Colofon Redactie: Marnix de Keukelaere Correcties: Pim Hoff & Hans van den Hoed Grafisch ontwerp: Willem van den Hoed Met dank aan: Mark Schalken en Albert Hennipman Uitgever: Lecturis, Eindhoven Druk: INK69, Arendonk (BE)
Deze uitgave is zonder subsidie tot stand gekomen. Wel heeft de auteur ondersteuning gehad van de volgende personen en instellingen: Borneo 대방 Jac Damen, Seoel De galerie van Piet Hein Eek, Eindhoven Galerie Roger Katwijk, Amsterdam J&WL 감사합니다
Copyright © 2019 Willem van den Hoed, Amsterdam All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means without prior written permission of the Author. ISBN 978-94-6226-325-3
2
WILLEM VAN DEN HOED
KIMCHI BEACH
3
Inhoud
Check-in Granbird Jjukkumi Regular Time Off Day Brommer IJswater Slapeloos Licht Norebang CGV Kimchi Beach 1A Krab Jeonse De Herstelde Cis Water Zeewier Daebang Athletic Club De Tovenaar Van den Houte Ajummetro Koneko De Trojkametafoor Five Nights Seven Days OPEN DOOR Knipperlicht Suji L'amour Wedding Hall 4
9 14 19 23 26 29 32 35 38 41 44 47 52 55 57 60 63 66 71 74 77 80 83 86 89 92 95
Rak Ko Jae Echografie Noryangjin De Ontsnapping SsangYong Musso The Mosquito Supergrandma Uitzendrechten Itaewon Crash Investigation Manwon Top77 Back to the Future Hyundai Starex Art Fair Tokyo 25kg Wolf Tennislessen Emotional Weather Report Witgoed met WiFi Bus 03 Mag ik dan bij jou De Beeldhouwer Clouds Achteruitrijcamera Odusan Observatory Timelapse
100 103 106 110 113 116 120 123 128 131 136 139 142 145 148 151 154 157 160 163 166 169 173 178 181 186
Lijst van afbeeldingen
190
5
8
CHECK-IN e krappe donkere hotelkamer in Ginza lijkt op de binnenkant van een draagbare zwart-wit televisie. Mijn aluminium Rimowa past maar net naast het bed dat met de lange zijde tegen de grauwe muur geschoven staat. Het raam is klein en de kamer kijkt uit op een nagenoeg blinde muur. Er hangt een grijze vitrage voor het raam en met een beige plastic bolletjes kettinkje kan ik een rolgordijntje neerlaten. De vloerbedekking is zwart. Het meubilair is gemaakt van houtskool. Ik voel me te groot voor het kamertje en ben blij dat ik de dag erop alweer kan vertrekken. Ik doe het koude witte licht van de plafonnière in het halletje uit en zoek, in het halfduister naar de schakelaar van de bureaulamp. Verkeerde volgorde en ik stoot mijn knie. Ik vind het schakelaartje uiteindelijk. Het hangt achter het bureaublad. Ik knip de lamp aan. In de spiegel geeft ook de dubbelganger van de lamp zacht geel licht. De kamer krijgt nu wat kleur en hij lijkt iets minder klein. Op het bureau zie ik, naast foldertjes over de bezienswaardigheden in de stad, een universele adapter voor het opladen van mobiele telefoons liggen. Vermoeid ga ik op het bed zitten en doe het leeslampje naast het bed aan. Het kapje blijkt heel goed verstelbaar en ik richt het licht op de grijze wand naast het bed. Het behang heeft een motief van blaadjes aan takken die van vloer tot plafond groeien. Ik moet gewoontegetrouw de repetitie in het 9
patroon zien te vinden en uiteindelijk lukt dat. De kamer is nu vanaf het bed met de tweede lichtbron erbij weer een stukje ruimer geworden. Ik ga aan het voeteneind van het bed zitten om de vitrage opzij te schuiven. Daarna neem ik mijn centrale positie tegen de kussens aan het hoofdeinde weer in. Buiten wordt de blinde gevel belicht door nog meer bureaulampen in andere hotelkamers en door de warme gloed van de stad. Af en toe gaat er een vlek licht aan of uit. De gevel is als een filmdoek waarop de stad zijn gedachten projecteert. In de weerspiegeling van het glas in het raam zie ik de twee bureaulampen in mijn eigen kamer. Lange tijd bestudeer ik het perspectief van de Siamese vierling. De gevel staat iets scheef op de kamer wat een aantal interessante verdwijnpunten oplevert. Op het plafond boven het raam een zachte onscherpe vlek waar al het licht dat de weg kwijt is geraakt zich heeft verzameld. Mijn oude iPhone 4S past op de universele lader en hij maakt een kirrend geluidje als de batterij wat sushi krijgt. Boven het bed vind ik een digitaal wekkertje en de afstandsbediening van de airco. Ik druk op het pijltje naar beneden, ik hoor een mooie korte Japanse bliep en op de display lees ik 23°. Bij het raam komt de airco zachtjes op toeren en een koel aangenaam briesje waait door de kamer. Na een paar minuten stopt de ventilator en wordt het stil. Uit het koelkastje pak ik een ijskoud flesje water en in de lade onder het bureau vind ik een zwaar whiskyglas. Ik ga weer op bed zitten, neem een slok water en overdenk de teleurstellende gebeurtenissen van die dag. Buiten door het dubbele glas het gedempte geluid van de stad. Auto's, soms een vrachtwagen of een bus met daaronder de constante ruis 10
van mensenstemmen en voetstappen. Heel af en toe in de verte een sirene. Dichterbij de geluiden die gebouwen maken. Een deur die in het slot valt, een draaikiepraam dat ergens geopend of gesloten wordt, een ventilator die aanslaat en een vrolijk programma op TV in een van de kamers. Een geruststellende akoestiek. Na een paar lieve en opbeurende Kakaotalk-berichtjes uit Seoel, sta ik op, stap over mijn koffer heen en zet mijn toilettas naast een bakje met tandpasta en zeep op de wastafel in de prefab badkamer. Twee individueel schakelbare lampjes. Ik probeer alle combinaties uit. Aan de wand bevindt zich de uitgebreide afstandsbediening van het toilet. Ik pas precies in de douche die een aangename straal blijkt te hebben. Ik droog me af, poets mijn tanden en stap terug over mijn koffer mijn bed in. In een vreemde stad slaap ik altijd met de gordijnen open om niets te missen van het dagelijkse duel tussen dag- en nachtlicht. Een paar uur later word ik wakker van een scherf zon op het behang naast me. Ik zie dat de blaadjes aan de eindeloze takken olijfgroen van kleur zijn. Op de blinde muur buiten een uitbundig patroon van vervormde reflecties van spiegelende ramen. In de spiegeling van het enige raam aan de overzijde, een vierkantje blauwe lucht. Ik stap, inmiddels behendig, over mijn koffer heen en vul in de badkamer de piepkleine waterketel. De instant koffie is sterk genoeg. Klokslag twaalf uur klik ik mijn koffer dicht, verlaat met tegenzin mijn fijne kajuit en check beneden aan de balie een paar minuten te laat uit.
11
Granbird e Han rivier stroomt vanuit de bergen in het noordoosten van het Zuid-Koreaanse schiereiland naar de Gele Zee in het westen. Onderweg deelt de rivier Seoel in tweeĂŤn. Vroeger was de Han rivier een belangrijke handelsroute naar China maar tegenwoordig wordt de rivier niet meer bevaren omdat de monding in het grensgebied met Noord-Korea ligt en dus ontoegankelijk oorlogsgebied is. De kilometer brede rivier stroomt op een eenzame rondvaartboot na al decennia lang werkloos door de stad. Enkele tientallen kilometers ten zuiden van de grens met Noord-Korea ligt op het westelijke Yeongjong eiland het internationale vliegveld van Zuid-Korea, Incheon. Na een lange boog vanuit Europa moeten de vliegtuigen een uur voor de landing een scherpe bocht maken om het Noord-Koreaanse luchtruim te ontwijken. Incheon is een zeer efficiĂŤnte luchthaven en binnen drie kwartier staat men buiten op het brede perron van de vliegveldbussen. Vele honderden KIA Granbird bussen rijden af en aan tussen het vliegveld en bestemmingen in Seoul en de rest van het land. De naam en het logo van de Granbird lijken wel wat op die van de Amerikaanse Greyhound bus. De lege Han rivier en de KIA Granbird zijn slechts twee van de vele Amerikaanse invloeden in Zuid-Korea. De Granbird heeft brede, verstelbare stoelen, twee links 12
en ĂŠĂŠn rechts van het gangpad. Ik had een raamstoel aan de noordzijde van de bus gekozen zodat ik op de rit naar Seoel met de zon mee zou kunnen kijken. De volgens de verkoper kogelwerende Tumi tas stond op de lege stoel rechts naast me. Mijn Rimowa koffer had de overstap in Helsinki niet gered en zou later in het hotel worden afgeleverd, onhandig, maar het gaf me een aangenaam licht gevoel. Geen wifi, handen dus stil op de brede armleuningen. Nadat de chauffeur door het gangpad was gelopen om de stoelriemen te controleren, maakte hij voor in de bus een buiging en ging achter het stuur zitten. Boven de voorruit hing tegen het plafond een televisietoestel waarop een Koreaanse soap opera te zien en te horen was. De meeste van mijn medepassagiers hadden hun stoelen achterover gezet en keken slaperig naar het scherm waarop twee mooie dametjes met vergrote ogen, verkleinde kinnen en gebleekte gezichten ruzie met elkaar maakten. Achter een deur luisterde een modieus geklede jongeman met een verzorgd kapsel, een donkere coltrui en een kaarsrechte neus, schuldbewust toe. Er vloog een glas water door de kamer. Mijn eerste ontmoeting met twee belangrijke Koreaanse exportproducten: soap opera's en cosmetische chirurgie. We reden over het Yeongjong eiland en daarna via de hoge Yeongjong brug naar het vaste land. De ogen van de chauffeur in de achteruitkijkspiegel knipperden zelfs niet toen de slagboom van de tolpoort pas een fractie van een seconde voor de toesnellende bus opzij ging. Met de zon mee zag ik allerlei bruggen in aanbouw; gigantische betonnen rupsen met vervaarlijke houten steigerkoppen die zich op hoge poten een weg door de lucht boven het landschap vraten. Metrobrug13
16
17
18
Jjukkumi et succes van een restaurant wordt in Korea in hoge mate bepaald door de Naver-factor. Naver (YG17 Grass Green logo) is de alwetende Zuid-Koreaanse broer van Google. Op talloze Naver-blogs worden de meest uiteenlopende aspecten van het leven door de netizens (webbewoners) van een recensie voorzien. Van hotels, wasmachines, medicijnen tot restaurants: de internet community geeft er eerlijke voorlichting en messcherpe oordelen over. Voor restaurants kan de Naver-factor eenvoudig worden berekend door de kwaliteit K van het eten te vermenigvuldigen met de hoeveelheid H en vervolgens te delen door het kwadraat van de prijs P en de gezelligheid van de inrichting G. De kwaliteit en kwantiteit hebben een positieve invloed, prijs en gezelligheid een negatieve. Hoe goedkoper en kaler het restaurant, hoe hoger de Naver-factor en hoe meer bezoekers. Elke won die door de restauranthouder wordt uitgegeven aan behang, sfeerverlichting of comfortabel meubilair is een bedrijfsrisico. Ik sprak eens af in een populair Ddeokbokki-restaurantje in Mapo, een van de duurdere wijken in Seoel. Ik vond het restaurantje maar de tafels en stoelen waren leeg. De eigenaar lachte uiterst vriendelijk naar me en nodigde me hoopvol uit om te gaan zitten. Ik kon me eigenlijk niet voorstellen dat we een afspraak zouden hebben in een leeg restaurant en ik keek nog eens goed op mijn Google map en zag dat ik een straatje 19