afgiftekantoor: hasselt 1 - 3de afdeling - p3a9010 driemaandelijks tijdschrift | oktober-november-december 2019
66 | herfst
PB- PP B- 01675 BELGIE(N) - BELGIQUE
in dit nummer o.a.
Een waterloop in je bos De vermiljoenkever Op visite bij dokter bos
voorwoord Beste bosbeheerder Ik beken: voor ik gedeputeerde en voorzitter van Bosgroep Limburg werd, wist ik niet dat eigenaars van privébossen zo’n immense bijdrage leveren aan het behoud en duurzaam beheer van de Limburgse bossen. Ik stond er echt van te kijken dat niet minder dan 60% van de 51 000 hectare bos in onze provincie in privéhanden is. Verder was ik aangenaam verrast door het grote aantal leden (2 700!). Dat zij samen mooie dingen realiseren, merk ik niet enkel aan de dossiers op mijn bureau, maar ook wanneer ik met medewerkers het terrein op ga. In dit Bosbelang gaan we weer dieper in op een aantal belangrijke thema’s. Zo kan je kennismaken met de dienst Water en Domeinen van de provincie. We overlopen de resultaten van onze jaarlijkse, gezamenlijke houtverkoop en maken kennis met een bijzondere soort met een sterke voorkeur voor de zo vaak verguisde populier. Verder hebben we het graag over de relatie tussen bos en gezondheid en over enkele aspecten van de bosgroepwerking. Veel leesplezier!
interview
Een gesprek met de nieuwe voorzitter Na de verkiezingen van oktober 2018 kreeg Bosgroep Limburg een nieuwe voorzitter: gedeputeerde Bert Lambrechts. Wie is Bert, wat is zijn visie op de bosgroepwerking en heeft hij een persoonlijke band met bossen en groen? Dat vroegen wij ons ook af ! Wat is uw voorgeschiedenis?
Bert: ‘Ik ben van opleiding gerechtsdeurwaarder, maar koos er in 1986 voor om een eventbureau op te richten. Daar heb ik altijd met hart en ziel aan gewerkt, tot Steven Vandeput me 7 jaar geleden vroeg of ik mee wilde doen aan de verkiezingen. Ik vond het een mooie, nieuwe uitdaging en werd verkozen voor zowel de gemeente- als de provincieraad. Ik bleef parttime in mijn zaak werken tot in 2014, toen Steven Vandeput minister van Defensie werd. Vier jaar lang was ik zijn privésecretaris en we hebben samen mooie dingen gerealiseerd. Bij de verkiezingen van oktober vorig jaar heb ik de kans gekregen om gedeputeerde te worden. Ik heb tien bevoegdheden, waaronder natuur, klimaat en mobiliteit.’ Heb je een sterke band met natuur en bossen?
Bert Lambrechts gedeputeerde en voorzitter van Bosgroep Limburg vzw
Bert: ‘Absoluut. Ik ben een rasechte Haspengouwer, geboren in Tongeren en opgegroeid in Hoeselt en Hasselt. Mijn vader was van Hoeselt en we brachten daar veel tijd door, omdat hij er nog gronden had. We maaiden er hooi met de zeis en speelden in de bossen. Ook met de KSA trok ik vaak de natuur in. Binnen onze familie hebben we trouwens een bijzondere traditie: elk jaar gaan we op bedevaart van Hoeselt naar Sint-HuibrechtsHern. Mijn grootvader is daarmee begonnen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Met 85 familieleden vertrekken we dan te voet naar Hern, waar we de eucharistieviering voor de Heilige Sint-Hubertus bijwonen en onze pistolets opeten. Thuis hebben we veel dieren: schapen, geiten, pony’s, kippen, zelfs een everzwijntje. Heerlijk om in het weekend even de stress achter me te laten en op mijn tractor te klimmen!’ Wat vindt u van de werking van Bosgroep Limburg?
Bert: ‘Ik sta 100% achter hun aanpak. Boseigenaars vormen een zeer divers gezelschap. Het is geweldig om te zien hoe zij vaak een sterke visie hebben en veel tijd in hun bos 2 | ‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst
Renaat Nijs
Pascal Van hees Een warme kennismaking op een koude dag tussen werknemers van Bosgroep Limburg en de nieuwe voorzitter.
investeren. Buitenstaanders onderschatten vaak wat er bij het beheer van zo’n bos komt kijken. Soms krijgen eigenaars stank voor dank. En dan is het mooi dat er een vzw bestaat die hen ondersteunt. Voor gemeentebesturen is het ook een grote ontlasting om op de knowhow van professionals te kunnen rekenen. De grootste uitdaging is de samenwerking met andere organisaties. Een bijzonder project vind ik ‘kappen en planten’, een natuurlijke manier om exoten als Amerikaanse vogelkers in te perken én tegelijkertijd bossen te creëren die weerbaarder zijn tegen de klimaatverandering.’ Bossen in Vlaanderen en Limburg staan nog steeds sterk onder druk.
wonen, samen met heel wat kinderen, die er helemaal in opgingen. Fantastisch!’ Is er nog iets dat onze lezers over u zouden moeten weten?
Bert: ‘Ik ben geen man van grote woorden en win graag advies in om doordachte beslissingen te nemen. Ik geloof daarbij heel sterk in de gulden middenweg. Ik neem mijn beslissingen niet vanachter mijn bureau, maar kom graag op het terrein. Zo zal ik nooit het bezoek aan een recent aangeplant privébos vergeten dat ik deze winter met Bosgroep Limburg deed, in de sneeuw. Prachtig om te zien hoe zo’n eigenaar op eigen initiatief aan bosuitbreiding doet.’
Bert: ‘Klopt, en als provinciebestuur moeten we daarin onze verantwoordelijkheid nemen. Al is het soms een moeilijk verhaal. Als er ergens ontbost moet worden om pakweg fietssnelwegen aan te leggen, moeten we dat ook durven doen, uiteraard mits compensatie op een andere plek, met indien mogelijk zelfs een paar hectaren extra. Ecologie vind ik ontzettend belangrijk, maar ook recreatie en het feit dat bossen fungeren als CO2₂-stofzuigers en natuurlijke airco’s. Tot slot is het belangrijk dat bossen ook deels speelbossen blijven, dat kinderen van jongs af aan leren wat een bos is, waarom het belangrijk is en dat het oké is als de eigenaar daarmee ook centjes verdient. Ik had de eer om het bezoek van de indrukwekkende Jane Goodall aan het Forest in One Day-bos in Tongeren bij te ‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst | 3
bosbeheer
Een waterloop in je bos? Ontdek wat de dienst Water en Domeinen van de provincie Limburg doet Wie beheert de beek die door jouw eigendom loopt? Mag je water aftappen? Waarmee moet je rekening houden als je bomen wilt aanplanten aan een waterloop? Omdat we merken dat boseigenaars vaak met dit soort vragen kampen, legden we ons oor te luisteren bij de dienst Water en Domeinen van de provincie Limburg.
Wie beheert de waterloop in jouw bos? Waterlopen worden onderverdeeld in verschillende niveaus. Zo zijn er bevaarbare, onbevaarbare en niet-geklasseerde waterlopen. De onbevaarbare waterlopen bestaan uit 3 categorieën. Het provinciebestuur beheert de onbevaarbare waterlopen van categorie 2.
Beheerders waterlopen Bevaarbare waterlopen (kanalen en Maas): de Vlaamse Waterweg nv Onbevaarbare waterlopen Categorie 1: Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) Categorie 2: provincie (dienst Water en Domeinen) Categorie 3: gemeente/Watering Niet-geklasseerde waterlopen Baangrachten langs gemeentewegen: gemeente Baangrachten langs gewestwegen en snelwegen: Agentschap Wegen en Verkeer Grachten in wateringen: Watering Privégrachten: de eigenaar van het aangrenzende perceel
Via www.geopunt.be kan je opzoeken of een beek of gracht geklasseerd is.
Robin Reynders
Dienst Water en Domeinen
Wat doet de dienst Water en Domeinen? De provinciale dienst Water en Domeinen is de grootste waterloopbeheerder in Limburg en beheert 1 505 km aan waterlopen. Voor zo’n 600 km daarvan werkt de provincie samen met de Wateringen. Dat zijn openbare besturen die waterlopen beheren binnen hun ambtsgebied. De provinciale dienst leidt het waterbeheer in goede banen en focust daarbij op zowel waterkwantiteit als een goede toestand van de waterlopen. Binnen dit diverse takenpakket vallen onder meer het aanleggen van overstromingszones, beken herinrichten, wateradvies geven bij bouwvergunningen en waarschuwen bij droogte of wateroverlast. 4 | ‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst
1) Waterkwantiteit Het waterbeheer aanpassen aan de klimaatomstandigheden, met droogte en neerslagextremen, vormt een grote uitdaging. Omdat zowel droogte als overstromingen samenhangen met een te snelle waterafvoer, werkt de provincie sterk aan een vertraagde waterafvoer. Ook creëert de provincie ruimte voor water zodat het water beter kan infiltreren. Dit doet de provincie onder meer via buffer- en infiltratiebekkens, hermeandering en maaien onderhoudswerken. In natuurgebieden en bossen is het beheer beperkt. Daar verwijdert de dienst enkel zwerfvuil en ongewenste voorwerpen, zolang er stroomopwaarts geen hinder is.
2) Waterkwaliteit Er zijn verschillende bronnen van verontreiniging, van illegale lozingen tot incidentele vervuiling, die de waterkwaliteit van de beken bedreigen, zowel op ecologisch als op chemisch vlak. Samen met de andere waterbeheerders streeft de provincie naar een goede toestand van de waterlopen en controleert ze op onregelmatigheden.
Wat zijn je rechten en plichten als bosbeheerder/aangelande? Als eigenaar of gebruiker van een perceel dat grenst aan een waterloop, heb je een aantal rechten. Zo mag je van op jouw perceel vissen en met mondjesmaat water onttrekken, op voorwaarde dat de aangelanden verder stroomafwaarts nog water hebben. In alle omstandigheden moet er minstens 10 cm water in de waterloop blijven en het leven in de waterloop mag je niet verstoren. Wil je een vaste constructie oprichten om water te onttrekken? Dan moet je een omgevingsvergunning en machtiging van de waterbeheerder aanvragen. Tegenover die rechten staan ook plichten, een aantal basis regels, om het waterbeheer, de waterkwantiteit en de -kwaliteit niet te verstoren. De afstand tot de beek is daarbij cruciaal. Die afstanden meet je vanaf de taludinsteek (het hoogste punt van de oever).
1) Bomen Je mag geen hindernissen (zoals beplantingen) plaatsen in de eerste 5 m naast de beek. Enkel evenwijdig met de waterloop mag je een loofbomenrij planten op 75 cm tot 1 m van de taludinsteek, met een tussenafstand van 10 m. Dit is doorgaans de beste locatie van het perceel, omdat het er niet te nat of te droog is. Naaldbomen plant je altijd op minstens 6 m. Bomen die op de oever staan, horen bij het perceel waarop ze staan. Het is aan de eigenaar om deze bomen te onderhouden. Als een boom echter in het talud staat en duidelijk niet van de aangelande is, zorgt de waterbeheerder daarvoor.
2) Afsluitingen en beplanting Naast bomen mag je op 75 cm tot 1 m van de taludinsteek evenwijdig met de waterloop ook een afsluiting of haag plaatsen van maximaal 1,5 m hoog. Voor hogere afsluitingen of hagen geldt een afstand van 5 m. Bij dwarse constructies in de vijfmeterzone moet je een doorgang voor een kraan voorzien. 3) Werken en constructies Je mag enkel werken aan een waterloop of in de vijfmeterzone als je een omgevingsvergunning of machtiging van de waterbeheerder hebt. De waterbeheerder kan bepaalde voorwaarden opleggen. Voorbeelden van werken aan een waterloop zijn: • overwelvingen en brugjes • taludversteviging • lozingen en lozingsconstructies (ook voor regenwater) • verlegging waterloop • ophoging oevers • stuwen en permanent water tappen. Soms heb je ook een milieu- of natuurvergunning nodig. 4) Bemesten en gewasbeschermingsmiddelen Je mag niet bemesten binnen een zone van 5 m naast een officiële waterloop. Bij een steile helling (meer dan 8%) naar de waterloop of in een VEN-gebied is dat zelfs 10 m. Pesticiden zijn verboden in de éénmeterzone.
Waarvoor is de provincie niet bevoegd? • Voor problemen met de riolering kan je bij je rioolbeheerder terecht. • Voor drinkwaterproblemen contacteer je De Watergroep. • Als je last hebt van bruine ratten, kan je terecht bij je gemeente. Bij bever- en muskusratten neem je contact op met de VMM. • Wanneer je een vervuiling vaststelt in een waterloop, contacteer je de gemeentelijke milieudienst. Indien de milieudienst niet bereikbaar is, verwittig je de politie.
Info:
De dienst Water en Domeinen is elke werkdag bereikbaar via het meldpunt water: 011 23 73 23 of meldpuntwater@limburg.be. Je kunt er terecht met allerlei vragen, meldingen (zoals de aanwezigheid van exoten of problemen met afstromend water) of klachten over een beek. Ook als je twijfelt wie de beheerder is, kun je bij het meldpunt terecht. De dienst zoekt het dan voor je uit.
Robin Reynders
‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst | 5
bosgroepwerking
Letterzetter haalt houtprijs naar beneden De letterzetter laat zijn sporen na en niet alleen bij onze fijnsparren. Deze gevreesde kever doet ook de houtprijs dalen. Dat moesten we helaas vaststellen op onze jaarlijkse, gezamenlijke houtverkoop op 13 juni. Een daling van 39%
Overaanbod aan keverhout
Op de zeventiende industriële houtverkoop van Bosgroep Limburg bundelden we hout van 95 eigenaars in 41 loten, goed voor een totaal volume van 16 700 m³ hout. Het aanbod bestond uit grove en Corsicaanse den (11 100 m³), zwarte els, Amerikaanse eik en zomereik (samen 2 600 m³), aangetaste fijnspar (2 400 m³) en een kleine hoeveelheid populieren (500 m³).
De prijsdaling is vooral te wijten aan een overaanbod van wat de houtsector als ‘keverhout’ omschrijft: fijnsparren die zijn aangetast door de letterzetter en in mindere mate ook andere (vooral naald) bomen. Ook onze buurlanden worden geplaagd door deze aantastingen. Dat maakt dat miljoenen bomen vroegtijdig moeten gekapt worden en er momenteel een overaanbod is op de Europese houtmarkt.
Er was minder belangstelling voor de verkoop dan de afgelopen jaren. 10 kandidaat-kopers brachten biedingen uit, waarvan 8 bedrijven effectief een of meer loten kochten. In totaal wezen we 28 loten definitief toe, 9 loten hielden we in en voor 4 loten ontvingen we geen bod. In totaal verkochten we 13 894 m³ voor een bedrag van € 333 690. De gemiddelde prijs van de verkochte loten bedroeg € 24,02 per m³, een drastische daling t.o.v. 2018 (€ 39,55 per m³) van gemiddeld maar liefst 39%. Hiermee komt een einde aan een reeks van enkele jaren van hoge houtprijzen.
Door de lage prijzen werden uiteindelijk maar 28 van de 41 loten verkocht. De overige loten bieden we volgend jaar opnieuw te koop aan. Het is afwachten of de markt zich tegen dan zal herstellen. Het is moeilijk te voorspellen hoe lang deze situatie nog zal duren. Veel hangt af van de mate waarin de kever zich verder verspreidt. Mildere temperaturen en meer neerslag zouden alvast een gunstig effect kunnen hebben.
mooie zomereiken ging over de toonbank voor 154 euro/m³ en een lot zwaarder loofhout bracht 65,5 euro/m³ op. Kortom: investeren in kwaliteitshout loont altijd! De tabel geeft per lot een overzicht van de boomsoort, het aantal bomen, het volume in m³, het bod en de firma waaraan het hout werd toegewezen. Het bedrag per m³ is het gemiddelde exclusief de administratieve kosten. De administratieve kosten bedragen 7%. De koper betaalt deze bovenop de geboden som. Dit bedrag is een vergoeding voor de dienstverlening van de Bosgroep voor de organisatie van de verkoop. Die organisatie gaat van het samenstellen en de verzending van de catalogus, de opvolging en uitvoering van de betaling tot controle van de exploitaties.
Hoge prijzen voor kwaliteitshout
Wel opvallend: er waren twee uitschieters in de verkoop: een lot uitzonderlijk
Online brandhout kopen en verkopen! De jaarlijkse brandhoutverkoop die Bosgroep Limburg elke winter organiseert, is steeds een succes. Sinds kort kan je daarnaast het hele jaar rond brandhout kopen en verkopen via brandhoutweb.be. Een nieuwe manier om brandhout een waardevolle bestemming te geven. De website werd begin 2018 gelanceerd door enkele Vlaamse Bosgroepen en groeide uit tot een onlineplatform waar brandhoutloten van over heel Vlaanderen worden aangeboden. Limburg sprong mee op de kar. Je koopt er op een eenvoudige manier brandhout uit lokale, duurzaam beheerde bossen. Uit jouw eigen buurt, maar wel kwalitatief en aan een eerlijke prijs. Momenteel heeft Bosgroep Limburg nog geen aanbod, maar hou dit jaar najaar de website goed in het oog! Opvolging door de bosgroep
Je kan loten zoeken op basis van locatie, type lot (liggend hout of op stam), houtsoort en nog veel meer. Daarnaast krijg je heel wat informatie over het lot in kwestie. Iets gezien dat je aanstaat? Dan kan je meteen het lot naar wens kopen en veilig online betalen via Bancontact of overschrijving. Toch nog niet helemaal overtuigd? Ga dan het lot even ter plaatse bekijken of stel een vraag via het onlineformulier. Net zoals bij onze fysieke verkopen, volgt de betrokken bosgroep het verkoopproces van A tot Z op en waakt de organisatie over een goede prijskwaliteitverhouding. Zo koop je degelijk brandhout uit een lokaal en duurzaam beheerd bos. Info: www.brandhoutweb.be
6 | ‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst
GEZAMENLIJKE VERKOOP VAN HOUT OP STAM VIA INSCHRIJVING - 13 JUNI 2019 AANTAL AANTAL BOMEN M3
HOOGSTE BOD €
PRIJS M3
112,82
2 056,00
18,22
Muffels Leon
259,23
4 066,00
15,68
Muffels Leon
369,32
5 566,00
15,07
Muffels Leon
4 965
2.226,52
58 990,00
26,49
Int. HH Ras
2 334
782,59
18 200,00
23,26
Norbord
97% grove den, 3% overig
280
152,38
2 756,00
18,09
Muffels Leon
Leopoldsburg - gemengd
43% divers naaldhout, 33% reuzezilverspar, 10% beuk, 14% overig
262
180,90
3 077,00
17,01
Muffels Leon
19/1037
Leopoldsburg - Fs
100% fijnspar
482
72,74
225,00
3,09
Muffels Leon
19/1038
Tessenderlo
65% Am. eik, 28% zwarte els, 7% zomereik
125
83,00
1 509,00
18,18
Muffels Leon
9 965
4 239,50
96 445,00
86
62,33
509,00
8,17
Muffels Leon
LOT NR
LOT NAAM
BOOMSOORT
19/1030
Lummen - Beukenhof
100% Cors. den
174
19/1031
Beringen - Paal
56% grove den, 15% Cors. den, 13% zomereik, 16 overig
523
19/1032
Beringen - Loof
48% zomereik, 19% Am. eik, 13% grove den, 12% berk, 8% overig
820
19/1033
Beringen - Noord
58% grove den, 32% Cors. den, 10% overig
19/1034
Heusden-Zolder / Koersel
57% grove den, 15% Cors. den, 9% fijnspar, 6% Am. eik, 13% overig
19/1035
Ham
19/1036
TOTAAL REGIO WEST LIMBURG 19/2076
Maaseik
59% zomereik, 39% grove den, 2% overig
19/2077
Bree - Berkenbroek - EIK
100% zomereik (aan de weg!)
19/2078
Bree - Ps
100% grove den
19/2079
Bree - Eetseveld - Fs
84% fijnspar, 9% douglasspar, 3% Weymouth, 4% overig
19/2080
Bree - xPo
100% populier
19/2081
Gruitrode - xPo
100% populier
19/2082
Gruitrode - Fs
100% fijnspar
19/2083
Meeuwen - Fs
100% fijnspar
19/2084
Peer - Fs
100% fijnspar
19/2085
Peer - Kleine Brogel
96% grove den, 3% zomereik, 1% Am. eik
19/2086
Peer - Reppel
71% grove den, 10% berk, 10% Am. eik, 9% overig
19/2087
Bocholt - xPo
100% populier
19/2088
Neerpelt - Berghei
56% Cors. den, 40% grove den, 3% fijnspar, 1% overig
19/2089
Hamont - Lozerheide
59% lork, 41% fijnspar
TOTAAL REGIO NOORDOOST LIMBURG
HOOGSTE BIEDER
57
78,19
12 000,00
153,47
169
82,11
1 700,00
20,70
2 131
360,24
2 596,00
7,21
56
151,13
0,00
0,00
32
59,00
1 755,00
29,75
Bollen Patrick
1 756
433,67
7 100,00
16,37
Norbord
4 792
828,16
15 156,00
18,30
Muffels Leon
692
149,38
2 500,00
16,74
Norbord
1 009
646,62
14 700,00
22,73
Norbord
464
180,37
3 800,00
21,07
Norbord
92
148,73
2 406,00
16,18
Rondho
2 399
227,83
2 309,00
10,13
Muffels Leon
15,04
Muffels Leon
901
373,12
5 611,00
14 636
3 780,88
72 142,00
Weijtmans Norbord Muffels Leon
19/3024
Bilzen - Schoonbeek
90% grove den, 5% Cors. den, 5% zomereik
192
134,97
3 400,00
25,19
Norbord
19/3025
Hoeselt - Hardelingen
51% Am. eik, 44% zomereik, 3% es, 2% beuk
62
209,92
13 750,00
65,50
Weijtmans
19/3026
Wellen - xPo
100% populier
29
72,54
2 330,00
32,12
Cohout
19/3027
Halen / Lummen
60% Cors. den, 36% grove den, 3% Am. eik, 1% overig
1 633
1 303,13
38 275,00
29,37
Meulendijks
19/3028
Eigenbilzen - Fs
79% fijnspar, 21% lork
492
301,93
0,00
0,00
TOTAAL REGIO ZUID LIMBURG
2 408
2 022,49
57 755,00
19/4072
Genk - Winterslag - Fs
96% fijnspar, 4 % Am. vogelkers
936
193,20
1 549,00
19/4073
Genk - Go Campus
78% grove den, 17% berk, 3% Am. eik, 2% zomereik
235
116,00
19/4074
As - Kalenberg
97% grove den, 2% berk, 1% overige
238
161,49
19/4075
As - Opglabbeek
39% zwarte els, 21% fijnspar, 14% berk, 10% Cors. den, 16% overig
2 762
815,36
19/4076
Maasmechelen - Mechels Bos
87% grove den, 8% Cors. den, 3% Am. eik, 2% overig
1 364
19/4077
Maasmechelen
64% grove den, 32% fijnspar, 3% Am. vogelkers, 1% overig
3 300
19/4078
Maasmechelen - xPo
100% populier
19/4079
Lanklaar - xPo
100% populier
19/4080
Dilsen - Gerstenbos
34% berk, 25% Am. eik, 20% grove den, 14% wilg, 7% overig
19/4081
Dilsen - Litzberg
69% Am. eik, 13% berk, 13% zomereik, 5% overig
19/4082
Dilsen-Stokkem
90% grove den, 5% Am. eik, 5% overig
TOTAAL REGIO HOGE KEMPEN 19/5069
Zonhoven
60% zwarte els, 33% grove den, 6% berk, 1% overig
19/5070
Overpelt - Fs
100% fijnspar
TOTAAL REGIO LIMBURGSE DUINEN ALGEMEEN TOTAAL:
8,02
Muffels Leon
812,00
7,00
Muffels Leon
2 916,00
18,06
Muffels Leon
6 536,00
8,02
Muffels Leon
664,87
17 450,00
26,25
Meulendijks
900,06
24 100,00
26,78
Norbord
12
37,56
0,00
0,00
21
39,48
0,00
0,00
2 961
678,17
9 492,00
14,00
Muffels Leon
197
138,32
1 656,00
11,97
Muffels Leon
4 228
2 578,92
77 550,00
30,07
Meulendijks
16 254
6 323,43
142 061,00
600
186,09
3 059,00
16,44
Muffels Leon
1,01
Muffels Leon
1 010
148,97
150,00
1 610
335,06
3 209,00
44 873 16 701,36
371 612,00
‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst | 7
soort in de kijker
De vermiljoenkever: van het oerbos naar de populierenaanplant
Jeroen Mentens
Tot tien jaar geleden kwam de fel roodgekleurde vermiljoenkever niet in onze contreien voor. Meer zelfs: er zijn geen historische, gedocumenteerde waarnemingen in België, waardoor we niet weten of het insect ooit in ons land leefde. De soort maakte recent echter een sterke opmars en kwam zo in Vlaanderen terecht, waar hij een sterke voorkeur lijkt te hebben voor dode populieren en natte valleien. Blij in de beekvallei
De vermiljoenkever is een zeldzame schorskever, die tot een decennium geleden als een typische relictsoort van oerbossen werd beschouwd en vooral in Centraal-Europa voorkwam. Oerbossoorten stellen doorgaans grote eisen aan hun habitat en beschikken over een beperkt vliegvermogen, waardoor ze niet zo snel nieuwe gebieden koloniseren. Je kan je dan ook voorstellen dat onze noorderburen grote ogen trokken toen ze dit insect in 2012 aantroffen in Het Groene Woud in Noord-Brabant, achter de schors van enkele dode zomereiken. Blijkbaar was de soort erin geslaagd om zich op relatief korte tijd over een afstand van honderden kilometers te verplaatsen! Vanaf toen ging het snel. Vermoedelijk verliep de kolonisatie richting Vlaanderen via de vallei van de Warmbeek en de Dommel. De eerste waarnemingen uit Limburg werden in Hamont en Neerpelt genoteerd, in oude ‘verwaarloosde’ populieren bestanden. Voor zijn bachelorproef aan de UHasselt zocht en vond Roel Lammer8 | ‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst
ant in 2016 vermiljoenkevers in de vallei van de Zwarte Beek. In 2018 volgden waarnemingen in Lummen en later in Kortessem (Bellevuebos) en Voeren (Teuven). Kempense en Haspengouwse beekvalleien blijken een geschikte habitat te zijn.
aal en schimmels. De larven eten dus zowel de houtbastvezels als de schimmels en bacteriën die erin leven, en kleine diertjes die ze tegenkomen. In het tweede jaar verpoppen de larven zich en overwinteren ze als adult onder de schors. De volwassen kevers vliegen van april tot juni en moge-
Een eigen huis, een plek onder de schors …
De vermiljoenkever (Cucujus cinnaberinus) is een gemakkelijk te herkennen, opvallend gekleurde kever. Zijn afgeplat lichaam maakt het mogelijk om onder schors te leven. De kever zelf zie je zelden, maar de larven kan je vinden onder de schors van zowel liggende als staande stammen en eventueel takken. Vroeg in het voorjaar zet het vrouwtje haar eitjes af onder de schors van recent afgestorven bomen. Het eerste anderhalf jaar leeft de vermiljoenkever als larve. Het dieet van de larven bestaat, net zoals dat van de volwassen kevers, uit een allegaartje van plantaardig en dierlijk materi-
Luc Crevecoeur Deze ‘val’ gebruiken onderzoekers om vermiljoenkevers te zoeken.
lijk al vroeger op het jaar als de maximale dagtemperatuur boven de 16 °C geraakt. Populaire populieren
Hoewel de vermiljoenkever op heel wat loof- en naaldbomen kan overleven, wordt hij in Vlaanderen vooral op dode populieren aangetroffen. Het is belangrijk dat onder de schors de juiste minibiotoop voorkomt. Die is afhankelijk van lokale milieuomstandigheden zoals temperatuur en vochtigheid. De schors moet stevig vastzitten, zodat er een stabiel vochtig klimaat heerst op het dood hout. De vermiljoenkever kiest voor bomen met zwamdraden. Vooral de honingzwam is populair. Een vochtig klimaat onder de schors is essentieel; waarbij het hout een typische roodbruine verkleuring heeft door de snelle vergisting van suikers door zuurstofgebrek. Dikke bomen met een ruwe schors zoals populier, eik en wilg genieten de voorkeur.
Bij het beheer is het belangrijk dat het afsterven op een natuurlijke manier gebeurt. Maatregelen zoals het ringen van bomen en het sterk vernatten van terreinen zorgen ervoor dat bepaalde afbraakprocessen worden overgeslagen. Een aantal soorten microschimmels met daaraan gebonden het hele soortenweb zal dan niet aanwezig zijn. Dit zijn vaak de bijzondere soorten met hoge eisen.
Beschermde kever
De vermiljoenkever geniet de status van habitatrichtlijnsoort van bijlage II en IV. Daarom is men in Vlaanderen verplicht om het insect als beschermde soort op te nemen en na te gaan welke habitatrichtlijngebieden het meest geschikt zijn. Het beschermen van de vermiljoenkever op het terrein kan in de eerste plaats door (populier)bossen met een natte standplaats te behouden en spontaan te laten evolueren. Hierdoor ontstaat er veel dood hout en een rijke structuur. Het is een misvatting dat de aanwezige cultuurpopulieren de ontwikkeling van een meer natuurlijk moerasbos zouden verhinderen. Het voorzien van een continu aanbod aan voldoende geschikt dood hout is noodzakelijk voor de instandhouding van de vermiljoenkever. Tal van andere soorten, die afhankelijk zijn van dood hout, zoals andere kevers, goudwespen en zwammen, genieten mee van deze maatregelen.
In Limburg staan veel potentiële bestanden in beekvalleien waar de vermiljoenkever kan voorkomen en deze zouden gescreend moeten worden. Voor deze screening zou een jaar moeten worden uitgetrokken, voor terreinbezoek en het controleren van geschikte bomen in de winter en het voorjaar. Dan kunnen er mogelijke beheermaatregelen genomen worden. Ook bij een omvorming of kaalkap zouden we rekening moeten houden met de kever. Momenteel kennen we uit Limburg maar liefst 558 soorten kevers die gebonden zijn aan hout. Ongeveer 25% hiervan troffen we aan in natte, beboste terreinen. Een aantal soorten is gebonden aan zacht hout zoals wilg, zwarte els en populier en kan samen leven met de vermiljoenkever.
Met dank aan Luc Crèvecoeur van het Provinciaal Natuurcentrum voor deze bijdrage.
Jinze Noordijk, EIS Kenniscentrum Insecten
Bedenking van de Bosgroep Veel beekvalleien waren tot in de twintigste eeuw nog in gebruik als hooiland. De aanplantingen en bebossingen met canadapopulier door privé-eigenaars en gemeenten werden de afgelopen decennia vaak bekritiseerd door professionelen in de natuursector. Men schilderde het af als puur winstbejag of lachte om
zoveel ecologische dommigheid. Nog steeds worden de populieren vaak gezien als een degradatie van de graslanden. Nochtans kan je de zaak ook anders bekijken, want onderzoek toont aan dat populier als eerste soort voor bebossingen ideaal is voor de bodemvoorberei-
ding (INBO), zelfs voor inheemse bossen met een hoofdfunctie natuur. De vaststelling dat de vermiljoenkever in verschillende van die recent beboste valleien populieren verkiest, zelfs als er zomereik beschikbaar is, illustreert dat wat de Griekse filosoof Heraclitus al wist: alles verandert.
‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst | 9
bosgroepwerking
Bosgroepen zetten meer dan ooit in op bosuitbreiding De bosgroepen zijn een goedkoop, efficiënt en uniek instrument om overheden en particulieren met elkaar te verbinden en te zorgen voor een stevig draagvlak voor duurzaam bosbeheer. Onze basiswerking is al vanaf het begin onveranderd, maar regelmatig sturen we bij en leggen we nieuwe accenten om onze werking nog meer af te stemmen op de realiteit en de laatste ontwikkelingen. Bosuitbreiding werd daarbij steeds belangrijker. Dit voorjaar legden de Vlaamse Bosgroepen nog eens de hoofdlijnen voor de volgende jaren vast. Omdat jouw inbreng erg belangrijk is bij het opstellen van een nieuw beleidsplan voor de periode 2020-2025, geven we ze graag mee. Bos versus open natuur: onze keuze is duidelijk!
Telkens weer blijkt uit studies dat bosuitbreiding een van de meest efficiënte manieren is om de klimaatverandering af te remmen en de invloed van het klimaat te minderen. Bossen en bomen gaan de hittestress tegen, beschermen tegen bodemerosie, fijn stof en andere schadelijke emissies. Geen enkel natuurtype stockeert zoveel koolstof per ha als bos. Bos heeft daarnaast nog heel wat andere maatschappelijke functies. Aangezien bos veel meer ecosysteemdiensten biedt dan andere grondgebruiken, inclusief open natuur, vragen de Vlaamse Bosgroepen aan de Vlaamse Regering dat ontbossing ten voordele van open natuur niet langer vrij is van compensatieplicht. Indien er keuzes moeten gemaakt worden, is het maatschappelijk het meest relevant om voor bos te opteren, zeker zolang de bosuitbreidingsdoelstellingen niet gehaald zijn. De bosgroepen vormen
10 | ‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst
de perfecte partner om uitbreiding en compensatie te realiseren op privéterreinen en dit staat dan ook hoog op de agenda bij de elf Vlaamse Bosgroepen. Andere speerpunten van de Bosgroepen anno 2019
De ontwikkeling van rendabele, weerbare bossen door gezamenlijke natuurbeheerplannen met privé-eigenaars op te stellen. Dit zorgt voor ontsnippering en schaalvoordelen. • De realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen in Natura 2000-gebieden, ook op privé-eigendom. • Een gezamenlijk beheer van versnipperde openbare bossen. • Het openstellen van buurt- en speelbossen op wandelafstand van woonconcentraties. • Een multifunctioneel bosbeheer waarbij alle bosfuncties op elkaar worden afgestemd. • De lokale productie en verwerking
van hout verbeteren en zo de lokale economie ondersteunen. • De leefbaarheid van de lokale houtsector verbeteren. Zonder houtverwerkingsnijverheid is goed bosbeheer in Vlaanderen niet mogelijk. • Een draagvlak voor duurzaam, multifunctioneel bosbeheer creëren via publieksactiviteiten. • De Vlaamse overheid stimuleren om middelen voor de aankoop van gronden ten voordele van bos en natuur verstandig te gebruiken. Het is volgens ons niet aangewezen om bestaande privébossen die al opengesteld en goed beheerd worden, aan te kopen. • Het verhogen van de waardering van privéboseigenaars voor hun maatschappelijke engagement. • Een betere en slimmere ondersteuning van het beheer van openbare bossen. Info:
bosgroepen.be
studio-vision.be
bos online
Opvallende berichten over bos en hout Als bosgroepmedewerkers lezen we regelmatig interessante berichten die we graag met onze leden delen. Meer artikelen lezen om over door te bomen? Dat kan, op onze website en Facebookpagina.
Minder naaktslakken door bosranden
Hoe gaat het nu écht met het Vlaamse bosareaal?
Aan bosranden komen minder naaktslakken voor dan dieper in het bos. Dat is een van de opvallende resultaten uit een Europees onderzoek.
Sinds de Vlaamse overheid in 2011 een nieuwe manier lanceerde om de bosoppervlakte te meten (De Boswijzer), circuleren er tegenstrijdige cijfers over het aantal ha bos dat ons landsdeel rijk is.
Guillaume Brocker
Wetenschappers bestudeerden de verspreidingspatronen van ongewervelden in 224 kleine bosgebieden van Zuid-Frankrijk tot Estland. Bosranden en boskernen verschillen onderling sterk wat microklimaat en voedingsstoffen betreffen. Uit de studie bleek dat dit een groot effect heeft op het voorkomen van bodemdieren. Zo waren spinnen en pissebedden talrijker in bosranden en hooiwagens net talrijker in boskernen. Aan bosranden komen bovendien 30% minder naaktslakken voor dan in boskernen. Het maakt bosranden tot de uitgelezen buffer tussen bos en landbouwgronden, waar slakken voor heel wat overlast kunnen zorgen. www.sciencedirect.com/science/article/abs/ pii/S0031405619300083
Volgens Joke Schauvliege is er bos bijgekomen, volgens metingen van specialisten is er bos verdwenen. Hoe zit het nu precies? Bert De Somviele van Bos+ zet de feiten op een rijtje in onderstaand artikel uit de Bosrevue en komt tot een beschamende conclusie. bit.ly/2JE5Kxx
Nieuw onderzoek naar bomen als oplossing voor de klimaatcrisis Het was al bekend dat bomen planten een uitstekende oplossing is voor de klimaatproblematiek, maar uit een recent onderzoek bleek dat deze maatregel nog veel efficiënter is dan tot nog toe werd gedacht.
Tekentijd Elk jaar weer circuleren er heel wat berichten over teken in de media. Voor betrouwbare, wetenschappelijk onderJGI-Ivan Dunsmore
bouwde informatie kan je steeds terecht op onderstaande website van het Agentschap Zorg en Gezondheid van de Vlaamse overheid. www.tekenbeten.be
De onderzoekers zochten en vonden wereldwijd gronden waar bossen zouden kunnen worden aangeplant, die samen maar liefst twee derde van de volledige CO2₂-emissie die tot nog toe door menselijke activiteiten in de atmosfeer terechtkwam zouden kunnen vastleggen. www.theguardian.com/environment/2019/ jul/04/planting-billions-trees-best-tackleclimate-crisis-scientists-canopy-emissions
Wijzigingen verzameldecreet Eind juni trad er een nieuw decreet in werking, dat een aantal technische wijzigingen doorvoert aan verschillende natuur- en omgevingsdecreten. Voortaan zijn bestuurlijke maatregelen die aan de vorige eigenaar werden opgelegd ook bindend voor de nieuwe eigenaar en moeten ze in de notariële akte worden opgenomen. Illegale constructies in Pascal Vanhees bossen mogen bovendien niet langer in stand worden gehouden, naast het al bestaande verbod om ze op te richten. Verder is het interessant om te weten dat je gronden die gerooid werden volgens de procedure met een eenvoudige schriftelijke melding, volgens artikel 87 van het bosdecreet, tot 20 jaar na de rooiing niet meer mag gebruiken voor het uitvoeren van compenserende bebossing. Verder werd ook een bepaling ingevoerd dat privé-eigenaars verplicht zijn om maatregelen tegen exoten op hun terrein toe te staan. Je kan het volledige decreet nalezen op onderstaande link. codex.vlaanderen.be/Zoeken/Document. aspx?DID=1031800&param=informatie&ref =search&AVIDS
Jaarlijkse indexering bosbehoudsbijdrage Vanaf 1 juli 2019 bedraagt de bosbehoudsbijdrage 3,62 €/m². www.natuurenbos.be/bomenkappen/ ontbossen/boscompensatie
‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst | 11
bosgroepwerking
Op visite bij dokter Bos De gemiddelde Belg spendeert maar liefst 95% van zijn of haar tijd binnen, waarvan zo’n 6 uur per dag voor een scherm. In een enquête van Natuurpunt gaf de helft van de ondervraagden aan dat ze slechts één keer per maand de natuur in trekken. En dat is jammer, want wat we allemaal instinctief aanvoelen wordt keer op keer bevestigd in wetenschappelijk onderzoek: tijd in de natuur doorbrengen is goed voor onze gezondheid. Dat de natuur helende eigenschappen bezit, weten we al duizenden jaren. Loop maar eens naar je medicijnenkast en bestudeer de ingrediënten. De farmaceutische sector gebruikt zo’n 50 000 plantensoorten, waaronder veel bossoorten. Denk bijvoorbeeld aan salicylzuur, het medicinale bestanddeel van aspirine, dat werd ontdekt in wilgenbast. Of de taxusboom, die baccatine produceert, dat wordt gebruikt in een belangrijk kankermedicijn. Bossen doen echter veel meer dan medicijnen leveren. Natuur op voorschrift
Onderzoek bewijst dat regelmatig de natuur intrekken heel wat gezondheidsvoordelen oplevert. Zo verminderen frequente natuuruitjes de kans op diabetes, depressies, burn-out en hartfalen. In een enquête bij 13 000 Vlamingen verklaarde 80% van de deelnemers dat ze zich fitter, positiever of gelukkiger voelen na een boswandeling. Steeds vaker schrijven dokters boswandelingen voor als therapie. Men spreekt weleens van ‘vitamine G(roen)’. Wetenschappers ontdekten dat de schoonheidsbeleving tijdens een boswandeling zorgt voor een lager stressniveau. Wanneer we een omgeving mooi vinden, houdt dit onze aandacht vast zonder deze helemaal in beslag te nemen. Hierdoor verminderen negatieve gedachten en komen we tot rust. Wetenschappers konden dit rechtstreeks meten met het stresshormoon cortisol. Ook natuurgeluiden 12 | ‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst
kunnen heilzaam zijn. Opvallend: zelfs groen zien vanuit je huis of bureau heeft al een gunstig effect. Patiënten herstellen sneller en werknemers zijn productiever en minder vaak ziek. Bossen zetten ook aan tot bewegen. Blootstelling aan lichte infecties en aan goede bacteriën uit de natuur, zorgt ervoor dat ons afweersysteem beter gewapend is tegen allergieën en astma. Snoezel- en zorgbossen
Nu er wetenschappelijke eensgezindheid bestaat over het medicinale effect van een groene leefomgeving, is het inrichten van gezondheidsgroen een logische volgende stap. Natuur en Bos van de Vlaamse overheid werkt bijvoorbeeld aan de inrichting van een snoezelbos in Hasselt. In deze natuurlijke oase kunnen patiënten genieten, genezen, herbronnen of energie tanken. De chemopatiënten van Ter Gooi (NL) kunnen hun behandeling voortaan krijgen in een chemotuin. De eerste
resultaten tonen aan dat patiënten hun behandeling aangenamer vinden en dat deze zelfs effectiever lijkt. In het AZ Sint Lucas kunnen patiënten voortaan hun beurt afwachten in wachtkamers in het bos. Korte en lange wandellussen met tijdsindicatie zorgen ervoor dat patiënten en personeel tijdig terug op de afspraak zijn. De Antwerpse Bosgroepen experimenteren momenteel met ‘zorgbossen’, waar patiënten via de zorginstelling de kans krijgen om mee te werken aan kleinschalige bosbeheerwerken, onder begeleiding van bosgroeppersoneel en vrijwilligers. Een zinvolle dagbesteding in het groen voor patiënten die graag de handen uit de mouwen steken. Bos om de hoek
Uit een studie van VITO blijkt dat 3 miljoen Vlamingen geen echte natuur vinden op wandelafstand van hun woning. Het is
Toerisme Provincie Antwerpen, De Backer Mie
dan ook belangrijk dat het beleid investeert in toegankelijk bos, natuur en groen dicht bij de mensen. Een investering die zichzelf meer dan terugverdient. VITO berekende dat 10% meer lokale natuur leidt tot een jaarlijkse besparing van 214 euro per inwoner, vooral dankzij het verminderde ziekteverzuim. De lokale natuur zorgt voor een betere luchtkwaliteit, minder fijn stof, minder lawaaihinder en een aangenaam gevoelsklimaat. Stadsbossen, buurtbossen, speelbossen, loopbossen of tiny forests: overal valt er wel een groen gezondheidsbeleid op maat van de buurt uit te werken. Een helend bosbad
In Japan is het een echte hype: ShinrinYoku of ‘bosbaden’. De Japanse overheid organiseert al sinds de jaren ‘80 programma’s rond bosbaden om mensen te helpen om zich preventief te wapenen tegen de dagelijkse (werk)drukte. Er zijn
Vitaal bos Hoewel wandelen waar dan ook (in een stedelijke of in een bosrijke omgeving) mensen minder angstig, depressief, boos en verward maakt, heeft alléén wandelen in bosomgevingen een positief effect op onze vitaliteit, waarbij onze vermoeidheid afneemt. Een uitgebreid Japans onderzoek leert ons ook dat je niet heel veel tijd in het bos hoeft door te brengen: 2 uur volstaat al.
zelfs bostherapeuten actief, die patiënten meenemen naar het bos en hen wijzen op wat er te zien en te horen valt.
Vertraag je dagelijks tempo en geniet van het moment.
Een bosbad is meer dan een wandeling door het groen: je dompelt je helemaal onder in het bos en neemt de sfeer op met al je zintuigen. Je telefoon laat je best thuis of in elk geval in je zak. Zoek een fijne plek in het bos uit en neem die helemaal in je op. Neem je tijd. Het gaat niet om de beweging of de sport, maar om de omgeving. Kijk, luister, snuif en geniet. Hoor vogels fluiten, voel de boomschors, ruik de bladeren of neem eens een handje bosgrond vast. Trek je schoenen uit om de grond of het gras te voelen.
Doe mee met 30-30! Wil je graag vaker de natuur in, maar komt het er maar niet van? Doe dan mee met de jaarlijkse 30-30-challenge. Deze campagne van CM en BOS+ motiveert mensen om dertig dagen lang (minstens) dertig minuten in het groen te bewegen. Op het einde van de campagne wordt er een bos aangeplant, waarvan de grootte afhankelijk is van het aantal deelnemers en hun doorzettings vermogen. Dit jaar gaat 30-30 door van 21 september tot 20 oktober. Zie ook www.30-30.be. ‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst | 13
activiteitenkalender Bosgroep Limburg organiseert regelmatig activiteiten voor haar leden. Ook interessante initiatieven van andere organisaties vind je hieronder terug.
Activiteiten Bosgroep Limburg Datum
Onderwerp
Locatie
Prijs
Zondag 29 september
Regiowandeling Oost-Limburg
Pelt
€2
Zaterdag 29 oktober
Brandhoutverkoop regio Oost
Te bepalen
gratis
Zaterdag 9 november
Brandhoutverkoop regio West
Te bepalen
gratis
Zondag 9 december
Dag van de boseigenaar
Te bepalen
gratis
Brandhoutverkopen regio Oost en West
Wandeling De Holen
Bosgroep Limburg organiseert dit najaar 2 brandhoutverkopen van hout op stam voor particulieren. • Regio Oost op zaterdag 19 oktober 2019 (Dilsen-Stokkem / Maasmechelen / Zutendaal) • Regio West op zaterdag 9 november 2019 (Beringen / Leopoldsburg)
Zin om het gebied De Holen (zie Bosbelang nr. 65, pagina’s 2-4) te ontdekken, onder begeleiding van eigenaar Stijn Lauwers? Op zondag 29 september organiseren we een uitstap naar De Holen voor Bosgroepleden. Afspraak aan de Leeuwerikstraat 13 in Pelt om 10 uur. De wandeling duurt zo’n twee uur en is niet geschikt voor rolstoelen of kinderwagens. Voorzie waterdicht schoeisel (laarzen). Inschrijven via 011 23 83 63 of vera.reymen@limburg.be.
De loten worden per opbod verkocht. De koper krijgt tot 31 maart 2020 de tijd om zelf de bomen te kappen en weg te halen. Het betreft vooral Amerikaanse vogelkers, Amerikaanse eik, berk en zomereik op stam. De grootte van de loten varieert tussen 3 en 20 stère. Interesse om zelf een lot brandhout te kopen en te verwerken? Dan kan u een uitnodiging voor de verkoop, inclusief beschrijving van de loten, opvragen bij Bosgroep Limburg (011 23 83 63 of vera.reymen@limburg.be). Indien u als brandhoutkoper geregistreerd staat bij de Bosgroep en in de betrokken regio woont, zal u automatisch een catalogus ontvangen.
Dag van de boseigenaar
Op zondag 9 december zetten de Vlaamse Bosgroepen hun leden weer in de kijker met de dag van de boseigenaar. Die dag wordt in elke provincie nieuw bos geplant met vrijwilligers. Kijk op de site www.bosgroepen.be voor meer informatie of op onze site voor alle praktische informatie van de Limburgse plantactie.
Interessante activiteiten bij Inverde Op de website van Inverde vind je een groot aanbod van vormingen. Surf naar www.inverde.be. Datum
Onderwerp
Locatie
Prijs
Dinsdag 5 november Dinsdag 10 november
Boomgericht bosbeheer: dunnen in de boomhoutfase
Tessenderlo
€ 396,00
Voor meer informatie en inschrijving voor deze vorming, surf je naar www.inverde.be. Opleidingen Boomgericht Bosbeheer: Grijp vroeg in om van je bos een succes te maken
Wie boomgericht durft dunnen, wordt beloond met een structuurrijk, biodivers bos waar kwaliteitshoutproductie voor een duurzame opbrengst zorgt zonder afbreuk te doen aan de ecologische waarde. Niet mis, maar hoe begin je eraan? Dat leer je tijdens deze opleiding. Je vertrekt vanuit de beheerdoelstelling. Op basis daarvan formuleer je duidelijke dunningsinstructies. Onder de begeleiding van de ervaren expert leer je boomgerelateerde microhabitats identificeren en habitatbomen herkennen. Oefenen doe je in de veilige, gesimuleerde leeromgeving van de sylvascoop en dat met instant, individuele feedback op je dunningsingrepen. Meer info en inschrijven: https://bit.ly/2k4Quja 14 | ‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst
zoekertjes
Bos te koop
Colofon
Ben je lid van de Bosgroep en wil je je bos verkopen of ben je net op zoek naar een bos? In deze rubriek vind je een overzicht van percelen privébos die te koop staan. Wij hopen natuurlijk dat andere Bosgroepleden het bos kopen, zodat de duurzaamheid van het bos beheer gegarandeerd is.
’t Limburgs Bosbelang 66 | herfst
Afspraken bij de zoekertjes • Voordat het zoekertje gepubliceerd wordt, ondertekent de eigenaar een toelating. • Het zoekertje verschijnt eenmalig in ’t Limburgs Bosbelang. • De publicatie van het zoekertje is geen garantie voor de verkoop van het bos. • Als je het bos niet meer zou willen verkopen, breng je de Bosgroep op de hoogte. uitgave
Hoe reageer je op een zoekertje?
De deputatie van de provincieraad van Limburg, Herman Reynders, gouverneurvoorzitter, Inge Moors, Igor Philtjens, Bert Lambrechts, Tom Vandeput, gedeputeerden en Liliane Vansummeren provinciegriffier wd
• Je neemt zelf contact op met de boseigenaar. • Bij aankoop geef je de Bosgroep een seintje.
Te koop
coördinatie & hoofdredactie Karolien Van Diest, Bosgroep Limburg
• OUDSBERGEN: 24 are; gemengd hout; 089 35 18 87 • PEER: 1,42 ha; gemengd hout; 0477 20 00 86; recht van voorkoop • ZUTENDAAL: 1,36 ha; gemengd hout; eddypieters1@telenet.be; 0495 51 48 07
tekst Leen Raats - Teksttype.be, Hasselt Karolien Van Diest - Bosgroep Limburg
taaladvies Yvette Vandormael - Informatie en Communicatie
concept Dion Boodts - Informatie en Communicatie
vormgeving Drukkerij Paesen, Opglabbeek
fotografie Renaat Nijs, Pascal Vanhees, Robin Reynders, Dienst Water en Domeinen, Jinze Noordijk-EIS Kenniscentrum Insecten, studio-vision.be, Guillaume Brocker, JGI-Ivan Dunsmore, De Backer Mie-Toerisme provincie Antwerpen
cover Foto Robin Reynders - Informatie en Communicatie
cartoons Dirk Vercampt, StudioCamp, Hasselt
drukwerk & layout Drukkerij Paesen, Opglabbeek
oplage 4 400 exemplaren
Like us on Facebook
Vind ons leuk en volg de nieuwtjes van Bosgroep Limburg op de voet via onze facebookpagina: www.facebook.com/limburgsebosgroepen
wettelijk depotnumer D/2008/5857/82
verantwoordelijke uitgever Vera Boesmans Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt Deze publicatie werd gedrukt op houten chloorvrij kringlooppapier, zonder optische witmakers.
‘t Limburgs Bosbelang | 66 | herfst | 15
66 | herfst | in dit nummer
contactgegevens Bosgroep Limburg p.a. provincie Limburg Universiteitslaan 1 B-3500 Hasselt bosgroep@limburg.be www.bosgroeplimburg.be www.bosgroepen.be/limburg tel. 011 23 73 28 Algemene coördinatie ir. An Pierson tel. 011 23 83 24 gsm 0473 88 53 95 an.pierson@limburg.be Regio Oost Coördinator ir. Patrick Meesters tel. 011 23 83 23 gsm 0475 46 04 42 patrick.meesters@limburg.be
driemaandelijks tijdschrift | oktober-november-december 2019
Secretariaat Evi Ghijsens, tel. 011 23 73 28 evi.ghijsens@limburg.be Clara Caradonio, tel. 011 23 83 12 domenicaclara.caradonio@limburg.be Sabine Schraepen, tel. 011 23 73 82 sabine.schraepen@limburg.be
voorwoord .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 interview Een gesprek met de nieuwe voorzitter .. . . . . . . . . . . . . . . 2 bosbeheer Een waterloop in je bos? .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Regio Zuid Coördinator ir. Karolien Van Diest tel. 011 23 83 25 gsm 0473 88 53 94 karolien.vandiest@limburg.be
bosgroepwerking Letterzetter haalt houtprijs naar beneden . . . . . . . . . 6 Online brandhout kopen en verkopen! . . . . . . . . . . . . . . 6 Bosgroepen zetten meer dan ooit in op bosuitbreiding .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Op visite bij dokter Bos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Secretariaat Patricia Rouffa, tel. 011 23 83 30 patricia.rouffa@limburg.be Clara Caradonio, tel. 011 23 83 12 domenicaclara.caradonio@limburg.be
soort in de kijker De vermiljoenkever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 bos online . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 activiteitenkalender .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Adjunct coördinator Pieter Flamend tel. 011 23 83 29 gsm 0476 93 11 50 pieter.flamend@limburg.be
Coördinator houtverkoop ing. Frederik Bollen tel. 011 23 83 63 gsm 0479 19 10 08 frederik.bollen@limburg.be
Secretariaat: Ine Houbrechts, tel. 011 23 83 15 ine.houbrechts@limburg.be Inge Bosch, tel. 011 23 83 20 inge.bosch@limburg.be
Administratief coördinator Sally Dewallef , tel. 011 23 83 14 sally.dewallef@limburg.be Ilse Vanhoudt, tel. 011 23 74 26 ilse.vanhoudt@limburg.be
Regio West Coördinator ir. Lore Bellings tel. 011 23 83 19 gsm 0471 23 82 14 lore.bellings@limburg.be
Boekhouding, cursussen, excursies Vera Reymen tel. 011 23 83 63 gsm 0475 29 37 30 vera.reymen@limburg.be
Adjunct coördinator Pieter Flamend tel. 011 23 83 29 gsm 0476 93 11 50 pieter.flamend@limburg.be
Communicatie- en projectverantwoordelijke Pascal Vanhees tel. 011 23 83 74 gsm 0478 55 16 14 Regio West pascal.vanhees@limburg.be
zoekertjes Bos te koop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 contactgegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
HamontAchel Lommel
Bocholt
Hechtel-Eksel
maaseik Oudsbergen
Beringen
Tessenderlo
provincie Limburg Universiteitslaan 1 B-3500 HASSELT limburg.be
HouthalenHelchteren
HeusdenZolder Lummen
Een bos bezitten en beheren, daar komt heel wat bij kijken. Voor vragen of informatie kun je evenwel altijd te rade bij de Bosgroep. We sommen hier even op waarmee de bosgroepmedewerkers je van dienst kunnen zijn: • gratis en onafhankelijk advies over het bos en het beheer ervan (bosbouwtechnische, wettelijke, financiële en administratieve aspecten) • informatie over hoe een duurzaam bosbeheer eruit ziet, wat je wettelijke rechten en plichten zijn als
boseigenaar en wat de mogelijke subsidies zijn waarop je aanspraak kunt maken • hulp bij het invullen van kapaanvragen of het opstellen van beheerplannen • kaartmateriaal • coördinatie van de samenwerking tussen verschillende boseigenaars. • ondersteuning bij FSC-certificering, boscompensatie in natura, aanplan tingen en ecologische beheerwerken Find us on Facebook Badge
DilsenStokkem As
Zonhoven Genk
Halen
Kinrooi
Bree
Peer
Leopoldsburg
Ham
Waarvoor kun je terecht bij de Bosgroep?
Pelt
Herk-de-Stad
Hasselt Diepenbeek
Nieuwerkerken
Alken
Zutendaal
Lanaken
Bilzen
Kortessem Hoeselt
Wellen Sint-Truiden
Regio Oost
Maasmechelen
Riemst
Borgloon Tongeren Heers
Gingelom
Voeren Herstappe
Regio Zuid
CMYK / .ai
@BosgroepLimburg
@BosgroepLimburg
issuu.com/limburgs_bosbelang