อัตลักษณ์ วฒ ั นธรรมทางพุทธศาสนา จากวัดไทยในตุมปัต รัฐกลันตัน ประเทศมาเลเซีย ผศ.นิพนธ์ ทิพย์ศรีนิมติ
ชาวมาเลเซียเชื้ อสายไทยในรัฐตอนเหนือของประเทศมาเลเซีย ประเทศมาเลเซียเป็ นประเทศที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม เนื่องจากมีประชากรที่ ประกอบ ไปด้วยกลุ่มชนหลายเชื้ อ ชาติ หลายเผ่าพัน ธุ์อาศัย อยู่ร วมกัน ในเอกสารของสานักงานอ้างอิ งทางประชากร (Population Reference Bureau) ได้ระบุถึงจานวนประชากรของประเทศมาเลเซียใน ค.ศ. 2003 (พ.ศ. 2546) ว่ามี จานวนประชากรทั้งสิ้น 25.1 ล้านคน1 จาแนกตามเชื้อชาติต่างๆ ได้ดงั นี้ มลายู ร้อยละ 58 จีนร้อยละ 26 อินเดีย ร้อยละ 7 และเชื้อชาติอื่นๆ อีกร้อยละ 92 ในจานวนกลุ่มเชื้อชาติอื่นๆ ซึ่ งประกอบไปด้วยกลุ่มชนประมาณ 30 เผ่านั้น มีประชากรที่เป็ นชาวมาเลเซียเชื้อสายไทยอยูป่ ระมาณ 80,000 คน คนไทย* คนไทยเหล่านี้ ส่วนใหญ่อาศัย อยูใ่ นรัฐตอนเหนือของประเทศมาเลเซีย โดยเฉพาะในรัฐเกดะห์ (ไทรบุรี) กลันตัน ปะลิส และตรังกานู ** ซึ่ งเป็ น ดินแดนที่มีอาณาเขตติดต่อกับประเทศไทยและเคยเป็ นหัวเมืองในปกครองของราชอาณาจักรสยามมาก่อน คนไทยเหล่านี้ นับถือพระพุทธศาสนา ส่ วนใหญ่มีอาชี พทานา และทาสวนยางพารา พูดภาษาไทยใน ชีวิตประจาวัน (ภาษาไทยถิ่นใต้สาเนี ยงนครศรี ธรรมราชและสงขลา) ถ้ามีการติดต่อหรื อสมาคมกับชาวจีนก็ใช้ ภาษาจีน หรื อถ้าสมาคมกับชาวมาเลเซียก็ใช้ภาษามลายู เด็กไทยส่วนใหญ่จะเรี ยนภาษาไทยที่วดั โดยมีพระภิกษุ หรื อคนไทยอาสาสมัครเป็ นครู สอน สอนพออ่านออกเขียนได้ ไม่มีการเรี ยนการสอนภาษาไทยในระบบโรงเรี ยน เนื่ องจากรัฐบาลมาเลเซี ยยังไม่อนุญาตให้เปิ ดการเรี ยนการสอนภาษาไทยในโรงเรี ยน3 อย่างไรก็ตามแม้รัฐบาล มาเลเซียไม่มีนโยบายที่จะส่งเสริ มการเรี ยนการสอนภาษาไทย แต่ก็มีองค์กรและกลุ่มคนไทยที่พยายามฟื้ นฟูและ อนุรักษ์การเรี ยนการสอนภาษาไทยขึ้นในวัดไทย ทั้งนี้เพื่อต้องการให้เด็กไทยใช้ภาษาไทยเพื่อศึกษาหลักธรรมใน พระพุทธศาสนา องค์กรและกลุ่มคนไทยดังกล่าวได้แก่ สมาคมคนไทยในรัฐเกดะห์ สมาคมคนไทยในรัฐกลัน ตัน ศูนย์การศึ กษาพระพุทธศาสนาและภาษาไทยวัดบุญญาราม รัฐเกดะห์ (ไทรบุรี) มูลนิ ธิและศูนย์การสอน ภาษาไทย พุทธศาสนาและวัฒนธรรมวัดมัชฌิมาราม รัฐกลันตัน โรงเรี ยนสอนภาษาไทยในวัดต่างๆ ในเขต พื้นที่รัฐตอนเหนือของประเทศมาเลเซีย โดยมีมูลนิธิพระวิเชียรโมลี (แฉล้ม เขมปญฺ โญ) วัดชัยมงคล (พระอาราม หลวง) อาเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา เป็ นศูนย์กลางในการประสานงานกับทุกเครื อข่ายทั้งในประเทศไทยและ ประเทศมาเลเซีย ในด้านการดาเนิ นวิถีชีวิต คนไทยในมาเลเซี ยยังมีความเชื่อแบบดั้งเดิม คือเชื่อในสิ่ งเหนื อธรรมชาติและ อานาจไสยศาสตร์เร้นลับผสมผสานกับความเชื่อทางศาสนาพุทธและพราหมณ์ ซึ่ ง ความเชื่อดังกล่าวสะท้อนถึง ลักษณะจาเพาะที่ เป็ นตัวตนทางวัฒนธรรมของคนไทย ที่ มีลกั ษณะแตกต่างไปจากกลุ่มชาติ พนั ธุ์อื่นๆ ดังเช่ น ความเชื่ อและพิธีกรรมการรับ -ส่ งเทวดา พิธีกรรมในงานศพ ดนตรี กาหลอและพิธีกรรมโนราห์โรงครู เป็ นต้น นอกจากนี้ ยงั มีความเชื่ อเกี่ ยวกับพิธีกรรมทางศาสนาและการละเล่นพื้นบ้าน เช่น การทาพิธีในวันมาฆบูชา วัน อาสาฬหบูชา, วันเข้าพรรษา, วันออกพรรษา การบวช การตกแต่งเรื อพระในประเพณี ลากพระ เทศกาลลอย กระทง การเล่นมโนราห์หรื อหนังตะลุง เป็ นต้น ความเชื่อ พิธีกรรมทางพุทธศาสนาและการละเล่นดังกล่าวนี้ ปั จจุบนั ยังคงมีการสื บสานอยู่ในกลุ่มชาวมาเลเซี ยเชื้ อสายไทยในแทบทุกรัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มคนไทยใน รัฐกลันตัน