EnquĂŞte 2008/2009 Onderzoek naar het gebruik en bruikbaarheid van productdocumentatie, aangeboden door leveranciers van medisch hulpmiddelen.
‘De protocollen die we in dit ziekenhuis gebruiken komen tot stand na observatie van 10 procedures.’ Citaat uit een interview met een specialisme oudste.
LearningSupport.Enquête
Achtergrond
Omschrijving Learning Support heeft een onderzoek uitgevoerd naar het gebruik en bruikbaarheid van productdocumentatie die wordt aangeboden door leveranciers van medisch hulpmiddelen. Het onderzoek richt zich daarbij op het operatiekamerpersoneel en zoomt in op de bruikbaarheid van de documentatie tijdens de voorbereiding en uitvoering van een chirurgische ingreep. Voor dit onderzoek zijn, in 2008, 28 Nederlandse ziekenhuizen geselecteerd (perifeer en academisch). In elk ziekenhuis zijn 10 medewerkers benaderd mee te werken aan dit onderzoek.
Respons: 88 % Doelstelling Inzicht krijgen in de bruikbaarheid van productdocumentatie van medische hulpmiddelen voor operatiekamerpersoneel tijdens de voorbereiding en uitvoering van een chirurgische ingreep. Het onderzoek beperkt zicht tot de specialismen traumatologie, orthopedie en wervelkolomchirurgie.
Onderzoeksmethode Er is een schriftelijke enquête uitgevoerd om een representatieve steekproef van n= 247 werknemers op de operatiekamer. Om deze werknemers te bereiken is er direct (telefonisch) contact geweest tussen specialisme-oudsten van de geënquêteerde ziekenhuizen en Learning Support. Deze directe benadering heeft bijgedragen aan een hoge respons.
Gebruik en bruikbaarheid van productdocumentatie.
3
4
Gebruik en bruikbaarheid van productdocumentatie.
LearningSupport.EnquĂŞte
Deelnemende ziekenhuizen Overzicht deelnemende ziekenhuizen In onderstaand overzicht staan alle deelnemende ziekenhuis weergegeven. In totaal zijn 28 ziekenhuizen geselecteerd om deel te nemen aan het onderzoek. Dit aantal is 25 % van het totaal aantal ziekenhuizen in nederland.
Plaats
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Ziekenhuis
Plaats
Ziekenhuis
Plaats
21. 22. 12. Gorinchem Rivas Medizorg Almelo Twenteborg Ziekenhuis 23. 13. Groningen UMCG Groningen Amersfoort MMC 24. 14. Haarlem Amsterdam Vu medisch Centrum Kennemer Gasthuis 15. Heerlen Assen Wilhelmina ziekenhuis Atrium Medisch Centrum 25. 26. 16. Hoogeveen Ziekenhuis Bethesda Breda Amphia ziekenhuis 27. Den Bosch Jeroen Bosch Ziekenhuis 17. Hoorn Westfries gasthuis 28. 18. Leeuwarden MCL Leeuwarden Doetinchem Slingeland Ziekenhuis 19. Leiden Ede Gelderse Vallei LUMC Eindhoven Maxima Medisch centrum 20. Nijmegen UMC ST Radboud Alkmaar
Medisch Centrum Alkmaar 11. Emmen
Scheper Ziekenhuis
Ziekenhuis
Roosendaal Franciscus Ziekenhuis Rotterdam
Erasmus MC
Sittard
Maasland Ziekenhuis
Terneuzen
Ziekenhuis Zeeuws Vlaan-
Utrecht
deren
Veldhoven
UMC Utrecht
Weert
Maxima Medisch centrum
Zwolle
St Jans Gasthuis
Gebruik en bruikbaarheid van productdocumentatie.
5
Hoe bereidt u zich voor op een operatie?
6%
Overige bestaat uit:
7%
10%
11% 76% 90%
Handleiding van specialisme-oudste Coaching door sales consultant Brochure van de leverancier Overige
Eigen aantekeningen (geen ‘lokaal’ protocol beschikbaar) Internet
LearningSupport.EnquĂŞte
Resultaten
Hoe bereidt operatiekamerpersoneel zich voor op een chirurgische ingreep. De medische wereld staat niet stil, producenten hebben zich toegelegd op het ontwikkelen van geavanceerde systemen die een bijdrage leveren aan een sneller en beter herstel van de patiĂŤnt. Deze nieuwe ontwikkelingen van medische hulpmiddelen hebben een grote invloed op de manier van voorbereiden van operatiekamerpersoneel. Door het groeiend aanbod van de medische hulpmiddelen en de diverse inzet van operatiekamerpersoneel is het niet mogelijk routine op te bouwen. Tegelijkertijd wordt er vanuit ziekenhuizen druk uitgeoefend om een hogere productie te leveren. Door deze factoren ontstaat er een groeiende vraag van operatiekamerpersoneel naar mogelijkheden ter voorbereiding. Producenten van medische systemen voorzien het operatiekamerpersoneel van uitgebreide documentatie van de medische hulpmiddelen om aan deze vraag te gemoed te komen. Deze documentatie bevat zeer uitgebreid informatie over het volledige toepassingsgebied en is geschreven voor de opererend chirurg. Er is sprake van een kloof tussen het aanbod in documentatie en de praktische informatiebehoefte van het operatiekamerpersoneel. In de respons op het onderzoek komt naar voren dat deze kloof wordt overbrugd door de specialisme-oudste. De specialisme-oudste schrijft een eigen (lokaal) protocol dat voldoet aan de primaire vraag van het operatiekamerpersoneel. Dit protocol omvat voorbereidende werkzaamheden zoals; het te gebruiken instrumentarium en de methodiek voor toepassing van het medische systeem. Slechts een klein deel van het operatiekamerpersoneel gebruikt de documentatie van de producent tijdens de voorbereiding op een chirurgische ingreep. Ook coaching door de producent wordt slechts in enkele gevallen toegepast.
Gebruik en bruikbaarheid van productdocumentatie.
7
Heeft u de beschikking over documentatie?
Is de documentatie in het Nederlands?
4% 24%
96% 76%
Ja
Documentatie in een vreemde taal
Nee
Documentatie in de Nederlandse taal
LearningSupport.EnquĂŞte
Resultaten
Heeft het operatiekamerpersoneel beschikking over productdocumentatie. De keuze van een ziekenhuis voor medisch hulpmiddel is een weloverwogen beslissing. Het gekozen medisch hulpmiddel wordt over een periode van jaren toegepast in het ziekenhuis. Bij introductie van het gekozen medisch hulpmiddel wordt veelal het totale operatiekamerpersoneel door de leverancier uitgenodigd om in een opleidingscentrum kennis te maken met het hulpmiddel. Tijdens deze kennismaking wordt het operatiekamerpersoneel bekend gemaakt met het medisch hulpmiddel en, in de meeste gevallen, voorzien van productdocumentatie. Daarnaast heeft de specialisme-oudste direct contact met de producent en kan wanneer nodig productdocumentatie bestellen.
Is de productdocumentatie in het Nederlands opgesteld. Veel producenten van medische hulpmiddelen zijn gehuisvest in landen waar Engels en Duits de voertaal is. De aangeboden product literatuur is in veel gevallen dan ook geschreven in de Engelse en Duitse taal. Voor operatiekamerpersoneel betekend dit dat zij zich moeten voorbereiden met productdocumentatie opgesteld in een vreemde taal. Slechts 25% van het operatiekamerpersoneel wordt door de producten voorzien van productdocumentatie in de Nederlandse taal. Het operatiekamer personeel geeft in de respons aan dat zij de Engelse taal machtig zijn maar dat medisch taalgebruik in een vreemde taal vaak verkeerd wordt geĂŻnterpreteerd waardoor methodiek niet begrepen wordt.
Gebruik en bruikbaarheid van productdocumentatie.
9
Vindt u dat de documentatie voor de medisch specialist is geschreven?
39% 69%
Ja Nee
LearningSupport.Enquête
Resultaten
Aangeboden productdocumentatie voor de specialist. Uit de respons blijkt dat zowel operatiekamerpersoneel als de medische specialisten worden voorzien van dezelfde uitgebreide productdocumentatie. De informatiebehoefte van deze twee groepen is echter niet gelijk. Enerzijds vereist de informatievoorziening aan de specialist diepgang terwijl anderzijds de informatie voor het operatiekamerpersoneel vooral overzichtelijke methodische opbouw behoeft. Het is voor de leverancier daarmee onmogelijk om in de wensen van beide doelgroepen te voorzien indien een en dezelfde productdocumentatie wordt aangeboden. Een ruime meerderheid van de respondenten geeft aan dat de aangeboden productdocumentatie voor de medisch specialist is geschreven. Het is voor het operatiekamerpersoneel vrijwel niet mogelijk om vanuit deze uitgebreide productdocumentatie de juiste informatie te filteren voor de praktische toepassing van het medisch hulpmiddel. Om toch aan de vraag van operatiekamerpersoneel te kunnen voldoen heeft elk ziekenhuis een specialisme-oudste. De specialisme-oudste heeft als taak zich te verdiepen in de medische hulpmiddelen en de praktische toepassing te omschrijven in een ‘lokaal’ protocol. Dit protocol wordt door het operatiekamerpersoneel gebruikt ter voorbereiding op en tijdens het uitvoeren van een chirurgische ingreep. Er is geen controle van leveranciers of andere instanties op de correctheid van deze protocollen. Uit de interviews met enkele specialisme-oudsten komt naar voren dat de inhoud van het protocol tot stand komt na observatie van gemiddeld 10 chirurgische ingrepen. De product-documentatie van de leverancier wordt daarbij gebruikt als richtlijn van het protocol en de praktische toepassing komt veelal voort uit eigen ervaring en inzicht. Na inzage van diverse protocollen blijkt dat de methodieken op verschillende manieren kunnen worden geïnterpreteerd en dat in omschrijvingen soms cruciale informatie ontbreekt. Hiermee komt de uniforme werkwijze van het medische hulpmiddel in gevaar.
Gebruik en bruikbaarheid van productdocumentatie.
11
Biedt de documentatie voldoende praktijk informatie?
Bent u gebaat bij een specifieke documentatie? 5%
49% 51% 95%
Nee, niet genoeg informatie.
Ja
Ja, genoeg informatie
Nee
LearningSupport.EnquĂŞte
Resultaten
Biedt de productdocumentatie voldoende praktijk informatie. Het is van belang dat het operatiekamerpersoneel kennis heeft van de methodiek van de chirurgische ingreep en weet welke instrumenten benodigd zijn. In de respons van de enquĂŞte komt naar voren dat operatiekamerpersoneel moeite heeft deze informatie te vinden in de productdocumentatie aangeboden door de leverancier. Hierdoor is het operatiekamerpersoneel niet zelfverzekerd tijdens de chirurgische ingreep en vergroot de kans op verkeerde toepassing van het medisch hulpmiddel.
Is operatiekamerpersoneel gebaat bij een specifiek voor hen ontwikkelde productdocumentatie in de Nederlandse taal. In voorgaande vragen hebben de respondenten duidelijk gemaakt dat het operatiekamerpersoneel niet de beschikking heeft over productdocumentatie, toegespitst op de praktische toepassing van medische hulpmiddelen, in de Nederlandse taal. Het is daarmee duidelijk dat de huidige productdocumentatie voor het operatiekamerpersoneel niet meer voldoet aan de huidige wensen binnen de Nederlandse ziekenhuizen.
Gebruik en bruikbaarheid van productdocumentatie.
13
‘Trauma ingrepen zijn vaak acuut, dus de voorbereiding is kort, een uitgebreide brochure is hierdoor in de praktijk niet toepasbaar.’ Citaat uit een interview met een specialisme oudste.
LearningSupport.Enquête
Conclusie
• Uit dit onderzoek blijkt dat het operatiekamerpersoneel vindt dat de productdocumentatie van leveranciers van medische hulpmiddelen geschreven is voor medisch specialisten en daardoor minder geschikt voor de praktische toepassing. • Het operatiekamerpersoneel geeft aan dat productdocumentatie in een vreemde taal de kans vergroot dat deze verkeerd wordt geïnterpreteerd en methodiek niet begrepen wordt. • 49% van het operatiekamerpersoneel geeft aan dat de huidige productdocumentatie niet genoeg praktische informatie biedt. Waardoor er is vaak gebruik gemaakt wordt van een ‘lokaal’ geschreven protocol. Er is echter geen controle van leveranciers of andere instanties op de correctheid van deze protocollen. • 95% van het operatiekamerpersoneel wenst de beschikking te hebben over productdocumentatie speciaal ontwikkeld voor praktische toepassing in de Nederlandse taal.
Gebruik en bruikbaarheid van productdocumentatie.
15
95% van het operatie-
kamerpersoneel wenst de beschikking te hebben over productdocumentatie speciaal ontwikkeld voor praktische toepassing in de Nederlandse taal.
LearningSupport.EnquĂŞte
Samenvatting
Informatievoorziening in de Nederlandse ziekenhuizen is steeds meer gebonden aan wet- en regelgeving waardoor de beschikbaarheid van Nederlandse productdocumentatie steeds noodzakelijker is. Het groeiende aantal medische hulpmiddelen vraagt om nieuwe manieren van kennisoverdracht. Tot op heden gebeurt dat door middel van training en coaching en uitgebreide, veelal in een vreemde taal geschreven, productdocumentatie door de leveranciers. Uit dit onderzoek blijkt dat de productdocumentatie van leveranciers van medische hulpmiddelen niet genoeg praktische informatie biedt aan operatiekamerpersoneel om zich voor te bereiden op een chirurgische ingreep. Productdocumentatie van de leveranciers is vaak opgesteld in een vreemde taal, in de meeste gevallen is dit in de Engelse of Duitse taal. Productdocumentatie in een vreemde taal vergroot de kans dat deze verkeerd wordt geĂŻnterpreteerd en methodiek niet begrepen wordt. Door het groeiend aanbod van de medische hulpmiddelen en de diversiteit van ingrepen is het voor operatiekamerpersoneel niet mogelijk routine op te bouwen. Het is van belang dat tijdens de korte voorbereidingstijd de methodiek van het medisch hulpmiddel ingezien kan worden. Om deze vraag naar betere informatievoorziening op te vangen is er in elk ziekenhuis in Nederland een specialisme-oudsten aangesteld. Deze persoon is verantwoordelijk voor een korte samenvatting of protocol geschreven voor de praktische toepassing van het medische hulpmiddel. Het is begrijpelijk dat elk ziekenhuis zijn eigen protocol schrijft, echter wordt dit protocol niet door de leverancier geaccordeerd en heeft de leverancier geen grip op de inhoud van het protocol. Hiermee komt de uniformiteit van informatie en methodiek van het medische hulpmiddel in gevaar. Waneer er gekeken wordt naar de uitkomsten van de vragen van deze enquĂŞte komt al snel naar voren dat operatiekamerpersoneel behoefte heeft aan productinformatie die geschreven is voor praktische toepassing. Hierin zal de methodische opbouw van het medisch hulpmiddel duidelijk naar voren moeten komen en geschreven moeten zijn in de Nederlandse taal.
Gebruik en bruikbaarheid van productdocumentatie.
17
Learning Support b.v. info@learningsupport.nl www.learningsupport.nl