S t i l l
S t i l l The Silent Branding of Staphorst
Alleen naast de snelweg hoor je de vogels fluiten
De klok tikt. Een hand gaat van witte verf naar zwarte zijde. Uren achter elkaar. Al meer dan een halve eeuw. Ritme, regelmaat en rust geven vorm aan een uniek patroon. In poĂŤtische beelden werpt Birgitta de Vos licht op Staphorster stoffen. Een kunstboek, om stil van te worden. Een eerbetoon aan een uitstervend Nederlands cultureel erfgoed, handwerk, uniciteit en duurzaamheid, alsook aan de tijd zelf.
‘Still’ trekt je even weg van de snelweg, om weer contact te maken met de stilte in jezelf.
In de afgelopen 50 jaar hebben we ons laten verleiden door de mogelijkheden die de industrialisatie ons gaf. De wereld is aan onze voeten komen te liggen. Gedreven door snelheid en financieel gewin zijn we gewend geraakt aan hyperconsumptie. Kwaliteit maakte plaats voor kwantiteit. Bewaren werd wegwerpen. Rust en geborgenheid maakten plaats voor de hectiek van internet en social media. Mede door de overvloed aan mogelijkheden en de moderne verworvenheden wordt de roep om authenticiteit en duurzaamheid steeds luider. Meer dan ooit zijn we op zoek naar zingeving. Met het uitsterven van religies, ontstaat de behoefte aan eigentijdse rituelen en duiding. In een wereld van exponentiële groei geeft de menselijke maat houvast en wordt het kleine groots. Is minder meer. En wordt het nu, in plaats van het nieuwe, omarmt. In de afgelopen 35 jaar ben ik werkzaam geweest in de internationale wereld van de mode, fotografie en design. Inspiratie en nieuwe trends deed ik op in verre buitenlanden, totdat ik, door toeval in 2010, van de snelweg ging in het Overijsselse plaatsje Staphorst. Stilte. Het bleek een bezoekje met verstrekkende gevolgen; ik was direct gefascineerd door de sobere klederdracht, die nog steeds dagelijks gedragen wordt door een groep van ongeveer 500 vrouwen, die een eeuwenlange traditie voortzet. Ze hebben ervoor gekozen om ook in de 21ste eeuw hun eigen stijl van kleden te koesteren en te behouden. Staphorster stoffen zijn meer dan kleding. Het reflecteert een manier van leven; sober, duurzaam, expressief en eigenzinnig. Elk patroon is anders, zelfs de stip kan het verschil maken. De kleding is een reflectie van een manier van leven. Rouw, trouw, rituelen, kleuren, vormgeving en dracht komen in de kleding subtiel samen. In de afgelopen jaren is Staphorst langzaam deel van mij geworden. Ik kon het niet loslaten. Ik ben onder de indruk geraakt van de rust, de eenvoud en de nuchtere vanzelfsprekendheid waarmee de club van 500 leeft. En zich kleedt. Staphorster klederdracht is echter een snel tanend cultureel erfgoed van Nederlandse bodem. De jongste draagster is 45 jaar, de meeste anderen zijn veel ouder of zelfs hoogbejaard. Over 20 jaar zal de klederdracht in Staphorst uit het dagelijkse beeld verdwenen zijn. De meeste kledingstukken zijn gekocht op een veiling. De eigenaresses zijn al overleden en droegen ook nog eens de laatste jaren van hun leven rouwkleding. Het gegeven rouw krijgt daarmee dubbel aandacht in dit boek in al zijn kleuren, zwart, wit en blauw. Met het boek “Still” wil ik een eerbetoon brengen aan de eigenzinnige generatie vrouwen die voor mij, en voor de generatie duurzame (mode)ontwerpers na mij, een wegwijzer kan zijn. Om recht te doen aan de schoonheid van de details is gekozen voor een ‘coffee table book’ van hoge kwaliteit. Een kunstboek, dat je meetrekt in de liefde voor het handgemaakte. In vormgeving en inhoud. Een boek dat kwaliteit kiest voor kwantiteit. Dat tijdloos is in plaats van tijdelijk. Stof geeft tot contemplatie. Het boek is een inspiratieboek, een kunstboek en een conceptboek voor Silent Branding, een nieuwe manier van leven en beleving. ‘Still’ is gericht op het nu en wil de creatieve brug slaan tussen het verleden en het de toekomst. Het boek trekt de traditionele Staphorster klederdracht daarom nadrukkelijk weg uit de hoek van Nederlandse folklore. De zorgvuldig geselecteerde foto’s van Staphorster kleding begeleidt met minimale Engelstalige teksten benadrukken de craftmanship van waardevol Dutch Design. Een (inter)nationaal boek dat buiten de grenzen treedt van tijd en ruimte. ‘Still’ trekt je even weg van de snelweg, om weer contact te maken met de stilte in jezelf. In dankbaarheid te kunnen genieten van wat was, wat is en om vanuit hier het morgen samen vorm te geven.
Black. jacquard kraplap
Kraplap
White dotpattern on black silk
Church skirt
Jacquard waistband skirt with handprinted pattern
Staphorster women exchanging news
Three colour mourning cap
Over de auteur: Birgitta de Vos is haar carrière begonnen bij trendwatcher Lidewij Edelkoort in Parijs. Ze heeft internationaal gewerkt als designer voor Mexx en eigen modelabels opgezet zoals Just B., Bohemian, Clean Cotton en B.YOND. Ze werkte als branding designer voor Fred de la Bretonière. Daarnaast was ze docent op de mastersafdelingen IM en Man & Humanity van de Design Academy Eindhoven. Ze fotografeert en schrijft voor het blad Happinez en het New Yorkse Hand/Eye. www.birgittadevos.nl
Over het boek: Uitgever en drukker Taal Formaat Pagina’s Afwerking Verkoopprijs Verschijnt
: Lecturis : Nederlands / Engels : 293 x 370 mm : ca. 240 : genaaid gebrocheerd : ca. € 60,: 2013
www.lecturis.nl