unfram krant Hog
escHool
ed sint - luk
as brusse
Whiteout
De grenzen van de zichtbaarheid in beeld
Transmission
Het geanimeerd bonzai-theater van Joris Perdieus
Coal is b(L)ack Donkere fotografie in de OekraĂŻense mijnen
l
e r o l p ex
Whiteout
De grenzen van het waarneembare in beeld
Het onderzoeksproject Whiteout van docent Fotografie Geert Goiris begon allemaal met een ooggetuigenverslag van de poolreizigers Alain Hubert en Didier Goetghebuer uit 194. Tijdens hun Noordpoolexpeditie komen deze enkele dagen vast te zitten in een whiteout. Dit weerfenomeen beschrijven ze als een haast mythische ervaring : het verdwijnen van het landschap in het niets, het oplossen van alle materie in licht. Het verslag van de twee reizigers weekte bij Goiris een fascinatie los voor weersverschijnselen die het waarnemingsvermogen tarten. In zijn onderzoeksproject concentreert hij zich op het registreren van quasi onwaarneembare en ongrijpbare fenomenen.
de whiteout is een optisch weerfenomeen dat zich voordoet in arctische gebieden en in het hooggebergte wanneer er een hoge concentratie ijskristallen in de lucht hangt. Het zonlicht wordt dan gefilterd en weerkaatst op het ijsoppervlak. dit weerkaatste licht wordt op zijn beurt in alle richtingen teruggekaatst. Hierdoor ontstaat een totale diffusie van het licht : schaduwen zijn niet langer waarneembaar, de horizon is niet meer te zien. Wat overblijft is een helwitte cocon, die in alle richtingen even helder is, waarin ‘boven’ en ‘onder’ verdwenen zijn. Het ijsoppervlak en de lucht sluiten naadloos bij elkaar aan. elke vorm van oriëntatievermogen valt weg.
‘Ik kies er bewust voor om voor Whiteout geen opsommende fotocatalogus te maken. Ik wil een boek maken waarbij tekst- en fotomateriaal hun autonomie bewaren en elkaar versterken. We gaan zoeken naar een vorm waar het beeld geen enkelvoudige illustratie bij de tekst is, en waarbij de inhoud van de tekst niet persé samenvalt met de informatie die in de foto vervat ligt. Wanneer het boek er precies komt, ligt wel nog niet vast. Ik wil hiervoor absoluut de tijd nemen die nodig is en wil me daarom nog niet op een deadline vastpinnen’, besluit Goiris. hw
Tijdens een whiteout verdwijnt het landschap voor je ogen. Als fotograaf probeer ik dat verdwijnmoment te vatten. ‘een whiteout is zeer bevreemdend. Je wordt helemaal teruggeworpen op jezelf, omdat je in een leegte van wit licht lijkt te staan. donkere voorwerpen en mensen in gekleurde uitrusting zijn wel nog duidelijk waarneembaar. Het is dus niet als een mist die de zichtbaarheid aan de einder doet afnemen. alles wat niet tot het landschap behoort, blijft zichtbaar : voertuigen, mensen, tenten... Ook van veraf gezien blijven deze scherp afgetekend. alleen sluit het ijsoppervlak naadloos bij de lucht aan. daardoor lijkt de ijsvlakte op te gaan in het niets. Visueel kan je het vergelijken met de eindeloze witte ruimte die Stanley Kubrick evoceert in 1: A Space Oddysey. de notie dichtbij of veraf houdt op te bestaan. als er niemand anders in je buurt is, zit je dus zonder enig referentiepunt. dat resulteert in een sterk gevoel van isolement. Het zijn ook gevaarlijke en verlammende omstandigheden’, vertelt Geert Goiris. ‘er zijn verschillende verhalen in omloop van mensen die op enkele meters van hun kamp verdwaalden en doodvroren’. Het onheilspellende karakter van de whiteout is een hapklare brok voor een thriller en sprak al menig scenarist tot de verbeelding. Het is echter niet enkel die narratieve sterkte die Goiris drijft. Het gaat hem ook om de ervaring van het verlies van de waarneembaarheid. ‘de ervaring is bevreemdend : het landschap verdwijnt voor je ogen.
die geprojecteerd werden met een grootbeeldprojector. een eerste expositie van deze beelden kwam er in juli 9 in Basel. Goiris werkt ondertussen verder aan Whiteout. Het onderzoek zal uitmonden in een diapresentatie. de foto’s die de grenzen van de waarneming aftasten, zullen in een narratieve structuur worden samengebracht. In mei 10 zal de reeks gepresenteerd worden in de Hamburger Kunsthalle. Het onderzoeksproject zal echter niet alleen resulteren in een fototentoonstelling. Samen met de jonge auteur nickel van duijvenboden werkt Goiris immers aan een boek waarin tekst en foto samensmelten tot een literaire fictie.
bio geert goiris is docent fotografie aan de Hogeschool SintLukas Brussel. In zijn werk als fotograaf concentreert hij zich hoofdzakelijk op landschapsfotografie. daarbij onderzoekt hij de wildernis als metafoor, het traumatisch realisme en wat men de cabin-fever, of de grenservaring op geïsoleerde plekken, noemt. Zijn werk werd opgenomen in tal van publicaties en hij exposeerde in binnen- en buitenland. inFo www.geertgoiris.info
Uit de reeks Whiteout Stranded g. goiris
dat vervagen van de grenzen van de zichtbaarheid fascineert me. als fotograaf probeer ik dat ‘verdwijnmoment’ te vatten. de omgeving verandert snel en het is confronterend om daar geen controle over te hebben. daar sta je dan met je camera in een poging iets wat zo uniek is, vast te leggen. Het feit dat er omstandigheden zijn waarin een camera dingen kan registreren die je met het blote oog niet meer kan onderscheiden, blijft me boeien. Het drijft me om die omstandigheden op te zoeken en ter plekke te improviseren. Het experiment is zeer waardevol voor me. als kunstenaar wil ik die andere i– ontastbare – wereld graag evoceren. eén waarin alle picturale zekerheden verdwijnen en waarin je geconfronteerd wordt met een nieuwe sensoriële ruimte. Zo maakte ik enkele beelden van expeditieleden tijdens een whiteout. daarop lijkt het alsof
hun silhouetten werden uitgesneden en op een effen witte achtergrond gekleefd. In een fotostudio kan met een egale achtergrond en met de aangepaste belichting makkelijk hetzelfde bereikt worden. In die zin ogen mijn beelden trouwens alles behalve spectaculair. Het lijkt haast een overdreven inspanning om voor dat type beeld de halve wereld af te reizen. Toch is het ‘daar-zijn’ erg belangrijk voor me : ik wil de ervaring zélf ondergaan’, zegt Goiris. met zijn onderzoeksproject beperkt Goiris zich niet tot dat ene fenomeen van de whiteout. In zijn werk tracht hij ook andere vormen van het ongrijpbare op te zoeken. ‘een weerfenomeen als de whiteout geeft mij als fotograaf een groot potentieel aan interessant onderzoeksmateriaal. niets is dan nog wat het lijkt. de essentie van wat ik probeer te doen situeert
zich daar ergens : vastleggen van wat er is maar anders lijkt en omgekeerd. de ervaring van een soort optisch bedrog is echter ook terug te vinden in andere omstandigheden. Zo had ik aan de Zuidpool het geluk om ook het fenomeen van de drie zonnen te kunnen waarnemen. In een zeer droge lucht beginnen ijsdeeltjes zich als een lens te gedragen en ontstaat een optische illusie waarbij naast de laagstaande zon nog twee bijzonnen opduiken. Het beeld van drie zonnen lijkt zo onecht dat de resulterende foto zich manifesteert als een artificieel beeld, als een fictie. Ik zoek naar momenten waarop je als waarnemer te maken hebt met iets dat je niet volledig kan vatten. dat onwezenlijke beperkt zich uiteraard niet tot bijzondere weerfenomenen. daarom wil ik met mijn onderzoeksproject eerder een reeks breekpunten en ambivalente waarnemingen
schetsen dan een verzameling rare weerseffecten presenteren. Zo plan ik binnenkort een expeditie om het zogenaamde Spectre of Brocken te gaan opzoeken in het gebergte rond het duitse Brocken. daarnaast ben ik bijvoorbeeld aan het experimenteren met infrarood portretten’, aldus Goiris. Geert Goiris trok voor het eerst naar de Zuidpool met de International Polar foundation (iPF) in december 7. dat deed hij met het prijzengeld van de prestigieuze Grand Prix international de photographie de Vevey waarmee hij zo’n 8. euro ontving. Zijn eerste bezoek aan antarctica resulteerde in een expositie in Vevey in september . In december kon Goiris dankzij het iPF terug naar de Zuidpool. de beelden van deze expeditie werden samengebald in een sequentie van dertig dia’s
Between urban politics and urban aesthetics Citygraphy In de 9 de eeuw wordt de europese stad modern. deze stedenbouwkundige revolutie kruist de uitvinding van een al even modern medium : de fotografie. al snel ontstaat een wisselwerking tussen beide fenomenen. met de stad ontdekt de fotografie een uitdagend (want voortdurend muterend) onderwerp, met de fotografie treft de stad een eigentijds medium dat als geen ander afgesteld lijkt op het nieuwe temporele regime van de hectische metropool. Het is deze dynamiek die centraal staat in het door dirk Lauwaert opgestarte onderzoeksproject Citygraphy. In het begin beperkte het onderzoek zich tot fotomateriaal van drie kleinere steden, met name Brugge, maastricht en Bologna. Later kwamen daar beelden bij van new York, Parijs en Berlijn tijdens het interbellum. Het project doet een rigoureuze reconstructie van de beeldpolitiek van deze stadsbeelden en gaat na wie de opdrachtgever was, waar en hoe het materiaal getoond werd en hoe het bekeken en becommentarieerd werd. Toch worden de beelden nooit gereduceerd tot een simpele illustratie van een elders geschreven verhaal. Het fotografische stadsbeeld verdedigt immers ook een eigen esthetische agenda, waardoor het altijd in een min of meer gespannen verhouding staat tot de opdracht die eraan ten grondslag ligt. Citygraphy wil dit spanningsveld opnieuw navoelbaar maken : de nimmer evidente wisselwerking tussen dienstbaarheid aan een urbane politiek en zelfstandigheid van de esthetische vorm – waardoor het beeld telkens ook een uitspraak velt over de stad. eigen aan het onderzoeksproject is dat niet alleen beoefenaars van verschillende theoretische
disciplines (foto- en kunsthistorici, architecten, stedenbouwkundigen, historici...), maar ook fotografen worden samengebracht. Vandaar dat instellingen als de Jan Van eyck academie in maastricht, de vakgroep architectuur & Stedenbouw van de uGent, het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium in Brussel partners zijn in dit onderzoek, net als de stadsarchieven van de onderzochte steden, de erfgoedcellen van Gent, Brugge en Genk en het stam van Gent. deze samenwerkingsverbanden wierpen reeds hun vruchten af. Zo werden al twee cahiers Citygraphy gepubliceerd en werden er verschillende symposia in maastricht, Brussel en Brugge georganiseerd. daarnaast vonden reeds vier edities plaats van de lezingendagen onder de titel Namiddagen van de Topografie. Ten slotte initieerde het onderzoeksteam van Citygraphy een fotografisch project in maastricht van de duitse fotografe Lilo Bauer, een project dat ze ook verder intellectueel ondersteunden. steven humblet Het onderzoeksproject Citygraphy is het geesteskind van dirk Lauwaert. Hij startte het project op en in een latere fase werkten Bruno notteboom en Steven Humblet mee aan het onderzoek. bio Dirk lauwaert was tot september docent aan de Hogeschool Sint - Lukas Brussel. Hij doceerde er theorie van de artistieke fotografie. als schrijver en onderzoeker publiceerde hij onder andere Lichtpapier en affect /afstand, beiden over fotografie. daarnaast initieerde hij de projecten Citygraphy over stadsfotografie en Picturingfashion over film en kledij.
Brugge, Belfort, Wollestraat
bio steven humblet doceert theorie en geschiedenis van de fotografie aan Sint - Lukas Brussel. momenteel werkt hij aan een proefschrift over de fotografische verbeelding van new York tijdens het interbellum. daarnaast publiceert hij regelmatig artikels over fotografie.
bio bruno notteboom is burgerlijk ingenieur-architect en doctor in de stedenbouw en ruimtelijke planning. als doctorassistent is hij verbonden aan de vakgroep architectuur & Stedenbouw van de uGent. inFo www.citygraphy.com
Kunst en design uit de 3D-printer Personal Fabrication Lab Sint - Lukas Zullen we binnenkort keramiek printen? Kunnen we straks een sculptuur doorsturen via het web? Het zijn enkele van de vraagstukken die docenten Claire Warnier en Kris Vleeschouwer graag beantwoord willen zien met hun onderzoeksproject Personal Fabrication Lab Sint - Lukas. Om dit te onderzoeken zullen ze twee fenomenen samenbrengen, met name de toename van het aantal fabrication labs en het succes van personal fabrication. Vandaag zijn er overal ter wereld fabrication labs, kortweg fabLabs. deze laboratoria bezitten ingewikkelde productietools waarmee allerlei onderzoek kan worden verricht en de meest uiteenlopende dingen kunnen worden geproduceerd. daarnaast is er de globale trend van de personal fabrication : complexe en dure, nieuwe technieken worden dankzij open source pro-
gramma’s toegankelijk gemaakt voor een groot publiek. een versmelting van deze twee fenomenen kan volgens Warnier en Vleeschouwer heel interessante resultaten opleveren.
Het lab wordt een mobiele, transparante ruimte die voorbijgangers moet uitnodigen om binnen te lopen en de ontwikkelingen van het onderzoek te volgen. Het duo wil een experimenteel laboratorium bouwen, een personal fabrication lab met een open source 3D-printer. meteen schuilt
daar de eerste opdracht : voor hen begint alles bij het eigenhandig construeren van deze 3D-printer. Het Personal Fabrication Lab Sint Lukas zal worden opgebouwd op de glazen loopbrug van de nieuwbouw aan de Groenstraat. Het moet een werkplaats worden waar de klemtoon ligt op experiment. de bedoeling is nieuwe en vooral goedkope open source productiemethoden te ontwerpen. Voorwaarde is wel dat deze productiemethoden toegankelijk zijn voor kunstenaars en vormgevers. Het lab wordt een mobiele, transparante ruimte die voorbijgangers moet uitnodigen om binnen te lopen en de ontwikkelingen van het onderzoek te volgen.
tech machine kunnen ontwikkelen die de artistieke praktijk van de ontwerper en de kunstenaar werkelijk kan beïnvloeden? Indien hen dat lukt, kan het fabLab van Sint - Lukas later misschien functioneren als productiecel voor kunstenaars en ontwerpers. elk semester zal het publiek worden uitgenodigd om in het lab te komen kijken naar de vorderingen. In het kader van Personal Fabrication Lab Sint - Lukas zullen erik de Bruijn van Protospace fabLab en Zach Smith van makerBot en reprap ook elk een workshop organiseren. daarnaast zullen er ook drie lezingen plaatsvinden. een website en een blog maken het plaatje af. ilse peeters
Zal het tweetal een machine kunnen ontwikkelen voor het printen van prototypes en modellen? Sterker nog, zullen ze een high
inFo www.bitsfrombytes.com, www.reprap.org en www.pflab.be
bio claire warnier is assistente designkritiek en - theorie aan de Hogeschool Sint - Lukas Brussel. Ze is oprichtster van het designplatform Unfold en bereidt zich momenteel voor op een doctoraat over het project Personal Fabrication Lab Sint - Lukas aan de K.u.Leuven. inFo www.unfold.be bio kris vleeschouwer is docent in het atelier Beeldhouwen van Sint - Lukas Brussel. als kunstenaar werkt hij veel met nieuwe technologieën. Zijn werk bestaat uit kinetische installaties en sculpturen. Partners Dries verbruggen Unfold erik De bruijnn Protospace FabLab Zach smith MakerBot, RepRap en New York City Resistor reprap community Bits from Bytes algemene inFo
e s o p ex nonwoven ‘kostuum’ iNterieurvormgeviNg Studenten Interieurvormgeving Jarne Bauwens en Elias Muyldermans ontwierpen afgelopen academiejaar een kostuum met niet geweven stoffen tijdens de workshopweek Experimenteren met soepele materialen. Docente Interieurvormgeving Anita Evenepoel over hun onverwachtse creatie.
Maximale uitwerking van de nonwoven foto A. eveNepoel
‘Tijdens de workshop Experimenteren met soepele materialen gingen de studenten aan de slag met nonwovens, niet geweven stoffen die o.a. gebruikt worden voor tussenlagen in jassen, zetels, wegwerpkledij... Ze kregen één week de tijd om met die nonwovens een kostuum te ontwerpen voor de Paradestoet van Genk. Cruciaal in zo’n creatieproces is het experiment een kans te geven om de materialen goed te leren kennen, de mogelijkheden ervan te ontdekken. de achterliggende idee is vanuit het experimenteren tot een concept te komen en daarmee af te stappen van het concept als vertrekpunt. Waar de studenten zouden uitkomen, wist niemand. Het resultaat was heel knap. de twee ontwerpers buitten de thermoplastische en thermocollante eigenschappen van het gekozen materiaal helemaal uit. Ze ontwierpen een kostuum dat als een web van witte draden over het hoofd en het lichaam hangt. dat het kledingstuk daarbij het lichaam niet raakt, is erg origineel. Het is sterk dat studenten Interieurvormgeving - die tenslotte geen modeopleiding volgen - tot zo’n textielcreatie komen.’ hw bio anita evenepoel is docente aan de Hogeschool Sint - Lukas Brussel in de opleiding Interieurvormgeving. daarnaast is ze designer en kostuumontwerper en ontwerpt ze installaties op beurzen en tentoonstellingen. Ze won al verschillende prijzen waaronder de Henry van de Velde award voor loopbaan in 7. inFo www.anitaevenepoel.be
memo anita evenepoel kijkt uit naar de tentoonstelling van de European prize for applied arts die van november tot 17 januari 10 loopt in de anciens abattoirs in mons. meer info op www.mons.be.
Het geanimeerde bonzai-theater van Joris Perdieus
Het verdwijnen van de Hutongs
Oud-student bouwt mee aan nieuwbouw Sint - Lukas
trANsmediA
Audiovisuele kuNsteN
bouW
De studenten van het tweede jaar Transmedia organiseerden op het einde van het academiejaar een zeer gesmaakte tentoonstelling in het metrostation Anneessens. Ze werden bijgestaan door Sofie Van Loo die zich bijzonder aangesproken voelde door de geanimeerde bonzai-theaters van Joris Perdieus.
Karel De Cock trok vorig jaar zes weken naar Beijing waar hij een video letter maakte over het begrip ‘thuis’. Als filmstudent maakte hij deel uit van het uitwisselingsproject Cinemaster tussen Beijing Film Academy, iNsAs en onze hogeschool. Daphné Pascual vertelt wat dit project zo bijzonder maakt.
Joris Perdieus maakte voor de tentoonstelling een animatiefilm die gepresenteerd werd in een installatie met gekantelde kijkdozen en een lichtinstallatie in een bonzai - en kamerplantentuin - setting. Hij toverde hiermee een droomuniversum tevoorschijn, overgoten met een veelkleurig licht. Het geheel grensde aan het neobarokke, aan een oosters exotisme met een haast Victoriaanse touch. Voor zijn animatiefilms gebruikte Joris eenvoudige editing- en montagetechnieken. Hij tekent en overtekent, kleurt en verkleurt zijn eigen denkbeeldige creaties. Hij laat gebouwen bloeden, veranderen van naam, vergroeien met bomen. Ze worden overplakt of overkribbeld, vliegen weg als waren het ruimteschepen en gaan de dialoog aan met rondcirkelende planeten, die op hun beurt dialogen voeren met onbegrijpbare mensenhoofden met drie ogen. Joris vertelt geen lineair, narratief verhaal. Hij loodst de kijker binnen in een oplichtende fantasiewereld, een imaginair theater. Zijn imaginaire theater heeft iets intiems en huiselijk. Joris laat constructies en illusies, als de beginselen van het bewegend beeld, de animatiefilm, versplinteren in veelkleurige beelden. Ze verschijnen zonder hun ontstaans- en fantasmatische verbeeldingskracht te verdoezelen. Hij toont in zijn animatiefilms en installaties architectuur niet vanuit het aspect ‘gebouw’ versus ‘interieur’, noch vanuit de ‘psychologisch-mentale ruimte’,
Karel De Cock laat ruimte voor de melancholie van de mensen die hun thuis achterlieten foto k. de CoCk
Perdieus tovert droomuniversum overgoten met veelkleurig licht foto j. perdieus
maar start vanuit de affectieve, verbeeldende projectiekracht die deze op een subject, een landschap, een omgeving, de verbeelding kan hebben. Het werk van Joris Perdieus bevat ook een terechte cultuurkritische bedenking. Hij lijkt uit te gaan van het feit dat er gewoonweg te weinig verbeeldende beelden zijn, omdat er te veelvuldig wordt
gefocust op de overload aan beelden in wat men visuele beeldcultuur pleegt te noemen. Zijn werk haakt hier handig op in. Zijn in het donker opgeroepen, oplichtend universum van de verbeelding brengt ons terug naar een pre-moderne bron vanwaar kunst opnieuw, imaginair, anders kan vertrekken in de 21ste eeuw. mr
bio sofie van loo is freelance curator /schrijver. Ze bereidt een doctoraat voor aan de K.u.Leuven, doceert in de opleiding Transmedia aan de Hogeschool Sint Lukas Brussel en werkt als gastdocente aan Sint-Lucas antwerpen. Ze cureerde eerder al groepstentoonstellingen in het kmska, Lokaal 01 in antwerpen -Breda, One -Twenty in Gent, het Herzliya
museum of Contemporary art in Tel aviv en abhay maskara Gallery in mumbai. memo Sofie Van Loo kijkt uit naar de voor haar nog onbekende eerstejaars van Transmedia en de projecten van de eerste - en tweedejaars van het komende academiejaar.
‘Karel decock is gefascineerd door het begrip ‘thuis’. Thuis is voor hem onlosmakelijk verbonden met de identiteit van de bewoners ervan. Hij toont de Chinese identiteit door de thuissituatie weer te geven van de bewoners en ex-bewoners van de Hutongs. deze oude volkswijken van Beijing met nauwe straatjes en steegjes, verdwijnen één na één en de bewoners worden naar nieuwe appartementsblokken verhuisd. Karel toont de impact hiervan door de Chinezen die nog in de Hutongs wonen en diegenen die verhuisd werden naar appartementen alternerend in beeld te brengen. de lange plan sequences worden begeleid door getuigenissen van betrokkenen en een opsomming van wat mensen achterlieten toen ze hun oude thuis verlieten. die opsomming is niet alleen een directe commentaar bij wat er te zien is, maar geeft ook inzicht in de
personages die op dat moment aan het woord zijn. deze film is geen kritisch pamflet, maar geeft wel ruimte aan de melancholie van die mensen die hun thuis moesten achterlaten.’ mr bio Daphné pascual leidt het productiebureau audiovisuele Kunsten van Sint - Lukas Brussel. Ze staat in voor de verspreiding van de afstudeerfilms van onze studenten naar festivals en filmwedstrijden. Ze geeft ook ondersteuning bij onderwijsprojecten zoals Cinemaster. memo daphné Pascual kijkt vooral uit naar de publieksvertoning van Cinemaster - 2 tijdens europalia China. A Beijing Tale van student Karel de Cock werd eerder al getoond tijdens het International film en Video festival in Beijing, maar dit is de eerste confrontatie met het grote publiek in België.
de piëta’s van nena driehuijzen
foto’s en memento’s als hommage
grAfisCh oNtWerp
fotogrAfie
Nena Driehuijzen kreeg als studente van het eerste jaar Grafisch ontwerp een oefening rond gelaatsuitdrukkingen. Ze maakte van deze opdracht een diepgravende en verrassende studie van de piëta’s van de Vlaamse Primitieven. Docente Marjan Van den Berghe over dit verbluffend resultaat. ‘Vorig jaar schreven de docenten van het eerste bachelorjaar Grafische vormgeving een opdracht uit rond gelaatsuitdrukkingen en hoe die communiceren met de toeschouwer. een van de studenten, nena driehuijzen, maakte van deze opdracht een heel verrassend onderzoek naar de Vlaamse Primtieven. Ze nam fragmenten van piëta’s van Vlaamse Primitieven over en fotografeerde zichzelf in dezelfde poses, dezelfde stijl en dezelfde kleren. foto’s van nu en schilderijen van de Vlaamse Primitieven vloeien, zoals het een piëta betaamt, ontroerend traag en sereen over van het ene werk naar het andere, van heden naar het verleden. de begeleidende barokmuziek versterkt dit effect. de beelden werden tijdens de eindejaarstentoonstelling getoond op digitale schermen die gepre-
senteerd stonden tegen een ruwe muur van beton. de verhouding tussen de warme kleuren van de beelden en het ruwe beton, tussen de schilderkunst en de hedendaagse, digitale presentatie bood het werk een extra gelaagdheid, terwijl de haarfijne precisie waarmee schilder en graficus hun modellen in beeld brachten als een rode draad door de verschillende beelden heen liep. Het werk van nena groeit hierdoor uit tot iets dat meer is dan een detailstudie van de oude, Vlaamse meesters.’ mr
Onderzoek naar Vlaamse Primitieven als opdracht over gelaatsuitdrukkingen foto N. driehuijzeN
bio marjan van Den berghe is docente in de opleiding Grafisch ontwerp aan de Hogeschool Sint Lukas Brussel. daarnaast werkt ze freelance als creative / art director.
memo marjan Van den Berghe kijkt uit naar de lezingenreeks Shapeshifters. de confrontatie met de grafische ideeën van
buitenlandse grafici is telkens een verrijking voor de eigen praktijk. meer info over de lezingenreeks op www.shapeshifters.be.
Studente Fotografie Sine Van Menxel maakte vorig jaar als eindwerk I won’t be long, een beklijvende fotocollage voor wat een erg persoonlijke hommage aan haar overleden moeder werd. Assistent Fotografie Danny Veys over deze ontroerende collage. ‘een van de sterkste eindwerken van het afgelopen academiejaar was I won’t be long van Sine Van menxel. I won’t be long is een autobiografisch en emotioneel beladen werk dat op een heel eigen manier werd gepresenteerd. Sine maakte een collage met verschillende beelden die het begrip ‘verdwijning’ in beeld brachten. Ze verwerkte foto’s en memento’s tot een hommage aan haar moeder. Haarlokken en tanden, oude portretfoto’s… werden in kleine vitrinekastjes gepresenteerd. Herinneringen werden opnieuw in beeld gebracht. Ze formuleerde hierdoor ook een bredere vraagstelling van het medium fotografie. Hoe toon je iets dat er niet meer is? de beelden zijn vluchtig, ongrijpbaar. Het geheel werd een ontroerende en beklijvende collage.
Sine Van menxel studeerde met dit beeld af als Bachelor in de fotografie en volgt dit jaar de masteropleiding. als fotografe viel ze vorig jaar al op met een beeld dat ze maakte voor de fototentoonstelling expo ’58. een van haar werken werd bovendien geselecteerd als campagnebeeld voor de jaarlijkse tentoonstelling Schaarbeek.doc.’ mr
bio Danny veys is assistent fotografie aan Sint - Lukas Brussel. Hij leidt de onderzoeksprojecten Coalface en Insite Sagalassos. als documentairefotograaf is hij actief bij het fotocollectief Photolimits. inFo www.photolimits.be, www.coalface.be en www.insitephotography.be
Sine Van Menxel brengt het begrip ‘verdwijning’ in beeld foto s. vAN meNxel
memo danny Veys kijkt vooral uit naar zijn tentoonstelling Coal is b(L)ack die van 5 november tot 13 december 2009 in het fotomuseum loopt. Verder is hij benieuwd naar de expo over zijn onderzoeksproject Insite Sagalassos die volgend jaar in Istanbul zal lopen. meer info over Coal is b(L)ack op www.fotomuseum.be.
Dirk Van de Cruys studeerde Bouw aan onze hogeschool van 1986 tot 1990. Anno 2006 is hij een van de werfleiders van het bouwproject van Sint - Lukas Brussel bij het bouwbedrijf Cei-De Meyer. Lector Bouw Ludo Leuwers over deze krachtinspanning. ‘Voor ik begin, wil ik even verduidelijken : oud-student dirk Van de Cruys heeft niet meegewerkt aan het ontwerp van het bouwproject van Sint - Lukas. Hij was betrokken bij de afwerking van de uitvoeringswerken aan de Groenstraat. Of liever hij heeft de afwerking van de eerste fase van de nieuwbouw gecoördineerd als werfleider. dat is een hele prestatie. niet alleen is het bouwproject een werk van een enorme omvang, het is er ook een van een enorme complexiteit. Wie hier een tijdje rondloopt, weet dat de campus die van de Paleizenstraat tot aan de Groenstraat reikt een labyrint van gangen en trappen is. Op zo’n terrein ervoor zorgen dat alles in elke bouwfase loopt zoals het hoort, is een niet te onderschatten klus. Wat het nog moeilijker maakt, is dat het hier om een inbreidingsproject gaat, waarbij een nieuwbouw wordt opgetrokken tussen reeds bebouwde
percelen. Het bouwproject van Sint - Lukas mogen coördineren is een buitenkans, omdat het een impuls zal geven aan de wijk. dat uitgerekend als oud-student voor je voormalige hogeschool kunnen doen, dat is toch schoon?’ hw bio luDo leuwers is lector aan de Hogeschool Sint - Lukas Brussel in de opleiding Bouw. naast zijn docentschap werkt hij als architect en zaakvoerder in het architectenvennootschap l3m. inFo www.l3m.be memo Ludo Leuwers kijkt uit naar de tentoonstelling Heart-made. De Avant-gardes van de Chinese architectuur. deze tentoonstelling loopt in het kader van europalia China van 15 oktober 2009 tot en met 21 februari 2010 in espacearchitecture La Cambre. meer info op www.europalia.be.
Tussen oosterse contemplatie en actueel schilderen vrije kuNsteN Op de eindejaarstentoonstelling was het eigenzinnig schilderij Looking at / seeing through narratives te zien. Studente Apichaya Wanthiang vond met haar landschapsschilderij een brug tussen de Oosterse verbeelding en de actuele schilderkunst. Fik Van Gestel, docent Schilderen, vertelt wat dit werk zo bijzonder maakt. ‘Looking at / seeing through narratives is een groot samengesteld beeld van vier vierkanten van één meter op één meter met daartussen een smalle strook. door de tussenruimtes lijken we vanuit een raam naar buiten te kijken. Het schilderij, uitgevoerd in olieverf op katoen, straalt een wat vreemde, dubieuze wrijving uit tussen een lieflijke Oosterse contemplatieve verbeelding en een eigenzinnige, actuele uitvoering. dit dromerige idyllische landschap wordt neergezet in bevallige kleuren en flirt met decoractiviteit. In een contemplatief verlangen naar een intimistisch beeld hanteert apichaya beeldkenmerken die ze vanuit haar Oosterse roots kent of heeft leren kennen. dit ogenschijnlijk neo-impressionistisch romantisch beeld weet ze echter subtiel te ontkrachten door een eigenwillige schilderswijze. Bovenaan het schilderij bemerken we een soepele, duidelijk leesbare verftoets in een vrij dekkende, egale verfopbreng. Onderaan worden de vegetale structuren echter moeilijker leesbaar en van een vreemdere factuur. Complexe, glacerende, over elkaar liggende dunne lagen verf, worden nat in nat aangebracht, verwant met de aquareltechniek. de verfhuid getuigt van een open, speelse, onderzoekende houding en van een zeer degelijk technisch
Wianthiang ontkracht romantisch beeld foto A. WANthiANg
bewustzijn. de wijze waarop apichaya deze verfdetails stuurt, laat ons vermoeden dat ze die beelddelen horizontaal heeft geschilderd.’ bio fik van gestel is beeldend kunstenaar en docent in het atelier Schilderen aan de Hogeschool Sint - Lukas Brussel. Hij leidt ook de onderzoekseenheid Waterverf en cureerde samen met Piet Coessens de gelijknamige tentoonstelling in het roger raveelmuseum. inFo www.fikvangestel.be memo fik Van Gestel kijkt uit naar de tentoonstelling van Per Kirkeby in het museum Kunst Palast in düsseldorf die nog tot 10 januari 2010 loopt. meer info op www.museum-kunst-palast.de.
e t i c x e campus sint - lukas
sint - lukasgalerie
OKTOBer
film Entuziazm Dziga Vertov 06.10.09 16.00 uur auDitorium c -3.17 Film Simon del desierto Luis Buῆuel 13.10.09 16.00 uur auDitorium c -3.17 film Toni Jean Renoir 20.10.09 16.00 uur auDitorium c -3.17
cinema & televisie
musea & galerieën
in De winkel
tv De kunst van het leven 27.10.09 18.00 uur tv brussel eerste aflevering van een vierdelige reeks op tV Brussel over het leven op Sint - Lukas. deze aflevering is op 27 oktober vanaf 18.30 uur nog om het halfuur te zien op tV Brussel. nadien is ze nog tot begin februari 2010 te zien op de website van tV Brussel.
expo Imagine there’s no countries Geert Goiris 09.09.09 - 08.11.09 le créDac ivry-sur-seine Frankrijk deze tentoonstelling toont een selectie uit de fotografische reeks Whiteout van Geert Goiris. Whiteout is een multidisciplinair onderzoeksproject dat enerzijds het gelijknamige optische fenomeen (en andere optische fenomenen) tracht vast te leggen en anderzijds het leven en werken in een kleine gemeenschap onder extreme omstandigheden bestudeert.
boek Cahier 02 The Photoresque : Landscape and Modernity The Photoresque : Landscape and Modernity is het tweede nummer van Cahier, het fotografietijdschrift van de Hogeschool Sint - Lukas Brussel. deze editie werd samengesteld door docenten Steven Jacobs en Geert Goiris. Het cahier opent met een rijk geïllustreerde tekst van Steven Jacobs over de eeuwse landschapsfotografie. daarna komt Peter d. Osborne aan het woord in een uitgebreid essay over recente Britse landschapsfotografie. een portfolio met actuele landschapsbeelden, gecompileerd door Geert Goiris, vormt het sluitstuk van het nummer. Het bevat werk van Thomas Prior, Hans-Christian Schink, andrea Botto, Bruno Serralongue, Stefan ruiz, richard Barnes, florian maier-aichen, Thomas Weinberger, andrea robbins & max Becher, William Christenberry en site architects.
Cleomenes Masters Vrije kunsten foto l. vANderplANCkeN
releAse My Queen Karo Dorothée Van Den Berghe 28.10.09 deze film van docente dorothée Van den Berghe gaat in première in de Belgische filmzalen. My Queen Karo vertelt het verhaal van het tienjarige meisje Karo dat in het begin van de jaren ’70 met haar ouders opgroeit in een commune in amsterdam.
expo Cleomenes Masters Vrije kunsten Sint-Lukas Brussel 18.09.09 - 24.10.09 de Sint-Lukasgalerie Brussel start het nieuwe kunstseizoen met een tentoonstelling van de afstuderende masters in de Vrije kunsten. Cleomenes is een groepstentoonstelling waarin de verschillende werken en de uiteenlopende media in dialoog worden gebracht met sprekende eenheidsvisie.
Webtv Zachte planten Emma De Swaef 30.10.09 youtube Bekroonde afstudeerfilm van emma de Swaef over de zachte kantoorwerker Willy die op de rug van een schaap een surreëel droombos doorkruist. de film won de sacDprijs op Anima. alles te zien op www.youtube.com/sintlukashogeschool.
film Othello Orson Welles 27.10.09 16.00 uur auDitorium c -3.17
expo Pittoresk, Neuen Perspectiven auf das Landschaftsbild gecureerd door docent Steven Jacobs i.s.m. Frank Maes 03.10.09 - 10.01.10 marta herFord duitsland deze tentoonstelling onderzoekt de relevantie van de notie van het pittoreske voor de visualisering van het hedendaagse landschap. de expositie liep eerder ook al in het smak in Gent. Ze sluit aan bij een onderzoeksproject van de Hogeschool Sint - Lukas Brussel uitgevoerd door Steven Jacobs en Geert Goiris. expo Outlandish & SECΟΝDroom Masters Fotografie Sint - Lukas Brussel 04.10.09 - 18.10.10 galerie recyclart Brussel film Futur Anterieur Herman Asselberghs 17.10.09 en 24.10.09 20.00 uur versus oudenaarde expo The state of Things Gert Verhoeven 18.10.09 - 10.01.10 boZar Brussel
nOVemBer
filmfestivAl Het Grote Ongeduld 18.11.09 aula Q vub Brussel Het Grote Ongeduld presenteert elk jaar de eindwerken van alle Belgische filmscholen, waaronder de afstudeerfilms van de laatstejaars van onze hogeschool. Zo bieden ze de kersverse video- en filmmakers een kans om hun eerste producties voor te stellen aan een ruim publiek.
film The Searchers John Ford 03.11.09 16.00 uur auDitorium c -3.17 film Rope Alfred Hitchcock 10.11.09 16.00 uur auDitorium c -3.17 film Viaggo in Italia Roberto Rossellini 17.11.09 16.00 uur auDitorium c -3.17
tv De kunst van het leven 24.11.09 18.00 uur tv brussel Tweede aflevering van een vierdelige reeks op tV Brussel over het leven op Sint - Lukas. deze aflevering is op 24 november vanaf 18.30 uur nog om het halfuur te zien op tV Brussel. nadien is ze nog tot begin februari 2010 te zien op de website van tV Brussel.
film Ordet Carl Theodor Dreyer 24.11.09 16.00 uur auDitorium c -3.17 projeCt IMPACTsessions Mauro Pawlowski 26.11.09 18.30 uur m32 filmprojeCt Cinemaster 27.11.09 11.00 uur - 17.00 uur auDitorium c -3.17 Twee Chinese studenten en twee Brusselse studenten over hun uitwisselingsproject in respectievelijk Brussel en Beijing. de films worden vertoond in het kader van europalia.
deCemBer
film Louisiana Story Robert Flaherty 01.12.09 16.00 uur auDitorium c -3.17 leziNg Back to the Future Suse Weber 04.12.09 16.00 uur projectstuDio vrije kunsten film La Chinoise Jean-Luc Godard 08.12.09 16.00 uur auDitorium c -3.17 projeCt IMPACTsessions Pierre Berthet 10.12.09 18.30 uur m32 iNterCulturele projeCtWeek Next Door /Quartier 14.12.09 - 17.12.09 verschillenDe locaties film Eraserhead David Lynch 15.12.09 16.00 uur auDitorium c -3.17
The Great Circusfire, 2008, collage on light jet print foto m. Weber
expo Campfire song Marnie Weber 21.11.09 - 16.01.10 Campfire song, een recente multimedia installatie van marnie Weber (Verenigde Staten), presenteert een donker, betoverd bos waarin zich een bijeenkomst rond een kampvuur voordoet van allerlei mysterieuze creaturen zoals daar zijn : een vrouwelijke boomgeest, een aimabele beer met een hoedje op, een vies konijn, een droevige uil, een everzwijnenkop als trofee en een bundel kleine diertjes. Bij deze multimedia installatie hoort ook een projectie van een 16mm film waarin het hele gebeuren leven wordt ingeblazen. deze film zorgt samen met zijn bizarre, dramatische soundtrack voor extra spanning in het geheel.
Webtv Plan B Robin Pront 27.11.09 youtube Plan B is robin Pronts eindwerk van zijn derde bachelorjaar aan de Hogeschool Sint - Lukas Brussel. de prent kan het best omschreven worden als een snelle en harde gangsterfilm. Plan B kaapte de hoofdprijs weg op het Internationaal Kortfilmfestival van Leuven. alles te zien op www.youtube.com/sintlukashogeschool.
film Altogether Herman Asselberghs 13.11.09 20.00 uur versus oudenaarde expo Out of control 18.11.09 - 18.12.09 galery’ Brussel expo Coal is b(L)ack Danny Veys 05.11.09 - 03.12.09 fotomuseum antwerpen fotografische documentaire van de leefwereld van Oekraïense mijnwerkers. Stijlvolle zwart-witfoto’s tonen evengoed de trieste als de hoopvolle kant van hun bestaan. Coal is b(L)ack is, hoewel op en top documentair, Brave New World en Alice in Wonderland tegelijk. Workshop Zwart-wit fotografie & vintage prints Danny Veys 12.11.09 - 14.11.09 fotomuseum antwerpen In het kader van Fomu live Xl geeft danny Veys een intensieve driedaagse workshop zwart-wit fotografie en vintageprints. leziNg Alfred Hitchcock Steven Jacobs 10.11.09, 17.11.09 en 24.11.09 cinematek Brussel
filmfestivAl Internationaal Kortfilmfestival Leuven 28.11.09 - 05.12.09 diverse locaties leuven Het IKL presenteert jaarlijks een uitgebreide selectie kortfilms - zowel fictiefilms, animatiefilms, documentairefilms, experimentele films als videoclips. een vertegenwoordiging van Sint - Lukas Brussel is opnieuw gegarandeerd. In het verleden gingen oud-studenten, zoals robin Pront, Jonas Govaerts en michaël roskam, reeds met prijzen lopen.
Web earlycomics.blogspot.com Pascal Lefèvre, die bij ons onder meer Geschiedenis van het Beeldverhaal doceert, lanceerde deze zomer de blog Early Comics. Op deze blog worden regelmatig bijdragen gepost over het vroege beeldverhaal in België. Het gaat om strips van voor de start van Hergé’s Tintin in 1929. die publicaties kwamen meestal uit het buitenland en werden dan voor de Belgische markt vertaald en /of gedrukt. Early Comics wil het onderzoek in verband met het vroege beeldverhaal verder stimuleren en een uitwisseling realiseren met andere onderzoekers. Het initiatief wordt gevoed vanuit een onderzoeksproject dat door de onderzoeksraad van de Hogeschool Sint - Lukas Brussel wordt ondersteund. Web www.sintlukas.be/mastersgo aansluitend op de jurytentoonstelling van de masters van de Hogeschool Sint - Lukas Brussel vond er in september 2009 een kleine expo plaats van de beste afstudeerprojecten uit de opleiding Grafisch ontwerp (Grafische vormgeving, reclamevormgeving en Illustratie & Beeldverhaal). een dynamisch verslag van de presentatie van het werk en de auteurs ervan is nu te zien op www.sintlukas.be/mastersgo. dvd Fresh Pressed ‘09 Op deze vijfde editie van Fresh Pressed staan voor het eerst zowel eindwerken van de studenten van het derde bachelorjaar als afstudeerfilms van de masterstudenten audiovisuele Kunsten van Sint - Lukas Brussel. In tegenstelling tot vorige jaren krijgt wel niet iedereen die afstudeert een plekje op deze Fresh Pressed. een zware selectie garandeerde een ijzersterke compilatie van fictiefilms, documentairefilms, animatiefilms, experimentele films en alle mogelijke genres die daar ergens tussen liggen. Fresh Pressed ’09 is verkrijgbaar op Sint Lukas Brussel en via www.selectedshorts.be. dvd Cinemaster 2008 - 2009 Cinemaster 2008 - 2009 is het videoverslag van een uitwisseling waarbij twee Chinese filmstudenten naar Brussel kwamen en twee Brusselse filmstudenten (waaronder Karel de Cock van Sint - Lukas Brussel) naar Beijing trokken. de korte documentaires kunnen nog het best omschreven worden als videobrieven aan het thuisfront. Ze brengen een zeer persoonlijk verslag van de beleving van de filmstudenten in een stad die hen aanvankelijk compleet vreemd is. Goed om weten : de vier films worden ook vertoond in het kader van europalia.
Webtv Dirt in the Ground Paul Delissen 18.12.09 youtube animatiefilm die een voetbalwedstrijd gebruikt als allegorie voor de strijd tussen mens en natuur. Dirt in the Ground is een afstudeerfilm van Paul delissen en werd onder meer genomineerd op Go Short 2009 in annecy en het Holland Animation Film Festival. alles te zien op www.youtube.com/sintlukashogeschool. tv De kunst van het leven 22.12.09 18.00 uur tv brussel derde aflevering van een vierdelige reeks op tV Brussel over het leven op Sint - Lukas. deze aflevering is op 22 december vanaf 18.30 uur nog om het halfuur te zien op tV Brussel. nadien is ze nog tot begin februari 2010 te zien op de website van tV Brussel.
boek Citygraphy Cahier #02 Het tweede cahier Citygraphy (een publicatie van het gelijknamige onderzoeksproject) gaat dieper in op het thema van het (stedelijk) wonen. naast de beeldportfolio’s van twee jonge fotografen, esther eggermont en Lilo Bauer, bevat de essaybundel ook een aantal casestudies. Worden behandeld : de spanning tussen exterieur en interieur, de verbeelding van Brussel in foto en tekst, de representatie van fifth avenue in fotoboeken en de voorstelling van de stad in speelgoed en games.
Leninmonument in Selidovo Памятнк Ленину в г. Селидово foto d. veys
uitgelicht Next Door / Quartier
Creatieve prototypes voor de Brabantwijk iNterCulturele projeCtWeek Studenten design in interaction van de Technische universiteit eindhoven en studenten reclamevormgeving van de Hogeschool Sint - Lukas Brussel werken samen creatieve installaties en prototypes uit waarmee ze de sociale cohesie van de Brabantwijk, met bewoners van meer dan vijftig verschillende nationaliteiten, willen bevorderen. Het project vertrekt van intensief onderzoek op het terrein en in concrete interactie met de bewoners, bezoekers en handelaars.
de resultaten worden gepresenteerd tijdens Next Door. deze interculturele projectweek stelt de campus open voor bijeenkomsten, workshops, lezingen, films, performances, tentoonstellingen, concerten en maaltijden. Op het programma staan onder meer eric Corijn, Luc Coeckelberghs, els dietvorst, abdelmalek Kadi en anita nevens. Next Door wordt georganiseerd door docenten Johanna Kint en Inge ferwerda. Het project is ondertussen aan haar tweede editie toe. 14.12.09 - 17.12.09 hogeschool sint - lukas brussel groenstraat 162-184, 1030 brussel inFo www.sintlukas.be/nextdoor
IMPACTsessions
Performance reeks van Transmedia
projeCt de derde editie van IMPACTsessions behoudt zijn differentieel karakter. Performances, dans, video, experimentele instrumentenbouw, jazz, etnische muziek, experimentele muziek en de nieuwste ontwikkelingen binnen de digitale wereld stimuleren de ‘impact’ die je als toeschouwer ervaart. dit jaar bijt mauro Pawlowski de spits af op 26 november 2009. deze allroundperformer doet solowerk, speelt permanent mee in deus en verschijnt regelmatig als gastmuzikant. momenteel heeft mauro een muzikale rol in de laatste ultima Vez-productie nieuwZwart. de tweede sessie is met Pierre Berthet in de hoofdrol. Hij studeerde percussie met andré Van Belle en Georges-elie Octors. Vandaag ontwerpt en bouwt hij muziekobjecten en –installaties. dat werk komt hij presenteren op de tweede imPactsessie op 10 december 2009. IMPACTsessions werd in het leven geroepen door lesgevers van de opleidingen Transmedia en Grafisch ontwerp van de Hogeschool Sint - Lukas Brussel, met name Peter Jacquemyn, Jan Pillaert en Steven devleminck. 26.11.09 18.30 uur Mauro Pawlowski 10.12.09 18.30 uur Pierre Berthet hogeschool sint - lukas brussel, m32 groenstraat 162 - 184, 1030 brussel
binnenkort Nomads Go Ηome!
Symposium onderzoekt de economisering van de kunst
symposium Kunstenaars worden vandaag vaak beschouwd als volwaardige dienstverleners aan het professioneel ondernemerschap, als experts die met hun creatieve expertise bijdragen aan de groeiende welvaart van de gemeenschap. maar wat is de prijs van deze integratie in de tertiaire sector van de economie? Betekent dit niet dat de kunstenaar gedomesticeerd wordt, verliest hij zijn nomadische karakter hierdoor niet? deze en andere vragen worden onderzocht op het symposium Nomads Go Home! dat dit jaar wordt gecoördineerd door Gert Verhoeven. Gert Verhoeven is kunstenaar en docent Vrije kunsten aan de Hogeschool Sint - Lukas Brussel. 08.03.10 hogeschool sint - lukas brussel groenstraat 162 - 184, 1030 brussel
V.u. Willem De Greef, Paleizenstraat 70, 1030 Brussel reDactie Steven Humblet, Ilse Peeters, Manu Roegiers, Tom Warmoes, Helena Winderickx graFiscHe VormgeVing Maaike Beuten iDeeĂŤn Greet Billet, Vincent Knecht, Manu Roegiers beelD FrontcoVer Uit de reeks Whiteout Untitled geert goiris inFo www.sintlukas.be
FotoVerslag Eindejaarstentoonstelling 2009 reNzo de Ceuster