6
Profe ssioneel gebr uik sociale media en inter net in de GGZ: ongekende mogel ijkhe den en gev aren 1 Jos de Keijser
Inleiding
Internet en sociale media zijn (hulp)middelen die het werk van professionals in de GGZ kunnen verbeteren. De behandelmogelijkheden zijn ongekend, evenals de gevaren die professionals lopen bij verkeerd gebruik. In deze bijdrage worden de mogelijkheden beschreven, maar zal het accent liggen op het voorkomen van onprofessioneel gedrag. De nieuwe behandelvormen vragen privacyregels die deels bestaan en al dan niet bij iedere professional bekend zijn en deels nog niet helder beschreven zijn, waardoor de behandelaar niet altijd weet waaraan hij zich moet houden. In deze bijdrage wordt aan de hand van de wettelijke regelingen (WGBO, wet BIG), beroepscodes, behandelrichtlijnen en generieke modules van de beroepsverenigingen, kwaliteit statuten en ‘E-gedragscodes’ van instellingen een overzicht gegeven van de mogelijkheden en onmogelijkheden. Centraal staat het professioneel handelen van de behandelaar.
K i j ke n i n d e z i e l
In een televisieprogramma probeert Coen Verbraak in de ziel van diverse professionals te kijken door ‘stel dat’ vragen te stellen en daarmee de grens van de professional over bijvoorbeeld het internet en socialemediagedrag te verkennen. Bijvoorbeeld: Stel dat een patiënt in crisis via LinkedIn een bericht stuurt, reageert u dan? Ja, ik denk van wel. Stel dat het zaterdagmiddag is? Ja, dan kan ik onze crisisdienst bellen. En stel dat u net terugkomt van een feestje en veel gedronken heeft? Nee, dan niet. Velen zouden sowieso niet reageren op een LinkedIn bericht van een patiënt, omdat LinkedIn hiervoor niet is bedoeld. Anderen vinden dit juist weer een gemiste kans, immers ‘goed hulpverlenerschap‘ (WGBO) stelt dat de behandelaar ‘in redelijkheid‘ een patiënt in crisis dient te helpen. Is het onredelijk te communiceren via deze veel gebruikte weg? Veel behandelaren hebben bij navraag een vermijdende houding, deels omdat ze zeggen onvoldoende vaardig te zijn met sociale media, deels omdat onbekend is wat wel kan en mag en men liever geen risico wil nemen. Met ‘het zekere voor het onzekere’ worden serieuze behandelmodaliteiten buiten de deur gehouden.
1 Dit artikel is een bewerking van Hoofdstuk 8 uit: F. Koenraadt, K.’t Lam & M. Lancel (2019) Internet en sociale media. Een complexe realiteit in de forensische psychiatrie en strafrechtspleging. Nijmegen: Wolfpublishers.