Join herfst editie 2010 - Brazilië special actueel

Join

En nu lekker op vakantie in het schitterende Uruzgan (pagina 24)

beyond your world

18'

pagina brazil s speciaië l

herfst 2010

Brazilië

Van ballenjongen tot miljonair' De tennisbaan in Rio de Janeiro die iedereen rijk maakt

Amerika

‘in las vegas kom ik tot rust’ Gokken met tonnen, heel ontspannend

ook een hapje?

9 we x g re ra ld tis ro de nd

Interview

Arie Boomsma over koetjes en kalfjes en Amerika en honger

Inhoud

Colofon Join is een uitgave van lokaalmondiaal en verschijnt vier keer per jaar. Je kunt 'm gratis krijgen op allerlei hogescholen en universiteiten, of zelfs thuis als je abonnee bent. De Join-redactie wordt elke keer gevormd door studenten van een opleiding journalistiek. Voor dit nummer ging een afvaardiging van de School voor Journalistiek uit Utrecht naar Brazilië.

Uitgever en concept Stefan Verwer

Marten Blankesteijn (23) Aanstaand ex-hoofdredacteur wordt radiomannetje

Projectleider

Boris van Westering

Hoofdredactie

Marten Blankesteijn, Marc Broere (algemeen hoofdredacteur lokaalmondiaal)

Redesign en artdirectie

Dorien Franken, Edwin Duinkerken

Fotografie

Leonard Fäustle

Redactie

Reinilde Blotenburg, Ans Boersma, Sven Boone, Bianca Brasser, Heleen Dekens, Jolijn van Harten, Pauline den Hartog Jager, Gerwald van de Munt, Hilde Straathof, Loeke de Waal

Medewerkers

Steven Degryse, Pim van den Dool, Anoek Hofkens, Maud Gerards, Renske de Greef, Olaf Koens, Ilvy Njiokiktjien, Laura Spoelstra, Dennis Storm, Maaike Timmerman

Druk

Deltahage

Productie

Niekie Kleintjens

Distributie

Luc Ruhl, Niekie Kleintjens

Coordinatie vanuit de HU Marcel Bayer, Marja Kusters

Communicatie en advertenties

YUNO: Harriet Tomassen, 06 508 44 808, info@yuno.nu Join komt voort uit het programma Beyond (y) our World, dat mogelijk wordt gemaakt door het ministerie van VROM, NCDO, ICCO en Oxfam.

Join werkt samen met de opleidingen in Tilburg (Fontys Hogeschool), Utrecht (Hogeschool Utrecht), Ede (Christelijke Hogeschool Ede) en Zwolle (Christelijke Hogeschool Windesheim).

2

–

join

Bedankt voor de reisjes op jullie kosten Goed nieuws! Vanaf de volgende editie vind je op deze plek geen oeverloos ouwehoerende petdragende mafketel meer, maar gewoon een leuke blonde vrouw. Zoals het hoort.

Na anderhalf jaar bij dit leuke blaadje ga ik het eens proberen bij de radio: zorgen dat er op Radio 1 ook ’s nachts geluid wordt gemaakt, en bij Radio 2 hopen dat er op zondagmiddag ook mensen zijn die niet naar voetbal willen luisteren. Heel leuk – tenminste, dat vind ik zelf – maar helaas heb ik daardoor geen tijd meer om van jullie belastinggeld de aarde rond te vliegen. Die nobele taak gaat nu naar Sanne Terlingen, die je zou kunnen kennen van haar column in Yes of haar stukken in onder meer het NRC. En Sanne komt erbij op een mooi moment. Tot nu toe bestond Join altijd voor een groot deel uit verhalen van studenten journalistiek die naar de meest uiteenlopende landen gingen. Dat blijft ook zo, maar er komt iets extra’s bij: op het moment dat ik dit schrijf maakt een klas vol Filipijnse wannabe-journalisten zich op voor de overtocht naar Nederland. Ook in Zuid-Afrika zijn de hoge heren al bezig met vergevorderde onderhandelingen met een plaatselijke universiteit, en later zouden daar nog een paar andere internationale Join-redactie bij moeten komen – een extra Engelstalige Join lijkt me een kwestie van tijd.

Spannend dus, maar dat geldt natuurlijk ook al voor dit nummer. Want: Arie Boomsma. Want: Israëlische kinderdagverblijven met schuilkelders (al zullen sommigen dat verhaal misschien te pro-Israel vinden – reageer vooral!). Want: Las Vegas. Want: Rio de Janeiro. Want: negen manier om bijna gratis de wereld rond te reizen (inclusief een interview met de charismatische hoofdredacteur van een briljant reisblad voor studenten die anderhalf jaar tegen betaling bijna elk continent mocht bezoeken).

Ik ga nu die andere acht manieren maar eens bestuderen.

Vanaf volgende editie staat hier gewoon een leuke, blonde vrouw.

Tot ooit, Marten Blankesteijn

28 9 manieren om blz

gratis te reizen

38

On tour 10 Flying Dutchman

Brazilië-special 38 De comeback

Arie Boomsma: ‘Ik doe nooit mee aan projecten waar ze een heel blik BN’ers opentrekken.’

Een bushokje als halve bunker, een kinderdagverblijf als schuilkelder. Het leven van de Israëli’s: altijd bang.

Eat this, Hollywood en Bollywood.

De Braziliaanse drama-scene is groter dan die in Amerika en India.

Leeg zwembad? Fitnessen maar!

Onze Uruzgan-veteranen kunnen niet wachten tot ze weer terug mogen naar Afghanistan. Op vakantie dan.

Je kunt óp een vuilnisbelt leven, maar je kunt er natuurlijk ook ín gaan wonen. ‘Huizen van afval zijn goedkoper.’

14 Join op reisn

18 Snapshot 24 Beyond

Het etiket ‘hoofdstad’ hebben ze nog niet terug, maar verder is de trans- formatie van Rio bijna compleet.

44 Brazillywood

46 Huisvuil

16

50 Raap je rijk

Een tennisbaan voor de elite huurt ballenjongens uit sloppenwijker in. Geld!

En verder 16 Het 8ste wereldwonder

Profpokeraar Marcel Lüske is verliefd op Las Vegas: ‘Het licht gaat nooit uit.

Ik kan er totaal tot rust komen.’

Van China tot Tanzania, van Zweden tot Japan, van Kroatië tot Australië: Join-lezers op reis.

Een Nederlandse en gehandicapte ging naar Afrika om andere gehandi capten een handje te helpen.

20 Groeten uit...

30 Renske

34 Dennis

WAAR IS JOIN?

30

50

voor de komende editie gaat een groep studenten journalistiek uit ede naar de filipijnen! en, zoals de baas hiernaast al zegt, komt er voor het eerst ook een groep uit de filipijnen deze kant op. hun artikelen verschijnen begin december in de wintereditie van join.

join

–3

4

–

join

Welkom

Jarenlang was Rio de Janeiro een stad in verval. Het was de stad van moorden, sloppenwijken en nog meer moorden. Maar Rio is terug, sexyer dan ooit.

En dus stuurde Join er een stel jonge journalisten heen.

Brazilianen zijn hard op weg het dikste volk ter wereld te worden. Ze hebben een tv-park waar zelfs Hollywood nog een puntje aan kan zuigen, bouwen huizen van afval, gaan zowel de Olympische Spelen als het WK voetbal organiseren, en alsof dat nog niet genoeg is draait de economie van het land als een tierelier.

En Rio de Janeiro is vanzelfsprekend het paradepaardje. Er is bos, er zijn bergen, er is strand, er is zee, er zijn wasbordjes en stringbikini's. En toen we hun

nationale voetbalteam ook nog eens van de mat veegden in Zuid-Afrika wisten we het zeker: daar moeten we heen. Lachen. En dus ging een groep studenten van de School voor Journalistiek in Utrecht voor Join op pad. Naar Rio, naar Sao Paulo, naar het Amazonegebied.

Vanaf pagina 35 zie en lees je een selectie van wat ze daar meemaakten. (Maar niet te snel doorbladeren, want hierna komt Arie!) q

join

–5

Werelds Reis rond de wereld in vier pagina’s.

Tips? Ga naar joinmagazine.nl

smakelijk Sprinkhanen vreten Australië helemaal leeg Miljoenen sprinkhanen hebben een groot deel van het oosten van Australië in bezit genomen. De insecten hebben een gebied van 500.000 vierkante meter in handen en planten zich deze maanden voort, waardoor het probleem nog veel groter wordt - terwijl de sprinkhanen nu al een gebied ter grootte van Spanje bezetten.

De verwachting is dan ook

dat dit de grootste plaag sinds 1973-1974 zal worden.

Gene Downs woont in Sydney en is zich goed bewust van het insectenprobleem.

'Sprinkhanen kunnen zo ontzettend veel vernietigen.

Het maakt niet eens heel veel uit met hoeveel ze zijn. Een kleine groep kan al veel kapot maken.'

De schade die de insecten aanrichten is enorm. Vanzelfsprekend zijn vooral boeren de dupe van een sprinkhanenplaag. Duizenden hec-

taren vol gewassen zijn aangevreten. Vooralsnog zijn het met name jonge gewassen die vernield zijn.

Sinds 1920 heeft het oosten van Australië te maken met echte sprinkhanenplagen.

Dit betekent niet dat er sindsdien ieder jaar sprake is van een plaag. Het verschilt per jaar.

Het aantal sprinkhanen hangt namelijk nauw samen met de hoeveelheid neerslag die valt. Hoe meer regen, hoe meer sprinkhanen.

digidoekoe Waar in Europa de technologische infrastructuur rond de pc is gebouwd, is op het Afrikaanse continent de mobiele telefoon het middelpunt.

feitje

Indonesische treinen krijgen aparte coupés voor vrouwen. De overheid hoopt dat de vrouwen daardoor minder vaak ongewenst betast zullen worden.

6

–

join

Afrikanen verzinnen steeds meer manieren om geld te verdienen met hun gsm. De ZuidAfrikaanse Raad voor Wetenschappelijk en Industrieel Onderzoek (CSIR) stelde een lijst samen van mogelijkheden die Afrikanen gebruiken om geld te verdienen met niets anders dan hun mobieltje. Zo verdient een Zambiaanse taxichauffeur een extraatje door voor zieke klanten medische informatie op te zoeken op zijn smartfone, en verhuren gsm-bezitters in Kenia hun telefoon aan hen die er geen kunnen betalen. Ook het verhuren van oplaadpunten voor gsm-bezitters zonder aansluiting op het stroomnet is populair.

sambal bij?

Geef het volk brood en porno Na een lange tijd van censuur kunnen Chinezen weer online porno kijken. Een goeie zaak, vindt bijvoorbeeld Chen Ling. Ling is een getrouwde man en groot voorstander van erotische meesterwerken. 'Seks is voor een man een natuurlijke behoefte. Porno is een goed alternatief wanneer ‘gewone’ seks onbeschikbaar is.' Ling verwacht dat het aantal verkrachtingen nu snel gaat dalen. 'In verhouding zijn er veel meer mannen dan vrouwen in China, wat ertoe leidt dat veel mannen geen seksuele partner hebben. Gevolg: verkachtingen.'

Hoe lang de sites nog toegankelijk blijven is de vraag. Porno is namelijk nog steeds illegaal in China. Hoe het precies komt dat deze pornosites al zo lang te bekijken zijn, is niet bekend. Het verhaal gaat dat de overheid porno op dit moment toestaat, zodat er minder aandacht aan politieke aangelegenheden gegeven wordt.

verbrand de koran-dagje

In Florida heeft een pastoor zijn gehoor opgeroepen de Koran te verbranden.

En dan graag op 11 september.

300

Ga je nog vliegen dit jaar? De kans dat je tijdens je vlucht op een vogel botst wordt steeds groter.

Het aantal vogelbotsingen is het afgelopen jaar namelijk verdubbeld. tot 300 per jaar. reisadvies

Altijd al een keer het spectaculaire noorderlicht willen zien?

Ga dan nu naar IJsland. Tot half april gratis te bekijken.

join

–7

In Europa

Werelds Waarom de oceaan over vliegen als je ook in Europa wilde dieren kunt spotten? In het laatste oerbos van ons continent, het Bialowieza-woud, rennen bizons, wilde zwijnen, wolven, edelherten, lynxen en reeën vrij rond. Het gebied ligt gedeeltelijk in Polen en Wit-Rusland. Russische tsaren en Poolse koningen gebruikten het als jachtgebied, maar nu het UNESCO Werelderfgoed is, hebben de beesten niets meer te vrezen dan fotocamera's.

ben je onlangs naar een bestemming geweest waarvan je zeker weet dat iedereen er heen moet? en is je foto adembenemend, gek, eigenzinnig, authentiek of abnormaal? stuur hem dan naar de redactie van join vergezeld van een korte toelichting. de beste inzending wordt geplaatst.

leesvoer Paulien Bakker:

« Wij associëren romantiek altijd met iets moois

en heldhaftigs. Maar een romantische held is ook een tragisch figuur die maar niet opgeeft, die tegen beter weten in blijft geloven in iets. » een romantisch volk beschrijft de chaos van hedendaags irak van binnenuit. de schrijfster vertelt hoe ze wordt meegetrokken in de warmte en gastvrijheid van de gewone kirkuki’s en de fervente politieke machtsstrijd en manipulatie onder kirkukse en iraakse machthebbers.

€ 18,50 - 224 pagina's - ISBN9789045083087

Welkom in Holland

Colombiaan Diego Castañeda (29) kwam in mei naar Nederland om te werken als ingenieur bij een petrochemicalbedrijf.

'Ik begin mijn weg hier al aardig te vinden, maar waar ik nog erg aan moet wennen is de eetcultuur.

In Colombia ontbijt je als een koning, lunch je als een prins, en dineer je als een poor guy. In Nederland gaat het zo: je

8

–

join

ontbijt als een poor guy, je luncht als een poor guy en je dineert als een landeigenaar. Eten wordt hier veel minder belangrijk gevonden. Maar de meeste dingen aan Nederland bevallen me heel goed.

Zoals het reizen met de trein; waar ik vandaan kom hebben we niet eens een stoptrein die steden met elkaar verbindt.

Daardoor heb ik in de intercity het gevoel dat ik business class reis. En het

stikt hier van de meiden!

Het lijkt wel alsof van de zestien miljoen inwoners vijftien miljoen vrouw zijn. Daarbij zijn ze makkelijker in de omgang dan de Colombiaanse. Laatst werd ik in een salsabar in Maastricht ten dans ge-

vraagd, dat zou ik in mijn thuisland nooit hebben meegemaakt. En iedereen die ik ontmoet praat zonder probleem Engels met mij; mijn Nederlands is nog niet zo goed. Maar ik ben hard aan het leren.

Ik lees kinderboekjes en kijk Sponge Bob. Niet omdat ik het leuk vind, Het lijkt wel maar omdat ik me wil alsof er alleen aanpassen aan het land ik woon. Want ik maar vrouwen waar ben van plan nog een wonen. hele poos te blijven.'

«

»

gadget Met dit apparaatje zit je nooit meer zonder stroom (tenzij je naar een vulkaanuitbarsting gaat kijken dan).

Jongeren die aan het werk willen als ontwikkelingswerker hebben een probleem: die sector doet niet aan verjongen.

Eva de Vries, jij werkt voor Vice Versa, het vakblad over ontwikkelingssamenwerking. Zelf ben je 25 – het kan dus nog wel?

‘Ik ben vorig jaar afgestudeerd en ben een tijdje op zoek geweest naar een baan in deze sector. Het is frustrerend als je gemotiveerd bent en graag wil, maar niet de kans krijgt om je talenten in te zetten. Het zou goed zijn als organisaties meer mogelijkheden zouden hebben voor starters.’

Hoe komt het precies dat jongeren minder kans hebben op een baan in de ontwikkelingssector?

'Ten eerste willen ontwikkelingsorganisaties die hun hoofdkantoor in Nederland hebben steeds vaker lokale mensen inzetten op projecten in ontwikkelingslanden. Ten tweede zijn vacatures in de ontwikkelingssector vaak managementfuncties. Hiervoor is ervaring vereist en dit hebben starters niet. En ten derde wordt er steeds meer bezuinigd in de ontwikkelingssector.'

Wat moeten koppige jongeren nou doen om de derde wereld toch een handje te helpen?

‘Vergroot je kansen door eerst vrijwilligerswerk te doen bij een organisatie die je aanspreekt. Hierdoor leer je mensen kennen in ‘het wereldje’ en kom je erachter wat bij je past. Jonge ontwikkelingsorganisaties zoals Fairfood, de 1% Club of Young in Prison bieden vaak goede mogelijkheden om werkervaring op te doen.’

De oplader laadt zichzelf steeds bij in de zon en hoeft niet helemaal vol te zijn om bijvoorbeeld je mobieltje op te laden.

De Solar Charger is klein en weegt slechts 90 gram en is dus heel eenvoudig om mee te nemen. Het apparaatje ziet er ook behoorlijk fancy uit. Je kunt kiezen uit vier kleuren: zilver, zwart, blauw en roze.

zuinig

Keiichi Iwasaki had 1 euro op zak toen hij vertrok uit Japen.Toch wist hij 37 landen door te fietsen.

strip lars

q&a

Niets zo vervelend als tijdens je vakantie met lege batterijen in je digitale camera zitten. Toch?

Een eenvoudige oplossing hiervoor is de Solar Charger: een handig, klein apparaatje waarmee je op ieder moment van de dag eenvoudig je telefoon of andere elektrische apparatuur kunt opladen. Deze oplader is geschikt voor bijna alle apparatuur.

Hij wordt namelijk geleverd met accessoires voor verschillende mobiele telefoons, digitale camera, PDA, mp3 en mp4.

Een Solar-oplader zet zonlicht om in energie. Voordat je het apparaatje meeneemt op vakantie kun je hem eenmalig helemaal opladen via stroom of via je computer (usb). Op deze manier vertrek je dus met een volle oplader.

join

–9

Flying Dutchman

eten met arie Ja, hij is nu óók ambassadeur van een goed doel. Maar dan wel eindelijk eentje die ons géén schuldgevoel aan gaat praten. Arie Boomsma!

‘Willen jullie een appel?’, klinkt het achter ons. Groot. Breed. Roodgeblokte houthakkersblouse. Tatoeages op zijn armen. Het is Arie Boomsma. Met drie appels in zijn hand. ‘Ze zijn heerlijk, hoor’, zegt hij, terwijl ‘ie een hap neemt.

Sinds kort is de KRO-presentator ambassadeur van het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties. Niet omdat hij ineens een droom had waarin God hem opdroeg dit te doen (‘Oh nee, alsjeblieft zeg, het is gevaarlijk om het daaraan op te hangen!’). Ook niet omdat hij naar Angelina Jolie keek en dacht: dat wil ik ook. Nee, gewoon omdat hij een simpele aanvraag kreeg in zijn mailbox.

‘Het klinkt misschien gek, maar ik krijg elke week zo’n twaalf verzoeken om ambassadeur ergens van te worden. Ik doe nooit mee aan die acties waarvoor ze een heel blik BN’ers opentrekken, maar ik koos wel elk jaar twee doelen uit waarvoor ik me wilde inzetten.’

Deze keer gaat Arie het professioneler aanpakken dan voorheen. Hij gaat zich

10

–

join

» join

– 11

Flying Dutchman

Verliefd op Amerika ‘vakantie? ik ben afgelopen zomer nog in californië geweest. heerlijk. ik ga het allerliefst op vakantie naar de vs. ik zou daar het liefst ook een appartement kopen, maar dat gaat nog even niet. wel probeer ik op mijn reizen altijd geïnspireerd te raken.'

»

echt een aantal jaar verbinden aan het Wereldvoedselprogramma.

Dus nu eet je heel verantwoord?

‘Ik heb altijd al goed in de gaten waar alles vandaan komt, dus ik ga mijn leefstijl nu niet drastisch omgooien. Vegetariër worden?

Nee, geen sprake van. Wat heeft het voor nut om hier op een stokje te gaan bijten?’

Jij gaat dus niet vrijwillig een week honger lijden voor het goede doel?

‘Nee, zoiets als het Glazen Huis bijvoorbeeld zou niets voor mij zijn. Het is een mooi initiatief, maar het is niet de enige manier om mensen aan het denken te zetten. Ik vind het onzin om te denken dat je je alleen kunt identificeren met arme mensen door zelf honger te gaan lijden. Dat vind ik echt een belediging voor je empatisch vermogen.’

Kun je een beetje koken?

‘Uhm, nou ja, op zich wel. Een beetje. Als ik een hele week alleen moet eten, houd ik het

nen binnenkrijg. Gelukkig kookt mijn vriendin meestal!’

Waarmee doet ze jou een plezier?

‘Maakt niet uit. Soms eet ik een periode heel veel Aziatisch en dan krijg ik vanzelf weer zin in een Hollandse stamppot.’

Ik heb eigenlijk nog nooit van het Wereld-

« Ik ga geen honger lijden, zoiets als het Glazen Huis zou niets voor mij zijn » simpel. Wat pasta met broccoli en paprika, bijvoorbeeld. Dat eet ik dan elke dag, ik ben heel routinematig. Ik heb een actief leven, ben veel met sporten en schema’s bezig, dus ik zorg er wel altijd voor dat ik genoeg vitami-

12

–

join

voedselprogramma gehoord. Is dat erg?

‘Ik zal je er niet om veroordelen, maar dat is wel precies de reden waarom ik het doe. Bij rampen, denk aan Pakistan of Haïti, zijn zij als eerste ter plaatse en regelen alles wat betreft

logistiek en verdeling van spullen. Daarnaast proberen ze structureel de honger in de wereld te verminderen. Het is echte de allergrootste NGO ter wereld en wij in Nederland kennen het niet eens! Er wordt vaak gezegd: het heeft geen nut om geld te geven, want er blijft toch te veel aan de strijkstok hangen. Ik denk dat mensen zich daar te gemakkelijk achter verschuilen.’

En nu ben jij de zoveelste BN’er die we op tv gaan zien met zielige kinderen met bolle buikjes?

‘Weet je, de programma’s die ik maak hebben allang het beeld gecreëerd dat ik betrokken ben bij de samenleving. Dus dat imago kan ik op een andere manier ook wel in stand houden. Wat ik voor het Wereldvoedselprogramma ga doen, moet echt iets bijdragen. Ik wor-

stel er wel mee, want je vraagt natuurlijk gewoon om aandacht. Het is al storend genoeg dat mensen zo schreeuwen in de media. Nu schreeuw ik natuurlijk voor iets goeds, maar ik blijf er wel zelf aan verbonden. Ik probeer dus altijd te bedenken: doe ik de dingen omdat het me zelf een goed gevoel geeft of doe ik het omdat ik het gevoel heb dat het ’t goede is om te doen? Ik probeer naar dat laatste te streven.’

zien in Chigago, New York en andere steden.

Ook heb ik veel gereisd door Afrika en Azië. In Oeganda heb ik gezien wat je meestal alleen op tv ziet: kinderen die bijna omvallen van de

weer voor twee nieuwe problemen.’

En noodhulp, een van de hoofdpunten van het Wereldvoedselprogramma, lost structureel niets op. De bevolking wordt

« Ik worstel er mee, er schreeuwen al zoveel mensen om aandacht» honger. Terwijl wij dan nog met onze stomme Westerse hoofd denken: huh, er zijn toch allemaal mango’s daar? Maar ja, alleen maar mango’s eten is ook hartstikke ongezond, het gaat om gevarieerd eten.

Ik zie dat je een rood bekertje bij je hebt.

‘Ja, dat is het symbool van het schoolvoedselprogramma. In ontwikkelingslanden krijgen kinderen deze mok mee naar school. Daar krijgen ze er pap in, een echt voedzame maaltijd. Daarmee sla je twee vliegen in een klap: je zorgt dat ze naar school gaan en ze krijgen te eten.’

Heb je wel eens een moment waarop je denkt… ‘… dat we dit probleem nooit op gaan lossen?’

Heb jij eigenlijk wel eens echte honger gezien?

Ja, ik heb veel honger gezien. Ik heb jarenlang in de VS gewoond en daar echte armoede ge-

Dat ja.

‘Dat denk ik wel eens inderdaad. Ik heb het vaak met allerlei experts over het voedselprobleem, en elke mogelijke oplossing zorgt

steeds groter, krijgt noodhulp, wordt nog groter – en dus is er dan nog meer noodhulp nodig.

Dat is waar. Je zou heel hard kunnen stellen: laat de zwakkeren maar lekker dood gaan, dan lost het voedselprobleem zich vanzelf wel op. Maar ik vind niet dat je kunt bepalen wie de zwakkeren zijn. Soms word ik er ook wel eens moedeloos van. Maar ik denk dan ook wel weer: dat betekent niet dat je niets hoeft te doen.’q maaike timmerman, daar is ze weer! meer informatie of doneren? Kijk op walktheworld.nl de foto's van arie kwamen tot stand dankzij de gastvrijheid van boerderij polderzicht. join

– 13

zijn crÈche is ook een schuilkelder Natuurlijk, die Israëli's zijn geen lieverdjes. Maar elke dag bang zijn is ook niet alles. 'Je moet hier wonen om het te kunnen begrijpen.'

14

–

join

Op reis

De lucht is felblauw, de zon schijnt en overal waar je kijkt zie je een groene oase van bloeiende bomen, planten en bloemen. Studenten relaxen in het gras op het buitenterrein van het Sapir College of Communication. De omgeving is uiterst vredig en doet bijna denken aan het paradijs. Zo mooi is het hier. Het is haast niet voor te stellen dat deze campus vrijwel dagelijks verandert in oorlogsgebied.

Het paradijselijk uitziende plaatsje heet Sderot en ligt in het uiterste zuiden van Israël. Het telt een kleine 20.000 inwoners. De grens met de Gazastrook is slechts drie kilometer weg. De afgelopen acht jaar had Sderot bijna dagelijks te lijden onder mortier- en raketaanvallen van de Palestijns-islamitische terreurbeweging Hamas. In heel zuidIsraël vielen als gevolg van de raketbeschietingen vanuit Gaza 28 burgerdoden en raakten honderden mensen gewond.

De permanente aanvalsdreiging, door inwoner Noam Bedein aangeduid als ‘rocket reality’, maakt het dagelijkse leven in Sderot ronduit bizar. Bijna ieder huis in het stadje beschikt sinds een aantal jaren over een bomkelder. Naast de bomkelders ‘aan huis’ zijn er in Sderot ook openbare schuilkelders voor mensen die op straat lopen. Zelfs de meeste bushokjes zijn getransformeerd tot kleine bunkers die bescherming kunnen bieden.

Ook scholen en kindercrèches hebben maatregelen tegen de raketinslagen genomen. Zo zijn hun daken van extra afweerconstructies voorzien. Het meest naargeestige beeld tref je in de speeltuin van Sderot. Kinderen kunnen daar spelen in een grote holle stenen rups, die tegelijkertijd bescherming biedt tegen raketten. Als het luchtalarm gaat, hebben de kinderen exact vijftien seconden de tijd om beschutting te zoeken.

Noam Bedein, die sinds vier jaar in Sderot woont, is directeur van het Sderot Media Center, een organisatie die het ‘verhaal van Sderot’ aan de wereld wil vertellen. 'Het zuiden van Israël is de enige plek op de wereld waar de burgerbevolking voortdurend onder vuur ligt van raketten', aldus Bedein. Hij benadrukt dat het leed in Sderot groot, maar niet heel goed zichtbaar is. 'De inwoners staan door de raketdreiging bloot aan permanente psychologische terreur.'

Onbegrepen Volgens Bedein wordt zijn verhaal, de Israëlische kant van de zaak, te weinig voor het voetlicht gebracht. Dat geluid hoor je vaker wanneer je met Israëli’s spreekt. Ze voelen zich door de rest van de wereld onbegrepen en door de internationale pers oneerlijk behandeld. De media zouden zich te eenzijdig focussen op misdragingen van het Israëlische leger en de regering en te weinig begrip hebben voor Israëls belangen, is de teneur. Snapt de buitenwereld dan niet dat Israël vecht tegen terroristische groeperingen als Hamas?

Misschien is het Israëlische leed de laatste jaren wel onvoldoende zichtbaar geweest. De situatie in plaatsen als Sderot is weinig in het nieuws en de laatste grote terreuraanslagen vonden plaats in 2005.

Dat mag inmiddels een aantal jaren geleden zijn, de Israëliërs dragen de littekens van de zogeheten ‘Tweede Intifada’ nog dagelijks met zich mee. Tussen 2000 en 2005 werden meer dan duizend Israëlische burgers en militairen opgeblazen of doodgeschoten door Palestijnse terroristen.

Die gruwelijke jaren vol terreur staan in het collectieve geheugen van

« De inwoners staan door de raketdreiging bloot aan permanente psychologische terreur. »

Israël gegrift. Veel zelfmoordaanslagen vonden plaats in Jeruzalem. Wie in de hoofdstad van Israël met joodse Israëli’s aan de praat raakt, komt opvallend snel uit bij de Tweede Intifada. Bijna iedere Israëli uit Jeruzalem of Tel Aviv heeft wel iemand in zijn nabije omgeving die slachtoffer werd van Palestijnse terreur. Of herinnert zich hoe het was om onder permanente terreurdreiging te leven.

Te bang voor de bus Taron Vara (18) is geboren in Jeruzalem en maakte de Tweede Intifada bewust mee. De scholiere, die architectuur wil gaan studeren, noemt die periode ‘een hele slechte tijd’.

'Mijn ouders en zus waren een keer vlakbij de plaats waar een explosie plaatsvond. Er hing voortdurend iets in de lucht.' Taron weet nog dat veel Israëli’s destijds niet met de bus durfden te reizen en dat jongeren bang waren om uit te gaan.

Het is die impact van terreurdreiging waarvan veel buitenstaanders geen weet hebben, denkt student biologie Irad Hai. Hij woonde als kind in Beer Sheva in het zuiden van Israël. Daar sloegen heel regelmatig raketten in, één keer zelfs vlakbij zijn huis. Hij vindt dat de wereld zich meer in de situatie van de Israëliërs moet verplaatsen en niet te snel moet oordelen. Irad: 'Je moet hier wonen om ons te kunnen begrijpen.'

Ondanks de oorlogs- en terreurdreiging hebben Taron en Irad de hoop op een mooie toekomst nog niet verloren. 'Ons land bestaat nu 62 jaar en de situatie wordt alsmaar slechter.

Twee staten voor twee volkeren is de beste oplossing', aldus Taron. Irad is dat met haar eens, maar wijst vooral naar de Palestijnen.

'Als zij hun kinderen niet langer leren dat Israël en de joden slecht zijn, is vrede mogelijk.'

Taron en Irad leven allebei in Jeruzalem, het epicentrum van het Israëlisch-Palestijns conflict. De Israëlische regering ziet Jeruzalem

» join

– 15

Op reis

« Vrede is mogelijk als zij

hun kinderen niet langer leren dat Israël en de Joden slecht zijn. »

»

als de eeuwige en ondeelbare hoofdstad van de joodse staat, terwijl de Palestijnen willen dat Oost-Jeruzalem de hoofdstad wordt van de toekomstige Palestijnse staat. Dit meningsverschil leidt geregeld tot spanningen en rellen, bijvoorbeeld wanneer Israël huizen bouwt in het ‘Palestijnse’ deel van Jeruzalem.

Jeruzalem Toch overschaduwt de voelbaarheid van het conflict de schoonheid van Jeruzalem niet. Gelukkig maar, want Israëls hoofdstad is een fascinerende diepreligieuze en multiculturele smeltkroes. Als je in de Oude Stad loopt, die is opgedeeld in een joodse, Arabische, christelijke en Armeense wijk, zie je synagoges, tempels, kerken en moskeeën. Bij de Klaagmuur, de heiligste plaats van het joodse geloof, wordt dag en nacht langdurig en intens gebeden. En letterlijk op een paar meter van de Klaagmuur bevindt zich de Tempelberg, waar zich de islamitische Rotskoepel en Al-Aqsa moskee bevinden.

Op de straten van Jeruzalem zie je een verscheidenheid die je vermoedelijk in geen enkele andere stad ter wereld aantreft. De joodse inwoners behoren tot een grote hoeveelheid verschillende stromingen. Ze zijn te herkennen aan hun klederdracht, de lengte van de pijpenkrullen of de stand van het keppeltje op het hoofd. Naast de vele joodse inwoners leven in Jeruzalem nog heel veel andere groepen. De ene keer zit je in de taxi bij een Israëlische Arabier, dan weer eet je in het restaurant van een Palestijnse katholiek of raak je in gesprek met een Druzisch echtpaar. Zoiets is alleen mogelijk in Jeruzalem.

In Jeruzalem bevindt zich ook het holocaustmuseum Yad Vashem.

Het is een onmogelijke taak woorden te vinden die de daar gedocumenteerde gruwelen kunnen beschrijven. De tentoonstelling neemt je mee van de opkomst van nazi-Duitsland tot de weerzinwekkende praktijken van de vernietigingskampen. Gevoelsmatig rechtvaardigt niets de stichting van de joodse staat Israël meer dan de huiveringwekkende horror die de holocaust was. Dat een voor eeuwen vervolgd volk in 1948 zijn vrijheid en zelfbeschikking verwierf, is de vervulling

van een droom die Israël van over de hele wereld sympathie oplevert.

Maar joodse Israëli’s zijn de geschiedenis uit Yad Vashem nog niet vergeten. De holocaust is onderdeel van het Israëlische DNA, het credo ‘Never again’ was van het begin af aan het officieuze motto van de joodse staat.

Het verklaart de hevige reacties in Israël op de Iraanse president Ahmadinejad, die de holocaust ontkent. En het is een verklaring voor de oprechte angst voor een beweging als Hamas, die openlijk pleit voor de vernietiging van Israël. Het is deze retoriek die Israëliërs doet terugdenken aan het verleden en hen strijdbaar en wantrouwend maakt tegenover de buitenwereld. De Israëliërs zijn vastberaden hun lot nooit meer in de handen van anderen te leggen. q pim van den dool ging eerder met join mee naar jordanië. voor dit artikel ging hij op uitnodiging van de joodse organisatie cidi naar de palestijnse gebieden en israël.

Never a dull moment 25 november 2009: israël kondigt na hevige druk van de amerikaanse president obama een bouwstop van tien maanden aan in joodse nederzettingen op de bezette westelijke jordaanoever. de palestijnen reageren negatief, omdat israël wel blijft bouwen in oost-jeruzalem.

9 maart 2010: precies op de dag dat de amerikaanse vice-president biden israël bezoekt, kondigt jeruzalem de bouw van nieuwe joodse nederzettingen in oost-jeruzalem aan. biden noemt ze een

‘obstakel voor vrede’.

31 mei 2010: het israëlische leger entert voor de kust van gaza zes schepen met hulpgoederen die de israëlische blokkade van gaza willen doorbreken. volgens israël zijn de activisten gewelddadige sympathisanten van hamas. bij een confrontatie komen negen activisten om het leven.

17 juni 2010: de israëlische regering versoepelt, na zware internationale druk als gevolg van het bloedig incident op 31 mei, de blokkade van de gazastrook. een hele lijst aan goederen en materialen die israël voorheen niet toeliet, mogen nu wel gaza binnen.

2 september 2010: na wekenlang diplomatiek getouwtrek voeren de israëlische premier netanyahu en de palestijnse president abbas in washington voor het eerst sinds 2008 directe vredesonderhandelingen. doel is de oprichting van een palestijnse staat binnen één jaar.

16

–

join

Het 8ste Wereldwonder

lekker relaxen in het casino Pokermiljonair Marcel Lüske: «Het licht gaat nooit uit in Las Vegas, ik kom er tot rust. » 'Als pokerspeler kom je op veel plaatsen in de wereld om wedstrijden te spelen. Van alle plaatsen waar ik tot dusver geweest ben, vind ik Las Vegas het bijzonderst. Ik ben weg van die stad. Het geeft me een vertrouwd gevoel – dat komt denk ik ook doordat ik er heel erg vaak heen ga. Sowieso één keer per jaar voor de World Series of Poker, maar ik probeer er bij gelegenheid wel vaker naar toe te gaan. In totaal ben ik zo’n vijfentwintig keer in Vegas geweest.

Las Vegas is een stad waar het alleen maar draait om het spel, spelers en gokken. Het licht gaat er nooit uit. Voor mij is het een plaats waar ik totaal tot rust kan komen.

Er is eigenlijk altijd leven in de brouwerij, maar er is ook veel natuur. Een aantal kilometers bij de casino’s vandaan leven bijvoorbeeld wilde paarden. Las Vegas be-

staat eigenlijk ook uit twee gedeeltes: een ongerept gedeelte en een gecultiveerd gedeelte. Aan de ene kant heb je de woestijn en aan de andere kant heb je de casino’s.

Het mooie aan Las Vegas vind ik ook de manier waarop het is ontstaan: het is opgebouwd uit het niets. Ik vind het bijzonder om te zien wat voor metamorfose het gebied heeft ondergaan. Ook vind ik het prettig dat de zon er bijna altijd schijnt. Ik hou van warmte en van de zon.

Ik ben niet in Vegas gaan wonen omdat ik niet te ver van mijn familie wil zijn. Daarom woon ik nu op Malta, waar ik een bedrijf opgezet heb. Het is hier negen maanden per jaar mooi weer. Nu kom ik heel regelmatig in Nederland om mijn familie op te zoeken tussen de bedrijven door.' q laura

Marcel Lüske geboren op 20 maart 1953. groeide op in een klein huis in amsterdam-oost in een groot gezin met drie broers en vijf zussen. werd twee keer verkozen tot beste pokerspeler van europa. ziet poker niet als een geluksspel, maar als een spel dat gebaseerd is op logica en rekenkunde. beweert slechts één keer in zijn leven echt te veel gedronken te hebben. houdt van pokeren omdat je spelend mensen voor de gek kunt houden.

spoelstra

join

– 17

Snapshot

Wie niet rijk is moet sterk zijn Push-ups op de duikplank, sit-ups vanaf het trappetje: zo'n leeg zwembad is het ideale fitnesscentrum.

Ooit was het een schitterende blauwe bak vol water waar de rijken van Moxico in Angola heerlijk in rond dobberden. Maar die tijden zijn voorbij: er is al decennia geen euro meer gestoken in het onderhoud van het zwembad.

Sinds het bad in de burgeroorlog kapot werd geschoten, is ‘ie zo lek als een mandje.

Water kan er niet meer in en niemand heeft ook maar geprobeerd de schade te herstellen. Veel mensen zijn door de oorlog dakloos geworden. Een aantal van hen kwam bij dit

18

–

join

verlaten bad terecht en zijn in de kleedhokjes gaan wonen. Hele families wonen in de kleine ruimtes die vroeger gebruikt werden om even een bikini aan te trekken.

Het verwoeste zwembad in hun achtertuin gebruiken ze tegenwoordig voor hun dagelijkse fitness-workout. q ilvy njiokiktjien (25) reist als freelance fotografe de wereld rond en won voor haar reportages onder meer de zilveren camera (die vervolgens meteen door theo maassen kapot gemept werd).

join

– 19

Groeten uit...

Bizarre, ontroerende en hilarische belevenissen van Join-lezers op reis.

Ook een mooie reis gemaakt? Mail je verhaal via onze site: joinmagazine.nl

china

tekst guido en pascale

Net op tijd gevlucht Er was echt niets aan de hand, zeiden de Chinezen. Maar we gingen toch weg . Gelukkig maar.

In Ciqikou, waar we een week hebben gezeten, zagen we 's nachts vanuit ons hotelraam dat de rivier voor onze deur, de Jialing, nogal begon te stijgen. Dat gebeurt elk jaar, kregen wij de volgende ochtend te horen. Geen paniek dus.

De volgende dag zouden wij om 21.00 uur met de trein vertrekken richting het zuiden van China. ’s Middags was een deel van de oever afgezet en de restaurants beneden hadden alvast hun inboedel naar een hoger deel gebracht.

Toen wij naar het station gingen, was het water in de rivier alweer een stukje verder gestegen. We waren blij dat we weggingen. Volgens de locals kon het wel een week duren voor de rivier weer ging zakken.

Omdat we toch wel nieuwsgierig waren hoe

tanzania

op maximaal volume staan en altijd op worden genomen ongeacht de situatie, de swingende gospel koortjes op tv waarvan het repertoire uit twee liedjes lijkt te bestaan, chai om half elf op kantoor, het getoeter op de weg om aan te geven dat ik ingehaald ga worden (ik heb geleerd niet meer pardoes van schrik de goot in te duiken).

tekst teuntje de glee (23)

Het is gewoon geworden Een ander land wordt een beetje je thuis, en dus op den duur ook saai en ververlend.

Totdat je afscheid neemt.

Het is zo gewoon: de winkeltjes ter grootte van een telefooncel, de restaurantjes met allemaal hetzelfde plastic meubilair met plakkerige coca-cola tafelkleden, de overvolle daladalas waar mijn benen maar net tussen de bankjes passen, de horden mensen die op straat rondhangen, de beat van de Bongo-flavour die over straat schalt, het onbegrijpelijke taaltje waar ik zo af en toe een woord van begrijp, het laagje stof dat permanent alles bedekt, mijn ontbijt op de veranda met uitzicht op de Kilimanjaro, de markt met overheerlijk groenten en fruit, geen prijsstickertjes in de winkels, te veel be-

20

–

join

het was afgelopen, hebben we vandaag de naam van het dorpje waar we zaten gegoogled. De rivier bleek recordhoogtes te hebben bereikt. We zagen op de site van het Chinese persbureau een foto van het hostel waar we verbleven, dat nu onbegaanbaar is.

De hele benedenverdieping staat onder water en het deel waar de restaurants hun spullen hadden gestald ook. Winkels zijn ontruimd. Zevenduizend mensen uit het gebied moesten worden geëvacueerd. Wij waren net op tijd weg.

Spijtig

talen in de bus, iedereen die Robben en Van Persie kent, de vuurtjes die aan worden gestoken langs de kant van de weg als het donker wordt om bananen te frituren, de telefoons die

Het donker dat elke dag razendsnel invalt rond zeven uur, de kinderen die me ‘mzungu’ naroepen en het prachtige uitzicht dat ik heb vanachter mijn bureau…

Het is allemaal zo gewoon geworden. Maar aan alles komt een eind en als ik bedenk dat ik morgen rond deze tijd weer thuis ben, besef ik dat dit verre van gewoon is. Deze laatste week is er een van afscheid nemen, van mijn huisgenootjes en van de stad Moshi. Iedereen die me vraagt ‘kom je terug?’ kijk ik spijtig aan.

Ik weet het niet. In ieder geval zal ik mijn tijd in Tanzania in mijn hart meedragen, waarheen ik ook ga.

Groeten uit... japan

tekst mieke (21)

zweden

tekst maxime verwijen (21)

Run, Mieke, run Who let the dogs out? (zo verdwaal je in een Japanse megastad) Als ik de volgende keer ga hardlopen moet ik toch echt een beetje beter opletten. De vorige keer ging dat namelijk niet zo goed.Tijdens het rennen loop ik een uitgaanswijk in. Het leek me wel leuk om even te kijken tot hoe ver die wijk nog doorliep. Dat bleek erg ver te zijn, de wegen werden ook steeds minder geschikt om te rennen.

Daarom sloeg ik maar ergens af, om een rustigere route te vinden. Toen ik eenmaal weer dacht dicht bij huis te zijn, bleek ik op een totaal andere plek te zijn dan ik in mijn hoofd had. Ik had geen idee waar ik was, de straatbepaling is ook zo raar. Huizen staan kriskras door elkaar en soms houdt een straat gewoon op, zonder dat het ergens aangegeven staat.

Eindelijk Uiteindelijk heb ik maar een oud vrouwtje naar de weg gevraagd in mijn beste Japans. Daarna verdwaalde ik maar liefst nog tweemaal, voordat ik eindelijk de buurt weer herkende. Ik denk niet dat ik weer snel ga hardlopen hier.

Negentien uur lang moesten we in de trein zitten om het topje van Zweden te bereiken.En toen we eindelijk gearriveerd waren moesten we nog een nacht wachten voordat onze taxichauffeur ons op kwam halen. Hij zette ons af op een punt waar we de laatste kilometer moesten lopen voordat we bij het verblijf van de husky's waren.

Vanaf dat moment, het moment dat ik die gekke, ouwe, met een snottebel aan zijn neus hangende taxichauffeur gedag zei, begon voor mij het grootste avontuur tot nu toe hier in Zweden. Ik hoorde de hondjes janken in een trailer verderop, we mochten ze er zelf uithalen om ze klaar te maken voor de slee.Tot dat moment dacht ik dat mijn eigen Nederlandse hondje Miesje erg uitgelaten was, maar déze honden sprongen tot aan mijn oren van blijheid en enthousiasme. Ze wilden dan ook maar één ding en dat begreep iedereen toen hun eigenaar ze voor de slee spanden: RENNEN!

Wildernis Er zit zo verschrikkelijk veel pit in die honden dat ze met z’n vijven een slee kunnen trekken met drie volwassen mensen erop. Je moest met beide benen op de rem gaan staan, want anders gingen ze er vandoor met een lege slee achter zich aan. Na twee uur kwamen we aan op een prachtige locatie met hutjes en een keuken die we met brandend hout en water uit de rivier moesten warm houden. Nu ben ik pas echt gearriveerd in de wildernis!

maleisië

tekst lisa mola (18)

Gekleed als moslima Een bezoekje brengen aan de moskee? Alleen met gepaste kledij kom je de lokale moskee in Maleisië binnen.

Wij stonden daar met korte broek en zomerse top, dus werden we aangekleed.

Even voelden we ons als de vrouwen daar, die vaak niet meer van hun lichaam laten zien dan hun ogen. Voor ons was dat best bizar. Later die dag kwamen we een man tegen met vijf echtgenotes.

We durfden het uiteindelijk toch niet te vragen, maar we wilden eigenlijk een groepsfoto maken. join

– 21

Groeten uit... kroatië australië

tekst marielle veera (26)

Even snel naar Apeldoorn bellen Ik werk nu al een tijdje op de boerderij in Nulla Nulla. Ik heb een poging gedaan een weg aan te leggen met een enorme bulldozer, ze noemen het hier een grater. Dat was onwijs lachen, want dat ding heeft geen rem, dus dat geeft je niet bepaald een veilig gevoel. Om te kunnen remmen moest ik bak gebruiken. Nadat ik alle hoopjes met grind had uitgesmeerd dacht ik dat ik best een mooie weg had aangelegd.

Binnen een dag werd echter duidelijk dat dat niet het geval was. De ene man van de boerderij vloog met zijn quad over de kop en de ander viel met zijn motorfiets. De eerste kwam gelukkig weer op vier wielen terecht, de ander heeft twee volledig afgeschaafde onderarmen, een blauw oog, zwaar gekneusde pols en een gebroken jukbeen. Maar hij vond het allemaal best grappig.

Nu rijden we dus maar langs mijn 'mooi' aangelegde weg in plaats van eroverheen!

tekst dries coppejans (27)

Ontmoet de vrouw van je dromen Af en toe slaat de verveling in het buitenland toe. Wat doe je dan? Juist, je zoekt de man of vrouw van je dromen.

Waar ben ik? Goede vraag. Het dichtstbijzijnde dorp op een kleine kilometer van mijn verblijfplaats heet Latini en daar staat één huis en daarin woont één persoon.

Wat een dorp... Ik zit dus nog steeds in Kroatië en je vraagt je af: 'Wat doet hij daar al drie weken?' Ik heb hier de perfecte vrouw leren kennen, de vrouw van mijn dromen, grappig, intelligent, snel, koppig en goed zot. Ze is perfect. Alleen jammer dat ze lesbisch is. filipijnen

tekst tanneke

En dan nu allemaal even lachen In de gevangenis zaten de afgelopen keer drie nieuwelingen. Drie jongens dit keer. John John, Mohammed en Mark. Hun zaken waren respectievelijk diefstal, verkoop van Rugby (lijm die de kinderen snuiven omdat het je hongergevoel wegneemt en ze doet hallicuneren) en moord. In totaal zitten er meestal ongeveer veertien jongeren tussen de 16 en de 18 jaar in de gevangenis.

Er zijn iets meer meiden dan jongens, de meeste jongeren zitten er vanwege diefstal, maar er zitten er ook vanwege het veelvuldig gebruik van Rugby. Eén zit er vanwege verkrachting en nu dus één vanwege moord. De kortste straf is zes maanden, de langste twee jaar.

Middelbare school Iedere twee weken bezoek ik deze jongeren en geef ze Engelse les. Tenminste, dat probeer ik, maar eenvoudig is dat niet. Het niveau van de jongeren ligt nog al uiteen: een aantal meiden heeft middelbare schoolniveau, terwijl anderen geen woord Engels kunnen. Er is zelfs één gast die niet kan lezen of schrijven. Maar goed, ik probeer het en ik ben daar niet alleen. Maibelle, de sociaal werker van Gugma, kan voor mij vertalen.

Meisje Afgelopen keer ging de les over familierelaties. Nadat ik met behulp van een stamboom alle familieverbanden had uitgelegd mochten ze zelf de stamboom tekenen van hun eigen familie.

Zodra die af zou zijn, zouden ze hem voor iedereen moeten presenteren. De stamboom tekenen was één groot feest, de een had een familie van drie, alleen een vader en een oma ofzo en de ander had een familie van dertig en daar waren de aangetrouwden en hun kinderen nog niet bijgetekend. De jongeren met kleine families hadden geluk: die waren snel klaar. Zij konden mooi degenen helpen die het allemaal een beetje te ingewikkeld vonden. Uiteindelijk was het gelukt en waren er veertien stambomen die er min of meer leesbaar uitzagen.

Toen kwam het presenteermoment. Eerst een middelbare schoolmeisje met een familie van dertig die ze in sneltreinvaart allemaal wist op te noemen. Daarna werd het moeilijker, maar met een beetje overredingskracht waren er nog wel een aantal naar voren te krijgen. Maar Mark en Jhonel (zaak: moord en verkachting), die wisten zich goed afzijdig te houden. Ze waren te verlegen.

22

–

join

Groeten uit... india

tekst rachel aendekerk (23)

Een begrafenis is veel leuker als je gaten in schedels boort In Nederland cremeren we dode mensen, in India worden ze ritueel verbrand. En vrouwen? Die mogen hier niet bij zijn. Tenzij...

Nu ik hier ben, merk ik hoe vrouwen benadeeld worden binnen sommige religies. Zoals bij de Hindoes in Varanassi, waar de doden verbrand worden boven de Ganges.

Ik hoorde dat vrouwen hier niet bij mogen zijn.

'Ze worden te hysterisch', wordt er dan gezegd. 'Wie weet springen ze nog in het vuur.'

Er zijn dus enkel mannen bij de verbrandingen.

ritueel. Eerst wordt het lichaam in de Ganges gewassen, dan scheren ze het hoofd kaal en boren ze een gat in de schedel van de dode.

Na het wassen voeren ze wat rituelen uit en dan zetten ze de fik erin. Vaak doen ze het met meerdere lichamen tegelijk. Da’s nog eens wat anders dan die rustige begrafenissen bij ons.

De fik erin Voor mij maken ze, als buitenlander, één keer een uitzondering. De verbranding is een heel

zuid-afrika

peru

tekst claudia priem (24)

Even wennen in Zuid-Afrika

Neem ook een hapje van deze cavia!

Alleen de taal lijkt op het Nederlands, maar daar houdt het dan ook echt mee op Ze rijden hier links en aan een beetje kou zijn ze niet gewend.

De taal mag hier dan wel op Nederlands lijken, maar daar houden de overeenkomsten tussen Nederland en Afrika dan ook snel mee op. De auto’s rijden hier links. Je stapt dus ook links in naast de bestuurder en je hoort naar rechts te kijken of er een auto aan komt (en dat wil nog wel eens bijna misgaan). Ook op trappen loop je links en passeren de mensen rechts. Ik kan er niet aan wennen. Het land is ook niet gewend aan kou, dus als het kwik een keer daalt mis je die isolatie en dubbele beglazing wel. Iedereen zit dan binnen met jassen aan, een heel raar gezicht. Nog zoiets: neem ik een wereldstekker mee, past die niet

tekst anouk van den berg (22)

in de stopcontacten hier. Nu zou je denken dat alle apparaten die je hier kunt kopen wel in die Zuid-Afrikaanse stopcontacten passen, maar dat is dan ook weer niet zo…

In Peru heb ik geluncht in Tipon. Dit dorpje staat bekend om zijn cavia's. Cavia is hier een lokale lekkernij en dat moest ik natuurlijk ook gegeten hebben.

Echt bijzonder... Je moet er vooral niet te veel over nadenken maar toen ik eenmaal aan het idee gewend was heb ik lekker zitten kluiven.

Ik heb er gelijk maar een anatomieles van gemaakt (ja, ik ben dan niet ingeloot, maar waarom zou ik zelf geen snijzaal houden als ik zo'n beest op mijn bord krijg?).

Dus ik heb hem eens goed ontleed! Echt gaaf hoe een nier, een lever en de hersenen eruit zien.

Ik ben hier wel pas mee begonnen op het moment dat het meisje naast mij was uitgegeten want voor haar was het geloof ik niet zo´n smakelijk gezicht. join

– 23

Zijn al onze inspanningen in Uruzgan voor niets geweest of hebben we er straks – mede dankzij ons – een vakantieparadijs bij? 'Ik heb nog nooit zo'n mooi gebied gezien.'

Het is 25 maart 2043. Uruzgan-veteraan Michael Sanders kijkt naar buiten door het raampje van de Boeing 989. Hij kan zijn ogen niet geloven. Onder hem ligt het luxueuze vliegveld van Tarin Kowt met daarom heen wolkenkrabbers en hightech-snelwegen. Het enige dat hij nog herkent van vroeger zijn de enorme bergen aan de horizon, die van goud lijken te zijn. Hij heeft heel veel zin in zijn vakantie. De Lavaberg in Deh Rawod schijnt prachtig te zijn, en je kunt heerlijk wandelen in de talloze nationale parken die Afghanistan rijk

24

–

join

»

Beyond

« Een ruige wildernis vol

groene bladerdekken en verkoelende beekjes, plus hoge bergen met eeuwige sneeuw. »

join

– 25

« Het voelt alsof we niet

klaar zijn, alsof we heel lang aan een huis gewerkt hebben maar het dak er niet op mogen zetten. »

»

is. Zijn vrouw, die naast Michael zit, heeft wel vijf bikini’s ingepakt. Volgens de reisgidsen zijn er een hoop ‘azuurblauwe’ meren in het land te vinden. Dat hoef je haar geen twee keer te vertellen.

Ze kijkt hem vragend aan: 'En?' 'En wat?'

'Ziet het er nog uit zoals toen?'

Terug naar 25 maart 2010. Michael Sanders, die dan pas 27 jaar is, zit voor de eerste keer in het vliegtuig naar Afghanistan en kan zich, als hij zo uit het raampje kijkt, goed voorstellen dat hij later nog eens naar Uruzgan op vakantie zal gaan. Goed, Kamp Holland, daar is niet veel aan: een zanderig, ei-vormig gebied waar voertuigen af en aan rijden en militairen in colonnes hun ronde lopen. Maar buiten de militaire enclave is het landschap oogverblindend mooi. 'Een ruige wildernis vol groene bladerdekken en verkoelende beekjes. Met op de achtergrond die hoge bergen met eeuwige sneeuw op de toppen', zal hij later vertellen aan zijn vriendin. 'En ’s nachts is Uruzgan op z’n mooist. Er zijn sterrenhemels die je nog nooit gezien hebt, en de maan schijnt zo fel dat je er een boek bij zou kunnen lezen.'

Maar zo'n vakantie zit er voorlopig natuurlijk nog niet in. 'Je kunt hier geen berg beklimmen zonder bang te zijn op een bermbom te trappen. En als je zou gaan parasailen boven de blauwe meren – zoals je in veel vakantielanden kunt doen – dan ben je echt niet goed in je hoofd. Grote kans dat je uit de lucht geschoten wordt.' Nee, hoe verleidelijk mooi de omgeving misschien ook is, zonder helm, schermvest en wapen komt een militair Kamp Holland niet uit. 'Zodra je de poort uitgaat,

26

–

join

weet je dat er risico’s zijn: een bermbom of een vuurgevecht.' Van een raket kijkt Michael niet eens meer op. 'Het zijn een soort grote vuurpijlen. Ik heb er echt heel veel gezien. Je denkt gewoon: oh, daar gaat er weer een en hij is gelukkig niet hier bij ons neergekomen.

Daar ga je onderling dan een beetje laconiek over doen, terwijl het best gevaarlijk is. Er zijn militairen zijn gewond geraakt door die dingen.'

Toch heeft het land potentie, vindt de militair. Niet alleen vanwege het paradijselijke landschap, maar ook door de vriendelijke en nieuwsgierige bevolking. Gek, zou je denken, met al die raketten die je om de oren vliegen: die moeten toch ook door diezelfde lieve Afghanen zijn afgevuurd? 'Ja, maar we werden in dorpen ook vaak als helden ontvangen. Als we langsreden, renden er hor-

Beyond Xxxxxx

des kinderen achter ons aan. Logisch ook, want we deelden cadeautjes uit: snoepjes, potloden of schoenen. Dat je ze zo blij kunt maken met zoiets simpels is echt onvoorstelbaar. Je voelt je echt een klein beetje zoals de jongens die in 1945 ons land bevrijdden. Ik zal die blikken nooit vergeten.'

Maar tijdens die ritjes weet Michael al dat hij nooit de echte bevrijder van de Afghanen zal zijn. Met dank aan de PvdA, die liever het kabinet opblies dan de missie in Uruzgan verlengde - al zul je een militair dat natuurlijk nooit officieel horen zeggen, 'want wij doen gewoon wat de politiek ons opdraagt.'

Maar toch: 'Het voelt alsof we niet klaar zijn, alsof we heel lang aan een huis gebouwd hebben maar het dak er niet op mogen zetten.' Met veel Afghanen was een inmiddels een belangrijke vertrouwensband ontstaan. 'Bijvoorbeeld met een lokale bestuurder. Toen we er net waren kregen we van hem een hand, na een paar maanden een arm en uiteindelijk een omhelzing: we werkten steeds intensiever met hem samen. Toen hij begreep dat de Nederlanders ermee kapten, heeft hij meteen ontslag genomen. Eeuwig zonde. Die man is van onschatbare waarde, maar was niet te vermurwen. Hij voelde zich niet meer veilig zonder ons.'

Hoe teleurgesteld sommige militairen ook zijn, de sfeer in het kamp lijdt er niet onder. Na het werken is het filmpje kijken, chatten met familieleden in Nederland, gamen of een colaatje drinken op het terras van de kampkroeg. Een beetje ouwehoeren over leuke vrouwen, de familie en ja, heel soms toch ook even over de over-

« Je merkte al snel dat

veel eenheden niet meer naar buiten gingen en echt aan het afbouwen waren. »

dracht van de missie. 'Je merkte al snel dat veel eenheden minder druk hadden, weinig naar buiten gingen en echt aan het afbouwen waren. Die hadden er dus ook al snel geen zin meer in.' Ook Michael wilde op een gegeven moment graag naar huis. 'Opruimen, opruimen, opruimen: als je echt alles opgeruimd hebt, ben je daar echt wel klaar mee.'

Het is 5 juli 2010. Als een van de laatste Nederlandse militairen stapt Michael Sanders in het vliegtuig dat hem van Kamp Holland naar Kandahar brengt. Op naar huis.

Leuk natuurlijk, om na al die maanden weer eens bij vrienden en familie op bezoek te kunnen. Maar zou hij ooit deze bergen nog zien? Ooit de helderblauwe meren in kunnen duiken? Het gaat nog even duren voordat toeristen een retourtje Schiphol – Tarin Kowt kunnen boeken, zoveel is zeker. 'Maar al ben ik oud en bejaard: ik ga!' q Maaike Timmerman (23, ooit met Join mee naar Indonesië) betaalt met het geld dat ze voor dit stuk krijgt de hypotheek van haarzelf en de hoofdredacteur. join

– 27

Negen

De 9 tips om (bijna) gratis te reizen

Waarom sparen voor een wereldreis als het ook voor niets kan? ‘Ik verdiende geld terwijl ik vakantie aan het vieren was.’

01 Slaap bij iemand op de bank Couchsurfen

Ze bestaan: goedzakken die hun bank beschikbaar stellen aan wildvreemden uit een ander land. Op www.couchsurfing.org vind je hun Hyves-achtige profielpagina’s waarop zij laten zien wie ze zijn, waar ze wonen en wat voor bank ze hebben. Eveline Nieuwveld (21): ‘Begin dit jaar sliep ik in een prachtig afgelegen dorpje op zes uur rijden van Oslo (Noorwegen), midden tussen de rivieren, watervallen en fjorden. Eten en drinken moest ik zelf regelen, de rest was gratis.’ Om de veiligheid te garanderen worden alle berichten op de site opgeslagen en persoonsgegevens geverifieerd. Maar waterdichte zekerheid dat je niet op de sofa van Hannibal Lecter belandt, heb je natuurlijk nooit.

02 Gebruik je talent Rock, dj!

Gratis ticket, gratis verblijf, gratis drank en elke week 250 euro op je rekening. Henri de Vries (23) kreeg het toen hij vorige zomer 2,5 week in discotheek Blow Up in Rimini, Italië ging draaien. ‘Overdag was ik vrij en ’s avonds stond ik maximaal twee uur achter de draaitafel; er waren drie dj’s op één avond. Ik verdiende geld terwijl ik vakantie aan

28

–

join

het vieren was! Stefano Lucciola, eigenaar van Blow Up, is altijd op zoek naar goede dj’s.

Neem contact met hem op via Facebook en je hebt een topdeal.’

03 Lekker illegaal

Pak me dan, als je kan

De 19-jarige Amerikaan Colton Harris-Moore leerde zichzelf het vakmanschap van piloot en zonder gepakt te worden door de politie reisde hij twee jaar lang kriskras door Amerika in gestolen voertuigen. Vliegtuigen, speedboten, auto’s en fietsen nam hij mee. En als hij geld nodig had, brak hij ergens in. Zo kan het dus ook. Helaas is de jonge reiziger 11 juni opgepakt toen hij crashte met een vliegtuig op de Bahama’s. De plaatselijke politie zette een klopjacht in en door zijn beroemdheid – hij heeft een fansite, www.coltonharrismoorefanclub.com – werd hij meteen herkend en gearresteerd.

04 Maak vrienden Top of the bill

Met een professionele videocamera en zelfgemaakte visitekaartjes en perskaarten van het verzonnen productiebedrijf Switched On filmden Steven Strijbosch (21) en Mart Grol (22) de crème de la crème van Saint Tropez terwijl ze profiteerden van alle gratis luxe die hen werd aangeboden. Strijbosch: ‘We vertelden dat we korte items maakten voor de Nederlandse televisie over Saint Tropez en kwamen zo overal binnen. Voorbeelden: Polo club Saint-Tropez Haras de Gassin en watersportvereniging Société Nautique. We kregen VIP-plaatsen voor de jaarlijkse zeilwedstrijd, dronken gratis champagne met oliesjeiks en hun drie vrouwen, mochten eten wat we wilden en zelfs vervoer terug naar ons appartement werd geregeld. Dit alles in ruil voor de beelden die wij maakten en de interviews die we op band hadden gelegd. Eenmaal thuis voelde ik me een enorme profiteur, maar ach, die rijke stinkerds vragen er ook een beetje om.'

05 Lang leve KLM

De lucht in

Stewards en stewardessen van KLM die een half jaar in dienst zijn, betalen een kwart van de prijs voor een vliegticket en hebben een kortingpas voor overnachtingen in luxe hotels en autoverhuur. Laura Slits (23): ‘Om aangenomen te worden moet je minimaal een havo- of mbo-diploma hebben en de verplichte training van vier weken halen. Dat betekent iedere dag van negen tot vijf les en ’s avonds thuis leren voor toetsen. Zwaar, maar haalbaar. Eenmaal aangenomen bij KLM Cityhopper zag ik iedere week een andere Europese stad waar ik met mijn gekregen ‘daggeld’ van de organisatie kon leven. En dan ook nog salaris (netto 1300 tot 1400 euro per maand). Ik ben er alleen maar rijker van geworden!’

« We kregen VIP-plaatsen voor een

zeilwedstrijd in Saint Tropez en dronken gratis champagne met oliesjeiks en hun drie vrouwen. »

om te gaan dat sommige clubs mij 15 euro – wat voor Chinese begrippen een groot bedrag is – per avond betaalden om aanwezig te zijn. Dan komen er namelijk meer Chinezen. Op stap gaan kostte me helemaal niets meer, Chinezen betaalden al mijn drinken, Op een gegeven moment nam ik alleen nog maar geld voor de taxi mee.’

doe mee als lifeguard in Australië en maak in elk land een foto van een brandweerwagen.

Elke geslaagde opdracht leverde geld op.

Wij zeggen: waarom stoppen bij vrienden en familie? Met wat media-aandacht en zelfgemaakte YouTube-filmpjes bereik je nog meer gekken die jou van alles willen laten doen voor een paar tientjes!

07 Klim in je pen

09 Werken!

Van de afgelopen achttien maanden heeft Marten Blankesteijn (23), hoofdredacteur van Join, er zeven in het buitenland gezeten.

Steeds korte periodes in allerlei verschillende landen, van Indonesië tot Kazachstan, van Zuid-Afrika tot Brazilië. Op kosten van zijn andere werkgever De Pers in ruil voor artikelen, of op kosten van de uitgever van dit blad voor het maken van een special voor Join. Blankesteijn: ‘Om dit werk te kunnen doen heb je een goede pen, een beetje lef en een grote mond nodig. Als je goed kunt schrijven en een leuk idee hebt kun je bijvoorbeeld best eens aankloppen bij de bladen die vliegtuigmaatschappijen maken om hun lezers tijdens de reis een beetje te vermaken. Zij een goed verhaal, jij een gratis ticket.’

Een dak boven je hoofd en drie maaltijden per dag in ruil voor klusjes (vier tot zes uur per dag). Hekken maken, babysitten of werken op het land; je mag zelf kiezen wat je wil doen.

Zo’n Help-Exchange reis regel je via www. helpx.net waar je oproepen uit de hele wereld vindt. Irene Hoppen (31): ‘Om de vacatures te zien meld je je aan voor 20 euro. En omdat mijn vriend en ik van paardrijden houden zoeken we hosts die paarden hebben om te onderhouden. Bij sommigen mag je zelfs gratis mee als hulp op een vijf- of zesdaagse tour waarvoor je anders 1200 euro per persoon kwijt bent. Voor ons ideaal!' q anoek hofkens

Word reisjournalist

Heitje voor een karweitje

ging eerder voor join naar de amazone.

08 Money money

Fear factor

Wereldreizigers Jaqueline (27) en Rob (40) vroegen vrienden en familie om hen te sponsoren door middel van het geven van opdrachten. Voorbeelden: eet een cavia in Peru,

06 Verkoop jezelf

Gratis op stap

In de kleine steden van China vinden lokale vrouwen Chinese mannen aantrekkelijker als die in het bijzijn van blanken zijn. Want dan lijken ze zakenmannen en moeten ze dus wel succesvol zijn. Gevolg: alle Chinese mannen jagen op westerlingen in clubs. Kom alsjeblieft hier aan tafel zitten! Sietze Vermeulen (25): ‘Het is zelfs zo hip om met westerlingen join

– 29

Renske

'ze was 19 jaar, gehandicapt, verkracht en zwanger...'

Onze ster-interviewster Renske de Greef heeft een vrijwilligersfetisj. Dat was dus genieten bij Ramona Waelen (24), die in Afrika andere gehandicapten helpt.

Na mijn binnenkomst vraagt Ramona al snel: 'Wil je vlaai? Ik heb kruimeltjes en pudding, is dat goed?' Ik ben in Limburg, in de huiskamer van haar ouders. Ze woont nog thuis: 'Ik houd van leven om me heen.

Ik ben net drie maanden in Zweden geweest voor mijn studie, maar ik vond het toch moeilijk om contact te krijgen met mensen. Ze waren aardig hoor, maar ook wel stug.' Ramona’s vader komt binnen met nog meer vlaai. (Ik ben inmiddels behoorlijk blij dat ik naar Limburg ben gekomen.)

Terwijl we allebei vlaai eten laat ze me een filmpje zien van haar reis: beelden van het Afrikaanse landschap, lachende mensen. ‘You’re beautiful’ van James Blunt klinkt.

'Ik zal meteen maar even vertellen wat ik heb: ik heb heupdysplasie.

Een soort misplaatste heup. Hier, ik heb een röntgenfoto, daar kun je het zelf op zien. De kop van het bot zit niet in de kom, mijn hele been zit eigenlijk te hoog, waardoor mijn been dus ook te kort is. Ik heb een orthese nodig met een kunstvoet, zodat ik op beide benen kan lopen.

30

–

join

Ik loop meestal met één kruk. Bewegen kost meer energie, zoals opstaan of lopen. Maar als ik op stap ga, kan ik zeker wel flink dansen. In 2007 deed Ramona mee aan de Mis(s) Verkiezing, een missverkiezing voor vrouwen met een handicap. Ze kwam in de finale.

'Daarna kom je in een soort wereldje. Mensen weten je te vinden.

Ik ben zelfs naar Turkije geweest om hotels te testen op toegankelijkheid voor gehandicapten. Ik had altijd al de droom gehad om vrijwilligerswerk in Afrika te doen, maar het is toch lastig: ik moet een goed bed hebben, ik moet kunnen rusten. Toen werd ik benaderd door Xplore, of ik twee weken naar een project voor gehandicapten in Oeganda wilde. Samen met andere mensen met een handicap. Het bleek al snel dat het geen ‘zielige mensen’-reis was, maar juist voor leuke, hippe jongeren. We zouden gaan helpen met computerlessen en het wc- en douchehok opknappen, maar uiteraard ook om de mensen een hart onder de riem te steken, om ze te laten merken dat ze trots op zichzelf mogen zijn.' Ze ging werken in een opvanghuis voor gehandicapten, met de lieflijke hippienaam

« Gehandicapten worden in Oeganda als

uitschot behandeld. Volgens hen is een handicap een vloek. Soms worden gehandicapte baby's zelfs vergiftigd. » BEHOD: Beam of Hope for the Disadvantaged. 'De mensen die daar woonden waren verstoten door hun familie, en konden in de buitenwereld geen bestaan voor zichzelf opbouwen.'

En dan heb je het behaaglijke Heerlen plots verruild voor duister Afrika.

'De eerste dag was het ergst. Je bereidt je voor op armoede, maar om die mensen te zien die geen ortheses hebben, die over de grond kruipen met slippers aan hun handen in plaats van aan hun voeten... Wij konden het natuurlijk heel goed invoelen: een leven zonder rolstoel, zonder ortheses. Je beseft dat als je hier geboren was, je leven er heel anders uit had gezien. Gehandicapten in Oeganda worden als uitschot behandeld.

Volgens hen is een handicap een vloek. Soms wordt een baby die gehandicapt wordt geboren zelfs vergiftigd. Veel kinderen raken ook later gehandicapt omdat ze ziek worden, als ze bijvoorbeeld polio of malaria krijgen.

Er zijn geen vaccinaties en er is geen goede medische zorg. Dan verstoppen de ouders het kind in huis. Ze houden natuurlijk wel van hem, maar ze schamen zich ook. De verhalen die ik hoorde waren vaak ontzettend schrijnend. In de loop der jaren was hun handicap veel erger geworden doordat ze geen medische zorg hadden gekregen, hun rug was bijvoorbeeld scheef gegroeid omdat ze over de grond kropen. Eén meisje, Eva, had polio en is toen verkracht door een vrachtwagenchauffeur. Ze werd zwanger. 19 jaar, gehandicapt en zwanger, dan heb je in Oeganda echt weinig kansen.'

In een poging zoveel mogelijk te helpen had join

– 31

»

VersPers zoekt: Freelancers (m/v) Journalisten en fotografen Voor onze website zoeken wij enthousiaste, betrouwbare journalisten en fotografen. Ben jij die jonge freelancer of FOTO: Elske van Gorkum (ICCO)

de student die zin heeft om nu en dan onbetaald achtergrondreportages te maken voor VersPers?

Wij zoeken mensen die niet achter de poppetjes aanlopen, maar die geïnteresseerd zijn in de kern van het verhaal.

Die het snelle nieuws in de gaten houden, maar het grote

ICCO werkt samen met mensen en

Maar we zijn er nog niet. Ondervoeding,

particuliere organisaties in ontwikke-

slechte gezondheidszorg, schendingen van

lingslanden aan een rechtvaardige en

mensenrechten en oneerlijke handel

duurzame wereld.

komen nog steeds voor. Daar leggen wij ons

geheel overzien.

niet bij neer. Een betere wereld is mogelijk.

Deze samenwerking heeft veel opge-

Iets voor jou? Neem dan contact op met onze redactie;

Maar die verbeter je niet in je eentje.

leverd. De toegang tot eerste levensbehoeften zoals water, medische zorg,

Deelt u onze idealen? Samen werken

onderwijs en voedsel is verbeterd.

aan een rechtvaardigere wereld. ICCO

Wij hebben met onze partnerorganisa-

biedt mogelijkheden voor particulieren,

ties voor meer werkgelegenheid en

stichtingen, bedrijven en jongeren.

eerlijkere handelsvoorwaarden gezorgd.

Meer weten? Kijk op WWW.ICCO.NL en

In veel landen worden de rechten van

wordt een ondernemende partner in

mensen nu beter beschermd.

internationale samenwerking.

info@verspers.nl.

ICCO is dé interkerkelijke organisatie voor ontwikkelingssamenwerking. Zij is opgericht in 1965 en steunt ruim negenhonderd partnerorganisaties in alle continenten. ICCO vormt een alliantie met Kerk in Actie, Edukans, Prisma, Share People en Oikocredit. T (030) 692 78 11 E info@icco.nl

Join

Join is het gratis studententijdschrift Advertentie Join 2010.indd 1 over verre reizen, cultuur en de wereld

fi

01-07-2010 12:07:36

specia le ACTIE

het kantie in 24) ina ker op va En nu lek de Uruzgan (pag en schitter

Join your beyond

world

2010 herfst

18

pagina's brazilië special

Naam

m/v

Adres: Postcode:

Brazilië llenjongen n ba

Va iljonanir' tot mnis baa in

De ten Janeiro die Rio de en rijk maakt iedere

s s vegarust’ ‘in laik t m t tonto nen, ko nd kken me

Plaats:

Amerika

en ookjee? p ha

w Intervie

9 wex gr re at ld is ron de d

Go spanne heel ont

over omsmafjes en Arie Bo en kal koetjeska en honger Ameri

word nu abonnee en ontvang in december de filipijnenspecial 32

–

join

Telefoon: Email: Geboortedatum: Knip de bon uit, stop deze in een envelop en stuur deze naar:

lokaalmondiaal, Abonneeservice Join Velperbuitelsingel 8, 6828 CT Arnhem

Renske

« Een handicap is een

eigenschap,zoals perfectionisme of ongeduldig zijn. maar ik kan in principe alles. »

»

iedereen ongeveer een mammoettanker aan voorzieningen bij zich. 'We hadden allemaal een koffer van twintig kilo mee, vol met spullen voor het project. Kleren, gereedschap, maar ook rolstoelen. Toen ik er naartoe ging dacht ik: ik ga niet mijn krukken weggeven, we hebben al zoveel voor hen meegebracht. Maar zodra ik daar was, wist ik dat ik ook mijn krukken zou weggeven. Ze lopen daar met een stok als kruk. Uiteindelijk heeft Winnie een van mijn krukken gekregen. Ze was er ook al vanaf dag één op aan het azen.

Dat was soms wel lastig: we kwamen zoveel geven, maar iedereen bleef om meer vragen. Daar werd ik soms wat opgelaten van, dat iedereen bij alles vroeg: mag ik dat hebben? Maar dat is natuurlijk ook een cultuurverschil. Als je de kans hebt moet je hem grijpen, dat is óók Afrika. Ik begrijp het wel. Als mijn leven er zo uit zou zien, zou ik het ook doen.'

Kun je in twee weken wel iets doen? 'We hebben bijvoorbeeld computerles gegeven. Ik weet niet heel veel van computers, maar op dit niveau kon ik het ook nog wel, het ging echt om het uitleggen van

Word en Excel. Niet veel mensen in Oeganda kunnen met een computer overweg, en je hoopt dan toch dat de mensen van het project zo een streepje voor hebben als het gaat om een baan krijgen. Maar we hebben ook de mensen daar een positieve boost kunnen geven. Dat westerlingen helemaal speciaal naar hen toe kwamen was zo bijzonder, dat alleen gaf al meer zelfrespect. Ze hadden weken naar onze komst uitgekeken.'

Een echte Miss heeft natuurlijk een missie.

'Mensen vragen me wel eens wat er gebeurd is, als ze mijn kruk zien. Ze denken dat het tijdelijk is. Als ik vertel dat er iets met mijn heup is, schrikken ze. Dan zie ik medelijden.

Maar dat hoef ik niet, ik ben heel erg gelukkig en heb het met heel veel dingen ontzettend getroffen. Een handicap is een eigenschap, zoals perfectionisme of ongeduldig zijn. Het is een onderdeel van wie je bent, maar het bepaalt je niet. Ik kan in principe alles.'

Maar in Oeganda gaat dat verhaal natuurlijk niet helemaal op. 'Nee, daar is dat niet waar.

Je past het verhaal aan, gaat een paar niveau’s terug. Ik heb bijvoorbeeld customized hoezen voor over mijn kruk, maar heb die niet meegenomen. Zij hébben niet eens een kruk.

Ze zijn niet gek, ze weten ook wel hoe het hier is. Maar je gaat er niet mee te koop lopen.”

Is je missie veranderd na je terugkomst? 'Het effect ebt weg, maar als je net terug bent, ben je heel dankbaar. Je leeft volgens je eigen standaard, hier zijn ook dingen te verbeteren, maar het is goed om je te realiseren dat je je niet al te druk moet maken.' q renske de greef (26) is columnist van nrc.next . haar boek over vrijwilligers in afrika - en je ziet nog eens wat - loopt als een trein, maar is als het goed is nog wel ergens te krijgen.

join

– 33

Dennis Elk kwartaal in Join: de avonturen van BNN-verslaggever Dennis Storm

dennis the nanny in zuid-afrika « Vier kaaskoppen tegen een stuk of tien Zuid-Afrikaanse

straatschoffies, met een half verbrand varken aan de zijlijn. »

Ken je de uitdrukking ‘Zo blij als een kind’?

Vast wel. Waarschijnlijk komt de uitspraak uit een tijd dat je kinderen nog kon plezieren met een stuk chocolade, een tol of een voetbal.

Ik vraag me toch af waarom we die uitdrukking nog steeds gebruiken. Ik erger me regelmatig dood aan kinderen. Ondankbare kinderen.

Een kind dat jankend en stampvoetend in de supermarkt staat en tegen haar moeder schreeuwt dat ze stroopwafelijs, en niets anders dan stroopwafelijs wil.

Arme moeder, denk ik dan, ondanks dat ze het zelf zover heeft laten komen. Je zou dat kutkind natuurlijk gewoon een paar klappen willen geven, ware het niet dat zulke represailles tegenwoordig niet meer worden geaccepteerd.

Tegenwoordig gaan kinderen niet meer met hun familie uit eten zonder een portable spelcomputer. De hele avond gaan ze op in hun spelletje en tonen ze nul interesse in hun familie.

Ouders zijn al lang blij dat hun kroost tenminste niet gaat krijsen om meer mayonaise wanneer ze druk zijn met hun iPhone.

34

–

join

Vanmiddag was ik met mijn camerateam op bezoek in een township (sloppenwijk) in Kaapstad, Zuid Afrika. Ik was daar om een verhaal te maken over kansarme jongeren die een vuvuzelaorkest waren begonnen. Op die manier wilden ze tijdens het WK aan de Westerse voetbalfans laten zien hoe zij een voetbalfeest vieren. Op een trapveldje midden in het township bracht het jonge orkest hun vuvuzelakunsten ten gehore.

Ik was behoorlijk onder de indruk van waar ze toe in staat waren met niets meer dan een paar plastic toeters. Na vijf minuten spelen en dansen stond het hele trapveldje vol met vrolijke kinderen die uit kleine golfplaten hutjes en huisjes tevoorschijn kwamen, het was prachtig om te zien. Na een half uurtje blazen, filmen en interviewen hadden we waar we voor kwamen.

De rest van de dag waren we vrij, en omdat een vrije middag zelden voorkomt op zo’n reis besloten we nog even te blijven. We vroegen aan de kinderen wie er zin had in een potje straatvoetbal, pakten een nieuwe voetbal die we eerder die week hadden gekocht uit de kofferbak en gingen de strijd aan: vier volwassen kaaskoppen

tegen een stuk of tien Zuid-Afrikaanse straatschoffies die nog nooit een leren bal van dichtbij hadden gezien.

Het was een chaos op het trapveldje in de volle zon, met vuvuzelagetoeter en een rokende barbeque naast het veldje waarop een half varken lag te verbranden. De eindstand: 20-17 voor de kaaskoppen. Maar dat de kinderen verloren hadden maakten ze niets uit. Ze vonden het prachtig en bedankten ons voor het langskomen. Als dank voor het bijzondere potje voetbal gaf ik het vrolijkste jongetje de leren voetbal.

‘Weet u het zeker?’, vroeg een iets ouder vriendje van het vrolijke jongetje nog aan me, alsof ik op het punt stond mijn hele hebben en houden weg te geven. ‘Ik weet het heel zeker, maar wel zuinig erop zijn hè?’

‘I will!’, zei het kleine mannetje direct en ik zag aan zijn ogen dat hij het meende vanuit de grond van zijn hart. Terwijl we wegreden van het trapveldje zwaaiden de township-schoffies ons enthousiast uit.

Stuk voor stuk als een kind zo blij. q

Salut, Dennis

Join SPECIAL

de beste acteurs, de beste decors

pagina 44 Een huis van melkpakken

pagina 46 Ballenjongens worden rijk

pagina 50

Pagina 38

is rio er klaar voor?

Vergane stad bloeit op voor de Spelen

Special

lekker ding Schaamhaar is uit.

Door Brazilië.

wist je dat...

procent van de bevolking in Sao Paulo in het 'boze oog' gelooft?

Met een enkele blik bezorgt een jaloerse ander je ongeluk, rampspoed of zelfs dood.

75 het rapport

Smaken de lokale cocktails ergens naar? Kun je een beetje lekker shoppen in Brazilië? En hoe mooi zijn de hunks en babes op de Braziliaanse stranden? Join zocht het voor je uit.

Ze wijst op mijn linkerbil. Of ik die even opzij kan houden.

Best gênant eigenlijk, zo’n Brazilian Wax. Maar nu ik toch hier ben, ontkom ik er niet aan. In dit land liggen de roots van deze populaire methode: in de jaren '90 is het ontstaan in de kuststeden, waar vrouwen in hun stringbikini’s geen enkel uitstekend sprietje haar accepteerden. Nu moet ik er dus ook aan geloven.

De vrouw van de epilatiesalon maakt de donkergroene was warm. Ik mag kiezen wat voor figuurtje ik wil. De doorsnee landingsbaan of een eigen creatie: alles is mogelijk.Voordat ik het besef, is het al gebeurd: rats! In enkele seconden heeft ze de helft van mijn bikinilijn 'schoongeveegd'.

Pas daarna springen de tranen in mijn ogen. Au! Ze komt met nieuwe was aanzetten.

Even wil ik protesteren, maar ze doet zo haar best, dat ik het niet doe. Dan is het klaar.

Ze glimlacht. Ik ook, nog wat verkrampt. Als ik wegloop, zie ik dat ze ook mannen behandelen: om hun wangen te epileren. Pff, watjes!

36

–

join

Shoppen

Rapportcijfer:

5

Strandleven

Rapportcijfer:

8

Braziliaanse keuken

Rapportcijfer:

7

Winkelen in Brazilië is niet heel ideaal. De meeste kleding is lelijk. En het is ook nog eens zo dat de meeste kledingstukken maar in één kleur en in één maat verkrijgbaar zijn. Maar ja, voor Nederlanders geldt niet altijd: one size, fits all. Voor het echte shopwerk moet je dus naar de grote steden. Daar zijn voor Braziliaanse begrippen wel hippe rokjes, broeken en topjes te vinden. Souvenirs zijn er trouwens wel overal en ook in alle soorten en maten.

Op de Copacabana, een vier kilometer lang strand in de vorm van een halve maan, is voor iedereen wel iets moois te zien. Als je niet van vrouwen of mannen houdt, kun je altijd nog naar de mooie zee kijken of de bergen daarachter. Het strand heeft niet voor niets de bijnaam 'Prinsesje van de Zee'.

Helaas moet je wel oppassen voor zakkenrollers en jongetjes die zonnenbrillen willen verkopen en ondertussen je spullen jatten.

Het nationale gerecht van Brazilië is feijoada, een stoofpot van zwarte bonen en verschillende soorten varkensvlees. Het vlees is een beetje taai maar dat went snel genoeg. De bonen smaken anders dan in Nederland maar zijn ook best binnen te houden. Helemaal als je weet dat een Braziliaanse vrouw het met liefde bereid heeft.Want koken in Brazilië is nog eens wat anders dan een magnetronmaaltijd.

Nachtleven

Lokale cocktails

Openbaar vervoer

Rapportcijfer:

8,5

Bars en disco's genoeg in de steden van Brazilië. Het fijne is dat ze ook nog gevuld zijn met gespierde, gebruinde mannen en lovely lady's. Zij feesten tot diep in de nacht door totdat de volgende dag de opkomende zon weer te zien is. Enig nadeel: geld en sigaretten van buitenlanders zijn geliefd.

Rapportcijfer:

9

Mix limoensap, suiker, ijs, cachaça en je hebt een caipirinha. De cocktail die je niet kunt missen als je in Brazilië bent geweest. Het koele ijs en de frisse smaak van limoen zijn altijd fijn op een warme dag in de warme, Braziliaanse zon.

Naast de caipirinha zijn er nog veel meer lekkere cocktails.

Rapportcijfer:

6,5

De meeste wegen in Brazilië zijn goed begaanbaar, ook met openbaar vervoer. Maar wees niet verbaasd als je wel een keer in de lucht vliegt omdat de bus of auto door een gat in de weg rijdt. Een geruststelling: er zitten geen kakelende kippen of mekkerende geiten op het dak.

feitje

IJs in Brazilië?

Het lijkt maar zo. Een rivier, net buiten São Paulo, is door droogte zo vervuild dat er een grote laag schuim op ligt. achtergrond

Brazilianen zijn te dik Brazilië: zon, zee en mooie vrouwen. Alhoewel? Als ze niet oppassen, is het binnenkort afgelopen met die laatste categorie. Het Braziliaanse ministerie van Gezondheid slaat namelijk alarm: 50 procent van de Braziliaanse bevolking is te dik, incluis de categorie 20- tot 24-jarigen.

Zo komt Brazilië gevaarlijk dichtbij de overgewichtcijfers van Amerika, waar tweederde van de bevolking te dik is.

In 1974 was nog geen 18 procent van de twintigers te dik. Boosdoener van deze explosieve toename van zwaarlijvigen is volgens gezondheidsminister Temporao de economische groei in het land. De jongere, rijkere generatie doet het namelijk het best als het gaat om toenemen-

de corpulentie. Ook de kleinsten zijn lekker bezig: een derde van de kinderen tussen de 5 en 9 jaar is ongezond dik.

Deze ontwikkeling is de Braziliaanse financiële markt niet onopgemerkt voorbijgegaan. Eind 2010 gaat fastfoodketen Burger King over van Amerikaanse in Braziliaanse handen.

Feiten & cijfers Um, dois, tres?

Ja, in Brazilië spreken ze Portugees en geen Braziliaans of Spaans Carnaval, één keer in het jaar groot feest om je liefdesverdriet te vergeten of een nieuwe. liefde te ontmoeten.

Land van carnaval

Officieel duurt het feest vier dagen maar in de meeste steden duren de wilde dagen langer dan een week.

Mooie Havaianas slippers?

Groot

Ze komen oorspronkelijk uit Brazilië! Brazilië is met zijn 8,5 miljoenvierkante kilometer het grootste land van Zuid-Amerika en het op vier na grootste land van de wereld. Het is 240 keer zo

Brazilië in vogelvlucht?

groot als Nedeland. Er bestaan ongeveer 2498 vliegvelden in Brazilië, landingsvelden inbegrepen join

– 37

Special

38

–

join

#1

'Na een week in een willekeurige Europese hoofdstad weet ik weer: Rio de Janeiro is de beste plek op aarde.'

Terwijl het Nederlandse voetbalelftal op audiëntie ging bij de koningin, door de Amsterdamse grachten trok of trouwde in Italië waren de Brazilianen alweer volop in training.

Dag of nacht, zomer of winter, er is in Rio de Janeiro geen veld te vinden waar niet gevoetbald wordt. Of het nu straatkinderen, studenten of teams van politieagenten zijn, de trapveldjes van Rio de Janeiro zijn bezet.

'Het is mijn leven', lacht de 24-jarige Freddy.

Op zijn linkerkuit staat een enorme tatoeage met het logo van Flamengo, de wijk waar hij woont en daarmee ook de voetbalploeg die hij steunt. 'Ik heb een tijd veel gedronken, veel aan de drugs gezeten, maar dan komt er toch niks van je terecht. Ik ben gaan voetballen. Je

leert er een hoop van en het is geweldig om jonge kinderen te trainen.' In de avonduren volgt hij Engelse les. 'Met de Spelen komt er meer werk, maar al die buitenlanders verstaan geen Portugees, je moet wel.'

'Wil je naar de wedstrijd vanavond?', vraagt Freddy. 'We spelen tegen die klootzakken van Botafogo. Als je zwart-rode kleren aantrekt kan ik je meenemen.'

Flamengo speelt haar thuiswedstrijden in het legendarische Maracanã-stadion, een betonnen kolos waar vroeger tot wel 150.000 toeschouwers in gingen. Hier werden alle grote Latijns-Amerikaanse voetbalwedstrijden ingespeeld. Inmiddels zitten er op last van de FIFA stoeltjes

join

– 39

»

Special

»

in, maar de fans zijn er niet minder enthousiast om geworden. Overal meppen uitzinnige kerels op enorme drums, om de paar seconden moet ik bukken om niet gekortwiekt te worden door een overzwaaiende vlaggenmast. Als Flagmengo de beslissende 1 – 0 scoort, breekt er een megalomaan feest los. Ik verlies Freddy in het vuurwerk en zal hem nooit meer zien.

Brasilia Het voetbal is maar een tipje van de sluier van de tomeloze energie die Rio de Janeiro in zich heeft. Brazilië zit in de lift, en Rio de Janeiro is opnieuw het centrum van de aandacht. De stad heeft daar een halve eeuw op moeten wachten. Midden in de jaren '50 werd Rio het predikaat 'hoofdstad' ontnomen en kreeg architect Oscar Niemeyer de opdracht om in 41 maanden een nieuwe stad uit de grond te stampen.

Het veel centraler gelegen Brasília is nog altijd de zetel van de overheid, maar ondertussen vecht Rio de Janeiro terug.

Want hoewel Rio bijzonder hippe wijken en stranden heeft, ontdek je al snel een grijze waas over de stad. Het lijkt een beetje op New York uit de vroege jaren '80: overal betonnen flatgebouwen, plakkerige straten, slapende zwervers en lelijke vierkante shopping-centers met duffe winkelgangers. En toch zie je de verandering. De grijze façades worden opgepoest, de kantoorgebouwen opgebroken en de oude hotels krijgen een facelift. Dat mogen we grotendeels op het conto van Eduardo da Costa Paes schrijven, de 41-jarige burgemeester van de stad. Met zijn piepjonge leger aan ambtenaren moet hij de komst van het Wereldkampioenschap voetbal in 2014 en de Olympische Zomer-

« In Sao Paulo probeert iedereen alleen maar carrière te maken. »

40

–

join

spelen in 2016 in goede banen leiden. Alle schoolvoorbeelden van 'urban management' worden uit de kast getrokken. In Rio duiken fietspaden op, werd een gloednieuw glimmend hypersnel metronetwerk uit de grond gestampt en om alle lijven lekker strak te houden opende de burgemeester tientallen publieke fitnesscentra.

Wat ook veranderde was de veiligheid, verwoord in het nieuw 'Choque de ordem'beleid. Oftewel: ordeschok, de Brazilaanse versie van het lik-op-stuk beleid. De notoir corrupte en gehaatte politie krijgt te maken met hervormingen en moet orde op zaken stellen. Je kunt het stadswachten noemen, alleen lopen ze in Rio de Janeiro met honkbalknuppels over het strand. Colaverkopers die proberen een centje bij te verdienen door ook cocaïne te verhandelen kunnen rekenen op klappen.

Levensgevaarlijk Rio de Janeiro heeft een naam hoog te houden wanneer het om nachtleven gaat. Na een dag op het strand in Ipanema valt er later op de avond in die wijk weinig te beleven. Sterker nog, net als bijna overal in Rio de Janeiro is het levensgevaarlijk over straat te gaan. Al het vervoer gaat per taxi en zelfs de meest koelbloedige chauffeurs rijden dwars door rood om maar niet te hoeven stoppen op kruispunten waar ze gemakkelijk overvallen worden.

Als gids door de wilde jungle van het nachtleven krijg ik de beeldschone 22-jarige studente Vitória aangewezen. Ze komt eigenlijk uit zakenstad Sao Paulo, maar verhuisde zes jaar geleden op eigen houtje naar Rio de Janeiro. 'Ik voel me al jaren 'Carioce' (inwoner van Rio, red.), São Paulo is toch maar een beklemmende stad. Iedereen probeert zo snel mogelijk carrière te maken. Toen mijn vriendjes allemaal stropdassen begonnen te dragen ben ik hier naartoe gekomen. En ik heb er geen moment spijt van!' Wie met een mooie vrouw in een kort jurkje langs de kant van de weg staat hoeft een taxichauffeur niets uit te leggen. De rit gaat op de automatische piloot naar Lapa, de bohémien-uitgaansbuurt waar tienduizenden feestgangers nacht in nacht

uit tot in de kleine uurtjes forró, choro en samba dansen.

'Het principe is simpel', legt Vitória uit. 'Je loopt naar binnen en het moment dat je twijfelt of het er nog wel leuk is, moet je direct bij de buren gaan kijken.' In een kleine bar slaan we de eerste caipirinha's achterover. Braziliaanse barmannen zijn bekwaam in het perfectioneren van een ideale caipirinha, alleen het fijnstampen van limoentjes met fijne suiker, ijs en suikerrietlikeur is niet genoeg. Het geheim zit 'm in de juiste verhouding zoet en zuur, en vooral in de hoeveelheid alcohol. 'Van een goede caipirinha mag je best dronken worden', legt Vitória uit. 'En de nacht is nog maar begonnen, weet je wel wat je te wachten staat?' We dansen lijf aan lijf door de hele wijk.

Overal wemelt het van de mensen, iedereen danst dwars door elkaar. Wie een instrument heeft meegenomen kan zich aansluiten bij de tientallen muzikanten die al op de podia staan. Wanneer de live-muzikanten vertrekken nemen dj's de enorme danszalen over.

Een nacht in Lapa gaat voorbij als in een roes, maar in mijn herinnering sprong de Clube dos Democráticos er met kop en schouders bovenuit. Het interieur van het koloniale pand is de afgelopen 130 jaar gelijk gebleven. 'Hier zie je de ziel van ons volk', schreeuwt Vitória boven de overversterkte gitaren uit. 'Of het goed of slecht gaat, of we rijk of arm zijn, of je gelukkig of ongelukkig bent, er moet gedanst worden. In deze club hebben mijn ouders elkaar ontmoet', lacht ze. 'En het zal me weinig verbazen als blijkt dat ik op de toiletten hierboven verwekt ben!' Nog een aantal caipirinha's later komt de zon op. Ik krijg een kus, Vitória springt in een taxi.

Het beproefde recept tegen een kater in Rio de Janeiro is een zwembroek. Het is in de stad volslagen normaal om met een hand-

« Het zou me niets verbazen als blijkt

dat ik op deze toiletten verwekt ben! » Wat kost dat?

2 euro

een versgeplukte halfrijpe

kokosnoot met een rietje

5 euro

een gemiddelde caipirinha

20 euro

een toegangskaartje voor

een wedstrijd inmaracanã

35 euro Ipanema

onbeperkt sushi eten in

40 euro

entree in enkele 'high-brow'-

nachtclubs

80 euro

de allergoedkoopste hotel-

kamer in rio de janeiro, per nacht

300 euro

een helikopter vlucht bo-

ven rio de janeiro, per persoon

800 euro

een retourvlucht vanaf

amsterdam met klm – airfrance

doek, een bermuda en een houten hoofd over straat te slenteren. In kioskjes hakken behendige mannen met een groot kapmes een klein gaatje in een jonge kokosnoot. Een rietje d'r in en je hebt een verfrissend en kerngezond ontbijt. Volgens de Brazilianen doet het sap van de vrucht van de kokospalm niet onder voor Red Bull. Een duik in het frisse water van de Atlantische Oceaan doet de rest.

Culinair gezien is Brazilië niet geweldig. De Brazilianen houden van een vette hap waar de Febo als vet-arm bij afsteekt. De gefritueerde hompen zompig brood met kalfvlees of visgehakt liggen opgestapeld bij iedere bar.

Zelfs bij het bier, dat ze in Brazilië altijd onder het vriespunt serveren, smaakt het niet. Het mag een wonder heten dat de Carioces zulke vette rotzooi naar binnen werken en er toch allemaal goed uitzien.

Wat na een wilde nacht ook blijkt: Rio de Janeiro is geen goedkope stad. Wie op een klein budget door Latijns-Amerika reist kan maar beter in Peru, Equador of Paraguay blijven. Een verse kokosnoot kost je maar 2 euro, join

– 41

»

de caipirinha's van gisteren gaan al snel voor zo'n 4 à 5 euro per stuk over de toonbalk. Een simpele hotelkamer begint 80 euro per nacht en met de maaltijden, taxiritten en entreeprijzen van de vorige nacht kost een hete avond uit in Rio net zo veel als in Amsterdam. Maar in Amsterdam regent het, zitten er geen apen in het park, en het standbeeld van het Lieverdje is toch net iets minder indrukwekkend dan het enorme beeld van Christus dat vanaf een berg over de stad waakt.

Olympische Spelen Of je nu naast het Christusbeeld staat, op de bergpiek Pão de Açúcar of op de dertigste verdieping van een hotel, een zonsondergang in Rio de Janeiro is een ervaring die de rillingen over je rug doet lopen. De zon verdwijnt langzaam achter de bergen en het licht breekt uiteen in een enorm spectrum van pastelkleuren. Het is alsof de miljoenenstad één minuut stilstaat. Daarna komen de duizenden flikkerende lichtjes van de favela's tot leven, de roemruchte sloppenwijken waar de overheid maar geen greep op krijgt.

In de aanloop naar de Olympische Spelen wil burgemeester Paes afrekenen met de krottenwijken. Tegen 2016 moet iedereen in een huis wonen en naar school kunnen gaan.

Even ambitieus als onhaalbaar.

De Groninger psychiater Nanko van Buuren neemt me mee naar Vila Cruzeiro, misschien wel de gevaarlijkste van alle favela's. Op iedere straathoek staan kinderen vanaf twaalf jaar met automatische geweren op wacht.

Het mag er rommeling en ongeorganiseerd uitzien, er zit een geöliede machine van drugsbaronnen en lokale criminelen achter.

Voorbij de wegversperringen liggen enorme drugsvoorraden en wapendepots. Het is een continue oorlog met de politie, die zelf ook niet wars is van misdaad en drugshandel.

In de nauwe straatjes navigeren kinderen

« Hij heeft zeker tien mensen vermoord.

Nu werkt hij bij ons. » 42

–

join

Special

« Ik had wat geld over en ben voor het weekend vanuit Londen naar Rio gevlogen. » feilloos op gloednieuwe motoren, de ene BMW nog duurder dan de andere Harley. Stuk voor stuk gestolen, De kinderen wachten op een kruispunt in de stad net zo lang tot er iemand met een motor voorbij komt die ze graag willen hebben. Met honkbalknuppels worden motorrijders van hun motors afgemept en voor dood achtergelaten.

Van Buuren loopt al sinds de jaren '80 vrij rond in de buurten waar zelfs de politie geen voet aan de grond krijgt. Zijn IBISS-stichting werkt aan ruim zestig verschillende projecten met jonge moeders, prostituees, gehandicapten of mensen die op vuilnisbelten werken. De maffiabazen toleren zijn werk en stukje bij beetje maakt IBISS het leven in de favela's iets aangenamer. 'Je moet met iedereen praten, compromissen sluiten', legt hij uit. 'Hier hebben we een school staan met een zwembad. Kinderen die bij de lessen komen mogen hier zwemmen. Maar in het weekend zijn het de drugsbazen die hier ronddobberen.' Het is titanenwerk. In een andere favela heeft IBISS een zaaltje waar jonge moeders met kinderen samenkomen. 'Allemaal meisjes die verkacht zijn door bendeleiders. Wij proberen ze te begeleiden en leren ze van hun eigen kinderen te houden', fluistert van Buuren. De jongste in de zaal is amper dertien. Verderop in de straat wijst hij op een jongen die naast een motor zit een een sigaret rookt. 'Hij heeft zeker tien mensen vermoord. Nu werkt hij bij ons. Je mag mensen nooit afschrijven.'

Rondborstig Wie de gekte, de drank, het dansen en het eeuwigdurende carnaval in Rio de Janeiro beu is neemt de bus naar Búzios. Het schattige kustplaatsje op zo'n drie uur rijden heeft evengoed nachtclubs en betaalbare restaurants maar pronkt vooral met de zeven schitterende stranden in de buurt. Ze zijn te voet, met een klein taxibusje of per buggy te bereiken. Wanneer je op de juiste momenten op de juiste stranden bent, heb je de complete baai voor jezelf.

Ere wie ere toekomt: Búzios is ondekt door niemand minder dan Brigitte Bardot. De rondborstige Française had ergens in de jaren '60 een Braziliaans vriendje en verdween van de radar voor de complete Franse roddelpers. Na lang zoeken werden ze in het kleine vissersdorpje gevonden, en sindsdien staat het op de kaart bij de internationale jetset. Búzios is voor zover wij weten ook de enige plaats ter wereld met een standbeeld voor Bardot. Ze zit met een koffer brons op een bankje voor de haven, de meeste mensen lopen er aan voorbij.

João zit naast Bardot op haar bankje. Hij draagt een koksbuis met zwarte knopen, drinkt een glas wijn en rookt een sigaret. Zijn dienst in een restaurant zit er op. Hij komt iedere vrijdagmorgen van Rio de Janeiro naar Búzios en gaat zondagnacht weer terug. Hij noemt zichzelf een 'culinaire freelancer'. 'Ik stap gewoon ergens naar binnen en vraag of ze een kok nodig hebben. Bevalt het niet meer of stoppen ze met betalen, dan ben ik weer vertrokken.' Hij bakt pizza's in een houtoven. 'Ze betalen goed hier, maar toch ga ik dit niet lang volhouden, het jeukt. Ik wil verder reizen, maar in ieder geval nooit meer naar Europa!'

'Ik heb een tijd in Portugal gewoond en ben veel door Europa wezen trekken. Het vreemde is, je hebt daar allemaal van die armetierige hostels en backpackers die geen cent te makken hebben. Die komen hier niet, want als je 'de oversteek' wilt maken kost dat je toch al gauw zo'n 1000 euro. En dat is eigenlijk wel zo relaxed.' Hij probeert toeristen te verlokken tot zeiltochten, helikoptervluchten en verhuurt kanariegele buggy's. 'Je moet een hoop geld verdienen hier, dit is een van de exclusiefste plekjes en ik wil al jaren hier een huis kopen. Een huis aan het strand in Búzios, daarna zit je voor de rest van je leven goed.'

Vliegtickets Op het lelijke betonnen vliegveld van Rio de Janeiro checkt Andrea als laatste in op de vlucht naar Londen. Hij kiepert een zak Braziliaanse munten uit zijn portemonnee, rent naar de bar en ruilt het geld om in bier. Uitgeput komt hij naast me zitten en rijkt me ongevraagd een blik aan. 'Geloof je dat ik voor het weekend ben overgevlogen? Ik had nog een beetje geld over en het is allemaal leuk hoor, het hippe nachtleven in Londen met al die gave indiebandjes, afrobeats en ruwe hiphop. Maar het is geen Rio de Janeiro.'

Andrea werkt als ingenieur in Engeland en zet het overgrote deel van zijn salaris om in vliegtickets naar zijn moederland. 'Een de ene kant is dit een derde wereldland, er is enorm veel ellende en ik ben iedere keer blij dat ik vertrokken ben. Maar na een week in willekeurige Europese hoofdstad weet je het weer, Rio de Janeiro is de beste plaats op aarde, hier kan echt niets aan tippen.' q olaf koens (24). ook naar rio? kijk op www.braziltours.nl.

join

– 43

Special

brazillywood Meer dan driekwart van de Brazilianen kijkt elke dag naar de soaps van TV Globo. Welkom op de allergrootste opnameset ter wereld.

Eigenlijk is het net een klein stadje. Zoiets als Spijkenisse. Er zijn drie snackbars, een doktershulp, een aantal banken en een reisbureau. Er wordt net zo veel energie verbruikt als 75.000 inwoners bij elkaar en om je van de ene naar de andere plek te verplaatsen, zijn er 150 golfkarretjes en zes buslijnen. Welkom in soapcity Projac, een gebied van 160 hectare iets buiten Rio de Janeiro. Dagelijks reizen zo’n zesduizend werknemers naar het terrein van producent TV Globo. 'Je vindt hier echt alles, behalve bedden', lacht Flavio Ferreira van TV Globo. Want slapen is er niet bij. Er moet keihard gewerkt worden om al die soaps op te nemen waar miljoenen Brazilianen dagelijks naar kijken.

De soaps, in Brazilië telenovela’s genoemd, lopen zo’n acht maanden en worden van maandag tot zaterdag op primetime uitgezonden. TV Globo zendt telenovela’s uit als Passione (Passie), Escrito nas Estrelas (In

44

–

join

de Sterren Geschreven) en Tempos Modernos (Moderne Tijden). Malhação (Trainen) is de langslopende soap. In 1995 was hiervan de eerste aflevering al te zien op nationale televisie. De series zijn populairder dan ooit.

Driekwart van de complete Braziliaanse bevolking (totaal 198 miljoen mensen!) kijken naar de belangrijkste telenovela.

In Nederland kennen we zo’n soapcultuur allang niet meer. Na het stoppen van Onderweg Naar Morgen (ONM) hebben we alleen nog Goede Tijden, Slechte Tijden (GTST) over als volwaardige soap. Maar het grootste verschil zit ‘m toch in de omvang. GTST wordt

« We willen de beste acteurs, de beste materialen en de beste decors. Bij ons gaat kwaliteit boven geld. »

sinds kort in de nieuwe Endemol studio MediArenA opgenomen, die niet veel groter is dan drie hectare. GTST wordt ook maar vijf keer in de week een halfuurtje uitgezonden. En slechts 10 procent van de bevolking volgt de serie dagelijks. Niet vergelijkbaar met de massaproductie van TV Globo.

Logisch dus dat de medewerkers van de Braziliaanse producent zich uit de naad werken in deze tv-stad waar sloppenwijken en drugsbendes niet lijken te bestaan.

De één sleutelt aan het decor, de ander rijdt het decor naar de set, daar rent weer iemand met een script de studio uit en een ander staat al in de aanslag om make-up bij te werken.

Allemaal leuk en aardig, maar Hollywood – de plek waar alle films vandaan lijken te komen – moet toch sets hebben die vele malen groter zijn? Niet dus! Soapstad

Projac is het grootste productiecentrum ter wereld. Per jaar produceert Globo 2500 uur aan entertainmentproducties. Ter vergelijking: Hollywood levert ruim 1.500 uur en Bollywood maar zo’n 100 uur. Het is dan ook niet voor niets dat TV Globo in het Guinness Book of Records is opgenomen als de ‘grootste dramaproducent van de wereld’.

Drama's Ook internationaal weet TV Globo invloed uit te oefenen. Op alle continenten, in 130 verschillende landen, brengt TV Globo producten op de markt, variërend van programmaformats tot daadwerkelijke kopieën van hun telenovela’s. In 2005 verkocht Globo programma’s aan meer dan vijftig landen met gemiddeld honderd miljoen kijkers per dag.

Maar waarom is TV Globo zo succesvol? 'Ik heb eigenlijk geen idee', zegt Ferreira. 'Ik weet wel dat we altijd op zoek zijn naar het allerbes-

te in alles wat we doen. We willen de beste acteurs, de beste materialen en de beste decors. Bij ons gaat kwaliteit boven geld.'

Maar dat is natuurlijk niet waarom al die miljoenen Brazilianen elke avond afstemmen op de soapdrama’s. Dat zijn de taboedoorbrekende verhaallijnen. Abortus en homoseksualiteit bijvoorbeeld. 'Onze schrijvers zijn compleet onafhankelijk.

Wanneer er een klacht binnenkomt van een controleur van de overheid, mag de schrijver uiteindelijk bepalen wat ‘ie daarmee doet.”

TV Globo is vastberaden nog groter te worden dan ze al zijn. “Vooral internationaal gezien is er nog een hoop voor ons te winnen!” Dus dat wordt oppassen. Voor je het weet neemt TV Globo straks alle soaps onder haar hoede en heten GTST en ONM morgen Bons Tempos, Maus Tempos en Ir Para o Amanhã. q loeke de waal

join

– 45

Wonen ín een vuilnisbelt De buitenmuur? Die is van petflessen. Het dak?

Van melkpakken. De tussenwand? Van lp's. Twee bijdehante oudjes bouwden een huis van afval. En het is nog goedkoper ook.

Elke week een vuilniswagen die alle zooi ophaalt? Nee, vergeet het maar. In veel Braziliaanse plattelandsdorpen ligt het afval overal. Langs de weg of langs de rivier: werkelijk alles is vervuild. Het echtpaar Luiz en Edna Toledo uit het kleine dorp Santa Rita ergerden zich groen en geel aan die troep en maakten van de nood een deugd: ze bouwden er gewoon een villa van. En nog één. En oh ja, nog één…

In 2001 is het allemaal begonnen. 'Al die flessen, melkpakken, doppen en autobanden in het dorp stoorden mij enorm', vertelt de 70-jarige Luiz. 'Ik heb het allemaal verzameld en ben gaan experimenteren met recyclen.' De bejaarde man was vastberaden net zo lang door te gaan tot hij er genoeg vertrouwen in had om een huis te bouwen met het afval. Koeienmest, piepschuim, karton: alles mengde hij door elkaar heen, totdat hij uiteindelijk een mengsel had gecreëerd dat sterk genoeg was om muren van te metselen.

Het resultaat mag er zijn. Het eerste huis van Luiz en zijn vrouw Etna pronkt onder-

46

–

join

aan een van de vele heuvels in het landschap. 'De buitenmuur bestaat uit ingemetselde petflessen, bij de binnenmuren heb ik er glazen flessen in verwerkt. Op die manier is het huis goed geïsoleerd. En het dak is gemaakt van melkpakken.' Dat de oude bioloog er goed over heeft nagedacht blijkt uit de aangename temperatuur in het huis. Ook heeft hij bij het plaatsen van de ramen en de muren rekening gehouden met de windrichting. Zo waait er altijd een koel briesje door het huis.

Het huis van afval, dat door de dorpelingen steevast Casa de Reciclados genoemd wordt, is ook goedkoper dan traditionele huizen. De kostprijs ligt, volgens Luiz, zo’n 70 procent lager. Maar het huis is niet alleen goed voor het milieu, het is ook goed voor de inwoners van Santa Ria. 'Het afval dat wij gebruiken, kopen we op van inwoners uit het dorp. Op die manier is iedereen bewust van afval', lacht Edna.

Maar ja, wat te doen met al dat afval terwijl je huis al een uit de hand gelopen villa is geworden? Twee jaar geleden besloot

»

Special

« Al die flessen, melkpakken,

doppen en autobanden in het dorp stoorden mij enorm. » join

– 47

Special

»

Luiz dus een nieuw bouwproject te starten. Op dezelfde kavel, bovenop de berg, staat de echte trots van het echtpaar: een gekleurde villa. Het pad tussen de twee woningen loopt stijl omhoog. Omdat de twee oudjes de steile klim niet meer kunnen maken, heeft Luiz een kabelbaan ontworpen. Een houten kar brengt het echtpaar elke dag in vier minuten naar het huis op de berg waar ze elke nacht slapen.

De oranje en blauwe muren zijn er versierd met mozaïek van glas. 'Het lastigste van de bouw was nog wel om alle kleuren glas bij elkaar te zoeken', lacht Luiz. Zelfs alle glazen flessen staan gesorteerd op merk in de muur. In dit tweede huis heeft Luiz nog meer geëxperimenteerd met materialen. Blikjes als douchewand, lp’s als tussenwand of bamboe als plafond. 'Ik ben van alle markten thuis!' Luiz en Etna kunnen het iedereen aanraden.

'Een huis van afval is voor Brazilië een goede combinatie van twee problemen. Er is hier erg veel afval. Een Braziliaan produceert 86 gram afval per dag. Van al dat afval wordt maar 15 procent gerecycled. Daarnaast heeft dit land acht miljoen daklozen terwijl deze manier van bouwen erg goedkoop is.'

Ondanks zijn leeftijd is Luiz nog steeds niet uitgebouwd. 'Ons

« Het lastigste van de bouw was het bij elkaar zoeken van alle kleuren glas. » kavel is groot genoeg voor een derde huis. De andere twee willen we dan ombouwen tot hotels.' De tekeningen voor het derde huis liggen er nog niet, maar een ding is zeker voor Luiz en Edna: het derde huis komt ook hoog op de berg te staan, zodat ze uitkijken over de rest van het landschap. De huiskamer van het tweede huis heeft dan ook over de gehele lengte ramen, achter de raampartij hangt een hangmat. 'Dat is de mooiste plek van het huis', vertelt Luiz terwijl hij tevreden naar buiten kijkt. q marit horstmanshof

Kiezelstenen Ook estevão silva da conceição, een kunstenaar die in de sloppenwijken van são paulo woont, is creatief aan de gang gegaan met duizenden kiezelstenen, beeldjes en porseleinen kopjes en schoteltjes. de 53-jarige man heeft tussen alle krotten zijn eigen abstracte mozaïekpaleisje gebouwd. wie zijn huisje binnenstapt kan zijn ogen niet geloven: zijn trots is een betonnen bomenjungle van 75 vierkante meter waarbij elk stukje tak is beplakt met servies en alle mogelijk soorten prullaria. 'ik begon met het bedekken van de vloer. toen ik daarmee klaar was, ging ik vanzelf verder met de rest.' hij pakte het steeds grootser aan. Met kippengaas en ijzeren buizen vormde hij een geraamte van een soort boom met een ingewikkeld netwerk van takken. Dit geraamte smeerde hij in met beton, om er vervolgens alles in te drukken wat er maar enigszins mooi, kunstzinnig of grappig uitziet. q pauline den hartog jager en hilde straathof

48

–

join

BOERIN ZOEKT LAND KOM NU IN ACTIE! KIJK OP NIZA.NL

Foto: Marielle van Uitert

Meer weten?

Ontdek het op Nederlands jongste internetmagazine!

IS er licht in de duisternis? IS de aarde plat? IS 2015 al in zicht? IS ongelijkheid verleden tijd? IS er leven na de dood? IS de vakantieliefde duurzaam? IS Jemen toe aan de pil? IS er geld genoeg? IS er een dokter in de zaal? IS iedereen van de wereld? IS het lot b epaald? IS de wereldverbeteraar nog levensvat baar? IS er nog wat van te maken? IS de lunch gratis? IS de boer vogelvrij? IS de toerist welkom? IS de migrant nodig? IS microkrediet de oplossing? IS er hoop op verzoening? IS het leven oneerlijk verdeeld? IS Afrika nog te redden? IS de mens verwend? IS het klimaat neutraal? IS er licht in de duisternis? IS de aarde plat? IS 2015 al in zicht?

IS ongelijkheid verleden tijd? IS er leven na de dood? IS de geld genoeg? IS er een dokter in de zaal? IS iedereen van de wereld? IS het lot bepaald? IS de wereldverbeteraar nog levensvat baar? IS er nog wat van te maken? IS de lunch gratis? IS de boer vogelvrij? IS de toerist welkom? IS de migrant nodig? IS microkre diet de oplossing? IS er hoop op verzoening? IS het leven oneerlijk verdeeld? IS Afrika nog te redden? IS de mens verwend? IS het klimaat neutraal?

IS er licht in de duisternis? IS de aarde plat? IS 2015 al in zicht?

IS on gelijkheid verleden tijd? IS er leven na de dood? IS de geld genoeg? IS er een dokter in de zaal? IS iedereen van de wereld? IS het lot bepaald? IS de IS is hĂŠt maandblad over internationale samenwerking. wereld verbeteraar Het staat boordevol bijzondere initiatieven in ont wikkenog levensvat baar?

IS de lunch gratis? IS lingslanden. IS is een uitgave van NCDO, de Nationale de boer vogelvrij? IS Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame de toerist welkom?

IS er nog wat van te Ontwikkeling. Nieuwsgierig? Kijk op www.isonline.nl maken? IS de wereld- en meld je aan voor een gratis abonnement.

Word gratis abonnee!

www.verspers.nl

Advertentie Join.indd 1

21-08-2008 17:05:51

WANTED! Is schrijven jouw passie? Lijkt het je te gek als jouw artikelen door duizenden studenten per dag worden gelezen? Word dan redacteur bij Studenten.net!

Studenten.net houdt studerend Nederland elke dag op de hoogte van

en alle andere zaken die studenten bezig houden.

Vind jij het leuk om je mening te ventileren en uitgebreide opiniestukken te schrijven? Interview je graag celebrities en politici?

lezers delen? Dat kan allemaal als redacteur bij Studenten.net!

Wil jij ook schrijven voor de grootste online studentencommunity van Nederland? Stuur dan een mailtje met je motivatie en een aantal door jou geschreven artikelen naar regina@studenten.net. Wie weet doe jij straks unieke schrijfervaring op bij de leukste studentensite van Nederland!

internationale samenwerking

link naar de wereld adv_oproep_join.indd 1

join

– 49

11/5/2009 11:02:10 AM

Special

gouden ballen

Van ballenjongen tot scenarioschrijver: via een tennisbaan worden jochies van de straat zelf ook miljonair.

Een lange donkere man komt de tennisbaan op lopen. In zijn hand slingert een racket heen en weer. Zo liep Eduardo Tripa hier 27 jaar geleden ook, als 8-jarig jongetje. Hij was een sloeber, een jochie uit de favela’s van Rio de Janeiro, op pad gestuurd door zijn ouders, want er was geld nodig. En hier, op de tennisbaan waar de elite van Rio graag een balletje slaat, hier was wat te verdienen. Als ballenjongen. ‘Ik vond tennis maar niks’, grijnst Tripa. ‘De enige reden waarom ik achter die ballen aanrende was het geld. Want dat geld hadden we thuis hard nodig.’

De tennisbaan, eigendom van de 80-jarige Nederlander Leo van den Berg, is omgeven door viersterrenhotels en wolkenkrabbers. Zakenlui, rijke badgasten en ex-ministers werken zich er elke dag in het zweet.

En ook vandaag worden de gemiste ballen weer als een bezetene achterna gerend door jonge ballenjongens uit de aangrenzende sloppenwijk, zoals Eduardo Tripa vroeger. De opbrengst voor deze jongens: een mooi salaris, nuttige vriendschappen en vooral: de kans om zelf ook rijk te worden.

In 1974 kwam Leo van den Berg samen met zijn vrouw op de bonnefooi naar Rio de Janeiro, hopend dat er iets interessants op hun pad zou komen. Op dat moment werd er een nieuw hotel gebouwd in de rijke

50

–

join

Special

strandwijk Sao Conrado. Ernaast lagen vervallen tennisbanen.

‘Ze lagen er echt verlaten bij’, vertelt Van den Berg. Samen met hun zoon besloot het echtpaar de banen te huren en op te knappen. Al gauw werd het drukker. ‘Vooral de Braziliaanse elite komt hier graag een balletje slaan’, zegt Van den Berg. ‘Maar zij houden er niet van om zelf hun ballen te pakken, dus we hadden mensen nodig die ze haalden en weer aangooiden.’

Omdat de tennisbanen grenzen aan de grootste favela van Zuid-Amerika besloot Van den Berg daar op zoek te gaan naar jonge tennishulpjes. ‘Jongens vanaf een jaar of 10 hebben een leeftijd waarop ze nog geen werkboekje kunnen krijgen’, legt hij uit, ‘maar ze kunnen zeker al wel wat doen. Juist op die leeftijd kijken ze tegen de drugsbazen in de favela op. Ze willen geld verdienen en de snelste manier is om voor de drugsbendes op wacht te staan. Die jongens worden vaak niet ouder dan een jaar of twintig, dan zijn de meeste al doodgeschoten. Door werk op de tennisbaan aan te bieden, geven wij ze een alternatief.’

Ongeveer 3 euro per uur krijgen de jongens tegenwoordig voor het ballenrapen. ‘Daar bovenop komen vaak nog flinke fooien’, zegt Van den Berg. Volgens hem verdient een ballenjongen gemiddeld 200 euro per maand. Een flink bedrag, zeker in een land waar het minimumloon voor volwassenen op 250 euro ligt.

Filmregisseurs Van den Berg wil daarom alleen jongens op zijn tennisbanen die serieus iets van hun leven willen maken. Hij stelt één eis aan ze: ze moeten naar school gaan.‘Ze moeten maandelijks hun schoolresultaten laten zien’, zegt hij. ‘Wie een onvoldoende heeft, mag pas terugkomen als het cijfer is opgehaald.’

En die aanpak heeft succes – vraag maar aan Eduardo Tripa. Acht jaar lang kluste hij bij Van den Berg als ballenjongen, totdat hij gevraagd werd als tennispartner door een zakenman die geen tegenstander had. ‘Jarenlang had ik op de banen gelopen en de techniek geleerd door te kijken naar anderen. Pas nadat ik mijn eerste potje tennis tegen een zakenman gewonnen had, begon ik de sport echt leuk te vinden.’

Tijdens die wedstrijd maakte Tripa zo’n indruk dat hij ook als tennisleraar aan de slag mocht. Dat opende een heel nieuwe wereld: hij kwam in contact met de ene na de andere hotshot.‘Op een gegeven moment sprak ik met verschillende filmregisseurs’, vertelt Tripa. ‘Ze vroegen mij of ik een script wilde schijven over het leven in Rio. Ik riep naar ze: ‘Geef me pen en papier en ik schrijf het op!’ Dat was natuurlijk een makkie voor mij, ik ken beide kanten van Rio. Geboren en opgegroeid

Lucratieve wedstrijd van den berg herinnert zich een goede tennisser die altijd tegen een ballenjongen speelde. 'uiteindelijk besloot deze tennisser in een van die ballenjongens te investeren. 7.500 euro kreeg hij voor tennisartikelen en reizen door het land, zodat hij aan verschillende toernooien mee kon doen. je kunt wel raden dat hij nu een prof is.’

in de favela, maar ik werkte al zolang ik me kon herinneren met de rijke elite van Rio. Die samensmelting, daar zijn ze dol op in films’, lacht Tripa.

Trots Zijn eerste poging viel in de smaak, en vanaf dat moment schreef Tripa script na script en vloog hij de wereld over om aan zijn draaiboeken te werken. Zijn bekendste werken zijn de scripts die hij schreef voor twee seizoenen van Cidade dos Homens, een populaire Braziliaanse tv-serie over het leven in de favela’s van Rio. Later schreef Tripa het script voor de wereldwijd bekende film All the invisible children, waarin het lot van arme kinderen centraal staat. ‘De wereld lag opeens aan mijn voeten’, zegt Tripa. ‘Ik schrijf mijn verhaal en daarmee verdien ik nu een hoop geld.’

En zo ging het vaak, op deze tennisbaan. Vierduizend ballenjongens hebben hier de afgelopen 36 jaar gerend. Volgens Van den Berg is zeker een tiende van die jongens verder gegaan in de tenniswereld. De meeste als tennisleraar, sommige zelfs als prof. ‘Ik herinner me een jongetje van een jaar of 11’, zegt Van den Berg. ‘Begonnen als ballenjongetje, drie jaar later jeugdkampioen van Brazilië.'

Van den Berg is trots op jongens zoals Tripa.

‘De meeste jongens die hier komen, willen zó graag iets van hun leven maken. Dat hoeft niet altijd in de tenniswereld te zijn. Ze leren hier wat werken inhoudt. En zij zien voorbeelden in de zakenmensen die hier komen tennissen, ze leggen contacten.’

Tripa komt nog zo vaak mogelijk een balletje slaan op de tennisbanen waar het ooit allemaal voor hem begonnen is. ‘Dit is mijn thuis.

Hier heb ik geleerd discreet te zijn, op tijd te komen, hard te werken en respect voor een ander te hebben. Als ik als 8-jarig jongetje niet hier terecht was gekomen, was ik nu niet de persoon geweest die ik ben.’

Hij wijst naar de 15-jarige ballenjongen William die met zijn zelfverdiende tennisracket een bal probeert hoog te houden. ‘Ik ga een potje tegen hem spelen. Wie weet krijgt hij straks net zo’n mooie carrière als ik.’ q bianca brasser

join

– 51

Help slachtoffers overstroming Pakistan!

Pakistan wordt geteisterd door de ergste overstromingen sinds een eeuw. 14 miljoen mensen zijn gevlucht voor het water. Uw hulp is hard nodig. Maak nu uw gift over.

Giro555 Den Haag

SAMENWERKENDE H U L P O R G A N I S AT I E S www.giro555.nl