Unframed 2

UnFram krant hoG

eschool

sint- lUka

ED

s bRUssel

De casus Philippe Van Snick Artistiek onderzoek in al zijn facetten

In bewaring verblijven Onderzoek naar een constructieve detinering

The academy strikes Back Slotconferentie over kunst, onderzoek en academisering

e r o l p ex De casus Philippe Van Snick

Artistiek onderzoek in al zijn facetten

Eind mei pakt het M in Leuven uit met een overzichtstentoonstelling van het werk van Philippe Van Snick. De expositie is het kroonstuk van het onderzoeksproject Ruimte en tijd in minimalistische en abstracte schilderkunst : De casus Philippe Van Snick. Dr. Hilde Van Gelder van de K.U.Leuven begon vijf jaar geleden aan dit project. Philippe Van Snick en Marie - Pascale Gildemyn van de Hogeschool Sint- Lukas Brussel werkten hieraan mee. Vijf jaar, drie publicaties en acht tentoonstellingen later maken ze de balans op.

De manifeste afwezigheid van een diepgaande receptiegeschiedenis van de moderne kunst in België was voor dr. Hilde Van Gelder van de K.U.Leuven de perfecte aanzet voor het onderzoeksproject Ruimte en tijd in minimalistische en abstracte schilderkunst : De casus Philippe Van Snick.

Van Gelder wilde een doorgedreven analyse maken van de naoorlogse abstracte en minimalistische schilderkunst. Er was nog veel bronnenmateriaal dat vroeg om ontsloten, in kaart gebracht en geïnterpreteerd te worden. De analyse van een specifieke kunstproductie zou het onderzoek een duidelijk kader bieden. Van Gelder koos voor het werk van Philippe Van Snick dat zijn aanvang vond binnen de ruime artistieke context van de conceptuele tendensen en de minimal art van de late jaren ’60.

Voor haar onderzoek wilde Van Gelder heel graag de artistieke begeleiding van Philippe Van Snick zelf en de theoretische begeleiding van dr. marie-Pascale Gildemyn.

Startpunt van het onderzoek was het in kaart brengen van het werk van Philippe Van Snick. Hoe gingen jullie daarbij precies te werk? phiLippe van snick Een aantal thesisstudenten van Hilde Van Gelder namen beetje bij beetje mijn werk door in mijn atelier. Zij catalogeerden het, marie - Pascale archiveerde het.

Marie - pascaLe giLdeMyn Ja … en dat bleek een werk van lange adem!

Het was niet altijd evident om de werken exact te dateren. maar het is natuurlijk erg mooi als je een tijdslijn kan optekenen. We hebben een hele boog gemaakt : we hebben het werk van Philippe Van Snick van 1969 tot 2009 heel secuur en wetenschappelijk in kaart gebracht! niet alleen kun je in die veertig jaar werk een lijn trekken die er op het eerste gezicht niet is. mensen die het werk van Philippe Van Snick maar fragmentarisch kennen, leren hem bovendien kennen door de jaren heen. Dat is volgens mij een van de belangrijkste resultaten van het theoretisch onderzoek, het aanreiken van die opgetekende kunsthistorische kennis.

Bracht dat graafwerk ook iets in beweging? phiLippe van snick In zeker opzicht wel. Sommige van mijn werken lagen er vergeten bij in mijn atelier. Ik spreek dan vooral over mijn werk uit de jaren ’70 : fotoreeksen, dia’s en 16 mm filmpjes …

Toen Hilde Van Gelder al dat werk verzameld zag, besefte ze dat het onderzoek ruimer moest worden gevoerd. Geleidelijk aan hebben we dan ook alle registers open gegooid. Daar was de tentoonstelling in De Garage in mechelen

Tot slot, hebben jullie meteen toegehapt toen Hilde Van Gelder jullie voorstelde om aan dit onderzoeksproject mee te werken? phiLippe van snick Ik wilde het echt heel graag doen, maar ik wilde mijn bijdrage tot het onderzoek niet beperken tot het openstellen en het in kaart brengen van mijn werk. Ik wilde absoluut van de gelegenheid gebruikmaken om in de dynamiek van het project een reeks nieuwe werken te creëren en vond een werkruimte dan ook noodzakelijk. Eens dat mogelijk bleek, ben ik op het aanbod ingegaan.

Marie - pascaLe giLdeMyn Hilde Van Gelder wilde me van bij de start betrekken bij het project. Ik kon echter pas na mijn doctoraatsverdediging, een jaar na de start, op haar voorstel ingaan. Ik spreek nu voor mezelf en ik vermoed dat Philippe er ook zo over denkt : dit project is ontzettend boeiend gebleken en de retrospectieve in het m in Leuven met de bijbehorende monografie zal dat enkel nog bevestigen. hw

Het onderzoeksproject wordt afgerond met Philippe Van Snick.

Dynamic Project, een retrospectieve tentoonstelling met catalogus in het m in Leuven. De vernissage van de tentoonstelling vindt plaats op 20 mei. De bijbehorende monografie is vanaf dan verkrijgbaar. meeR info over het onderzoeksproject op www.opk-vansnick.be.

Het onderzoeksproject Ruimte en tijd in minimalistische en abstracte schilderkunst : De casus Philippe Van Snick werd getrokken door een kerngroep bestaande uit dr. Hilde Van Gelder, Philippe Van Snick en dr. marie - Pascale Gildemyn.

Collega Liesbeth Decan werkt mee aan de monografie over Philippe Van Snick die eind mei verschijnt. bio hilde Van Gelder is doctor in de Kunstwetenschap, hoofddocent aan de k.U.l en leidt het Lieven Gevaert research Centre for Photography. Daarnaast geeft Van Gelder samen met Jan Baetens en anneleen masschelein het online magazine Image [&] Narrative uit.

Studio Kesselstraat Schaarbeek 01.06.06 : open studio 3, saturation P. Van Snick foto L. vanderpLancke

een goed voorbeeld van : het was aanvankelijk niet gepland om ook mijn fotografisch werk in beeld te brengen.

Het onderzoeksproject resulteerde naast het theoretisch onderzoek in artistiek onderzoek. Wat bracht dat artistiek onderzoek precies voort? phiLippe van snick We organiseerden workshops, tentoonstellingen en lezingen. Zo gaf ik een lezing op het symposium De ‘plaats’ van de kunst en gaf ik een lezing in het kask. Persoonlijk heb ik vooral genoten van de samenwerking met de studenten. In de Kesselstraat bijvoorbeeld gaf ik mijn werk echt uit handen. Ik gaf de studenten wel een opdracht en richtlijnen, maar zij waren degenen die er iets van maakten.

Marie - pascaLe giLdeMyn We mogen ook de publicaties niet vergeten.

Voor het iVok werd het cahier Pans de sensation gemaakt. Eerder verscheen Undisclosed Recipients.

De artistieke productie van Philippe Van Snick : abstractie van essenties, een analyse van het fotografische werk van Philippe. Het grootste

Onderzoek in de kunsten doet iets met je werkproces als kunstenaar. werk is echter de monografie waaraan we nu al maanden onop-

houdelijk werken. Een van die medewerkers is trouwens onze collega Liesbeth Decan. Zij schrijft niet alleen mee aan het boek, maar verzorgt ook de eindredactie.

Sceptici beweren dat onderzoek in de kunsten niet bestaat. Wat denken jullie daarvan aan het einde van dit traject? phiLippe van snick Een van de uitdagingen voor het onderzoek in de kunsten is het naar buiten brengen van wat er leeft binnen de schoolmuren. En dat bereik je toch als je met workshops, exposities, lezingen en publicaties mensen van buiten de school bereikt. De expositie in de Kesselstraat en die in het m zijn bovendien het resultaat van een samenwerking met studenten Vrije kunsten.

Marie - pascaLe giLdeMyn De waarde van het platform dat zo’n onderzoek creëert, mag echt niet worden onderschat. Heel wat mensen die het werk van Philippe niet zo goed kenden, leerden het beter kennen.

Sommige mensen ontdekten zijn werk zelfs voor het eerst. phiLippe van snick Los daarvan doet het ook iets met je werkproces als kunstenaar. Ik vind het belangrijk voor mijn werk om momenten te creëren die een punt zetten achter een periode. Sommige projecten kunnen als het ware een geheel afronden. Van dit project verwachtte ik zo’n dynamisch effect op mijn werk en ik had het juist.

Het onderzoek heeft heel wat in beweging gezet : ik heb behoorlijk wat gerealiseerd in die vijf jaar.

bio PhiliPPe Van Snick is kunstenaar en docent schilderkunst aan de Hogeschool Sint- Lukas Brussel. met zijn schilderkunstig werk, zijn sculpturaal werk en zijn fotografisch werk is hij binnen verschillende disciplines te situeren. bio Marie - PaScale GildeMyn is doctor in de Kunstgeschiedenis, docent moderne en hedendaagse kunst aan de Hogeschool SintLukas Brussel, kunstcriticus (aica) en erevoorzitter van de Belgische Vereniging van Kunstcritici. bio lieSbeth decan doceert fotogeschiedenis en -theorie aan de Hogeschool Sint- Lukas Brussel. momenteel werkt ze haar doctoraat af over de opname van de fotografie binnen de beeldende kunst in België sinds de jaren 1960.

The academy strikes Back

Slotconferentie over kunst, onderzoek en academisering

Op 4 en 5 juni 2010 vindt de publieke conferentie The Academy strikes Back plaats. Centraal op deze conferentie staat het belang van onderzoek binnen het hoger kunstonderwijs voor de ontwikkeling van de kunst en de impact ervan op de kunstscène. The Academy strikes Back is de afsluiter van een drieluik dat, binnen een internationaal netwerk van vooraanstaande kunsthogescholen, opstartte in Amsterdam in 2008 met de conferentie A Certain Ma Ness en de daaropvolgende gesloten expert meeting Becoming Bologna in 2009 in Venetië.

De gevolgen van het Bologna-akkoord laten zich ook in het kunstonderwijs voelen. Een drieluik van internationale conferenties helpt de kunsthogescholen om een visie op academisering te ontwikkelen.

In amsterdam lag de nadruk op onderzoek in de kunsten en de betekenis van het doctoraat in de kunsten. In Venetië stonden de masteropleidingen en de onderzoeksomgeving binnen de kunsthogeschool centraal. In Brussel zal het accent liggen op de betekenis van het onderzoek voor de ontwikkeling van de kunst en de impact daarvan op de kunstscène en de samenleving. Daarbij komen vragen aan bod zoals ‘Kan de kunsthogeschool in het Bolognatijdperk een vrijplaats blijven voor een kritische

kunstpraktijk? Wat is de impact van de academisering en van onderzoek in de kunsten op het kunstveld en vice versa? Wat zijn mogelijkheden en valkuilen voor de communicatie en presentatie van onderzoek in de kunsten? Hoe functioneert de “peer reviewing” in de kunstwereld?’

Voorafgaand aan de conferentie worden binnen de opleiding Transmedia drie workshops opgezet o.l.v. Clodagh Emoe GradCam Dublin, Paul Landon KUVA Helsinki en Jeremiah Day MaHKU. De resultaten hiervan zullen worden gepresenteerd in een tentoonstelling die op 4 juni de deuren opent in de nieuwe presentatieruimte van de hogeschool.

eXpeRts Uit binnen- en bUitenland

Vertegenwoordigers uit binnenen buitenland zullen tijdens de slotconferentie hun licht laten schijnen over deze complexe materie. Dieter Lesage RITS Brussel, Hans -Ulrich Obrist Serpentine Galleries London, Iritt rogoff Goldsmiths London en o.v. renée Green San Francisco Art Institute staan op het programma.

De internationale conferentie wordt georganiseerd door de Hogeschool Sint- Lukas Brussel en het mahkU van Utrecht. Ze doen dit binnen de context van het European art research network.

Dit netwerk deelt kennis en ervaring op het vlak van onderzoek in de kunsten. andere leden van het netwerk zijn kUVa Helsinki,

Slade School of Fine art London, akademie der Bildenden Künste Wenen, GradCam Dublin, iUaV Venetië, malmö art academy, University of Gothenburg, University of Porto en de University of Leeds. jan coolS bio jan coolS is vakgroepvoorzitter Kunsten van de Hogeschool Sint- Lukas Brussel en vicedecaan van de Faculteit voor architectuur en Kunsten van de associatie K.U.Leuven. Hij begeleidt dit project voor Sint- Lukas Brussel. pRaktische info 04.06.10 en 05.06.10 9.00 uur hoGeSchool Sint-lukaS bruSSel, GroenStraat 162-184, 1030 bruSSel meeR www.sintlukas.be

Het beeldverhaal vóór Hergé

In vrij brede kringen leeft de misvatting dat het beeldverhaal in België pas aanving met de publicatie Tintin au Pays des Soviets in Le Petit Vingtième in 1929. Maar beeldverhalen kwamen wel degelijk voor in het België van vóór Hergé. Het is naar die beeldverhalen dat Pascal Lefèvre een onderzoek verricht.

De volksprenten, geïllustreerde tijdschriften voor volwassenen en kinderen, de krant en het kunstenaarsboek vormden de vijf belangrijkste publicatietypes voor beeldverhalen in het België van vóór 1929. De volksprent of het mannekensblad had daarin zelfs een historiek die terugging tot de vijftiende eeuw.

Steekproefsgewijs werden tientallen kranten en tijdschriften doorgenomen en vandaag zijn zo’n 120 jaargangen van een tiental geïllustreerde tijdschriften grondig doorzocht. Bovendien werd elke reeks van minimum drie plaatjes met een narratieve of thematische link geïnventariseerd met de bedoeling een bestand samen te stellen dat inhoudelijk geanalyseerd kan worden.

Het verleden laat zich echter moeilijk reconstrueren. Heel veel materiaal ging hopeloos verloren : bepaalde publicaties blijken onvindbaar in openbare collecties, gegevens over de auteur of de oorspronkelijke publicatie ontbreken, biografische informatie over tekenaars is dikwijls onvindbaar …

Toch kunnen we nu al enkele duidelijke vaststellingen maken.

Tekstballonnen worden bijvoorbeeld vóór Hergé nauwelijks gebruikt in Europa. nochtans was dat sinds de eeuwwisseling wel al de gewoonte in de Vs. Ook na Tintin au Pays des Soviets bleef de weerstand tegen tekstballonnen aanhouden. De ballonstrip zou bij ons pas na de tweede wereldoorlog definitief doorbreken.

Opvallend is ook de intensieve internationale samenwerking. Zo blijkt een groot deel van de Belgische beeldverhaalproductie

geïmporteerd te zijn uit landen met een grote productie zoals Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland en de Verenigde Staten.

Eind 19de eeuw maken de traditionele religieuze en moralistische thema’s langzaam plaats voor fantasie en humor. al bij al kunnen we stellen dat de 19de eeuw een voorbereiding is op de 20ste eeuw. Door massaproductie wordt het medium betaalbaar voor iedereen. Ondertussen maken de traditionele religieuze en moralistische thema’s langzaam plaats voor fantasie en humor.

Het beeldverhaal wordt dan pas echt een democratisch medium.

Het succes van Tintin in Le Petit Vingtième bleek een kantelmoment. meer kranten en tijdschriften namen beeldverhalen op. nieuwe kinderweekbladen zoals Bravo, Spirou en Robbedoes ontstonden en Belgische uitgevers als Gordinne en Casterman begonnen stripalbums te drukken. maar dit zou uiteindelijk slechts de aanloop blijken voor de werkelijke boom van de Belgische strip in de jaren 1950 en 1960.

Behalve in presentaties op congressen of in publicaties zoals European Comic Art zijn de resultaten van het onderzoek ook buiten het academisch circuit te volgen.

Er werd een blog opgestart over het vroege beeldverhaal. Tegen de zomer van dit jaar wordt ook een website gepubliceerd met een

De Zwitser Auguste Viollier Godefroy (1854 - 1908) geeft een humoristische kijk op de moderne kunst van zijn tijd in Le Patriote Illustré, De Vlaamsche Patriot (nr. 24, p. 284).

virtuele tentoonstelling over de vroege strip in de Belgische pers. Mr bio PaScal lefèVre promoveerde in 2003 tot doctor met een vormelijke analyse van strips en een case study van Suske en Wiske ten tijde van Willy Vandersteen (1945 -1971). In 1996 organiseerde hij een congres voor het Stripmu-

seum over de voorgeschiedenis van het beeldverhaal. Zijn publicatie Forging a new medium is een referentie voor wie strips uit de 19de eeuw onderzoekt. info earlycomics.blogspot.com en earlycomics.be (in opbouw)

e s o p x e

In bewaring verblijven

De afwezige aanwezigheid van Gertjan Bisschop vrije kunsten

interieurvorMgeving

Met Bart Verschaffels Bad Dream Houses als uitgangspunt zochten laatstejaarsstudenten Interieurvormgeving naar de betekenis van het geplande wonen. Omdat zij zelf de invalshoek voor hun project definieerden, was de output zeer divers. Het project van Sanne Hendrickx positioneert de interieurvormgever tegenover andere ruimtelijke ontwerpers.

In The body but not the body laat derde bachelorstudent Gertjan Bisschop de kracht van de materialen spreken.

Tussen brooddeeg en plaaster ontstaat een spanningsveld.

Docent Vrije grafiek Frank Castelyns over de gelaagdheid van deze sculptuur.

‘Voor deze sculptuur ontwierp Gertjan een ton in isolatiemateriaal. Geklemd tussen twee paletten bedekte hij die met brooddeeg. Het geheel overgoot hij ten slotte met snel drogende plaaster. Langzaamaan scheurde en verbrokkelde de plaaster. Want eens het brooddeeg aan het gisten sloeg, ontwikkelde zich een kracht die de plaaster omhoog duwde. Het werk is daardoor een stille getuige van de handelingen van de kunstenaar. De afwezige kunstenaar is op die manier toch aanwezig.

De handelingen van de kunstenaar zijn zichtbaar in zijn werk foto g. bisschops

Een ander belangrijk thema in het werk van Gertjan is kunst als gift. In deze sculptuur kun je het brood beschouwen als de gift. Er zit echter een sterke dualiteit in dit werk. Het brood als gift staat namelijk in schril contrast met de gisting die het werk aantast.

Gertjan wijst dus eigenlijk op de perversie van de gift. Tegelijkertijd is het gistingsproces ook een metafoor voor het ontstaansproces van een volgend kunstwerk.

De afsplitsing van de gistcellen slaat dan op de afsplitsing van het denkproces van de kunstenaar.

De onderliggende gedachte van dit kunstwerk voert daardoor een dialoog met een nieuw werk.

In The body but not the body volg je het intense denk- en werkproces van de kunstenaar die geen enkele hindernis ontwijkt.’ ilSe PeeterS bio frank jMa caStelynS is beeldend kunstenaar en docent aan de Hogeschool Sint- Lukas Brussel in het atelier Vrije grafiek. momenteel neemt hij deel aan de tentoonstelling Let’s stick together in de Design Vlaanderen Galerie.

In juni verhuist deze internationale expositie naar Istanbul. info www.7x11.nl memo Een aanrader volgens Frank Castelyns is de lezing van mariana Castillo Deball georganiseerd door collega Sophie nys op donderdag 22 april om 10 uur in het atelier Projectstudio van Sint- Lukas Brussel. info www.sintlukas.be

Onderzoek naar een constructieve internering foto s. hendrickx

door in de schaalvergroting naar een groepsverblijf. Die werkwijze staat haaks op de gangbare ‘top - down’ - procedures bij het ontwerp van grootschalige gebouwen.

Leefbaarheid en beleving vormen het uitgangspunt van de interieurvormgever, wiens ontwerpmethodes de utilitair-technische aspecten van het bouwen beslist kunnen aanvullen en verrijken.

Huisvesting in een ‘huis van bewaring’ betekent een tijdelijk verblijf achter muren die de gedetineerde maatschappelijk isoleren. Straftijd loutert niet altijd, maar veroorzaakt ook wraak- en haatgevoelens. Sanne Hendrickx onderschrijft het principe van de gerechtelijke vrijheidsberoving, maar wil ook de mogelijkheid van een constructieve internering onderzoeken.

De kwestie ligt gevoelig, zo bleek ook tijdens de jury. Sanne Hendrickx presenteerde haar ‘denkmodel’ uiteindelijk voor een zogenaamde ‘annexe’, een psychiatrische afdeling, waarbij het regime eerder therapeutische dan correctionele doeleinden beoogt en de maatschappelijke tolerantie een stuk hoger ligt. caroline GooSSenS

Echoing Patterns, een fotografische queeste naar antimaterie fotografie

audiovisueLe kunsten

bouw

noot Bart Verschaffel publiceerde in 2005 het artikel ‘Bad Dream Houses : de impasse in de woningarchitectuur’ in De Witte raaf (nr.

116, p. 2-3). bio caroline GooSSenS levert als freelancer regelmatig bijdragen aan onder meer Frame, Items, de Architect, A+ en is los medewerker van het Vlaams architectuurinstituut (Vai) en FuckLeCorbusier (flc). Zij doceert aan de Hogeschool Sint- Lukas Brussel. info www.flcextended.be en www.vai.be memo Caroline Goossens kijkt uit naar de lezing door Traktor, Pierre Vanderstraeten, Denis Dujardin & Dag Boutsen van donderdag 1 april op Bozar Architecture. info www.bozar.be

Blauwtinten als referentie naar de Portugese azulejos fiLMstiLL j. Lopez

‘Julio begon vorig jaar al aan zijn eindwerk. Dat hij het pas dit jaar zal kunnen afronden, hoeft niet te verwonderen. Het is een erg ambitieus project. Om het verhaal te brengen van zijn dementerende grootmoeder zocht hij zijn Portugese roots op. na het bezoek aan zijn familie in Portugal kwam hij met ùren filmmateriaal thuis.

Het kost heel wat tijd om zoiets terug te brengen tot een kortfilm van twaalf minuten. Het blijft echter niet bij dat montagewerk.

Via rotoscopie worden de door hem geselecteerde beelden overgetekend en ingekleurd - en dat is een erg arbeidsintensief werk.

De twee hoofdkleuren, blauw en wit, spelen overigens een heel belangrijke rol in deze animatiefilm. De figuren en de achtergrond krijgen allemaal een verschillende blauwtint. Een referentie naar de azulejos, de typische met blauw beschilderde keramische tegeltjes uit Portugal. In de scènes met de grootmoeder speelt Julio dan weer met wit. De dingen rondom haar

die in haar beleving langzaam verdwijnen, worden wit ingekleurd.

Het is sterk hoe dit verhaal met documentair karakter daardoor iets heel beeldend krijgt. Ik ben er in ieder geval van overtuigd dat het eindresultaat een emotioneel document zal zijn.’ hw

bio kriS MerGan runt zijn eigen studio. Hij werkt hoofdzakelijk als 3d animator en bracht onlangs met collega Geert Vandenbroele de auteursfilm Goed Nieuws in première. Daarnaast is hij docent in het atelier animatiefilm van Sint- Lukas Brussel en onderzoekt hij de opzet van een global online animatielab. info www.animakit.com (een beta-versie van het global online animatielab)

Vandaag kan een bouwkundige zich voor berekeningen allerlei beroepen op softwareprogramma’s. Als het erop aankomt, is inzicht in de constructie echter essentieel.

Docent Jean-Jacques van Berkel over het inschattingsvermogen van derde bachelorstudent Christophe Tuerlinckx.

‘Stage is een goede kwaliteitsmeter in onze opleiding.

Dat Christophe zowel van zijn stagebegeleider op de hogeschool als van het bedrijf waar hij stage liep een goede beoordeling kreeg, illustreert zijn aanleg. Hij heeft een goed inzicht, iets wat zich toont bij het tekenen van plannen, bij het maken van berekeningen, bij het bouwen van een maquette…

Tijdens zijn stage heeft hij een bouwwerk met veel geprefabriceerd metselwerk mee kunnen opvolgen. als werfleider moet je het nodige inzicht hebben in het bouwwerk. Het vereist namelijk bouwkundige kennis en ruimtelijk inzicht om de voorgevormde muurpanelen, die vooraf in de fabriek gemetst worden en kant en klaar op de werf aankomen, zonder fouten in een constructie in te passen. Christophe bewees

eerder al dat hij zijn opgedane kennis op een intelligente manier toepast. Tijdens zijn stage heeft hij bewezen dat hij het inzicht heeft dat een bouwkundige nodig heeft bij de werfopvolging van dergelijke constructies.’ hw bio jean -jacqueS Van berkel is zelfstandig architect. Hij is docent cad aan de Hogeschool Sint- Lukas Brussel. memo Jean-Jacques van Berkel kijkt uit naar de integratie in het lessenpakket van het programma ReVit-architecture. Dit building information modeling programma in 3d is de toekomstvisie voor de opmaak van alle documenten en het beheer van alle technische informatie in de bouw- en architectuurwereld.

Donkere sprookjes grafisch ontwerp

Het tekenwerk van Antonio Segura Donat laat zich volgens docente Beeldverhaal Inge Heremans nog het best samenvatten als donkere sprookjes of als horror in sprookjesstijl. Zij vertelt wat het tekenwerk van deze Spaanse Erasmus -student zo uniek maakt.

memo Kris mergan kijkt uit naar de alpha-versie van het global online animatielab Animakit.

Self Portrait van Sven Goyvaerts transMedia

Derde bachelorstudente Fotografie Melanie Matthieu diende eerder dit jaar als bijdrage tijdens een uitwisselingsproject in Zurich het werk Echoing patterns in. Met deze bijdrage won ze een wedstrijd die studenten uitdaagde om een werk te bedenken dat een van de experimenteerruimtes van het Paul Scherrer Instituut zou gaan sieren. Aglaia Konrad was bijzonder verrast door de eigenzinnige en poëtische kracht van dit werk. ‘melanie matthieu was een van de studenten van SintLukas die deelnamen aan een wedstrijd van het Paul Scherrer Instituut. De wedstrijd daagde kunstenaars van verschillende disciplines uit om een ontwerp te bedenken dat een artistieke link legt tussen wetenschappelijke experimenten, de oerknal en de hedendaagse samenleving.

Het werk van melanie verraste de jury op meerdere manieren. Zo koos ze er als enige studente voor om niet expliciet te verwijzen naar de big bang. Echoing patterns bestaat uit drie delen : een boek, een portret van een deeltje en een opgezette mot. Het zijn stuk voor stuk poëtische, abstracte beelden die associaties oproepen, maar tezelfdertijd niet vrijblijvend zijn.

Die keuze kon ze enkel maken doordat ze ook op een zeer rigoureuze manier onderzoek heeft verricht naar het onderwerp van

Inzicht in geprefabriceerde constructies

Voor zijn eindwerk trok masterstudent Animatiefilm Julio Lopez naar Portugal. Hij interviewde er zijn tantes en nonkels en vroeg hen hoe zij de dementie van hun moeder beleefden. Docent Kris Mergan over het filmportret Philomena.

Het begrip ‘wonen’ herleidend tot ‘gehuisvest zijn’ bracht Sanne Hendrickx bij problematiserende woonsituaties waarbij men tegen wil en dank ergens ‘gehuisvest wordt’. Is er bij een internering nog sprake van wonen, of eerder van verblijven? In haar ontwerp spitste ze zich toe op detinering, een context die autoritaire controle wil maximaliseren.

Gevangenissen herleiden het verblijfscomfort tot de basis, terwijl hier een belangrijke sleutel voor de slaagkansen van maatschappelijke reïntegratie ligt. Het project voorziet ruimtes die rust, privacy, bewegingsvrijheid en contact centraal stellen. rust en privacy zijn voorwaarden voor een noodzakelijke confrontatie met zichzelf. Bewegingsvrijheid impliceert niet zozeer extra oppervlakte maar de mogelijkheid te kiezen waar men wanneer vertoeft. Contact gaat over zichtbaarheid : het stedelijke leven (visueel) ontsluiten voor gedetineerden en omgekeerd.

De modellen die deze inzichten gestalte geven, trekken de logica aan de basis van de kleinste entiteit - cel tegenover lichaam -

Dementie onder de rotoscoop

de antimaterie. melanie slaagde er in om trouw te blijven aan haar fotografische taal en tezelfdertijd artistieke risico’s te nemen en haar grenzen te verleggen. Haar werk wordt de komende periode gerealiseerd en zal te zien zijn in het Paul Scherrer Instituut.’ Mr bio aGlaia konrad is docente Fotografie en Vrije kunsten. als beeldend kunstenares gaat ze om met de media film en fotografie die ze een extra dimensie geeft door haar beelden in een ruimtelijke context te integreren. Ze had solotentoonstellingen in o.a. het museum für Gegenwartskunst in Siegen, de Galerie nadia Vilenne in Liège en deSingel in antwerpen. info Het ontwerp van melanie is te zien op de website van het Paul Scherrer Instituut : ucn.web.psi.ch /nedm_artproject /

Poëtische, abstracte beelden die associaties oproepen, maar niet vrijblijvend zijn foto M. Matthieu

memo aglaia Konrad zal volgend jaar samen met een aantal studenten van onze hogeschool deelnemen aan de Biënnale van Venetië. Ze zullen er samen met vertegenwoordigers van vijf andere kunstacademies, waaronder

de rietveldacademie en the royal College of art in London, de Kunstakademie van Düsseldorf een ruimte in het arsenale inrichten.

Het voorbereiden van deze tentoonstelling wordt een bijzondere uitdaging voor haar en de studenten.

Student Transmedia Sven Goyvaerts zoekt al sinds zijn filmopleiding naar een manier om de documentairefilm een performancegehalte te geven. Docent Jo Huybrechts over Goyvaerts' documentaire performance kunst.

‘Een tijdje geleden stelde Sven zijn werk Self Portrait tentoon in een galerij in het amerikaanse reno. De bezoeker die het werk naderde, zag een geprojecteerde videoloop met een stil, weinig bewegend en eerder ingetogen portret van een jongeman. Dat videoportret zocht echter gaandeweg de interactie op en sprak de kijker zelfs rechtstreeks aan. Via ‘social media’ was Sven van op verre afstand, dagelijks aanwezig in de tentoonstellingsruimte. Hij observeerde wat er gebeurde en communiceerde met bezoekers.

Sven slaagde erin om het statuut van het beeld voor de bezoeker te veranderen. De bezoeker verwacht een tentoongestelde videorepresentatie en audiovisueel artefact, maar wordt geconfronteerd met een beeld als interface en een audiovisuele performance waaraan hij kan participeren. Sven noemt dit documentaire performance

kunst. Daartoe onderzoekt hij hoe sociale media netwerken kunnen worden ingezet en ervaren als niet evident en verschillend van de gangbare context.

Onderzoek naar de inzet van sociale medianetwerken beeLd s. goyvaerts

Het werk van Sven kadert in het bijzondere karakter van de opleiding Transmedia. Transmedia is niet alleen een postgraduaat, het is ook een artistieke vrijplaats waar studenten hun eigen artistieke categorieën verder kunnen ontwikkelen, maar ook kunnen loslaten. Deels komt dit door hun

eigen initiatieven, maar ook door het gevarieerde programma, en door de bijzondere samenstelling van de studentengroep. Ieder jaar opnieuw wordt een groep interessante studenten met verschillende culturele en artistieke achtergronden aangetrokken en geselecteerd. Binnen die context slagen studenten er vaak in om op een verwonderende wijze nieuwe dingen uit te proberen.’ Mr bio jo huybrechtS is docent Experimentele film en Transmedia aan Sint-Lukas Brussel. als kunstenaar maakt hij hybride video’s. memo Jo Huybrechts kijkt uit naar de programmatie van Etablissement d’en Face, een platform voor actuele kunst in Brussel. Deze organisatie wordt mee geleid door Harald Thys die afstudeerde aan de hogeschool. info svengblog.blogspot.com

Realistische stijl met graffititoets voor illustratie bij songtekst Black Snake Moan iLLustratie a. segura

‘antonio liep tijdens zijn uitwisseling slechts gedurende één semester mee in onze opleiding Grafisch ontwerp. Tijdens mijn lessen kreeg hij erg uiteenlopende opdrachten gaande van het bijhouden van een stop-strip in dagboekstijl, over het illustreren van songteksten, tot het onderhouden van een fictief alter ego op Facebook. Het werk van Fernando doet wel eens denken aan het werk van Tim Burton.

Horror in sprookjesstijl zeg maar.

Hij lijkt al een heel eigen stijl gevonden te hebben, een realistische tekenstijl met kenmerken van graffitikunst. misschien is het voorbarig om grote uitspraken over hem te doen… en toch : in die vier maanden dat ik hem in het atelier aan het werk zag, zag ik een tekenaar pur sang. Hoe mooi zijn illustraties ook, Fernando bleek niet erg thuis te zijn in beeldverhaal. Tijdens een project met striptekenaar Kim Duchateau kreeg

hij de smaak echter te pakken. Wie weet zal hij in de toekomst ook de striptoer opgaan. Welke weg hij ook kiest, ik denk dat we in ieder geval nog van hem zullen horen.’ hw bio inGe hereManS is striptekenaar en illustreerde al in verschillende kranten en magazines.

Vandaag roept ze onder haar alias Ilah wekelijks Cordelia in leven in De Morgen en maandelijkse haar stripfiguur Claus in Menzo. Ze publiceerde verschillende strips bij Uitgeverij Oogachtend. Daarnaast is ze gastdocente aan Sint- Lukas Brussel in het atelier Illustratie & Beeldverhaal. info Facebook Cordelia Ilah en www.ilahcordelia.be memo Inge Heremans kijkt uit naar Wij willen tekenen!, een tekenmarathon georganiseerd door studenten op 20 maart van 11 tot 23 uur in mekanik in antwerpen. info op Facebook

excite beurSSchouwburG

FEBrUarI

caMPuS Sint - lukaS

cineMa & teleViSie

MuSea & Galerieën

project IMPACTsessions Phill Niblock 11.02.10 18.30 uur M32

reLease Goed nieuws Kris Mergan, Geert Vandenbroele en Kris Vandenbemt 14.02.10 flaGey Studio 5 ElsEnE Goed Nieuws, een film van Kris mergan, Geert Vandenbroele en van Kris Vandenbemt werd voor het animatiefilmfestival anima geselecteerd. De film volgt een Elvis-clone. na een verdachte kapelbrand komt hij met de maagd maria in de binnenkant van de aarde terecht.

expo Let’s stick together 29.01.10 - 13.03.10 deSiGn Vlaanderen Galerie brussEl Frank Castelyns en nadirzadeh Peyman nemen deel aan de tentoonstelling Let’s stick together. Deze tentoonstelling laat zich inspireren door de wandelstok, als voorwerp en als inspiratie. Onder de deelnemers zijn ook enkele ouddocenten van Sint- Lukas Brussel zoals Danny Venlet, Koen Deprez en monique Verhelst.

tv De kunst van het leven, deel 4 23.02.10 18.00 uur tV- bruSSel In deze laatste aflevering van de vierdelige reeks rond het leven op Sint- Lukas Brussel zoekt de cameraploeg van tV -Brussel enkele studenten in hun atelier op.

expo On /off 04.02.10 - 26.03.10 cut Me brussEl Greet Billet exposeert tot eind maart met On /off in de kapperszaak Cut me. De lichtinstallatie van neon laat de kijker toe alternerend in en achter de spiegel te kijken.

Lezing Shapeshifters Thimothy Donaldson en Johannes Bergerhausen 02.02.10 20.00 uur Timothy Donaldson is letterkunstenaar en typografisch ontwerper en actief als onderzoeksmedewerker aan de Universiteit van Lincoln. Johannes Bergerhausen is hoogleraar Typografie aan de Universiteit van Toegepaste Wetenschappen van mainz en werkt op het project decodeunicode.org.

expo 2 ½ dimensional : film featuring architecture 04.03.10 - 22.05.10 deSinGel antwErpEn aglaia Konrad werkte recent het tweede deel van haar trilogie Concrete & Samples af. Deze film is momenteel te zien in deSingel in antwerpen tijdens de tentoonstelling 2 ½ dimensional : film featuring architecture. naast werk van aglaia Konrad is er ook werk van collega’s Dora Garcia en Sophie nys te zien.

Lezing Shapeshifters Marius Watz 02.03.10 20.00 uur marius Watz gaat als kunstenaar aan de slag met visuele abstractie door middel van generatieve systemen. Hij benadert software processen als een esthetisch medium, van real time software tot fysieke productfabricage met behulp van digitale technologie.

Lezing Merlin Spie 17.02.10 10.00 uur M11 expo Photo finish 18.02.10, 20.02.10, 21.02.10, 27.02.10 en 28.02.10 11.00 - 17.00 uur h-bl0k oliVierStraat 29 syMposiuM Imaging history, photography after the fact 18.02.10 9.00 uur auditoriuM c-3.15 Lezing Back to the future Wesley Meuris 19.02.10 10.30 uur ProjectStudio Lezing Joachim Schmid 26.02.10 14.00 uur beSPreeklokaal foto -1

webtv Tape Jonas Wellens 26.02.10 ViMeo.coM /channelS /SintlukaSbruSSel

maarT

syMposiuM Nomads go home!

08.03.10 9.30 uur auditoriuM c-3.15 Op deze editie van het jaarlijkse symposium van Sint- Lukas worden de gevolgen van de kunstenaar als dienstverlener in vraag gesteld. Gastsprekers zijn Hans Dewolf, Hans - Christian Dany, Suchan Kinoshita, Camiel van Winkel, Pascal Gielen en Gert Verhoeven.

Lezing Manon de Boer 24.03.10 10.00 uur auditoriuM c-3.15 manon de Boer maakt films, video’s, installaties en publicaties. In haar portretten onderzoekt de Boer de relatie tussen taal, tijd en de idee van waarheid.

Door de manier waarop ze beeld, geluid en muziek opneemt in haar composities, wijzigt ze subtiel de klassieke perceptie van film.

Lezing Back to the future Wim Catrysse 26.03.10 10.30 uur ProjectStudio Wim Catrysse wil de toeschouwer met zijn films en installaties bewust maken van het eigen kijken en ervaren. Het aanspreken van de kijker en de integratie van het werk in de ruimte maken een belangrijk deel uit van zijn werk. De films van Catrysse kunnen worden beschouwd als een onderzoek naar de relatie van het lichaam tot zijn omgeving.

aPrIL

project IMPACTsessions Frank van de Ven & Peter Jacquemyn 01.04.10 18.30 uur M32 Voor de vierde sessie van 2009 - 2010 komt de nederlander Frank van de Ven naar Brussel. Deze laatste geldt binnen Europa als de meest vooraanstaande butodanser. Peter Jacquemyn neemt de vocals en de contrabas voor zijn rekening.

Lezing Mariana Castillo Deball 22.04.10 10.00 uur ProjectStudio Boeken, archieven, objecten en verhalen spelen een belangrijke rol in het werk van mariana Castillo Deball. Ze gaat na hoe informatie wordt overgebracht, geordend en geclassificeerd en onderzoekt wat dit zegt over een bepaalde cultuur en haar geschiedenis.

Castillo Deball brengt haar bevindingen op een eigenzinnige manier aan het licht.

Moon Shadow Absynthe fiLMstiLL j. bevernage

webtv Moon shadow Absynthe Joost Bevernage 26.03.10 ViMeo.coM /channelS /SintlukaSbruSSel Oud-student Joost Bevernage schetst een licht Kafkaiaanse wereld waarin een vrouw in een lekkend appartement leeft.

Ze kijkt vaak televisie, werkt aan houten marionetten en woont samen met een muis. Een nieuwe buurman trekt in. al snel voelen beiden zich tot elkaar aangetrokken. In de maatschappij waarin zij leven, lijkt communicatie echter moeilijk : ze schrijven briefjes, werpen elkaar blikken toe van op hun balkons… Wanneer de vrouw op het punt staat naar de man toe te gaan, houdt iets haar tegen.

webtv Prediker Daan Van Baelen 30.04.10 ViMeo.coM /channelS /SintlukaSbruSSel Drie zeer gelovige broers leiden samen een geïsoleerd en primitief bestaan waarin enkel natuurwetten gelden.

Jongste broer Steve is door zijn mentale achterstand vaak kop van jut. Wanneer uitgerekend Steve in het bos een ingrijpende vondst doet, komt hun relatief stabiele bestaan op de helling.

Thema van de Shapeshifters-lezingen van 2010 is

expo Vidéoformes 10.03.10 - 28.03.10 ClErMont-FErrand Luc Coeckelberghs neemt deel aan Vidéoformes met Lighthouse, een geometrisch volume uit plexiglas dat verlicht wordt met led’s die geleidelijk van kleur veranderen.

boek Breekbaar Verleden Het fotoboek Breekbaar Verleden is een verslag van de gelijknamige tentoonstelling in het Cultuurcentrum van maasmechelen. auteurs Ward Segers en Danny Veys geven een interessant historisch beeld van wat de mijnontginning voor Limburg betekend heeft. Deze uitgave van Openbaar Kunstbezit Vlaanderen is te koop via Openbaar Kunstbezit Vlaanderen en op de tentoonstelling.

expo Breekbaar Verleden 21.03.10 - 25.04.10 cultuurcentruM MaaSMechelen Deze fototentoonstelling brengt een uitzonderlijke collectie glasnegatieven van 1905 tot 1950 over de mijnontginning in de provincie Limburg. Danny Veys is curator van de tentoonstelling.

Lezing Shapeshifters Hannah Higgins 02.04.10 20.00 uur Hannah Higgins, dochter van Fluxuskunstenaars alison Knowles en Dick Higgins, is een Senior Fellow aan het Phillips-UiUc Center for the Study of modern art in Washington. aansluitend op de lezing volgt de boekvoorstelling van Shaping voices van docenten Grafisch ontwerp Johan Van Looveren en Inge Gobert.

mEI & JUnI

syMposiuM The Academy strikes Back 04.06.10 en 05.06.10 9.00 uur auditoriuM c-3.15 Dit symposium is de afsluiter van een drieluik : A Certain Ma Ness in 2008 in amsterdam en Becoming Bologna in 2009 in Venetië. Op deze conferentie staat het belang van onderzoek voor de ontwikkeling van de kunst en de impact ervan op de kunstscène centraal.

Keynote speakers zijn Dieter Lesage, Hans - Ulrich Obrist, Iritt rogoff en o.v. renée Green. expo Eindejaarstentoonstelling 26.06.10 en 27.06.10 14.00 - 18.00 uur naar jaarlijkse gewoonte organiseert de hogeschool eind juni een overzichtstentoonstelling van de beste werken van haar bachelorstudenten.

expo Update III 16.04.10 - 20.06.10 ZebraStraat GEnt Boris Debackere en Peter Beyls werden beiden geselecteerd voor de Prijs nieuwe media Stichting Liedts meesen. Boris Debackere werd geselecteerd voor het werk Probe, een interactieve installatie die de relatie tussen de toeschouwer en het scherm centraal stelt.

Peter Beyls werd geselecteerd met het werk Petri. De prijs word uitgereikt tijdens de tentoonstelling Update iii. expo Philippe Van Snick 21.05.10 - 29.08.10 M lEuvEn Deze retrospectieve tentoonstelling verzamelt oud en nieuw werk van Philippe Van Snick. Daarbij krijgen zowel creaties van kleinere omvang als ruimtevullende opstellingen een plaats. De expo is het eindpunt van een onderzoeksproject van het Instituut voor Onderzoek in de Kunsten van de K.U.Leuven naar Van Snicks oeuvre.

boek Shaping Voices Shaping Voices is een boek van Inge Gobert, Steven Devleminck en Johan Vanlooveren. De publicatie brengt een overzicht van de resultaten van verschillende edities van de Shapeshifters-lezingen. Ook de afgenomen interviews werden erin neergeschreven. Uitgangspunt is de vraag hoe grafische ontwerpers omgaan met de haast onmerkbare trillingen die soms grote sociaaleconomische of politieke, culturele en technologische veranderingen aankondigen die ze als een soort van seismografen weten op te vangen, nog voor hun publiek er weet van heeft. Shaping Voices wordt uitgegeven door Uitgeverij Oogachtend van Johan Stuyck. boek De ‘plaats’ van de kunst.

Over de bestemming van het artistieke Is de recente verenging van de kunst tot conceptuele kunst terecht? Hoe gaan kunstenaars hiermee om? En wat is de ‘plaats’ van de kunst in onze over-gemediatiseerde wereld? Deze en andere vragen staan centraal in De ‘plaats’ van de kunst. Over de bestemming van het artistieke.

Deze publicatie van marc Verminck bevat essays van Franz - W. Kaiser, Jean-marc Poinsot, ann Van Sevenant, Lieven De Cauter en rudi Laermans, een beeldessay van Philippe Van Snick en een twintigtal ‘statements’ van oudere en vooral jonge intellectuelen en kunstenaars. De boekvoorstelling vindt plaats tijdens de eindejaarstentoonstelling van Sint- Lukas Brussel op zondag 27 juni 2010 om 16.00 uur. Het boek wordt uitgegeven door de Hogeschool Sint- Lukas Brussel en a&s / Books - Universiteit Gent en is te koop in de boekhandel.

Schaarbeek.doc foto v. bosMans en v. scheppers

Lezing Back to the future Elisa Platteau 07.05.10 10.00 uur ProjectStudio

Fresh Pressed 2009, 3ba en Ma Audiovisuele Kunsten Sint-Lukas Brussel

dvd Fresh Pressed Op deze vijfde editie van Fresh Pressed staan voor het eerst zowel eindwerken van de studenten van het derde bachelorjaar als afstudeerfilms van de masterstudenten audiovisuele Kunsten. Een ijzersterke compilatie van fictiefilms, documentairefilms, animatiefilms, experimentele films en alle mogelijke genres daar tussenin.

Fresh Pressed ’09 is verkrijgbaar op Sint- Lukas Brussel en www.selectedshorts.be.

expo Chassé croisé 05.03.10 - 13.03.10 MontPellier Het Fonds régional d’art contemporain Languedoc roussillon laat op de expositie Chassé croisé werk zien van Kris Vleeschouwer.

expo Schaarbeek.doc 01.04.10-16.04.10 Galerie.be brussEl De Brabantstraat, de zowat drukst bezochte winkelstraat van België is bekend tot in Qatar, maar vaak onbekend bij de Belg. Een fotoreportage kon dan ook niet uitblijven.

Schaarbeek.doc, de jaarlijkse tentoonstelling van de eerste en tweede bachelorstudenten Fotografie van Sint-Lukas Brussel, koos er daarom voor om het mercantiele Schaarbeek in beeld te brengen. Welkom in de wondere wereld van barbiers, wasserettes, slagers, naaiateliers, boetiekjes …

in de winkel

The Grid Book foto h. b higgens

Deze editie eindigde met het toonmoment van neXtdooR / Quartier, een piloot-project rond sociale cohesie, vormgeving en interculturaliteit binnen de Brabantwijk. neXtdooR werkte - met de know-how van Sint-Lukas Brussel (visuele communicatie) en de Technische Universiteit van Eindhoven (design in interaction) aan die cohesie. Het project vertrok vanuit participatie met de buurt om via het medium van vormgeving installaties /ruimtelijke prototypes af te leveren voor een stedelijke omgeving. neXtdooR werd georganiseerd door Johanna Kint en Inge Ferwerda. foto's c. van aerde, p. van nieuwenhuyse, k. Misotten, s. hendrickx, s. vLeugeLs en i. ferwerda.

V.U. W. De Greef, Paleizenstraat 70, 1030 Brussel RedactieRaad J. Cools, W. De Greef, L. Desmet, M. Roegiers, H. Winderickx GRafische VoRmGeVinG M. Beuten coachinG VoRmGeVinG I. Gobert beeld fRontcoVeR P. Van Snick, Studio Kesselstraat Schaarbeek 30.03.06 : open studio 2, Pans de sensation work in progress foto L. vanderpLacke info www.sintlukas.be

fotoVeRslaG In december 2009 vond de tweede editie van neXtdooR plaats. Bijzondere aandacht ging uit naar de Brabantwijk van Schaarbeek en de rijke mix aan culturen die de campus van Sint-Lukas Brussel omgeeft.