คุณเศรษฐี

ËÅÑ¡¡ÒÃáË‹§¤ÇÒÁÁÑè§ÁÕÈÃÕÊØ¢ »ÅØ¡¨ÔµãËŒÁÕ¾Åѧ¡ŒÒÇÊÙ‹¤ÇÒÁÁÑ蹤§¢Í§ªÕÇÔµ á¹Ð¹Óâ´Â...¾ÃÐÃÒª¸ÃÃÁÇÒ·Õ (ªÑÂÇѲ¹ ¸ÁÚÁDZڲâ¹)

ä¾Â¹µ ¡ÒÊÕ (¹.¸.àÍ¡, ».¸.ö, ¾¸.º., ¹º.) ÃǺÃÇÁã¹¹ÒÁ¤³Ò¨ÒàÊӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ ºÃóҸԡÒÃÊÒÃÐ : ÈÑ¡´ÔìÊÔ·¸Ôì ¾Ñ¹¸Ø Êѵ ¨Ñ´ÃÙ»àÅ‹Á : Çѹ´Õ µÒÁà·Õ觵ç ÀÒ¾»ÃСͺ : ÊÁªÒ ÈÃÕ¤Ó¢ÅÔº

ºÃóҸԡÒÃÈÔŻР: Í÷Ñ ¨Ôµ§ÒÁ Í͡Ẻ»¡ : ͹تԵ ¤Ó«Í§àÁ×ͧ

¤Ó¹ÓÊӹѡ¾ÔÁ¾

ทุ ก ชี วิ ต ที่ เ กิ ด มา สิ่ ง หนึ่ ง ที่ ป รารถนาเหมื อ นกั น นั่ น ก็ คื อ ความสุ ข บางท่านอาจต้องการความสุขทางกาย แต่หลายท่านก็ต้องการสุขทางใจ สุขทางกาย จะเกิดขึ้นได้ก็ด้วยการมีสิ่งอำนวยความสุขสบายให้แก่ชีวิต สุขทางใจก็ต้องอาศัย หลักธรรมคำสอนเป็นเครื่องหล่อเลี้ยงจิต

หนังสือ คุณเศรษฐี เล่มนี้ รวบรวมปาฐกถาธรรมของพระเดชพระคุณ พระราชธรรมวาที (ชัยวัฒน ธมฺมวฑฺฒโน) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดประยุรวงศาวาส ซึ่งพระเดชพระคุณได้บรรยายถึงหลักการสร้างฐานะ ให้เกิดเป็นความมั่งมีศรีสุข ตามวิถีแห่งพุทธธรรม เพื่อประสานทั้งความสุขทางกาย และสุขทางใจให้เข้ากันได้ อย่างลงตัวเหมาะเจาะดี สามารถชี้นำให้ถึงจุดหมาย คือความเป็นเศรษฐีมากมี ความสุขได้ดังประสงค์ คณะทำงานสำนักพิมพ์เลี่ยงเชียงได้สร้างสรรค์หัวข้อใหม่ ในแต่ละหน้า จัดแต่งศิลปะความงามของอักษร และสร้างภาพประกอบ

หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสือเล่มนี้ จักเป็นประโยชน์ให้ท่านมีหลักการสร้าง เนื้อสร้างตนให้มีความเป็นอยู่ดีขึ้น เป็นเศรษฐีมีเงินใช้กันถ้วนหน้า สมเจตนารมณ์ ผู้บรรยายต่อไป ท้ายสุดนี้ ขอฝากย้ำวา ความขยัน อดทน และประหยัด เปนหลัก ขจัดความจน นำตนไปสูความเปนเศรษฐี

แตโปรดอยาลืมวา ความซื่อสัตย และ กตัญู (รู้คุณ) กตเวที (ทำ ตอบแทนคุณ) ต่อผู้ให้โอกาสเราได้เป็นเศรษฐี จะทำให้เราเป็นผู้มั่งมีความสุขได้ อย่างมั่นคงและตลอดไป

¢Í¾ÃÐÊÑ·¸ÃÃÁ´ÓçÍÂÙ‹ ขอทุกทานจงประสบความสำเร็จในชีวิต 㹴ǧ¨Ôµ¢Í§·Ø¡·‹Ò¹ µÅÍ´¡ÒŹҹ

(น.ธ.เอก, ป.ธ.๖, พธ.บ., นบ.) รวบรวมในนามคณาจารยสำนักพิมพเลี่ยงเชียง

* รวบรวมจากหนังสือหลายเล่ม จัดพิมพ์โดยสำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง

ºÍ¡¡Å‹ÒÇàÅ‹Ò¢Ò¹

ยอดปรารถนาของมนุษย์อยู่ที่ เกง สวย รวย ดี และมีสุข เรียกว่า โลกิยสุข คือ เปนสุขแบบชาวบาน ที่ทุกท่านต้องการได้ อาทิเช่น

๑. อัตถิสุข สุขเกิดจากการสร้าง และการมีทรัพย์ มีเครื่องอำนวย

ความสะดวกสบายแก่ชีวิต

๒. โภคสุข สุขเกิดจากการใช้จ่ายทรัพย์ แสวงหาความสุขสบายให้ชีวิต

๓. อนณสุข สุขเกิดจากความไม่มีหนี้ ไม่มีพันธะทางทรัพย์สิน ไม่ต้อง

วิตกเรื่องถูกฟองร้องดำเนินคดี หรือเสียไมตรีกัน เพราะเงินทอง

เป็นมิตรเมื่อยามกู้ เป็นศัตรูเมื่อยามทวง

๔. อนวัชชสุข สุขเกิดจากการดำเนินชีวิตไม่ผิดพลาด ฉลาดในการทำงาน

ซื่อสัตย์ สุจริต เป็นต้น

รวมความว่า ความสุขแบบชาวโลกจะมีได้ต้องอาศัยเครื่องอำนวยความสุข สิ่งนั้นก็คือทรัพย์สมบัติอันเป็นเครื่องฟูใจ และสุขทั้ง ๔ ระดับนี้ จะมีได้ก็เพราะ รู้จักแสวงหา รู้จักรักษา รู้จักเก็บ รู้จักกิน รู้จักใช้ รู้จักทำให้ออกดอกออกผล และ รู้จักดำเนินชีวิตประกอบกิจการงานที่ปราศจากโทษ

หนังสือ คุณเศรษฐี เล่มนี้ ทราบว่า คุณมณฑน์จิตต์เกษม จงพิพัฒน์ยิ่ง ผู้อำนวยการสำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ ได้มอบหมายให้เจ้าหน้าที่ สำนักพิมพ์ รวบรวมผลงานปาฐกถาของข้าพเจ้าที่บรรยายเกี่ยวกับเรื่องหลักการ ดำเนินชีวิตสร้างเนื้อสร้างตัวตามแนวพุทธวิธีมารวมไว้ หวังว่าหนังสือเล่มนี้จักเป็น คู่มือและอุปกรณ์อันสำคัญสำหรับท่านผู้สนใจซื้อหาไปอ่าน นำไปขยายผลตาม สมควร ขออนุโมทนาที่ทุกท่านสนใจให้เกียรติติดตามผลงานของข้าพเจ้าด้วยดี เสมอมา

(พระราชธรรมวาที)

๒๔/๘ วัดประยุรวงศาวาส เชิงสะพานพุทธ แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี กรุงเทพฯ ๑๐๖๐๐

¤ÇÒÁÊآʺÒ ໚¹ã¤Ã¡çÍÂÒ¡ÁÕ

ความสุข ถือได้ว่าเป็นที่ต้องการสำหรับทุกคน โดยเฉพาะความสุขสบาย สไตล์เศรษฐีมีเงินเหลือกินเหลือใช นับว่าเป็นยอดปรารถนาของทุกชีวิต ดังนั้น ทุกคนจึงดิ้นรนไขว่คว้าหาเงินหาทองเพื่อว่าตนจะได้มีความสุข

จากความต้องการของทุกชีวิตข้างต้น เมื่อว่าถึง เหตุ ก็คือ อยากเปน เศรษฐีมีเงิน แต่เมื่อว่าถึง ผล ก็คือ ความสุข เพราะคนเราต้องการเงินไปทำไม ถ้าไม่ใช่เพื่อจะซื้อความสุขให้แก่ตน

เงิน จึงเป็นเหตุของความสุข ดังคำขวัญสมัยหนึ่งที่กล่าวว่า “งานคือเงิน เงิ นคืองาน บันดาลสุข” ซึ่งคำตอบมีความหมายแฝงในตัวอยู่แล้ว ดังนั้น

¤¹ÍÂÒ¡ÁÕà§Ô¹ ÍÂÒ¡ä´Œà§Ô¹ ªÍºà§Ô¹ µŒÍ§·Ó§Ò¹

ถ้าไม่ทำงานแล้ว ไหนเลยจะมีเงิน ในทำนองกลับกัน ถ้าไม่หวังได้เงินแล้ว ก็คงไม่มีใครยอมทำงานเช่นกัน ฉะนั้น จึงมีคำพูดที่ว่า “งานเดิน เงินดี เงินมี งานวิ่ง เงินนิ่ง งานหยุด” นี่ล้วนแต่เน้นเรื่องเงินกันทั้งนั้น เพื่ออะไร ก็เพื่อมีไว้ใช้สอยหาความสุขสบายใส่ตัว

แต่ทั้งนี้คนเรากว่าจะเป็นสุขได้ ก็ต้องยอมเหนื่อยยอมยากลำบากก่อน ดังคำที่ว่า “ตอนตนสูทนทุกข จะไดสุขเมื่อตอนปลาย

ตอนตนชอบสบาย จะไดรายเมื่อปลายมือ” 4

พระราª¸รรมวา·ี (ªัยวั²น์ ¸มÚมว±Ú²โน)

Êآઋ¹¹Õé ÊÌҧ䴌´ŒÇµÑǤس

ความสุข ความสำเร็จต่าง ๆ ในชีวิตที่แต่ละคนแต่ละท่านมีนั้น ล้วนแล้ว เกิดจากสาเหตุที่เราได้ลงมือทำเอง ประกอบขึ้นเอง ได้สร้างขึ้นเอง ไม่ใช่เป็นเพราะ มี “เทวดามาพลอยสม พระพรหมมาชวยลิขิต ญาติมิตรมาดลบันดาล” แต่เป็นสิ่งที่มีที่เกิดจากการกระทำด้วยหนึ่งสมอง และสองมือของเราเองทั้งนั้น

นักปราชญ์ท่านหนึ่งกล่าวไว้น่าคิดว่า คนที่จะประสบความสำเร็จในชีวิตนั้น

เปนเรื่องของ เปนเรื่องของ เปนเรื่องของ เปนเรื่องของ เปนเรื่องของ เปนเรื่องของ

“การเสาะหา” “การตอสู” “ความเชี่ยวชาญ” “การฝกฝน” “ความสามารถ” “พรแสวง”

ไมใช ไมใช ไมใช ไมใช ไมใช ไมใช

“เกิดมาเปน” “นั่งดูดวง” “วานโชคชวย” “บุญหลนทับ” “วาสนา” “พรสวรรค”

¨ÐàËç¹ä´ŒÇ‹Ò ¤ÇÒÁÊÓàÃ稢ͧ¤¹ äÁ‹ä´ŒÁÒ¨Ò¡ÊÔè§ÀÒ¹͡ ᵋÁÒ¨Ò¡µÑÇàÃÒàͧ·Ñé§ÊÔé¹ à¾ÃÒЩйÑé¹ ªÕÇÔµ·Õè¨ÐÊ´ãÊä¾âè¹ ÁÕ¤ÇÒÁ¡ŒÒÇ˹ŒÒÊÁ»ÃÒö¹Ò ·‹Ò¹¡çµŒÍ§´Óà¹Ô¹ªÕÇÔµµÒÁËÅÑ¡¡Òà ÇÔ¸Õ¡Òà ·Õè¨Ð·ÓãËŒ»ÃÐʺ¶Ö§ÊÔè§Íѹ¾Ö§»ÃÐʧ¤

สÓนักพÔมพ์àลีèยงàªียง àพียรàพ×èÍพØ·¸Èาสน์

5

à¡‹§áµ‹¤Ô´ äÁ‹ÁÕÇѹÊÑÁÄ·¸Ô¼Å

อานุภาพของ ความเพียร ช่วยแปรเปลี่ยน อะไร ๆ ให้กลับดีขึ้นได้ เช่น

ÂÒ¡ ก็เป็น §‹Ò ä¡Å ก็เป็น ã¡ÅŒ ˹ѡ ก็เป็น àºÒ ËÁ´ËÇѧ ก็กลับ ÁÕËÇѧ «ºà«Ò ก็กลายเป็น Ê´ãÊ และช่วยให้ถึงที่หมายตามประสงค์

ดังคำที่ว่า “สำเร็จเมื่อคิด สัมฤทธิ์เมื่อพยายาม”

ความเพียร จึงเป็นคุณธรรมช่วยให้เข้มแข็ง อดทน ไม่ฝอ ไม่ท้อแท้ แม้ในยามประสบทุกข์ สมนัยพระบาลีที่มีว่า

ÇÒÂàÁà¶Ç »ØÃÔâÊ ÂÒÇ ÍµÚ¶ÊÚÊ ¹Ô»Ú»·Ò

แปลความว่า à¡Ô´à»š¹¤¹¤ÇþÂÒÂÒÁ仨¹¡Ç‹ÒÊÔ觷ÕèËÁÒ¨ÐÊÓàÃç¨ ต้องด้วยภาษิตที่โบราณกล่าวไว้หลายสถานว่า “จะเปนสุขก็ตองทุกขลงทุนกอน จะเปนกอนทีละนอยคอยผสม” “อดออมวันนี้ เพื่อมั่งมีในวันหนา” “คนเกียจครานนานไปจะไรทรัพย จะอาภัพยากไรหลายสถาน”

ความหมายของแต่ละบท ล้วนสอนให้รู้จักใช้ความเพียร เป็นบัตรเบิกทาง สู ่ความสำเร็จสมหวังทั้งสิ้น 6

พระราª¸รรมวา·ี (ªัยวั²น์ ¸มÚมว±Ú²โน)

ÃÙŒ¨Ñ¡ÊÒà˵ؤÇÒÁ¨¹ ¨ÐäÁ‹¨¹

องค์สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า

·ÅÔ·Ú·ÔÂí ·Ø¡Ú¢í âÅà¡

แปลว่า ¤ÇÒÁ¨¹à»š¹·Ø¡¢ ã¹âÅ¡ ความจน โดยทั่วไปความจนมักปรากฏใน ๔ รูปแบบ คือ ๑. จน เพราะ ไม่มี ขัดสนมาแต่กำเนิด จนอย่างนี้น่าสงสาร

๒. จน เพราะ ไม่พอ

ถมเท่าไรไม่รู้จักเต็ม เป็นประเภทตุ่มก้นรั่ว สภาพจิตพร่องอยู่เป็นนิตย์ จนอย่างนี้น่าเวทนา

๓. จน เพราะ ไม่เจียม

เป็นผู้ขาดมัตตัญู คือความ ไม่รู้จักประมาณ เข้าลักษณะว่า “เสียเกินได ใชเกินมี” จนประเภทนี้น่าสมน้ำหน้า

๔. จน เพราะ ไม่จำ

ความเป็นผู้ขาดสำนึก มีปกติ ซ้ำเติมตนเอง ผิดพลาดแล้วไม่แก้ไข คิด แต่จะแก้ตัว ในที่สุดก็ถลำลึกเกินแก้ จน ประเภทนี้ก็น่าเขกกบาลเพราะทำผิดซ้ำซาก

สÓนักพÔมพ์àลีèยงàªียง àพียรàพ×èÍพØ·¸Èาสน์

7

¤ÇÒÁ¨¹¨Ò¡»˜¨¨ÑÂÀÒ¹͡

ความจน อาจมีต้นเหตุจากหลายประการ เช่น ความฟุมเฟอย ความ สุรุ่ยสุร่าย การดำเนินชีวิตที่ผิดพลาด เป็นต้น แต่เมื่อกล่าวโดยสรุปแล้ว เป็นเพราะ ขาดปัจจัยหลัก ๒ ประการ คือ ขาดปัจจัยภายนอก และ ขาดปัจจัยภายใน

๑. ขาดปัจจัยภายนอก ได้แก่ รายได้น้อยลงแต่รายจ่ายเพิ่มขึ้น ข้าวยาก หมากแพง เป็นต้น ที่เรียกว่า “เศรษฐกิจตกต่ำ” ต้องหน้าดำทั่วหน้าเพราะปัญหา จลาจลทางเศรษฐกิจ ชีวิตมีแต่ความเครียด หงอยเหงาซึมเศร้า ด้วยค่าครองชีพ ที่ทะยานสูงขึ้น จนแทบพยุงตัวไม่ไหว จนมีผู้รำพึงรำพันเป็นเชิงท้อแท้ว่า...

ÍÐäà æ ËÃ×Í¡ç¢Öé¹ÃÒ¤Ò ¢ŒÒÇÊÒùéÓ»ÅÒËÃ×Í¡çᾧËÙ©Õè ¢Í§¢Öé¹ÃÒ¤Ò¡ÃÐà·×͹ËÅǧµÒËÅǧ¾Õè ¾ÃÐà¶Ãà³ÃªÕ¡çµŒÍ§·Ø¡¢ ·¹ âÂÁà¤ÂãÊ‹ºÒµÃÍѧ¤ÒÊ»ÃÐह ·Ñé§àªŒÒ·Ñé§à¾Å¡çàÃÔèÁ¨Ðº‹¹ NjҢͧᾧàµçÁ·ÕäÍŒ¹Õèä͌⹋¹ äÁ‹ÃÙŒ¨Ð·¹ä»ä´ŒÊÑ¡¡Õè¤ÃÒ

เป็นเหตุให้ชีวิตขาดดุลบัญชีเดินสะพัด หรือขาดสภาพคล่อง จะเห็นได้ว่า เรื่องกิน เรื่องสำคัญ ในขณะเดียวกัน เรื่องประหยัด ก็จำเปน 8

พระราª¸รรมวา·ี (ªัยวั²น์ ¸มÚมว±Ú²โน)

¤ÇÒÁ¨¹¨Ò¡»˜¨¨ÑÂÀÒÂã¹

๒. ขาดปัจจัยภายใน ได้แก่ ขาดคุณธรรมที่จะนำไปสู่ความเป็นเศรษฐี แต่ มีหัวใจของยาจกอยู่ในจิตวิญญาณถึง ๔ ประการ คือ

๑. โกสัชชตา ความเกียจคร้าน

๒. อนารักขา รักษาไว้ไม่ดี

๓. ปาปมิตตา คบคนชั่วเป็นมิตร

๔. อสมชีวิตา เลี้ยงชีวิตไม่เหมาะสม

แท้จริง ทรัพย์นั้นมีอยู่ในดิน สินนั้นมีอยู่ในน้ำ ผู้ใดรู้จักใช้ปัญญา ย่อม ค้นหาได้ ดังคำที่ว่า “ทรัพยนี้มิไกลใครปญญาไวหาไดบนาน ทั่วแควนแดนดิน มี สิ้นทุกสถาน ผูใดเกียจครานบพานพบนา”

คนแต่ก่อนมักจะสอนลูกสอนหลานให้มีมานะ อดทน ขยันหมั่นเพียร ให้รู้จักเร่งรีบประกอบกิจการงานว่า

Í‹ҷӵ¹à»š¹ÅÙ¡¾‹Í¼Ñ´ ¼Ñ´Çѹ»ÃСѹ¾ÃØ‹§... Í‹Ò໚¹ËÅÒ¹ÍÒà´ÕëÂÇ à´ÕëÂÇ¡‹Í¹... Í‹Ò໚¹ËÅÒ¹µÒÂѧ ·ÓËÃ×ÍÂѧ... Âѧ ?

สÓนักพÔมพ์àลีèยงàªียง àพียรàพ×èÍพØ·¸Èาสน์

9

µŒ¹à˵ؤÇÒÁ¨¹¢ŒÍ ñ

à¡Õ¨¤ÃŒÒ¹äÁ‹¢ÂѹËÒ

ความจนที่เกิดจากปัจจัยภายใน นับว่าเป็นปัญหาเศรษฐกิจเฉพาะตัวที่ สามารถแก้ไขได้ถ้ารู้วิธี และเป็นปัจจัยสำคัญที่สามารถบันดาลให้เราร่ำรวยเป็น เศรษฐี หรือนำชีวีให้ตกต่ำเป็นยาจก จึงขอสาธยายให้ท่านทั้งหลายได้รู้เท่าเอาไว้กัน รู้ทันเอาไว้แก้ เพื่อกำหนดจดจำเอาไปเป็นหลักปฏิบัติในชีวิต ท่านจะเลือกเป็น เศรษฐีหรือยาจก ก็สุดแท้แต่ใจปรารถนา

๑. โกสัชชตา ความเกียจคราน คนเกียจคร้านมักมีข้ออ้างที่จะไม่ทำ อะไรให้ทันกับสถานการณ์ เป็นเหตุให้เกิดความล่าช้า คั่งค้าง อากูล ของการงาน ที ่ตนควรทำ

พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสถึงข้ออ้างของบุคคลผู้เกียจคร้านไว้ว่า

͵ÔÊÕµí ͵ÔÍسÚËí ͵ÔÊÒÂÁÔ·í ÍËØ

ÍÔµÔ ÇÔÊÚʯþ€¡ÁÚÁ¹Úàµ

ÍµÚ¶Ò Í¨Úà¨¹ÚµÔ ÁÒ³àÇ

แปลเป็นใจความได้ว่า ºØ¤¤Å¼ÙŒ·Í´·Ô駡Òçҹ ÁÑ¡ÍŒÒ§Ç‹Ò Ë¹Òǹѡ, Ì͹¹Ñ¡, ઌÒä» ÊÒÂàÊÕÂáÅŒÇ àª‹¹¹Õé ¤ÇÒÁ⪤´Õ‹ÍÁ˹Õä» เพราะวันเวลาที่ หมุนเวียนเปลี่ยนไป ไม่เคยยับยั้ง หรื อหยุดคอยใคร

10

พระราª¸รรมวา·ี (ªัยวั²น์ ¸มÚมว±Ú²โน)

ดังนั้น หากอยากพ้นจากความจนที่เกิดจากความเกียจคร้าน ต้องมีการปฏิวัติจัดระเบียบชีวิตใหม่ ทำตัวให้ไร้จากหัวใจยาจกข้อนี้ คือ

อย่าเป็นคนทอดธุระ รีบทำธุระที่กะไว้โดยไม่ทอดทิ้ง

อย่าเป็นคนท้อแท้, ท้อถอย, อย่าฝอ, อย่าห่อเหี่ยว

อย่าเป็นคนโลเลเหลวไหลไร้สัจจะ ผัดเพี้ยนวันเวลา

แต่จงเข้มแข็ง, สู้, รอได้, ทนได้และทำได้ !

เพราะฉะนั้น ผู้จะแสวงหาทรัพย์ได้มากหรือน้อยเพียงใด ล้วนต้องอาศัย องค์ประกอบสำคัญ ๒ ประการ คือ...

๑. สติปัญญาดี หรือโงเขลา ๒. เพียร หรือเกียจคราน

¼ÙŒÁÕʵԻ˜ÞÞÒ´Õ áÁŒÁÕ¤ÇÒÁà¾ÕÂùŒÍ ¾ÍËÒ·ÃѾ 䴌ºŒÒ§ ¼ÙŒ·ÕèÁÕʵԻ˜ÞÞÒäÁ‹´Õ ᵋÁÕ¤ÇÒÁà¾ÕÂÃÁÒ¡ ¹ÑºÇ‹Ò¾ÍËÒ·ÃѾ 䴌 ¶ŒÒÁÕ·Ñé§ÊµÔ»˜ÞÞÒ´Õ áÅÐÁÕ¤ÇÒÁà¾ÕÂûÃСͺ´ŒÇ ¹ÑºÇ‹Ò໚¹¼ÙŒËÒ·ÃѾ 䴌¤Å‹Í§ ÁÕ͹Ҥµà»š¹àÈÃÉ°ÕÁÑè§ÁÕÈÃÕÊØ¢ สÓนักพÔมพ์àลีèยงàªียง àพียรàพ×èÍพØ·¸Èาสน์

ÊѧÊÃä ¡Ñ¹Ë¹‹ÍÂà¾×è͹

11

µŒ¹à˵ؤÇÒÁ¨¹¢ŒÍ ò

äÁ‹ÃÑ¡ÉÒ·ÃѾÂ

๒. อนารักขา ไมรูจักรักษาทรัพย ข้อนี้เกิดจากการบริหารเงินไม่เป็น ขาดวินัยในการจับจ่าย ไม่รู้จักวิธีเพิ่มพูนรายได้ ไม่หาทางตัดทอนรายจ่าย ไม่รู้จัก ประหยัดหรือรัดเข็มขัด ตกเป็นทาสแห่งความปรารถนา โดยไม่คำนึงถึงความจำเป็น ยามมี เงินหน้าสด ครั้นเงินหมดก็หน้าเศร้า เข้าในลักษณะที่ว่า “มีเงินเพลินจายสบายจิต ทำตัวใหญใจกวางทางชางมา

บทมีไมคิดแลหลังหนา พอเงินหมดง้ำหนาอุราโรย”

อี กบทหนึ่งท่านสอนว่า

“อยาอวดดีมีทรัพยเที่ยวจับแจก ทำเกี่ยวแฝกมุงปาพาฉิบหาย ใครจะชวยตัวเราก็เปลาดาย อยามักงายเงินทองของสำคัญ”

เพราะจ่ ายหมดจะลำบาก จ่ายมากจะยากนาน กาลใดขาดความพอดี หนี้จะถามหา

¤Ô´¶Ö§ÅÙ¡ºŒÒ§¹Ð»‰Ò

Í‹ÒÅ×ÁÇ‹Ò ÁÒ¡ÁÒ¨Ò¡¹ŒÍ ÌÍÂÁÒ¨Ò¡ÊÔº ¨§Í‹һÃÐÁÒ· ¨Ð¾ÅÒ´»ÃÐ⪹

เพราะแม้แต่สัตว์เล็ก ๆ จำพวกหนึ่ง เช่น ผึ้ง มด และกา มันยังรู้จักรักษาเก็บอาหารไว้กิน ส่วนเรา เป็นมนุษย์แท้ ๆ แสวงหามาได้ หากไม่รู้จักเก็บรักษาไว้ กินใช้ภายภาคหน้า จะชื่อว่าเป็นคนดีกว่าผึ้ง มด หรือกา ได้อย่างไร ?

12

พระราª¸รรมวา·ี (ªัยวั²น์ ¸มÚมว±Ú²โน)

µŒ¹à˵ؤÇÒÁ¨¹¢ŒÍ ó

ÂÍÁÃѺ¤¹ªÑèÇ໚¹ÁÔµÃ

๓. ปาปมิตตา คบคนชั่ว เปนมิตร โดยธรรมชาติมนุษย์จะอยู่ เพียงลำพังไม่ได้ในโลก เพราะฉะนั้น เมื่อมนุษย์เป็นสัตว์สังคมประเภทหนึ่ง จึงต้องมีเพื่อนคู่คิด มิตรผู้ช่วยประกอบ กิจการต่าง ๆ พึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน

แต่ การเลือกคนที่จะมาเป็น เพื่อนคู่คิด มิตรคู่ใจ นั้น ท่านต้องเลือกให้ดี ดังมีคำโบราณกล่าวไว้ว่า “คบคนใหดูหนา ซื้อผาใหดูเนื้อ คนจะรวยจะจนอยูที่การเลือกคบคนเปนสำคัญ”

เพราะถ้าไม่ดูเลยเข้าใจว่าเป็นเช่นเดียวกับตน เราอาจจะเกิดความผิดพลาดพลั้งได้ เพราะคบคนชั่วไว้เป็นมิตร ชีวิตจะพบแต่ความบรรลัย ดังนั้น การเลือกคบคน ต้องดูใจกันให้ลึกซึ้งสักหน่อย ปราชญ์ทางกวีได้ลิขิตเป็นข้อคิดสะกิดใจเรื่องการ เลื อกคบคนเป็นมิตรไว้ ว่า... “เพื่อนกินสิ้นทรัพยแลว หางายหลายหมื่นมี เพื่อนตายถายแทนชีหายากฝากผีไข สÓนักพÔมพ์àลีèยงàªียง àพียรàพ×èÍพØ·¸Èาสน์

แหนงหนี มากได วาอาตม ยากแท จักหา” 13

µŒ¹à˵ؤÇÒÁ¨¹¢ŒÍ ô

äÁ‹´Óà¹Ô¹ªÕÇԵ㹸ÃÃÁ

๔. อสมชีวิตา เลี้ยงชีวิตไมชอบธรรม และไม่เหมาะสมแก่ฐานะภาวะ

บางท่านสุรุ่ยสุร่ายจนเกินไป แต่บางรายกลับเบียดเบียนตนจนเกินงาม เรียกว่า ขาดความพอดี ในการแสวงหา, ในการรับ, ในการจับจ่าย ไม่รู้จักประมาณ ไม่ พิจารณาทางได้ แต่ใช้จ่ายตามอำเภอใจ ถ้าเป็นเช่นนี้มีเท่าไรก็ไม่พอ

เหตุนี้ ท่านจึงสอนว่า “จงประหยัดเพื่อใชจาย และใชจายเพื่อประหยัด” คนเราจะมั่งมีเพราะประหยัด จะอัตคัดเพราะฟุมเฟอย ดังนั้น จงอย่าฟุงเฟอ อย่า ฟุมเฟอย อย่าเฟอะฟะ อย่าฟอนเฟะ จะทำให้แฟบ และฟุบในที่สุด

¨§ÃÐÇѧ¡ÒÃ㪌¨‹Ò áÁŒàÃ×èͧàÅç¡ æ ¹ŒÍ æ à¾ÃÒÐÃÙÃÑèÇáÁŒ¹Ô´à´ÕÂÇ Âѧ·ÓàÃ×ÍãËÞ‹ãËŒ¨Áä´Œ ¨§Í´·¹ Í´¡ÅÑé¹ Í´ÍÍÁ áŌǨÐäÁ‹Í´ÍÂÒ¡...! Í‹ÒÅ×ÁÇ‹Ò... ¤¹ÃÇ à¾ÃÒÐ ·ÓµÑǨ¹ ¤¹¢Ñ´Ê¹ à¾ÃÒÐ ·Óµ¹ÃèÓÃÇÂ...!

14

䢋ÍÕ¡áÅŒÇ

ÇÔ¶ÕªÕÇÔµ¢Í§ªÒǺŒÒ¹äÁ‹¨Ó໚¹µŒÍ§ÁͧËÒÊÔ觷Õè ä¡ÅµÑÇ ¢Íà¾Õ§ᵋºÃÔËÒà ¤Ãͺ¤ÃÑÇãËŒÊØ¢¡ÒÂʺÒÂ㨠¡ç¶×ÍÇ‹ÒºÃÃÅض֧¨Ø´ËÁÒ¢ͧ¼ŒÙ¤ÃͧàÃ×͹ (¼ÙŒÃǺÃÇÁ) พระราª¸รรมวา·ี (ªัยวั²น์ ¸มÚมว±Ú²โน)

ÁÕà§Ô¹áÅŒÇÍ‹ҧ§ Í‹ÒËŧ¨¹ÊØ´¢Õ´

มีคำคนก่อนเก่าเขาเล่าว่า “เหล็ก

แทงที่แข็งกระดาง เอาเงินงางออนตาม ความประสงค” หรือคำที่ว่า “มีเงินเขา นับวานอง มีทองเขานับวาพี่ ยากเงิน จนทองพวกพองไมมีนี้จริงแท” นี่แหละ

ที่ท่านว่า

“ʵí ÊÃ³í ¤¨Ú©ÒÁÔ ¸¹Ò¸Ô»äµÂ

¸¹ºÑµÃ໚¹ãËÞ‹ ÍÐäÃ æ ¡çàÃÕºÌÍ”

เงิ น จึ ง เป็ น ทั้ ง ของมี ฤ ทธิ ์ คื อ บันดาลได้ และเป็นทั้งอสรพิษ คือให้โทษ ได้ เพราะ...

à§Ô¹ ·ÓãËŒ§Í¹ น้อยไปก็ขัดใจไม่ร่วมมือ

à§Ô¹ ·ÓãËŒ§ÒÁ เนรมิตอะไรก็ได้ตามใจปรารถนา

à§Ô¹ ·ÓãËŒ§‹Ò ไร้อุปสรรค สะดวก สบาย ไม่ติดขัด

à§Ô¹ ·Óãˌ˧Ò ที่ปกปิดจะถูกเปิดเผย, เปิดปาก, เปิดโปง

à§Ô¹ ·ÓãËŒ§§ มากไป ตกใจ ทำอะไรไม่ถูก

à§Ô¹ ·ÓãËŒ§¡ พอไม่เป็น ยิ่งได้ยิ่งอยาก ยิ่งมากยิ่งชอบ

à§Ô¹ ·ÓãËŒ§Ñ´ ผลประโยชน์ไม่ลงตัว ก็เกิดงัดข้อขัดแย้งกัน

à§Ô¹ ·Óãˌ⧋ ถูกปิดปาก เห็น... ทำไม่เห็น, รู้... ทำไม่รู้

ฉะนั้น มีเงินก็อยางง อยาไปหลงจนสุดขีด ผู้ที่ต้องการอะไรก็ใช้เงิน บันดาล สุดท้ายก็ทำอะไรไม่เป็นแม้แต่กับข้าว เงินก็เหมือนพวงมาลัย อาจจะกลาย เป็นพวงหรีด สÓนักพÔมพ์àลีèยงàªียง àพียรàพ×èÍพØ·¸Èาสน์

15

Í´·¹äÇŒ ã¹ÀÒÇÐàÈÃÉ°¡Ô¨µ¡µèÓ

ท่านทั้งหลาย ในยุควิกฤติเศรษฐกิจเช่นนี้ เป็นเรื่องต้องคิดไว้เป็นนิจว่า “เศรษฐกิจนอกบานคือการหาอัฐ เศรษฐกิจในบานคือการประหยัด” ถ้า รู้จักพอดี หนี้จะไม่ถามหา รู้จักประมาณตน ความยากจนจะไม่กล้ำกราย

¨§¡Ô¹áµ‹¾ÍÍÔèÁ ªÔÁᵋ¾Í´Õ ໚¹Ë¹Õéᵋ¾Í»ÃÐÁÒ³ Í‹ÒàÍÒâçáÃÁ໚¹ºŒÒ¹ Í‹ÒàÍÒÀѵµÒ¤ÒÃ໚¹¤ÃÑÇ Í‹ÒÁÑÇ¡Ô¹à¡Ô¹ 㪌à¡Ô¹ ¤×Í Í‹Òà¡Ô¹¾Ô¡Ñ´ à¡Ô¹ÍѵÃÒ à¡Ô¹¤ÇÒÁ¨Ó໚¹ËÃ×Íà¡Ô¹¡ÓÅѧ

เรียกว่า แก้จนด้วยทำตนต่ำ รู้จักลดขนาดความต้องการลง เพื่อความอยู่ รอดของตน ครอบครัว สังคมและประเทศชาติ

หมั่นเสกคาถาไว้ในใจก่อนใช้จ่ายเสมอว่า จำเปนไหม ๆ ก็จะแก้จนได้

ต้องรู้หลักเศรษฐศาสตร์ที่ว่า จายนอย แตใหคุณภาพสูงสุด

โปรดระวัง...! อยาเปนโรคคานิยมเปนพิษ อยาปลอยชีวิตใหเตนไปตาม กระแส อย่าเป็นโรค “เหอของนอก” ที่เรียกว่า “ยี่หอนิยม” หรือ “บริโภคนิยม” ที่มุ่งยี่ห้อมากกว่าคุณภาพ เพียงเพื่อซื้อหามาประดับบารมี ต้องการโชว์เพื่อโก้เก 16

พระราª¸รรมวา·ี (ªัยวั²น์ ¸มÚมว±Ú²โน)

·Óµ¹ãËŒÁÕ¡Ô¹¡‹Í¹ à¡ÕÂõԨ֧¡‹Íà¡Ô´

การประกอบกิจกรรมทุกอย่าง ล้วนเป็นไปเพื่อผดุงค่าของชีวิตแทบทั้งสิ้น ทุกคนต่างมุ่งทำงานเพื่อเกียรติ เพื่อภักดิ์ผล และเพราะเป็นหน้าที่

ปัจจุบัน คนส่วนมากมักมุ่งแสวงหางานที่มีเกียรติ มิได้มุ่งแสวงหางานที่ มีกิน บางคนบางท่านเรียนจบมาแล้วเลือกงาน ต่างต้องการเกียรติ ต้องการโก้ อยากจะสวมเครื่องแบบ อยากจะนั่งเก้าอี้ แต่ไม่มีใครคิดคำนึงว่า มีเกียรติแล้วจะ มี กินหรือไม่ ?

§Ò¹ÍÐäáçä´Œ·Õè·ÓáÅŒÇÁѹÁÕ¡Ô¹ Í‹Òä»àÅ×Í¡ ¤¹ÁÕ¡Ô¹¨Ö§¨Ð໚¹¤¹ÁÕà¡ÕÂÃµÔ ¤¹äÃŒà¡ÕÂõԤ×ͤ¹äÁ‹ÁըСԹ ª¹Ô´·Õè෋ᵋäÁ‹ÁÕ¨ÐÂÒäÊŒ ¨ÐËÒà¡ÕÂõÔᵋ·Õèä˹ ã¤Ã¨ÐãËŒà¡ÕÂÃµÔ ¹Í¡¨Ò¡¨Ð¶Ù¡Ãѧà¡Õ¨ ¾Ãã´ æ ¡çäÃŒ¤‹Ò ¶ŒÒäÁ‹·Ó ¨§·ÓÇѹ¹Õé ãËŒ´Õ¡Ç‹ÒàÁ×èÍÇÒ¹ ·‹Ò¹¡ç¨Ñ¡à»š¹ “¤Ø³àÈÃÉ°Õ” ṋ¹Í¹ ¢Í໚¹¡ÓÅѧã¨á´‹·Ø¡·‹Ò¹¤ÃѺ (¼ÙŒÃǺÃÇÁ)

สÓนักพÔมพ์àลีèยงàªียง àพียรàพ×èÍพØ·¸Èาสน์

17

¤ÇÒÁà¡Õ¨¤ÃŒÒ¹ ¤×ÍÁÒ÷ÓÅÒ¤¹

มีคำพูดน่าคิดอยู่คำหนึ่งว่า “ฐานของตึกคืออิฐ ฐานของชีวิตคือการ ศึกษา” อยากจะแถมอีกว่า “คานของชีวิต คือความขยัน” Áѹ¹‹ÒäÅ‹ÍÍ¡¹Ñ¡

µÖ¡·ÕèÊÙ§ãËދ໚¹ÊÔº æ ªÑé¹ ÂÖ´¡Ñ¹ÍÂÙ‹ä´ŒäÁ‹á¡äÁ‹·ÃØ´ ¡çà¾ÃÒÐÁÕ¤Ò¹¤ÍÂÂÖ´¾ÂاäÇŒ ©Ñ¹ã´ ªÕÇÔµ¡çઋ¹¡Ñ¹¨ÐÁÔ·ÃØ´ ¡çà¾ÃÒÐÍÒÈѤس¸ÃÃÁ ¤×Í ¤ÇÒÁ¢Âѹ ©Ñ¹¹Ñé¹

อย่าลืมว่า ขี้เกียจเป็นแมลงวัน ขยันเป็นแมลงผึ้ง ความเกียจคร้าน คือ มารร้ายที่จะทำลาย (จม) ชีวิต

บุคคลผู้ปราศจากความวิริยะอุตสาหะ ไม่ประกอบกิจที่ยังประโยชน์ต่อ โลกต่อสังคมแล้ว แม้จะมีอายุยืนยาวนานเพียงใดก็หามีประโยชน์อันใดไม่

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสสอนไว้ว่า

â ¨ ÇÊÚÊÊµí ªÕàÇ ¡ØÊÕâµ ËÕ¹ÇÕÃÔâÂ

àÍ¡ÒËí ªÕÇÔµí àÊÂÚâÂ

ÇÔÃÔÂí ÍÒÃÀâµ ·ÌÚËí.

แปลเป็นใจความว่า

ºØ¤¤Åã´ ÁÕ¤ÇÒÁà¡Õ¨¤ÃŒÒ¹ à¾ÕÂáÃзÓã¹ÊÔ觷ÕèäÁ‹´Õ§ÒÁ áÁŒÁÕ ªÕÇÔµÍÂÙ‹µÑé§Ë¹Öè§ÃŒÍ»‚ ¡çÊÙŒªÕÇÔµà¾Õ§Çѹà´ÕÂǢͧ¤¹·Õè»ÃÒÃÀ¤ÇÒÁà¾ÕÂà Í‹ҧÁÑ蹤§äÁ‹ä´Œ 18

พระราª¸รรมวา·ี (ªัยวั²น์ ¸มÚมว±Ú²โน)

¡ÅÂØ·¸ ÊÙ‹¤ÇÒÁ໚¹àÈÃÉ°Õ

พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสถึงอุบายเลี้ยงชีพ และวิธีสร้างฐานะไว้ว่า

»¯ÔÃÙ»¡ÒÃÕ ¸ØÃÇÒ Íدþ€ÒµÒ ÇԹڷൠ¸¹í

แปลว่า “¼ÙŒ¢Âѹ ËÁÑè¹àÍÒ¸ØÃÐ ·Ó§Ò¹àËÁÒÐá¡‹¨Ñ§ËÇР‹ÍÁËÒ ·ÃѾ 䴌”

ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย วัดสามพระยา ได้กล่าวถึง อุบายสงบจนไว้อย่างน่าคิดและน่านำไปปฏิบัติตามว่า ผู้ใดก็ตาม

“ถามีเกินใช “แตถาเสียเกินได

ไดเกินเสีย ใชเกินมี

อยางนี้รวย” อยางนี้จน”

นอกจากนี้ นักปราชญ์ท่านยังได้บอกสูตรสำเร็จ หรือเคล็ดลับที่จะทำให้ตั้งเนื้อตั้งตัวได้นั้น ต้องมั่นในธรรม ๔ ประการ คื อ...

ñ. «×èÍÊѵ ÊبÃÔµ ò. ໚¹¹ÔµÂ ¢Âѹ ó. »ÃÐËÂÑ´ãËŒÁÑè¹ ô. ËѹËÅѧ·Ò§ÍºÒÂ

หรือถ้าจะกล่าวให้สั้นเพื่อจำง่าย ๆ ว่า “อยากสบายใหขวนขวายทำดี อยากเปนเศรษฐีใหรูจักประหยัด”

สÓนักพÔมพ์àลีèยงàªียง àพียรàพ×èÍพØ·¸Èาสน์

19

Á¹µ àÈÃÉ°ÕµŒÍ§ÁÕ»ÃШӵ¹

ในเรื่ อ งของความเป็นเศรษฐีนี้ พระพุทธองค์ ท รงสอนให้ แ ก้ ที่ ปั ญ หา เศรษฐกิจ ให้หาอุบายสงบจน ด้วยปฏิบัติตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ใน หัวข้อธรรมที่ชื่อว่า ทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน หมายถึง ประโยชน์ที่พึงได้รับ ในปัจจุบันทันตาเห็นอย่างแน่นอน ถ้าหากลงมือปฏิบัติตาม มี ๔ ประการด้วยกัน คือ...

๑. อุฏฐานสัมปทา ถึงพร้อมด้วยความหมั่น

๒. อารักขสัมปทา ถึงพร้อมด้วยการรักษา

๓. กัลยาณมิตตตา ความมีเพื่อนเป็นคนดี

๔. สมชีวิตา การเลี้ยงชีวิตแต่พอควร

แต่เพื่อให้จดจำกันง่าย ๆ จึงสรุปเป็นหัวใจของมนต์เศรษฐีไว้ว่า “อุ อา กะ สะ ขยันหา รักษาดี มีกัลยาณมิตร เลี้ยงชีวิตเหมาะสม”  Í‹Ò

Ôà ¹ŒÍ ¹ ¹Í¹ § Ôè¹ µ×è¹Ê ËÅÑ¡¸ÃÃÁ ô »ÃСÒùÕé Ò ÊÒÁÒö¨Ñ´à¢ŒÒã¹ Ô¹ ·ӡ Ò Í ËÅÑ¡àÈÃÉ°¡Ô¨áºº¾Íà¾Õ§ Ò ‹ Í ¢Í§Í§¤ ¾ÃкҷÊÁà´ç¨¾ÃÐ਌ÒÍÂÙ‹ËÑÇä´Œ à¾ÃÒÐ໚¹ËÅÑ¡ ໚¹ËÑÇã¨ÊÓ¤ÑÞ ã¹¡ÒÃÊÌҧ·ÃѾ ÊÌҧ°Ò¹ÐãËŒÁÑ蹤§àª‹¹¡Ñ¹

ËÁ Ò ‹ Â Í Í‹Ҥ ÍÂÇÒ

ดังนั้น จึงขออรรถาธิบายความหมายของแต่ละหลัก เพื่อให้ท่านได้มี แนวทางในการปฏิบัติ มิเช่นนั้น ก็จะกลายเป็นว่าท่านได้แต่หัวใจของมนต์ไป แต่ ไม่ได้ตัวของมนต์ ทำให้การปฏิบัติไม่ครบสูตรจักไม่สัมฤทธิผลดังที่หวัง 20

พระราª¸รรมวา·ี (ªัยวั²น์ ¸มÚมว±Ú²โน)

ʹÒ

Á¹µ ¢ŒÍ·Õè ñ

“ÍØ” ¢ÂѹËÒ

๑. อุฏฐานสัมปทา ได้แก่ ขยันหา ไม่เกียจคร้านในการหาเลี้ยงชีพ คนเราถ้ามีความขยันหมั่นเพียรแล้ว ไม่ต้องไปเที่ยวรดน้ำมนต์ ไม่ต้องสะเดาะเคราะห์ ไม่ต้องต่อชะตา ก็มีบุญนำพาวาสนาก็นำส่ง แต่ถ้าเกียจคร้าน ไม่ขยันทำการงานแล้ว ไปเที่ยวรดน้ำมนต์ ให้เขาพ่นน้ำหมากใส่หัว เพื่อจะให้รวยเป็นเศรษฐีและก้าวหน้า นั้นอย่าไปหวัง ก็นับวันแต่จะสาละวันเตี้ยลง เช่น ผู้หญิงบางคนก็ขยันเหมือนกัน แต่ขยันลาปวยเป็นนิจ ลากิจเป็นประจำ ข้างฝายชายก็กลัวจะน้อยหน้าก็เลยหันมา ขยันเมา เข้าลักษณะว่า ศุกร์เมา เสาร์นอน อาทิตย์ถอน จันทร์ลา อังคารมา พุธขาด พฤหัสฟาดต่อ แล้วอย่างนี้ชีวิตจะสดใสไพโรจน์ได้อย่างไร เพราะทุกอย่างผลจะดี นั้นอยู่ที่เหตุ หยาดเหงื่อนั่นแหละคือน้ำมนต์วิเศษอันศักดิ์สิทธิ์ที่สุด

ฉะนั้น หากประสงค์เป็นเศรษฐี หัวใจสำคัญข้อแรกคือ ตองขยัน คน โบราณบอกว่า ขยัน มาจากคำว่า “ขายัน” คนขยันจะต้องใช้ขายันพื้นเพื่อทะยาน ก้าวรุดไปข้างหน้า แต่ถ้าขี้เกียจไม่ใช้ขายัน ใช้สันหลังยันคือนอนหลับอยู่เรื่อยเชียว จึงต้องเตือนตนอยู่เสมอว่า หลังเขามีเอาไว้สู้ฟา มิใช่ว่ามีเอาไว้นอนอย่างเดียว โปรดจำไว้ ว่า

àÍÒàÇÅÒä»·ÓÁÒËÒ¡Ô¹ ´Õ¡Ç‹ÒäËÁ...¾Õ蹌ͧà͌ äÁ‹ÁÕã¤Ã໚¹àÈÃÉ°Õ à¾ÃÒФÇÒÁ¢Õéà¡Õ¨ äÁ‹ÁÕã¤Ãä´Œ´Ôºä´Œ´Õ à¾ÃÒФÇÒÁ¢Õéà¡Õ¨ ᵋ䴌´Ôºä´Œ´Õ໚¹àÈÃÉ°Õ à¾ÃÒФÇÒÁ¢Âѹ·Ñ駹Ñé¹ ¤¹¢ÂѹÁÕàʹ‹Ë ¤¹¢Õéà¡Õ¨ÁÕàʹÕ´

Íد°Ò¹ ÀÒÉÒ¾ÃÐá»ÅÇ‹Ò ÅØ¡¢Öé¹ ÍÂҡ໚¹àÈÃÉ°Õ¨Ö§µŒÍ§ÅØ¡¢Öé¹ä»·Ó§Ò¹ äÁ‹ 㪋໚¹¤¹¢Õéà¡Õ¨ÊѹËÅѧÂÒÇ (¼ÙŒÃǺÃÇÁ) สÓนักพÔมพ์àลีèยงàªียง àพียรàพ×èÍพØ·¸Èาสน์

21

Á¹µ ¢ŒÍ·Õè ò

“ÍÒ” ÃÑ¡ÉÒ´Õ

๒. อารักขสัมปทา ได้แก่ รักษาดี ไม่สุรุ่ยสุร่ายหรือจับจ่ายในทาง ไม่จำเป็น มิฉะนั้นจะเข้าในลักษณะที่ท่านกล่าวว่า “ขยันแตไมประหยัด ขจัด ความจนไมได” เมื่อท่านสู้อุตส่าห์ขยันหามาได้ก็อย่าลืมทำรายการบัญชีชีวิตให้ เรี ยบร้อย เพราะชีวิตจะอยู่ดีมีสุขทุกสถาน ต้องทำชีวิตให้มี ๓ ราย คือ รายรับ ทางเข้า รายจาย ทางออก รายเหลือ ทางอยู่

ดังนั้น อะไรที่เกินความจำเป็นต้องยับยั้งใจไว้บ้าง อย่าเป็นโรคน้ำลายไหล อยู ่เรื่อย เห็นอะไรก็ตาโตอยากได้ มีหวังชีวิตจะไปไม่รอด โปรดระลึกอยู่เสมอว่า

áÁŒ¨Ð¢Âѹ¢¹Ò´ä˹ ¶ŒÒËÂØ´âä¹éÓÅÒÂäËÅäÁ‹ä´Œ ¡çäÁ‹ÁÕÇѹÃÇ à¾ÃÒÐËÒ䴌෋ÒäËËäÁ‹ÊÓ¤ÑÞ ÊÓ¤ÑÞ·ÕèàËÅ×Íà¡çºà·‹ÒäËË µŒÍ§¶×ͤµÔ·ÕèÇ‹Ò »ÃЪѹ Ç＄ µÔ »ÃÐËÂÑ´ ÇÔºÙÅ ªÕÇÔµÀÒÂ˹ŒÒ¨Ö§¨Ð ÊÁºÙó ¾Ù¹ÊØ¢

22

ÃÑ¡ÉÒà§Ô¹·Í§¨Ò¡â¨ÃÀÒ¹͡´ŒÇ¡Òýҡ¸¹Ò¤ÒÃäÇŒ ä´Œ¡Ô¹´Í¡áÅлÅÍ´ÀÑ ᵋâ¨ÃÀÒÂ㹤×ͤÇÒÁÍÂÒ¡ÃÐÇѧÂÒ¡àËÅ×ÍËÅÒ ¶ŒÒäÁ‹ÃÐÇѧ áÁŒ½Ò¡¸¹Ò¤Òà Áѹ¡ç¨Ð»ÅŒ¹ (¶Í¹) ÍÍ¡ÁÒ㪌 (¼ÙŒÃǺÃÇÁ) พระราª¸รรมวา·ี (ªัยวั²น์ ¸มÚมว±Ú²โน)

Á¹µ ¢ŒÍ·Õè ó

“¡Ð” ÁÕ¡ÑÅÂÒ³ÁÔµÃ

๓. กัลยาณมิตตตา ได้แก่ มีกัลยาณมิตร คือ มีเพื่อนดี ไม่ชักชวน ไปในทางที่เหลวไหลฝักใฝในอบายมุข ไม่คบคนที่จะนำพาหายนะมาสู่เรา

การเลื อ กคบคน ในทางพระàÃÒࢌÒã¨áÅŒÇ พุทธศาสนาถึงกับวางไว้เป็นหลักการข้อ ¢Íºã¨¹ÒÂÁÒ¡àÅÂà¾×è͹ แรก ๆ ของสิ่ ง ที่ เ รี ย กว่ า “มงคลชี วิ ต ” การเลือกคบคนเป็นมงคลชีวิตอย่างไร ? ท่านต้องเข้าใจความหมายของคำว่ามงคล ก่อน

มงคล แปลว่ า เหตุ น ำมาซึ่ ง ความดี, เหตุนำมาซึ่งความสุขและความ ประสบผลสำเร็จในชีวิต มีถึง ๓๘ ประการ แต่ในที่นี้ขอนำมาเสนอเพียง ๒ ประการ คื อ

๑. ÍàÊÇ¹Ò ¨ ¾ÒÅÒ¹í แปลเป็นใจความว่า Í‹Ҥº¤¹¾ÒÅ à¾ÃÒÐ ¤¹¾ÒžÒä»ËÒ¼Ô´ เกิดทุจริตในภายหลัง คนโบราณท่านกล่าวเป็นสุภาษิตเตือน ใจว่า “หางสุนัข ใหหางศอก หางวอก (ลิง) ใหหางวา หางคนพาลา ให ห างหมื่นโยชนแสนโยชน”

๒. »³Ú±ÔµÒ¹ Ú¨ àÊÇ¹Ò แปลว่า ãËŒ¤ºáµ‹ºÑ³±Ôµ à¾ÃÒкѳ±Ôµ ¾Òä»ËҼŠถ้าเราคบบัณฑิต คบคนดีไว้เป็นเพื่อน เราก็พลอยมีผลดีไปด้วย เพราะมีโอกาสซึมซับความดีของเขาเข้าสู่ตัว แต่ถ้าเราคบคนชั่วไว้เป็นมิตร เราก็จะ มีความเสียหายไปด้วย เน่าเหม็นตามไปด้วยเช่นกัน สÓนักพÔมพ์àลีèยงàªียง àพียรàพ×èÍพØ·¸Èาสน์

23

Á¹µ ¢ŒÍ·Õè ô

“ÊД àÅÕ駪ÕÇԵ͋ҧÁդس¤‹Ò

๔. สมชีวิตา ได้แก่ เลี้ยงชีวิตเหมาะสม ไม่เสียเกินได้ ไม่ใช้เกินมี แต่ใช้ให้พอดีกับฐานะ หากท่านดำเนินชีวิตดังว่ามานี้ชีวิตของท่านจึงจะมีคุณค่า เพราะถ้าขาดความพอดี ท่านจะเป็นหนี้ตลอดกาล คนที่มักบ่นรำพึงรำพันว่า ไม่ พอกินพอใช้ หรือชักหน้าไม่ถึงหลัง ต้องกู้หนี้ยืมสินเขามา เหตุหนึ่งก็เกิดจากความ ไม่รู้จักพอดี ที่เรียกว่า ฟุงเฟอ ทำหน้าใหญ่ใจเติบ

©Ð¹Ñé¹ ¨§¾Í㨵ÒÁÁÕ ÂÔ¹´ÕµÒÁä´Œ ¢³Ðã´äÁ‹ÁÕÊÔ觷ÕèàÃҪͺ ¡ç¨§ªÍºÊÔ觷ÕèàÃÒÁÕ áŌǷ‹Ò¹¨ÐÁÕ¤ÇÒÁÊØ¢ ¶ŒÒäÁ‹ÃÙŒ¨Ñ¡¾Í´Õ Ë‹͹´Õ ËÃ×Íà¡Ô¹´ÕáÅŒÇ ·‹Ò¹¨ÐÁÕᵋ¤ÇÒÁ·Ø¡¢

½‚Á×ÍáÁ‹...ÍËÍ·ÕèÊØ´

จึงสรุปได้ว่า คนเราจะประสบความสำเร็จในชีวิต ชนิดที่ว่า “มั่งมีศรีสุข” นั้น ตองขยันหา คือ ขยันทำมาหากิน บางคนขยันกิน แต่ไม่ขยันหา ชีวิตจึงเกิด ปัญหา, หามาได้แล้ว ตองรักษาดี รักษาไม่ดีมันก็หมดไม่มีเหลือ, คนเราถึงจะ รักษาดี แล้วยังตองมีกัลยาณมิตร มีเพื่อนดีไว้คอยฉุด คอยดึง คอยดันให้ก้าวหน้า ยิ่งขึ้นไป, และประการสุดท้าย ตองดำเนินชีวิตเหมาะสม รู้จักประมาณตัวเอง นี่คือ สูตรสำเร็จเคล็ดไม่ลับของความเป็นเศรษฐี 24

พระราª¸รรมวา·ี (ªัยวั²น์ ¸มÚมว±Ú²โน)