Sint Jacob, een leven lang tekenen

tekenen EEN LEVEN LANG

Harry Balm tekent al zolang hij zich kan herinneren. Als kind op naoorlogse kladblokken, later voor de tijdschriften van Disney, in z’n vrije uurtjes in zijn atelier en nu in woonzorgcentrum Nieuw Delftweide. ‘Zolang ik kan tekenen, zal ik dat blijven doen.’

De enige tafel in zijn appartement staat pontificaal voor het grote raam. Er bovenop een houten schetsbord. Zo vangt het papier het beste licht als Harry Balm (81) geconcentreerd aan zijn tekeningen werkt. Romantische landschappen en historische taferelen op groot formaat, die hij voor wie maar wil uit zijn tekenmap tovert. De medewerkers van Nieuw Delftweide, het woonzorgcentrum van Sint Jacob waar hij sinds een halfjaar woont, kijken graag. In geuren en kleuren vertelt Balm wat ze op zijn tekeningen zien. De moord op Aleid van Poelgeest in 1392, het duel van Händel en Mattheson in 1704. ‘Kijk, deze knoop op de jas van Händel ketst bij toeval het zwaard van Mattheson af en voorkomt zo dat hij hem doodsteekt.’ Alle details moeten kloppen. Geschiedenis is zijn passie, net als klassieke muziek. ‘Puccini, Sjostakovitsj, Tsjaikovski, ik luister de hele dag’, vertelt Balm. ‘Als ik teken of lees, maar ook als ik televisie kijk. Ik doe allerlei dingen tegelijk, dat heb ik zo geleerd op de tekenstudio.’

Jongensdroom

De tekenstudio is de afdeling van uitgeverij De Spaarnestad (later VNU) waar Balm zijn hele werkende leven doorbracht. Behalve het eerste jaar. ‘Op mijn vijftiende werd ik aangenomen als jongste bediende’, blikt hij terug. ‘Maar het kantoorwerk beviel me helemaal niet. Ik maakte er een rommeltje van, de post raakte steeds zoek. Na een jaar zeiden ze: ga jij maar tekenen.’ Een droom kwam uit! De jonge Balm had bewust bij de uitgeverij gesolliciteerd omdat die de krant met zijn lievelingsstrip uitbracht. ‘Eric de Noorman van Hans G. Kresse, misschien wel de beste illustrator van Nederland! Toen ik die strip zag, als kind, wist ik meteen: dat wil ik later doen.’ In de tekenstudio ontwikkelde Balm zich tot grafisch vormgever van alle Disneyuitgaven. Willy Wortels Puzzelparade, Mickey’s maandblad, Disneyland, Donald Duck. Wat vond hij zo mooi aan het vak? ‘Het pure plezier als je je werk in druk terugziet. En spannend ook.

Duckwacht

Op de vensterbank van Harry Balm staat een puzzel van de Duckwacht, zijn Disneyversie van Rembrandts Nachtwacht die twee jaar geleden zelfs naast het origineel in het Rijksmuseum hing. ‘Voor Donald Duck schilderde ik twee series waarin ik mijn werk met mijn passies combineerde’, vertelt Balm. ‘De Galerij der Groten en Klassiekers uit de Duckstadse Bibliotheek. Vertrouwde taferelen uit de geschiedenis en de wereldliteratuur, maar dan met snaveltjes.’ Ondanks de bekendheid die hij daarmee verwierf, blijft de kunstenaar bescheiden. Het was gewoon zijn werk. Natuurlijk is hij trots op de Bulletje en Boonestaakschaal, de prijs die hij met twee collega’s ontving voor hun bijdrage aan de Nederlandse

stripcultuur, en dat hij werd bevorderd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn totale oeuvre. Maar even trots is hij op zijn vrije werk. De neo-romantische landschappen in olieverf en gouache, die hij schilderde in zijn atelier aan huis. Nu hij bij Sint Jacob woont, gaat schilderen helaas niet meer. ‘Dat zou een knoeiboel worden. Mijn handen worden strammer, de souplesse is verdwenen. Maar tekenen doe ik iedere dag. Of ‘s nachts, als ik niet kan slapen.’ De muziek klinkt dan zachtjes op de achtergrond, om zijn medebewoners niet te storen.

Het werk van Harry Balm is (onder voorbehoud van coronamaatregelen) t/m augustus te zien op de tentoonstelling ‘Studio Spaarnestad, strips met een loonstrookje’ in Museum Haarlem. Sint Jacob heeft oog voor de (levens) verhalen van haar bewoners en revalidanten. Welzijnsmedewerker Myra van der Lans: ‘Ons welzijnswerk draait om persoonlijk contact en aandacht. De kleine gebaren, het gedeelde plezier.’ Nieuwsgierig naar wonen bij Sint Jacob? Kijk voor meer informatie op sintjacob.nl.