Rotterdam werkt

archiefonderzoek Joop de Jong tekst Birgit Donker, Frits Gierstberg

Samen met het Nederlands Fotomuseum geeft Lecturis Rotterdam Werkt! uit. Deze publicatie bestaat geheel uit werk dat fotografen hebben gemaakt in opdracht voor bedrijven, organisaties en media in Rotterdam. De fotografen hadden daarbij niet alle artistieke vrijheid, maar moesten voldoen aan de wensen van de opdrachtgever. Het vaak botsende maar verrassende spanningsveld tussen beroepspraktijk, gebonden en autonome fotografie in relatie tot de onstuimige economische groei van Rotterdam sinds het begin van de fotografie is het belangrijkste onderwerp. Ze omvat bekende, minder bekende en vooral ook veel anonieme fotografen die werkten voor talloze fotografische afdelingen van multinationals tot en met de Dienst Bouw en Woningtoezicht. Werkend binnen de strakke kaders van opdrachtfotografie wisten zij hun werk zowel fotografische kwaliteit als artistiek inzicht mee te geven. Behalve een keur aan fotografische genres en uitingen, geeft Rotterdam Werkt! een zeer gevarieerd, veelal nog onbekend beeld van de Maasstad. In opdracht gemaakte foto’s hadden immers een specifieke functie en werden lang niet altijd in de openbaarheid gebracht, tenzij ze voor bijvoorbeeld reclamedoeleinden waren gemaakt. Bij de samenstelling is geput uit de verzamelingen van het Nederlands Fotomuseum, het Stadsarchief Rotterdam, de Koninklijke Verzamelingen en het Maria Austria Instituut. Ook uit talloze bedrijfsarchieven zijn bijzondere foto’s gekozen zoals van onder meer Nationale- Nederlanden, de Bijenkorf, Heineken en Diergaarde Blijdorp. Daarnaast zijn veel hedendaagse fotografen vertegenwoordigd en is er aandacht voor bedrijfs- en andere opdrachtfilms.

Dit boek is het tweede in een reeks over de collectie van het Nederlands Fotomuseum. Eerder dit jaar verscheen Sterke verhalen, begin volgend jaar De Eregalerij van de Nederlandse Fotografie.

formaat 23,3 x 29,6 cm omvang 256 pagina’s hardcover ontwerp Kümmer & Herrmann verschijnt november NUR 653 ISBN 978-94-6226-383-3 € 35,00 Birgit Donker is directeur van het Nederlands Fotomuseum. Zij studeerde geschiedenis en journalistiek in Amsterdam en Parijs en werd achtereenvolgens redacteur, buitenlandcorrespondent, adjunct-hoofdredacteur en de eerste vrouwelijke hoofdredacteur van NRC Handelsblad. Van 2012 tot 2018 was zij directeur van het Mondriaan Fonds.

Joop de Jong maakte als gastcurator, filmmaker en beeldresearcher sinds 1984 vele tentoonstellingen en films voor musea en omroepen. Vaak met Rotterdam als perspectief en met geschiedenis, cultureel erfgoed, fotografie en film als verbindend element. Als gastcurator ontwikkelde hij onder andere Rotterdam in the Picture (Nederlands Fotomuseum, 2015) en De Aanval, mei 1940, vijf dagen strijd om Rotterdam (Museum Rotterdam & Stadsarchief Rotterdam, 2015).

Frits Gierstberg is kunsthistoricus, criticus en schrijver en werkt als curator bij het Nederlands Fotomuseum te Rotterdam. Gierstberg was van 2006 tot 2010 buitengewoon hoogleraar fotografie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Momenteel is hij ook Visiting Tutor aan het Piet Zwart Institute in Rotterdam. Hij heeft verschillende tentoonstellingen samengesteld en heeft internationaal gepubliceerd.