JAMUARI | 2013 | JAARGANG 12 | NR 1
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 1
PIETER TUNS
TRAINER v.v. ALMKERK
WILFRED VAN LEEUWEN HOOFD JEUGDOPLEIDING ADO DEN HAAG
EDDIE PASVEER
KEEPERSTRAINER HERACLES ALMELO
ALFONS GROENENDIJK AJAX A1 www.trainerssite.nl
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 2
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 3
INHOUD 4
12
Alfons Groenendijk, Ajax A1 Lange termijnsucces Alfons Groenendijk (48) is pas sinds enkele maanden in dienst bij Ajax als trainer van de A1. Voor de Leidenaar is het een feest der herkenning op Sportpark De Toekomst tussen al zijn oud-collega’s die samen met Groenendijk zorg dragen voor de jeugdopleiding van Ajax. “Het was wel even omschakelen van wekelijks afgerekend te worden op resultaten naar het opleiden van jonge talenten.”
Hans Smulders, technisch coördinator jeugdopleiding FC Eindhoven Opleidingsclub met kansen FC Eindhoven beschikt niet over de financiële middelen om zelfstandig een volledige jeugdopleiding overeind te houden, maar dankzij de samenwerking met PSV is de Regionale Jeugdopleiding PSV/FC Eindhoven voor talenten ook een opstap naar FC Eindhoven 1. “Wij versterken de onderbouw door spelers uit de regio, die de jeugdopleiding van PSV net niet halen, een springplank te bieden om dat via een omweg te doen. Als ze in de bovenbouw van PSV niet goed genoeg blijken te zijn, kan FC Eindhoven ze weer oppikken.”
18
Pieter Tuns, v.v. Almkerk
26
Wilfred van Leeuwen, hoofd jeugdopleiding ADO Den Haag
“Eindelijk kan ik weer spelen in mijn favoriete systeem”
Alles gericht op individu Lex Immers, Jens Toornstra, Mike van Duinen, Eljero Elia en de broertjes John en Wesley Verhoek. Stuk voor stuk eredivisiewaardige spelers met een verleden op De Aftrap, het jeugdcomplex van ADO Den Haag in het voormalig Zuiderparkstadion. Een rijtje spelers dat hoofd opleidingen Wilfred van Leeuwen graag langer wil maken. “Jaarlijks moet er een aantal van dit soort spelers gaan doorbreken.”
32
Gert van Weel, DSC B1
38
Bas Termaat, Jong Holland D1
42
Niels Voet, N.E.C./FC Oss E-Top
46
Eddie Pasveer, keeperstrainer Heracles Almelo
Geduld houden en veel herhalen
“Plezier hebben betekent ontwikkelen”
Spelenderwijs ontwikkelen Als speler haalde Niels Voet het betaald voetbal nét niet. De 27-jarige Ossenaar timmert nu aan de weg als coach. Hij is bezig aan zijn vierde seizoen op de Voetbalacademie N.E.C./FC Oss, eerst als trainer van de D1 en inmiddels voor het tweede jaar bij de E-Top. "De ene speler is snel gewend, de ander heeft een jaar nodig. We gunnen ze die tijd."
Keeper: extra veldspeler Coverfoto: Frank van Engelen
JANUARI | 2013
VAN BEIDE KANTEN De afgelopen periode vonden en de komende tijd vinden er een hoop gesprekken plaats in de verschillende kantines van Nederland. Er moet immers geëvalueerd worden met trainers en keuzes gemaakt worden naar het volgende seizoen: blijft een trainer bij de club of scheiden de wegen? En als de wegen scheiden, begint de zoektocht naar een nieuwe trainer. En dat betekent wederom meer gesprekken. Dit geldt ook voor mijzelf. Het vreemde, of misschien wel het leuke, is dat ik in deze periode aan beide kanten van de tafel zit. Niet alleen wordt er met mij als trainer geëvalueerd, maar zit ik aan de andere kant van de tafel als er met de hoofdtrainer geëvalueerd wordt. En omdat er bij mijn club niet met de hoofdtrainer wordt door gegaan, betekent dat ook weer een sollicitatieprocedure. Een collega-trainer, die hoopt om volgend jaar voor het eerst als hoofdtrainer aan de slag te gaan, vroeg mij om tips voor zijn sollicitaties. Eerlijk gezegd moest ik daar goed over nadenken. Op basis waarvan kiezen wij eigenlijk de trainer uit? Uitspraken als verzorgd voetbal van achteruit, niet lopen tijdens de trainingen, daar luisteren we eigenlijk niet meer naar. Dat zegt nagenoeg iedere trainer. Ook iemand die de conditie volgens een periodiseringsmodel traint, kan bij ons geen indruk meer maken. Als we de verschillende trainers afwegen, leggen we vooral de dingen naast elkaar waarop een trainer zich onderscheidt van de anderen. Het is geen examen en dus ook geen lijst met goede antwoorden. Per saldo merken we dat het vaak toch draait om het gevoel. Hebben wij het gevoel dat de trainer snapt wat er bij een vereniging als de onze gevraagd wordt? Past deze trainer bij deze spelersgroep? De praktijk in het seizoen zal uiteindelijk moeten uitwijzen of ons gevoel klopt. Maar wat ga ik nu tegen mijn collega-trainer zeggen? Welke tip ging ik hem meegeven? Uiteindelijk bleek het heel eenvoudig te zijn. Er zijn geen gouden tips, wees vooral jezelf. Als je jezelf bent en de club ziet het zitten om met jou in zee te gaan, dan gaan ze ook echt met jou in zee. Dan denken ze dat jij bij de spelersgroep past en dat is een goede start van het nieuwe seizoen. Want dan kun je ook daar jezelf zijn. Met sportieve groeten, Paul van Veen Hoofdredacteur
3
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 4
JEUGDOPLEIDING | AJAX: INTERVIEW | TEKST: ROGIER CUYPERS |BEELD: ROGIER CUYPERS & FRANK VAN ENGELEN
Alfons Groenendijk, trainer Ajax A1
LANGE TERMIJNSUCCES
Alfons Groenendijk (48) is pas sinds enkele maanden in dienst bij Ajax als trainer van de A1. Voor de Leidenaar is het een feest der herkenning op Sportpark De Toekomst tussen al zijn oud-collega’s die samen met Groenendijk zorg dragen voor de jeugdopleiding van Ajax. “Het was wel even omschakelen van wekelijks afgerekend te worden op resultaten naar het opleiden van jonge talenten.”
4
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 5
Op Sportpark De Toekomst is het relatief rustig. De
trainer bij Roda JC in de jaren 1988 tot 1991. “Ik
A-selectie is op trainingskamp in Rio de Janeiro en
heb altijd gekeken hoe trainers werkten en hoe
zo af en toe druppelen er trainers of een team bin-
ze bepaalde dingen deden. Van elke trainer neem
nen in de kantine. De grootste onrust komt van de
je wat mee. Door de jaren heen heeft Jan Reker
mensen die de kantine een make-over gaan
mij het meest geraakt. Hij was een meester om
geven. Groenendijk begroet een ieder die binnen-
spelers echt vertrouwen te geven en ze een goed
komt en na een praatje te hebben gemaakt met
gevoel te bezorgen. Dat deed hij door zijn manier
wat mensen aan de bar, schuift hij aan.
van doen, hoe hij tegen je praatte en coachte. Bij iedereen deed hij dat op een andere manier. Hij
Met de oefenmeester praat TrainersMagazine
wist iedereen te raken, ook mij. Op een gegeven
over de nieuwe filosofie op De Toekomst, zijn vo-
moment kreeg ik een hele goede band met Jan.
rige clubs, zijn ambities als trainer en de directe
De trainers die jou dat gevoel geven, raken je
overgang van zijn actieve loopbaan naar de trai-
vaak het meest.”
nersloopbaan. “In 2001 ben ik op mijn 37e gestopt bij FC Utrecht. Inmiddels had ik er bijna
De werkwijze van Jan Reker is deels terug te zien
twintig jaar profvoetbal opzitten. Datzelfde jaar
in de manier waarop Groenendijk met zijn spe-
zou ik als assistent-trainer bij Katwijk beginnen
lers omgaat. “Ik geloof in de persoonlijke bena-
en mijn oefenmeester 1 gaan halen. Ineens trad
dering, ook bij de jeugd. Dat is belangrijk, maar
de hoofdtrainer terug vanwege zijn drukke werk-
je moet in grote lijnen ook het groepsproces be-
zaamheden. Ik werd meteen in het diepe ge-
geleiden. Je neemt veel zaken mee van oud-trai-
gooid. Er moest een compleet nieuw elftal
ners, maar ontwikkelt je eigen identiteit. Als je
geformeerd worden. Ik dacht: ‘ik stap er maar in
dicht bij jezelf blijft, kom je het verst.”
en zie het wel’. We speelden ons pas op de laatste dag veilig in de Hoofdklasse, destijds het hoogste amateurniveau. In dat jaar heb ik geprobeerd een hoop jonge spelers in te passen. Het seizoen erop wilde ik doorgaan, maar in het begin van dat nieuwe voetbaljaargang kreeg ik last van een oude knieblessure. Daar heb ik toen eens goed naar laten kijken. Ik bleek zoveel kraakbeenschade te hebben, dat ik besloten heb me te laten opereren via de opboormethode. Uiteindelijk moest ik een half jaar revalideren en dat was niet te combineren met het trainerschap.”
Rolmodel Elke trainer heeft vaak wel een rolmodel. Iemand waar hij de goede punten van overneemt of juist bepaalde eigenschappen totaal niet van wil kopiëren. Voor Groenendijk is dat Jan Reker, zijn
JANUARI | 2013
"JAN REKER WAS EEN MEESTER IN HET SPELERS VERTROUWEN GEVEN" 5
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 6
"HET SPELEN MET BRUTALITEIT EN FLAIR PAST BIJ MIJ"
Teamspeler
zij er een goed gevoel bij hebben, gaat het leven.
belangrijk dat je de tijd krijgt om jouw werkwijze
Als oefenmeester is de Leidenaar geen ‘einzel-
Dat werkt beter dan er een speelwijze doorheen
te kunnen etaleren. Dat was bij Willem II wat
gänger’, maar een echte teamspeler. Hij wil met
te drukken waar ze niet in geloven. Er ontstaat
minder het geval en dan loopt dat anders. Maar
zijn collega-trainers, die hij bewust geen assis-
dan een wisselwerking en het zorgt ervoor dat
ook daar waren we op de goede weg, maar dan
tenten noemt, een plan smeden om het beste uit
spelers voor je door het vuur gaan. Niet alleen
gaan andere factoren, waar je niet altijd grip op
zijn ploeg te halen. “Ik geloof ook dat je met je
de eerste elf, maar alle spelers. Ze zetten net dat
hebt, een rol spelen. Je kan je daar druk om
collega-trainers kijkt welke speelwijze het best
stapje extra. Dat is een proces van maanden,
maken, maar ik heb geleerd dat ik me niet druk
bij de groep past en vervolgens ga je daar gericht
maar uiteindelijk zien spelers dat het de weg is
maak om dingen waar ik geen grip op heb. Ik
op trainen. Bij FC Den Bosch zijn we twee jaar
om ergens te komen.”
ben nu elf jaar in trainersvak en dat leer je door
lang met een jonge groep behoorlijk succesvol
de jaren heen. Je weet dat je jouw energie moet
geweest. We hadden specifieke buitenspelers en
“Voor het Jupiler League-niveau waren we best
steken in zaken die je kunt beïnvloeden en dicht-
een echte nummer ‘tien’. We speelden dus ook
ver. We speelden herkenbaar voetbal. De om-
bij jou staan. Invloeden van buitenaf moet je je
4:3:3 met de punt naar voren. Qua training zijn
schakeling wordt in het huidige voetbal steeds
niet te druk om maken.”
we veel in blokken gaan trainen. Dan pak je eens
belangrijker en daar zijn we ook meer op gaan
twee maanden de opbouw en dan bijvoorbeeld
trainen. De spelers zagen dat we ergens op train-
Marc Lammers
druk zetten. Ook werkten we met sjablonen op
den en resultaten behaalden. Als trainer geeft je
Hij geeft aan dat het tijd kostte voor hij dat los kon
het veld. Een ‘11 tegen 0-vorm’ waarbij je vanaf
dat voldoening en uiteindelijk liepen we met die
laten, maar mede dankzij hulp van hockeycoach
de zijkant met een voorzet moet komen en af-
jonge groep op één doelpunt de Eredivisie mis.
Marc Lammers lukt hem dat nu prima. “De laatste
rondt op de goal. Maar ook wat we doen als de
Het was een leuke periode en een bevestiging
jaren heb ik daarover veel gesprekken gehad met
tegenstander de bal heeft. Hoe zetten we druk?
dat het de manier is waarop ik wil werken en
Marc. Hij was lid van de Raad van Commissarissen
Wie doen daarin mee? Het werd iets van de spe-
met spelers wil omgaan.”
bij FC Den Bosch. Je bent gek als je zo iemand binnen je organisatie hebt en er geen gebruik van
lers, ze werden eigenaar van het geheel.”
Randzaken
maakt. Hij stond er ook voor open. Ik sta open voor
“Ik betrok een paar bepalende spelers bij het
In zijn periode als trainer heeft hij mooie tijden
innovatie en hij is echt een innovatiecoach. We
overleg met de trainers”, gaat hij verder. “Ver-
gekend, maar ook lastige momenten. Voor Groe-
hebben veel gesprekken gehad. Je kan van be-
volgens rol je dat uit en wordt het iets van de
nendijk zijn dat uiteindelijk wel bruikbare leer-
paalde situaties een blauwdruk maken en kijken
hele groep. Zij moeten het immers uitvoeren. Als
momenten geweest. “Als hoofdtrainer is het
hoe je het in jouw sport toepast. Hij is een motiva-
6
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 7
tor en het was interessant om te zien hoe hij de
wisselt hij hem meteen en scheldt hij hem bij
winnen en verliezen in de jeugd is bij Ajax wel
planning maakte om uiteindelijk olympisch goud
wijze van spreken de huid vol. De andere keer
een onderdeel, maar wat minder van belang. De
met de hockeydames in 2008 te halen.”
gebeurt hetzelfde en laat hij hem staan. Dan
laatste jaren ben ik meer prestatiegericht bezig
vraag ik aan hem wat de afweging is van zijn re-
geweest. Binnen Ajax heb ik daar onder andere
Groenendijk haalde de expertise van Marc Lam-
actie. Waarom de ene keer wisselen en de andere
met Wim Jonk en Marc Overmars gesprekken
mers uit het hockey, maar daar bleef het niet bij.
keer laten staan? Soms maakt hij bewust een
over gehad. Het gaat uiteindelijk om het afleve-
De oefenmeester denkt graag buiten de kaders
speler klein, omdat het nodig is. En de andere
ren van de jongens bij het eerste elftal. Soms
en kijkt graag in de keuken bij andere sporten.
keer laat hij hem staan om hem extra vertrouwen
worden spelers even uit de competitie gehaald
“Ik heb veel contact met Toon van Helfteren, de
te geven. Dat vind ik interessante dingen.”
om twee, drie maanden een extra programma te
basketbalcoach van Leiden. Daar zit ik regelma-
volgen. Bijvoorbeeld een krachtprogramma, puur
tig op de tribune en kijk hoe hij coacht. Wat doet
Verschil profs-jeugd
op het individu gericht. Dat kan ook zomaar mijn
hij met zijn spelers? Basketbal is een snelle sport,
Nu Groenendijk sinds enkele maanden weer met
beste speler zijn en dan moet je dus niet in de
je kan time-outs nemen en veel wisselen. Dat
de jeugd werkt, is dat toch even wennen. Bij FC
war raken als je een keer een wedstrijd verliest.
kan bij ons niet. Als basketbalcoach kan je de
Den Bosch draaide het om winnen, promotie. Bij
Het korte termijnsucces moet je loslaten. Ik heb
spelers tijdens de wedstrijd meer beïnvloeden
Ajax draait het om opleiden. Winnen is mooi
een hekel aan verliezen. Maar als ik verlies, moet
dan dat voetbaltrainers dat kunnen. Toch kan ik
meegenomen, maar geen ‘must’. “Ik heb al eer-
ik dat meteen een plekje geven en er niet in blij-
veel van hem leren. Ik vraag hem na de wedstrijd
der met jeugd gewerkt, maar het is wel een over-
ven hangen. Je weet dat je niet altijd over je
wel eens dingen. Soms maakt de speler een fout,
stap. Hier praat je puur over het opleiden. Het
beste spelers kunt beschikken.”
Paspoort ALS SPELER Alfons Groenendijk heeft een rijke carrière als speler achter zich. Zijn meeste duels speelde hij bij zijn eerste profclub, FC Den Haag (119 duels). Tussen 1991 en 1993 kwam hij uit voor Ajax waar hij in 1992 de UEFA Cup mee won. Na zijn periode in Amsterdam speelde hij één jaar in het buitenland bij Manchester City. Na vier seizoenen Sparta sloot de linksbenige middenvelder zijn actieve loopbaan af bij FC Utrecht. In zijn laatste seizoen behaalde hij europees voetbal met die club.
JANUARI | 2013
1982-1987:
FC Den Haag
1987-1991:
Roda JC
1991-1993:
Ajax
1993-1994:
Manchester City
1994-1998:
Sparta
1999-2001:
FC Utrecht
7
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 8
Paspoort ALS TRAINER “Mijn overstap van mijn actieve loopbaan naar het trainerschap bij Katwijk was een hele snelle. Je kunt je na je loopbaan pas gaan vormen als trainer en je diploma’s halen. Na mijn jaar bij Katwijk heb ik een half jaar niets gedaan in verband met mijn revalidatie en ben ik in 2003 naar Sparta gegaan. Daar ben ik twee jaar assistent geweest van Mike Snoei en heb samen met Nico Jalink de beloften gedaan. Vervolgens belde Danny Blind me of ik niet iets in de opleiding van Ajax wilde doen. Eerst was ik daar jeugdtrainer en heb ik de Onder 17 geleid en samen met John van den Brom de beloften getraind. Het jaar erna kwam Henk ten Cate hier en ben ik assistent geworden en de cursus Coach Betaald Voetbal gaan volgen.” 2001-2002: 2003-2005:
VV Katwijk Sparta Rotterdam (assistent-trainer en trainer beloften)
2005-2007:
Ajax (jeugdtrainer, trainer beloften en assistent-trainer)
2008-2009:
Willem II (assistent-trainer)
2009-2010:
“Hoe meer mijn elftal afgeroomd is, hoe beter ik
atief en flexibel, zijn volgens Groenendijk kern-
het doe”, is hij realistisch. “Hoe eerder Frank de
begrippen. “Het moeilijke is natuurlijk dat je
Boer de jongens geschikt vindt in zijn selectie te
iedere dag met een andere ploeg kunt trainen.
komen, des te beter is dat voor Ajax. Dat is het
Spelers van mij schuiven door en van onderuit
mooie van opleiden. Bij Ajax duiken er altijd
krijg ik dan weer opvulling vanuit de B. Voor
grote talenten op. Nu ook een aantal bij de B1
mezelf is het moeilijk om te plannen. Als je een
van Orlando Trustfull. Zij schuiven dan weer door
training voorbereidt, kan het zijn dat je ploeg
naar de A om hun weerstand te vergroten.”
er ’s middags anders uitziet. Je moet heel cre-
Willem II
atief en flexibel zijn in deze werkwijze. Dat zijn
(hoofdtrainer)
2010-2012:
FC Den Bosch (hoofdtrainer)
2012-heden: Ajax A1 (hoofdtrainer)
8
Creatief en flexibel
belangrijke termen. Dat was voor mij ook even
Het werken in een opleidingsinstituut als dat
wennen. Bij Den Bosch wist ik wie ik tot mijn
van Ajax vergt een bepaalde ‘mindset’. Je dient
beschikking had en is het makkelijk plannen.
je neer te leggen bij het groter goed, het door-
Het is voor mij leerzaam om te zien hoe er hier
stromen van spelers naar de hoofdmacht. Cre-
gewerkt wordt.”
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 9
“IK MAAK ME NIET MEER DRUK OM ZAKEN WAAR IK GEEN GRIP OP HEB”
Druk
“Maar ook hier moet ik me verantwoorden”,
maken en ondergeschikt maken aan wat geëist
De wekelijks druk, het moeten presteren, heeft
spreekt hij over de druk bij Ajax. “We overleggen
wordt in de ArenA. Daar gaat het om. Dan maak
de oud-voetballer minder. “Iedere trainer heeft
iedere dag met de trainers van de bovenbouw.
je een plan en moet je zo’n speler overtuigen en
zijn eigen gevoel daarbij. De laatste jaren heb ik
Dan gaat het over spelers individueel. Als we tot
dan is het goed dat het breed gedragen wordt.
te maken gehad met een bepaalde prestatiedruk.
een besluit komen om iets te doen met een spe-
Niet alleen ik als trainer van de A1 moet het vin-
Dat vond ik wel prettig en dat heb je meer als
ler, wordt dat breed gedragen. We discussiëren
den, maar we hebben het er met meerdere trai-
hoofdtrainer. Hier is soms een nederlaag in de
erover en we komen tot iets. Neem Abdel El Ha-
ners over. Uiteindelijk moet hij er zelf van
competitie simpel te verklaren als je de helft van
snaoui van de A1. Daar zien we allemaal een
overtuigd raken dat hij iets anders moet doen om
je elftal kwijt bent. Die NextGen-wedstrijden zijn
groot talent in, maar hoe krijg je dat talent zo
het eerste elftal te bereiken.”
leuk. Je krijgt een sterke ploeg mee en het gaat
ver dat hij ook voor Frank de Boer interessant
om iets bijzonders. Dat geeft een extra dimensie
wordt? We hadden het gevoel dat hij op een
Skillbox
aan het trainen van de A-jeugd. Maar het is een
dood spoor zat qua manier van voetballen. Hij
De jeugdopleiding van Ajax is een nieuwe weg
andere druk dan als hoofdtrainer. Daar moest ik
had teveel balcontacten, moest sneller spelen.
ingeslagen. De Skillbox staat centraal. Groenen-
wel aan wennen.”
Zijn geweldige kwaliteiten moest hij functioneel
dijk legt uit. “Het is een aantal onderdelen waar-
JANUARI | 2013
9
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 10
van een paar zaken centraal staan: het positie-
krachtonderdeel. We hebben de powerhill (foto)
trainen van spelers, daar kijk ik naar. Het hele li-
spel, hoge handelingssnelheid, grote technische
en binnen individuele krachtprogramma’s. Daarna
chaam wordt meegenomen. Zelf ben je als trai-
vaardigheid, de omschakeling en het samenspel.
hebben ze nog eten en studie. Het zijn pittige
ner gericht op dingen met de bal, het voetbal,
De functionele technische vaardigheid is belang-
dagen die deze gasten maken.”
maar dit soort zaken wordt steeds belangrijker. Daar zijn specialisten voor ingezet en van die specialisten pik je dingen op. Daar kan ik wat van leren. Ik praat ook veel met Frank de Boer. Ik ken hem al heel lang en ben benieuwd hoe hij bijvoorbeeld denkt over druk zetten kijkt. Welke spelers zijn cruciaal? Hoe kijk je naar de opbouw als je zelf onder druk wordt gezet? Daar kan ik leuk met hem over discussiëren. Stel: je speelt met de punt naar achter en wordt onder druk gezet. Hoe ziet hij dat? Het kan zijn dat we tijdens de kerstborrel het daar over hebben met een telefoon waar een veldje op staat met dingen die je kunt verschuiven. Er lopen jongens rond met een ongelooflijke carrière, dat gaat om details. En die details maken het verschil. Neem Dennis Bergkamp. Die zit soms bij een vergadering en hij
Foto: Kragten
kan hele kleine dingen eruit halen en dan ga je er ineens over nadenken. Dat opent jouw ogen ook
rijk. Je moet het niet overdrijven met trucjes. Het
Focus op eigen spel
weer. Hij heeft aan de absolute top gespeeld en
gaat om de goede aanname, de goede balsnel-
“Vrijdag hebben we een groepstraining gericht
dan gaat het om die kleine dingen.”
heid. Bij die hoge handelingssnelheid is belang-
op de wedstrijd en trainen we wat tactisch. Dan
rijk hoe vaardig je bent in de kleine ruimte. Dat
bekijken we wat we van de tegenstander weten.
is herhalen, herhalen, herhalen. En vervolgens
Het is niet zo dat we overal een scout naartoe
toepassen in de wedstrijd. We hebben een aantal
sturen. Dat was ik in de Jupiler League wel ge-
onderdelen. Bij elk station hebben we specialis-
wend. Dan had je de informatie van de tegen-
ten. Bij de skills hebben we John Bosman voor
partij en hoe ze speelden in balbezit en
het koppen, combinatie met pass- en trapvorm
balverlies. Het past wel weer bij mij dat ik me
gericht op afwerken doet Wim Jonk. Ook passen
focus op mijn eigen ploeg. Ik ben altijd uitgegaan
en trappen kort en lang komen bij die skills aan
van de eigen kracht van mijn team. Die analyses
bod. Ronald de Boer loopt hier rond, Brian Roy,
van tegenstanders zijn leuk, maar we willen zelf
Kenneth Perez, Richard Witschge, Jaap Stam
bepalen hoe we spelen. Bij Den Bosch noemden
komt erbij. Er wordt heel specifiek getraind. Dat
we dat ‘ons eigen gezicht laten zien’. Wat willen
is een deel van de training. Bijna iedere dag.”
wij en wat verwacht het publiek? We gingen de wedstrijd zonder angst tegemoet. Daar sta ik
“Daarna heb je nog de groepstraining. Het
voor en past mooi bij de jeugd van Ajax. Je speelt
groepsgebeuren vind ik heel belangrijk en moet
met een bepaalde brutaliteit en flair. Hier staan
niet ondersneeuwen. De werkwijze ligt er nog
we voor en zó willen wij voetballen.”
niet zo lang en wordt goed geëvalueerd. Wat gaat goed? Waar moeten we aandacht aan be-
Ontwikkelen
steden en wat moeten we veranderen? Daar kij-
Bij Ajax leert Groenendijk dingen waar hij zich in
ken we kritisch naar binnen de opleiding. Na de
zijn verdere carrière als trainer in wil ontwikkelen.
Skillbox en het groepsgebeuren heb je het
“De hele specifieke dingen, bijvoorbeeld het op-
10
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 11
Doelen vanuit Ajax
Teamproces en discipline
Bepaalde discipline wordt daarin geëist. Er zijn
Op De Toekomst werken ze met doelen voor de
Niet alleen voetballend gezien moet Groenendijk
ook jongens die hun school verwaarlozen en dan
lange termijn, geen resultaatdoelen. Ook het
de ontwikkeling van zijn spelers in de gaten hou-
heb ik weer contact met een docent. Hun oplei-
aantal spelers dat Groenendijk jaarlijks moet
den. Er komt veel meer bij kijken om van de ta-
ding is ook heel belangrijk. Het is niet alleen
laten doorstromen, staat niet vast. “Je praat niet
lenten de nieuwe topspelers te maken. “Je moet
maar voetbal, maar ze moeten het op school ook
over je eigen team, maar over ‘onze spelers’. Je
ook hier oog houden voor het groepsproces en
goed doen. Ik probeer daar bovenop te zitten.
wil al die spelers beter maken en ze helpen met
je wil je steentje daaraan bijdragen. Het blijft een
Dat is niet altijd leuk, want die gasten willen al-
het maken van de volgende stap. Het werkt niet
teamsport en samenwerken binnen en buiten de
leen maar voetballen. Maar niet veel van die spe-
op een manier dat je er een bepaald aantal bij
kleedkamer is belangrijk. Dat moet je sturen.
lers zullen het eerste halen, zo eerlijk is het ook.”
de beloften of het eerste elftal af moet leveren. Je hebt als speler je natuurlijke aanleg die je van huis uit meekrijgt en we moeten niet de illusie
ANALYST OP RADIO/TV
HOOFDTRAINERSCHAP
hebben dat we bijvoorbeeld Wesley Sneijder heb-
“Dit is een fulltime job, maar ik ben woensdags en zondags vrij. Het bijt elkaar niet als ik op zondag een wedstrijd analyseer. Ajax is prioriteit één, maar ik doe ook nog wedstrijden van Oranje op de radio. In het verleden heb ik veel geanalyseerd: Nederland, Eredivisie en het Engelse voetbal. Als je er wat over moet zeggen, kijk je tactisch. Je kan een duel languit op de bank beleven en genieten, maar als trainer kijk je hoe dingen tot stand komen. Waarin schiet een team tekort? Waarom worden ze weggespeeld? Je kijkt naar tactische dingen en de oorzaak van een tegengoal. Ik kijk anders als ik bij EredivisieLive zit dan wanneer ik Barcelona vanaf de bank bekijk.”
“Uiteindelijk ben ik straks wel weer ergens hoofdtrainer. Dit is heel erg leuk en heb het goed naar mijn zin, maar in mijn achterhoofd kriebelt het feit dat ik al een x-aantal jaar hoofdtrainer ben geweest. Maar wanneer, dat ligt aan de club en het perspectief. Ik ben daarin selectiever geworden. Er is genoeg belangstelling geweest, maar ik heb nog geen juiste keuze voor mezelf kunnen maken. Dit is geen tussenstap, want als Ajax je belt, ga je altijd luisteren. Het is voor mij een bijzondere club en het zegt wat dat ik er voor de derde keer ben. Het is heel leerzaam en anders had ik het ook niet gedaan. Maar er zal ook wel weer een vervolg komen als hoofdtrainer.”
ben opgeleid. Dat wordt soms gedacht, maar zoiets moet je niet overdrijven. Een speler kan zoveel talent hebben en onderweg veel dingen leren, maar op basis van zijn kwaliteiten had hij de top toch wel gehaald. Dat heeft met aanleg te maken. We moeten ze wel ondersteunen en helpen. Dat is de schone taak die er voor ons ligt. Maar als trainer van de A1 hoef ik er niet per se drie bij de eerste selectie af te leveren. Dat heeft met de trainersstaf van het eerste te maken en ook met posities. Als Gregory van der Wiel niet verkocht was, was het dan ook zo snel gegaan met Ricardo van Rijn? Dat is bepalend voor het verloop van een carrière.”
JANUARI | 2013
11
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 12
JEUGDOPLEIDING | AMATEURS: INTERVIEW | TEKST: TWAN EPE | BEELD: MONIQUE BRUYNAERS
Hans Smulders, technisch coördinator jeugdopleiding FC Eindhoven
OPLEIDINGSCLUB MET KANSEN
FC Eindhoven beschikt niet over de financiële middelen om zelfstandig een volledige jeugdopleiding overeind te houden, maar dankzij de samenwerking met PSV is de Regionale Jeugdopleiding PSV/FC Eindhoven voor talenten ook een opstap naar FC Eindhoven 1. “Wij versterken de onderbouw door spelers uit de regio, die de jeugdopleiding van PSV net niet halen, een springplank te bieden om dat via een omweg te doen. Als ze in de bovenbouw van PSV niet goed genoeg blijken te zijn, kan FC Eindhoven ze weer oppikken.”
12
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 13
"SPELERS MOETEN ALTIJD DOMINEREN"
De Eindhovense topclub werkt met leeftijdsge-
springplank te zijn voor talentvolle spelers die
nale talenten zich bij ons ontwikkelen, waarbij
bonden jeugdelftallen, waarbij het behalve bij de
het bij PSV bijvoorbeeld net niet redden of een
het belangrijk is dat de spelers weinig tijd kwijt
A-junioren in iedere leeftijdscategorie in ieder
tussenstap nodig hebben, zoals FC Eindhoven.”
zijn met reizen. De grootste talenten worden aan PSV doorgegeven, zodat ze mogelijk al mee kun-
geval twee teams heeft. Naast de A1 (onder 19) beschikt PSV ook over een B1 (onder 17), B2,
“Onze overtuiging is dat jeugdspelers zo jong
nen trainen met de jeugdteams van PSV om te
(onder 16), C1 (onder 15), C2 (onder 14), D1
mogelijk ontdekken het beste is, omdat die spe-
kijken of ze het niveau hebben om de jeugdelf-
(onder 13), D2 (onder 12), E1 (onder 11), E2
lers nog helemaal te vormen zijn. Daarom is FC
tallen van PSV te versterken. In de vier jaar die
(onder 10) en F1 (onder 9), terwijl de RJO
Eindhoven de onderkant van de jeugdopleiding
we nu samenwerken met PSV zijn er vier spelers
PSV/Eindhoven nog drie teams kent die onder de
van PSV gaan verstevigen met de RJO PSV/FC
van onze jeugdafdeling naar de opleiding van
verantwoordelijkheid van FC Eindhoven vallen.
Eindhoven. Talentvolle spelers uit de regio die
PSV gegaan. De spelers die in de bovenbouw van
“Dat zijn een D2 (onder 12), D3 (onder 11) en E1
door PSV net niet goed genoeg bevonden wor-
PSV afvallen, zijn voor FC Eindhoven interessant
(onder 10) waar talentvolle spelers uit de regio
den, maar waar wel potentie inzit, krijgen via FC
om in de eerste selectie te spelen. Op dit moment
in spelen die niet goed genoeg zijn voor de jeugd
Eindhoven de kans om onder goede begeleiding
hebben wij acht spelers in de selectie die via PSV
van PSV”, vertelt Hans Smulders, hoofd jeugdop-
die stap in een later stadium alsnog te maken.
naar FC Eindhoven zijn gekomen. Op die manier
leidingen van RJO PSV/FC Eindhoven.
Die spelers worden geplaatst in onze onder 10,
wordt er ook gekeken welke spelers van PSV in
onder 11 en onder 12-elftallen, waarin zij één
het eerste elftal van FC Eindhoven kunnen spe-
Regionaal opleiden
jaar boven hun leeftijd komen te spelen in een
len. Het voordeel voor ons is dat die spelers op
“Wij zijn niet de rijkste club in het betaalde voet-
onderlinge competitie met andere BVO’s uit de
een goed niveau hebben gespeeld en getraind
bal en kunnen dus niet ieder jaar een aantal
regio. Het onder 10-team speelt zeven tegen
en daardoor bij ons kunnen doorgroeien tot een
goede spelers kopen”, vervolgt Smulders.
zeven, het onder 11-team speelt negen tegen
meerwaarde voor het eerste.”
“Daarom moeten wij infinitief zijn en dat doen
negen en het onder 12-team speelt elf tegen elf.
we door onze manier van opleiden. Voor de door-
De spelers worden bij FC Eindhoven ook begeleid
“Ieder jaar wordt bij PSV in de bovenkant van de
stroom naar het eerste elftal is in een jeugdop-
volgens de visie van PSV.”
jeugdopleiding bekeken welke spelers er uitstro-
leiding de bovenkant het meest interessant,
men, maar bij FC Eindhoven kunnen instromen.
maar wij hebben niet de middelen om zelfstan-
Jong instromen
Dat zijn spelers van 15, 16 en 17 jaar die in de
dig een A1, B1 en C1 overeind te houden.
“PSV heeft een talentenplan, waarin staat be-
B2, B1 of A1 afvallen. Jongens van 15, 16 en 17
Daarom zijn wij anders gaan kijken naar de in-
schreven dat de supertalenten in de lichting van
jaar met een hoog instapniveau hebben de kwa-
vulling van de opleiding en in dat kader zijn we
E- en F-pupillen ondergebracht worden bij PSV
liteiten om bij FC Eindhoven in de eerste selectie
vier jaar geleden een samenwerking met PSV
en de regionale talenten moeten zich in een re-
te spelen. Die spelers zijn voor ons interessant
aangegaan. Wij zien onszelf als opleidingsclub
gionaal opleidingscentrum kunnen ontplooien.
en stromen ook regelmatig bij ons in. Het eerste
en denken door goed beleid uit te zetten een
In een traject van een paar jaar kunnen de regio-
elftal bestaat bij ons op dit moment uit dertien
JANUARI | 2013
13
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 14
contractspelers, zeven gehuurde spelers (van
ons verder ontwikkelen en het betaalde voetbal
daaruit werken we dan ook, maar er blijft ruimte
PSV, RKC Waalwijk, Anderlecht en Fulham), zes
halen. FC Eindhoven is voor jonge spelers een
voor de spelers om aan een specialisme te wer-
amateurspelers en twee stage-spelers. Een voor-
ideale tussenstap om voor het betaalde voetbal
ken. Het persoonlijk ontwikkelingsplan wordt in
beeld van de samenwerking met PSV is Vinnie
bewaard te blijven in plaats van dat ze bij een Top-
de voorbereiding op het seizoen, in de winter-
Vermeer. Hij is als speler van zestien bij ons te-
klasser aan de slag gaan. Naast talentvolle spelers
stop en aan het einde van het seizoen ingevuld
recht gekomen via de opleiding van PSV en heeft
proberen wij ervaren spelers te plaatsen voor de
door de speler. Daarin geeft hij aan wat hij goed
zich bij ons opgewerkt tot contractspeler. Daarnaast
ideale mix, zoals vorig jaar is gelukt met onder an-
kan en wil verbeteren. Daarnaast maakt de trai-
bieden wij PSV-spelers ook een goed podium.”
dere Theo Lucius, Frank van Kouwen en Serhat
ner een sterkte-zwakteanalyse die iedere vier
Koç. Zij helpen jonge spelers verder met hun erva-
weken intern wordt besproken. Het persoonlijk
Ideale tussenstap
ring en versnellen de ontwikkeling. Dat zien we
ontwikkelingsplan moet een plan zijn waar de
“Spelers die bij PSV te goed zijn voor de belof-
terug in de rapporten.”
speler in moet geloven en meestal komt dat plan
ten, maar nog niet klaar zijn voor het eerste elf-
wel overeen met de sterkte-zwakteanalyse, maar
tal, kunnen het eerste team van FC Eindhoven
“In de jeugd werken we ook met spelersrappor-
het komt ook wel eens voor dat een speler een
gebruiken als opstap. Youness Mokhtar is daar
ten: een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) dat
verkeerd zelfbeeld heeft. Dan helpt de trainer
een mooi voorbeeld van. Hij heeft het vorig sei-
door de speler zelf wordt ingevuld op drie mo-
hem dat bij te stellen.”
zoen erg goed gedaan bij ons en is nu wekelijks
menten in het seizoen en een sterkte-zwaktea-
één van de betere spelers van PEC Zwolle in de
nalyse dat de trainer per speler maakt. Wij
Techniek verbeteren
Eredivisie. Wij hadden hem graag nog een jaar lan-
vertrekken altijd vanuit de kwaliteiten van de
“Daarom vinden wij het erg belangrijk dat
ger gehouden, maar vinden het ook mooi om spe-
speler, omdat ik er van overtuigd ben dat een
onze trainers didactisch sterk zijn en een leraar
lers een kans te geven zichzelf te ontwikkelen. De
specialisme een speler verder kan helpen in het
rol op zich kunnen nemen. Spelers moeten be-
zes spelers in ons eerste met een amateurcontract
betaalde voetbal. In ons opleidingsplan staat per
wust gemaakt worden van wat ze goed kunnen
zijn spelers die net als Vermeer via PSV bij ons bin-
positie een profiel waar de speler aanvallend,
en wat voor verbetering vatbaar is, maar ze ge-
nen zijn gekomen. Deze spelers kunnen zich bij
verdedigend en fysiek aan moet voldoen. Van
loven er pas in als het uit hun zelf komt. Het
14
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:09 PM Page 15
"SPECIALISMEN MAKEN HET VERSCHIL"
vraag-antwoordmodel vind ik erg belangrijk,
Instapniveau verhogen
de jaren heen een betere ontwikkeling hebben
omdat de trainer zijn punt kan maken zonder
“Het voordeel van onze regionale opleiding voor
gehad, waardoor ook wij profiteren van de sa-
het zelf te zeggen, maar het de speler zelf laat
talentvolle spelers in de leeftijden van tien, elf en
menwerking met PSV. Naast de jeugdopleiding
benoemen door hem die kant op te sturen. De
twaalf jaar is dat zij in een regionale competitie
delen wij ook de beloften met PSV.”
opleiding is dus heel individueel gericht, omdat
tegen BVO’s uit het Zuiden van Nederland en
wij ook vinden dat de spelers altijd moeten
tegen ploegen uit België spelen op een hoger ni-
“In dat beloftenteam komen echter sporadisch spe-
overheersen ten opzichte van de tegenstander
veau dan bij hun eigen amateurclub. De weer-
lers van FC Eindhoven te spelen. Het beloftenteam
in wedstrijden. Bij de RJO PSV/FC Eindhoven
standen worden groter en dus kunnen spelers
van PSV bestaat uit tien spelers en wordt aangevuld
wordt daarom ook voornamelijk getraind op
zich optimaal ontwikkelen. Iedere vier weken
met spelers uit PSV 1 die van Dick Advocaat moeten
het verbeteren van de technische vaardigheden
evalueren we met de trainers de ontwikkeling
spelen. Dan pas komen spelers van FC Eindhoven
in kleine vormen. De trainingen bestaan vaak
van de spelers en daarbij bekijken we ook de
in beeld om mee te doen. Daarom organiseren wij
uit één-tegen-één-duels in partijvormen, varië-
sterkte-zwakteanalyses. In deze leeftijd kunnen
zelf twintig wedstrijden per seizoen, waar de spe-
rend van één tegen één tot vier tegen vier. Een
spelers zich in een sneltreinvaart ontwikkelen,
lers die bij ons minder aan spelen toekomen in spe-
ander punt waar wij veel waarde aan hechten
dus het komt regelmatig voor dat we de sterkte-
len. Wij vinden dat de spelers die vrijdags niet aan
is het aanvallen van ruimtes en daar zijn kleine
zwakteanalyses moeten bijstellen. De specialis-
spelen toekomen een goede wedstrijd moeten heb-
partijvormen, zoals drie tegen twee en vier
men van de spelers worden beter en op de
ben op de dinsdag, dus ook de jonge spelers van
tegen drie weer heel erg nuttig bij. Die kleine
mindere punten gaan ze ook vooruit. Het instap-
15, 16 en 17 jaar, die uit de jeugdopleiding van PSV
partijvormen bouwen we voorzichtig uit naar
niveau wordt daardoor hoger voor de spelers om
bij ons zijn gekomen, spelen op die manier altijd ge-
zeven tegen zeven bij de E1, naar negen tegen
eventueel bij PSV in de jeugdopleiding in te stro-
noeg goede wedstrijden. De samenwerking met
negen bij de D3 en naar elf tegen elf bij de D2.
men. Als de spelers het op het einde van het
PSV zorgt er dus voor dat talentvolle spelers die
Er worden ook pass- en trapvormen gegeven,
liedje niet halen bij PSV, komen ze weer terug
voor PSV tekort komen een podium krijgen bij
maar domineren in één-tegen-één-duels blijft
naar ons. Het voordeel is dat de spelers de club
ons om zich te ontwikkelen. Wij zijn dus een
de basis.”
al kennen, weten hoe er gewerkt wordt en door
ontwikkelingsclub met kansen.”
JANUARI | 2013
15
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 16
AFWERKEN 2 TEGEN 1 (+K) ORGANISATIE: • Zet een veldje uit van 30x20 meter • Tweetal kan scoren op doel met keeper • Doelpunt van tegenstander telt dubbel • Oefening start: speler 1 speelt speler 2 in • Speler 1 en 2 proberen samen te scoren • Tegenstander kan scoren d.m.v. lijndribbel • Bal uit: tweetal start oefening opnieuw • Na de aanval nieuw tweetal en verdediger • Teams wisselen na verloop van tijd van rol COACHING: • Aanbieden in de diepte/onder de bal • Buitenste been inspelen (in de diepte) • De bal met binnenkant voet passen • Aanbieden met hakken tegen de zijlijn
3 TEGEN 2 VANUIT PASS- EN TRAPVORM ORGANISATIE: • Zet een veldje uit van 35x25 meter • Beide teams kunnen scoren op een doeltje • Speler 1 speelt speler 2 in de loop aan • Speler 2 draait open en passt naar speler 3 • Speler 1 en 2 komen het veld in • Speler 3, 4 en 5 spelen tegen speler 1 en 2 • Bal uit: oefening start opnieuw • Teams wisselen na verloop van tijd van rol COACHING: • Buitenste been inspelen (in de diepte) • De bal met binnenkant voet passen • Opendraaien in de speelrichting • Aanvallen: drietal kommetje maken • Aanvallen: bewegen in de diepte • Verdedigen: tweetal kort bij elkaar • Verdedigen: rug- en ruimtedekking
16
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 17
4 TEGEN 3 LIJNVOETBAL ORGANISATIE: • Zet een veldje uit van 20x40 meter • Maak vakken achter de achterlijnen • Beide teams scoren d.m.v. lijndribbel • Bal stilleggen met de voet geeft punt • Bal uit: oefening start opnieuw COACHING: • Aanvallen: viertal veld groot maken • Aanvallen: diepte gaat voor breedte • Aanvallen: spits beweeg naar balkant • Verdedigen: drietal veld klein maken • Verdedigen: naar de zijkant duwen • Verdedigen: actief storen aan zijkant
4 TEGEN 4 MET VIER KLEINE DOELTJES ORGANISATIE: • Zet een veldje uit van 30x40 meter • Beide teams scoren op twee doeltjes • Bal uit: inpassen of indribbelen COACHING: • Een-tegen-een: acties durven maken • Aanvallen: viertal veld groot maken • Aanvallen: diepte gaat voor breedte • Aanvallen: spits beweeg naar balkant • Verdedigen: drietal veld klein maken • Verdedigen: naar de zijkant duwen • Verdedigen: actief storen aan zijkant
JANUARI | 2013
17
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 18
SENIOREN | AMATEURS: INTERVIEW | TEKST & BEELD: ROB ROBBEN
Pieter Tuns, trainer/coach van v.v. Almkerk:
“EINDELIJK KAN IK WEER SPELEN IN MIJN FAVORIETE SYSTEEM” 18
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 19
De ervaren Pieter Tuns uit Best kijkt, net als de meeste trainers, eerst naar het aanwezige spelersmateriaal en bepaalt dan in welk systeem hij gaat voetballen. Hoewel Tuns al 29 jaar aan het roer staat van een eerste selectie, speelt hij dit jaar met zaterdag eersteklasser Almkerk sinds lange tijd weer, in zijn favoriete 1:4:3:3 systeem. In het verleden speelde hij gezien de aanwezige kwaliteiten, meestal met twee spitsen. “Je kunt met drie spitsen de tegenstander gemakkelijker vastzetten. Je kunt dan wat meer dominant spelen.” TrainersMagazine sprak met Tuns over zijn speelwijze, maar ook over zijn jarenlange trainerservaringen.
De 58-jarige Tuns speelt dit seizoen dus sinds
er vorig jaar uit de A-jeugd een talentvolle cen-
een druk. De rest van de ploeg dient dan alle-
lange tijd weer in zijn favoriete systeem met drie
trumspits is gekomen, die op dit moment in een
maal zo op te schuiven om de tegenstander te
spitsen. “Visie is mooi, maar je moet wel oog
hevige concurrentiestrijd gewikkeld is met de
beletten om uit te verdedigen (diagram 1a). In-
hebben voor de aanwezige spelerskwaliteiten.
huidige spits.”
dien de centrale verdediger ingespeeld wordt,
Sommige trainers beweren dat je met drie spit-
dan gaat mijn 9 daar naar toe. Mijn nummer 10
sen aanvallender speelt dan met twee spitsen,
Vastzetten
schuift door op de andere centrale verdediger en
maar dat bestrijd ik. Als je met twee spitsen
“We spelen nu dus met drie spitsen, wat als groot
de twee buitenspelers nemen de backs voor hun
speelt met een ruit op het middenveld en je hebt
voordeel heeft dat je bij balbezit van de tegen-
rekening. De linkermiddenvelder (8) schuift dan
twee snelle en goed doorkomende buitenste
stander gemakkelijker druk kunt zetten. Als de
door op hun centrale middenvelder (diagram 1b).
middenvelders, dan speel je ook met minstens
vleugelverdediger van de tegenpartij wordt aan-
Eigenlijk moet mijn nummer 4 dan ook door-
vier aanvallers. En als je met drie spitsen speelt
gespeeld, geef je die in eerste instantie wat ruimte.
schuiven naar het middenveld, maar dat durft hij
en je laat ze inzakken tot de middellijn, dan speel
Daarna zet de buitenspeler, bijvoorbeeld 11, met-
nog niet altijd.”
je op papier wel met drie spitsen, maar in de praktijk speel je dan met heel veel middenvelders. Het ligt er dus aan hoe hoog je de tegenstander gaat vastzetten. Met drie spitsen is dat echter wel veel gemakkelijker dan met twee spitsen. Mede daarom gaat mijn voorkeur uit naar een systeem met drie spitsen.”
Buitenspelers “We kregen er in het begin van dit seizoen bij toeval twee goede en snelle buitenspelers bij. De ene kwam van Raamsdonk, een vereniging die een stuk lager speelt en de andere kwam van eersteklasser Roda Boys. Hij had daar het plezier in het voetbal helemaal verloren en wilde bij ons zijn voetbalplezier weer terug vinden. Dat was een gouden greep. Samen met mijn spits vormen ze nu een prima voorste lijn. Daar komt bij dat
JANUARI | 2013
diagram 1a
diagram 1b
19
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 20
Hoger druk zetten
aangespeeld mag worden. Je ziet dan, dat bij het
meteen al ver naar voren. In de jeugd zie ik nog
“De eerste wedstrijden van dit seizoen lieten we
achtste en negende balcontact de spelers al een
veel teams spelen met een echte laatste man. Ik
onze tegenstander komen tot ongeveer twintig
stuk scherper op de bal gaan verdedigen, want
vind dat zonde, omdat de centrale mandekker op
meter over de middellijn. Onze achterste linie
de bal moet veroverd worden, voordat de tegen-
die manier niet leert om rugdekking te geven en
stond dan op een meter of dertig van onze eigen
partij tien keer heeft rondgespeeld. Ze moeten er
de laatste man leert niet hoe je mandekking
goal. We stonden in drie linies kort op elkaar. Er
als het ware de pass proberen uit te halen. Er
moet spelen. Als deze spelers later in het eerste
kon dan geen muisje meer door. Als de tegen-
wordt dus ver naar voren druk gezet. Later speel
zonedekking moeten spelen, hebben ze dit nooit
stander op twintig meter van de middellijn was,
ik dan een gewoon partijspel van acht tegen acht
gedaan en missen daardoor een aantal vereiste
dat klapten we er vol overgave en overtuiging
met twee keepers, waarbij er meteen druk gezet
vaardigheden. Daarom ben ik er een voorstander
op en probeerden we de bal zo snel mogelijk te
wordt als de verdedigers van de tegenpartij wor-
van, dat alle jeugdteams in de zone zouden moe-
veroveren. Dat ging prima, maar we merkten
den aangespeeld. Zo wil ik langzamerhand wat
ten spelen. Alle spelers moeten geprikkeld wor-
langzamerhand, dat als we wat eerder druk gin-
hoger druk gaan zetten. Je loopt dan weliswaar
den om het moeilijkste systeem te spelen. Dit zal
gen zetten, het ook goed ging en we zelf meer
wat meer risico, maar je kunt wel wat dwingen-
soms ten koste gaan van het resultaat, maar op
aan voetballen toe kwamen. Daarom zetten we
der spelen.”
de lange duur hebben de spelers hier alleen maar
nu wat hoger druk. Je bent dan meer baas op het
baat bij.”
veld en dan verdien je ook om te winnen. Na-
Prikkelen tot het moeilijkste
tuurlijk lukt dit niet altijd, maar als je zelfvertrou-
Verdedigend speelt Tuns vrijwel altijd in de zone.
Rust en overzicht
wen hebt, is dit de beste manier. Je moet dit niet
“Als de tegenstander met drie spitsen speelt, wil
In balbezit wil Tuns niet dat alle ballen in hoge
gaan doen als je al een aantal keren verloren
ik dat mijn twee centrale verdedigers om de
snelheid zo snel mogelijk naar voren gespeeld
hebt, want dan is het zelfvertrouwen weg en ver-
beurt de spits oppakken. Alleen in de ‘zestien’ wil
worden. “Nee, soms moet je rust in het spel krij-
lies je de wedstrijden. Dan moet je even wat
ik niet dat er nog overgenomen wordt. Dan moe-
gen. Om dat te trainen speel ik in een grote
meer zekerheid inbouwen. Een trainingsvorm om
ten ze hun man zo kort mogelijk dekken. Speelt
rechthoek zeven tegen zeven met twee neutrale
het snel druk zetten te oefenen, is bijvoorbeeld
de tegenpartij met twee spitsen, dan spelen mijn
spelers en twee kaatsers (oef. 2). Vaak willen de
het positiespel van acht tegen acht met een neu-
twee centrale verdedigers één op één. Mijn vleu-
trainers dat deze neutrale mensen de bal direct
trale keeper (oef 1). De ene partij moet de bal
gelverdedigers moeten dan om de beurt rugdek-
moeten spelen. Ik wil echter juist dat mijn cen-
tien keer rondspelen, voordat de neutrale keeper
king geven. In balbezit staan mijn twee backs
trale mensen rust brengen in het spel en dus
"VISIE IS MOOI, MAAR JE MOET WEL OOG HEBBEN VOOR DE AANWEZIGE SPELERSKWALITEITEN"
20
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 21
moeten ze de bal vasthouden, totdat er een
Schijndel, FC Den Bosch, Roda Boys, Blauw Geel
goede mogelijkheid is om het spel op een goede
en Almkerk. Daar stonden maar twee degrada-
manier voort te zetten. Deze neutrale mensen
ties tegenover, namelijk die van FC Den Bosch
moeten dan ook ergens in de as spelen. Zij zijn
en Schijndel. Tuns is al die jaren nogal honkvast
de rustbrengers in het elftal. De kaatsers op de
gebleven. In 29 jaar had hij in totaal maar acht
korte kanten moeten de bal wel direct spelen. Ik
clubs onder zijn hoede. De ervaren Tuns heeft in
begin met maximaal drie keer raken voor de bal-
de loop der tijden een heleboel zaken zien ver-
bezittende partij. Wanneer het dan goed loopt,
anderen in het trainerschap. “Ja, de manier van
mogen ze de bal maar twee of zelfs één keer
trainen is totaal veranderd. Vroeger waren
raken. Ik tel dan de hoogste serie die een team
duurlopen, sprinten zonder bal en dat soort
kan maken zonder dat de tegenstander in balbe-
zaken gemeengoed. Nu begint bijna iedere trai-
zit is gekomen.”
ner met grote positiespelen van bijvoorbeeld acht tegen acht. Langzamerhand worden dan
Pass- en trapoefeningen
de ruimtes en de aantallen kleiner gemaakt.
Tuns zweert in zijn trainingen bij het verbeteren
Vroeger sprak men ook van conditietraining,
van de pass- en traptechniek van zijn spelers. “Ik
terwijl Raymond Verheijen tegenwoordig
heb in vrijwel elke training wel enkele pass- en
spreekt van voetbalconditietraining. Vroeger
trapoefeningen ingebouwd. Je kunt als trainer
moest men zonder bal sprinten van pylon naar
wel van alles willen, maar als de spelers de bal
pylon, maar tegenwoordig is het allemaal veel
niet op een goede manier van A naar B kunnen
meer voetbal gerelateerd.”
verplaatsen, zul je nooit wedstrijden kunnen win-
Sprinttraining
nen. Ik start dan bijvoorbeeld simpel met passen en opendraaien (oef. 3). Later komt daar de één-
mijn knie. De volgende dag belde het bestuur me
“Ik zal een voorbeeld geven. Als ik een sprintoefe-
twee combinatie en de verre pass door de lucht
met de vraag of ik die laatste opmerking meende.
ning doe, dan wil ik daar in ieder geval een bal bij
bij. Bij deze oefening is de concentratie en nauw-
Ik zei, dat het natuurlijk een geintje was, maar het
hebben. Verder moeten er uitdagingen in zitten. Ik
keurigheid van passen erg belangrijk. Een andere
bestuur bleef aandringen en uiteindelijk heb ik na
werk dan met twee groepen, namelijk de sprinters
oefening, die al meer complex en wedstrijdecht
een week bedenktijd mijn jawoord gegeven. We
en de mensen die kunnen uitrusten (oef. 5). De
is, is oefening 4. Daar is al meer sprake van een
waren daarvoor net in de derde klasse gebleven
sprinter staat bij pylon A en geeft een pass op de
echte opbouw. Hier komt de derde man aan bod
en in mijn eerste seizoen werden we totaal onver-
kaatser. Dan moet er afgewerkt worden. Vervol-
en lopen de linies in elkaar over.”
wacht kampioen en promoveerden we met zowel
gens sprint de aanvaller om pylon B en probeert
het eerste als het tweede team naar de tweede
een flankbal vanaf rechts af te werken. Daarna
Start trainerscarrière
klasse. Dat was natuurlijk een geweldige start van
sprint hij terug om B en gaat hij om pylon C om
Tuns, die in het bezit is van zijn TC 1, loopt al een
mijn trainerscarrière.”
vervolgens een bal vanaf links af te werken. Deze
heel tijdje mee in de top van het amateurvoetbal.
sprint met afwerken duurt ongeveer 45 seconden.
Al op relatief jonge leeftijd kreeg hij de leiding
Ervaring
De uitdaging zit in het drie keer afwerken. Welke
over de selectie van Wilhelmina Boys uit Best.
In zijn bijna 30-jarige trainersloopbaan is Tuns
speler lukt dit? Zo’n oefening geeft enorm veel be-
“Ja, op 29-jarige leeftijd werd ik volkomen on-
erg succesvol geweest. Behalve de vele periode-
leving, is wedstrijdecht en er wordt prima gewerkt
verwachts trainer van een eerste elftal. Ik speelde
titels, promoveerde Tuns met Wilhelmina Boys,
aan de voetbalconditie.”
in het eerste van Wilhelmina Boys en er moest een andere trainer komen. Het bestuur had me gevraagd om mee te helpen een profielschets op te stellen van de nieuwe trainer. We kwamen uiteindelijk tot een lijstje met drie geschikte kandidaten. Op het eind van het gesprek zei ik puur om te dollen, dat ik het ook wel zou kunnen. Ik was op dat moment behoorlijk geblesseerd aan
JANUARI | 2013
"ALLE SPELERS MOETEN GEPRIKKELD WORDEN OM HET MOEILIJKSTE SYSTEEM TE SPELEN" 21
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 22
"VAN FUNCTIONERINGSGESPREKKEN MET SPELERS WAS VROEGER TOTAAL GEEN SPRAKE"
sistent-trainer, elftalbegeleider, verzorger en fysiotherapeut. Gelukkig hebben we ook een ingang bij TopSupport in Eindhoven, waar spelers heel snel bekeken kunnen worden bij vervelende blessures, zodat de speler sneller terug is bij de groep. Om te weten wat er in de groep leeft, is de spelersraad tegenwoordig ook een
Verschillen met vroeger
beter onderlegd met betrekking tot de diverse
belangrijk middel. Door op geregelde tijden te
“Een ander groot verschil met vroeger is dat er
trainingsachtergronden. Er wordt bijvoorbeeld veel
praten, weet je wat er leeft binnen een groep.”
toen nauwelijks getraind werd naar aanleiding
beter nagedacht over de arbeidsrust-verhouding.
van wedstrijden. Er werd nauwelijks gekeken wat
De periodisering van Raymond Verheijen is lang-
Valkuilen
er in het weekend fout ging. De trainer had zijn
zamerhand gemeengoed geworden binnen het
Tuns heeft in de loop der tijd ervaren, dat je als
vaste oefeningen en daar moest je het als speler
trainerswereldje.”
trainer ook niet te veel regels moet opstellen. “Een grote valkuil is als je vóór het seizoen een
mee doen. Vandaag de dag laten trainers, zelfs in het amateurvoetbal, wedstrijddelen terug
Communicatie
heleboel regeltjes gaat opstellen. Ik vind dat er
komen via bijvoorbeeld een dvd. Nabesprekingen
“Verder is de communicatie nu veel belangrijker
eigenlijk maar één regel is en dat is gewoon nor-
op dinsdag kwamen vroeger ook zelden voor. Het
dan vroeger. Dit heeft natuurlijk te maken met
maal doen. Het is normaal dat je traint, dat je'
was toen ook veel anders, omdat je zowel het
de veranderende samenleving. De communica-
afmeldt wanneer je niet kunt trainen, het is nor-
eerste als het tweede gelijktijdig moest trainen.
tie naar de spelers moet tegenwoordig veel
maal, dat je je sportief gedraagt, het is normaal
Meestal had je zelfs geen assistent. Je stond er
transparanter zijn. Van functioneringsgesprek-
dat je je aan je taken in het elftal houdt, enz. Hoe
als trainer vaak helemaal alleen voor. Ook de me-
ken met spelers was vroeger totaal geen sprake.
meer regels je van te voren opstelt, hoe groter
dische begeleiding stond vroeger op een heel
Nu is het normaal dat er één of twee keer per
de kans is, dat je er mee om de oren krijgt als je
laag pitje. Ook zijn de trainersopleidingen totaal
jaar dergelijke gesprekken plaatsvinden. Je
daar dan eens van afwijkt.”
veranderd. Tegenwoordig moet je veel duidelijker
moet als begeleiding zorgen voor sfeer in de
zijn in de manier waarop je wilt gaan spelen. Je
groep, de bekende ‘derde helft’ en de donder-
Verschil zaterdag- en zondagvoetbal
bedenkt daar als trainer geschikte oefenvormen
dagavond zijn daarbij erg belangrijk. Nu werk
Tuns heeft in alle jaren zowel het zaterdag- als
voor. Verder zijn de trainers tegenwoordig veel
je ook met meer mensen in je team zoals je as-
het zondagvoetbal goed leren kennen. Hij ziet
22
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 23
duidelijk verschillen. “In het zondagvoetbal gaat het er allemaal wat braver en meer gepolijst aan toe. Het zaterdagvoetbal is wat mannelijker en robuuster. Op zondag is het technisch wat beter verzorgd. De beleving is op zaterdag ook een stuk groter en dan bedoel ik niet alleen bij de spelers. In het zaterdagvoetbal, ook op lager niveau, is de belangstelling en betrokkenheid van de supporters een heel stuk groter dan op zondag. Er komt veel meer publiek en dat laat zich verbaal ook veel meer horen. Ook de trainingsopkomst is hier bij Almkerk geweldig. Ik heb zelden dat een speler zich afmeldt voor de training. De opkomst is bijna honderd procent. Dat was bij Roda Boys eigenlijk hetzelfde. Dat is echt genieten voor een trainer. Ook als we doordeweeks of op zaterdag een oefenwedstrijd hebben, is iedereen aanwezig. Bij de zondagclubs kon je de klok erop gelijk zetten dat er bij dergelijke wedstrijden dan diverse afmeldingen kwamen wegens studie, werk of allerlei kleine pijntjes. Daarom is het hier zo zalig werken.”
Kleine vereniging Hoewel Almkerk een kleine vereniging is met maar 400 leden, speelt het eerste elftal erg hoog. “We hebben maar één A-elftal. Toch komen er regelmatig goede jongens door naar het eerste elftal. Ik heb erg veel affiniteit met de jeugd. Als ik in de gelegenheid ben, ga ik altijd naar de jeugd kijken en niet alleen naar de A-jeugd. Ik heb op die manier een prima zicht op het aanwezige spelerspotentieel bij de jeugd. Ik weet dan ook altijd welke spelers ik in de gaten moet houden en eventueel bij de eerste selectie kan halen. Ook laat ik na de winterstop talentvolle jeugdspelers meetrainen en ik laat ze in oefenwedstrijden meedoen met het eerste. Doordat we zo hoog spelen, is er ook een behoorlijke aantrekkingskracht van spelers van lager spelende clubs uit de omgeving. Spelers melden zich soms spontaan bij ons aan, omdat ze het wel eens een paar klassen hoger willen proberen. We halen absoluut geen spelers van buitenaf, maar we hebben wel een heel bescheiden premiestelsel voor winst of gelijkspel. Ook de spelers van de eerste selectie die incidenteel met
Paspoort Naam: Pieter Tuns
het tweede meedoen, profiteren hiervan.”
Kunstgras Almkerk heeft dit seizoen voor het eerst kunstgras op het hoofdveld. Tuns is daar zeer over te spreken. “Vooral tijdens trainingen is dit ideaal. Het
ALS SPELER: 1969 – 1971 1971 – 1974 1974 – 1984
Wilhelmina Boys (zondag derde klasse) Eindhoven (A1, Beloften en enkele wedstrijden in het eerste) Wilhelmina Boys (zondag derde klasse)
1984 – 1987 1987 – 1991 1991 – 1995 1995 – 1997 1997 – 2001 2001 – 2004 2004 – 2006 2006 – 2010 2010 – heden
Wilhelmina Boys (zondag derde en tweede klasse) Schijndel (zondag tweede en eerste klasse) FC Den Bosch (assistent eerste elftal en trainer tweede elftal) Schijndel (zondag tweede klasse) Roda Boys/Bommelerwaard (zaterdag eerste klasse) Blauw Geel ’38 (zondag tweede klasse) v.v. Altena (zaterdag tweede klasse) Best Vooruit (zondag eerste klasse) Almkerk (zaterdag tweede en eerste klasse)
veld is altijd optimaal. Spelers kunnen het veld nu nooit meer de schuld
ALS TRAINER:
geven. Als ik zie hoe de spelers de ballen perfect spelen, dan geniet ik. Het is echt smullen. Misschien is het toeval, misschien ook niet, maar we spelen dit seizoen beduidend beter dan vorig seizoen. We hadden half oktober al meer punten dan vorig seizoen in de winterstop. De kwaliteit van de kunstgrasvelden wordt elk jaar beter. Alleen in de voorbereiding als het erg warm is, zou ik liever op gewoon gras spelen. Van de geur van dat nieuwe kunstgras kregen de spelers gewoon hoofdpijn en door al dat rubber lijkt het op kunstgras wel tien graden warmer. Al met al ben ik toch erg tevreden met dit nieuwe kunstgras.”
JANUARI | 2013
23
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 24
DRUK ZETTEN ORGANISATIE: • Acht tegen acht • In een rechthoek van ongeveer 40 bij 25 meter • Eén neutrale keeper • Na tien keer de bal in de ploeg te hebben samengespeeld, kan de neutrale keeper worden aangespeeld COACHING: • Vooral na de zevende of achtste pass fel druk zetten op de bal, zodat de keeper niet kan worden aangespeeld • Goede onderlinge samenwerking
POSITIESPEL 7 TEGEN 7 MET 4 NEUTRALE SPELERS ORGANISATIE: • In een rechthoek van 40 bij 25 meter • Zeven tegen zeven met vier neutrale spelers • De twee mensen op de korte zijden spelen de bal direct • De twee middelste mensen mogen de bal onbeperkt raken • Welk team maakt de hoogste serie zonder dat de tegenpartij in balbezit is gekomen? • Maximaal drie keer raken • Later twee of één keer raken COACHING: • De middelste mensen moeten rust creëren en op het juiste moment de bal afspelen
24
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 25
PASSEN EN TRAPPEN
PASSEN EN TRAPPEN MET DE DERDE MAN
ORGANISATIE: • A passt naar B, die open draait en de bal naar C speelt • C dribbelt terug naar A • Variatie: A speelt op B, die terugkaatst op A. Deze geeft de bal in de loop van B, die dan in passt op C. Deze dribbelt op snelheid weer naar A • A speelt op B, die terugkaatst op A. Deze opent met een hoge bal op C. Vervolgens maakt C een 1-2 combinatie met de aanbiedende B. Tot slot dribbelt C weer naar A COACHING: • Concentratie en nauwkeurig spelen • Strakke bal over de grond spelen • Tempo maken bij het terug dribbelen
ORGANISATIE: • A passt op B, die de bal laat vallen op A. Deze opent op D, die de bal weer laat vallen op C • Deze opent op de verre spits E • E dribbelt terug naar A • Doorwisselen van A naar B, naar C, enz. • Variatie: A speelt naar B, die meteen doorspeelt naar C. Deze speelt door naar D, die de bal laat vallen op de aanbiedende B. Deze geeft de bal in de loop naar D. D speelt E aan, die dribbelt naar A COACHING: • Concentratie en nauwkeurigheid
AFRONDEN ORGANISATIE: • Twee groepen (blauw en geel) van zes spelers en twee grote doelen met een keeper • De eerste speler van blauw start. Deze start bij A en werkt af na een 1-2 combinatie • Daarna sprint hij om B heen en krijgt een voorzet vanaf rechts • Nadat hij heeft proberen af te werken, sprint hij terug om B, gaat om C heen en krijgt tenslotte de voorzet van links • Als iedereen van blauw is geweest worden de rollen omgedraaid en gaat geel sprinten • Welke speler scoort in één beurt drie keer? COACHING: • Het nauwkeurig geven van de flankballen • Steeds opnieuw aanzetten en op volle snelheid sprinten
JANUARI | 2013
25
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 26
JEUGDOPLEIDING | ADO DEN HAAG: INTERVIEW | TEKST: BAS BOERMA | BEELD: ADO DEN HAAG
Wilfred van Leeuwen, Hoofd opleidingen ADO Den Haag Lex Immers, Jens Toornstra, Mike van Duinen, Eljero Elia en de broertjes John en Wesley Verhoek. Stuk voor stuk eredivisiewaardige spelers met een verleden op De Aftrap, het jeugdcomplex van ADO Den Haag in het voormalig Zuiderparkstadion. Een rijtje spelers dat hoofd opleidingen Wilfred van Leeuwen graag langer wil maken. "Jaarlijks moet er een aantal van dit soort spelers gaan doorbreken."
ADO DEN HAAG:
ALLES OP HET INDIVIDU 26
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 27
Het is een dag voor de wedstrijd ADO Den Haag –
"ADO wil de jeugdspelers een pakket op maat
PEC Zwolle als het Zuiderpark er verlaten bij ligt. Al-
bieden," legt Van Leeuwen de nieuw te varen
leen de oude, betonnen hoofdtribune herinnert nog
koers uit. "We begeleiden spelers uiteraard op
aan de gloriedagen die de Haagse voetbaltrots hier
voetbaltechnisch en -tactisch gebied. Maar
ooit heeft meegemaakt. Hoofdtrainer Maurice Steijn
daarnaast willen we de spelers medisch en
opent de deur, assistent-trainer Henk Fräser loopt
mentaal begeleiden en hulp bieden bij hun stu-
voorbij en even later schuift Wilfred van Leeuwen
die of in sociaal-maatschappelijke zin. Met het
aan. "We hebben nooit overleg, want we zien elkaar
totaalpakket proberen we er voor te zorgen dat
iedere dag in het voorbij gaan. Als we dan iets te
talentvolle jeugdspelers graag in Den Haag wil-
melden hebben, kunnen we dat meteen doen,"
len voetballen."
aldus de nieuwe Hoofd Jeugdopleiding, die daarnaast Maurice Steijn assisteert bij het eerste elftal
"Vanaf dit seizoen komt de nadruk in de oplei-
en zelf verantwoordelijk is voor Jong ADO Den Haag.
ding honderd procent te liggen op de ontwikkeling van het individu," gaat hij verder. ‘Daarom
Korte lijnen
beginnen we de week met een individuele trai-
De korte lijnen tussen de verantwoordelijke per-
ning, wat loop- en coördinatiewerk of trainen we
sonen is het kenmerk van de nieuwe weg die de
apart met iedere linie. En we zijn gestart met het
Haagse jeugdopleiding dit seizoen is ingeslagen.
opzetten van een Masterclass, waarin de vier
Omdat ADO Den Haag werkt zonder technisch
grootste talenten uit de Onder 14 tot en met de
directeur is Van Leeuwen samen met hoofdtrai-
Onder 19 met elkaar samen trainen. En eens per
ner Maurice Steijn en commissarissen Mark van
twee weken laten we hen samen een oefenwed-
der Kallen en Paul Beyersbergen verantwoorde-
strijd spelen. Op die manier trainen ze met de
lijk voor het (jeugd)beleid in de Hofstad.
grootste talenten samen met de beste spelers uit de hele opleiding, waardoor hun persoonlijke ni-
Samen met hen besloot Van Leeuwen dat het dit
veau ook weer omhoog zal gaan.’
seizoen anders moet op De Aftrap, wil de club eredivisie waardige speler blijven opleiden. Van
Topaccommodatie
Leeuwen: "De afgelopen jaren hebben veel spe-
Bij het maatwerk hoort ook een topaccomodatie,
lers de stap van de jeugdopleiding van ADO naar
beseft het opleidingshoofd. Daarom trok Van
het eerste elftal gemaakt. Maar dat moet vooral
Leeuwen een aantal keer het maatpak uit de kast
ook zo blijven. Het doel van de opleiding is en
en stuurde zijn auto naar het Haagse stadhuis.
blijft dat er ieder jaar een aantal spelers moet
"De gemeente moet instemmen met het verbou-
doorbreken. Mike van Duinen is daar het laatste
wingsplan van De Aftrap, dus daar wachten we
voorbeeld van."
nu al een tijd op. Ik hoop dat dat snel in orde is. Dan kunnen we daarna gelijk gaan beginnen.
Om er voor te zorgen dat ADO’s levensader spe-
Want een club als ADO hoort gewoon een goed
lers blijft aanleveren voor de hoofdmacht moeten
jeugdcomplex te hebben."
er wel een aantal elementaire dingen veranderen
JANUARI | 2013
op het jeugdcomplex. "De accommodatie zoals
De plannen zijn niet misselijk. Er komt een
we die nu hebben is zwaar verouderd en past ei-
nieuwe kantine en alle teams, vanaf de Onder 10
genlijk niet meer bij een club als ADO Den
tot en met de A-selectie, moet gaan trainen op
Haag," zegt van Leeuwen eerlijk. ‘Maar niet al-
het nieuwe oefenterrein. Ook worden er twee
leen op het gebied van faciliteiten moet het no-
kunstgrasvelden aangelegd. "Want als het nu
dige veranderen; er moet ook een omslag in
hard regent moeten we uitwijken naar de kunst-
denken gemaakt worden. Ik wil de jeugdoplei-
grasvelden van de omliggende amateurvereni-
ding een nieuw gezicht geven.’
gingen," meldt Van Leeuwen.
27
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:10 PM Page 28
instelling die iedere speler die niet het gewenste niveau haalt er bij houdt omdat het zo’n aardig ventje is. We bieden allerlei handvaten om het voor de speler op ieder gebied zo gemakkelijk mogelijk te maken. Maar voetbal is wel leidend. En als dat niet goed gaat, moeten we afscheid nemen. Hoe spijtig dat soms ook is."
Eredvisiedebuut De laatste jaren maken steeds vaker jonge jongens hun eredivisiedebuut. Een ontwikkeling die Van Leeuwen alleen maar kan toejuichen. "Ik denk dat het een enorm voordeel is dat ik als hoofd opleidingen ook trainer ben van Jong ADO Den Haag en assisteer bij het eerste elftal. Wanneer Maurice (Steijn, red.) een rechtsbuiten nodig heeft weet ik welke buitenspeler in de jeugd geschikt is om die rol in te vullen." Maar ook de hoofdtrainer zelf weet wat er op De Aftrap aan talent rondloopt. Sterker, hij ziet hen regelmatig aan het werk. "Jong ADO bestaat uit 18 spelers, waarvan er iedere week vijf of zes Alles in Den Haag staat in het teken van opleiden
Om de stap naar het eerste elftal zo klein moge-
meetrainen met het eerste elftal. Dat is een sti-
van jonge Haagse spelers voor het eerste elftal.
lijk te maken, spelen alle jeugdteams in dezelfde
mulans voor de jonge spelers, door hen te laten
"Net als bij bijna iedere andere Betaald Voetbal
formatie. Van Leeuwen: "We hebben tien jeugd-
zien dat ze bij ADO de stap naar de eredivisie
Organisatie is de opleiding onze belangrijkste le-
teams en tien jeugdtrainers en zij spelen alle-
kunnen maken, maar ook voor de trainers om te
vensader. ADO Den Haag is geen club die een
maal 4:3:3, dĂŠ huisstijl van ADO Den Haag.
kijken wat er vanuit de jeugd aan zit te komen."
paar ton neertelt voor een speler. Wij zullen zelf
Iedere speler in de opleiding moet dat systeem
Van Leeuwen zelf blijft dan achter met 12 teleur-
spelers op een bepaald niveau moeten afzetten
kunnen spelen en wie daar niet in mee kan valt
gestelde spelers, die nog niet rijp zijn voor de
aan de poort van het Kyocera-stadion en hen ver-
af. Het klinkt hard, maar zo gaat het nu eenmaal
stap naar de hoofdmacht. "De voetbalwereld is
volgens voor een goed bedrag doorverkopen."
in het topvoetbal. We zijn geen maatschappelijke
hard," zegt hij. "Zo gaat dat nu eenmaal. De club
"WE ZIJN GEEN MAATSCHAPPELIJKE INSTELLING" 28
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 29
steekt jaarlijks 850.000 euro in de opleiding, dus het moet wel rendement opleveren, zo simpel is het. Wanneer Jong ADO ieder jaar een aantal goede spelers aflevert, rendeert de opleiding. Dan is het jammer voor die andere twaalf, maar nogmaals: het voetbal is leidend."
Goedkope oplossing "Iedere club in Nederland wil de beste spelers zo goedkoop mogelijk naar zich toe trekken. ADO Den Haag is daarin niet anders," aldus Van Leeuwen. "De meest goedkope, en daarom ook populairste oplossing, is het aantrekken van jeugdspelers." Om de Ooievaars een goed beeld te geven van het talent in de regio is het Netwerk Jeugdvoetbal Haaglanden een belangrijke partner. "Daarin zijn momenteel twintig clubs uit ons achterland aangesloten en een aantal keer per jaar houden we dan een zogenaamd netwerktoernooi, waarin deze teams tegen elkaar uitkomen. Daar sturen wij een aantal scouts naartoe en daar halen we nog wel eens een talentvolle speler vandaan." ADO is op dergelijke toernooien echter niet de enige BVO die de namen van talentvolle jongens in de notitieblokken opschrijft. "Wat dat betreft heb je altijd last van de andere clubs. Wij moeten er voor zorgen dat we met een goed verhaal komen, waardoor zo’n jongen graag naar Den Haag komt. Er loopt in heel Nederland denk ik
BIOGRAFIE WILFRED VAN LEEUWEN Al op zestienjarige leeftijd stond Van Leeuwen op het trainingsveld als keeperstrainer bij voetbalvereniging Teylingen. Een aantal jaren later was hij verantwoordelijk voor de B-junioren bij de club uit Sassenheim. Zijn studie Lichamelijke Opvoeding aan het Haagse Academie bracht hem tijdens zijn schoolperiode in contact met Sparta Rotterdam, waar hij in het kader van zijn stage zijn diploma Trainer/Coach 1 haalde.
geen één potentiele eredivisiespeler rond die op zijn tiende nog niet gescout is door een BVO. Tien jaar geleden kon dat nog wel, maar het voetbal heeft zich ontwikkeld en de scouting ook. Overal staan scouts van de profclubs langs de lijn."
Toornstra
Zijn stage viel zo goed in de smaak bij de Rotterdammers, dat Van Leeuwen werd gevraagd de C-jeugd in Rotterdam-West onder zijn hoede te nemen. Een functie die hij na vijf jaar verruilde voor die van hoofd jeugdopleiding bij hetzelfde Sparta. Het trainingsveld bleef hem altijd trekken, vandaar dat hij na enkele Spartaanse jaren zijn geluk in Naaldwijk zocht. Met Westlandia veroverde hij de titel in de zondag Hoofdklasse A, toen het hoogste amateurniveau in Nederland. Na zijn succes in de Bollenstreek streek Van Leeuwen neer in Katwijk, waar hij hoofdtrainer werd bij Quick Boys.
Jens Toornstra vormt daarop waarschijnlijk de laatste uitzondering. "Hij was in de C’tjes al gescout," bekent Van Leeuwen. "Maar is toen niet door de toenmalige leiding in onze opleiding opgenomen. Gelukkig kreeg ADO Den Haag later een herkansing toen hij doorbrak bij Alphense Boys. Want Jens is een geweldige speler geworden die laatst zelfs nog met het Nederlands Elftal mee mocht trainen."
JANUARI | 2013
Na één seizoen hengelde ADO Den Haag naar zijn diensten, waar hij sinds juli 2011 de verantwoordelijkheid heeft de Haagse jeugdopleiding flink onder handen te nemen. ‘We willen dat de stap voor jeugdspelers naar het eerste elftal van ADO Den Haag zo klein mogelijk wordt. Daar zijn we nu mee bezig en het is erg leuk en leerzaam om daar mee bezig te zijn. De boot vaart nu, het eindpunt is bepaald alleen nu moeten we nog de vaarroute zien uit te stippelen. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat ons dat gaat lukken. Want ADO is een geweldige club, waar ieder jaar een aantal jeugdspelers moet gaan doorbreken. Het talent hebben we al binnen, nu moeten we zorgen dat dat er ook allemaal uit gaat komen.’
29
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 30
"HET AANTREKKEN VAN JEUGDSPELERS IS DE POPULAIRSTE OPLOSSING"
Van Leeuwen wijdt het feit dat jeugdspelers steeds
Om de jonge talenten nog meer tot hun recht te
donderdag naar de wedstrijd toegewerkt en
vroeger gescout worden aan een bijzonder onder-
laten komen, wil Van Leeuwen in de nieuwe aan-
wordt er meer in teamverband getraind.
zoek, dat hij onlangs onder ogen kreeg: het ge-
pak af van de algemene trainingen. ADO wil een
boortemaandeffect. Hij legt uit: "Dat onderzoek
mensgerichte aanpak bieden. "Afgelopen septem-
"Vanaf dit seizoen leggen we de nadruk op de in-
zocht uit in welke maand de Nederlandse profvoet-
ber hebben we voorafgaand aan het nieuwe sei-
dividuele ontwikkeling van de spelers en werken
ballers geboren waren en of daar een verband in
zoen een intakedag gehad op De Aftrap, waar we
we met persoonlijke trainingsprogramma’s op
zat. Dat bleek, want bijna drie kwart van de profs
als trainers in gesprek zijn gegaan met spelers en
maat. Daarnaast willen we ook gaan werken met
was geboren tussen 1 januari en 1 juli. Deze spelers
begeleiders. Aan de hand van die gesprekken heb-
video-analyse, waardoor op termijn de spelers de
waren dus vaak de grootste en de sterkste in de
ben we van iedere jeugdspeler een dossier opge-
dag na de wedstrijd direct al hun eigen trainings-
jeugdteams waarin zij speelden en sprongen er bij
bouwd, wat we later weer kunnen gebruiken bij
of wedstrijdbeelden kunnen terug kijken. Op die
de scouts bovenuit." Slechts dertig profvoetballers
het geven van individuele trainingen."
manier kunnen we dan samenwerken aan de per-
kwamen in de maanden oktober, november of de-
soonlijke ontwikkelpunten van een speler."
cember op de wereld, zo wees het onderzoek uit.
Individu
"Je zou dus bijna zeggen dat het alleen nog mo-
"De maandag en de dinsdag stonden al in het
Ook belangrijk voor de ontwikkeling van een
gelijk is om een speler als Jens Toornsta, die pas
teken van het individu," vervolgt hij. "Dan gaan
spelers is het niveau waarop hij zijn wedstrijden
laat bij een BVO terecht is gekomen, te vinden die
de spitsentrainers aan de slag met de centrum-
kan spelen. Na de promotie van ADO Onder 19
in het laatste kwartaal van het kalenderjaar is ge-
spits en werken andere trainers weer apart met
spelen dit seizoen spelen alle jeugdelftallen hun
boren. Zij zijn in de jeugd te klein en vallen daar-
de centrale verdedigers. Je moet iedere speler in
wedstrijden op het hoogst mogelijke niveau
door niet op. Maar als zij eenmaal volgroeid zijn
zijn talent gaan trainen, ik denk dat je op die ma-
. "Op ieder niveau kan een speler zich ontwik-
maken ze wel het verschil en komen ze gelukkig
nier het beste uit een voetballer kan halen."
kelen, maar voor de weerstand is het prettig
nog wel boven drijven."
Nadat woensdag een vrije dag is, wordt er vanaf
wanneer dit gebeurd op het hoogst denkbare ni-
30
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:32 PM Page 31
veau," zegt Van Leeuwen. "En het is voor de uitstraling van ADO belangrijk; voor spelers kan het toch een reden zijn wĂŠl of niet voor ADO Den Haag te kiezen." Met de nieuw te ontwikkelen visie over de opleiding is het verouderde complex nog altijd een doorn in het oog van de Haagse beleidsmakers. Maar er is licht aan het einde van de tunnel. Van Leeuwen: "Na jaren van praten lijkt het er op dat er dit jaar begonnen wordt aan het opknappen van De Aftrap. Het nieuwe moderne complex wordt voorzien van professionele faciliteiten, waardoor de uitstraling van het jeugdcomplex weer past bij de club die ADO Den Haag wil zijn. De jeugdafdeling krijgt daardoor een enorme impuls, waardoor onze talenten hier kunnen uitgroeien tot topspelers."
JANUARI | 2013
31
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 32
JUNIOREN | AMATEURS: INTERVIEW | TEKST: JEROEN DE LAAT | BEELD: GERT VAN WEEL
Gert van Weel, trainer DSC B1
GEDULD HOUDEN EN VEEL HERHALEN Hij werkte veertien jaar lang in de top van het regionale jeugdvoetbal. Eerst bij Wilhelmina uit Den Bosch en de laatste seizoenen bij OJC Rosmalen. In de zomer maakte Gert van Weel (39) echter een drastische keuze. De liefhebber traint nu tweedeklasser DSC B1. "Ik vind de dankbaarheid van de spelers waardevoller dan prestaties."
32
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 33
"WE MOETEN ZORGEN DAT WE DE ALLERBESTE TRAINERS HEBBEN"
jes vielen, er tal van spelers in de lappenmand zaten." Hoe verklaart hij dit? "Ik probeer scherpte in mijn groep te brengen, waardoor ze bezig zijn zichzelf te ontwikkelen op voetbalgebied. Maar ik vind ook de sociale omgeving belangrijk. Hoe is de combinatie voetbal en school?
Het in Kerkdriel gelegen DSC is een kleine ver-
speelwijze. "Bij DSC willen we 1-4-3-3 spelen. En
Daarnaast is de fanfare in Kerkdriel enorm
eniging met slechts 28 jeugdelftallen (inclusief
dat kun je op veel manieren. De intentie is om
groots. Meerdere van mijn spelers bespelen een
meisjes). Er zijn slechts één A-elftal en twee B-
van achteruit op te bouwen, het middenveld
instrument. Daar moet je een goede middenweg
teams. Onder leiding van het Hoofd Jeugdoplei-
moet aanspeelbaar zijn en met het gezicht voor-
in vinden, want ze moeten ruimte hebben voor
ding Jan Burg (oud-prof van FC Den Bosch), heeft
uit komen, er moet interactie zijn tussen midden-
beide hobby’s. Dat was even zoeken."
de club een nieuwe koers ingezet. "Er is een visie
veld en aanval en aanvallend moeten de backs
op de toekomst van de jeugd geformuleerd
durven opkomen." De individuele ontwikkeling
onder de naam visie 2020. In dat jaar moet de
van de speler staat centraal. "We willen hogerop
jeugd in alle geledingen minimaal op hoofd-
met de teams, maar het individu gaat altijd voor
klasse-niveau spelen", vertelt Gert van Weel, die
een kampioenschap. Deze houding om op te lei-
overkwam van OJC. Hij werkte mee aan de tot-
den is nieuw binnen deze vereniging en levert
standkoming van het nieuwe technisch jeugd-
vragen en discussie op."
plan en werd trainer van de B1. "Met de steun van onze sponsors kan volledig worden ingezet
Cultuur
op de ontwikkeling van de jeugd. De eerste in-
Van Weel vroeg zestien spelers en twee keepers
vesteringen zijn doorgevoerd bij de mini’s, de F
voor zijn B1. Een cultuurschok ging door de club.
en de E. Het gaat hier vooral om het aanstellen
"Voorheen werd enkel gekeken naar de presta-
en begeleiden van hoog geschoold kader." De
ties en waren ze allang blij als alle teams waren
trainers worden centraal aangestuurd en bege-
gevuld en op zaterdag konden voetballen", zegt
leid door een coördinator, Lenard Weber.
de oefenmeester. "Maar ik kan alleen een goede training en ontwikkeling garanderen als er wed-
Per leeftijdscategorie wordt gewerkt met een lei-
strijdecht kan worden getraind. Van die profes-
draad. "Dat is heel leeftijdspecifiek: wat pikt een
sionele houding schrokken ze. Inmiddels werpt
speler tijdens een seizoen op? Als trainer kun je
het zijn vruchten af. De hele vereniging staat op
staven of je op de goede weg bent. Ook wordt
zaterdagmiddag met plezier naar mijn team te
aangegeven hoe een training kan worden inge-
kijken. Grote winst is dat mijn hele ploeg fit is,
richt." Anderzijds is de leidraad gericht op de
terwijl het hier gewoon was dat zodra de blaad-
JANUARI | 2013
Paspoort Naam: Gert van Weel Geboortedatum: 8 juni 1973, Bergen op Zoom 1998 - 2005 2005 - 2006 2006 - 2009 2007 - 2009
Wilhelmina E1 Wilhelmina C1 OJC Rosmalen E1 OJC Rosmalen A1 (assistent) 2008 - 2010 OJC Rosmalen 2 (assistent) 2007 - 2009 Total Soccer Academy (zomerkamp) 2009 - 2010 OJC Rosmalen C1 2010 OJC Rosmalen A1 2010 - 2011 OJC Rosmalen B1 2011 - 2012 OJC Rosmalen 2 (assistent) 2012 - heden DSC B1
33
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 34
"NA DIE EERSTE VERSNELLING MOETEN WE DOORGAAN" Open vereniging
regio worden. Om dat te worden, moet we zor-
zijn en moet ik mij richten op alle technische én
DSC wil een open vereniging zijn, met een regio-
gen dat we ons onderscheiden en het voor spe-
tactische vaardigheden. Het is de kunst om spe-
naal karakter. In de omgeving van Kerkdriel zijn
lers interessant is om de overstap naar ons te
lers individueel te verbeteren en als team beter
er een heleboel kleine verenigingen, die - net als
maken. Hoe? We moeten zorgen dat we de aller-
te laten spelen. Ik ben in principe op achttien
DSC - weinig jeugd hebben. "In de toekomst kan
beste trainers hebben. Daarnaast willen we als
borden tegelijkertijd aan het schaken en ook nog
dit problemen opleveren naar je eerste selectie
voetbalclub contacten gaan leggen met scholen,
eens op één heel groot bord."
toe, want heb je van onderaf wel voldoende aan-
de gemeente en andere verenigingen in de om-
was? Ik vind dat je naar een bredere basis moet
geving. DSC moet midden in de samenleving
Basale afspraken
en dus heb je meer jeugd nodig. Iedereen in de
staan, de club moet een maatschappelijke taak
Waar vernieuwing is, is weerstand. In het begin
Bommelerwaard is daarom welkom bij ons. Dat
vervullen. Dit is volkomen nieuw in deze regio; hier
van het seizoen riep de cultuurverandering veel
is het nieuwe beleid. Wij willen dé club in deze
is het ieder voor zich." De gemeente liet al weten
vragen op bij spelers en ouders. "Ik zette de ba-
dat het fusies van voetbalclubs ziet zitten. "Het is
sale zaken op papier: dan trainen we, op die tij-
financieel niet haalbaar dat ieder dorp zijn eigen
den ben je aanwezig, ik verwacht dit gedrag, als
complex houdt. Voor ons ligt daar een kans."
de A1 je nodig heeft dan moet je er staan. Normale afspraken in de voetbalwereld. Maar bij
34
Uitdaging
DSC hadden ze zoiets nooit op papier zien staan,
De eerste reactie van de Rosmalenaar, toen DSC
dat kwam bedreigend over. Daarom heb ik een
hem benaderde, was dat hij niet erg geneigd was
ouderbijeenkomst georganiseerd. Daar bleek dat
om bij de jeugd van een tweedeklasser te gaan
het niet zozeer om de afspraken ging, die begre-
trainer. "Met alle respect, maar ik heb Oefen-
pen ze. Maar alles lag ineens vast. Ik heb uitge-
meester 2 en daarmee kan ik makkelijk hogerop
legd dat alles staat of valt met discipline. Zonder
terecht. Na lang nadenken, zag ik echter de uit-
discipline is er geen voetbal. Naar elkaar toe
daging. En ik heb nooit spijt gehad van mijn be-
moet er verantwoordelijkheid worden genomen,
slissing om het toch te doen, het was een
individueel en als onderdeel van het team. Dat
geweldige keuze. Er word van mij als trainer veel
geldt ook voor mij als trainer. Het gaat er om te
meer gevraagd dan bij een grote vereniging als
benoemen wie waar verantwoordelijk voor is en
OJC. Er wordt veel meer gevraagd van mijn voet-
wie waar op aanspreekt. In mijn eerste week
bal inhoudelijke vaardigheden en mijn vaardig-
belde een speler af, omdat hij naar de kapper
heid om spelers te begeleiden. Bij OJC was het
moest. Ik vroeg hoe dat kon, want hij had een af-
basisniveau veel hoger. Ik was daar echt met de
spraak met mij, om te komen trainen. De vrijblij-
details bezig. Bij DSC moet ik veel breder bezig
vendheid was enorm groot."
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 35
"DIT WAS EEN CULTUURSCHOK VOOR DE VERENIGING" Vertrouwen
wen. Al snel zag ik het plezier terugkomen en de
weinig trainers zijn die proberen hun team te laten
Zijn eerste voetbalopdracht was duidelijk: werken
bereidheid om te komen trainen groter worden,
voetballen. De meeste teams spelen alleen de
aan het vertrouwen van de spelers. "Ze hadden de
want dat heeft zichtbaar effect. Inmiddels zijn we
lange bal. Wij proberen juist op te bouwen. Dat
afgelopen drie jaar geen enkele wedstrijd gewon-
in de fase dat we het over aanvalsspel kunnen
gaat wel eens fout en wordt dan afgestraft. Ik denk
nen. De vorige B1 was het seizoen zelfs met min
gaan hebben, met looplijnen en dergelijke. Daar
dan: proficiat dat u deze week wint, trainer van de
drie punten geëindigd. Ik heb de laatste twee duels
hebben ze nooit van gehoord. Dat moet je dus
tegenstander, maar ik zie mijn spelers over een x-
gezien en dacht: wat ga ik hier doen? Het vertrou-
heel laagdrempelig brengen, met veel geduld. Ik
aantal jaar wél terug en u niet."
wen was nul. Het enige wat deze ploeg deed, was
probeer dat door op donderdag op een heel veld
bij de aftrap een bal naar voren trappen en vervol-
wedstrijdgericht te trainen. Vaak hoor ik: 'Maar
De tegenstanders van DSC spelen vaak een fysiek
gens met tien man teruglopen naar de eigen zes-
dit is toch geen voetbal?'. Inmiddels hebben ze
spel. "Terwijl wij weinig fysiek hebben. Dit is dus
tien. De spits moest het voorin zelf maar uitzoeken.
door dat ze dit op zaterdag ook terugzien. Ze
lastig. De slimheid om uit de duels te blijven en een
Ik ben daar aan gaan werken met simpele uitleg:
waren gewend om lekker partijtjes te spelen en
hoog baltempo te hanteren, hebben wij niet. In het
waar gaan wij verdedigen, hoe gaan wij verdedi-
wat af te ronden op doel."
veld loopt geen enkele speler die de wedstrijd kan
gen, wat betekent het voor het team, wat betekent
lezen. Daarom spelen wij altijd een betere tweede
het voor de linie en wat voor het individu? Als de
Beperkingen
helft dan de eerste helft. In de rust kan ik namelijk
linksbuiten van de tegenstander bleef staan, bleef
Van Weel: "Ik stuit wel op beperkingen bij mijn
via vraag-antwoord mijn spelers bewust maken
onze rechtsback ook gewoon naast hem staan. On-
spelers. Ik heb eigenlijk te maken met acht jaar
waar ze op moeten letten: wat doen zij, hoe doen
geacht wat er in het veld gebeurde. Dan zei hij: 'Ik
achterstalling onderhoud op voetbalgebied. Daar
zij het, wie zijn de bepalende spelers? En als we
kan hem toch niet alleen laten?'. Op die manier
moet je rekening mee houden in wat je van ze ver-
dat weten: hoe kunnen wij het dan organiseren?
creëer je natuurlijk nergens druk. Ik gebruikte
wacht en hoe je iets brengt. De eerste maanden
Zelf zien ze dat niet in het veld. Hebben ze nooit
daarom een metafoor, die goed overkwam. Wat
maakten we zichtbaar grote sprongen. Dat is su-
geleerd. Vervelend, want als er in het veld ook
komt harder aan: een klap met een vlakke hand
perleuk om te zien als trainer. We staan in de mid-
maar ietsje verandert, blijven ze doen wat ik heb
waar je vingers gespreid zijn, of een klap met je
denmoot. Maar nu komt het. Na deze eerste
gezegd. Ik hoop dat ik enkele spelers dit inzicht bij
gebalde vuist? Oftewel: de losse vingers stonden
versnelling moeten we doorgaan. Dit vraagt heel
kan brengen." Van dat soort momenten geniet de
symbool voor het spelletje dat werd gespeeld, de
veel geduld en heel veel herhaling. En dat is lastig,
trainer. "De dankbaarheid van spelers die nooit een
vuist voor wat ik wilde gaan spelen."
want van waar die jongens vandaan komen, ligt
trainer hebben gehad, is groot. Ze hadden hier nog
het al snel in hun aard om op te geven en te zeg-
nooit gehoord van samen aanvallen, knijpen, kan-
Al snel bleek dat zijn ploeg behoorlijk in een or-
gen: 'Zie je nou, het lukt niet'. Ik blijf ze er op wij-
telen, veld kleinmaken. Ze eten uit mijn hand. Ik
ganisatie kan spelen. "Op het moment dat ze
zen dat het wél vooruit gaat. Hopelijk werpt dat in
haal zo veel meer voldoening uit mijn werk. Als
zagen dat het werkt, dat ze een tegenstander
de tweede seizoenshelft zijn vruchten af. In de
trainer ben je ook maar een mens. En ik vind dit
van zich af kunnen houden, groeide het vertrou-
Tweede Klasse vind ik het jammer te zien dat er
veel waardevoller dan prestaties."
JANUARI | 2013
35
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 36
PASS/TRAPOEFENING MET AFWERKEN VANUIT POSITIE 1
1
9
10
11 8 5
ORGANISATIE: • Half speelveld • Voldoende ballen • Nummers 4, 5, 8, 9, 10 en 11 en een keeper • Nummer 4 speelt in op nummer 8 • De 8 kaatst op de weggelopen 4, die inspeelt op de nummer 11 • Die geeft mee aan de opkomende nummer 5 • Deze dribbelt de hoek in en geeft voor op de inlopende 9 en 10, die afronden
4
COACHING: • Strak inspelen op juiste been • Vooractie maken • Hoge balsnelheid • Vanuit positie starten • Concentratie hoog
PASS/TRAPOEFENING MET AFWERKEN VANUIT POSITIE 2 ORGANISATIE: • Half speelveld • Voldoende ballen • Nummers 2, 3, 6, 7, 9 en 10 en een keeper • De nummer 3 speelt de back in, die op zijn beurt de nummer 10 zoekt • Die laat de bal vallen op de 6 • De nummer 7 gaat diep en krijgt de bal om vervolgens voor te geven • De nummers 9 en 10 lopen in en ronden af
1
9
10 7 6 2
3
COACHING: • Strak inspelen op juiste been • Vooractie maken • Vanuit positie spelen • Hoge concentratie • Baltempo hoog
36
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 37
AANVAL VIA LINKERFLANK ORGANISATIE: • Heel speelveld • Twee elftallen tegenover elkaar • Voldoende ballen • De keeper brengt de bal naar de nummer 3 • Die zoekt de nummer 10, die in de bal komt • De 10 geeft direct mee aan de opkomende linksback • Deze back zoekt diepte bij de 11 of de spits • Als de tegenpartij de bal verovert, moeten ze binnen 15 tellen scoren • Is de bal uit het spel, dan begint de keeper weer opnieuw COACHING: • Snel beslissingen nemen • De nummer 10 moet een vooractie maken om ruimte te creëren voor zichzelf • De nummer 6 komt ook in de bal en kan de back eveneens zoeken • Variatie in keuzes van nummer 3 (mag ook ineens opstomende back zoeken) • Spitsen blijven in beweging
9
11
7 10 8 6
5 2 3
4
1
OPBOUW DOOR INDRIBBELEN ORGANISATIE: • Heel speelveld • Formaties: 1:4:4:2 tegen 1:4:3:3 • Voldoende ballen • De keeper brengt de bal naar nummer 3 • Die kiest voor een brede bal op de 4 • Deze dribbelt in, zodat de tegenstander 10 moet loslaten • De 4 speelt in op de 9, 10 of 11
9
11
7
10 8 5
2
6 4
3
1
JANUARI | 2013
COACHING: • Nummer 10 zo positie kiezen dat de rechtsback twijfelt om door te dekken of in de zone te blijven • Bezetting voor het doel • Als de rechtsback doordekt, moeten de nummer 9 en 11 aanspeelbaar zijn • De 9 of 11 kunnen kaatsen met de nummer 7 of 10 of zelf een actie maken
37
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 38
PUPILLEN | AMATEURS: INTERVIEW | TEKST: LARS VAN SOEST | BEELD: LARS VAN SOEST
Als trainer van de D1 van Jong Holland geniet Bas Termaat van het werken met jonge spelers. De 30-jarige oefenmeester begon zelf pas op latere leeftijd met voetballen en rakelt het jeugdige plezier van het voetballen bij zichzelf op, door de ontwikkeling van zijn jongens te stimuleren door middel van spelletjes en uitdagingen.
Bas Termaat, Jong Holland D1
"PLEZIER HEBBEN BETEKENT ONTWIKKELEN" 38
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 39
Ondanks dat Bas Termaat op steenworpafstand
Referentiekaders
Persoonlijkheid
van het complex van Jong Holland woonde en
Het meest in het oog springende van het plan
Door oefeningen te maken die winnaars opleve-
woont, begon de Alkmaarder pas in De C-tjes met
zijn de referentiekaders voor individuele spelers.
ren, probeert Termaat in eerste instantie de per-
voetballen. Naast de oude Alkmaarder Hout toen-
De ontwikkelaspecten van voetballers, die voor
soonlijkheid van spelers te prikkelen. “Spelvormen
tertijd. Hij speelde altijd in selectieteams en haalde
elke leeftijd anders zijn, worden daarbij onder-
zijn goed om mentaliteit te kweken. Specifiek op
ook het eerste elftal, maar miste de basiskwalitei-
gebracht in een viertal punten. Dat zijn vier pun-
persoonlijkheid trainen is lastig. Het is moeilijk te
ten om tot een vaste waarde uit te groeien. Mede
ten waarvan Termaat vindt dat ze in elke training
beïnvloeden, je hebt het of je hebt het niet. Het is
vanwege het feit dat hij laat begon, denkt hij nu.
moeten terugkomen. Het gaat om Persoonlijk-
voor een groot deel genetisch bepaalt, maar ook
Hij realiseert zich dat een goede basis in een later
heid, Intelligentie, Balvaardigheden en Atletisch
levenservaringen hebben invloed. Door door mid-
stadium erg belangrijk is.
vermogen. Op zich niet heel bijzonder, maar als
del van spelvormen het ‘willen winnen’ op te roe-
Termaat vertelt hoe hij deze punten implemen-
pen kun je wel de persoonlijkheid stimuleren.”
Als tweedejaars A-junior begon Termaat met trai-
teert in zijn training blijkt het unieke van zijn ma-
ning geven. Bij de E-tjes van Jong Holland. Dat
nier van werken.
Warming-up “Mijn warming-up bestaat uit twee onderdelen:
deed hij tot vier jaar geleden. Toen schoof hij door naar de D-tjes. “Ik kan goed communiceren
Trainingsblok
een loopladder en een techniekgedeelte. Met de
met die jonge jongens en zie ze zich graag ont-
Bij het bijbrengen van de vier aspecten werkt Ter-
ladder wil ik het atletisch vermogen van de spe-
wikkelen. Juist omdat ik uit eigen ervaring weet
maat namelijk vooral met spelletjes en uitdagin-
lers verbeteren. In de D kan het helemaal geen
hoeveel stappen ze op die leeftijd kunnen
gen. Hij weet dat jonge spelers dat goed doet.
kwaad om de jongens al aan het werk te zetten
maken. Iets wat ik dus heb gemist.”
“Plezier staat voor ontwikkelen, en ontwikkelen
met loopscholing: de voeten leren doen wat de
staat weer voor doorontwikkelen. Op die manier
hersenen willen. Het techniekgedeelte is met een
Voetbalplan
halen spelers het beste uit zichzelf en haal jij, als
bal. Door middel van dribbelen, acties maken,
De ambitieuze Termaat (in de toekomst wil de
trainer, het beste uit spelers. ”
passen en trappen wordt gewerkt aan de bal-
Alkmaarder graag nog meer diploma’s behalen
vaardigheid.”
dan alleen zijn TC3 en wellicht de stap naar een
Termaat schrijft in zijn plan dat hij alle teams van
hoger niveau maken) is bij Jong Holland niet al-
Jong Holland in blokken van zes weken met één be-
Circuitmodel
leen bezig met zijn eigen ploeg, maar ook met
paald teamthema wil laten trainen. Met de D1 doet
“Het circuit model bestaat uit drie oefenvormen,
de jeugdopleiding van de club. Samen met Arthur
hij dat al. Zie voor het exacte schema het door Ter-
die naar aanleiding van het thema van het blok
Oerip schreef hij een plan. “Het plan moet ervoor
maat uitgewerkte trainingsblok van zes weken. Op
worden bepaald. Het teamthema komt hierin in
gaan zorgen dat er een 'rode lijn' ontstaat in het
verzoek neemt hij ons uitgebreid langs alle oefenin-
de meest eenvoudige vorm terug . Stel dat ‘op-
ontwikkelingstraject van onze jeugd.”
gen en legt hij zijn bedoelingen er achter uit.
bouwen’ het teamthema is. Vorm één kan dan
"ALS EEN VRIENDJE HET KAN, WIL JE HET ZELF OOK KUNNEN" JANUARI | 2013
39
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 40
bestaan uit een pass-en-trapvorm. Vorm twee is
Systeemoefening
uitvoeren. Als ze dit kunnen krijgen ze een echt
bijvoorbeeld een een-tegen-twee en vorm drie
“Tijdens de donderdag, ter voorbereiding op de
diploma. Enerzijds krijgen de jongens hierdoor
een drie-tegen-vieroefening. Zodoende heb je
wedstrijd, doen we een systeemoefening. Dan
zelfvertrouwen en kunnen ze zich weer dooront-
verschillende vormen van weerstand en leer je
trainen we in de opstelling zoals die zaterdag in
wikkelen, anderzijds triggert het ze ook. Als een
spelers samen spelen. Ze worden dus intelligen-
de wedstrijd ook zal zijn. Zo weten de spelers wat
vriendje het kan, wil je het zelf ook kunnen.”
ter. Dat vind ik erg belangrijk, want de overstap
ze tijdens de wedstrijd moeten doen en wat ze te
van de E naar de D is behoorlijk groot. Samen
wachten staat. Het intelligentieaspect is in deze
Fun warming-up
een tactisch plan of voetbalprobleem kunnen uit-
heel belangrijk. Natuurlijk is de oefening afhanke-
“Met de Fun warming-up wil ik de spelers even
voeren helpt heel erg, want samen sta je sterker
lijk van het teamthema van het blok. In de vierde
uit de routine halen. Ze even iets anders laten
dan alleen. Daarom zijn ‘verzorgd opbouwen’ of
en vijfde week wordt, net als bij het circuitmodel,
doen. Het is de toetsweek en dus doen we alles
‘storen als team’ vaak de eerste thema’s van
de moeilijkheidsgraad wat opgevoerd.”
net even anders. Opfrissen zorgt voor plezier. Als warming-up doen we nu bijvoorbeeld een tiks-
mijn trainingsblokken.”
Partijspel
pelletje of schipper-mag-ik-overvaren.”
World cup
Op donderdag eindigen we altijd met een wed-
“Elke eerste trainingsdag van de week sluiten we
strijdgericht partijspel van zes-tegen-zes. De ver-
Goalmaster
af met partijspelen van vier-tegen-vier in toer-
dediging en aanval worden bij elkaar ingedeeld.
“De Goalmaster is een circuitvorm die bestaat
nooivorm. Gedurende het blok spelen we steeds
De focus ligt bij mij als trainer op het teamthema.
uit drie oefeningen met voetbalproblemen –
met dezelfde teams. We maken er een echte cup
De spelers zijn – onbewust – weer bezig met hun
geïnspireerd – op het teamthema, die de jon-
van door teams naar landen te vernomen. Spe-
eigen materie: persoonlijkheid, intelligentie, bal-
gens in teams moeten oplossen. Ze krijgen pun-
lenderwijs ontstaat er zo toch een soort van ri-
vaardigheden en atletisch vermogen.
ten voor het winnen van partijtjes, maar ook
valiteit. Als trainer coach ik de jongens op het
voor geslaagde voetbalhandelingen zoals die in
teamthema van het trainingsblok en stimuleer ik
Huiswerk
de weken ervoor getraind zijn. Denk aan loop-
ze om bij de – voor dat trainingsblok – belang-
“Na elke training eindigen we met vijf minuten
acties, een assist, verzorgd opbouwen, scoren
rijke spelsituaties de 'juiste' keuze te vinden. Ook
‘huiswerk’: denk daarbij aan het ontwikkelen van
na goed storen en ga zo maar door. Alle aspec-
al is er nooit maar één oplossing. In een partijtje
de balvaardigheid door middel van het uitprobe-
ten zitten hierin. Spelers worden weer gestimu-
zitten hierdoor alle individuele thema’s: persoon-
ren van voetbalacties en -trucs. Een schaar bij-
leerd samen keuzes te maken, om zo als team
lijkheid, intelligentie, balvaardigheden en atle-
voorbeeld. Na een paar weken oefenen gaan we
een prestatie neer te zetten. Uiteindelijk is er
tisch vermogen.”
kijken of de spelers een perfecte schaar kunnen
één team dat wint.”
"OPFRISSEN ZORGT VOOR PLEZIER"
Individuele winnaar “Elke keer aan het eind van de zes weken, spelen we op de donderdag een vier-tegen-viertoernooi met een individuele winnaar. Gedurende het jaar houd ik de scores bij en aan het einde van het seizoen levert dat een winnaar op, die krijgt een prijs. Dit is ook weer goed voor het stimuleren van de persoonlijkheid. In een individueel toernooi kun je niet telkens op je teamgenoten leunen.” Wat opvalt is de bezieling waarmee Termaat zijn verhaal doet. Als afsluiter stelt hij: “Ik probeer kinderen vanuit het spel plezier te geven. Want alleen als kinderen plezier hebben kunnen ze zich ontwikkelen.” Getuige het enthousiasme van Termaat werkt dit ook vice versa.
40
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 41
HET VERBETEREN VAN HET OPBOUWEN ORGANISATIE: • Veld met afmetingen van 40x30 meter • De oefening wordt om en om, met de linker- en rechtkant van het elftal uitgevoerd • Bal start altijd bij speler 1 • Na uitballen/achterballen opgebouwd vanuit speler 1 van de te coachen partij en van daaruit verdedigt de tegenpartij • De te coachen partij probeert, met verzorgt positiespel, te scoren door speler 8 of 10 aan te spelen • De tegenpartij probeert vervolgens in de counter, vanaf speler 8 of 10, door te scoren het doelpunt ongeldig te maken • Hierna wisselt de oefening naar het andere veld COACHING: • Juiste balsnelheid • Direct spel en/of aannemen-spelen • Goede veldbezetting • Juiste moment van aanbieden herkennen • Ruimte voor elkaar creëren • Posities overnemen/bezet houden
KANSEN CREËREN EN SCOREN ORGANISATIE: • Veld van 60x30 meter • De oefening wordt om en om, met de linker- en rechterkant van het elftal uitgevoerd • Tegenpartij (8 of 10) speelt speler 6 aan, vervolgens wordt er middels positiespel geprobeerd tot scoren te komen op het grote doel • Tegenpartij kan op het kleine doeltje scoren na balverovering • Na een score of uitbal wisselt de oefening naar de andere kant • Tegenpartij (8 of 10) begint altijd het spel COACHING: • Diep denken, dien doen wanneer mogelijk • Gericht inspelen van spitsen • Herkennen juiste moment van inspelen • Onderlinge afstanden in stand houden • Vrijlopen in de breedte en de lengte
JANUARI | 2013
41
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 42
PUPILLEN | AMATEURS: INTERVIEW | TEKST & BEELD: JEROEN DE LAAT
Niels Voet, trainer N.E.C./FC Oss E-Top
SPELENDERWIJS ONTWIKKELEN Als speler haalde Niels Voet het betaald voetbal nét niet. De 27-jarige Ossenaar timmert nu aan de weg als coach. Hij is bezig aan zijn vierde seizoen op de Voetbalacademie N.E.C./FC Oss, eerst als trainer van de D1 en inmiddels voor het tweede jaar bij de E-Top. "De ene speler is snel gewend, de ander heeft een jaar nodig. We gunnen ze die tijd." De regionale jeugdopleiding van de Nijmeegse
zeven tegen zeven, omdat de spelertjes dan
en Osse club, heeft als jongste telgen vier eerste-
vaker aan de bal komen. Op die leeftijd is dat
jaars E-pupillen. Zij vormen samen met tien
belangrijk." Nadeel is dat er geen enkele BVO
tweedejaars de E-Top van de jeugdopleiding. In
in zo’n competitie deelneemt, en dus is het ni-
een speciale competitie, die alleen BVOʼs in de
veau te laag voor de jonge talentjes. Zelfs in de
regio herbergt, wordt negen tegen negen ge-
huidige competitie heeft N.E.C./FC Oss al wei-
speeld op een veld dat van zestien tot zestien
nig weerstand. "We staan met FC Den Bosch
loopt. "In de eerste driekwart van het seizoen
en Roda JC bovenaan, dat zijn dan ook de
spelen we drie keer tegen FC Den Bosch, Roda
leuke duels. Maar het meest leerzaam zijn nog
JC, VVV-Venlo, Fortuna Sittard, Eindhoven AV,
wel de oefenwedstrijden tegen Ajax en PSV. In
MVV Maastricht en Helmond Sport", legt Niels
die duels maken we fouten én worden die fou-
Voet uit. Na die 21 wedstrijden, gaan de boven-
ten afgestraft. Pas dan kun je iets leren. In de
ste vier en de onderste vier onderling play-offs
competitie gebeurt dat te weinig en gaat het
ALS VOETBALLER:
spelen. Ieder team speelt dan uit en thuis tegen
vaak te makkelijk." Om de weerstand te ver-
elkaar, zodat elk team nog zes wedstrijden
groten, stuurt Voet zijn beste drie spelers eens
TOP Oss amateurs, TOP Oss (beide jeugd), TOP Oss amateurs, Margriet (senioren)
speelt. "En die duels zijn op een heel speelveld,
per week naar de training van de D1. "Ook in
met elf tegen elf. Dit is zo bedacht om de over-
mijn eigen training houd ik daar rekening mee.
stap naar de D-pupillen te vergemakkelijken."
De beste verdediger zet ik op de beste aanvaller. Een snelle jongen komt op een snelle te-
Het klinkt alleraardigst. Maar Voet is toch niet
genstander te staan. Zo is de weerstand groot
helemaal tevreden. "Ik ben voorstander van
en leren ze sneller."
42
Paspoort Naam: Niels Voet Geboortedatum: 4 februari 1985, Oss
ALS TRAINER: 2004 - 2007 2007 - 2008 2008 - 2009 2009 - 2011 2011 - heden
TOP Oss onder 11 TOP Oss C1 TOP Oss B1 N.E.C./FC Oss D1 N.E.C./FC Oss E-Top
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:11 PM Page 43
Belasting De E-Top traint op dinsdag, donderdag en vrijdag. Elke sessie duurt anderhalf uur. En op zaterdag is natuurlijk de wedstrijd. "Voor deze leeftijd is dat voldoende belasting. We trainen bijvoorbeeld bewust niet op woensdag, want dat is hun speeldag, die middag is voor hun. Natuurlijk zouden ze zelf het liefst elke dag voetballen, dat staat op nummer één, maar ik vind dat ze ook zichzelf moeten kunnen zijn." Voet ziet echter dat zijn spelertjes buiten de trainingen en duels om, toch altijd bezig zijn met een bal. "Er is altijd iemand die een bal van huis meeneemt en dan gaan ze met de hele groep voetballen. Voor en na de wedstrijd. Dat mag. Pas in de Dʼtjes wordt het allemaal wat serieuzer en gaan we meer van ze vragen. Nu heb ik alleen wat simpele regeltjes. Bijvoorbeeld: als voor de wedstrijd de kleedkamerdeur open is, dan mogen ze hun gang gaan. Is de deur dicht, is het stil en ben ik aan het woord. En iedereen laat elkaar uitpraten." Spelertjes die bij Voet in de E-Top komen, zijn vanzelfsprekend voor het eerst actief bij een
"ELKE SPELER WEET DAT HIJ DE BESTE MOET BLIJVEN, ANDERS NEMEN WE EEN ANDER"
BVO. Ze komen van een amateurclub, dus de overstap is groot. "In hun kopje is dat zwaar. De één heeft een paar maanden nodig om daar aan te wennen, de ander een heel jaar. Die tijd
de spelers zich spelenderwijs ontwikkelen. Ze
Zo leren ze situaties herkennen. Op zaterdag
gunnen we ze. We zullen nooit zomaar een spe-
moeten plezier hebben in het spelletje. Hebben ze
coach ik ook alleen op de zaken waarop we op
ler laten vallen. Maar het moet niet te speels
dat niet, dan zullen ze ook niks leren." Hoe pakt
dat moment trainen. Hebben ze het na drie weken
worden, er wordt ook keihard getraind." Het
de trainer dat aan? "Ik train heel klein, veel één-
door, dan gaan we verder. Anders komt er nog een
blijft immers wel een BVO, met hoge eisen.
tegen-één en techniekvormen, bij positiespellen
extra training bij."
Presteren is een must. "Wat ik mijn spelers al-
zet ik hooguit drie spelers tegenover één spelertje.
tijd voorhoud, is dat ze beter moeten blijven
Op die manier komen ze zoveel mogelijk aan de
Elke training krijgt Voet assistentie van Ulrich
dan een ander die komt meetrainen. Want is die
bal." Het trainingsschema ligt in grote lijnen voor
Cruden, de trainer van de D1. Zelf is hij op vrijdag
jongen beter, dan nemen we hem. Zorg dus
het hele seizoen vast. Op dinsdag traint de E-Top
assistent van Iddo Rosher bij de B1. "Wij staan
maar dat je de beste blijft." Dit wordt bij de in-
op techniek, waarbij in elke oefenvorm een tech-
met twee trainers op het veld, omdat we per zes
formatiebijeenkomst aan het begin van het sei-
nisch aspect terugkomt. Donderdag draait het om
spelers één trainer rekenen. Iedere speler ver-
zoen ook duidelijk uitgelegd. "De jongens
de één-tegen-één. Dat kan aanvallend of verdedi-
dient namelijk aandacht." De meeste trainers
weten hoe het werkt. Anderzijds moeten ze wel
gend zijn. "Ik neem een onderwerp, bijvoorbeeld
van N.E.C./FC Oss werken veertig uur, de oefen-
kunnen genieten, want bij een BVO spelen is
'druk op de bal'. Vanaf de warming-up wordt daar
meester van de jongste groep doet het in de helft
niet voor iedereen weggelegd."
dan mee gewerkt." En op vrijdag is de teamtacti-
van die tijd. "De andere twintig uur zit ik op een
sche training. Bij de E-pupillen is dat niet meer dan
LOOT-school, waar in totaal veertig van onze
Herhalen
het veld zo snel mogelijk klein en groot maken.
jeugdspelers zitten. Daar ben ik coördinator van
Net als zijn collega’s bij N.E.C./FC Oss, werkt Voet
"In principe doe ik drie weken lang hetzelfde op
de spelers, ik moet zorgen dat ze op school én
volgens de visie van de opleiding. "We willen dat
die dagen. Herhalen is essentieel op deze leeftijd.
van het voetbal niks hoeven missen."
JANUARI | 2013
43
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 44
Speelwijze
Opvoeden
het zeker op deze leeftijd heel belangrijk om ze
Voet hanteert als formatie het 1-3-2-3-systeem.
Elke groep bestaat uit verschillende persoonlijk-
wat meer tijd te geven en ze hier niet in hun eer-
Zodra ze naar elf spelers gaan, zet hij daar een
heden, zelfs in de E-Top is dat al het geval. De
ste jaar direct op af te rekenen."
verdedigende en een aanvallende middenvelder
jonge trainer erkent dat. "Ik heb bijvoorbeeld
bij, zodat het 1-3-4-3 wordt. "Op die manier
een straatvoetballertje, die ik heel anders moet
Leervermogen
staan we over het hele veld één-op-één. Ik denk
benaderen dan een jongen die heel serieus is in
Net als van de trainer, wordt anno 2013 ook meer
dat ze zich op die manier het beste ontwikke-
zijn doen en laten. En sommige jongens zijn ge-
gevraagd van de speler. "Vroeger werd alleen ge-
len, ze moeten dan beter zijn dan hun tegen-
woon nog te speels. Die moet je dus weer op een
keken naar hoe goed iemand met een bal was, nu
stander. In die speelwijze maken ze ook de
totaal andere manier aanpakken. Als voetbaltrai-
kijken we naar beweeglijkheid, techniek, inzicht,
meeste foutjes en daar leren ze weer het
ner moet je niet alleen een goede training kun-
maar ook mentaliteit. Hoe zit een jongen in elkaar?
meeste van." De intentie waarmee hij zijn team
nen geven, maar ook met dit soort zaken om
Dat proberen we een beetje uit te vogelen. En ook
het veld in stuurt, is expres heel makkelijk.
kunnen gaan. Opvoeden hoort er tegenwoordig
het leervermogen telt mee. Als een jongen echt niet
"Waarom gaan we verdedigen? We willen te-
ook bij." Terwijl hij uitleg geeft, wordt er op de
coachbaar is, dan houdt het op. Je moet nu een-
gendoelpunten voorkomen. Als de tegenstander
deur geklopt. Eén van zijn pupillen komt de sleu-
maal keuzes maken. Erg lastig, want op deze leef-
de bal heeft, zetten we daarom druk op die bal.
tel van het kleedlokaal vragen. Keurig netjes.
tijd is het niet te zeggen wie er uiteindelijk prof kan
We maken samen de ruimtes heel klein, zodat
"Een mooi voorbeeld. Deze jongen zou dit een
worden. Ik heb nu geweldige talentjes rondlopen,
de tegenstander moeilijk aan voetballen toe
jaar geleden niet hebben gedurfd. Ik probeer
maar zijn ze dat over drie jaar nog steeds? Ik heb
kan komen. Aanvallen is het tegenovergestelde:
mijn spelers op en buiten het veld te ontwikke-
zelf met spelers gevoetbald, waarvan ik dacht: die
we willen goals maken. Ik wil dus dat ze vooruit
len. Op vrijdag laat ik mijn spelers hun voetbal-
kan er echt niks van. Als eerstejaars A-junior, zat
voetballen, naar het doel toe. Het eerste wat ze
moment van de week vertellen aan de rest van
Koen van der Biezen nog op de bank bij TOP Oss.
leren over balbezit, is om uit elkaar te spelen,
de groep. Dat kan een mooie actie zijn van Lionel
In zijn tweede jaar maakte hij er ineens dertig en
dus de ruimtes groot maken."
Messi, een prachtig doelpunt in de Champions
kon hij naar Jong FC Utrecht. Kijk waar hij nu staat
League of iets bij ons eerste elftal. De jongen die
(bij Karlsruher SC, red.). Wat ik wil zeggen: er kan
Aan de bal mogen zijn spelers doen wat ze zelf
net aanklopte, durfde vorig jaar als eerstejaars
in de tijd tussen de E-Top en de senioren enorm
willen. "Ik zal nooit zeggen dat ze moeten over-
nooit iets te vertellen. Inmiddels is hij helemaal
veel gebeuren. Ik laat ze nu dus vooral plezier
spelen. Ze mogen ook lekker pingelen, wat ze
los en vertelt hij in geuren en kleuren. Daarom is
maken en genieten."
zelf willen. Maar zodra ze dicht bij de goal zijn, moet hij binnen worden geschoten. Simpel. Op die leeftijd is dat echter al moeilijk genoeg. Natuurlijk praat ik wel met ze; waarom maakte je die keuze? Had je dat misschien niet beter zo kunnen doen?" Voet heeft tien tweedejaars en vier eerstejaars spelers. De scouts speuren continu naar nieuw talent in de regio, die op talen-
"ALS ZE ÉÉN-OP-ÉÉN STAAN, MAKEN ZE DE MEESTE FOUTJES EN LEREN ZE HET SNELST"
tendagen mogen komen laten zien wat ze kunnen. Dat is een aantal keer per jaar op zondag. "Meestal zijn dat zo’n veertig jongens. De beste worden uitgenodigd voor een stagetraining. Ze sluiten dan bij mij aan. Als het er te veel zijn - soms zijn het er wel twaalf - dan trainen ze apart. Anders gaat het ten koste van mijn eigen training en dat is niet de bedoeling. Want niet elke speler die wij stage laten lopen, heeft het beoogde niveau en je krijgt natuurlijk ook een veel te groot aantal."
44
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 45
DRIBBEL EN SCHIJNBEWEGING (180-COMBI) ORGANISATIE: • Maak 2-tallen, beide een bal • Op 10 meter afstand tegenover elkaar starten • Spelers zoeken elkaar op naar het midden • Spelen elkaar uit en gaan door in de lengte naar dezelfde kant • Spelers kappen de bal af • Let op: spelers blijven dus aan dezelfde kant • Variatie: dubbele schijnbeweging, dan komen ze dus wel aan de andere kant uit COACHING: • Bij het kappen niet om de bal heen lopen • Standbeen iets schuin neerzetten • Houding op moment van de kap: voorvoeten, door knieen, licht door rug, klein maken, overhellen in kaprichting • Voet tegen de bal slaan • Bal niet onder je, maar speelklaar kappen • Aanzetten weg
KAPPEN ORGANISATIE: • Maak per 4-tal een vierkant met pylonen • Afstand van pylonen circa tien meter • A en D dribbelen naar elkaar en C en B dribbelen naar elkaar • Bij pylon kappen en terug dribbelen COACHING: • Arm gebruiken bij dribbel • Ruimte: voorlangs kappen, anders lichaam ertussen • Hoge felheid en snelheid • Spelvorm: welke groep is eerste klaar
JANUARI | 2013
45
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 46
KEEPERSTRAINER | EREDIVISIE: INTERVIEW | TEKST & BEELD: TWAN EPE
Eddie Pasveer, keeperstrainer Heracles Almelo
KEEPER EXTRA VELDSPELER Heracles Almelo wordt in één adem genoemd met aanvallend voetbal en goed positiespel. De keeper speelt daarin een belangrijke rol, omdat hij niet alleen het sluitstuk van de ploeg vormt, maar ook als extra veldspeler dient. In het keepersprofiel dat Heracles heeft samengesteld, is meevoetballen een heel belangrijk onderdeel. “Wij spelen in balbezit niet met tien veldspelers en één keeper, maar met elf veldspelers, omdat onze doelman altijd aanspeelbaar is.”
46
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 47
"KEEPERS BELANGRIJK ONDERDEEL IN VERZORGD POSITIESPEL"
Eddie Pasveer (1956) is al sinds 2006 verantwoor-
gedeelte is een belangrijk onderdeel in het pro-
hij positioneel wel goed in het doel staan. Anders
delijk voor de keepers van Heracles Almelo. Hij ver-
fiel dat Heracles voor de keepers heeft geschetst,
wordt de keeper verrast. Het gaat er om dat een
dedigde zelf het doel van FC Twente en De
dus daar wordt ook goed op gelet als scouts voor
keeper zich zo opstelt dat hij zowel de korte als
Graafschap en heeft de passie voor het keepersvak
keepers op pad gaan. Remko Pasveer is meevoet-
verre hoek onder controle heeft. Bij het zoeken
na zijn actieve loopbaan doorgetrokken als keep-
ballend erg sterk, maar ook Dennis Telgenkamp
naar de goede positie in het doel valt mij op dat
erstrainer. Naast zijn werkzaamheden bij Heracles
(verhuurd aan Cambuur Leeuwarden) past hat
de korte hoek vaak ‘open’ wordt gelaten, terwijl
Almelo heeft Pasveer, met Keeperschool Collectief,
facet goed. Hij was vorig seizoen onze tweede
dat de hoek is waarbij een keeper de kortste reac-
nog een middel waarmee hij zijn visie op het trai-
man achter Remco, maar ontwikkelde zich zo
tietijd heeft. Daar reageer ik op.”
nen van keepers uitdraagt. “Ik vind het erg belang-
goed dat hij er aan toe was om veel speelminu-
rijk dat een keeper goed kan meevoetballen,
ten te maken. Daarom hebben we hem verhuurd,
Positie innemen
omdat hij daardoor een ploeg kan helpen extra
zodat hij zichzelf in de Jupiler League verder kan
“Wij trainen bij Heracles veel op doel, waarbij
goed positiespel te spelen. Heracles staat voor ver-
ontwikkelen. Meevoetballen is aanleg voor
aandacht wordt besteed aan het innemen van de
zorgd veldspel en daar is onze doelman een be-
nodig, maar door in de sjablonen met de groep
positie in het vijfmetergebied. Bij die vormen
langrijk onderdeel in. Met een goede trap kan een
mee te doen, wordt die eigenschap goed verbe-
moeten de keepers snel in de reactie komen en
keeper de bal over zestig, zeventig meter gericht
terd. Alleen leer je het beste door te spelen, dus
daardoor kan ik ze laten ervaren of ze de goede
wegzetten en is hij altijd aanspeelbaar als een spe-
is de keuze hem te verhuren goed.” “Heracles
positie in hebben genomen ten opzichte van de
ler in de achterhoede geen afspeelmogelijkheden
speelt tegenwoordig 1:3:4:3 en daardoor moet
bal of niet. Ik hou er niet van om aan te geven
vooruit ziet. Keepers moeten bij ons op de bal an-
onze keeper automatisch op de ruimte achter de
dat hij verkeerd staat voordat ik de bal op doel
ticiperen, van het doel af durven spelen en in het
verdediging anticiperen door in balbezit van zijn
schiet, maar vind het prettiger om hem te laten
positiespel aanspeelbaar zijn.”
doel af te spelen. Hij is als het ware de ouder-
ervaren als hij verkeerd staat door hem te ver-
wetse ausputcher.” De keeperstrainer van Heracles
rassen. Dan stel ik hem, of een andere keeper, de
ziet niet alleen graag dat een keeper het meevoet-
vraag of de positie in die situatie goed was. Daar-
“In Nederland zijn in mijn ogen maar weinig
ballende onderdeel goed onder controle heeft. Het
door gaat hij zelf nadenken over de situatie en
doelverdedigers waarvan meevoetballen een
innemen van een goede positie in het doel is even-
ontstaat er een wisselwerking. Martin Piecken-
specialisme is. Aangezien wij de jeugdopleiding
als een facet waar hij veel mee bezig is met ‘zijn’
hagen is daar een mooi voorbeeld van. Toen hij
delen met FC Twente, en die valt voor het groot-
doelmannen. “Keepers moeten het spel goed kun-
bij ons kwam, had hij de neiging om meer vanaf
ste gedeelte onder de club uit Enschede, moeten
nen lezen, dus weten waar de bal gaat vallen en
zijn lijn te keepen, maar wij zijn met hem aan de
wij keepers vooral scouten. Het meevoetballende
daarop anticiperen. Om goed te anticiperen, moet
slag gegaan om meer te anticiperen op de bal.
Meevoetballen
JANUARI | 2013
47
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 48
"KRACHTTRAINING IS FUNCTIONEEL TOEPASBAAR OP HET VELD"
Na een tegendoelpunt vroeg ik hem regelmatig
je lichaam aanpakken en door de combinatie met
king aan de verdediging moet geven en aan de
wat hij van zijn rol vond bij een tegengoal en na
keeperswerk wordt je explosiever. Door middel
verdedigers moet aangeven hoe ze moeten staan
verloop van tijd gaf hij het direct aan als hij po-
van de varioband wordt krachttraining op het
ten opzichte van de positie van de bal. Daarom
sitioneel niet goed had gestaan. Daar hebben we
veld toegepast, waardoor keepers de explosivi-
praten we veel over wedstrijdsituaties, maar ik
het dan over en op de training liet ik hem andere
teit verbeteren van hun reacties.” “Verder in het
laat de keepers op het veld ook ervaren of ge-
opties ervaren. Door opties aan te reiken, kan
seizoen is het vooral een kwestie van onderhou-
maakte keuzes verstandig zijn of beter anders
zelfs een ervaren keeper zijn stijl veranderen. Dat
den wat goed is en de mindere punten verbete-
kunnen. Door keepers bewust te maken van hun
vind ik uitdagend.”
ren door die in de trainingen mee te nemen. De
gedrag en de gevolgen van keuzes, ontstaat er
opbouw van een trainingsweek is dat er in het
een goede basis om wat te leren.”
Trainingsmethoden
begin van de week zwaarder wordt getraind dan
“Het trainen van keepers verloopt net als het
aan het einde van de week. De keepers werken
trainen van spelers volgens een bepaalde lijn. Ik
naar de wedstrijd toe en daarbij houden we ook
begin de voorbereiding altijd met het fysieke ge-
rekening met de tegenstander. FC Twente speelt
deelte in orde te maken en daarbij maak ik onder
veel via de zijkanten, dus dan weet je dat er veel
andere gebruik van een trainingsmethode die ik
voorzetten komen. In de week dat we tegen
onlangs op de markt heb gebracht. De methode
Twente spelen, krijgt het pakken van voorzetten
is een functionele krachttraining, waarbij gebruik
tussen de vijf en zeven meter bijvoorbeeld aan-
wordt gemaakt van een elastische band. De elas-
dacht. Daarnaast kijken we ook beelden van
tische band, met varioband als naam, is een elas-
wedstrijdsituaties en hebben we het met elkaar
tiek met drie lengtes (twee, vier en zes meter)
over de manier hoe de keeper daar het beste op
dat door uitrekking de dubbele lengte kan krij-
kan reageren. Ik vind het prettig om veel met
gen en zorgt ervoor dat keepers tijdens trainin-
mijn keepers te praten, waardoor ze gaan naden-
gen met de bal veel geconcentreerder moeten
ken over hun eigen handelen. Beelden zijn daar
werken om in balans te blijven. Het onderschei-
een mooi middel bij, omdat keepers soms hele-
dende aan deze vorm van krachttraining is dat
maal niet doorhebben dat ze bij een bepaalde
je door het gebruik van deze band een combina-
actie verkeerd stonden. Door beelden terug te kij-
tie maakt van het specifieke keeperswerk en
ken, ziet een keeper wat hij doet en kan er een
krachttraining. Voor krachttraining kun je ook
oordeel over geven. Tegenwoordig spelen wij
naar de sportschool gaan, alleen werk je daar op
met drie verdedigers en daardoor wordt er veel
basis van gewicht en maat. Trainen op het veld
van onze keepers gevraagd. Bijvoorbeeld in de
met deze band om je lichaam kan elke spier in
coaching, want hij is ineens degene die rugdek-
48
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 49
VERPLAATSING OP DE DOELLIJN ORGANISATIE: • Keeper 1 gaat in de uitgangshouding staan • Keeper 2 geeft een lage voorzet • Keeper 1 verwerkt de bal en komt overeind • Keeper 3 schiet de bal in de verre hoek • Keeper 1 verwerkt de bal in de verre hoek • Keepers draaien na vijf series door COACHING: • Positie kiezen ten opzichte van de bal • Insnijden: naar de bal toe bewegen • Laag zitten vergroot de explosiviteit
VERWERKEN VAN EEN VOORZET ORGANISATIE: • Keeper 1 gaat in de uitgangshouding staan • Keeper 2 geeft de bal hoog voor • Keeper 1 verwerkt de voorzet en werkt af • Keeper 1 gooit in de hoek bij keeper 3 • Keeper 3 verwerkt de worp van keeper 1 • Keepers draaien na vijf series door COACHING: • Open staan ten opzichte van de bal • Verwerken: aanvallen van de bal • Vang de bal op het hoogste punt • Bovenhandse worp, goed richten
JANUARI | 2013
49
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 50
Colofon Januari 2013 TrainersMagazine is een onafhankelijk vakblad voor de moderne voetbaltrainer en verschijnt acht keer per jaar.
Hoofdredacteur Paul van Veen Beatrixlaan 21, 2811 LZ REEUWIJK e-mail: paulvanveen@trainerssite.nl
Uitgeverij Sportfacilities & Media BV Rozenstraat 20A, 3702 VP Zeist Postbus 952, 3700 AZ Zeist E-mail: redactie@sportfacilities.com Tel.: 030 - 69 777 10, Fax: 030 - 69 777 20
Ingezonden berichten Ongevraagd toezenden van materiaal door derden is altijd mogelijk. De redactie behoudt zich het recht voor berichten in te korten of aan te passen. Door inzending van berichten verleent afzender automatisch toestemming tot publicatie zonder aanspraak te maken op vergoedingen in welke vorm dan ook. Dat houdt tevens in dat de auteur de uitgever machtigt de bij de auteurswet door derden verschuldigde vergoeding voor kopieren te innen of daartoe in en buiten rechte op te treden. De redactie is niet aansprakelijk voor het zoekraken van ingezonden berichten of materialen.
Aan dit nummer werkten mee: Bas Boerma (redactie), Rogier Cuypers (redactiecoördinator), Twan Epe (redactie), Alfons Groenendijk, Jeroen de Laat (redactie), Wilfred van Leeuwen, Eddy Pasveer, Rob Robben (redactie), Hans Smulders, Lars van Soest (redactie) Bas Termaat, Pieter Tuns, Niels Voet en Gert van Weel.
Abonnement Aanmelden kan via www.trainerssite.nl of via e-mail (info@sportfacilities.com). Per jaar € 58,75 excl. 6% BTW (met machtiging € 52,90 excl. 6% BTW). Hiervoor ontvangt u acht keer per jaar TrainersMagazine en heeft u onbeperkt toegang tot de gehele website www.trainerssite.nl. Een abonnement kan op ieder gewenst moment ingaan. Er is vanaf december 2012 een nieuwe abonnementenwet van kracht in verband met het opzeggen van uw abonnement. Deze kunt u teruglezen op: sportfacilities.com/voorwaarden
Projectmanager Floris Schmitz e-mail: f.schmitz@sportfacilities.com
Algemene redactie
Clubabonnement Ook kunt u met de hele vereniging abonnee worden van TrainersMagazine. Een clubabonnement kost € 325,excl. 6% BTW. Dit is het abonnement op Voetbalclub2000. Een 3 uur durende instructie over Voetbalclub2000 krijgt u voor € 150,- excl. reiskosten vanuit Zeist.
e-mail: redactie@sportfacilities.com De redactie streeft steeds naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde artikelen in TrainersMagazine en op de website www.trainerssite.nl. Toch is zij noch uitgever niet aansprakelijk voor eventueel hierin voorkomende onjuistheden.
50
Copyright Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk fotokopie, microfilm, digitaal of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN 1569 - 4623
JANUARI | 2013
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:12 PM Page 51
Vraag de catalogus aan bij Frans Hoek Sports
EEN GREEP UIT ONZE UITGEBREIDE COLLECTIE VOETBALARTIKELEN VOOR TRAINERS EN COACHES
Coordinatie ladder Tanner
Magneethoudend speelveld (oprolbaar)
Top product! De beste ladders op de markt. Wordt o.a. gebruikt bij diverse topclubs in binnen en buitenland, waaronder: Real Madrid, FC Barcelona, Werder Bremen, Bayern Munchen, Liverpool, Juventus en AFC Ajax.
•inclusief 11 magneten in 2 kleuren en 3 losse magneten •met krijt te beschrijven •met natte doek schoon te maken •oprolbaar en ophangbaar •kleur: groen /wit •formaat: 105 x 95 cm •wordt in kartonnen transportrol verzonden •tevens in zaalvoetbal te verkrijgen
Eigenschappen: - In verschillende variaties neer te leggen - Zeer flexibel materiaal - Absoluut duurzaam materiaal - Geen kans op blessures bij misstap - eenvoudig mee te nemen - lichtgewicht
Artikelnummer: BF401602
€ 118,65
T2 2 x 9 velden Artikelnummer: TA0002
Van: €143,60
Setprijs magneethoudendspeelveld + telescoopkoker:
voor:
€134,95
Ook als set verkrijgbaar DVD, ladder + tas
Telescoop vervoerskoker met draagriem T3 3 x 11 velden Artikelnummer: TA0003 •ideale koker voor Top Coach speelveldfolie Pro Plus en het magneethoudend speelveld of flipover blokken •variabele lengte (schuifsysteem 60 cm tot 100 cm) doorsnede: 8 cm
€ 100,00
€ 140,00
Coachfacilities Flipovers Meest gebruikt in voetbalwereldGrote flipovers formaat: 70 x 100 cm. 20 vel per blok. Voorzijde groen met 1 speelveld. Achterzijde wit met 3 strafschopgebieden om spelhervattingen te trainen.
Artikelnummer: 878341
€ 24,95
Voor verbetering techniek, ontspanning en afwisseling !!!! Voetvolleyset. Nu ook op kunstgras. - Breedte 6 meter - In hoogte verstelbaar - Stabiel door telescoop constructie - Metalen frame - Handig op te bergen in bijgeleverde tas
Prijs € 199,00
Ideaal voor wedstrijdbesprekingen en analyses. Prijs € 13,85
Startersmagneet sets: Bestaande uit: - 30 mm of 20 mm (7 mm dik) - 2x 22 magneten in kleurd roodgeel-groen-blauw-oranje - 4x zwarte magneten - 2x stickersets met nummers (wit of zwart) - 4x 11 viltjes voor de magneten - Reiningingsdoekje - Etui Magneten en stickersets zijn ook los verkrijgbaar
Set 30 mm: Artikelnummer BF450321 nu voor € 56,50
Set 20 mm: Artikelnummer BF450322 nu voor € 46,25
OFFICIAL SPONSORS FRANS HOEK SPORTS ACTIVITEITEN
Voor coaches en keeperprodukten ga naar:
www.footbally.com • Frans Hoek Sports tel. 0229 - 240034 • info@footbally.nl
TM 13_01new_qxp_Layout 1 1/14/13 5:13 PM Page 52