อริยทรัพย์ อริยสงฆ์

อริยทรัพย์ อริยสงฆ์

เรียบเรียงโดย... มนิจ ชูชัยมงคล

อริยทรัพย์ อริยสงฆ์ บรรณาธิการ : ศักดิส์ ทิ ธิ์ พันธุส์ ตั ย์ เรียบเรียงโดย : มนิจ ชูชยั มงคล ออกแบบปก-รูปเล่ม : เสาวณีย์ เที่ยงตรง พิสูจน์อักษร : อรัญ มีพันธ์ ISBN 978-616-268-133-2 สร้างสรรค์และลิขสิทธิ์ บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด 105/95-96 ถนนประชาอุทิศ ซอย 45 แขวงบางมด เขตทุ่งครุ กรุงเทพฯ 10140 โทร./แฟกซ์ 02-872-7667 เชิญร่วมเผยแผ่เป็นธรรมทาน โทร. 02-872-9191, 02-872-8181, 02-872-7227, 02-872-9898 LC2YOU@GMAIL.COM, LC2YOU@HOTMAIL.COM WWW.LC2U.COM, WWW.พุทธะ.NET พิมพ์ที่ : หจก. แอลซีพี ฐิติพรการพิมพ์ 105/66-67 ถนนประชาอุทิศ ซอย 45 กรุงเทพฯ 10140 โทร./แฟกซ์ 02-872-9577 www.thitiporn.com

คำ�นำ� อริยทรัพย์ อริยสงฆ์ เป็นหนังสือทีร่ วบรวม คำ�สอนของพระเถระผู้เป็นอริยสงฆ์ ผู้ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบสายพระป่าหรืออรัญวาสี ที่ท่านได้ สั่ ง สอนอบรมลู ก ศิ ษ ย์ ม าเผยแผ่ แ ก่ ผู้ ส นใจ ในธรรมทั้งหลาย เพื่อเป็นข้อคิดสะกิดเตือนใจ และนำ�ไปประพฤติปฏิบัติตาม สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ เล็งเห็นคุณค่าของโอวาทธรรมคำ�สอนของครูบาอาจารย์ทง้ั หลาย ทีห่ วังให้พทุ ธศาสนิกชนชาวพุทธ หลุดพ้นจากทุกข์ทง้ั ปวง จึงได้รวบรวมเรียบเรียง เพื่อให้เกิดประโยชน์ สู ง สุ ด แก่ ท่ า นผู้ อ่ า นและ สนใจในธรรม

หวังเป็นอย่างยิ่งว่า ธรรมะ คำ�สอน ของ พระอริยสงฆ์ผสู้ ปุ ฏิปนั โนทีร่ วมอยูใ่ นหนังสือเล่มนี้ จะนำ�พาทุกท่านให้ได้พบกับความสงบสุขสันติ ตลอดไป

ด้วยจิตคิดปรารถนาดี มนิจ ชูชัยมงคล รวบรวม/เรียบเรียง

โปรดใช้เล่มนี้ให้คุ้มสุดคุ้ม อ่านแล้ว แบ่งกันอ่านหลายท่านนะจ๊ะ อ่านสิบรอบ ระดมสมองคิดสิบหน ฝึกฝนปัญญา พัฒนาการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำ�วัน จิตรู้เท่าทันสรรพสิ่ง มีสติปัญญา ฉลาดใช้ เฉลียวคิด ชีวิตจักสนุก สงบ เย็น เป็นสุข สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ ปรารถนาให้ทุกครอบครัวมีความสุข

ความคิดเป็นเหตุ ความคิดเป็นเหตุแห่งความทุกข์ และความคิดก็เป็นเหตุแห่งความสุขได้ พึงรอบคอบในการใช้ความคิด คิดให้ดี คิด ให้งาม คิดให้ถูก คิดให้ชอบ แล้วชีวิตในชาตินี้ ก็จะงดงาม สืบเนื่องไปถึงภพชาติใหม่ได้ด้วย

พระโอวาทธรรมสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก วัดบวรนิเวศวรวิหาร กรุงเทพมหานคร

5 อริยทรัพย์ อริยสงฆ์

บำ�รุงรักษาใจ การบำ�รุงรักษาสิ่งใดๆ ในโลก การบำ�รุง รักษาตนคือใจเป็นเยี่ยม จุดที่เยี่ยมยอดของโลก คือ ใจ ควรบำ�รุงรักษาด้วยดี ได้ใจแล้ว คือ ได้ธรรม เห็นใจแล้ว คือ เห็นธรรม รู้ใจแล้ว คือ รู้ธรรมทั้งมวล ถึงใจตนแล้ว คือ ถึงพระนิพพาน หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต วัดป่าบ้านหนองผือ จ.สกลนคร

6 บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

จิตมนุษย์มีพลังมหาศาล จิตมนุษย์มีพลังมหาศาล จะทำ�อะไรก็มัก สำ�เร็จ เพราะมีดวงจิตที่เป็นกำ�ลังสำ�คัญ จิต ดวงเดียวสำ�คัญที่สุด จิตมันบอกลักษณะไม่ได้ แต่มันก็มีความรู้สึกอยู่ภายใน เว้นแต่มนุษย์เกิดมาแล้ว จะเอาดีหรือเอาชัว่ เท่านั้น มันมีขั้นตอนอยู่ตรงนี้ ถ้าเอาดีก็ต้องได้ ของดีมาประดับตัวแน่นอน หลวงปู่เครื่อง ธมฺจาโร วัดเทพสิงหาร จ.อุดรธานี

7 อริยทรัพย์ อริยสงฆ์

ความรัก ความชัง เป็นปฏิปักษ์ต่อธรรม เราก็รู้อยู่แล้วว่า การเกิด แก่ เจ็บ ตาย ล้วนเป็นทุกข์ทั้งนั้น ต้นเหตุทส่ี ง่ิ เหล่านีเ้ กิดมีเพราะตัณหา ดังนัน้ เมื่อรู้ตัวการที่ก่อให้เกิดทุกข์ฉะนี้แล้ว จะมัวรีรอ ให้เสียชาติเกิดอยู่ทำ�ไม พระธรรมเจดีย์ (หลวงปู่จูม พนฺธุโล) วัดโพธิสมภรณ์ จ.อุดรธานี

8 บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

เชื่อกรรมและผลกรรม เชือ่ ว่า ทำ�ชัว่ ได้ชว่ั ทำ�ดีได้ดี ตลอดจนเชือ่ ความตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นที่สุด ไม่เชื่อมงคลตื่นข่าว ข้อนี้ต้องเป็นผู้มีสมาธิเสมอ ถ้าขาดสมาธิ เมื่อไรก็ขาดศรัทธาความเชื่อมั่นเมื่อนั้น ถ้าขาด ศรัทธาความเชื่อเมื่อไร ก็เศร้าหมองในคุณพระรัตนตรัยเมื่อนั้น พระญาณวิศิษฎ์สมิทธิวีราจารย์ (หลวงปู่สิงห์ ขนฺตยาคโม) วัดป่าสาลวัน จ.นครราชสีมา

9 อริยทรัพย์ อริยสงฆ์

ระลึกถึงความดี ให้ระลึกถึงบุญกุศลความดีท้ังหลายที่ตน ได้ท�ำ ไว้แล้ว ระลึกถึงพุทธานุสติเป็นพ่อ ธัมมานุสติ เป็นแม่ เห็นพระสงฆ์เป็นพีเ่ ลีย้ งนำ�ทาง หายใจเข้า ภาวนา “พุท” หายใจออกภาวนา “โธ” อยูเ่ สมอ ทุกขณะจิต เมื่อจิตเคลื่อนออกจากร่าง จิตจึงจะไปสู่ สุคติโลกสวรรค์ หลวงปู่ทองรัตน์ กนฺตสีโล วัดป่าบ้านคุ้ม จ.อุบลราชธานี

10 บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

ชีวิตนี้ไม่พ้นมัจจุราช สมบัตทิ ม่ี นุษย์ตอ้ งการ ไม่ทราบว่าจะกอบโกย เอาไปถึงไหน ได้ก็เพียงแต่เอาไปเลี้ยงชีวิตเท่านั้น เลี้ยงชีวิตให้นานตายหน่อย ประโยชน์ของมนุษยสมบัตมิ เี พียงแค่นน้ั เราเกิดมาในโลกนีเ้ รียกว่าอยูใน แวดวงของมัจจุราช หรือเปรียบเหมือนกับอยู่ใน คุกตะราง รอความตายด้วยกันทั้งนั้น จะทำ�อะไร อยูก่ ต็ าม จะเป็นผูด้ วี เิ ศษวิโสเท่าไรก็ชา่ ง แม้แต่องค์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า สรีระร่างกายของพระองค์ ยังปล่อยให้พญามัจจุราชทำ�ลายได้ แต่ตัวจิตของ พระองค์ เป็นผูพ้ น้ แล้วไม่ยอมให้มจั จุราชข่มขีไ่ ด้เลย พระราชนิโรธสังสีคัมภีรปัญญาวิศิษฎ์ (หลวงปู่เทสก์ เทสรํสี) วัดหินหมากเป้ง จ.หนองคาย

11 อริยทรัพย์ อริยสงฆ์

ไม่ลงมือทำ� ก็ ไม่เกิดผล หากเราเอาเมล็ดมะม่วงมาเพาะปลูกลงดิน ดีๆ รดน�ำ้ พรวนดิน ใส่ปยุ๋ บำ�รุงต้นไม้นน้ั วันหนึง่ ก็จะออกดอกออกช่อให้ผลเป็นมะม่วง จะกลาย เป็นมะปราง หรือมะไฟก็หามิได้ ผู้ที่ไม่เคยเพาะเมล็ดมะม่วง ไม่เคยปลูก มะปราง แต่จะนัง่ กระดิกเท้ารอให้เกิดต้นมะม่วง มีผลมะม่วงขึ้นมาเอง ก็ไม่ได้เช่นเดียวกัน หลวงปู่ชอบ านสโม วัดป่าสัมมานุสรณ์ จ.เลย

12 บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

รูปสังขารตกอยู่ในกองทุกข์ คนเราเกิดมาทุกรูปทุกนาม รูปสังขาร เป็นของไม่เทีย่ ง เกิดขึน้ แล้วล้วนตกอยูใ่ นกองทุกข์ ด้วยกันทั้งนั้น มีทางพอจะหลุดพ้นได้ คือ ทำ� ความเพียรเจริญภาวนา อย่ามัวเมาในรูปสังขาร ของตน มัจจุราชมันไม่ไว้หน้าผู้ใด ก่อนจะตายดับไป ควรจะสร้างความดีเอาไว้ หลวงปู่พรหม จิรปุญฺโ วัดประสิทธิธรรม จ.อุดรธานี

13 อริยทรัพย์ อริยสงฆ์

มนุษย์มีฐานะอันเลิศ มนุษย์เป็นภูมใิ หญ่ชน้ั พิเศษ ได้ชอ่ื ว่ามนุษย์ เป็นฐานะที่เลิศ เป็นที่ประชุมใหญ่ ให้ร้ายให้ดี ก็ชาติมนุษย์นี้แหละ อินทร์ พรหม อบายภูมิ นรก สูม้ นุษย์ไม่ได้ มนุษย์มีฐานะอันเลิศ เลิศทั้งหญิง เลิศทั้งชาย มีอยูใ่ นชาติมนุษย์นท้ี ง้ั นัน้ แม้ปรารถนาใดๆ สำ�เร็จ ได้ในชัน้ มนุษย์ มนุษย์ แปลว่า ใจสูง ใจกล้าหาญ จะทำ�บาป ทำ�บุญได้ทง้ั นัน้ เพราะบุคคลเกิดเป็น มนุษย์เป็นลาภอย่างยิ่ง ทั้งพบพระพุทธศาสนา ยิ่งลาภใหญ่ ปฏิบัติให้ถึงมรรคผลนิพพานได้ หลวงปู่หลุย จนฺทสาโร วัดถ้ำ�ผาบิ้ง จ.เลย

14 บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

แก่นแท้ของธรรมคือสติ เมื่อบุคคลอยู่กับสติแล้ว สติเป็นใหญ่ สติ มีก�ำ ลังดีแล้ว จิตมันจึงรวม เพราะสติคมุ้ ครองจิต ขึ้นชื่อว่ากิเลสแล้ว มันจะไม่ไว้หน้าใคร มันทำ�ลายทัง้ สิน้ แก่นแท้ของธรรมอยูท่ ส่ี ติ เราเอง เป็นผูท้ �ำ จิตของตนให้เศร้าหมอง ผูอ้ น่ื ช่วยไม่ได้ แม้พระพุทธเจ้าก็ช่วยไม่ได้ ทำ�เองรู้เองได้เอง ผู้อื่นช่วยไม่ได้ หลวงปู่ขาว อนาลโย วัดถ้ำ�กลองเพล จ.หนองบัวลำ�ภู

15 อริยทรัพย์ อริยสงฆ์

คนโง่ ไม่ฉลาด คนที่จิตยังไม่สูงเต็มที่ เมื่อใครเขาด่าว่า อะไร ก็มักเก็บไปคิด คนเราโดยมากสำ�คัญตน ว่าเป็นคนฉลาด แต่ชอบกลืนกินอารมณ์ที่ชั่ว อารมณ์เปรียบเหมือนกับเศษอาหารที่เขา คายออกแล้ว ถ้าเป็นคนอดอยากยากจนจริงๆ จำ�เป็นจะต้องขอเขากิน ก็ควรกลืนกินแต่อารมณ์ ที่ดี อารมณ์ดีเปรียบเหมือนอาหารที่ไม่เป็น เศษของใคร แต่ถึงกระนั้นก็ยังอยู่ในลักษณะที่ 16 บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

ยากจน นี้เป็นลักษณะของคนโง่ ไม่ใช่คนฉลาด เพราะผิดทาง ทีถ่ กู นัน้ ใครจะว่าอะไรก็ชา่ งเขา ต้องคิดว่า นั้นเป็นสมบัติของเขา ไม่ใช่ของเรา ส่วนความดี ที่เราทำ�ก็ย่อมอยู่ที่ตัว พระสุทธิธรรมรังสีคัมภีรเมธาจารย์ (หลวงพ่อลี ธมฺมธโร) วัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ

17 อริยทรัพย์ อริยสงฆ์

ศาสนาไม่ได้อยู่ที่วัด คนทุกวันนีเ้ ข้าใจว่าศาสนาอยูก่ บั วัด อยูใ่ น ตูใ้ นหีบ ในใบลาน อยูก่ บั พระพุทธเจ้าทีป่ ระเทศ อินเดียโน่น จึงไม่สนใจ บ้านเมืองจึงเดือดร้อน วุน่ วาย มองหน้ากันไม่ได้ ถ้าคนเราถือกันเป็นบิดา มารดา เป็นพีน่ อ้ งกันแล้ว ก็สบาย ไปมาหาสูก่ นั ได้ เพราะใจเราไม่มีเวร เวรก็ไม่มี ใจเราไม่มีกรรม กรรมก็ไม่มี ฉะนัน้ ให้มพี รหมวิหารธรรม เหมือนอย่าง ทีพ่ ระเจ้าอยูห่ วั เสด็จในทุกที่ ทุกอย่างเรียบร้อย หมด หลวงปู่ฝั้น อาจาโร วัดป่าอุดมพร จ.สกลนคร

18 บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

ใครๆ ก็เกลียดทุกข์ คำ�ว่าทุกข์ แม้จะนิดเดียวก็ไม่เคยมีสตั ว์โลก รายใดรักชอบและปรารถนา ต่างก็เกลียดกลัว ขยะแขยงกันมาแต่ไหนแต่ไรแล้ว แต่หากจะมีกอ็ าจได้พบเห็นในสมัยปัจจุบนั เพราะศี ล ธรรมที่ เ คยให้ ค วามร่ ม เย็ น แก่ โ ลก ตลอดมากำ�ลังถูกตำ�หนิ ลบล้างด้วยความคิด ของคนในปัจจุบัน โดยเห็นว่าศีลธรรมที่ร่มเย็น เป็นของเก่าก่อนกลับครำ�่ ครึ ล้าสมัย ความสุข ที่เคยได้รับเป็นสันดาน จนลืมทุกข์ทรมานแต่ ก่อนเก่าไปสิ้น หลวงปู่กงมา จิรปุญฺโ วัดดอยธรรมเจดีย์ จ.สกลนคร

19 อริยทรัพย์ อริยสงฆ์

โลภ โกรธ หลง เรามีตาเท่ากับว่าไม่มีตา มีหูเท่ากับว่าไม่มีหู มีทอ้ งก็ฉนั อยูไ่ ด้ไปวันๆ เท่านัน้ ไม่ตอ้ งแสดงความโลภ และตะกละ ให้พากันสำ�เหนียกไว้เรือ่ งของความโลภ ความโกรธ ความหลง ถ้าพูดถึงความโลภ เมือ่ มัน มีเจตนาบันดาลเกิดขึ้นมาแล้วมันจะมืด ไม่รู้จัก บาปบุญ ไม่กลัวคุกตะราง อันนีเ้ รียกว่าฤทธิข์ องมัน ท่านจึงให้ระวังดีๆ ในเรือ่ งสามประการนี้ ท่านสอนว่า อย่าไปปรุงแต่งมัน ให้มีสติรู้เท่าทันมัน เมือ่ เราปฏิบตั ไิ ด้อย่างนีแ้ ล้ว ความโลภ ความ โกรธ ความหลง เหล่านี้ก็จะเสื่อมอำ�นาจไป พระครูญาณทัสสี (หลวงปู่คำ�ดี ปภาโส) วัดถ้ำ�ผาปู่ จ.เลย

20 บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

ภาวนาเป็นบุญกุศล การภาวนาก็ เ ป็ น บุ ญ เป็ น กุ ศ ลมากมาย ถ้าทำ�ได้ทุกๆ วัน ทำ�ได้เสมอไปก็เป็นกุศลทุกวัน ให้คิดดูความแก่ ความเจ็บ ความตาย จะมาถึง วันไหนเราก็ไม่รู้ ไม่วา่ แต่คนเฒ่าคนแก่ คนหนุม่ ก็ตายได้ ฝึกหัดทำ�ทุกๆ วัน ตายไปก็ยงั ได้ขน้ึ สวรรค์ การกระทำ�จิตใจนีเ้ ป็นของดี เป็นยอดของ กุศล ฝึกหัดอริยทรัพย์ภายใน ฝึกหัดดัดแปลง จิตใจให้มันดี ให้มันบริสุทธิ์ หมดมลทิน หลวงปู่สาม อกิญฺจโน วัดป่าไตรวิเวก จ.สุรินทร์

21 อริยทรัพย์ อริยสงฆ์

กล้องส่องใจ ถ้าอยากเห็นวิมตุ ติ ก็ให้เพิกถอนสมมติออก ให้หมด เพราะโลกบังธรรม อารมณ์บังจิต ฉันใด สมมติก็บังวิมุตติฉันนั้น คนเราควรใช้สติปัญญา เป็นกล้องส่องใจ จะได้รู้ว่า สภาพที่แท้จริงของจิตเป็นอย่างไร หลวงปู่บัวพา ปญฺาภาโส วัดป่าพระสถิตย์ จ.หนองคาย

22 บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

เข้าถึงธรรมของพระพุทธองค์ เราลองตั้ ง สติ ห วนระลึ ก นึ ก ถึ ง ตั้ ง แต่ เรา คลอดออกมาจากท้องของแม่ จนกระทัง่ ถึงบัดนี้ อายุบางท่านก็อยูร่ ะหว่างกลางคน บางท่านก็อยู่ ปัจฉิมวัย คือ สีส่ บิ ห้าสิบขึน้ ไป สังขารร่างกายนัน้ เวลาจะเดินจะเหิน แข็งแรงเหมือนอย่างที่เป็น หนุ่มเป็นสาวหรือไม่ ความแข็งแรงนั้นมันลดลง ไปเรื่อยๆ เรามาพิจารณาได้อย่างนี้ก็ชื่อว่าเป็น ผู้ไม่ประมาท เป็นผู้ที่สามารถจะทำ�ตนของตน ให้เข้าถึงคำ�สอนของพระพุทธเจ้า พระอุดมญาณโมลี (หลวงปู่จันทร์ศรี จนฺททีโป) วัดโพธิสมภรณ์ จ.อุดรธานี

23 อริยทรัพย์ อริยสงฆ์