ς Α μ Α μ Η β Ο τ ενΩνΟυμ ε
ς υ Ο μ Ο ρ δ ε μ υ Ο γ Ι Ο Αν 2H Photo: Eugenio Marongiu / Shutterstock.com
ne
ola
ias
yri
za.
gr
ΠΑνεΛΛΑδΙΚΗ ςυνδΙΑςΚεΨΗ 20, 21 & 22 νOEMBρΙΟυ
(ΑΘΗνΑ)
Κεφάλαιο 1ο Ζούμε σε μια από τις πιο πυκνές και συνάμα οριακές, στιγμές της σύγχρονης ιστορίας. Σε κάθε γωνιά του πλανήτη, οι απόπειρες συντριβής του κόσμου της εργασίας, ώστε να ικανοποιηθεί ο στόχος της υπέρβασης της κρίσης του καπιταλισμού, γεννούν συγκρούσεις, αγώνες, αλλαγές, πολιτικές ανακατατάξεις, που αφήνουν τα πρώτα τους σημάδια στο σώμα των κοινωνιών του μέλλοντος. Το ψηφιδωτό των μαχών που φτιάχνουν το νέο χάρτη της παγκόσμιας αντίστασης απέναντι στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, έχει πάνω του τις εικόνες από την Αραβική Άνοιξη και από την εξεγερμένες κοινότητες της αφροαμερικάνικης νεολαίας των ΗΠΑ. Από τους απεργούς εργάτες στα κάτεργα του Ασιατικού καπιταλισμού και από τους ανυπότακτους ιθαγενείς της Λατινικής Αμερικής. Από τον αγώνα των λαών της Ευρώπης για δημοκρατία και από τον αγώνα των Κούρδων για ελευθερία και ειρήνη. Από την ανειρήνευτη μάχη ενάντια στο φασισμό και από την ηρωική αντίσταση απέναντι στο τζιχαντισμό. Μέσα σε αυτές τις εικόνες, η ελληνική περίπτωση έχει περίοπτη θέση. Οι τελευταίοι δέκα μήνες αποτέλεσαν μια πρωτόγνωρη εμπειρία όχι μόνο για Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη. Η πορεία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, η διαπραγμάτευση, η σύγκρουση με τους δανειστές, το πραξικόπημα, το τρίτο μνημόνιο και οι εκλογές της 20ης Σεπτέμβρη γενούν νέα ερωτήματα για την Αριστερά, σπάζοντας παράλληλα βεβαιότητες με τις οποίες εκτιμούσαμε και αναλύαμε τη συγκυρία κατά το παρελθόν. Η εμπειρία αυτή συνεχίζεται μετά τις εκλογές της 20ης Σεπτέμβρη, αλλά σε μια νέα κατάσταση, η οποία πλαισιώνεται από το τρίτο μνημόνιο. Μέσα από την αποτίμηση του προηγούμενου διαστήματος, χρειάζεται να συγκροτηθεί ένα σχέδιο απεμπλοκής από τα μνημόνια και τις κυρίαρχες πολιτικές της ΕΕ. Αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες και το πρωτόγνωρο αυτής της κατάστασης, της συνύπαρξης μιας Αριστερής κυβέρνησης, ενός νέου μνημονίου και μιας Ευρώπης που πάλλεται από τις συνέπειες της ταξικής πόλωσης πρώτιστος σκοπός είναι να κρατήσουμε ζωντανή την ελπίδα της ανατροπής και να μην αφήσουμε να χαθούν δυνατότητες που η κοινωνική πλειοψηφία αφήνει ανοιχτές.
1.1 Η 25η Γενάρη ως τομή Οι εκλογές της 25ης Γενάρη, αποτέλεσαν μια τομή για τη μεταπολιτευτική Ελλάδα. Για πρώτη φορά ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς κατόρθωσε να κερδίσει μια εθνική εκλογική μάχη, να συσπειρώσει ευρύτερα κομμάτια της κοινωνίας γύρω από το πολιτικό του σχέδιο και να αμφισβητήσει έμπρακτα το μονόδρομο της λιτότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε κυβέρνηση αποκτά μεγαλύτερη σημασία, αν συνυπολογίσουμε ότι αυτή λαμβάνει χώρα εν εξελίξει της καπιταλιστικής κρίσης και τροφοδοτούμενη από την μνημειώδη εισβολή του λαϊκού παράγοντα στο επίκεντρο των πολιτικών διεργασιών, μέσα από τις κινητοποιήσεις της περασμένης πενταετίας. Το στρατηγικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ βασίστηκε στην ανάγκη ρήξης με τα συμφέροντα του αστικού μπλοκ εξουσίας στην Ελλάδα, αλλά και με το νεοφιλελεύθερο δόγμα σε επίπεδο Ευρώπης. Ανέδειξε το χαρακτήρα της κρίσης στο ευρωπαϊκό υπόδειγμα ως αντιπαράθεση αλληλοσυγκρουόμενων ταξικών συμφερόντων και όχι ως αντιπαράθεση μεταξύ εθνών-κρατών. Στο πλαίσιο αυτό, το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, παρ’ ότι προσιδίαζε σε ένα μεταβατικό πρόγραμμα διεξόδου, αποτελούσε μια ριζοσπαστική απάντηση απέναντι στο ακραία νεοφιλελεύθερο σχέδιο των ευρωπαϊκών ελίτ. Κι αυτό γιατί επρόκειτο για ένα πρόγραμμα που στόχευε στην αναδιανομή εισοδήματος και ισχύος υπέρ των τάξεων που είχαν υποστεί τα καίρια πλήγματα της μνημονιακής πολιτικής των προηγούμενων χρόνων. Αυτό το καινοφανές – για τη νεοφιλελεύθερη Ευρώπη- σχέδιο, προϋπέθετε μια σειρά συγκρούσεων με τον κρατικοδίαιτο εγχώριο καπιταλισμό καθώς και μια διαρκή διαδικασία τομών και ρήξεων εντός του κρατικού μηχανισμού. Σε καμία περίπτωση λοιπόν, η μάχη δεν θα μπορούσε να κριθεί στην τεχνοκρατική επάρκεια των διαπραγματευτών ούτε στην παράθεση πειστικών επιχειρημάτων. Με βάση τα γεγονότα που ακολούθησαν, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η πεποίθηση που ήθελε το μνημονιακό πρόγραμμα να αντικαθίσταται από το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, μονάχα κατόπιν μιας σκληρής διαπραγμάτευσης βασισμένης στην ορθότητα των επιχειρημάτων και τη δυνατότητα άμεσης αλλαγής συσχετισμών στην ΕΕ, αποδείχτηκε εσφαλμένη. Παρά το ιδιαιτέρως ασφυκτικό πλαίσιο, η κυβέρνηση προχώρησε στην νομοθέτηση σημαντικών μέτρων όπως το άνοιγμα της ΕΡΤ, την επαναπρόσληψη των καθαριστριών του ΥΠ.ΟΙΚ., την επαναφορά των απολυμένων σχολικών φυλάκων και καθηγητών, την ιθαγένεια για τους μετανάστες δεύτερης γενιάς, στα μέτρα για την ανθρωπιστική
1
κρίση, την επιδότηση ενοικίου, την ελεύθερη μεταφορά στα ΜΜΜ για τους ανέργους, την κατάργηση της τράπεζας θεμάτων για το Λύκειο, την κατάργηση της πολιτικής επιστράτευσης για τους απεργούς, την ρύθμιση των 100 δόσεων, τη δημιουργία ανοιχτών κέντρων φιλοξενίας προσφύγων. Λίγο μετά την νίκη στις εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση προχώρησε στην ψήφιση του νόμου για τις άδειες των καναλιών, στην ανακοίνωση κατάργησης της ομάδας ΔΕΛΤΑ, η πρωτοβουλίες για νομοθέτηση του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια και την παύση εργασιών στις Σκουριές.
1.2 Από την 20η Φλεβάρη ως τη στάση πληρωμών στο ΔΝΤ Από το πρώτο διάστημα της διαπραγμάτευσης, φάνηκε πως σε αυτή συγκρούονταν δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα, τα οποία υπεράσπιζαν διαφορετικά κοινωνικά και ταξικά συμφέροντα. Η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε να μεταφέρει το κέντρο βάρους της διαπραγμάτευσης από τα κλιμάκια των τεχνοκρατών στις πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης. Η επιθετική στάση της αντίπαλης πλευράς φάνηκε από την πρώτη στιγμή. Οι δανειστές αρνούνταν να δεχτούν οποιαδήποτε πρόταση συμφωνίας αμφισβητούσε τον πυρήνα του προηγούμενου προγράμματος, με το πρόγραμμα αυτό να έχει μάλιστα ορίζοντα λήξης, αφήνοντας τη χώρα έκθετη χρηματοδοτικά, κάτι που προετοίμαζε το έδαφος για τον οικονομικό στραγγαλισμό. Η κυβέρνηση προχωρούσε από την αρχή σε ένα έδαφος ναρκοθετημένο. Ο στόχος δεν ήταν μόνο οικονομικός, αλλά και βαθιά πολιτικός: η ανατροπή της πρώτης κυβέρνησης της αριστεράς, η επικράτηση του νεοφιλελεύθερου σχεδίου ως μοναδικό δρόμο για την Ευρώπη. Παράλληλα, η διαπραγματευτική προσπάθεια της κυβέρνησης συνάντησε μεγάλη αντίσταση και στο εσωτερικό. Πέρα από τα αστικά κόμματα που ζητούσαν να έρθει άμεσα μια μνημονιακή συμφωνία, η κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει και τους μηχανισμούς του βαθέος κράτους, όπως για παράδειγμα τις ενέργειες της Τράπεζας της Ελλάδος, που συμμετείχαν στις τεχνικές προσπάθειες του οικονομικού στραγγαλισμού. Στο ίδιο πλαίσιο, αναβαθμισμένο ρόλο έπαιξαν και τα καθεστωτικά ΜΜΕ, τα οποία οργάνωσαν μια τρομολαγνική αντικυβερνητική προπαγάνδα, υποσκάπτοντας κάθε βήμα της κυβέρνησης στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Κι ενώ η ίδια από την αρχή κλήθηκε να διαπραγματευτεί εντός ενός εξαιρετικά αρνητικού συσχετισμού δύναμης, είχε παρ’ όλα αυτά στο πλευρό της την πλειονότητα της κοινωνίας. Στη διάρκεια των πρώτων μηνών Αριστερής κυβέρνησης, μπορούμε να παρατηρήσουμε μια έντονη διαδικασία πολιτικής κινητοποίησης της κοινωνίας και πρωτόγνωρου ενδιαφέροντος για τα όσα συνέβαιναν στη διαπραγμάτευση. Αυτό το οποίο μένει από την απόφαση του Eurogroup της 20ης Φλεβάρη, είναι η αποτυχημένη απόπειρα της ελληνικής κυβέρνησης να ελιχθεί και να κερδίσει χρόνο προσπαθώντας να αποφύγει τη σύγκρουση. Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, ξεκινά μια ολισθηρή περίοδος εξάντλησης των ταμείων του κράτους χάριν των δόσεων προς τους δανειστές και ταυτόχρονα το κυβερνητικό έργο παγώνει, καταλήγοντας έτσι σε μια διαδικασία αυτό-εγκλωβισμού, την οποία διαδέχεται ο οικονομικός στραγγαλισμός που έρχεται μετά την – εκ των πραγμάτων πλέον - αδυναμία πληρωμής της δόσης προς το ΔΝΤ. Είναι κρίσιμο να αναφερθεί πως η κυβέρνηση έχει καίρια ευθύνη για την μη υλοποίηση πτυχών του προγράμματός της (βλέπε εργασιακά, εκπαιδευτική μεταρρύθμιση κ.α) κατά την περίοδο της διαπραγμάτευσης, είτε λόγω ολιγωρίας και αδυναμιών είτε λόγω φοβικότητας απέναντι σε τυχόν συγκρούσεις που θα αναπτύσσονταν λόγω των συγκεκριμένων νομοθετικών πρωτοβουλιών. Την ίδια στιγμή τόσο το κόμμα όσο και η νεολαία δεν έλαβαν κάποια σοβαρή πρωτοβουλία για να πιέσουν προς την κατεύθυνση υλοποίησης των προγραμματικών μας στόχων.
1.3 Το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου Το αναπόδραστο της σύγκρουσης συμβολοποιείται τη στιγμή της προκήρυξης του δημοψηφίσματος. Σε αυτή τη μάχη ήρθαν αντιμέτωποι δύο κόσμοι. Από τη μια βρισκόταν ο κόσμος της εργασίας, τμήματα της κοινωνίας που είχαν πληγεί από τις μνημονιακές πολιτικές και μεγάλα κομμάτια της που απεγκλωβίζονταν από φοβίες και διλήμματα του παρελθόντος. Από την άλλη βρέθηκε συσπειρωμένος ο ελληνικός αστισμός, με τις παλιές και νέες πολιτικές του εκπροσωπήσεις αλλά και τα καθεστωτικά ΜΜΕ. Με το εγχώριο αστικό μπλοκ συνασπίστηκαν φυσικά και οι κυρίαρχοι ευρωπαϊκοί κύκλοι, οι οποίοι εξέφρασαν την πρώτη τους αντίδραση στο δημοψήφισμα επιβάλλοντας το κλείσιμο των τραπεζών. Επί μία εβδομάδα, γύρω από την υπεράσπιση του Ναι στην Ευρώπη της λιτότητας, στήθηκε μια ενορχηστρωμένη προπαγάνδα και μια πολύπλευρη επίθεση, με το αστικό μπλοκ ενιαίο και συμπαγές.
2
Πέρα από την προπαγανδιστική εκμετάλλευση των συνεπειών των capital controls από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, πέρα από τη στράτευση του παλιού αστικού πολιτικού κόσμου και «πρώην πρωθυπουργών» υπέρ του Ναι, στον εκβιασμό της λαϊκής ψήφου συμμετείχε ανοιχτά και η οικονομική εξουσία, καθώς αρκετές επιχειρήσεις απείλησαν με υποχρεωτική αργία και απολύσεις. Την ίδια στιγμή, ηγέτες και παράγοντες της ευρωζώνης επιδόθηκαν σε πρωτοφανείς παρεμβάσεις, εκβιάζοντας το λαό να ψηφίσει Ναι. Απέναντι σε αυτή τη γενικευμένη επίθεση, υπήρξε μια δυναμική λαϊκή κινητοποίηση, με οργανωμένη αλλά και αυθόρμητη κοινωνική στράτευση υπέρ του Όχι. Οι διάφορες, πολύμορφες λαϊκές παρεμβάσεις υπέρ του Όχι ξεπερνούσαν κάποιες φορές τα ίδια τα οργανωμένα πολιτικά υποκείμενα. Οι αυθόρμητες παρεμβάσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι κινήσεις καλλιτεχνών, η προσπάθεια ατόμων ή συλλογικοτήτων που στήριζαν το Όχι να διαρρήξουν τη μνημονιακή δημόσια σφαίρα, συνέθεσε ένα σκηνικό για το οποίο δε θα ήταν υπερβολή να μιλήσουμε για έφοδο του κοινωνικού στο πολιτικό. Αποκορύφωμα υπήρξε η πρωτοφανούς μαζικότητας συγκέντρωση του Όχι που πραγματοποιήθηκε στο Σύνταγμα στις 3 Ιουλίου. Η επικράτηση του Όχι με περίπου 62%, αποτέλεσε σημαντική νίκη των υποτελών αλλά και ιστορική ήττα του ελληνικού αστισμού. Η ακτινοβολία της νίκης αυτής ξεπέρασε τα σύνορα της χώρας και αποτέλεσε την πρώτη φορά που ένας ευρωπαϊκός λαός, μέσα από ανοιχτή δημοκρατική διαδικασία, αμφισβητεί τη λιτότητα ως συνταγή διεξόδου από την κρίση. Το δημοψήφισμα αυτό άφησε υλικά ίχνη πίσω του, τα οποία είναι βέβαιο ότι καμία τακτική υποχώρηση της κυβέρνησης, δεν μπορεί να σβήσει. Τα 3,5 εκατομμύρια ΟΧΙ, φανέρωσαν δυνατότητες και αποτελούν κληρονομιά για τις επικείμενες συγκρούσεις του μέλλοντος με το εγχώριο και ευρωπαϊκό μπλόκ της λιτότητας.
1.4 Το πραξικόπημα της 12ης Ιούλη Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος γέννησε την ελπίδα στον ελληνικό λαό ότι για πρώτη φορά στην ύστερη μεταπολίτευση είναι κυρίαρχος και ότι μπορεί να αποφασίσει για το μέλλον του ο ίδιος, ότι για πρώτη φορά υπάρχει μια κυβέρνηση η οποία είναι στο πλευρό του και όχι απέναντί του. Η ωμότητα όμως με την οποία η Ευρώπη αντιμετώπισε τη νίκη αυτή, ήταν πιο έντονη από ποτέ. Το βράδυ της 12ης Ιούλη φάνηκε το πιο σκληρό τους πρόσωπο της Ευρώπης. Αδιαφορώντας για την ετυμηγορία του ελληνικού λαού, ο οποίος απέρριψε την πρόταση Ζ. Κ. Γιούνκερ (Κομισιόν) και τάχθηκε υπέρ ενός άλλου δρόμου πέρα από τα μνημόνια, το κυρίαρχο ευρωπαϊκό μπλοκ εκβίασε την ελληνική κυβέρνηση και το λαό για ακόμα μια φορά, με όπλο τη χρηματοπιστωτική κατάρρευση. Το βράδυ της 12ης Ιούλη, η διαδικτυακή κίνηση «this is a coup» ξεπέρασε τα σύνορα της Ευρώπης και μετέφερε παντού το μήνυμα ενάντια στον εκβιασμό ενός λαού από τους δανειστές. Ακόμα, κινητοποιήσεις αλληλεγγύης στον ελληνικό λαό ήρθαν να επιβεβαιώσουν τη διεθνοποίηση της ελληνικής υπόθεσης. Οι δανειστές, ενεργώντας πλέον με ξεκάθαρα πολιτικό στόχο και βάζοντας σε κίνδυνο τη σταθερότητα της ευρωζώνης, έθεσαν τρεις επιλογές στην κυβέρνηση. Η πρώτη ήταν η αποδοχή ενός ακόμα μνημονίου λιτότητας, η δεύτερη αποτελούσε το σχέδιο Σόιμπλε με την «ελεγχόμενη» χρεοκοπία και την 5ετή έξοδο από το ευρώ και η τρίτη ήταν αυτή της μη συμφωνημένης εξόδου από το ευρώ, η οποία θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε περαιτέρω υποτίμηση της ζωής του κόσμου της εργασίας. Μπροστά σε αυτό το πραξικόπημα το οποίο στιγμάτισε την ΕΕ, η ελληνική κυβέρνηση πρόκρινε την πρώτη επιλογή, τη λύση ενός συμβιβασμού και τη σύναψη μιας συμφωνίας, η οποία ήταν αντίθετη στη λαϊκή εντολή της 25ης Γενάρη και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, σε ευθεία αντίθεση με τις προγραμματικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ . Η ήττα της 13ης Ιούλη, είναι η συνισταμένη τριών παραγόντων. Ο πρώτος είναι ο απόλυτα δυσμενής συσχετισμός που έχει διαμορφωθεί για 20 και πλέον χρόνια στην ΕΕ, της οποίας ο νεοφιλελευθερισμός συνιστά καταστατική αρχή. Ο δεύτερος αφορά την αδυναμία της ελληνικής κυβέρνησης να επιλέξει εκείνη νωρίτερα τη στιγμή της σύγκρουσης – σε λιγότερο δυσμενή για τα οικονομικά του κράτους στιγμή – αφήνοντας τα πράγματα να φτάσουν στο ευνοϊκότερο για τους δανειστές σημείο, όπου ο εκβιασμός ήταν βέβαιος. Ο τρίτος παράγοντας που δεν πρέπει να υποτιμηθεί, ειδικά για το μέλλον, αφορά τη στάση στελεχών εντός του κράτους και της κυβέρνησης που με την πρακτική τους υπονόμευσαν την οποιαδήποτε εναλλακτική στρατηγική και δαιμονοποίησαν την έννοια της σύγκρουσης, γεγονός που φάνηκε καθαρά και από την έμπρακτη αντίθεση τους στην απόφαση υπέρ του ΟΧΙ στ δημοψήφισμα.
1.5 Πάντα θα υπάρχει εναλλακτικός δρόμος
3
Η σύναψη της συμφωνίας θεωρήθηκε από πολλούς ως ενσωμάτωση του ΣΥΡΙΖΑ στο δόγμα του TINA (There Is No Alternative). Μια φράση που ανάγεται ιστορικά στα χρόνια της Θάτσερ, και χρησιμοποιήθηκε για να τονίσει πως ο μόνος δρόμος για την ευημερία των λαών είναι η οργάνωση της παραγωγής και της κοινωνίας σύμφωνα με τα πρότυπα του νεοφιλελευθερισμού, του ατομικού κυνηγιού του κέρδους, της επέκτασης του κεφαλαίου και της υποτίμησης της εργασίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, ποτέ δεν υιοθέτησε αυτή την πολιτική και ιδεολογική σκοπιά. Γιατί είναι άλλο πράγμα να αποδέχεται κανείς το νεοφιλελευθερισμό ως στρατηγικό ορίζοντα, ως το μοναδικό δρόμο προς την κοινωνική ευημερία και είναι άλλο πράγμα να αναγνωρίζει ότι σε μια δεδομένη χρονική στιγμή, με δεδομένους πολιτικούς συσχετισμούς, οφείλει να κάνει έναν τακτικό και πρόσκαιρο συμβιβασμό ώστε να είναι σε θέση να συνεχίσει να αγωνίζεται, διατηρώντας ζωντανό το στρατηγικό στόχο της κοινωνικής χειραφέτησης. Η συμφωνία της 13ης Ιούλη μπορεί να αποτελέσει πεδίο πάλης για την αριστερά, μόνο εάν ληφθεί ως ένας τακτικός συμβιβασμός, κάτω από το βάρος συγκεκριμένων συσχετισμών, και όχι ως ένα πρόγραμμα το οποίο απορρέει από τη στρατηγική αντίληψη του ΣΥΡΙΖΑ. Με λίγα λόγια, αποτελεί διακύβευμα το πως μια τακτική ήττα, δεν θα μετατραπεί σε ήττα στρατηγικής για την Αριστερά και τις λαϊκές τάξεις. Όμως ακόμα και μετά από μια μεγάλη τακτική ήττα, ο αγώνας δεν μπορεί παρά να συνεχίζεται και η αριστερή κυβέρνηση να είναι ένα σημαντικό οχυρό σε αυτή την πολύπλευρη σύγκρουση που θα εξελίσσεται το επόμενο διάστημα. Για εμάς, ως Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ, πάντα θα υπάρχει άλλος δρόμος για την οργάνωση της κοινωνίας και αυτός ο δρόμος θα μένει ανοιχτός όσο η Αριστερά δεν παραιτείται από αρχές, αξίες και πρακτικές που υπηρετούν τα συμφέροντα των λαϊκών τάξεων.
1.6 Από τον συμβιβασμό στην εκλογική νίκη της 20ης Σεπτέμβρη Η υπογραφή του τρίτου μνημονίου και η ψήφιση του από το ελληνικό κοινοβούλιο ουσιαστικά επισφράγισε μια περίοδο έντονων διεργασιών εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Η παραγκώνιση των οργάνων και των συλλογικών διαδικασιών εντός του χώρου δεν έδωσε τη δυνατότητα στα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ να τοποθετηθούν, να συζητήσουν, να εκτιμήσουν την κατάσταση και να πάρουν αποφάσεις συλλογικά. Η διαιώνιση ενός ατέρμονου τασικού ανταγωνισμού εντός του κόμματος και της Νεολαίας η οποία απαξίωνε τη λειτουργία τους, είχε διαμορφώσει μια κατάσταση κλειστών κέντρων, που πέρα και έξω από τη βάση του κόμματος λάμβαναν κομβικές και σημαντικές αποφάσεις. Οι τάσεις από ιδεολογικά ρεύματα μετατράπηκαν σε κλειστές ομάδες που εστίαζαν στη διαπραγμάτευση του εσωτερικού συσχετισμού τόσο στη Νεολαία όσο και στο Kόμμα. Σε μια τέτοια κατάσταση «εκτάκτου ανάγκης», ο κόσμος του κόμματος ήταν σε μεγάλο βαθμό παρακολουθητής των εξελίξεων και δε συμμετείχε στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων. Βέβαια η αδράνεια αυτή του κόμματος όσο και της Νεολαίας, σε αυτή την κρίσιμη καμπή της σύγκρουσης, είχε ξεκινήσει από πολύ νωρίτερα. Καθ’ όλη τη διάρκεια του επταμήνου η σχέση κόμματος-κυβέρνησης αλλά και ο ρόλος του κόμματος σε σχέση με τη κοινωνία ήταν κατώτερος των περιστάσεων. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι η αδυναμία κοινωνικής παρέμβασης του κόμματος, αρκετές φορές ξεπεράστηκε από την ίδια τη λαϊκή επινοητικότητα και κινητοποίηση. Η προκήρυξη των εκλογών πριν τη διεξαγωγή συνεδρίου –που αποτελούσε απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής της 30ης Ιουλίου-, ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να πορευτεί με συλλογικά διαμορφωμένο σχέδιο, αποτέλεσε σοβαρή υπαναχώρηση ως προς τη δημοκρατική λειτουργία του κόμματος. Έτσι τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, έγιναν θεατές σε μια «τηλεοπτική» διάσπαση. Αυτές οι εξελίξεις έπληξαν πραγματικά τον ΣΥΡΙΖΑ και μας υπενθυμίζουν ότι η λειτουργία των οργάνων είναι σημαντική ακόμα και στις πιο «έκτακτες συνθήκες». Παρ’ όλα αυτά, η εκλογική νίκη στις 20 Σεπτέμβρη όσο και η ταξικότητα της ψήφου παρέχουν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα τόσο για το πώς κινηθήκαμε το προηγούμενο διάστημα όσο όμως και για το πώς οφείλουμε να συνεχίσουμε να κινούμαστε ως χώρος αλλά και ως κυβέρνηση στο μέλλον. Η πλειονότητα του κόσμου της εργασίας που ακόμα και μετά την ψήφιση του τρίτου μνημονίου στήριξε το ΣΥΡΙΖΑ, δεν το έκανε γιατί αποδέχθηκε το τρίτο μνημόνιο αλλά γιατί πίστεψε και πιστεύει πως αυτή η συμφωνία είναι προϊόν ενός εκβιασμού. Στήριξε το ΣΥΡΙΖΑ γιατί πιστεύει πως μόνο αυτός μπορεί -μέσα σε αυτή την αντικειμενικά δύσκολη συνθήκη- να διασφαλίσει δικαιώματα και κατακτήσεις, να κερδίσει τις ανοιχτές μάχες της συμφωνίας και να οργανώσει ένα σχέδιο απεμπλοκής από τα μνημόνια. Η συνέχιση της κοινωνικής στήριξης προς το ΣΥΡΙΖΑ έχει σχέση με τη δέσμευσή του να εφαρμόσει ένα παράλληλο πρόγραμμα, το οποίο θα θέτει τις βάσεις για την υπέρβαση της μνημονιακής πραγματικότητας, θα προωθεί την ανακούφιση των πληττόμενων από την κρίση. Η υπεράσπισης της πρώτης κατοικίας, η
4
δημιουργία ενός συστήματος εθνικής αλληλεγγύης, η συγκρότηση ενός πρωτοπόρου συστήματος πρωτοβάθμιας περίθαλψης, η μεταρρύθμιση στην παιδεία, η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων, οι βαθιές τομές στο κράτος και την λειτουργία του, η δημιουργία ενός παράλληλου τραπεζικού συστήματος έξω από τον έλεγχο της ΕΚΤ, η στροφή στην αλληλέγγυα και κοινωνική οικονομία, η σύγκρουση με τα μεγάλα συμφέροντα αποτελούν όψεις ενός τέτοιου προγράμματος.
Κεφάλαιο 2ο 2.1 Δύο κόσμοι συγκρούονται: η Ευρώπη σε σταυροδρόμι Η διαπραγμάτευση που έλαβε χώρα τους προηγούμενους μήνες, ανάμεσα στην πρώτη Αριστερή κυβέρνηση της Ευρώπης στον 21ο αιώνα και τις νεοφλιλελεύθερες ελίτ στο ευρωπαϊκό επίπεδο, ανέδειξε με τον πιο εμφατικό τρόπο τον εξαιρετικά δυσμενή συσχετισμό δύναμης ανάμεσα στις δυνάμεις του κεφαλαίου και της εργασίας. Κατέστησε, δηλαδή, εμφανή τόσο τη σκληρότητα των μηχανισμών επιβολής του νεοφιλελευθερισμού, μέσω των προγραμμάτων λιτότητας, όσο και τα σημερινά όρια της υπαρκτής Ευρώπης. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είναι η πρώτη κυβέρνηση, μέλους κράτους της ΕΕ και της ευρωζώνης, που αμφισβήτησε στην πράξη την πολιτική πραγματικότητα που επιβάλει την λιτότητα, την δημοσιονομική προσαρμογή και την εσωτερική υποτίμηση. Η συνθήκη αυτή ήταν που οδήγησε και τις κυρίαρχες δυνάμεις της ΕΕ, σε επίπεδο πολιτικών ηγεσιών και θεσμών, να οχυρωθούν απέναντι στο ενδεχόμενο «αριστερού ατυχήματος». Το σενάριο της αριστερής παρένθεσης αποτέλεσε και την κύρια στρατηγική των πολιτικών μας αντιπάλων, εντός και εκτός της χώρας, οι οποίοι είχαν ως στόχο να εγκλωβίσουν τον ΣΥΡΙΖΑ, με βασικό μοχλό πίεσης την οικονομική ασφυξία της χώρας και την απειλή κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος. Η ελληνική κυβέρνηση βρέθηκε μπροστά σε μία σειρά ατέρμονων εκβιασμών που στόχευαν στην πολιτική εξουδετέρωση της αριστεράς και στην κάμψη του αγωνιστικού φρονήματος του λαϊκού παράγοντα. Σε καμία περίπτωση το «ατύχημα» της Ελλάδας δεν πρέπει, κατά τους κυρίαρχους, να αποτελέσει το παράδειγμα για τους ευρωπαϊκούς λαούς ώστε να χαράξουν έναν διαφορετικό δρόμο και να ανατρέψουν την κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη. Οι εκβιασμοί και η αντιδημοκρατική οχύρωση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος κορυφώθηκαν σε πρώτη φάση, την εβδομάδα του δημοψηφίσματος. Η τόλμη της ελληνικής κυβέρνησης να προσφύγει στον ελληνικό λαό απαντώντας στο τελεσίγραφο Ζ. Κ. Γιούνκερ (Κομισιόν) οδήγησε σε αλλεπάλληλες επιχειρήσεις ωμών παρεμβάσεων με στόχο, είτε την ακύρωση του δημοψηφίσματος, είτε την επικράτηση του Ναι. Σε δεύτερη φάση, την 12η Ιουλίου οι ηγέτες της ευρωζώνης, με πρωτεργάτη την Γερμανία προχώρησαν σε ένα πολιτικό και οικονομικό πραξικόπημα προς την ελληνική πλευρά που επέφερε μία επώδυνη συμφωνία. Μέσα από την όλη διαδικασία της διαπραγμάτευσης αναδείχθηκαν οι σκόπιμοι δομικοί περιορισμοί και η πολιτική φύση της ΕΚΤ που επιτελεί τον ρόλο του θεσμικού χρηματοδοτικού εκβιαστή για όσα μέλη του Ευρωσυστήματος αμφισβητούν τις νεοφιλελεύθερες κατευθύνσεις της ευρωπαϊκής πολιτικής. Αξίζει να δούμε πως δύο μήνες αργότερα, οι εκλογές στην Πορτογαλία, με την ανάδειξη της Αριστεράς σε ρυθμιστή των πολιτικών εξελίξεων και η πιθανή δημιουργία μίας προοδευτικής κυβέρνησης που αμφισβητεί την λιτότητα, χαρακτηριστήκαν από άλλη μία προσπάθεια δημοκρατικής εκτροπής που θα βάζει τροχοπέδη στα σχέδια αμφισβήτησης της λιτότητας σε άλλη μία χώρα της ευρωζώνης. Σε κάθε περίπτωση, η μάχη που έδωσε η ελληνική κυβέρνηση και η αποφασιστικότητα του λαού μας, πυροδότησαν σειρά πολιτικών και κοινωνικών διεργασιών στην Ευρώπη. Από τη μία, οι μεγάλες διαδηλώσεις αλληλεγγύης στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες- με αποκορύφωμα τις ημέρες του δημοψηφίσματος- και από την άλλη οι πολιτικές ρωγμές με πρωτοστάτη την Αριστερά.
2.2 Το σχέδιο μας απέναντι στο σχέδιο του αντιπάλου Το ξέσπασμα της κρίσης έθεσε ήδη από το 2010 στο επίκεντρο της πολιτικής ατζέντας το με ποιον τρόπο και με ποιο σχέδιο θα ξεπεραστεί. Οι κυρίαρχοι της Ευρώπης, μέσω των συντηρητικών κομμάτων αλλά και της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, η οποία από καιρό είχε τραβήξει διαχωριστικές ακόμα και από τις ιδρυτικές της αρχές και αξίες, υιοθέτησαν ως απάντηση στη κρίση του καπιταλισμού, την εσωτερική υποτίμηση και τη λιτότητα. Την αλλαγή συνολικά του τρόπου με τον οποίον οργανωνόταν η κοινωνική αναπαραγωγή . Η κρίση, αποτέλεσε λοιπόν για τον αντίπαλο σε αυτή τη χρονική στιγμή την ευκαιρία, ώστε να επαναδιαπραγματευθεί συνολικά το συσχετισμό δύναμης ανάμεσα στο κόσμο του κεφαλαίου και
5
τον κόσμο της εργασίας συμπιέζοντας προς τα κάτω σε δραματικό βαθμό τις ανάγκες των πολλών. Αυτό που ονομάζεται νεοφιλελευθερισμός αποτέλεσε τη συνταγή, την οποία οι ευρωπαϊκές αστικές τάξεις ακολούθησαν ώστε να βγουν αλώβητες από τη κρίση. Διάλυση κοινωνικού κράτους, νέα πεδία κερδοφορίας του κεφαλαίου σε κατεξοχήν δημόσιους και κρατικούς τομείς, αναδιάρθρωση στην παιδεία και την υγεία, τσάκισμα των εργασιακών δικαιωμάτων και περιστολή της δημοκρατίας αποτέλεσαν τις κυρίαρχες όψεις του σχεδίου τους. Όψη του ίδιου σχεδίου αποτελούν και οι επενδυτικές εμπορικές συμφωνίες τύπου ΤΤΙΡ, που παραγκωνίζουν στο όνομα των πολυεθνικών τα κράτη μέλη της ΕΕ και μονιμοποιεί τα μνημόνια. Είκοσι χρόνια μετά, η Ευρώπη, μοιάζει να περνά «ένα δεύτερο δόγμα του ΣΟΚ» αυτή τη φορά όχι κατά του κομμουνιστικού κινδύνου, αλλά για την προς τα κάτω συμπίεση των υποτελών τάξεων. Ο ευρωπαϊκός νότος λόγω συγκεκριμένων αιτιών (πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών) και παραγόντων βρέθηκε στο επίκεντρο αυτής της επίθεσης και της βίαιης προσαρμογής στο νεοφιλελεύθερα πρότυπα. Τα μνημόνια, ουσιαστικά συμπύκνωσαν όλες τις όψεις του σχεδίου των ισχυρών της Ευρώπης. Για ακόμα μια φορά ο αντίπαλος φάνηκε να υπερτιμά την δυναμική του σχεδίου του και να ξεχνά την δυναμική της Αριστεράς και των κοινωνικών αγώνων. Η βάρβαρη πολιτική των μνημονίων, η οποία υιοθετήθηκε από τις σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις και οι οποίες την ταύτισαν με την λαϊκή δεξιά και τα χριστιανοδημοκρατικά κόμματα -ιδιαίτερα κάτω από τις πιέσεις των λαϊκών τάξεων- ενέτειναν το υπάρχον πολιτικό κενό και την κρίση εκπροσώπησης. Στην Ελλάδα το πολιτικό κενό αυτό, που διαμόρφωσε η ίδια η ταξική σύγκρουση, καλύφθηκε σε μεγάλο βαθμό από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος κατόρθωσε να ενοποιήσει τα επιμέρους αιτήματα και να τα μεταφέρει στο κεντρικό πολιτικό επίπεδο, δίνοντας μια διαφορετική προοπτική στα λαϊκά στρώματα. Αντίθετα σε άλλες χώρες της Ευρώπης, που η Αριστερά δεν είχε αναπτύξει ισχυρές σχέσεις με την κοινωνία και τον κόσμο της εργασίας, το πολιτικό κενό αυτό καλύφθηκε είτε από τεχνοκράτες είτε από την ακροδεξιά η οποία διαμόρφωσε μια τελείως διαφορετική αφήγηση για τα αίτια της κρίσης, αλλά σε τελευταία ανάλυση δε διαφοροποιείτο από τις συστημικές δυνάμεις όσον αφορά το ξεπέρασμα αυτής. Η κατάσταση αυτή στον ευρωπαϊκό χάρτη αναδιαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό από την δυναμική της ελληνικής διαπραγμάτευσης το προηγούμενο επτάμηνο. Η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να αναδείξει ένα διαφορετικό δρόμο για το ξεπέρασμα της κρίσης, προκάλεσε ρωγμές στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία διαμορφώνοντας στο εσωτερικό της δύο διαφορετικές στρατηγικές. Από τη μία η εμμονή στο νεοφιλελεύθερο μονόδρομο, από την άλλη η προσπάθεια ενός κομματιού της σοσιαλδημοκρατίας που προσβλέπει να ενσωματωθεί στο μπλοκ της αντιλιτότητας -διαφοροποιούενο εν μέρει από τις κυρίαρχες νεοφιλελεύθερες δυνάμεις . Παράλληλα, πόλωσε τμήματα των Ευρωπαίων Πρασίνων προς την Αριστερά, και συσπείρωσε ευρύτατες δυνάμεις της παγκόσμιας διανόησης που όχι μόνο στήριξαν πολιτικά αλλά και βάθυναν με θεωρητικούς όρους την κριτική απέναντι στον ακραίο νεοφιλελευθερισμό. Την ίδια στιγμή τμήματα των ευρωπαϊκών ελίτ, σε μια προσπάθεια οχύρωσης απέναντι στην Αριστερά και τα κινήματα, προσβλέπουν σε διαδικασίες ομοσπονδιοποίησης της Ευρώπης (Τραπεζική Ένωση, υπουργός Οικονομικών, ενίσχυση του ρόλου της Κομισιόν) με όρους εμβάθυνσης του νεοφιλελεύθερου σχεδίου. Αξίζει να σημειώσουμε πως η κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ευρώπη της κρίσης και η ακαμψία των κυρίαρχων στο να ενσωματώσουν τα αιτήματα των υποτελών έχει δημιουργήσει έναν εντεινόμενο ευρωσκεπτικισμό. Κομμάτι αυτού ανήκει στα παραδοσιακά και νεώτερα κόμματα της Άκρας Δεξιάς τα οποία επιχειρούν να διαμορφώσουν μια αφήγηση για τη κρίση που αφήνει αλώβητο το κεφάλαιο και επενδύει στην ξενοφοβία και το ρατσισμό.
2.3 Προσφυγικό: αυταρχισμός και δημοκρατία σε σύγκρουση Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή προσφυγική κρίση. Οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις των κυρίαρχων γεωπολιτικών παικτών του πλανήτη, στη Μέση Ανατολή (Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν) και τη Βόρεια Αφρική, καθώς και μια σειρά άλλων παραγόντων όπως ο εμφύλιος πόλεμος στην Συρία και η επέκταση της δολοφονικής μηχανής που ονομάζεται ISIS έχουν ξεριζώσει εκατομμύρια ανθρώπους από τα σπίτια τους. Οι άνθρωποι που κατοικούσαν σε περιοχές που πια έχουν ερημώσει είτε από τους βομβαρδισμούς και τις εχθροπραξίες που λαμβάνουν χώρα στην Συρία, είτε έχουν πέσει στα χέρια των τζιχαντιστών, εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, για να μην χάσουν και την ζωή τους. Οι πρόσφυγες προκειμένου να επιβιώσουν από τον πόλεμο, καταφεύγουν στα τουρκικά παράλια του Αιγαίου, ή στις μεσογειακές ακτές της Β. Αφρικής και στην συνέχεια, πέφτουν θύματα οικονοιμικής εκμετάλλευσης από δουλεμπόρους για να τους «περάσουν» στην ευρωπαϊκή ήπειρο, με όποιο κόστος, διακινδυνεύοντας ακόμα και την ζωή τους. Γινόμαστε επομένως μάρτυρες απαράδεκτων περιστατικών εκμετάλλευσης προσφύγων από διακινητές, τραγικών ναυαγίων στην Μεσόγειο (Ανατολικό Αιγαίο και
6
Μεσόγειος) με τραγικό απολογισμό χιλιάδες θύματα, ενώ παράλληλα διαπιστώνεται η αδιαφορία της ηγεσίας και των μηχανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αντιμετωπίσουν τους πρόσφυγες όχι ως πρόβλημα αλλά ως ανθρώπους με ελπίδες για μια καλύτερη ζωή. Η ευρωπαϊκή ήπειρος γίνεται εδώ και δεκαετίες προορισμός προσφύγων και μεταναστών κυρίως από χώρες της Αφρικής και της Ασίας, ωστόσο το κύμα προσφυγικών ροών που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα έχει ξεφύγει από κάθε πρόγνωση και υπολογισμό, καθώς και από κάθε υποκριτική προσπάθεια επιφανειακής διαχείρισης του. Το προσφυγικό έρχεται να απασχολήσει και να ταρακουνήσει την Ευρωπη ως μια πολιτική και κοινωνική κρίση παράλληλα με την οικονομική. Την δεδομένη στιγμή εμφανίζονται εντός ΕΕ διαφορετικές αφηγήσεις και στρατηγικές σε σχέση με το προσφυγικό. Σχηματικά, θα μπορούσαμε να περιγράψουμε την κατάσταση ως δύο στρατόπεδα: από την μια αντιλήψεις όπως αυτή της ουγγρικής κυβέρνησης, που κλείνει τα σύνορα της χώρας και από την άλλη μια προοδευτική αντίληψη που αντιπροσωπεύεται κυρίως από την ελληνική πλευρά, και μιλά για ασφαλείς διόδους διέλευσης των προσφύγων και για μέριμνα εφοδιασμού τους με τα απαραίτητα έγγραφα προκειμένου να γίνει ομαλά η ένταξή τους. Είναι σημαντικό δε να αναλογιστούμε ότι η αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών από την ελληνική πλευρά έχει αλλάξει πολύ το τελευταίο διάστημα σε σχέση με την στρατηγική διαχείρισης της προηγούμενης ακροδεξιάς αντίληψης της κυβέρνησης ΝΔΠΑΣΟΚ. Συμφωνα με αυτήν η αύξηση των ναυαγίων και των θανάτων αποτελούσε μέρος της λύσης του προσφυγικού «προβλήματος», αδιαφορώντας για την ανθρώπινη ζωή. Αντίθετα η σημερινή ελληνική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ καταβάλλει προσπάθειες για διεθνοποίηση του προβλήματος και ανθρώπινη διαχείρισή του. Στον δημόσιο λογο εχει επιβληθεί να μιλάμε για προσφυγες και όχι για «λαθρομετανάστες» όπως τους ονόμαζε η Νέα Δημοκρατία. Η δημιουργία ξεχωριστού υπουργείου για την μεταναστευτική πολιτική καταδεικνύει ότι η συγκρότηση ενός αριστερού ριζοσπαστικού σχεδίου για τα προσφυγικά και μεταναστευτικά ζητήματα αποτελεί πρωταρχικό στόχο στη νέα κατάσταση. Σημαντικό είναι επίσης ότι για πρώτη φορά δημιουργούνται τόσες δομές φιλοξενίας των προσφύγων (κέντρο Ελαιώνα, Ολυμπιακά Ακίνητα). Την ίδια στιγμή, με τους χώρους που παραχωρούνται, πρέπει να ενισχυθούν και οι πρωτοβουλίες κατάληψης άδειων κτιρίων προς στέγαση των προσφύγων. Η διέλευση των προσφύγων σήμερα γίνεται κυρίως μέσω των παράκτιων περιοχών, καθώς στα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα του Έβρου υψώνεται ο φράχτης της ντροπής, που καθιστά το σημείο απροσπέλαστο. Πέρα από το πάγιο αίτημα του κινήματος υπέρ των προσφύγων και των μεταναστών, το οποίο είναι το γκρέμισμα αυτού του φράχτη, οφείλουμε να σκιαγραφήσουμε και ένα γενικότερο σχέδιο δράσης τόσο σε εσωτερικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την εξασφάλιση όσο το δυνατόν ασφαλέστερων και ταχύτερων διαδικασιών ταυτοποίησης παραμονής και διέλευσης για τους πρόσφυγες. Η κατάργηση των στρατοπέδων συγκέντρωσης και παράλληλα η δημιουργία κέντρων ανοιχτής φιλοξενίας, που θα παρέχουν τα απαραίτητα στους πρόσφυγες για την παραμονή τους, η δημιουργία πολυδύναμων κέντρων ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στα σύνορα (κομμάτι που μέχρι στιγμής καλύπτεται σχεδόν αποκλειστικά από εθελοντές και ΜΚΟ), η απλούστευση των γραφειοκρατικών διαδικασιών και η εύκολη πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, καθώς και η συγκρότηση κρατικών δομών για την κάλυψη όλων των αναγκών τους (πχ. Διεκπεραίωση νομικών ζητημάτων που απαιτούνται). Σε πολλές περιπτώσεις που απουσίαζε η συντονισμένη κρατική δράση, τοπικές κοινότητες όπως αυτή της Μυτιλήνης προσπάθησαν να διαχειριστούν τις αυξημένες ανάγκες. Έχει σημασία να μην ξεχνάμε το γεγονός ότι σε ένα τόσο οριακό ζήτημα, όπως το προσφυγικό, η ύπαρξη μιας αριστερής κυβέρνησης η οποία διαχειρίζεται το ζήτημα με τρόπο που βρίσκεται στον αντίποδα του τρόπου αντιμετώπισης των πρόσφατων ελληνικών κυβερνήσεων, βοηθά στη συνολική μετατόπιση της αντιμετώπισης του ζητήματος από την ελληνική κοινωνία. Είναι αξιομνημόνευτο το τεράστιο κύμα αλληλεγγύης και έμπρακτης συμπαράστασης προς τους πρόσφυγες από πλατιά τμήματα του ντόπιου πληθυσμού, που δίνουν δύναμη στους ανθρώπους που βρίσκουν καταφύγιο στην Ελλάδα. Για μια χώρα που για χρόνια κυβερνήσεις και ΜΜΕ έκλειναν το μάτι στην ακροδεξιά και έκαναν το μισανθρωπισμό καθημερινότητα, ποντάροντας στη φτώχεια του εγχώριου πληθυσμού, η υποστήριξη προς τους χιλιάδες πρόσφυγες από τους ανθρώπους της, είναι από τα πιο αισιόδοξα πράγματα της περιόδου που διανύουμε.
7
2.4 Το αίτημα για Δημοκρατία πιο επίκαιρο από ποτέ Η κατάσταση που διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη σε καμία περίπτωση δεν σχετίζεται με το δικό μας σχέδιο και την Ευρώπη όπως εμείς την οραματιζόμαστε. Η Ευρώπη των λαών σε καμία περίπτωση δεν σχετίζεται με τη σημερινή Ευρώπη της λιτότητας, των θεσμικών εκτροπών, της ξενοφοβίας και του ρατσισμού. Η δική μας Ευρώπη, περνάει μέσα από ένα μέτωπο κατά της λιτότητας και υπέρ της δημοκρατίας, και όχι μόνο για ένα λαό όχι μόνο για μια χώρα αλλά συνολικά για τους λαούς της. Ο διεθνιστικός προσανατολισμός δεν μπορεί να είναι ένας τακτικός ελιγμός, δεν μπορεί να είναι μια πρόσκαιρη επιλογή αλλά ένας στρατηγικός στόχος για ένα κόμμα της Αριστεράς. Η αντίθεση μας απέναντι στη λιτότητα και τον αυταρχισμό και η αποδοχή της Ευρώπης ως πεδίο αντιπαράθεσης και διεξαγωγής της ταξικής πάλης δεν σημαίνει ότι αποδεχόμαστε το θεσμικό πλαίσιο της ευρωζώνης και της ΕΕ. Σηματοδοτεί την ανάγκη όμως ακόμα εντός αυτού του αρνητικού συσχετισμού δύναμης να παλέψουμε για το μετασχηματισμό τους και το τελικό τσάκισμα τους. Παρά την βαριά συμφωνία που επιβλήθηκε στην Ελλάδα μέσω ενός πραξικοπήματος, η πορεία των πολιτικών πραγμάτων στην Πορτογαλία, η δυναμική των Podemos στην Ισπανία, η ενισχυμένη παρουσία τoυ Sinn Feinn στην Ιρλανδία αλλά και η ανάδειξη του Corbyn στην ηγεσία του Εργατικού Κόμματος της Αγγλίας μας γεμίζουν αισιοδοξία πως ζούμε σε μια Ευρώπη που διαρκώς αλλάζει. Στόχος, λοιπόν, δεν μπορεί να είναι η αποφυγή αυτής της σκληρής μάχης, αλλά η πραγματική αλλαγή του συσχετισμού στην ΕΕ. Αυτή η αλλαγή όμως δεν μπορεί να είναι προϊόν μεταβολών στο πολιτικό σκηνικό μόνο αλλά προϊόν μιας ευρύτερης σύγκρουσης με το κυρίαρχο υπόδειγμα, μια μάχη που θα δοθεί στο πλευρό των ευρωπαϊκών λαών και κινημάτων. Οφείλουμε να αγωνιστούμε μαζί με τους λαούς που βρέθηκαν στο στόχαστρο των ευρωπαϊκών ελίτ μέσα από τα προγράμματα αναδιάρθρωσης και τη διαχείριση του προσφυγικού.
Κεφάλαιο 3ο 3.1 Η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ Η οργάνωση μας είναι «παιδί» των μικρών και μεγάλων αγώνων της γενιάς μας. Στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις, στο Ευρωπαϊκό και Ελληνικό Κοινωνικό Φόρουμ, στη μάχη για την υπεράσπιση του δημόσιου και δωρεάν πανεπιστημίου, στην εξέγερση του Δεκέμβρη του ‘08, στο μεγαλειώδη αγώνα των τριακοσίων μεταναστών εργατών, στο πρωτοφανές εγχείρημα των πλατειών, στο αγώνα των κατοίκων της Χαλκιδικής, σε όλα τα μεγάλα απεργιακά γεγονότα. Υπήρξαμε ενεργές κι ενεργοί στις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, στις αντιρατσιστικές κινητοποιήσεις, στις αντιφασιστικές πρωτοβουλίες, στα κινήματα πόλης, στην υπεράσπιση των δημοσίων χώρων, στα κινήματα φύλου και σε πολλά άλλα. Στους ίδιους δρόμους συνεχίζουμε σε συνθήκες διαφορετικές από αυτές για τις οποίες αγωνιζόμασταν όπου η Αριστερά έχει πλέον από τη μία να διαχειριστεί μία μνημονιακή κατάσταση που αντιβαίνει τις πολιτικές της θέσεις και αξίες και από την άλλη βρίσκεται σε ρόλο καταλύτη στις πολιτικές εξελίξεις τόσο σε Ελλάδα όσο και σε Ευρώπη. Ως εκ τούτου παρά την επικράτηση του υπάρχοντος συσχετισμού δύναμης, ο ΣΥΡΙΖΑ έχοντας το εργαλείο της κυβέρνησης και της υπάρχουσας κινητικότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο καλείται το επόμενο διάστημα να δημιουργήσει αυτές τις προϋποθέσεις που θα ανοίξουν δρόμους διαφυγής από την παρούσα κατάσταση. Αναγνωρίζοντας τις ενεργές αντιθέσεις που προκύπτουν από τη παραπάνω κατάσταση οφείλουμε συλλογικά και άμεσα να χαράξουμε στρατηγική για μία οργάνωση νεολαίας χρήσιμη στους κοινωνικούς της χώρους που θα παράγει πολιτική μεταθέτοντας τις αντιφάσεις που θα προκύπτουν από μέρος του προβλήματος σε κομμάτι της λύσης. Σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες έχουν γεννηθεί καίρια ερωτήματα για την σχέση ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ, την Νεολαία του και την Κυβέρνηση. Αντιλαμβανόμαστε πως τόσο ο ρόλος του κόμματος μας όσο και της οργάνωσής μας είναι η χάραξη μίας νέας στρατηγικής προσανατολισμένης στα συμφέροντα και τις ανάγκες των υποτελών τάξεων και της νέας γενιάς. Μέσα από την παρέμβαση μας στο κοινωνικό πεδίο και την οργάνωση των υποτελών τάξεων στοχεύουμε στην οικοδόμηση ενός διαφορετικού μοντέλου κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης. Η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να παίξει απλά τον ρόλο του χειροκροτητή της κυβερνητικής πολιτικής, ούτε την 8
δεξαμενή των επόμενων κυβερνητικών και κρατικών στελεχών. Οφείλουμε να ασκήσουμε όση πίεση χρειαστεί και να διεκδικήσουμε την εφαρμογή μιας αριστερής πολιτικής, του προγράμματος και των μέτρων που αντιπαρατίθενται στο μνημόνιο και ανοίγουν δρόμους στο κοινωνικό πεδίο. H οργάνωση μας θα βρεθεί απέναντι σε κάθε κυβερνητική επιλογή που πλήττει τη νεολαία, τους φτωχούς και βαθαίνει την νεοφιλελεύθερη κυριαρχία. Παράλληλα, οφείλουμε να μάθουμε από τα λάθη του πρόσφατου παρελθόντος και να οικοδομήσουμε μία Οργάνωση και ένα Κόμμα που δεν θα λειτουργεί βάσει εκβιασμών και τασικών αντεγκλήσεων, αλλά θα λειτουργεί δημοκρατικά και θα εμπλέκει στην λήψη των αποφάσεων τις οργανώσεις και τα μέλη τους. Η δέσμευση όλων σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο υπέρβασης της μνημονιακής πραγματικότητας αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την θετική έκβαση των μαχών που έχουμε να δώσουμε. Σε αυτό το πλαίσιο οφείλουμε να αναγνωρίζουμε τις μάχες που έδωσε και συνεχίζει να δίνει η κυβέρνηση και να τις στηρίζουμε μέσα από την κοινωνική μας δράση. 3.2 Το κράτος ως πεδίο συνεχούς σύγκρουσης Η εμπειρία της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ μας οδηγεί σε συμπεράσματα και μας δίνει εργαλεία για την διαμόρφωση της στρατηγικής μας το επόμενο διάστημα. Την περίοδο αυτή αναδείχθηκε με σαφή τρόπο πως το κράτος, ως συμπύκνωση του συσχετισμού δύναμης, αποτελεί ένα συνεχές πεδίο ανάπτυξης της ταξικής πάλης. Επομένως, είναι ανοιχτό και διαρκές διακύβευμα η πάλη για την ηγεμονία εντός και εκτός των δομών αυτού με στόχο τον μετασχηματισμό τους. Η ανάληψη της διακυβερνησης δεν συνεπάγεται επ’ουδενί πολιτική εξουσία. Το προηγούμενο διάστημα δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που οι μηχανισμοί του κράτους (κατασταλτικοί και ιδεολογικοί) έπαιξαν υπονομευτικό ρόλο στο έργο της κυβέρνησης. Η περιορισμένη μεν, υπάρχουσα δε, αστυνομική αυθαιρεσία, οι αρνητικές αποφάσεις των δικαστηρίων για νομοθετικές πρωτοβουλίες όπως η παύση των έργων στις Σκουριές, οι σφοδρές αντιδράσεις της εκκλησίας απέναντι στις αλλαγές στο μάθημα των θρησκευτικών αλλά και στο σύμφωνο συμβίωσης, το κλείσιμο sites ελεύθερου διαμοιρασμού, με παρέμβαση εισαγγελέα, είναι μερικά επιμέρους παραδείγματα. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις ευθείας παρέμβασης στο έργο της Κυβέρνησης είναι ακόμα η περίπτωση της Κ. Σαββαίδου η οποία αρνήθηκε να παραιτηθεί από την θέση της Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων παρά την εισαγγελική έρευνα για το δώρο στου καναλάρχες αλλά και ο πολλαπλώς υπονομευτικός ρόλος του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Γ. Στουρνάρα. Είναι σαφές πως το κράτος και οι θεσμοί του αποτελούν το καταφύγιο του παλιού πολιτικού συστήματος, της αστικής τάξης, και λειτουργούν ως μέσα εξυπηρέτησης των ταξικών τους συμφερόντων. Επομένως, ο αγώνας ενάντια στην διαπλοκή και την διαφθορά- που αποτελούν δομικά στοιχεία του Ελληνικού κρατικού σχηματισμού- δεν μπορεί απλά να είναι ένα σύνθημα χωρίς ταξική μεροηψία, δίχως να υποκαθιστά την ανάγκη σύγκρουσης με τους μηχανισμούς που νόμιμα συσσωρεύουν τον πλούτο σε λίγα χέρια (πχ φορολογικό σύστημα, νόμιμες φοροαπαλλαγές, παραθυράκια φοροδιαφυγής). Η διαρκής μάχη για μετατόπιση του συσχετισμού δύναμης υπέρ των υποτελών, στόχος κάθε αριστερής οργάνωσης νεολαίας, όσο και της ίδιας της κυβέρνησης, δεν μπορεί λοιπόν να μη περιλαμβάνει και το βάθεμα της δημοκρατίας, με διαρκή πάλη για την μεταφορά της λήψης αποφάσεων από τα πάνω προς τα κάτω, εκτός του κράτους και εντός της κοινωνίας. Σε τελική ανάλυση η σύγκρουση αυτή μετασχηματίζει το κράτος ως μηχανισμό εξουσίας, την ίδια στιγμή που γεννά νέες μορφές πολιτικής οργάνωσης εντός της κοινωνίας. Βασικός μας στόχος μας είναι η κατάκτηση της ηγεμονίας, επικράτησης δηλαδή της δικής μας αντίληψης, πρακτικής και των δικών μας αξιών, τόσο στο κράτος όσο και στο κοινωνικό πεδίο. Η διαδικασία σύγκρουσης με το κυρίαρχο υπόδειγμα και η ανάδειξη ενός εναλλακτικού μοντέλου αποτελεί μια συνεχή διαδικασία και διακύβευμα σε όλα τα επίπεδα.
3.3 Διεθνιστική σκοπιά, παρέμβαση στις ευρωπαϊκές εξελίξεις Οι αλλαγές που συντελούνται στην Ευρώπη μέσα από τα προγράμματα λιτότητας, η διαχείριση του προσφυγικού και η αυταρχικοποίηση των θεσμών της ΕΕ αποτελούν όψεις του σχεδίου του αντιπάλου μας. Η ανεργία και η φτώχεια, η καταστρατήγηση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα παιδείας και υγείας, ο ρατσισμός και η άνοδος του εθνικισμού έχουν διαμορφώσει ένα ασφυκτικό πλαίσιο για τους λαούς και για την νέα γενιά πανευρωπαϊκά. Η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να συμβάλει στην συγκρότηση ενός πανευρωπαϊκού μετώπου απέναντι στην λιτότητα και τον αυταρχισμό με τις δυνάμεις της ριζοσπαστικής
9
Αριστεράς, της οικολογίας, φορείς, συλλογικότητες και συνδικάτα. Η απάντηση μας απέναντι σε αυτά που βιώνουμε δεν μπορεί εξαντλείται στα όρια μίας εθνικής αφήγησης, που στην πραγματικότητα αντιστρατεύεται τον διεθνισμό και την αλληλεγγύη. Η οργάνωση μας πρέπει να λάβει πρωτοβουλίες: Α) για την επίσπευση της συγκρότησης ενός δικτύου νεολαιών του ΚΕΑ, της Αριστεράς ευρύτερα και της οικολογίας, Β) την συγκρότηση κοινών πρωτοβουλιών με ευρωπαϊκούς φορείς, φοιτητικούς συλλόγους για την υπεράσπιση της δημόσιας και δωρεάν παιδείας, Γ) τον κοινό βηματισμό με τις δυνάμεις της αντίστασης σε όλη την Ευρώπη ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό και τις διατλαντικές εμπορικές συμφωνίες, μέσα από Ευρωπορείες-κινηματικούς σταθμούς, πανευρωπαϊκές ημέρες δράσης και καμπάνιες αλληλεγγύης και προάσπισης των δικαιωμάτων της νέας γενιάς, Δ) την πραγματοποίηση ημερίδων και δράσεων για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η νέα γενιά στην Ευρωπαϊκή ήπειρο. Για τα δικαιώματά μας: I) στην εργασία, ΙΙ) την πρόσβαση στον πολιτισμό, ΙΙΙ) ενάντια στην Ευρώπη φρούριο και την στρατιωτικοποίησή της, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία ΙV) ενάντια στην περιβαλλοντική εκμετάλλευση V) ενάντια στις έμφυλες διακρίσεις και σε κάθε είδους διάκριση.
3.4 Για την παρέμβασή μας στην εργασία Στο επίκεντρο της μνημονιακής αναδιάρθρωσης και των προγραμμάτων λιτότητας βρέθηκε τα προηγούμενα χρόνια η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Η επισφάλεια και η μαύρη εργασία, οι απολύσεις τόσο σε ιδιωτικό όσο και σε δημόσιο τομέα, η καταστρατήγηση των κατοχυρωμένων εργασιακών δικαιωμάτων, η ποινικοποίηση των διεκδικήσεων και του συνδικαλισμού αποτέλεσαν κεντρικά σημεία της στρατηγικής του κεφαλαίου στην κατεύθυνση της μείωσης του κόστους εργασίας ως κατ’ επίφαση μοναδικής «λύσης» για την δημοσιονομική εξυγίανση και την ανάπτυξη (jobless growth), αλλά στην ουσία ως πολιτική επιλογή με στόχο την επίθεση στον κόσμο της εργασίας. Σαφώς, οι ανωτέρω διαδικασίες συντελούνται την τελευταία 20ετία στον ελλαδικό χώρο με πρώτα θύματα τους μετανάστες (ως φθηνά εργατικά χέρια στις «Μανωλάδες» αυτής της χώρας), τις γυναίκες (απλήρωτη οικιακή εργασία, ευέλικτη απασχόληση) και τη νεολαία (ήδη μπλοκάκια με χαμηλούς μισθούς και πριν την κρίση), που τα χρόνια των μνημονίων βρέθηκε στο επίκεντρο του σχεδίου της χαμένης γενιάς. Την τελευταία εξαετία, ο κανόνας της απασχόλησης για τους νέους δομείται επί τη βάσει της ανακύκλωσης και αύξησης της ανεργίας, ανασφάλιστης εργασίας, επισφαλούς και μειωμένης απασχόλησης, πολυαπασχόλησης, απασχόλησης μέσω προγραμμάτων διαχείρισης της ανεργίας και της μετανάστευσης. Το διάστημα αυτό, η νεανική ανεργία ξεπέρασε το 61%, την ίδια στιγμή που προωθήθηκαν δυσμενείς μισθολογικές διακρίσεις για τους νέους. Από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, στο πλαίσιο των επιταγών του ΟΟΣΑ, ως «λύση» προωθήθηκε η κοινωφελής εργασία και τα προγράμματα voucher, που στην ουσία παγιώνουν την επισφάλεια. Η κατάσταση αυτή γενικευμένα οδήγησε τη νεολαία στη μετανάστευση (brain drain), καθώς οι νέοι αδυνατούν να προβούν σε οποιοδήποτε προγραμματισμό της ζωής τους και της εργασίας τους. Την ίδια στιγμή, η κοινωνική κρίση που εντείνεται αφήνει ολοένα περισσότερους νέους ανθρώπους στο περιθώριο κάθε διαδικασίας εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης (NEETs). Η αποτυχία του συνδικαλιστικού κινήματος να ενσωματώσει όλα αυτά πληττόμενα κομμάτια της εργασίας έχουν συμβάλλει στην αποδυνάμωση της δυνατότητας επαναδιεκδίκησης από τους από κάτω. Η αδυναμία της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ το προηγούμενο διάστημα να συσπειρώσει τους επισφαλώς εργαζομένους νέους και να συμβάλλει στην κατεύθυνση αυτή γεννά το ζήτημα της ευθύνης για το τι πρέπει να κάνουμε από ‘δω και μπρος εν καιρώ της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν παραγνωρίζουμε ότι η εφαρμογή των συμφωνηθέντων θα δυσχεράνει την κατάσταση, ωστόσο η παρέμβασή μας καθίσταται επιτακτική. Είναι επιτακτική η ανάγκη – και μέτωπο σύγκρουσης με τους δανειστές - για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, καθώς και η κατάργηση του απαράδεκτου μισθολογικού διαχωρισμού εις βάρος των νέων εργαζομένων. Η διεύρυνση των εργατικών διεκδικήσεων σε μια κατεύθυνση ενίσχυσης της προστασίας των εργαζομένων από τις απολύσεις, της κατάργησης των ελαστικών μορφών εργασίας και της ενίσχυσης των μηχανισμών ελέγχου εργοδοτικής αυθαιρεσίας μπορούν να πυροδοτήσουν μια σειρά αγώνων των εργαζομένων που θα αλλάξει ριζικά το τοπίο μέσα στους εργασιακούς χώρους. Η διαδικασία
10
αυτή απαιτεί μια σειρά παρεμβάσεων, πειραματισμών και συγκρούσεων μέσα κι έξω από τους εργασιακούς χώρους. Οι δικτυώσεις επισφαλώς εργαζομένων και ανέργων, τα σωματεία βάσης, οι συλλογικότητες Voucherάδων κλπ είναι μερικές από τις πρωτοβουλίες που αρχίζουν να αναπτύσσονται στους χώρους των νέων εργαζομένων δημιουργώντας νέες δυνατότητες για την οργάνωση τους απέναντι στο κεφάλαιο. Ως Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ οφείλουμε με ορίζοντα κατ’ αρχήν το συνέδριό μας να επεξεργαστούμε με ευθύνη της αρμόδιας επιτροπής του Κεντρικού μας Συμβουλίου ένα σχέδιο που θα μπορεί να οργανώσει τους νέους ανθρώπους που εργάζονται σε καθεστώς πλήρους επισφάλειας στην κατεύθυνση της προώθησης των διεκδικήσεών τους. Οφείλουμε να ασκήσουμε πιέσεις με κάθε τρόπο στην κυβέρνηση στην κατεύθυνση της επαναφοράς των συλλογικών συμβάσεων και της κατάργησης των νομοθετημάτων εις βάρος των νέων εργαζομένων. Πρέπει στο άμεσο διάστημα να εντείνουμε την παρέμβασή μας στους εργασιακούς χώρους, προκειμένου να μειωθούν τα περιθώρια εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Η επιστροφή της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης και της προοπτικής της νίκης των εργατικών αγώνων είναι η βασική προϋπόθεση για να αντιστραφεί η απαξιωτική εικόνα που έχει σήμερα η πλειοψηφία των εργαζομένων για τον συνδικαλισμό.
3.4 Αυτοδιαχείριση και συνεταιρισμοί Τα τελευταία χρόνια τα αδιέξοδα του νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου στο πεδίο της απασχόλησης, της αξιοπρεπούς εργασίας και της κοινωνικής προστασίας έχουν αναζωπυρώσει τη συζήτηση για εναλλακτικές μορφές οργάνωσης των επιχειρήσεων και των εργαζομένων, στην κατεύθυνση των συνεταιρισμών και της αυτοδιαχείρισης. Ως ενστικτώδης απάντηση στη μαζική και παρατεταμένη ανεργία, στο φόβο των λουκέτων και των απολύσεων, οι εργαζόμενοι σε παγκόσμιο επίπεδο οργανώνουν τρόπους απάντησης, πρώτα και κύρια για τη διάσωση των θέσεων εργασίας τους. Η κατάληψη των εγκαταστάσεων, επιχειρήσεων και παραγωγικών μονάδων, και η παράλληλη εφαρμογή ενός εναλλακτικού επιχειρηματικού σχεδίου, αποτελούν τις συνηθέστερες μορφές τέτοιων αντιδράσεων και συνοδεύονται από -επιτυχείς ή ατελέσφορες- απόπειρες τυπικής νομιμοποίησης/ τακτοποίησης ενός τέτοιου νέου καθεστώτος λειτουργίας μιας επιχείρησης. Παράλληλα, πολλοί άνεργοι και ελαστικά εργαζόμενοι, απογοητευμένοι από την παρατεταμένη επισφάλεια στον εργασιακό τους βίο, εγκαινιάζουν από μηδενική βάση συνεταιριστικές μορφές επιχειρήσεων σχεδόν σε όλους τους κλάδους της οικονομίας. Συνδετικός κρίκος όλων αυτών των εκδοχών επιχειρηματικότητας με αυξημένη εργατική συμμετοχή είναι αφενός μεν, η αμφισβήτηση του κυρίαρχου τρόπου καπιταλιστικής οργάνωσης της οικονομίας, που έχει σημείο αναφοράς την επίτευξη κέρδους και την ανταγωνιστικότητα, και αφετέρου, η ενεργοποίηση των εργαζομένων στην κατεύθυνση της αναζήτησης εναλλακτικών μορφών απασχόλησης για την ικανοποίηση βασικών αναγκών τους, στη βάση της αλληλεγγύης και της ισοτιμίας. Αυτό προϋποθέτει από πλευράς κυβέρνησης την άσκηση μιας πολιτικής, που θα την χαρακτηρίζει η στοχευμένη ενίσχυση συγκεκριμένων κλάδων και η αλλαγή στο επίπεδο των παραγωγικών σχέσεων, με βάση ένα σχεδιασμό για τις πραγματικές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας: έμφαση στη δημόσια ιδιοκτησία και τα αυτοδιαχειριζόμενα ή συνεταιριστικά εγχειρήματα και όχι αποκλειστικό ενδιαφέρον στην προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, ανάπτυξη του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος στην κατεύθυνση της κοινωνικοποίησης των αναγκαίων τεχνικών γνώσεων, αλλά και παραγωγή κοινωνικά χρήσιμης έρευνας, όπως και αξιοποίηση των θεσμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Παράλληλα, σε κάθε περίπτωση η στοχοθεσία πρέπει να αφορά την σταδιακή απεξάρτηση από τα κοινοτικά προγράμματα, και την κρατική ενίσχυση στις εναλλακτικές μορφές οργάνωσης της παραγωγής. Η οργάνωση μας οφείλει να παίξει κομβικό ρόλο στη διαδικασία ισχυροποίησης του συνεργατικού υποδείγματος. Η προώθηση της συνεταιριστικής κουλτούρας και η μετατροπή της σε πραγματική εναλλακτική προοπτική για την οργάνωση της εργασίας, αποτελεί βασική μας μέριμνα για το επόμενο διάστημα. Το άνοιγμα στην κοινωνία των παραδειγμάτων που υπάρχουν τόσο στην Ελλάδα (ΒΙΟΜΕ) όσο και στο εξωτερικό αλλά και η υλικοτεχνική στήριξή τους είναι μια κατεύθυνση που μπορούμε να ακολουθήσουμε.
3.5 Για την παρέμβασή μας στις γειτονιές
11
Η διαδικασία χάραξης των αξόνων της παρέμβασης μας στις γειτονιές πρέπει να εκκινεί από την αναχαίτιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Οι γειτονιές αποτέλεσαν σημείο συνάντησης πολλών αγώνων και κινημάτων τα οποία έχουν αφήσει παρακαταθήκη ανοιχτών δημοκρατικών δομών με μεγάλη κοινωνική προσφορά, όπως τα κοινωνικά φαρμακεία και ιατρεία και τα δίκτυα αλληλεγγύης. Η ενίσχυση αυτών των δομών πρέπει να αποτελεί κύρια μέριμνα μας. Ως Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ στοχεύουμε στη δημιουργία στεκιών, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν ως χώροι πολιτισμού και αλληλεγγύης, τα οποία θα μας δίνουν τη δυνατότητα να έρθουμε σε επαφή με την νεολαία, να δημιουργήσουμε χώρο παρέμβασης αλλά ταυτόχρονα να καταφέρουμε να παρουσιάσουμε το δικό μας πολιτιστικό και κοινωνικό αντιπαράδειγμα. Ένα ακόμα βασικό κομμάτι της παρέμβασης μας πρέπει να αποτελεί η τοπική αυτοδιοίκηση. Με όχημα τις δημοτικές μας παρατάξεις μπορούμε να προωθήσουμε αποτελεσματικά τα αιτήματα της τοπικής κοινωνίας με όρους τέτοιους που θα ευνοούν την συμμετοχή των νέων. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα ενεργοποιούνται οι δημοτικές παρατάξεις μόνο προεκλογικά αλλά η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ θα εγγυάται την συνεχή δραστηριοποίησή τους και την εμπλοκή τους αφενός στα τρέχοντα ζητήματα του δήμου και αφετέρου στην προώθηση των αιτημάτων της νεολαίας. Στόχος είναι οι δημοτικές μας παρατάξεις να μπορούν να έχουν συνεχή παρουσία στις γειτονιές συμβάλλοντας στην οργάνωση της καθημερινότητας ως αντίπαλο δέος στον ατομισμό και την κοινωνική περιθωριοποίηση. Τέλος, πρέπει να κινηθούμε στην κατεύθυνση της επανοικειοποίησης του δημόσιου χώρου ο οποίος στην εποχή της κρίσης είτε έχει περιοριστεί, είτε έχει δοθεί σε χέρια ιδιωτών. Πρέπει να συνδεθούμε με την τοπική κοινωνία και να ριζώσουμε στις γειτονιές μας, ώστε να δρούμε στοχευμένα και αποτελεσματικά. Επιπροσθέτως, τα ζητήματα εργασιακών δικαιωμάτων σε μικρές επιχειρήσεις, το πρόβλημα της έλλειψης ελεύθερων χώρων, η δυσκολία των παιδιών στην πρόσβαση στην εκπαίδευση, η ενίσχυση του μαζικού λαϊκού αθλητισμού αλλά και της λαϊκής κουλτούρας. Επιπλέον ανοίγεται συνεχώς το πεδίο δράσης ενάντια στο φασισμό και το ρατσισμό, αλλά και το κίνημα αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες. 3.6 Το σχέδιο μας για την παιδεία Το προηγούμενο διάστημα το δημόσιο, δωρεάν, δημοκρατικό και μαζικό πανεπιστήμιο δέχτηκε μια ολομέτωπη επίθεση από τις δυνάμεις του κεφαλαίου. Η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού μέσα από τα μνημόνια και τη λιτότητα σε συνδυασμό με τις επιταγές της συνθήκης της Μπολόνια είχαν ως στόχο να μεταλλάξουν πλήρως τη δομή και τη λειτουργία του δημόσιου πανεπιστημίου. Οι αλλαγές στα προγράμματα σπουδών και οι βάσεις για τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου εργαζομένου που θα ανταποκρίνεται στις συνθήκες εσωτερικής υποτίμησης, η λειτουργία του πανεπιστημίου υπό συνθήκες εντατικοποίησης, αυταρχισμού και απώλειας του δημοκρατικού του χαρακτήρα, η προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων σε μια σειρά από τομείς όπως η μέριμνα, τα συγγράμματα, και η έρευνα, η αύξηση του κόστους σπουδών, που αποκλείει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες που προέρχονται από τις λαϊκές τάξεις αποτελούν όψεις του νέου Πανεπιστημίου έτσι όπως το ονειρεύεται η αγορά και οι πολιτικοί της εκφραστές. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το προηγούμενο διάστημα προχώρησε με συγκεκριμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες, στην κατάργηση των διαγραφών των φοιτητών, στην επαναπρόσληψη των διοικητικών υπαλλήλων, στην επαναφορά του θεσμού του πανεπιστημιακού ασύλου, και στην ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των συλλογικών οργάνων των πανεπιστημίων, αφαιρώντας τις από μονοπρόσωπα ή τεχνοκρατικά όργανα (κοσμήτορες, Συμβούλια Διοίκησης). Όσο κρίσιμες κι αν είναι όμως αυτές οι παρεμβάσεις, παραμένουν μεμονωμένες ρυθμίσεις, και δεν αποτελούν εναλλακτικό σχέδιο για την δομή και λειτουργία του πανεπιστημίου. Επιπλέον, η εφαρμογή της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ μεταξύ άλλων και στις δομές του πανεπιστημίου, όπως προκύπτει από το νέο μνημόνιο, μας φέρνει αντιμέτωπους με μια σειρά αντιδραστικών δεσμεύσεων τις οποίες πρέπει να αντιπαλέψουμε. Υποχρέωση μας επομένως, είναι να αγωνιστούμε για μία ριζική μεταρρύθμιση στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που θα δικαιώνει τα πάγια αιτήματα του φοιτητικού κινήματος. Το ζητούμενο όσον αφορά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο, ώστε κάθε νέος άνθρωπος να μπορεί να σπουδάσει σε οποιοδήποτε αντικείμενο της επιλογής του , σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα απαλλαγμένο από ταξικούς φραγμούς. Ως Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ, η στρατηγική μας για την τριτοβάθμια εκπαίδευση υπερβαίνει το αίτημα για επιστροφή στο μεταπολιτευτικό πανεπιστήμιο. Οφείλουμε λοιπόν, με αφορμή και τον κοινωνικό διάλογο που ξεκινά η κυβέρνηση για το νέο πολυνομοσχεδιο για την εκπαίδευση, να συζητήσουμε ουσιαστικά και συνολικά για την αναμόρφωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για τα
12
προγράμματα σπουδών, την έρευνα, τις παροχές και την μέριμνα. Δεν αρκούμαστε επομένως στην συγκρότηση αιτημάτων προς υλοποίηση από την κυβέρνηση, αλλά πρέπει εμείς οι ίδιοι να δημιουργήσουμε εκείνες τις προτάσεις που θα οικοδομούν το δημόσιο δωρεάν και δημοκρατικό πανεπιστήμιο που ονειρευόμαστε. Αρχικά, στόχος μας είναι η άμεση σύνδεση των προγραμμάτων σπουδών και του ερευνητικού έργου με τις κοινωνικές ανάγκες, και όχι με τις ανάγκες της αγοράς, ώστε τα πανεπιστήμια και οι νέοι επιστήμονες να μπορούν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην υπόθεση της παραγωγικής ανασυγκρότησης και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Στόχος μας λοιπόν είναι ένα δημοκρατικό πανεπιστήμιο στο οποίο η παραγωγή της γνώσης θα κατευθύνεται στην εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών και οι ίδιοι οι φοιτητές θα μπορούν να έχουν λόγο για την διαμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών. Στο ίδιο πλαίσιο οφείλουν να κινούνται και τα ερευνητικά προγράμματα. Το ερευνητικό έργο πρέπει να καλύπτεται από κρατική χρηματοδότηση και όχι από ιδιωτικά κεφάλαια, ώστε οι επιχειρηματικοί όμιλοι να μην καθοδηγούν και να μην εκμεταλλεύονται προς όφελός τους τα αποτελέσματα της διεξαγόμενης έρευνας. Επιπλέον οφείλουμε να αναμορφώσουμε το θεσμικό πλαίσιο της έρευνας στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της διαφάνειας στην χρηματοδότηση και της διεύρυνσης της συμμετοχής στην ανάληψη των προγραμμάτων. Όσον αφορά στη φοιτητική μέριμνα αυτό που πρέπει καταρχάς να διεκδικήσουμε είναι η απομάκρυνση των εργολαβιών σε σίτιση, στέγαση και μεταφορές από το πανεπιστήμιο. Ως νεολαία ΣΥΡΙΖΑ θεωρούμε ότι το δικαίωμα στην καθολική, δημόσια και δωρεάν φοιτητική μέριμνα είναι αναφαίρετο καθώς έχει κατακτηθεί μέσα από τους αγώνες του φοιτητικού κινήματος. Η φοιτητική μέριμνα οφείλει να βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ιδρυμάτων, με ανάλογη χρηματοδότηση από το κράτος. Οφείλουμε να αγωνιστούμε για τη δωρεάν μετακίνηση των φοιτητών με τα αστικά ΜΜΜ και την ανέγερση νέων εστιών, καθώς σε καιρό κρίσης οι ανάγκες είναι μεγαλύτερες από ποτέ. Τέλος, ανοιχτό πεδίο για σκέψη και πειραματισμό για τη νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η δημιουργία νέων μοντέλων διαχείρισης της μέριμνας (πχ συνεταιριστικά, καταλήψεις στέγης, σύνδεση με τοπικούς παραγωγούς κα.). Αναπόσπαστο κομμάτι του σχεδιασμού μας οφείλει να είναι και η πραγματική επαναφορά της δημοκρατίας στον χώρο του πανεπιστημίου, τόσο σε επίπεδο συνδιοίκησης όσο και σε επίπεδο φοιτητικών συλλόγων. Η ενίσχυση της φοιτητικής συμμετοχής στην λήψη των αποφάσεων, η επαναφορά του αυτοδιοίκητου χαρακτήρα των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, και η αναζωπύρωση των δημοκρατικών διαδικασιών διαβούλευσης των φοιτητών αποτελούν βασικούς μας στόχους. Απαραίτητη προϋπόθεση στα παραπάνω είναι η ανασυγκρότηση του φοιτητικού κινήματος και των οργάνων του. Το πανεπιστήμιο ως δημόσιος χώρος αμφισβήτησης και δημιουργίας πρέπει να έχει ενεργό κοινωνικό ρόλο. Το πανεπιστήμιο πρέπει να είναι ανοιχτό σε κινήματα και εγχειρήματα αλληλεγγύης, σε πολιτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις κλπ, με ενεργό συμμετοχή ολόκληρης της πανεπιστημιακής κοινότητας. Σε αυτή τη κατεύθυνση αναδεικνύεται η δυνατότητα σύνδεσης του πανεπιστημίου με συλλογικότητες και φορείς της τοπικής κοινωνίας. Η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ παίρνει άμεσα την πρωτοβουλία για την δημιουργία ενός νέου φορέα στα πανεπιστήμια, μίας αριστερής, ριζοσπαστικής φοιτητικής συλλογικότητας με πανελλαδική δικτύωση που θα παρεμβαίνει έχοντας τα μάτια στραμμένα στις πραγματικές ανάγκες των φοιτητών. Η συνολικοποίηση των παραπάνω αιχμών και η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου σχέδιου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση μπορεί να γίνει πράξη μόνο μέσα από την δημιουργία της συγκεκριμένης συλλογικότητας και σε συνεργασία με το σύνολο της πανεπιστημιακής κοινότητας. - Μαθητικό Βασική μας ιεράρχηση για το επόμενο διάστημα είναι η παρέμβαση στους μαθητές και στα σχολεία. Απέναντι σε ένα εκπαιδευτικό μοντέλο που ανάγει τους μαθητές σε πειθήνια αντικείμενα μιας καθηγητικής αυθεντίας και μετατρέπει το σχολείο σε εξεταστικό κέντρο εμείς προτάσσουμε την έννοια της αμφισβήτησης και της ενεργοποίησης των μαθητών στην κατεύθυνση ενός εναλλακτικού προτύπου για την μάθηση και το δημόσιο σχολείο. Η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ λαμβάνει την πρωτοβουλία της δημιουργίας μαθητικών σχημάτων που θα λειτουργούν ως συλλογικότητες αμφισβήτησης του υπάρχοντος εκπαιδευτικού μηχανισμού, θα ενισχύουν την δημοκρατική συμμετοχή των μαθητών στα μαθητικά συμβούλια, και θα προτάσσουν τον αντιφασισμό και την αλληλεγγύη. Στόχος μας είναι η συγκρότηση αντιφασιστικών πρωτοβουλιών και η οργάνωση δράσεων για την πάταξη των φαινομένων φασιστικής συμπεριφοράς στα σχολεία, τόσο από μαθητές όσο και από διδάσκοντες. Οι οργανωμένες μαθητικές κοινότητες οφείλουν επίσης, να αποτελέσουν οργανικό κομμάτι της τοπικής κοινωνίας και να
13
συμμετέχουν ενεργά στα κινήματα γειτονιάς. Όραμά μας τέλος, είναι τα σχολεία να αποτελούν σημείο αναφοράς για την γειτονιά, και με πρωτοβουλίες μαθητών, γονέων και διδασκόντων να λειτουργούν ως κέντρα μάθησης και πολιτισμού και μετά το πέρας της διεξαγωγής των μαθημάτων (αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, συλλογικές κουζίνες για την γειτονιά).
3.7 Αντιφασιστική παρέμβαση Παρά το γεγονός ότι πλέον δύσκολα μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι δεν γνωρίζει τον φασιστικό χαρακτήρα της Χρυσής Αυγής, το νεοναζιστικό μόρφωμα διατηρεί μια σχετικά σταθερή δυναμική η οποία εντοπίζεται κυρίως σε φτωχές, λαϊκές γειτονιές. Αυτό δείχνει πως οι φασιστικές ιδέες και πρακτικές παγιώνονται όσο διαρκεί η κρίση και η φτωχοποίηση των εργαζόμενων τάξεων. Με αυτή την έννοια, ο αγώνας ενάντια στον φασισμό δεν μπορεί να είναι μονοδιάστατος ούτε αφορά απλώς μια μεμονωμένη ελληνική περίπτωση. Ιδιαιτέρως δε την στιγμή που οι εικόνες από την Ευρώπη με τους φράχτες για τους πρόσφυγες και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, θυμίζουν άλλες εποχές ενώ στην Ουκρανία κυριαρχεί ένα ακροδεξιό- αντιδημοκρατικό καθεστώς με τις «ευχές» του Βερολίνου. Ο αντιφασιστικός αγώνας παραμένει βασική προτεραιότητα. Σε επίπεδο κινήματος, ενισχύουμε και δημιουργούμε συλλογικότητες, σχήματα και δομές που θα στοχεύουν στο ξήλωμα των φασιστών από τις γειτονιές. Οι ενημερωτικές δράσεις, εκπαιδευτικές παρεμβάσεις στα σχολεία, ιστορικοί περίπατοι, πρωτοβουλίες καλλιτεχνών και ανθρώπων του πολιτισμού μπορούν να αποτελέσουν άξονα για την δράση μας ούτως ώστε ο αντιφασιστικός αγώνας να γίνει κτήμα της ίδιας της κοινωνίας. Στην μάχη ενάντια στον φασισμό δεν χωράνε ούτε «ειδικοί» ούτε «ιδιοκτήτες». Κομβικό ρόλο σε αυτό μπορούν να παίξουν τα στέκια της οργάνωσής μας ως σημεία αναφοράς και χώροι φιλοξενίας αντιφασιστικών δραστηριοτήτων. Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να εντάξουμε και τους τοπικούς φορείς (συλλόγους, σωματεία, πρωτοβουλίες) αλλά και την αυτοδιοίκηση, ιδιαιτέρως στους δήμους που την πλειοψηφία έχει η Αριστερά. Σε θεσμικό επίπεδο, η κυβέρνηση καλείται να προχωρήσει άμεσα στο ξερίζωμα των ακροδεξιών θυλάκων από τα σώματα ασφαλείας και τον στρατό, καθώς και στην παραδειγματική τιμωρία θεσμικών και κρατικών λειτουργών που εκφράζουν φασιστικές αντιλήψεις. Την ίδια στιγμή, η δικαιοσύνη οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να στείλει στην φυλακή τους πολιτικούς, ηθικούς και φυσικούς αυτουργούς της δολοφονίας του Π. Φύσσα. Η αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής ως ένα «νόμιμα εκλεγμένο κόμμα» δεν συμβάλλει στην δημοκρατία, αντίθετα ανοίγει τον δρόμο για την κατάλυση της. Το κόμμα του οποίου ο αρχηγός αναλαμβάνει δημόσια την πολιτική ευθύνη για την δολοφονία του Π. Φύσσα δεν έχει χώρο και λόγο στην δημόσια σφαίρα.
3.8 Προσφυγικό Η πρωτοφανής τραγωδία που βιώνουμε αναφορικά με τους πρόσφυγες, η κατάσταση στις ελληνικές ακτές, τα πολύνεκρα ναυάγια στο Αιγαίο δεν μπορούν να αφήσουν αμέτοχη την οργάνωσή μας. Την ώρα που ζούμε σε μια Ευρώπη που επιλέγει να υψώνει φράχτες, φορτώνοντας όλο το βάρος της διαχείρισης αυτής της πρωτόγνωρης κρίσης σε μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα, η αλληλεγγύη των κοινωνιών μας απέναντι στους πρόσφυγες δείχνει το δρόμο για τις λύσεις που διεκδικούμε. Στόχος για εμάς είναι η διάσωση και όχι η απώθηση των προσφύγων, είναι η δημιουργία των φορέων και των δομών εκείνων, που θα αναλαμβάνουν την ευθύνη σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την διαχείριση των ροών, μα πολύ περισσότερο απάντηση είναι η αλληλεγγύη και όχι η ξενοφοβία και τα συντηρητικά αντανακλαστικά απέναντι στους πρόσφυγες. Ως Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ στηρίζουμε έμπρακτα όλες τις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης απέναντι τους, τα κέντρα υποδοχής και καταγραφής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, τη φιλοξενία αυτών και των οικογενειών τους ακόμη και σε σπίτια αλληλέγγυων ανθρώπων. Παράλληλα, απαιτούμε να ξηλωθεί τώρα ο φράχτης στον Έβρο, η κυβέρνηση να υιοθετήσει άμεσα τις προτάσεις των διεθνών οργανισμών και να προχωρήσει στην δημιουργία ασφαλών και νόμιμων διόδων για τους πρόσφυγες στον Έβρο και σε άλλα σημεία.
3.7 Δικαιώματα και δημοκρατικές ελευθερίες
14
Τα προηγούμενα χρόνια η εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης- μνημονιακής πολιτικής πήγαινε χέρι-χέρι με την καταστολή και την περιστολή των κοινωνικών δικαιωμάτων και ελευθεριών στα πλαίσια το δόγματος «νόμος και τάξη». Μια αριστερή κυβέρνηση οφείλει να ανοίξει δρόμους για τον δημοκρατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας αλλά και για τα δικαιώματα των νέων ανθρώπων. -Καταστολή Θα συνεχίσουμε να παλεύουμε ενάντια σε κάθε μορφής αστυνομική αυθαιρεσία και καταστολή. Η ανακοίνωση για κατάργηση της συμμορίας της «ΔΕΛΤΑ» να ανοίξει τον δρόμο για την απαλοιφή κάθε αστυνομικής μονάδας που μόνο στόχο έχει την καταστολή λαϊκών κινητοποιήσεων. -Στρατιωτική θητεία Είμαστε απέναντι σε κάθε σκέψη αύξησης της στρατιωτικής θητείας. Οι αυτοκτονίες και τα ατυχήματα των φαντάρων, ο οικονομικός στραγγαλισμός των στρατευμένων, τα κρούσματα εθνικισμού και ρατσισμού, η απαγόρευση κάθε συλλογικής δράσης και διεκδίκησης για τα προβλήματα που ανακύπτουν καθημερινά, οι πελατειακές σχέσεις, αποτελούν βασικά προβληματικά σημεία. Θεωρούμε ότι η θητεία πρέπει να μειωθεί σε διάρκεια τόση όση απαιτείται για την αποτελεσματική εκπαίδευση και να αναμορφωθεί ώστε να παρέχει γνώσεις και δεξιότητες, χρήσιμες στην μετέπειτα ζωή. Ταυτόχρονα, υπερασπιζόμαστε την ισόχρονη εναλλακτική θητεία, καθώς και το δικαίωμα στην ολική άρνηση στράτευσης. -Νέα ζευγάρια Η κρίση και η ακραία φτωχοποίηση, ιδιαιτέρως των νέων, έχει δημιουργήσει ένα ασφυκτικό πλαίσιο για τα νέα ζευγάρια. Τόσο η απομάκρυνση από το σπίτι των γονιών, όσο και η απόκτηση παιδιού πλέον θεωρούνται ταξικά προνόμια. Απαιτούμε την κοινωνικά κατοχυρωμένη δημόσια στήριξη του γονέα, και ακόμα περισσότερο της μονογονεϊκής οικογένειας. Απαιτούμε να παρέχονται μία σειρά από υπηρεσίες στο παιδί ανεξαρτήτως εισοδήματος των γονιών του. Θα πρέπει να υπάρξει μια αναβάθμιση των δομών φροντίδας των παιδιών, εκκινώντας από την ανασυγκρότηση του δικτύου των δημόσιων βρεφονηπιακών σταθμών. -Σεξουαλικός προσανατολισμός Θα αγωνιστούμε για την εφαρμογή του συμφώνου συμβίωσης με πλήρη κληρονομικά δικαιώματα για τα ομόφυλα ζευγάρια και την δυνατότητα τεκνοθεσίας. Η προστασία του δικαιώματος στην σεξουαλική αυτοδιάθεση και αυτοέκφραση αποτελεί τομέα στον οποία η οργάνωση μας οφείλει να διεκδικήσει και να υπερασπιστεί τα δικαιώματα και τα αιτήματα της LGBTQI κοινότητας. -Ψηφιακά δικαιώματα Είμαστε απέναντι σε κάθε προσπάθεια φίμωσης της ελεύθερης επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφορίας στο διαδίκτυο. Διεκδικούμε την ελεύθερη λειτουργία διαδικτυακών πλατφόρμων και πρωτοβουλιών, αναγνωρίζοντας και τον μεγάλο ρόλο που έπαιξαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις σύγχρονες εξεγέρσεις και λαϊκές κινητοποιήσεις. Παρ’ όλα αυτά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν καπιταλιστικές εταιρίες με θεμελιακό στόχο την παραγωγή κερδών από την στοχευμένη διαφήμιση και την ανάλυση της δραστηριότητας των χρηστών που συμμετέχουν σε αυτά. Κρίνεται ως αναγκαία η ενίσχυση και δημιουργία αυτόνομων και κινηματικών δομών επικοινωνίας και ενημέρωσης και η ενίσχυση του ελεύθερου λογισμικού ως απάντηση στην καπιταλιστική οργάνωση παραγωγής του διαδικτύου και της απόπειρας της λογοκρισίας. -Ναρκωτικά Όσον αφορά στις εξαρτήσεις, η αποποινικοποίηση της χρήσης και η διάκριση μεταξύ σκληρών και μαλακών ναρκωτικών αποτελεί βασικό στόχο, καθώς και η απομάκρυνση της επίλυσης του φαινομένου αυτού από το δικαστικό και σωφρονιστικό σύστημα. Στόχος είναι η επίλυσή του από δομές ψυχικής υγείας, αποτοξίνωσης και κοινωνικής πρόνοιας, με κατεύθυνση την επανένταξη. Επίσης απαιτείται η
15
υιοθέτηση μιας οργανωμένης πολιτικής σύγκρουσης με τα συμφέροντα που συντηρούν εκτεταμένα δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών, όπως και η σκλήρυνση των ποινών όσον αφορά τους εμπόρους ναρκωτικών. -Πολιτισμός Θα παλέψουμε για την ενίσχυση της νεανικής δημιουργικότητας και του πολιτισμού. Ένα βήμα θα μπορούσε να είναι η θέσπιση ενός συστήματος δημιουργίας ή επαναλειτουργίας χώρων πολιτισμού ως κέντρα όπου θα μπορεί να αναδεικνύεται η καλλιτεχνική δημιουργία και η ανάδειξη θεατρικών, μουσικών, εικαστικών και φωτογραφικών πρωτοβουλιών σε κάθε πόλη. Σε μια τέτοια διαδικασία, στόχος μας θα ήταν μια ριζοσπαστική τομή στην κατεύθυνση της κατάργησης των διαμεσολαβητών, manager, επιχειρήσεων, διαφημιστικών κλπ ανάμεσα στον καλλιτέχνη και το κοινό, στηρίζοντας τις ανεξάρτητες σκηνές. Παράλληλα, η κυβέρνηση θα πρέπει να στηρίξει και να ενισχύσει οικονομικά τους νέους/νέες καλλιτέχνες/ιδες και τις πολιτιστικές πρωτοβουλίες. Το αμέσως επόμενο διάστημα η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να προχωρήσει στην οργανωτική της ανασυγκρότηση και τη μαζικοποίησή της, μέσα από τη δημιουργία Οργανώσεων Μελών σε χώρους εργασίας, γειτονιών και εκπαίδευσης. Η εξωστρεφής παρέμβαση των οργανώσεων της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί μοναδική προϋπόθεση για την υλοποίηση των στόχων που αναπτύχθηκαν παραπάνω. Κρίσιμος κόμβος του επόμενου διαστήματος που πρέπει να προετοιμάζουν οι οργανώσεις μας για το επόμενο διάστημα είναι η διεξαγωγή φεστιβάλ την άνοιξη σε όλη την Ελλάδα. Επιπλέον, η περιοδική έκδοση της οργάνωσης κρίνεται απαραίτητη. Η δημοκρατική λειτουργία μας, μέσα στα όργανα και τις συνελεύσεις μελών αποτελεί την αναγκαία συνθήκη της υλοποίησης του σχεδίου μας. Ως τα τέλη του 2016, οπότε η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ θα πραγματοποιήσει το ιδρυτικό της συνέδριο, οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να συμβάλλει στη θετική έκβαση των αγώνων του επόμενου διαστήματος.
16