2
In perspective Kuno Grommers
Informatie over de foto rechts, 2016
4
Inhoud
Contents
Introduction by Merel Bem
7
Introductie door Merel Bem
Works
17
Werken
Catalogue raisonnĂŠ
153
Catalogue raisonnĂŠ
CV
159
CV
Colophon
160
Colofon
5
6
‘I call our world Flatland, not because we call it so, but to make its nature clearer to you, my happy readers, who are privileged to live in Space.’ This is the beginning of Flatland: A Romance of Many Dimensions, a satirical novel by the British schoolmaster Edwin A. Abbott from 1884. In short, the book tells the story of a square living in a two dimensional world. One day he discovers (through the arrival of a circle, that is secretly actually a sphere) that there are more dimensions, after which the square undergoes an extensive exploration that eventually lands him in jail. It would take too long to discuss the novel in detail here – as it is a comment on the stifling hierarchical relationships that existed within Victorian society, which is not what this text is about – but one aspect of it is important to this story. This is the constant shifting of perspective, from flat to spatial and vice versa, and what this means when viewing things. Anyone who (approximately) understands how this translation process works, comes a lot closer to the work of the Harlem artist Kuno Grommers (1946). So close that we should announce spoiler alerts? Yes. But, as you will see later, this is not a bad thing.
Dit is het begin van Flatland: A Romance of Many Dimensions, een satirische novelle van de Britse schoolmeester Edwin A. Abbott uit 1884. Het boek vertelt kort gezegd het verhaal van een vierkant dat leeft in een tweedimensionale wereld. Op zekere dag ontdekt het (door toedoen van een cirkel, die stiekem een bol blijkt te zijn) dat er meer dimensies bestaan, waarna het vierkant op een uitgebreide verkenning gaat die hem uiteindelijk in de gevangenis doet belanden. Het voert te ver om de novelle hier tot in de details te bespreken – het betreft een commentaar op de verstikkende hiërarchische verhoudingen binnen de Victoriaanse samenleving van toentertijd, iets waar deze tekst niet over gaat – maar een aspect ervan is belangrijk voor dit verhaal. Dat is het voortdurend switchen van perspectief, van vlak naar ruimtelijk en andersom, en wat dat inhoudt voor de blik op de dingen. Wie (ongeveer) begrijpt hoe die vertaalslag in zijn werk gaat, komt een stuk dichter bij het werk van de Haarlemse kunstenaar Kuno Grommers (1946). Zo dichtbij dat spoiler alerts op hun plaats zijn? Ja. Maar dat hoeft, zoals later zal blijken, niet erg te zijn.
First a visit to Grommers’ home studio, the first floor of an old building in the centre of Haarlem. On the ground floor is an office and his gallery, above this he recently also built his own dark room (he prints only black-andwhite work) and there is a well-equipped workshop where he makes his own photo frames. We stand in the studio, with sawdust everywhere, and I look quizzically at a construction of wood and metal. It is a kind of small, home-made frame with a black technical camera under a piece of cloth and a lamp, both moveable as they are mounted on rails, a black photographer’s umbrella, all kinds of electric cables, tape, a box of screws and a pink feather duster. This is the device with which Grommers creates his distorted perspective photos. Photos in which things with depth and spatial qualities look like patches of colour on a flat background. The technical camera points to a corner of the studio, a piece of wall with short, wooden side walls, a beamed ceiling and a wooden floor covered with splatters of paint. This is the place I recognise from the photos and that the artist uses again and again as location for his constructions, often in combination with thin, pliable pieces of MDF in primary colours and areas of the wall in the same colours.
Eerst een bezoek aan Grommers’ studio aan huis, de eerste verdieping van een oud pand in het centrum van Haarlem. Beneden bevindt zich een kantoor en zijn galerie, hier boven bouwde hij onlangs ook nog zijn eigen donkere kamer (hij drukt er alleen zwart-wit werk af) en er is een goed geoutilleerd zagerijtje waar hij zijn eigen fotolijsten maakt. We staan in die studio, overal ligt zaagsel en ik kijk niet begrijpend naar een bouwwerk van hout en metaal. Het is een soort kleine, zelfgebouwde steiger met een zwarte technische camera onder een doek en een lampje, beide verplaatsbaar want op rails, een zwarte fotografenparaplu, allerlei elektriciteitssnoeren, tape, een bak met schroefjes en een roze plumeau. Dit is dus het apparaat waarmee Grommers zijn perspectivisch vertekende foto’s maakt. Foto’s waarop dat wat diepte heeft en de ruimte in komt eruitziet als kleurvlakken op een rechte achtergrond. De technische camera is gericht naar een hoek in de studio, een stuk muur met korte, houten zijwanden, een balkenplafond en een met verfspatten bedekte houten vloer. Het is de plek die ik herken van de foto’s en die de kunstenaar steeds opnieuw gebruikt als locatie voor zijn bouwwerken, dikwijls een combinatie van dunne, buigzame stukken MDF in primaire kleuren en vlakken op de muur in dezelfde kleuren.
At least: I recognise the place because I know it must be here. I see the beams and the paint splatters on the floor, but actually I think: ‘Huh, is this it?’ It seems so small, this room, much smaller than the photos suggest. And how is it possible that the coloured pieces of fibreboard, that are literally fastened to the wall with sticks and string and up close are much less finished than I had expected, so perfectly fit with the coloured geometric areas of wall in the photo, in such a way that it seems as if they form one flat area? How is it possible that their shadows have disappeared?
Althans: ik herken de plek omdat ik wéét dat die hier is. Ik zie de balken en de verfspatten op de grond, maar eigenlijk denk ik: ‘Huh, is dít het?’ Hij lijkt zo klein, die ruimte, veel kleiner dan de foto’s suggereren. En hoe kan het nou dat de gekleurde stukken vezelplaat, die letterlijk met houtjes en touwtjes aan de muur hangen en van dichtbij helemaal niet zo strak blijken als ik had verwacht, op de foto zo perfect zullen aansluiten op de kleurige geometrische velden op de muur, op zo’n manier dat het lijkt alsof ze samen één plat vlak vormen? Hoe kan het dat hun schaduwen dan zijn verdwenen?
7
Informatie over de foto rechts, 2016
16
Works Werken
Transformatie 1 2005
18
Wenteling 2008
46
Plat 2011
72
Vice versa 5 2011
78
Deco 1 2013
102
Gamma 2014
108
Format 2 2015
110
Informatie over de foto rechts, 2016
150
Catalogue raisonnĂŠ
2005
Natura morte
Exit
Transformatie 1
Transformatie 2
Origine
Schema
Projectie
Segment
Support
Bloem
Scene
Dans
Uitbreiding
2006
2007 Kanteling
Multi
Duet
Versus
Duet
Exposure
Extensie
Herziening
152
Verbinding
2008 To a tee
Herhaling
Sign 1
Sign 2
Wenteling
Stapeling
Echo
Binnen vorm
Latwerk 1
Serie 1
Serie 2
Serie 3
Overview
Reflectie
Kanteling
Verwijzing
Sequentie 1
Frame
Draaiing 1
Draaiing 2
Winding
2009
153