თაობა by LIANA MARKARYAN

#დავით ქორიძე

4 10

ფონტების ანატომია

მობილური ,,ვეფხისტყაოსანი’’ 14

თანამედროვე პროფესიები: ,,ქოფირაითინგი’’, ვიზუალური ხელოვნება

სამყარო ბავშვებისთვის მარგარეტ დაიაური, ლაშა ჩალაძე

ტურიზმის განვითარების თანამედროვე გზები

ფიზიკაში აღმოჩენილი ახალი სამყარო

ქიმია - სამყარო მოლეკულურ და ატომურ დონეზე

ახალგაზრდები მეცნიერებაში 40

ავტობუსი #37 გოდერძი გორგილაძე

შემოდგომის ლეგენდა ახალი სახეები ქართულ მწერლობაში

თანამედროვე თეატრი დღეს ცეკვის რეინტერპრეტაცია ანნა ქორიძე

,,მასტერშეფები’’– ია ძაგანია, მირიან სულაკაური 56 60

ფოტოები, რომლებსაც სული აქვთ - 12 ინტერვიუ დავით ქორიძესთან

ციფრული სამყაროსთვის შექმნილი ,,მუზეუმი’’

გაცოცხლებული ასოების ისტორია

პატარა ქილით მოტანილი იღბალი

ღვინის ტრადიცია არქიტექტურა შენების ხელოვნება

საბაზრო ეკონომიკას შეწირული ქართული არქიტექტურა

ხელმძღვანელი ასოცირებული პროფესორი მაია ტორაძე

ტექნიკური რედაქტორი ინგა ღოღობერიძე ჟურნალისტები:

მთავარი რედაქტორი ლიანა მარქარიანი

ლიკა რუაძე თამარ ონიანი ანი პირველაშვილი მარიამ კერესელიძე სოფო ფალიანი

ნომრის რედაქტორი მონიკა ქანთარია

ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტის მედია და ახალი ტექნოლოგიების სამაგისტრო პროგრამის სასწავლო სტუდენტური ჟურნალი 2021

ფონტების ანატომია ფონტ - ინჟინერია: „ქართული ენის რაინდები“ ციფრულ სამყაროში ქართულმა დამწერლობამ მეხუთე საუკუნიდან დღემდე განვითარების სამი საფეხური გაიარა: ასომთავრული (მრგლოვანი), ნუსხური (ნუსხა-ხუცური) და მხედრული. ცნობილია, რომ ასომთავრული უძველესია ქართულ დამწერლობათა შორის და ერთ-ერთი არქაული დამწერლობაა მსოფლიოში. იგი სათავეა ნუსხური და მხედრული დამწერლობებისა. საუკუნეების განმავლობაში, ყველაფრის განვითარებასთან ერთად, გრაფიკული ტრანსფორმაცია განიცადა ქართულმა დამწერლობამაც. XIX საუკუნემდე დამწერლობის სამივე ფორმა გამოიყენებოდა, თუმცა, საქართველოში ბეჭდური საქმიანობის განვითარებასთან ერთად, თანამედროვეობას მხედრული მოერგო, ხოლო ასომთავრული და ნუსხა-ხუცური დავიწყებას მიეცა.

საქართველოში პირველი სტამბა 1708 წელს, ვახტანგ მეექვსემ გახსნა. მანამდე კი პირველი ქართული შრიფტი 1629 წელს ევროპაში, ქართულ-იტალიური ლექსიკონისთვის შეიქმნა. ილია ჭავჭავაძე წერდა:

sami RvTaebrivi saunje dagvrCa winaparTagan - mamuli, ena, sarw munoeba. Tu amaTac ar vupatroneT, raRa kacebi viqnebiT, ra pasuxs gavcemT STamomavlobas? sxvisa ar viciT da Cven ki mSobel mamasac ar davuTmobdiT, mSobliuri enis miwasTan gasworebas…“

შესაძლოა, ილიას ვერც წარმოიდგინა, რომ 21-ე საუკუნეში წიგნი PDF ფაილად გადაიქცეოდა, გაზეთი ონლაინპლატფორმად და კალამი კომპიუტერის კლავიატურად. ხოლო, ენის გადამრჩენლის როლში ის ახალგაზრდები აღმოჩნდებოდნენ, რომლებიც ქართულ საგანძურს და მემკვიდრეობას, ქართული დამწერლობის სახით, ციფრულ სამყაროში გადაიტანდნენ ისე, რომ შეენარჩუნებინათ მისი უნიკალური ასომოხაზულობა. ასე და ამგვარად შეიქმნა პროფესია ფონტ-ინჟინერია, რომელიც ახალი შრიფტის შექმნას ან უკვე არსებულის მოდერნიზაციას გულისხმობს. ამ საკმაოდ თანამედროვე პროფესიამ, რომელიც ციფრული დიზაინის განუყოფელი ნაწილია, ახალგაზრდები საფუძვლიანად ჩაახედა ქართული დამწერლობის ისტორიის ფესვებში და ქართული ანბანური დამწერლობის რაინდებად აქცია არა მხოლოდ საქართველოში, არამედ მთელ მსოფლიოში. ქართულ ასოებს თავისი მახასიათებელი აქვს: ზედა ტანი, შუა ტანი, ქვედა ტანი, ღიობი, თვალი, ნაჭდევი, კუდი, ა.შ. ხოლო, სისქე (წონა), ფორმა და სიმაღლე საბოლოოდ განსაზღვრავს იმას, თუ ფონტების რომელ „ოჯახს“ ან ტიპს მიეკუთვნება შრიფტი. ციფრულ სამყაროს არ აქვს საზღვრები, არ აქვს ერთი ენა ან კულტურა. ქართული ანბანის გაციფრულებამ კი, შეიძლება ითქვას, მსოფლიოს ქართული დამწერლობის და ასოების სხვადასხვა ინტერპრეტაცია გააცნო, რომელიც, რა თქმა უნდა, ტრადიციებს არ სცდება.

წოდებას – «ქართული ენის რაინდები» – შემთხვევით არ ვიყენებთ, რადგან ამ სფეროში ძირითადად ახალგაზრდა ვაჟები გვხვდება, თუმცა, როგორც ყველა შემთხვევაში, აქაც არსებობენ გამონაკლისები, თან საკმაოდ წარმატებული. ჩვენი პირველი რესპონდენტი ია დარახველიძეა. მისი ისტორია სულ სხვა პროფესიით იწყება და გვირგვინდება საკუთარი კომპანიის დაარსებით, უცხოელ კოლეგებთან თანამშრომლობით, ახალი შრიფტის – «დარა1981» – შექმნით და „თიბისი“ ბანკის ფონტების კონკურსში - „ქართული ა“ გამარჯვებით.

mxolod saqmisadmi siyvaruli iZleva Sedegs.

Taoba: იაia, rogorc vici, Tavdapirvelad sul sxva mimarTulebiT viTardeboda Tqveni kariera, rogor daiwyeT yvelaferi? i.d.: profesiiT reklamis reJisori var. Teatraluri iyo adgili, sadac realurad mivxvdi, ras niSnavda saintereso ideebze muSaoba da fiqri. mesame kursze viyavi, roca „ABK“-s sareklamo kompaniaSi mivedi staJiorad. dila iyo Tu Rame, reJisor arCil axvledianis gverdiT videqi da vakvirdebodi mis profesionalur midgomebs, mis damokidebulebas kinosa da xelovnebis mimarT. kino, rogorc ojaxis wevri, ise iyo maTTvis. Sesabamisad, iq ucxod aravis miiCnevdnen, yvela erTi ojaxiviT vmuSaobdiT, rac sabolood saukeTeso SedegiT mTavrdeboda. pirvelad iq vnaxe, Tu rogor muSaobda da ra ti pis samuSaos asrulebda mxatvari. ase daiwyo sareklamo sferoSi Cemi saqmianoba. Semdeg bevri sareklamo kompania moviare: Sarke, Saatchi & Saatchi, Leavingstone, Holmes & Watson, sadac art direqtoris pozicia mekava. am kompaniebSi, rogorc reklamaze, aseve dizainis mimarTulebiTac momiwia muSaoba da mand kidev ufro daviwrovda Cemi interesebi. sabolood, Cemi kompania BRID Agency gavxseni, sadac muSaobis yvelaze mTavari princi pi aris is, rom Cems TanamSromlebs uyvardeT saqme, romelsac akeTeben. mxolod saqmisadmi siyvaruli iZleva Sedegs. am princi pze dayrdnobiT Sevkribe saukeTeso gundi, romelic motivacias maZlevs, rom viyoT saukeTeso ara mxolod saqarTveloSi, aramed ucxoeTSic. Taoba: es aris sfero, sadac umetesad mamakacebi gvxvdeba - es erTgvari stereotipia. Tqven rogor gadawyviteT aq damkvidreba? ra sirTuleebi iyo? i.d.: simarTle giTxraT, gogo rom viyavi es imdenad ar maSinebda, rogorc is, rom marto davapire am saqmis wamowyeba. yvela kompanias minimum 2 mflobeli mainc hyavda. me mxolod raRac drois Semdeg mivxvdi, Tu ramxela komforti iyo es maTTvis, radgan yvelafris keTeba Sen ar giwevs da xandaxan Tavisufali droc grCeba. magram, amasTan erTad, Zalian didi gamocdileba miviRe da dRes vxvdebi, rom sakuTari kompaniis daarseba saukeTeso gadawyvetileba iyo Cems cxovrebaSi. Taoba: SeiZleba iTqvas, rom cifrul samyarosTan dakavSirebuli profesiebi yvela axalia - Tanamedrove. riT migizidaT am sferom? i.d.: es is droa, roca dizainis mimarTulebiT ufro didi interesi gamovxate da meti informaciis moZie-

ba daviwye: saxlSi, internetSi, samsaxurSi, megobrebSi _ yvelgan. mamaCemi arqiteqtoria da pirveli, vinc am sferoze saintereso gamocdilebas miziarebda, is iyo. bunebrivia, erTxelac mis Canaxatebs Sevavle Tvali da, ra Tqma unda, SeumCneveli ar davtove. ase daiwyo yvelaferi. Semdeg, roca ti pografiis istorias gavecani, kidev ufro saintereso gaxda yvelaferi. es Canaxatebi jer kidev sabWoTa kavSiris dros, 1981 wels iyo gakeTebuli. maSin, roca jer Cemi dabadeba arc ki moiazreboda. didi pasuxismgeblobiT movekide am saqmes da gadavwyvite, damesrulebina. ra Tqma unda, me da mamam Canaxatebi erTad davasruleT da erTad gadavwyviteT am fontisTvis axali sicocxle gveCuqebina. asec moxda. dRes mosaxleobis didi nawili am fontiT sargeblobs da, rac mTavaria, sadac ar unda gavixedo, yvelgan `dara1981” mxvdeba. Taoba: rogori iyo qarTuli damwerlobis Seswavlis procesi da Semdeg ukve axali fontebis dizainis Seswavla? i.d.: „dara1981“-ze muSaobis dros sakmaod didi gamocdileba miviRe. amis Semdgom daviwye ufro meti informaciis moZieba imis Sesaxeb, Tu rogor iqmneboda qarTuli ti pografia da ramxela istoria hqonda mas. mxolod informacia imdenad Sedegiani ar aRmoCnda, ramdenadac praqtika da mudmivi muSaoba. yoveldRe sxvadasxva asoniSans vxatavdi da Semdeg mas programaSi, gridul mdgomareobaSi vawyobdi.

da 198 dara 1981

Taoba: ra aris TqvenTvis qarTuli damwerloba? i.d.: qarTuli damwerloba, pirvel rigSi, qarTveli adamianis identobaa, grafikuli asoniSnebia, riTac daafiqsira sakuTari istoria, msoflmxedveloba, rwmena da kulturuli ganviTarebis gza.

Taoba: ra mniSvneloba aqvs TqvenTvis qarTuli damwerlobis gacifrulebas, roca is mTeli samyarosTvis xdeba xelmisawvdomi? i.d.: Zalian mniSvnelovania, radgan internetis epoqaSi es erTaderTi saSualebaa, gagicnon da msoflios rac SeiZleba swrafad gaacno Seni qveynis istoria. es ki dRes Zalian saWiroa Cveni kulturis da Tundac, ekonomikis ganviTarebisTvis. Taoba: ucxoelebis gamoxmaureba xom ar yofila? roca qarTul damwerlobas xedaven, ras amboben? i.d.: rodesac fonti „dara1981“ davasruleT, avtvirTeT ucxour dizainportalze, sadac mTeli msofliodan sxvadasxava artisti debda Tavis namuSevars. am namuSevrebs afaseben Jiuris wevrebi da Tu saintereso proeqtia, ajildoeben. erTi Tvec ar iyo gasuli, rom „Behance“ portalma jildo mogvaniWa saukeTeso ti pografiuli namuSevrisTvis. gamoxmaureba didi hqonda: yvelas ainteresebda qarTuli enis da damwerlobis istoria.

Taoba: aris Tu ara iseTi detali, rac mxolod qarTuli damwerlobisTvis da fontisTvis aris damaxasiaTebeli? i.d.: qarTuls, gansxvavebiT laTinurisa da rusulisa, winadadebis dasawyisSi ar aqvs sxva gansxvavebuli fontis asoniSani. mTavari gansxvaveba ki gaformebaSia, rasac unda gavufrTxildeT da vfiqrob, kidev ufro metad davxvewoT.

>>>

ჩვენი შემდეგი რესპონდენტია ლაშა გიორგაძე. ისიც „თიბისი“ ბანკის კონკურსის - „ქართული ა“ გამარჯვებულია. ამ პროფესიაში შემთხვევით „გადაბარგდა“. როგორც თავად ამბობს, მისი შესაძლებლობების ბევრს არ სჯეროდა. მაგრამ, მან ფონტებზე მუშაობა განაგრძო და დღეს ქმნის ქართული ფონტების და გრაფიკების ერთ-ერთ ყველაზე საინტერესო ვარიაციებს, რომლებსაც სოციალურ ქსელში დიდი გამოხმაურება აქვს. თაობა: ლაშა, როგორ დაიწყეთ მოღვაწეობა ციფრულ სამყაროში? რამ მიგიზიდათ? ლ.გ.: პროფესიით არქიტექტორი ვარ, თუმცა რაღაც პერიოდი მქონდა პაუზა ამ სფეროში. ერთხელაც მეგობარმა, ერთაოზმა, მომწერა, მათთან მივსულიყავი, იყო ასეთი პროექტი „ვირგამი“ – საბავშვო წიგნების ილუსტრაციებზე და დიზაინზე მუშაობდნენ, მივედი და მას მერე დაიწყო გრაფიკულ დიზაინში ჩემი მოღვაწეობა. არქიტექტურის პარალელურად, ყოველთვის მიზიდავდა ეს სფერო – გრაფიკული დიზაინი. წიგნის დიზაინზე მუშაობისას, სულ მქონდა და გვქონდა ფონტების დანაკლისი: ახლა გაცილებით ბევრი და კარგი ფონტია ვიდრე მაშინ. ძირითადად, ხელით ვხატავდი სათაურებისთვის და ასე, ძალიან ბუნებრივად, დავკავშირდი ფონტებთან. თაობა: როგორი იყო ფონტ-ინჟინერიის და ქართული დამწერლობის შესწავლის პროცესი? ლ.გ.: თვითნასწავლი ვარ, პროფესიული ცოდნა არ მაქვს. დიდი ინტერესით, ბევრი ძიებით სხვადასხვა მასალებში, წიგნებით, Facebook ჯგუფში ამ საქმის ოსტატების ნამუშევრებზე დაკვირვებით და ჩემს ნამუშევრებზე მათი კომენტარებით ვისწავლე ყველაფერი ის, რაც ვიცი. თაობა: რას გრძნობთ, როდესაც ქართულ ანბანს აციფრულებთ და ახალ ცხოვრებას, ახალ იერს ანიჭებთ? ლ.გ.: ზოგადად, ქართულ დამწერლობას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ჩემთვის: მიყვარს, მეამაყება... გაციფრულება უკვე ტექნიკური ნაწილია და ეს ისე უნდა გაკეთდეს, რომ მომხმარებლამდე კარგად გამართული „ფონტ- ფაილი“ მივიდეს და არა „ნახევარფაბრიკატი“. თაობა: რას ითვალისწინებთ ახალი ფონტის შექმნისას და რა შეცდომები გხვდებათ? ლ.გ.: ყოველთვის ვცდილობ, იყოს განსხვავებული იმათგან, რაც უკვე არსებობს, იყოს უნიკალური და, რაც მთავარია, არ დაკარგოს ქართული თვითმყოფადობა.

ახალბედების შემთხვევაში ხშირად ხდება (და თავიდან, ალბათ, მეც იგივეს ვაკეთებდი), რომ ლათინური შრიფტისთვის დამახასიათებელი დეტალები ქართულში პირდაპირ გადმოაქვთ. ეს არის შეცდომა და ამას უარვყოფ. თუ გვინდა რომელიმე ლათინური შრიფტის ქართული ადაპტაცია, უნდა გავიაზროთ მისი სტილი, ხასიათი და მხოლოდ ამის გათვალისწინებით გავაკეთოთ ქართული შრიფტი და არ დავაკოპიროთ ფორმები. თაობა: არის თუ არა ისეთი დეტალი, რაც მხოლოდ ქართული დამწერლობისთვის და ფონტისთვის არის დამახასიათებელი? ლ.გ.: მთლიანად ქართული დამწერლობა უნიკალურია, თავისი ყველა დეტალით. თაობა: როცა თქვენს ფონტს ქალაქის ყველა კუთხეში ან ტელევიზიით რეკლამებში ხედავთ, რას გრძნობთ? ლ.გ.: არ ვიცი, მსიამოვნებს. თუმცა, უფრო მეტად ის მახარებს, როცა სოციალურ ქსელში გაზიარებისას ხალხს მოსწონს ჩემი ნამუშევარი. ეს მაფიქრებინებს, რომ კიდევ უნდა შევქმნა შემდეგი ფონტი და ეს წინაზე უკეთესი უნდა იყოს. თაობა: ახალ ფონტზე ხომ არ მუშაობთ? რას ველოდოთ მომავალში? ლ.გ.: საკუთარ პროექტებს ვერ ვგეგმავ - თავისით ხდება. მაგრამ, კომერციული პროექტები (ანუ დაკვეთით) მუდმივად მაქვს და ახლაც ვმუშაობ რამდენიმეზე. თაობა: წინააღმდეგობას თუ შეხვედრილხართ? ლ.გ.: ერთხელ მითხრეს, რომ ფონტებისთვის თავი დამენებებინა, რადგან ძალიან სპეციფიკური საქმე იყო. ეს სიმართლეა, ნამდვილად სპეციფიკური და რთული საქმეა, მაგრამ, მე თავი არ დავანებე!

#ლიანა მარქარიანი

ანიმატორი - გაცოცხლებული ასოების ისტორია ქართულ ენას და ანბანს რაინდები არა მხოლოდ ფონტინჟინერიაში, არამედ ანიმაციაშიც გამოუჩნდა. სოციალური ქსელის მომხმარებელმა საკმაოდ სწრაფად აიტაცა ლევან ზაზარაშვილის მიერ შექმნილი ქართული ასოების ანიმაციები, რომელიც უცხოელებისთვისაც საინტერესო აღმოჩნდა. მისი წარმატების ისტორია თბილისის სამხატვრო აკადემიაში სადიპლომო ვიდეორგოლით დაიწყო. #ლიანა მარქარიანი

თაობა: რამ განაპირობა თქვენი დაინტერესება ამ პროფესიით? ლ.ზ.: ბავშვობიდან ვხატავდი. ყველაფერი კი მას შემდეგ დაიწყო, რაც სამხატვრო აკადემიაში ჩავაბარე. მედიახელოვნების ფაკულტეტის მესამე კურსზე სწავლისას უკვე მივხვდი, რომ ეს სწორედ ის საქმე იყო, რისი კეთებაც ძალიან მომწონდა. ყოველთვის მქონდა რაღაც ახლის და საინტერესოს შექმნის სურვილი. ეს სფერო სწორედ ის ადგილია, სადაც ამისი შესაძლებლობა მომეცა. თაობა: როგორი და რომელი იყო პირველი ნამუშევარი? ლ.ზ.: პირველ ნამუშევრად ჩემს სადიპლომო ვიდეოს გამოვარჩევდი - Grapema App –ის კონცეფციას. ეს არის აპლიკაცია, რომლის მეშვეობითაც ქართული ფონტების ამოცნობაა შესაძლებელი (ჯერჯერობით ისევ იდეის დონეზეა). ამ ვიდეომ გამიხსნა გზა სარეკლამო სფეროში და ბევრ სხვადასხვა სააგენტოსთან და კომპანიასთან დამაკავშირა. ნახე ვიდეო ბმულს: https://vimeo.com/170349216 თაობა: რატომ ქართული ანბანის ანიმაცია? ლ.ზ.: გარდა სამსახურისა და კერძო პროექტებზე მუშაობისა, ყოველთვის ვცდილობ, გამოვნახო დრო ჩემს პერსონალურ პროექტებზე სამუშაოდ. სწორედ ერთ-ერთი ასეთი პროექტია „33 Animated Georgian Types“. ყოველთვის მომწონდა ტიპოგრაფიაზე მუშაობა და ქართული ანბანის ანიმაციაც ერთგვარი ექსპერიმენტით დაიწყო. აღმოაჩინე ქართული ანბანის ანიმაცია ბმულზე: https:// www.levanzazarashvili.com/33agt თაობა: როგორ მოგივიდა იდეა ასოების ვიზუალიზაციის? ლ.ზ.: ქართული ანიმირებული ანბანის შექმნის იდეა მას შემდეგ გამიჩნდა, როცა ლათინური ანიმირებული ანბანი პირველად ვნახე და ვიფიქრე, რომ საინტერესო და უნიკალური იქნებოდა ქართული ასონიშნების მრგვალი და დახვეწილი ფორმების ჩემებური გაცოცხლება.

თაობა: როგორ ქმნით თითოეულ ანიმაციას? როგორ მოდის ახალი იდეა? ლ.ზ.: ინსპირაცია, ძირითადად, სპონტანურად ან ჩანახატების კეთებისას მოდის. თითოეული ასოს შექმნა მუდმივი ძიების პროცესია. ყოველთვის ვცდილობ, რომ ყოველი მომდევნო ასო იყოს განსხვავებული გრაფიკული სტილის და ანიმაციის, ამავდროულად, ცოტა აბსტრაქტულიც. თაობა: რას ითვალისწინებთ თითოეული ილუსტრაციის შექმნისას? ლ.ზ.: ანბანის ანიმაციის შექმნისას გასათვალისწინებელია ის, რომ მნახველმა ერთი შეხედვითვე უნდა აღიქვას, თუ რა ასოა და აბსტრაქტულობის მიუხედავად, მარტივად შეძლოს მისი წაკითხვა. თაობა: რამდენად მნიშვნელოვანი და საინტერესო პროცესია ქართული ანბანის შესწავლა და ანიმაციების შექმნა? ლ.ზ.: ქართული დამწერლობა საქართველოს იდენტობის ერთ-ერთი მთავარი ნაწილია. დამწერლობა არის ის, რაც სხვა ერებისგან გამოარჩევს მას და, ამავდროულად, დიდი ისტორიის და კულტურის მატარებელია. სწორედ ამ დიდი მნიშვნელობის გამოა იუნესკოს არამატერიალურ კულტურულ მემკვიდრეობათა ნუსხაში შეტანილი. ქართული ანბანის ანიმაციაზე მუშაობა განსაკუთრებულად სასიამოვნო და საპასუხისმგებლოა ჩემთვის. მსგავსი პროექტებით ჩვენს უნიკალურ დამწერლობას სრულიად ახალი და საინტერესო კუთხით წარმოჩენა და პოპულარიზაციაა შესაძლებელი. ნამუშევრები იხილეთ ბმულზე: https://www. levanzazarashvili.com თაობა: ახალ პროექტს ხომ არ გეგმავთ? ლ.ზ.:კი, რა თქმა უნდა, ვგეგმავ, ჯერ არ გადამიწყვეტია, იქნება თუ არა შემდეგი პროექტიც ქართულ თემატიკაზე. ახალ პროექტამდე მსურს ანიმირებული ანბანი დავასრულო და ციფრულად საინტერესო გამოყენებაც მოვუძებნო.

მობილური“ „ვეფხისტყაოსანი"“ ქართულ დამწერლობაზე და ქართულ ენაზე საუბრისას რთულია, არ გაგახსენდეს ის, რითაც ყველა ქართველი ამაყობს, რაც ქართული ლიტერატურის ყველაზე მაღალ წერტილად არის მიჩნეული და ის, რაც ცხოვრების ყველაზე მაღალ ღირებულებებს გვასწავლის: სიყვარულს, მეგობრობას, თავგანწირვას, ერთგულებას, ის, რაც ყველას ამ დახასიათებაზე გვახსენდება – „ვეფხისტყაოსანი“. საუკუნეების შემდეგ „ვეფხისტყაოსანმა“ ციფრულ სამყაროში გადაინაცვლა და ამ ფორმით ყველასთვის ხელმისაწვდომი გახდა. ამ შემთხვევაში, სიტყვის პირდაპირი მნიშვნელობით, მან აპლიკაციის სახით, ჩვენს სმარტფონებში დაიდო ბინა. აპლიკაციის ავტორი კი სკოლის მოსწავლე კობა ჟღენტია, რომელიც ციფრული სამყაროს კიდევ ერთი რაინდი გახდა. Taoba: კობაkoba, rogor daibada aplikaciis Seqmnis idea? k.J.: aplikaciis Seqmnis idea damebada jer kidev me-11 klasSi, roca „vefxistyaosnis“ swavlisas me da Cemi Tanaklaselebi bevr sirTules wavawydiT: uamravi arqauli sityva da fraza CvenTvis gaugebari iyo. Sesabamisad, gviWirda teqstis Sinaarsis aRqmac. arada, vfiqrob, rusTavelis poemis wakiTxva da sworad gageba yvela qarTvelisTvis aucilebeli da mniSvnelovania. masSi xom Cveni eris zneobrivi, fsiqologiuri mentalitetis ganmapirobebeli umTavresi safuZvlebia Cadebuli. ufro metic, masSi didi cxovrebiseuli, praqtikuli sibrZnea mocemuli, risi codnac TiToeul Cvengans gaamdidrebs. amitom gadavwyvite, davxmarebodi poemis wakiTxvis msurvelebs Suasaukuneebis teqstis ukeT gagebaSi. amasTan erTad, mindoda axalgazrdebisTvis „Sinauruli“ gamexada „vefxistyaosnis“ teqsti. ase daibada mobiluri aplikaciis Seqmnis idea. Taoba: albaT es pirveli gamocdilebaa am sferoSi, ramdenad rTuli iyo es procesi? k.J.: ra Tqma unda, aplikaciaze muSaobis procesi ioli ar iyo. didi dro davuTmeT teqnikuri problemebis mogvarebas. amasTan erTad, saWiro iyo teqstis maqsimalurad gamartiveba ise, rom misi Sinaarsi ar Secvliliyo. Taoba: ra sirTuleebs waawydiT muSaobis procesSi? k.J.: Tavdapirvelad satesto reJimSi muSaobisas gamovlinda ramdenime teqnikuri xarvezi, romelTa gamosworebas dro dasWirda. Taoba: ra principiT muSaobs aplikacia? k.J.: aplikaciis slogania: „vefxistyaosnis” gageba ase martivi arasodes yofila“. vfiqrob, esaa misi muSaobis mTavari princi pic. Cveni mizani da survilia - mas Semdeg, rac moswavle an sxva dainteresebuli piri kargad gaigebs poemis teqsts- mkiTxvels gauCndes survili, miubrundes wigns, waikiTxos da ufro Rrmad Caswvdes „vefxistyaosnis“ original teqsts, erTdroulad miiRos esTetikuri, emociuri da inteleqtualuri siamovneba. Taoba: aRniSneT, rom rTuli procesi iyo da albaT, Tqvenc marto ar yofilxarT am saqmeSi. vin iyo CarTuli samuSao procesSi? k.J.: aplikaciaze CemTan erTad muSaobda Cemi bebia, filologi, bsu-s profesori Sorena maxaWaZe. SemiZlia vTqva, rom misi wvlili sakmod didia am saqmeSi.

Taoba: aplikaciis gverdic da TviTon aplikaciac maleve gaxda popularuli, elodiT aseT gamoxmaurebas? k.J.: qarTvelTa upirvelesi wigni yovelTvis aqtualuria, Sesabamisad, masTan dakavSirebuli yvela siaxle sazogadoebis yuradRebis centrSi eqceva. „vefxistyaosnis“ aplikacia 30 oqtombers srulad gamovida. mas dReisaTvis 23 000 momxmarebeli hyavs. statistikaze dakvirvebam gviCvena, rom, rac ufro did dros atarebs momxmarebeli aplikaciaSi, ufro naklebi gasrialeba, anu teqstis gamartiveba sWirdeba. aqedan Cans, rom aplikacia warmatebiT asrulebs Tavis mTavar daniSnulebas. Taoba: smartfonebis epoqaSi Zalian mniSvnelovania vizualuri mxarec. ris gaTvaliswinebiT gaformda aplikacia? k.J.: aplikacia gaformda „vefxistyaosnis“ uZveles xelnawerTa (mamuka TavaqaliSviliseuli, zazaseuli, wereTliseuli) ilustraciebis STagonebiT. Taoba: aqamde sxva aplikaciazec xom ar gimuSaviaT an xom ar apirebT? k.J.: aplikaciis warmdgeni aris KJ Education, romlis egidiTac ukve iqmneba saganmanaTleblo mobiluri aplikacia qimiaSi. Taoba: rogorc statistika aCvenebs, gamomwerTa raodenoba mzardia, samomavlod ra igegmeba? rogor ganaviTarebT aplikacias? k.J.: momavalSi aplikacia Sinaarsobrivadac gamdidrdeba. Cven orientirebulni varT momxmarebelze, maTTan mudmivi ukukavSiri gvaqvs da, SeZlebisdagvarad, maqsimalurad viTvaliswinebT maT moTxovnebs. momxmareblis survilis mixedviT, aplikacias daemateba hagiografiis ganyofileba, vgegmavT literaturis cifruli arqivis Seqmnas da a.S. rac yvelaze Zalian gvaxarebs aris is, rom aplikaciis gamosvlas didi interesiT gamoexmaurnen emigraciaSi myofi Cveni Tanamemamuleebic da gvTxoves, ucxoeTis nomriT daregistrirebis funqciis damateba, razec vmuSaobT. aseve, aplikacias daemateba sxva funqciebic: maT Soris internetis gareSe funqcionireba, TeTri Tema da sxva.

#ლიანა მარქარიანი

#მობილურივეფხისტყაოსანი „ვეფხისტყაოსნის“ აპლიკაცია არის პოემის ორიგინალი ტექსტი, მისი ადაპტირებული ვერსიით, თავების მოკლე შინაარსები, ესეები, აფორიზმები შესაბამისი განმარტებებით, ლექსიკონი და სხვ. #მთავარიღილაკები მთავარ გვერდზე ნახავთ შოთა რუსთაველის პოემის ორიგინალ ტექსტს. ხოლო, თუ რომელიმე სტროფის გაგება გაგიჭირდებათ უბრალოდ უნდა გაასრიალოთ - Slide (მარჯვნიდან მარცხნივ). შინაარსი - აქ იპოვით ყველა თავის მოკლე შინაარსს. ესეები - ამ გვერდზე შეგიძლიათ ნახოთ და თავად გააზიაროთ ესე ნებისმიერ თემაზე. აფორიზმები - აღმოაჩინეთ ნებისმიერი აფორიზმი „ვეფხისტყაოსნიდან“ ანბანის, თავების ან თემების მიხედვით დალაგებული. ლექსიკონი - შეგიძლიათ იპოვოთ ნებისმიერი სიტყვა ტექსტიდან, გაასრიალოთ და წაიკითხოთ განმარტება.

იმისთვის, რომ გადმოვიწეროთ აპლიკაცია, უნდა გადახვიდეთ შესაბამის ბმულზე: http://www.vefxistyaosani.ge/download/

ფოტოები, რომლებსაც სული აქვთ ინტერვიუ დავით ქორიძესთან

#ლიანა მარქარიანი

bevrs hgonia, rom xelovneba an fotografia warmoadgens sagnebis, an zedapirebis garegnobas. [...] maT ar esmiT, rom saubari ar aris stilze, saxesa Tu parametrze. saubaria sulze, emociur Sepyrobilobasa da nan goldini TanagrZnobaze. ბევრისთვის, ფოტო უსულო საგანია, ზოგი ვერ ამჩნევს იმ იდუმალებას, რაც ავტორმა ერთ კადრში ჩადო, სხვა, პირიქით - ხედავს იმას, რაც მეორეს არ უნახავს. მთავარი კი ისაა, თვითონ ფოტოხელოვანი როგორ მიუდგება ერთ გაჩერებულ წამს, რას გრძნობ ის წამის იმ მეასედში, როდესაც ერთ ღილაკს აჭერს თითს. ალბათ, შესაძლოა, რომ ფოტოს „სული“ არ ჰქონდეს მაშინ, როდესაც თავად ავტორი ვერ გრძნობს იმას, რასაც უყურებს და, შესაბამისად, ვერც გადმოსცემს ამას. ფოტოგრაფ დავით ქორიძისთვის ცნება, რომ „ფოტო უსულო საგანია“, არ არსებობს, რადგან ის იღებს ყველაზე მთავარს - იმას, რასაც სხვები ვერ

ხედავენ და თავად გრძნობს. ამით, ყველა ფოტოს თავის აურას უქმნის. ამ უნიკალურობის გამო მისმა ერთ-ერთმა ფოტოსურათმა თავისი ადგილი Apple-ის გვერდზე იპოვა და დღეს, მცხეთის ხედი და ორი თეთრი რაში, 234 300-მდე მოწონებით, მსოფლიოში ყველაზე ცნობილი ბრენდის გვერდს (დღეს გვერდს 25 მილიონი გამომწერი ჰყავს) ამშვენებს. დავით ქორიძე თავისი წარმატების ისტორიას ჩვენ მიერ მოწოდებული „ჰეშთეგების“ მიხედვით მოგვიყვება და ამით, თავის კუთვნილ ადგილს დაიკავებს წარმატებულ „მობილურ თაობაში“.

#დასაწყისი არ მახსოვს კონკრეტულად რა ასაკში და პერიოდში დავინტერესდი ფოტოგრაფიით. თუმცა, უკვე ძალიან გატაცებული ვიყავი სკოლის დამამთავრებელ კლასებში. პირველ კურსზე აქტიურად ვიღებდი. საინტერესოა ის, რომ ჩემს თავს საკმაოდ გვიან ვუწოდე ფოტოგრაფი. საბოლოო ჩამოყალიბება მოხდა 2015 წელს, როდესაც ინდოეთში ვმოგზაურობდი. მაშინ მივხვდი, რომ ჩემ გარშემო რაც ხდებოდა, ყველაფერს აღვიქვამდი ისე, როგორც კადრს. ამის ახსნა ერთი სიტყვით რთულია ეს გრძნობების დონეზე ხდება. შეიძლება ითქვას, რომ ინდოეთში აღმოვაჩინე ჩემი თავი: რა მინდოდა და რა უნდა გადამეღო. მანამდე, ასე თუ ისე, ამ სფეროში მიცნობდნენ - ფოტოგრაფების წრეში, მაგრამ მე ჩემს თავს ვერ აღვიქვამდი ბოლომდე ფოტოგრაფად - ვერ ვბედავდი.

#ჟანრი როდესაც დავიწყე, დიდხანს ვიყავი ძიების პროცესში. ერთია, როდესაც იღებ და მეორე, როდესაც გადაღების პროცესი სიამოვნებას განიჭებს. ჩემთვის, ახლაც და მაშინაც, ფოტოდოკუმენტალისტიკა უფრო ახლოს იყო. ზუსტად რომ ვთქვათ, ამბის თხრობის სტილი. როდესაც დოკუმენტურ სერიაზე მუშაობ, იქ მხოლოდ ერთ კადრზე არ ფიქრობ, ეს ერთგვარი კვლევაა. სიღრმისეულად უნდა შეისწავლო ის, რაზეც გიწევს მუშაობა. ამ ჟანრში, ფოტოების გარდა, რა თქმა უნდა, ინტერვიუების შედეგად დაგროვებული მასალაც მუშავდება. საბოლოო ჯამში კი, ეს პროცესი არის ძალიან საინტერესო. ამის გამო, დღეს მთლიანად ფოტოდოკუმენტალისტიკაზე ვარ გადართული.

#ადამიანებიმიყვარს ყველაზე მეტად მიყვარს ადამიანების გადაღება. ჩემს ფოტოებში წინა პლანზე ყოველთვის ადამიანები და მათი ისტორიებია. შესაძლოა, არქიტექტურას ვიღებდე, მაგრამ სადღაც შორს ადამიანის სილუეტი უნდა ჩანდეს.

#გადავიღებდი ასე კონკრეტულად ვერ ვიტყვი, თუ რას გადავიღებდი, მაგრამ მინდა მოგზაურობა იაპონიასა და ისლანდიაში. ეს ორი ქვეყანაა, რომელიც განსაკუთრებით მინდა რომ ვნახო. ერთი კონკრეტული რამის გადაღებაზე არ მიფიქრია არასდროს. მე თემას ვიღებ და მის გარშემო ვტრიალებ. ჩემი სერიები გრძელვადიანია და თითოში არის საშუალოდ 15-20 ფოტო, რომელიც ერთ კონკრეტულ ამბავს ჰყვება.

#საქართველო ადრე ბევრს არ ვმოგზაურობდი საქართველოში, მაგრამ ბოლო ორი წელია, აქტიურად დავიწყე. შარშან პირველად ვიყავი თუშეთში და „გავგიჟდი“. წელსაც მოხდა ისე, რომ ჯერ თუშეთში ვიყავი და შემდეგ მაღალმთიან აჭარაში. წელს მაღალმთიანმა აჭარამ თავისი ხალხით, გახსნილობით, სტუმართმოყვარეობითა და ბუნებით, საოცარი კვალი დატოვა და შთაბეჭდილება მოახდინა ჩემზე. დღეს ჩემი სერიების უმეტესობა საქართველოზეა და აქ მცხოვრებ ადამიანებზე. მე ვიღებ ყველას და ყველაფერს, რასაც ვფიქრობ, რომ არ ჩანს ან ჩანს, მაგრამ ყურადღებას აღარ ვაქცევთ.

#რაარისფოტოგრაფია შესაძლოა, ძალიან ბანალურად ჟღერს, მაგრამ ფოტოგრაფია ჩემი ცხოვრებაა. ბოლო 5 წელია, სადაც არ უნდა ვიყო, რასაც არ უნდა ვაკეთებდე, დღე არ გავა ისე, რომ ერთხელ არ დავაჭირო ფოტოაპარატის ან ტელეფონის ღილაკს. საბედნიეროდ, ტექნიკა ისე განვითარდა, რომ აუცილებელი არაა მაინც და მაინც კამერა გქონდეს. მობილურითაც შეგიძლია გადაიღო, რომელიც სულ თან მაქვს. ეს ერთგვარი დღიურივით არის უკვე. ვიღაცები ყოველდღე წერენ ამ დღიურში და მე ფოტოებს ვამატებ ჩანახატებივით. დღის ბოლოს, შესაძლოა, ყველა ფოტო წავშალო, მაგრამ ეს ბუნებრივი პროცესია.

#ფავორიტიფოტო ერთი ფავორიტი ფოტო არ მაქვს. მაგრამ, ინდოეთში გადაღებული სერიაა ჩემთვის განსაკუთრებული, ასევე ბოშებთან ვიღებდი აქ და ნამდვილად განსაკუთრებული სერიაა. ბოლოს 5 დღე ბოქსირებულ განყოფილებაში ვიყავი და ვიღებდი ექიმებს კოვიდპანდემიის პირობებში. ეს იყო დაუვიწყარი 5 დღე. შიში და აზარტი გაერთიანდა რაღაცნაირად და ეს იყო ყველაზე დიდი გამოცდილება, რაც მიმიღია.

#სულიერიფოტო რა თქმა უნდა, ფოტო არ არის უსულო. ყველა ფოტოს აქვს აურა, ისეთი აურა, რომელსაც ყველა თავისებურად გრძნობს. ხშირად ფოტოგრაფიც კი ვერ ამჩნევს თავის ფოტოში ისეთ რამეს, ისეთ ემოციას, რასაც დამთვალიერებელი პოულობს. როგორ შეიძლება ფოტოში არ იყოს „სული“?

#ფოტოსძალა მგონია, მე ჯერ ისეთი ფოტო არ მქონია, რომ რამე შეცვალოს. მაგრამ, მსოფლიოს ახსოვს ისეთი კადრები, რომლებმაც ისტორიაც კი შეცვალეს. ფოტოგრაფიას, საბედნიეროდ და სამწუხაროდაც, აქვს ის ძალა, რომ ააშენოს და გააბედნიეროს, ასევე დაანგრიოს და გააუბედუროს.

#მიზანი ჩემი მიზანი ის არის, რომ ვაჩვენო და წინა პლანზე წამოვწიო ის, რაც მიმალულია და უხილავი.

#AppleSTORY Apple-ის კომპანიის წარმომადგენელი მე დამიკავშირდა 1 წლის წინ. მათ ჰქონდათ 5 ფოტო ამორჩეული და ეს ფოტოები მთხოვეს. მაშინ მოხდა ის, რაც ხშირად ხდება ყველა ფოტოგრაფის ცხოვრებაში: ორიგინალი ფოტოები არ აღმომაჩნდა და ვიპოვე მხოლოდ დამუშავებული ვერსია. ამიტომ, პირველი შემოთავაზება ჩაიშალა. შემდეგ იმედი აღარ მქონდა უკვე, ვფიქრობდი „რამდენჯერ უნდა შემომთავაზონ“- მეთქი, ასეთი ფუფუნებას არც არსებობს. მაგრამ, პირველი შემოთავაზებიდან ერთი წლის შემდეგ, ანუ ერთი თვის წინ, ისევ შემეხმიანა კომპანიის წარმომადგენელი და 4 ფოტო შეარჩიეს - ამჯერად, საბედნიეროდ, ორიგინალებიც მქონდა. ერთ-ერთი ფოტო სწორედ მცხეთაში გადაღებული ცხენების ფოტო იყო. მთხოვეს მცირე ანოტაციაც, რაც, რა თქმა უნდა, დავურთე ფოტოსურათს და გადავაგზავნე. შემდეგ ერთი თვე გავიდა და უკვე აღარც ველოდებოდი და ისევ ვფიქრობდი, რაღა უნდა მოხდეს, რომ დაბეჭდონ - არც მახსოვდა უკვე. ერთ დღესაც სამსახურიდან სახლში დავბრუნდი, „ნეტფლიქსი“ ჩავრთე და სანამ ფილმის ყურებას დავიწყებდი, „ინსტაგრამზე“ შევედი და კლასიკურად „ვსქროლავდი“. უცებ ვნახე ჩემი ფოტო. ვიფიქრე, აქაურმა ქართულმა გვერდმა ატვირთა და დამთაგა-მეთქი. კარგად რომ დავაკვირდი, უცებ წამოვიძახე - „ეეეე“. რა თქმა უნდა, ძალიან გამიხარდა, დაუჯერებელიც კი იყო და სასიამოვნო. ცოტა განსხვავებულად ვუყურებ Apple-ზე გამოქვეყნებას. ერთი მხრივ არაფერი განსაკუთებული: 5 ადამიანი ზის და მათი სუბიექტური ხედვით არჩევენ ფოტოებს. მაგრამ, მოტივაციის მხრივ მნიშვნელოვანია.

#მომავალი თავში სულ მიტრიალებს ბევრი იდეა. თუმცა, ახლა ისეთ პირობებში გვიწევს მუშაობა და ცხოვრება, რომ წინასწარ რამის დაგეგმვა რთულია და, სიმართლე გითხრათ, ჯერ რუტინულ, ყოველდღიურ მუშაობაზე ვარ გადართული. ჯერ თავს არ ვაძლევ იმის უფლებას, რომ ცალკე სხვა პროექტზე ვიმუშაო, თუმცა, ახლა დავასრულე სერია ბოქსირებულ განყოფილებაზე. ერთადერთი, რაზეც სულ ვფიქრობ, არის ჩემი ნამუშევრებით წიგნის შექმნა „ფოტოწიგნი“, ვნახოთ, რა იქნება.

ციფრული სამყაროსთვის ,, შქმნილი ,,მუზეუმი #ლიანა მარქარიანი გიფიქრიათ, რომ ყველაზე ცნობილი ქართველი მხატვრების ნახატების თანამედროვე, გაციფრულებულ ვერსიებს თქვენს ტელეფონებში გადმოიწერდით და საკუთარ, პერსონალურ მუზეუმებს და გამოფენებს შექმნიდით სმარტფონებში ან/და სოციალურ ქსელში? შესაძლოა, იმაზეც არ გიფიქრიათ, რომ მხატვრობაში ტილოებზე გადმოტანილი მოვლენა სულ სხვანაირია ციფრულ სამყაროში, თითქოსდა, პარალელურ სამყაროს წარმოადგენს. კარგით, ამ ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, თუ გინატრიათ და გაგხსენებიათ 90-იანების „ფავორიტი“ და „ტრენდული“ ნივთები, ყველაზე გემრიელი კანფეტები - „ზუზუ“, ხელის საფქვავით დაფქული და ყველა მეზობლის ხელში ჩამოტარებული ყავის მარცვლები, „დენძის“ სათამაშო მოწყობილობა და ყველა დიასახლისის ფავორიტი „კასა ბლანკა“ ან „კორასონ ვალიენტე“? მოკლედ რომ ვთქვათ, ბევრი რამ დავიწყებას მიეცა. თუმცა, შავი ხვრელის პრინციპით, ციფრული სამყაროც უკვდავია: თუ ტილოზე საღებავის ფერი შესაძლოა გახუნდეს, ამ სამყაროში მეტამონაცემი სამუდამოდ ცოცხლობს. შესაძლოა, ზუსტად ამან უბიძგა ახალგაზრდა ილუსტრატორს, დავით კოჩუაშვილს, რომ ჩვენს მოგონებებში ჩარჩენილ სილუეტებს და ქართველი მხატვრების ნახატებს ახალი ცხოვრება აჩუქოს, თუმცა ამჯერად სულ სხვა სამყაროში.

Taoba: დათოdaTo, riT daiwyo Tqveni mogzauroba `”’<,,cifruli muzeumis~ samyaroSi? d.T.: xelovnebasTan, kerZod ki xatvasTan, bavSvobidan mqonda Sexeba, vinaidan mamaCemic xatavda. Sesabamisad, xatvis niWi mamisagan mergo, niWis ganviTareba ki praqtikam da mudmivma muSaobam (xatvam) moitana. albaT, CemTvis yvelaze rTuli kiTxvaa is, Tu rodis daviwye xatva, radgan konkretuli periodi namdvilad ar maxsovs. ubralod vici, rom furceli aviRe, fanqars davavle xeli da mas mere vmegobrobT. damegobrebis periodi sakmaod rTuli da xangrZlivi aRmoCnda, radgan iyo periodi, rodesac Cavardnebi mqonda da, bunebrivia, produqtiulobac iklebda. Tumca, albaT nebismieri mxatvrisaTvis, mTeli xibli massa da xelovnebas Soris arsebuli komunikaciaa. Taoba: Tqveni ilustraciebi, gansakuTrebiT ki cnobili naxatebis gacifruleba, Zalian popularuli gaxda, rogor mogividaT es idea? d.k.: ideebi arsebuli garemodan gamomdinareobs, vexebi sxvadasxva Temas, romelic ama Tu im dros aqtualuria. Sesabamisad, interesic maRalia am TemebTan dakavSirebiT, rac aisaxeba kidec Semdgom ukve namuSevrebis mnaxvelTa raodenobaSi. es ki, Tavis mxriv, erTgvar `fidbeqs” iZleva da yoveli momdevno grafikuli namuSevrebis seria metad morgebulia sxvadasxva situacias. Cemi erT-erTi bolo grafikuli seria “#TviTizolacia #darCisaxlSi” mowodebebidan gamomdinareobs, radgan bolo periodSi, pandemiis gamo, swored es mesiji iyo aqtualuri. Taoba: ras iTvaliswinebT namuSevrebis Seqmnisas? d.k.: namuSevarze muSaobisas sakmaod bevri faqtoria gasaTvaliswinebeli, pirvel rigSi, es aris xasiaTi - Tu ra xasiaTi minda rom ama Tu im naSromma gamoiwvios, Semdgom ukve aris ferebi, formebi, Tematika da a.S. mTavaria mainc is xasiaTi da ganwyoba, rac mnaxvels im gzaze waiyvans, saiTac msurda, rom am naxatiT wameyvana. Taoba: am bolo dros Tqveni gverdi sxva mimarTulebiTac ganviTarda, raime axali gataceba xom ar gaqvT ? d.k.: ramdenad SeiZleba es axal gatacebad CaiTvalos, ar vici, gamomdinare iqidan, rom pirveli Sexeba maqvs da rodemde `vimegobrebT” ver getyviT. saqme exeba muyaosagan Seqmnil soflebs, saxlebs, qalaqebs da a.S. jerjerobiT, sul raRac 4-5 namuSevari maqvs, romelTa raodenobac aucileblad gaizrdeba, erT-erTi namuSevari `oda” axlac damzadebis procesSia. Taoba: rogor apirebT ganviTarebas? d.k.: ganviTarebas ganapirobebs praqtika, mudmivi muSaoba. me ki, sxva ra damrCenia, siamovnebiT mivyvebi progresirebis gzas, es gza ki yovelTvis gadis did Sedegze.

Taoba: ra aris TqvenTvis yvelaze mniSvnelovani, rasac aucileblad debT namuSevrebSi? d.k.: iseve, rogorc nebismieri xelovani sakuTar saqmeSi, mxatvrebic da, bunebrivia, mec, pirvel rigSi Cvens emociebs vdebT namuSevrebSi, Semdgom ki sxvadasxva Sinaarsobrivi datvirTviT vavsebT, rom mnaxvelma esa Tu is azri naTlad amoikiTxos, an piriqiT, gansjis saganic ki gaxados namuSevris Sinaarsi. Taoba: rogori procesia axali ilustraciis Seqmna? rogor iwyebT muSaobas? d.k.: ilustraciebze muSaoba yovelTvis furcelze iwyeba. ZiriTadi, idea gadamaqvs furcelze, Semdeg ki sxvadasxva detals vamateb, rodesac, ase Tu ise, saboloo saxes miiRebs, viwyeb gacifrulebas. gacifruleba ki, Tavis mxriv, moicavs koreqtirebas, Tumca ZiriTadi samuSao, vfiqrob, mainc furcelze xdeba. Taoba: rogoria qarTuli mona liza? d.k.: qarTuli mona liza, pirvel rigSi, iseTive idumalia, rogorc da vinCis namuSevarSi asaxuli personaJi. qarTveli mona liza gamorCeulia Tavisi sidiadiT, siamayiT, kdemiT.

>>>

>>> Taoba: ramdenad mniSvnelovania qarTuli ciklis gagrZeleba? d.k.: ქართული ნამუშევრების სერია საკმაოდ კარგი წამოწყება იყო და არის, თუმცა ამ ეტაპზე შეჩერებულია, მაგრამ, რა თქმა უნდა, იგეგმება გაგრძელება. პირველ რიგში კარგია იმიტომ, რომ ქართველი მნახველისთვის უკეთ აღქმადია, რადგან მათთვის ახლოა, ხოლო, მეორე მხრივ, ,,უცხო” თვალისთვის, შესაძლოა, კიდევ უფრო საინტერესოდ იქნას წარმოჩენილი ესა თუ ის ნამუშევარი.

#დავითკოჩ უაშვილი #თვითიზოლ აცია

#Backtothefuture #90-იანები Taoba: Zalian sainteresoa mogonebebSi CarCenili nivTebis „“sketCebi””-, rogor Seiქქqmna es namuშSშშevrebi? an ratom? d.k.: არ ვიცი, რატომ, თუმცა ეს ჩემი ერთ-ერთი საყვარელი სერიაა, “Back to the future” ანუ 90-იანები. მიყვარს გამომდინარე იქიდან, რომ ყველა ამ ნივთთან თუ ქმედებასთან თავადაც მქონია შეხება და პირდაპირ აისახება ემოციებზე. მიუხედავად იმისა, თუ რა სირთულეები იყო მაშინ ჩვენს ქვეყანაში, ამ ნამუშევრებში მაქსიმალურად ვეცადე, რომ ის “სიბნელე” რაც მაშინ არსებობდა, ნახატებში არ ასახულიყო უარყოფით ემოციებად. ამისთვის კი გამოვიყენე მრავალი ფერი და მინიმალური დატვირთვა მუქი ფერებით.

#პარალელურისამყარო Taoba: aseve gaqvT namuSevrebi, sadac piriqiTaa asaxuli yvelaferi, „kivilis nacvlad Rimili“, „dabrunebis nacvlad wasvla“ - es rogori ciklia? ras asaxavs? d.k.: ეს სერია - “პარალელური სამყარო მხატვრობაში” - შექმნილია თავიდან ბოლომდე მობილურ ტელეფონში თითით. ეს იყო ამ მასშტაბის პირველი შეხება გრაფიკულ დიზაინთან. სერიაში ასახული იყო მსოფლიოში ცნობილი ნამუშევრები, რომლებშიც მოქმედება ხდებოდა სხვაგვარად, იმის საპირისპიროდ, რაც ორიგინალ ნამუშევარშია. ამ სერიამ და მისმა წარმატებამ გამოიწვია ყველა სხვა, მის შემდეგ არსებული გრაფიკული ნამუშევრების ციკლი, რადგან ერთგვარი სტიმული იყო ახლების შესაქმნელად. Taoba: axal proeqts xom ar gegmavT? d.k.: რამდენიმე პროექტი მაქვს გეგმაში, უბრალოდ, პირველ რიგში უკვე არსებული სერიები, რომელიც არ არის დასრულებული, ისინი უნდა დავასრულო. იგულისხმება ქართული სერია, “პატარა უფლისწულის მოგზაურობა საქართველოში“ და ა.შ.

Tanamedrove profesiebi

#ინგა ღოღობერიძე

21-ე საუკუნის პროფესიები - შეიძლება ასე ვუწოდოთ იმ პროფესიებს, რომლებიც ტექნოლოგიური განვითარების კვალდაკვალ წარმოიშვა. გაჩნდა ახალი ცნებები და მოვალეობები, რომელთა შესახებ აქამდე არ გვსმენია. ახალი თაობის თანამედროვე მსოფლმხედველობა სწორედ ამ პროფესიებში გამოვლინდა. ადამიანებს, რომლებიც ადრე სარეკლამო ტექსტებს ადგენდნენ, დღეს ,,ქოფირაითერები“ ჰქვიათ და მათზე არაერთი კომპანიის იმიჯია დამოკიდებული. მათი ფუნქცია დღეს მხოლოდ კომერციულად მომგებიანი იდეის მოფიქრება აღარ არის - ისინი ცდილობენ, რეკლამას ჰქონდეს შინაარსი, იდეა, რომელიც საზოგადოებას უკეთესს გახდის. შეიცვალა ასევე ფოტოგრაფების, მხატვრების და იმ პროფესიების განვითარების მიმართულებებიც, რომლებიც თავიანთი საქმით რამის ვიზუალურად გამოხატვას ემსახურებიან. თანამედროვე ადამიანი ცდილობს საკუთარ თავში რამდენიმე პროფესია მოიცვას - შედეგად მივიღეთ ძალიან საინტერესო ტერმინი, ,,ვიზუალური ხელოვანი“. თანამედროვე პროფესიები, თავის მხრივ, თანამედროვე გამოწვევების წინაშე დგებიან.

,,ქოფირაითინგი“ თუკი სამსახურის მაძიებელთა რიცხვს მიეკუთვნებით, მაშინ, დასაქმების გვერდებზე აუცილებლად გადაეყრებით ვაკანსიებს სათაურით - ,,ქოფირაითერი“. როცა პირველად წავიკითხე მსგავსი პოზიციის შესახებ, იმდენად უცნაური და უცხო მომეჩვენა, ვიფიქრე, ეს ჩემთვის ნამდვილად არ იქნება-მეთქი და სამსახურის ძებნა განვაგრძე. თუმცა, როგორც აღმოჩნდა, ე.წ. ,,ქოფირაითერს“ ბევრი კომპანია ეძებდა. თვალში იმდენად ხშირად მხვდებოდა, რომ ამ სიტყვის მიმართ შიში გადავლახე და უკვე მისი შინაარსით დავინტერესდი. თურმე, წინ კიდევ უფრო საინტერესო აღმოჩენა მელოდა. რამდენიმე კომპანიის ვაკანსიის წაკითხვის შემდეგ, უფრო ვერ მივხვდი, თუ ვინ იყო ,,ქოფირაითერი“ და რისი შესრულება ევალებოდა, რადგან სხვადასხვა კომპანია სრულიად განსხვავებული მიზნით ეძებდა თანამშრომელს აღნიშნულ პოზიციაზე. იმაზე, თუ რა არის რეალურად სარეკლამო ტექსტების შედგენა ანუ ,,ქოფირაითინგი“, ,,ჰოლმსი და უოტსონის“ თანამშრომელი და არაერთი ცნობილი რეკლამის ,,ქოფირაითერი“ გიორგი ქუცა რუხაძე გვიამბობს.

Taoba: ra aris ,,qofiraiTingi“ da ra evaleba ,,qofiraiTers“? g.r.: am terminis Sesaxeb pirvelad 2014 wels gavige, roca saagentoSi mivedi. swored iq aRmovaCine, rom Turme ,,qofiraiTeri“ vyofilvar. ,,qofiraiTeris“ mTavari saqme, martivad rom vTqva, ideebis generirebaa, romelic Semdeg teqstad unda aqcios. ufro detalurad rom giTxraT, reklama, romelsac ukve sazogadoeba xedavs, ramdenime etaps gadis. Tavdapirvelad Semodis e.w. brifi, Tu ra surs damkveTs, ra molodinebi da amocanebi aqvs. amis Semdeg ,,qofiraiTeri“ da art direqtori, faqtobrivad, erTad iwyeben ideaze muSaobas. ,,qofiraiTeri“ ZiriTadad ideis Sinaarssa da mis teqstualur nawilzea pasuxismgebeli, art direqtori ki vizualze. Tumca, mTeli es procesi maTi TanamSromlobiT mimdinareobs. rac mTavaria, ar xdeba mxolod erTi ideis damuSaveba, piriqiT, rogorc wesi, Zalian bevri idea generirdeba, romelTagan virCevT sams da prezentaciis saxiT warvudgenT klients, romelic irCevs misTvis sasurvel erT ideas. amis Semdeg iwyeba pre-prodaqSeni. Tuki SevjerdebiT, rom reklamisTvis unda gadaviRoT video, mogvyavs reJisori, operatori, mxatvari, kostiumebis dizaineri da iwyeba uSualod reklamis gadaReba. Tumca, minda giTxraT, rom ,,qofiraiTerisTvis“ yvelaze saintereso mainc ideebis mofiqrebis procesia. Taoba: rogor SeiZleba gaxde ,,qofiraiTeri“? g.r.: dResdReobiT sul ufro meti adamiani interesdeba am profesiiT. imisTvis, rom ,,qofiraiTeri“ iyo, ar aris saWiro raime konkretuli codna an Tundac universitetSi miRebuli ganaTleba gqondes. aq mTavari mxolod ori ram aris: ulevi fantazia da weris unari. erTaderTi, risi codnac gWirdeba, teqnikuri mxarea, amis Sesaswavlad ki dRes araerTi kursi arsebobs. zogadad, Zalian Ria sferoa. Tavisuflad SegiZlia damoukideblad gzis gakvalva. Cvens saagentoSi sruliad ucnobi axalgazrdebi mosulan an feisbuqze mouweriaT, romlebsac uTqvamT, rom CvenTan muSaoba surdaT. Tavidan, ra Tqma unda, staJiorad iwyeben muSaobas, vakvirdebiT, garkveul davalebebs vaZlevT, Semdeg ki viRebT gadawyvetilebas, gavagrZeloT Tu ara maTTan TanamSromloba. ase rom, Tuki vinmes namdvilad surs ,,qofiraiTeroba“, am miznis ganxorcieleba, mTlianad maszea damokidebuli. Tumca, unda gaiTvaliswinon, mTeli es procesi imdenad didi adrenalinia, rom Tu amiT siamovnebas ar iReb, maSin sakmaod gagiWirdeba. SeiZleba cota xani gauZlo, magram sadRac aucileblad daiRlebi. garda amisa, am saqmes did siamovnebasTan erTad, didi stresic axlavs, radgan, garkveuli TvalsazrisiT, Sens konkretul ideaze sxva kompaniis biznesia damokidebuli. Sesabamisad, es didi pasuxismgeblobaa. xSirad mosulan da uTqvamT, rom ,,magari’’ ideebi aqvT, Tumca, rac ar

unda genialuri idea gqondes, azri ar aqvs, Tuki is damkveTis konkretul saWiroebas ar exmianeba. Taoba: rogor mimdinareobs damkveTisa da saagentos urTierToba? g.r.: damkveTTan urTierToba arc ise rTuli procesia. isini modian CvenTan, gvacnoben maTi marketinguli jgufis mizans. magaliTad, es SeiZleba iyos brendis cnobadobis gazrda an konkretuli produqtis gayidvebis gazrda. SeiZleba iTqvas, rom isini garkveuli amocanebiT an problemebiT modian, Cven ki maT am amocanebis ganxorcielebasa da problemebis aRmofxvraSi unda davexmaroT. mizani maTia, xolo gza, romliTac es mizani miiRweva, ukve Cveni prerogativaa. Taoba: rogoria TqvenTvis kargi reklama? g.r.: piradad CemTvis, kargi reklama, pirvel rigSi, ideaa. ra Tqma unda, vizualic mniSnvelovania, Tumca CemTvis es damatebiTi efeqtia. mirCevnia vnaxo reklama kargi ideiT da cudi xarisxiT, vidre piriqiT. Taoba: SesaZlebelia Tu ara mcire biujetiT kargi reklamis Seqmna? g.r.: ra Tqma unda. Cvens realobaSi aravin xarjavs reklamisTvis iseT did Tanxebs, rogorc es saerTaSoriso bazarze xdeba. es bunebrivicaa. Tumca, ver vityvi, rom qarTuli bazari fexs ver uwyobs saerTaSoriso standartebs, piriqiT. vfiqrob, yvelaferi gvaqvs imisTvis, rom xarisxiani produqti SevqmnaT, romelic saerTaSoriso bazarze adgils daimkvidrebs. Taoba: ,,qofiraiTingi“ - marketingi Tu xelovneba? g.r.: rTuli saTqmelia. am saqmis paralelurad, Tan vxatav. roca TeTr tilos viReb da imas vxatav, rac minda, rasac vgrZnob, es aris CemTvis xelovneba. xolo, roca reklamis ideaze vmuSaob, mainc garkveul CarCoebSi vzivar, radgan konkretuli dakveTa maqvs. Tumca, siqstes kapelac dakveTiT moixata. amiT imis Tqma minda, rom SeiZleba dakveTis SemTxvevaSic Seqmna raRac genialuri. Tumca, Tu gamonaklisebs ar Sevexebi da zogadad gi pasuxebT, xelovneba CemTvis mainc meti Tavisuflebaa, vidre es konkretuli profesia iZleva. albaT, xelovnebisgan gansxvavebiT, am saqmis mTeli azartic es aris, ise Seasrulo Seni dakveTa, rom SedegiT Tavad iyo kmayofili da mogwondes is faqti, rom swored Sen xar misi avtori. rom Sevajamo, reklama reklamaa. arc xelovnebaa bolomde da arc mxolod marketingi. ufro maTi nazavia.

>>>

ვიზუალური ხელოვნება >>>

თუ მოდის სფეროთი ხართ დაინტერესებული, მაშინ აუცილებლად შენიშნავდით, რომ დღეს სულ უფრო ხშირად გამოიყენება ტერმინი ,,ვიზუალური ხელოვანი“. მათთვის, ვინც ამ სფეროში არ არის, ხშირად რთულია იმის გაგება, რა არის რეალურად ვიზუალური ხელოვნება. ამის დასადგენად დავუკავშირდით ,,ჯემპროექტის“ გუნდის წევრს, ვიზუალურ ხელოვანს, მერაბ ჭუმბურიძეს, რომელიც თავისი პროფესიის დეტალებსა და გამოწვევებზე გვესაუბრა.

Taoba: ra aris vizualuri xelovneba? m.W.: vizualuri xelovneba ukve bevr profesiasa Tu mimarTulebas aerTianebs. vfiqrob, aRniSnuli terminis damkvidreba arsebulma realobam gamoiwvia. dRes xelovani, artisti, rogorc veZaxiT, erT mimarTulebas aRar sjerdeba. magaliTad, Tu xatavs, cdilobs fotoc gadaiRos; Tu fotos iRebs, cdilobs filmic gadaiRos da a.S. roca me, rogorc artists, ar minda konkretuli saxeli merqvas, maSin termini vizualuri xelovani kargi gamosavalia, radgan interpretaciis saSualebas iZleva. saqarTvelos SemTxvevaSi, am terminis aqtualoba adamianuri resursis deficitiTac SeiZleba aixsnas, radgan, ginda Tu ara, mainc giwevs bevri profesiis SeTavseba. piradad me, roca proeqtze vmuSaobT, fotografic var, gamnaTebelic, asistentic. ase rom, es yvelaferi saTiTaod rom ar CamovTvaloT, martivad vambobT, rom vizualuri artistebi varT. Taoba: ra aris saWiro imisTvis, rom vizualuri xelovani gaxde? m.W.: niWi da survili. Tumca, vfiqrob, am sferoSi moRvaweobis survilic maSin gebadeba, roca niWi gaqvs da amas grZnob. marTalia, aris raRacebi, rac unda iswavlo, magaliTad, sistema, Tu rogor imuSao. Tumca, es ufro teqnikuri mxarea. am sferoSi moxvedra rTuli ar aris. miT umetes dRes, SegiZlia ubralod instagramze miwero da viRac aucileblad gi pasuxebs. piradad me fotografobiT daviwye da roca Cemi saxeli garkveul wreebSi cnobili gaxda, grigor devejievi damikavSirda. maleve gvqonda gasaubreba, ris Semdegac SemomTavaza TanamSromloba. am periodSi daibada ,,jemproeqtis“ idea, gadagveRo e.w. feSen videoebi/filmebi, romelic ukve arsebuli produqtebisgan gansxvavebuli iqneboda. ase gavxdi vizualuri xelovani.

#JAMPROJECT #KEBURIA SS21

Taoba: ra gzas gadis e.w. feSen video? m.W.: dizaineri modis da gvikveTavs. maT, vinc CvenTan modian, ukve ician, ra stili gvaqvs, rogor vmuSaobT. Sesabamisad, ician isic, rom koncefcia da idea mTlianad Cveni saqmea. damkveTebi ubralod gveubnebian, ra mimarTuleba surT. bunebrivia, sanam ideaze muSaobas daviwyebT, vacnobierebT, rom damkveTs aqvs Tavisi komerciuli gegmebi konkretuli bazrisTvis, rasac viTvaliswinebT. rac Seexeba process, dakveTis miRebis Semdeg, mTeli gundi vsxdebiT da viwyebT koncefciaze fiqrs. TiToeul kadrs Tu teqsts, rac gamoyenebuli iqneba, axsna unda hqondes, maSinac ki, Tu is mayureblisTvis, erTi SexedviT, gaugebari Cans. araferi Segvaqvs videoSi iseTi, risi axsnac ar SegviZlia. es erT-erTi mTavari wesia. koncefciis mere viwyebT kvlevas, e.w riserCs, rogorc Cven veZaxiT. ase iqmneba ,,mudboardi“ - es aris erTgvari saxelmZRvanelo, ris gakeTebas vapirebT: rogori ferebi iqneba gamoyenebuli, rogori ganaTeba, rogori esTetika da atmosfero iqneba. sabolood, SesaZloa Sens gegmebs gadauxvio kidec procesSi, Tumca saxelmZRvanelo aucileblad gWirdeba. sxvanairad, droSi daikargebi. amis Semdeg ufro teqnikuri saqmeebis mogvareba iwyeba - vin gvWirdeba gadasaRebad, ra gvWirdeba da a.S. Tumca, amaSic yvelani varT CarTuli, rac, SeiZleba, garkveuli TvalsazrisiT, xarisxze cudad aisaxeba, Tumca CemTvis, rogorc vizualuri xelovanisTvis, es ,,Savi“ saqmeebi Zalian sainteresoa. roca erTi saaTis win maRal materiebze saubrobdi, Semdeg ki uceb Wia unda iSovo, kontrastuli da amave dros, sainteresoa.

Taoba: rogor icnoben saqarTvelos saerTaSoriso bazarze? m.W.: vcdilobT, saerTaSoriso bazars fexi avuwyoT. kvlevebic swored amis nawilia - unda vicodeT ra xdeba msoflioSi. Tumca, unda vTqva, rom zogadad, arc ise kargi mdgomareoba gvaqvs am kuTxiT. imas vgulisxmob, rom Tuki dRes saqarTvelo xvdeba yuradRebis centrSi, mxolod da mxolod imitom, rom msofliosTvis is egzotikuria. presaSic ki im paTosiT mogvixsenieben, rom es aris saqarTvelo, postsabWoTa qveyana. Sinaarsi ukve gvkarnaxobs, rom Sen im konteqstSi xar saintereso, sadac xar da ara Seni xarisxiT Tu RirebulebebiT. rogorc wesi, aseTi Sefasebebia - patara qveynis produqti. Cven jer isev ar varT am didi bazris nawili. samwuxaroa, magram realoba aseTia. me da Cemi gundi amas vacnobierebT da yvelanairad vcdilobT, Cveni produqti misi xarisxiT gaxdes cnobili da ara warmomavlobiT. Tumca, aqve vityvi, rom me yovelTvis vemxrobi imas, rom dafiqsirdes lokacia, dafiqsirdes Tundac is, rom saqarTvelos produqtia. arc amis uaryofaa swori. unda viyoT is, vinc varT. sxvagvarad, tyuili gamova. xSirad xdeba ise, rom raRac Temebi, ubralod konteqstis gaTvaliswinebis gareSe gadmogvaqvs, rac karikaturas emsgavseba. TiTqos didi saerTaSoriso kompaniis filialebi varT da sasacilod vireklavT iseT Temebs, rogoricaa, Tundac, socialuri sakiTxebi. Tuki am Temebis wamoweva gvsurs, maSin es Cvens realobas unda movargoT, is ufro lokaluri unda gavxadoT. Taoba: ra aris mTavari problema, ris gamoc ar varT saerTaSoriso bazris nawili? m.W.: xSirad amboben, rom mTavari problema mcire biujetia, rasac ver daveTanxmebi. ar iqneba swori, Tu sakuTar pasuxismgeblobas mxolod finansebs gadavabralebT. cxadia, rac metia biujeti, miT ufro meti SesaZlebloba gaqvs - ukeTesi kamera gaqvs, teqnikuri mxare ufro gamarTulia, magram vfiqrob, im biujetiT, rac aris, SeiZleba Seiqmnas iseTi produqti, romelic saerTaSoriso standartebs daakmayofilebs. Tuki Sedegi ar aris iseTi, rogoric gvinda, es piradad Cveni Secdomebis bralia. aq xom mTavari mainc idea, Rirebuleba da midgomaa, rasac finansebi ar sWirdeba. Taoba: ra gamowvevebis winaSe dgaxarT am etapze? m.W.: es bazari imdenad didia, garkveul kompleqsebs gviCens. TiTqos bolomde Tavisufali ar xar. ggonia, rom rac ar unda moifiqro, ukve viRacas eqneba gakeTebuli an viRacis msgavsi aRmoCndeba. es seriozuli stresia. xSirad yofila msgavsi SemTxvevebi, roca megona, rom raRac genialuri movifiqre da aRmoCnda, rom ukve gaukeTebiaT. marTalia, yovelTvis vecnobiT siaxleebs, Tumca imdenad masStaburia es yvelaferi, rTulia araferi gamogrCes. garda amisa, zogjer es sfero Sejibris arenas emsgavseba. Tundac pandemiis pirobebSi, yvela erTmaneTs ejibreboda, vin ufro originalurad SeZlebda koleqciis Cvenebas, rac cota sasacilo iyo. es mxolod saqarTvelos ar exeba, cxadia. yvelgan aseTi viTarebaa. Tumca, roca am pirobebSic qmni raRacas, rac gansxvavebulia da aravis hgavs, es ormagad sasiamovnoa. Taoba: gaqvT Tu ara konkretuli gegmebi Tqven da Tqvens gunds? m.W.: ra Tqma unda. araerTi saintereso proeqtis ganxorcielebas vgegmavT am sferoSi. garda amisa, eqsperimentuli kinos mimarTulebiTac gvsurs ganviTareba, rac axali gamowveva iqneba CvenTvis.

#JAMPROJECT #MATERIAL ANNOUCEMENT #TIKO PAKSA

Tuki ,,qofiraiTerTan '' an vizualur xelovanTan mogiwevT saubari, maSin es leqsikoni au cileblad dagWirdebaT

brifi - damkveTis dava leba, romelmac saagentos unda Seuqmnas warmodgena, Tu ra su rs mas da rogoria misi molodi nebi;

vois overi - xma, rome

adevs;

lic videos

beqsTeiji - kulisebi; is , rac kadrs miRma xdeba; mu

dboardi - winaswar Se dgenili saxelmZRvanelo, sada c gawerilia, rogori unda iyos vi deo - ra ganwyoba, atmosfero da esTetika unda iyos masSi.

23 წლის ასაკში შატილში წამოვედი და საკუთარი კარიერა გვერდზე გადავდე იმისთვის, რომ

სამყარო ბავშვებისთვის უფრო საინტერესო და მშვენიერი გამეხადა ბლიცინტერვიუ მარგარეტ დაიაურთან #ინგა ღოღობერიძე Taoba: ram gadagawyvetinaT mTaSi maswavleblad wasvla, ra iyo Tqveni motivacia? m.d.: motivacia, pirvel rigSi, Cemi kuTxe da iq bebia-papasTan gatarebuli zRapruli ardadegebi iyo, ramac, jer kidev damamTavrebel klasebSi gamiCina xevsureTSi dabrunebis survili. Cems kuTxeSi sul ori skolaa. Satilis skolaSi myofi moswavleebi Svidi Tvis manZilze Caketili da gare samyaros mowyvetili iyvnen. vifiqre, rom Cemi iq CasvliT am bavSvebis socializaciasac Sevuwyobdi xels. amasTan, Cems Casvlamde Satilis skolas xelovnebis pedagogi ar hyolia. moswavleebisTvis amexsna da gameziarebina iseTi esTetikuri sagani, rogoric xelovnebaa, damatebiTi motivacia aRmoCnda CemTvis. Taoba: ra gza gaiareT imisTvis, rom SatilSi maswavleblad wasuliyaviT? m.d.: Satilis skolaSi axali programiT wamovedi, romlis saxelia ,,maswavleblis maZiebeli“. rogorc xdeba, eleqtronulad davregistrirdi, gavagzavne saWiro sabuTebi, ris Semdegac resurs centrSi damibares gasaubrebaze. sivis gagzavnidan daaxloebiT erT TveSi ukve SatilSi viyavi da Cems saocnebo saqmes vakeTebdi. Taoba: rogor fiqrobT, gansxvavdebiT Tu ara Zveli Taobis maswavleblebisgan? m.d.: ver vityvi, rom Zveli Taobis yvela maswavlebeli erT konteqstSi unda moviazroT, romlebmac bavSvebTan urTierToba ar ician. bevri iseTi gamocdili da staJis mqone maswavlebeli vici, romelic axalgazrdasac sjobs. es pirovnebaze, mis Sinagan kulturasa da ganaTlebazea damokidebuli. rac Semexeba me, sxvebisgan da ara mxolod Zveli Taobisgan, imiT ganvsxvavdebi, rom 23 wlis asakSi SatilSi wamovedi da sakuTari kariera gverdze gadavde imisTvis, rom bavSvebisTvis samyaro ufro saintereso da mSvenieri gamexada. sul esaa. Taoba: ra gamowvevebis winaSe dgeba mTaSi wasuli maswavlebeli? m.d.: Tu adamians nebisyofa ar aqvs, mas mTaSi araTu muSaoba, cxovrebac gauWirdeba. Zalian Zlieri unda iyo. unda aitano, rom Svidi Tve Caketili iqnebi, ver naxav ojaxis wevrebs, megobrebs, naTesavebs. ver waxval gasarTobad kinosa da TeatrSi. ver aarCev kafes imisTvis, rom Tundac sakuTari dabadebis dRe gansxvavebul garemoSi aRniSno. amasTan, xSirad fizikuri tkivilis atanac mogiwevs, radgan, Tu gamayuCebeli ar aRmogaCndeba, afTiaqSi ubralod ver waxval. verc produqtisa da axali

tansacmlis SesaZenad waxval maRaziaSi - mTaSi msgavsi araferia. ase rom, yvelaferi winaswar unda dagegmo da SeiZino. mzad unda iyo imisTvisac, rom Tu janmrTelobis problema Segeqmneba, ori kviris ganmavlobaSi Tavad unda iyos sakuTar Tavis eqimi, radgan ufro mokle droSi TbilisSi ver gadagiyvanen. aris imis Sansic, rom es yvelaferi fatalurad dasruldes. diax, mTaSi cxovreba zustad aseTia. Soridan es gacilebiT martivi da zRapruli Cans, Tumca realoba ufro rTuli da zogjer, saSiSia. Taoba: mTaSi?

ras niSnavs TqvenTvis, iyo axalgazrda maswavlebeli

m.d.: CemTvis es raRaciT mSvidobis elCis saqmianobas hgavs, radgan Cemi mTavari sazrunavi Cemi moswavleebi arian. maqsimalurad vcdilob maTze zrunvas da daxmarebas, riTic SemiZlia. iqneba es ganaTlebis micema maTTvis, moraluri mxardaWera Tu materialuri sagnebiT maTTvis sixarulis miniWeba. Taoba: ra aris mTavari, rac moswavlem unda iswavlos maswavleblisgan? m.d.: arafers aqvs mniSvneloba, Tu bavSvma adamianebis siyvaruli, sxvebis pativiscema da sxvisi dafaseba ar icis. pirvel rigSi, swored es unda aswavlos maswavlebelma da skolam, zogadad. aseve mniSvnelovania bavSvebs swori ganaTleba mivceT. sworSi vgulisxmob bavSvebisTvis iseTi codnis gadacemas, rac realurad gamoadgebaT cxovrebaSi. dResdReobiT TiTqmis yvela sagnis saxelmZRvanelo savsea arafris momcemi masaliT, romelsac bavSvebs azepirebineben. es ubralod drois fuWad kargvaa. Taoba: ras etyodiT axalgazrdebs, romlebsac mTaSi maswavleblad wasvla surT, Tumca, jer kidev ver bedaven am nabijis gadadgmas? m.d.: pirvel rigSi, kargad unda dafiqrdnen, namdvilad undaT Tu ara mTaSi maswavlebloba. unda ifiqron imazec, imdenad uyvarT Tu ara mTa, rom mis gamo yvelaferze uari Tqvan, maT Soris, ojaxzec. es ar aris mxolod zRapruli ambavi mTaSi wasul maswavlebelze. es aris yoveldRiuri brZola TviTgadarCenisa da bavSvebis xsnisTvis im Caketilobisgan, rac maRalmTian sofels axasiaTebs. da Tu mainc gadawyveten am yvelaferTan SeWidebas, unda iyvnen katastrofulad mizandasaxuli, radgan amis gareSe mTaSi araferi gamova, sxvagvarad didxans ver gauZleb aq arsebul reJimsa da cxovrebis wess.

d e e n t o n o d We cation! no edu

2000 წლის პირველ სექტემბერს მამაჩემმა ხელში აყვანილი შემიყვანა საკლასო ოთახში. არა იმიტომ, რომ იქ შესვლის წინააღმდეგი ვიყავი და ამის გაკეთება ძალით მოუწიათ, უბრალოდ ფეხი მქონდა ნაღრძობი და დამოუკიდებლად სიარული არ შემეძლო. მისტიკური დამთხვევების ან მინიშნებების რომ მჯეროდეს, ვიტყოდი, ეს იყო პირველი ნიშანი იმისა, რომ ისეთ ადგილას შევდიოდი, სადაც, წლების მერე გავიაზრებდი, რომ არჩევანის არსებობის შემთხვევაში, იქ საკუთარი სურვილით ფეხს არასდროს დავდგამდი. თორმეტი წლის განმავლობაში ყოველდღე (შაბათ-კვირის გარდა), გონებაში ეს ასოები მიტრიალებდა: ფქღ, ფქღ და მთელი ეს პერიოდი ისეთი აღელვებული ველოდებოდი ქებურიას მერე სიაში ღოღობერიძის ამოკითხვას, როგორც პირველ დღეს.

! a k i n i l ladiSvi

-fo - var! ! o t a n a -qeburi - var! ! a g n i e Z i -RoRober - var!

რაც დრო გადიოდა, რაც უფრო ვიზრდებოდი, სულ უფრო მინდებოდა საკუთარი გვარის გაგონებისას მეთქვა - არ ვარ - და ეს უფრო ლოგიკური იქნებოდა. გამუდმებით მქონდა შეგრძნება, რომ ყოველ დილით, ცხრა საათზე, საკუთარ ემოციებს, საკუთარ აზრებს და პიროვნებას სკოლის კართან ვტოვებდი და შენობაში სულ სხვა ადამიანი შედიოდა - მორჩილი, ჩუმი, არაკრიტიკული, ბეჯითი, გამაღიზიანებლად მოწესრიგებული. ისეთი, როგორიც მასწავლებლებს და მშობლებს სურდათ. ისეთი, რომელზეც იდგა განათლების სისტემა. სკოლის დამთავრებიდან რვა წელი გავიდა. მარწმუნებდნენ, რომ დროთა განმავლობაში საკლასო ოთახში გატარებული დრო ჩემთვის ძვირფასი გახდებოდა. მე კი ზუსტად ვიცოდი, ასე არ მოხდებოდა და არც შევმცდარვარ. თუკი ჩემი ასაკით დაინტერესდებით, თუკი ნამდვილად დაინტერესდებით და არა ფორმალური საბუთის შესავსებად, მაშინ ჩემი გონება აუცილებლად ამოაგდებს მეხსიერებიდან თორმეტ წელს და გიპასუხებთ, რომ თხუთმეტი წლის ვარ. თორმეტი დაკარგული წელი - ყველაზე მოკლედ, სწორედ ასე შემიძლია დავახასიათო სკოლაში გატარებული დრო. დღეს სკოლასთან შეხება აღარ მაქვს, თუმცა ხშირად მიფიქრია, რა შეიცვალა მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში და ვინ არიან ის ახალგაზრდა მასწავლებლები, რომლებიც ახალი თაობის ღირებულებების ჩამოყალიბებაში უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებენ.

ლაშა ჩალაძე, 25 წლის, მოქალაქეობისა და ისტორიის მასწავლებელი

მასწავლებლობა მოსწავლეში არსებული რესურსის მიგნებას, გამოვლენასა და მის განვითარებაზე ზრუნვას გულისხმობს. თავიდანვე გავიაზრე, რომ ძალიან საპასუხისმგებლო პროფესიას შევეჭიდე, თუმცა დარწმუნებული ვიყავი, რომ ეს იყო საქმე, რომლითაც დიდი ენთუზიაზმით დავკავდებოდი.“

adamians, romelsac axali Taobis CamoyalibebaSi erT-erTi mniSvnelovani adgili ukavia, saxlidan saklaso oTaxamde, araerTi, maT Soris finansuri problemis, gadalaxva uwevs. maswavlebelTa umetesoba kvlav mZime socialur pirobebSi cxovrobs, rac, rogorc wesi, maT motivaciasa da mondomebazec aisaxeba.

“

ganaTlebis sistemaSi arsebuli gamowvevebiT jer kidev bakalavris safexurze dainteresda, romlis dasrulebis Semdeg maleve Caabara maswavleblis momzadebis saganmanaTleblo programaze da dRes igi Tbilisis ocdameerTe sajaro skolis sertificirebuli maswavlebelia.

“

axalgazrda maswavleblis skolis mogonebebSi ramdenime kadri ikveTeba: SeSis Rumeli, susxiani dila da mZime socialuri foni. rogorc Tavad aRniSnavs, erT-erTi TvalSisacemi cvlileba, rac skolam misi moswavleobidan maswavleblobamde periodSi ganicada, infrastruqturaa. Tumca, cvlilebebi sxva, ufro Rirebuli kuTxiTac SeiniSneba - ganaTlebis sistema dRes ufro metadaa individze orientirebuli da ufro metadaa gaTvaliswinebuli TiToeuli moswavlis saWiroebebi. es ambavi dadebiT konteqstSi ganixileboda, Tuki aTvlis wertili Cvenive warsuli iqneboda da ara saerTaSoriso standartebi.

,,დღეს მასწავლებელს აკლია სტაბილურობის განცდა, რაც განპირობებულია განათლების სისტემაში მიმდინარე დაუსრულებელი ცვლილებებითა და იმ მძიმე სოციოეკონომიკური ვითარებით, რაც მის ფსიქიკურ მდგომარეობასაც არასტაბილურს ხდის. ვიზიარებ მოსაზრებას, რომ განათლებაში დანერგილ პროგრესულ იდეებს ფეხი უნდა ავუწყოთ, თუმცა, ადგილობრივი კონტექსტის გაუთვალისწინებლად, დამდგარი არასასურველი შედეგი მხოლოდ მასწავლებლის პასუხისმგებლობა ვერ იქნება.“

cxadia, yvelas ar Seswevs unari, skolis karTan datovos problemebi da misgan gamowveuli stresi. Tumca, zemoT aRniSnuli garemoeba ver Seamsubuqebs danaSaulis simZimes im moswavleebis mimarT, romlebisTvisac skola ara codnis miRebasTan, TavisuflebasTan da ganviTarebasTan, aramed sadamsjelo dawesebulebasTan asocirdeba. amasTan, ar unda dagvaviwydes, rom xSirad, საქართველოს საჯარო სკოლებში maswavleblebis msgavsad, moswavleebsac imave განსხვავებული პირობებია. მოსწავლეთა mZime socialur pirobebSi uwevT cxovreba, rac საბაზისო საჭიროებები ყველა სკოლაში maT srulfasovan ganviTarebas mniSvnelovnad ერთნაირად არ კმაყოფილდება, რადგან aferxebs. socialuri sakiTxebiT dainteresebul სახელმწიფო მათ ვერ უზრუნველყოფს axalgazrda maswavlebels, arc es faqti darCenia შესაბამისი ფინანსური სახსრებით, რაც yuradRebis miRma. intervius procesSi man gaixადამიანური რესურსის დეფიციტს ქმნის.“ sena cnobili fraza - ,,ganaTleba aTanasworebs sakuTar dakvirvebas Tu daveyrdnobi, SeiZleba saTamaSo moedans da yvelas aZlevs Sejibrebis iTqvas, rom maswavleblis profesia axal TaobaSi saSualebas“ (jois meieri, 1943), rasac ar eTanxmesakmaod popularulia. Cem garSemo sul ufro meti ba. miuxedavad imisa, rom kanonis Tanaxmad, yvelas axalgazrda abarebs maswavleblis saganmanaTleb- aqvs swavlisa da skolaSi siarulis ufleba, es lo programaze. Tumca, maTgan ramdeni gadawyvets ufleba mxolod furcelze daweril sityvebad aRniSnuli profesiis ZiriTad saqmianobad arCevas, rCeba, roca adamians misi gamoyenebisTvis saWiro resursi ar gaaCnia. rTuli saTqmelia.

“

ახალგაზრდას, რომელსაც რესურსი და მომავლის იმედი აქვს, ნაკლებად სავარაუდოა, გაუჩნდეს იმ სფეროში მოღვაწეობის სურვილი, სადაც კოლოსალური პასუხისმგებლობა და მინიმალური უკუგება ექნება. ამასთან, საქართველოში რატომღაც უხერხულად მიიჩნევა, თუ ადამიანი გაწეული შრომისთვის ღირსეულ ანაზღაურებას ითხოვს.“

კანონში გაწერილი ნებისმიერი უფლება, რომელიც არ გულისხმობს ადამიანის მიერ მისი გამოყენებისთვის საჭირო მატერიალური საშუალებების უზრუნველყოფას, ქაღალდზე დაღვრილი ზედმეტი მელანია.“

>>>

“

>>>

skolaSi arsebul gamowvevebze saubrisas, laSa CalaZem yuradReba gaamaxvila swavlis procesSi moswavleebisTvis kritikuli azrovnebisa da SemoqmedebiTi unarebis ganviTarebis aucileblobazec. masTan saubrisas verafriT vwyvetdi skolaSi gatarebul wlebze fiqrs. misi ToToeuli pasuxi axal-axal mogonebas iwvevda CemSi. ,,netav rogori iqneboda is Tormeti weli, aseTi maswavleblebi rom myoloda?“ - ramdenjerme davusvi es SekiTxva sakuTar Tavs. Semdeg imaze davfiqrdi, rogori viqnebodi an sad viqnebodi cxovrebis am etapze, skolis damTavrebis Semdeg uamravi Sesisxlxorcebuli stereoti pis damsxvrevaSi rom ar damekarga dro. ar damekarga dro sakuTari Tavis darwmunebaSi, rom kiTxvis dasma uvicobis ki ara, cnobismoyvareobis gamovlenaa. ar damekarga dro imis gaazrebaSi, rom mxatvrul literaturaSi ar arsebobs erTaderTi swori pasuxi, Tu risi Tqma surs avtors.. ar damekarga dro sakuTari azris dafiqsirebis SiSis daZlevaSi. სკოლის, როგორც სასწავლო დაწესებულების ფუნქცია, წარმოუდგენელია შემოქმედებითი უნარის განვითარებაზე ზრუნვის გარეშე. სხვა შემთხვევაში, მოსწავლე ინფორმაციის შემნახველ საცავად იქცევა, რაც მასში არსებული მთელი რესურსის ფუჭად გაფლანგვას გამოიწვევს. თუ ჩვენი მიზანი გარემომცველი სამყაროს შეცნობა და მისი უკეთესობისკენ შეცვლაა, ამისთვის კვლევაზე დაფუძნებული სწავლება მძლავრ იარაღად შეგვიძლია მივიჩნიოთ. მოსწავლე ცოდნას არა მხოლოდ უნდა იღებდეს, არამედ თავად ქმნიდეს.“

“

rac Seexeba moswavleebisTvis kritikuli azris gamoxatvis SesaZleblobis micemas, laSa CalaZisTvis es ara mxolod misaRebi, aramed misi swavlebis meTodis aucilebeli elementia. moswavleTa pirovnuli zrda sxvagvarad verc warmoudgenia.

ვცდილობ, განსახილველ საკითხზე არგუმენტირებულად ვიკამათო, ხოლო არასაკმარისი ინფორმაციის შემთხვევაში, ხარვეზის გამოსწორებისა და შეცდომის აღიარების დრო დგება. ამ ქმედებას მაგალითის ძალა აქვს. მოსწავლე შეცდომის დაშვების შიშმა არ უნდა დათრგუნოს. ზოგადად, ვფიქრობ, აზრი არ აქვს კამათს, თუ თავიდანვე არ გაქვს მზაობა, ოპონენტის დამაჯერებელი არგუმენტების შემთხვევაში, შეხედულება რადიკალურად შეიცვალო. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ჩვენი მოქმედების თვითმიზანი არა სიმართლის ძიება, არამედ ძალაუფლების გამტკიცება იქნება. ამგვარი „პრინციპის“ გამოვლენას ყველასთვის დამაზიანებელი ეფექტი აქვს.“

“ “

axalgazrda maswavlebeli arc saxelmZRvaneloebiTaa moxibluli. marTalia, maTi ganaxlebuli versiebi ufro metad iZleva gakveTilis procesSi msjelobisa da analizis SesaZleblobas, magram arasakmarisad.

სახელმძღვანელოების ნაწილი კრიტიკულ აზროვნებაზე გამყვან კითხვებს გარკვეულწილად ეთმობა, თუმცა მასალაში გაკეთებულ აქცენტებსა და შეკითხვებში იგრძნობა იმ იდეოლოგიის გავლენა, რომლის პირობებშიც, აღნიშნულ წიგნებს, სკოლაში სწავლების ნებართვა მიენიჭათ. პრინციპი, რომელიც აწმყოს კრიტიკულ გააზრებას არ ეფუძნება, კრიტიკული აზროვნების სიმულაცია და სიყალბეა“.

rogorc ukve aRvniSne, respondentTan saubris kvaldakval sakuTar warsuls vavlebdi Tvals. erT-erTma pasuxma imaze, Tu ra iyo misTvis Zveli da axali skolis saerTo maxasiaTebeli, Cems mexsierebaSi kidev erTi mogoneba gaacocxla.

სკოლა მოსწავლეებს სამყაროს დღესაც მუდმივ კონკურენციაში მყოფი ადამიანების ერთობად უხატავს, სადაც, ლიდერული უნარების გამომუშავების გარეშე, ყველა მათგანი განწირულია, რაც ჩემთვის კატეგორიულად მიუღებელია“

“

zogjer megona, rom skola mravalwliani Sejibri iyo erTi gamarjvebulis gamosavlenad. me da Cems klaselebs, romlebic ,,dawinaurebul“ moswavleebad miviCneodiT, mudmivad gvqonda gancda, rom erTmaneTze ukeTesi unda vyofiliyaviT. Tumca, es ar iyo jansaRi garemo, romelic swavlis motivacias gvaZlevda, romelic sakuTar TavTan konkurencias gvaswavlida. mTavari iyo, ubralod imaze Zlieri vyofiliyaviT, vinc Cvens konkurentad aRiqmeboda. erTi aseTi konkurenti Cemi megobari iyo. wlebis mere, skolaze saubrisas, gaixsena, rogor uTxra erTxel maswavlebelma Cemze, cota ufro moindome, rom ajoboo. es uTxra moswavles, romelic Cemze gacilebiT niWieri iyo da mxolod imaSi ,,CamomrCeboda“, rom gakveTilze Tavs laparakis uflebas aZlevda an CemsaviT, sami kalmisa da xuTi zedmeti rveulis nacvlad, mxolod misTvis sakmaris raodenobas atarebda. ase gvinergavda TiToeuli maswavlebeli azrs, rom mTavari codna da ganaTleba ki ara, gamarjveba iyo. Tumca, raSi unda gagvemarjva an ra iqneboda am gamarjvebis jildo, amas aravin gveubneboda. kidev erTi problema, rac maswavleblisa da moswavlis urTierTobaSi ikveTeba, gansxvavebuli interesebi da faseulobebia. teqnologiurma ganviTarebam es procesi kidev ufro daaCqara. moswavleebs axla ufro metad miuwvdebaT xeli sxvadasxva saxis informaciaze. codnis TvalsazrisiT, maTi ganviTarebis done, gacilebiT maRalia, vidre es aTwleulebis win iyo. Sesabamisad, maswavleblebs, romlebisTvisac interneti jer kidev siaxlea da ara maTi yoveldRiurobis Tanmdevi servisi, cxadia, gauWirdebaT moswavleebis da maTi interesebis gageba da gaTvaliswineba, rac, saboloo jamSi, moswavleSi maswavleblis mimarT agresias da undoblobas iwvevs.

ris a a b ani le z i T m a n a ga ba d bobis e l a saSu ri arse a sakuT bis e o r saWi nad. e g d dasa

“

fasuelobaTa cvlilebebi rom gardauvali procesia da SesaZloa wlebis Semdeg Tavadac mouwios im kritikis mosmena, rac dRes misgan gvesmis, amas Tavad laSac eTanxmeba.

მოსწავლის მასწავლებლისგან გაუცხოება უმძიმესი პრობლემაა. სასკოლო სივრცე ისევე აირეკლავს საზოგადოებაში მიმდინარე ფასეულობათა ცვლილებებს, როგორც მის მიღმა მყოფი სამყარო. გასათვალისწინებელია, რომ ხანგრძლივი სტაჟის მქონე მასწავლებლები წარმოადგენენ იმ საზოგადოების პროდუქტს, რომელიც გარკვეულ კულტურულ ნორმებს ამკვიდრებს. აღნიშნული პროცესი ნებისმიერი თაობის თანამდევი მოვლენაა. წარსულის მსგავსად, დღესაც მკვიდრდება შეხედულებები, რომელთაც მომავალი თაობები გაიაზრებენ და შესაძლოა, იმაზე მწვავედაც შეგვაფასონ, ვიდრე ჩვენ ვაფასებთ წინა თაობის წარმომადგენლებს.“

dabolos, miuxedavad imisa, rom axalgazrda maswavleblis imedismomcemi damokidebulebebi da miswrafebebi mis TiToeul frazaSi mkafiod Canda, ver gavuZeli cdunebas, ar gamego misgan pasuxi CemTvis yvelaze saintereso SekiTxvaze, ras niSnavs misTvis ganaTleba da rogoria kargi maswavlebeli.

განათლება არის საშუალება და მიზანი საკუთარი არსებობის საჭიროების დასადგენად. მინდა გავხდე ისეთი მასწავლებელი, რომელსაც ჩემი მოსწავლეობის დროს ვისურვებდი. ეს მარტივი წინადადება მოიცავს, როგორც ცოდნას, უნარებსა და ჯანსაღ ფასეულობებს, ისე იმედს, რომ მოსწავლის ცნობიერებაში აღვიქმები ადამიანად, რომელსაც შეუძლია ენდოს, გააკრიტიკოს და ასწავლოს“.

i T e a , nd e is beli i m vxd le ga swav ac ma mels is b o o r i le m v e C swa . mo os ebdi dr urv vis

“

ტურიზმის განვითარების თანამედროვე გზები #ახალითაობა #ტურიზმი #მოგზაურობა #მარიამ კერესელიძე

მსოფლიოში მრავალი ქვეყნის ეკონომიკურ სიძლიერეს ტურიზმის სფერო განაპირობებს. არაერთი სახელმწიფოს შემოსავალი სწორედ უცხოელ ვიზიტორებზეა დამოკიდებული. ტურიზმის სფეროს განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს საქართველოსთვისაც. იგი არა მხოლოდ ეკონომიკის სიძლიერეს უწყობს ხელს, არამედ ქვეყნის კულტურის პოპულარიზაციასა და განვითარებაშიც დიდ როლს ასრულებს. უნდა ითქვას, რომ დღეს ტურიზმი მთელ მსოფლიოში დიდი გამოწვევების წინაშე დგას. პანდემიამ აღნიშნული სფერო, ალბათ, ყველაზე მეტად დააზარალა. თუმცა, საქართველოში ტურიზმის სფეროს საფრთხე აქამდეც დამუქრებია, რაც ე.წ. "გავრილოვის ღამესთანაა" დაკავშირებული. საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარის სავარძელში დუმის დეპუტატის სერგეი გავრილოვის გამოჩენამ და ასამბლეის სესიის რუსულ ენაზე დაწყებამ, საქართველოს მოქალაქეებში აღშფოთება გამოიწვია. დაიწყო საპროტესტო აქციები, რასაც დარბევა მოჰყვა. მეორე დილით რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა ხელი მოაწერა ბრძანებას, რომლითაც 2019 წლის 8 ივლისიდან რუსულ ავიაკომპანიებს საქართველოში ფრენების განხორციელება ეკრძალებოდათ. მოგვიანებით ამ სიას ქართული ავიახაზებიც შეემატა. რუსული მხარე აღნიშნავდა, რომ ეს ყველაფერი რუსეთის მოქალაქეებისთვის კეთდებოდა, რადგან საქართველოში მოგზაურობა მათთვის საფრთხეს წარმოადგენდა. აღნიშნული მოვლენა, წესით, ტურიზმის სფეროსთვის უდიდესი დარტყმა უნდა ყოფილიყო, თუმცა ამ ზარალის თავიდან ასაცილებლად იმ პერიოდში უამრავი ადამიანი გაერთიანდა, რამაც შედეგი გამოიღო საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემების მიხედვით, არა თუ შემცირდა ტურისტთა რაოდენობა, არამედ წინა წლებთან შედარებით, იმატა კიდეც. ვიზიტორების რიცხვის მატება ბევრმა ფაქტორმა განაპირობა. ქართული კულტურისა და ბუნების პოპულარიზაციისთვის დაიგეგმა არაერთი კამპანია და ღონისძიება. საჭირო იყო, უფრო მეტ ხალხს გაეგო ჩვენს ქვეყანაზე და უფრო შორეულ სახელმწიფოებში მცხოვრები ადამიანებისთვისაც მიგვეწვდინა ხმა. ამ პროცესში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი როლი ივნისში წამოწყებულმა სოციალურმა კამპანიამ “Spend your Summer in Georgia” (ახლა უკვე ,,Spend 4 Seasons in Georgia“) შეასრულა. შექმნიდან 48 საათში წევრების რაოდენობა 100 000-მდე გაიზარდა. კამპანიის მიზანი ტურიზმის სფეროს ხელშეწყობა, განვითარება და ქვეყნის ცნობადობის გაზრდა იყო. ტურიზმის სფეროს გამოწვევებისა და აღნიშნული კამპანიის დეტალების შესახებ გვესაუბრა წამოწყების ერთ-ერთი ავტორი ქეთა გოლეთიანი.

#kampaniisdasawyisi q.g.: jgufis Seqmna ukavSirdeba 2019 wlis ivnisis periodis cnobil ambebs. miuxedavad daZabuli urTierTobisa da warsulSi ganxorcielebuli embargoebisa Tu sxva ti pis SezRudvebisa, mainc moulodneli iyo msgavsi gadawyvetileba. ivnisi mniSvnelovani periodia, iwyeba aqtiuri turistuli sezoni da aseT dros erT wamSi seriozuli safrTxis winaSe aRmovCndiT. Tumca, amis Sedegad gaCnda iseTi saerTo emociuri foni qveyanaSi, roca yvelas mogvinda, Cveni wvlili Segvetana krizisuli situaciis daZlevaSi da raRaciT davxmarebodiT am sferos. saSiSroebis winaSe dadga aTasobiT adamiani, radgan maTi Semosavali swored turizmze iyo damokidebuli. jgufis Seqmna dagegmili da winaswar gawerili ar yofila. rogori moulodnelic iyo zogadad es akrZalvebi, ise spontanurad da moulodnelad mogvafiqrda ideac. kampaniis garSemo oTxi adamiani gaverTiandiT: mari jobava, nini noRaSvili, mariam gujabiZe da me, qeTa goleTiani. yvelaferi daiwyo mari jobavas statusiT, romelSic man pirvelad gamoiyena heSTegi ,,#spendyoursummeringeorgia“. is mouwodebda Tavis megobrebs, zafxuli Cvens qveyanaSi gagvetarebina da ucxoeli megobrebisTvis gagveziarebina es informacia. Tavdapirvelad saqarTvelos saimijo fotoebisa da videoebis gavrceleba daviwyeT heSTegis gamoyenebiT. amiT movuwodebdiT Cvens ucxoel megobrebs, saqarTveloSi gaetarebinaT zafxuli da vanaxebdiT msoflios, rom es iyo usafrTxo da mimzidveli qveyana. imdenad bevri gamoxmaureba mohyva ,,heSTegs“, rom vifiqreT, ufro masStaburi saxe migveca am yvelafrisTvis. feisbuq jgufis Seqmna kargi idea iyo, radgan am platformaze ufro martivia xalxis mowveva da didi auditoriis Sekreba. jgufSi daviwyeT Cveni ucxoeli megobrebis mowveva da maTac vTxovdiT, TavianTi nacnobebi moewviaT. emoci-

uri foni sakmaod mniSvnelovani gamodga am procesSi, moqalaqeebi motivirebuli iyvnen saerTo sasargeblo saqme ekeTebinaT. kampaniac am dReebSi daiwyo da sabolood imaze meti adamiani gawevrianda, vidre velodiT. erT RameSi 12 000 wevri gvyavda, ori dRis Semdeg ki es raodenoba 100 000-mde gaizarda. aseTi siswrafiT zrda CvenTvisac moulodneli iyo. ori dRiT postebis SeCerebac ki mogviwia, radgan fizikurad veRar vaxerxebdiT maT gadaxedvas. jgufis Seqmna ar yofila winaswar dagegmili, magram roca davinaxeT da gaviazreT kampaniis masStaburoba da seriozuloba, SevikribeT da davgegmeT, rogor unda gvemarTa mTeli es procesi. vfiqrobdiT, ra SeiZleboda gakeTebuliyo, rom amxela auditoria da Sansi sworad gamogveyenebina. SevqmeniT wesebi jgufisTvis da SevzRudeT reklama. etapobrivad daigegma sxvadasxva RonisZieba. mudmivad vcdilobT, rom xarisxi da pirvandeli saxe ar dakarguliyo. amasTan, zafxulis dasrulebasTan erTad, gadavwyviteT kampaniis gagrZeleba, radgan saqarTvelo iZleva imis SesaZleblobas, rom weliwadis oTxive dros umaspinZlos stumrebs, amitom kampaniam arseboba axali saxeliTa da mowodebiT gaagrZela ise, rom oTxive sezons morgeboda - „Spend 4 Seasons in Georgia“. jgufis mTavari da pirvandeli mizani iyo, krizisul periodSi turizmis seqtors davxmarebodiT, aseve, ucxoeli mogzaurebisTvis Segveqmna sarekomendacio da sainformacio sivrce, sadac adgilobrivi moqalaqeebisgan sasurvel Temebze pasuxebis miRebas SeZlebdnen. rac mTavaria, Sedegad miviReT ara mxolod ucxoeli turistebis mozidva, aramed qarTvelebis dainteresebac, emogzauraT saqarTvelos ulamazes mxareebSi da maTTvis aqamde ucnobi adgilebi aRmoeCinaT, radgan Sida turizmis ganviTareba aranakleb mniSvnelovania qveynis ekonomikuri siZlierisTvis.

# sazRvrebsgareT # ucxoelituristebi q.g.: pirvel etapze ucxoelebi jgufSi megobrebisa da nacnobebis mowveviT moxvdnen. Semdeg ukve Tovlis gundis efeqti Seiqmna, mowveuli ucxoeli ukve Tavis megobars da ojaxis wevrs amatebda, is kidev - sxvas da ase virusulad, swrafad gaizarda jgufis cnobadoba. erTianad moedo yvelas es kampania. magaliTad, rodesac wina zafxuls, sxvadasxva kuTxeSi mogzaurobisas ,ucxo qveynebidan Camosul vizitorebs vxvdebodi, mindoda mimewodebina maTTvis informacia Cveni kampaniis Sesaxeb, Tumca umetesobam ukve icoda da Cveni jgufis wevric iyo. mediaSic sakmaod xSirad Suqdeboda Cveni wamowyeba, keTdeboda siuJetebi am Temaze, rac kidev ufro farTo masStabebze gasvlis saSualebas gvaZlevda. ara mxolod qarTuli, aramed ucxouri mediac CaerTo am procesSi. CveniT dainteresda, magaliTad, `al-jazira~ da `forbsi~. aRsaniSnavia isic, rom di plomatiuri korpusis warmomadgenlebic iyvnen da arian aqtiurad CarTuli Cvens kampaniaSi. vcdilobT, yvela SesaZlo platforma gamoviyenoT, iqneba es ins-

tagrami, feisbuqi Tu vebgverdi, romelic sul axlaxan Seiqmna. saitis arseboba kidev ufro met SesaZleblobas aZlevs turizmis sferos, rom saTanadod gamoiyenon amxela auditoria da daaintereson adamianebi. 2019 wels migviwvies frankfurtis wignis festivalze, romlis organizatorebic Tavad dagvikavSirdnen. dagviTmes Zalian didi sivrce usasyidlod da mogvces araCveulebrivi SesaZlebloba, iq mosuli ucxoelebisTvis Cveni qveyana da kampania gagvecno. ZiriTadad festivals stumrobdnen germanelebi, romlebic Cveni kampaniiTac interesdebodnen da saqarTveloSi stumrobis survilsac gamoTqvamdnen. kampaniis cnobadobis gazrdaSi udidesi roli iTamaSa iseTi cnobili adamianebis CarTvamac, rogorebic arian frederik begbederi da jeims apaturai. amJamad jgufSi samasi aTasze meti wevria, romelTa mesamedic ucxo qveynis moqalaqea. am mxriv, saqarTveloSi erT-erTi yvelaze didi platforma varT.

>>>

ახალგაზრდებიტურიზმში

რეკლამაჯგუფში

ქ.გ.: ჯგუფი თავიდანვე არაკომერციული შინაარსისა და დატვირთვის იყო. გვინდოდა, როგორმე ეს ხარისხი შეგვენარჩუნებინა და არ დამსგავსებოდა ყიდვა-გაყიდვის ჯგუფს. როცა ადამიანები ამ ჯგუფში შემოდიან, მათ სურთ, ნახონ არა უბრალოდ დარეკლამებული, არამედ ჩვეულებრივი მოქალაქის გადაღებული ფოტოები და ვიდეოები. თუმცა, ამ ზაფხულს, როცა პანდემიის პირველი ტალღა დაიწყო და ტურისტულ კომპანიებს ძალიან გაუჭირდათ, გამონაკლისის სახით, მათ ჩვენს ჯგუფში რეკლამის განთავსების შესაძლებლობა მივეცით, ცხადია, უფასოდ. ამ ნაბიჯით გვინდოდა, ჩვენი წილი შეგვეტანა ტურიზმზე დამოკიდებული ბიზნესის მხარდაჭერაში. ზოგადად, ჯგუფის ადმინისტრაციასთან დაკავშირება და თემატური რეკლამის შემთხვევაში მოლაპარაკება შესაძლებელია, თუმცა ეს არ უნდა ეწინააღმდეგებოდეს მთავარ მიზნებსა და თემატიკას.

აქტუალურითემები

ქ.გ.: ჯგუფიდან გამომდინარე, ვიტყოდი, რომ ტურისტებისთვის ყველაზე აქტუალური ბუნებასთან დაკავშირებული თემებია, განსაკუთრებით მთები ხიბლავთ. წინა წელს ძალიან პოპულარული იყო გომის მთა. ჩვენ პოსტებს ვერ ავუდიოდით, ხოლო გომის მთა - ვიზიტორებს. ამ ზაფხულს ბევრი ადამიანი გვიზიარებდა თუშეთში გადაღებულ ფოტოებსაც. რა თქმა უნდა, სვანეთი, როგორც ყოველთვის, დიდ დაინტერესებას იწვევს. დაცული ტერიტორიებისა და ეროვნული პარკების მონახულების სურვილსაც ხშირად ვკითხულობთ კომენტარებში. ასევე, ყოველთვის პოპულარულია ღვინის თემა და კულინარია. პანდემიის დროს ერთ-ერთ წამყვან შეფთან, გურამ ბაღდოშვილთან ერთად ვაკეთებდით ლაივ ჩართვებს, რაც ძალიან დიდ ინტერესს იწვევდა ჯგუფის წევრებში. ბევრმა უცხოელმა ისწავლა ქართული ტრადიციული ნაციონალური კერძების მომზადება. ისინი პოსტებს დებდნენ ჯგუფში, თუ როგორ ამზადებდნენ ქართულ კერძებს, შედეგებს გვიზიარებდნენ და კომენტარებშიც არაერთ საინტერესო რჩევას იღებდნენ ჯგუფის ქართველი წევრებისგან. ეს ყველაფერი, კომუნიკაციის თვალსაზრისითაც, საინტერესო და სასიკეთო იყო.

ქ.გ.: სამომავლოდ რამდენიმე მნიშვნელოვანი და სასარგებლო პროექტის განხორციელებას ვგეგმავთ და ერთ-ერთი მათგანი სწორედ ახალგაზრდა თაობას ეხება. ამ ეტაპზე დეტალების თქმის უფლება არ მაქვს, თუმცა ეს პროექტი ორიენტირებული იქნება ტურიზმით დაინტერსებულ ახლაგაზრდებზე. პანდემიამ შეაფერხა ამ მხრივ პროცესები, მაგრამ, ვფიქრობთ, მაინც შევძლებთ იდეის განხორციელებას, როცა ამისთვის შესაბამისი დრო და პირობები იქნება. ბევრი ადამიანია, რომელიც სწავლობს სხვადასხვა უნივერსიტეტში ტურიზმის მიმართულებით და შემდეგ ამ ცოდნას ვერ იყენებს სათანადოდ. ძირითადად ან ტურისტულ კომპანიებში საქმდებიან ან საერთოდ იცვლიან მიმართულებას, რადგან აქ ვერ ხედავენ განვითარების გზას. ამ ადამინებს აქვთ საინტერესო ხედვა და იდეები, რომელთა გამოყენებაც დაეხმარება ტურიზმს განვითარებაში. ახალგაზრდებს ცოდნის გამოყენების შესაძლებლობა უნდა მისცეს, როგორც სახელმწიფომ, ისე კერძო სექტორმა. უფრო მეტი პროექტი უნდა განხორციელდეს მათი ჩართულობით. ჯგუფშიც ვხედავთ ხოლმე, რომ ახალგაზრდები აწყობენ ძალიან საინტერესო ტურებს, აქვთ განსხვავებული და ორიგინალური სტარტაპები. ამ ადამიანებს სჭირდებათ შემჩნევა და მხარდაჭერა. ის კერძო პირები თუ კომპანიები, რომლებიც ამინდს ქმნიან ამ სფეროში, ახალგაზრდების რესურსის გამოყენების სურვილს უნდა გამოთქვამდნენ. მინდა გითხრათ, რომ ჩვენი სივრცე საინტერესო პლატფორმად იქცა ახალგაზრდა ფოტოგრაფებისთვის და ბლოგერებისთვის. მათ შეუძლიათ თავიანთი შემოქმედება გაუზიარონ ასობით ათას ადამიანს.

88დღესაელჩოსთანერთად

ქ.გ.: მეზობელ ქვეყნებსა და ევროპაში უმეტესად მაინც გვიცნობენ, მაგრამ აზიის ზოგიერთ ქვეყანაში არ აქვთ ბევრი ინფორმაცია ჩვენს ბუნებაზე, კულტურასა და ისტორიაზე. ამ სახელმწიფოებიდან ჩამოსული ტურისტების რაოდენობა, შესაბამისად, არ არის დიდი. ამ ეტაპზე, იაპონიაში საქართველოს საელჩოსთან ერთად, გვაქვს საინტერესო პროექტი, რომლის ფარგლებშიც ჩვენს ჯგუფში გაზიარებული ფოტოები და ვიდეოები საქართველოს შესახებ საელჩოს სოციალურ ქსელებში თავსდება და იაპონელებს ჩვენთან მოგზაურობისკენ მოუწოდებს. მსგავს კამპანიებს არ სჭირდება ფინანსური რესურსი, ზოგჯერ მხოლოდ კეთილი ნება და მონდომებაც საკმარისია. გვსურს, სამომავლოდ საელჩოებთან თანამშრომლობა და მიზნობრივი ქვეყნებიდან ტურისტების მოზიდვა ჩვენი ერთ-ერთი ძირითადი მიმართულება გახდეს.

დარჩისახლში პანდემია

ქ.გ.: ტურიზმის სფერო ონლაინ ვერ იმუშავებს, ასე მარტივად ალტერნატივას ვერ მოვუძებნით. ეს ძალიან დიდი ინდუსტრიაა, რომელმაც მუშაობა უნდა განაგრძოს, განვითარება არ უნდა შეწყვიტოს. მოცემული რთული დრო უნდა გამოვიყენოთ, რომ მოვემზადოთ პანდემიის შემდგომი პერიოდისთვის. ჩვენ ვეპატიჟებოდით უცხოელ ვიზიტორებს, მოვუწოდებდით, ჩვენს ქვეყანაში ემოგზაურათ, თუმცა მარტში, პანდემიის გამო, ისეთი რეალობის წინაშე დავდექით, რომ ჩვენი გზავნილი და მოწოდება ვეღარ იქნებოდა რელევანტური. ამის მიუხედავად, არ გვსურდა ჩვენს კამპანიას აქტუალობა დაეკარგა, ამიტომ ახალი გზა გამოვნახეთ ტურისტებთან ურთიერთობისთვის. გაზაფხულზე გავაკეთეთ რუბრიკა ,,STAY AT HOME AND EXPLORE GEORGIA”. გვქონდა ლაივ ჩართვები კულინარიის, მუზეუმების შესახებ. ტარდებოდა ქართული ენის გაკვეთილები. ჯგუფში გვქონდა აგრეთვე ვირტუალური ტურები. ვფიქრობ, ეს დრო სწორად გამოვიყენეთ და ადამიანებს, უცხოელებსაც და ქართველებსაც, საქართველოში მოგზაურობის სურვილი გავუჩინეთ. პანდემიის პირობებში ტურიზმის სექტორს დიდი ზიანი მიადგა. რთულია, ასეთ დროს ვინმეს ურჩიო, რომ ინფრასტრუქტურისა და სერვისების განვითარებაზე იზრუნოს და იმაზე იფიქროს, როგორ გახადოს მისი საქმიანობა უფრო საინტერესო და ასევე, მეტად მორგებული ციფრულ სივრცეს. ის, რაც შეიძლება ახლა გააკეთონ, არის ის, რომ მეტად გააქტიურდნენ სოციალურ ქსელებში, მოაწესრიგონ ეს სივრცე და მომხმარებლებს მუდმივად შეახსენონ თავი იმისთვის, რომ, როცა ეს ყველაფერი ჩაივლის, ტურისტებს მომზადებული შეხვდნენ.

დაბოლოს

გამოწვევები პრობლემები

ქ.გ.: ჯგუფის პოსტებზე დაკვირვებით, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ საკმაოდ ბევრი პრობლემაა ამ დარგში. ერთია, როცა ბუნებრივად გაქვს კარგი მოცემულობა და ძალიან გაგიმართლა ამაში, ხედავ, როგორ მოსწონთ შენი ქვეყანა უცხოელებს, მაგრამ მეორეა, როცა ჩამოდის ეს უცხოელი, აქ რას ახვედრებ. სერვისის თემა ერთ-ერთი მტკივნეული საკითხია ქართული ტურიზმისთვის. იქნება ეს სასტუმროები, ტურების შეთავაზება თუ კვება. ძალიან მნიშვნელოვანია, რას სთავაზობ დამსვენებელს და უჩენ თუ არა აქ დაბრუნების სურვილს. ვფიქრობ, რაოდენობასთან ერთად, მნიშვნელოვანია ხარისხიც და იმის უზრუნველყოფაც, რომ ყველა ჩამოსულ ტურისტს მაღალ დონეზე უმასპინძლო. ტურიზმის ზოგიერთი სახეობა არ არის საკმარისად განვითარებული, მაგალითად, აგროტურიზმი, რომელიც ახლა იკიდებს ფეხს. ასევე, ექსტრემალური ტურიზმი, ეკოტურიზმი. ბევრი მიმართულებაა ტურიზმის სფეროში, რომელთა ათვისების პერსპექტივაც აქვს საქართველოს. ყველა რეგიონს და ყველა სოფელს აქვს რაღაც უნიკალური და განსაკუთრებული და ეს უნდა გამოვიყენოთ. მოგზაურობა მოსაბეზრებელი და ერთფეროვანი არ უნდა გახდეს. საინტერესოა ღვინის ტურიზმიც, ამ რესურსს მეტ-ნაკლებად ვიყენებთ, თუმცა არასაკმარისად. 21-ე საუკუნეში სოციალურ ქსელებსა და ციფრული სისტემის გამართულად მუშაობას უდიდესი მნიშვნელობა ენიჭება, ზოგჯერ გადამწყვეტიც კი. პოტენციური ტურისტები, პირველ რიგში, სწორედ სოციალურ ქსელში ეძებენ ინფორმაციებს, ამიტომ საკუთარი ქვეყნის შესაძლებლობები მაქსიმალურად ამომწურავად უნდა დაანახო მათ. ზოგჯერ სოციალურ ქსელებს სათანადოდ ვერ აფასებენ, მაშინ, როცა ჩვენს რეალობაში და განსაკუთრებით, მიმდინარე კრიზისის ფონზე, მას უდიდესი წარმატების მოტანა შეუძლია.

ქ.გ.: ვფიქრობ, ჩვენი ჯგუფი არაერთი მიმართულებით აღმოჩნდა სიკეთის მომტანი. ძალიან გვიხარია, რომ სხვა ქვეყნებისთვისაც გავხდით მაგალითის მიმცემი. მონტენეგროსა და ნორვეგიაში მასშტაბური სახე მიიღო ანალოგიურმა ჯგუფებმა. ნორვეგიის კამპანიის ავტორი პირადად დაგვიკავშირდა, ერთმანეთს საინტერესო მოსაზრებები გავუზიარეთ და გარკვეულ საკითხებზე რჩევებიც გვკითხა. ამასთან, აღნიშნულ ჯგუფში ჩვენ შესახებ დაიწერა პოსტები, სადაც მიუთითებდნენ, რომ სწორედ ჩვენი კამპანია გახდა ინსპირაცია. საბოლოოდ, ჯგუფის წევრების აქტიურობა, საზოგადოების მხარდაჭერა და ის შედეგები, რაც ძალიან მოკლე დროში მივიღეთ, ჩვენთვის დიდი სტიმულია, რომ კიდევ უფრო განვვითარდეთ და ჩვენი წვლილი შევიტანოთ ტურიზმის სფეროს და შედეგად, ქვეყნის გაძლიერებაში.

ფიზიკაში აღმოჩენილი ახალი სამყარო ინტერვიუ არჩილ დურგლიშვილთან #მარიამ კერესელიძე Taoba: აarCil, rodis dainteresdiT fizikiT? a.d.: ramdenad gasakviric ar unda iyos, skolis periodSi fizikiT didad dainteresebuli ar vyofilvar da universitetSi Cabarebazec naklebad vfiqrobdi. fizikis dargSi Cemi moxvedra SemTxveviTia. imas vgulisxmob, rom sanam me Cavabarebdi universitetSi, manamde, erTi wliT adre, Cemma Zmam Caabara Tbilisis saxelmwifo universitetis sabunebismetyvelo mecnierebaTa fakultetze da swavla fizikis mimarTulebiT gaagrZela. moewona universitetSi arsebuli situacia, leqtorebi da swavlebis stilic. swored man mirCia, mec fizikis mimarTulebiT gamegrZelebina swavla. davujere da namdvilad swori arCevani gavakeTe. Zalian davinteresdi fizikiT da am mimarTulebiT gavagrZele saqmianoba Taoba: universitetSi Cabarebisas ra molodini gqondaT da rogori iyo realoba? a.d.: saqarTvelos pirobebisTvis universitetSi sakmaod maRal donezea fizikis swavleba. simarTle giTxraT, ar mqonia molodini, rom rames mivaRwevdi. Tumca, far-xmali ar davyare, didi SromiT da leqtorebis xelSewyobiT, CERN-Si momuSave qarTvel mecnierTa jgufs SevuerTdi. ase movxvdi saerTaSoriso donis eqsperimentebSi da ase gagrZelda Cemi saqmianoba. am yvelafris molodini namdvilad ar mqonia dasawyisSi, magram faqtia, rom amis SesaZlebloba Tsu-Si arsebobs. Taoba: CERN-Si moxvedris Sesaxeb rom gvesaubroT. ramdenad bevri adamiania dainteresebuli msgavsi mimarTulebiT saqarTveloSi? a.d.: bevri adamiania dainteresebuli-meTqi, namdvilad ver vityvi. amJamad CERN-Si, saqarTvelos da Tsu-s

saxeliT, mxolod ori axalgazrda varT. ufrosi Taobis warmomadgenlebi ufro metni arian. axalgazrdebi naklebad arian dainteresebuli. interesis nakleboba ki, Cemi azriT, informaciis arqoniTaa ganpirobebuli. xSirad ubralod ar ician, rom msgavsi SesaZleblobebi arsebobs. Taoba: Tsu-Si miRebuli codna sakmarisi aRmoCnda msgavs kvleviT proeqtSi mosaxvedrad? a.d.: Tsu-Si miRebuli codna iyo namdvilad sabaziso da SeiZleba iTqvas, sakmarisic, rom Semdeg amaze daSenebuliyo ufro meti. damatebiTi codna miviRe maRali energiebis fizikis institutSi iq momuSave qarTveli mecnierebisgan, Tumca, amisTvis aucilebeli saZirkveli namdvilad universitetma momca. Taoba: raSi mdgomareobs ATLAS eqsperimentis mTavari azri? ra aris Tqveni roli am saqmeSi? a.d.: CERN-Si ATLAS da sxva eqsperimentebi imisTvis Seqmnes, rom is pasuxgaucemeli kiTxvebi, amoixsnas rac maRali energetikis fizikaSi arsebobs. bneli materia, damatebiTi ganzomilebebi da kidev mravali saintereso kiTxva arsebobs, rac pasuxgaucemelia da swored amis amosaxsnelad Seqmnes adronuli kolaideri, sadac protonebs ajaxeben erTmaneTze da iq mimdinare procesebs akvirdebian. igive xdeba ATLAS da CMS eqsperimentSic vuyurebT protonebis dajaxebis Sedegebs da vcdilobT, daviWiroT axal fenomeni, romelmac SeiZleba pasuxebi mogvces arsebul kiTxvebze. swored es aris Cemi kvlevis mimarTulebac. sxva mecnierebTan erTad vcdilob, vi povo axali fizikis axali fenomenis niSani, rac SeiZleba kolaiderSi moxdes (kolaideri inglisuri sityvaa da Sejaxebas niSnavs).

Taoba: visTan erTad giwevT proeqtze muSaoba? a.d.: qarTvelTa jgufi vmuSaobT ucxoel kolegebTan erTad. konkretulad im proeqtSi, sadac me var amJamad CarTuli, vmuSaobT italiis jgufTan erTad, romlebic romidan da milanidan arian. Taoba: saqarTveloSi ramdenad aris imis pirobebi, rom distanciurad CaerToT msgavs proeqtebSi? a.d.: amJamad saqarTveloSi var. zogadad, Cemi moRvaweobis sfero iseTia, rom SemiZlia distanciuradac Sevasrulo samuSao, imitom, rom uSualod danadgarze ar vmuSaob. Cemi ZiriTadi saqme am danadgaridan miRebuli monacemebis damuSaveba da deteqtoris mier mocemuli informaciis analizia. Tumca, arian qarTvelebi, romlebic TviTon danadgarze muSaoben da maTTvis, cxadia, aucilebelia CERN-Si yofna da distanciurad es SeuZlebelia. axlaxan Camovida Cemi kolega, romelic uSualod danadgarze atarebda eqsperimentebs. igive eqsperimentis Catareba saqarTveloSi, samwuxarod, dResdReobiT SeuZlebelia.

Taoba: gaqvT Tu ara konkretuli samomavlo gegmebi? a.d.: axali gegmebi princi pSi ar maqvs. imitom, rom ra sakiTxzec vmuSaob, am Temaze momavalSic gagrZeldeba muSaoba. LHC (didi adronuli kolaideri) ganagrZobs muSaobas. jerjerobiT protonebis dajaxeba aRar xdeba, Tumca dagegmilia, rom ramdenime weliwadSi kvlav ganaxldes. es imas niSnavs, rom meti monacemi dagrovdeba da ufro meti Sansi gveqneba, vi povoT axali fizika. am axali fizikis Zieba ki manam unda gagrZeldes, sanam ar vi poviT. dResdReobiT maRali energiebis fizika CixSia Sesuli bevri kiTxvaa, romelze pasuxebic ar gvaqvs. faqtobrivad, bolo aTwleulebia, axali fizikis laboratoriaSi miRebuli eqsperimentuli mtkicebuleba napovni ar aris. es aris neitrinebis oscilacia, romelic Cveni Teoriuli modeliT, standartuli fizikiT ver ixsneba. amitomac grZeldeba eqsperimentebi, rom laboratoriaSi dakvirvebiT vnaxoT axali fizikis niSani. Sesabamisad, Cemi saqmianoba manamde gagrZeldeba, sanam am niSans ar vi poviT. Taoba: rogor unda daaintereso axalgazrda Taoba fizikiT? a.d.: axalgazrdebis dasaintereseblad erT-erTi gzaa is, rasac kovid pandemiamde vakeTebdiT. Cveni jgufi atarebda CERN-is mier organizebul masterklasebs, romelic gankuTvnili iyo skolis moswavleebisTvis. am gziT xdeboda maRali energetikis fizikis popularizacia moswavleebSi. leqciebis Semdeg moswavleebi TavianTi xeliT atarebdnen mcire masStabis eqsperimentebs da protonebis dajaxebis procesSi saintereso monacemebis povnas cdilobdnen. kursis bolos gvqonda CarTva sxvadasxva qveynis skolis moswavleebTan da isini erTad ajamebdnen miRebul Sedegebs. iyo azrTa gacvla-gamocvla, SekiTxvebi da a.S. zustad im safexurebs gadiodnen moswavleebi, rasac realurad gadian mecnierebi saerTaSoriso eqsperimentebSi. Taoba: sWirdeba Tu ara gansakuTrebuli unarebi am sferoSi saqmianobas? a.d.: zogadad, teqnikuri mecnierebebis mimarT unda iyo midrekili da albaT, garkveuli doziT, niWic saWiroa. Tumca, simarTle giTxraT, me fizika maRal doneze ar vicodi skolaSi da mxolod universitetSi SevZeli misi Seswavla. me Tu SevZeli, ese igi, sxvasac SeuZlia. ase rom, ar aris aucilebeli fizika universitetSi Cabarebamde icode. mTavari mondomebaa.

ქიმია -

სამყარო მოლეკულურ და

ატომურ დონეზე #თამარ ონიანი

‘‘

ძალიან საინტერესოა, როდესაც რაღაცის შესწავლისას მოლეკულურ და ატომურ დონეზე დადიხარ. მე ახლა ამის გარეშე ცხოვრება ვერ წარმომიდგენია. რაღაცას რომ ვჭამ, ვფიქრობ, რას შეიცავს. ეს მაინტერესებს - აღმოჩენები. ნინო კირთაძე, 24 წლის

nino meToremete klasSi iyo, rodesac zustad icoda, rom qimias Seiswavlida. misi arCevani sagnis uzomo interesma da siyvarulma ganapiroba. 2014 wels Tbilisis saxelmwifo universitetis zust da sabunebismetyelo mecnierebis fakultetis qimiis mimarTulebaze Caabara da darwmunda, rom marTebuli arCevani gaakeTa. ukve 2 welia xarisxis laboratoriaSi laboranti qimikosia. mis movaleobaSi sakvebi produqtebis qimiuri parametrebis mixedviT Semowmeba Sedis. muSaoba 22 wlisam daiwyo, samsaxurSi ramdenimeTviani staJirebis Semdeg aiyvanes. paralelurad, bakalavriatze swavla daamTavra da magistaturaze isev Tbilisis saxelmwifo universitetSi Caabara. amjerad, qimiuri eqspertizis mimarTulebiT. nino ambobs, rom Tavisi saqme sainteresosTan erTad rTulicaa. sirTule jer kidev universitetSi swavlis periodSi iCens Tavs, rac imaSi gamoixateba, rom SeiZleba ver naxo iseTi profesionali, visganac iswavli. aseve Zalian mwiria qarTul enaze naTargmni literatura. garda amisa, reaqtivebis maRali fasis gamo, SeiZleba konkretuli eqsperimentisa Tu analizis Catareba ver SeZlo.

„საკმაოდ საშიში და ასე ვთქვათ, სარისკო რეაქტივებია, რასაც ვიყენებთ. რა თქმა უნდა, არსებობს შესაბამისი აღჭურვილობაც რომ ჯანმრთელობა არ დაიზიანო ასეთი რეაქციების დროს, მაგრამ ჩვენთან, საქართველოში ამ წესებს მთლიანად იშვიათად იცავენ“,- ამბობს ნინო.

iwyebs. rogorc sxva profesiebSi, aqac gadixar im gzas, rac Tavis dasamkvidreblad gWirdeba. ninos SemTxvevaSic ase iyo. dro dasWirda, rom sxvebisTvis Tavisi codna daenaxebina da daemtkicebina, rom saqmesTan gamklaveba SeeZlo. miuxedavad am sirTuleebisa, ninos SemTxvevaSi mTavari sakuTari saqmis siyvarulia, ris gareSec, albaT, SeuZlebelia sakuTar profesiaSi srulyofilad realizebuli iyo. misi TqmiT, am sferoSi praqtikul codnasa da gamocdilebas aqceven yuradRebas, radgan SeiZleba bevrs hqondes qimikosis ganaTleba, magram praqtikulad risi gakeTeba SegiZlia - swored esaa mniSvnelovani. kiTxvaze Tu ra iyo yvelaze mniSvnelovani, rac jerjerobiT Tavis profesiaSi gaakeTa, ase mpasuxobs:

„ჩემი სამაგისტრო ნაშრომი იყო ჩემი რეგიონის, ადიგენის წყლების გამოკვლევა. ძალიან ბევრი ნიტრატი აღმოვაჩინე იმ წყალში, რომელსაც სასმელად იყენებდნენ და ეს ინფორმაცია მოსახლეობის ყურამდეც მივიტანე. არ ვიცი ჩემი რჩევა რამდენად გაითვალისწინეს, მაგრამ ეს იყო ძალიან მნიშვნელოვანი და პრაქტიკული გამოკვლევა, რაც ჯერჯერობით, ჩემს სფეროში გავაკეთე“.

sakuTari Tavi momavalSic am profesiaSi warmoudgenia, magram jer ar icis ra iqneba Tavisi mTavari sirTule ki mainc maSin iCens Tavs, karieris mwvervali. rodesac adamiani TviTdamkvidrebis mcdelobas

დიანა

ნინო

Cemi mizani meti codnis SeZenaa, rasac praqtikul kvlevebSi gamoviyeneb. Semdgomi saWiroeba ki miCvenebs, ra ufro damainteresebs da konkretulad, romelime mimarTulebis kvlevis siRrmiseul Seswavlas Tu daviwyeb. am etapze ki Cemi profesia Zalian mravlismomcvelia da amitom ar var Camoyalibebuli konkretulad risi miRweva minda. vfiqrob, rom am yvelafers praqtika miCvenebs. ninosgan gansxvavebiT, Cemma meore respondenma ufro pragmatulad ifiqra, rodesac qimiis mimarTulebiT Caabara. diana kenWoSvili axla Tbilisis saxelmwifo universitetis mesame kurisis studentia. jerjerobiT samuSao gamocdileba ar aqvs, Tumca Zalian unda farmacevtul laboratoriaSi muSaoba. am mimarTulebiT swavlis gagrZeleba meaTe klasSi gadawyvita:

„ჩემთვის ქიმია ძალიან საინტერესო იყო და ვფიქრობდი, რომ მომავალში ამ მიმართულებით უფრო მეტი პერსპერქტივა მექნებოდა“,- ამბობს დიანა.

qimia CemTvis erT-erTi is mecnierebaa, romlis damsaxurebacaa kacobriobis ganviTareba rogorc materialuri, ise janmrTelobis dacvis TvalsazrisiT.

dianas TqmiT, Tavis profesiaSi yvelaze rTuli is aris, rom Secdomis daSvebis ufleba ar aqvT da mudmiv ganviTarebas moiTxovs. miuxedavad imisa, rom mis SemTxevaSi erT-erTi gadamwyveti faqtori pragmatuli gaTvlebi iyo, qimia dianasTvis bevrs niSnavs. „qimia CemTvis erT-erTi is mecnierebaa, romlis damsaxurebacaa kacobriobis ganviTareba rogorc materialuri, ise janmrTelobis dacvis TvalsazrisiT“, - ambobs diana. sabolood, rac Cems orive respondents aerTianebs es qimiis, rogorc mecnierebis erT-erTi dargis, siyvarulia. dargis, romelic aRmoCenebis samyaroa.

ახალგაზრდები მეცნიერებაში #თამარ ონიანი მეცნიერება ის სფეროა, რომლის საშუალებითაც ყოველდღიურად სულ უფრო და უფრო ახალ და საინტერესო ინფორმაციას ვგებულობთ. დროთა განმავლობაში მეცნიერების დარგებს ახალ-ახალი ემატება. ადამიანების ინტერესები განსხვავებულია, ისინი თავიანთი მოწოდების მიხედვით ირჩევენ თუ რომელ მეცნიერებას შეისწავლიან. ორი განსხვავებული პროფესიის ახალგაზრდა მოგვიყვება, თუ რამ განაპირობა მათი არჩევანი და რა მოსწონთ ყველაზე მეტად თავიანთ საქმიანობაში. ანიმ ერთ-ერთი ძველი მეცნიერება - თეოლოგია აირჩია, ხოლო ავთანდილმა თანამედროვე - იგი დეველოპერია.

ანი ონიანი, 27 წლის. თეოლოგი ის საკითხები, რაც ცხოვრებისეულად მაინტერესებს, თეოლოგიაშია მოქცეული. იგი, მეცნიერეულად, შემოქმედებითობის, თავისუფლებისა და ჭეშმარიტების შემეცნების უდიდეს საშუალებას იძლევა. ეს სფერო მაშინ გამოჩნდა ჩემს ცხოვრებაში, როდესაც მეგობარს სწავლის გაგრძელება ამ მიმართულებით თავად ვურჩიე. სოციოლოგის ბაკალავრის ხარისხი მაქვს, რაც ასევე ჩემს პროფესიად მიმაჩნია, თუმცა ამ შემთხვევაში, ვერ შევძელი ჩემი ინტერესების ბოლომდე დაკმაყოფილება და ძიება განვაგრძე. მაგისტრატურამდე ერთი წელი შევისვენე და უფრო სიღრმისეულად დავიწყე ფიქრი, თუ რა მინდოდა რეალურად. ბევრი ფსევდო სურვილი მოვიშორე, რადგან ისინი გარედან უფრო იყო შემოთავაზებული, ვიდრე ჩემი ნაფიქრი.

eso r e t n i sa e z a l e yv is i S a i g Teolo m es o aris, r ZRvreba o aris m arsisa is RmerT s Sesaxeb i da yof velive o l da es y l da cocxa u istori ilebebs d gamoc a. b emyare

თეოლოგია საქართველოში არც თუ ისე განვითარებული და დაფასებული პროფესიაა. იგი თბილისში მხოლოდ ორ სასწავლებელში: სემინარიასა (სადაც მხოლოდ ვაჟები სწავლობენ) და სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტში ისწავლება. შესაბამისად, გოგონებს არჩევანი არ გვაქვს. პრობლემაა ისიც, რომ ქართულ ენაზე მაღალი მეცნიერული დონის სახელმძღვანელოები, ფაქტობრივად, არ მოიპოვება. სასწავლების დამთავრების შემდეგ კი დასაქმების ძალიან ვიწრო სპექტრია. ისე არ მომხდარა, რომ თეოლოგიაზე ჩაბარების შემდეგ პროფესისადმი ინტერესი გამნელებოდა, თუმცა ლექტორების შემთხვევაში იყვნენ პროფესიონალები, რომელთაც ეტყობოდათ, რომ უყვარდათ თავიანთი საქმე და სიყვარულით გადასცემდნენ სტუდენტებს ცოდნას. ამავდროულად, იყვნენ ლექტორები, რომლებიც ცოდნის გადმოცემისას სრულიად აპათიურები იყვნენ, რაც, ვფიქრობ, რომ დანაშაულია. შეიძლება სტუდენტს სწორედ ასეთი ლექტორების გამოც ეგონოთ, რომ სწორად არ შეარჩიეს პროფესია. ზოგადად, შეიძლება მოხდეს ისეც, რომ შეცდე პროფესიის არჩევისას, თუმცა ლექტორმა ის მაინც უნდა შეძლოს, რომ დადებით გამოცდილებად აქციოს ის საგანი შენთვის.

eba r i m a ar r a r e w prog kodis mde d o l mxo wera s i d o aris. k amocanis a da saWiro i gaazreba s ur detal zeba. CemTvi e z li gaana mentSi yvela m p ro develo eso is aris, c a r sainte is giwevs raR is v l yovelT swavla. swav Se nda u s o axlis r rasd a i p m te o. daagd

" ავთანდილ უშიკიშვილი, 23 წლის. დეველოპერი

2015 წელს ჩავაბარე თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტზე, მიმართულება - კომპიუტერული მეცნიერებები. დაახლოებით, მეშვიდე-მერვე კლასში უკვე ზუსტად ვიცოდი, რომ პროგრამირებაზე ჩავაბარებდი, იმდენად მიყვარდა კომპიუტერი. ბავშობიდან მქონდა მიდრეკილება კომპიუტერისა და ტექნიკური საგნების: მათემატიკის, ფიზიკის, ჭადრაკის მიმართ. უმეტესად ისეთი საგნები მიზიდავდა, რასაც ღრმა ანალიზი სჭირდებოდა. დეველოპმენტშიც სწორედ ეს არის უმნიშვნელოვანესი. სწავლის პერიოდში უამრავ სირთულესთან გიწევს შეჭიდება და სწორედ ეს სირთულეები განაპირობებს შემდგომ კარიერულ განვითარებას. უნივერსიტეტი მიმართულების არჩევაში დამეხმარა, ერთგვარ გზაზე დამაყენა. კლასიკური გაგების ცოდნა კი რასაც ჰქვია, პრაქტიკიდან მივიღე. ამჟამად ვმუშაობ კერძო Software Development Company “Wandio”-ში. ჩემს მოვალეობაში შედის კოდის წერა, ბაგების გასწორება, ახალი ფუნქციონალის დამატება, ბიზნეს ანალიზი და შეხვედრები. ყოველთვის ჩემი პროფესიით ვიყავი დასაქმებული. მანამდე ვმუშაობდი 112-ში, რა თქმა უნდა, იქაც დეველოპერად. ამ სფეროში დასაქმება, მოთხოვნიდან გამომდინარე, არ მგონია, რომ რთული იყოს. ყველაზე რთული ალბათ ის არის, რომ ყოველთვის ახლის ძიება და განუწყვეტლივ სწავლა გიწევს. მუშაობისას, ამოცანის ჩამომყალიბებელთან მუდმივი კონტაქტი და ურთიერთქმედება გაქვს, რათა სწორად იცოდე ბიზნეს ლოგიკა, რომელიც შემდგომ კომპიუტერში კოდის სახით უნდა გადავიდეს. პირადად მე ბევრი რამე მინდა - პირველ რიგში კი, ტოპ დეველოპერობა. დამწყებ პროგრამისტებს, ვისაც ამ სფეროში ფეხის შემოდგმა უნდათ, შემიძლია ვუთხრა, რომ არ შეეშინდეთ გამოწვევების და მუდმივად მზად იყვნენ ახალი ტექნოლოგიის ასათვისებლად, ვინაიდან ეს გზა სულაც არ არის მარტივი და ძალიან ბევრ სირთულესთან ასოცირდება.

,,შემოდგომის ლეგენდა ახალი სახეები ქართულ მწერლობაში #ინგა ღოღობერიძე

,,შემოდგომის ლეგენდა“ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტისა და კომპანია ,,სილქნეტის“ ერთობლივი პროექტია, რომელიც მიზნად ისახავს ახალგაზრდა მწერლების აღმოჩენასა და მხარდაჭერას. კონკურსი ორი ეტაპისგან შედგება. პირველ ეტაპზე სტუდენტები აპლიკაციის მეშვეობით აგზავნიან თავიანთ მოთხრობებს. რამდენიმე ასეული მოთხრობიდან ჟიური არჩევს ათ საუკეთესოს. ფინალისტების გამოვლენის შემდეგ იმართება იმპროვიზაციული ტური, სადაც წერის მოყვარული ათი ახალგაზრდა თორმეტი საათის განმავლობაში წერს მოთხრობას იმ თემაზე, რომელსაც წინა ღამით გამოუცხადებს ჟიური. ფინალი წინანდალში, ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლ-მუზეუმში იმართება. გაშლილი მინდორი, სიმწვანე და ბუნების ხმები - ეს ის სივრცეა, რომელიც ნებისმიერ ადამიანში გააღვიძებს ფიქრისა და წერის სურვილს. თუმცა,

იმპროვიზაციულ ტურს სტრესიც ახლავს. მაშინ, როცა ბუნება შენს მუზებს უხმობს, შეზღუდული დრო და კონკურსის ფორმატი მათ მოსვლას აფერხებს. ზოგჯერ უბრალოდ გგონია, რომ კალამს დადებ და დანებდები, მაგრამ შენ ირგვლივ წერაში გართული ცხრა ადამიანის დანახვისას იმედი გეძლევა, მაქსიმალურად იკრებ ძალას, რომ საქმე ბოლომდე მიიყვანო და სწორედ შენ იყო ის მონაწილე, რომელიც ,,შემოდგომის ლეგენდა“ გახდება. კონკურსის განმავლობაში არაერთ საინტერესო ადამიანთან გიწევს შეხვედრა - შენს მსგავსთან ან პირიქით, სრულიად განსხვავებულთან. შესაძლოა, მათ რიგებში ,,საბას“ მოქმედი ან მომავალი ლაურეატებიც იმყოფებოდნენ. ასე რომ, ,,შემოდგომის ლეგენდა“ უფრო მეტია, ვიდრე ლიტერატურული კონკურსი. ის სოციალიზაციის, დასვენებისა და საკუთარი შესაძლებლობების აღმოჩენის ადგილია.

,,მეთორმეტე წელია, ეს კონკურსი ჩემს უსაყვარლეს წელიწადის დროსთან ასოცირდება. ის ერთგვარ რიტუალად იქცა. რიტუალად, რომელიც ახალი სტუდენტების გაცნობას, მათთან გატარებულ სამ საინტერესო დღეს გულისხმობს. მიყვარს ის სამი დღე, სტუდენტებზე დაკვირვება, მათი ემოციებისთვის თვალყურის დევნება... როგორ რეაგირებენ თემის გამოცხადებაზე... ჩაერთვებათ გონება და უცებ, სხვაგან გადასახლებიდან თითქოს. დადიან, ფიქრობენ, წერენ. ფრთხილად გვეკითხებიან, ყურადღებით გვისმენენ. ამ სამ დღეში ისინი ჩვენი კონკურსის ოჯახში აბიჯებენ და უმეტესწილად (თუ ძალიან ბუტია არ აღმოჩნდება ) სამუდამოდ რჩებიან ჩვენთან. ჩვენი კავშირები უწყვეტია. ლეგენდელობა მხოლოდ ერთჯერად მონაწილეობას არ ნიშნავს“, მაკა ლდოკონენი, მწერალი, ,,შემოდგომის ლეგენდის“ ჟიურის წევრი. თუკი ერთხელ მაინც მიიღებ მონაწილეობას ,,შემოდგომის ლეგენდაში“, მუდამ ლეგენდელი იქნებიო, გვეუბნებიან პროექტის ორგანიზატორები გაცნობის დღეს და ასეცაა. თუკი ერთხელ მაინც გექნება შეხება მთელ ამ პროცესთან, შემდეგ მუდმივად გაქვს განცდა, რომ შენც მისი მნიშვნელოვანი ნაწილი ხარ.

,,შემოდგომის ლეგენდა“ წელს მეთორმეტედ გაიმართა. კონკურსის გამარჯვებულთა სიას კი სულ ცოტა ხნის წინ კიდევ ერთი ახალი სახელი შეემატა გოდე რ ძი გ ო რგ ი ლ ა ძ ე .

Taoba: გgoderZi, ratom gadawyviteT ,,Semodgomis legendaSi““ monawileoba? g.g.: „Semodgomis legendaSi“ monawileobis miReba spontanurad moxda. am konkursis Sesaxeb, ra Tqma unda, vicodi da Soridan „vetrfodi“ kidec. warmoidgineT, ra magaria studenturi literaturuli konkursi, sadac mTeli saqarTvelos masStabiT axalgazrda damwyebi mwerlebi iyrian Tavs da maT teqstebs dRevandeli qarTuli literaturis mniSvnelovani saxeebi kiTxuloben da afaseben. amaze meti ra unda gindodes 20 wlis biWs, romelic SenTvis Cumad raRacebs wer?! Tumca, yovelTvis ise gamodioda, rom ver viRebdi am gadawyvetilebas, TiTqos raRac mabrkolebda. simarTle giTxraT, ar vici, maincdamainc wels ratom movikribe gambedaoba. leqciaze Sesasvlelad vemzadebodi da sanam ,,zums“ CavrTavdi, feisbuqze Sevedi. ,,Semodgomis legendis“ posti Semxvda, moTxrobebis miRebis bolo dRe ariso da uceb, yovelgvari awon-dawonvis gareSe, pandemiis ambavze bolo dros dawerili patara saxaliso moTxroba gavagzavne. imasac ki ar velodi, rom finalistebs Soris aRmovCndebodi. Taoba: ra mogcaT ,,Semodgomis legendam“““? g.g.: am konkursma, pirvel rigSi, Tavdajereba Semmata. aqamde, mxolod megobrebs vakiTxebdi Cems teqstebs, romlebic mxars miWerdnen da meubnebodnen, rom Zalian moswondaT, Tumca, gulis siRrmeSi, mainc mqonda eWvi, rom SesaZloa subieqturebi yofiliyvnen. ,,Semodgomis legendaSi“ ki Cemi moTxroba araerTma gamocdilma mweralma waikiTxa. maTi dadebiTi Sefasebebi didi motivaciaa CemTvis. amas garda, konkursSi bevri saintereso adamiani gavicani, rac Zalian mixaria. Taoba: ,,Semodgomis legenda“ 2020““-is gamarjvebulia goderZi gorgilaZe! - rogori iyo am sityvebis Semdeg Tqveni emociebi?

g.g.: vax, marTla me gavimarjve? bolomde arc axla mjera. Zalian gaxarebuli da bednieri viyavi. es konkursi Tavis droze bevr qarTvel mwerals aqvs mogebuli. SesaZloa es movlena Cemi samwerlo karieris dasawyisic aRmoCndes da amaze fiqri kidev ufro mabednierebs. literaturas Cems cxovrebaSi didi adgili uWiravs, amaze metad cxovrebaSi araferi maniWebs siamovnebas. Taoba: gaqvT Tu ara konkretuli miznebi am sferoSi? g.g.: jer zustad ar vici, ra minda da risken mivdivar. ufro cxovrebis dinebas mivyvebi, magram mgonia, rom erT dResac gamovfxizldebi da Zlierad moviqnev xels. gavcurav iqiT, saiTac minda.. arc dinebis mimarTulebis SemeSindeba da arc Cemken mopyrobili Tvalebis... iqneb, am ambavma gamomafxizlos?! iqneb, ukve droa?! vnaxoT, vnaxoT.. Taoba: razea moTxroba, romelmac gamarjveba mogitanaT? g.g.: „avtobusi #37“ namdvil ambavs asaxavs. rodesac improvizaciuli turis Tema gviTxres („TeTri sayelo“), TavSi mitrialebda es sityvebi, magram saerTod arafers meubneboda. mere davfiqrdi da warmovidgine perangis TeTri, sufTa sayelo. maSinve mivxvdi, rom es raRacis simbolo unda yofiliyo, raRac ganmasxvavebeli, socialuri uTanasworobis niSani. daviWire Tu ara es idea, im wamsve gonebaSi Rrmad daleqili ambavi amomitivtivda. ambavi, roca aeroportSi ocdaCvidmeti nomeri avtobusiT wavedi. am avtobusis mgzavrebsa da sakuTar Tavs Soris aRmarTul kedlad davinaxe swored ,,TeTri sayelo“. mixaria, rom sabolood mainc davwere maT Sesaxeb - adamianebze, romlebsac aeroportis gabrdRvialebuli ganaTebis miuxedavad, ver amCneven.

ავტობუსი #37 # გ ო დე რძ ი გ ორგილაძე # გ ა მა რჯვ ე ბუ ლი ნაშრომი avtobusis gaCerebaze vzivar. Ramis sami saaTia. yinavs, iseTi sicivea. xelebi Cems grZel paltoSi miwyvia da Tavs kapiuSonSi vmalav. dekemberia, rogorc bebiaCemi ityoda, „gaqanebuli dekemberia“. SeiZleba saerTod veRar wamovdge am skamidan da Tbilisis quCaSi axali Zegli gaCndeba, Tanamedrove xelovnebis namdvili Sedevri - „gayinuli kaci avtobusis gaCerebaze“. kacs vambob, magram mec ar viyo axla didi vinme. erTi gawri puli oci wlis biWi var. kaci maSin viqnebi, Tu amaRam yvelafers Tavs gavarTmev: aeroportSi waval, TviTmfrinavSi pirvelad davadgam fexs yovelgvari dakargvis, mikargvis, mokargvis gareSe da vilniusSi Cavfrindebi. es Cemi gansazRvrebaa, Torem, ai, magaliTad Cems ojaxSi, kacobisTvis sxva kriteriumebia. baTumeli var, mezRvaurebis qalaqidan. hoda, iq mTavaria gemze daadga fexi. mere ukve mTeli sanaTesao seriozulad aRgiqvams, metic, mere ukve iwyeba kiTxvebi: „coli rodis mogyavs?“, „daojaxebas rodis apireb“ da ase dausruleblad. manamde ki, bebo giwvavs yiyliyoebs da purze karaqs gisvams. amitomac wamovedi da martoc mSvenivrad var TbilisSi. vilniusSi kidev raRac proeqtia aTdRiani da universitetma gamiSva. frena dilis eqvs saaTzea. es aeroporti kidev sadRac, qalaqis bolos (Tu gareT), jandabaSi aaSenes. a, baTumi, Zmao, fexs gadaadgam da iqve zRva da gemebia. aq kidev?! ara ra, taqsiSi ki davreke, magram ocdaaTi lari momixies. nasaSi mivyavdi Tu aeroportSi, ar vici. ase rom, avtobusiT wasvla gadavwyvite. gadasayreli fuli sad maqvs, vilniusSi magari gulaobisTvis yoveli TeTri mWirdeba. safuleSi TavisTvis wynarad msxdomi javaxiSvili, wereTeli, ilia da TviT rusTavelic, wamebSi evropis sxvadasxva istoriul Senobebad iqcnen. evropas kidev ara uSavs, egeni mainc Zaan evropeli ti pebi iyvnen, magram ai, dolarebad gadaqcevas da masonur Tvalebsa da piramidebSi gamomwyvdevas marTla ver gavubedavdi.

mokled, „gulaobaze“ vambobdi. magari dro unda gavataro, amitom fulis dazogva saWiroa. erTaderTi ocdaoTxsaaTiani avtobusi gvyolia, mTeli Rame wres artyams: aeroporti - sadguris moedani, sadguris moedani - aeroporti. mec vzivar da velodebi nomer ocdaCvidmet avtobuss. ara da ar daadga saSveli. didi, grZeli palto ki macvia, magram SigniT mxolod perangi. kacma rom mkiTxos, gamovi pranWe. bolosdabolos, yoveldRe xom ar jdebi TviTmfrinavSi. Tan, xom SeiZleba saerTod bolo dRe iyos, ara?! mihqris, gruxuniT miapobs haers es veeberTela monstri da uceb zemoT wamowolil mZinare RmerTs aRviZebs. vax, eseni xom Zils ar gacdiano, brazdeba romelime RmerTi da wki purts hkravs TviTmfrinavs. wkapaan, SeikariT Rvedebi, SOS! SOS! yvirili, wivili, miwisken mivfrinavT. hoda, rame Tu damemarTa, minda TeTr perangSi gamowyobili iseTi lamazi viyo, mTelma kacobriobam damitiros. oh, ai, es mesmis! arada axla bebiaCemis saxe rom warmovidgine, maSinve movisrole es gegma. sul axali idea momdis, neta zemoT parlamenti an rame aqvT? Sevitandi sikvdilis axal kanonproeqts. sapnis buSti! aranairi datireba, gulistkena, monatreba da ambebi, ubralod unda gaqre, rogorc sapnis buStebi skdebian da arc aravis unda axsovde, TiTqos arc arsebobdi da egaa. amasobaSi avtobusmac moanaTa. mgoni ase arasdros gamxarebia avtobusis danaxva. vuyureb da bednierebiT vivsebi. warmovidgen, rogor Tbila SigniT. RmerTo, damiloce avtobusebi, amin! ise, SeiZleba edemis baRi swored avtobusi iyo, samyaroSi usasrulod moxetiale lurji avtobusi. adamic adgeboda da ar gaatarebda bileTs, RmerTi mainc ar gvamowmebso. eh, adam, magrad Secdi! gauCeres dedamiwasTan da Camoagdes. RmerTo, Sen kidev madloba, rame sulelur planetaze rom ar moisrole da axla ori fexiT avdivar avtobusSi, ori xeliT Cemodans mivaTrev da elastikuri rva saceciT sawylad ar vcdilob acocebas. avtobusSi marTla Zalian Tbila. kapiuSons vixdi da cxvirze damagrebuli yinulis loluebic lRvebian. sadRac SuaSi vjdebi da Sav borblebian Cemodans fexebs Soris videb. Cem win erTi kaci zis. grZeli wveri aqvs, mouvleli, saWmlis narCenebiT savse. daxeuli palto acvia. palto ki ara, paltoebi. erTi, ori, sami, bevri da bevri, bevrebi da bevrebi. qudi kidev, boloSi samkuTxedad wawvetebuli Savi qudi, lamis Tvalebs ufaravs. simarTle vTqva, ver vxvdebi, pirvelad TviTon am kacs vxedav Tu mis suns vgrZnob. suni ki... ayrolebuli, amJavebuli, daobebuli, ar vici, ra! raRac saSinelebaa, guli mereva. es kaci kidev Cems danaxvaze cocxldeba, quds isworebs da daJinebiT miyurebs. sad gavixedo aRar vici! bolos Tavs vuqnev, vaniSneb, ra xdeba-meTqi. -sayelo - meubneba da Cems kisers Tvals ar acilebs. ra sayelo-meTqi, kidev ufro davibeni. -ra sufTa sayeloa - ambobs da vgrZnob, raRac ironia urevia am sityvebSi. axla vxvdebi, paltoSi Cemi perangis TeTri sayelo Cans, magram marTla Zalian sufTaa, tkicina, TeTri. pervoliTaa garecxili, vxumrob Cemi WkuiT da me marTla mecineba, magram mis danaoWebul, CaSavebul saxes rom vuyureb, magrad mitydeba. ra pervoli, ra garecxili! magari uazro iumori maqvs-meTqi, sakuTar Tavs vubrazdebi. ai, saidan movitane aseTi sisulele. -erTi Reri mome, ra - isev iwyebs laparaks. ara, ar vewevi-meTqi, unda vuTxra, magram ise miyurebs, ise melodeba, xelic ki gamomiwoda. instiqturad jibeSi vyof xels da ai, gamoSterebac amas hqvia, jibeSi erTi Reri sigareti maqvs... axla vxvdebi Turme ra dros amboben, yba Camomivardao. marTla ybaCamovardnili vawvdi sigaretis erTaderT Rers. madlobao, xiTxiTebs da uknidan xma ismis,

gigla, gadmo CemTano. esec dgeba da nel-nela ukan mibajbajebs. pirs vaReb, magram verafers vambob. vuyureb, rogor ujdeba gverdiT moxucs, masaviT dakonkil tansacmelSi romaa gamowyobili. realobaSi isev suni mabrunebs. nestoebi mewvis dampali Tevzis da aTasi wlis moxarSuli kvercxis sunisgan. RmerTo, am sunSi rogor unda gavZlo? an eseni vin arian? an es sigareti? uceb erTi idea momdis TavSi. Tavidan ki mrcxvenia amis gafiqrebaze, magram vxvdebi, sxva gza ar maqvs. zurgCanTas vixsni, vaReb da Tavs Sig vyof. sunamo! erTaderTi gamosavali sunamoa! sunamos malulad visxam da motkbo, mZafr, gemriel suns xarbad visunTqav. aliluia! ukan saubari wydeba. au, netav daminaxes? sircxvilisgan vwiTldebi, mere am siwiTleze ufro da ufro vwiTldebi da namdvil, uzarmazar, gasiebul Warxlad gadaviqeci. es problema bavSvobidan mtanjavs. erTxel, saaxalwlo koncertze rom leqsi ameria da wina rigebSi mjdarma Casuqebulma Cemma damrigebelma Tavi gadaiqn-gadmoiqnia, „nw, nw“ SeZaxilebiT, es ra qna, rogor Segvarcxvinao, megona saxe aalda. TiTqos, fosforiT mqonda savse da damrigebelma asanTi gamkra. arada, ramdenjer vuTxari bebiaCems, am leqsSi iseTi saSineli sityvebia, ena momtydeba-meTqi. ara, mimtkicebda bebo, enas Zvali ar aqvso. eg mere gavige kocnis dros, mere davamtkice ufro sworad, rom marTla ar hqonia Zvali. atriale da iyavi, ramdenic ginda. nu, im SemTxvevaSi male dasrulda, radgan saSineli xaxvis suni hqonda im gogos, magram mainc... xaxvi! xaxvis suni aqacaa, sazizRari xaxvis suni. nivris sunicaa, mgoni. ise eg kargia, vampirebi ver amovlen. avtobusi Cerdeba. ori kaci amodis, maSinve ukan usxdebian giglas da im meores. mesmis rogor ambobs ukan viRac, magari WaWa maqvs biWeboo. Cumad vapareb Tvals. saTiTaod isxamen pepsis Tavsaxurze da ise svamen. Cvens mZRols, Cvens givijans gaumarjos, Cvens mfarvel angelozso, xmamaRla amboben da mZRolic moridebulad Tavs ukravs. avtobusi ki mihqris da mihqris. SuaRamis TbilisSi erTaderTi lurji avtobusi midis. cariel gaCerebebs ukan itovebs da miapobs dekembris civ haers. am naz, Tbil rweva-rwevaSi CamTvlima. maleve xmauri mafxizlebs. viRac wiTelTmiani, mokled SekreWil Tmiani qali amosvlisTanave yviris: -es mawanwalebi! es binZurebi isev amouSvi, ara?! giCivleb, icode giCivleb! Tavzari mecema. ukan vtrialdebi da vxedav SeSinebulebi rogor mobuzulan, rogor dapataravebulan, cdiloben Caiwion da skamebs aefaron. es qali ki modis, gverdiT mijdeba da axla laparaks me miwyebs: -nu, uJe, yelSia, ra! es muqTaxorebi! gaugia vinmes aseTi ram?! sazogadoebrivi transporti maT TavSesafrad aqcies, Rames aTeven aq vaJbatonebi, fu, es suni! CanTas xsnis, sunamos iRebs da irgvliv aSxapunebs. amis danaxvaze uaresad vxdebi. ase mgonia gigla ukan Cems sayelos marTavs, radgan kiserSi ise miWers es Cemi dawyevlili TeTri sayelo, vixrCobi, vigudebi, filtvebi mexureba! mzad var Svidi aTasjer gamovide scenaze, Svidi aTasjer gadamenaskvos Cemi uZvlo ena, Svidi aTasjer gadaaqnios Cemma damrigebelma Tavi da amoixros „nwww“, oRond am avtobusidan gavqre, oRond giglas da Tavis Zmakacebs ar Sevxedo. es qali kidev ar Cerdeba. laparakobs da laparakobs: - gana ra, Cemi gogo sul meubneba, me wagiyvan manqaniTo, nu adixar mag sabinZureTSio, magram aseT dros merideba mainc, Ramis cvlas am dros vamTavreb. ori aTas cxramet wliani ji pi aCuqa Cemma siZem, sul xelis gulze atarebs Cems gogos, aba, ise rogor! erTi xe, ori xe, sami xe... vcdilob ar movusmino. rogor Sevcdi vampirebze! mainc amovida, mainc SemoaRwia. eSvebi ara aqvs, magram Tavisi sityvebiT, vgrZnob, sisxls rogor gvwovs. sxeuli mekumSeba, nel-nela vxmebi, viCutebi. usiTxo, gamomSral sxeulad maqcia. es gza kidev ara da ar mTavrdeba.

usasruloa, maradiuli. rao, ras ambobdnen Zveli indoelebi? samas welSi erTxel mofrindeba yvavi da mTis mwervalze myof almasze niskarts ailesavso. da ai, lesviT rom gacdeba, gaqreba almasi, maSin gava maradisobis erTi wamio. fu, Seni, gamaJriala! Cvidmeti xe, Tvrameti xe, cxrameti xe... fanjaraze Tavi maqvs akruli da xeebs viTvli. rogorc iqna, sami gaCerebis mere Cadis es vampiri, magram manamde mafrTxilebs, male cignebic amovleno. marTla amovidnen feradi boSebi - Wreli, gaxunebuli kabebiT, Tavze wakruli TavsafrebiT da xelSi liTonis WiqebiT. win mokalaTdnen boSa qalebi da Camoades mxarze Tavebi TavianT qmrebs. bavSvebs erTi Jriamuli aqvT atexili. uceb vxedav, gverdiT gigla mijdeba. arafers ambobs, me xom saerTod xmis amoRebis unaric aRar SemrCa. vzivarT ase siCumeSi da sibneleSi vxetialobT. mgoni isev CamTvlima, radgan giglas gverdiT dajdomis mere veRarafers vixseneb, sanam bavSvis bednieri yvirili ar gavigone: airoporti! airoporti! airoporti! uceb avtobusi cocxldeba, yvela fanjaras ekvreba da aRtacebuli SeZaxilebi ismis. dgas sibneleSi TeTrad abrdRvialebuli aeroporti. kaSkaSebs, anaTebs, sidiades afrqvevs. sxva samyaroSi gasasvleli brWyviala kari. sxva cxovrebaSi gasasvleli uzarmazari karibWe. Cemodans xels vkideb da vdgebi. gigla maCerebs, sigaretis Rers mawvdis da meubneba: -aha, es Sen ufro gWirdeba, mowie, frenis SiSs gagiqrobs, Torem mkvdariviT TeTri xar. varTmev da Cavdivar. meCveneba, rom misi Cumi xiTxiTi, gareTac ismis. gamvlels sanTebela gamovarTvi da pirveli nafazi davartyi. Tavbru mexveva. avtobusi nel-nela midis da vxedav, fanjrebze miwebebul TvalebSi rogor hqreba aeroportis sinaTle. RmerTo, ra iqneba pervolis wvima dagviSino da yvela gagvaTeTro? ra iqneba, rom cecxli da gogirdi daiviwyo, ra moxdeba?! sigareti Tavbrus ise maxvevs, rom wamiT mgonia, avtobusSi var da Cems ZmakacebTan erTad pepsis TavsaxuriT magar WaWas vuraxuneb. naxevramde moweuli sigareti nagvis urnasTan mimaqvs da is-isaa unda Cavagdo, rom vCerdebi. mgoni yvelafers mivxvdi.

sigarets Cems TeTr sayeloze vaqrob da vambob: givijan, Sen gagimarjos!

ცე კვის რეინტერპრეტაცია ტრადიციების გადარჩენის გზა

ინტერვიუ ანსამბლ „სუხიშვილების“ მოცეკვავე ანნა ქორიძესთან #მონიკა ქანთარია ქართული ნაციონალური ბალეტი ,,სუხიშვილები“ დღეს უკვე ყველასთვის ექსპერიმენტებთან ასოცირდება. მათი თითოეული პროექტი ძველისა და ახლის შერწყმის საუცხოო მაგალითია. თუმცა, ქართული ხალხური ცეკვების ინტერპრეტაციას საზოგადოებაში ბევრი კრიტიკოსიც ჰყავს. რატომ არის საჭირო ტრადიციული ცეკვის განვითარება და რატომ არის ეს ერთადერთი გზა ამ კულტურის შესანარჩუნებლად - ამ და სხვა საკითხებზე ანსამბლ “სუხიშვილების” მოცეკვავე ანნა ქორიძე გვესაუბრა.

Taoba: rogor SeiZleba tradiciuli kultura saintereso gaxado Tanamedrove epoqisTvis? a.q.: xelovnebas, iseve rogorc yvelafers Tanamedrove samyaroSi, sWirdeba ganviTareba, interpretacia. miT ufro, rodesac gsurs SeinarCuno popularoba da pirveloba Sens sferoSi, aucileblad unda SesZino axali, Tanamedrove, droze morgebuli elementebi imas, rasac qmni. xelovnebis nebismieri sfero yvelaze Riaa am cvlilebebisTvis da es SesaZlebloba unda gamoviyenoT. Taoba: dRes eleqtronuli musika didi popularobiT sargeblobs. TqvenTvis, rogorc mocekvavisTvis, ramdenad sainteresoa eleqtronul musikaze dadgmuli kompoziciis Sesruleba? a.q.: `cekva qarTuli/transformacia” Cveni erT-erTi yvelaze inovaciuri proeqtia. folklorisa da eleqtronuli musikis erTgvari kolaboracia Zalian warmatebuli aRmoCnda. CemTvis, rogorc axalgazrda mocekvavisTvis, es didi gamowveva iyo. aRniSnulma proeqtma Tavidan miTqma-moTqma gamoiwvia, iyo bevri kritikac, Tumca Semdeg xalxma is iseve Seiyvara, rogorc Cveni sxva proeqtebi.

Taoba: karantinis pirobebSi Seiqmna axali proeqti ,,artefaqtebi“, romelic iliko suxiSvilis eqsperimentuli dadgmaa. ras niSnavs ,,artefaqtebi“? a.q.: `artefaqtebi” arqauli ileTebisgan Seqmnili proeqtia. ilikos inspiracia iyo pirvelyofili adamianebis moZraobebi, rodesac isini cekvas iwyebdnen. es proeqti CemTvis iyo Zala da imedi, romelic pandemiisa da karantinis pirobebSi yvelaze metad mWirdeboda. Taoba: rogor fiqrobT, arsebobs Tu ara CarCoebi xelovnebaSi? a.q.: rodesac qmni produqts, romelsac aqvs pretenzia, erqvas xelovnebis nimuSi, iq CarCoebze laparaki zedmetia. arsebobs garkveuli zRvari, Tumca CarCoebi ara. xelovani maqsimalurad Tavisufali unda iyos, sxvagvarad warmoudgenelia. Taoba: xom ar aris imis saSiSroeba, rom Tanamedrove elementebma eTnikuri kulturis dakargva gamoiwvios? a.q.: vfiqrob, yvelaferi, rasac ,,suxiSvilebi“, rogorc brendi, qmnis, imdenad qarTulia, imdenad zustad aris gamoxatuli qarTuli suli TiToeul

ფოტოები:

cekva "xorumi", romelsac Cven vasrulebT, aris mTeli ansamblis protesti okupaciis winaaRmdeg.

moZraobaSi, musikaSi, kostiumSi, rom is araTu eTnikuri kulturis dakargvas gamoiwvevs, piriqiT, mis SenarCunebas uwyobs xels. Taoba: qarTveli mayurebeli sakmaod momTxovnia. rogori reaqcia gaqvT maT kritikaze? a.q.: qarTveli mayurebeli marTlac yovelTvis yvelaze pretenziulia. maT winaSe gamosvla, miT umetes, axali proeqtiT, gansakuTrebulad sanerviulo da amaRelvebelia CemTvis. Tumca, unda vTqva, rom aplodismentebic yvelaze Tbili icis qarTvelma mayurebelma, rac ormagad sasiamovnoa. Taoba: ramdenad popularulia qarTuli cekva axalgazrdebSi? a.q.: adre, rogorc ufrosi Taoba ixsenebs, qarTuli cekvis mayurebeli ufro xanSiSesuli Taoba iyo. dRes qarTuli cekva axalgazrdebSi Zalian didi

popularobiT sargeblobs da Tamamad SemiZlia giTxraT, rom es ,,suxiSvilebis›~ damsaxurebaa. amis mizezi is gaxlavT, rom Cveni ansambli mudmivad axlis ZiebaSia, Tanamedroveobas fexs uwyobs da axal tendenciebs amkvidrebs. swored es aris misi warmatebis saidumloc. Taoba: musikis gareSe Sesrulebuli ,,xorumi“~ rogorc protestis forma... ras niSnavs TqvenTvis ,,xorumi““‘~? a.q.: ,,xorumi“, romelsac Cven vasrulebT, aris mTeli ansamblis protesti okupaciis winaaRmdeg. es sakiTxi CemTvis, rogorc nebismieri qarTvelisTvis, Zalian mniSvnelovani da mtkivneulia. Cemi ocnebaa odesme afxazeTSi Sevasrulo ,,otobaia“ da sul mcire wvlili mainc SevitanoT Cveni qveynis gamTlianebis saqmeSi.

ქართული საზოგადოების მუსიკალური იდენტობა #მონიკა ქანთარია identifikaciis mTavari gzidan upirvelesad problemis Tanamedrove mkvlevrebi pirovnebis erovnul-kulturul identifikacias miiCneven. radgan, „erovnuli identoba aris yvelaze Zlieri saSualeba, individma gansazRvros da i povos Tavisi adgili samyaroSi... es aris gaziarebuli, unikaluri kultura, romelic SesaZleblobas gvaZlevs gavigoT, „vin varT Cven~ Tanamedrove samyaroSi~ (Smith, Anthony D. National Identity, 1991). erovnuli identobis grZnobas is Rirebulebebi gansazRvraven, romleTac qarTveli kacis cnobierebaSi erovnuli simboluri kulturis mniSvneloba eniWeba. qarTveli sazogadoebisTvis erT-erT aseT Rirebulebad tradiciuli mravalxmiani simRera galoba aRiqmeba. amas adasturebs merab mamardaSvilis sityvebic: „me qarTveli var, radgan rogorc sulierad, ise moralurad, me qarTuli mravalxmiani stuqturis produqti var... zogierTi Cemi sulieri SesaZleblobis bedi qarTulma musikam gansazRvra... am musikam me mSoba. me vgulisxmob Cemi pirovnulis im Semadgenels, rasac eTnikuri an erovnuli hqvia... amitom, roca qarTveli mReris an usmens simReras, masSi yovel jerze xelaxla ibadeba qarTveli” (Мамардашвили, Мераб. Мой опыт нетипичен, 2000). qarTuli sazogadoebis aseTi damokidebuleba sakuTari musikaluri kulturisadmi bunebrivia, rac asaxvas hpovebs qarTuli Tanamedrove sazogadoebis sxvadasxva socialur jgufSi, romelic Tavis eTnikur identobas qarTul mravalxmianobaSi xedavs. miuxedavad am yvelafrisa, Tanamedrove qarTuli msmeneli dRes araerTgvarovania, iseve, rogorc is melosfero, romelSic is cxovrobs. melosfero SeiZleba gavigoT, rogorc movlena, romelic adamianis musikaluri warmodgenebis mier Seiqmna da romelic gavlenas axdens adamianis gonebis Semdgom aqtivobaze. is gansazRvravs garkveul lokalur prioritetebs da musikalur xelovnebasTan adamianis dialogis Taviseburebebs ayalibebs. rogori/romeli musika exmareba Tanamedrove qarTul sazogadoebas sakuTari Tavis identificirebaSi da ra socialur-fsoqologiuri safuZvlebi gaaCnia am movlenas? _ am kiTxviT qarTvel Tanamedrove musikoss, mwerals da reJisors erekle deisaZes mivmarTeT.

erekle deisaZe: „musika, romelic aqcentirebs ,,aq da axla’’-s princi piT. SegviZlia moviazroT, rogorc socialuri movlena, magram musikis funqcia mxolod arsebulze komentireba ar aris, man SeiZleba problema gamoigonos. aq sityva „gamogonebam“ ar unda SegvaSinos, radgan Tu musika problemebs ar eZebs da ar cdilobs, i povos is, rac sxvebis Tvals gamorCa, aseT dros misi funqcia mxolod komentirebaa. sinamdvileSi, mas aseve SeuZlia sakiTxis wamoWra, misi daCqareba, mwvave SekiTxvis dasma, mas SeiZleba ar hqondes pasuxebi kiTxvebze, magram hqondes kiTxvebi”. istoriulad Tbilisis mosaxleoba eTnikuri siWreliT sul gamoirCeoda, rac qalaqis musikalur cxovrebazec axdenda gavlenas da, Sesabamisad, konkretul sub-melosferoebs ayalibebda. Tanamedrove saqarTvelos musikaluri kulturis mravalferovneba gvaZlevs saSualebas, visaubroT mikro-melosferoebis arsebobaze, rac airekleba, rogorc qarTuli sazogadoebis sxvadasxva socialur jgufze, ise saqarTveloSi mcxovreb sxvadasxva eTnikuri jgufebis musikalur kulturaze. qarTuli msmenelis melosferoSi cvlilebebi gasuli saukunis 90-ian wlebSi daiwyo, roca komunisturi wyobis demontaJis Semdeg, qarTvelma xalxma liberaluri Rirebulebebi gaiziara. sxvadasxva obieqturi (socialuri) Tu subieqturi (Tavisufali arCevani) mizezis gamo, Seicvala ara marto xalxis damokidebuleba musikisadmi, aramed, sxvadasxva stilis musikis msmenelTa balansic. swored am dinamikam ganapiroba Tanamedrove situaciisaTvis damaxasiaTebeli Taviseburebebi.

* * * 2010-iani wlebis dasawyisSi, cixeebSi patimrebis wamebis kadrebis gavrcelebis Semdeg, qveyanaSi politikuri situacia sakmaod daiZaba. 2012 wels erekle deisaZis simRera „sistema unda daingres“ Caweres Semsruleblebma: Kung Fu Junkie-m, Landmark-ma, Me And My Monkey-m, sergi gvarjalaZem, Svansikh-ma, jeronimom, KazzyJazz-ma, maqs maCaiZem, Dreamsoiuz-ma da Tavad erekle deisaZem. am simReram mniSvnelovani roli Seasrula xelisuflebis arCevnebiT Secvlis saqmeSi.

მუსიკოსებს შორის, ერეკლე დეისაძე ნამდვილად გამოირჩევა საპროტესტო შემოქმედებით. კითხვაზე, რამდენად კარგად ხედავენ ქართველი პოლიტიკოსები თანამედროვე მუსიკის ძალას, მას შემდეგი სახის პასუხი აქვს:

ერეკლე დეისაძე: „ჩემი მუსიკა არაერთხელ გამხდარა განკითხვის საგანი, ეს მიუთითებს იმ მუსიკის ძალაზე, რომელიც მათში გარკვეულ იმპულსებს იწვევს. ქართველი მუსიკოსები ზოგჯერ კომენტირებენ ქართველი პოლიტიკოსების ქცევაზე, საქციელზე, გამონათქვამებზე. მე მინდა, ეს პირიქით იყოს და პოლიტიკოსებმა ილაპარაკონ ხელოვანის საქციელზე და მოქმედებაზე. მაგრამ ამისთვის ჯერ იმ მოცემულობის გააზრებაა საჭირო, რომელშიც ეს მუსიკა კეთდება’’. მიუხედავად იმისა, რომ 1990-იანი წლების და თუნდაც 2000-იანების დასაწყისის მუსიკის მსმენელებთან შედარებით, ახალგაზრდები ბევრად სოციალურები და აქტიურები გახდნენ, ქართულ თანამედროვე მუსიკა ბევრი პრობლემის წინაშე დგას.

ერეკლე დეისაძე: „თანამედროვე ქართული მუსიკა ინფანტილურია, მას არ გააჩნია იდეოლოგიური ღერძი, ვგულისხმობ მის უხერხემლობას. თითქოს ყველაფერი აქვს კარგი რომ იყოს, მაგრამ მთავარი მაინც არ გააჩნია. სათქმელი, რომელსაც კონკრეტული მესიჯი აქვს - ასეთი დროს ხელოვანის შემოქმედება, რომელშიც კონკრეტული მესიჯი დევს, არ განსხვავდება იმ პოლიტიკოსის, იმ ჟურნალისტის თუ სახელმწიფო მოხელის ენისგან, რომლის მეშვეობითაც ესა თუ ის პრობლემა სააშკარაოზე გამოდის“.

“კლასიკური მუსიკა ქუჩაში უნდა გამოვიდეს“ ინტერვიუ მუსიკოს ნიკა ბარათელთან #ინგა ღოღობერიძე Taoba: rogor Seiqmna Tqveni kvarteti? n.b.: Cveni kvarteti 2008 wlidan arsebobs. im periodidan dRemde mxolod Celisti gamovicvaleT ramdenjerme, gundis sxva wevrebi ki erTmaneTs musikaluri skolidan vicnobT. Cveni megobroba konservatoriaSic gagrZelda da sabolood, saxelmwifo kvartetis mxardaWeriT, Seiqmna Cveni kvarteti. maSin sul raRac 15-16 wlis viyaviT da bunebrivia, es didi pasuxismgebloba iyo. rac Seexeba kvartetis Semadgenlobas, Semdegnairad gamoiyureba: Temo jaiani - pirveli violino, erovnuli simfoniuri orkestris koncertmaisteri; me, nika baraTeli - meore violino, Tbilisis simfoniuri orkestris wevri; mamuka babuaZe - alti, saqarTvelos kameruli orkestris ,,saqarTvelos simfonietas“ wevri. 2017 wlidan moyolebuli ki Cveni meoTxe wevri gaxlavT giorgi imanovi, operisa da baletis Teatris Celoebis koncertmaisteri. Taoba: rogor gaxdiT gia yanCelis saxelobis simebiani kvarteti? n.b.: Tavidan saxeli ar gvqonda, ubralod niWierTa aTwledis kvarteti viyaviT. Semdeg Cvenma yofilma Celistma moifiqra, ,,grin kvarteti“ gavmxdariyaviT, bevri arc gvifiqria amaze. garemos dacvasTan aranair kavSirSi ar viyaviT, ubralod Cvens Celists mwvane feri Zalian uyvarda. amis Semdeg CavabareT konservatoriaSi da didi xnis ganmavlobaSi koncertebze ,,konservatoriis simebiani kvartetis“ saxeliT gamovdiodiT. ramdenime wlis win profesorma kote vardelma (saxelmwifo kvartetis wevri) gia yanCels warudgina Cveni Tavi, rogorc axalgazrduli kvarteti. roca konservatoria davamTavreT da damoukidebeli kvarteti gavxdiT, saWiro iyo axali saxelis mofiqreba. pirveli, rac

gagvaxsenda, swored gia yanCelis saxeli iyo, romlis repertuars aqtiurad vasrulebdiT. roca es idea daibada, maSinac mis erT-erT patara sakvarteto miniaturaze vmuSaobdiT, romelic Tavis rZals miuZRvna. masTan misulebma, gadavwyviteT gagveJRerebina Cveni survili. SeiZleba iTqvas, rom ulaparakod dagvTanxmda. albaT, imitom, rom garkveuli musikaluri da profesiuli ndoba hqonda Cven mimarT. msoflioSi iSviaTad arsebobs praqtika, roca kvarteti kompozitoris saxels mis sicocxleSive atarebda, aseTia, magaliTad, SostakoviCis kvarteti. vfiqrob, swori gadawyvetileba miviReT, radgan iseT genialur kompozitors, rogoric gia yanCelia, aucileblad unda hyoloda Tavisi saxelobis kvarteti. mixaria, rom swored Cven gvergo es pativi. amasTan, Zalian saamayo da sapasuxismgebloa CvenTvis is faqti, rom eqskluzivi gvaqvs yanCelis sakvarteto musikaze. aseve mxolod Cven vasrulebT misi Teatrisa da kinos repertuars. ZiriTadad aranJirebasac Cven vakeTebT, Tumca iyo SemTxvevebi, roca gia yanCels Tavad gadaukeTebia CvenTvis nawarmoebi Tavisive iniciativiT. Taoba: sad aris SesaZlebeli Tqveni mosmena? n.b.: konservatoriis did da mcire darbazebSi da jansul kaxiZis musikalur-kulturul centrSi. araerTxel vyofilvarT ,,Tibisi galeriSi“, rusTavelis Teatrsa Tu sxva adgilebSi, sadac klasikuri musika SeiZleba JRerdes. Tumca, es ar niSnavs, rom klasikuri musikisTvis erTi konkretuli ti pis sivrcea saWiro. dagvikravs fabrikaSic. aseve, rom ara pandemia, unda migveRo monawileoba ,,ezos festivalSi“. Cveni mosmena SesaZlebelia aseve Cvens oficialur feisbuq gverdze: ,,ancheli string quartet“, sadac koncertebis Canawerebi da siaxleebis Sesaxeb informaciebi ideba.

Taoba: vin aris Tqveni auditoria? n.b.: bevrs hgonia, rom mxolod mocarts an beThovens vasrulebT. am dros Cveni repertuari sakmaod mravalferovania da is yvela Janrs moicavs, dawyebuli qarTuli xalxuri musikiT, damTavrebuli pop-musikiT. gagvimarTavs koncertebi ezoebSi, Ria sivrceebSi, oficialur miRebebze, roca sxvadasxva qveynis delegacia Camosula. ase rom, Cveni musika ar aris erTi konkretuli miznobrivi jgufisTvis. is yvelasTvisaa da rac mTavaria, yvelasTvis xelmisawvdomia. pandemiis pirobebSi gvaqvs aseve ,,laiv“ koncertebi, romlis naxvac nebismier msurvels SeuZlia. Taoba: usmens Tu ara axalgazrda Taoba klasikur musikas? n.b.: ara mxolod saqarTveloSi, aramed msoflioSic SeiniSneba klasikuri musikiT dainteresebul adamianTa kleba. Cveni kvartetis koncertebze naxavT axalgazrdebs, Tumca ara im raodenobiT, rogorc sxva Janris musikis koncertebze. ZiriTadad, megobrebi da maTi nacnobebi dadian, visac uSualod aqvT informacia. gansxvavebiT sxva Janrebisgan, arc televiziis saSualebiT xdeba klasikuri musikis popularizacia. magaliTad, iSviaTad naxavT musikalur proeqtebs, sadac klasikur musikas eqceva yuradReba. amasTan, es ar aris is Janri, romelic nebismier dros SeiZleba moismino, sxva ganwyoba da momzadeba sWirdeba. roca iseTi koncertebi gvaqvs, sadac e.w. ,,qaverebs“ vasrulebT (magaliTad, biTlzis repertuari), aseT dros ufro meti axalgazrda modis. Taoba: rTulia klasikuri musikis mosmena? n.b.: Cemi azriT, arc ise rTulia. ubralod, misi mosmena etapobrivad unda daiwyon. roca adamians fortepiano cocxladac ar unaxavs, mas bartoki ar unda moasmenino, ubralod ver gauZlebs. unda daiwyon SedarebiT martivad aRqmadi melodiebiT, rogoricaa, Tundac, mocartis, vivaldis repertuarebi. es gacilebiT efeqturi gzaa klasikuri musikis aRsaqmelad da Sesayvareblad. Taoba: Riaa Tu ara yanCelis simebiani kvarteti siaxleebisTvis? n.b.: yovelTvis vcdilobT, Cveni repertuari mravalferovani da Tanamedrove elementebiT gajerebuli iyos. yvelafers sWirdeba ganviTareba, maT Soris, klasikur musikasac. Tumca, nawarmoebs gaaCnia. aris raRac, rasac ver Secvli da arc sWirdeba cvlileba. gvqonia bevri eqsperimenti. magaliTad, erTi wlis win iyo soso bardanaSvilis eqsperimenti simebiani kvartetisa da dolisTvis, sadac sxvadasxva stilisa da Janris qarTuli musika iyo Tavmoyrili. raRaciT Teatralur dadgmas hgavda, sadac vmRerodiT, vcekvavdiT, uceb fexze wamovxtebodiT, iyo sastvenis xmac. vfiqrob, es namdvilad didi siaxle iyo qarTveli msmenelisTvis.

Taoba: ra aris saWiro, rom saqarTveloSi klasikuri musika ufro popularuli gaxdes? n.b.: vfiqrob, klasikuri musika quCaSi, xalxSi unda gamovides. magaliTad, 2018 wels iyo msgavsi proeqti, roca Zvel ubanSi nebismier gamvlels SeeZlo ediriJora orkestrisTvis. bevri aseTi RonisZiebaa saWiro. zogjer klasikurma musikam sakoncerto darbazic unda datovos, ase is ufro axlobeli gaxdeba sazogadoebisTvis, maT Soris, axalgazrdebisTvisac. Tumca, mxolod es ar aris sakmarisi. sakmaod didi problemaa saxelmwifos mxridan Cveni sferos mimarT naklebi interesi, ris gamoc sul ufro cota axalgazrda abarebs konservatoriaSi. amis Sedegad, ar gvyavs kadrebi, romlebic umcros Taobas moamzadeben. Zalian bevri maRali donis Semsrulebeli ki, roca aq perspeqtivas ver xedavs, sazRvargareT midis, sadac afaseben. SesaZloa musikosebs saqarTveloSic afaseben, magram emociuri da ara finansuri TvalsazrisiT. Taoba: rogor agvarebs kvarteti finansur da saorganizacio sakiTxebs. gyavT Tu ara menejeri? n.b.: menejeri ar gvyavs. msgavsi praqtika Cvens realobaSi naklebadaa. yvelafers Tavad vakeTebT. Cvenve gviwevs molaparakeba damkveTTan Tu festivalis organizatorebTan. finansuri TvalsazrisiTac, nebismieri xarji, rac SesaZloa dakavSirebuli iyos Cvens momzadebasa Tu koncertebTan, Cvenve unda gaviRoT. saxelmwifos mxridan finansuri mxardaWera mxolod saxelmwifo kvartets aqvs. sazRvargareT gansxvavebuli realobaa. iq kerZo seqtori Zalian aqtiuria. kvartetebs hyavT impresarioebi, romlebic, faqtobrivad, menejeris funqcias asruleben. isini iReben pasuxismgeblobas rogorc kvartetis finansur mxareze, aseve nebismier teqnikur Tu administraciul sakiTxze. saqarTveloSi kerZo pirebisgan msgavsi iniciativebi naklebad modis. Taoba: gaqvT Tu ara konkretuli samomavlo gegmebi? n.b.: ra Tqma unda. pandemiiT gamowveuli mdgomareobis dasrulebis Semdeg, uniWieres kompozitor sandro nebieriZesTan erTad vgegmavT germaniaSi kameruli musikis festivalze wasvlas. aseve imedi gvaqvs, uaxloes momavalSi koncertebsac Cveul formatSi gavmarTavT da arc eqsperimentebisgan SevikavebT Tavs.

თანამედროვე თეატრი დღეს #მონიკა ქანთარია Tanamedrove gagebiT, cneba `kultura~ sazogadoebis sulieri ganviTarebis mdgomareobas ganapirobebs, gansazRvravs eris, rogorc erTiani kulturuli fenomenis arsebobas, saerTo enis, mexsierebisa da ideis matarebel sazogadoebriv erTobas. saqarTveloSi kulturuli cxovrebis koncentracia mniSvnelovnad dedaqalaqSi xdeba. aqedan gamomdinare, dRis wesrigSi dgas qalaqis kulturis strategiis, kulturuli ganviTarebis zusti formebisa da daxvewili gzebis gansazRvra. amisaTvis Tbiliss kargi potenciali aqvs, erTi mxriv, uzarmazari istoriul-kulturuli memkvidreobis, meore mxriv ki, Tanamedrove urbanuli kulturis ganviTarebis saxiT, romelic, garkveulwilad, sazogadoebis moTxovnis gaCenidan da arsebuli realobidan gamomdinare moxda. dedaqalaqis kulturis politikis tendenciebis ganmatebisas erT-erTi mniSvnelovani aris is faqtori, rom Tbilisi araerTi kulturis TavSesayaris - multikulturuli centria da amasTan, erT mTlian kulturul qalaqs warmoadgens. dedaqalaqis xelisuflebis mier kulturis politikis prioritetebis gansazRvra zemoxsenebul faqtorTa gaTvaliswinebiT xdeba. Teatri, iseve rogorc xelovnebis sxva dargebi, mWidrodaa dakavSirebuli sociumTan, mis warsulTan da awmyosTan, istoriasa da kulturasTan. rogorc sulieri, ise pilitikuri TvalsazrisiT, Teatris adgili da gavlena sakmaod mniSvnelovania sazogadoebis ganaTlebis amaRlebis, gemovnebis Camoyalibebis ,cnobierebis, adamianis ganviTarebisa da Tvalsawiris gafarToebis nawilSi. qarTuli Teatri mraval saukunes iTvlis da erT-erTi uZvelesi istoriis matarebelia. profesiuli Teatri sawyiss antikuri epoqidan iRebs. politikur-socialuri garemo da sazogadoebrivi cxovreba pirdapir aisaxeboda qarTul scenaze da piriqiT, Teatri mudmivad hpovebda asaxvas politikur da socialur atmosferoze. rodesac sabWoTa reJimi qveynidan devnida, iWerda da xvretda qarTuli Teatriis moRvaweebs,Teatri ar midioda kompromisebze, mas yovelTvis gaaCnda pozicia.sabWoTa periodi, qarTuli TeatrisTvis „oqros xanad“ moiazreba. miuxedavad mkacri ideologiuri cenzuris arsebobisa, Teatri metaforul enas mimarTavda, riTac mudmivad cdilobda eTqva saTqmeli da xazi gaesva problemebze, romlebic sazogadoebis da qveynis winaSe idga. sabWoTa xelisuflebis CamoSlis Semdeg, ideologiuri da finansuri cenzurisgan Tavisufali Teatri dilemis winaSe aRmoCnda. is metaforebis gamoyenebiT ganagrZobda saubars mayurebelTan, Tumca maleve gadavida axal relsebze, romlebic misTvis ucxo iyo, xolo dasavleTisTvis - ukve ganvlili gza. meoce saukunis 90-ianma wlebma qarTuli TeatrisTvis mZimed Caiara. ukve damoukidebeli saxelmwifos Teatrma bevri problema gamoiara da am travmebs dRemde iSuSebs.

თანამედროვე თეატრი თეატრის წარმატება თუ წარუმატებლობა პირდაპირ უკავშირდება საზოგადოების მოთხოვნებს. მისი ამა თუ იმ ფორმის, იდეის განვითარებას მაყურებელი განაპირობებს. დღეს ხშირად გვესმის, რომ თანამედროვე ქართულ თეატრს მაყურებელი არ ჰყავს. სპექტაკლებზე საზოგადოების სიმცირე შეინიშნება, მცირდება თეატრის მსახიობთა ანაზღაურება. საინტერესოა, რატომ გახდა ქართველი საზოგადოება გულგრილი თეატრის მიმართ, რა პრობლემები და გამოწვევები გამოიკვეთება დღეს ქართულ თანამედროვე თეატრში? დღეს საქართველოში ფუნქციონირებს მუსიკალური, დრამატული, მარიონეტული,

Teatrs aqvs biujeti, romelsac gankargavs Tavad Teatri. amitom, Teatria valdebulia, es resursi mimarTos axali gamowvevisTvis, axali gamocdilebis asaTviseblad,ganmartavs Teatris kritikosi. 48

Tojinuri da pantomimuri Teatrebi; scenis aRiarebul saxeebTan erTad moRvaweobs reJisorebis, msaxiobebis, scenografebis da dramaturgebis axalgazrda Taoba. qarTuli Tanamedrove Teatri bevri problemis winaSe dgas. maTgan yvelaze SesamCnevi repertuaSi mravalgzis gadaReWili da amowuruli piesebis gameorebaa. xSirad reJisorebi sxvadasxva scenaze mis mier bevrjer dadgmul piesebs gvTavazoben. Seqmnili tendencia xels uSlis SemoqmedebiT process, axalgazrda msaxiobTa ganviTarebasa da zrdas. reJisorebs uviwrovdebaT azrovnebis da fantaziis areali, rac sabolood saSiS Sedegs gvaZlevs. TeatrebSi erT-erT problemad mizeruli finansebi, teqnikuri gaumarTaoba da dasis dabereba rCeba. Teatrmcodne laSa CxartiSvili teqnikuri progresis, rogorc erT-erTi mniSvnelovani gamowvevis, ugulebelyofaSi Teatris menejmentis problemas ufro vxedavs, vidre saxelmwifosi. qarTuli Teatris SemoqmedebiTi gamowvevebidan erT-erTi TvalSisacemi umaRlesi saxelovnebo ganaTlebis sakiTxia. axali saganmanaTleblo sistema ar ergeba specifikuri profesiis saganmanaTleblo programas. saganmanaTleblo reformebis ganxorcielebis Sedegad, bevr profesional pedagogogs saxelovnebo umaRlesi dawesebulebis datoveba mouwia. maTi adgilebi iseTma pedagogebma daikaves, romlebsac Teatraluri sazogadoeba arc icnobs da arc pedagogiuri praqtika gaaCniaT. am problemas daemata saxelovnebo saganmanaTleblo saswavleblebSi disci plinaTa kompleqtis cvlileba da swavlis meTodologiis ryeva, ramac negatiuri Sedegi gamoiRo. cnobili ambavia, rom studenturi SesaZleblobis sarealizacio mTavar sivrceSi - Teatris darbazSi, romelic dimitri aleqsiZis saxels atarebs, remonti wlebis ganmavlobaSi mimdinareobda, ris gamoc gamosaSveb speqtaklebs mayurebeli ver eswreboda. qarTuli Tanamedrove Teatris mTavari problema, ris gamoc is mayurebels kargavs, imaSi mdgomareobs, rom reJisorebi iseT piesebs dgamen, romlebic sazogadoebisTvis aqtualuri araa da gulgril damokidebulas iwvevs. Semfasebelis epaTiis gamo, aseTi piesebi dasawyisSive qreba. aseve mniSvnelovan faqtors warmoadgens msaxiobebze gacemuli xelfasi, romelic maT mier Cadebul Sromas ar Seefereba.

Teatris msaxiobTa anazRaureba, marTlac, mizerulia, roca TviTon Teatraluri sanaxaobebis Rirebuleba Zalian maRalia. swored amitom, speqtaklebze daswreba dRes fufunebad iTvleba. rusTavelisa da marjaniSvilis TeatrebSi speqtaklis bileTis Rirebuleba 1520 lars Seadgens, TumaniSvilis saxelobis TeatrSi speqtaklze dasaswrebad mayurebelma 20-40 laramde unda gadaixados. dRes qarTul akademiur saxelmwifo TeatrebSi TiTqmis ar xorcieldeba eqsperimentebi. msoflmxedvelobiT isini isev tradiciebis erTgulni rCebian. qarTuli Tanamedrove Teatri emijneba radikalizms, da ufro komfortul da mokrZalebul tons irCevs. am mxriv dedaqalaqidan moSorebiT, regionebSi ukeTesi mdgomareobaa. regionul scenebze ufro Sexvdebi novaciebs da cocxal eqsperimentebs. „ძალიან ბევრი ექსპერიმენტი ტარდება და ძირითადად ამ პროცესს ახალი თაობის რეჟისორები ახორციელებენ, პაატა ციკოლია, დათა თავაძე, მიხეილ ჩარკვიანი, დათო ხორბალაძე, გურამ მაცხონაშვილი, საბა ასლამაზიშვილი და სხვები სწორედ ახალ, სხვა ტიპის და ფორმის ქართულ თეატრს ქმნიან. ექსპერიმეტები არ ხორციელდება რუსთაველის და მის მსგავს აკადემიურ სახელმწიფო თეატრებში, თორემ რეგიონის სახელმწიფო თეატრებშიც ახალგაზრდა რეჟისორები თავისუფალად მუშაობენ ახალ სპექტაკლებზე. უფრო მეტიც, პანდემიის პერიოდში შეიქმნა პლატფორმა – პიესების ონლაინ კითხვა, დაარსდა ციფრული ფესტივალი „მუზარტი“, ახალი დრამის და მონოდრამის ფესტივალებზე ათობით ექსპერიმენტი განხორციელდა“,- აღნიშნავს ლაშა ჩხარტიშვილი. faqtia, Tanamedrove qarTul TeatrSi erTgvari krizisia, is rigi gamowvevebis winaSe dgas, Tumca imis mtkiceba, rom Teatri mkvdaria, ra Tqma unda, zedmeti pesimizmia. Teatri jer kidev cocxlobs da ganagrZobs arsebobas Cvens realobaSi. is Riaa axalgazrdebisTvis, romlebsac ar eSiniaT siaxleebis da mzad arian axali sityvis saTqmelad.

გზა სწორი კვებიდან ქვეყნის პირველ მასტერშეფობამდე ია ძაგანია, 20 წლის მზარეული #ანი პირველაშვილი ბოლო წლები ქართული სამზარეულოსთვის გარდამტეხი აღმოჩნდა. სხვადასხვა სატელევიზიო კულინარიულმა პროექტმა მნიშვნელოვნად გაზარდა საზოგადოებაში კულინარიის მიმართ ინტერესი. საზოგადოებრივი მაუწყებლის პროექტის ,,მასტერშეფის“ პირველი გამარჯვებული 20 წლის ია ძაგანიაა, რომელმაც პატარა ასაკშივე შეძლო ქართულ კულინარიაში თავის დამკვიდრება. მისი და კულინარიის გზები ბავშვობაში, 14 -15 წლის ასაკში გადაიკვეთა, როცა სწორი კვება გადაწყვიტა და საკუთარ რაციონზე ზრუნვა დაიწყო. ნელ-ნელა მიხვდა, რომ კულინარია უფრო მეტი იყო, ვიდრე მხოლოდ დანაყრება. როგორც ჩანს, ბედმაც ხელი შეუწყო (სადაც აბარებდა, საბედნიეროდ, იქ ვერ მოხვდა) და კულინარიული აკადემიის კარამდე მიიყვანა. სამზარეულოს საქმეებში აქტიურად ჩართული, მიხვდა, რომ ეს ის საქმე იყო, რისი კეთებაც სურდა, თუმცა, როგორც თავად ამბობს, გარდამტეხი როლი მის განვითარებაში ითამაშა სტარტაპმა, სახელად „ამოჭამე“. „რომ არა „ამოჭამე“, დღეს კულინარიაში ასეთი ჩართული არ ვიქნებოდი“ - ამბობს იგი. „ამოჭამე“ აკადემიაში შეძენილ მეგობრებთან ერთად დაარსებული კომპანიაა. გოგონებმა გადაწყვიტეს, შეენახათ ხელში ჩავარდნილი უცნაური ჯიშის წიწაკა, რომელიც დაატკბეს და წამოადუღეს, შედეგად კი ამჟამად მათი პროდუქციებიდან ყველაზე ცნობილი, განსაკუთრებული გემოვნური თვისებების მატარებელი წიწაკის ტკბილ-ცხარე მურაბა მიიღეს. მოგვიანებით პროდუქტი სამეგრელოში, აჯიკის ფესტივალზე წარადგინეს და ადგილობრივების დიდი მოწონებაც დაიმსახურეს. მოულოდნელ წარმატებას ახალი მურაბების შექმნის სურვილი მოჰყვა, ასე დაიბადა

მწვანე წიწაკისა და კივის და ხახვისა და ციტრუსის კომბინაციები. აღნიშნული მურაბები არ არის იმ ტრადიციული სახით, როგორიც ყველას მოგვეპოვება ოჯახებში. ქართული საზოგადოება სიახლეების მიმართ განსაკუთრებული ინტერესის მქონე გამოდგა, რისი დასტურიც წიწაკის მურაბის პირველ ოთხ თვეში გაყიდული 1000 ქილაა. ამის მიუხედავად, ახალგაზრდა მზარეულებს მაინც მოუწიათ ისეთ ახალ წამოწყებებზე თავის შეკავება, როგორიცაა თაფლში დავარგებული ყველის ჩურჩხელა, იგივე „ჩურყველა“. „ყოფილა შემთხვევები, რომ ჩვენვე გვითქვამს უარი წარმოებაზე, ასეთია ყველის ჩურჩხელა, რომელიც ძალიან რთული დასამზადებელია, მოკლე ვადა აქვს და შესაბამისი პირობები სჭირდება, რაც ჯერჯერობით არ გვაქვს,“ - ამბობს ია ძაგანია. ანალოგიური სიტუაციაა ხახვის მურაბის შემთხვევაშიც, სპეციალური საწარმოს გარეშე არც მისი მომზადებაა მიზანშეწონილი. „ამოჭამეს“ კიდევ ერთი რთულად მოსამზადებელი გასტრონომიული მიგნება წიწიბურას გოზინაყია. თუმცა, ამჟამად მხოლოდ წიწაკის მურაბის წარმოებაზე შეჩერდნენ, რადგან მისი ხარისხის შენარჩუნება ხელთ არსებული პირობებით ყველაზე რეალურია. კულინარიულ აკადემიასა და „ამოჭამეში“ დაგროვილი ცოდნის რეალიზაცია ია ძაგანიამ კულინარიული შოუს „მასტერშეფის“ სამზარეულოში შეძლო. ნიჭთან ერთად, სიახლეებისადმი ლტოლვამ და გამბედაობამ 19 წლის ასაკში ქვეყნის პირველი მასტერშეფის წოდება მოუტანა. „მასტერშეფმა“, როგორც მზარეულს, თავდაჯერებულობა შემმატა და საკუთარი თავი ბოლომდე მაპოვნინ, მანამდე მიღებული ყველანაირი ცოდნა შეაჯამა და პარალელურად ბევრი რამ მასწავლა,“ – ამბობს იგი.

stafilos da xaxvis burgeri vaSlisda janjafiris marmeladiT

ქართული ტრადიციული კერძების თანამედროვე ელემენტებით დახუნძვლას ია ძაგანია „ამოჭამეს“ თანაპარტნიორ თინა ვაშაკიძესთან ერთად ეცადა. შედეგად კი დაიბადა რესტორნის გახსნის იდეა. ,,ისტორიას“ ტრადიციულ მოტივებზე დაფუძნებული თანამედროვე ქართული საავტორო სამზარეულო ჰქონდა, თუმცა, პანდემიის პირობებში ახალგაზრდა მზარეულები იძულებული გახდნენ, რესტორანი დროებით დაეხურათ. ,,ისტორიაში“ მისულ სტუმრებს, ტრადიციულ კერძებთან ერთად, მენიუში ახალი საავტორო კერძებისა და უამრავი საინტერესო ვარიაციის პოვნა შეეძლოთ, როგორიცაა, მაგალითად, კაკლის მწნილი, ლობიო ქოქოსში, წიწაკის ლიმონათი, ანანასის აჯიკა, შავი ნივრის შქმერული, შებოლილი ნადუღი მსხლის მურაბით, გოგრის ფხალი, შოთის ნაყინი და ჩაქაფულის „ფოკაჩა“. ქართველ სტუმართან ურთიერთობის საკუთარი გამოცდილებიდან გამომდინარე, ია ძაგანია ფიქრობს, რომ მზარეულმა ტრადიციულ კერძებში ცვლილებების შეტანის პარალელურად, ის თავისი პირვანდელი სახითაც უნდა შესთავაზოს სტუმრებს. „ვერ ვიტყვი, რომ ქართველ სტუმარს სიახლეების მიღება უჭირს. ძალიან ლოიალურები არიან, რასაც მზარეული აუცილებლად უნდა გაუფრთხილდეს. ჩვენს მენიუში გვქონდა როგორც ტრადიციული, ასევე ჩვენ მიერ „მასტერშეფში“ მომზადებული კერძებიც. ინტერესი თანაბრად მოდიოდა,“ – გვითხრა მან. ია ძაგანია სიახლეებს არც რეალურ ცხოვრებაში უშინდება და მუდმივად ცდილობს განვითარებას. ამის მაგალითი ივნისში დამოუკიდებლად გახსნილი სენდვიჩ ბარია.

wiwiburas gozinayi

„სწრაფი კვების ობიექტი ბევრად მოთხოვნადია, ვიდრე რესტორანი, მით უფრო, ასეთ დროს. მინდოდა ისეთი ადგილი შემექმნა, სადაც კარგად მოშიებულ ადამიანს დავანაყრებდი. შედეგად კი კლასიკური, ამერიკული სენდვიჩების მომზადება დავიწყე, რომელმაც რესტორნისგან განსხვავებით, ჩემი მოლოდინები გაამართლა. აქაც გვაქვს გარკვეული სახის პრობლემები, მაგრამ მათთან გამკლავება უფრო მარტივია“... როგორც ახალგაზრდა მზარეული აღნიშნავს, კვების ობიექტს განსაკუთრებული ყურადღება სჭირდება. მისთვის ის ცოცხალი ორგანიზმი და მეორე სახლია, რომელიც შესაძლოა ერთმა პატარა შეცდომამაც კი დააზარალოს. ქართული სამზარეულო ახლა განახლების ეტაპს გადის, რაშიც, ია ძაგანიას თქმით, ყველა მზარეულმა უნდა შეიტანოს თავისი წვლილი, სხვა შემთხვევაში სასურველი შედეგი არ დადგება.

Curyvela

„კულინარია ისეთი სფეროა, სადაც, რაც უფრო მაღალი კონკურენცია იქნება, მით უფრო უკეთესი შედეგი მიიღება. მზარეულები ძალიან ვეხმარებით ერთმანეთს. ერთის წამოწყებას ყოველთვის მოჰყვება მეორის ჩართულობა და საბოლოოდ ისეთი ჯაჭვი იქმნება, რომელიც სასურველ შედეგს გვაძლევს,“ – ამბობს ია.

სურნელი, გემო, ვიზუალი... ინტერვიუ ,, მასტერშეფის“ მესამე სეზონის გამარჯვებულ მირიან სულაკაურთან #ლიანა მარქარიანი

Sileri am b ori ram: obda, rom msofli s o siyvarul iyvaruli da SimS s marTavs i, i SesaZloa iseve, rogorc erT li. Tumca, s i da kulina amudamod gaqres kocna, ,x riuli xel qreba. ovneba mu olo SimSili dmivia ar

ვიზუალი, არომატი, გემო - ეს არის იდეალური კერძის სამი კომპონენტი, რომლის შექმნაც ხშირად ტილოზე ხატვას ან სუნამოს შექმნას ჰგავს: ფუნჯის თითოეული მოძრაობა, შესაძლოა, საბედისწერო აღმოჩნდეს, ექსტრაქტის ყველა წვეთი უნდა გათვალო და, რაც მთავარია, უნდა შეგეძლოს შეზავება, შერწყმა და დახუჭული თვალებით იმის დანახვა ან შეგრძნება, რაც ჯერ არ არსებობს. თუმცა, არასდროს უნდა გქონდეს რკინის გეგმა, რადგან კულინარიაში იმპროვიზაცია და ინდივიდუალიზმი მთავარი ინგრედიენტებია. საერთო ჯამში კი, კულინარიას შეგვიძლია ვუწოდოთ გემოების სამყარო, სადაც ბევრი მბრძანებელია. გემოების ოსტატები უფრთხილდებიან ტრადიციებს და თანამედროვესაც არ ივიწყებენ. ეს არის სამყარო, სადაც ძველისა და ახლის ჰარმონიული, გემრიელი შერწყმაა შესაძლებელი. ამ სამყაროს ერთ-ერთი ბინადარია ჩვენი რესპონდენტი, საქართველოს პირველი არხის პროექტის, „მასტერშეფის“ მესამე სეზონის გამარჯვებული მირიან სულაკაური.

თაობა: მირიან, როდის გადაწყვიტეთ, რომ “გემოების სამყაროში“ დამკვიდრებულიყავით? მ.ს.: კულინარიას სერიოზულად, დაახლოებით, 15 წლის ასაკში შევხედე. ეს განაპირობა იმან, რომ ცხოვრების ამ ეტაპზე დავფიქრდი, თუ რა უნდა მეკეთებინა მომავალში ისეთი, რაც მეყვარებოდა. რა თქმა უნდა, ეს უნდა ყოფილიყო ისეთი საქმეც, რაც კარგად გამომდიოდა, ეს აღმოჩნდა კულინარია, სამზარეულო და „გემოების სამყარო“. თაობა: მიუხედავად იმისა, რომ ამ „გემრიელ სამყაროში“ წლებია მოღვაწეობთ, საქართველომ „მასტერშეფის“ შემდეგ გაგიცნოთ, რა გზა გამოიარეთ კონკურსამდე? მ.ს.: „მასტერშეფამდე“ საზოგადოებისგან ფარულად ვშრომობდი, ვსწავლობდი და ასე, წლების განმავლობაში ვიხვეწებოდი ამ სფეროში. ამ გამარჯვებამდე იყო ერთი კულინარიული პროექტიც, სადაც, სამწუხაროდ, არაფერი გამომივიდა. მაგრამ, ეს არ ნიშნავს, რომ ფარ-ხმალი დავყარე - არა, პირიქით, ამან მეტი დრაივი და ენერგია მომცა, რომ უფრო მეტი გამეკეთებინა და გავაკეთე კიდეც. რომელიმე სფეროში ხდება ისე, რომ ერთ დღეში წარმატებული და პროფესიონალი ხდები? - არა, მეც გამოვიარე ჩემი გზა, მაგრამ ყველაფერი ჯერ წინ არის. მომავალში, ვიცი, რომ უფრო მეტს შევძლებ. ამ სფეროში წარმატების მიღწევა თუ გინდა, არ უნდა გაჩერდე. თაობა: ბევრი საკმაოდ სპონტანურად წყვეტს კონკურში მონაწილეობას, თქვენს შემთხვევაში როგორ მოხდა? მ.ს.: სხვებთან შედარებით, ჩვეულებრივად. როგორც კი გამოცხადდა მეოთხე სეზონის კასტინგი, ჩემმა სიძემ მითხრა, რომ აუცილებლად უნდა გავსულიყავი და ჩემი შესაძლებლობები გამომეჩინა, რა თქმა უნდა, ჩემი დიდი სურვილიც იყო. „ცდა ბედის მონახევრეაო“ და კი აღმოჩნდა წარმატებული „ცდა“. თაობა: კონკურისი მუდმივი ექსპერიმენტების პირობებში ან მანამდე, თქვენი საფირმო კერძიც ხომ არ შექმენით? მ.ს.: ჩემს კერძებს ასე კონკრეტულად საფირმოს ვერ დავარქმევდი. ზოგადად, ძალიან რთულია, შექმნა რაიმე ახლი, რომელიც აქამდე არავის გაუკეთებია. ძირითადად, კარგ ინტერპრეტაციებს ვამზადებ, რაც, ასევე არ არის მარტივი. კერძი არ უნდა გააფუჭო, განსაკუთრებით ქართულ კულინარიაში, ისეა ყველაფერი უკვე შეზავებული და „გამჯდარი“, რომ ყოველი ცვლილება და ახალი ნაბიჯი ასჯერ უნდა აწონო, თან გრამებით.

აღმოვაჩინე ამ საქმის სიყვარული ჩემში. საათობით, გაუჩერებლად მუშაობა, ღამის თენება, სტრესი, აბსოლუტურად ყველა დეტალი მიყვარს ჩემს გემრიელ სამყაროში. როდესაც გიყვარს, არ იღლები - აქაც ასეა. თაობა: როგორ ფიქრობთ, რამდენად მნიშვნელოვანია უცხოეთში გასვლა და მათი პრაქტიკის გაცნობა? შესაძლოა ეს გახდეს ახალი კერძის შექმნისთვის საფუძველი - კულტურების „შეზავება და შერწყმა“? მ.ს.: სამწუხაროდ, უცხოეთში პრაქტიკული გამოცდილება არ მიმიღია. თუმცა, ციფრული ეპოქის პირობებში, ინტერნეტის საშუალებით ახალ ინფორმაციებს ხშირად ვადევნებ თვალს. ძალიან დიდი გამოცდილების მიღება არის შესაძლებელი უცხოეთში და, რა თქმა უნდა, ამ გამოცდილებით შგიძლია რაღაც ახალიც შექმნა. ზოგადად, არასდროს იცი, როდის დაგებადება ახალი იდეა ან რაიმე გემოს იგრძნობ, რომელიც ჯერ არც გაგისინჯავს. ამაში კი, უცო გემოები გეხმარება. უცხოეთში, საქართველოსთან შედარებით, ძალიან განვითარებული და მაღალ დონეზე აყვანილი გასტრონომია აქვთ - ამის გაცნობა და ცოდნა მნიშვნელოვანია. თაობა: რა უნდა შეიცვალოს იმისთვის, რომ გასტრონომია საქართველოშიც მაღალ დონეზე ავიდეს? მ.ს.: აუცილებლად უნდა შეიცვალოს ის დამოკიდებულება, რომ რესტორანში დავდივართ მხოლოდ საჭმელად და მაშინ, როდესაც უცებ მოგვშივდა. რესტორანს გამოცდილების მისაღებადაც უნდა ვეწვიოთ. არ უნდა იყოს მხოლოდ „მუცელი ამოვივსე“ და წამოვედი. მუზეუმებში რომ დავდივართ და რაღაც ახალს ვეძებთ და აღმოვაჩენთ-ხოლე, მასე უნდა იყოს. იქ მხოლოდ ხედავ ექსპონატს და აქ ორივეა: ხედავ და აგემოვნებ. ძველი კერძების მოდერნიზება რაღაცნაირად განსხვავებული კუთხით განახებს იმ ძველს, რომელიც ყველას უყვარს ან უკვე მივიწყებულს. ჩემთვის ეს სასიამოვნო და მნიშნელოვანი გამოცდილებაა, ერთგვარი გამოწვევაც კი, რომ ახალი სიცოცხლე შესძინო კერძს. თაობა: რომელია თქვენი ბავშვობის ყველაზე „გემრიელი“ მოგონება, რომელიც არასდროს დაგავიწყდებათ? მ.ს.: ბავშვობის ყველაზე გემრიელი მოგონება იყო ბებოს დამალული ჩურჩხელები, რომელსაც ვიპარავდი-ხოლმე და ამის გამო, ახალ წელს აღმოჩნდებოდა, რომ ძალიან ცოტა იყო ჩურჩხელა დარჩენილი ან საერთოდ არ იყო.

თაობა: ამ პროფესიასთან ბევრი სტერეოტიპი ასოცირდება, თქვენთვის რას ნიშნავს, იყო მზარეული?

თაობა: მომავალში სად ან როგორ ხედავთ საკუთარ თავს?

მ.ს.: ყველას ჰგონია, რომ მზარეულობა მარტივია. ეს მცდარი აზრია. ძალიან დიდი შრომა უნდა ჩადო შენს საქმეში (ყველა სფეროში ასე არ არის?), მოგიწევს, საათობით ფიზიკურად იმუშაო. ეს ძალიან დამღლელი და სტრესული საქმეა, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც არ გიყვარს. ამ შემთხვევაში, ამ ყველაფერს რომ შეეხები, მარტივად დაანებებ თავს. მე პირიქით,

მ.ს.: მომავალში საკუთარ თავს ვხედავ მხოლოდ და მხოლოდ სამზარეულოში, სადაც ვამზადებ კარგ, გემრიელ, ჯანსაღ ქართულ კერძებს. აუცილებლად ვაპირებ ჩემი საკუთარი რესტორანი გავხსნა. ამ ყველაფერს, იცით, როგორ ვხედავ? ფილმებში რომ არის, თვალს დახუჭავ და კადრებივით ჩნდება ყველაფერი - აი მასე. 53

პატარა ქილით მოტანილი იღბალი #ანი პირველაშვილი

პროფესიით ჟურნალისტი ვარ. ერთხელ ჩემმა რესპონდენტმა კონფუცის გამონათქვამი მითხრა: „ადამიანი თუ ბედნიერია, ის აიშენებს სახლს, გააშენებს ბაღს და ამ ბაღში ეყოლება ფუტკარი“ ჩვენს შემთხვევაშიც ზუსტად ასეა. საკუთარი ხელებით აშენებული სახლის საკუთარივე ხელით გაშენებულ ბაღში უკვე 10 წელია, გვყავს ფუტკარი.“

qarTveli xalxi futkars odiTganve RvTaebriv mwerad miiCnevda. uZveles droSi saqarTveloSi weliwadSi erTi dRe swored futkars eZRvneboda. futkris ojaxTa raodenobis mixedviT cxveboda kverebi, romelic Sua safutkreSi xeze ikideboda. mZime danaSaulad miiCneoda futkrisadmi udieri mopyroba da upativcemuloba. Semdgom saukuneebSi is, rogorc RvTaebrivi mweri, eklesiaSic iwireboda. cnobebSi qarTuli Taflis Sesaxeb kidev erT saintereso faqts vawydebiT. Turme, mas maTrobela Tvisebebi hqonia, romelsac qarTvelebi mterTan brZolis dros iyenebdnen. Zveli wyaroebis mixedviT, pompeusis Semosevis dros, kolxebs gzaze, sadac jars unda gaevlo, maTrobela TafliT savse WurWeli daudgamT. romael jariskacebs Tafli miurTmeviaT da gabruebulan, Sedegad ki kolxebTan brZolaSi damarcxebulan.

2003 wels borjomis raionis sofel sakiresTan aRmoCenil yorRanSi, romelic Zv.w. IV saukuniT TariRdeba, ori keramikuli WurWeli i poves. maTze Catarebuli ramdenime eqspertizis Semdeg damtkicda, rogorc Taflis biologiuri Semadgenloba, aseve isic, rom qarTuli Tafli tutanhamonis Taflze 14 saukuniT Zvelia. did yuradRebas imsaxurebs qar-

Tuli futkaric. misTvis damaxasiaTebeli grZeli xorTumiT yvavilis neqtris amoReba ufro mosaxerxebelia. Sesabamisad, ufro met Tafls agrovebs da ufro didi raodenobis mcenaris damtvervac SeuZlia. Cveni respondenti swored aseTi grZelxorTumiani futkrebis „jaris beladia“. Tamar zarandia profesiiT Jurnalistia, misi da futkrebis gza 2010 wels gadaikveTa, roca ojaxma bankis 1000 lariani kreditiT 8 Ziri (ase eZaxian futkris ojaxs) futkari SeiZina da sufTa qarTuli Taflis warmoeba daiwyo. dasavleT saqarTveloSi, sadac saqmianoba wamoiwyes, mefutkreoba didad popularuli ar gaxldaT, Sesabamisad, irgvliv myofni axal wamowyebas skeptikurad uyurebdnen. amis sababs isic aZlevdaT, rom Tamars da mis ojaxs specifikuri codna ar gaaCnda. Tumca, rogorc Tamari ambobs, maT codnaze mniSvnelovani ram hqondaT - motivacia. 2010 wlidan moyolebuli, Tamarma ojaxTan erTad, rogorc praqtikuli, ise Teoriuli codna daagrova, romelsac dRes ukve sxvebsac uziarebs. 8 Ziri futkriT dawyebuli saqme 70 Ziramde gaizarda da wliuri mosavali 1 tona Tafli gaxda.

Taoba: Tamar, rogor Seiqmna ,,f’ska“? T.z.: bavSvobaSi, saqmisa rom araferi gamegeboda, Tavi futkrebis mwyemsi megona. gulwrfelad mjeroda, rom Cemi esmodaT da zustad Cem mier miTiTebuli mcenaridan iRebdnen neqtars. maxsovs, megona futkrebs iRbali mohqondaT da amitom patara qilaSi Casmuls xSirad davatarebdi Tan, sabolood ki marTlac momitanes iRbali - Cemi ,,f’ska“. kompania wels, pandemiisas Seiqmna. roca sazRvrebi Ria iyo, Cveni Taflis ZiriTadi momxmareblebi ucxoelebi iyvnen, maisSi ki sruliad Secvlili mocemulobis winaSe aRmovCndiT - Tu adre e.w gadamyidvelebs vamaragebdiT, amjerad vifiqre, ratom ar SeiZleboda, me TviTon mimetana Cveni produqcia momxmareblamde da ase Seiqmna „f’ska“, romelsac saxelic simboluri aqvs - sityva ,,fska“, megrulad futkars niSnavs, qarTulad ki aerTianebs skasac da sityva futkris pirvel asosac. kompaniis logoc Tavad gavakeTeT. SeiZleba iTqvas, rom Cveni saqmianoba mTlianad Cvens ojaxze dgas - Tavad vuvliT futkars, vwuravT, vasxamT qilebSi da Tavadve migvaqvs momxmarebelTan.

Taoba: ramdeni saxeobis Tafls awarmoebT? T.z.: vawarmoebT sami saxeobis Tafls, anu weliwadSi samjer vwuravT. pirvelad maisis bolos, roca akaciisa da mindvris yvavilebis Tafli iwureba. dawurvis Semdeg ska gadagvyavs svaneTis mTebSi, sadac cacxvisa da wablis yvavilis neqtars agroveben, romelic ivlisis bolos iwureba. agvistodan Semodgomis dasasrulamde ki ska zRvispira soflebSia dabinavebuli da im yvavilis neqtars iRebs, romelic mxolod am klimatur pirobebSi xarobs. Semodgomaze, roca bolojer davwuravT Tafls, futkari zamTrisTvis mzaddeba, ska ifuTeba specialuri masaliT da gazafxulis mzian amindebamde emSvidobeba mefutkres. bolo dawurvisas, naxevarze meti Tafli zamTris maragis saxiT skaSive rCeba. sainteresoa isic, rom skis gadayvana yovelTvis RamiT xdeba. mas Semdeg, rac yvela futkari saxlSi SeiyuJeba, iluqeba ska da axal adgilas gadadis. es yvelaferi erTi mniSvnelovani TaviseburebiTaa ganpirobebuli - futkrebi saxls ver cnoben, imaxsovreben mxolod im adgils, saidanac diliT gafrindnen, amitomac skis odnavi gadaadgilebac ki maTSi srul qaoss iwvevs.

Taoba: vxvdebiT Tu ara „f’skas“ saerTaSoriso bazarze? T.z.: pandemiamde xSirad gautaniaT Cveni warmoebis Tafli, ZiriTadad mezobel qveynebSi. ise ki, „f’skas“ Tafli xSirad xvdeba sazRvargareT. bolos iseTi mowoneba daimsaxura, rom braziliaSi gaagzavnes saCuqrad. msgavsi ambebi Zalian gvaxarebs. roca raRacas iwyeb da pirvel nabijebs dgam, TiToeuli sityva da dadebiTi Sefaseba, Zalian didi stimulia. swored es maZlevs imis rwmenas, rom swor gzas vadgavar Cemi rezinis botebiT, kombinezoniT, mefutkris qudiTa da warweriT - ,,f’ska - warmoebulia saqarTveloSi“.

Taoba: rogoria Tqveni, rogorc mefutkris, erTi samuSao dRe? T.z.: mefutkris yoveli dRe gansxvavebulia, rac am saqmianobas kidev ufro sainteresos xdis - es ara rutina, aramed erTi didi, dinamikuri procesia. futkrebs yuradReba gansazRvrul dros sWirdebaT da gamocdilma mefutkrem es yvelaze ukeT icis. yvelaze martivi dReebi zamTarSia, roca specialuri masaliT SefuTuli skebi

gazafx u lamde TiTqmis ar ixsneba. yvelaze rTuli da Sromatevadi ki dawurvis dRea, roca erT dReSi unda moaswro skidan fiWebis SerCeva da amoReba. am dros futkari gansakuTrebiT agresiulia. warmoidgineT, mTel mis naSroms viRac arTmevs. amitom es procesi did yuradRebas da codnas moiTxovs. Semdeg specialuri meqanikuri saSualebis daxmarebiT fiWebi xeliTve iwureba, xarisxdeba da saWiroebisamebr brundeba skaSi. TiToeuli ska inomreba da specialur dosieSi maT ,,samedicino istorias“ vawarmoebT, sadac detaluradaa aRwerili konkretul momentSi futkris mdgomareoba, raodenoba (ramden CarCozea ganlagebuli futkari), dedis mier kvercxis debis dinamika da is Carevebi, rac mefutkrisgan dasWirda skas. mefutkris dilac am masalis gacnobiT iwyeba. dgindeba konkretuli nomris mqone skis saWiroeba da mxolod amis Semdeg iwyeba Sesabamisi Careva. es amouwuravi sferoa da dauRalavad SemiZlia Cems futkrebze saubari. profesiiT Jurnalisti var, Cemma erT-erTma respondentma erTxel konfucis gamonaTqvami miTxra: „adamiani Tu bednieria, is aiSenebs saxls, gaaSenebs baRs da am baRSi eyoleba ska“ - Cvens SemTxvevaSic zustad asea, sakuTari xelebiT aSenebuli saxlis sakuTarive xeliT gaSenebul baRSi ukve 10 welia gvyavs ska.

Taoba: dabolos, ras etyodiT damwyeb mefutkreebs? T.z.: damwyeb mefutkreebs vetyodi, kargad Seikran mefutkris eki pireba. yoveli kbena Tavidan gacilebiT mwarea, droTa ganmavlobaSi ki eCvevi da TmaSi Cafrenil futkars mSvidad naTqvami ,,ui, mikbinaTi“ iSoreb zustad asea saqmeSic. ar unda SeuSindnen Tavdapirvel patara sirTuleebs, romlebic kenweroSi aucileblad TafliviT gatkbildeba.

“მარ ის ღვ ინო

“

25 წლის მეღვინე და ბიზნესად ქცეული ოჯახური ტრადიცია

“

#ლიკა რუაძე

maxsovs, roca pirvelad unda gagvetana Cveni Rvino gamofenaze, aranormalurad swrafad SevqmeniT dizaini, logo da SefuTva. ვენახის მოვლა და ღვინის დაყენება მისი ოჯახური ტრადიციების განუყოფელი ნაწილია. სწორედ ამ საქმის სიყვარულით აქცია ტრადიცია ბიზნესად მარიამ გორაშვილმა. 25 წლის მეღვინე უკვე ორ წელზე მეტია, ღვინოს მშობლიურ სოფელ ველისციხეში მოწყობილ მარანში აწარმოებს. მისი მთავარი მოტივაცია საქმის სიყვარული, ოჯახი და მეგობრებია. სურს, ყველასთვის წარმატების მაგალითი გახდეს და აჩვენოს, რომ არასდროს უნდა დანებდე. მარიამმა საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის ბიზნესის ადმინისტრირების ფაკულტეტი დაამთავრა, ახლა კი ამავე უნივერსიტეტის მაგისტრია მარკეტინგის მიმართულებით. თუმცა, ამბობს, რომ ღვინის დაყენების სპეციფიკაში ბავშვობიდან ერკვევა, რასაც საკუთარი საქმიანობის წამოწყების სურვილი დაერთო - ასე გაჩნდა „მარის ღვინო“. მარიამი ფიქრობს, რომ ბიზნესის წარმართვა თეორიული ცოდნის გარეშე რთულია, ამიტომ მუდმივად სწავლისა და განვითარების პროცესშია.

gza, romelic mariamma sayvareli saqmianobis biznesad qcevamde gaiara, martivi ar yofila da rogorc yvela bizness, sirTuleebi axlda. ambobs, rom ideis ganxorcielebaSi fondi „kristalis“ da USAD-is proeqti „Yes Georgia” daexmara da swored ase SeZlo, Canafiqri realobad eqcia. pirvelad, rodesac mariams sakuTari dayenebuli Rvino gamofenaze unda gaetana, logos, Rvinis SefuTvisa da dizainis Seqmna Zalian swrafad mouxda, Tumca am Sromas fuWad ar Cauvlia da „maris Rvinom“ gamocdili meRvineebis mowoneba daimsaxura. ase daiwyo axalgazrda meRvinis patara biznesma pirveli warmatebuli nabijebis gadadgma.

“

დარწმუნებული ვიყავი ჩემი პროდუქტის ხარისხში. ,,მარის ღვინო“ არის ნატურალური, სუფთა, არ იწამლება შხამქიმიკატებით. ეს არის პროდუქტი, რომელსაც შეგიძლიათ ენდოთ, მაგრამ, როცა ამ ყველაფერს პროფესიონალებიც გიდასტურებენ, ფიქრობ, რომ ყველაფერი გამოვა. ამ გამოფენის შემდეგ იყო მთაწმინდის ღვინის ფესტივალი. ამას კიდევ სხვა ღონისძიებები მოჰყვა და ასე, ნელ-ნელა მივედით იქ, სადაც ახლა ვართ“.

mariami jerjerobiT sami saxeobis Rvinos awarmoebs: saferavi mSrali,saferavi naxevradtkbili da rqawiTeli mSrali. Tumca, produqtis asortimentis etapobrivad gazrdas apirebs da momxmarebels momaval wels damatebiT kidev ori sxva jiSis yurZnisgan damzadebul Rvinos SesTavazebs. „maris Rvino“ am etapze mxolod qarTul bazarzea xelmisawvdomi, misi SeZena TbilisSi mdebare ramdenime maRaziasa da onlain platformazea SesaZlebeli. ყოველ ნაბიჯზე გვხვდება პატარ-პატარა დაბრკოლებები, რომლებიც უნდა გადალახო. მუდმივად ყურადღებით უნდა იყო, რომ შეცდომა არ დაუშვა. მით უფრო მაშინ, როცა დამწყები ხარ“.

“

axalgazrda biznesmeni warmoebis jer mxolod sawyis etapzea da momavalSi mis gafarToebas gegmavs - mSobliur sofelSi mdebare venaxi da marani turistul zonad moewyoba. am mizniT ukve daiwyo marnis sarestavracio samuSaoebi, romlis erTi nawilic gazafxulze dasruldeba, ris Semdegac mariami SeZlebs ucxoel stumrebs umaspinZlos. surs, „maris Rvino“ msofliom gaicnos da Sesabamisad, uaxloes momavalSi misi warmoebuli Rvinis eqsportirebas apirebs.

“

იმისათვის, რომ მიზნებს მივაღწიოთ, დაუღალავი შრომაა საჭირო. შრომით ყველაფრის მიღწევა შეიძლება - მთავარია გვიყვარდეს საქმე, რომელსაც ვაკეთებთ.“

sabazro ekonomikas Sewiruli qarTuli arqiteqtura

ris o t q e t i q r dRes a mnas q e S , a a b o saqmian bi. e b o n e S i z lama . sul es aris

#ლიკა რუაძე ase ambobda me-20 saukunis amerikeli modernisti arqiteqtori fili p jonsoni da albaT, ver warmoidgenda, rom es, erTi SexedviT, martivi mocemuloba dRes rTulad miRwevadi iqneboda. saxelovnebo literaturaSi vkiTxulobT, rom Tanamedrove arqiteqtura moicavs periods 1980-iani wlebidan dRemde da gulisxmobs Tanamedrove masalebisa da konstruqciebis gamoyenebiT iseTi arqiteqturuli formebis Seqmnas, romelic Senobis saukeTesod funqcionirebas uzrunvelyofs. saqarTveloSi bolo saukuneebSi agebuli nagebobebi, maT Soris sabWoTa periodis Senobebi, swored am princi piTaa agebuli. dRes ki, gamomdinare iqidan, rom epoqaluri maxasiaTeblebi da qveyanaSi arsebuli resursebi mniSvnelovnadaa Secvlili, gansxvavebulia nagebobebis vizualuri da funqciuri xasiaTic. dRes masStaburi mSenebloba ZiriTadad dedaqalaqSi mimdinareobs. wina saukunis arqiteqturul nimuSebTan erTad, Tbilisis iersaxes didwilad axali proeqtebic ganapirobebs. 502 kvadratul kilometrze gaSenebul qalaqSi rTuli araa, ganaSenianebis wesebis Tundac erTxel ugulebelyofiT, mniSvnelovani uaryofiTi gavlena moaxdino saerTo suraTze. TbilisSi aseTi SemTxveva araerTia da metic, qalaqis nebismieri maRali wertilidan gadmoxedvis SemTxvevaSi aSkarad Cans dedaqalaqisTvis mavnebluri arqiteqturuli gadawyvetilebebi da qaoturi ganaSenianebis Sedegebi. amis miuxedavad, TbilisSi aris Senobebi, romlebic rogorc subieqturi, aseve eqspertTa SefasebebiT, SesaZloa, msoflios saukeTeso nagebebobs Soris movixsenioT. Tumca, maTi raodenoba namdvilad ver uwevs konkurencias im SenobaTa ricxvs, romelic mosaxleobis uaryofiT damokidebulebas iwvevs. TbilisisTvis ucxo araa ama Tu im mSeneblobis gamo adgilobrivebis protesti - xSirad es exeba sacxovrebel korpusTan yovelgvari wesebisa da distanciis dacviT sxva sacxovreblis an istoriul ubanSi arsebuli arqiteqturuli garemosTvis sruliad Seusabamo mSeneblobas. „samSeneblo regulaciebis gamkacreba Zalian mniSvnelovania, imitom, rom

is, rac wlebis ganmavlobaSi dedaqalaqSi xdeboda, aravis moswonda. maT Soris, arc me momwonda is Sedegi, rac qaoturi mSeneblobebiT bolo periodSi miviReT. aseve mniSvnelovania samSeneblo regulaciebis gamkacreba usafrTxoebis TvalsazrisiT“,- aRniSnavs kalaZe gamocema „komersantTan“ saubrisas. Tbilisis meris am damokidebulebis miuxedavad, qalaqis arqiteqturuli suraTi jerjerobiT ukeTesobisken ar Secvlila. rogorc xelovnebaTmcodneobis doqtori naTela jabua CvenTan saubrisas aRniSnavs, dedaqalaqis dRevandeli iersaxe amorfuli da usistemoa: „arqiteqtura obieqtiurad asaxavs xolme im realobas, rac qveyanaSia. naklebad subieqturia da epoqis, konkretuli qveynis, regionis Tu sazogadoebis mdgomareoba arqiteqturaSi naTlad hpovebs asaxvas. meore momentia, rom xelovnebis yvela sxva dargTan SedarebiT, arqiteqtura yvelaze metad aris damokidebuli finansur da adamianur resursze, gamomdinare im masStabidan da im amocanidan, romelic arqiteqturis winaSe dgas xolme. dRevandel situacias arqiteqturis TvalsazrisiT rom SevxedoT, Tbiliss rom gadmovxedoT, raRac mSeneblobebi mimdinareobs, magram aris adgilebi, sadac araferi xdeba mSeneblobis kuTxiT da esec diagnoziviTaa, rom fuli ar ideba. Tumca, aRsaniSnavia, rom, zogadad, 21-e saukuneSi „daiqoqa“ da saocari masStabebiT midis mSenebloba, magram am Sedegs rom SevxedoT, elementarulad fotos gadaRebac ki sakmarisia, xelis gulzea, rogori usistemo da amorfulia es suraTi, rogori daugegmavi da gauazrebelia. es yvelaze metad dRevandel aRmSeneblobaSi Cans, gansakuTrebiT, es iTqmis TbilisTan mimarTebiT. saukunovani gamocdileba dRemde raRac doziT arsebobs. Tumca, finansur da adamianur resursebTan Tu epoqasTan mimarTebiT, arsebuli viTareba, anu, konteqsti iseTia, rom am SesaZleblobebis gamoyeneba ar xdeba,“ - gviTxra man. amasTan naTela jabua yuradRebas amaxvilebs Tbilisis rTul geografiul adgilmdebareobaze da fiqrobs, rom landSafti sworad unda iyos gamoyenebuli. misi SefasebiT, dRes, qalaqis arqiteqturuli iersaxis TvalsazrisiT, mdgomareoba forsmaJorulia: „ramdenadac lamazia adgilmdebareoba, imdenad rTulia am adgilmdebareobis aTviseba - rTulia Senobis mdgradobis SenarCuneba, amasTan seismuri regionia. es problemebi arsebobs da am yvelafris gaTvaliswineba aucilebelia. realurad arsebuli kunZulebi gaqra, arada kunZuli rogori efeqtiania. gansakuTrebiT aRsaniSnavia „qing daviTis“ Senoba, romelic kldezea agebuli, aseTi bunebrivi simdidre gagvaCnda da is klde, faqtobrivad, gaaqres, simaxinjed aqcies da Tavze is raRac Senoba daasves. amis uflebas normalur situaciaSi ar unda iZleodnen,“ - acxadebs naTela jabua.

დედაქალაქის განაშენიანებაზე საუბრისას, ჯაბუა აღნიშნავს, რომ თბილისში ხშირად ხდება ქალაქგეგმარების მოთხოვნების დარღვევა. მისი თქმით, ქალაქში სუფთა ჰაერის ნაკლებობაა და შენობები ისეა განლაგებული, რომ ჰაერის ნაკადებს აფერხებს. მაგალითად, ვაკეში, ჟვანიას ქუჩაზე, უზარმაზარ შენობებს აშენებენ. ადრე იყო პატარა ქუჩა, სადაც პატარა, ეზოიანი სახლები იყო განლაგებული. ქუჩა იგივე დატოვეს (ქუჩის სიგანე მაქსიმუმ 8 მეტრი იქნება ) და იმ პატარა სახლების ადგილას აშენდა ოცი და მეტი სართულის შენობები. ,,ეს ძალიან დიდი დარღვევაა. შენობები ისე დგას გვერდიგვერდ, რომ ერთამანეთს ჩრდილავს“,- აცხადებს ნათელა ჯაბუა. გარდა დასახელებული პრობლემებისა, ქართულ თანამედროვე არქიტექტურას გარკვეული მიღწევებიც აქვს. უახლესი წარმატება, რომელსაც საქართველოში შექმნილმა არქიტექტურულმა ნაგებობამ მიაღწია, ყავის ქართული კომპანია „მეამას“ სათავო ოფისის შენობის Architizer A+Awards-ის კონკურსში გამარჯვებაა. ნაგებობა ქართულმა სამშენებლო კომპანია „იუნიქს დეველოპმენტმა“ ააშენა და მისი არქიტექტურა და დიზაინი გიორგი ხმალაძეს ეკუთვნის. „მეამას“ შენობა ჟიურის გადაწყვეტილებით, სამ ნომინაციაში გადავიდა ფინალში. ეს ნომინაციები იყო: ინტერიერის დიზაინი, დაბალსართულიანი სამუშაო სივრცე, არქიტექტურა და ბეტონი.

ქართულ არქიტექტურულ ნიმუშებს შორის სახელი გაითქვა ასევე „მეღვინეობა შილდას“ სადეგუსტაციო ცენტრმა. ეს ნაგებობა მსოფლიოს მასშტაბით, საუკეთესო მწვანე არქიტექტურის მქონე შენობებს შორის დასახელდა. როგორც გამოცემა “Euronews” წერს, შილდის ღვინის საწარმო საერთაშორისო არქიტექტურული კომპანიამ X-architecture-მა ააშენა. „შენობის ფორმა ზუსტად შეესაბამება შილდის გარემო პირობებსა და ღვინის ხარისხს. შენობა პირდაპირ ვენახშია განთავსებული და ზემოდან მისი შემჩნევა თითქმის შეუძლებელია. ნიადაგის სითბური მასა გამოყენებულია ნაგებობის გაგრილებისთვის, ფასადის უდიდესი ნაწილი კი მიმართულია ჩრდილოეთისკენ, რათა მზის პირდაპირი სხივები თავიდან იქნეს აცილებული და ენერგიის დანაკარგი შემცირდეს. ეს შენობა უდაოდ ჩვენი ფავორიტია“ (Euronews). ფინანსური თუ ადამიანური რესურსების ნაკლებობა, პირადი და ბიზნეს ინტერესები, არაპროფესიონალიზმი - ესენი იმ ფაქტორების მცირე ჩამონათვალია, რომელიც მნიშვნელოვან უარყოფით გავლენას ახდენს თანამედროვე არქიტექტურის განვითარებაზე. დღეს არქიტექტურა და არქიტექტორები არაერთი გამოწვევის წინაშე დგანან - უნდა შეძლონ და გაითვალისწინონ ისტორიული გამოცდილებაც და ამასთან, ახალი ცოდნითა და ეპოქის თავისებურებების გათვალისწინებით, დროსთან შესაბამისი პროექტები განახორციელონ.

არქიტექტურა შენების ხელოვნება #ლიკა რუაძე

არქიტექტურა შენების ხელოვნებაა, ადამიანი კი, ვინც ამ ხელოვნებას ემსახურება, ქმნის არქიტექტურულ ნიმუშს, რომელსაც შეუძლია იქცეს ამა თუ იმ მოვლენის, ქალაქის ან თუნდაც ქვეყნის სიმბოლოდ საუკუნეების განმავლობაში.

როგორც მე-20 საუკუნის ამერიკელი არქიტექტორი ფრენკ ლოიდ რაიტი ამბობდა, „ყველაზე დიდი არქიტექტორი, იმავდროულად, პოეტიცაა, იგი თავისი დროის უდიდესი ინტერპრეტატორიც უნდა იყოს“. ra Taviseburebebi axasiaTebs aRniSnul profesias da ra gamowvevebis winaSea Tanamedrove arqiteqtura, amis Sesaxeb axalgazrda arqiteqtori ana sayvareliZe gvesaubra:

a.s.: Zalian miWirs 24 wlis asakSi sakuTar Tavs arqiteqtori vuwodo, amitom vityvi, rom me var adamiani, romelsac Zalian uyvars arqiteqtura da unda, gaxdes arqiteqtori. Taoba: rodis dainteresdiT pirvelad arqiteqturiT? a.s.: miuxedavad imisa, rom mamac CarTulia samSeneblo biznesSi da misi SemoqmedebiTobis zegavlena yovelTvis Tan sdevda Cems cxovrebaSi sxvadasxva saxis gadawyvetilebis miRebas, mainc mgonia, rom profesiis SerCeva Cemi piradi gadawyvetileba da amavdroulad, gamowveva iyo. gogo, romelic mTeli cxovreba balerinobaze ocnebobda, gadawyvets, rom Tavisi cxovreba arqiteqturasa da mSeneblobas miuZRvnas - Zalian ucnaurad JRers, magram asea. Cemi interesi arqiteqturisadmi bavSvobidan iwyeba. imis gamo, rom ojaxTan erTad xSirad miwevda sazRvargareT mogzauroba, patara asakidan veziare sxvadasxva qveynis kulturas, romelTa gansxvavebebsa da msgavsebebze fiqri, swored arqiteqturul obieqtebze dakvirvebiT daviwye. Semdeg ukan dabrunebulma Tbilisis quCebSi daviwye Senobebis Tvaliereba. Zalian saintereso mignebebs aRmoaCenT, Tuki erTxel mainc SexedavT romelime Senobis grZel fasads. aucileblad mixvdebiT, romel binaSi rogori adamiani cxovrobs, ra interesi an Tundac, rogori xasiaTi aqvs. Senobebze dakvirvebas Tan mohyva interesi konkretuli arqiteqtorebis Semoqmedebisa da biografiebis mimarT. Taoba: ras daarqmevdiT Tqvens arqiteqturul stils? a.s.: Tanamedrove samyaroSi rTulia, Seni Semoqmedeba erT romelime stils miakuTvno. Cemi namuSevrebi Zalian gansxvavdeba erTmaneTisgan. Cemi umTavresi amocana arqiteqturuli obieqtis misive funqciasTan SesabamisobaSi yofna da harmoniuli Serwyma, garemo pirobebisa da istoriuli fonis gaTvaliswineba da pativiscemaa. aseve, vcdilob, Cems proeqtebSi iyos raRac iseTi, Tundac umniSvnelo detali, romelic mas sxvebisgan gamoarCevs da mis identobas xazs gausvams. Taoba: vin / ram moaxdina Tqvens arqiteqturul stilze yvelaze didi gavlena? a.s.: qali arqiteqtorebis namuSevrebiT yovelTvis ufro metad viyavi dainteresebuli. maTSi ufro vxedavdi sakuTar Tavs da swored maSin aRmovaCine lina bo bardi, romelic samxatvro akademiaSi swavlis dros Cemi erT-erTi mTavari STagonebis wyaro gaxda. aseve Cemi sayvareli arqiteqorebi arian: oskar nimeieri, mis van der roe, anton garsia ebrili da bevri sxva. Tu siyvaruli da xasiaTis siferade ginda, ra Tqma unda, luis baragani.

Cemi cxovrebis erT-erTi yvelaze mZafri emocia goris devnilTa dasaxlebis naxvas ukavSirdeba. mas Semdeg bevri weli mawuxebda am teritoriis gengegma da calkeuli Senobebis iersaxe. alexandro aravena ki is arqiteqtori aRmoCnda, romelmac Zalian sworad gadaWra msgavsi gegmarebiTi problema. SeiZleba iTqvas, rom swored man gamiRviva arqiteqturisadmi da konkretulad, Social Housing-is mimarT interesi. Taoba: rogor SeafasebT Tbilisis dRevandel arqiteqturul iersaxes, agrZelebs Tu ara Tanamedrove Tbilisuri arqiteqtura gasuli saukuneebis tradiciebs? a.s.: saqarTveloSi, metwilad did qalaqebSi, arqiteqtura oriaTasian wlebSi biznesis kuTxiT ganviTarda da nel-nela dakarga is SemoqmedebiTi muxti, romlis gareSe dauSvebelia kuTvnil ezoSic ki nagebobis dadgma. msgavsi problema bevr ganviTarebad qveyanaSi gvxvdeba. finansuri sargeblis devnaSi qveynis mTavarma qalaqebma faqtobrivad dakarga misi tradiciuli arqiteqturuli iersaxe, Tumca bolo wlebSi, roca sazRvrebi farTod gaixsna da Tavi msoflio kulturis nawilad aRviqviT, sazogadoebaSi gaizarda moTxovna gemovnebiani garemos mimarT. iqneba es arqiteqtura, moda, kulinaria Tu sxva. Taoba: dRes mniSvnelovan arqtiteqturul proeqtebs saqarTveloSi xSirad ucxoeli arqiteqtorebi axorcieleben. ra aris qarTveli arqiteqtorebis naklebi aqtiurobis mizezi? a.s.: saqarTveloSi amJamad bevri masStaburi proeqti xorcieldeba, romlis saTaveSi xSirad vxvdebiT ucxoel Semsruleblebs, rogorc arqiteqtor-inJinrebs, aseve teqnikur personals, rac, albaT, imiTaa ganpirobebuli, rom investorebs maTi gamocdilebis mimarT ufro meti ndoba aqvT. realurad ki bevrad ukeTesi Sedegis miReba SeiZleba adgilobrivi resursis gamoyenebiT, rogorc qveynis ekonomikis zrdis, aseve arqiteqturuli kadris daxvewis kuTxiT. Tumca, axalgazrda Taoba metad aris orientirebuli xarisxiani ganaTlebis miRebaze da vfiqrob, droTa ganmavlobaSi, ucxoeli Semsruleblebi aucileblad Canacvldebian qarTveli arqiteqtorebiT.

ტალახის გავლით გამარჯვებისკენ #სოფო ფალიანი #ინგა ღოღობერიძე

ვაკო ჭილაშვილი, 29 წლის ,,ოფროუდერი“ მამა ავტოინჟინერი ჰყავს, ამიტომ მანქანასთან დაკავშირებული საკითხები მისთვის უცხო არასდროს ყოფილა. როცა პატარა იყო და ტალახში არა ,,ოფროუდისთვის“, არამედ უბრალოდ სათამაშოდ გადიოდა, ლამაზი და სწრაფი ავტომობილები მოსწონდა. თინეიჯერობისას კი, როცა საქართველოში ე.წ. ..,,ფორუმი“ დღეს არსებული სოციალური პლატფორმების ერთადერთ ალტერნატივას წარმოადგენდა, ,,ოფროუდ“ კლუბის ფორუმი აღმოაჩინა, სადაც აქტიურად აქვეყნებდნენ ინფორმაციას ,,ოფროუდსა“ და ზოგადად ავტომობილებთან დაკავშირებით. ასე შეიტყო იმ სპორტის შესახებ, რომელსაც დღეს მის ცხოვრებაში უმნიშვნელოვანესი ადგილი უკავია, თავად კი, მას შემდეგ, არაერთი შეჯიბრის გამარჯვებული გამხდარა.

რა არის ,,ოფროუდი“? ვ.ჭ.: ,,ოფროუდი“ სპეციალურად მომზადებული ავტომობილებით რთული გზების გადალახვაა. თუმცა, ამას ყოველთვის შეჯიბრის სახე არ აქვს. ,,ოფროუდი“ ზოგისთვის უბრალოდ ჰობია. ასეთ შემთხვევაში, ის შედარებით რთულად მისადგომ ლამაზ ადგილებში გასვლას გულისხმობს. საქართველოში ,,ოფროუდი“ ორიათასიანი წლების დასაწყისიდან ვითარდება. საქართველოს ,,ოფროუდერს კლუბი“ დაახლოებით 2007 წელს დაარსდა, დღეს მას უკვე ფედერაციის სტატუსი აქვს და უამრავ ადამიანს აერთიანებს. საქართველოს ოფროუდის ფედერაციის ორგანიზებით არაერთი ტურნირი იმართება, რომელშიც აქტიურად მონაწილეობენ მეზობელი ქვეყნებიც. ჩვენთან გამართული ,,ოფროუდ“ შეჯიბრები, ორგანიზების თვალსაზრისით, კავკასიის მასშტაბით, ერთ-ერთი საუკეთესოა. როგორც ვაკო ჭილაშვილი გვიამბობს, ,,ოფროუდში“ რამდენიმე ტიპის შეჯიბრი არსებობს. GPS ორიენტირება, მათ შორის, ერთ-ერთი უძველესი მიმდინარეობაა, რომელიც განსაკუთრებული პოპულარობით აღმოსავლეთ ევროპაში სარგებლობს. სწორედ ამ მიმართულებით გახდა ცნობილი საქართველოში ,,ოფროუდი“. GPS ორიენტირების შემთხვევაში, ორგანიზატორები შეჯიბრის ადგილზე წინასწარ ამაგრებენ წერტილებს (უმეტესად დაფებს ან სხვა სახის მანიშნებლებს), რომლებზეც დატანილია ნომრები. შეჯიბრის დაწყებამდე მონაწილეებს ურიგდებათ წერტილების ჯიპიეს კოორდინატები. თითოეულ წერტილს მინიჭებული აქვს ქულა იმის მიხედვით, თუ რამდენად რთულად მისადგომია. იმარჯვებს ის, ვინც ყველაზე მეტ ნიშნულთან მოახერხებს მისვლას. შეჯიბრი შესაძლოა რვა-ცხრა საათიც გაგრძელდეს. როგორც წესი, წერტილები ისეა განლაგებული, რომ ყველა მათგანთან მისვლა შეუძლებელია. ამიტომ, შეჯიბრის დაწყებამდე მონაწილეებმა ისე უნდა დაგეგმონ მარშრუტი, რომ შესაძლო ვარიანტებიდან, მაქსიმალური რაოდენობის წერტილთან შეძლონ მისვლა. ამ პროცესში, პილოტთან ერთად, უდიდესი როლი ენიჭება შტურმანს. იგი ერთგვარ ნავიგატორის ფუნქციას ასრულებს. სწორედ შტურმანი წყვეტს, რომელი მიმართულებით

წავიდნენ. მას აქვს უფლება, გადმოვიდეს მანქანიდან და კონკრეტული მითითებები მისცეს პილოტს. იგი ასევე მონაწილეობს ჯალამბრის ჩაბმაში, თუკი საჭირო გახდება.

Taoba: CarTuli varT Tu ara saerTaSoriso turnirebSi? v.W.: msoflios masStabiT erT-erTi yvelaze popularuli Cempionatia ,,rein forest Celenji“, romelic TiTqmis yvela kontinentze imarTeba. sxvadasxva regionis gamarjvebulebi ki mTavar turnirSi monawileoben, romelic malaiziaSi tardeba. kavkasiis ,,rein forest Celenji“, rogorc wesi, saqarTveloSi imarTeba. bolo wlebis gamarjvebulebi ZiriTadad qarTveli ,,ofrouderebi“ arian, Tumca, malaiziaSi manqanis wayvana, imdenad did xarjebTanaa dakavSirebuli, rom SeiZleba verc moaxerxo monawileobis miReba. qarTveli sportsmenebi, ufro metad, mezobel qveynebSi scdian sakuTar SesaZleblobebs da sakmaod warmatebuladac asparezoben.

Taoba: hyavT Tu ara sponsorebi qarTvel ,,ofrouderebs“? v.W.: samwuxarod, msgavsi praqtika ar gvaqvs, Tu iSviaT erTjerad dafinansebebs da fulad prizebs ar CavTvliT. Cven Tavad gviwevs yvelanairi xarjis gaweva. ,,ofroudi“ ar aris iseTi sanaxaobrivi sporti, rogoric, Tundac drifti. mayurebeli cxra saaTi ver dadgeba tyeSi imis sanaxavad, rogor eZeben monawileebi gzebs. sxva qveynebSi am mxriv ukeTesi mdgomareobaa. TiToeul gunds hyavs generaluri sponsori da maT ar uwevT imaze fiqri, Tu rogor moiZion manqanis SesakeTebeli Tu sxva qveynis turnirSi monawileobis xarjebi. mokled rom vTqva, dafinansebis sakiTxi namdvilad xelisSemSleli faqtoria qarTveli ,,ofrouderebisTvis“.

შეჯიბრის მეორე ტიპია ე.წ. ,,თრაიალი“, რომელიც სისწრაფეზე უფროა ორიენტირებული, ვიდრე სირთულეზე. შეჯიბრისთვის ორგანიზატორები ამზადებენ რამდენიმე ტრასას, რომლებიც მონაწილეებმა რიგრიგობით უნდა გაიარონ მაქსიმალურად მოკლე დროში. დაბრკოლებები ამ შემთხვევაშიც ხვდებათ, თუმცა, როგორც წესი, შედარებით მარტივი და ჩქაროსნულ მოძრაობაზე გათვლილი. გამარჯვებულია ის მონაწილე, რომელიც ყველაზე სწრაფად გაივლის ყველა ტრასას. ამიტომ, სისწრაფესთან ერთად, იმაზეც უნდა იფიქრონ, რომ არ დაარღვიონ ტრასების გავლის წესი, მანქანა არ დააზიანონ და ფინიშის ხაზთან მისვლა შეძლონ. რაც შეეხება, ე.წ. ,,ტროფი სპრინტს“, შეჯიბრის ეს ტიპი სისწრაფეზე და სირთულეზე თანაბრადაა ორიენტირებული. იგებს ის, ვინც სხვებზე სწრაფად შეძლებს მაქსიმალურად ბევრ წერტილთან მისვლას და წინასწარ დაგეგმილი მარშრუტის სრულად გავლას.

Taoba: ra aris saWiro imisTvis, rom ,,ofrouderi“ gaxde da ra rCevebs miscemdiT damwyebebs? v.W.: ,,ofroudi“ gansakuTrebul unarebs ar moiTxovs. aq mTavari praqtika da survilia. aseve, kargad unda icnobde sakuTar manqanas, unda grZnobde mas da misi damorCileba SegeZlos, es Zalian mniSvnelovania. damwyeb ,,ofrouderebs“ vurCevdi, sanam uSualod SejibrSi monawileobas gadawyveten, garkveuli rCevebi miiRon gamocdili ,,ofrouderebisgan“. samwuxarod, mwvrTnelis ayvanis praqtika CvenTan naklebadaa, Tumca aris garkveuli platformebi, romlis gamoyenebac SeiZleba. magaliTad, arsebobs feisbuq jgufi ,,4WD Off-Road Club“, sadac SegiZlia dax-

marebis miReba. amave jgufSi igegmeba e.w. gasvlebi damwyebebisTvis, romlebsac ramdenime gamocdili ,,ofrouderic’’ miyveba wesebis asaxsnelad da rCevebis misacemad. damwyebi ,,ofrouderebisTvis“ sasargeblo iqneba imis gaTvaliswinebac, rom sportis mocemuli saxeobiT, ukeTesia, Tu etapobrivad dakavdebian da martivi gzebiT daiwyeben, raTa TavianTi avtomobilebic ukeT gaicnon da wesebic ufro gaiazron. sxva SemTxvevaSi, didia imedgacruebis riski. aris SemTxvevebi, roca videos naxaven, moewonebaT da sakmaod maleve iReben rTul SejibrSi monawileobas, rac arasworia. am saqmes nabij-nabij unda mihyve, rom arc interesi dakargo da arc manqana.

ექსტრემალურ სპორტზე საუბრისას, ერთ-ერთი მთავარი კითხვა უსაფრთხოებას უკავშირდება. ამ მხრივ, არც ,,ოფროუდია“ გამონაკლისი. ტალახში თითქმის მთლიანად ჩამალული ან ჯალამბარს გამოკიდებული მანქანის ყურება, ნამდვილად აჩენს კითხვას, რამდენად უსაფრთხოდ გრძნობენ თავს იქ მსხდომი მონაწილეები. როგორც ვაკო ჭილაშვილი გვეუბნება, ავტოსპორტის სხვა სახეობებისგან განსხვავებით, ყველა წესის მაქსიმალურად დაცვის შემთხვევაში, ,,ოფროუდში“ დაზიანების რისკი მინიმუმამდეა დაყვანილი. ის ვერ იხსენებს ისეთ შემთხვევას, როცა უსაფრთხოების წესების სრული დაცვის მიუხედავად, მძღოლი დაშავებულიყო. თუმცა, იხსენებს ისეთ შემთხვევებს, როცა წესებისთვის სათნადო ყურადღება არ მიუქცევიათ. ასეთ დროს კი ,,ოფროუდი“ ნამდვილად შეიძლება ტრავმასაშიში აღმოჩნდეს. ter m ,,of inebi, rou rom lis der pil co T mar o t i - an'' sau dnis ga bar r Tav is, v i ga eSec s inc Stu giW a r v ird to ma z

ratom ,,ofroudi“? v.W.: ,,ofroudi“ CemTvis mxolod sporti ar aris. is socializaciis saukeTeso saSualebaa. ,,ofroudi“ aseve Terapiaa, romelsac damRleli kviris Semdeg gadixar. sportis sxva saxeobisgan gansxvavebiT, ,,ofroudi“ Sens yoveldRiurobaSic didi doziTaa da iseTi damatebiTi siamovneba axlavs, rogoricaa lamazi, SenTvis ucnobi adgilebisa da gzebis aRmoCena. roca rukas uyureb da romelime mitovebuli gzis povnas cdilob, Zalian sasiamovno procesia. ,,ofroudi“ ufro metia, vidre adrenalini. is siaxleebisa da sirTuleebisken swrafvaa, rac yoveldRiur cxovrebaSic gexmareba.

saji''. m a r S a l i - ,,m ze dgas is, vinc trasa ebs, da akontrol rad o ramdenad sw leebi icaven monawi wesebs

is d mob ni ebaT ils : j a l a gark is, vin v avt a m b a r eul mi c pilo TiT tis moq omobil i - xe gv eb jaW nili el s gada lsawyo ebs aZl erdiT , v Zal is) sa ementi aadgi rome evs li S i s l ori an xSir ualebi (bagir ebs moZ c T i enti rav a i reb d gam da ro s an is d o ros iyeneb melic aG PS

თსუ 2021