Trainers magazine 13.01

JAMUARI | 2013 | JAARGANG 12 | NR 1

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 1

PIETER TUNS

TRAINER v.v. ALMKERK

WILFRED VAN LEEUWEN HOOFD JEUGDOPLEIDING ADO DEN HAAG

EDDIE PASVEER

KEEPERSTRAINER HERACLES ALMELO

ALFONS GROENENDIJK AJAX A1 www.trainerssite.nl

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 2

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 3

INHOUD 4

12

Alfons Groenendijk, Ajax A1 Lange termijnsucces Alfons Groenendijk (48) is pas sinds enkele maanden in dienst bij Ajax als trainer van de A1. Voor de Leidenaar is het een feest der herkenning op Sportpark De Toekomst tussen al zijn oud-collega’s die samen met Groenendijk zorg dragen voor de jeugdopleiding van Ajax. “Het was wel even omschakelen van wekelijks afgerekend te worden op resultaten naar het opleiden van jonge talenten.”

Hans Smulders, technisch coördinator jeugdopleiding FC Eindhoven Opleidingsclub met kansen FC Eindhoven beschikt niet over de financiële middelen om zelfstandig een volledige jeugdopleiding overeind te houden, maar dankzij de samenwerking met PSV is de Regionale Jeugdopleiding PSV/FC Eindhoven voor talenten ook een opstap naar FC Eindhoven 1. “Wij versterken de onderbouw door spelers uit de regio, die de jeugdopleiding van PSV net niet halen, een springplank te bieden om dat via een omweg te doen. Als ze in de bovenbouw van PSV niet goed genoeg blijken te zijn, kan FC Eindhoven ze weer oppikken.”

18

Pieter Tuns, v.v. Almkerk

26

Wilfred van Leeuwen, hoofd jeugdopleiding ADO Den Haag

“Eindelijk kan ik weer spelen in mijn favoriete systeem”

Alles gericht op individu Lex Immers, Jens Toornstra, Mike van Duinen, Eljero Elia en de broertjes John en Wesley Verhoek. Stuk voor stuk eredivisiewaardige spelers met een verleden op De Aftrap, het jeugdcomplex van ADO Den Haag in het voormalig Zuiderparkstadion. Een rijtje spelers dat hoofd opleidingen Wilfred van Leeuwen graag langer wil maken. “Jaarlijks moet er een aantal van dit soort spelers gaan doorbreken.”

32

Gert van Weel, DSC B1

38

Bas Termaat, Jong Holland D1

42

Niels Voet, N.E.C./FC Oss E-Top

46

Eddie Pasveer, keeperstrainer Heracles Almelo

Geduld houden en veel herhalen

“Plezier hebben betekent ontwikkelen”

Spelenderwijs ontwikkelen Als speler haalde Niels Voet het betaald voetbal nét niet. De 27-jarige Ossenaar timmert nu aan de weg als coach. Hij is bezig aan zijn vierde seizoen op de Voetbalacademie N.E.C./FC Oss, eerst als trainer van de D1 en inmiddels voor het tweede jaar bij de E-Top. "De ene speler is snel gewend, de ander heeft een jaar nodig. We gunnen ze die tijd."

Keeper: extra veldspeler Coverfoto: Frank van Engelen

JANUARI | 2013

VAN BEIDE KANTEN De afgelopen periode vonden en de komende tijd vinden er een hoop gesprekken plaats in de verschillende kantines van Nederland. Er moet immers geëvalueerd worden met trainers en keuzes gemaakt worden naar het volgende seizoen: blijft een trainer bij de club of scheiden de wegen? En als de wegen scheiden, begint de zoektocht naar een nieuwe trainer. En dat betekent wederom meer gesprekken.

Dit geldt ook voor mijzelf. Het vreemde, of misschien wel het leuke, is dat ik in deze periode aan beide kanten van de tafel zit. Niet alleen wordt er met mij als trainer geëvalueerd, maar zit ik aan de andere kant van de tafel als er met de hoofdtrainer geëvalueerd wordt. En omdat er bij mijn club niet met de hoofdtrainer wordt door gegaan, betekent dat ook weer een sollicitatieprocedure.

Een collega-trainer, die hoopt om volgend jaar voor het eerst als hoofdtrainer aan de slag te gaan, vroeg mij om tips voor zijn sollicitaties. Eerlijk gezegd moest ik daar goed over nadenken.

Op basis waarvan kiezen wij eigenlijk de trainer uit? Uitspraken als verzorgd voetbal van achteruit, niet lopen tijdens de trainingen, daar luisteren we eigenlijk niet meer naar. Dat zegt nagenoeg iedere trainer. Ook iemand die de conditie volgens een periodiseringsmodel traint, kan bij ons geen indruk meer maken. Als we de verschillende trainers afwegen, leggen we vooral de dingen naast elkaar waarop een trainer zich onderscheidt van de anderen.

Het is geen examen en dus ook geen lijst met goede antwoorden. Per saldo merken we dat het vaak toch draait om het gevoel. Hebben wij het gevoel dat de trainer snapt wat er bij een vereniging als de onze gevraagd wordt? Past deze trainer bij deze spelersgroep? De praktijk in het seizoen zal uiteindelijk moeten uitwijzen of ons gevoel klopt.

Maar wat ga ik nu tegen mijn collega-trainer zeggen? Welke tip ging ik hem meegeven? Uiteindelijk bleek het heel eenvoudig te zijn. Er zijn geen gouden tips, wees vooral jezelf. Als je jezelf bent en de club ziet het zitten om met jou in zee te gaan, dan gaan ze ook echt met jou in zee.

Dan denken ze dat jij bij de spelersgroep past en dat is een goede start van het nieuwe seizoen.

Want dan kun je ook daar jezelf zijn.

Met sportieve groeten, Paul van Veen Hoofdredacteur

3

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 4

JEUGDOPLEIDING | AJAX: INTERVIEW | TEKST: ROGIER CUYPERS |BEELD: ROGIER CUYPERS & FRANK VAN ENGELEN

Alfons Groenendijk, trainer Ajax A1

LANGE TERMIJNSUCCES

Alfons Groenendijk (48) is pas sinds enkele maanden in dienst bij Ajax als trainer van de A1. Voor de Leidenaar is het een feest der herkenning op Sportpark De Toekomst tussen al zijn oud-collega’s die samen met Groenendijk zorg dragen voor de jeugdopleiding van Ajax. “Het was wel even omschakelen van wekelijks afgerekend te worden op resultaten naar het opleiden van jonge talenten.”

4

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 5

Op Sportpark De Toekomst is het relatief rustig. De

trainer bij Roda JC in de jaren 1988 tot 1991. “Ik

A-selectie is op trainingskamp in Rio de Janeiro en

heb altijd gekeken hoe trainers werkten en hoe

zo af en toe druppelen er trainers of een team bin-

ze bepaalde dingen deden. Van elke trainer neem

nen in de kantine. De grootste onrust komt van de

je wat mee. Door de jaren heen heeft Jan Reker

mensen die de kantine een make-over gaan

mij het meest geraakt. Hij was een meester om

geven. Groenendijk begroet een ieder die binnen-

spelers echt vertrouwen te geven en ze een goed

komt en na een praatje te hebben gemaakt met

gevoel te bezorgen. Dat deed hij door zijn manier

wat mensen aan de bar, schuift hij aan.

van doen, hoe hij tegen je praatte en coachte. Bij iedereen deed hij dat op een andere manier. Hij

Met de oefenmeester praat TrainersMagazine

wist iedereen te raken, ook mij. Op een gegeven

over de nieuwe filosofie op De Toekomst, zijn vo-

moment kreeg ik een hele goede band met Jan.

rige clubs, zijn ambities als trainer en de directe

De trainers die jou dat gevoel geven, raken je

overgang van zijn actieve loopbaan naar de trai-

vaak het meest.”

nersloopbaan. “In 2001 ben ik op mijn 37e gestopt bij FC Utrecht. Inmiddels had ik er bijna

De werkwijze van Jan Reker is deels terug te zien

twintig jaar profvoetbal opzitten. Datzelfde jaar

in de manier waarop Groenendijk met zijn spe-

zou ik als assistent-trainer bij Katwijk beginnen

lers omgaat. “Ik geloof in de persoonlijke bena-

en mijn oefenmeester 1 gaan halen. Ineens trad

dering, ook bij de jeugd. Dat is belangrijk, maar

de hoofdtrainer terug vanwege zijn drukke werk-

je moet in grote lijnen ook het groepsproces be-

zaamheden. Ik werd meteen in het diepe ge-

geleiden. Je neemt veel zaken mee van oud-trai-

gooid. Er moest een compleet nieuw elftal

ners, maar ontwikkelt je eigen identiteit. Als je

geformeerd worden. Ik dacht: ‘ik stap er maar in

dicht bij jezelf blijft, kom je het verst.”

en zie het wel’. We speelden ons pas op de laatste dag veilig in de Hoofdklasse, destijds het hoogste amateurniveau. In dat jaar heb ik geprobeerd een hoop jonge spelers in te passen. Het seizoen erop wilde ik doorgaan, maar in het begin van dat nieuwe voetbaljaargang kreeg ik last van een oude knieblessure. Daar heb ik toen eens goed naar laten kijken. Ik bleek zoveel kraakbeenschade te hebben, dat ik besloten heb me te laten opereren via de opboormethode. Uiteindelijk moest ik een half jaar revalideren en dat was niet te combineren met het trainerschap.”

Rolmodel Elke trainer heeft vaak wel een rolmodel. Iemand waar hij de goede punten van overneemt of juist bepaalde eigenschappen totaal niet van wil kopiëren. Voor Groenendijk is dat Jan Reker, zijn

JANUARI | 2013

"JAN REKER WAS EEN MEESTER IN HET SPELERS VERTROUWEN GEVEN" 5

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 6

"HET SPELEN MET BRUTALITEIT EN FLAIR PAST BIJ MIJ"

Teamspeler

zij er een goed gevoel bij hebben, gaat het leven.

belangrijk dat je de tijd krijgt om jouw werkwijze

Als oefenmeester is de Leidenaar geen ‘einzel-

Dat werkt beter dan er een speelwijze doorheen

te kunnen etaleren. Dat was bij Willem II wat

gänger’, maar een echte teamspeler. Hij wil met

te drukken waar ze niet in geloven. Er ontstaat

minder het geval en dan loopt dat anders. Maar

zijn collega-trainers, die hij bewust geen assis-

dan een wisselwerking en het zorgt ervoor dat

ook daar waren we op de goede weg, maar dan

tenten noemt, een plan smeden om het beste uit

spelers voor je door het vuur gaan. Niet alleen

gaan andere factoren, waar je niet altijd grip op

zijn ploeg te halen. “Ik geloof ook dat je met je

de eerste elf, maar alle spelers. Ze zetten net dat

hebt, een rol spelen. Je kan je daar druk om

collega-trainers kijkt welke speelwijze het best

stapje extra. Dat is een proces van maanden,

maken, maar ik heb geleerd dat ik me niet druk

bij de groep past en vervolgens ga je daar gericht

maar uiteindelijk zien spelers dat het de weg is

maak om dingen waar ik geen grip op heb. Ik

op trainen. Bij FC Den Bosch zijn we twee jaar

om ergens te komen.”

ben nu elf jaar in trainersvak en dat leer je door

lang met een jonge groep behoorlijk succesvol

de jaren heen. Je weet dat je jouw energie moet

geweest. We hadden specifieke buitenspelers en

“Voor het Jupiler League-niveau waren we best

steken in zaken die je kunt beïnvloeden en dicht-

een echte nummer ‘tien’. We speelden dus ook

ver. We speelden herkenbaar voetbal. De om-

bij jou staan. Invloeden van buitenaf moet je je

4:3:3 met de punt naar voren. Qua training zijn

schakeling wordt in het huidige voetbal steeds

niet te druk om maken.”

we veel in blokken gaan trainen. Dan pak je eens

belangrijker en daar zijn we ook meer op gaan

twee maanden de opbouw en dan bijvoorbeeld

trainen. De spelers zagen dat we ergens op train-

Marc Lammers

druk zetten. Ook werkten we met sjablonen op

den en resultaten behaalden. Als trainer geeft je

Hij geeft aan dat het tijd kostte voor hij dat los kon

het veld. Een ‘11 tegen 0-vorm’ waarbij je vanaf

dat voldoening en uiteindelijk liepen we met die

laten, maar mede dankzij hulp van hockeycoach

de zijkant met een voorzet moet komen en af-

jonge groep op één doelpunt de Eredivisie mis.

Marc Lammers lukt hem dat nu prima. “De laatste

rondt op de goal. Maar ook wat we doen als de

Het was een leuke periode en een bevestiging

jaren heb ik daarover veel gesprekken gehad met

tegenstander de bal heeft. Hoe zetten we druk?

dat het de manier is waarop ik wil werken en

Marc. Hij was lid van de Raad van Commissarissen

Wie doen daarin mee? Het werd iets van de spe-

met spelers wil omgaan.”

bij FC Den Bosch. Je bent gek als je zo iemand binnen je organisatie hebt en er geen gebruik van

lers, ze werden eigenaar van het geheel.”

Randzaken

maakt. Hij stond er ook voor open. Ik sta open voor

“Ik betrok een paar bepalende spelers bij het

In zijn periode als trainer heeft hij mooie tijden

innovatie en hij is echt een innovatiecoach. We

overleg met de trainers”, gaat hij verder. “Ver-

gekend, maar ook lastige momenten. Voor Groe-

hebben veel gesprekken gehad. Je kan van be-

volgens rol je dat uit en wordt het iets van de

nendijk zijn dat uiteindelijk wel bruikbare leer-

paalde situaties een blauwdruk maken en kijken

hele groep. Zij moeten het immers uitvoeren. Als

momenten geweest. “Als hoofdtrainer is het

hoe je het in jouw sport toepast. Hij is een motiva-

6

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 7

tor en het was interessant om te zien hoe hij de

wisselt hij hem meteen en scheldt hij hem bij

winnen en verliezen in de jeugd is bij Ajax wel

planning maakte om uiteindelijk olympisch goud

wijze van spreken de huid vol. De andere keer

een onderdeel, maar wat minder van belang. De

met de hockeydames in 2008 te halen.”

gebeurt hetzelfde en laat hij hem staan. Dan

laatste jaren ben ik meer prestatiegericht bezig

vraag ik aan hem wat de afweging is van zijn re-

geweest. Binnen Ajax heb ik daar onder andere

Groenendijk haalde de expertise van Marc Lam-

actie. Waarom de ene keer wisselen en de andere

met Wim Jonk en Marc Overmars gesprekken

mers uit het hockey, maar daar bleef het niet bij.

keer laten staan? Soms maakt hij bewust een

over gehad. Het gaat uiteindelijk om het afleve-

De oefenmeester denkt graag buiten de kaders

speler klein, omdat het nodig is. En de andere

ren van de jongens bij het eerste elftal. Soms

en kijkt graag in de keuken bij andere sporten.

keer laat hij hem staan om hem extra vertrouwen

worden spelers even uit de competitie gehaald

“Ik heb veel contact met Toon van Helfteren, de

te geven. Dat vind ik interessante dingen.”

om twee, drie maanden een extra programma te

basketbalcoach van Leiden. Daar zit ik regelma-

volgen. Bijvoorbeeld een krachtprogramma, puur

tig op de tribune en kijk hoe hij coacht. Wat doet

Verschil profs-jeugd

op het individu gericht. Dat kan ook zomaar mijn

hij met zijn spelers? Basketbal is een snelle sport,

Nu Groenendijk sinds enkele maanden weer met

beste speler zijn en dan moet je dus niet in de

je kan time-outs nemen en veel wisselen. Dat

de jeugd werkt, is dat toch even wennen. Bij FC

war raken als je een keer een wedstrijd verliest.

kan bij ons niet. Als basketbalcoach kan je de

Den Bosch draaide het om winnen, promotie. Bij

Het korte termijnsucces moet je loslaten. Ik heb

spelers tijdens de wedstrijd meer beïnvloeden

Ajax draait het om opleiden. Winnen is mooi

een hekel aan verliezen. Maar als ik verlies, moet

dan dat voetbaltrainers dat kunnen. Toch kan ik

meegenomen, maar geen ‘must’. “Ik heb al eer-

ik dat meteen een plekje geven en er niet in blij-

veel van hem leren. Ik vraag hem na de wedstrijd

der met jeugd gewerkt, maar het is wel een over-

ven hangen. Je weet dat je niet altijd over je

wel eens dingen. Soms maakt de speler een fout,

stap. Hier praat je puur over het opleiden. Het

beste spelers kunt beschikken.”

Paspoort ALS SPELER Alfons Groenendijk heeft een rijke carrière als speler achter zich. Zijn meeste duels speelde hij bij zijn eerste profclub, FC Den Haag (119 duels). Tussen 1991 en 1993 kwam hij uit voor Ajax waar hij in 1992 de UEFA Cup mee won. Na zijn periode in Amsterdam speelde hij één jaar in het buitenland bij Manchester City. Na vier seizoenen Sparta sloot de linksbenige middenvelder zijn actieve loopbaan af bij FC Utrecht. In zijn laatste seizoen behaalde hij europees voetbal met die club.

JANUARI | 2013

1982-1987:

FC Den Haag

1987-1991:

Roda JC

1991-1993:

Ajax

1993-1994:

Manchester City

1994-1998:

Sparta

1999-2001:

FC Utrecht

7

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 8

Paspoort ALS TRAINER “Mijn overstap van mijn actieve loopbaan naar het trainerschap bij Katwijk was een hele snelle. Je kunt je na je loopbaan pas gaan vormen als trainer en je diploma’s halen. Na mijn jaar bij Katwijk heb ik een half jaar niets gedaan in verband met mijn revalidatie en ben ik in 2003 naar Sparta gegaan. Daar ben ik twee jaar assistent geweest van Mike Snoei en heb samen met Nico Jalink de beloften gedaan. Vervolgens belde Danny Blind me of ik niet iets in de opleiding van Ajax wilde doen. Eerst was ik daar jeugdtrainer en heb ik de Onder 17 geleid en samen met John van den Brom de beloften getraind. Het jaar erna kwam Henk ten Cate hier en ben ik assistent geworden en de cursus Coach Betaald Voetbal gaan volgen.”

2001-2002: 2003-2005:

VV Katwijk Sparta Rotterdam (assistent-trainer en trainer beloften)

2005-2007:

Ajax (jeugdtrainer, trainer beloften en assistent-trainer)

2008-2009:

Willem II (assistent-trainer)

2009-2010:

“Hoe meer mijn elftal afgeroomd is, hoe beter ik

atief en flexibel, zijn volgens Groenendijk kern-

het doe”, is hij realistisch. “Hoe eerder Frank de

begrippen. “Het moeilijke is natuurlijk dat je

Boer de jongens geschikt vindt in zijn selectie te

iedere dag met een andere ploeg kunt trainen.

komen, des te beter is dat voor Ajax. Dat is het

Spelers van mij schuiven door en van onderuit

mooie van opleiden. Bij Ajax duiken er altijd

krijg ik dan weer opvulling vanuit de B. Voor

grote talenten op. Nu ook een aantal bij de B1

mezelf is het moeilijk om te plannen. Als je een

van Orlando Trustfull. Zij schuiven dan weer door

training voorbereidt, kan het zijn dat je ploeg

naar de A om hun weerstand te vergroten.”

er ’s middags anders uitziet. Je moet heel cre-

Willem II

atief en flexibel zijn in deze werkwijze. Dat zijn

(hoofdtrainer)

2010-2012:

FC Den Bosch (hoofdtrainer)

2012-heden: Ajax A1 (hoofdtrainer)

8

Creatief en flexibel

belangrijke termen. Dat was voor mij ook even

Het werken in een opleidingsinstituut als dat

wennen. Bij Den Bosch wist ik wie ik tot mijn

van Ajax vergt een bepaalde ‘mindset’. Je dient

beschikking had en is het makkelijk plannen.

je neer te leggen bij het groter goed, het door-

Het is voor mij leerzaam om te zien hoe er hier

stromen van spelers naar de hoofdmacht. Cre-

gewerkt wordt.”

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 9

“IK MAAK ME NIET MEER DRUK OM ZAKEN WAAR IK GEEN GRIP OP HEB”

Druk

“Maar ook hier moet ik me verantwoorden”,

maken en ondergeschikt maken aan wat geëist

De wekelijks druk, het moeten presteren, heeft

spreekt hij over de druk bij Ajax. “We overleggen

wordt in de ArenA. Daar gaat het om. Dan maak

de oud-voetballer minder. “Iedere trainer heeft

iedere dag met de trainers van de bovenbouw.

je een plan en moet je zo’n speler overtuigen en

zijn eigen gevoel daarbij. De laatste jaren heb ik

Dan gaat het over spelers individueel. Als we tot

dan is het goed dat het breed gedragen wordt.

te maken gehad met een bepaalde prestatiedruk.

een besluit komen om iets te doen met een spe-

Niet alleen ik als trainer van de A1 moet het vin-

Dat vond ik wel prettig en dat heb je meer als

ler, wordt dat breed gedragen. We discussiëren

den, maar we hebben het er met meerdere trai-

hoofdtrainer. Hier is soms een nederlaag in de

erover en we komen tot iets. Neem Abdel El Ha-

ners over. Uiteindelijk moet hij er zelf van

competitie simpel te verklaren als je de helft van

snaoui van de A1. Daar zien we allemaal een

overtuigd raken dat hij iets anders moet doen om

je elftal kwijt bent. Die NextGen-wedstrijden zijn

groot talent in, maar hoe krijg je dat talent zo

het eerste elftal te bereiken.”

leuk. Je krijgt een sterke ploeg mee en het gaat

ver dat hij ook voor Frank de Boer interessant

om iets bijzonders. Dat geeft een extra dimensie

wordt? We hadden het gevoel dat hij op een

Skillbox

aan het trainen van de A-jeugd. Maar het is een

dood spoor zat qua manier van voetballen. Hij

De jeugdopleiding van Ajax is een nieuwe weg

andere druk dan als hoofdtrainer. Daar moest ik

had teveel balcontacten, moest sneller spelen.

ingeslagen. De Skillbox staat centraal. Groenen-

wel aan wennen.”

Zijn geweldige kwaliteiten moest hij functioneel

dijk legt uit. “Het is een aantal onderdelen waar-

JANUARI | 2013

9

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 10

van een paar zaken centraal staan: het positie-

krachtonderdeel. We hebben de powerhill (foto)

trainen van spelers, daar kijk ik naar. Het hele li-

spel, hoge handelingssnelheid, grote technische

en binnen individuele krachtprogramma’s. Daarna

chaam wordt meegenomen. Zelf ben je als trai-

vaardigheid, de omschakeling en het samenspel.

hebben ze nog eten en studie. Het zijn pittige

ner gericht op dingen met de bal, het voetbal,

De functionele technische vaardigheid is belang-

dagen die deze gasten maken.”

maar dit soort zaken wordt steeds belangrijker.

Daar zijn specialisten voor ingezet en van die specialisten pik je dingen op. Daar kan ik wat van leren. Ik praat ook veel met Frank de Boer. Ik ken hem al heel lang en ben benieuwd hoe hij bijvoorbeeld denkt over druk zetten kijkt. Welke spelers zijn cruciaal? Hoe kijk je naar de opbouw als je zelf onder druk wordt gezet? Daar kan ik leuk met hem over discussiëren. Stel: je speelt met de punt naar achter en wordt onder druk gezet. Hoe ziet hij dat? Het kan zijn dat we tijdens de kerstborrel het daar over hebben met een telefoon waar een veldje op staat met dingen die je kunt verschuiven. Er lopen jongens rond met een ongelooflijke carrière, dat gaat om details.

En die details maken het verschil. Neem Dennis Bergkamp. Die zit soms bij een vergadering en hij

Foto: Kragten

kan hele kleine dingen eruit halen en dan ga je er ineens over nadenken. Dat opent jouw ogen ook

rijk. Je moet het niet overdrijven met trucjes. Het

Focus op eigen spel

weer. Hij heeft aan de absolute top gespeeld en

gaat om de goede aanname, de goede balsnel-

“Vrijdag hebben we een groepstraining gericht

dan gaat het om die kleine dingen.”

heid. Bij die hoge handelingssnelheid is belang-

op de wedstrijd en trainen we wat tactisch. Dan

rijk hoe vaardig je bent in de kleine ruimte. Dat

bekijken we wat we van de tegenstander weten.

is herhalen, herhalen, herhalen. En vervolgens

Het is niet zo dat we overal een scout naartoe

toepassen in de wedstrijd. We hebben een aantal

sturen. Dat was ik in de Jupiler League wel ge-

onderdelen. Bij elk station hebben we specialis-

wend. Dan had je de informatie van de tegen-

ten. Bij de skills hebben we John Bosman voor

partij en hoe ze speelden in balbezit en

het koppen, combinatie met pass- en trapvorm

balverlies. Het past wel weer bij mij dat ik me

gericht op afwerken doet Wim Jonk. Ook passen

focus op mijn eigen ploeg. Ik ben altijd uitgegaan

en trappen kort en lang komen bij die skills aan

van de eigen kracht van mijn team. Die analyses

bod. Ronald de Boer loopt hier rond, Brian Roy,

van tegenstanders zijn leuk, maar we willen zelf

Kenneth Perez, Richard Witschge, Jaap Stam

bepalen hoe we spelen. Bij Den Bosch noemden

komt erbij. Er wordt heel specifiek getraind. Dat

we dat ‘ons eigen gezicht laten zien’. Wat willen

is een deel van de training. Bijna iedere dag.”

wij en wat verwacht het publiek? We gingen de wedstrijd zonder angst tegemoet. Daar sta ik

“Daarna heb je nog de groepstraining. Het

voor en past mooi bij de jeugd van Ajax. Je speelt

groepsgebeuren vind ik heel belangrijk en moet

met een bepaalde brutaliteit en flair. Hier staan

niet ondersneeuwen. De werkwijze ligt er nog

we voor en zó willen wij voetballen.”

niet zo lang en wordt goed geëvalueerd. Wat gaat goed? Waar moeten we aandacht aan be-

Ontwikkelen

steden en wat moeten we veranderen? Daar kij-

Bij Ajax leert Groenendijk dingen waar hij zich in

ken we kritisch naar binnen de opleiding. Na de

zijn verdere carrière als trainer in wil ontwikkelen.

Skillbox en het groepsgebeuren heb je het

“De hele specifieke dingen, bijvoorbeeld het op-

10

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 11

Doelen vanuit Ajax

Teamproces en discipline

Bepaalde discipline wordt daarin geëist. Er zijn

Op De Toekomst werken ze met doelen voor de

Niet alleen voetballend gezien moet Groenendijk

ook jongens die hun school verwaarlozen en dan

lange termijn, geen resultaatdoelen. Ook het

de ontwikkeling van zijn spelers in de gaten hou-

heb ik weer contact met een docent. Hun oplei-

aantal spelers dat Groenendijk jaarlijks moet

den. Er komt veel meer bij kijken om van de ta-

ding is ook heel belangrijk. Het is niet alleen

laten doorstromen, staat niet vast. “Je praat niet

lenten de nieuwe topspelers te maken. “Je moet

maar voetbal, maar ze moeten het op school ook

over je eigen team, maar over ‘onze spelers’. Je

ook hier oog houden voor het groepsproces en

goed doen. Ik probeer daar bovenop te zitten.

wil al die spelers beter maken en ze helpen met

je wil je steentje daaraan bijdragen. Het blijft een

Dat is niet altijd leuk, want die gasten willen al-

het maken van de volgende stap. Het werkt niet

teamsport en samenwerken binnen en buiten de

leen maar voetballen. Maar niet veel van die spe-

op een manier dat je er een bepaald aantal bij

kleedkamer is belangrijk. Dat moet je sturen.

lers zullen het eerste halen, zo eerlijk is het ook.”

de beloften of het eerste elftal af moet leveren.

Je hebt als speler je natuurlijke aanleg die je van huis uit meekrijgt en we moeten niet de illusie

ANALYST OP RADIO/TV

HOOFDTRAINERSCHAP

hebben dat we bijvoorbeeld Wesley Sneijder heb-

“Dit is een fulltime job, maar ik ben woensdags en zondags vrij. Het bijt elkaar niet als ik op zondag een wedstrijd analyseer. Ajax is prioriteit één, maar ik doe ook nog wedstrijden van Oranje op de radio. In het verleden heb ik veel geanalyseerd: Nederland, Eredivisie en het Engelse voetbal. Als je er wat over moet zeggen, kijk je tactisch. Je kan een duel languit op de bank beleven en genieten, maar als trainer kijk je hoe dingen tot stand komen. Waarin schiet een team tekort?

Waarom worden ze weggespeeld? Je kijkt naar tactische dingen en de oorzaak van een tegengoal. Ik kijk anders als ik bij EredivisieLive zit dan wanneer ik Barcelona vanaf de bank bekijk.”

“Uiteindelijk ben ik straks wel weer ergens hoofdtrainer. Dit is heel erg leuk en heb het goed naar mijn zin, maar in mijn achterhoofd kriebelt het feit dat ik al een x-aantal jaar hoofdtrainer ben geweest. Maar wanneer, dat ligt aan de club en het perspectief. Ik ben daarin selectiever geworden. Er is genoeg belangstelling geweest, maar ik heb nog geen juiste keuze voor mezelf kunnen maken. Dit is geen tussenstap, want als Ajax je belt, ga je altijd luisteren. Het is voor mij een bijzondere club en het zegt wat dat ik er voor de derde keer ben. Het is heel leerzaam en anders had ik het ook niet gedaan. Maar er zal ook wel weer een vervolg komen als hoofdtrainer.”

ben opgeleid. Dat wordt soms gedacht, maar zoiets moet je niet overdrijven. Een speler kan zoveel talent hebben en onderweg veel dingen leren, maar op basis van zijn kwaliteiten had hij de top toch wel gehaald. Dat heeft met aanleg te maken. We moeten ze wel ondersteunen en helpen. Dat is de schone taak die er voor ons ligt.

Maar als trainer van de A1 hoef ik er niet per se drie bij de eerste selectie af te leveren. Dat heeft met de trainersstaf van het eerste te maken en ook met posities. Als Gregory van der Wiel niet verkocht was, was het dan ook zo snel gegaan met Ricardo van Rijn? Dat is bepalend voor het verloop van een carrière.”

JANUARI | 2013

11

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 12

JEUGDOPLEIDING | AMATEURS: INTERVIEW | TEKST: TWAN EPE | BEELD: MONIQUE BRUYNAERS

Hans Smulders, technisch coördinator jeugdopleiding FC Eindhoven

OPLEIDINGSCLUB MET KANSEN

FC Eindhoven beschikt niet over de financiële middelen om zelfstandig een volledige jeugdopleiding overeind te houden, maar dankzij de samenwerking met PSV is de Regionale Jeugdopleiding PSV/FC Eindhoven voor talenten ook een opstap naar FC Eindhoven 1. “Wij versterken de onderbouw door spelers uit de regio, die de jeugdopleiding van PSV net niet halen, een springplank te bieden om dat via een omweg te doen. Als ze in de bovenbouw van PSV niet goed genoeg blijken te zijn, kan FC Eindhoven ze weer oppikken.”

12

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 13

"SPELERS MOETEN ALTIJD DOMINEREN"

De Eindhovense topclub werkt met leeftijdsge-

springplank te zijn voor talentvolle spelers die

nale talenten zich bij ons ontwikkelen, waarbij

bonden jeugdelftallen, waarbij het behalve bij de

het bij PSV bijvoorbeeld net niet redden of een

het belangrijk is dat de spelers weinig tijd kwijt

A-junioren in iedere leeftijdscategorie in ieder

tussenstap nodig hebben, zoals FC Eindhoven.”

zijn met reizen. De grootste talenten worden aan PSV doorgegeven, zodat ze mogelijk al mee kun-

geval twee teams heeft. Naast de A1 (onder 19) beschikt PSV ook over een B1 (onder 17), B2,

“Onze overtuiging is dat jeugdspelers zo jong

nen trainen met de jeugdteams van PSV om te

(onder 16), C1 (onder 15), C2 (onder 14), D1

mogelijk ontdekken het beste is, omdat die spe-

kijken of ze het niveau hebben om de jeugdelf-

(onder 13), D2 (onder 12), E1 (onder 11), E2

lers nog helemaal te vormen zijn. Daarom is FC

tallen van PSV te versterken. In de vier jaar die

(onder 10) en F1 (onder 9), terwijl de RJO

Eindhoven de onderkant van de jeugdopleiding

we nu samenwerken met PSV zijn er vier spelers

PSV/Eindhoven nog drie teams kent die onder de

van PSV gaan verstevigen met de RJO PSV/FC

van onze jeugdafdeling naar de opleiding van

verantwoordelijkheid van FC Eindhoven vallen.

Eindhoven. Talentvolle spelers uit de regio die

PSV gegaan. De spelers die in de bovenbouw van

“Dat zijn een D2 (onder 12), D3 (onder 11) en E1

door PSV net niet goed genoeg bevonden wor-

PSV afvallen, zijn voor FC Eindhoven interessant

(onder 10) waar talentvolle spelers uit de regio

den, maar waar wel potentie inzit, krijgen via FC

om in de eerste selectie te spelen. Op dit moment

in spelen die niet goed genoeg zijn voor de jeugd

Eindhoven de kans om onder goede begeleiding

hebben wij acht spelers in de selectie die via PSV

van PSV”, vertelt Hans Smulders, hoofd jeugdop-

die stap in een later stadium alsnog te maken.

naar FC Eindhoven zijn gekomen. Op die manier

leidingen van RJO PSV/FC Eindhoven.

Die spelers worden geplaatst in onze onder 10,

wordt er ook gekeken welke spelers van PSV in

onder 11 en onder 12-elftallen, waarin zij één

het eerste elftal van FC Eindhoven kunnen spe-

Regionaal opleiden

jaar boven hun leeftijd komen te spelen in een

len. Het voordeel voor ons is dat die spelers op

“Wij zijn niet de rijkste club in het betaalde voet-

onderlinge competitie met andere BVO’s uit de

een goed niveau hebben gespeeld en getraind

bal en kunnen dus niet ieder jaar een aantal

regio. Het onder 10-team speelt zeven tegen

en daardoor bij ons kunnen doorgroeien tot een

goede spelers kopen”, vervolgt Smulders.

zeven, het onder 11-team speelt negen tegen

meerwaarde voor het eerste.”

“Daarom moeten wij infinitief zijn en dat doen

negen en het onder 12-team speelt elf tegen elf.

we door onze manier van opleiden. Voor de door-

De spelers worden bij FC Eindhoven ook begeleid

“Ieder jaar wordt bij PSV in de bovenkant van de

stroom naar het eerste elftal is in een jeugdop-

volgens de visie van PSV.”

jeugdopleiding bekeken welke spelers er uitstro-

leiding de bovenkant het meest interessant,

men, maar bij FC Eindhoven kunnen instromen.

maar wij hebben niet de middelen om zelfstan-

Jong instromen

Dat zijn spelers van 15, 16 en 17 jaar die in de

dig een A1, B1 en C1 overeind te houden.

“PSV heeft een talentenplan, waarin staat be-

B2, B1 of A1 afvallen. Jongens van 15, 16 en 17

Daarom zijn wij anders gaan kijken naar de in-

schreven dat de supertalenten in de lichting van

jaar met een hoog instapniveau hebben de kwa-

vulling van de opleiding en in dat kader zijn we

E- en F-pupillen ondergebracht worden bij PSV

liteiten om bij FC Eindhoven in de eerste selectie

vier jaar geleden een samenwerking met PSV

en de regionale talenten moeten zich in een re-

te spelen. Die spelers zijn voor ons interessant

aangegaan. Wij zien onszelf als opleidingsclub

gionaal opleidingscentrum kunnen ontplooien.

en stromen ook regelmatig bij ons in. Het eerste

en denken door goed beleid uit te zetten een

In een traject van een paar jaar kunnen de regio-

elftal bestaat bij ons op dit moment uit dertien

JANUARI | 2013

13

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 14

contractspelers, zeven gehuurde spelers (van

ons verder ontwikkelen en het betaalde voetbal

daaruit werken we dan ook, maar er blijft ruimte

PSV, RKC Waalwijk, Anderlecht en Fulham), zes

halen. FC Eindhoven is voor jonge spelers een

voor de spelers om aan een specialisme te wer-

amateurspelers en twee stage-spelers. Een voor-

ideale tussenstap om voor het betaalde voetbal

ken. Het persoonlijk ontwikkelingsplan wordt in

beeld van de samenwerking met PSV is Vinnie

bewaard te blijven in plaats van dat ze bij een Top-

de voorbereiding op het seizoen, in de winter-

Vermeer. Hij is als speler van zestien bij ons te-

klasser aan de slag gaan. Naast talentvolle spelers

stop en aan het einde van het seizoen ingevuld

recht gekomen via de opleiding van PSV en heeft

proberen wij ervaren spelers te plaatsen voor de

door de speler. Daarin geeft hij aan wat hij goed

zich bij ons opgewerkt tot contractspeler. Daarnaast

ideale mix, zoals vorig jaar is gelukt met onder an-

kan en wil verbeteren. Daarnaast maakt de trai-

bieden wij PSV-spelers ook een goed podium.”

dere Theo Lucius, Frank van Kouwen en Serhat

ner een sterkte-zwakteanalyse die iedere vier

Koç. Zij helpen jonge spelers verder met hun erva-

weken intern wordt besproken. Het persoonlijk

Ideale tussenstap

ring en versnellen de ontwikkeling. Dat zien we

ontwikkelingsplan moet een plan zijn waar de

“Spelers die bij PSV te goed zijn voor de belof-

terug in de rapporten.”

speler in moet geloven en meestal komt dat plan

ten, maar nog niet klaar zijn voor het eerste elf-

wel overeen met de sterkte-zwakteanalyse, maar

tal, kunnen het eerste team van FC Eindhoven

“In de jeugd werken we ook met spelersrappor-

het komt ook wel eens voor dat een speler een

gebruiken als opstap. Youness Mokhtar is daar

ten: een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) dat

verkeerd zelfbeeld heeft. Dan helpt de trainer

een mooi voorbeeld van. Hij heeft het vorig sei-

door de speler zelf wordt ingevuld op drie mo-

hem dat bij te stellen.”

zoen erg goed gedaan bij ons en is nu wekelijks

menten in het seizoen en een sterkte-zwaktea-

één van de betere spelers van PEC Zwolle in de

nalyse dat de trainer per speler maakt. Wij

Techniek verbeteren

Eredivisie. Wij hadden hem graag nog een jaar lan-

vertrekken altijd vanuit de kwaliteiten van de

“Daarom vinden wij het erg belangrijk dat

ger gehouden, maar vinden het ook mooi om spe-

speler, omdat ik er van overtuigd ben dat een

onze trainers didactisch sterk zijn en een leraar

lers een kans te geven zichzelf te ontwikkelen. De

specialisme een speler verder kan helpen in het

rol op zich kunnen nemen. Spelers moeten be-

zes spelers in ons eerste met een amateurcontract

betaalde voetbal. In ons opleidingsplan staat per

wust gemaakt worden van wat ze goed kunnen

zijn spelers die net als Vermeer via PSV bij ons bin-

positie een profiel waar de speler aanvallend,

en wat voor verbetering vatbaar is, maar ze ge-

nen zijn gekomen. Deze spelers kunnen zich bij

verdedigend en fysiek aan moet voldoen. Van

loven er pas in als het uit hun zelf komt. Het

14

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 15

"SPECIALISMEN MAKEN HET VERSCHIL"

vraag-antwoordmodel vind ik erg belangrijk,

Instapniveau verhogen

de jaren heen een betere ontwikkeling hebben

omdat de trainer zijn punt kan maken zonder

“Het voordeel van onze regionale opleiding voor

gehad, waardoor ook wij profiteren van de sa-

het zelf te zeggen, maar het de speler zelf laat

talentvolle spelers in de leeftijden van tien, elf en

menwerking met PSV. Naast de jeugdopleiding

benoemen door hem die kant op te sturen. De

twaalf jaar is dat zij in een regionale competitie

delen wij ook de beloften met PSV.”

opleiding is dus heel individueel gericht, omdat

tegen BVO’s uit het Zuiden van Nederland en

wij ook vinden dat de spelers altijd moeten

tegen ploegen uit België spelen op een hoger ni-

“In dat beloftenteam komen echter sporadisch spe-

overheersen ten opzichte van de tegenstander

veau dan bij hun eigen amateurclub. De weer-

lers van FC Eindhoven te spelen. Het beloftenteam

in wedstrijden. Bij de RJO PSV/FC Eindhoven

standen worden groter en dus kunnen spelers

van PSV bestaat uit tien spelers en wordt aangevuld

wordt daarom ook voornamelijk getraind op

zich optimaal ontwikkelen. Iedere vier weken

met spelers uit PSV 1 die van Dick Advocaat moeten

het verbeteren van de technische vaardigheden

evalueren we met de trainers de ontwikkeling

spelen. Dan pas komen spelers van FC Eindhoven

in kleine vormen. De trainingen bestaan vaak

van de spelers en daarbij bekijken we ook de

in beeld om mee te doen. Daarom organiseren wij

uit één-tegen-één-duels in partijvormen, varië-

sterkte-zwakteanalyses. In deze leeftijd kunnen

zelf twintig wedstrijden per seizoen, waar de spe-

rend van één tegen één tot vier tegen vier. Een

spelers zich in een sneltreinvaart ontwikkelen,

lers die bij ons minder aan spelen toekomen in spe-

ander punt waar wij veel waarde aan hechten

dus het komt regelmatig voor dat we de sterkte-

len. Wij vinden dat de spelers die vrijdags niet aan

is het aanvallen van ruimtes en daar zijn kleine

zwakteanalyses moeten bijstellen. De specialis-

spelen toekomen een goede wedstrijd moeten heb-

partijvormen, zoals drie tegen twee en vier

men van de spelers worden beter en op de

ben op de dinsdag, dus ook de jonge spelers van

tegen drie weer heel erg nuttig bij. Die kleine

mindere punten gaan ze ook vooruit. Het instap-

15, 16 en 17 jaar, die uit de jeugdopleiding van PSV

partijvormen bouwen we voorzichtig uit naar

niveau wordt daardoor hoger voor de spelers om

bij ons zijn gekomen, spelen op die manier altijd ge-

zeven tegen zeven bij de E1, naar negen tegen

eventueel bij PSV in de jeugdopleiding in te stro-

noeg goede wedstrijden. De samenwerking met

negen bij de D3 en naar elf tegen elf bij de D2.

men. Als de spelers het op het einde van het

PSV zorgt er dus voor dat talentvolle spelers die

Er worden ook pass- en trapvormen gegeven,

liedje niet halen bij PSV, komen ze weer terug

voor PSV tekort komen een podium krijgen bij

maar domineren in één-tegen-één-duels blijft

naar ons. Het voordeel is dat de spelers de club

ons om zich te ontwikkelen. Wij zijn dus een

de basis.”

al kennen, weten hoe er gewerkt wordt en door

ontwikkelingsclub met kansen.”

JANUARI | 2013

15

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 16

AFWERKEN 2 TEGEN 1 (+K) ORGANISATIE: • Zet een veldje uit van 30x20 meter • Tweetal kan scoren op doel met keeper • Doelpunt van tegenstander telt dubbel • Oefening start: speler 1 speelt speler 2 in • Speler 1 en 2 proberen samen te scoren • Tegenstander kan scoren d.m.v. lijndribbel • Bal uit: tweetal start oefening opnieuw • Na de aanval nieuw tweetal en verdediger • Teams wisselen na verloop van tijd van rol COACHING: • Aanbieden in de diepte/onder de bal • Buitenste been inspelen (in de diepte) • De bal met binnenkant voet passen • Aanbieden met hakken tegen de zijlijn

3 TEGEN 2 VANUIT PASS- EN TRAPVORM ORGANISATIE: • Zet een veldje uit van 35x25 meter • Beide teams kunnen scoren op een doeltje • Speler 1 speelt speler 2 in de loop aan • Speler 2 draait open en passt naar speler 3 • Speler 1 en 2 komen het veld in • Speler 3, 4 en 5 spelen tegen speler 1 en 2 • Bal uit: oefening start opnieuw • Teams wisselen na verloop van tijd van rol COACHING: • Buitenste been inspelen (in de diepte) • De bal met binnenkant voet passen • Opendraaien in de speelrichting • Aanvallen: drietal kommetje maken • Aanvallen: bewegen in de diepte • Verdedigen: tweetal kort bij elkaar • Verdedigen: rug- en ruimtedekking

16

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 17

4 TEGEN 3 LIJNVOETBAL ORGANISATIE: • Zet een veldje uit van 20x40 meter • Maak vakken achter de achterlijnen • Beide teams scoren d.m.v. lijndribbel • Bal stilleggen met de voet geeft punt • Bal uit: oefening start opnieuw COACHING: • Aanvallen: viertal veld groot maken • Aanvallen: diepte gaat voor breedte • Aanvallen: spits beweeg naar balkant • Verdedigen: drietal veld klein maken • Verdedigen: naar de zijkant duwen • Verdedigen: actief storen aan zijkant

4 TEGEN 4 MET VIER KLEINE DOELTJES ORGANISATIE: • Zet een veldje uit van 30x40 meter • Beide teams scoren op twee doeltjes • Bal uit: inpassen of indribbelen COACHING: • Een-tegen-een: acties durven maken • Aanvallen: viertal veld groot maken • Aanvallen: diepte gaat voor breedte • Aanvallen: spits beweeg naar balkant • Verdedigen: drietal veld klein maken • Verdedigen: naar de zijkant duwen • Verdedigen: actief storen aan zijkant

JANUARI | 2013

17

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 18

SENIOREN | AMATEURS: INTERVIEW | TEKST & BEELD: ROB ROBBEN

Pieter Tuns, trainer/coach van v.v. Almkerk:

“EINDELIJK KAN IK WEER SPELEN IN MIJN FAVORIETE SYSTEEM” 18

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 19

De ervaren Pieter Tuns uit Best kijkt, net als de meeste trainers, eerst naar het aanwezige spelersmateriaal en bepaalt dan in welk systeem hij gaat voetballen. Hoewel Tuns al 29 jaar aan het roer staat van een eerste selectie, speelt hij dit jaar met zaterdag eersteklasser Almkerk sinds lange tijd weer, in zijn favoriete 1:4:3:3 systeem. In het verleden speelde hij gezien de aanwezige kwaliteiten, meestal met twee spitsen. “Je kunt met drie spitsen de tegenstander gemakkelijker vastzetten. Je kunt dan wat meer dominant spelen.” TrainersMagazine sprak met Tuns over zijn speelwijze, maar ook over zijn jarenlange trainerservaringen.

De 58-jarige Tuns speelt dit seizoen dus sinds

er vorig jaar uit de A-jeugd een talentvolle cen-

een druk. De rest van de ploeg dient dan alle-

lange tijd weer in zijn favoriete systeem met drie

trumspits is gekomen, die op dit moment in een

maal zo op te schuiven om de tegenstander te

spitsen. “Visie is mooi, maar je moet wel oog

hevige concurrentiestrijd gewikkeld is met de

beletten om uit te verdedigen (diagram 1a). In-

hebben voor de aanwezige spelerskwaliteiten.

huidige spits.”

dien de centrale verdediger ingespeeld wordt,

Sommige trainers beweren dat je met drie spit-

dan gaat mijn 9 daar naar toe. Mijn nummer 10

sen aanvallender speelt dan met twee spitsen,

Vastzetten

schuift door op de andere centrale verdediger en

maar dat bestrijd ik. Als je met twee spitsen

“We spelen nu dus met drie spitsen, wat als groot

de twee buitenspelers nemen de backs voor hun

speelt met een ruit op het middenveld en je hebt

voordeel heeft dat je bij balbezit van de tegen-

rekening. De linkermiddenvelder (8) schuift dan

twee snelle en goed doorkomende buitenste

stander gemakkelijker druk kunt zetten. Als de

door op hun centrale middenvelder (diagram 1b).

middenvelders, dan speel je ook met minstens

vleugelverdediger van de tegenpartij wordt aan-

Eigenlijk moet mijn nummer 4 dan ook door-

vier aanvallers. En als je met drie spitsen speelt

gespeeld, geef je die in eerste instantie wat ruimte.

schuiven naar het middenveld, maar dat durft hij

en je laat ze inzakken tot de middellijn, dan speel

Daarna zet de buitenspeler, bijvoorbeeld 11, met-

nog niet altijd.”

je op papier wel met drie spitsen, maar in de praktijk speel je dan met heel veel middenvelders. Het ligt er dus aan hoe hoog je de tegenstander gaat vastzetten. Met drie spitsen is dat echter wel veel gemakkelijker dan met twee spitsen. Mede daarom gaat mijn voorkeur uit naar een systeem met drie spitsen.”

Buitenspelers “We kregen er in het begin van dit seizoen bij toeval twee goede en snelle buitenspelers bij. De ene kwam van Raamsdonk, een vereniging die een stuk lager speelt en de andere kwam van eersteklasser Roda Boys. Hij had daar het plezier in het voetbal helemaal verloren en wilde bij ons zijn voetbalplezier weer terug vinden. Dat was een gouden greep. Samen met mijn spits vormen ze nu een prima voorste lijn. Daar komt bij dat

JANUARI | 2013

diagram 1a

diagram 1b

19

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 20

Hoger druk zetten

aangespeeld mag worden. Je ziet dan, dat bij het

meteen al ver naar voren. In de jeugd zie ik nog

“De eerste wedstrijden van dit seizoen lieten we

achtste en negende balcontact de spelers al een

veel teams spelen met een echte laatste man. Ik

onze tegenstander komen tot ongeveer twintig

stuk scherper op de bal gaan verdedigen, want

vind dat zonde, omdat de centrale mandekker op

meter over de middellijn. Onze achterste linie

de bal moet veroverd worden, voordat de tegen-

die manier niet leert om rugdekking te geven en

stond dan op een meter of dertig van onze eigen

partij tien keer heeft rondgespeeld. Ze moeten er

de laatste man leert niet hoe je mandekking

goal. We stonden in drie linies kort op elkaar. Er

als het ware de pass proberen uit te halen. Er

moet spelen. Als deze spelers later in het eerste

kon dan geen muisje meer door. Als de tegen-

wordt dus ver naar voren druk gezet. Later speel

zonedekking moeten spelen, hebben ze dit nooit

stander op twintig meter van de middellijn was,

ik dan een gewoon partijspel van acht tegen acht

gedaan en missen daardoor een aantal vereiste

dat klapten we er vol overgave en overtuiging

met twee keepers, waarbij er meteen druk gezet

vaardigheden. Daarom ben ik er een voorstander

op en probeerden we de bal zo snel mogelijk te

wordt als de verdedigers van de tegenpartij wor-

van, dat alle jeugdteams in de zone zouden moe-

veroveren. Dat ging prima, maar we merkten

den aangespeeld. Zo wil ik langzamerhand wat

ten spelen. Alle spelers moeten geprikkeld wor-

langzamerhand, dat als we wat eerder druk gin-

hoger druk gaan zetten. Je loopt dan weliswaar

den om het moeilijkste systeem te spelen. Dit zal

gen zetten, het ook goed ging en we zelf meer

wat meer risico, maar je kunt wel wat dwingen-

soms ten koste gaan van het resultaat, maar op

aan voetballen toe kwamen. Daarom zetten we

der spelen.”

de lange duur hebben de spelers hier alleen maar

nu wat hoger druk. Je bent dan meer baas op het

baat bij.”

veld en dan verdien je ook om te winnen. Na-

Prikkelen tot het moeilijkste

tuurlijk lukt dit niet altijd, maar als je zelfvertrou-

Verdedigend speelt Tuns vrijwel altijd in de zone.

Rust en overzicht

wen hebt, is dit de beste manier. Je moet dit niet

“Als de tegenstander met drie spitsen speelt, wil

In balbezit wil Tuns niet dat alle ballen in hoge

gaan doen als je al een aantal keren verloren

ik dat mijn twee centrale verdedigers om de

snelheid zo snel mogelijk naar voren gespeeld

hebt, want dan is het zelfvertrouwen weg en ver-

beurt de spits oppakken. Alleen in de ‘zestien’ wil

worden. “Nee, soms moet je rust in het spel krij-

lies je de wedstrijden. Dan moet je even wat

ik niet dat er nog overgenomen wordt. Dan moe-

gen. Om dat te trainen speel ik in een grote

meer zekerheid inbouwen. Een trainingsvorm om

ten ze hun man zo kort mogelijk dekken. Speelt

rechthoek zeven tegen zeven met twee neutrale

het snel druk zetten te oefenen, is bijvoorbeeld

de tegenpartij met twee spitsen, dan spelen mijn

spelers en twee kaatsers (oef. 2). Vaak willen de

het positiespel van acht tegen acht met een neu-

twee centrale verdedigers één op één. Mijn vleu-

trainers dat deze neutrale mensen de bal direct

trale keeper (oef 1). De ene partij moet de bal

gelverdedigers moeten dan om de beurt rugdek-

moeten spelen. Ik wil echter juist dat mijn cen-

tien keer rondspelen, voordat de neutrale keeper

king geven. In balbezit staan mijn twee backs

trale mensen rust brengen in het spel en dus

"VISIE IS MOOI, MAAR JE MOET WEL OOG HEBBEN VOOR DE AANWEZIGE SPELERSKWALITEITEN"

20

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 21

moeten ze de bal vasthouden, totdat er een

Schijndel, FC Den Bosch, Roda Boys, Blauw Geel

goede mogelijkheid is om het spel op een goede

en Almkerk. Daar stonden maar twee degrada-

manier voort te zetten. Deze neutrale mensen

ties tegenover, namelijk die van FC Den Bosch

moeten dan ook ergens in de as spelen. Zij zijn

en Schijndel. Tuns is al die jaren nogal honkvast

de rustbrengers in het elftal. De kaatsers op de

gebleven. In 29 jaar had hij in totaal maar acht

korte kanten moeten de bal wel direct spelen. Ik

clubs onder zijn hoede. De ervaren Tuns heeft in

begin met maximaal drie keer raken voor de bal-

de loop der tijden een heleboel zaken zien ver-

bezittende partij. Wanneer het dan goed loopt,

anderen in het trainerschap. “Ja, de manier van

mogen ze de bal maar twee of zelfs één keer

trainen is totaal veranderd. Vroeger waren

raken. Ik tel dan de hoogste serie die een team

duurlopen, sprinten zonder bal en dat soort

kan maken zonder dat de tegenstander in balbe-

zaken gemeengoed. Nu begint bijna iedere trai-

zit is gekomen.”

ner met grote positiespelen van bijvoorbeeld acht tegen acht. Langzamerhand worden dan

Pass- en trapoefeningen

de ruimtes en de aantallen kleiner gemaakt.

Tuns zweert in zijn trainingen bij het verbeteren

Vroeger sprak men ook van conditietraining,

van de pass- en traptechniek van zijn spelers. “Ik

terwijl Raymond Verheijen tegenwoordig

heb in vrijwel elke training wel enkele pass- en

spreekt van voetbalconditietraining. Vroeger

trapoefeningen ingebouwd. Je kunt als trainer

moest men zonder bal sprinten van pylon naar

wel van alles willen, maar als de spelers de bal

pylon, maar tegenwoordig is het allemaal veel

niet op een goede manier van A naar B kunnen

meer voetbal gerelateerd.”

verplaatsen, zul je nooit wedstrijden kunnen win-

Sprinttraining

nen. Ik start dan bijvoorbeeld simpel met passen en opendraaien (oef. 3). Later komt daar de één-

mijn knie. De volgende dag belde het bestuur me

“Ik zal een voorbeeld geven. Als ik een sprintoefe-

twee combinatie en de verre pass door de lucht

met de vraag of ik die laatste opmerking meende.

ning doe, dan wil ik daar in ieder geval een bal bij

bij. Bij deze oefening is de concentratie en nauw-

Ik zei, dat het natuurlijk een geintje was, maar het

hebben. Verder moeten er uitdagingen in zitten. Ik

keurigheid van passen erg belangrijk. Een andere

bestuur bleef aandringen en uiteindelijk heb ik na

werk dan met twee groepen, namelijk de sprinters

oefening, die al meer complex en wedstrijdecht

een week bedenktijd mijn jawoord gegeven. We

en de mensen die kunnen uitrusten (oef. 5). De

is, is oefening 4. Daar is al meer sprake van een

waren daarvoor net in de derde klasse gebleven

sprinter staat bij pylon A en geeft een pass op de

echte opbouw. Hier komt de derde man aan bod

en in mijn eerste seizoen werden we totaal onver-

kaatser. Dan moet er afgewerkt worden. Vervol-

en lopen de linies in elkaar over.”

wacht kampioen en promoveerden we met zowel

gens sprint de aanvaller om pylon B en probeert

het eerste als het tweede team naar de tweede

een flankbal vanaf rechts af te werken. Daarna

Start trainerscarrière

klasse. Dat was natuurlijk een geweldige start van

sprint hij terug om B en gaat hij om pylon C om

Tuns, die in het bezit is van zijn TC 1, loopt al een

mijn trainerscarrière.”

vervolgens een bal vanaf links af te werken. Deze

heel tijdje mee in de top van het amateurvoetbal.

sprint met afwerken duurt ongeveer 45 seconden.

Al op relatief jonge leeftijd kreeg hij de leiding

Ervaring

De uitdaging zit in het drie keer afwerken. Welke

over de selectie van Wilhelmina Boys uit Best.

In zijn bijna 30-jarige trainersloopbaan is Tuns

speler lukt dit? Zo’n oefening geeft enorm veel be-

“Ja, op 29-jarige leeftijd werd ik volkomen on-

erg succesvol geweest. Behalve de vele periode-

leving, is wedstrijdecht en er wordt prima gewerkt

verwachts trainer van een eerste elftal. Ik speelde

titels, promoveerde Tuns met Wilhelmina Boys,

aan de voetbalconditie.”

in het eerste van Wilhelmina Boys en er moest een andere trainer komen. Het bestuur had me gevraagd om mee te helpen een profielschets op te stellen van de nieuwe trainer. We kwamen uiteindelijk tot een lijstje met drie geschikte kandidaten. Op het eind van het gesprek zei ik puur om te dollen, dat ik het ook wel zou kunnen. Ik was op dat moment behoorlijk geblesseerd aan

JANUARI | 2013

"ALLE SPELERS MOETEN GEPRIKKELD WORDEN OM HET MOEILIJKSTE SYSTEEM TE SPELEN" 21

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 22

"VAN FUNCTIONERINGSGESPREKKEN MET SPELERS WAS VROEGER TOTAAL GEEN SPRAKE"

sistent-trainer, elftalbegeleider, verzorger en fysiotherapeut. Gelukkig hebben we ook een ingang bij TopSupport in Eindhoven, waar spelers heel snel bekeken kunnen worden bij vervelende blessures, zodat de speler sneller terug is bij de groep. Om te weten wat er in de groep leeft, is de spelersraad tegenwoordig ook een

Verschillen met vroeger

beter onderlegd met betrekking tot de diverse

belangrijk middel. Door op geregelde tijden te

“Een ander groot verschil met vroeger is dat er

trainingsachtergronden. Er wordt bijvoorbeeld veel

praten, weet je wat er leeft binnen een groep.”

toen nauwelijks getraind werd naar aanleiding

beter nagedacht over de arbeidsrust-verhouding.

van wedstrijden. Er werd nauwelijks gekeken wat

De periodisering van Raymond Verheijen is lang-

Valkuilen

er in het weekend fout ging. De trainer had zijn

zamerhand gemeengoed geworden binnen het

Tuns heeft in de loop der tijd ervaren, dat je als

vaste oefeningen en daar moest je het als speler

trainerswereldje.”

trainer ook niet te veel regels moet opstellen.

“Een grote valkuil is als je vóór het seizoen een

mee doen. Vandaag de dag laten trainers, zelfs in het amateurvoetbal, wedstrijddelen terug

Communicatie

heleboel regeltjes gaat opstellen. Ik vind dat er

komen via bijvoorbeeld een dvd. Nabesprekingen

“Verder is de communicatie nu veel belangrijker

eigenlijk maar één regel is en dat is gewoon nor-

op dinsdag kwamen vroeger ook zelden voor. Het

dan vroeger. Dit heeft natuurlijk te maken met

maal doen. Het is normaal dat je traint, dat je'

was toen ook veel anders, omdat je zowel het

de veranderende samenleving. De communica-

afmeldt wanneer je niet kunt trainen, het is nor-

eerste als het tweede gelijktijdig moest trainen.

tie naar de spelers moet tegenwoordig veel

maal, dat je je sportief gedraagt, het is normaal

Meestal had je zelfs geen assistent. Je stond er

transparanter zijn. Van functioneringsgesprek-

dat je je aan je taken in het elftal houdt, enz. Hoe

als trainer vaak helemaal alleen voor. Ook de me-

ken met spelers was vroeger totaal geen sprake.

meer regels je van te voren opstelt, hoe groter

dische begeleiding stond vroeger op een heel

Nu is het normaal dat er één of twee keer per

de kans is, dat je er mee om de oren krijgt als je

laag pitje. Ook zijn de trainersopleidingen totaal

jaar dergelijke gesprekken plaatsvinden. Je

daar dan eens van afwijkt.”

veranderd. Tegenwoordig moet je veel duidelijker

moet als begeleiding zorgen voor sfeer in de

zijn in de manier waarop je wilt gaan spelen. Je

groep, de bekende ‘derde helft’ en de donder-

Verschil zaterdag- en zondagvoetbal

bedenkt daar als trainer geschikte oefenvormen

dagavond zijn daarbij erg belangrijk. Nu werk

Tuns heeft in alle jaren zowel het zaterdag- als

voor. Verder zijn de trainers tegenwoordig veel

je ook met meer mensen in je team zoals je as-

het zondagvoetbal goed leren kennen. Hij ziet

22

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 23

duidelijk verschillen. “In het zondagvoetbal gaat het er allemaal wat braver en meer gepolijst aan toe. Het zaterdagvoetbal is wat mannelijker en robuuster. Op zondag is het technisch wat beter verzorgd. De beleving is op zaterdag ook een stuk groter en dan bedoel ik niet alleen bij de spelers. In het zaterdagvoetbal, ook op lager niveau, is de belangstelling en betrokkenheid van de supporters een heel stuk groter dan op zondag. Er komt veel meer publiek en dat laat zich verbaal ook veel meer horen. Ook de trainingsopkomst is hier bij Almkerk geweldig. Ik heb zelden dat een speler zich afmeldt voor de training. De opkomst is bijna honderd procent. Dat was bij Roda Boys eigenlijk hetzelfde. Dat is echt genieten voor een trainer. Ook als we doordeweeks of op zaterdag een oefenwedstrijd hebben, is iedereen aanwezig. Bij de zondagclubs kon je de klok erop gelijk zetten dat er bij dergelijke wedstrijden dan diverse afmeldingen kwamen wegens studie, werk of allerlei kleine pijntjes. Daarom is het hier zo zalig werken.”

Kleine vereniging Hoewel Almkerk een kleine vereniging is met maar 400 leden, speelt het eerste elftal erg hoog. “We hebben maar één A-elftal. Toch komen er regelmatig goede jongens door naar het eerste elftal. Ik heb erg veel affiniteit met de jeugd. Als ik in de gelegenheid ben, ga ik altijd naar de jeugd kijken en niet alleen naar de A-jeugd. Ik heb op die manier een prima zicht op het aanwezige spelerspotentieel bij de jeugd. Ik weet dan ook altijd welke spelers ik in de gaten moet houden en eventueel bij de eerste selectie kan halen. Ook laat ik na de winterstop talentvolle jeugdspelers meetrainen en ik laat ze in oefenwedstrijden meedoen met het eerste. Doordat we zo hoog spelen, is er ook een behoorlijke aantrekkingskracht van spelers van lager spelende clubs uit de omgeving. Spelers melden zich soms spontaan bij ons aan, omdat ze het wel eens een paar klassen hoger willen proberen. We halen absoluut geen spelers van buitenaf, maar we hebben wel een heel bescheiden premiestelsel voor winst of gelijkspel. Ook de spelers van de eerste selectie die incidenteel met

Paspoort Naam: Pieter Tuns

het tweede meedoen, profiteren hiervan.”

Kunstgras Almkerk heeft dit seizoen voor het eerst kunstgras op het hoofdveld. Tuns is daar zeer over te spreken. “Vooral tijdens trainingen is dit ideaal. Het

ALS SPELER: 1969 – 1971 1971 – 1974 1974 – 1984

Wilhelmina Boys (zondag derde klasse) Eindhoven (A1, Beloften en enkele wedstrijden in het eerste) Wilhelmina Boys (zondag derde klasse)

1984 – 1987 1987 – 1991 1991 – 1995 1995 – 1997 1997 – 2001 2001 – 2004 2004 – 2006 2006 – 2010 2010 – heden

Wilhelmina Boys (zondag derde en tweede klasse) Schijndel (zondag tweede en eerste klasse) FC Den Bosch (assistent eerste elftal en trainer tweede elftal) Schijndel (zondag tweede klasse) Roda Boys/Bommelerwaard (zaterdag eerste klasse) Blauw Geel ’38 (zondag tweede klasse) v.v. Altena (zaterdag tweede klasse) Best Vooruit (zondag eerste klasse) Almkerk (zaterdag tweede en eerste klasse)

veld is altijd optimaal. Spelers kunnen het veld nu nooit meer de schuld

ALS TRAINER:

geven. Als ik zie hoe de spelers de ballen perfect spelen, dan geniet ik. Het is echt smullen. Misschien is het toeval, misschien ook niet, maar we spelen dit seizoen beduidend beter dan vorig seizoen. We hadden half oktober al meer punten dan vorig seizoen in de winterstop. De kwaliteit van de kunstgrasvelden wordt elk jaar beter. Alleen in de voorbereiding als het erg warm is, zou ik liever op gewoon gras spelen. Van de geur van dat nieuwe kunstgras kregen de spelers gewoon hoofdpijn en door al dat rubber lijkt het op kunstgras wel tien graden warmer. Al met al ben ik toch erg tevreden met dit nieuwe kunstgras.”

JANUARI | 2013

23

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 24

DRUK ZETTEN ORGANISATIE: • Acht tegen acht • In een rechthoek van ongeveer 40 bij 25 meter • Eén neutrale keeper • Na tien keer de bal in de ploeg te hebben samengespeeld, kan de neutrale keeper worden aangespeeld COACHING: • Vooral na de zevende of achtste pass fel druk zetten op de bal, zodat de keeper niet kan worden aangespeeld • Goede onderlinge samenwerking

POSITIESPEL 7 TEGEN 7 MET 4 NEUTRALE SPELERS ORGANISATIE: • In een rechthoek van 40 bij 25 meter • Zeven tegen zeven met vier neutrale spelers • De twee mensen op de korte zijden spelen de bal direct • De twee middelste mensen mogen de bal onbeperkt raken • Welk team maakt de hoogste serie zonder dat de tegenpartij in balbezit is gekomen?

• Maximaal drie keer raken • Later twee of één keer raken COACHING: • De middelste mensen moeten rust creëren en op het juiste moment de bal afspelen

24

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 25

PASSEN EN TRAPPEN

PASSEN EN TRAPPEN MET DE DERDE MAN

ORGANISATIE: • A passt naar B, die open draait en de bal naar C speelt • C dribbelt terug naar A • Variatie: A speelt op B, die terugkaatst op A. Deze geeft de bal in de loop van B, die dan in passt op C. Deze dribbelt op snelheid weer naar A • A speelt op B, die terugkaatst op A. Deze opent met een hoge bal op C. Vervolgens maakt C een 1-2 combinatie met de aanbiedende B. Tot slot dribbelt C weer naar A COACHING: • Concentratie en nauwkeurig spelen • Strakke bal over de grond spelen • Tempo maken bij het terug dribbelen

ORGANISATIE: • A passt op B, die de bal laat vallen op A. Deze opent op D, die de bal weer laat vallen op C • Deze opent op de verre spits E • E dribbelt terug naar A • Doorwisselen van A naar B, naar C, enz.

• Variatie: A speelt naar B, die meteen doorspeelt naar C. Deze speelt door naar D, die de bal laat vallen op de aanbiedende B. Deze geeft de bal in de loop naar D. D speelt E aan, die dribbelt naar A COACHING: • Concentratie en nauwkeurigheid

AFRONDEN ORGANISATIE: • Twee groepen (blauw en geel) van zes spelers en twee grote doelen met een keeper • De eerste speler van blauw start. Deze start bij A en werkt af na een 1-2 combinatie • Daarna sprint hij om B heen en krijgt een voorzet vanaf rechts • Nadat hij heeft proberen af te werken, sprint hij terug om B, gaat om C heen en krijgt tenslotte de voorzet van links • Als iedereen van blauw is geweest worden de rollen omgedraaid en gaat geel sprinten • Welke speler scoort in één beurt drie keer?

COACHING: • Het nauwkeurig geven van de flankballen • Steeds opnieuw aanzetten en op volle snelheid sprinten

JANUARI | 2013

25

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 26

JEUGDOPLEIDING | ADO DEN HAAG: INTERVIEW | TEKST: BAS BOERMA | BEELD: ADO DEN HAAG

Wilfred van Leeuwen, Hoofd opleidingen ADO Den Haag Lex Immers, Jens Toornstra, Mike van Duinen, Eljero Elia en de broertjes John en Wesley Verhoek. Stuk voor stuk eredivisiewaardige spelers met een verleden op De Aftrap, het jeugdcomplex van ADO Den Haag in het voormalig Zuiderparkstadion. Een rijtje spelers dat hoofd opleidingen Wilfred van Leeuwen graag langer wil maken. "Jaarlijks moet er een aantal van dit soort spelers gaan doorbreken."

ADO DEN HAAG:

ALLES OP HET INDIVIDU 26

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 27

Het is een dag voor de wedstrijd ADO Den Haag –

"ADO wil de jeugdspelers een pakket op maat

PEC Zwolle als het Zuiderpark er verlaten bij ligt. Al-

bieden," legt Van Leeuwen de nieuw te varen

leen de oude, betonnen hoofdtribune herinnert nog

koers uit. "We begeleiden spelers uiteraard op

aan de gloriedagen die de Haagse voetbaltrots hier

voetbaltechnisch en -tactisch gebied. Maar

ooit heeft meegemaakt. Hoofdtrainer Maurice Steijn

daarnaast willen we de spelers medisch en

opent de deur, assistent-trainer Henk Fräser loopt

mentaal begeleiden en hulp bieden bij hun stu-

voorbij en even later schuift Wilfred van Leeuwen

die of in sociaal-maatschappelijke zin. Met het

aan. "We hebben nooit overleg, want we zien elkaar

totaalpakket proberen we er voor te zorgen dat

iedere dag in het voorbij gaan. Als we dan iets te

talentvolle jeugdspelers graag in Den Haag wil-

melden hebben, kunnen we dat meteen doen,"

len voetballen."

aldus de nieuwe Hoofd Jeugdopleiding, die daarnaast Maurice Steijn assisteert bij het eerste elftal

"Vanaf dit seizoen komt de nadruk in de oplei-

en zelf verantwoordelijk is voor Jong ADO Den Haag.

ding honderd procent te liggen op de ontwikkeling van het individu," gaat hij verder. ‘Daarom

Korte lijnen

beginnen we de week met een individuele trai-

De korte lijnen tussen de verantwoordelijke per-

ning, wat loop- en coördinatiewerk of trainen we

sonen is het kenmerk van de nieuwe weg die de

apart met iedere linie. En we zijn gestart met het

Haagse jeugdopleiding dit seizoen is ingeslagen.

opzetten van een Masterclass, waarin de vier

Omdat ADO Den Haag werkt zonder technisch

grootste talenten uit de Onder 14 tot en met de

directeur is Van Leeuwen samen met hoofdtrai-

Onder 19 met elkaar samen trainen. En eens per

ner Maurice Steijn en commissarissen Mark van

twee weken laten we hen samen een oefenwed-

der Kallen en Paul Beyersbergen verantwoorde-

strijd spelen. Op die manier trainen ze met de

lijk voor het (jeugd)beleid in de Hofstad.

grootste talenten samen met de beste spelers uit de hele opleiding, waardoor hun persoonlijke ni-

Samen met hen besloot Van Leeuwen dat het dit

veau ook weer omhoog zal gaan.’

seizoen anders moet op De Aftrap, wil de club eredivisie waardige speler blijven opleiden. Van

Topaccommodatie

Leeuwen: "De afgelopen jaren hebben veel spe-

Bij het maatwerk hoort ook een topaccomodatie,

lers de stap van de jeugdopleiding van ADO naar

beseft het opleidingshoofd. Daarom trok Van

het eerste elftal gemaakt. Maar dat moet vooral

Leeuwen een aantal keer het maatpak uit de kast

ook zo blijven. Het doel van de opleiding is en

en stuurde zijn auto naar het Haagse stadhuis.

blijft dat er ieder jaar een aantal spelers moet

"De gemeente moet instemmen met het verbou-

doorbreken. Mike van Duinen is daar het laatste

wingsplan van De Aftrap, dus daar wachten we

voorbeeld van."

nu al een tijd op. Ik hoop dat dat snel in orde is.

Dan kunnen we daarna gelijk gaan beginnen.

Om er voor te zorgen dat ADO’s levensader spe-

Want een club als ADO hoort gewoon een goed

lers blijft aanleveren voor de hoofdmacht moeten

jeugdcomplex te hebben."

er wel een aantal elementaire dingen veranderen

JANUARI | 2013

op het jeugdcomplex. "De accommodatie zoals

De plannen zijn niet misselijk. Er komt een

we die nu hebben is zwaar verouderd en past ei-

nieuwe kantine en alle teams, vanaf de Onder 10

genlijk niet meer bij een club als ADO Den

tot en met de A-selectie, moet gaan trainen op

Haag," zegt van Leeuwen eerlijk. ‘Maar niet al-

het nieuwe oefenterrein. Ook worden er twee

leen op het gebied van faciliteiten moet het no-

kunstgrasvelden aangelegd. "Want als het nu

dige veranderen; er moet ook een omslag in

hard regent moeten we uitwijken naar de kunst-

denken gemaakt worden. Ik wil de jeugdoplei-

grasvelden van de omliggende amateurvereni-

ding een nieuw gezicht geven.’

gingen," meldt Van Leeuwen.

27

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 28

instelling die iedere speler die niet het gewenste niveau haalt er bij houdt omdat het zo’n aardig ventje is. We bieden allerlei handvaten om het voor de speler op ieder gebied zo gemakkelijk mogelijk te maken. Maar voetbal is wel leidend.

En als dat niet goed gaat, moeten we afscheid nemen. Hoe spijtig dat soms ook is."

Eredvisiedebuut De laatste jaren maken steeds vaker jonge jongens hun eredivisiedebuut. Een ontwikkeling die Van Leeuwen alleen maar kan toejuichen. "Ik denk dat het een enorm voordeel is dat ik als hoofd opleidingen ook trainer ben van Jong ADO Den Haag en assisteer bij het eerste elftal. Wanneer Maurice (Steijn, red.) een rechtsbuiten nodig heeft weet ik welke buitenspeler in de jeugd geschikt is om die rol in te vullen."

Maar ook de hoofdtrainer zelf weet wat er op De Aftrap aan talent rondloopt. Sterker, hij ziet hen regelmatig aan het werk. "Jong ADO bestaat uit 18 spelers, waarvan er iedere week vijf of zes Alles in Den Haag staat in het teken van opleiden

Om de stap naar het eerste elftal zo klein moge-

meetrainen met het eerste elftal. Dat is een sti-

van jonge Haagse spelers voor het eerste elftal.

lijk te maken, spelen alle jeugdteams in dezelfde

mulans voor de jonge spelers, door hen te laten

"Net als bij bijna iedere andere Betaald Voetbal

formatie. Van Leeuwen: "We hebben tien jeugd-

zien dat ze bij ADO de stap naar de eredivisie

Organisatie is de opleiding onze belangrijkste le-

teams en tien jeugdtrainers en zij spelen alle-

kunnen maken, maar ook voor de trainers om te

vensader. ADO Den Haag is geen club die een

maal 4:3:3, dĂŠ huisstijl van ADO Den Haag.

kijken wat er vanuit de jeugd aan zit te komen."

paar ton neertelt voor een speler. Wij zullen zelf

Iedere speler in de opleiding moet dat systeem

Van Leeuwen zelf blijft dan achter met 12 teleur-

spelers op een bepaald niveau moeten afzetten

kunnen spelen en wie daar niet in mee kan valt

gestelde spelers, die nog niet rijp zijn voor de

aan de poort van het Kyocera-stadion en hen ver-

af. Het klinkt hard, maar zo gaat het nu eenmaal

stap naar de hoofdmacht. "De voetbalwereld is

volgens voor een goed bedrag doorverkopen."

in het topvoetbal. We zijn geen maatschappelijke

hard," zegt hij. "Zo gaat dat nu eenmaal. De club

"WE ZIJN GEEN MAATSCHAPPELIJKE INSTELLING" 28

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 29

steekt jaarlijks 850.000 euro in de opleiding, dus het moet wel rendement opleveren, zo simpel is het. Wanneer Jong ADO ieder jaar een aantal goede spelers aflevert, rendeert de opleiding.

Dan is het jammer voor die andere twaalf, maar nogmaals: het voetbal is leidend."

Goedkope oplossing "Iedere club in Nederland wil de beste spelers zo goedkoop mogelijk naar zich toe trekken. ADO Den Haag is daarin niet anders," aldus Van Leeuwen.

"De meest goedkope, en daarom ook populairste oplossing, is het aantrekken van jeugdspelers." Om de Ooievaars een goed beeld te geven van het talent in de regio is het Netwerk Jeugdvoetbal Haaglanden een belangrijke partner. "Daarin zijn momenteel twintig clubs uit ons achterland aangesloten en een aantal keer per jaar houden we dan een zogenaamd netwerktoernooi, waarin deze teams tegen elkaar uitkomen. Daar sturen wij een aantal scouts naartoe en daar halen we nog wel eens een talentvolle speler vandaan."

ADO is op dergelijke toernooien echter niet de enige BVO die de namen van talentvolle jongens in de notitieblokken opschrijft. "Wat dat betreft heb je altijd last van de andere clubs. Wij moeten er voor zorgen dat we met een goed verhaal komen, waardoor zo’n jongen graag naar Den Haag komt. Er loopt in heel Nederland denk ik

BIOGRAFIE WILFRED VAN LEEUWEN Al op zestienjarige leeftijd stond Van Leeuwen op het trainingsveld als keeperstrainer bij voetbalvereniging Teylingen. Een aantal jaren later was hij verantwoordelijk voor de B-junioren bij de club uit Sassenheim. Zijn studie Lichamelijke Opvoeding aan het Haagse Academie bracht hem tijdens zijn schoolperiode in contact met Sparta Rotterdam, waar hij in het kader van zijn stage zijn diploma Trainer/Coach 1 haalde.

geen één potentiele eredivisiespeler rond die op zijn tiende nog niet gescout is door een BVO. Tien jaar geleden kon dat nog wel, maar het voetbal heeft zich ontwikkeld en de scouting ook. Overal staan scouts van de profclubs langs de lijn."

Toornstra

Zijn stage viel zo goed in de smaak bij de Rotterdammers, dat Van Leeuwen werd gevraagd de C-jeugd in Rotterdam-West onder zijn hoede te nemen. Een functie die hij na vijf jaar verruilde voor die van hoofd jeugdopleiding bij hetzelfde Sparta. Het trainingsveld bleef hem altijd trekken, vandaar dat hij na enkele Spartaanse jaren zijn geluk in Naaldwijk zocht. Met Westlandia veroverde hij de titel in de zondag Hoofdklasse A, toen het hoogste amateurniveau in Nederland.

Na zijn succes in de Bollenstreek streek Van Leeuwen neer in Katwijk, waar hij hoofdtrainer werd bij Quick Boys.

Jens Toornstra vormt daarop waarschijnlijk de laatste uitzondering. "Hij was in de C’tjes al gescout," bekent Van Leeuwen. "Maar is toen niet door de toenmalige leiding in onze opleiding opgenomen.

Gelukkig kreeg ADO Den Haag later een herkansing toen hij doorbrak bij Alphense Boys. Want Jens is een geweldige speler geworden die laatst zelfs nog met het Nederlands Elftal mee mocht trainen."

JANUARI | 2013

Na één seizoen hengelde ADO Den Haag naar zijn diensten, waar hij sinds juli 2011 de verantwoordelijkheid heeft de Haagse jeugdopleiding flink onder handen te nemen. ‘We willen dat de stap voor jeugdspelers naar het eerste elftal van ADO Den Haag zo klein mogelijk wordt. Daar zijn we nu mee bezig en het is erg leuk en leerzaam om daar mee bezig te zijn. De boot vaart nu, het eindpunt is bepaald alleen nu moeten we nog de vaarroute zien uit te stippelen. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat ons dat gaat lukken. Want ADO is een geweldige club, waar ieder jaar een aantal jeugdspelers moet gaan doorbreken. Het talent hebben we al binnen, nu moeten we zorgen dat dat er ook allemaal uit gaat komen.’

29

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 30

"HET AANTREKKEN VAN JEUGDSPELERS IS DE POPULAIRSTE OPLOSSING"

Van Leeuwen wijdt het feit dat jeugdspelers steeds

Om de jonge talenten nog meer tot hun recht te

donderdag naar de wedstrijd toegewerkt en

vroeger gescout worden aan een bijzonder onder-

laten komen, wil Van Leeuwen in de nieuwe aan-

wordt er meer in teamverband getraind.

zoek, dat hij onlangs onder ogen kreeg: het ge-

pak af van de algemene trainingen. ADO wil een

boortemaandeffect. Hij legt uit: "Dat onderzoek

mensgerichte aanpak bieden. "Afgelopen septem-

"Vanaf dit seizoen leggen we de nadruk op de in-

zocht uit in welke maand de Nederlandse profvoet-

ber hebben we voorafgaand aan het nieuwe sei-

dividuele ontwikkeling van de spelers en werken

ballers geboren waren en of daar een verband in

zoen een intakedag gehad op De Aftrap, waar we

we met persoonlijke trainingsprogramma’s op

zat. Dat bleek, want bijna drie kwart van de profs

als trainers in gesprek zijn gegaan met spelers en

maat. Daarnaast willen we ook gaan werken met

was geboren tussen 1 januari en 1 juli. Deze spelers

begeleiders. Aan de hand van die gesprekken heb-

video-analyse, waardoor op termijn de spelers de

waren dus vaak de grootste en de sterkste in de

ben we van iedere jeugdspeler een dossier opge-

dag na de wedstrijd direct al hun eigen trainings-

jeugdteams waarin zij speelden en sprongen er bij

bouwd, wat we later weer kunnen gebruiken bij

of wedstrijdbeelden kunnen terug kijken. Op die

de scouts bovenuit." Slechts dertig profvoetballers

het geven van individuele trainingen."

manier kunnen we dan samenwerken aan de per-

kwamen in de maanden oktober, november of de-

soonlijke ontwikkelpunten van een speler."

cember op de wereld, zo wees het onderzoek uit.

Individu

"Je zou dus bijna zeggen dat het alleen nog mo-

"De maandag en de dinsdag stonden al in het

Ook belangrijk voor de ontwikkeling van een

gelijk is om een speler als Jens Toornsta, die pas

teken van het individu," vervolgt hij. "Dan gaan

spelers is het niveau waarop hij zijn wedstrijden

laat bij een BVO terecht is gekomen, te vinden die

de spitsentrainers aan de slag met de centrum-

kan spelen. Na de promotie van ADO Onder 19

in het laatste kwartaal van het kalenderjaar is ge-

spits en werken andere trainers weer apart met

spelen dit seizoen spelen alle jeugdelftallen hun

boren. Zij zijn in de jeugd te klein en vallen daar-

de centrale verdedigers. Je moet iedere speler in

wedstrijden op het hoogst mogelijke niveau

door niet op. Maar als zij eenmaal volgroeid zijn

zijn talent gaan trainen, ik denk dat je op die ma-

. "Op ieder niveau kan een speler zich ontwik-

maken ze wel het verschil en komen ze gelukkig

nier het beste uit een voetballer kan halen."

kelen, maar voor de weerstand is het prettig

nog wel boven drijven."

Nadat woensdag een vrije dag is, wordt er vanaf

wanneer dit gebeurd op het hoogst denkbare ni-

30

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:32 PM Page 31

veau," zegt Van Leeuwen. "En het is voor de uitstraling van ADO belangrijk; voor spelers kan het toch een reden zijn wĂŠl of niet voor ADO Den Haag te kiezen."

Met de nieuw te ontwikkelen visie over de opleiding is het verouderde complex nog altijd een doorn in het oog van de Haagse beleidsmakers.

Maar er is licht aan het einde van de tunnel. Van Leeuwen: "Na jaren van praten lijkt het er op dat er dit jaar begonnen wordt aan het opknappen van De Aftrap. Het nieuwe moderne complex wordt voorzien van professionele faciliteiten, waardoor de uitstraling van het jeugdcomplex weer past bij de club die ADO Den Haag wil zijn.

De jeugdafdeling krijgt daardoor een enorme impuls, waardoor onze talenten hier kunnen uitgroeien tot topspelers."

JANUARI | 2013

31

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 32

JUNIOREN | AMATEURS: INTERVIEW | TEKST: JEROEN DE LAAT | BEELD: GERT VAN WEEL

Gert van Weel, trainer DSC B1

GEDULD HOUDEN EN VEEL HERHALEN Hij werkte veertien jaar lang in de top van het regionale jeugdvoetbal. Eerst bij Wilhelmina uit Den Bosch en de laatste seizoenen bij OJC Rosmalen. In de zomer maakte Gert van Weel (39) echter een drastische keuze. De liefhebber traint nu tweedeklasser DSC B1. "Ik vind de dankbaarheid van de spelers waardevoller dan prestaties."

32

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 33

"WE MOETEN ZORGEN DAT WE DE ALLERBESTE TRAINERS HEBBEN"

jes vielen, er tal van spelers in de lappenmand zaten." Hoe verklaart hij dit? "Ik probeer scherpte in mijn groep te brengen, waardoor ze bezig zijn zichzelf te ontwikkelen op voetbalgebied. Maar ik vind ook de sociale omgeving belangrijk. Hoe is de combinatie voetbal en school?

Het in Kerkdriel gelegen DSC is een kleine ver-

speelwijze. "Bij DSC willen we 1-4-3-3 spelen. En

Daarnaast is de fanfare in Kerkdriel enorm

eniging met slechts 28 jeugdelftallen (inclusief

dat kun je op veel manieren. De intentie is om

groots. Meerdere van mijn spelers bespelen een

meisjes). Er zijn slechts één A-elftal en twee B-

van achteruit op te bouwen, het middenveld

instrument. Daar moet je een goede middenweg

teams. Onder leiding van het Hoofd Jeugdoplei-

moet aanspeelbaar zijn en met het gezicht voor-

in vinden, want ze moeten ruimte hebben voor

ding Jan Burg (oud-prof van FC Den Bosch), heeft

uit komen, er moet interactie zijn tussen midden-

beide hobby’s. Dat was even zoeken."

de club een nieuwe koers ingezet. "Er is een visie

veld en aanval en aanvallend moeten de backs

op de toekomst van de jeugd geformuleerd

durven opkomen." De individuele ontwikkeling

onder de naam visie 2020. In dat jaar moet de

van de speler staat centraal. "We willen hogerop

jeugd in alle geledingen minimaal op hoofd-

met de teams, maar het individu gaat altijd voor

klasse-niveau spelen", vertelt Gert van Weel, die

een kampioenschap. Deze houding om op te lei-

overkwam van OJC. Hij werkte mee aan de tot-

den is nieuw binnen deze vereniging en levert

standkoming van het nieuwe technisch jeugd-

vragen en discussie op."

plan en werd trainer van de B1. "Met de steun van onze sponsors kan volledig worden ingezet

Cultuur

op de ontwikkeling van de jeugd. De eerste in-

Van Weel vroeg zestien spelers en twee keepers

vesteringen zijn doorgevoerd bij de mini’s, de F

voor zijn B1. Een cultuurschok ging door de club.

en de E. Het gaat hier vooral om het aanstellen

"Voorheen werd enkel gekeken naar de presta-

en begeleiden van hoog geschoold kader." De

ties en waren ze allang blij als alle teams waren

trainers worden centraal aangestuurd en bege-

gevuld en op zaterdag konden voetballen", zegt

leid door een coördinator, Lenard Weber.

de oefenmeester. "Maar ik kan alleen een goede training en ontwikkeling garanderen als er wed-

Per leeftijdscategorie wordt gewerkt met een lei-

strijdecht kan worden getraind. Van die profes-

draad. "Dat is heel leeftijdspecifiek: wat pikt een

sionele houding schrokken ze. Inmiddels werpt

speler tijdens een seizoen op? Als trainer kun je

het zijn vruchten af. De hele vereniging staat op

staven of je op de goede weg bent. Ook wordt

zaterdagmiddag met plezier naar mijn team te

aangegeven hoe een training kan worden inge-

kijken. Grote winst is dat mijn hele ploeg fit is,

richt." Anderzijds is de leidraad gericht op de

terwijl het hier gewoon was dat zodra de blaad-

JANUARI | 2013

Paspoort Naam: Gert van Weel Geboortedatum: 8 juni 1973, Bergen op Zoom 1998 - 2005 2005 - 2006 2006 - 2009 2007 - 2009

Wilhelmina E1 Wilhelmina C1 OJC Rosmalen E1 OJC Rosmalen A1 (assistent) 2008 - 2010 OJC Rosmalen 2 (assistent) 2007 - 2009 Total Soccer Academy (zomerkamp) 2009 - 2010 OJC Rosmalen C1 2010 OJC Rosmalen A1 2010 - 2011 OJC Rosmalen B1 2011 - 2012 OJC Rosmalen 2 (assistent) 2012 - heden DSC B1

33

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 34

"NA DIE EERSTE VERSNELLING MOETEN WE DOORGAAN" Open vereniging

regio worden. Om dat te worden, moet we zor-

zijn en moet ik mij richten op alle technische én

DSC wil een open vereniging zijn, met een regio-

gen dat we ons onderscheiden en het voor spe-

tactische vaardigheden. Het is de kunst om spe-

naal karakter. In de omgeving van Kerkdriel zijn

lers interessant is om de overstap naar ons te

lers individueel te verbeteren en als team beter

er een heleboel kleine verenigingen, die - net als

maken. Hoe? We moeten zorgen dat we de aller-

te laten spelen. Ik ben in principe op achttien

DSC - weinig jeugd hebben. "In de toekomst kan

beste trainers hebben. Daarnaast willen we als

borden tegelijkertijd aan het schaken en ook nog

dit problemen opleveren naar je eerste selectie

voetbalclub contacten gaan leggen met scholen,

eens op één heel groot bord."

toe, want heb je van onderaf wel voldoende aan-

de gemeente en andere verenigingen in de om-

was? Ik vind dat je naar een bredere basis moet

geving. DSC moet midden in de samenleving

Basale afspraken

en dus heb je meer jeugd nodig. Iedereen in de

staan, de club moet een maatschappelijke taak

Waar vernieuwing is, is weerstand. In het begin

Bommelerwaard is daarom welkom bij ons. Dat

vervullen. Dit is volkomen nieuw in deze regio; hier

van het seizoen riep de cultuurverandering veel

is het nieuwe beleid. Wij willen dé club in deze

is het ieder voor zich." De gemeente liet al weten

vragen op bij spelers en ouders. "Ik zette de ba-

dat het fusies van voetbalclubs ziet zitten. "Het is

sale zaken op papier: dan trainen we, op die tij-

financieel niet haalbaar dat ieder dorp zijn eigen

den ben je aanwezig, ik verwacht dit gedrag, als

complex houdt. Voor ons ligt daar een kans."

de A1 je nodig heeft dan moet je er staan. Normale afspraken in de voetbalwereld. Maar bij

34

Uitdaging

DSC hadden ze zoiets nooit op papier zien staan,

De eerste reactie van de Rosmalenaar, toen DSC

dat kwam bedreigend over. Daarom heb ik een

hem benaderde, was dat hij niet erg geneigd was

ouderbijeenkomst georganiseerd. Daar bleek dat

om bij de jeugd van een tweedeklasser te gaan

het niet zozeer om de afspraken ging, die begre-

trainer. "Met alle respect, maar ik heb Oefen-

pen ze. Maar alles lag ineens vast. Ik heb uitge-

meester 2 en daarmee kan ik makkelijk hogerop

legd dat alles staat of valt met discipline. Zonder

terecht. Na lang nadenken, zag ik echter de uit-

discipline is er geen voetbal. Naar elkaar toe

daging. En ik heb nooit spijt gehad van mijn be-

moet er verantwoordelijkheid worden genomen,

slissing om het toch te doen, het was een

individueel en als onderdeel van het team. Dat

geweldige keuze. Er word van mij als trainer veel

geldt ook voor mij als trainer. Het gaat er om te

meer gevraagd dan bij een grote vereniging als

benoemen wie waar verantwoordelijk voor is en

OJC. Er wordt veel meer gevraagd van mijn voet-

wie waar op aanspreekt. In mijn eerste week

bal inhoudelijke vaardigheden en mijn vaardig-

belde een speler af, omdat hij naar de kapper

heid om spelers te begeleiden. Bij OJC was het

moest. Ik vroeg hoe dat kon, want hij had een af-

basisniveau veel hoger. Ik was daar echt met de

spraak met mij, om te komen trainen. De vrijblij-

details bezig. Bij DSC moet ik veel breder bezig

vendheid was enorm groot."

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 35

"DIT WAS EEN CULTUURSCHOK VOOR DE VERENIGING" Vertrouwen

wen. Al snel zag ik het plezier terugkomen en de

weinig trainers zijn die proberen hun team te laten

Zijn eerste voetbalopdracht was duidelijk: werken

bereidheid om te komen trainen groter worden,

voetballen. De meeste teams spelen alleen de

aan het vertrouwen van de spelers. "Ze hadden de

want dat heeft zichtbaar effect. Inmiddels zijn we

lange bal. Wij proberen juist op te bouwen. Dat

afgelopen drie jaar geen enkele wedstrijd gewon-

in de fase dat we het over aanvalsspel kunnen

gaat wel eens fout en wordt dan afgestraft. Ik denk

nen. De vorige B1 was het seizoen zelfs met min

gaan hebben, met looplijnen en dergelijke. Daar

dan: proficiat dat u deze week wint, trainer van de

drie punten geëindigd. Ik heb de laatste twee duels

hebben ze nooit van gehoord. Dat moet je dus

tegenstander, maar ik zie mijn spelers over een x-

gezien en dacht: wat ga ik hier doen? Het vertrou-

heel laagdrempelig brengen, met veel geduld. Ik

aantal jaar wél terug en u niet."

wen was nul. Het enige wat deze ploeg deed, was

probeer dat door op donderdag op een heel veld

bij de aftrap een bal naar voren trappen en vervol-

wedstrijdgericht te trainen. Vaak hoor ik: 'Maar

De tegenstanders van DSC spelen vaak een fysiek

gens met tien man teruglopen naar de eigen zes-

dit is toch geen voetbal?'. Inmiddels hebben ze

spel. "Terwijl wij weinig fysiek hebben. Dit is dus

tien. De spits moest het voorin zelf maar uitzoeken.

door dat ze dit op zaterdag ook terugzien. Ze

lastig. De slimheid om uit de duels te blijven en een

Ik ben daar aan gaan werken met simpele uitleg:

waren gewend om lekker partijtjes te spelen en

hoog baltempo te hanteren, hebben wij niet. In het

waar gaan wij verdedigen, hoe gaan wij verdedi-

wat af te ronden op doel."

veld loopt geen enkele speler die de wedstrijd kan

gen, wat betekent het voor het team, wat betekent

lezen. Daarom spelen wij altijd een betere tweede

het voor de linie en wat voor het individu? Als de

Beperkingen

helft dan de eerste helft. In de rust kan ik namelijk

linksbuiten van de tegenstander bleef staan, bleef

Van Weel: "Ik stuit wel op beperkingen bij mijn

via vraag-antwoord mijn spelers bewust maken

onze rechtsback ook gewoon naast hem staan. On-

spelers. Ik heb eigenlijk te maken met acht jaar

waar ze op moeten letten: wat doen zij, hoe doen

geacht wat er in het veld gebeurde. Dan zei hij: 'Ik

achterstalling onderhoud op voetbalgebied. Daar

zij het, wie zijn de bepalende spelers? En als we

kan hem toch niet alleen laten?'. Op die manier

moet je rekening mee houden in wat je van ze ver-

dat weten: hoe kunnen wij het dan organiseren?

creëer je natuurlijk nergens druk. Ik gebruikte

wacht en hoe je iets brengt. De eerste maanden

Zelf zien ze dat niet in het veld. Hebben ze nooit

daarom een metafoor, die goed overkwam. Wat

maakten we zichtbaar grote sprongen. Dat is su-

geleerd. Vervelend, want als er in het veld ook

komt harder aan: een klap met een vlakke hand

perleuk om te zien als trainer. We staan in de mid-

maar ietsje verandert, blijven ze doen wat ik heb

waar je vingers gespreid zijn, of een klap met je

denmoot. Maar nu komt het. Na deze eerste

gezegd. Ik hoop dat ik enkele spelers dit inzicht bij

gebalde vuist? Oftewel: de losse vingers stonden

versnelling moeten we doorgaan. Dit vraagt heel

kan brengen." Van dat soort momenten geniet de

symbool voor het spelletje dat werd gespeeld, de

veel geduld en heel veel herhaling. En dat is lastig,

trainer. "De dankbaarheid van spelers die nooit een

vuist voor wat ik wilde gaan spelen."

want van waar die jongens vandaan komen, ligt

trainer hebben gehad, is groot. Ze hadden hier nog

het al snel in hun aard om op te geven en te zeg-

nooit gehoord van samen aanvallen, knijpen, kan-

Al snel bleek dat zijn ploeg behoorlijk in een or-

gen: 'Zie je nou, het lukt niet'. Ik blijf ze er op wij-

telen, veld kleinmaken. Ze eten uit mijn hand. Ik

ganisatie kan spelen. "Op het moment dat ze

zen dat het wél vooruit gaat. Hopelijk werpt dat in

haal zo veel meer voldoening uit mijn werk. Als

zagen dat het werkt, dat ze een tegenstander

de tweede seizoenshelft zijn vruchten af. In de

trainer ben je ook maar een mens. En ik vind dit

van zich af kunnen houden, groeide het vertrou-

Tweede Klasse vind ik het jammer te zien dat er

veel waardevoller dan prestaties."

JANUARI | 2013

35

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 36

PASS/TRAPOEFENING MET AFWERKEN VANUIT POSITIE 1

1

9

10

11 8 5

ORGANISATIE: • Half speelveld • Voldoende ballen • Nummers 4, 5, 8, 9, 10 en 11 en een keeper • Nummer 4 speelt in op nummer 8 • De 8 kaatst op de weggelopen 4, die inspeelt op de nummer 11 • Die geeft mee aan de opkomende nummer 5 • Deze dribbelt de hoek in en geeft voor op de inlopende 9 en 10, die afronden

4

COACHING: • Strak inspelen op juiste been • Vooractie maken • Hoge balsnelheid • Vanuit positie starten • Concentratie hoog

PASS/TRAPOEFENING MET AFWERKEN VANUIT POSITIE 2 ORGANISATIE: • Half speelveld • Voldoende ballen • Nummers 2, 3, 6, 7, 9 en 10 en een keeper • De nummer 3 speelt de back in, die op zijn beurt de nummer 10 zoekt • Die laat de bal vallen op de 6 • De nummer 7 gaat diep en krijgt de bal om vervolgens voor te geven • De nummers 9 en 10 lopen in en ronden af

1

9

10 7 6 2

3

COACHING: • Strak inspelen op juiste been • Vooractie maken • Vanuit positie spelen • Hoge concentratie • Baltempo hoog

36

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 37

AANVAL VIA LINKERFLANK ORGANISATIE: • Heel speelveld • Twee elftallen tegenover elkaar • Voldoende ballen • De keeper brengt de bal naar de nummer 3 • Die zoekt de nummer 10, die in de bal komt • De 10 geeft direct mee aan de opkomende linksback • Deze back zoekt diepte bij de 11 of de spits • Als de tegenpartij de bal verovert, moeten ze binnen 15 tellen scoren • Is de bal uit het spel, dan begint de keeper weer opnieuw COACHING: • Snel beslissingen nemen • De nummer 10 moet een vooractie maken om ruimte te creëren voor zichzelf • De nummer 6 komt ook in de bal en kan de back eveneens zoeken • Variatie in keuzes van nummer 3 (mag ook ineens opstomende back zoeken) • Spitsen blijven in beweging

9

11

7 10 8 6

5 2 3

4

1

OPBOUW DOOR INDRIBBELEN ORGANISATIE: • Heel speelveld • Formaties: 1:4:4:2 tegen 1:4:3:3 • Voldoende ballen • De keeper brengt de bal naar nummer 3 • Die kiest voor een brede bal op de 4 • Deze dribbelt in, zodat de tegenstander 10 moet loslaten • De 4 speelt in op de 9, 10 of 11

9

11

7

10 8 5

2

6 4

3

1

JANUARI | 2013

COACHING: • Nummer 10 zo positie kiezen dat de rechtsback twijfelt om door te dekken of in de zone te blijven • Bezetting voor het doel • Als de rechtsback doordekt, moeten de nummer 9 en 11 aanspeelbaar zijn • De 9 of 11 kunnen kaatsen met de nummer 7 of 10 of zelf een actie maken

37

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 38

PUPILLEN | AMATEURS: INTERVIEW | TEKST: LARS VAN SOEST | BEELD: LARS VAN SOEST

Als trainer van de D1 van Jong Holland geniet Bas Termaat van het werken met jonge spelers. De 30-jarige oefenmeester begon zelf pas op latere leeftijd met voetballen en rakelt het jeugdige plezier van het voetballen bij zichzelf op, door de ontwikkeling van zijn jongens te stimuleren door middel van spelletjes en uitdagingen.

Bas Termaat, Jong Holland D1

"PLEZIER HEBBEN BETEKENT ONTWIKKELEN" 38

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 39

Ondanks dat Bas Termaat op steenworpafstand

Referentiekaders

Persoonlijkheid

van het complex van Jong Holland woonde en

Het meest in het oog springende van het plan

Door oefeningen te maken die winnaars opleve-

woont, begon de Alkmaarder pas in De C-tjes met

zijn de referentiekaders voor individuele spelers.

ren, probeert Termaat in eerste instantie de per-

voetballen. Naast de oude Alkmaarder Hout toen-

De ontwikkelaspecten van voetballers, die voor

soonlijkheid van spelers te prikkelen. “Spelvormen

tertijd. Hij speelde altijd in selectieteams en haalde

elke leeftijd anders zijn, worden daarbij onder-

zijn goed om mentaliteit te kweken. Specifiek op

ook het eerste elftal, maar miste de basiskwalitei-

gebracht in een viertal punten. Dat zijn vier pun-

persoonlijkheid trainen is lastig. Het is moeilijk te

ten om tot een vaste waarde uit te groeien. Mede

ten waarvan Termaat vindt dat ze in elke training

beïnvloeden, je hebt het of je hebt het niet. Het is

vanwege het feit dat hij laat begon, denkt hij nu.

moeten terugkomen. Het gaat om Persoonlijk-

voor een groot deel genetisch bepaalt, maar ook

Hij realiseert zich dat een goede basis in een later

heid, Intelligentie, Balvaardigheden en Atletisch

levenservaringen hebben invloed. Door door mid-

stadium erg belangrijk is.

vermogen. Op zich niet heel bijzonder, maar als

del van spelvormen het ‘willen winnen’ op te roe-

Termaat vertelt hoe hij deze punten implemen-

pen kun je wel de persoonlijkheid stimuleren.”

Als tweedejaars A-junior begon Termaat met trai-

teert in zijn training blijkt het unieke van zijn ma-

ning geven. Bij de E-tjes van Jong Holland. Dat

nier van werken.

Warming-up “Mijn warming-up bestaat uit twee onderdelen:

deed hij tot vier jaar geleden. Toen schoof hij door naar de D-tjes. “Ik kan goed communiceren

Trainingsblok

een loopladder en een techniekgedeelte. Met de

met die jonge jongens en zie ze zich graag ont-

Bij het bijbrengen van de vier aspecten werkt Ter-

ladder wil ik het atletisch vermogen van de spe-

wikkelen. Juist omdat ik uit eigen ervaring weet

maat namelijk vooral met spelletjes en uitdagin-

lers verbeteren. In de D kan het helemaal geen

hoeveel stappen ze op die leeftijd kunnen

gen. Hij weet dat jonge spelers dat goed doet.

kwaad om de jongens al aan het werk te zetten

maken. Iets wat ik dus heb gemist.”

“Plezier staat voor ontwikkelen, en ontwikkelen

met loopscholing: de voeten leren doen wat de

staat weer voor doorontwikkelen. Op die manier

hersenen willen. Het techniekgedeelte is met een

Voetbalplan

halen spelers het beste uit zichzelf en haal jij, als

bal. Door middel van dribbelen, acties maken,

De ambitieuze Termaat (in de toekomst wil de

trainer, het beste uit spelers. ”

passen en trappen wordt gewerkt aan de bal-

Alkmaarder graag nog meer diploma’s behalen

vaardigheid.”

dan alleen zijn TC3 en wellicht de stap naar een

Termaat schrijft in zijn plan dat hij alle teams van

hoger niveau maken) is bij Jong Holland niet al-

Jong Holland in blokken van zes weken met één be-

Circuitmodel

leen bezig met zijn eigen ploeg, maar ook met

paald teamthema wil laten trainen. Met de D1 doet

“Het circuit model bestaat uit drie oefenvormen,

de jeugdopleiding van de club. Samen met Arthur

hij dat al. Zie voor het exacte schema het door Ter-

die naar aanleiding van het thema van het blok

Oerip schreef hij een plan. “Het plan moet ervoor

maat uitgewerkte trainingsblok van zes weken. Op

worden bepaald. Het teamthema komt hierin in

gaan zorgen dat er een 'rode lijn' ontstaat in het

verzoek neemt hij ons uitgebreid langs alle oefenin-

de meest eenvoudige vorm terug . Stel dat ‘op-

ontwikkelingstraject van onze jeugd.”

gen en legt hij zijn bedoelingen er achter uit.

bouwen’ het teamthema is. Vorm één kan dan

"ALS EEN VRIENDJE HET KAN, WIL JE HET ZELF OOK KUNNEN" JANUARI | 2013

39

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 40

bestaan uit een pass-en-trapvorm. Vorm twee is

Systeemoefening

uitvoeren. Als ze dit kunnen krijgen ze een echt

bijvoorbeeld een een-tegen-twee en vorm drie

“Tijdens de donderdag, ter voorbereiding op de

diploma. Enerzijds krijgen de jongens hierdoor

een drie-tegen-vieroefening. Zodoende heb je

wedstrijd, doen we een systeemoefening. Dan

zelfvertrouwen en kunnen ze zich weer dooront-

verschillende vormen van weerstand en leer je

trainen we in de opstelling zoals die zaterdag in

wikkelen, anderzijds triggert het ze ook. Als een

spelers samen spelen. Ze worden dus intelligen-

de wedstrijd ook zal zijn. Zo weten de spelers wat

vriendje het kan, wil je het zelf ook kunnen.”

ter. Dat vind ik erg belangrijk, want de overstap

ze tijdens de wedstrijd moeten doen en wat ze te

van de E naar de D is behoorlijk groot. Samen

wachten staat. Het intelligentieaspect is in deze

Fun warming-up

een tactisch plan of voetbalprobleem kunnen uit-

heel belangrijk. Natuurlijk is de oefening afhanke-

“Met de Fun warming-up wil ik de spelers even

voeren helpt heel erg, want samen sta je sterker

lijk van het teamthema van het blok. In de vierde

uit de routine halen. Ze even iets anders laten

dan alleen. Daarom zijn ‘verzorgd opbouwen’ of

en vijfde week wordt, net als bij het circuitmodel,

doen. Het is de toetsweek en dus doen we alles

‘storen als team’ vaak de eerste thema’s van

de moeilijkheidsgraad wat opgevoerd.”

net even anders. Opfrissen zorgt voor plezier. Als warming-up doen we nu bijvoorbeeld een tiks-

mijn trainingsblokken.”

Partijspel

pelletje of schipper-mag-ik-overvaren.”

World cup

Op donderdag eindigen we altijd met een wed-

“Elke eerste trainingsdag van de week sluiten we

strijdgericht partijspel van zes-tegen-zes. De ver-

Goalmaster

af met partijspelen van vier-tegen-vier in toer-

dediging en aanval worden bij elkaar ingedeeld.

“De Goalmaster is een circuitvorm die bestaat

nooivorm. Gedurende het blok spelen we steeds

De focus ligt bij mij als trainer op het teamthema.

uit drie oefeningen met voetbalproblemen –

met dezelfde teams. We maken er een echte cup

De spelers zijn – onbewust – weer bezig met hun

geïnspireerd – op het teamthema, die de jon-

van door teams naar landen te vernomen. Spe-

eigen materie: persoonlijkheid, intelligentie, bal-

gens in teams moeten oplossen. Ze krijgen pun-

lenderwijs ontstaat er zo toch een soort van ri-

vaardigheden en atletisch vermogen.

ten voor het winnen van partijtjes, maar ook

valiteit. Als trainer coach ik de jongens op het

voor geslaagde voetbalhandelingen zoals die in

teamthema van het trainingsblok en stimuleer ik

Huiswerk

de weken ervoor getraind zijn. Denk aan loop-

ze om bij de – voor dat trainingsblok – belang-

“Na elke training eindigen we met vijf minuten

acties, een assist, verzorgd opbouwen, scoren

rijke spelsituaties de 'juiste' keuze te vinden. Ook

‘huiswerk’: denk daarbij aan het ontwikkelen van

na goed storen en ga zo maar door. Alle aspec-

al is er nooit maar één oplossing. In een partijtje

de balvaardigheid door middel van het uitprobe-

ten zitten hierin. Spelers worden weer gestimu-

zitten hierdoor alle individuele thema’s: persoon-

ren van voetbalacties en -trucs. Een schaar bij-

leerd samen keuzes te maken, om zo als team

lijkheid, intelligentie, balvaardigheden en atle-

voorbeeld. Na een paar weken oefenen gaan we

een prestatie neer te zetten. Uiteindelijk is er

tisch vermogen.”

kijken of de spelers een perfecte schaar kunnen

één team dat wint.”

"OPFRISSEN ZORGT VOOR PLEZIER"

Individuele winnaar “Elke keer aan het eind van de zes weken, spelen we op de donderdag een vier-tegen-viertoernooi met een individuele winnaar. Gedurende het jaar houd ik de scores bij en aan het einde van het seizoen levert dat een winnaar op, die krijgt een prijs. Dit is ook weer goed voor het stimuleren van de persoonlijkheid. In een individueel toernooi kun je niet telkens op je teamgenoten leunen.”

Wat opvalt is de bezieling waarmee Termaat zijn verhaal doet. Als afsluiter stelt hij: “Ik probeer kinderen vanuit het spel plezier te geven. Want alleen als kinderen plezier hebben kunnen ze zich ontwikkelen.” Getuige het enthousiasme van Termaat werkt dit ook vice versa.

40

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 41

HET VERBETEREN VAN HET OPBOUWEN ORGANISATIE: • Veld met afmetingen van 40x30 meter • De oefening wordt om en om, met de linker- en rechtkant van het elftal uitgevoerd • Bal start altijd bij speler 1 • Na uitballen/achterballen opgebouwd vanuit speler 1 van de te coachen partij en van daaruit verdedigt de tegenpartij • De te coachen partij probeert, met verzorgt positiespel, te scoren door speler 8 of 10 aan te spelen • De tegenpartij probeert vervolgens in de counter, vanaf speler 8 of 10, door te scoren het doelpunt ongeldig te maken • Hierna wisselt de oefening naar het andere veld COACHING: • Juiste balsnelheid • Direct spel en/of aannemen-spelen • Goede veldbezetting • Juiste moment van aanbieden herkennen • Ruimte voor elkaar creëren • Posities overnemen/bezet houden

KANSEN CREËREN EN SCOREN ORGANISATIE: • Veld van 60x30 meter • De oefening wordt om en om, met de linker- en rechterkant van het elftal uitgevoerd • Tegenpartij (8 of 10) speelt speler 6 aan, vervolgens wordt er middels positiespel geprobeerd tot scoren te komen op het grote doel • Tegenpartij kan op het kleine doeltje scoren na balverovering • Na een score of uitbal wisselt de oefening naar de andere kant • Tegenpartij (8 of 10) begint altijd het spel COACHING: • Diep denken, dien doen wanneer mogelijk • Gericht inspelen van spitsen • Herkennen juiste moment van inspelen • Onderlinge afstanden in stand houden • Vrijlopen in de breedte en de lengte

JANUARI | 2013

41

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 42

PUPILLEN | AMATEURS: INTERVIEW | TEKST & BEELD: JEROEN DE LAAT

Niels Voet, trainer N.E.C./FC Oss E-Top

SPELENDERWIJS ONTWIKKELEN Als speler haalde Niels Voet het betaald voetbal nét niet. De 27-jarige Ossenaar timmert nu aan de weg als coach. Hij is bezig aan zijn vierde seizoen op de Voetbalacademie N.E.C./FC Oss, eerst als trainer van de D1 en inmiddels voor het tweede jaar bij de E-Top. "De ene speler is snel gewend, de ander heeft een jaar nodig. We gunnen ze die tijd."

De regionale jeugdopleiding van de Nijmeegse

zeven tegen zeven, omdat de spelertjes dan

en Osse club, heeft als jongste telgen vier eerste-

vaker aan de bal komen. Op die leeftijd is dat

jaars E-pupillen. Zij vormen samen met tien

belangrijk." Nadeel is dat er geen enkele BVO

tweedejaars de E-Top van de jeugdopleiding. In

in zo’n competitie deelneemt, en dus is het ni-

een speciale competitie, die alleen BVOʼs in de

veau te laag voor de jonge talentjes. Zelfs in de

regio herbergt, wordt negen tegen negen ge-

huidige competitie heeft N.E.C./FC Oss al wei-

speeld op een veld dat van zestien tot zestien

nig weerstand. "We staan met FC Den Bosch

loopt. "In de eerste driekwart van het seizoen

en Roda JC bovenaan, dat zijn dan ook de

spelen we drie keer tegen FC Den Bosch, Roda

leuke duels. Maar het meest leerzaam zijn nog

JC, VVV-Venlo, Fortuna Sittard, Eindhoven AV,

wel de oefenwedstrijden tegen Ajax en PSV. In

MVV Maastricht en Helmond Sport", legt Niels

die duels maken we fouten én worden die fou-

Voet uit. Na die 21 wedstrijden, gaan de boven-

ten afgestraft. Pas dan kun je iets leren. In de

ste vier en de onderste vier onderling play-offs

competitie gebeurt dat te weinig en gaat het

ALS VOETBALLER:

spelen. Ieder team speelt dan uit en thuis tegen

vaak te makkelijk." Om de weerstand te ver-

elkaar, zodat elk team nog zes wedstrijden

groten, stuurt Voet zijn beste drie spelers eens

TOP Oss amateurs, TOP Oss (beide jeugd), TOP Oss amateurs, Margriet (senioren)

speelt. "En die duels zijn op een heel speelveld,

per week naar de training van de D1. "Ook in

met elf tegen elf. Dit is zo bedacht om de over-

mijn eigen training houd ik daar rekening mee.

stap naar de D-pupillen te vergemakkelijken."

De beste verdediger zet ik op de beste aanvaller. Een snelle jongen komt op een snelle te-

Het klinkt alleraardigst. Maar Voet is toch niet

genstander te staan. Zo is de weerstand groot

helemaal tevreden. "Ik ben voorstander van

en leren ze sneller."

42

Paspoort Naam: Niels Voet Geboortedatum: 4 februari 1985, Oss

ALS TRAINER: 2004 - 2007 2007 - 2008 2008 - 2009 2009 - 2011 2011 - heden

TOP Oss onder 11 TOP Oss C1 TOP Oss B1 N.E.C./FC Oss D1 N.E.C./FC Oss E-Top

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 43

Belasting De E-Top traint op dinsdag, donderdag en vrijdag. Elke sessie duurt anderhalf uur. En op zaterdag is natuurlijk de wedstrijd. "Voor deze leeftijd is dat voldoende belasting. We trainen bijvoorbeeld bewust niet op woensdag, want dat is hun speeldag, die middag is voor hun. Natuurlijk zouden ze zelf het liefst elke dag voetballen, dat staat op nummer één, maar ik vind dat ze ook zichzelf moeten kunnen zijn." Voet ziet echter dat zijn spelertjes buiten de trainingen en duels om, toch altijd bezig zijn met een bal. "Er is altijd iemand die een bal van huis meeneemt en dan gaan ze met de hele groep voetballen. Voor en na de wedstrijd. Dat mag. Pas in de Dʼtjes wordt het allemaal wat serieuzer en gaan we meer van ze vragen. Nu heb ik alleen wat simpele regeltjes.

Bijvoorbeeld: als voor de wedstrijd de kleedkamerdeur open is, dan mogen ze hun gang gaan.

Is de deur dicht, is het stil en ben ik aan het woord. En iedereen laat elkaar uitpraten."

Spelertjes die bij Voet in de E-Top komen, zijn vanzelfsprekend voor het eerst actief bij een

"ELKE SPELER WEET DAT HIJ DE BESTE MOET BLIJVEN, ANDERS NEMEN WE EEN ANDER"

BVO. Ze komen van een amateurclub, dus de overstap is groot. "In hun kopje is dat zwaar.

De één heeft een paar maanden nodig om daar aan te wennen, de ander een heel jaar. Die tijd

de spelers zich spelenderwijs ontwikkelen. Ze

Zo leren ze situaties herkennen. Op zaterdag

gunnen we ze. We zullen nooit zomaar een spe-

moeten plezier hebben in het spelletje. Hebben ze

coach ik ook alleen op de zaken waarop we op

ler laten vallen. Maar het moet niet te speels

dat niet, dan zullen ze ook niks leren." Hoe pakt

dat moment trainen. Hebben ze het na drie weken

worden, er wordt ook keihard getraind." Het

de trainer dat aan? "Ik train heel klein, veel één-

door, dan gaan we verder. Anders komt er nog een

blijft immers wel een BVO, met hoge eisen.

tegen-één en techniekvormen, bij positiespellen

extra training bij."

Presteren is een must. "Wat ik mijn spelers al-

zet ik hooguit drie spelers tegenover één spelertje.

tijd voorhoud, is dat ze beter moeten blijven

Op die manier komen ze zoveel mogelijk aan de

Elke training krijgt Voet assistentie van Ulrich

dan een ander die komt meetrainen. Want is die

bal." Het trainingsschema ligt in grote lijnen voor

Cruden, de trainer van de D1. Zelf is hij op vrijdag

jongen beter, dan nemen we hem. Zorg dus

het hele seizoen vast. Op dinsdag traint de E-Top

assistent van Iddo Rosher bij de B1. "Wij staan

maar dat je de beste blijft." Dit wordt bij de in-

op techniek, waarbij in elke oefenvorm een tech-

met twee trainers op het veld, omdat we per zes

formatiebijeenkomst aan het begin van het sei-

nisch aspect terugkomt. Donderdag draait het om

spelers één trainer rekenen. Iedere speler ver-

zoen ook duidelijk uitgelegd. "De jongens

de één-tegen-één. Dat kan aanvallend of verdedi-

dient namelijk aandacht." De meeste trainers

weten hoe het werkt. Anderzijds moeten ze wel

gend zijn. "Ik neem een onderwerp, bijvoorbeeld

van N.E.C./FC Oss werken veertig uur, de oefen-

kunnen genieten, want bij een BVO spelen is

'druk op de bal'. Vanaf de warming-up wordt daar

meester van de jongste groep doet het in de helft

niet voor iedereen weggelegd."

dan mee gewerkt." En op vrijdag is de teamtacti-

van die tijd. "De andere twintig uur zit ik op een

sche training. Bij de E-pupillen is dat niet meer dan

LOOT-school, waar in totaal veertig van onze

Herhalen

het veld zo snel mogelijk klein en groot maken.

jeugdspelers zitten. Daar ben ik coördinator van

Net als zijn collega’s bij N.E.C./FC Oss, werkt Voet

"In principe doe ik drie weken lang hetzelfde op

de spelers, ik moet zorgen dat ze op school én

volgens de visie van de opleiding. "We willen dat

die dagen. Herhalen is essentieel op deze leeftijd.

van het voetbal niks hoeven missen."

JANUARI | 2013

43

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 44

Speelwijze

Opvoeden

het zeker op deze leeftijd heel belangrijk om ze

Voet hanteert als formatie het 1-3-2-3-systeem.

Elke groep bestaat uit verschillende persoonlijk-

wat meer tijd te geven en ze hier niet in hun eer-

Zodra ze naar elf spelers gaan, zet hij daar een

heden, zelfs in de E-Top is dat al het geval. De

ste jaar direct op af te rekenen."

verdedigende en een aanvallende middenvelder

jonge trainer erkent dat. "Ik heb bijvoorbeeld

bij, zodat het 1-3-4-3 wordt. "Op die manier

een straatvoetballertje, die ik heel anders moet

Leervermogen

staan we over het hele veld één-op-één. Ik denk

benaderen dan een jongen die heel serieus is in

Net als van de trainer, wordt anno 2013 ook meer

dat ze zich op die manier het beste ontwikke-

zijn doen en laten. En sommige jongens zijn ge-

gevraagd van de speler. "Vroeger werd alleen ge-

len, ze moeten dan beter zijn dan hun tegen-

woon nog te speels. Die moet je dus weer op een

keken naar hoe goed iemand met een bal was, nu

stander. In die speelwijze maken ze ook de

totaal andere manier aanpakken. Als voetbaltrai-

kijken we naar beweeglijkheid, techniek, inzicht,

meeste foutjes en daar leren ze weer het

ner moet je niet alleen een goede training kun-

maar ook mentaliteit. Hoe zit een jongen in elkaar?

meeste van." De intentie waarmee hij zijn team

nen geven, maar ook met dit soort zaken om

Dat proberen we een beetje uit te vogelen. En ook

het veld in stuurt, is expres heel makkelijk.

kunnen gaan. Opvoeden hoort er tegenwoordig

het leervermogen telt mee. Als een jongen echt niet

"Waarom gaan we verdedigen? We willen te-

ook bij." Terwijl hij uitleg geeft, wordt er op de

coachbaar is, dan houdt het op. Je moet nu een-

gendoelpunten voorkomen. Als de tegenstander

deur geklopt. Eén van zijn pupillen komt de sleu-

maal keuzes maken. Erg lastig, want op deze leef-

de bal heeft, zetten we daarom druk op die bal.

tel van het kleedlokaal vragen. Keurig netjes.

tijd is het niet te zeggen wie er uiteindelijk prof kan

We maken samen de ruimtes heel klein, zodat

"Een mooi voorbeeld. Deze jongen zou dit een

worden. Ik heb nu geweldige talentjes rondlopen,

de tegenstander moeilijk aan voetballen toe

jaar geleden niet hebben gedurfd. Ik probeer

maar zijn ze dat over drie jaar nog steeds? Ik heb

kan komen. Aanvallen is het tegenovergestelde:

mijn spelers op en buiten het veld te ontwikke-

zelf met spelers gevoetbald, waarvan ik dacht: die

we willen goals maken. Ik wil dus dat ze vooruit

len. Op vrijdag laat ik mijn spelers hun voetbal-

kan er echt niks van. Als eerstejaars A-junior, zat

voetballen, naar het doel toe. Het eerste wat ze

moment van de week vertellen aan de rest van

Koen van der Biezen nog op de bank bij TOP Oss.

leren over balbezit, is om uit elkaar te spelen,

de groep. Dat kan een mooie actie zijn van Lionel

In zijn tweede jaar maakte hij er ineens dertig en

dus de ruimtes groot maken."

Messi, een prachtig doelpunt in de Champions

kon hij naar Jong FC Utrecht. Kijk waar hij nu staat

League of iets bij ons eerste elftal. De jongen die

(bij Karlsruher SC, red.). Wat ik wil zeggen: er kan

Aan de bal mogen zijn spelers doen wat ze zelf

net aanklopte, durfde vorig jaar als eerstejaars

in de tijd tussen de E-Top en de senioren enorm

willen. "Ik zal nooit zeggen dat ze moeten over-

nooit iets te vertellen. Inmiddels is hij helemaal

veel gebeuren. Ik laat ze nu dus vooral plezier

spelen. Ze mogen ook lekker pingelen, wat ze

los en vertelt hij in geuren en kleuren. Daarom is

maken en genieten."

zelf willen. Maar zodra ze dicht bij de goal zijn, moet hij binnen worden geschoten. Simpel. Op die leeftijd is dat echter al moeilijk genoeg. Natuurlijk praat ik wel met ze; waarom maakte je die keuze? Had je dat misschien niet beter zo kunnen doen?" Voet heeft tien tweedejaars en vier eerstejaars spelers. De scouts speuren continu naar nieuw talent in de regio, die op talen-

"ALS ZE ÉÉN-OP-ÉÉN STAAN, MAKEN ZE DE MEESTE FOUTJES EN LEREN ZE HET SNELST"

tendagen mogen komen laten zien wat ze kunnen. Dat is een aantal keer per jaar op zondag. "Meestal zijn dat zo’n veertig jongens. De beste worden uitgenodigd voor een stagetraining. Ze sluiten dan bij mij aan. Als het er te veel zijn - soms zijn het er wel twaalf - dan trainen ze apart. Anders gaat het ten koste van mijn eigen training en dat is niet de bedoeling.

Want niet elke speler die wij stage laten lopen, heeft het beoogde niveau en je krijgt natuurlijk ook een veel te groot aantal."

44

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 45

DRIBBEL EN SCHIJNBEWEGING (180-COMBI) ORGANISATIE: • Maak 2-tallen, beide een bal • Op 10 meter afstand tegenover elkaar starten • Spelers zoeken elkaar op naar het midden • Spelen elkaar uit en gaan door in de lengte naar dezelfde kant • Spelers kappen de bal af • Let op: spelers blijven dus aan dezelfde kant • Variatie: dubbele schijnbeweging, dan komen ze dus wel aan de andere kant uit COACHING: • Bij het kappen niet om de bal heen lopen • Standbeen iets schuin neerzetten • Houding op moment van de kap: voorvoeten, door knieen, licht door rug, klein maken, overhellen in kaprichting • Voet tegen de bal slaan • Bal niet onder je, maar speelklaar kappen • Aanzetten weg

KAPPEN ORGANISATIE: • Maak per 4-tal een vierkant met pylonen • Afstand van pylonen circa tien meter • A en D dribbelen naar elkaar en C en B dribbelen naar elkaar • Bij pylon kappen en terug dribbelen COACHING: • Arm gebruiken bij dribbel • Ruimte: voorlangs kappen, anders lichaam ertussen • Hoge felheid en snelheid • Spelvorm: welke groep is eerste klaar

JANUARI | 2013

45

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 46

KEEPERSTRAINER | EREDIVISIE: INTERVIEW | TEKST & BEELD: TWAN EPE

Eddie Pasveer, keeperstrainer Heracles Almelo

KEEPER EXTRA VELDSPELER Heracles Almelo wordt in één adem genoemd met aanvallend voetbal en goed positiespel. De keeper speelt daarin een belangrijke rol, omdat hij niet alleen het sluitstuk van de ploeg vormt, maar ook als extra veldspeler dient. In het keepersprofiel dat Heracles heeft samengesteld, is meevoetballen een heel belangrijk onderdeel. “Wij spelen in balbezit niet met tien veldspelers en één keeper, maar met elf veldspelers, omdat onze doelman altijd aanspeelbaar is.”

46

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 47

"KEEPERS BELANGRIJK ONDERDEEL IN VERZORGD POSITIESPEL"

Eddie Pasveer (1956) is al sinds 2006 verantwoor-

gedeelte is een belangrijk onderdeel in het pro-

hij positioneel wel goed in het doel staan. Anders

delijk voor de keepers van Heracles Almelo. Hij ver-

fiel dat Heracles voor de keepers heeft geschetst,

wordt de keeper verrast. Het gaat er om dat een

dedigde zelf het doel van FC Twente en De

dus daar wordt ook goed op gelet als scouts voor

keeper zich zo opstelt dat hij zowel de korte als

Graafschap en heeft de passie voor het keepersvak

keepers op pad gaan. Remko Pasveer is meevoet-

verre hoek onder controle heeft. Bij het zoeken

na zijn actieve loopbaan doorgetrokken als keep-

ballend erg sterk, maar ook Dennis Telgenkamp

naar de goede positie in het doel valt mij op dat

erstrainer. Naast zijn werkzaamheden bij Heracles

(verhuurd aan Cambuur Leeuwarden) past hat

de korte hoek vaak ‘open’ wordt gelaten, terwijl

Almelo heeft Pasveer, met Keeperschool Collectief,

facet goed. Hij was vorig seizoen onze tweede

dat de hoek is waarbij een keeper de kortste reac-

nog een middel waarmee hij zijn visie op het trai-

man achter Remco, maar ontwikkelde zich zo

tietijd heeft. Daar reageer ik op.”

nen van keepers uitdraagt. “Ik vind het erg belang-

goed dat hij er aan toe was om veel speelminu-

rijk dat een keeper goed kan meevoetballen,

ten te maken. Daarom hebben we hem verhuurd,

Positie innemen

omdat hij daardoor een ploeg kan helpen extra

zodat hij zichzelf in de Jupiler League verder kan

“Wij trainen bij Heracles veel op doel, waarbij

goed positiespel te spelen. Heracles staat voor ver-

ontwikkelen. Meevoetballen is aanleg voor

aandacht wordt besteed aan het innemen van de

zorgd veldspel en daar is onze doelman een be-

nodig, maar door in de sjablonen met de groep

positie in het vijfmetergebied. Bij die vormen

langrijk onderdeel in. Met een goede trap kan een

mee te doen, wordt die eigenschap goed verbe-

moeten de keepers snel in de reactie komen en

keeper de bal over zestig, zeventig meter gericht

terd. Alleen leer je het beste door te spelen, dus

daardoor kan ik ze laten ervaren of ze de goede

wegzetten en is hij altijd aanspeelbaar als een spe-

is de keuze hem te verhuren goed.” “Heracles

positie in hebben genomen ten opzichte van de

ler in de achterhoede geen afspeelmogelijkheden

speelt tegenwoordig 1:3:4:3 en daardoor moet

bal of niet. Ik hou er niet van om aan te geven

vooruit ziet. Keepers moeten bij ons op de bal an-

onze keeper automatisch op de ruimte achter de

dat hij verkeerd staat voordat ik de bal op doel

ticiperen, van het doel af durven spelen en in het

verdediging anticiperen door in balbezit van zijn

schiet, maar vind het prettiger om hem te laten

positiespel aanspeelbaar zijn.”

doel af te spelen. Hij is als het ware de ouder-

ervaren als hij verkeerd staat door hem te ver-

wetse ausputcher.” De keeperstrainer van Heracles

rassen. Dan stel ik hem, of een andere keeper, de

ziet niet alleen graag dat een keeper het meevoet-

vraag of de positie in die situatie goed was. Daar-

“In Nederland zijn in mijn ogen maar weinig

ballende onderdeel goed onder controle heeft. Het

door gaat hij zelf nadenken over de situatie en

doelverdedigers waarvan meevoetballen een

innemen van een goede positie in het doel is even-

ontstaat er een wisselwerking. Martin Piecken-

specialisme is. Aangezien wij de jeugdopleiding

als een facet waar hij veel mee bezig is met ‘zijn’

hagen is daar een mooi voorbeeld van. Toen hij

delen met FC Twente, en die valt voor het groot-

doelmannen. “Keepers moeten het spel goed kun-

bij ons kwam, had hij de neiging om meer vanaf

ste gedeelte onder de club uit Enschede, moeten

nen lezen, dus weten waar de bal gaat vallen en

zijn lijn te keepen, maar wij zijn met hem aan de

wij keepers vooral scouten. Het meevoetballende

daarop anticiperen. Om goed te anticiperen, moet

slag gegaan om meer te anticiperen op de bal.

Meevoetballen

JANUARI | 2013

47

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 48

"KRACHTTRAINING IS FUNCTIONEEL TOEPASBAAR OP HET VELD"

Na een tegendoelpunt vroeg ik hem regelmatig

je lichaam aanpakken en door de combinatie met

king aan de verdediging moet geven en aan de

wat hij van zijn rol vond bij een tegengoal en na

keeperswerk wordt je explosiever. Door middel

verdedigers moet aangeven hoe ze moeten staan

verloop van tijd gaf hij het direct aan als hij po-

van de varioband wordt krachttraining op het

ten opzichte van de positie van de bal. Daarom

sitioneel niet goed had gestaan. Daar hebben we

veld toegepast, waardoor keepers de explosivi-

praten we veel over wedstrijdsituaties, maar ik

het dan over en op de training liet ik hem andere

teit verbeteren van hun reacties.” “Verder in het

laat de keepers op het veld ook ervaren of ge-

opties ervaren. Door opties aan te reiken, kan

seizoen is het vooral een kwestie van onderhou-

maakte keuzes verstandig zijn of beter anders

zelfs een ervaren keeper zijn stijl veranderen. Dat

den wat goed is en de mindere punten verbete-

kunnen. Door keepers bewust te maken van hun

vind ik uitdagend.”

ren door die in de trainingen mee te nemen. De

gedrag en de gevolgen van keuzes, ontstaat er

opbouw van een trainingsweek is dat er in het

een goede basis om wat te leren.”

Trainingsmethoden

begin van de week zwaarder wordt getraind dan

“Het trainen van keepers verloopt net als het

aan het einde van de week. De keepers werken

trainen van spelers volgens een bepaalde lijn. Ik

naar de wedstrijd toe en daarbij houden we ook

begin de voorbereiding altijd met het fysieke ge-

rekening met de tegenstander. FC Twente speelt

deelte in orde te maken en daarbij maak ik onder

veel via de zijkanten, dus dan weet je dat er veel

andere gebruik van een trainingsmethode die ik

voorzetten komen. In de week dat we tegen

onlangs op de markt heb gebracht. De methode

Twente spelen, krijgt het pakken van voorzetten

is een functionele krachttraining, waarbij gebruik

tussen de vijf en zeven meter bijvoorbeeld aan-

wordt gemaakt van een elastische band. De elas-

dacht. Daarnaast kijken we ook beelden van

tische band, met varioband als naam, is een elas-

wedstrijdsituaties en hebben we het met elkaar

tiek met drie lengtes (twee, vier en zes meter)

over de manier hoe de keeper daar het beste op

dat door uitrekking de dubbele lengte kan krij-

kan reageren. Ik vind het prettig om veel met

gen en zorgt ervoor dat keepers tijdens trainin-

mijn keepers te praten, waardoor ze gaan naden-

gen met de bal veel geconcentreerder moeten

ken over hun eigen handelen. Beelden zijn daar

werken om in balans te blijven. Het onderschei-

een mooi middel bij, omdat keepers soms hele-

dende aan deze vorm van krachttraining is dat

maal niet doorhebben dat ze bij een bepaalde

je door het gebruik van deze band een combina-

actie verkeerd stonden. Door beelden terug te kij-

tie maakt van het specifieke keeperswerk en

ken, ziet een keeper wat hij doet en kan er een

krachttraining. Voor krachttraining kun je ook

oordeel over geven. Tegenwoordig spelen wij

naar de sportschool gaan, alleen werk je daar op

met drie verdedigers en daardoor wordt er veel

basis van gewicht en maat. Trainen op het veld

van onze keepers gevraagd. Bijvoorbeeld in de

met deze band om je lichaam kan elke spier in

coaching, want hij is ineens degene die rugdek-

48

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 49

VERPLAATSING OP DE DOELLIJN ORGANISATIE: • Keeper 1 gaat in de uitgangshouding staan • Keeper 2 geeft een lage voorzet • Keeper 1 verwerkt de bal en komt overeind • Keeper 3 schiet de bal in de verre hoek • Keeper 1 verwerkt de bal in de verre hoek • Keepers draaien na vijf series door COACHING: • Positie kiezen ten opzichte van de bal • Insnijden: naar de bal toe bewegen • Laag zitten vergroot de explosiviteit

VERWERKEN VAN EEN VOORZET ORGANISATIE: • Keeper 1 gaat in de uitgangshouding staan • Keeper 2 geeft de bal hoog voor • Keeper 1 verwerkt de voorzet en werkt af • Keeper 1 gooit in de hoek bij keeper 3 • Keeper 3 verwerkt de worp van keeper 1 • Keepers draaien na vijf series door COACHING: • Open staan ten opzichte van de bal • Verwerken: aanvallen van de bal • Vang de bal op het hoogste punt • Bovenhandse worp, goed richten

JANUARI | 2013

49

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 50

Colofon Januari 2013 TrainersMagazine is een onafhankelijk vakblad voor de moderne voetbaltrainer en verschijnt acht keer per jaar.

Hoofdredacteur Paul van Veen Beatrixlaan 21, 2811 LZ REEUWIJK e-mail: paulvanveen@trainerssite.nl

Uitgeverij Sportfacilities & Media BV Rozenstraat 20A, 3702 VP Zeist Postbus 952, 3700 AZ Zeist E-mail: redactie@sportfacilities.com Tel.: 030 - 69 777 10, Fax: 030 - 69 777 20

Ingezonden berichten Ongevraagd toezenden van materiaal door derden is altijd mogelijk. De redactie behoudt zich het recht voor berichten in te korten of aan te passen. Door inzending van berichten verleent afzender automatisch toestemming tot publicatie zonder aanspraak te maken op vergoedingen in welke vorm dan ook. Dat houdt tevens in dat de auteur de uitgever machtigt de bij de auteurswet door derden verschuldigde vergoeding voor kopieren te innen of daartoe in en buiten rechte op te treden. De redactie is niet aansprakelijk voor het zoekraken van ingezonden berichten of materialen.

Aan dit nummer werkten mee: Bas Boerma (redactie), Rogier Cuypers (redactiecoördinator), Twan Epe (redactie), Alfons Groenendijk, Jeroen de Laat (redactie), Wilfred van Leeuwen, Eddy Pasveer, Rob Robben (redactie), Hans Smulders, Lars van Soest (redactie) Bas Termaat, Pieter Tuns, Niels Voet en Gert van Weel.

Abonnement Aanmelden kan via www.trainerssite.nl of via e-mail (info@sportfacilities.com). Per jaar € 58,75 excl. 6% BTW (met machtiging € 52,90 excl. 6% BTW). Hiervoor ontvangt u acht keer per jaar TrainersMagazine en heeft u onbeperkt toegang tot de gehele website www.trainerssite.nl. Een abonnement kan op ieder gewenst moment ingaan.

Er is vanaf december 2012 een nieuwe abonnementenwet van kracht in verband met het opzeggen van uw abonnement. Deze kunt u teruglezen op: sportfacilities.com/voorwaarden

Projectmanager Floris Schmitz e-mail: f.schmitz@sportfacilities.com

Algemene redactie

Clubabonnement Ook kunt u met de hele vereniging abonnee worden van TrainersMagazine. Een clubabonnement kost € 325,excl. 6% BTW. Dit is het abonnement op Voetbalclub2000. Een 3 uur durende instructie over Voetbalclub2000 krijgt u voor € 150,- excl. reiskosten vanuit Zeist.

e-mail: redactie@sportfacilities.com De redactie streeft steeds naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde artikelen in TrainersMagazine en op de website www.trainerssite.nl. Toch is zij noch uitgever niet aansprakelijk voor eventueel hierin voorkomende onjuistheden.

50

Copyright Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk fotokopie, microfilm, digitaal of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISSN 1569 - 4623

JANUARI | 2013

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 51

Vraag de catalogus aan bij Frans Hoek Sports

EEN GREEP UIT ONZE UITGEBREIDE COLLECTIE VOETBALARTIKELEN VOOR TRAINERS EN COACHES

Coordinatie ladder Tanner

Magneethoudend speelveld (oprolbaar)

Top product!

De beste ladders op de markt. Wordt o.a. gebruikt bij diverse topclubs in binnen en buitenland, waaronder: Real Madrid, FC Barcelona, Werder Bremen, Bayern Munchen, Liverpool, Juventus en AFC Ajax.

•inclusief 11 magneten in 2 kleuren en 3 losse magneten •met krijt te beschrijven •met natte doek schoon te maken •oprolbaar en ophangbaar •kleur: groen /wit •formaat: 105 x 95 cm •wordt in kartonnen transportrol verzonden •tevens in zaalvoetbal te verkrijgen

Eigenschappen: - In verschillende variaties neer te leggen - Zeer flexibel materiaal - Absoluut duurzaam materiaal - Geen kans op blessures bij misstap - eenvoudig mee te nemen - lichtgewicht

Artikelnummer: BF401602

€ 118,65

T2 2 x 9 velden Artikelnummer: TA0002

Van: €143,60

Setprijs magneethoudendspeelveld + telescoopkoker:

voor:

€134,95

Ook als set verkrijgbaar DVD, ladder + tas

Telescoop vervoerskoker met draagriem T3 3 x 11 velden Artikelnummer: TA0003 •ideale koker voor Top Coach speelveldfolie Pro Plus en het magneethoudend speelveld of flipover blokken •variabele lengte (schuifsysteem 60 cm tot 100 cm) doorsnede: 8 cm

€ 100,00

€ 140,00

Coachfacilities Flipovers Meest gebruikt in voetbalwereldGrote flipovers formaat: 70 x 100 cm. 20 vel per blok.

Voorzijde groen met 1 speelveld.

Achterzijde wit met 3 strafschopgebieden om spelhervattingen te trainen.

Artikelnummer: 878341

€ 24,95

Voor verbetering techniek, ontspanning en afwisseling !!!!

Voetvolleyset. Nu ook op kunstgras.

- Breedte 6 meter - In hoogte verstelbaar - Stabiel door telescoop constructie - Metalen frame - Handig op te bergen in bijgeleverde tas

Prijs € 199,00

Ideaal voor wedstrijdbesprekingen en analyses. Prijs € 13,85

Startersmagneet sets: Bestaande uit: - 30 mm of 20 mm (7 mm dik) - 2x 22 magneten in kleurd roodgeel-groen-blauw-oranje - 4x zwarte magneten - 2x stickersets met nummers (wit of zwart) - 4x 11 viltjes voor de magneten - Reiningingsdoekje - Etui Magneten en stickersets zijn ook los verkrijgbaar

Set 30 mm: Artikelnummer BF450321 nu voor € 56,50

Set 20 mm: Artikelnummer BF450322 nu voor € 46,25

OFFICIAL SPONSORS FRANS HOEK SPORTS ACTIVITEITEN

Voor coaches en keeperprodukten ga naar:

www.footbally.com • Frans Hoek Sports tel. 0229 - 240034 • info@footbally.nl

TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:13 PM Page 52