Join 8

? n i o J a

join nummer 8 • december 2009

n n a W

Join is het gratis studententijdschrift over verre reizen, cultuur en de wereld • nummer 8 • december 2009

! o b a s i t a r g n e e Neem

Gratis abonnement?

Knip de kaart uit, stop deze in een envelop en stuur deze naar: lokaalmondiaal Abonneeservice Join Velperbuitensingel 8 6828 CT Arnhem

Colombia

is het gratis studententijdschrift over verre reizen, cultuur en de wereld.

Join verschijnt vier keer per jaar en wordt verspreid op hogescholen, universiteiten en wordt gratis verstuurd naar abonnees.

Kijk voor meer informatie op www.beyondyourworld.nl.

✂

Al-Qaeda-expert:

Mijn gegevens: Naam:

Pistolen, rum en meisjes in Cocaine City

Adres: Postcode/Plaats: Telefoon: Email: Geboortedatum:

m/v

‰

‘Binnenkort grote aanslag in Europa’

pagina 22

18 cial

pagina’s!

spe Jordanië

Sneller?

Meld je aan op www.beyondyourwo

rld.nl

Liever Gucci dan eten Wie mooi wil zijn moet honger lijden

Woon je in het buitenland? Dan kun je Join helaas niet gratis thuis ontvangen.

Stuur een mail naar join@lokaalmondiaal voor meer info.

Allah houdt van homo’s

En verder De mooiste plek op aarde / Bert Koenders / Wat zit er onder die sluier? / Renske de Greef / Het jongste Tweede Kamerlid ooit (21)

Welkom in Jordanië Veertien studenten. Twee weken. Bestemming: Jordanië.

Het land van nomaden, hoofddoekjes en de autoritaire koning Abdullah – maar ook van sexy lingerie, homo’s en breakdancers. En van mislukte voetballers, falende terroristen en erg geslaagde liefdes. Lees alle verhalen in de Jordaniëspecial, vanaf pagina 19! fotografie Leonard Fäustle

join

38

colofon tekst Naam

10

Join is een uitgave van lokaalmondiaal en verschijnt vier keer per jaar. Join wordt gratis verspreid op hogescholen en universiteiten en wordt gratis verstuurd naar abonnees. De redactie wordt elke keer gevormd door studenten van een opleiding journalistiek. Voor dit nummer ging een afvaardiging van INHolland Select Studies uit Rotterdam naar Jordanië.

Uitgever en concept Stefan Verwer Projectleider Mirjam Wulff Hoofdredactie Marten Blankesteijn (chef redacteur), Marc Broere (algemeen hoofdredacteur lokaalmondiaal) Redactie Marlies Boer, Fleur Degenkamp, Pim van den Dool, Winny de Jong, Kyra de Korte, Thomas Kuijpers, Finn van Leeuwen, Demian Polane, Eva van Rossen, Simone da Silva, Sjoke Tilstra, Conny Troost, Marijn Veltman, Leonie de Wit Medewerkers Janneke Boluijt, Bram de Graaff, Renske de Greef, Paulus Houthuijs, Thomas Hurkxkens, Jerrymie Marcus, Maud Robberts, Sophie van der Stap, Katinka Schippers Vormgeving Margo Vlamings i.s.m. Mick Pantelaras Coverfoto Leonard Fäustle Druk Deltahage Productie Mirjam Wulff, Niekie Kleintjes Coördinatie vanuit INHolland Select Studies Hanneke van Bleek, Brenda de Jager Communicatie en advertenties Mirjam Wulff Distributie Roos Pit Op 1 maart verschijnt het volgende nummer van Join. Join kan gratis bij je worden thuisbezorgd.

Vraag een abonnement aan op www.beyondyourworld.nl.

Join komt tot stand in samenwerking met de Hogeschool voor de Journalistiek in Rotterdam (INHolland Select Studies), Tilburg (Fontys Hogeschool Journalistiek Tilburg), Utrecht (Hogeschool Utrecht) en Zwolle (Christelijke Hogeschool Windesheim). Join komt voort uit het programma Beyond (y)our World, dat mogelijk wordt gemaakt door NCDO en ICCO. Join maakt deel uitvan het Wereldmediahuis, een samenwerking tussen IS, Vice Versa, Join, lokaalmondiaal en Mambapoint.

join

42

14

44 18

inhoud

Contact Velperbuitensingel 8 6828 CT Arnhem 026 3703177 join@lokaalmondiaal.net www.beyondyourworld.nl

10

Farshad Bashir Mei Li Vos wil met ‘m gaan borrelen - maar wij waren haar voor. ‘Ik heb geluk gehad dat ik in een volledig autochtone gemeenschap terecht kwam’, vindt het jongste Tweede Kamerlid ooit.

14

Buenaventura Vrienden worden met de grootste drugsbazen van West-Colombia.

18

Jelle Brandt Corstius gaat in God geloven als hij de vulkanische meren op Flores ziet.

38

Minister Bert Koenders Studiebol of player? ‘In Amsterdam was het meer de studie en in Italië meer de meisjes.’

22

‘You’re so gonna love it bi-atch’

28 30

Special

Jordanië

34

22

27 42

28

En dus sparen straatarme Congolezen vijf jaar voor een nieuwe Armani-outfit.

Demian en Finn op weg naar hun eerste profcontract.

44

30

‘Kleding laat zien wat je waard bent’

Wegwezen!

Ze kwamen vol dromen naar Nederland, maar nu hebben ze een andere wens: zo snel mogelijk weer terug. Vier illegalen over hun toekomst.

22

Ingewikkelde nichten ‘Oh my God! We have the same mascara!’ Maar ook: ‘Toen mijn moeder mijn sneeën zag, moedigde ze me alleen maar aan om er gelijk een einde aan te maken.’

Shabab al Ordon

‘Een lieve man met het hart op de juiste plek’ Of toch niet? 'Ik wil als soldaat in dienst van Osama Bin Laden en Al-Qaeda de gewelddadige jihad uitdragen.’

34

Sexy lingerie, eetbare condooms en viagracrèmepjes - wie koopt dat? ‘Dat zijn juist de zwaargesluierde vrouwen.’

27

Jessica in de woestijn ‘Ik kan toch niet verliefd worden op een Arabier?

Dat heeft toch geen zin? Wel dus.’

join

nieuws De Mexicaanse griep is dood LEVE LUJO

Licht uit in Oeganda Klimaat is hot, zelfs iets te hot en daarom komen in Kopenhagen de regeringsleiders bij elkaar om over het veranderende klimaat te praten. In Europa lijkt een wat hoger temperatuurtje wel lekker, maar in ontwikkelingslanden zijn de gevolgen al duidelijk merkbaar. In Oeganda bijvoorbeeld. Wie in Oeganda het licht aan wil doen moet een zak geld meebrengen. De stroomprijs is het hoogst in de hele regio. Dit is de reden voor het land om een enorme waterdam in de Nijl aan te leggen

foto: Sir Sabbhat

die goedkope stroom moet gaan leveren. Maar omdat er minder water door de rivier stroomt nu het klimaat verandert, gaat de dam waarschijnlijk minder opbrengen dan gedacht en zit Oeganda ook straks nog in het donker. En dat is dubbel pech: door de komst van de dam verliest het land ook nog veel schitterende natuur. Raften in de watervallen van de Nijl kan nog tot 2011! • Thomas Hurkxkens Overbevolkte ziekenhuizen vol rochelende Nederlanders, seriebegrafenissen en miljoenenwinsten voor mondkapjeshandelaars - de scenario’s waren fantastisch, maar het wil nog altijd niet echt lukken met die Mexicaanse griep. Maar, dames

Eat this

en heren doemdenkers, er is hoop! En die hoop heet Lujo (een samentrekking van Lusaka (Zambia) en Johannesburg (Zuid-

Stel: je bent president van een fijn Zuid-Amerikaans land, dat

Afrika), waar-ie onlangs voor het eerst werd gesignaleerd.

wil je nog even blijven, maar in de wet staat dat je maar één termijn de baas mag zijn. En dan heb je ook nog eens de pech

En jawel: ook dat virus is naar verluidt zéér dodelijk en kan

dat je in een redelijk democratisch land woont, dus die wet

tachtig procent van de bevolking uitroeien. Voor de Afrika-

gewoon verscheuren is geen optie. Wat doe je?

gangers onder ons: de ziekte begint met verschijnselen zoals

Evo Morales, de eerste inheemse president van Bolivia, koos

koorts, spierpijn, huiduitslag, gevolgd door diarree en leverfa-

voor een origineel wapen: hij ging in hongerstaking om een

len, waarna je aan een pijnlijk einde komt door allerlei interne

nieuwe kieswet door het parlement te krijgen. Het werkte nog

bloedingen.

ook, en dus is Morales, de man van het volk, de voormalige cocaboer, de vakbondsleider en Indiaan, deze maand

Mogen we Lujo binnenkort ook in Nederland verwelkomen?

wederom verkiesbaar. Zijn tegenstanders zijn rechtse geesten

Tijd voor een telefoontje met opperviroloog Ab Osterhaus, die

uit het verleden, zoals ex-legerkapitein Manfred Reyes. Wat zou

al jaren aankondigt dat een virus ons binnenkort uit gaat

Morales doen als hij verliest? • Jerrymie Marcus

roeien. De vogel- en varkensgriep brachten niet het drama dat Osterhaus verwachtte – driemaal is scheepsrecht? ‘We houden de situatie goed in de gaten’, zegt de regeringsadviseur.

‘Inderdaad is de overlijdenskans tachtig procent, maar omdat het virus zich vooralsnog niet door de lucht verspreidt zijn er goede maatregelen te treffen – al is ook weer niet helemaal duidelijk hoe het zich dan wél verspreidt.’

maar op dit moment ziet het er vrij gunstig uit.’ Wat krijgen we nou? Osterhaus genezen van het paniekvirus? ‘Ik zeg gewoon waar het op staat. We moeten het ook weer niet bagatelliseren. Er zullen heus wel een paar honderd mensen dood gaan, maar laten we hopen dat het daar bij blijft.’ • Leonie de Wit

join

foto: Jaume d’Urgell

Toch maar een beetje bang zijn dus? ‘Het kan twee kanten op,

nieuws Kivuvu op Cup-safari Hét tweejaarlijkse voetbalevenement

Wees eens eerlijk: jullie maken geen

van Afrika staat op het punt van begin-

kans op de overwinning, toch?

nen. De voorgaande twee edities van de

‘Jawel, een kans maak je altijd. De doel-

Afrika Cup werden gewonnen door Egyp-

stelling is in elk geval verder te komen

te, en in januari maken acht landen,

dan in de vorige Afrika Cup, toen zijn we

waaronder Ghana, Ivoorkust, Kameroen

in de kwartfinale gestrand. We spelen in

en Egypte, in Angola uit wie de nieuwe

ons eigen land, dus er zullen veel Ango-

Afrikaans kampioen wordt. En er is een

lezen op de tribune zitten waarvan de

beetje Nederlands bloed: Dominique

verwachting hoog gespannen is.’

Kivuvu (N.E.C.) is erbij.

Wel mooi dat je dan even van ons winDat klopt toch?

terweer af bent.

‘Ik weet het echt nog niet. Het is afwach-

‘Haha, inderdaad. Dankzij de redelijk

ten en telkens als ik nu word geselec-

lange winterstop mis ik ongeveer een

teerd moet ik gewoon mijn uiterste best

week bij N.E.C. Dat is natuurlijk jammer,

doen en laten zien wat ik kan. Daarna is

maar ik zou het wel geweldig vinden om

het aan de trainer om te bepalen welke

dan voor Angola uit te mogen komen. De

middenvelders erbij zullen zitten. Ik hoop

ervaring die ik daar op zou doen als ik

het in elk geval wel natuurlijk.’

geselecteerd word en die ik nu al op doe bij de oefenwedstrijden is zowel waardevol voor mij persoonlijk, en ook voor N.E.C.’ • Finn van Leeuwen

9-jarige varkensboerin Ze is pas 9 jaar, ze woont in Woudenberg, maar ‘ik ben heel be-

‘Meisjes moeten ook naar school, want het is belangrijk dat zij

roemd in Kameroen’, zegt ze zelf. Djouke Elferink, een doodge-

zich voortplanten. Ow, ik bedoel ontwikkelen.’

woon Hollands basisscholiertje, maar tegelijkertijd de varkenskoningin van Kameroen.

Zelf is ze nog nooit in Kameroen geweest. ‘Maar dat wil ik wel heel graag. Als ik groot ben, zestien ongeveer. Maar het is wel

Het begon met een reportage in het Jeugdjournaal, waar

duur, en dat geld kan beter besteed worden aan varkensvoer.’

Djouke zag hoe de huizen van Surinamers werden verwoest

Djouke heeft wel een beeld voor ogen als ze denkt aan Kame-

door een overstroming. Zielig! Ze ging huishoudelijke klusjes

roen. ‘De mensen zijn minder rijk, ze hebben geen machines en

doen, danste op rommelmarkten, en verdiende zo 350 euro.

niet zoveel mensen zijn blond.’ Voorlopig moet ze het doen met

De bestemming van dat geld? Mensen helpen. ‘En het liefst

een reportage in de

meisjes, want jongens vind ik stom.’

Kameroense krant The

Viavia ontmoette ze de Kameroenees Titus Atomba, en samen

die de vrouwen haar

bedachten ze het project ‘A pig van Djouke’. Met de 350 euro

sturen. ‘May God have

spaargeld kocht Atomba in Kameroen drie varkens plus voer,

your blessing!’

die hij aan drie lokale vrouwen gaf. De deal was simpel: de

Sjoke Tilstra

eerste kindjes van die varkens moesten weg worden gegeven aan een ander, en daarna mochten de vrouwen de varkens

Ook varkens kopen?

zelf houden om geld te verdienen aan het verkopen van

Het bankrekening-

nieuwe biggetjes en mest. Zo verspreiden de nakomelingen

nummer is 1225.77.450

van Djoukes varkens zich snel door het land, in de hoop dat

t.n.v. Djouke Elferink

dankzij de opbrengsten meer meisjes naar school kunnen.

te Woudenberg.

foto: Djouke Elferink

Herald en de brieven

join

nieuws Lang leve de oorlog!

Gelukkig heeft-ie de foto’s nog

Hij voorspelde al in 1986 dat het oorlog

genieten van een nieuw ingrediënt:

zou gaan worden in Darfur. 23 Jaar later

krokodillen. ‘En niet zomaar een’, lacht

is de Soedanese provincie zeker 300.000

Jacopsen. ‘Het zijn salty’s, een van de

doden en 2 miljoen vluchtelingen verder,

grootste krokodillensoorten ter wereld.’

en is dr. M. Jalal Hashim – die na zijn stu-

Tot een paar jaar geleden bleven de

die in Oxford talloze boeken schreef over

salty’s keurig waar ze thuishoren: in

zijn geboorteland – toe aan zijn volgende

Australië. Maar door het opwarmen van

voorspelling: ‘Er komen nog veel meer

het zeewater vinden de krokodillen het

burgeroorlogen in Soedan.’

op Oost-Timor, 700 kilometer verderop, opeens ook hartstikke lekker. Volgens de

‘Mensen zullen massaal gaan moorden

laatste berichten bevinden de bees-

om nieuwe staten te creëren. Het zal nog

ten zich inmiddels op 40 kilometer van hoofdstad Dili. Lokale overheden broe-

veel meer uit de hand lopen dan nu.’

Voordat onze waarzegger dat verder

Rick Jacopsen had het zo goed voor

den op een algeheel zwemverbod - en

toelicht even een lesje in Soedanese

elkaar. Al dertig jaar woont de Nederlan-

dat terwijl de stranden ook nog elk jaar

bevolkingskunde. In het land bevinden

der op Pantai Kelapa Road, het expat-

kleiner worden door de stijging van de

zich twee grote bevolkingsgroepen:

walhalla op Oost-Timor. Zon, zand zee,

zeespiegel. • Thomas Kuijpers

de zogeheten Zwarte Afrikanen en de

dat werk. Maar sinds kort kan Jacopsen

Zwarte Arabieren. De laatste groep is net zo zwart als de eerste, maar voelt zich Arabier, en is nu in Darfur bezig om de Zwarte Afrikanen weg te werken.

Naar het WK met Mama Zulu

Die strijd wordt alleen maar erger, ziet

Ook zin om deze zomer het WK in Zuid-

Hashim in zijn glazen bol. ‘Het Noorden,

Afrika met een bezoekje te vereren, maar

waar veel Zwarte Arabieren wonen, komt

geen behoefte aan het betalen van de

tegenover het Zuiden, met veel oorspron-

geëxplodeerde hotelprijzen in Johannes-

kelijke Afrikanen, te staan. Dat mondt uit

burg en Kaapstad? Mail Mama Zulu!

in een burgeroorlog. Het Noorden komt daarnaast ook tegenover de regering in

Mama Zulu woont in Kayamandi, een

Khartoem te staan. Het resultaat? Heel

krottendorp aan de rand van de welva-

veel doden en uiteindelijk een nieuwe

rende stad Stellenbosch, vlakbij Kaap-

staat in het zuiden.’ En die is er al snel,

stad. De meeste inwoners van het dorp

zegt Hashim. ‘In 2011 al. Maar dat is niet

– en dan vooral de mannen – handelen

het einde van de gevechten. In 2012 zal

in alcohol of drugs, of trekken naar de

klaar op een gezamenlijke barbecue’,

er een burgeroorlog komen in het dan

grote stad om te werken in de toeristen-

vertelt Zulu. ‘Op die manier delen wij het

onafhankelijke Zuid-Soedan. Dan ook

branche. De vrouwen, vaak besmet met

eten met de mensen om ons heen en

weer omdat de Zwarte Arabieren niet wil-

aids, zorgen ondertussen voor de krotten

kunnen we de laatste buurtroddels met

len samenleven met andere Afrikanen.’

en de kinderen.

elkaar bespreken. Niets is leuker dan

Is er dan ook nog iets positiefs te melden?

Maar er zijn ook gezonde vrouwen met

Jawel! ‘De Europese Unie komt voort

een relatief goed onderkomen: Mama

uit een oorlog, evenals het voormalige

Zulu bijvoorbeeld. Samen met een aantal

Voor 30 rand (ongeveer 2,60 euro) krijg je

Britse Rijk en ook het Islamitische Rijk van

dorpsgenoten biedt ze westerlingen een

een overnachting, drie maaltijden, een

vroeger. Allemaal door oorlogen gesticht

kamer in haar huis aan, inclusief tradi-

tour door het township en - jawel - een

of uitgebreid. Daarom denk ik dat de

tionele Afrikaanse maaltijden als braai

warme douche.

oorlogen binnen Soedan goed zijn voor

met pap en smuitenbollen. ‘Het braai-

Boeken via www.ilithahomestays.com. •

het land.’ • Finn van Leeuwen

vlees en de pap die wij eten, maken wij

Fleur Degenkamp

met de hele beurt te eten en daarna mu-

join

ziek te maken totdat de zon onder gaat.’

nieuws Crimineeltje pesten geschonden worden.’

‘zonnige dag’ of ‘veel vrijheid’ toewenst – dat klinkt als een

Zitten gevangenen die levenslang vastzitten in een donkere

slechte grap, maar dat is het niet. Tenminste, dat vindt Am-

cel daadwerkelijk te wachten op een kaartje met ‘een zonnige

nesty International. De organisatie heeft op haar website een

dag’ erop? ‘Absoluut. Zo’n kaartje geeft de mensen die vastzit-

lijst gepubliceerd met daarop namen van gevangenen en

ten nog een laatste restje hoop. Voor hen is het ook belangrijk

familieleden die wel een opbeurend kaartje kunnen gebrui-

dat ze weten dat mensen in andere landen hen steunen in hun

ken. Dus we gaan moordenaars een plezier doen? Nee, zegt

strijd.’ Voordat je naar het postkantoor rent nog even het lijstje

Amnesty-medewerkster Bianca Banning. ‘We zijn er bijna zeker

Amnesty-verboden: stuur géén tekeningen met oorlogs- of exe-

van dat deze mensen onschuldig zijn, maar daar gaat het niet

cutietaferelen. En géén alcoholische dranken. En géén schaars

om. Deze mensen hebben geen eerlijk proces gekregen en zijn

gekleden vrouwen (en ook géén schaars geklede mannen).

misschien zelfs gemarteld. Het gaat om mensenrechten die hier

Arme gevangenen. • Leonie de Wit

STRIP LARS

Een gevangene een kerstkaartje sturen waarin je hem een

Welcome in Holland De Vietnamese studente Hang Dang

Ik mis mijn twee

man: zo worden wij ook!

(33) studeert sinds kort in Nederland en

kinderen en mijn

Men denkt hier dat alle Aziaten niet open

verbaast zich over knakworst, decolle-

man. Gelukkig

en direct zijn, maar net als Nederlanders

tés en Hollandse nuchterheid.

spreek ik ze veel

zijn ook Vietnamezen het liefst to the

via Skype en

point. Een Chinese klasgenoot werd eens

‘Ik leg rustig een kippenhart op tafel als

kunnen ze af en toe hierheen komen.

gevraagd hoe hij het in godsnaam vol-

iedereen hier stamppot eet. Leuk, die

Het is uitzonderlijk dat een getrouwde

hield, een jaar zonder seks. Dus ik dacht:

vieze gezichten. Ja, hallo, jullie eten

vrouw twee jaar naar het buitenland

die Nederlanders gaan los. Maar dat

knakworsten... Wel zet ik nu pindakaas

gaat, maar mijn familie steunt me.

valt mee. Sommige mannelijke huisgeno-

op tafel. En crackers. En chocolade.

ten zie ik nooit met een meisje. OpenMet zestien Hollandse huisgenoten neem

heid over seks is bij ons ook in opkomst;

In Vietnam werk ik voor een bank. De

ik af en toe wat gewoontes over. Laatst

tegenwoordig is seks voor het huwelijk

studiebeurs die ik van de overheid kreeg

vond ik mijn zonnende huisgenoot er wel

niet meer zo taboe bij Vietnamese jonge-

om hier bedrijfseconomie te studeren,

erg witjes bij zitten, terwijl een witte huid

ren. Alleen de kledingstijl van vrouwen

was een buitenkansje. Nederland wordt

het schoonheidsideaal is in Vietnam. En

verbaast me. Als je in Vietnam met zo'n

bij Vietnamese studenten enorm gepro-

toen ik voor het eerst een ouder koppel

decolleté komt aanzetten ben je een

moot. Vooral de studies over waterbeheer

hand in hand over straat zag lopen,

'stout meisje'. Aan de andere kant doen

en agricultuur.

was ik ontroerd. In Vietnam is er weinig

Vietnamese mannen niet zo hysterisch

ruimte voor voetgangers, laat staan dat

over borsten als Hollandse kerels.

ze hand in hand lopen. Ik vertelde mijn

Janneke Boluijt

join

nederland

10

join

nederland

‘Ik heb het geluk gehad dat ik tussen autochtonen ben opgegroeid’ Hij was acht jaar toen hij met zijn vader uit Afghanistan moest vluchten. Met hulp van vrachtwagens, treinen en zijn voeten belandde Farshad Bashir in Nederland – om nog geen twaalf jaar later het jongste Tweede Kamerlid ooit te worden. ‘Ik voel me Nederlander.’ tekst Pim van den Dool fotografie Leonard Fäustle

join

11

nederland

W

e moeten opschieten, zegt hij meteen. Farshad Bashir mag dan pas 21 jaar zijn, zijn agenda is misschien nog wel voller dan die van zijn collegaKamerleden. En dat gaat hem nog een keer problemen opleveren - met Mei Li Vos bijvoorbeeld. ‘Ik ga Farshad binnenkort eens uitnodigen voor een borrel’, knipoogde de charmante PvdA-parlementariër een paar minuten eerder. Maar die date kan ze voorlopig vergeten: Farshad is bezig. Bezig met het omhoog krijgen van de belastingen voor de allerrijksten. Bezig met de toekomst van Afghanistan. Bezig met het voorbereiden van de Algemene Beschouwingen.

Borrelen met Mei Li Vos, dat is nog eens wat anders dan vechten tegen de Taliban. ‘Haha, inderdaad! Ik vind het Kamerwerk dat ik nu doe heel leuk. Ik wil dit graag langer blijven doen, nog een termijn in de Kamer zitten en misschien daarna nog wel één. Kijken of ik mezelf straks ook het langstzittende Kamerlid mag noemen.’

Kun je je nog iets herinneren van die acht jaar in Afghanistan? ‘In de eerste jaren brak na de val van het communistische regime een burgeroorlog uit tussen de Taliban en strijders van de Noordelijke Alliantie. Omdat mijn vader hoofdredacteur was van een onafhankelijke krant, werd hij opgepakt en gevangengezet. Als kind was buiten spelen of naar school gaan er voor mij niet bij. Daarvoor was het te onveilig. Toen mijn vader werd vrijgekocht, ben ik met hem gevlucht, m’n moeder en broer bleven achter.’

Hoe zijn jullie in Nederland terecht gekomen? ‘Dankzij mensensmokkelaars zijn we met busjes, vrachtwagens en treinen richting Europa gegaan. In Oost-Europa hebben we zelfs nog een stuk van de vluchtroute te voet afgelegd. Ik was nog heel jong en vond het allemaal wel spannend. Voor mij was het meer een toeristisch tripje. Ik liet de boerka’s achter me en zag een totaal nieuwe wereld aan me voorbij trekken.’

En toen zat dat kleine Afghaantje opeens tussen de stugge Friese boeren in het dorpje Mantgum.

‘Haha, ja, dat ging eigenlijk heel soepel. Ik heb al snel leren fietsen en ging buiten spelen met vriendjes van school. Ik denk dat ik geluk heb gehad dat ik in een volledig autochtone gemeenschap terecht kwam. Daardoor werd ik wel gedwongen om snel de taal te leren en me aan te passen. Dankzij de uitstekende opvang en de goede voorzieningen in Nederland is ook mijn interesse voor politiek ontstaan.’

Leg uit. ‘Nou kijk, ik zag door mijn eigen situatie dat ik veel aan de sterke sociale voorzieningen in Nederland te danken had. Uitgerekend de partij die zich daar sterk voor maakte, de SP, was in mijn omgeving heel actief aan het actievoeren.

Naast hun sociale agenda spraken ook de internationale stand-

12

join

punten van die partij mij aan, zoals het verzet tegen de oorlog in Irak.’

En zo werd Bashir als tiener lid van de jongerenorganisatie van de SP, ROOD, en nadat hij naar Leeuwarden was verhuisd, mocht hij daar de gemeenteraad in. Dat werk combineerde hij met een studie natuurkunde in Groningen, maar die hij moest afbreken toen hij een plek in de Tweede Kamer kreeg aangeboden. ‘Ik was zeer vereerd, maar dacht dat ik nooit in de Kamer zou komen, omdat ik op de 26e plek terecht kwam. Maar de SP deed het zo goed dat ik al snel tóch in het parlement kwam, toen één van de SP’ers de Kamer verliet. Ik twijfelde niet, want ik wilde graag het jongste Tweede Kamerlid ooit worden.’

Mijnheer de voorzitter VVD’er Charlie Aptroot, voorzitter van de commissie Rijksuitgaven waar ook Bashir in zit, noemt hem een ‘sympathieke collega die in het begin niet direct een grote mond had en zich goed laat informeren.’ Zijn persoonlijke relatie met Farshad noemt Aptroot ‘prettig’. ‘Hij kijkt nog een beetje de kat uit de boom, dus voor een hogere functie is hij nog te rustig.

Maar dat kan nog komen.’

nederland

Ik liet de boerka’s achter me en zag een totaal nieuwe wereld aan me voorbij trekken Het kan nog misgaan Dat een vroeg Kamerlidmaatschap geen garantie is voor een bliksemcarrière bewijst Driek van Vlugt. De nu 29-jarige SP’er werd tien jaar geleden lid van de Eerste Kamer, op persoonlijk verzoek van Jan Marijnissen. ‘Ik moest overschakelen van studentenpils op jonge jenever’, lacht Van Vlugt.

Momenteel heeft hij een stapje terug gedaan - naar eigen zeggen omdat hij getrouwd is en zijn vrouw in verwachting is - en is hij regiovertegenwoordiger van de provincie Zeeland in het SP-bestuur. Van Vlugt ziet Farshad Bashir als een groot aanstormend talent. ‘Hij komt op mij over als een hele kundige jongeman. Hij is rustig en weloverwogen, heeft al veel meegemaakt en is niet snel van z’n stuk te brengen. Ik hoop dat hij het ver schopt binnen de SP.’

Waar hou je je tegenwoordig precies mee bezig?

‘Ik werk veel samen met SP-Kamerlid Ewout Irrgang en wij houden ons vooral bezig met belastingen. In Nederland is al decennialang een trend aan de gang dat de belastingen omlaag gaan, vooral voor de allerrijksten die best wat meer kunnen bijdragen. Concreet werk ik zelf aan wetswijzigingen of moties die deze ontwikkeling kunnen keren. En help ik met het voorbereiden van belangrijk debatten als de Algemene Beschouwingen en de Financiële Beschouwingen.’

En Afghanistan dan? De SP voert campagne met ‘Steun Afghanistan, stop de oorlog’. Waarom is dat volgens jou de beste aanpak? ‘Wat je nu ziet is dat het Westen beweert dat het bezig is met een vredesmissie in Afghanistan, maar in werkelijkheid wordt er een keiharde oorlog gevoerd. Grote delen van Afghanistan staan overigens nog altijd onder controle van de Taliban. Deze oorlog is uitzichtloos. Er moet gezocht worden naar een politieke oplossing, dus moet er meer onderhandeld worden met de Taliban.'

Is dat mogelijk, een politiek compromis met de Taliban?

‘Ik denk van wel. Nu al wordt er op afstand met de Taliban gepraat in Saoedi-Arabië en Pakistan, maar ook de regering-

Karzai voert geregeld gesprekken met Talibanleiders. Omdat de Taliban in Afghanistan oprukken, is iedereen het er in Afghanistan onderhand wel over eens dat zij onderdeel van de oplossing moeten zijn. Wat we niet moeten vergeten is dat het grootste deel van de Taliban Afghaanse burgers zijn.’

Maar het andere deel bestaat uit radicale strijders, die uit geloofsovertuiging vechten. ‘Ook met hen wordt nu al gepraat. Een deel van de extremistische strijders waar je op doelt zijn internationale terroristen van Al-Qaeda die uit Tsjetsjenië, Pakistan, Saoedi-Arabië en zelfs Indonesië komen om in Afghanistan de jihad te voeren tegen de westerse troepen. Als de internationale troepen zich terugtrekken, zullen zij de strijd automatisch staken. En je hebt gelijk dat een deel van de Afghaanse Taliban erg radicaal is. Maar nu kunnen zij de bevolking nog wijsmaken dat ze tegen een bezettingsmacht vechten die Afghanistan wil overheersen - als de troepen weg zijn kunnen ze dat niet meer.’

Toch kan jouw voorstel om alle internationale troepen uit Afghanistan per direct terug te trekken ertoe leiden dat jouw oude schoolvriendjes weer onder de Taliban moeten leven. ‘Dat denk ik niet. Als het Westen al het geld dat nu verloren gaat aan de oorlog zou besteden aan ontwikkelingshulp en het stimuleren van de economie, wordt de Taliban een belangrijke voedingsbodem uit handen genomen.

Bovendien is het Afghaanse nationale leger al aardig groot en moeten we ook een beetje vertrouwen in de Afghaanse bevolking hebben. Uiteindelijk moeten de Afghanen het toch zelf doen.’

‘De Afghanen’ - je praat er zo zakelijk over, alsof je er geen enkele band meer mee hebt. ‘Nee, ik voel me Nederlander en ben trots op m’n Nederlandse paspoort. Ik ben de afgelopen jaren nog wel teruggeweest, maar het mag duidelijk zijn dat Afghanistan geen fijne plek om te wonen is.”

Slimme jongen PvdA-Kamerlid Mei Li Vos, met haar 39 jaar ook nog een jonge verschijning in het parlement, kan goed samenwerken met Farshad. ‘Qua inkomenspolitiek zitten de SP en de PvdA natuurlijk vrij dichtbij elkaar.’

Vos noemt haar collega een ‘ontzettend slimme jongen’.

Alleen zijn ambitie om het langstzittende Kamerlid te worden ziet ze niet zo zitten: ‘Hij moet geen beroepspoliticus worden, want dan mis je het contact met de buitenwereld.’

join

13

colombia

Cocaine City Studeren in Colombia? Leuk. Reizen door Colombia? Beter. Vooral als je naar Cocaine City gaat. Drugs, rum, meisjes en gevechten - alle ingrediënten voor een ontspannen trip zijn aanwezig. ‘Wil je met mijn helikopter terugvliegen?’ tekst Bram de Graaff

M

isschien was ik niet gegaan als ik die documentaire van Channel 4 wat eerder had gezien. De titel - Unreported World: Cocaine City - geeft kort maar krachtig weer waar de lokale economie op draait.

Maar vooraf informatie zoeken, dat is tegen mijn principes. Weinig voorkennis, geen reisgids en alleen reizen levert altijd de mooiste avonturen op.

14

join

Ik wilde naar Buenaventura. Waarom?

Geen idee. Misschien vanwege de lessen die ik had gevolgd over de enorme biodiversiteit in de regio, die per vierkante meter zelfs de Amazone overtreft.

Misschien omdat er nagenoeg geen buitenlandse toeristen zouden zijn. Maar waarschijnlijk was de echte reden de aantrekkingskracht die het lijkt uit te oefenen op veel Colombiaanse muzikanten. Grupo Niche, de salsa-allstars uit Cali, zongen het al:

A Panama, Venezuela, a todos, todos hermanitos, El Grupo Niche disculpas pide pues no es nuestra culpa, Que en la costa del Pacifico hay un pueblo que lo llevamos, En el alma, se nos pegaron y con otros lo comparamos, Alla hay carino, ternura, ambiente de sabrosura, A ti mi Buenaventura con amor te lo dedicamos.

colombia

Het drong langzaam tot me door: ik zat hier aan tafel met de neefjes van de afgevaardigde van Buenaventura De tocht richting Buenaventura is prachtig. Eerst omhoog, de westelijke keten van de Andes over, en dan geleidelijk naar beneden richting het tropisch laagland. Vanaf het eindstation nam ik een bootje, een lancha, dat me vanuit de haven naar een van de kleine kustdorpjes net buiten Buenaventura zou brengen. Op het bootje leerde ik twee jongens kennen, en daarna ging het snel: een half uur nadat we waren aangekomen zat ik op het strand, was ik voorgesteld aan al hun vrienden, had ik twee shotjes rum in mijn handen en meer vrouwelijke aandacht dan in de afgelopen vijf jaar bij elkaar. Ik kwam op het juiste moment, bleek al snel. Half Buenaventura was uitgestroomd om dit weekend aan het strand door te brengen, een luxe die de meesten zich maar een keer per jaar kunnen veroorloven.

En in Ladrilleros, het dorpje waar ik was, moet het het wildst zijn geweest van allemaal. Het strand was stampvol, en al sinds de vroege ochtend zat iedereen aan de rum en aguardiente. Die avond was er een feest in el Templo del Ritmo, een openluchtdiscotheek met uitzicht over de eindeloze oceaan. Met live reggaeton, dat ook nog. Kan het beter?

Aan Panama, Venezuela en al onze broertjes, Vraagt Grupo Niche om excuses, maar het is niet onze fout, Dat er aan de pacifische kust een stadje is dat we altijd in ons hart meedragen, Ze raakte ons in onze ziel, en als we het met anderen vergelijken, Daar heb je affectie, compassie, en echte feeling.

Aan jou, mijn Buenaventura, dragen wij dit met liefde op.

De volgende ochtend stond ik vroeg op. Ik had nog maar weinig tijd en ik wilde nog even naar een ander strand gaan voordat ik terug moest naar de kou van Bogotá. Ik maakte een rondje door Ladrilleros om afscheid te nemen van wat mensen die ik de avond ervoor had leren kennen, toen ik iemand mijn naam hoorde roepen. ‘Ga je er nu al vandoor?

Je gaat het beste feest missen!’

In een eettentje dat uitkeek over de hoofdstraat zat een groep mannen wiens gezichten ik dacht te herkennen.

‘Ik kan niet anders’, zei ik. ‘Ik ben door mijn geld heen, dus ik moet terug naar Buenaventura, voordat ik verder kan.’

‘Maak je geen zorgen’, was het antwoord. ‘Vanavond kun je bij ons in het hotel blijven slapen, wij verzorgen alles wat je nodig hebt!’

Dat klonk als een redelijk aanbod, en voordat ik het wist zat ook ik aan het bier en de gefrituurde vis. Het bleek dat deze mannen de organisatoren waren van het feest van de avond ervoor. ‘We zagen je gisteren op ons feest, en er waren wat vrienden op het strand die over je vertelden’, zei Wilson. ‘Ze zeiden dat je Italiaans spreekt.’ Klopt, maar wat dan nog? ‘Italiaans interesseert ons hier, want als je het goed aanpakt levert Italiaans je veel geld op. Ik woon zelf ook in Milaan, ik ben maar een paar weken per jaar in Colombia, om mijn familie te zien en voor zaken.’ Huh? Terwijl we aan het praten waren kwam er een man naar ons toe lopen. Aan elke arm een vrouw, twee beveiligers in de buurt. ‘Dit is onze oom’, zei Juan Jo. ‘Wij werken allemaal voor hem.’

Het drong langzaam tot me door: ik zat hier aan tafel met de neefjes van de afgevaardigde van Buenaventura, tevens een van de grootste cocaïnehandelaren en kartelbazen van West Colombia!

Wilson was zijn contactpersoon in Europa. Op zijn zestiende vloog hij

join

15

colombia gedwongen naar Europa met een lading bolletjes in zijn buik. Het startkapitaal dat hij daarmee verdiende gebruikte hij om zijn imperium op te bouwen.

De rest van de dag bracht ik met mijn nieuwe drugsvrienden door op het strand. Daar hadden we een vaste plek waar onder andere Buenaventura’s ‘grootste aanbieder van vrouwelijk gezelschap’ zat, continue omringd door enkele van zijn ‘vriendinnen’.

Dat was het beste van hun werk, vertelden de cocaïnebazen. ‘Met geld krijg je alles voor elkaar. In Milaan heb ik geld, heb ik mijn auto, en veel meisjes vinden mijn huidskleur aantrekkelijk. Hetzelfde geldt hier.’ Iedereen leek precies te weten wie dit waren, en waren volop geïnteresseerd omdat Wilson en de zijnen een van de enigen in de hele stad waren met geld. Een goede relatie met hen betekende een beter leven, ook al was het waarschijnlijk een stukje korter.

‘Er kwam net een meisje naar me toe’, zei Wilson. ‘Haar vriendje gaat vandaag terug naar de stad, maar zij blijft nog een nachtje. Ze zei dat ze die wel met jou wilde doorbrengen. Maar als je haar niet wilt: als je geld laat wapperen kun je hier iedereen krijgen die je wilt.’ Gelukkig was de keuze makkelijk: ik had geen geld.

Ondertussen was Wilson’s oom er ook bij gekomen, en we werden uitgenodigd om te fantaseren over wat hij zou doen als hij ooit in het Casa de Nariño, het presidentieel paleis, zou wonen.

‘En jij, gringo’, zei hij, zich naar mij draaiend. ‘Als je wil kun je morgen met me terugvliegen naar Cali, we gaan met mijn helikopter.’

Het feest die avond was geweldig.

Onder toeziend oog van tien militairen - die hadden gehoord dat er de avond daarvoor problemen waren geweest en dus maar even kwamen kijken - ging iedereen helemaal los. Het was zo wild dat de meisjes hun jurkjes uitknepen omdat ze doorweekt waren van het zweet.

16

join

Het was zo wild dat de meisjes hun jurkjes uitknepen omdat ze doorweekt waren van het zweet Aan het einde van de avond werkten de militairen de meeste mensen de deur uit. Wij bleven achter aan onze tafel, met meer flessen rum er op dan mensen er omheen. Opeens hoorde ik geluiden buiten. Ik liep door de uitgang en voor mijn ogen vond de grootste vechtpartij die ik ooit had gezien plaats. De militairen stonden er rustig bij terwijl een man of vijftig elkaar de hersens aan het inslaan waren.

‘Waarom doen jullie niks?’, schreeuwde ik.

‘Ben je gek jongen? We blijven hier tot ze uitgeraasd zijn.’

‘Maar jullie hebben wapens, daar kun je ze mee intimideren.’

Die opmerking leek de jongen naast me te interesseren: ‘Welk wapen bedoel

je, dit hier?’ Hij tilde zijn shirt op om het pistool te laten zien dat nonchalant in zijn broek hing. Verslagen keerde ik terug naar onze tafel: natuurlijk, iedereen hier had een wapen.

‘Waar was je man? Waarom ging je naar buiten? Voor die vechtpartij? Dat gebeurt altijd, laat ze gewoon, ze koelen wel af.’

De volgende ochtend sneakte ik het hotel uit. Hoe stoer het ook zou zijn om de helikopter te nemen, ik had geen zin in een enkeltje regenwoud, dat was al genoeg mensen overkomen. En dus stapte ik na een vluchtig afscheid zonder mijn drugsmaatjes de bus in, terug naar Bogota, terug naar mijn universiteit met zijn honderden bewakers en waakhonden.

indonesië

Wat is de allermooiste plek op aarde? Volgens Ruslandcorrespondent en wereldreiziger Jelle Brandt Corstius moeten we daarvoor naar Indonesië.

‘Dit had ik nog nooit meegemaakt.’ tekst Paulus Houthuijs

H

et benoemen van een all time favorite plekje op aarde is voor Jelle Brandt Corstius (31) een haast onmogelijke opgave. De correspondent in dienst van onder meer Trouw en de Standaard woont in Moskou en heeft twee boeken geschreven over zijn talrijke reizen. En hoe lang hij ook nadenkt, hij komt er niet uit, simpelweg omdat Indonesië teveel mooie plekken heeft. ‘Het is het enige land ter wereld ik geloof totaal niet in God - waar ik voor het eerst dacht: dit is zo ontzettend mooi, dat moet gemaakt zijn door iets of iemand.

Dat je zó ontroerd raakt door de schoonheid van de natuur, dat had ik nog nooit meegemaakt.’

Een goed voorbeeld van deze schoonheid is Flores, een van de vele vulkanische eilandjes die Indonesië rijk is. Het pronkstuk: de vulkanische meren die elk een andere kleur hebben.

‘Dat fenomeen is helaas alleen bij zonsopkomst te zien.

foto: Neils Photopgraphy.

‘Dit moet gemaakt zijn door iets of iemand’ We moesten dus rond een uur of vier ’s nachts opstaan om de vulkaan op te klimmen. Maar het was dan ook zeer mooi.’

Het enige minieme nadeel van dit paradijselijke eiland was de primitiviteit. ‘Na een tijdje krijg je niet zozeer de behoefte aan luxe, maar wel aan bijvoorbeeld elektriciteit. Het was tenslotte een vakantie.’

Toch kan de Indonesië-liefhebber ook juist genieten van het gebrek aan moderne middelen. Daarom staan ook de Gili-eilanden in de buurt van Bali hoog op zijn lijstje. ‘Er valt eigenlijk niet erg veel te doen. Het is een van die plekken waar je juist tot rust komt omdat je weet dat er niets te doen is.’ De eilandjes zijn volgens Brandt Corstius precies wat de meesten zich voorstellen bij een klassiek tropisch eiland met palmbomen.

‘Er rijden geen auto’s en alles wordt met paard en wagen vervoerd. Op de eilanden was slechts één klein winkeltje en verder kon je wat op het strand wandelen. Dat geeft heel veel rust.’

En na zo’n vakantie? Verder reizen. ‘Als ik geen journalist was geweest had ik wel een andere manier verzonnen om rond te kunnen reizen. Zolang ik maar Nederland uit kwam. Ik vind het het meest fantastische land van de wereld, maar je moet er niet te lang zijn. In Nederland is alles al af en klaar. Je kunt al heel ver in de toekomst kijken. Journalistiek is voor mij gewoon een middel om permanent vakantie hebben.’

join

17

;DID/ :ah`Z kVc <dg`jb >88D

-

IS er licht in de duisternis? IS de aarde plat? IS 2015 al in zicht? IS ongelijkheid verleden tijd? IS er leven na de dood? IS de vakantieliefde duurzaam? IS Jemen toe aan de pil? IS er geld genoeg? IS er een dokter in de zaal? IS iedereen van de wereld? IS het lot b epaald? IS de wereldverbeteraar nog levensvat baar? IS er nog wat van te maken? IS de lunch gratis? IS de boer vogelvrij? IS de toerist welkom? IS de migrant nodig? IS microkrediet de oplossing? IS er hoop op verzoening? IS het leven oneerlijk verdeeld? IS Afrika nog te redden? IS de mens verwend? IS het klimaat neutraal? IS er licht in de duisternis? IS de aarde plat? IS 2015 al in zicht?

IS ongelijkheid verleden tijd? IS er leven na de dood? IS de geld genoeg? IS er een dokter in de zaal? IS iedereen van de wereld? IS het lot bepaald? IS de wereldverbeteraar nog levensvat baar? IS er nog wat van te maken? IS de lunch gratis? IS de boer vogelvrij? IS de toerist welkom? IS de migrant nodig? IS microkre diet de oplossing? IS er hoop op verzoening? IS het leven oneerlijk verdeeld? IS Afrika nog te redden? IS de mens verwend? IS het klimaat neutraal?

IS er licht in de duisternis? IS de aarde plat? IS 2015 al in zicht?

IS on gelijkheid verleden tijd? IS er leven na de dood? IS de geld genoeg? IS er een dokter in de zaal? IS iedereen van de wereld? IS het lot bepaald? IS de IS is hét maandblad over internationale samenwerking. wereld verbeteraar Het staat boordevol bijzondere initiatieven in ont wikkenog levensvat baar?

IS de lunch gratis? IS lingslanden. IS is een uitgave van NCDO, de Nationale de boer vogelvrij? IS Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame de toerist welkom?

IS er nog wat van te Ontwikkeling. Nieuwsgierig? Kijk op www.isonline.nl maken? IS de wereld- en meld je aan voor een gratis abonnement.

Word gratis abonnee!

>88D lZg`i hVbZc bZi bZchZc Zc eVgi^Xja^ZgZ dg\Vc^hVi^Zh ^c dcil^``Za^c\haVcYZc VVc ZZc gZX]ikVVgY^\Z Zc YjjgoVbZ lZgZaY# 9ZoZ hVbZclZg`^c\ ]ZZ[i kZZa de\ZaZkZgY# 9Z idZ\Vc\ idi ZZghiZ aZkZchWZ]dZ[iZc odVah lViZg! bZY^hX]Z odg\! dcYZgl^_h Zc kdZYhZa ^h kZgWZiZgY# L^_ ]ZWWZc bZi dcoZ eVgicZg" dg\Vc^hVi^Zh kddg bZZg lZg`\ZaZ\Zc]Z^Y Zc ZZga^_`ZgZ ]VcYZahkddglVVgYZc \Zodg\Y# >c kZZa aVcYZc ldgYZc YZ gZX]iZc kVc bZchZc cj WZiZg WZhX]ZgbY#

BVVg lZ o^_c Zg cd\ c^Zi# DcYZgkdZY^c\! haZX]iZ \ZodcY]Z^Yhodg\! hX]ZcY^c\Zc kVc bZchZcgZX]iZc Zc dcZZga^_`Z ]VcYZa `dbZc cd\ hiZZYh kddg# 9VVg aZ\\Zc l^_ dch c^Zi W^_ cZZg# :Zc WZiZgZ lZgZaY ^h bd\Za^_`# BVVg Y^Z kZgWZiZg _Z c^Zi ^c _Z ZZci_Z# 9ZZa _^_ dcoZ ^YZVaZc4 HVbZc lZg`Zc VVc ZZc gZX]ikVVgY^\ZgZ lZgZaY# >88D W^ZYi bd\Za^_`" ]ZYZc kddg eVgi^Xja^ZgZc! hi^X]i^c\Zc! WZYg^_kZc Zc _dc\ZgZc# BZZg lZiZc4 @^_` de LLL#>88D#CA Zc ldgYi ZZc dcYZgcZbZcYZ eVgicZg ^c ^ciZg" cVi^dcVaZ hVbZclZg`^c\#

internationale samenwerking

ICCO is dé interkerkelijke organisatie voor ontwikkelingssamenwerking. Zij is opgericht in 1965 en steunt ruim negenhonderd partnerorganisaties in alle continenten. ICCO vormt een alliantie met Kerk in Actie, Edukans, Prisma, Share People en Oikocredit. T (030) 692 78 11 E info@icco.nl

link naar de wereld

WANTED! Is schrijven jouw passie? Lijkt het je te gek als jouw artikelen door duizenden studenten per dag worden gelezen? Word dan redacteur bij Studenten.net!

Studenten.net houdt studerend Nederland elke dag op de hoogte van het laatste nieuws op het gebied van studeren, muziek, films, uitgaan en alle andere zaken die studenten bezig houden.

Vind jij het leuk om je mening te ventileren en uitgebreide opiniestukken te schrijven? Interview je graag celebrities en politici?

Of wil je juist jouw ongezouten mening over films en boeken met de lezers delen? Dat kan allemaal als redacteur bij Studenten.net!

Wil jij ook schrijven voor de grootste online studentencommunity van Nederland? Stuur dan een mailtje met je motivatie en een aantal door jou geschreven artikelen naar regina@studenten.net. Wie weet doe jij straks unieke schrijfervaring op bij de leukste studentensite van Nederland!

de site waarop het bewustzijn van de 3e wereld wordt gestimuleerd.

KIJKEN, DENKEN, DOEN. Wordt ook een stopper en blijf wekelijks op de hoogte van de nieuwste clips.

18 join adv_oproep_join.indd 1

11/5/2009 11:02:10 AM

Special

Jordanië Soldaat van Al-Qaeda pagina 30

‘You’re so gonna love it bi-atch’

Kaaskoppen op jacht naar hun eerste profcontract

Wijze les: ‘Keep the husband happy’

pagina 22

pagina 28

pagina 34

join

19

nieuws jordanië WIST JE DAT…

'Wilders gevaarlijker dan Bin Laden’

• De bevolking bestaat uit 98%

Geert Wilders is een groter gevaar voor de

Arabieren, waaronder veel Palestijnen?

wereld dan moslimterroristenleider Osama bin

• 90% van het grondgebied bestaat uit

Laden. Dat vindt althans Zakaria Al-Sheikh, het brein achter de vervolging van de Nederlandse

woestijn?

politicus in Jordanië. Volgens de islamist is

• Jordanië het land is waar een van de wereldwonderen te vinden is, namelijk

Wilders een ‘grote terrorist’. ‘Hij verspreidt haat

de ruïnestad Petra?

tussen bevolkingsgroepen en zet extremisten aan tot het plegen van bomaanslagen. Ik vind

• Droogte een enorm probleem is in

hem gevaarlijker dan Bin Laden.’

Jordanië?

Al-Sheikh is met zijn actiecomité The Messenger

• Koning Abdullah II eigenlijk niet de beoogde troonopvolger was?

• Eerwraak in Jordanië nog altijd is toegestaan?

• De hoofdstad enorme winkelcentra kent?

of Allah Unites Us sinds halverwege vorig jaar aan het proberen Wilders in Jordanië voor het gerecht te slepen. Het Jordaanse OM moet nog altijd beslissen of de zaak wordt doorgezet. Al-Sheikh zegt er zelf veel vertrouwen in te hebben, maar Mohammad Ghazal, journalist van The Jordan Times, denkt dat de vervolging niet doorgezet wordt. ‘Ik beng bang voor Al-Sheikh dat het zaakje langzaam doodbloedt. De gemiddelde Jordaniër is er in ieder geval niet meer mee bezig.’ • Pim van den Dool

foto's: Leonard Fäustle

Gatverdamme! Ehh, ik bedoel, wat lekker!

Jordaniërs proberen oer-Hollands eten

20

In de aanbieding: spekjes

In de aanbieding: pepernoten

In de aanbieding: drop

Locatie: fastfoodzaak

Locatie: schoenenwinkel

Locatie: bakker

Het is even aftasten, maar al snel vreet

De eigenaar vindt het lekker. De man-

Twee meisjes lopen naar binnen. Wat

het hele personeel inclusief manager

nelijke klanten vinden het lekker. En de

zouden zij van de drop vinden? Het klein-

de spekjes in no time op. Dan rent een

vrouwen? Niet onder de indruk:

ste meisje pakt een dropje van de schaal

jongen naar ons toe. ‘Hoeveel kost dit in

‘Dit maak ik thuis ook, maar dan wat

en begint met kauwen. Als ze denkt dat

Nederland? Zouden we dit hier kunnen

groter.’ Haar eigen baksels lijken op de

we niet kijken spuugt ze snel het dropje

importeren?’ Spekjes gaan nog een keer

Digestive-biscuits die je hier in de winkels

uit. Niet lekker? Wel hoor! ‘I like it, I think

heel groot worden in Jordanië.

kunt kopen, legt ze uit. Ook lekker.

it’s good.’ Right. • Finn van Leeuwen

join

nieuws jordanië Fleurs eerste rijles met Ali Baba ‘Ik wil hier mijn eerste autorijles doen’, riep ik. ‘Dat kost maar 7

op moet rijden, in welke versnelling moet ik de auto dan zetten?

euro!’ Een grapje, dacht de rest. Met de steile heuvels, de im-

En als we een rotonde oprijden, moet ik dan aan de binnen- of

mense drukte en de krankzinnige chauffeurs is Amman zelfs

buitenkant rijden? Voordat ik een excuus kan bedenken om er

voor ervaren chauffeurs verschrikkelijk, zeiden ze. Maar het

alsnog onder uit te komen, staat de instructeur voor mijn neus.

was geen grapje.

Hij is een ware Ali Baba, inclusief jurk en lange baard. Hij Nog tien minuten. De zenuwen beginnen toe te slaan: mijn

schrikt als ik vertel dat ik nog nooit achter het stuur heb ge-

handen zweten, ik kan mijn benen niet stil houden en in mijn

zeten. ‘This gonna be a big probleem.’ Ik verzeker hem dat ik

hoofd loop ik alle noodscenario’s af. Ben ik wel goed verzekerd?

weet wat ik ga doen en dat we veilig bij het hotel terug zullen

Ik bel mijn vader, die vertelt dat ik alles mag aanrijden, op een

keren, ook al is het spitsuur. Ali Baba lijkt niet erg gerustgesteld.

Jaguar na.

Het uitparkeren verloopt wonderbaarlijk goed. Het volgende Waar begin ik aan? Wat als ik de rijlesauto in de prak rij, waar-

obstakel is de rotonde. We nemen de eerste afslag, waardoor

door de rij-instructeur in het ziekenhuis belandt? Mijn klasge-

ik fijn aan de buitenkant kan blijven. Dan begint het heuvel-

noten geven me een korte rijcursus. Maar wat als ik de heuvel

rijden, inclusief het gebruiken van mijn richtingaanwijzers, het rekening houden met stoplichten, het schakelen naar de tweede versnelling en de onvermijdelijke toetercursus. Het is jammer dat ik deze niet mag gaan toepassen in Nederland, want niets is leuker dan als een dol kind op je toeter te drukken.

In mijn enthousiasme vergeet ik te remmen voor een voetganger, waardoor die opzij moet springen om in leven te blijven.

Ali zit vastgenageld aan zijn rempedaal.

De smalle straatjes die daarna volgende vergen uiterste concentratie. Aan allebei de kanten van de weg staan auto’s geparkeerd, zelfs Jaguars. Nog een laatste ronde om de rotonde en daarna inparkeren voor het hotel. Ik breng de auto tot stilstand en met een bezwete rug stap ik uit. Godzijdank: geen ongelukken. Ik geef Ali een stevige handdruk: zie je wel dat ik het kan! • Fleur Degenkamp Kijk voor een filmverslag op www.beyondyourworld.nl

Nieuw: voetballer met hersens!

Mohanad Barhoon is een 19-jarige

Onderschat je de westerlingen niet een

en ik merk keer op keer dat er een fout

jeugdinternational van Jordanië, maar

beetje?

beeld bestaat van onze samenleving.

- let op - voetbal is niet alles, vindt hij.

‘Zeg jij het maar. Was jij niet lichtelijk

Kijk om je heen. Zie je hier rokende ge-

‘Ik studeer sociologie. Ik vind met name

bevreesd toen je uit Nederland hier heen

bouwen en inslaande raketten? Ik niet.

de beeldvorming door de media heel

kwam?’

We hebben dan misschien totaal ver-

boeiend. Hoe kijk jij daar nou tegenaan?

schillende samenlevingen maar dat wil

Ik bedoel, je ziet in het Westen een man

Ja uiteraard. Maar dat heeft meer te

niet zeggen dat je niet van elkaar kunt

met een baard uit het Midden-Oosten op

maken met het feit dat je niet weet wat

leren of vredig naast elkaar kunt leven.’

tv. Hij schreeuwt en protesteert. Door alle

je kan verwachten, niet zozeer dat je

Demian Polane

berichtgeving denkt men al snel dat het

een extremist tegen het lijf loopt.

een terrorist of extremist is, maar er lopen

‘Dan denk ik dat je een van de weinigen

hier zoveel bebaarde mannen in gewa-

bent. Ik ken veel mensen in het Westen

den rond die geen vlieg kwaad doen.’

join

21

jordanië

JA

Wel homo

NEE

Geen seks

‘Oh my god! We have the same mascara!’ Blonde babe Marijn Veltman mocht een week zonnen, zwemmen en feesten met een groepje Geer-en-Goor-achtige nichten.

‘You’re so gonna love it bi-atch!’ tekst Marijn Veltman fotografie Leonard Fäustle

22

join

jordaniĂŤ

join

23

jordanië

V

ol bewondering, bijna jaloers lijkt het wel, kijkt hij naar mijn blonde haren. Ik denk dat hij ze mooi vindt. Zijn blik glijdt langzaam naar beneden, waarbij hij stopt bij mijn ogen.

Terwijl hij me diep aankijkt, geeft hij me een complimentje. ‘Je hebt schitterende wimpers.’ Ik geloof hem. Zijn blik zakt verder af. Naar mijn borsten? Ja, hij kijkt verliefd naar mijn borsten, bijna alsof hij ze zelf zou willen hebben.

Hij bekijkt me van top tot teen en zelfs mijn kokerrok kan hem wel bekoren.

‘It’s sooo Serena from Gossip Girl.’ Ik begin te lachen, Gossip Girl, ook mijn lievelingsserie. We worden het alleen niet eens over de meest sexy man uit de serie; ben ik meer een Chuck-meisje, gaat hij meer voor Nate. Ach, ieder zijn ding.

Het leek me een onmogelijke missie, een trotse homo vinden in Jordanië, een die er openlijk voor uitkomt. Maar al een paar dagen na aankomst zit ik met de 20-jarige übergay Khaled in een restaurantje in Rainbow Street, de homostraat van hoofdstad Amman. Ik was er van overtuigd dat we in een hoekje van het restaurant zouden moeten fluisteren om zijn leven niet in gevaar te brengen, maar in plaats daarvan komt Khaled geheel op zijn gemak aan tafel zitten om hardop de hotspots van de gay-scene van Jordanië door te nemen. Ik kijk hem verbaasd aan.

‘Moeten we hier niet fluisteren, er zitten 5 mannen achter je!’

Khaled haalt zijn schouders op. ‘Kom je morgen op een feestje van een van mijn vrienden? You’re so gonna love it bi-atch! By the way, I love your blonde hair, it’s so fab!’

Khaled’s Diary, 7th May 2006

Coming out

Dear Diary Today was the most exciting day, after we finished school, Isaac and I went for a walk, we ate a sandwich and we sat on some stairs, Isaac asked what’s wrong with me, and I told him that it’s something I’ve been hiding for so long, after a long chat, I told him I was gay, he was shocked, he didn’t believe it at first but when we sat under the tree along the walk, he kept remembering situations from the past an he believed me.

join

Dat blijkt wel wanneer Khaleds nichtje op de boerderij verschijnt, met haar grote, gespierde heterovrienden. Direct vallen de jongens stil en wordt het allemaal heel ‘awkward’. Eén van die gasten zit bij hen op school, en daar zijn ze officieel niet uit de kast. Zwembroekje weer wat naar beneden, weg homogebaartjes, weg homograpjes en weg sfeer.

13th April 2006

Stuck Een dag na het toch niet zo interessante feest (het dubieuze hoogtepunt was een Saoedi-Arabiër die verklaarde dat dat je andere culturen het best leerde kennen ‘by fucking them’) ben ik ziek: voedselvergiftiging. Ik moet mijn afspraak met Khaled afbellen, maar dat is geen probleem. ‘Kom morgen maar naar de boerderij van mijn familie’, zegt hij. ‘We hebben ook een zwembad!’

Hij haalt me op met de auto, waarna we nog even Nour en Mustafa, twee van zijn vrienden, oppikken. Ik wist niet dat er mensen waren die zó ver uit de kast konden komen als Nour, die naar eigen zeggen erg op Jennifer Lopez lijkt. Terwijl we ons klaarmaken om het zwembad in te gaan, trekt Nour zijn strakke zwembroekje zo hoog op dat zelfs zijn navelpiercing er bijna onder verdwijnt. ‘Now you can see my big booty, it’s só J.LO.’ Mustafa (‘You can only tell that he’s gay because of his piercings and earrings’) en Khaled waren elkaars eerste homovrienden en leerden elkaar kennen

Het spiegeltje wordt opengeklapt en de lipgloss gecheckt 24

via een online gay community. ‘Want je kan elkaar hier als homo alleen maar online ontmoeten, echt niet in het openbaar.’ Hmm, het ligt dus wat ingewikkelder.

Dear Diary Right in the moment I lost myself, I don’t know what I am, what I want or what I’m living for. I think I’m going crazy, I’m stuck in this circle of un-satisfaction, anger and depression. I just want to die to make everyone relieved. I just want to run to happiness, to God’s forgiveness, but I can’t run for some reason, I don’t know what it is… is it my will to love? Am I being forgiven? I just want mom back in my heart.

In de veilige omgeving van de auto komen de jongens weer tot zichzelf. Het spiegeltje wordt opengeklapt en de lipgloss gecheckt. Ik pak mijn mascara erbij en direct klinkt er gegil. ‘Oh my god! We have the same mascara!’

De radio wordt aangeknald en een cd van de Arabische Willeke Alberti schalt door de speakers. Ik ben getuige van het meest homo-erotische spektakel dat zich ooit voor mijn ogen heeft afgespeeld.

Speels zingen en playbacken de jongens elkaar toe, waarbij ze er een heel showtje van maken en de habibi’s (schatje) me om de oren vliegen. Net een miniplaybackshow voor homo’s.

jordanië

Een raar land is het toch. Overal lopen mannen hand in hand, ze zoenen elkaar als begroeting, maar dat blijken dan hetero’s te zijn. En officieel homo-zijn is weer verboden.

21st October 2006

Pain, pain & pain Dear Diary Today my mom had taken all my cosmetics. I’m still crying, and I didn’t do anything wrong, I heard her tearing out my Instyle magazine, the one with Michelle Pfeiffer on it, I bought it twice. and I’m tiered of all this, I can’t take it anymore. I had a sudden feeling of depression, anger and I don’t want to study anymore.

After I changed to this achievement person, she comes and ruins everything, that’s what she always does.

I keep looking at the pills and how easy to end my life, what a relief it’ll be, I want to die, it’s simple to sleep, I don’t feel strong, I don’t fight anymore, I’m an orphan. This is how I feel, I feel I’m going to explode, what a sad feeling, thinking that my parents are ashamed of me, and how they make me sad, I never had someone who believed in me or who is proud of me.

Ik besluit Khaled op te bellen dat ik hem graag nog even wil spreken, echt wil interviewen, wat moeilijk wordt omdat we de laatste dagen meer als vrienden met elkaar waren opgetrokken. Ik lig heerlijk aan een zwembad met dertig graden in de zon wanneer Khaled aankomt.

Hij heeft zijn dagboek meegenomen.

Althans, dit dagboek is nieuw, hij is alles aan het overschrijven omdat zijn moeder zijn oude dagboeken heeft verscheurd.

Evenals al zijn tijdschriften en zijn cosmeticaproducten, die allemaal in de prullenbak zijn verdwenen. Werd hij minder homo van, dacht ze.

Khaled vertelt mij over zijn jeugd, over zijn familie, over zijn ouders en zijn broers. Hoe het hoogtepunt van zijn week was om van zijn gespaarde geld handcrème te kopen, wat dan direct door zijn moeder in de prullenbak werd gedumpt (‘My biggest dream is to finish my hand cream.’) Hoe hij in zichzelf sneed om pijn te lijden: ‘Ik droeg altijd lange mouwen om mijn sneeën te bedekken. Ik sneed mezelf niet omdat ik op dat moment dood wilde, ik deed het om te lijden, om pijn te voelen, omdat ik vond dat ik zondigde, iets fout deed tegenover God.’

join

25

jordanië

‘I want to model, to do art and to be known for something I care about’ ‘Maar erop terugkijkend denk ik niet eens dat dat de reden was. Ik denk dat ik mijn ouders wilde straffen, zodat ze zich schuldig zouden voelen wanneer ze de sneeën zagen, maar ik denk niet dat ze zich ooit schuldig hebben gevoeld.

Het tegenovergestelde gebeurde eigenlijk: toen mijn moeder het zag, moedigde ze me alleen maar aan om er gelijk een einde aan te maken.’

Ondanks alles is Khaled nog steeds moslim. ‘Veel mensen denken dat homozijn en de islam niet samen gaan. Zelf heb ik het daar ook lange tijd moeilijk mee gehad. Toch denk ik dat ik gewoon moslim kan zijn, ook al zondig ik misschien in andermans ogen. Er zijn zoveel dingen binnen het geloof waarin anderen misschien zondigen, ik probeer gewoon als een goed mens te leven.’

26

join

10th October 2006

Runaway Bride Dear Diary I kept thinking about the day I’m going to get married, I hated the concept that we have to grow up, or be with a woman. I teared a bit and thought of a marriage that came from the heart. I thought of a gay marriage, but again I thought of the mini-van, my work rush, and my kids in the back seat wanting cookies. I loved the idea. I would love to have a life like that, and I hated that I might live two lives, two lies and not up to what I dream of. But I guess I always made bad choices, maybe things will change for me, and maybe God will help me.

Khaled heeft een manier gevonden om zijn homo-zijn te kunnen scheiden van zijn geloof. Hij weet dat hij een zonde begaat, maar probeert die te minimaliseren door maagd te blijven tot de ware, geen drugs en alcohol te gebruiken en met regelmaat te bidden. Niet dat zijn familie dat ooit een goede oplossing zal vinden, maar oké.

Op zijn vijftiende maakte Khaled eens een tijdschriftje, waarin hij zei wat hij later wilde worden. ‘I want to model, to do art and to be known for something I care about.’ Laatst realiseerde hij zich dat dat precies is waar hij nu mee bezig is. Want behalve zijn studie en zijn modellenwerk is hij het gezicht van een online magazine voor homo’s in het Midden-Oosten.

Ik hoop dat zijn toekomstdromen uitkomen. Dat ik hem over twintig jaar tegenkom in zijn eigen kunstgalerij, op de hoek van een straatje in Parijs, met een trouwring om zijn vinger. En dat hij mij dan trots vertelt dat zijn ouders op zijn bruiloft waren.

jordanië

De Arabische prins op het witte paard De 28-jarige Jessica Hagenaars ging op vakantie naar Jordanië en vond er haar grote liefde. Ze emigreerde.

‘Ik hoef niet zoenend over straat om te weten dat het goed zit.’ tekst Sjoke Tilstra

‘I

k zal nooit dat beeld vergeten dat Rami op zijn witte paard de heuvel op kwam galopperen. Hij vroeg of ik even op zijn paard wilde rijden. Ik bedacht me geen moment, sprong op het paard galoppeerde weg en liet mijn tas met paspoort, geld, alles achter bij Rami.

Die avond hebben we samen gegeten bij een vriend van hem. En toen, net voordat we weer teruggingen naar Nederland belde hij me op en zei: ‘Ik wil je nog heel graag een keertje zien’, en ik zei: ‘Ja ik jou ook’. En toen is Rami het halve land door gereden naar de Dode Zee om mij nog eventjes te zien. Lief hè? In het begin dacht ik wel: wat is dit nou weer? Ik kan toch niet verliefd worden op een Arabier?

Dat heeft toch geen zin? Ja wel dus.

Ik was 24, was gewoon even als toerist in Jordanië, maar terug in Nederland is hij mij elke dag blijven bellen. De maand daarna ben ik teruggegaan. We maakten met de paarden een trektocht door de bergen en sliepen onder de sterrenhemel. Toen was het voor mij duidelijk dat het echt was. Na twee jaar heb ik besloten om voorgoed naar Jordanië te gaan en ben ik met Rami getrouwd.

De trouwerij duurde vier dagen, waarin alle traditionele Jordaanse, maar ook de Nederlandse gewoontes aan bod kwamen. Geen alcohol, een traditionele bruidsjurk en de mannen en vrouwen gescheiden. Maar voor de Nederlandse voltrekking van het huwelijk zijn we naar de Wadi Rum-woestijn gegaan en daar werd gedronken tot in de laatste uurtjes en hebben we - lekker Hollands de polonaise gedanst op Guus Meeuwis.

In de vier jaar dat we samen zijn en in de twee jaar dat ik hier woon heb ik nooit een moment gehad dat ik terugwilde.

Rami is gevoelig, zorgzaam, heel romantisch en attent. En we hebben dezelfde passie voor paarden, dat schept een band. Rami stamt oorspronkelijk van het bedoeïenengeslacht en zijn voorouders trokken door de woestijn. Natuurlijk moet ik rekening houden met de cultuur in dit land, dat is logisch anders ga je er niet naar toe. Ik hoef niet gesluierd, maar we hebben wel over bepaalde cultuurverschillen gediscussieerd. De bikini bijvoorbeeld. Rami en ik hebben daarvoor een soort tussenweg gevonden en nu heb ik een badpak met een omslagrokje.

We kunnen niet hand in hand over straat lopen en we mogen niet in het openbaar zoenen, maar daar gaat het in de liefde helemaal niet om. Ik hoef niet zoenend over straat om te weten dat het goed zit, Rami laat het me op andere manieren voelen. Zo is het bijvoorbeeld niet gebruikelijk dat de vrouw alleen zonder man op pad gaat. In het begin hebben we daarover gediscussieerd, maar nu gaat het als vanzelf en praten we er niet eens meer over.

Natuurlijk is Rami ook in Nederland geweest en ik vind het belangrijk dat hij mijn cultuur ook begrijpt, want daardoor zal hij mij ook beter begrijpen. Ieder jaar ga ik twee keer naar Nederland om mijn vrienden en familie te bezoeken, én om nieuwe kaas in te slaan. Want dat mis ik wel. Net als spontaan even een terrasje pakken.’

Meer weten over Jessica en Rami en hun leven in de woestijn van Jordanië?

Kijk dan op: www.jezratravel.nl

Zwarte Marsmannetjes

tekst Conny Troost

‘G

reeting earthlings!’ Zwarte marsmannetjes lopen achter elkaar de zee in en uit. De één smeert de ander sensueel in en na tien minuten verstrakken hun gezichten.

Een behandeling met Dode Zee-modder hoort bij de complete ‘Dode Zee Experience’. De modder komt van de bodem van de zee en is een mengsel van organische, dierlijke en plantaardige resten en bevat een hoge concentratie aan mineralen en zouten uit het water. Het is een veelgebruikt ingrediënt in cosmetische en huidtherapeutische producten. De modder zorgt ervoor dat de huid diep gereinigd wordt en dat de bloedcirculatie van de huid gestimuleerd wordt. Hierdoor krijg je een strakkere huid.

Na tien minuten droogt de modder op je huid en kan je eigenlijk niet meer praten of bewegen, want dan breekt het masker.

Bij veel hotels aan de Dode Zee staan er tonnen met zwarte modder waarmee je jezelf in kunt smeren, maar er staan ook mannen bij die het maar al te graag voor je doen.

Dit is waarschijnlijk de droombaan van elke Jordaanse man: de hele dag van top tot teen toeristenborsten insmeren en er nog voor betaald krijgen ook!

In Nederland zijn Dode Zee-producten ook verkrijgbaar. In alle prijsklassen, zowel bij de plaatselijke drogist als bij luxe parfumerieën.

De producten lopen uiteen van masker tot bodyscrub. Bij een winkel als De Tuinen vind je vaak producten op natuurlijke basis, die vrijwel direct van de Dode Zee komen. Het is altijd een aanrader even de ingrediëntenlijst achterop de verpakking te checken om er zeker van te zijn dat het product écht van de Dode Zee komt.

join

27 27

jordanië

Profvoetballer worden?

Jordaniërs kunnen niet voetballen.

Dus zouden twee ongetrainde Nederlandse studenten in aanmerking kunnen komen voor een profcontract bij een of ander clubje? tekst Demian Polane fotografie Leonard Fäustle Maandag, 10.13 uur Of hij een club kan bedenken waar we mee zouden kunnen trainen, vragen klasgenoot Finn en ik aan Mahmut. Mahmut, een welbespraakte man met een onduidelijke functie bij de Jordaanse voetbalbond, is meteen enthousiast. ‘This is a story that needs to be told’, roept hij terwijl hij zijn mobiele telefoon grijpt. Hij heeft drie clubs in gedachten.

‘Kennen jullie Al Wahdat, Al Faisali en Shabab Al Ordon?’

Slik. We hadden gerekend op een of ander derderangs elftal tussen de berggeiten, maar inmiddels is Mahmut een proeftraining voor ons aan het regelen bij de Jordaanse equivalenten van Ajax, PSV en Feyenoord. Bij de eerste club is het meteen raak: Shabab Al Ordon verwacht ons over twee dagen in vol ornaat op het veld. De trainer wil ook nog weten wat voor spelers wij zijn. Ik mompel iets over dat ik meestal ‘op 10’ speel, omdat je op die positie volgens mij niet zo veel hoeft te lopen.

Ter voorbereiding adviseert Mahmut ons om morgen even te gaan kijken bij een oefenduel tussen onze aanstaande werkgever en een van die andere topclubs, Al Wahdat. Een soort PSV – Ajax op een bijveld. Hier kan dat.

Dinsdag, 18.55 uur Shabab mag dan een van de grootste clubs van het land zijn, er is geen taxichauffeur te vinden die weet waar het trainingscomplex zich bevindt. Na vele telefoontjes en een dodemansrit belanden we kilometers buiten de hoofdstad op een bergachtig terrein, waar even later opeens een sportcomplex opduikt. Groene velden en vooral bewegende voetballers. Bingo.

De wedstrijd tussen Al Wahdat en Shabab is verschrikkelijk.

Veel ge-pingel, weinig overzicht en voortdurend balverlies. De coach van Shabab noteert het allemaal rustig in zijn notitieblokje, terwijl zijn collega bij Al Wahdat als een Arabische Emile Ratelband schreeuwend rondspringt. Aan de rand van het veld staat een handvol supporters: het nationale voetbal leeft nauwelijks onder de bevolking. Jordaniërs kijken liever naar Barcelona.

28 28

join

Na de wedstrijd blijkt dat onze toekomstige teamgenoten zich al op onze transfer hebben voorbereid. We mogen met de spelersbus mee, terug naar het centrum van Amman – al zou ‘koekblikje op vier wielen’ een betere omschrijving zijn voor het dubieuze vervoersmiddel. Voetbal is vooral een hobby, zeggen de Shabab-spelers in de bus, terwijl ze een hijs van hun sigaret nemen en discussiëren over waar ze die avond uit zullen gaan.

Zouden we misschien écht een kans maken op de training van morgen? Jammer dat we zo lang niet gevoetbald hebben.

Woensdag, 19.04 uur Als we in ons net aangeschafte trainingstenue het complex op komen lopen kijkt de trainer ons verbaasd aan. ‘You want to play?’

Dus dáárom ging het zo makkelijk! Welkom in de wereld van de miscommunicatie. De trainer trekt zich terug voor een overleg met de andere trainers, om drie kwartier later terug te komen. En we mogen meedoen!

jordanië 20.00 uur Samen met de rest van de selectie stappen we het verlichte kunstgrasveld op. De coach brult wat in het Arabisch, de spelers lachen. Worden we nu al belachelijk gemaakt? We beginnen met rondjes rennen: niet spectaculair, wel vermoeiend.

Als we eindelijk mogen rekken en strekken buigen we opgelucht voorover. We hebben geen idee wat we precies moeten doen (alles wordt in het Arabisch uitgelegd) maar door onze team­ genoten te kopiëren komen we een heel eind.

De meeste spelers vinden het wel grappig, twee van die ongetrainde Hollanders op bezoek. Vooral als de bal eindelijk in het spel komt wordt het lachen: we doen oefeningen die de Shabab-spelers al jaren elke dag doen, maar die wij nog nooit gezien hebben. Onze dieptepasses belanden wel erg diep tegen een hek, onze aannames zijn geen aannames en kaatsen doen we bij voorkeur naar de verkeerde persoon.

20.58 uur De coach heeft genoeg gezien. Het is tijd voor het afsluitende partijtje, en hij zegt maar gewoon waar het op staat: voor ons eigen welzijn is het niet verstandig om mee te spelen. Een goede inschatting, zien we vanaf de zijlijn. Het tempo ligt hoog en bepaalde verdedigers vliegen er flink op.

21.39 uur De training zit er op, en een van die beukende verdedigers wandelt ons tegemoet. Hij stelt zich voor als Adlene. Algerijn van geboorte. Zo’n twee meter groot. Haast even breed. Indrukwekkende baard. Adlene, volledige naam Grich Adlene, complimenteert ons met onze inzet. Hij staat er op dat we zijn shirt in ontvangst nemen. Rugnummer 20.

Op 15-jarige leeftijd vertrok Adlene vanuit Algerije naar Italië om daar te slagen als voetballer. Dat lukte gedeeltelijk: hij hield het vier jaar vol in de Serie C, het derde niveau van Italië. Nu is hij 31 en speelt hij in Jordanië. ‘Het niveau hier is slechter dan dat van de Serie C’, zegt hij. Wijzelf schatten het in op middenmoot Jupiler League. En verdient dat nou nog een beetje, profvoetballer zijn in Jordanië? Ruim duizend euro in de maand , zegt Adlene. Geen vetpot, maar voor Jordaanse begrippen ruim genoeg om van te kunnen leven. We kijken elkaar aan en denken hetzelfde. Wij hadden zo getekend.

Kijk voor een filmverslag op www.beyondyourworld.nl

Toppertje Jordanië heeft één vedette: Abdellah Khaled Deeb Saleem, een 22-jarige international die afgelopen zomer de oversteek van Shabab naar Europa maakte. Voorlopig zit hij bij het Belgische KV Mechelen vooral op de bank. ‘Ik heb inderdaad nog niet veel gespeeld maar mijn tijd komt nog. Het is moeilijk om aan te haken aan het niveau hier. Het niveau in Jordanië is niet te vergelijken met dat in België. In Jordanië wordt pas sinds twee jaar professioneel voetbal gespeeld.

Er was altijd wel een competitie, maar die had voorheen geen officiële licentie. In Jordanië dribbelen ze veel meer met de bal terwijl je hier juist overzicht en fysieke kracht moet hebben. Ik heb een goed schot en een prima ­techniek, maar ik moet nog veel sterker worden.’

join

29

jordanië

Hij wilde van de klap genieten Hij ging nooit naar de moskee, vastte nooit tijdens Ramadan, maar wilde volgens de FBI een wolkenkrabber in Dallas opblazen. Hoe werd een slechte moslim opeens moslimterrorist? tekst Winny de Jong fotografie Leonard Fäustle

M

aher Smadi staat op uit zijn stoel: ‘Mijn zoon is geen terrorist! Amerika heeft Hosam in de val gelokt!’ Hij slaat met zijn vlakke hand op tafel. Het geluid verdwijnt in de kale huiskamer. Op de grond liggen tapijten, in de hoek staan matjes om op te bidden. Smadi wijst naar het stukje muur waarop een smoezelig printje is geplakt. Een foto van Hosam in Amerika.

‘Toen ik hem naar de VS stuurde, maakte ik de grootste fout uit mijn leven.’

De BBC, 25 september: ‘In Dallas Texas, the FBI arrested a 19-yearold Jordanian man who they say was attempting to blow up a skyscraper in

30

join

the city. Hosam Maher Hussein Smadi has been charged with attempting to use a weapon of mass destruction.’ The New York Times vult aan: ‘He didn’t want to wear earplugs. Apparently, he wanted to enjoy the blast.’

In Ashloun, een klein dorp op ongeveer een uur van de Jordaanse hoofdstad Amman, kunnen ze het nieuws – dat elke internationale nieuwszender haalde – nog steeds maar moeilijk geloven. Ashloun houdt vast aan haar tradities. Vrouwen dragen een hoofddoek of niqaab, de mannen bepalen het straatbeeld. Groente en fruit koop je er langs de weg. Het dorp heeft twee

basis­scholen waar jongens en meisjes in blauwe en groene uniformpjes naar toe gaan. ‘Ik wilde het beste voor mijn kinderen’, vertelt Maher Smadi. ‘Daarom stuurde ik Hosam en zijn broer Hussein, en later ook zijn zusjes, niet naar de islamitische maar naar de baptistische basisschool. Daar krijgen de kinderen al vanaf jonge leeftijd les in Engels en Frans.’

Behalve om het goede taalonderwijs, staat Hosams oude basisschool bekend om haar godsdienstlessen. De kinderen leren er over Kerst, Pasen en Hemelvaart; de baptisten zijn tenslotte protestanten. ‘De kwaliteit van het

jordanië

In het laatste jaar dat Hosam doorbrengt op de basisschool scheiden zijn ouders - een ongebruikelijke situatie in het conservatieve Ashloun. ‘Hosam zorgde toen voor mama en voor ons’, vertelt Reem, het oudste zusje van de gevangene. ‘Hij was altijd lief. En hij ging nooit naar de moskee.’

Maar een paar jaar na de scheiding gaat het fout: moeder Smadi krijgt kanker. Als Hosam 14 is overlijdt ze. ‘We hadden het er allemaal moeilijk mee’, zegt Reem, ‘maar Hosam had de meeste pijn.’ De problemen beginnen al in het ziekenhuis waar zijn moeder sterft, herinnert zijn vader zich. ‘Toen de hart-longmachine stopte en begon te piepen, sloeg Hosam een raam in. Hij gooide met een stoel.

Compleet over de rooie. Uiteindelijk moest hij afgevoerd worden door bewakers van het ziekenhuis. Die hebben hem uiteindelijk ook gekalmeerd.’

Maandenlang valt hij van de ene depressie in de andere, tot zijn familie besluit hem - waarschijnlijk met financiële hulp van de stam - naar Amerika te sturen voor behandeling. ‘Ik dacht dat ze hem in Amerika beter konden helpen, omdat de zorg daar beter is’, verzucht Smadi senior. ‘Bovendien kon Hosam dan weer een nieuwe start maken op een Amerikaanse highschool. Dacht ik.’ onderwijs vind ik belangrijker dan het geloof,’ legt vader Smadi uit. ‘Bovendien was Hosam toch niet geïnteresseerd in de islam.’

Tijdens ons bezoek aan het schooltje voetbalt een groepje jongens op het schoolplein. Hier moet Hosam ook gespeeld hebben, maar niemand wil daarover praten. Elke leraar die we aanschieten met een vraag over hun gearresteerde ex-leerling blijkt aan acuut geheugenverlies te lijden. Uiteindelijk wijst het schoolhoofd ons de deur. ‘We hebben u niets te zeggen.’ Het hek gaat met een zachte klap dicht, een conciërge draait meteen de sleutel om.

Hosam vertrekt begin 2006, ruim een jaar na het overlijden van zijn moeder, naar de Verenigde Staten. Hij reist samen met een vriend van de familie en settelt zich in Santa Clara, California om daar leerling te worden op een openbare middelbare school. Eind 2007 maakt ook broer Hoessein de oversteek, maar drie maanden daarna verdwijnt Hosam plotseling.

‘Niemand wist waar hij was’, zegt vader.

Hij blijkt naar Italy te zijn verhuisd, een plaatsje in de buurt van Dallas, Texas. Om geld te verdienen, zegt Maher Smadi. ‘Hij liet zijn broer achter zonder hem in te lichten. Hosam wist niet wat hij deed. Hij is ook nog maar een kind.’

In Italy woont en werkt Hosam illegaal, want zijn studentenvisum is verlopen.

Hij hoopt op een green card, een Amerikaanse verblijfsvergunning, en die kans neemt toe doordat hij trouwt met zijn vriendin Rosalinda Duron. Hosam leerde haar kennen via zijn werk bij de Texas Best Smokehouse Travel Stop, een restaurant annex pompstation. Zijn collega’s noemen Smadi een ‘aardige jongen’ die soms wat ‘op zichzelf was’. Maar hij was een ‘goede collega’. Rosalinda herinnert haar man zich als ‘een lieve jongen met het hart op de juiste plek’.

Een lieve jongen met een voorliefde voor internet, ook. ‘Hosam googlede vroeger alles al’, zegt zusje Reem. ‘Toen onze moeder ziek was ging hij op internet op zoek naar een medicijn.’

In Amerika bezoekt Sam, zoals zijn vrienden hem inmiddels noemen, iets minder vriendelijke websites: de FBI komt Hosam op het spoor via een forum waar moslimextremisten ideeën uitwisselen. Volgens een undercoveragent valt Hosam op omdat hij ‘zijn bedreigingen gemakkelijk om zou kunnen zetten in daden’. De undercoveragent, ook wel FBI UCE1 genoemd, besluit contact te leggen met Hosam. De agent spreekt zeker tien keer met hem, en Smadi is, zo staat in het rapport, altijd duidelijk over zijn bedoelingen. Hij doet uitspraken als ‘ik wil als soldaat in dienst van Osama Bin Laden en Al-Qaeda de gewelddadige jihad uitdragen.’

En daardoor verandert Hosam van een actieve subscriber in een ‘legitieme bedreiging’. Hij wordt voorgesteld aan een tweede undercoveragent. Agent FBI UCE2 doet zich voor als een senior

‘Misschien was Sam toch niet de man die ik dacht dat hij was’ join

31

jordanië

member van een Al-Qaeda-cel. Omdat Hosams verlangen naar de gewelddadige jihad niet lijkt te temperen, gaat de FBI over tot actie. Voor de laatste keer wordt hij voorgesteld aan een agent.

Undercoveragent FBI UCE3 vertelt Hosam dat hij de uitvoerende kracht en rechterhand van agent UCE2 is. Van begin januari tot eind september hebben de agenten meer dan 65 keer contact met Hosam.

Seniormember FBI UCE2 probeert Smadi nog van gedachten te laten veranderen. Op 4 april vraagt hij of Hosam niet bang is of twijfelt. ‘Als je weigert dan begrijp ik dat. Niet iedereen is geschikt voor de jihad.’ Maar Hosam hapt niet.

Later vertelt hij de undercoveragenten zelfs dat hij speciaal naar Amerika is gekomen voor de jihad. ‘Het is weer tijd voor een aanval met de omvang van die op 11 september 2001.’

Maar waar deze keer? Dallas Airport wordt als eerste genoemd, maar dat is te goed beveiligd. Daarom stelt Hosam voor naar Fountain Place uit te wijken, een wolkenkrabber met ruim zestig verdiepingen in het centrum van Dallas.

Bovendien zitten er vijf banken en een hotel in het gebouw. Precies goed.

Op 26 augustus ontmoeten UCE3 en Hosam Smadi elkaar in een hotel. De plannen worden nog een laatste keer doorgenomen. Omdat Hosam geen aanval wil plegen tijdens de Ramadan, wordt alles uitgesteld tot donderdag 24 september. De agent stelt voor een autobom te gebruiken, want dat zorgt voor het beste effect. Hosam moet de auto precies in het midden van de parkeergarage van Fountain Palace parkeren. Hosam verheugt zich op de operatie. ‘Wanneer de bom ontploft, zal het gebouw instorten. Miljoenen mensen verliezen hun werk, hun geld... Vergeet het psychologische effect ook niet. En ons plezier natuurlijk, dat schuilt in het succes van deze operatie’, zegt hij volgens het FBI-rapport.

32

join

Dan is het 24 september. Hosam Smadi rijdt in zijn eigen auto naar Dallas, een ritje van 50 kilometer. Daar ontmoet hij UCE3. Samen halen ze de bom op.

Smadi inspecteert hem, waarna de undercoveragent de bom onder een Ford Explorer plaatst. Even later parkeert Hosam de auto zoals afgesproken in de parkeergarage onderin Fountain Palace. Hij stapt uit, loopt het gebouw uit, richting de auto van zijn compagnon.

Ze rijden een paar blokken van Fountain Palace vandaan. Dan belt Hosam de mobiele telefoon die als ontsteker werkt voor de bom. Althans, dat denkt hij. In werkelijkheid belt hij een telefoon die in het bezit is van de politie, en geeft hij zelf het startsein voor zijn arrestatie.

Het is groot nieuws, in Amerika en daarbuiten. FBI-woordvoerder Robert E. Casey noemt de arrestatie ‘een bewijs van de inzet van de Verenigde Staten van Amerika in de nog altijd voortdurende strijd tegen terreur’.

Hosams advocaten, Peter Fleury en Richard Anderson, claimen dat Smadi in de val gelokt is. Met een lokbom en

manipulatie zou de FBI Smadi hebben geofferd voor de gemoedsrust van het volk. De Jordaanse Al-Qaeda-expert Fuad Hussein is het daarmee eens.

‘De Amerikaanse overheid heeft Smadi nodig als bewijs voor een actief antiterreurbeleid. Hij kan niet eens een nepbom van een echte bom kan onderscheiden. Dat staat niet goed op het cv van een terrorist. Bovendien had hij in Jordanië geen strafblad. Ik kan hem met geen enkel misdrijf in verband brengen.

Volgens mij zagen we de werkelijke Hosam in de rechtszaal: een bange, naïeve jongen.’

In Ashloun verschuift Maher Smadi in zijn stoel. ‘Ik weet niet waar het is misgegaan. Ik weet alleen dat mijn zoon geen terrorist is.’

Hosam Smadi draagt inmiddels een oranje overall en zit zijn voorlopige hechtenis uit in Seagonville, een gevangenis in de buurt van Dallas. Zijn vrouw Rosalinda wil scheiden. ‘Misschien was Sam toch niet de man die ik dacht dat hij was.’

‘Toen ik hem naar de VS stuurde, maakte ik de grootste fout uit mijn leven’

jordanië

‘Al-Qaeda beraamt grote aanslag in Europa’ Al-Qaeda wordt steeds zwakker, zegt de Amerikaanse regering. Onzin, zegt Al-Qaedaexpert Fuad Hussein. ‘De aanhang blijft groeien.’ tekst en fotografie Pim van den Dool

B

ij binnenkomst in zijn kantoor zit Fuad Hussein achter zijn computer. Op het beeldscherm is een netwerksite zoals altijd, druk bezig met het volgen van de online activiteiten van Al-Qaeda en aanverwante terroristische groeperingen. Hussein verwierf bekendheid in de Arabische wereld met een boek over Al-Qaeda uit 2005, ‘Al-Zarqawi: The Second Generation of Al-Qaeda’, waarvoor hij in de gevangenis gesprekken voerde met de inmiddels gedode Irakese leider van Al-Qaeda.

In 2005 stelde u Al-Qaeda als extreem bedreigend voor.

Momenteel bestaat het beeld dat de terreurbeweging in grote problemen zit. Klopt die indruk?

‘Al-Qaeda staat nog altijd sterk. Het is belangrijk om Al-Qaeda niet als één groepering te zien, maar meer te zien als een ideologie waar verschillende groepen voor vechten. De clan rond Bin Laden in Afghanistan en Pakistan mag dan niet meer zo krachtig zijn als acht jaar geleden, het aantal groeperingen dat in naam van Al-Qaeda vecht groeit. Er zijn momenteel bondgenoten van Al-Qaeda actief in de hele islamitische wereld, van Libanon tot Gaza, van Marokko tot Jemen, van Algerije tot Somalië. De aanhang blijft groeien.’

Het is dus niet zo dat Al-Qaeda met het maken van veel burgerslachtoffers zijn goodwill in de islamitische wereld heeft verspeeld? ‘Nee, de groepering is nog steeds populair. Gewone mensen in moslimlanden zijn vaak erg ongelukkig met hun slechte regimes die door de Amerikanen worden gesteund en daarnaast kan elke beweging die zijn pijlen richt op Amerika en Israël op veel sympathie rekenen. De sympathisanten van Al-Qaeda zijn geen religieuze extremisten, maar vaak mensen die het geloof in hun eigen leiders en het Westen definitief verloren hebben.’

Hoe kijkt u in dat licht aan tegen de Amerikaanse oorlog tegen het terrorisme, is de VS die aan het winnen of aan het verliezen? ‘De VS hebben die oorlog al lang en breed verloren. De Amerikanen beloofden de moslimwereld democratie, maar in de oorlogen in Afghanistan en Irak werden veel gewone burgers het slachtoffer. En de mensen willen geen democratie als dat dood en verderf betekent. Daarom is de sympathie voor groepen als AlQaeda, die zich tegen de politiek van de Amerikanen keren, nog altijd heel groot, vooral onder de jeugd.’

Volgens het Amerikaanse ministerie van Handel zit Al-Qaeda in grote financiële problemen. Klopt dat volgens u? ‘Ik denk het niet. Het probleem is dat niemand enig idee heeft hoe de financiering van Al-Qaeda precies in z’n werk gaat. Hun geld circuleert voortdurend en Al-Qaeda maakt daarbij gebruik van ingenieuze online technieken. Dat de groepering de laatste tijd vaker om donaties vraagt is niet meer dan normaal, want tijdens de Ramadanperiode geven moslims vaak aan goede doelen. Vergeet ook niet dat geld niet het belangrijkste is voor AlQaeda. Het rekruteren op internet en het beramen van aan­slagen is niet erg duur.’

Al-Qaeda is er de laatste jaren niet in geslaagd om grote aanslagen in het Westen te plegen. Is dat geen teken van zwakte? ‘De namen van Europese landen vallen momenteel heel vaak op jihadnetwerksites. Mijn verwachting is dat er nog dit jaar een grote aanslag in Europa gepleegd gaat worden.

Duitsland en Frankrijk worden het meest genoemd op de sites van Al-Qaeda.

Beide landen lopen risico vanwege hun aanwezigheid in Afghanistan en Frankrijk loopt extra risico omdat Al-Qaeda furieus is over het onlangs uitgevaardigde boerka­ verbod.’

Is Al-Qaeda wel te verslaan denkt u?

‘Ik zeg altijd dat Al-Qaeda zich erg gelukkig mag prijzen, want het vecht tegen een oliedomme vijand. De onophoudelijke Amerikaanse steun voor Israël en de samenwerking met falende Arabische regimes zet zoveel kwaad in de moslimwereld dat de populariteit van Al-Qaeda als vanzelf in stand blijft.’

join

33

jordaniĂŤ

Wat zit er onder die

De souk wordt enkel en alleen bemand door mannen, die mij onderzoekend, nieuwsgierig en geamuseerd aankijken 34

join

jordanië

sluier?

Leren lingerie, kanten lingerie, doorschijnende lingerie: Jordaanse vrouwen kleden zich een stuk exotischer dan de Nederlandse.

‘En dat zijn juist de zwaargesluierde vrouwen.’ tekst Marlies Boer fotografie Leonard Fäustle

G

iechelend neemt ze me aan de hand mee.

Natúúrlijk hebben ze dat hier! Ze wijst me een rek vol sexy lingerie, eetbare condooms en viagracrèmepjes. Niet achterin verstopt in de winkel, maar gewoon tussen de omaonder­broeken en pyjama’s. ‘Keep the husband happy!’ knipoogt ze.

Niet alleen de lingeriewinkels in de grotere shoppingmalls hebben sexy lingerie in de aanbieding - ook op de traditionele souk (een soort markt) in downtown Amman zie je de doorschijnende bh’s overal. In een van de winkeltjes hangen twee rijen met paspoppen boven elkaar. De onderste rij is bekleed met traditionele Arabische kleding voor vrouwen, zoals de vaak mooie, maar weinig onthullende jurken. Pal daar boven hangen paspoppen met de meest sexy niemendalletjes aan, dat soort waar je in Nederland even voor moet zoeken. Leer, kant, veertjes, doorschijnend, bloot: alles kan. De souk wordt enkel en alleen bemand door mannen, die mij onderzoekend, nieuwsgierig en geamuseerd aankijken. Een blonde, westerse vrouw op zich is al een bezienswaardigheid. Een blonde, westerse vrouw op zoek naar gewaagde lingerie is een attractie spannender dan menig pretpark.

Nieuwsgierig? Zelf naar die sexy Arabische lingerie kijken?

De Kunsthal in Rotterdam heeft een expositie van de twee dames die het boek The secrets of Syrian Lingerie hebben geschreven. Met foto’s uit het boek en uiteraard wat mooie setjes in het echt. Helaas niet te koop, wel te bekijken van 4 december tot 7 maart.

Het is opvallend dat juist in het conservatieve downtown het aanbod veel groter is dan in de vele, luxueuze shoppingmalls, terwijl die laatste toch westerser aandoen dan de souks.

‘Er lopen vaak vrouwen binnen die een beetje in de rondte kijken en vervolgens vragen of we niet wat meer gewaagde lingerie verkopen , zegt Belle, een verkoopster in een grote lingerieketen à la Hunkemöller ‘En dat zijn juist de zwaargesluierde vrouwen. Omdat zij zich overdag moeten hullen in sluiers, willen zij thuis extra mooi en aantrekkelijk zijn.

Soms voor zichzelf, meestal voor hun man. Want in de islam is het seksleven ontzettend belangrijk, ook voor de vrouwen: als de man de vrouw niet kan behagen kan dat zelfs een gegronde reden voor echtscheiding zijn.’

join

35

jordanië

Het Hasjemitische Koninkrijk Jordanië in cijfers Het rapport Tijd om de balans op te maken: hoe is het Jordaanse eten, kun je een beetje feesten in dit moslimland en hoe dictatoriaal is koning Abdoellah II eigenlijk? tekst Pim van den Dool fotografie Leonard Fäustle

5 8 3 6 7

Jordaanse keuken_ _ _5 Het eten in Jordanië is niet al te best.

Veel moderne en wat duurdere restaurants in Amman serveren vlugge en vette happen van wisselende kwaliteit.

Plaatselijke specialiteiten als kebab en falafel kun je eten in downtown. Erg bijzonder of lekker was het daar vaak niet.

Lokale bevolking_ _ _8 Over de ‘locals’ niets dan goeds. De Jordaniërs zijn buitengewoon gastvrij.

Een buitenlander is bijzonder en krijgt alle aandacht. ‘Welcome to Jordan!’

6 5 8 4 8

Verkeersveiligheid_ _ _3 Jordaniërs rijden als gekken, houden zich niet aan verkeersregels en toeteren voortdurend naar elkaar. Stoplichten zijn een zeldzaamheid, fietsers kom je niet tegen.

Ieder jaar vallen in het verkeer bijna 1000 slachtoffers: relatief tien keer zo veel als in de meeste Europese landen.

Welvaartsniveau_ _ _6 Volgens schattingen van het Internationaal Monetair Fonds verdient de gemiddelde Jordaniër dit jaar tussen de 3500 en 4000 dollar. Dat is meer dan in de meeste buurlanden, maar het cijfer is niet helemaal betrouwbaar, omdat Jordanië een rijke elite heeft en een grote arme massa. De werkloosheid is er ook erg hoog: 15 tot 30 procent.

Toeristische attracties_ _ _7 Overnachten bij bedoeïenen in de wonderschone Wadi Rum-woestijn is een hele belevenis en een bezoek aan de oude stad Petra, één van de zeven wereldwonderen, is een prachtige ervaring. En vergeet niet om even op je rug op het zoute water van de Dode Zee te drijven!

36

join

Amman_ _ _6 De hoofdstad van Jordanië bruist van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat van de activiteit. En hoewel bijvoorbeeld het Romeinse amfitheater en de Koning Hoessein-moskee bijzonder zijn om te zien, is Amman niet spannend. Het is vooral een hele drukke en vieze stad. En dat is met die permanente hitte niet altijd lekker.

Uitgaansmogelijkheden_ _ _5 Als je denkt dat een islamitisch land als Jordanië helemaal geen uitgaansleven kent, dan overtreft hoofdstad Amman waarschijnlijk je verwachtingen. Je hebt er loungebars, clubs en discotheken die vooral op donderdagavond, de uitgaansavond, druk worden bezocht.

Relatie met buurlanden_ _ _8 Jordanië is een baken van stabiliteit in een regio vol burgeroorlogen en terreurbewegingen. In Jordanië zelf is het rustig, want de bestaande spanningen tussen de oorspronkelijke Jordaniërs en de grote hoeveelheid Palestijnen lopen niet uit de hand.

Democratisch gehalte_ _ _4 Jordanië is officieel een constitutionele monarchie, net als Nederland. Het verschil met Bea is dat koning Abdoellah II in Jordanië werkelijk alle macht heeft.

Het portret van His Majesty hangt overal. Mensenrechten als het recht om te demonstreren en de gelijkheid van man en vrouw voor de wet worden in Jordanië geschonden.

De Jordaanse vrouwen_ _ _8 Oh, wat zijn ze mooi. De oogverblindende koningin Rania is misschien wel representatief voor de vrouwen in haar land. Modern geklede, westers uitziende meisjes duiken ’s avonds op in de straten van Amman. Liepen alle Jordaanse vrouwen er maar zo bij.

2

De Jordaanse mannen_ _ _2 De vrouwen in Nederland hebben hem graag ongeschoren, de kin van hun man. Laat dat in Jordanië nu net omgekeerd zijn. De baard is daar de graadmeter voor succes – alleen niet bij de heupwiegende westerse vrouwen die ze in Amman ongegeneerd nastaren.

Ook naar Jordanië? tekst Simone da Silva

De reis Vliegtickets zijn redelijk d de geprijsd. Boek gewoon op tijd. Ron In 400 euro zou moeten kunnen. Tip: usjes taxib met je het Midden-Oosten reis r naa voor gemiddeld 7 euro van land goedland. Vlieg dus gewoon naar het o. koopste land in de regi euro zit Het verblijf Voor rond de 8 gemidje in een redelijk hostel. Voor een euro 40 op je t deld driesterrenhotel moe an. rekenen. Tip: Bdeiwi Hostel in Amm nacht.

Schoon en goedkoop: 5 euro per n Het vervoer Taxi’s kosten gee drol. Ze rijden als gekken, maar dat door schiet tenminste op. Voor een ritje t. kwij euro de hele stad ben je maar 2 fPas op voor oplichters. Als taxichau tapfeurs raar doen moet je gewoon uits raam het r doo pen, een redelijk bedrag de gooien, en weglopen. Tip: Zorg dat l meter altijd aangaat, dan ben je vee goedkoper uit. !

DO Koop drank op het vliegveld je al ben tje bier een Belastingvrij! Voor gauw 5 euro kwijt. is lasDON’T Afdingen bij het winkelen wertig. Als je er voor kiest moet je hard altijd t gaa n ege ken. Meer krijgen daarent en. goed. Dan hoef je niet meer te kiez

Nog niet genoeg van JordaniĂŤ?

Kijk naar Join TV! Op www.beyondyourworld.nl Wazeggie baas? â&#x20AC;&#x2DC;De provocerende houding tussen moslims en christenen wordt alleen maar erger in het Midden-Oostenâ&#x20AC;&#x2122;, zegt broeder Andrew. Ook in JordaniĂŤ gaat het niet altijd even soepel tussen christenen (6 procent van de bevolking) en moslims (94 procent), maar op een of andere manier gaat de samenwerking in het doveninstituut van Andrew al zestig jaar prima. Maar hoe dan?

Voel die beat JordaniĂŤ bestaat grotendeels uit jongeren, maar de ouderen hebben nog alle macht in handen. Het land is conservatief en het geloof speelt een grote rol. De jongere generatie probeert hierbinnen haar eigen weg te vinden - door hiphop bijvoorbeeld. Maar daar worden de oudjes weer niet al te vrolijk van.

Ga toch maar niet naar JordaniĂŤâ&#x20AC;Ś â&#x20AC;ŚWant â&#x20AC;&#x2DC;straks zetten ze nog een McDonaldâ&#x20AC;&#x2122;s in een tempel voor die toeristenâ&#x20AC;&#x2122;, knipogen sommige JordaniĂŤrs.

Maar als je dan toch gaat, ga dan niet naar alle standaard toeristenplekjes. Ga klimmen!

Vechten voor onderwijs Onderwijs of voedsel? Kon Kelei - voormalig kindsoldaat die uiteindelijk toch naar school ging - weet het wel: â&#x20AC;&#x2DC;Onderwijs natuurlijk!â&#x20AC;&#x2122;

Geef een fair flav oured sterren diner! . KL M Q R

YYY HCKTH NCXQWTU QT I GP

9 /DDW MH LQ FKHFN VSLUHUHQ GRRU GH )DLU H[SHUWV )O

PHW GX XU]DPH DYRXU Ă&#x;OPSMHV JHUHFK

FKHI N WHQ YDQ RNV HQ ]HW ]HO VWHUUHQ I HHQ GLQHU RS WDIHO 9 *HHI RQV XSORDG HHQ NLMNMH LQ M H NHXNH MR Q NDQV RS XZ IRRGĂ&#x;OPS MH HQ P HHQ K DDN

HHUOLMN HHQ YDQ G GH DQG HUH SULM LQHU RI ]HQ

XIOV MZ \ KIU M K V I T L [" .IQZ NWW Z Z M V SW S UM\ [\M

.

M

W]Z[ IQZ .TI^

6WUD

<

WHJLVF

K SD )DLUIR UWQHU YD RG Q

<

join

37

nederland

W Meisjes, kruisraketten en Rabobanken

as u in uw studententijd meer geïnteresseerd in boeken of in meisjes?

Lachend: ‘Volgens mij, eh… Door studie ontmoette je gelukkig ook meisjes, hè.

Maar ik heb gestudeerd in Amsterdam en Italië, en die twee hielden elkaar aardig in evenwicht. In Amsterdam was het meer de studie en in Italië meer de meisjes.’

Toen minister Bert Koenders nog een kleine zuiplap was, stonden hij en zijn klasgenoten fulltime te demonstreren. Nu is hij 51, en zijn wij studenten met geen Irak-oorlog de straat op te krijgen. Wat is er veranderd? ‘Twintig jaar geleden was je al rechts als je lid van de PvdA was.’ tekst Marten Blankesteijn en Katinka Schippers fotografie OxfamNovib 38

join

Maar als u dan ’s avonds een leuk meisje tegenkwam en de volgende dag tentamen had… ‘Dat kan ook allebei, toch? Kijk, in Italië begin je nooit vroeg. Studeren deden we altijd ’s nachts en ’s avonds ging je eerst rustig een hapje eten.’

Was u een goede student?

‘Ja, ik was een goede student, ja.’

Dus als we aan uw medestudenten en docenten zouden vragen, die Koenders… ‘Nou, zo ook weer niet.

Ik geloof dat jongeren tegenwoordig veel interesse in politiek hebben Dat moet je niet aan hen vragen.

Ik was een goede student, maar niet - ik bedoel, ik heb er ook nog best lang over gedaan. En een tijdje andere dingen gedaan enzo. Maar ja, ik ben wel altijd redelijk door de tentamens heen gekomen.’

Wat deed u naast uw studie dan?

‘Ik heb nog bloemen geladen op een bloemenveiling. Was heel zwaar werk, daar heb ik nog steeds last van, in mijn rug. Ik ben reisleider geweest in Europa, voor Amerikaanse toeristen. Van die mensen uit Michigan door heel Europa en ook het Oostblok slepen… Het was een heel mooie tijd.’

Het was ook de tijd waarin jongeren zich aan de lopende band op de Dam ergens kwaad over stonden te maken. ‘Er waren inderdaad veel demonstraties, bijvoorbeeld tegen de kruisraketten. En Vietnam natuurlijk, dat heb ik net nog meegemaakt. Je had nog veel meer activisme.

En het was een tijd van de Koude Oorlog: alles werd in een schema geplaatst. Als je protesteerde tegen de Amerikanen in El Salvador was je meteen een communist. Het was soms ook een beetje naïef hoor.’

Nu is er de oorlog in Irak, in Afghanistan, we hebben net een leuke AOW-discussie gehad, het collegegeld gaat omhoog, maar wij studenten blijven lekker binnen. Zijn we minder naïef? Of minder betrokken? ‘Het is niet zozeer meer of minder, maar het is anders. Ik geloof dat jongeren tegenwoordig veel interesse in politiek hebben, alleen willen ze zelf actief iets doen. Niet demonstreren, maar zelf een project met bijvoorbeeld ICT oppakken in ontwikkelingslanden. Ik denk dat de jeugd van nu - maar dat weten jullie beter dan ik - opgroeit in een tamelijk

ingewikkelde en verwarrende wereld. Ik denk dat mensen ook minder in grotere structuren denken, dus inderdaad meer aan wat ze zélf kunnen doen. Dat vind ik wel goed. Jongeren zitten nu veel meer in het midden. In de jaren ’70 zaten we diep in de wereld van de Koude Oorlog, en daar werden eindeloos theoretische debatten over gehouden. Links was ervan overtuigd dat ze de absolute waarheid hadden, en rechts ook.’

En u was de linksbuiten? ‘Ik vond mezelf… In die tijd was dat gematigd.

Ik denk dat mensen mij nu linkser vinden dan jaren geleden. Twintig jaar geleden was je al rechts als je van de PvdA was.’

Tegenwoordig vinden ‘rechtse’ mensen heel andere dingen. Dat ontwikkelingssamenwerking onzin is, bijvoorbeeld. ‘Die groep is er, ja, een groep die twijfelt over de effectiviteit.’ Ik zie dat ontwikkelingssamenwerking juist een krachtige katalysator is.

Er wordt verdomd veel bereikt.’

Iedereen die wel eens in een ontwikkelingsland is geweest kent de verhalen van de ontwikkelingswerkers die naar de fijnste landen gaan, in vijfsterrenhotels zitten en in dikke Landrovers rijden. ‘Ik denk dat dat ook gedeeltelijk waar is. Een ontwikkelingswerker is per definitie rijker dan een Afrikaan, en dat kan hele perverse consequenties hebben voor het kostenniveau in een stad. Maar er zijn natuurlijk zat ontwikkelingswerkers die wel in de modder staan en die helemaal geen leuk leven hebben, althans, niet luxe.’

Maar dat is toch geen rechtvaardiging voor die luxepaardjes? ‘Kijk, dat gedrag is voor het beeld niet goed.

En ook objectief is het niet goed, maar ik vind het eerlijk gezegd, gek genoeg, ook niet zo’n groot probleem. Op de een of

nederland andere manier moeten ontwikkelingswerkers heiliger zijn dan anderen. Het zijn ook gewoon mensen. Ik heb daar nooit zo’n zin om daar afstand van te nemen.’

Als je geld krijgt omdat je beweert dat je je inzet voor een betere wereld, dan moet je zelf toch het goede voorbeeld geven? ‘Ik vind dat we dat over het algemeen, in tegenstelling tot wat er wel beweerd wordt, vrij goed kunnen beoordelen wat er wel en niet goed gaat. Ontwikkelingssamenwerking is de meest gecontroleerde sector van de rijksbegroting. Als ik een paar euro uitgeef aan onderwijs in Gambia moet ik precies aangeven hoeveel scholieren daar baat bij hebben. Begrijp me niet verkeerd: dat vind ik goed, maar bínnen Nederland wordt dat nooit gevraagd weet je wat, helemaal niet aangegeven, dus we zijn eigenlijk een stuk verder. Ik kijk ook naar de Noord-Zuidlijn en de Betuwelijn en dan denk ik: we doen het zo slecht nog niet.

Gemiddeld slaagt ongeveer zeventig tot tachtig procent van de projecten.’

Albert Gerard Koenders werd in 1958 geboren in Arnhem.

Na zijn studies politieke en sociale wetenschappen in Amsterdam, Bologna en Washington, begon hij aan zijn politieke carrière. Hij was medewerker van een PvdA-Kamerlid, werd politiek adviseur van de VN in Mozambique, om uiteindelijk in 1997 zelf in de Tweede Kamer te belanden. Ook gaf Koenders les aan de Webster University en John Hopkins University.

Sinds 22 januari 2007 is Koenders minister voor Ontwikkelingssamenwerking.

join

39

nederland Maar al die kritiek is er toch niet voor niets? ‘Nee, ik vind een heleboel kritiek ook juist. De sector heeft veel eigen belangen ontwikkeld, de wereld is veranderd en je kunt dingen veel effectiever doen. Ik ben die wereld nu aan het opschudden. Ontwikkelingssamenwerking is niet de enige redding voor ontwikkelingslanden, ik ben de laatste om dat te vinden.’

Paul Collier

Criticasters zeggen: landen kunnen zich alleen ontwikkelen door te handelen, niet door gratis geld te krijgen.

‘Het probleem is dat investeringen bijna

niet voorkomen in Afrika. Dat geldt ook voor bankleningen. En daarom werken we ook met de Rabobanken van deze wereld samen om ervoor te zorgen dat de private sector in die landen kan werken met contracten, dat er goede wetgeving is om die contracten te respecteren, dat de infrastructuur goed is, enzovoort. Pas dan kan er handel komen. Je mag wel kritiek hebben, maar die VVD’ers roepen alleen dat het budget gehalveerd moet worden, zonder argumenten. Er wordt gewoon gezegd: meneer Koenders, u stuurt het geld van de belastingbetaler naar corrupte regimes. Dat is onzin, aantoonbaar onjuist en infantilisering van het debat.’

‘Jongeren baseren zich nu op gezond verstand’ Het was decennialang hetzelfde, hier op aarde: één miljard rijken en verder vier, vijf miljard arme sloebers. Maar dat duurt niet lang meer, zegt top­ econoom Paul Collier: binnenkort zijn er vijf miljard rijken en nog maar één miljard armen. Maar dat is niet zo positief als het klinkt.

‘Ook ik was ooit jong, al is dat soms moeilijk voor te stellen, haha. Het was een tijd van enorme compassie en optimisme, in de misleidende zin van het woord. Daarna kwam er een lange, bleke periode waarin jongen mensen vooral geïnteresseerd waren in zichzelf. Daar zijn we nu uit: we zijn terug bij engagement, en dat is goed. Het is nu ook gebaseerd op gezond verstand, veel minder ideologisch en naïef, zoals in mijn tijd. Er is alleen te veel aandacht voor het milieu: dat gaat ten koste van ontwikkeling.

Dat er zoveel rijken bij zijn gekomen, komt zéker niet door ontwikkelingshulp. Het is te danken aan wereld­ handel, aan wereldfinanciering. Steeds meer landen doen mee met de wereldeconomie en profiteren daarvan - op een paar na.

Daar zijn verschillende oorzaken voor: die landen hebben vaak te maken met burgeroorlogen, ze hebben een hoop olie of andere rijkdommen, waardoor er veel corruptie en geweld is, of het land ligt simpelweg niet aan zee en heeft slechtbestuurde buurlanden, waardoor ze geen kant op kunnen. Zo blijft er een miljard mensen over dat geen kant op kan, dat het gat met de rest van de wereld steeds groter ziet worden. En als we daar op korte

40

join

Wat is uw mooiste herinnering aan uw tijd in Afrika? ‘Nou, mijn eigen

werkterrein destijds in Mozambique.

Ik heb daar met vredesoperaties gewerkt en het land doorgereisd.

We hebben enorm veel bereikt. Ik heb daar gezien hoe effectief ontwikkelingssamenwerking kan werken. Hoe je mensen kan engageren om het zelf te doen. En als je maar de tijd neemt en ook een beetje probeert te begrijpen wat er gebeurt en je niet arrogant opstelt is er zoveel te bereiken.

termijn niets aan doen wordt het een kloof die nooit meer ongedaan te maken is.

Wat we dan moeten doen? De ontwikkelingshulp veranderen. Ik hoor dat steeds meer Nederlanders willen stoppen met ontwikkelingshulp, maar tegelijkertijd zijn steeds meer Nederlanders bang voor nog meer immigratie. Dat laatste is niet onredelijk, helemaal niet zelfs, maar er is maar één manier om immigranten buiten de deur te houden: door ze welvaart te geven in hun eigen land. De rol van hulp is daarin redelijk groot. Niet speciaal door geld te geven, maar door slechte regimes aan de kant te schuiven, door handel te stimuleren, door ervoor te zorgen dat die landen goede wetgeving krijgen. Alleen economische groei kan de armoede verhelpen, dus daar moet alles op gericht zijn.’

Paul Collier is hoogleraar economie aan de universiteit van Oxford en voormalig topeconoom bij de Wereldbank. Zijn boek Een miljard achterblijvers ligt nu in de boekhandel.

column tekst Sophie van der Stap fotografie Ursula Jernberg

Testosteron in Iran

D

at heilige moment dat ik mijn eerste hoofddoek ombond was aan de vooravond van een uitje in een rijk geparfumeerd theehuis in Esfahan, Iran. We mijn nog blondere vriendin en ik - hadden gekozen voor een onbeduidende kleur, waar geen enkele centimeter seks in was geweven.

We gingen allebei gekleed in de traditionele orthodoxe kledingdracht, doorgaans een wijdvallende broek met een wijdvallende jurk eroverheen, knielengte werd geoorloofd, zelfs twee splitten aan de zijkant, maar dan moest de klederdracht eronder wel van een uiterst ruimvallende kwaliteit zijn. Daar zaten wij dan, een avondje uit in Iran, nippend aan een appelsmaakje, met onze blonde haren verborgen, en onze vrouwelijke vormen gecamoufleerd onder een gewaad in XXL. Toch ging het mis, we kregen - om een reden die mijn herinneringen helaas niet heeft overleefd - plezier. En hier komt het: zichtbaar plezier. Ons vrolijke maar naar Westerse normen bescheiden gelach bleef niet onopgemerkt en de eerst zo versnipperde aandacht dat samen met de zoete rook van de waterpijpen het theehuis vulde, verplaatste zich in onze richting, totdat alle blikken op ons gericht waren en de stemmen verstomden.

Natuurlijk kregen wij dat als vreemdelingen die voor het eerst een goed gevulde waterpijp rookten, wat laat door. En wat we nog later doorkregen is dat mijn hoofddoekje tijdens ons - nogmaals - bescheiden plezier omlaag gezakt was, en een versgeblondeerde haardos tevoorschijn toverde. Nu zeggen ze veel over Iran, waarvan alle gevaarlijkheden overdreven of onzin zijn, maar giechelend je hoofddoekje achter over laten vallen, wel of niet per ongeluk, is niet handig.

Het gebeurde ons in die hete zomer nog twee keer. Een keer toen we onder een hemel gevuld van verzengende hitte en nasaal moslimgezang op een dak van een herberg wakker werden, en vanuit de hoogte aangestaard werden door een menigte bouwvakkers die ongegeneerd omlaag keken naar die

blonde haren die onder onze afgewaaide hoofddoeken ontwapenden in de wind. En een keer toen onze slaapkamer van wel twaalf euro per nacht - het goedkopere segment zat al vol vanwege een pelgrimsoptocht - bedekt was onder de grootste kakkerlakken uit de encyclopedie. Met alle gevolgen van dien; twee gillende blondjes op de gang, de hoofddoeken waren in alle consternatie achtergebleven tussen de kakkerlakken.

Ik geloof niet dat ik ooit zoveel testosteron heb gevoeld als in Iran, niet in Italië op het strand, niet in Istanbul in een sexy bar en ook niet op de dansvloer van een parenclub van Parijs waar ik per ongeluk een keer beland ben. Terugkijkend op deze ingepakte-vrouwcultuur is het ook niet vreemd al opgewonden te raken van een hemelse blonde krullenbos die zo vrolijk door de lucht danste, op een ritme van dat doordringende en opzwepende geluid dat vanuit de moskeeën door de straten walmde.

Of van een antieke Perzische jurk - met, doe eens gek, een rode hoofddoek - die we op een van de vele kleurrijke bazaars gevonden hadden en voor ons een welkome verrassing was op die vrouwonterende theemutsmode.

Vijf jaar later en ik beweeg in strakke modegevoelige pakjes in een land dat de hoofddoekmode botweg verboden heeft - over tolerantie gesproken - met als ironisch gevolg een islamitische run op alle achtduizend katholieke scholen van Frankrijk, een omgeving die de ‘burka babes’ van La France wél weten te waarderen. Strakke, modegevoelige pakjes dus, maar bekeken voel ik me niet. Althans niet op die dwingende manier. Heerlijk hoor, maar wat nou als ik mijn les wil volgen, gekleed in een vrouwelijk sjaaltje om mijn hoofd à la Grace Kelly? Moet ik dan ook in de rij voor katholiek onderwijs?

5) Stap (2 van der e b oeken S ophie d n en jfster va is schri et negen pruik edag. g m t g je e is Me r linder z lauwe v e lezingen ove b n e E z en g ft a e d e g n e t e as Daarna achte ‘hoe van aken d m haar ge n een dag te er a meer d een leven me en van en leven.’ .nl dan e derstap phievan www.so

join

41

congo

Wie mooi wil zijn

J

a, ze wonen in een sloppenwijkje in Congo, en inderdaad, ze hebben nauwelijks geld. Maar waarom zou je dan geen fancy pak kunnen dragen? ‘Wij dragen onze levensvisie uit door middel van ons uiterlijk’, doceert Sam Reynolds. ‘Het is voor de mannen uit Centraal-Afrika een manier om er fatsoenlijk uit te zien. The Sape is een vorm van dandyisme.’

En dandy’s zijn ze, de ‘sapeurs’ uit Congo. Ze hebben zich zelf vernoemd naar de Société Ambianceurs et Persons Élégants (SAPE, de vereniging van sfeermakers en elegante personen), en ze hebben overal over nagedacht. Over hun kleding natuurlijk, maar ook over hun parfum en over hun loopje: de ‘dandy walk’ noemen ze het zelf, een zelfverzekerd, arrogant loopje.

42

join

Reynolds, beheerder van LaSape.com, draagt vooral kleding van Armani en Dior: ‘Dat zijn dé merken in de mode-industrie.’

Bovendien volgt hij de gouden regel van drie kleuren. ‘Je outfit mag niet meer dan drie kleuren bevatten en het moet allemaal matchen.

En je mag niet al je knopen sluiten wanneer je een pak aanhebt.’

De façade van mooie kleding staat in sterk contrast met de erbarmelijke levensomstandigheden in Congo. Maar ook al hebben de door mode geobsedeerde mannen zelfs geen geld om te eten, dat weerhoudt ze er niet van dure designerkleding te kopen. Waar ze het van betalen? ‘Echte sapeurs hebben een baan’, knipoogt Reynolds. En ook al zijn die inkomsten niet genoeg, ‘wanneer kleding prioriteit nummer één is kom je een

congo

moet honger lijden

Ze hebben geen geld voor eten, maar lopen wel rond in kleding van Dior, Gucci of Dolce&Gabbana.

‘Kleding is onze eerste prioriteit.’ tekst Leonie de Wit fotografie Ilvy Njiokiktjien • Images by Ilvy

heel eind’, zegt hij. ‘Ik geef per maand zo’n 400 euro uit aan kleding en spaar soms voor grotere aankopen. Andere sapeurs sparen wel vijf jaar voordat ze eindelijk een outfit bij elkaar hebben. Ze verhongeren liever dan dat ze er arm uitzien.’ Want ‘kleding laat zien wat je waard bent’.

De roots van deze beweging gaan terug naar 1920, toen de eerste bevoorrechte Congolese mannen Parijs bezochten en terugkwamen in mooie pakken. Toch was het pas in de jaren ‘60 dat deze manier van kleden een cult werd, mede dankzij de bekende Congolese muzikant Papa Wemba. Reynolds: ‘Hij trad vaak op in Europa en mat zich een flamboyante en extravagante stijl aan. Dit was het tegenovergestelde van de

traditionele Afrikaanse kledij die dictator Mobutu voorschreef.’

De manier van kleden werd overgenomen door jonge mannen en was een rebelse manier om zich af te zetten tegen het bewind. Inmiddels hebben de sapeurs zelfs ‘kolonies’ in zowel Brussel als Parijs.

Toen werden de Congolezen geïnspireerd door de Europese modekoningen, maar inmiddels is het andersom: de nieuwe collectie van designer Paul Smith is gebaseerd op de stijl van de sapeurs. Wat Reynolds daarvan vindt? ‘Ik vind het mooi om te zien dat we bekendheid genieten in Europa, maar het gaat de Europeanen niet lukken ons te evenaren. Onze elegantie kan niet worden gekocht.’

join

43

nederland

Deze illegalen willen weg

A

hassan 44

join

nederland

A Ze kwamen naar Nederland om ‘de hemel met eigen ogen te zien’, maar na jaren illegaliteit willen ze weer terug. Een reisbureau beginnen in Angola, of een boerderij in Sierra Leone. Maar ook weggaan is lastig. tekst Leonie de Wit fotografie Leonard Fäustle

‘Z

o zo, heb je de reis overleefd?’ Sérgio Bonasera, een 23-jarige Angolees, grijnst naar zijn bezoek. ‘Je hoort mensen altijd zeggen dat ze graag op reis willen in Afrika, maar de Bijlmer gaan ze liever niet in. Ik denk dan: overleef eerst de Bijlmer maar.’

Hij zit in zijn studentenkamer in de Amsterdamse buitenwijk. De tafel is bezaaid met tijdschriften over Angola en ontwikkelingssamenwerking, waar Bonasera driftig in heeft lopen strepen.

‘Angola is een prachtig land: de natuur is ontzettend mooi en de oorlog is nu eindelijk voorbij. Dus ik wil een reisorganisatie in Angola beginnen en vervolgens samenwerken met contacten hier in Nederland.’

Het is niet zomaar een plannetje: er is al een naam (Ditadi Travel) en zelfs een professioneel businessplan. Gemaakt

met hulp van een Nederlandse dame, dankzij een slim staaltje ruilhandel. ‘Zij helpt mij met mijn plan en ik help haar met waar ik goed in ben: salsadansen!’

Eigenlijk wilde hij gewoon een Nederlands paspoort, toen hij in 2002 deze kant op kwam. Maar dat mislukte.

‘Dat lag aan mijn eigen onwetendheid, denk ik. Wanneer je in een vreemd land komt en de taal niet spreekt, is het moeilijk om de gang van zaken te blijven volgen. Ik geloofde dat het wel goed zou komen.’ Niet dus: vier jaar later, in 2006, hoort Bonasera dat zijn aanvraag geweigerd is. ‘Ik stond toen voor de keuze: terug naar Angola of de illegaliteit in.’

Het werd dat laatste, en zo voegde Bonasera zich bij de groep van naar schatting 75.000 tot 185.000 illegalen in ons land. Ze kunnen zich relatief vrij door het leven bewegen: het opsporings- en uitzettingsbeleid houdt zich alleen bezig met illegalen die overlast veroorzaken of

hashim

crimineel zijn – en zelfs die groep blijkt moeilijk aan te pakken. Maar het feit dat ze voorlopig niet worden uitgezet maakt Bonasera niet al te enthousiast. ‘Je bent niemand. Ik mag niet werken, ik mag niet naar school, ik heb geen recht op een huis, vrijwel geen recht op zorg. Je bent echt op jezelf aangewezen.’

Dat is nog eens wat anders dan het fantastische beeld van Europa dat hem in Afrika werd voorgeschoteld, lacht Hashim, een 26-jarige doctorandus uit Ghana die nu illegaal in AmsterdamOost woont. ‘De media in Ghana creëren een beeld van een Europa waar alles beter, rijker en mooier is, en dat beeld wordt nog eens versterkt door de westerlingen die in ons land wonen. Ze leven in luxe, hebben grote huizen en veel geld. Ghanezen kijken tegen hen op en denken dat ze dat alleen in Europa kunnen bereiken – dus toen ik was afgestudeerd wilde ik die hemel wel eens met eigen ogen zien.’

join

45

nederland

A

Hashim kreeg een uitnodiging van een vriend van hem die in Nederland woont, en kon zo een visum krijgen. ‘En toen dat afliep besloot ik dat ik hier toch nog wel een tijdje rond wilde hangen.’ Inmiddels heeft ook hij het wel gehad met het illegalenbestaan, en ook hij heeft een plan waarmee hij terug wil keren naar zijn vaderland. Het is een nogal opmerkelijk plan: Hashim, die nu dus zelf illegaal is, wil vanuit Ghana het aantal illegalen in Nederland terugbrengen.

‘Ik wil jongeren in Ghana bewust maken over hoe het is om als illegaal te leven in de Westerse wereld. Ik kan natuurlijk niet voorkomen dat ze naar Europa komen, maar ik kan ze wel vertellen over alle nadelen, dat het opbouwen van een normaal leven haast onmogelijk is. Hopelijk kan ik op die manier voorkomen dat ze in zo’n situatie belanden, en dan help ik zowel Nederland als Ghana.’ Momenteel volgt hij een cursus ‘ondernemen in je eigen toekomst’, en schrijft hij het projectplan.

Wanneer hij precies teruggaat naar Ghana weet hij nog niet - ‘maar het is zeker binnenkort’.

Hassan zou willen dat hij dat ook kon zeggen. Want mán, wat wil hij graag weg uit Nederland. Als zoon van een succesvolle diamantdealer had Hassan het prima voor elkaar in Sierra Leone. ‘Mijn vader was een bekende man in het land en kwam bijvoorbeeld geregeld op de radio. Naar Afrikaanse begrippen hadden we niks te klagen. Mijn dag bestond uit het runnen van de boerderij van mijn ouders. Een beetje koeien melken en de geiten verzorgen.’ Een leuk leven. Tot het oorlog werd.

‘Ik heb alles gezien. Huizen die in brand werden gestoken, bewoners die doodgeschoten werden als ze probeerden te vluchten. Ik heb meegemaakt dat er een weddenschap werd afgesloten over het geslacht van de baby van een zwangere vrouw. Voor mijn ogen werd de buik van een vrouw door de rebellen opengesneden om te kijken wie de weddenschap gewonnen had. De armpjes van kinderen werden bruut afgesneden.’

Hij vlucht samen met zijn broer naar Nederland. De rest van de familie vlucht ook, maar in de chaos raken ze elkaar kwijt.

Inmiddels heeft hij ook al vier jaar niets meer van zijn broer gehoord: die ging op zoek naar zijn vrouw en kinderen, maar lijkt nu zelf verdwenen.

‘In mijn eentje heb ik een best aardig leven opgebouwd. Ik had een verblijfsvergunning, had twee jaar lang een vriendinnetje

46

join

sérgio en een baantje en ik woonde in Heerlen.’ Maar het gaat weer mis, naar eigen zeggen door pech. ‘Door op een verkeerd moment op een verkeerde plek te zijn kwam ik in aanraking met de politie. Dat werd hard bestraft. De vreemdelingenpolitie vertelde me dat ik vanaf toen illegaal zou zijn.’ Vervolgens zit hij elf maanden lang in detentie, ‘omdat ik niet de juiste papieren had’. ‘Dus ik was weer alles kwijt: mijn meisje, mijn huis en mijn baan.’

En nu wil hij dus weg, maar dat blijkt bijna nog moeilijker dan het land in komen. Hij moet van de ambassade van Sierra Leone toestemming krijgen om terug te keren, maar heeft nu nog niet de juiste papieren in bezit. ‘Maar zodra ik toestemming krijg van de ambassade zal ik een ticket boeken. Het wordt tijd voor mijn tweede kans. Ik wil de draad weer oppakken en net zoals vroeger een boerderij runnen. Ik kom uit een familie van boeren en ga die lijn proberen door te trekken. Ik zie mezelf over vijf jaar werkend op mijn boerderij, in het trotse bezit van een tractor. Een werkende tractor!’ Voor het eerst verschijnt er voorzichtig een glimlach op zijn gezicht en lacht hij twee gouden tanden bloot. ‘Mocht er een boer in Nederland zijn die een oude tractor over heeft, dan hou ik me aanbevolen!’

nederland

A

Mijn doel is om jongeren op straat te bereiken en hen aan te moedigen tot een betere toekomst Zelfs Jacob (met verblijfsvergunning) wil terug De burgeroorlog van Liberia staat bekend om de extreme wreedheden die zijn begaan, maar ook vanwege de inzet van zo’n 15.0000 kindsoldaten. Jacob - die sinds 2002 in Amsterdam woont - was één van de kinderen die gedwongen werd de wapens op te nemen.

‘Ik werd ontvoerd door rebellen toen ik slechts 12 jaar oud was. Ik werd meegenomen naar de bossen, waar ik opgeleid zou worden tot kindsoldaat. Elke dag werd er op me ingepraat: de vijand is slecht, ze moeten dood. Ik werd volgestopt met drugs en na een paar weken was ik volledig gebrainwasht. Mensen stonden voor mij gelijk als beesten’ Hij werd de leider van zijn groep van acht andere kindsoldaten. Sommige waren zelfs zes jaar ouder dan hij.

‘Het was verschrikkelijk. Er liep een rivier van bloed over de grond, mensen werden letterlijk afgeslacht. Dat kun je je hier niet voorstellen.’

‘We hadden in het leger te maken met een avondklok, maar buiten dat konden we ons vrij bewegen in bezet gebied. Ik wilde weg uit het land, want ik kon de oorlog niet meer aan. Op een dag besloot ik naar de haven te gaan om te kijken wat de mogelijkheden waren. Ik kwam een Griekse kapitein tegen die me aanbood om mee te gaan op zijn boot. Daar hoefde ik natuurlijk niet over na te denken.’

Toch wil Jacob nu weer terug naar zijn land. ‘Ik heb toestemming om nog zo’n vijf jaar in Nederland te blijven, maar ik denk niet dat ik mijn tijd hier uit zal zitten. Ik heb een droom die ik graag wil verwezenlijken.’ Op een dag zat hij via de satelliet naar een Amerikaans programma te kijken. Een priester was zo inspirerend aan het vertellen dat Jacob besloot dat hij hetzelfde wilde. ‘Ik wil mensen bezielen door middel van mijn eigen radiostation. Met mijn programma wil ik hoop brengen aan jongeren die, net als ik vroeger, in moeilijke omstandigheden leven. Mijn doel is om jongeren op straat te bereiken en hen aan te moedigen tot een betere toekomst. De christelijke waarden zijn in Liberia voor veel mensen belangrijk en kunnen daarbij helpen.’

jacob

Wil hij echt niet stiekem hier blijven? ‘Nee. Nederland is een rijk land, maar geld maakt niemand gelukkig. Hier zal ik niet gelukkig worden, gelukkig word ik in Afrika. Dat is voor mij het beloofde land.’

join

47

De groeten! tekst Maud Robber ts

verliet Jelle Op 16 februari 2009 om zich in Kolet (26) Nederland Curaçao te vestigen.

okken uit Waarom ben je vertr het weer in Nederland? ‘Ik was ud, nat en Nederland vooral zat. Ko arnaast stoorde vooral grauw. Maar da derlanders me de mentaliteit van de Ne en is gehaast, ook steeds meer. Iedere ng niet meer. een tolerant volk zijn alla dag af op buitenIedereen geeft de hele buitenlander te landers. Om dan zelf de rzame ervaring. worden, leek me een lee zijn.’

En dat blijkt het ook te waarop je Wat was het moment ‘Ik stond rond 5 dacht: ‘de groeten!’? aal Station van december op het Centr s door verkeerde Rotterdam. De trein wa de NS al twee omroepinformatie van ggereden en op keer voor mijn neus we t te sneeuwen. Ik dat moment begon he rijnig en boos. had het koud, was chag Wegwezen!’

Fú tè jia Yaroon (21) leert nuttige woordjes in China.

‘Teacher, what’s the Chinese for ‘vodka’?’, vraagt Reggie.

De docente kijkt lichtelijk verbouwereerd.

‘It’s a Practical Chinese class isn’t it?

Well, that’s very practical.’

Aarzelend: ‘Okay, it’s fú tè jia.’

‘Oh, and what’s ‘tequila’?’

‘It’s ‘lóng shé lán’.’

‘What about whisky?’

Toen lerares Sanjay eenmaal de serie van ‘very practical questions’ in gang

48

join

zen voor Waarom heb je geko le buffer was cië Curaçao? ‘Mijn finan s van belang om niet zo groot en het wa raçao leek daarsnel werk te vinden. Cu t Nederlands kan om de beste optie. Me t is het grootste ik er uit de voeten en he se Antillen. eiland van de Nederland cht ik dat ik er Vanwege die grootte da bben de meeste kans zou he op een baan.’

taalverschilLast van cultuur- en tuurlijk een Zuidlen? ‘Er heerst hier na s regelen duurt Amerikaanse cultuur: iet Nederland. Dat drie keer zo lang als in integreren is het is wennen. Om echt te mentu te handig Spaans of Papia spreken.’

had gezet, was het hek van de dam.

Voor Reggie was het uiteraard niet genoeg om alleen de woorden voor alle mogelijke soorten sterke drank te weten te komen: ook het sexvocabulaire moest nog even verkend worden. Ik was verbaasd dat de docente, ondanks een hoop gegiechel, toch even het woord voor ‘sex’ op het bord pende.

‘In five years, you’ve been the only group to ask me this.’

‘Then what’s wrong with all the other people?’ Reggie, uiteraard. Geniaal.

Anyway, Practical Chinese is niet alleen de leukste lessenserie van het moment, maar ook de nuttigste. In vier weken

mag kiezen: Als je op dit moment ? ‘Het klimaat Curaçao of Nederland niet op willen is hier heerlijk en zou ik vrienden en famigeven. Toch mis ik mijn al een jaar gegelie. Ik heb mijzelf minima ven om te wennen.’

‘In het begin Wat doe je nu daar? om daar groene belde ik naar Nederland ht verschrikkelijk stroom te verkopen. Ec wat. Inmiddels kutwerk, maar je moet ur. Veel beter!’ werk ik als zeilinstructe derlander daar Hoe is het om als Ne r de jongete leven? ‘Vooral onde wat aversie ten ren heerst er nog wel 's', de Hollanders. opzichte van 'makamba n inpikken en hun Ze voelen dat wij bane jven. Nu gebeurt de wet willen voorschri maar mede dat ook wel een beetje, opgeleid en van doordat zij slechter zijn maken.’ het bestuur een potje

les hebben we zo’n tachtig karakters leren lezen én schrijven, basiszinnen en uitdrukkingen geleerd, dialogen leren voeren en hier en daar wat grammatica meegepakt. Ik wou dat ik kon zeggen dat m’n tweede vak Mandarijn, Mandarin I, net zo nuttig is. Feit is echter dat de docente voor dat vak, naar mijn mening, simpelweg niet zo goed is. Ze lijkt een voorstander te zijn van het idee van ‘total immersion’, wat in de praktijk neerkomt op het uitleggen van het Chinees in het Chinees. Leuk voor hogere niveaus, maar wanneer je vocabulaire niet meer dan vijftig woorden omvat zet een dergelijke methode niet al teveel zoden aan de dijk. Al met al raak ik soms redelijk gefrustreerd tijdens Mandarin I. Maar goed, Practical Chinese corrigeert de

Naar een andere wereld

heen. Op het laatst werd ik zelfs een beetje bang van die constante Prodent-grijns.

Toerisme in Noord-Korea houdt voo rnamelijk in dat er aan buitenlanders getoond wordt hoe goed, puur, revolutionair en geweldig de Koreaanse socialis tische staat wel niet is.

Bezienswaardigheden zijn zonder uitzondering gericht op de Judith (24) buigt voor de Grote Leider Grote of de 'Dierbare’ Leider. Zo kun je het huis waar Kim Il in Pyongyang, Noord-Korea Sung geboren is bezoeken, de tore n van het Juche-idee (dat is het gedachtegoed van Kim Il Sun De straten zijn grijs, de kunstwerken g), een museum waar alle grauw en de flatgebouwen cadeaus die Kim Jung Il van buitenla afgebladderd. Op straat zie je bijna ndse bewonderaars gekregeen auto’s, er zijn geen gen heeft tentoongesteld staan, het verkeerslichten en nergens is reclame mon ument voor de oprich. De mensen lopen met ting van de Partij (gewoon een groo ingetrokken schouders door de kale t beeld van een hamer), een koude en dragen alleen enorm groot beeld van Kim Il Sun maar kleurloze kleding. Toch is Pyo g en natuurlijk zijn mausoleum. ngyang één van de interesBij bepaalde bezoeken wordt iede santste steden die ik ooit bezocht reen geacht respect aan de heb. Misschien juist omdat Grote Leider te betuigen. Ik moet het zo’n lege en absurde stad is. Het toeg even dat het ook echt is alsof ik terug in de tijd een hele speciale man is: hij is het reis. Dat begint al wanneer ik in het enig e overleden vliegtuig stap. De enige staatshoofd ter wereld dat nog stee maatschappij die naar Noord-Korea ds aan de macht is. vliegt is Air Koryo; de vliegAls je zijn standbeeld bezoekt móe tuigen die zij inzetten zijn zo ouderw t je daa rvoor buigen, als je ets dat ze niet aan de EUzijn geconserveerde lichaam in het richtlijnen voldoen. Dat is op zich niet mau sole um bezoekt zelfs zo erg, het enige wat ik drie keer. Eén keer aan zijn voeten daarvan merkt is dat het vliegtuig en twe e keer aan de zijontzettend gammel is. Ook lijkt kanten. Het heeft geen zin om hier het soms alsof de motor ineens uitva niet aan mee te doen, daarlt, maar dat blijkt dan toch mee beledig je het Koreaanse volk niet zo te zijn. ontzettend. Het is heel eng om te zien hoezeer zij geïndoctrine Die verwarring heb ik wel vaker: Pyo erd zijn met het Juche-idee ngyang Airport blijkt ook en liefde voor hun leiders. Zelfs mijn geen vliegveld te zijn, maar een gras gids, die toch constant in veld. Als het vliegtuig na de aanraking komt met westerlingen landing nog een kwartiertje heeft doo en dus weet dat er meer in rgereden kom ik uit bij één de wereld speelt dan wat de Gro hal, met op het dak een groot schi te Leid er verkondigt, kon haar lderij van de ‘Grote Leider’: oprechte tranen niet onderdrukke Kim Il Sung. En dat zet de toon voo n toen we het mausoleum uitr de rest van het verblijf, liepen. De wereld is echt een vree want om zijn vriendelijk lachende hoo mde plek . fd kun je in de DPR K niet Afzender: judithinchina.waarbenjij.n u

verwarring die Mandarin I veroorzaakt gelukkig weer.

Met wekelijkse toetsen voor zowel Mandarin I als Practical Chinese moet er soms nog behoorlijk gestudeerd worden. De taal is zo ontzettend anders van structuur dan enige andere taal die ik ooit geleerd heb. Engels, Frans, Duits, Nederlands: allemaal zitten ze grammaticaal en qua zinsbouw behoorlijk dicht bij elkaar. Voor het leren van Chinees kun je je gebundelde talenkennis echter vrijwel overboord zetten, want er zijn nauwelijks uitdrukkingen of structuren die je direct kunt vertalen. Bijvoorbeeld: ‘Do you understand (me)?’

‘Verstehst du mich?’

‘Tu me comprends?’

‘Begrijp je me?’

Deze vier zinnen, Engels, Duits, Frans en Nederlands, zijn allemaal vrijwel hetzelfde opgebouwd: alle vier de zinnen bevatten een onderwerp, een werkwoord en een lijdend voorwerp.

Dan het Mandarijn. De beste vertaling voor ‘begrijp je me/het?’ is ‘(ni) dong bù dong?’, wat letterlijk ‘(jij) begrijp niet begrijp?’ betekent. Hier geen lijdend voorwerp en geen vervoeging(en).

Niettemin gaat het leren van Mandarijn me, ondanks de moeilijkheid, behoorlijk goed af; de resultaten van mijn eerste drie toetsen Practical Chinese zijn 98%, 100% en 100%. Ik voel me weer in m’n element bij het leren van een taal.

Dat lijkt toch, veel meer dan de studie

Geschiedenis, te zijn waar ik goed in ben, en ik merk dat ik het dan ook sneller en gemakkelijker oppik dan de meesten. Bovendien heb ik er plezier in op een manier zoals ik dat gedurende de afgelopen drie jaar tijdens het studeren niet gehad heb.

Tot slot, ik heb begrepen dat er wederom een tyfoon onderweg is richting Taiwan, dit keer genaamd Lupit. Mocht deze tyfoon op de huidige koers blijven dan zal-ie aankomend weekend heel wat last gaan veroorzaken. Jammer, want er staat een trip naar Tainan in de planning.

Van de andere kant maak ik dan wel een keer een échte tyfoon mee!

Afzender: yaroon.waarbenjij.nu

join

49

Yes Mista!

t met knify Robbert (26) ee ania. en forky in Tanz

ns die hier het van de vele sloga n ee r aa m Zo y!

Free Deriver lakborden, uithang Of het nu op aanp n. re sie r eld hie be al at stra gelse ta duidelijk dat de En is t he is, ’s to au borden of ontwikkeld. fficiële 'slang' is i-o m se ig rd aa n in ee zoals je het uites gewoon precies all je ijf hr sc jk nli Eige getransporteerd goederen intern ze on en rd wo vinden spreekt. Zo je bezig met het ben ik al een tijd t’, Lif k ol ‘F n ee met t in de haven nsluiting, st aat he aa t’ne ta ‘in e ed van een go d op mijn verjaar o Paking’ en ston ‘N t ks te de et m vol birthday Robet!’ dagstaart ‘Happy

t een st? De taxi neem g hoeveel iets ko aa vr de op rd loo oo antw foky’. Ik ge f eet met ‘knify and je en ty’ gh ‘ri n ‘lefty’ of ee zal gaan hier… er veel op vooruit ls ge En ijn m t da niet t veelgebruikte ten blijft echter he rie vo fa ijn m n va Een u doing?': vraag 'how are yo antwoord op de e you too?’

‘I am fine, how ar benjij.nu anbemmelen.waar Afzender: robertv

‘y’ achter zoveel plakken van een t he is nd tre re Een ande ‘two hundredy’ als Wat dacht je van n. de or wo jk eli mog

‘We don’t kill people, we kill Arabs’ tekst Kyra de Korte

Buitenlandse comedians over hun vaderland

Yossi Atia is een Israëlische filmmaker en cabaretier in één.

Hij maakt samen met Itamar Rose grappige én pijnlijke filmpjes die onder meer te zien zijn op YouTube.

Itamar We came to the United States to ask for one dollar per person, so we have money to get rid of the Arab people. Will you suppor t us?

Een Amerikaanse vrouw Absolutely not. Every one is an individual. There are good people out there, rather they are Jewish or Arabs.

Yossi We don’t kill people, we kill Arabs.

Een andere Amerikaanse Well, my husband will definitely suppor t this.

Haar man ‘ Yes, I would even go myself to help you’.’

50

join

In dit korte filmpje spelen geen acteurs, maar worden echte mensen op straat gevraagd voor een donatie. Uiteindelijk gaven verschillende mensen geld. ‘Ik denk dat het niet raar is dat mensen geld geven’, zegt cabaretier Atta. ‘De mensen in New York houden niet van onze mensen. In hun ogen is het daarom logisch dat zo’n organis atie als de Jews Kill Arabs bestaat. Met onze films hopen we dat mensen opnieuw gaan nadenken over de situatie. We willen laten zien dat er veel haat is tussen mensen, ook buiten Israël. Eigenlijk kun je dit filmpje als een soort experiment beschouwen. Wat gaat er gebeuren als je mensen daadwerkelijk vraagt om zo iets de subsidiëren? Onze verwachtingen bleken te kloppen.’

Yossi maakt zich niet veel zorgen over het feit dat mensen misschien zijn filmpjes verkeerd zullen interpreteren. ‘We laten onze films zien op middelb are scholen en universiteiten in Israel. We leven in oorlog, maar tegelijkertijd doen we alsof dit volstrekt normaal is. De films zijn bewust gemaakt om het Israëlische volk wakker te schudden. We proberen in onze films te mixen tussen de bizarre situatie die er is en het alledaagse leven dat mensen in die situatie toch proberen te leiden.

We willen ook dat mensen hier om kunnen lachen. We blijven cabaretiers’ http://www.youtube.com/user/itamarrose