Grande Frankrijk Le Havre by Leentje De Leeuw

CITYREPORT LE HAVRE

HET VERBOR GEN GEHEIM

Tijdens de Tweede Wereldoorlog kreeg Le Havre het zwaar te verduren. Maar liefst tachtig procent van de Normandische stad werd platgebombardeerd en tachtigduizend inwoners verloren hun woonst. Dankzij de Belgische architect en urbanist Auguste Perret herrees de stad in zeer korte tijd. Anno 2013 is Le Havre onmiskenbaar uitgegroeid tot een ware (maar onbekende) hotspot. TEKST EN FOTOGRAFIE LEENTJE DE LEEUW

GRANDE FRANKRIJK

aten we beginnen met een bekentenis: deze reportage is eerder toevallig tot stand gekomen. Ik had immers niet zo’n fraai beeld van Le Havre: een grijze, grauwe industriestad waar ik zo snel mogelijk voorbijreed op weg naar Honfleur of een andere ‘aantrekkelijke’ bestemming. Toen mijn reisgezel een weekje naar Le Havre moest voor zijn job bij een Franse petrochemiereus, kon ik het – ik ben tenslotte journalist – niet nalaten om toch enig opzoekwerk te verrichten. En zo ontdekte ik al snel dat het centrum van de stad tot het Unesco-werelderfgoed behoort. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt en de logische beslissing volgde al snel: Le Havre, here we come.

Fifties Bij het binnenrijden van Le Havre is het eerste wat we te zien krijgen inderdaad de industriële kant van de stad, maar we laten ons niet snel afschrikken. De eerste aangename verrassing laat trouwens niet lang op zich wachten. Bij het inchecken in het tweesterrenhotel Oscar worden we onmiddellijk gecharmeerd door het fiftiesdecor. Dit kleinschalige hotel, met veertien kamers en suites, is gevestigd in een beschermd gebouw en ligt midden in de wijk die in 2005 door de Unesco tot werelderfgoed werd uitgeroepen. Er wordt nog volop gewerkt aan de ‘Volcan’, het theatergebouw ontworpen door de bekende Braziliaanse stadsarchitect Oscar Niemeyer. Op 14 oktober 2014 wordt die cultuurtempel opnieuw ingehuldigd. Iets om naar uit te kijken. Tot die tijd worden cultuurliefhebbers niet in de steek gelaten en kunnen ze terecht in de tijdelijke ‘Volcan Maritime’ in het havengebied. Tijd om een voorstelling mee te pikken hebben we helaas niet vanavond, want we worden verwacht in Brasserie Georges. We genieten er van een eenvoudige brasseriekeuken met als surplus een prachtige zonsondergang. We slapen heerlijk in de ‘Oscar’-suite, genoemd naar een meubelmerk uit de jaren 1950, maar ook met een knipoog naar Niemeyer. 38

GRANDE FRANKRIJK

Ode aan de vuurtoren De volgende ochtend hebben we een afspraak aan de kantoren van de toeristische dienst. Een stadsgids zal ons de belangrijkste architecturale pareltjes van de stad laten zien. Eerst gaat het richting de monumentale Eglise Saint-Joseph. Ook deze kerk is een ontwerp van Auguste Perret, maar de man heeft helaas niet het einde van de werken mogen meemaken. De neogotische kerk die oorspronkelijk op deze plek stond, werd in 1944 volledig verwoest, samen met het grootste deel van het centrum. Perret ontwierp de kerk met de bedoeling er ook een monument ter nagedachtenis van alle oorlogsslachtoffers van te maken. De 107 meter hoge toren is het eerste wat je ziet wanneer je van op zee in Le Havre aankomt. De vergelijking met een vuurtoren is dan ook snel gemaakt. Aan de buitenkant lijkt de kerk eenvoudig en sober, maar pas wanneer je binnengaat, merk je hoe ingenieus het ontwerp van dit gebouw is. Op elk moment van de dag is het hier anders, dankzij een geweldig systeem van maar liefst 12.768 kleine glasraampjes. Dit is een van de meest indrukwekkende kerken die we ooit zagen, samen met de Sagrada Familia in Barcelona. En nu begrijpen we meteen ook waarom Auguste Perret de mentor van Le Corbusier was. Perret was niet enkel architect, maar ook urbanist. De reden waarom de Unesco het centrum van Le Havre tot werelderfgoed uitriep, is drieledig: de hoogstaande kwaliteit van het beton, de verwezenlijking door één enkele architect én het feit dat alles is geconcentreerd op een relatief kleine oppervlakte (133 hectare).

Getuigen van de oorlog De volgende bestemming is het Hôtel de Ville, het stadhuis, ook al een schitterend ontwerp van Perret. We kunnen de tram nemen, want sinds december 2012 lopen er twee gloednieuwe tramlijnen door het centrum van Le Havre. Maar de zon schijnt en wij verkiezen de benenwagen. In het zonnetje is het trouwens heerlijk toeven tussen de

> GRANDE FRANKRIJK

LE HAVRE IN CIJFERS

* Brussel-Le Havre: 400 kilometer (3,5 tot 4 uur rijden) * 186.000 inwoners en daarmee de 11de stad van Frankrijk * 2 kilometer strand * 1.650 hotelkamers * 5de containerhaven in Europa

> 40

GRANDE FRANKRIJK

GASTRONOMIE LOGEREN & NIGHTLIFE

Hotel Oscar** Veertien kamers, waarvan de prijzen variëren tussen 49 en 99 euro per nacht. www.hotel-oscar.fr.

Ook op gastronomisch vlak kom je in Le Havre absoluut aan je trekken. Naast de typische bistro en brasserie vind je er ook tal van Aziatische en andere uitheemse restaurants. Notre sélection.

TRADITIONEEL Taverne Paillette bestaat al sinds 1596 en is een begrip in Le Havre. Een specialiteit van het huis is bijvoorbeeld choucroute, recht uit de Elzas. Drink er zeker een huisgebrouwen Paillette-biertje bij. Surplus: de keuken is de hele week open van 12 uur tot middernacht. www.taverne-paillette.com

Vent d’Ouest*** Charmehotel in ‘maritieme’ stijl op enkele wandelminuten van het strand. Na een drukke dag in Le Havre is het heerlijk wegzakken met een drankje in een van de zeteltjes in de bar. Prijzen van 100 tot 170 euro per kamer/appartement per nacht. www.le-havre-hotel-france.com.

Le Lyonnais in het Quartier Saint-François is gezellig ingericht en een vaste stek voor de inwoners van Le Havre. Misschien omdat ze hier typische specialiteiten uit Lyon serveren? Voor minder dan 30 euro geniet je hier van een viergangenmenu, inclusief foie gras Rue Bretagne 7, tel. +33 (0)2 35 22 07 31.

MET DE VOETJES IN HET ZAND (OF TOCH BIJNA) Aan de strandpromenade kunnen we twee adresjes aanraden: het trendy maar gezellige Lauda’s (http:// laudasrestaurant.com), waar we een meer dan behoorlijke steak tartaar proefden, en Saison 2, waar we een originele en lekkere hamburger voorgeschoteld kregen. En we zijn in Frankrijk, dus ook een goed glas wijn is een evidentie. Tel. +33 (0)6 61 34 51 92.

MAURITIAANSE KEUKEN Bij Saveur Ile Maurice worden we vrij laat op de avond hartelijk ontvangen door een Mauritiaanse familie. De mama staat in de keuken, de dochter bedient en de vader dirigeert alles. Het eten is lekker zonder meer, de cocktails zien er kitscherig uit, maar bevallen ons wel. Een aanrader voor wie eens iets anders wil proberen dan de Franse keuken. Quai Southampton 71, tel. +33(0)2 35 51 93 50.

NACHTLEVEN De omgeving van de Rue d’Iéna is de place to be voor wie graag een stapje in de wereld zet. Oude pakhuizen werden omgetoverd tot nachtclubs en hippe bars. Coyote Café, FortyOne,... keuze te over wat nachtelijk vertier betreft.

> 42

GRANDE FRANKRIJK

fonteinen op het plein voor het stadhuis. Aan de overkant van het stadhuis ligt het Appartement Témoin. We melden ons eerst aan in het Maison du Patrimoine, waar je op woensdag, zaterdag en zondag door een gids wordt opgepikt, die je rondleidt in het appartement (3 euro, gratis als je jonger dan 26 bent). Het appartement werd voor het eerst voorgesteld door Auguste Perret tijdens de Exposition Internationale de l’Urbanisme et de l’Habitation in 1947. Dat was de laatste in een reeks van drie exposities over de plannen voor de nieuwe behuizing voor de vele Franse – en andere Europese – slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog die hun woning kwijt waren. Twee jaar later konden de Havrais de nieuwe woonsten zelf inspecteren. Dit modelappartement van 99 vierkante meter is een pareltje. Gelukkig bezoeken we het in een kleine groep en krijgen we ruim de tijd om alle hoekjes en kantjes te ontdekken. We zijn vooral gecharmeerd door de schitterende meubels en de ingenieuze systemen waarmee de ruimtes anders ingedeeld konden worden.

passagiers bezoeken de vele historische plekken in de stad. Wist je dat de Belgische regering hier een tijdlang haar toevluchtsoord had tijdens de Eerste Wereldoorlog? Wanneer je even de stad uit rijdt richting de hangende tuinen – ook een bezoekje waard overigens – kun je de villa zien waar premier de Broqueville en zijn ministers toen logeerden. Het standbeeld van Albert I staat voor de deur. Je vindt er zelfs nog een Belgische postbus. In Le Havre is men ook nu nog volop bezig met stadsontwikkeling. Les Docks de Vauban zijn daar een goed voorbeeld van: op de plaats waar halfweg de negentiende eeuw de eerste Franse dokken stonden, vind je nu een shoppingcenter annex cinema annex food court. Geen spek voor onze bek, maar wel een mooi voorbeeld van hoe je historisch belangrijke gebouwen niet per se hoeft te slopen.

Impressionant impressionisme Niet enkel de architectuur, de haven en de stranden zijn belangrijke aantrekkingspolen voor Le Havre. Ook het impressionisme is dat. Je wist het allicht niet, maar de oorsprong van deze belangrijke stroming ligt in de monding van de Seine, tussen Honfleur en – jawel – Le Havre. Het is dan ook niet verwonderlijk dat in het MuMa (voluit het Musée d’art moderne André Malraux, 5 euro inkom) veel werken hangen van Eugène Boudin (geboren in Honfleur), maar ook andere grote namen als Monet, Manet, Pissaro, Renoir en Degas zijn hier vertegenwoordigd. Na het Musée d’Orsay in Parijs heeft het MuMa de grootste collectie impressionisten in Frankrijk. Het MuMa was trouwens het allereerste Franse museum dat uit zijn as herrees na de Tweede Wereldoorlog. Het werd gebouwd door twee pupillen van Perret: Guy Lagneau en Raymond Audigier. Zowel het gebouw als de collectie loont de moeite. Regelmatig zijn hier ook gratis jazzoptredens tijdens de lunch. Wij eten onze boterhammen terwijl Evan Parker er het beste van zichzelf geeft en lusten er wel pap van (www.muma-lehavre.fr).

MEER INFO?

www.lehavretourisme.com www.franceguide.com

GRANDE FILMTIP:

‘Le Havre’ van Aki Kaurismäki vertelt het verhaal van een jonge Afrikaanse bootvluchteling in Le Havre. Een oude schoenpoetser neemt hem onder zijn hoede.

Haven toen en nu Van bij het MuMa is het niet ver wandelen naar het Quartier François Premier, genoemd naar de Franse vorst die de stad in 1517 stichtte. Het opvallendste plekje hier is het Salon des Navigateurs, een kapperszaak voor heren die meteen ook een volgestouwd kappersmuseum is. We zijn meteen fan dankzij de sympathieke Daniel Lecompte – in marine-outfit - die zowel de kapper als de curator van dienst is. Een must see. Doe hem zeker onze groeten. Wij belanden er na een rondrit door de industriële haven en langs de gloednieuwe cruiseterminal. Want ja, Le Havre is de grootste Franse stopplaats voor cruises, aan de Atlantische kust welteverstaan. Veel cruiseschepen leggen er aan voor daguitstappen naar Parijs, maar meer en meer 44

GRANDE FRANKRIJK