแต ÊÊÐ ง¦ÒµÒ เพียงเพื ่อความ แหอ่ งงกำจั กายนีดทุ้ กข จะได มี อัตซตภาพ ลำบากหาย พระพุ ทธเจาตัเป้งไดนเครื และทรงไว งึ่ ประโยชน แกขา พเจา, อนุ ้นกามกราย ¾Ø·¸Ñเคราะห ÊÊÒËѧ พรหมจรรย ¹ÔÂÂÒà·ÁÔ กัÊÐÃÕ ÃÞ Ñ ªÕÇµÔ Þ Ñ ¨Ô·§Ñ เพื , ่อทำลาย เวทนา ทุกขารมณ ระงับทุขากพเจ -ขเวทน เกา คือความหิ แ ลทนธเจ ลิ่ วา, สร า งทุ ก ข ใ หม ให ามอบกายถวายชี วิตวนี้ แดพไมระพุ ขืÇÑ ¹่น·Ñขม¹âµËÑ § (หญิ ง ว า ÇÑ ¹ ·Ñ ¹ µÕ ËÑ § ) ¨ÐÃÔ Ê ÊÒÁÔ ¾Ø · ¸Ñ Ê àÊÇÐ ÊØ â ¾¸Ô µÑ § , สะดวกแกขารพเจ างกาย หมายชมตาม ผาสุ กสม ไรสโรูทษา อนามัยทธเจา, าผูไหวปราชญ อยูจ กั ประพฤติ ซึง่ ความตรั ด ขี องพระพุ คือเส-นาสนะ กอนทีàÁ่จะ ÊÐÃÐ³Ñ ใชสอย§ถอÇÐÃÑ ยอาศั ¹Ñµสิ¶Ô่งจำเป àÁ นÊÐÃÐ³Ñ § ÍÑÞÞѧ ¾Ø·â¸ §, ย พึงพิจารณ แยบคาย วยสติ ดำริ การณฐ สรณะอื ่นของขหมายแก าพเจาไมใจมี พระพุนำมาใช ทธเจาเปนดสรณะอั นประเสริ แมใชของข แลว พึาพเจ งยอาน, สอนใจชัด เพียงบำบัด หนาวรอน ผอนสังขาร ปàÍ൹Рองกันยุง เหลื อบหมั ด สัตวÇÑเ±ลืà²ÂÂÑ ้อยคลาน ÊѨ¨ÐÇÑ ªàª¹Ð § ÊÑเปµน¶ØÊสถาน ÒÊÐà¹,บั ง ลมแดด แผดเผา กาย ดวยการกลาวคำสัตยนี้ ขาพเจาพึงเจริญในพระศาสนาของพระศาสดา, เพื่อบรรเทา อันตราย ฝายดินฟา ที่อาจมา รบกวน ความขวนขวาย

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

81

ฝ¾Øก·หั¸Ñด§จิต àÁ พินิจล้ÇÑำ¹ธรรมสบาย ·ÐÁÒ๹Рเพื(หญิ ่อมุงหมาย ว า ÇÑ ¹หลี ·ÐÁÒ¹ÒÂÐ กเรน บำเพ็) ญÂÑเพี § ย»ØรÞ ÞÑ § »ÐÊØเราพิ µÑ§ จÍÔารณ ¸Ð, อยางผองแผว แลวจึงฉัน เภสัชอัน แกโรคภัย ไขคลื่นเหียน แมฉันแลขวาพเจ ลืมพิาผูนไิจหวคิอดยูแนบเนี ยนทธเจา เจตน เสถียร บริญโใดในบั ภค ดับดโรคภั ซึ่งพระพุ ไดขวนขวายบุ นี้, ย ำ บำบัดàÁขจัดÁÒàËÊØ ทุกข § µÑÊทีÊÐ่โหมรุ൪ÐÊÒ. ก-รานอุรา กายาไหว ÊѾเพี ྻ ยงเพืÍÑ่อ¹พร่ µÐÃÒÂÒ ที่เจ็บปวดอันรวดร าว้งปวง กราวหทั บรรดามี ตรายทั อยยาไดให มีแพกนขไกล าพเจไฟโรคา า ดวยเดชแห งบุญนั้น. (หมอบลงกราบวา) ป¡Òà¹Рตติทานะคาถา ÇÒ¨ÒÂÐ ÇРਵÐÊÒ ÇÒ, ดวยกายก็ดี ดวยวาจาก็ดี ดวยใจก็ดี, (หั น ทะ ตติทานะคาถาโย เส) ¾Ø·à¸ ¡Øมะยั ¡ÑÁÁÑง§ ป»Ð¡ÐµÑ § ÁÐÂÒ ÂÑภะณามะ §, ยา เทวะตา นี, ากระทำแลวในพระพุทธเจา, กรรมนาติสัเนตียตินอัวินหใดาระวาสิ ที่ขาพเจ ถู¾Øเ·ป⸠ฆะเร โพธิฆะเร ตะหิง ตะหิง, »Ð¯Ô¤¤Ñ³ËÐµØ ÍѨ¨ÐÂѹµÑ§, ตา ธัมมะทาเนนะ นตุ ปู่งชโทษล ิตา, วงเกินอันนั้น, ขอพระพุทธเจภะวั า จงงดซึ โสตถิ ง กะโรนเตธะ วิหาระมัณฑะเล. ¡ÒÅѹµÐàà ÊѧÇÐÃԵا ÇÐ ¾Ø·à¸. เถรา เพืจะ่อการสำรวมระวั มัชฌา นะวะกา จะ ทภิธเจ กขะโว, ง ในพระพุ า ในกาลตอไป. สารามิกา ทานะปะตี อุปาสะกา,

82

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

คามา จะ เทสา นิคะมา จะ อิคสสะรา, พุทธาภิ ีติคำกลอน สัปปาณะภูตา สุขิตา โดย ภะวันพระภาสกร ตุ เต. ภ. ภูริวฑฺฒโน อาทิตยที่ ๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๑๓.๓๐ น. ชะลาพุชา วันเยป จะ อัณฑะสัมภะวา, สังเสทะชาตา กา, ฐยิ่ง ธ คือมิ่ง อรหันต อนันตศรี พระพุทธองคอะถะโวปะปาติ ทรงคุณ ประเสริ นีพระทรงญาณ ยยานิกัง ธัมเลิมะวะรั ปะฏิธจี จะ เต, ธ อารี ปาริสุท-ธิการุณ ศล้ำ งธรรมสุ สัพพระองค เพป ทุกใดขัสยัสะงสุชกะโรนตุ สังขะยัง. สวางมาน ปานปทุม ตองภาสุร๑ น ลนเบิกบาน ฐาตุสอจิงสาด รัง สะตั ง ธัมโม แสงระวี ประกาศบุ ญ ธัมมัทธะราพุทจะ ธคุณปุคหนุคะลา, นโลก พนโศกภัย สังโฆ อัตถายะ ขอนโหตุ อมเกลสะมั า วัคนโควะ ทา พระชิ นสีหจะ  หิตายะ ผูย่ำยีจะ.ปวงกิเลส อนุสัย อัขจัมดเหปวงรักอาสวะ ขะตุ สัอนาลั ทธัมโม สัพเพป ธธัมมีมะจาริ โน, วิเศษธรรม ย ชัย โลกเชษฐ วุฑพระองค ฒิง สัมใปาปุ ัปปะเวทิ เตสฯัตว สูสวรรค ด เปเณยยามะ นสรณะ เกษมสุธัดมเม อะริ ธ ยทรงฉุ ด หมู นนาา วัโหนตุ พุทธะสาสะเน ดวยเศีปะสั ยรเกล นทา อภิสัพวันเพป ท ปาณิโน ระลึ กมั่น ขวัญแรก สติครอง สัมมา ธารั ง ปะเวจฉั น โต กาเล เทโว ปะวัอิสสสะตุ ขออาสา เปนทาส แทบบาทบงสุ ธ ดำรง ระ เหนือเราผอง วุขจัฑดฒิทุภกาวายะ ง สะมิทธัง เนตุ เมทะนิ ง ประโยชนล้ำ นำวิไล ข ขจัดภัสัยตตานั สมใจปอง ทรงสนอง มาตา ปตา จะ อัตระชัง นิจจัง รักขันติ ปุตตะกัง ๑ น แปลวราชาโน า สวาง, มีแสงพราวปะชัง รักขันตุ สัพพะทา ฯ เอวัอางนวาธัพาสุ มเมนะ

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

83

ขอมอบกาย ถวายเทิด ทั้งชีวิต นอมบูชิต พระพุทธา อัชฌาศัย ปจักตประพฤติ ติทานะคาถาคำกลอน ตามดำรัส แหงจอมไตร ธ ทรงชัย ตรัสรู สุปรีดี โดยสรณะ พระภาสกร ภ.มภูีแรลิววฑฺฒโน อื่นใด ไม พระพุทธแพรว ล้ำเลิศ ประเสริฐศรี วัดนวยซื จัน่อทรตรง ที่ ๘กลตุาลวชั าคม น. ของพระองค ด สัพ.ศ. ตยวจี๒๕๔๔ เวลาจำเริ๒๒.๒๒ ญมี ในศาสน บุญใดที่ ขวนขวาย ในบัดนี้ พระพุทธที่ วันทา อานิสงส เทพเทวา เหลนาใดสุขไดดำรง สถิต เรือนวิจสมประสงค ิตร สถูปโพธิจำนงข ์ วิหารไหน อันตราย สลายพ า เดชาบุญ. บูชาดวย ธรรมทาน ชื่นบานใจ จำเริญให สถานนั้น สวัสดี (หมอบลงกราบวา) ทั่วทั้งเขต มณฑล บนวิหาร ธรรมบาล ภิกษุสงฆ ธงชัยศรี ดวยกายา เถระ วาจา ทานบดี แมนใจจิต ทั้งนางชี ปวงกรรมกิ ผิดพลาด อาจเผลอไผล ทั้งกลางใหม อุบาสกจ อารามชน ในพระพุ หลา าคุนณตาลัายงประเทศ กรรมสิ ่งใด ควรติ แมเหลทธาอืเลิ่น ศชาวบ นิคมเขต คามถิริ่นทำมา ทุกแหงหน ลวงเกินนัสุ้นขลนใหพหนมผลล้ อมฉัำน ธรรมทาน ปรับปรุง ปวงสิกขา ที่ยิ่งขอพระพุ ใหญ อิสทระธ งดโทษ ประชาชน ไดสสัำรวม ระวัดงในครรภ กาลตอมา ษา ในพระพุ ทธ สุดจิตใจ. ตวกำเนิ ชลาพุช กำเนิเทิ ดผุดดรักฟองไข ไคลสถาน กำเนิดสี่ ส่ำสัตว สุขสำราญ พนสงสาร ดวยธรรมเลิศ ประเสริฐงาม ปฏิบัติ ในธรรม นิยานิก เหลาธรรมิก พนทุกข สบสุขสาม กระทำให สิ้นสุด หลุดบวงกาม ประพฤติตาม สมถะ วิปสสนา

84

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ตั้งอยูนาน คือธรรม สัตบุ๓.รุษธัแสนวิ สุทธิส์ สติ ทรงธรรม นำรักษา มมานุ จงมั่นคง ดำรงวั ร พัฒÁÐÂÑ นา§ ¸ÑÁÁÒ¹Ø ผองวิ ชชา¹ÐÂÑยืน§ ยง¡ÐâÃÁÐ ชั่วกาลนาน (Ëѹต·Ð ÊÊÐµÔ àÊ.) พรอมเพรียง สามัคคี อมระลึ กระทำดี มีประโยชน (เชิขอพระสงฆ ญเถิด พวกเราจงมาทำการนอบน กพระธรรมคุ ณดมหาศาล วยกันเถิด) ทัÊîÇ้งÒ¡¢Òâµ สวนรวม สÀФÐÇÐµÒ วนตน สกนธ¸ÑกÁาร âÁ, อภิบาล เทิดล้ำ ธรรมวินัย ขอพระธรรม รักษา กนิกาย ใฝ พระธรรมนั ้นใดเราทั เปน้งสิหลาย ่งที่พระผูมีพทุระภาคเจ า ธไดรรม ตรัสนำวิ ไวดสีแัยลว, ให ำ นธรรมชั ปวงปราศรับยัติพอริึงเห็ยะนได ธ สอนมา Êѹถ·Ôึง¯พร °Ôâอ¡,ม เจริญล้เป สิ่งที่ผยูศึกษาและปฏิ ดวยตนเอง, ขอมวลหมู  สรรพสั ต ว ได เ ลื อ ่ มใส ธรรมวิ น ย ั ของพุ ทธ-ศาสนา ÍСÒÅÔâ¡, เปนสิ่งที่ปฏิบัติไดและใหผลไดไมจำกัดกาล, ขอฝนหลั ่ง ถั่งลง ตรงเวลา ่งพรูมอาื่นสูวาภาคพื ้น ปฐพี เถิด, àÍËÔ»˜ÊÊÔâ¡, เปนสิ่งที่ควรกลพรัาวกะผู ทานจงมาดู ความเจริญ จงเกิดแก สัตวทั้งหลาย ทั้งหญิงชาย ถวนหนา พาสุขี âͻйÐÂÔâ¡, เปนสิ่งที่ควรนอมเขามาใสตัว, ไมประมาท เรงทำ แตกรรมดี ñ นำชีวี หนีพน วนวัฏฏา »˜¨¨ÑµµÑ§ àǷԵѾ⾠ÇÔÞ ÙËÕµÔ . พอแมยอม รักษาบุตร สุดสวาท เหล า ทวยราษฎร ราชั น ย เปนสิ่งที่ผูรูก็รูไดเฉพาะตน ดังนี้. อารักขา ธรรมดิลก ปกครอง ผองประชา ทุกทิวา ราตรี นิรันดร. ๑

อานวา วิญ-ู-ฮี-ติ (ผูรูทั้งหลาย)

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

85

ธัมมานุสสติคำกลอน

โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน วันอาทิตยที่ ๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๑๓.๓๐ น.

พระธรรมนั้น ชินสีห ตรัสดีแลว ดั่งดวงแกว สองใส ใหหายเขลา โดยศึกษา ปฏิบัติ และขัดเกลา ดวยตัวเรา เห็นผล สากลกาล ชวนทาน ดูกันเถิด ธรรมบรรเจิด เลิศดี ศรีวิศาล ทำวัเปตนรเย็สิ่งนควร แปล-คำกลอน สอนตนให ใจเกษม สุขสราญ วิญูขาน รูไดเหมาะ เฉพาะตน ตรัสสดีสติมีอใหยูนสั้นวด บทนำทำวั มวลหม ่ง ยอดกุ ศล กอพระธรรมอั นสวดบทพุนทธานุ ตรเย็อมฉั น นหนบูาชายิบทบู ชาพระ ขอนอบน อมเศียรพเพีพภาคมนการ ยรกำนล หนสุดา กมล เอิบอาบใจ. รัตนตรัย อหนม าคและบทปุ เสียกกรานกราบ อน ๑. พุทธานุสสติ บทตามระลึกถึงคุณของพระพุทธเจา ๙ ประการ (หันทะ มะยัง พุทธานุสสะตินะยัง กะโรมะ เส.) (เชิญ�เถิด พวกเราจงมาทำการนอบนอมระลึกพระพุทธคุณดวยกันเถิด)

86

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

๔. ธัมมาภิคีติ

ตัง โข ปะนะ (ËÑ ภะคะวั นตัง เอวัง กัล๎ยาโณ กิตติสัทโท อัพภุคคะโต, ¹·Ð ÁÐÂѧ ¸ÑÁÁÒÀÔ¤µÕ §Ô ¡ÐâÃÁÐ àÊ.) ฟุงไปแลวนอย ก็ กิตติศ(เชิ ัพทญอันเถิงามของพระผู มีพระภาคเจานั้น ณไดพระธรรมกั ด พวกเราจงมาสวดพรรณนาคุ เถิาดงนี ) ้วา, อิÊîตÇÒ¡¢ÒµÐµÒ·Ô ิป โส ภะคะวา, เพราะเหตุอยางนี ้ ๆ พระผูมีพระภาคเจานั้น, ¤Ø³Ðâ¤ÐÇÐàʹРàÊÂâÂ, อะระหัง,พระธรรม เปนสิเป ต, ่งทีน่ปพระอรหั ระเสริฐ นเพราะประกอบด วยคุณ คือ ความที่ สัมมาสัมพระผู พุทโธ,มีพระภาคเจเปานตรัผูตสรัไวสดรูชีแอบได ลว เปโนดยพระองค ตน, เอง, วิâÂชชาจะระณะสั มปนโน, ผูถึงพรอมดวยวิชชาและจรณะ, ÁѤ¤Ð»Ò¡Ð»ÐÃÔ ÂѵµÔเป ÇÔâนÁ¡¢ÐàÀâ·, สุคะโต, เปนธรรมอันจำแนกเป เปนผูไนปแล วดวยดี มรรค ผล, ปริยัติ และนิพพาน, โลกะวิ นผูรูโลกอย ¸ÑÁâÁ ท¡Øู, âÅ¡Ð»ÐµÐ¹Ò เปµÐ·Ð¸ÒÃÔ ¸ÒÃÕ,างแจมแจง, อะนุตตะโร ปุริสะทัมมะสาระถิ , เปนธรรมทรงไว ซึ่งผูทรงธรรม จากการตกไปสูโลกที่ชั่ว, สามารถฝ§กบุÇÐÃÐ¸Ñ รุษที่สมควรฝ Çѹ·ÒÁÐËÑเป§นผูµÐÁÐËÐÃÑ ÁÁÐàÁµÑก§ได, อยางไมมีใครยิ่งกวา, สัตถา เทวะมะนุ สสานั ง, ขาพเจาไหว พระธรรมอั นประเสริฐนั้น อันเปนเครื่องขจัดเสีย เป ครูผูสอนของเทวดาและมนุ ษยทั้งหลาย, ซึ่งนความมื ด, ู ผูตื่น ผู§เบิกà¢ÁÐÁØ บานดวµยธรรม, ¸ÑพุÁทâÁโธ, â ÊѾ¾Ð»Ò³Õเป¹นѧผูรÊÐÃÐ³Ñ µÐÁѧ, สรณะอันญเกษมสู งสุดของสั่งตสอนสั วทั้งหลาย, ภะคะวาติพระธรรมใด . เปนผูมเปีคนวามจำเริ �จำแนกธรรมสั ตว ดังนี้.

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

·ØµÔÂÒ¹ØÊÊеԯ°Ò¹Ñ§ Çѹ·ÒÁÔ µÑ§

87

ÊÔàùÐËѧ,

ขาพเจาไหวพระธรรมนั้น อันเปนที่ตั้งแหงความระลึกองคที่สอง วยเศี ยรเกลา, พุทธานุสดสติ คำกลอน ¸Ñโดย ÁÁÑÊพระภาสกร ÊÒËÑÊîÁÔ ·ÒâÊ ภ. ภู(หญิ ริวฑฺงวฒาโน·ÒÊÕ) ÇÐ ¸ÑÁâÁ àÁ ÊÒÁÔ¡ÔÊÊÐâÃ, ทาสของพระธรรม นนายน. มีอสิ ระเหนือขาพเจา, วันอาทิตขยาทพเจ ี่ ๗าเป ตุลนาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ พระธรรมเป เวลา ๑๓.๓๐ ¸ÑÁâÁ ·Ø¡¢ÑÊÊÐ ¦ÒµÒ ¨Ð ÇÔ¸ÒµÒ ¨Ð

ËÔµÑÊÊÐ àÁ,

เครื่องกำจัด่อทุง กข และทรงไว แกงขหน าพเจา, กิตติศพระธรรมเป ัพท อันงามนนามกระเดื วิเมลือง เลืซึ่ง่อประโยชน งไป ทุกแห ¸Ñพระผู ÁÁÑÊมÊÒËÑ § ¹ÔÂÂÒà·ÁÔ ÑÞ¨Ô·ธѧ,ชี้นำ ี พระภาค ทศพลวิญÊÐÃÕ ูชÃนÑÞศัªÕÇนÔµสนะ าพเจาพระผู มอบกายถวายชี วิตนีา ้ แดพองค ระธรรม, เหตุนขี้เพราะ มี พระภาคเจ นั้นเลา ไกลกิเลส เหตุถลำ ÇÑอรหั ¹·Ñต¹âµËÑ µÕËเป ѧ) น¨ÐÃÔ ÊÊÒÁÔ ตรัส§รู(หญิ วิญูงวธารรม พระสั ม-มาสั¸ÑÁมÁÑพุÊทàÊÇÐ ธ สุทธิÊØ์อุด¸ÑÁมÁеѧ, จ กั ประพฤติ ซึง่ นความเป นธรรมดี ทรงถึขงาพรพเจ อมาผูดไวหวยวิอชยูชา จรณะ ตาม เป ผูละ ไปด วยดี มีขสองพระธรรม, ุขสม ¹Ñเปµน¶ÔผูรàÁ ÍÑÞÞѧ ¸ÑÁบุâÁรุษสม-ควรฝ àÁ ÊÐÃÐ³Ñ ู แจงÊÐÃÐ³Ñ โลก พ§นโศกตรม กได§ ดังÇÐÃÑ ฤทั§ย, าไมมี ของเทวา พระธรรมเปแลมนุ นสรณะอั ฐของขาพเจา, ทรงเปสรณะอื นยอดน่ ของข อุตมะาพเจ ศาสดา ษย นสุประเสริ ดเลื่อมใส àÍ൹Р§ Êѵ¶ØÊÒÊÐà¹, เปนผูรู ผูÊÑต¨ื่น¨ÐÇÑชืª่นહРบานใจÇѱà²ÂÂÑจำแนกไว หมวดธรรม ล้ำวิชชา. ดวยการกลาวคำสัตยนี้ ขาพเจาพึงเจริญในพระศาสนาของพระศาสดา,

88

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

¸ÑÁÁѧ àÁ Çѹ·ÐÁÒ๹Р(หญิงวา Çѹ·ÐÁÒ¹ÒÂÐ) Âѧ »ØÞÞѧ »ÐÊصѧ ÍÔ¸Ð,

ขาพเจาผูไหวอยูซึ่งพระธรรม ไดขวนขวายบุญใดในบัดนี้, ÊÑ๒.¾à¾» พุÍÑท¹ธาภิ µÐÃÒÂÒ คีติ àÁ ÁÒàËÊا µÑÊÊР൪ÐÊÒ. อันตรายทั้งปวงอยาไดมีแกขาพเจา ดวยเดชแหงบุญนั้น. (หันทะ มะยัง พุทธาภิคีต(หมอบลงกราบว ิง กะโรมะ เส.)า)

¡Òà¹РÇÒ, (เชิ�ญเถิดÇÒ¨ÒÂÐ ขอเราทั้งÇÐ หลายਵÐÊÒ ทำการพรรณนาเฉพาะคุ ณของพระพธรรมกัน

เถิด) ดวยกายก็ดี ดวยวาจาก็ดี ดวยใจก็ดี, ¸ÑพุÁทàÁธ๎วาระหั ¡Ø¡ÑÁนÁÑตะวะระตาทิ § »Ð¡ÐµÑ§คุณÁÐÂÒ าภิยุตโต,Âѧ กรรมน าติเตียนอั ใด ทีมี่ขคาวามประเสริ พเจากระทำแล พระพุทธเจ าประกอบด วยคุนณ ฐแหวงในพระธรรม, อรหันตคุณเปนตน, ¸ÑสุÁทâÁ »Ð¯Ô ¤ ¤Ñ ³ ËÐµØ ÍÑ ¨ ¨ÐÂÑ ¹ µÑ § , ธาภิ�าณะกะรุณาหิ สะมาคะตัตโต, ่งโทษลวงเกินอันณนั้นาอั, นบริสุทธิ์, มีพระองคขอพระธรรม อันประกอบดจงงดซึ วยพระ�าณและพระกรุ ¡ÒÅÑ ¹µÐàà โพเธสิ โย สุÊÑช§ÇÐÃÔ ะนะตัµØ§ง ÇÐ กะมะลั¸ÑÁงàÁ.วะ สูโร, การสำรวมระวัง่ดีใในพระธรรม พระองคเพื ใด ่อทรงกระทำชนที หเบิกบาน ดุในกาลต จอาทิตยอทไป. ำบัวใหบาน, วันทามะหัง ตะมะระณัง สิระสา ชิเนนทัง,

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

89

ขาพเจาไหวพระชิ ห ผูไคมมีตีกิคิเลสพระองค ธัมนสีมาภิ ำกลอน นั้น ดวยเศียรเกลา, พุทโธ โย สัพพะปาณี สะระณังภ. ภูเขมะมุ โดยนังพระภาสกร ริวฑฺฒตโนตะมัง, ยที่ ๗ ตุลใาคม ๒๕๔๔ เวลา ง๑๓.๓๐ น. ตวทั้งหลาย พระพุวัทนอาทิ ธเจาตพระองค ดเปนพ.ศ. สรณะอั นเกษมสู สุดของสั ปะฐะมานุ สสะตินฏทรงคุ ฐานังณวับุนญทามิ ตังฐ เปสิเนรนะหั ง, ศ คำตรัส พระสัตถา พระธรรมอั ประเสริ ธรรมเลิ ขพระผู าพเจมาี ไหว พระพุทจำแนกมา ธเจาพระองคนั้น อัมรรคผลา นเปนที่ตั้งแห องคที่หนึ่ง พระภาค ปริงยความระลึ ัติ และนิพกพาน ดวยเศี ยรเกล ทรงไว แลวา,ซึ่งผู ที่ทรงธรรม ไมถลำ โลกชั่ว กลั้วสังสาร พุขจัทดธับาป สสาหัทีส่ม๎มืดิ มน ทาโสอนธการ (หญิงวา ทาสี) วะ โธ เมธัมมะเลิ สามิศกิสประเสริ สะโร, ฐชัย ไหวชพุื่นทบาน ข า พเจ า เป น ทาสของพระพุ ท ธเจดา พระพุ พระธรรมใด เปนสรณะ เกษมสุ นำวิมุตทติธเจหมูา เป สัตนว นายมี โลกาศัอยิ ส ระเหนื อ ขดวาพเจ ยเศียา,รเกลา วันทา เปนตราใจ ระลึกไว ขวัญสอง กองวิญญาณ พุทขอเป โธ ทุนกทาส ขัสสะรับใช ฆาตา จะ วิธาตา เปจะนนายล้ หิตำัสสะ ในพระธรรม อิสระเม,เหนือสังขาร พระพุ าเปนเครื งกำจัดทุกข และทรงไว พเจไาล, ขจัดทุทกขธเจโมหะ อวิช่อชา ทรงคุณซาึ่งประโยชน ประโยชนแลก้ำขานำวิ พุทขอมอบกาย ธัสสาหัง นิถวายเทิ ยยาเทมิด ทัสะรี ัง, ชิต แดพระธรรม อัชฌาศัย ้งชีรวั�ิตชีวิตั�นจิอทมบู ขาพเจ ามอบกายถวายชี จักประพฤติ ตามคำ ธรรมวินัย วิตนี้แดเปพนระพุ หลัทกธเจ ชัย าวิ,ไลรัตน สวัสดี วันทัสรณะ นโตหัอืง่น(หญิ งวามีแวัลนวทันตีหัง) จะริสพระธรรมแก สามิ พุทธัสเสวะ สุโพธิประเสริ ตัง, ฐศรี ใด ไม ว สรณะ ผูไหวกลอยูาวชั จักดประพฤติ ีของพระพุพระพุ ทธเจทา,ธองค ดขวาพเจ ยซื่อาตรง สัตยวจีตามซึ่งความตรั จำเริญสรูดีดในศาสน

90

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

นัตบุถิญเม ใดที่ สะระณั ขวนขวาย ง อัในบั ��ังดนีพุ้ ทโธ เมพระธรรมที สะระณั่ งวันวะรั ทา งอานิ , สงส อัสรณะอื นตราย่นของข สลายพ น สุาขไมดำรง . า, าพเจ มี พระพุทธเจาสมประสงค เปนสรณะอันจำนงข ประเสริา ฐเดชาบุ ของขาญพเจ ) เอเตนะ สัจจะวัชเชนะ วัฑ(หมอบลงกราบว เฒยยัง สัตถุสาาสะเน, ดวยกายาาวคำสั วาจาตยแม จ ผิดพลาด อาจเผลอไผล ดวยการกล นี้ นขใจจิ าพเจต าพึงเจริ�ปวงกรรมกิ ในพระศาสนาของพระศาสดา, หลา คุณาลั(หญิ ย งวา วักรรมสิ ่งใด ควรติยังริทปำมา พุในพระธรรม ทธัง เม เลิวันศทะมาเนนะ นทะมานายะ) ญญัง ปะสุตัง ขอพระธรรม งดโทษ ลวงเกินนั้น ใหหมอมฉัน ปรับปรุง ปวงสิกขา อิไดธสะ,ำรวม ระวัง กาลตอมา เทิดรักษา พระธรรม นำจิตใจ. ขาพเจาผูไหวอยูซึ่งพระพุทธเจาไดขวนขวายบุ�ใด ในบัดนี้, สัพเพป อันตะรายา เม มาเหสุง ตัสสะ เตชะสา. อันตรายทั้งปวง อยาไดมีแกขาพเจา ดวยเดชแหงบุ�นั้น พุทธาภิคีติคำกลอน โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน วันอาทิตยที่ ๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๑๓.๓๐ น. พระพุทธองค ทรงคุณ ประเสริฐยิ่ง ธ คือมิ่ง อรหันต อนันตศรี พระทรงญาณ เลิศล้ำ ธรรมสุธี ธ อารี ปาริสุท-ธิการุณ

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

91

พระองคใด ยังสุชน ลนเบิ๕.กบาน างมาน ปานปทุม ตองภาสุร สังฆานุสวสสติ แสงระวี สอ(ËÑงสาด พุทÊธะคุ หนุ§นโลก พนโศกภั ¹·Ðประกาศบุ ÁÐÂѧ ญÊѧ¦Ò¹Ø ÊеÔณ¹ÐÂÑ ¡ÐâÃÁÐ àÊ.)ย ขอน วันทา พระชินสีห อมระลึ ผูย่ำยีกถึปวงกิ (เชิอญมเกล เถิด า พวกเราจงมาทำการน งพระสัเลสงฆคุอนุณสกั​ัยนเถิด) ขจัดปวง อาสวะ อนาลัยธ มีชัย โลกเชษฐ วิเศษธรรม ÊػЯԻ˜¹â¹ ÀФÐÇÐâµ ÊÒÇСÐÊѧâ¦, พระองค เปนสรณะ เกษมสุ ด าธหมู ทรงฉุ สงฆใดสาวกของพระผู มีพระภาคเจ ใด ดปฏิหมูบัตสัติดวีแลสูวส, วรรค ดÍتวยเศี นทา อภิวันทÊÒÇСÐÊÑ ระลึกมั§่นâ¦,ขวัญแรก สติครอง ػЯÔย»รเกล ˜¹â¹ า วัÀФÐÇÐâµ ขออาสา นทาส แทบบาทบงสุ  าธหมู ดำรง สระบัตเหนื อเราผอง สงฆเป สาวกของพระผู มีพระภาคเจ ใด อิปฏิ ิตรงแล ว, ขจั ดทุกข ขจั สมใจปอง ÊÒÇСÐÊÑ ทรงสนอง§â¦,ประโยชนล้ำ นำวิไล ÞÒÂÐ»Ð¯Ô »˜¹ดâ¹ภัย ÀФÐÇÐâµ ขอมอบกาย ถวายเทิด ทั้งมชี​ีพวระภาคเจ ิต อมบูใดชิตปฏิพระพุ ชฌาศัย สงฆสาวกของพระผู านหมู บัติเพืท่อธารูธอัรรม เปนเครื ่องออกจากทุ กขแลว, ธ ทรงชัย ตรัสรู สุปรีดี จักประพฤติ ตามดำรั ส แหงจอมไตร ÊÒÁÕสรณะ ¨Ô»Ð¯Ô»อื˜¹่นâ¹ §â¦, ว ล้ำเลิศ ประเสริฐศรี ใด ไมÀФÐÇÐâµ มีแลว ÊÒÇСÐÊÑ พระพุทธแพร สงฆกล สาวกของพระผู ใด ปฏิของพระองค บัติสมควรแลว, ดวยซื่อตรง าวชัด สัตยวจีมีพระภาคเจ จำเริญมีาหมู ในศาสน ÂзÔบุ·ญѧใดที , ่ ขวนขวาย ไดแกบุคคลเหล :- ทธที่ วันทา อานิสงส ในบัดานีนี้ ้คือพระพุ ¨ÑอัµนµÒÃÔ ÃÔÊÐÂؤนÒ¹Ôสุขดำรง Íѯ°Ð »ØÃสมประสงค ÔÊлؤ¤ÐÅÒ,จำนงขา เดชาบุญ. ตราย »Øสลายพ คูแหงบุรุษ ๔ คู นับเรียงตัวบุรุษได ๘ บุรุษ,

92

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

(กราบหมอบลงว àÍÊÐ ÀФÐÇÐâµา) ÊÒÇСÐÊѧâ¦, ่นแหละ สงฆ กาเยนะ นัวาจายะ วะสาวกของพระผู เจตะสา วา, มีพระภาคเจา, ÍÒËØà¹ÂâÂ, ดวยกายก็ดี เปดวนยวาจาก็ สงฆควรแก ดี ดสวักยใจก็ การะที ดี, ่เขานำมาบูชา, พุทเธà¹ÂâÂ, »ÒËØ กุกัมมัง ปะกะตั เปนสงฆ ง มะยา ควรแกยัสงัก,การะที่เขาจัดไวตอนรับ, ·Ñ¡¢Ôà³ÂâÂ, กรรมนาติเตีเปยนอั นผูนคใด วรรัทีบ่ขทัากพเจ ษิณาาทาน, กระทำแลวในพระพุทธเจา, ÍÑพุÞ ทโธ ªÐÅÔปะฏิ ¡ÐÃÐ³Õ คคัณ âÂ,หะตุเปนอัผูจทจะยั ี่บุคคลทั นตัง,่วไปควรทำอัญชลี, ÍйصµÐÃÑขอพระพุ § »ØÞÞÑ ¡à¢µµÑ § âÅ¡Ñ ÊÊÒµÔ . นอันนั้น, ทธเจ า จงงดซึ ่งโทษล วงเกิ เปนเนื นาบุตุงญของโลก กาลันตะเร สัง้อวะริ วะ พุทเธ.ไมมีนาบุญอื่นยิ่งกวา ดังนี้. เพื่อการสำรวมระวังในพระพุทธเจาในกาลตอไป (หมอบกราบลงพรอมกันแลววา) ดวยกายา วาจา แมนใจจิต ปวงกรรมกิจ ผิดพลาด อาจเผลอไผล ในพระพุทธ เลิศหลา คุณาลัย กรรมสิ่งใด ควรติ ริทำมา ขอพระพุทธ งดโทษ ลวงเกินนั้น ใหหมอมฉัน ปรับปรุง ปวงสิกขา

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

ไดสำรวม ระวัง กาลตอสัมางฆานุเทิ ดรักค ษาำกลอน ในพระพุทธ สุดจิตใจ สสติ

93

โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน ๓.ธัมมานุสสติวันอาทิตยที่ ๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๑๓.๓๐ น.

มูใดงในพระ ต นะยัง กะโรมะ ปฏิบัติ ดเส.) วยดี อดิศัย (หันสงฆ ทะ หมะยั ธัมมานุภควั สสะติ สงฆ าวกด ภควั นต นั้นเหลาใด เทีอมระลึ ่ยงตรงใน ปฏิบัติ เคร (เชิญส�เถิ พวกเราจงมาทำการนอบน กพระธรรมคุ ณดงวครั ยกัดนมา เถิด) สงฆหมูใดภะคะวะตา เลื่อมใส ภควาน แสวงญาณ ผานพนทุกข เปยมสุขา สฺวากขาโต ธัมโม, สงฆ หมูใด ในพระ ทรงปาญได ญาตรัจรรยาเลิ พระธรรมนั ้นใด เปศาสดา นสิ่งที่พระผูมีพระภาคเจ สไวดีแลศว,ประเสริฐการ ์ ตมนำ ธรรมวิสาร สันททิาฏนเหล ฐิโก, านีเป้ คืนอสิสี่ง่ ทีคู่ผวิสูศุทึกธิษาและปฏิ บแปดบุ ัติพึงเห็รนุษไดเอกอุ ดวยตนเอง, เป นสาวก ดาการ โลกนาถ อะกาลิ โก, โชดกสงฆ เปนสิ่งทีองค ่ปฏิบพัตยาน ิไดและใหผกิลได ไมจำกั ดกาล, ศาสดา นรับ ทุกอย เอหิเปปนสสิผูโคก,วร มวลบู เปนสิช่งาที่คมาคำนั วรกลาบวกะผูอื่นของต วาทาอนจงมาดู เถิดางล , วน ควรสรรหา เป นผูควรโก,อภิรเปักษนสิทั่งกทีษิ่คณวรน า อมเขามาใสทั้งตควรค โอปะนะยิ ัว, า อภินันท อัญชลี นาบุ ใหญ หีติ. ที่เกริกไกร ใหผล ไพศาลศรี ปจจันีต้จตัึงเป ง นเวทิ ตัพญโพคุณวิยิ�่ง�ญู บุญญเขต อริยะ ชินะวงศ. เปนเลิสิ่งศทีโลก ่ผูรูกโชคทวี ็รูไดเฉพาะตน ดังนีธรรมภาคี ้.

94

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ธัมมาภิคีติคำกลอน ๖. สังฆาภิคีติ โดย พระภาสกร(ËÑภ. ฑฺฒ§โน Êѧ¦ÒÀÔ¤ÕµÔ§ ¡ÐâÃÁÐ àÊ.) ¹·ÐภูริวÁÐÂÑ ณของพระสงฆ วันอาทิต(เชิ ยทญี่ ๗เถิดตุลพวกเรามาสวดพรรณนาคุ าคม พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๑๓.๓๐ น. กันเถิด) ÊÑ·¸ÑÁÁÐ⪠ÊػЯԻ˜µµÔ¤Ø³Ò·ÔÂصâµ,

พระธรรมนั ้น ชิทนเี่ สีกิหดโดยพระสั  ตรัสดีแทลธรรม ว ดั่งดวงแก ว สวอยคุงใสณ ให ายเขลาบตั ดิ ี เปนตน, พระสงฆ ประกอบด มีคหวามปฏิ â¯°Ñ ¾Ôâ¸ปฏิÍÐÃÔ Ð»Ø¤¤ÐÅÐÊÑ โดยศึ¾กษา บัติÂและขั ดเกลา§¦Ðàʯâ°, ดวยตัวเรา เห็นผล สากลกาล นหมูชวนท แหงพระอริ ฐแปดจำพวก, เปนสิเป ่งควร าน ดูกยันบุเถิคคลอั ด นประเสริ ธรรมบรรเจิ ด เลิศดี ศรีวิศาล ÊÕสอนตนให ÅÒ·Ô¸ÑÁÁлÐÇÐÃÒÊÐÂСÒÂÐ¨Ô ใจเกษม สุขสราญ µวิâµ, ญูขาน รูไดเหมาะ เฉพาะตน มีกายและจิ มีศอีลมฉั เปนนตนบูชอัายินบวร, พระธรรมอั น ตรัสตดีอันมีอาศั อยูนยั้นธรรม มวลหม ่ง ยอดกุศล ÇÑขอนอบน ¹·ÒÁÐËÑอ§ม µÐÁÐÃÔ § ÊØÊØ·¸Ñ§สุ,ดกมล กรานกราบ เอิบอาบใจ. คอมเศีÂยÒ¹Ð¤Ð³Ñ ร เพียรกำนล ขาพเจาไหวหมูแหงพระอริยเจาเหลานั้น อันบริสุทธิ์ดวยดี, Êѧ⦠â ÊѾ¾Ð»Ò³Õ¹Ñ§ ÊÐÃгѧ

à¢ÁÐÁصµÐÁѧ,

พระสงฆหมูใด เปนสรณะอันเกษมสูงสุดของสัตวทั้งหลาย,

µÐµÔÂÒ¹ØÊÊеԯ°Ò¹Ñ§ Çѹ·ÒÁÔ µÑ§

ÊÔàùÐËѧ,

๔.ธัมมาภิขาคพเจ ีติ าไหวพระสงฆหมูนั้น อันเปนที่ตั้งแหงความระลึกองคที่สาม วยเศีง ยรเกล า, คีติง กะโรมะ เส) (หันทะ ดมะยั ธัมมาภิ

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

95

ÊÑ(เชิ§¦ÑญÊ�เถิ ÊÒËÑดÊîÁพวกเราจงมาสวดพรรณนาคุ Ô ·ÒâÊ (หญิงวา ·ÒÊÕ) ÇÐ ÊÑณ§â¦พระธรรม àÁ ÊÒÁÔ¡กัÔÊนÊÐâÃ, เถิด)

ขาพเจาคเปุณนะโยคะวะเสนะ ทาสของพระสงฆเสยโย, พระสงฆเปนนาย มีอสิ ระเหนือขาพเจา, ส๎วากขาตะตาทิ ÊÑพระธรรมเป §â¦ ·Ø¡¢ÑนÊÊÐ ÇÔ¸ÒµÒ ¨Ð วยคุËÔณµÑÊคืÊÐอความที àÁ, ่พระผูมีพระ สิ่งที่ป¦ÒµÒ ระเสริฐ¨Ðเพราะประกอบด พระสงฆ ภาคเจาตรั สไวดีแเลปวนเครื เปน่อตงกำจั น, ดทุกข และทรงไวซึ่งประโยชนแกขาพเจา, ÊÑโย§¦ÑÊมัÊÒËÑ § ¹ÔÂÂÒà·ÁÔ ÊÐÃÕÃÑÞªÕÇÔµÑިԷѧ, คคะปากะปะริ ยัตติวิโมกขะเภโท, ขเปานพเจ ามอบกายถวายชี ิตนี้ แดผล พระสงฆ ธรรมอั นจำแนกเปนวมรรค ปริยัต,ิ และนิพพาน, ÇÑธั¹ม·Ñโม¹âµËÑ (หญิงวา µÕËตะทะธาริ ѧ) ¨ÐÃÔÊÊÒÁÔ กุโ§ลกะปะตะนา ธารี, Êѧ¦ÑÊâʻЯԻ˜¹¹ÐµÑ§, ขเปานพเจ าผูไหวอยูซจึ่งักผูประพฤติ ซึ่งความปฏิบโลกที ัติดีข่ชองพระสงฆ , ธรรมทรงไว ทรงธรรมตามจากการตกไปสู ั่ว, ¹Ñวันµทามะหั ¶Ô àÁ ง ÊÐÃÐ³Ñ § งÍÑÞวะระธั Þѧ มÊÑมะเมตั §â¦ งàÁ, ÊÐÃгѧ ÇÐÃѧ, ตะมะหะรั สรณะอื น่ ของขานพเจ าไมมฐี นัพระสงฆ สรณะอั ของขาพเจ ขาพเจาไหว พระธรรมอั ประเสริ ้น อันเปเปนนเครื ่องขจันดประเสริ เสียซึ่งฐความมื ด, า, àÍ൹Рªàª¹Ð นังÇѱà²ÂÂÑ µ¶ØÊÒÊÐà¹, ธัมโม โย ÊѨสั¨ÐÇÑ พพะปาณี สะระณั§ ง ÊÑเขมะมุ ตตะมัง, ดพระธรรมใด วยการกลาวคำสั ยนี้ ขานพเจ าพึงเจริ ในพระศาสนาของพระศาสดา, เปนตสรณะอั เกษมสู งสุญดของสั ตวทั้งหลาย, ÊÑทุ§ต¦Ñิย§านุสàÁสะติÇÑฏ¹ฐานั ·ÐÁÒ๹Р(หญิงตัวาง Çѹสิ·ÐÁÒ¹ÒÂÐ ง วันทามิ เรนะหัง, ) Âѧ »ØÞÞѧ »ÐÊص§Ñ ÍÔ¸Ð, ขาพเจ าผูไหวอยู้นซอัึ่งนพระสงฆ ใดในบั ขาพเจาไหว พระธรรมนั เปนที่ตั้งได แหขงวนขวายบุ ความระลึญกองค ที่สดองนี้, ดวยเศียร เกลา,

96

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ÊÑธัม¾มัྻ สสาหัÍÑส¹๎มµÐÃÒÂÒ ิ ทาโส (หญิ àÁงวาÁÒàËÊØ ทาสี)§ วะµÑÊธัÊÐมโม൪ÐÊÒ. เม สามิกิสสะโร,

อันนตรายทั ้งปวง อยาไดพระธรรมเป มีแกขาพเจานนายมี ดวยเดชแห งบุญอนัข้นาพเจ . า, ขาพเจาเป ทาสของพระธรรม อิสระเหนื ธัมโม ทุกขัสสะ ฆาตา จะ วิ(หมอบลงกราบว ธาตา จะ หิตาัส) สะ เม, พระธรรมเปนเครื่องกำจัดทุกข และทรงไวซึ่งประโยชนแกขาพเจา, ¡Òà¹РÇÒ¨ÒÂÐ ÇРਵÐÊÒ ÇÒ, ธัมมัสสาหัง นิยยาเทมิ สะรีรั�ญชีวิตั�จิทัง, ดวยกายก็ดี ดวยวาจาก็ดี ดวยใจก็ดี, ขาพเจามอบกายถวายชีวิตนี้แดพระธรรม, Êѧঠ¡Ø¡ÑÁÁѧ »Ð¡ÐµÑ§ ÁÐÂÒ Âѧ, วันทันโตหัง (หญิงวา ตีหัง) จะริสสามิ ธัมมัสเสวะ สุธัมมะตัง, กรรมน ยนอั ที่ขาพเจตากระทำแล วในพระสงฆ , ของพระ ขาพเจาาติผูเ ไตีหว อยูนจใดักประพฤติ าม ซึ่งความเป นธรรมดี ÊÑธรรม, §â¦ »Ð¯Ô¤¤Ñ³ËÐµØ ÍѨ¨ÐÂѹµÑ§, นั้น, ง วะรัง, นัตถิ เมขอพระสงฆ สะระณัง จงงดซึ อั��ัง ่งโทษล ธัมโมวงเกิ เมนอันสะระณั ¡ÒÅÑ ¹µÐàà Êѧà¦. นสรณะอันประเสริฐของขาพเจา, สรณะอื ่นของขÊѧาÇÐÃÔ พเจµาاไมมÇÐี พระธรรมเป เอเตนะ เพืสั่อจการสำรวมระวั จะวัชเชนะ วังฑในพระสงฆ เฒยยัง สัตถุในกาลต สาสะเน,อไป. ดวยการกลาวคำสัตยนี้ ขาพเจาพึงเจริ�ในพระศาสนาของพระศาสดา, ธัมมัง เม วันทะมาเนนะ (หญิงวา วันทะมานายะ) ยัง ปุ��ญญัง ปะสุตัง อิธะ,

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

ขาพเจาผูไหวอยูสัซงึ่งฆาภิ พระธรรมได วนขวายบุ�ใด ในบัดนี้, คีติคขำกลอน สัพเพป อันตะรายา โดย เม พระภาสกร มาเหสุง ตัภ.สสะ ภูริวฑฺเตชะสา. ฒโน วันอาทิ้งตปวงอย ยที่ ๗ าตุได ลาคม ๒๕๔๔ ๑๓.๓๐ อันตรายทั มีแกพ.ศ. ขาพเจ า ดวเวลา ยเดชแห งบุ�น.ญนั้น.

97

พระสงฆ ี่ เกิดโดย พระสัทธรรม คุณเลิศล้ำ ปฏิบัติ ดีนักหนา ธัมมาภิ คีติคทำกลอน หมู งแปด อริยภ.ะ ธรรมธาดา วัตรจรรยา สีลาภรณ สังวรใจ โดยแหพระภาสกร ภูริวฑฺฒโน อาศัตยธรรม ้งกายจิ๒๕๔๔ ต เวลามีช๑๓.๓๐ ีวิต บริสน.ุทธิ์ นาเลื่อมใส วันอาทิ ยที่ ๗ นำทาง ตุลาคม ทัพ.ศ. หมูสงฆผู อริยะ คุณาลัย เปยมฤทัย ไหวกราบ อาบศรัทธา พระสงฆ ใดนสรณะ ด ฐ อนุพเป ุทธนธรรมเลิ ที่พึ่ง ผองสั ตวสา ส พระ พระธรรมอั ทรงคุเกษมสุ ณ บุญประเสริ ศ คำตรั ดสัตวยเศี ระลึกตรา ขวัญสาม อารามใจ ถา ยรเกลา เราคอม นอมวันทา ขอเป นทาส หมูจำแนกมา สงฆ อริยะ มรรคผลาอิสปริ ระยเหนื อขา พอัพาน ชฌาศัย พระผู มี พระภาค ัติ และนิ ขจัดทรงไว ทุกข แชลววยรอด ลอดภัย ไมถลำ โลกชั ประโยชน ำฟา เลิศนาบุญ ซึ่งผู ใหที่ทปรงธรรม ่ว กลัช้วัยสังล้สาร ด ทั้งชีวิตไหวชื่นบาน นอมบู ิต แดศสประเสริ งฆ พงศฐภชัาสุ ขจัดขอมอบกาย บาป ที่มืดมนถวายเทิ อนธการ ธัมชมะเลิ ยร จักประพฤติ ยึดแนว ที่การุณเกษมสุ ย ด นำวิ สีละคุมณ ปฏิสบัตัตวิ สัโลกาศั ทธินทรีย ย พระธรรมใด เปนสรณะ ุติ หมู ดวยเศียรเกลา วันทา เปนตราใจ ระลึกไว ขวัญสอง กองวิญญาณ

98

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ขอเป สรณะนอืทาส ่นใดรัไม บใชมีแในพระธรรม ลว เป พระสงฆ นนายล้แำกวอิสสรณะ ระ เหนืประเสริ อสังขารฐศรี ดขจัวยซื ดทุ่อกตรง ข โมหะ กลาวชั อวิชดชาสัตทรงคุ ยวจี ณา ประโยชน จำเริล้ำญนำวิ มี ในศาสน ไล พระสัมมา บุขอมอบกาย ญใดที่ ขวนขวาย ี่ วันพทา อารักขา ถวายเทิในบั ด ทัด้งนีชี้ วิต นพระสงฆ อมบูชิตทแด ระธรรม อัชฌาศัย อัจักนประพฤติ ตราย สลายพ ตามคำ น สุธรรมวิ ขลนพานัย เปนหลักดชัวยยเดชา วิไลรัตบุนณสวั ยวัสตดีร วิรัชธรรม. สรณะ อื่นใด ไมมีแลว (หมอบลงกราบว พระธรรมแกาว) สรณะ ประเสริฐศรี ดว่อยกายา ผิดพลาด อาจเผลอไผล ดวยซื ตรง กลวาจา าวชัดแมสันตใจจิ ยวจีต จำเริญดีปวงกรรมกิ ในศาสนจพระพุ ทธองค ในพระสงฆ เลิศหลา คุในบั ณาลัดยนี้ พระธรรมที กรรมสิ ใด ควรติ ริทำมา บุญใดที่ ขวนขวาย ่ วัน่งทา อานิสงส ขอพระสงฆ ลวงเกินนัสมประสงค ้น ใหหมจำนงข อมฉันาปรัเดชาบุ บปรุงญปวงสิ อันตราย สลายพงดโทษ น สุขดำรง . กขา ได สำรวม ระวัง กาลต เทิดรักษา พระสงฆ จำนงใจ. (หมอบกราบลงพร อมกัอนมาแลววา) กาเยนะ วาจายะ วะ เจตะสา วา, ดวยกายก็ดี ดวยวาจาก็ดี ดวยใจก็ดี, ธัมเม กุกัมมัง ปะกะตัง มะยา ยัง กรรมนาติเตียนอันใด ที่ขาพเจากระทำแลวในพระธรรม, ธัมโม ปะฏิคคัณหะตุ อัจจะยันตัง, ขอพระธรรม จงงดซึ่งโทษลวงเกินอันนั้น,

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

กาลันตะเร สังวะริตุง วะ ธัมเม. นมัสการพระอรหันต ๘ เพื่อการสำรวมระวังในพระธรรมในกาลตอไป.

99

ทิศ

(Ëѹ·Ð ÁÐÂѧ ÊÐÃÐÀÑÞà޹Р¾Ø·¸ÐÁѧ¤ÐÅФҶÒâ ÀгÒÁÐ àÊ.)

Á¾Ø·â¸วาจา ·Ô»Ð·Ñ àʯⰠà¨ÇÐอาจเผลอไผล ÁѪ¬ÔàÁ ดวÊÑยกายา แม§นใจจิ ต ปวงกรรมกิ¹ÔจÊÔ¹ผิâ¹ดพลาด ⡳±ÑÞâÞ เลิ»Øศ¾หล ¾ÐÀÒठในพระธรรม า คุณาลั¨Ðย กรรมสิ่งใดÍÒ¤Ðà³Âà ควรติ ริทำมา¨Ð ¡ÑÊÊÐâ» ÊÒÃÕขอพระธรรม »Øµâµ ¨Ð งดโทษ ·Ñ¡¢Ôà³ ลวงเกินนั้น ใหËÐÃÐµÔ àÂน ÍØปรั»บÒÅÕปรุง¨Ðปวงสิกขา หมอมฉั »˜¨ส©Ôำรวม àÁ» ระวั ¨Ð ง ÍÒ¹Ñ ¾à¾ ¨Ð ได กาลต¹â· อมา เทิดรักษา ¾ÒÂÑ พระธรรม นำจิต¤ÐÇÑ ใจ.Á»ÐµÔ âÁ¤¤ÑÅÅÒâ¹ ¨Ð ÍصµÐàà ÍÔÊÒà³» ¨Ð ÃÒËØâÅ ÍÔàÁ ⢠Áѧ¤ÐÅÒ ¾Ø·¸Ò ÊѾྠÍԸР»ÐµÔ¯°ÔµÒ Çѹ·ÔµÒ ൠ¨Ð ÍÑÁàËËÔ ÊÑ¡¡ÒàÃËÔ ¨Ð »ÙªÔµÒ ๓. สังฆานุสสะติ àÍàµÊѧ ÍÒ¹ØÀÒàǹРÊѾ¾Ðâʵ¶Õ ÀÐÇѹµØ â¹ Ï (หันทะ มะยัง สังฆานุสสะตินะยัง กะโรมะ เส.) ÍÔ¨à¨ÇÐÁѨ¨Ñ¹µÐ¹ÐÁÑÊÊÐà¹ÂÂѧ (เชิญ�เถิด พวกเราจงมาทำการนอมระลึกถึงพระสังฆคุณกันเถิด) ¹ÐÁÑÊÊÐÁÒâ¹ ÃейѵµÐÂѧ Âѧ »ØÞÞÒÀÔÊѹ·Ñ§ ÇÔ»ØÅѧ ÍÐÅѵ¶Ñ§ สุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, µÑÊÊÒ¹ØÀÒàǹРËеѹµÐÃÒâ Ï

สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจาหมูใด ปฏิบัติดีแลว,

100

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

อุชุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, อภิณหปจจเวกขณปาฐะ สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจาหมูใด ปฏิบัติตรงแลว, (Ëѹ·Ð ÁÐÂѧ ÍÐÀÔ³Ëл˜¨¨ÐàÇ¡¢Ð³Ð»Ò°Ñ§ ÀгÒÁÐ àÊ.) �ญายะปะฏิ(เชิ ปนญโนเถิดภะคะวะโต สาวะกะสัณงหป โฆ,จจเวขณปาฐะกันเถิด) พวกเรามาสวดอภิ สงฆสาวกของพระผูมีพระภาคเจาหมูใด ปฏิบัติเพื่อรูธรรมเปนเครื่องออก ªÐÃÒ¸Ñ จากทุกÁขâÁÁËÔ แลว, ªÐÃѧ ÍйеÕâµ, เปนธรรมดา จะลวงงพ สามีจิปะฏิเรามี ปนคโนวามแก ภะคะวะโต สาวะกะสั โฆ,นความแกไปไมได, ¾îÂÒ¸Ô¸ÑÁâÁÁËÔ ¾îÂÒ¸Ô§ ÍÐ¹ÐµÕ âµ, าหมูใด ปฏิบัติสมควรแลว, สงฆสาวกของพระผู มีพระภาคเจ บไขเปนานีธรรมดา ยะทิทัง, เรามีไดความเจ็ แกบุคคลเหล ้คือ, จะลวงพนความเจ็บไขไปไมได, ÁÐÃÐ³Ð¸Ñ µ, จัตตาริ ปุÁรâÁÁËÔ ิสะยุคานิÁÐÃÐ³Ñ อัฏฐะ§ ปุÍÐ¹ÐµÕ ริสะปุคâคะลา, เรามี งพน๘ความตายไปไม ได, คูแหงคบุวามตายเป รุษ ๔ คู นนัธรรมดา บเรียงตัวจะล บุรุษวได บุรุษ, ÊÑเอสะ ¾à¾ËÔภะคะวะโต àÁ » àÂËÔสาวะกะสั ÁйÒà»ËÔ งโฆ, ¹Ò¹ÒÀÒâÇ ÇÔ¹ÒÀÒâÇ, เราจะละเว นเปสนาวกของพระผู ตางๆ คือวาจะต งพลัดพรากจากของรั กของเจริญใจ นั่นแหละสงฆ มีพอระภาคเจ า, ทั้งหลายทั้งปวง, อาหุเนยโย, เปนสงฆควรแกสักการะที่เขานำมาบูชา, ¡ÑÁÁÑÊÊÐâ¡ÁËÔ, เรามีกรรมเปนของของตน, ปาหุ เนยโย, เปนสงฆควรแกสักการะที่เขาจัดไวตอนรับ, ¡ÑÁÁзÒÂÒâ·, เราเปนผูรับผลของกรรม, ทักขิเณยโย,เปนผูควรรับทักษิณาทาน,

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

อั¡Ñ�ÁÁÐâÂ¹Ô ชะลิกะระณี เปนผูที่บุคคลทั ่วไปควรทำอั �ญชลีด,, , โย, เรามี กรรมเปนกำเนิ ¡ÑÁÁÐ¾Ñ ¹¸Øง, ปุ��ญญักเขตตัง โลกัเรามี อะนุ ตตะรั สสาติก.รรมเปนเผาพันธุ, ¡ÑÁÁÐ»Ð¯Ô เปÊนÐÃÐâ³, เนื้อนาบุ�ของโลก ไมมเรามี ีนาบุ�กอืรรมเป ่นยิ่งกวนทีา ่พดัึ่งงอาศั นี้. ย, Âѧ ¡ÑÁÁѧ ¡ÐÃÔÊÊÒÁÔ, เราจักทำกรรมอันใดไว, ¡ÑÅîÂҳѧ ÇÒ »Ò»Ð¡Ñ§ ÇÒ, ดีหรือชั่วก็ตาม, µÑÊÊÐ ·ÒÂÒâ· ÀÐÇÔÊÊÒÁÔ, เราจักเปนผูรับผลของกรรมนั้นไป,

àÍÇѧ ÍÑÁàËËÔ ÍÐÀÔ³Ëѧ »˜¨¨ÐàÇ¡¢ÔµÑ¾¾Ñ§.

เราทั้งหลาย พึงพิจารณาอยางนี้ทุกวันๆ เทอญ. สังฆานุสสติคำกลอน โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน วันอาทิตยที่ ๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๑๓.๓๐ น. สงฆหมูใด ในพระ ภควัต ปฏิบัติ ดวยดี อดิศัย สงฆสาวก ภควันต นั้นเหลาใด เที่ยงตรงใน ปฏิบัติ เครงครัดมา

101

102

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

สงฆหมูใด เลื่อมใส ภควาน แสวงญาณ ผานพนทุกข เปยมสุขา อตีตปจจเวกขณปาฐะ สงฆหมูใ(ËÑด ¹ในพระ ศาสดา ทรงปญญา จรรยาเลิศ ประเสริฐการ ·Ð ÁÐÂѧ Íеյл˜¨¨ÐàÇ¡¢Ð³Ð»Ò°Ñ§ ÀгÒÁÐ àÊ.) ทานเหลานี้ คือสี่ คูวิสุทธิ์ แปดบุรุษ เอกอุตมนำ ธรรมวิสาร ªÐ ÁÐÂÒ องค Íл˜พ¨¨ÐàÇ¡¢Ô îÇÒ ÂÑโลกนาถ § ¨ÕÇÐÃѧ ศาสดา »ÐÃÔÀصµÑ§, µÑ§ ÂÒÇÐเปนสาวกÍѪโชดกสงฆ ยาน กิดµาการ à·ÇÐเปนÊÕผูµคÊÑ วร ÊÐ มวลบู »Ð¯Ô¦ชÒµÒÂÐ, ËÑÊÊÐอนรั »Ð¯Ô า มาคำนัÍØบ³ของต บ ¦ทุÒµÒÂÐ, กอยางล±Ñว§นÊÐÁСÐÊÐÇÒµÒควรสรรหา µÐ»ÐÊÔÃÔ§ÊлÐÊÑÁ¼ÑÊÊҹѧ »Ð¯Ô¦ÒµÒÂÐ, ÂÒÇÐà·ÇÐ ËÔÃÔâ¡» ¹Ð»Ðเปนผูควร อภิรักษ ทักษิณา ทั้งควรคา อภินันท อัญชลี ¯Ô¨©Ò·Ð¹Ñµ¶Ñ§. นี้จึงเปน นาบุญ คุณยิ่งใหญ ที่เกริกไกร ใหผล ไพศาลศรี ÍѪªÐ ÁÐÂÒ Íл˜¨¨ÐàÇ¡¢ÔµîÇÒ â » ³±Ð»Òâµ »ÐÃÔÀصâµ, âÊ บุญญเขต เลิศโลก โชคทวี ธรรมภาคี อริยะ ชินะวงศ

à¹ÇÐ ·îÇÒÂÐ, ¹Ð ÁзÒÂÐ, ¹Ð Áѳ±Ð¹ÒÂÐ, ¹Ð ÇÔÀÙÊйÒÂÐ, ÂÒÇÐà·ÇÐ ÍÔÁÑÊÊÐ ¡ÒÂÑÊÊÐ °ÔµÔÂÒ, ÂһйÒÂÐ, ÇÔËÔ§ÊØ»ÐÃеÔÂÒ, ¾îÃÑËîÁШÐÃÔÂҹؤ¤ÐËÒÂÐ, ÍÔµÔ »ØÃÒ¹ÑިРàǷйѧ »Ð¯ÔËѧ¢ÒÁÔ, ¹ÐÇÑިРàǷйѧ ๖.สั คีติ , ÂÒµîÃÒ ¨Ð àÁ ÀÐÇÔÊÊÐµÔ ÍйÐÇѪªÐµÒ ¨Ð ¼ÒÊعРงÍØฆาภิ »»Òà·ÊÊÒÁÔ ÇÔËÒâà ¨ÒµÔ. (หันทะ ÍÑมะยั สังฆาภิÍл˜ คีติง¨¨ÐàÇ¡¢Ô กะโรมะµîÇÒเส.)Âѧ àʹÒÊйѧ »ÐÃÔÀصµÑ§, µÑ§ ªªÐง ÁÐÂÒ (เชิ �ญเถิด ÊÕพวกเรามาสวดพรรณนาคุ กันเถิด)±Ñ§ÊÐÁСÐÂÒÇÐà·ÇÐ µÑÊÊÐ »Ð¯Ô¦ÒµÒÂÐ, ÍسณËÑของ ÊÊÐ พระสงฆ »Ð¯Ô¦ÒµÒÂÐ, สัÊÐÇҵҵлÐÊÔ ทธัมมะโช สุปÃะฏิ ปตติคÁุณ¼ÑาทิÊÊÒ¹Ñ ยุตโต, Ô§ÊлÐÊÑ § »Ð¯Ô¦ÒµÒÂÐ, ÂÒÇÐà·ÇÐ ÍصػÐÃÔÊ-

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

103

ÊÐÂÐÇÔ »Ð¯ÔÊÑÅทÅÒ¹ÒÃÒÁÑ µ¶Ñ§. วยคุณ มีความปฏิบัติดี เปนตน, พระสงฆâ¹·Ð¹Ñ ที่เกิด§โดยพระสั ธรรมประกอบด ¨¨ÐàÇ¡¢Ô µîÇÒ â ¤ÔÅҹл˜¨¨ÐÂÐàÀÊѪªÐ»ÐÃÔ¡โยฏฐัพพิÍÑโธªªÐอะริÁÐÂÒ ยะปุคÍл˜ คะละสั งฆะเสฏโฐ, ¢Òâà »ÐÃÔเปÀนصหมู âµ,แหâÊงพระอริ ÂÒÇÐà·ÇÐ ÍØ»»˜น¹ประเสริ ¹Ò¹Ñ§ ฐแปดจำพวก, àÇÂÂҾҸԡҹѧ àǷйҹѧ ยบุคคลอั »Ð¯Ô ÍѾÂÒ»˜ª¬Ð»ÐÃÐÁеÒÂÒµÔ สีลาทิ¦ธÒµÒÂÐ, ัมมะปะวะราสะยะกายะจิ ตโต, .

มีกายและจิตอันอาศัยธรรม มีศีลเปนตนอันบวร, วันทามะหัง ตะมะริ านะ คะณังจจัสุสยุทธั๔ง, คำกลอน พิจยารณาป ภูริวาฑฺนัฒ ขาพเจาไหวหมูแโดยพระภาสกร หงพระอริยเจภ.าเหล ้น โนอันบริสุทธิ์ดวยดี, ตยที่ ๔นังพฤศจิ กายนง พ.ศ.เขมะมุ ๒๕๔๔ตตะมั เวลาง, ๑๗.๐๐ น. สังโฆ โย วัสันพอาทิ พะปาณี สะระณั พระสงฆหมูใด เปนสรณะอันเกษม สูงสุดของสัตวทั้งหลาย, • เราพิจารณ โดยแยบคาย แลวนุงหม จีวรสม-ควรกิจ พิสิฐผล ตะติยานุสสะติฏฐานัง วันทามิ ตัง สิเรนะหัง, แมลืมตริ พิจารณ ผานกมล จักเตือนตน หมใช ใหสมควร ขาพเจาไหวพระสงฆหมูนั้น อันเปนที่ตั้งแหงความระลึกองคที่สาม ดวย นุงหมเพียง เพื่อขจัด บำบัดหนาว ความรอนผาว ของลมแดด ทีแ่ ผดผวน เศียรเกลา, สัตวเลื้อยคลาน เหลือบยุง มุงรบกวน ปดบังสวน ควรอาย คลายกังวล. สังฆัสสาหัส๎มิ ทาโส (หญิงวา ทาสี) วะ สังโฆ เม สามิกิสสะโร, • เราพินิจ คิดแยบคาย จึงไดฉัน อาหารอัน สมควร สวนมรรคผล ขาพเจาเปนทาสของพระสงฆ พระสงฆเปนนายมีอิสระเหนือขาพเจา, แมลืมตริ พิจารณ ผานกมล จักเตือนตน พนชั่ว ไมมัวเมา สังโฆ ทุกขัสสะ ฆาตา จะ วิธาตา จะ หิตัสสะ เม,

104

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

พระสงฆ มิไดฉเันปนเพืเครื ่อเพลิ ่องกำจั นสุขดทุสนุ กขกสนาน และทรงไวชืซน่ ึ่งสำราญ ประโยชน พลัแงกาย กขาพเจ หมายอวดเขา า, ประดั ยก งตกแต แหงตัวเรา สังฆัสบสาหั นิยงยาเทมิ สะรีรั�ชีวิตั�จิทฉั​ังน,เพียงเทา ทีจ่ ำเปน เห็นควรกาย เพียงเพื ความ ตั้งได แหงกายนี มี ,อัตภาพ ลำบากหาย ขา่อพเจ ามอบกายถวายชี วิตนี้ ้แดพจะได ระสงฆ อนุ วันทัเคราะห นโตหัง พรหมจรรย (ห�ญิงวา ตีกัห้นกามกราย ัง) จะริสสามิ เพืสัง่อฆัทำลาย สโสปะฏิเวทนา ปนนะตัทุกง,ขารมณ ระงับาผูทุไกหว -ขเวทน เกา คือความหิ ไมแบลัตนิดลิีขว่ องพระสงฆ สรางทุกขใหม ขาพเจ อยูจักประพฤติ ตามซึ่งวความปฏิ , ใหขนื่ ขม สะดวกแก างกายง ปราชญ กสม ไร นัตถิ เม รสะระณั อั��ัหง มายชม สังโฆ เม ผาสุสะระณั ง โทษา วะรัง,อนามัย.

• สิ่งจำเปน คือเส-นาสนะ กอนที่จะ ใชสอย ถอยอาศัย สรณะอื่นของขาพเจาไมมี พระสงฆเปนสรณะอันประเสริฐของขาพเจา, พึงพิจารณ แยบคาย หมายแกใจ นำมาใช ดวยสติ ดำริการณ เอเตนะ สั จ จะวั ช เชนะ วั ฑ เฒยยั ง สั ต สาสะเน, แมใชแลว พึงยอน สอนใจชัด เพีถุยงบำบั ด หนาวรอน ผอนสังขาร ดปวอยการกล า วคำสั ต ย น ้ ี ข า พเจ า พึ ง เจริ � ในพระศาสนาของพระศาสดา, งกันยุง เหลือบหมัด สัตวเลื้อยคลาน เปนสถาน บังลมแดด แผดเผากาย สังฆัเพืง่อบรรเทา เม วันอัทะมาเนนะ (หญินฟวาา วันทะมานายะ) ยัง ความขวนขวาย ปุ��ญญัง ปะ นตราย ฝายดิ ทีอ่ าจมา รบกวน สุฝตกังหัดจิอิตธะ,พินิจล้ำ ธรรมสบาย เพือ่ มุง หมาย หลีกเรน บำเพ็ญเพียร. ซึ่งพระสงฆ • เราพิขาจพเจ ารณาอผูยไาหวงผออยูงแผ วแลวจึงไฉัดนขวนขวายบุ เภสัชอันแก�ใด โรคภัในบั ยไขดคนีลื้, น่ เหียน สัพฉเพป มาเหสุ แม ันแลวอันลืตะรายา มพินิจ คิดเมแนบเนี ยนง ตัสสะเจตนเตชะสา. เสถียร บริโภค ดับโรคภัย เพียงเพื พร่ำ บำบั ทุกมขีแกขาพเจที่โาหมรุ ก-รานอุรงาบุ�กายาไหว อัน่อตรายทั ้งปวงด ขจั อยดาได ดวยเดชแห ญนั้น ทีสัง่เจ็ฆานุ บปวด าว กราวหทัย ใหพนไกล ไฟโรคา บรรดามี. สสติรวดร คำกลอน

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

105

โดย พระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน อุททิสสนาธิฏฐานคาถา วันอาทิตยที่ ๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๑๓.๓๐ น.

(Ëѹ·Ð ÁÐÂѧ ÍØ··ÔÊÊйҸԯ°Ò¹Ð¤Ò¶Òâ ÀгÒÁÐ àÊ.)

(เชิญเถิด เราทั้งหลายจงสวดคาถาอุทิศและอธิษฐานเถิด) พระสงฆที่ เกิดโดย พระสัทธรรม คุณเลิศล้ำ ปฏิบัติ ดีนักหนา ÍÔหมู ÁÔ¹แÒหงแปด »ØÞÞÐ¡Ñ ดวยบุญสีนีล้ าภรณ อุทิศใหสังวรใจ อริยÁะàÁ¹Ð, ธรรมธาดา วัตรจรรยา ÍØ»˜ªอาศั ¬ÒÂÒ ØµµÐÃÒ,ทั้งกายจิต อุปชมีฌาย เลิสศุทคุณ ยธรรม¤Ø³นำทาง ชีวิตผูบริ ธิ์ นาเลื่อมใส ÍÒ¨ÐÃÔ ผูเกื้ออาบศรั หนุน ทธา หมูสงฆÂผÙ»ูСÒÃÒ อริยะ คุ¨Ð, ณาลัย เปยแลอาจารย มฤทัย ไหวกราบ ÁÒµÒ » µÒใด¨ÐสรณะÞҵСÒ, พระสงฆ เกษมสุด อนุพทัุท้งธพอทีแม ่พึ่ง แลปวงญาติ ผองสัตวสา ÊØดวÃÔâยเศี  ย¨Ñรเกล ¹·ÔÁาÒ เราค ÃÒªÒ, ันทรกตรา แลราชา อม นอมวันทา สูรยจระลึ ขวัญสาม อารามใจ ¤Ø³ขอเป ÐÇѹµÒ รงคุอณขาหรือัอชสูฌาศั งชาติย นทาส¹ÐÃÒ» หมูสงฆ¨Ð,อริยะ อิสระผูทเหนื ¾îขจัÃÑËดทุîÁÐÁÒÃÒ ¨Ð ให ÍÔ¹ป·Òลอดภั ¨Ð,ย ประโยชน พรหมชัยมารล้ำฟและอิ กข ชวยรอด า เลินศทราช นาบุญ âšлÒÅÒ à·ÇеÒ, ขอมอบกาย¨Ð ถวายเทิ ด ทั้งชีวิต ทั้งทวยเทพ นอมบูชิตและโลกบาล แดสงฆ พงศภาสุร ÂÐâÁ ÁÔµµÒ ÁйØÊÊÒ ¨Ð, จักประพฤติ ยึดแนว ที่การุณย สีละคุยมราช ณ ปฏิมนุ บัติษสัยทมธิ​ิตนรทรีย ÁѪ¬ÑµµÒ àÇÃÔ¡Ò» ¨Ð, ผูเปนกลาง ผูจองผลาญ สรณะ อื น ่ ใด ไม ม แ ี ล ว พระสงฆ ÊѾྠÊѵµÒ ÊØ¢Õ â˹µØ, ขอใหแเปกนวสุขสรณะ ศานตทประเสริ กุ ทัว่ หนฐาศรีอยาทุกขทน ดวยซื่อตรง กลาวชัด สัตยวจี จำเริญมี ในศาสน พระสัมมา

106

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

»ØÞบุÞÒ¹Ô ญใดที่»Ð¡ÐµÒ¹Ô ขวนขวาย ในบั àÁ, ดนี้ พระสงฆ บุญผองที ที่ วันข่ ทา า ทำอารั จงชกวขายอำนวยศุภผล µÔÇԸѧน à·¹µØ ใหสุขสามอย อัÊØน¢Ñ§ตราย¨Ð สลายพ สุขลน,พา ดวยเดชา บุณยวัาตงลร นวิรัชธรรม ¢Ô(หมอบกราบลงพร »»˜§ »Ò໶РอâÇÁÐµÑ §, ววา) ใหลุถึงนิพพานพลัน มกันแล ÍÔÁÔ¹Ò »ØÞÞСÑÁàÁ¹Ð, ดวยบุญนี้ ที่เราทำ ÍÔÁÔ¹Ò ÍØ··ÔàʹР¨Ð, แลอุทิศ ใหปวงสัตว กาเยนะ วาจายะ วะ เจตะสา วา, ¢Ô»»ÒËѧ ÊØÅÐàÀ à¨ÇÐ, เราพลันได ซึ่งการตัด ด ว ยกายก็ ด ี ด ว ยวาจาก็ ด ี ด ดี, อุปาทาน µÑ³ËػҷҹÐ੷йѧ, ตัววยใจก็ ตัณหา สัàÂงเฆÊѹกุµÒ๠กัมมังËÔ¹ปะกะตั ง มะยา ยัสิง,่งชั่ว ในดวงใจ Ò ¸ÑÁÁÒ, าติเตียÁÐÁÑ นอัน§ใด ÂÒÇÐ ¹Ôกรรมน ¾¾Ò¹Ðâµ , ที่ขาพเจ กวากระทำแล เราจะ ถึงวนิในพระสงฆ พพาน , ÊѹµØปะฏิÊѾค¾Ð·Ò สั¹ÑงÊโฆ คัณหะตุàÂÇÐ, อัจจะยันตัง, มลายสิ้น จากสันดาน Âѵ¶Ð ªÒâµ ÀÐàÇ จงงดซึ ÀÐàÇ, ่งโทษลวทุงเกิ กๆนภพ ขอพระสงฆ อันนัที้น่เ,ราเกิด ÍØกาลั ªØ¨นÔµµÑตะเร § ÊÐµÔ »˜ÞตÞÒ, สังวะริ ุง วะ สังเฆ. มีจิตตรงและสติทั้งปญญาอันประเสริฐ ÊÑÅàÅ⢠ÇÔÃÔÂÑÁËÔ¹Ò, พรอมทัง้ ความเพียรเลิศ เปนเครือ่ งขูด

เพื่อการสำรวมระวังในพระสงฆ ในกาลตอไป. กิเลสหาย ÁÒÃÒ ÅÐÀѹµØ ⹡ÒÊѧ, โอกาสอยาพึงมีแกหมูม ารสิน้ ทัง้ หลาย ด ว ยกายา วาจา แม น ใจจิ ต ปวงกรรมกิ จ ผิดพลาด ¡ÒµØިРÇÔÃÔàÂÊØ àÁ, เปนชองประทุ ษราย อาจเผลอไผล ทำลายลาง ในพระสงฆ เลิศหลา คุณาลัย กรรมสิ ่งใด ควรติ ความเพี ยรจม ริทำมา

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

107

ใหหทมธผูอมฉั น ปรับปรุง ปวงสิกขา ¾Ø·ขอพระสงฆ ¸Ò·Ô»ÐÇÐâà งดโทษ ¹Òâ¶, ลวงเกินนั้น พระพุ บวรนาถ ได ระวังÇÐÃØ กาลต อมา เทิดรักพระธรรมที ษา พระสงฆ ¸ÑÁสâÁำรวม¹ÒⶠµµÐâÁ, ่พึ่งอุจำนงใจ ดม ¹Òâ¶สการพระอะระหั »˜¨à¨¡Ð¾Ø·â¸นต ¨Ð, พระปจเจกะพุทธสมนมั ๘ ทิศ Êѧ⦠¹ÒⶵµÐâà ÁÐÁѧ, ทบพระสงฆ ที่พึ่งผยอง àµâʵµÐÁÒ¹Ø ÒàǹÐ,ญเญนะ พุทธะมังดคะละคาถาโย วยอานุภาพนัภะณามะ ้น (หันทะ มะยังÀสะระภั เส.) ÁÒâáÒÊѧ ÅÐÀѹµØ ÁÒ, ขอหมูมาร อยาไดชอง ·ÐÊÐ»Ø สัมÞพุÞÒ¹Ø ทโธ ÀÒàǹÐ, ทิปะทัง เสฏโฐ นิสินโนดวยเดชบุ เจวะ ญมัชทัฌิ้งสิเมบปอง ÁÒâáÒÊѧ ÅÐÀѹµØ ÁÒ. อยาเปดโอกาสแกมารเทอญ. โกณฑัญโญ ปุพพะภาเค จะ อาคะเณยเย จะ กัสสะโป สารีปุตโต จะ ทักขิเณ หะระติเย อุปาลี จะ ปจฉิเมป จะ อานันโท พายัพเพ จะ คะวัมปะติ โมคคัลลาโน จะ อุตตะเร อิสาเนป จะ ราหุโล อิเม โข มังคะลา พุทธา สัพเพ อิธะ ปะติฏฐิตา วันทิตา เต จะ อัมเหหิ สักกาเรหิ จะ ปูชิตา เอเตสัง อานุภาเวนะ สัพพะโสตถี ภะวันตุ โน ฯ

108

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

อิจเจวะมัจจันตะนะมัสสะเนยยัง อุททิสสนาธิฏฐานคาถาคำกลอน นะมัสสะมาโน ระตะนัตโดยพระภาสกร ตะยัง ยัง ภ. ภูริวฑฺฒโน ปุญญาภิสันทังวันจัวินปทรุลังที่ ๘อะลัตุตลาคม ถัง พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๐๙.๑๐ น. ตัสสานุภาเวนะ หะตันตะราโย ฯ อภิณ ดวหป ยบุจญจเวกขณวิ นี้ ที่เรา อุธี๑ทิศให คุณยิ่งใหญ อุปชฌาย อาจารยหนุน ดวยสิ่งที่คเคยการุ วรพิจารณาหรื กถึคงุณอยูจัเนืนอทรา ง ๆราชาชั เพื่อเตืย อนสติมิให ทั้งพอแมวาแลญาติ ณย อรำลึระวิ ประมาทในการละ กรรมชั ประกอบกรรมดี ที่ทรงคุณ หรือแม ที่สูง่วชาติ อินทราช โลกบาล ทิศวิสัย ทั้งทวยเทพ พรหมมาร มวลมิตรใด ทั่วโลกตรัย มานุสสม ยมราชา (หันอีทะ ง นอะภิ จจะเวกขะณะปาฐั ง ภะณามะ กสัตมะยั วที่ เป กลางณหะป แลจองผลาญ จงสำราญ เริงสุข ทุกเส.) ทิศา �เถิด พวกเรามาสวดอภิ ณหปสุจขจเวขณะปาฐะ บุญที(เชิ ่ทำญอำนวยให ศุภผลา ชีวา สามอยางกันนิ)พพานพลัน ดวยบุ ญนี้ ที่ทชะรั ำ แลอุ ทิศ โต, แกมารมิตร หมูสัตว ไมเดียดฉันท ชะราธั มโมมหิ ง อะนะตี เสริมพละเรามี ปญคญา กลาเปประจั ญ จะลวตังพ ดฉันบความแก พลัน ตัณไปไม หา อุไดป,าทาน วามแก นธรรมดา ่ว มีอยูพ๎ ในดวงใจ พ๎ยอีาธิกธสิัม่งชัโมมหิ ยาธิง อะนะตีโต, มลายไป ไกลสิ้น ปริหาน ขจัดเรามี ปวง คจัวามเจ็ ญไร ในสั พพานบไข ตลอดจบ ใด บไขนเดาน ปนธรรมดา จะลวตราบนิ งพนความเจ็ ไปไมไดภพชาติ , ทั้งสติ มแลป ญญามะระณั ตรงประเสริ ฐ โต,ความเพียรเลิศ ขูดกิเลส เหตุหลงใหล มะระณะธั โมมหิ ง อะนะตี

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

109

ไมเปดชอเรามี ง แกความตายเป มาร มาผลาญใจ นธรรมดา จะลไมวงพ ยอมให นความตายไปไม ทำลายลาง ไความเพี ด, ยรจม สัพพระพุ เพหิ ทเมธผู ปทีเ่พยหิึ่ง บวรนาถ มะนาเปหิ นานาภาโว พระธรรมธาตุ วินาภาโวที่พึ่ง อุดมสม พระป จเจก-พุนทเปธะนตโลกนิ พระสงฆ สม พุทธบุตกร ผยองใจ เราจะละเว าง ๆยมคือวาจะตองพลั ดพรากจากของรั ของเจริ�ญ ใจ ดทัว้งยพลา หลายทัอานุ ้งปวงภาพ ที่กลาวนั้น หมูมารพลัน หมดชอง หนทางไหน เดชบุ บา-รมีส, ิบ ทิพยเกริกไกร โอกาสใด อยาไดนของของตน, มี แกมารเทอญ. กัมมัสญสะโกมหิ เรามีกรรมเป กัมมะทายาโท, มีกรรมเปนผูใหผล, ๑ พรหมวิ ห กัมมะโยนิ, มีกรรมเปารผรณปาฐะ นแดนเกิด, (เมตตาตน) âËÁÔ,นผู¹Ôต·ิด·Øตาม, ¡â¢ âËÁÔ, ÍÐàÇâà âËÁÔ, กัมมะพันธุ, ÍÐËѧ ÊØมี¢Ôâกµรรมเป ÍѾîÂÒ»˜ªâ¬ âËÁÔมี, กÍÐ¹Õ â¦นâËÁÔ กัมมะปะฏิสะระโณ, รรมเป ที่พึ่ง, อาศัย ÊØ¢สÕ สามิ ÍѵµÒ¹Ñ ËÐÃÒÁÔ. ยัง กัมมัง กะริ , § »ÐÃÔเราจะทำกรรมอั นใดไว, (เมตตา) ¾à¾ ÊÑงµµÒ , ÍÐàÇÃÒ â˹µØ, กัล๎ยาณัง วา ÊÑปาปะกั วา,ÊØ¢เปÔµÒนบุâ˹µØ ญ�หรื อเปนบาป, îÂÒ»˜สสามิ ª¬Ò, â˹µØ, ÍÐ¹Õ¦Ò â˹µØ, ตัสสะ ทายาโท ÍѾภะวิ Õ ÍѵµÒ¹Ñคื§อว»ÐÃÔ ¹µØ,รับผลของกรรมนั้นสืบไป, เราจะเปÊØน¢ทายาท าจะตËÐÃÑ องได ๑ อางนวาอัม พรำ-มะ-วิ -หา-ระ-ผะ-ระ-ณะ-ปา-ฐะ เอวั เหหิ อะภิ ณหัง ปจจะเวกขิมาจากคำว ตัพพัง. า พรหมวิหาร (ธรรมเปนเครื่องอยู ทางพรหม, ธรรมประจำใจพรหม) + ผรณ (แผ, หรือการแผ), ปาฐะ (บาลี, คำบาลี) แปลรวม เราทั้งวหลาย ควรพิ จารณาอย กวัน ทุกรุกณวัานมุเถิ กันวา พระบาลี าดวยการแผ พรหมวิ หารธรรมางนี ๔ คื้ อทุเมตตา ทิตดา .อุเบกขา

110

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

(กรุณตา)ะปจจะเวกขะณะวิ อะตี ÊѾྠธÊÑี µµÒ ÊѾ¾Ð·Ø¡¢Ò »ÐÁب¨Ñ¹µØ, (มุทิตา) ÊѾྠÊѵµÒ ÁÒ ÅÑ·¸ÐÊÑÁ»˜µµÔâµ ÇԤѨ©Ñ¹µØ, (อุ ÊѾตྠµµÒ ¡ÑÁÁÑÊÊСÒ, (หัเนบกขา) ทะ มะยัง อะตี ะปจÊÑจะเวกขะณะปาฐั ง ภะณามะ เส.)

¡ÑÁÁзÒÂÒ·Ò, อัชชะ มะยา อะป¡ÑÁจÁÐâÂ¹Ô จะเวกขิ, ตฺวา ยัง จีวะรัง ปะริภุตตัง, ตัง ยาวะเทวะ ¡ÑÁÁоÑอุ¹ณ¸Ø,ฺหัสสะ ปะฏิฆาตายะ, ฑังสะมะกะสะวาตาตะ สีตัสสะ ปะฏิฆาตายะ, ÁÐ»Ð¯Ô ÊÐÃгÒ, ปะสิริงสะปะสัมผั¡ÑสÁสานั ง ปะฏิ ฆาตายะ, ยาวะเทวะ หิริโกปนะปะ ฏิจฉาทะนัตถัง. Âѧ ¡ÑÁÁѧ ¡ÐÃÔÊÊѹµÔ, ¡ÑÅîÂҳѧ ÇÒ »Ò»Ð¡Ñ§ ÇÒ, µÑÊจÊÐ ·ÒÂÒ·Ò ¹µÔ. ปะริภุตโต, โส เนวะ ทฺ อัชชะ มะยา อะป จะเวกขิ ตฺวา โยÀÐÇÔ ปณÊÊÑฑะปาโต

วายะ, นะ มะทายะ, (บทแผ เมตตาอุ ทิศ) นะ มัณฑะนายะ, นะ วิภูสะนายะ, ยาวะเทวะ อิมัสสะ กายัสสะ ฐิติยา, ÊÑยาปะนายะ, ¾à¾ ÊѵµÒ วิÊÐ·Ò หิงสุปะระติ â˹µØยา,ÍÐàÇÃÒ พฺรัหมะจะริ ÊآЪÕยÇานุ Ôâ¹,คคะหายะ, อิ ¡ÐµÑ§ง »Øปะฏิ ÞÞмÐÅÑ ÁÑÂËÑญ§ จะÊѾเวทะนั ྠÀÒ¤Õง นะ ÀÐÇÑอุ¹ปµØปาเทสสามิ àµ. ติ ปุรานัญจะ เวทะนั หังขามิ§, นะวั , ยาตฺรา จะ เม ภะวิสสะติ อะนะวัชชะตา จะ ผาสุวิหาโร จาติ.

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

111

อัชชะ มะยา อะปจจะเวกขิตฺวา ยัง เสนาสะนัง ปะริภุตตัง, ตัง ยาวะเทวะ พรหมวิหารผรณปาฐะคำกลอน สีตัสสะ ปะฏิฆาตายะ, อุณฺหัสสะ ปะฏิฆาตายะ, ฑังสะมะกะสะวาตา โดยพระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน ตะปะสิริงสะปะสั ผัส่ สานั ง ปะฏิ ฆาตายะ, ยาวะเทวะ วันพุทมธที ๗ พฤศจิ กายน พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๐๙.๕๕ น. อุตุปะริ สสะยะวิโนทะนัง ปะฏิสัลลานารามัตถัง. ขอใหเรา รื่นฤดี มีความสุข ไมมีทุกข ปลอดภัย ไรเวรผลาญ อัไมชลชะำบาก มะยาขัดอะป จะเวกขิตฺวา โย คิลานะป จะยะ-มีสุข ทุเภสั ของจหมองรำคาญ อยูสจำราญ กคืชนชะปะริ วัน กขา โร ขอปวงสั ปะริภุตโต, ง เกิด เวรราเวยยาพาธิ ตว อยูโสดี ยาวะเทวะ มีสุขเถิด อุปปนนานั อยาได ย คลายคับกขัานั นง เวทะนานัาง แค ปะฏิ อัพฺยาป . ขอจงอย นเคีฆยาตายะ, ด เบียดเบี นกัชนฌะ- ไมจาบัลปะระมะตายาติ ย ทุกขา กายาใจ คำกลอนพิ ๔ เปนสุข ขอปวงสัจตารณาป ว รักษจตจันย อยู พนจากทุกข ทั้งมวล ลวนสดใส โดยพระภาสกร ฑฺฒโน สมบั ติตน ไดแลวภ.แกภูรวิวแหวนใด อยาปราศไป สมผล ดลสุปรีย วันอาทิ ที่ ๔ พฤศจิ กายน ๒๕๔๔กรรมนำผล เวลา ๑๗.๐๐ น.ด แดนวิถี สัตวตทยั้งหลาย มีกรรม เปนพ.ศ. ของตน หนเกิ กรรมติดตาม อาศัยพึ่ง ซึ่งชีวี กรรมเคยมี บุญบาป ทายาทกรรม. เราพิจตารณ นุงดหม ชีจีวินรสม-ควรกิ ปวงสั ตา อยโดยแยบคาย าจองเวร ตอแล กันวเถิ เลิศ บรรเจิจ ดพิสุสขิฐผล อุปถัมภ แม ลืมตริตพิว จโมทนา ารณ ผาผลอารั นกมลมภ จักเตือนตน หมใช ดใหวยกายา สมควร วาจาใจ. ขอปวงสั บุญเราทำ นุงหมเพียง เพื่อขจัด บำบัดหนาว ความร อ นผ า ว ของลมแดด ที่

112

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

แผดผวน บทพิจารณาสังขาร สัตวเลื้อยคลาน เหลือบยุง มุงรบกวน ปดบังสวน ควรอาย คลายกังวล (Ëѹ·Ð ÁÐÂѧ ¸ÑÁÁÐÊѧàǤл˜¨¨ÐàÇ¡¢Ð³Ð»Ò°Ñ§ ÀгÒÁÐ àÊ.) (เชิญเถิด เราทั้งหลายจงกลาวคาถาพิจารณาธรรมสังเวชเถิด) เราพินิจ คิดแยบคาย จึงไดฉัน อาหารอัน สมควร สวนมรรคผล ÊѾྠÊѧ¢ÒÃÒ ÍйԨ¨Ò, แมลืมตริ พิจารณ ผานกมล จักเตือนตน พนชั่ว ไมมัวเมา สังขารคือรางกาย จิตใจ, แลรูปธรรมนามธรรม ทั้งหมดทั้งสิ้น, มิไดฉัน เพื่อเพลินสุข สนุกสนาน ชื่นสำราญ พลังกาย หมายอวด มันไมเที่ยง, เกิดขึ้นแลวดับไป มีแลวหายไป, เขา ÊѾྠÊѧ¢ÒÃÒ ·Ø¡¢Ò, ประดับยกสังขารคื ตกแตองราแห งตัวเรา นเพีปยธรรมนามธรรม งเทา ที่จำเปน เห็ ควรกาย งกาย จิตใจ,ฉัแลรู ทั้งนหมดทั ้งสิ้น, เพียงเพื แหงเพราะเกิ กายนี้ ดขึจะได ลำบากหาย มัน่อเปความ นทุกขตัท้งได นยาก, ้นแลวม,ี อัแกตตภาพ เจ็บ ตายไป, พรหมจรรย ÊÑอนุ¾เà¾คราะห ¸ÑÁÁÒ ÍйѵµÒ,กั้นกามกราย เพื่อทำลาย เวทนา ทุกขารมณ ระงับทุสิ่งกทั-ขเวทน คือความหิ ไม แแลมิ ล น ลิใช่ วสังสร ข ใ หม้งสิ้นให, ้งหลายทัเก้งาปวง, ทั้งที่เปวนสังขาร ขารา งทุ ทั้งกหมดทั ขื่นขม ไมใชตัวไมใชตน, ไมควรถือวาเรา วาของเรา วาตัววาตนของเรา, ÍÐ¸Ø Çѧ ªÕÇรÔµาѧงกาย , ปราชญหมายชม ชีวผาสุ ิตเปนกของไม ั่งยืน,อนามัย สะดวกแก สม ไรโยทษา ¸ØÇѧ ÁÐÃгѧ, ความตายเปนของยั่งยืน, ÍÐÇÑสิÊ่งÊÑจำเป § ÁÐÂÒ ÁÐÃԵѾ¾Ñ§, กอนทีอั่จนะเราจะพึ นแน น คือเส-นาสนะ ใชสอยงตายเป ถอยอาศั ย แท,

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

113

พึÁÐÃглÐÃÔ งพิจารณ แยบคาย นำมาใช ดวยสติ ดำริการณ âÂÊҹѧ หมายแก àÁ ªÕÇÔµใจѧ, แมใชชีแวลิตวของเรา พึงยอนมีสอนใจชั ด เพีนยทีงบำบั ด หนาวรอน ผอนสังขาร ความตายเป ่สุดรอบ, อบหมั เปนเป สถาน บังลมแดด ªÕปÇอÔµงกัѧ นยุàÁง เหลื ÍÐ¹Ô Âеѧด, สัตวเลื้อยคลาน ชีวิตของเรา นของไม เที่ยง, แผดเผา กาย ÁÐÃгѧ àÁ ¹ÔÂеѧ, ความตายของเรา เปนของเที่ยง, เพื่อบรรเทา อันตราย ฝายดินควรที ฟา ่จะสัทีง่อเวช, าจมา รบกวน ความขวนขวาย ÇеÐ, ฝÍÐÂÑ กหั§ดจิต¡ÒâÂ, พินิจล้ำ ธรรมสบาย รเพืางกายนี ่อมุงหมาย ้, หลีกเรน บำเพ็ญเพียร ÍШÔÃѧ, มิไดตั้งอยูนาน, เราพิจÞารณ อยางผองแผว แลครัวจึ้นงปราศจากวิ ฉัน เภสัชอัญนญาณ, แกโรคภัย ไขคลื่นเหียน ÍÐ໵ÐÇÔ ÞÒâ³, แม ฉันแลว ลืมพินิจ คิดแนบเนียอันนเขาทิ้งเจตน เสถีว,ยร บริโภค ดับโรคภัย ©Ø±â±, เสียแล ยงเพื่อ,พร่ำ บำบัด ขจัดทุกจัขกนอนทัทีบ่โ,หมรุก-รานอุรา กายาไหว ÍиÔเพีàÊÊÊÐµÔ ที»Ð°ÐÇÔ ่เจ็บปวด พนนไกล §, รวดราว กราวหทัย ซึให่งแผ ดิน, ไฟโรคา บรรดามี อุ¡ÐÅÔ ททิ§ส¤ÐÃÑ สนาธิ § ÍÔฏÇฐานคาถา Ð, ประดุจดังวาทอนไมและทอนฟน, ¹ÔÃѵ¶Ñ§. หาประโยชนมิได. (หันทะ มะยัง อุททิสสะนาธิฏฐานะคาถาโย ภะณามะ เส) (เชิญเถิด เราทั้งหลาย จงสวดคาถาอุทิศและอธิษฐานเถิด)

114

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

พุทโธมังคะละ

อิมินา ปุ��ะกัมเมนะ, ดวยบุ�นี้ อุทิศให ¾Ø·â¸ คุÁÑณ§¤ÐÅÐÊÑ อุปชฌายา ุตตะรา,ÁอุÀÙปâµชฌาย ผูเลิศคุณÊÑÁ¾Ø·â¸ ·Õ»Ð·ØµµÐâÁ ¾Øอาจะริ ·¸ÐÁÑย§ูป¤ÐÅÐÁÒ¤Ñ ÁÁÐ แลอาจารย ผูเกื้อÊÑหนุ ¾¾Ð·Ø ะการา จะ, น ¡¢Ò »ÐÁØÞ¨Ðàà ÁÀÙâµ ทั้งพอแม¤Ñแลปวง�าติ ÁÀÕâà ·Ø··ÑÊâÊ Íгا มาตา ¸ÑÁปâÁตา ÁÑจะ§¤ÐÅÐÊÑ �าตะกา, ¸ÑÁÁÐÁѧ¤ÐÅÐÁÒ¤ÑÁÁÐ ÊѾ¾ÐÀÐÂÒ »ÐÁØÞ¨Ðàà สุริโย จันทิมา ราชา, สูรย จันทร แลราชา Êѧ⦠Áѧ¤ÐÅÐÊÑÁÀÙâµ ·Ñ¡¢Ôà³Ââ ÍйصµÐâà คุณะวันตา นะราป จะ, ผูทรงคุณ หรือสูงชาติ Êѧ¦ÐÁѧ¤ÐÅÐÁÒ¤ÑÁÁÐ ÊѾ¾ÐâÃ¤Ò »ÐÁØÞ¨ÐàÃ. พ๎รัห๎มะมารา จะ อินทา จะ, พรหม มาร และอินทราช โลกะปาลา จะ เทวะตา, ทั้งทวยเทพ และโลกบาล แบบพื ยะโม มิตตา มะนุสกรวดน้ สา จะ, ำยมราช มนุ้นษยเมื มิตอรง มัÍÔ·ชѧฌัต·Ò¹Ð¡Ñ ตา เวริÁกÁÑาป ผูเ¨ป¨Ðâ นกลางâ赯 ผูจองผลา� § จะ,¹Ô¾¾Ò¹Ð»˜ â¹ ¹Ô¨¨Ñ§. สัÍÔพ·Ñ§เพ ÊÕสัÅตСÑตาÁÁѧสุขี โหนตุ ขอให เปนสุâ赯 ขศานตâ¹ทุกทั¹Ô่ว¨หน ¹Ô¾, ¾Ò¹Ð»˜ ¨¨Ð⠨ѧ.า อยาทุกขÁทÁÑน§ ¹Ô¾¾Ò¹Ð»˜¨¨Ðâ âËµØ â¹ ¹Ô¨¨Ñ§. ÍԷѧ ÀÒÇÐ¹Ò¡Ñ ÂÑปุ§�¡Ô�านิ Þ¨Ô ปะกะตานิ ¡ØÊÐÅѧ ¡Ñµเม, µÑ¾¾Ñ§ บุ¡Ñ�Áญผองที Áѧ ÊѾ่ขà¾ËÔ ¡ÐàµËÔ ¡ÐµÑ§ภผล»ØÞÞѧ าทำ จงช วยอำนวยศุ â¹ Êس, ѹµØ âÀ¹âµ, à à·ÇÒ สุขัง ÍÐ¹Ø จะ âติÁ·Ñ วิธ¹ังµØ เทนตุ ใหสุขสามอย างลนÍÑÊîÁÔ§ °Ò๠ÍиԤеÒ

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

115

ÊÐ·Ò â˹µØ µµÒ¹Ñ ¢Õ ÍѵµÒ¹Ñ ขิ·Õ¦ปÒÂØ ปง¡Òปาเปถะ โวมะตังÊÑ, ¾¾ÐÊÑให ลุถึง§นิพÊØพานพลั น § »ÐÃÔËÐÃѹµØ. ÊØ¢ÔµมÒเมนะ, â˹µØ ·Ø¡¢Òดวยบุ »ÐÁØ . อิÁÒµÒ» มินา µปุÒ ��ะกั �นี¨¨Ñ้ ที¹่เµØราทำ ÊÑอิม¾ินà¾า อุÞÒµÔ Ò ÊØ¢Ôµจะ, Ò â˹µØ ททิเ¡สนะ แลอุทิศ ·Øให¡¢Ò ปวงสั»ÐÁØ ตว ¨¨Ñ¹µØ. ÊÑขิ¾ปปาหั ྠงÍÐÞÒµÔ ÊØ¢Ôµเราพลั Ò â˹µØ ¢Ò ด»ÐÁب¨Ñ¹µØ. สุละเภ¡Ò เจวะ นได ซึ·Ø่ง¡การตั ÊÑตั¾ณà¾หุปาทานะเฉทะนั » ÊÒ ÊѾྠงÂÑ¡¢Ò ÊѾà¾ตัวตัà»µÒ â˹µØ ·Ø¡¢Ò »ÐÁب¨Ñ¹µØ. ณหาÊØอุ¢µÔปÒาทาน ÊѾྠ¹Ñ¡¢ÑµµÒ ÊØ¢ÔµÒ â˹µØ ·Ø¡¢Ò »ÐÁب¨Ñ¹µØ. เย สันตาเน หินา ธัมมา สิ่งชั่ว ในดวงใจ ÊѾྠà·ÇÒ ÊØ¢ÔµÒ â˹µØ ·Ø¡¢Ò »ÐÁب¨Ñ¹µØ. ยาวะ นิพพานะโต มะมัง กวาเราจะ ถึงนิพพาน ÊѾྠÍÒ¨ÐÃÔÂÙ»˜ª¬ÒÂÒ ÊØ¢ÔµÒ â˹µØ ·Ø¡¢Ò »ÐÁب¨Ñ¹µØ. นัÊѾสสั¾ÐÊÑ นตุÁ»˜สัµพµÕพะทา เยวะ มลายสิ้น จากสันดาน ¹Ñ§ ÊÐÁÔª¬Ñ¹µØ âÇ.

ยัตถะ ชาโต ภะเว ภะเว, ทุก ๆ ภพ ที่เราเกิด อุชุจิตตัง สะติป��า มีจิตตรงและสติทั้งป��ญญาอันประเสริฐ สัลเลโข วิริยัมหินา พรอวัมทัน้งทาหลวง ความเพียรเลิศเปน เครื่ อ งขู ด กิ เ ลส หาย Çѹ·ÒÁÔ ¾Ø·¸Ñ§ ÊѾ¾Ñ§ àÁ â·Êѧ ¢ÐÁжРàÁ Àѹൠโอกาสอย าพึงมีแàÁกหÀÑมู¹มàµารสิ้นทั้งหลาย ÇÑมารา ¹·ÒÁÔ ละภั ¸ÑÁÁÑน§ตุ ÊѾโนกาสั ¾Ñ§ àÁง, â·ÊÑ § ¢ÐÁжРÇÑกาตุ ¹·ÒÁÔ § àÁเปâ·ÊÑ ¢ÐÁжРÀѹൠาง �จะÊѧวิ¦Ñร§ิเยสุÊѾ¾Ñเม, นช§องประทุ ษราàÁย ทำลายล Çѹ·ÒÁÔ ¤Øความเพี ÃØÍØ»˜ª¬ÒÂÒ¨ÐÃÔ ยรจม à ÊѾ¾Ñ§ àÁ â·Êѧ ¢ÐÁжРàÁ Àѹàµ

116

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ÁÁѯ°Ò¹Ñนาโถ, § ÊѾ¾Ñพระพุ § àÁทâ·ÊÑ ¢ÐÁжРàÁ ÀѹൠพุÇѹท·ÒÁÔ ธาทิป¡Ñะวะโร ธผูบ§วรนาถ ÍÒÃÒàÁวะรุ ¾Ñ·ต¸ÐÊÕ ¾Ñ§ àÁ â·ÊÑ่ §พึ่ง¢ÐÁжРธัÇѹม·ÒÁÔ โม นาโถ ตะโม,ÁÒÂѧ ÊѾพระธรรมที อุดม àÁ Àѹൠ·ÒÁÔ à¨µÔ ¾¾Ñ¯°Òà¹ÊØ ¯°ÔµÒ ÊÐÃÕÃÐ¸ÒµØ นาโถ ปÇÑจ¹เจกะพุ ทโธÂѧจะ,ÊѾ¾Ñ§ ÊÑพระป จเจกะพุ»ÐµÔ ทธสมÁÐËÒâ¾¸Ô § ¾Ø·¸ÐÃÙ»˜§มะมั ÊСÐÅÑ ÊÐ·Ò ¹Ò¤ÐâÅà¡ à·ÇÐâÅà¡ ¾îÃÑËîÁÐâÅà¡ สังโฆ นาโถตตะโร ง, § ทบพระสงฆ ที่พึ่งผยอง ªÑเตโสตตะมานุ ÁÀÙ·Õà» Åѧ¡Ò·Õ à» ÊÐÃÕดÃÐ¸ÒµØ à¡ÊÒ¸ÒµØ ภาเวนะ, วยอานุâÂภาพนั ้น â ÍÐÃÐËѹµÐ¸ÒµØâ ਵÔÂѧ ¤Ñ¹¸Ð¡Ø¯Ô§ ¨ÐµØÃÒÊÕµÔ ÊÐËÑÊàÊ ¸ÑÁÁÑ¡¢Ñ¹à¸ ÊѾà¾Êѧ »Ò·ÐਵÔÂѧ มาโรกาสัง ละภันตุ มา, ขอหมูมาร อยาไดชอง ÍÐËѧ Çѹ·ÒÁÔ ÊѾ¾ÐâÊ.

ทะสะปุ��านุภาเวนะ ดวยเดชบุ� ทั้งสิบปอง มาโรกาสัง ละภันตุ มาฯ อยาเปดโอกาสแกมาร (เทอ�ญ).

วันทานอย

อุททิสสนาธิ ฏฐานคาถาคำกลอน Çѹ·ÒÁÔ ÀѹൠÊѾ¾Ñ§ ÍлÐÃҸѧ ¢ÐÁжРàÁ ÀѹൠÁÐÂÒ ¡ÐµÑ§ ิวฑฺµฒѾโน »Øโดยพระภาสกร ÞÞѧ ÊÒÁÔ¹Ò ภ. ÍйØภูâรÁ·Ô ¾Ñ§ ÊÒÁÔ¹Ò ¡ÐµÑ§ »ØÞÞѧ ÁÑÂËѧ ·ÒµÑ¾¾Ñ§ ÊÒ¸Ø ÊÒ¸Øที่ ๔ÍÐ¹Ø วันจันทร ตุลâÁ·ÒÁÔ ามคม. พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๐๙.๑๐ น. ดวยบุญนี้ ที่เรา อุทิศให คุณยิ่งใหญ อุปชฌาย อาจารยหนุน ทั้งพอแม แลญาติ เคยการุณย ระวิคุณ จันทรา ราชาชัย

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

117

ºÊͧµÓ¹Ò¹ ที่ทรงคุณ หรืà¨ç อแม´ทีµÓ¹Ò¹-ÊÔ ่สูงชาติ อินทราช โลกบาล ทิศวิสัย ทั้งทวยเทพ พรหมมาร มวลมิ ทั่วโลกตรัย มานุสสม ยมราชา ºÒÅÕตรใด-¤Ó¡Å͹ พระภาสกร ภูริวฑฺจงสำราญ ฒโน (ภาวิไเริล)งสุข ทุกทิศา อีกสัตวที่ เปนกลางโดยแลจองผลาญ บุญที่ทำ อำนวยให ศุภผลา สุขชีวา สามอยาง นิพพานพลัน ดวยบุญนี้ ที่ทำ แลอุบทขั ทิศ ดชุแกมมนุ ารมิมตเทวดา ร หมูสัตว ไมเดียดฉันท ªÑ§าประจั ÊÐàʹÑญ§ ÊÐ¾Ñ § ¹ÐÃÔ § อุปาทาน เสริมพละ ปญÊÐÃÑ ญา ªกล ตัดฉั¹บ¸Øพลั น ตั¹ณ·Ñหา ÒâÇ ÊÐ·Ò ÃÑ¡มลายไป ¢ÐµÙµÔ ไกลสิ้น ปริหาน อีกสิ่ง»ÐÃÔ ชั่ว µมีµÒ¹Ø อยู Àในดวงใจ ¹µÒตลอดจบ ภพชาติใด ขจัดปวง¼ÐÃÔ จัญµไรîÇҹРในสันàÁµµÑ ดาน§ ÊÐàÁµµÒ ตราบนิÀÐ·Ñ พพาน ¡¢Ôญµญา µÐ¨Ôตรงประเสริ µµÒ »ÐÃÔµµÑฐ§ ÀгÑความเพี ¹µØ Ï ย รเลิ ศ ขู ด กิ เ ลส เหตุ ทั้งสติÍÐÇÔ แลป หลงใหล บทขัดชุมนุมเทวดาคำกลอน ไมเปดชอง แกมาร มาผลาญใจ ไมยอมให ทำลายลาง ความเพียรจม ขอปวงท หลาย ผูจำเริพระธรรมธาตุ ญ จงดำเนินที่พจิึ่งตเมตตา พระพุ ทธผู าทีน่พทัึ่ง ้งบวรนาถ อุดมสมคุณาผล แผ รักษา ราชาทธะนรชน ราษฎรประชา พระป จเจก-พุ โลกนิยม พระสงฆเสนาพล สม พุทอำมาตย ธบุตร ผยองใจ ร ดภวาพ ยจิตทีมุ่กงลมิาวนั ฟุง้นซาน ธหมู สำราญ ศานต สุข ไรทอุกง ขาหนทาง ดวสวดปริ ยพลา ตอานุ มารพลั น หมดช เกื เสริมปญญา พาเลิศลน มงคลธรรม. ไหน้อการุณย อดุลสุข ทุกทิวา

118

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

เดชบุญบา-รมีสิบ ทิพยเกริกไกร โอกาสใด อยาไดมี แกมารเทอญ.

บทชุมนุมเทวดา

ÊѤठ¡ÒàÁ ¨Ð ÃÙà» ¤ÔÃÔÊÔ¢ÐÃеÐ௠¨Ñ¹µÐÅԡࢠÇÔÁÒà¹, ·Õà» Ãѯఠ¨Ð ¤ÒàÁ µÐÃØÇйФÐËÐ๠à¤ËÐÇѵ¶ØÁËÔ à¢µàµ, ÀØ Á ÁÒ ¨ÒÂÑ ¹ µØ à·ÇÒ ªÐÅжÐÅÐÇÔ Ê ÐàÁ ÂÑ ¡ ¢Ð¤Ñ ¹ ¸Ñ ¾ ¾Ð¹Ò¤Ò, (เมตตาตน) อะหัง สุขิโต โหมิ, นิททุกโข โหมิ, อะเวโร โหมิ, µÔ¯°Ñ¹µÒ ÊѹµÔà¡ Âѧ ÁعÔÇÐÃÐÇШйѧ ÊÒ¸ÐâÇ àÁ ÊسѹµØ Ï อัพยาปชโฌ โหมิ, อะนีโฆ โหมิ, ¸ÑÁÁÑÊÊÐÇйСÒâÅ ÍÐÂÑÁÀзѹµÒ, สุขี อัตตานัง ปะริ หะรามิ. ¸ÑÁÁÑÊÊÐÇйСÒâÅ ÍÐÂÑÁÀзѹµÒ, (เมตตา)สัพเพ สั¸ÑÁตตา สุขิตา โหนตุ, อะเวรา โหนตุ, ÁÑÊÊÐÇйСÒâÅ ÍÐÂÑÁÀзѹµÒ Ï

พฺรหฺมวิหารผรณปาโฐ

อัพยาปชฌา โหนตุ, อะนีฆา โหนตุ, สุขี อัตตานัง ปะริหะรัชุนม ตุ, นุมเทวดาคำกลอน (กรุณขออั า) สัญพเพ ตาญสัพทุพะทุ จันตุากามา-วจรภู , เชิญสัตเทวั กชั้นกฟขาา ปะมุจเหล มิ สิ้นทั้งผอง (มุ า) สัพเพ สัตตา สมใจปอง มา ลัทธะสัมปตติโเหล ต วิคาทีัจฉั่ครอง นตุ, ภูมิภพ จบแดนดิน อรูทปิตพรหม รูปพรหม (อุเบกขา) สัพเทวา เพ สัตบรรดาห ตา กัมมัอสมสะกา, ปวงรอบลอม สถิตฐาน วิมานสิน อีกภุมมะ กัเหนื มมะทายาทา, อยอดเขา ทั่วแควน แมนคิรินทร หุบผาหิน ชัฏชัน ขัณฑวนา กัมมะโยนี,

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

119

กัมมะพั ที่อนยูธูเหย , า เคหา อัครฐาน ที่สำราญ ปกปก อารักขา กัมมะปะฏิสะระณา, อากาศเกาะ ชลาสินธุ ถิ่นพารา ครองพฤกษา อารักษ พิทักษไพร นไรสสัใกล มหาสมุทร แดนสูงต่ำ ลุมน้ำไหล ยัง กัมแมมัเงรือกะริ นติ,ไกล ถ้ำในสุด กัลยาณั เหล านาคยั ง วากษปาปะกั กุมภัณง ฑวา,คนธรรพไท ที่อาศัย ใกลกัน ใหพลันมา มลอม พร สดับดี วาทีธรรม ล้ำคุณคา ตัสสะประชุ ทายาทา ภะวิอสมใจ สันติในที . ่นี้ ของมุ ศรีประเสริ ประทานมา สาธยาย ฉายพิจารณ. (บทแผนเี มตตาอุ ทิศ)ฐ เลิศโลกา สัพเพ สัตตา สะทา โหนตุ อะเวรา สุขะชีวิโน, ทั้งหลาย กะตัง ปุญญะผะลัง มัยหัดูงกอสันท พเพานภาคี ภะวันผูตุเจริ เต.ญ การนี้เชิญ ฟงธรรม นำสุขศานต ตั้งจิตตรอง กรองใจ ใหเบิกบาน ธรรมธาร สานปญญา พาวิไล. (๓ จบ) แผเมตตาพรหมวิหารคำกลอน โดยพระภาสกร ภ. ภูริวฑฺฒโน วันพุทธที่ ๗ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๔ เวลา ๐๙.๕๕ น.

120

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

นะมะการะสิทธิคาถา*

ขอใหเรา รื่นฤดี มีความสุข ไมมีทุกข ปลอดภัย ไรเวรผลาญ ⠨ѡ¢ØอยูÁÒสำราญ âÁËÐÁÐÅÒ»Ð¡Ñ ไมลำบาก ขัดของ หมองรำคาญ มีสุข ทุกคืน¯â° วัน

ÊÒÁѧ ÇÐ ¾Ø·â¸ ÊؤÐâµ ÇÔÁصⵠÁÒÃÑÊÊÐ »ÒÊÒ ÇÔ¹ÔâÁ¨ÐÂѹⵠขอปวงสัตว อยูดี มีสุขเถิด อยาไดเกิด เวรราย คลายคับขัน »Òà»ÊÔ à¢Áѧ ªÐ¹ÐµÑ§ ÇÔà¹ÂÂѧ. ขอจงอยา แคนเคีย¾Øด·¸Ñเบี§ ยดเบี ยนกัน ไมจาบัลย ทุกขา กายาใจ ÇÐÃѹµÑ§ ÊÔÃÐÊÒ ¹ÐÁÒÁÔ ขอปวงสัตว รักâÅ¡Ñ ษตนÊÊÐ อยูเป¹Ò¶Ñ นสุขިРÇÔพ¹นÒÂÐ¡Ñ จากทุÞก¨Ðข ทั้งมวล ลวนสดใส สมบัติตน ไดแลว µÑแก¹àµªÐÊÒ วแหวนใดàµอยาªÐÂÐÊÔ ปราศไป ·¸Ô สมผล â赯 ดลสุปรีย สัตวทั้งหลาย มีÊÑก¾รรม เปนของตน ¾Ñ¹µÐÃÒÂÒ ¨Ð ÇÔกรรมนำผล ¹ÒÊÐàÁ¹µØ. หนเกิด แดนวิถี กรรมติดตาม อาศัยพึ่ง ซึ¸Ñ่งÁชีâÁวี ¸Ð⪠กรรมเคยมี ทายาทกรรม. â ÇÔบุÂญÐบาป µÑÊÊÐ Êѵ¶Ø ·ÑÊàÊÊÔ âÅ¡ÑÊÊÐ ÇÔÊØ·¸ÔÁѤ¤Ñ§ ÂÂÒ¹Ôâ¡ตอกั¸ÑนÁเถิ ÁиÐÃÑ ปวงสัตตา อยา¹Ôจองเวร ด ÊชีÊÐวินเลิ¸ÒÃÕ ศ บรรเจิดสุข อุปถัมภ Ðâà ÊØด¨วÔ³ยกายา â³. วาจาใจ. ขอปวงสัตว โมทนาÊÒµÒÇÐâË ผลอารัมภÊѹบุµÔญ¡เราทำ ¸ÑÁÁѧ ÇÐÃѹµÑ§ ÊÔÃÐÊÒ ¹ÐÁÒÁÔ

* เขียนตามศัพทบาลีใสประวิสรรชนีย

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

121

âÁËÑ»»Ð·ÒÅѧ ÍØ»ÐÊѹµÐ·ÒËѧ บทพิจารณาสังขารµÑ¹àµªÐÊÒ àµ ªÐÂÐÊÔ·¸Ô â赯 (หันทะ มะยัง ธัมÊÑÁมะสั เวคะปจจะเวกขะณะปาฐั ง .ภะณามะ เส.) ¾Ñ¹งµÐÃÒÂÒ ¨Ð ÇÔ¹ÒÊÐàÁ¹µØ ÊÑ·¸ÑาÁวคาถาพิ ÁÐàʹÒจารณาธรรมสั ÊؤеҹØ⤠งเวชเถิ â ด) (เชิญเถิด เราทั้งหลาย จงกล âÅ¡ÑÊÊÐ »Ò»Ù»Ð¡ÔàÅÊÐàªµÒ Êѹâµจจา,ÊÐÂѧ ÊѹµÔ¹ÔâªÐâ¡ ¨Ð สัพเพ สังขารา อะนิ ÊîÇÒ¡¢ÒµÐ¸Ñ ÁÁѧปธรรมนามธรรม ÇԷԵѧ ¡ÐâÃµÔ ทั้งหมดทั้งสิ้น, มันไม สังขารคือรางกายแลจิ ตใจ, แลรู µÑ§ ÊÔÃÐÊÒ ¹ÐÁÒÁÔ เที่ยง, เกิดขึ้นแลวÊÑดั§บ¦Ñไป§ มีÇÐÃÑ แล¹วหายไป, ¸Ò¹Ø¾Ø·¸Ñ§ ÊÐÁÐÊÕÅзԯ°Ô§ สัพเพ สังขารา ทุ¾Øก·ขา, µÑ¹àµªÐÊÒ àµ ªÐÂÐÊÔ·¸Ô â赯 สังขารคือรางกายแลจิตใจ,แลรูปธรรมนามธรรม ทั้งหมดทั้งสิ้น, มันเปน ÊѾ¾Ñ¹µÐÃÒÂÒ ¨Ð ÇÔ¹ÒÊÐàÁ¹µØ.

ทุกขทนยาก, เพราะเกิดขึ้นแลว, แก เจ็บ ตายไป, สัพเพ ธัมมา อะนัตตา, สิ่งทั้งหลายทั้งปวง, ทั้งที่เปนสังขาร แลมิใชสังขาร ทั้งหมดทั้งสิ้น, ไมใชตัว ไมใชตน, ไมควรถือวาเรา วาของเราวาตัววาตนของเรา, อะธุวัง ชีวิตัง, ชีวิตเปนของไมเทียง,

122

ÊÇ´Á¹µ ¤Ó¡Å͹ â´Â ¾ÃÐÀÒÊ¡Ã ÀÙÃÔDZڲâ¹

ธุวัง มะระณัง, ความตายเป ยืน, *คำกลอน นมการสินทของยั ธิค่งาถา อะวัสสัง มะยา มะริตัพพัง, อันเราจะพึงตายเปนแนแท, พระจักษุโยสานั พุทธใด มะระณะปะริ ง เมใสประเสริ ชีวิตัง,ฐ ปญญาเลิศ ลางมลทิน สิน้ ความหลง โมหะใหญชีวขจั ดไป ใจมัมีค่นวามตายเป คง ยพระทรง ตรัสรู วิญูธรรม ิตของเรา นที่สดุดวรอบ, ทัชีว้งิตพังนแลเมว จากบ สัย เปเกืนของไม ้อเวไนยเทีให่ยง,เกษม อุปถัมภ อะนิยวะตังมาร ง, ชีพาลพิ วิตของเรา เสด็ จไปง ดีแเมลว นิแน วแน ำ ประกาศธรรม มะระณั ยะตั ง, นความตายของเรา เปนของเที่ยค้ง,ำโลกา พาวิไล อม คอ่จมบู า อาเศียรวาท บวรภาส พุทธะเลิศ ประเสริฐใส วะตะขอนอบนควรที ะสังชเวช, เป ึ่ง เลิศล้ำรนำโลกไกล เดชนั้นไซร ชัยสิทธิ์ สัมฤทธิ์การ อะยันงที่พกาโย, างกายนี้, ปวงผองภั เพิม่ พูนยศ สินเฉลิม เสริมสุขศานต อะจิรัง มิไยดให ตั้งมอยูลานงาน,จางไปหมด อัอะเปตะวิ นตราย �วิ�าโณ, นาศพลัน อันตรธาน ครั้นปราศจากวิตลอดกาล ��าณ, ผานไป ไมยอนมา พระธรรมใด รัชว,สัตถานั้น แจงมรรคอัน สรรวิสุทธิ์ โลกนาถา ฉุฑโฑ, อันเขาทิธงชั ้งเสียยแล นำปวงสั ตว ,สวัสจัดิกนินอนทั พพิทบา, ละกามา พาพนทุกข สบสุขเย็น อะธิเสสสะติ อีปะฐะวิ กคุม ครอง ง, ผองประพฤติ ซึ่งแผนดิน, -ธรรมรักษา เปนคุณา พารื่นรมย รอดทุกขเข็ญ ยักะลิ งสุขงคะรั มา งพาสงบ ครบบำเพ็ ดับอลำเค็ อิวะ, ประดุ จดังวาญทอนไมและท นฟนญ, กิเลสา ตัณหามาร นิ* รเขีัตยถันตามแบบคำไทย ง หาประโยชนไมมปิไระวิ ด.สรรชนีย

Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ

123

ขอนอบนอม คอมบูชา อาเศียรวาท บวรภาส ธรรมะเลิศ ประเสริฐศานต พุทดโธปวงมังโมหะฉล ขจั คะละสัมภูอนธการ โต ปญญาญาณ ขจัดรอน ผอนทุรน ขอเดชา อานุภาพ พระธรรมนั้น เปนเหตุอัน ชัยสิทธิ์ สัมฤทธิ์ผล อันตราย พุทโธกรายใกล มังคะละสั ธรรมมาดล มภูโต สัมพุทโธพินาศพ ทีปะทุน ตปลอดภั ตะโม ย วิไลพร พระสงฆ ใด คือมเสนา ประกาศชั พุทธะมั งคะละมาคั มะ สัรัพกษาสั พะทุตกยขา ปะมุ ญจะเรด พระสัทธรรม นำสัง่ สอน ดำเนิธันมตาม นินทร ดวยดีง ศรีวิไล โม บาทมุ มังคะละสั มภูชิโตนวร คัมภีโร เสด็ทุทจทัจรสโสแลวอะณุ กำราบแล ว โลกกิเลส ละวิญตจะเร ก สบสุขสันต สงบใส ธัมมะมังคะละมาคั มมะเหตุสัพลามก พะภะยา ปะมุ ดวยธรรมอั สดีแลมว ภูแก รูตามไซร นำพา สถาพร สังโฆ นมัตรั งคะละสั โตวจอมไตร ทักขิเณยโย อะนุได ตตะโร ขอนอบน อม คมอมะมบูชสัาพพะโรคา อาเศียรวาทปะมุ บวรภาส สังฆะมั งคะละมาคั ญจะเร.สังฆะเลิศ ประเสริฐสอน ไดบรรลุ ตามสุคต กชกร ธรรมสังวร ทิฐิศีล เสมอกัน ขอเดชา อานุภ้นาพเมือพระสงฆ นั้น เปนเหตุอัน ชัยสิทธิ์ สมานฉันท กรวดน้ำแบบพื ง อัอินทตราย หมายกั น จจะโยพนโทษทั ัง ทานะกั มมัง้น พินาศพลั นิพพานะป โหตุ ณโนฑ อนั นิจนจัตง.สขุ ทุกวันคืน. อิทัง สีละกัมมัง นิพพานะปจจะโย โหตุ โน นิจจัง. อิทัง ภาวะนากัมมัง นิพพานะปจจะโย โหตุ โน นิจจัง. ยังกิญจิ กุสะลัง กัตตัพพัง กัมมัง สัพเพหิ กะเตหิ กะตัง ปุญญัง