วางเป็นก็เย็นใจ วางได้สบายจัง

´ÙáÅÊØ¢ÀÒ¾¨Ôµ » ´·Ø¡¢ ¡Ò ã¨à»š¹ÊØ¢·Ø¡Ê¶Ò¹¡Òó

วางเป็น ก็เย็นใจ

วางได้ สบายจัง

นำเสนอสาระ : มนิจ ชูชัยมงคล ออกแบบปก : สมชาย ศรีคำขลิบ ภาพประกอบ : สมควร กองศิลา

บรรณาธิการสาระ : ศักดิ์สิทธิ์ พันธุสัตย บรรณาธิการศิลปะ : อนุชิต คำซองเมือง รูปเลม/จัดอารต : วันดี ตามเที่ยงตรง

¤Ó¹ÓÊӹѡ¾ÔÁ¾ มีคำกลาวอยูประโยคหนึ่งวา “มนุษยพัฒนาแตความสามารถในการหา สิ่งที่มาทำใหเกิดความสุขเทานั้น แตไมไดพัฒนาความสามารถในการที่จะมีความสุข เลย” หมายความวา มนุษยเราฉลาดแตแสวงหาสิ่งที่จะทำใหตัวเองมีความสุข เทานั้น แตไมสามารถทำใหตัวเองมีความสุขไดจริง ๆ เชนบางคนมีหนาที่การงานดี มีฐานะการเงินดี มีการศึกษาสูง มีบาน มีรถ มีหนามีตาทางสังคม มีทุกอยาง ที่เพียบพรอม ซึ่งมองภายนอกแลว เขาก็นาจะมีความสุขที่สุด แตตรงกันขาม เขากลับมีความทุกขมากยิ่งกวาคนที่มีอะไรนอยกวาเขาเสียอีก ความสุข เปนความรูสึกภายในใจ เกิดกับใจ ไมใชปจจัยภายนอก การ เรียนรูที่จะฝกใจ ทำใจใหเปนสุขไดในทุกที่ทุกสถานการณดวยสติปญญาเทานั้น จึงจะทำใหเรามีความสุขไดอยางแทจริง หนังสือ วางเปน ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง เลมนี้ เปนธรรมบรรยายของ พระเดชพระคุณพระพรหมมังคลาจารย หรือที่ลูกหลานชาวพุทธรูจักกันทั่วไป ในนามของ หลวงพอปญญานันทภิกขุ แหงวัดชลประทานรังสฤษฏ ถาหากวา ทานกำลังเปนทุกข ไมวาจะเรื่องงาน เรื่องตกงาน เรื่องครอบครัว เรื่องปากทอง เรื่องการเมือง หรือเรื่องใดก็ตาม หนังสือเลมนี้จะทำใหทานเห็นชองทางในการ เปลื้องทุกข สรางสุข ยิ้มเย็นได ในชั่วขณะ ในการจัดพิมพครั้งนี้ ทางสำนักพิมพไดจัดทำวรรคตอน จัดตั้งหัวขอ ทำเชิงอรรถเสริมบทบรรยายและวาดภาพการตูนประกอบสวยงาม โดยคงเนื้อหาเดิม ไวครบทุกตัวอักษรมิไดดัดแปลง ทั้งนี้เพื่อใหทานผูอานไดเขาใจ เขาถึงเนื้อหาได อยางชัดเจนแจมแจงและนำไปปฏิบัติไดงายและเกิดประโยชนอยางมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผลมากที่สุด หวังเปนอยางยิ่งวาหนังสือเลมนี้ จะเอื้อประโยชนแกทานผูอานทุกทาน ในอันที่จะสรางความสุขแกตนเอง ครอบครัว คนใกลชิด ญาติสนิทมิตรสหาย เพื่อนรวมงาน รวมสังคม รวมประเทศ และรวมโลกสืบไป ขอความสุขในธรรมจงมีแดทุกทานตลอดไป มนิจ ชูชัยมงคล ผูสรรคสาระในนามคณาจารย สำนักพิมพเลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน

วางเป็น ก็เย็นใจ * วางได้ สบายจัง

¸ÃÃÁ´Ò¢Í§¸ÃÃÁªÒµÔ ชวงนี้อยูในเดือนเมษายน อากาศรอนหนอยซึ่งมันก็เปนเรื่องธรรมชาติ หมุนเวียนเปลี่ยนแปลงกันมาโดยลำดับ มีรอน มีหนาว มีฝน อะไรตออะไร ตามเรื่องของดินฟาอากาศ

àÃÒ·Ñé§ËÅÒ·ÕèÍÂÙ‹ ã¹âÅ¡ ¡çµŒÍ§¾º¡ÑºÊÔè§àËÅ‹Ò¹Õé໚¹¸ÃÃÁ´Ò àÇÅÒÁÕ¤ÇÒÁÌ͹ Í‹Ò仡ÃÐǹ¡ÃÐÇÒÂã¹·Ò§¨Ôµã¨ àÇÅÒ˹ÒÇ àÇÅÒÁÕ½¹ ¡çÍ‹ҷÓãËŒà¡Ô´¤ÇÒÁ·Ø¡¢ ãËŒ¹Ö¡áµ‹à¾Õ§NjÒÁѹ໚¹¸ÃÃÁ´Ò·Õè¨ÐµŒÍ§à¡Ô´µŒÍ§à»š¹Í‹ҧ¹Õé áÅŒÇÁѹ¡çäÁ‹ 䴌໚¹ÍÂÙ‹¹Ò¹ËÃÍ¡ Ì͹äÁ‹¡Õèà´×͹¡ç¶Ö§½¹ ½¹äÁ‹¡Õèà´×͹¡ç¶Ö§Ë¹ÒÇ Ë¹ÒÇäÁ‹à·‹Òäáç¶Ö§ÃŒÍ¹µ‹Íä» ¡Ç‹ÒàÃÒ¨ÐÅÒâÅ¡¹Õ鵌ͧ¾º¡Ñº½¹ ˹ÒÇ ÃŒÍ¹ ËÅÒ¤ÃÑé§ËÅÒÂ˹ ËÁعàÇÕ¹ÊѺà»ÅÕ蹡ѹ仵ÅÍ´àÇÅÒ ÍÒ ´ÙáÅÊ ¡ÒÈà»ÅÕè آÀÒ¾ ¹ ¹Ð¤Ã ¨ÔµãËŒ´Õ Ѻ

* แสดงไวเมื่อวันอาทิตยที่ ๑๐ เมษายน พ.ศ. ๒๕๒๐ สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์

วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง 3

Ä´Ù¡ÒÅà»ÅÕè¹ ᵋ˹ŒÒ·ÕèäÁ‹à»ÅÕè¹ Œ หนาที่ของเรานั้น คือ äÁ‹ÁÕä¢ Ô¤§·Õè ÙÁ ควรจะทำใจใหมีความสุข อยาทำใจ ÍسËÀ ใหมีความทุกข ความเดือดรอน ดวยเรื่องอะไร ตาง ๆ ที่เกิดขึ้น ในชีวิตประจำวัน การทำใจให เปนสุขนั่นแหละ เปนหนาที่ ของเราทุกคน การทำใจของเรา ใหเปนทุกข ไมใชหนาที่ ถ้าเรานั่งกลุ้มใจ มีความทุกข์ Œ ¨Ðä´ æ ¨ ã Œ ความเดือดร้อนด้วยเรื่องอะไรก็ตาม ÂÔéÁäÇ àËÁÕÂÇ æ เรียกว่าเราทำผิดหน้าที่ การทำผิดหน้าที่ ÁÕÊØ¢¹Ð นั่นแหละ คือการไม่ประพฤติธรรม เพราะธรรมะคือหน้าที่ และหน้าที่ที่เราควรปฏิบัติก็คือ การทำใจของเราให้โปร่งเบา ให้มี ความสุขอยู่ตลอดเวลา ไม่ว่าเรื่องอะไรจะเกิดขึ้น ถามันจะมีความทุกขบาง ก็นิด ๆ หนอย ๆ ไมใชทุกขกันนาน ๆ ทุกขเปนชั่วโมง หรือเปนวัน เปนสัปดาห เปนเดือน อยางนี้ก็ไมใชเรื่อง เปนการกระทำตนไมถูกเรื่อง

¨ÐÁÑǢѧµÑÇàͧÍÂÙ‹·ÓäÁ ËÒÍÐä÷ÓãËŒ¤Ö¡¤Ñ¡´Õ¡Ç‹Ò ·Ø¡¢ àÈÃŒÒ àË§Ò «ÖÁ

4 วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง

พรÐพรËมมัง¤ลา¨ารย์ (»˜ÞÞานันทÀิก¢ุ)

¨Ôµà¾ÅÕÂÍ‹Í¹ÅŒÒ ¾Ò¡ÒÂ͋͹áç เราควรจะรีบแกไขปญหาเหลานั้น ใหผอนคลายลงไปโดยเร็วที่สุดเทาที่จะเร็วได เพราะวาความทุกขที่เกิดขึ้นในจิตใจของเรานั้น มันก็เปนโรคอยางหนึ่งเหมือนกัน เราเรียกวาเปน “โรคทางใจ” หรือวา “โรคทางจิต” Ê‹§àÅ×Í´ แตโดยมากเขามักจะเรียกวาเปนโรคทางประสาท ÁÒàÃçÇ æ ÊÔ โรคทางประสาทนั้นเปนเรื่องของทางรางกาย แตวาเกิดเปนโรคประสาทขึ้นมาก็เพราะวาจิตออน à˹×èÍ คือ จิตคิดมากเกินไป ทำอะไร ๆ มากเกินไป เชน มีความกังวลในปญหาตาง ๆ ในเรื่องนั้นเรื่องนี้ ทีนี้ เมื่อจิตคิดมาก รางกายมันก็ทำงานมาก หัวใจทำงานหนักเพื่อ สงโลหิตไปหลอเลี้ยงทางสมองใหคิดนึกในเรื่องนั้น ๆ เมื่อทำงานมาก มัน ก็เกิดอาการเพลียไปออนไป แลวทำใหไมสบายทางรางกาย นอนไมหลับบาง รับประทานอาหารไมไดบาง หรือเปน § ¢ç§áà á อะไรตาง ๆ ขึ้นในรางกายของเรา Â Ò ¡ เรื่องอยางนี้ก็เกิดจากสภาพของ จิตใจเรานั่นแหละเปนเหตุ คือจิตของเรา ç á¢ç§á ¨ ã ทำงานหนักเกินไป ไมมีการพักผอน รางกายของคนเรานี้ ตองการพักผอน เปนครัง้ คราว ธรรมชาติจงึ สรางใหเราทำงาน ในกลางวัน แลวก็พักผอนในตอนกลางคืน สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์

วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง 5

¡Ô¹ ¹Í¹ ໚¹àÇÅÒ ¾Òã¨ÁÕÊØ¢ ¡Ô¹àÁ×èÍËÔÇ

´Õ

คนในสมัยนี้ ที่อยูใน สถานที่ ที่ เ ราเรี ย กว า ไมเจริญ คนที่อยูในที่ ที่ไมเจริญ เราอยาไป นึกวาเขาเดือดรอน

เราเสียอีกแหละที่อยูในที่ที่เจริญ กลับเดือดรอน มีเรื่องคับอกคับใจ มีปญหา มีอะไรรอยแปด ã¨ÊºÒ ¹Í¹ä˹¡çä´Œ แตวาคนที่ §‹Ç§áÅŒÇ ¹Í¹àÊ× èÍ¡çʺÒ เขาอยูตามที่ไมเจริญนั้น เขาสบาย เขานอนหลับเปนปกติ ไมวาเวลาไหน ค่ำเขาเขาก็นอน แลวก็นอนหลับเปนปกติ ตามความตองการ ของรางกาย ตื่นแตเชาก็ออกไปทำมาหากิน ไปในปา ËÔÇáÅŒÇ ¡Ô¹¢ŒÒǡѺËÂѧ¡Ð᫺ หาผักหาผลไม ไปในไรไปในสวนทำงานตามหนาที่ áÁ‹¹º‹ºÑ¡´‹Ò§ เวลาหิว เขาก็รับประทานอาหาร อิ่มแลวก็หมดเรื่องกันไป ถาไมหิว áÁ¹ ÂÙ ! เขาก็ไมรับประทาน คนตามบานนอก ที่ยังไมเจริญนั้นจึงกินเปนเวลา ตามความตองการของรางกายจริง ๆ 6 วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง

พรÐพรËมมัง¤ลา¨ารย์ (»˜ÞÞานันทÀิก¢ุ)

¡Ô¹ÍÂÙ‹äÁ‹à»š¹àÇÅÒ »˜ÞËÒãËÞ‹ ᵋNjÒàÃÒ·ÕèÍÂÙ‹ ã¹àÁ×ͧËÅǧÍѹà¨ÃÔÞ¹Ñé¹ ¢ÍÍÀÑÂà¶ÍÐ ÁѹÁբͧ¡Ô¹ÁÒ¡ÍØ´ÁÊÁºÙó µŒÍ§à¤ÕéÂǡѹàÃ×èÍÂä»äÁ‹ ä´ŒËÂØ´Ë‹͹ Êѧࡵ´Ù¤¹àÇÅÒà´Ô¹·Ò§ä»ä˹ æ äÁ‹Ç‹Ò¨Ðà´Ô¹·Ò§´ŒÇÂö»ÃÐàÀ·ã´ ÍÒµÁÒ¡ç¾ÂÒÂÒÁÊѧࡵ¤¹·Õè¹Ñè§ä»ã¹Ã¶ äÁ‹àËç¹ÁÕ»Ò¡Ç‹Ò§ÊÑ¡¤¹à´ÕÂÇ ¼ÙŒ ãËÞ‹¡çà¤ÕéÂǵŒÍ§à¤ÕéÂÇÍÐäà æ àÃ×èÍÂä»ÅÐ ËÒÃÙŒ äÁ‹Ç‹Ò¡ÒÃà¤ÕéÂÇ¢Âغ¢ÂѺÍÂÙ‹µÅÍ´àÇÅÒ¹Ñé¹ Áѹà¡Ô´ÍÐäâÖé¹á¡‹¨Ôµã¨ºŒÒ§ à¡Ô´ÍÐäâÖé¹á¡‹Ã‹Ò§¡ÒºŒÒ§ àͧ Ñà µÑÇ Í‹ҧ¼Á ¡ àÍÒ ÍÂ‹Ò ¹Ð¤ÃѺ

à˹×èͨѧ

ในรางกายนั้นก็ตองทำงานไมไดหยุด กระเพาะตองยอยอยูตลอดเวลา ไมมีการพักผอน ในทางจิตใจนั้นก็กลายเปนคนประเภทที่เรียกวา ตามใจ ตนเอง กินไม่รู้จักเวล่ำเวลาก็ทำให้ท้องไส้เสีย สุขภาพทางจิตก็พลอยเสีย ไปด้วยเหมือนกัน จึงได้เกิดเปนปญหามีโรคนั้นโรคนี้ สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์

วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง 7

¨Ñ§«ÕèÁѹµŒÍ§¶Í¹

เชนเด็ก ๆ ในเมืองนี่มักจะเปนโรคเรื่องฟนผุ ผุเพราะวากินมากนั่นเอง เดี๋ยวก็อมท็อฟฟ ฟนน้ำนมควรจะหลุดตามระยะเวลา แตวาเพราะรับประทานมากเกินไป ฟนน้ำนมเลยหลุดกอนฟนแทจะขึ้น ฟนแทขึ้นมายังไมทันเต็มปากเรียบรอย พอโผลขึ้นมาพนเหงือกนิดหนอย ก็ตองเคี้ยวนั่นเคี้ยวนี่ เลยฟนเกไปบาง ยังงอกขึ้นมายังไมเรียบรอย อันนี้ก็เพราะเรื่องกินทั้งนั้นแหละ ไมใชเรื่องอะไรหรอก แลวก็ยังเสียหายอะไรอีกหลายอยาง

¤‹Í æ Í‹Ò¹ ¤‹ÍÂ æ ¤Ô´ ¤ÃÒ¤Ô´µÔ´¢Ñ´ ËÂØ´¾Ñ¡ÊÑ¡¹Ô´ ·Ó¨Ôµãˌʧº ¨Ñ¡¾º·Ò§ÍÍ¡ Í‹Ò¹áŌǤԴ ¤Ô´ãˌࢌÒ㨠ࢌÒã¨áÅŒÇŧÁ×Í·Ó ·ÓÇѹ¹Õé à´ÕëÂǹÕé ¢³Ð¹Õé Í‹ÒÃͪŒÒ Í‹ҼѴÇѹ Í‹һÃÐÁÒ· ·ÓàÃçÇ ÊØ¢àÃçÇ ·ÓªŒÒ ·Ø¡¢ ÁÒ¡ ·Ø¡¢ ÂÒǹҹ

8 วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง

พรÐพรËมมัง¤ลา¨ารย์ (»˜ÞÞานันทÀิก¢ุ)

¡Ô¹ÍÂÙ‹µÒÁ¸ÃÃÁ´Ò ÍÒÂØÂ×¹

˹Öè§

แตคนบานนอกนั้นเขาไมคอยมีอะไรจะกิน สมัยเมื่อเปนเด็ก อยูบานนี่จำไดวาปหนึ่ง เขาจะมีการกวนขนมหวานกันสักครั้ง เวลาจะกินนี่เขาตองทำกันเปนงานใหญ ทำกันเปนตะกราใหญ เพราะตองกินกันหมดทั้งบาน บริเวณที่อยูในรั้วเดียวกันกวาสิบเอ็ดครอบครัวนี่ บานนี้ทำก็ตองกินกันหมดทุกครอบครัว

Êͧ

ÍÍ¡¡ÓÅѧ·Ø¡Çѹ

ปหนึ่งทำขนมหวานกินสักครั้งหนึ่งทำขนมจีนกินกันสักครั้งหนึ่ง หรือ มีอะไรพิเศษสักครั้งหนึ่ง พนจากนั้นแลวก็ไมมีอะไร นอกจากกินอยูตาม ธรรมดาของรางกาย มันก็เติบโตมาโดยปกติสุขภาพเรียบรอย อนามัยสมบูรณ แลวคนที่อยูอยางนั้น อายุยืนแปดสิบกวาปจึงตาย แปดสิบหา แปดสิบเจ็ด แปดสิบเกา ก็นับวาอยูในเกณฑอายุยืนทั้งนั้น à¤Åç´ÅѺÍÒÂØÂ×¹ ËÁÑè¹ÍÍ¡¡ÓÅѧ¡ÒÂ

äÁ‹à¤ÃÕ´

áÅ‹¹

ᨹ

áÅ

ᨹ

...

¨¹ ¹‹ á

¡Ô¹¼Ñ¡»ÅÍ´ÊÒþÔÉ

à Á

‹Ò¤Í¹à¿ ¨ÃÔ§¨ŒÐ ൠสำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์

วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง 9

໚¹ÍÂÙ‹àÃÕº§‹Ò ʺÒ·Ñ駡ÒÂáÅШԵ แลวถาเราสังเกตดูสุขภาพจิตของคนเหลานั้น ทานเปนปกติไมคอยมี อารมณประเภทแรง ๆ ไมคอยจะโกรธเคืองใคร ไมใชวาจาหยาบคายอะไร กับใคร อารมณทุกขก็นอย àÊ×èÍ·Ó¨Ò¡µŒ¹¡¡¨ŒÐ

ã¤ÃºÍ¡ ·Ó¨Ò¡ µŒ¹¡ÃШٴµ‹Ò§ËÒ¡

ความจริงความเปนอยูภายในครอบครัวในบานนั้น บานไมมีเครื่อง เฟอรนิเจอรมากมายอะไรแหละ มีเสื่อปูนั่งปูนอน เสื่อก็ไมใชวาวิเศษวิโส เขาเรียกวาเสื่อทำดวยตนคลา ตนกก อะไรนั่นแหละ ปกษใตเขาเรียกวา ตนกระจูด มันมีเยอะแยะ เขาไปถอนมาทำเปน เสื่อปูนั่งก็ผืนนั่นแหละ ปูนอนก็ไอผืนนั่นแหละ หมอนมีสักใบก็ใชจนกระทั่งวา ขาดทะลุปรุปะก็หนุนกันไดเรียบรอย นอนเปนปกติ มีความสุขสบาย แลวก็ ไมคอยมีเหตุการณทะเลาะเบาะแวงกัน ในระหวางคนที่อยูใกล ๆ 10 วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง

พรÐพรËมมัง¤ลา¨ารย์ (»˜ÞÞานันทÀิก¢ุ)

¨Ôµ´Õà¾ÃÒÐÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁ´Õ เขายิ้มเขาหากัน มีอะไรก็แบงกันกินกันใช สุขภาพจิตเปนปกติ ไมตองไปโรงพยาบาล ไมเปนโรคประสาท หรือไมตองไปทำอะไรในเรื่องเกี่ยวกับ จิตใจ นอกจากไปวัดเทานั้นเอง ไปวัดตามเทศกาลงานสงกรานต งานเขาพรรษา ทำบุญเดือนสิบ มีงานบวชนาค มีงานศพ เขาก็ไปวัดกันไปทำบุญสุนทาน

¼ÙŒ ãËÞ‹¡çä» àÃÒà´ç¡ æ ¡ç仡ѹ ä»à·ÕèÂÇÇÔè§àÅ‹¹µÒÁºÃÔàdzÇÑ´ä» µÒÁàÃ×èͧµÒÁÃÒÇ à¢Ò仡ѹã¹Ãٻ͋ҧ¹Ñé¹ ÊÀÒ¾¨Ôµã¨à»š¹»¡µÔ ¹Ò¹ æ ¨Ð¾º¤¹·Õè໚¹âä¨ÔµÊÑ¡¤¹Ë¹Öè§ ¹Í¡¹Ñ鹡çäÁ‹¤‹Í¨Ðä´Œ¾ºÁÒ¡¹Ñ¡ ä»ÇÑ´à¾×è;Ѳ¹Ò¨Ôµ¡Ñ¹¹ÐËÅÒ¹

อันนี้ก็เปนเรื่องที่นาคิดวาความเจริญมันใหอะไรแกเราบาง แตวา เราจะอยูอยางคนไมเจริญก็ไมได มนุษยเรามันตองมีการพัฒนากาวหนา ในทางวัตถุเรื่อย ๆ ไป ถาไมมีการกาวหนา เขาเรียกวา “ไม่เจริญงอกงาม” เพราะฉะนั้น มันจึงตองมีการทำใหเจริญขึ้นตามฐานะ สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์

วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง 11

¢¨Ñ´»˜ÞËÒ ¹Ó¾Òã¨äÃŒ·Ø¡¢ ·ÓÍÐäáçÍ‹ÒãËŒ ã¨à»š¹·Ø¡¢

ᵋNjҡÒ÷ÓÍÐäÃãËŒà¨ÃÔÞáÅŒÇ áŌǤÇÒÁà¨ÃÔÞ¹Ñé¹ ºÑ蹷͹ÊØ¢ÀÒ¾¢Í§àÃÒ㹨Ե㨠¤ÇÒÁà¨ÃÔÞ¹Ñé¹ ¡ç໚¹¤ÇÒÁà¨ÃÔÞ·Õè໚¹¾ÔÉ໚¹ÀÑÂ

ความเจริญทุกแงทุกมุม ไมควรจะทำใหเราตองเปนทุกข ไมควร จะทำใหเราตองเดือดเนื้อรอนใจ ไอเราจะไมเดือดเนื้อรอนใจนั้นจะทำอยางไร นี่แหละเปนปญหา ที่สำคัญที่เราควรจะเอามาศึกษา คือวาเรามีอะไร เราอยูกับอะไร เราไปในที่ใด ไมวาเราจะทำอะไรอยูก็ตาม หลักสำคัญมีอยูวา อยาใหมันเกิดความทุกข ความเดือดรอนใจ มีก็อยาใหเปนทุกข ทำอะไรก็อยาใหมีความทุกข ความ เดือดรอนใจ สมาคมติดตอกับใครก็อยาใหตองเกิดปญหา เกิดความทุกข ความเดือดรอนใจ อันนี้เปนเรื่องที่ทำไดหรือไม ãËŒËÁ´

â¹·Ôé§

12 วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง

พรÐพรËมมัง¤ลา¨ารย์ (»˜ÞÞานันทÀิก¢ุ)

ÊØ¢ËÃ×Í·Ø¡¢ ÍÂÙ‹·ÕèàÃÒÊÌҧ อาตมาก็อยากจะตอบวาเปนเรื่องทำได ไมใชเปนเรื่องเหลือวิสัย เพราะอะไร ๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตของเรานั้น เปนเรื่องที่เราทำมันขึ้นทั้งนั้น เราสรางมันขึ้นทั้งนั้นแหละ ความสุขเราก็สร้างมันขึ้นมา ความทุกข์เราก็สร้าง มันขึ้นมา ÊÌҧÊآ䴌 ¡çÊÌҧ·Ø¡¢ ä´Œ

àÅ×Í¡¢ŒÒ§ä˹´Õ

àÅ×Í¡©Ñ¹

àÅ×Í¡©Ñ¹

ถาเราสรางความสุข ก็เรียกวา ·Ø¡¢ เราทำดวยความฉลาด ÊØ¢ มีความเขาใจในเรื่องนั้นถูกตอง แลวเราก็ทำมันถูกตอง แลวเราก็ทำมันใหเปนความสุข ความสบายใจ แตถาเราไมเขาใจในเรื่องนั้นถูกตอง เราทำดวยอำนาจความหลงผิด ความเขาใจผิด ความเขาใจผิดก็เกิดเปนปญหา คือความทุกขความเดือดรอน แลวก็เมื่อมีความทุกขความเดือดรอนใจเกิดขึ้นแลว ไมสามารถแกไขปญหา นั้นได ทำไมจึงแกไมได ก็เพราะวาเราไมศึกษาใหละเอียดถึงเรื่องอะไร ๆ ที่ เกิดขึ้นในจิตใจของเรา สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์

วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง 13

Ê¡Ñ´ÍÒÃÁ³ ¤×ÍÂÒÃÑ¡ÉÒ¨Ôµ พูดอีกอยางหนึ่งวา ไมไดมองดูตัวเอง ใหชัดเจนในเรื่องนั้น ๆ มีความคิดเดือดรอนใจก็แกทางวัตถุ ดวยวิธีการตาง ๆ หรือมิฉะนั้น ก็ใชยาประเภทตาง ๆ เปนเครื่องระงับ ยานั้นมันเปนเครื่องระงับทางรางกาย คือเมื่อเรารับประทานยาเขาไปแลว ก็นอนหลับไป เวลานอนหลับนั้นเราไมไดคิดอะไร แตวาเวลาตื่นขึ้นมามันอาจ จะคิดอีกก็ได เพราะฤทธิ์ยามันหมดเสียแลว ยามันชวยใหเราหลับลงไป เทานั้นเอง เมื่อตื่นขึ้นมาอารมณนั้นมันก็วิ่งเขามาหาเรา เราก็เก็บอารมณนั้น มาคิดมานึกตอไป ความทุกขในรูปเกามันก็กลับมาหาเราตอไป จึงกลาวได วายานั้นชวยไดนิดไดหนอย ไมไดชวยใหมากมายอะไรนัก

ÊÔ觷Õè¨Ðª‹ÇÂàÃÒä´ŒÁÒ¡¹Ñ鹡ç¤×Í ¡ÒÃÊ¡Ñ´ÍÒÃÁ³ ·Õè¨Ð·ÓãËŒàÃÒà¡Ô´ ¤ÇÒÁ·Ø¡¢ ¤ÇÒÁà´×ʹÌ͹ àÃÒÊ¡Ñ´ÁѹàÊÕ Í‹ÒãËŒÁѹà¡Ô´¢Öé¹ ã¹¨Ôµã¨¢Í§àÃÒ ¹Ñè¹áËÅÐ໚¹ÂÒÇÔàÈÉ à»š¹ÂÒ·Õè¨Ðª‹Ç·Ñ駻‡Í§¡Ñ¹ ·Ñé§á¡Œ ä¢ãËŒªÕÇÔµ¢Í§àÃÒÁÕÊØ¢ÀÒ¾¨Ôµ ໚¹àÃ×èͧ»¡µÔµ‹Íä» 14 วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง

ÊÕ·¹ä´Œ

พรÐพรËมมัง¤ลา¨ารย์ (»˜ÞÞานันทÀิก¢ุ)

¨Ñº¢âÁ·ҧ¨Ôµ ในเรื่องอยางนี้เราจะตองศึกษา แลวก็กระทำการแกไข ทีนี้ในการ ศึกษานั้น ก็ตองรูกรรมวิธีของเรื่องปญหาที่เกิดขึ้นในเรื่องจิตใจ คือใหรูวามัน เกิดขึ้นมาอยางไร มาตามทางไหนแลวเราก็มีประตูสำหรับคนเขา-ออก แลว ตอมาก็มีขโมยนี่มันเขามาทางไหน เขามาลักของของเราไปอยางไร

¶ŒÒàÃÒÃÙÇŒ ‹ÒÁѹࢌÒÁҷҧ㴨ÐÍØ´·Ò§¹Ñé¹àÊÕ » ´äÁ‹ ãËŒ¢âÁÂࢌÒÁÒ·Ò§¹Ñé¹µ‹Íä» ËÃ×ÍÁԩйÑé¹àÃÒ¡çä»Ê¡Ñ´¡Ñé¹ ¤Í¨ŒÍ§·ØºËÑÇÁѹ ¾ÍÁѹâ¼Å‹ËÑÇࢌÒÁÒ¡çºØ¡ÁѹࢌÒä»àÅ Í‹ҧ¹Õé¢âÁÂÁѹ¡çäÁ‹à¢ŒÒÁÒºŒÒ¹àÃÒ à¾ÃÒÐàÃÒÃÙ·Œ Ò§¢âÁ©ѹ㴠อารมณตาง ๆ ที่เกิดขึ้นนี้ก็เหมือนกัน มันเกิดขึ้นที่ความคิดของเรา หรือที่เรียกวาเกิดที่จิตของเรานั่นแหละ จิตนั่นก็คือความคิดนั่นเองแหละ ปรากฏใหเราเห็นในรูปความคิดตาง ๆ อยูตลอดเวลา ¿‚œ...

¤Ã Í¡

¢âÁÂÁѹࢌÒÁÒ ã¹ã¨áÅŒÇ à¼ÅÍà» ´»ÃеÙäÇŒ àÊÃç¨àÃÒÍ‹Ð´Ô สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์

วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง 15

¡Ó˹´Ãٌ䴌 ¡ç¤ÅÒ»˜ÞËÒ ความคิดมันจะเกิดขึ้นก็เพราะวา มีสิ่งกระทบทำใหเกิดความคิด อยางนั้นขึ้นมา เชน รูปผานตาเขามา เสียงผานหูเขา กลิ่นผานประสาททางจมูก รสผานประสาททางลิ้น สิ่งสัมผัสตาง ๆ ถูกตองประสาทกายสัมผัส แลวจิต รับรูในเรื่องอยางนั้น ตรงนี้แหละสำคัญนัก อาจจะรับรูในเรื่องเสียเปรียบ อาจจะรับรู ในเรื่องไดเปรียบก็ได

¶ŒÒàÃÒÃѺÃÙŒ ã¹àÃ×èͧ·Õè äÁ‹ ãËŒàÊÕÂà»ÃÕÂºÇ‹Ò “ÊÔ觹Ñé¹Áѹ¤×ÍÍÐäÔ “Áѹ¨Ðà¡Ô´ÍÐäâÖé¹á¡‹àÃÒ” ËÃ×ÍàÃÒÃѺÃÙÇŒ ‹Ò “·ÓäÁµŒÍ§à¡Ô´Í‹ҧ¹Ñé¹¢Öé¹ã¹ã¨” “·ÓäÁ¨Ö§ä´Œà¡ÅÕ´ÊÔ觹Ñé¹” “·ÓäÁ¨Ö§ä´ŒÃÑ¡ÊÔ觹Ñé¹”

·ÓäÁàÃÒ¶Ö§à¡ÅÕ´˹Í

อันนี้เปนเรื่องที่เราจะตองคอยกำหนด วาทำไมเราจึงเกลียด ทำไมเรา จึงรัก หรือวาทำไมเราจึงชอบใจ ทำไมเราจึงไมชอบใจในเรื่องนั้น ๆ ปกติคนเราก็มักจะไมคิดในเรื่องอยางนั้น ถาเกลียดก็ผานพนไป ถารักก็ผานพนไป หรือบางทีมันก็ฉายซ้ำอยูในใจของเราเกลียดแลวเกลียดอีก อยูอยางนั้นแหละ ·‹Ò¹·Õµ è ÍŒ §¡ÒÃ˹ѧÊ×ÍÊÇ´Á¹µ

ÊÓËÃѺÊÇ´ä´Œ·Ø¡àÇÅÒ ÊÇ´¡‹Í¹¹Í¹ »‡Í§¡Ñ¹ÀÑ ÃÑ¡ÉÒâä àÊÃÔÁÅÒÀá¡Œ¡ÃÃÁ ¡ÃسҵԴµ‹Í Êӹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ 02-872-8228, 02-872-9191

16 วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง

พรÐพรËมมัง¤ลา¨ารย์ (»˜ÞÞานันทÀิก¢ุ)

äÁ‹¾Ô¨ÒÃ³Ò ¾ÒãËŒà¡Ô´ªÍº-ªÑ§ ถาหากวาไมมีอารมณใดกระทบก็ไมมี แตถามีอารมณใดมากระทบ เขา ความเกลียดตัวนั้นก็เกิดขึ้นมาทันที เชน เราไมชอบคนคนหนึ่ง ถาคน คนนั้นไมเดินใหเราเห็นดวยตา ไมมีใครเอยชื่อใหเราไดยินดวยหู หรือไมมี อะไรเปนสื่อที่จะใหนึกถึงบุคคลนั้น ความเกลียดนั้นก็ไมเกิดขึ้นในใจของเรา

ᵋ¶ŒÒËÒ¡Ç‹ÒàÃÒä´ŒàËç¹à¢Òà´Ô¹ÁÒ àÃÒ¡çÃÇÙŒ ‹Ò໚¹¤¹¤¹¹Ñé¹ ÍÒÃÁ³ ÁÒ¡ÁÒÂࢌÒÁÒ¡Ãзºã¨ ·ÓãËŒà¡Ô´¤ÇÒÁÃÙŒÊÖ¡ºÍºªéÓ ¤ÇÒÁà¡ÅÕ´¡çâ¼Å‹Áҷѹ·Õ ËÃ×Íã¤ÃÁÒà͋ª×èͤ¹¹Ñé¹ àª‹¹ ¾Ù´ªÁàªÂ¤¹¤¹¹Ñé¹ à¢Ò´ÕÍ‹ҧ¹Ñé¹ ÍÒÃÁ³ à¡ÅÕ´à¡Ô´¢Ö鹷ѹ·Õ áÅŒÇÍÒÃÁ³ Áѹ¤ŒÒ§ÍÂÙ‹Í‹ҧ¹Ñé¹ Áѹ¨Ð´ÕÍÐäà ÁѹäÁ‹ ä´Œ¤ÇÒÁËÃÍ¡ Áѹà¡Ô´¢Öé¹ÁÒã¹Ãٻ͋ҧ¹Ñé¹ Íѹ¹ÕéàÃÕ¡NjÒÊÔ觷ÕèàÃÒà¡ÅÕ´Áѹâ¼Å‹¢Öé¹ÁÒ àÁ×èÍÁÕàÃ×èͧ¢Öé¹ÁÒ¡Ãзº เรื่องที่เรารักนั้นก็เหมือนกัน ถาเราไดเห็นคนนั้นเขา ไดยินเสียงเขา เราก็เกิดความรัก หรือใครมาเอยชื่อคนนั้น เราก็เกิดความรูสึกคิดถึงคนนั้น ขึ้นมา อันนี้มันเกิดขึ้นมาบอย ๆ ในใจของเรา แตเมื่อเกิดแลวเราก็มัก จะปลอยผาน ๆ พนไป ไมไดเอามาวิเคราะหวิจารณในเรื่องนั้นวา ทำไมเรา จึงเกลียดคนนั้น ทำไมเราจึงเกลียดสิ่งนั้น ทำไมเราจึงรักสิ่งนี้ ทำไมจึงเปน อยางนั้นกับสิ่งนั้น ทำไมจึงเปนอยางนั้นกับสิ่งนี้ สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์

วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง 17

äÁ‹ÃÙŒ¨ÃÔ§¨Ñ§ ¨Ö§¶Ù¡¼ÕËÅÍ¡ เราไมคอยจะไดพิจารณาในเรื่องอยางนี้ เพราะไมไดพิจารณานั่นแหละ จึงไมรูจักสิ่งนั้นตามที่มันเปนจริง จิตใจเราจึงถูกมันหลอกใหทำอยางนั้น ทำอยางนี้ตลอดเวลา เรียกวามันเปนผีประเภทหนึ่งละที่มันมาหลอกเรา ไมใช ผีในปาชา ไมใชผีที่คนกลัวตามความเขาใจ ¹ÒÂÇ‹Ò¼ÕÁÕ¨ÃÔ§»†Ð

äÁ‹ÁÕÁÑé§

 ŒÍ§à¤ ÅÐ µ ç ¡ Õ Á ¶ŒÒ ºŒÒ§áË àËç¹

§

Ñ¹ä ¼Õ¾¹

ç´Ù«Ð ¡  ¤ äÁ‹à ¹Ñè¹ä§

äà ¼ÕÍÐ ç¹ÁÕàÅ äÁ‹àË

Ë¡ÊÕèàÍÕèÂÇ à¨ŒÒÁ×Í¡Ô¹àÃÕº

ËÁ´_Ù´àÅÂàÃÒ

อารมณอยางนั้นเราเรียกวาเปนผีชนิดหนึ่ง ที่มันคอยหลอกหลอนเรา อยูตลอดเวลา คลาย ๆ กับคนติดของเสพติด เชน ติดเฮโรอีนนี้เปนตน ไปรักษาที่ใดก็ตามเถอะ หยุดแลวแตวามันก็มาหลอกเอาบอย ๆ ทำใหนึกถึง สิ่งนั้นวาเราเคยดื่มแลว บางทีมันก็อยากแรงขึ้นมาอยากจะไปสูบไปดื่ม ถา กำลังความอดทนไมมีเพียงพอ เราก็ตองไปตามความรูสึกนั้น คือไปดื่มไปกิน ไปสูบสิ่งนั้นเขาแลวก็พายแพมันตอไป 18 วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง

พรÐพรËมมัง¤ลา¨ารย์ (»˜ÞÞานันทÀิก¢ุ)

㪌»˜ÞÞÒá¡Œ»˜ÞËÒ¼ÕËÅÍ¡ แตถาเรามาวิเคราะหวิจัยในเรื่องอยางนั้นเสียบาง พอมันเกิดขึ้นแลว มันดับไปแลวละ แตเอามาคิดดูวาทำไมจึงเกิดขึ้น มันเกิดขึ้นเพราะอะไร แลว เมื่อมันเกิดขึ้นแลวทำใจของเราใหเปนอยางไร มันรอนใจหรือวาเย็นใจ วุนวาย หรือวามีความสงบเกิดขึ้นในใจของเรา เราเอามานั่งวิเคราะหวิจัย §Ç´ ¹ 10õ ÕéÁÒá¹ ‹

Í‹ÒÁÒËÅÍ¡¡Ñ¹«ÐãËŒÂÒ¡ àÃÒ㪌»˜ÞÞÒ½ƒ¡½¹ÊÁÒ¸Ô ¡Ñ¹¼ÕËÅÍ¡áÅŒÇ ºØÞ 10 ÈÕÅ õ ÎÒ ÎÒ

การนั่งวิเคราะหวิจัยในเรื่องอะไรตาง ๆ เกี่ยวกับปญหาชีวิตนี่แหละ เรียกวาเปนการเจริญวิปสสนาที่ควรทำ เพราะเราอาจจะทำไดทุกโอกาสทุกเวลา อยูที่บานหรืออยูที่ใด ๆ ที่มันไมมีอะไรรบกวนจิตใจ เราก็ยกเรื่องอยางนั้น ขึ้นมาพิจารณา พิจารณาแลวก็แยกวิเคราะหออกไปใหเห็นวาสิ่งนั้นมันคืออะไร มันมีเนื้อแทที่ตรงไหนบาง นารักนาชมเปนประการใด นาเกลียดนาชังอยางไร แลวเมื่อไรเกิดสิ่งนั้นขึ้นในใจแลวมีอะไรเกิดขึ้นตามมา มานั่งพิจารณาแยกแยะ ออกไป สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์

วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง 19

¨ÔµÂ‹ÍÁ໚¹ä· àÁ×èÍࢌÒ㨻˜ÞËÒ ขณะที่เราใชปญญาพิจารณาเรื่องนั้น ความคิดอันไมดีมันก็หายไป แลว เพราะวาเราเปลี่ยนความคิด พอเราคิดวิเคราะหวิจัย ความคิดไมดีมันก็ หยุดไป หายไปจากใจของเรา มันหมดหายไปชั่วครูชั่วยาม

àÁ×èÍàÃÒÂѧäÁ‹ÃªÙŒ Ñ´µÒÁÊÀÒ¾·Õè໚¹¨ÃÔ§ Áѹ¡ç¨ÐÇÔè§ÁÒµŒÁÁÒËÅÍ¡àÃÒä´ŒÍÕ¡ã¹ÀÒÂËÅѧ ᵋ¶ŒÒàÃÒ¡¢Öé¹ÁÒÇÔà¤ÃÒÐË Í‹ҧÅÐàÍÕ´ ¨¹¡ÃзÑè§ÁͧàËç¹Ç‹Ò äÁ‹ÁÕÍÐä÷Õè໚¹ÊÒÃÐ äÁ‹ÁÕÍÐä÷ÕèàÃÕ¡NjҨÓ໚¹á¡‹àÃÒ·Õè¨Ð·ÓàÃ×èͧ¹Ñ鹨еŒÍ§·ÓÍ‹ҧ¹Ñé¹ ÁͧàË繪Ѵਹ¢Öé¹ÁÒàÃÒ¡çÇҧŧä»ä´Œ ¨ÔµÁѹµ¡Å§ä»¨Ò¡ÊÔ觹Ñé¹ ¾Œ¹ä»¨Ò¡ÊÔ觹Ñé¹ àÃÕ¡NjÒ໚¹ä·á¡‹µÑÇ¢Öé¹Áҷѹ·Õ äÁ‹µŒÍ§à»š¹·ÒʢͧÊÔ觹Ñé¹µ‹Íä» à¡Ô´

àà¡‹

à¨çº

µÒÂ

20 วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง

ËÒÊÒÃÐ ¨Ò¡Ã‹Ò§¡ÒÂäÁ‹ä´Œ ¨Ôµà·‹Ò¹Ñé¹ÊÓ¤ÑÞ

พรÐพรËมมัง¤ลา¨ารย์ (»˜ÞÞานันทÀิก¢ุ)

¾Ô¨ÒóÒËÅÒÂ æ ¤ÃÑé§ àÁ×èÍÂѧäÁ‹à¢ŒÒ㨠ในขณะใดที่จิตเราหลุดพนจากเครื่องผูกมัดในสิ่งเหลานั้น นั่นแหละ เปนความสุขของชีวิตของเราอยางแทจริง เราจะรูสึกวาใจเบา ใจโปรง ใจสงบ ขึ้นมา ขณะที่ใจเบาใจสงบนั้น มันเปนความสุขที่บอกไมได คือพูดพรรณนา ไมถูกวามันเปนความสุขอยางไร ผูใดไดสัมผัสกับความสุขแบบนั้นดวยตนเอง จึงจะมีความเขาใจ ในเรื่องนั้นถูกตอง แตถายังไมประสบดวยตนเอง ก็ใหเอาหลักการนี้แหละ ไปพิจารณาบอย ๆ เมื่อเรื่องอะไรเกิดขึ้นแลวมันหยุดไปแลว เราอยาใหมันหยุดเฉยตาม ธรรมชาติ แตเรายกเอามาพิจารณาไตรตรองเรื่องนั้น โดยละเอียดอีกทีหนึ่ง จะทำใหเราเขาใจสิ่งนั้นมากยิ่งขึ้น จะไดรูวาสิ่งนั้นมันประกอบขึ้นดวยอะไร มันมาอยางไร มันไปอยางไรชัดเจนแจมแจง จิตใจจะสงบขึ้นไดเพราะทำ อยางนี้ อันนี้เปนเรื่องที่ควรจะกระทำไดทุกโอกาส เมื่อมีอารมณอันใดเกิดขึ้น นี่ประการหนึ่ง à¡Ô´

àà¡‹

à¨çº

µÒÂ

໚¹¢Í§¸ÃÃÁ´Ò µŒÍ§ËÁÑè¹¾Ô¨ÒóҺ‹Í æ

ÊµÔ สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์

ÊÁÒ¸Ô

วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง 21

ÇÔ¸Õ´ÙáÅสØ¢ภาพ¨Ôµ สำËรับคนàกÉÕ³ ÇÑÂà¡ÉÕ³ ¤×Í ¼ÙŒÁÕÍÔÊÃÐ ทีนี้อีกประการหนึ่งนอกจากอยางนี้แลว การปฏิบัติงานในหนาที่ประจำวันของเรา เราบางคนยังอยูในขณะงาน เรียกวายังทำงาน อยูเปนประจำ ตั้งแตวันจันทรถึงวันศุกร วันเสารอาทิตยก็หยุดพัก แตวาบางทานนั้นไดรับบำนาญแลว ปลดจากการปฏิบัติหนาที่ เรียกวาเขาปลดปลอย เราแลว เขาปลดแอกออกจากคอแลว เราก็เปนอิสระ แกตัวแลว จะมาวัดมาวาก็ไมมีความกังวลหวงใย จะทำอะไร ก็ทำไดสบายใจ ตามฐานะของผูที่เสวยผลของงานที่ตนไดกระทำไว เชน เรา เปนขาราชการบำนาญ ก็เพราะวาไดปฏิบัติงานดีมาตลอดเวลา ไมมีความผิด ความเสียหาย เราเกษียณอายุหรือเราลาออก ทางราชการก็ใหรางวัลเรียกวา เบี้ย บำนาญ เพื่อจะไดกินไดใชไปจนกวาจะหมดลมหายใจ ถาเราไดปลดปลอยตนออกอยางนี้แลว เราก็รูสึกวา โลกมันโปรงขึ้น หนอย ครั้นจะไปทำอะไรอีกก็ไดเรียกวา ไมมีขอผูกมัด ทำโดยไมมีขอผูกมัด แตวาเราทำตามสมัครใจทำเมื่อมีเวลาที่พอจะทำได แลวก็ไมหนักอกหนักใจ เกินไป ไมถือวาเปนภาระที่ผูกมัดมากเกินไป ตามประสาของคนแก 22 วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง

พรÐพรËมมัง¤ลา¨ารย์ (»˜ÞÞานันทÀิก¢ุ)

à«ÍþԹ·Ã¹Ò¶ ¼ÙŒÊÌҧ»ÃÐ⪹ ã¹ÇѪÃÒ เราก็ทำได แลวก็ดีดวย เราจะใชเวลาวางใหเปนประโยชน จะไดใช ความรูความสามารถที่เรามีนั้น ถายทอดใหรุนนองตอไป เขาจะไดรับความ สามารถจากเรา แลวก็เอาไปใชใหเปนประโยชนตอไป อันนี้นับวาเปนเรื่องที่ประเสริฐ เหมือนกับคนหนึ่งในอินเดียที่เรา เรียกวา เซอรพินทรนาถ ฐากุร์ ทานเปนนักปราชญ นักเขียน นักปรัชญา เคยไดรับรางวัลโนเบล สาขาวรรณกรรม เพราะแตงบทเพลงชื่อ คีตาญชลี เปนบทเพลงที่เตือนจิตสะกิดใจชาวโลก ใหมีความรักกัน ใหหันหนา เขาหากัน ใหสงเสริมสิ่งที่เปนความสงบในสังคม แตงเปนภาษาเบงคอลีน ตอมาก็แปลเปนภาษาอังกฤษ คนเขาอานแลวเขาชอบใจก็เอาไปเสนอกรรมการ รางวัลโนเบล แลวก็ไดรับรางวัล นับวาเปนชาวเอเชียคนแรกที่ไดรับรางวัล ชนิดนี้ในสาขาวรรณกรรมดวย

·‹Ò¹¼ÙŒ¹ÕéàÁ×èÍÍÒÂØÁÒ¡áÅŒÇ ·‹Ò¹¡çÍÂÒ¡ä»ËÒ¤ÇÒÁʧº µÒÁÍÒøÃÃÁ¢Í§ÍÔ¹à´ÕÂà¢Ò à¾ÃÒФ¹ÍÔ¹à´Õ¾Íá¡‹ªÃÒ¡çàËÁ×͹¡ÑºàÃÒ à¢ŒÒÇѴࢌÒÇҡѹËÒ¤ÇÒÁʧºã¨ ÊÇ´Á¹µ ÀÒǹҹ֡¶Ö§¾Ãж֧਌ҵÅÍ´àÇÅÒ ทานผูนี้บานชองอยูในเมืองใหญแออัดยัดเยียด อึกทึกครึกโครม อยูตลอดเวลา แตทั้ง ๆ ที่อยูในเมืองที่แออัดยัดเยียด ทานสามารถที่จะเขียน หนังสือที่ซาบซึ้ง ทำใหชาวโลกอานแลวเกิดความสบายใจ ทานไมไดไปนั่ง เขียนในปา เขียนในที่อึกทึกครึกโครม สำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์

วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง 23

แตวาตอมาเมื่ออายุมากเขา ก็นึกวาเราควรจะไปอยูในที่สงบเสียบาง ก็เลยออกจากเมืองใหญหางไปรอยไมล ไปไดที่แหงหนึ่งเขาเรียกวา ศานตินิเกตัน ศานตินิเกตัน นี้เปนชื่อของบานนั้น เปนที่เปนปาเล็ก ๆ นอย ๆ ราคา ถูก ๆ ทานก็ไปซื้อไว ประมาณพันเอเคอร เอเคอรหนึ่งสองไรครึ่ง ก็ไมใช เล็กนอย แลวก็ไปปลูกอาศรมอยูในหมูไม ชั้นแรกก็ไปอยูผูเดียวกับคนใช มี เพื่อนฝูงมิตรสหายไปเยี่ยม ไปเยี่ยมแลวก็วาเออมาอยูนี่สบายดี ขอมาอยูดวย คนเถอะ ทานก็ไมขัดของ แลวก็คนแก ๆ ที่มีความรูไปอยูกันมากคน อยูกันมากคนก็นึกวา เออเรานี่รูมาก มีความรูหลายแผนกหลายสาขา แลวก็มานั่งกันอยูเฉย ๆ จิตใจ ก็สงบสบายแลว แตวาเราควรจะเอาความรูนี้ไปใสหัวเด็กไว เพราะไมเทาใด เราจะตาย ความรูมันจะหายไปกับเราเสียดวย เพราะฉะนั้น เอาความรูนี้ถายทอดใหเด็ก ๆ แตวาทำอยางชนิดไมมี พันธะ ไมมีขอผูกมัด คือทำตามสบาย ๆ จึงไดเปดรับเด็กเอามานั่งสอนกัน ตามใตตนไมแบบฤษีสอนศิษย คือสอนกันใตตนไม ไมตองมีโรงเรียน ไมตอง มีอาคารใหญโตมโหฬารอะไรหรอก วากันใตตนไม

24 วางเป็น ก็เย็นใจ วางได้ สบายจัง

พรÐพรËมมัง¤ลา¨ารย์ (»˜ÞÞานันทÀิก¢ุ)